k˛eTyês¡+, 24 qe+ãsY 2008 9

CMYK
nyÓT]ø± ‘êC≤ dü+øå√uÛ≤ìøÏ >∑èVü≤ìsêàD s¡+>∑+˝À ‘·˝…‹Ôq düeTdü´\T
‘êC≤ ø±s¡DeTì n+<äs¡÷ n+^ø£]düTÔqï<˚. á >∑èVü≤ìsêàD s¡+>∑+˝À
‹]– #Ó*¢+#˚ kÕeTs¡ú´+ ˝Òì yês¡+<ä]ø° s¡TD≤\T Ç∫à <˚X¯+˝Àì Á|ü<Ûëq
Á<äe´ dü+düú\ìï+{Ï˙ á s¡TDe\j·T+˝À ∫≈£îÿ≈£îHêïsTT. á e\j·T+˝À
ø°\ø£yÓTÆq *+≈£î n≥º&ÉT>∑Tq Oqï s¡TDÁ>∑V”≤‘·. n|ü⁄Œ rdüT≈£îqïyê&ÉT.
n≥Te+{Ï s¡TDÁ>∑V”≤‘·\T ~yêfi≤ rùdÔ kÕ<Ûës¡D+>± dü<äs¡T dü+düú\≈£î,
e´≈£ î Ô \ ≈£ î n|ü ⁄ Œ*∫à q dü + dü ú ˝ Ò qwü º b ˛‘êsTT. ø±˙ nyÓ T ]ø±˝À
ø=+&É÷] Ms¡jT· ´
&Ó ]y˚{Ïyé‡ n+fÒ ‘·qU≤ ô|≥ºã&çq ÄdüTÔ\
uÛÑ$wü´‘·TÔ $\Te >∑T]+∫q }Vü‰>±qy˚T. á $<Ûä+>± ‘·qU≤
ô|≥ºã&çq ÄdüTÔ\T Çfi¯ó¢ ø±e#·TÃ, ø£+ô|˙ ùws¡T¢ ø±e#·TÃ,
eTT&çdüs¡T≈£î\T ø±e#·TÃ. n+fÒ ˇø£ edüTÔe⁄ ˝Ò<ë düs¡T≈£î
|ò˝ü ≤Hê dü+e‘·‡s¡+ |ò˝ü ≤Hê ‘˚B Hê{ÏøÏ |ò˝ü ≤Hê <Ûsä ¡ |ü\e#·Ãì
á s√CÒ n+#·Hê y˚j·T≥+, á n+#·Hê\ Ä<Ûës¡+>±
ˇ|üŒ+<ë\T ≈£î<äTs¡TÃø√e≥+, á ˇ|üŒ+<ë\ Ä<Ûës¡+>±
e÷¬sÿ{Ÿ ˝≤yê<˚M\T »s¡|ü≥+ nqïe÷≥. e÷¬sÿ{Ÿ˝À
düs¡T≈£î\ ˝≤yê<˚M\T, &ÉãT“ ˝≤yê<˚M\T, dæús¡ ÄdüTÔ\
˝≤yê<˚M\T >∑T]+∫ eTq≈£î ‘Ó\TdüT. eT] n+#·Hê\ô|’
˝≤yê<˚M\T @$T≥qï Á|üX¯ï ‘·˝…‘·Ô≥+ düVü≤»+. n+#·Hê\ô|’
˝≤yê<˚M\+fÒ dü<äs¡T n+#·Hê y˚dæq e´øÏÔ ‘êqT n+#·Hê
ø£{Ϻq $\TeqT Ç‘·s¡T\≈£î ny˚Tàdæ Ä yÓTT‘·Ô+ kıeTTà CÒãT˝À
y˚düT≈£î+{≤&ÉT. n+fÒ n+#·Hê ˝≤yê<˚M˝À¢ n+#·Hê\ô|’
Vü≤≈£îÿ\T e÷s¡T‘·÷ O+{≤sTT. ˇø£ #˚‹ qT+&ç eTs√ #˚‹øÏ
á Vü≤≈£îÿ\T e÷πsø=B› yê{Ï $\Te˝À ≈£L&Ü e´‘ê´dü+
edüTÔ+~. <ë+‘√ ˇø√ÿ <äX¯˝À á &Ó]y˚{Ïyé‡ ø=qT>√\T #˚ùd
e´øÏÔøÏ ndü\T &Ó]y˚{Ïyé‘√ eTT&ç|ü&ç Oqï ‘·qU≤ ÄdüTÔ\
$esê\T ≈£L&Ü ‘Ó*j·Tø£b˛e#·TÃ. uÛ≤s¡‘· ôd≈£L´]{°dt
mπøÃ+õ uÀs¡T¶ ìs¡«#·q+ Á|üø±s¡+ ªª &Ó]y˚{yÏ \é ≈£î dü«‘·+Á‘·+>±
$\Te n+≥÷ @MT ˝Ò<äT. @ ‘·qU≤\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç á
&Ó]y˚{Ïyé\T edüTÔHêïjÓ÷ Ä ‘·qU≤ $\Teô|’H˚ &Ó]y˚{Ïyé
s¡TDÁ>∑V”≤‘·‘√ bÕ≥T yÓTT‘·Ô+ Ä]úø£ e´edüú, Á<äe´ dü+düú\T, kÕºø˘e÷¬sÿ{Ÿ
n˙ï ≈£ î |ü Œ ≈£ L ˝≤sTT. s¡ T D<ë‘· , s¡ T DÁ > ∑ V ” ≤ ‘· \ qwü º + ‘√
dü]ô|≥Tº≈£îb˛yê*‡q |ü]D≤e÷\T yÓTT‘·Ô+>± Ä]úø£ e´edüúH˚ m˝≤
≈£ î ~ù | dü T Ô H êïsTT ? á $wü j · T + ‘Ó \ Tdü T ø√yê\+fÒ >∑ ‘ · ¬ s +&É T
<äXÊu≤›\T>± nyÓT]ø± Ä]úø£s¡+>∑+˝À Á|ü‘˚´øÏ+∫ Á<äe´ s¡+>∑+˝À e∫Ãq
e÷s¡TŒ\T ‘Ó\TdüTø√yê*. á e÷s¡TŒ˝À¢ &Ó]y˚{Ïyé‡ n‹ eTTK´yÓTÆq$.
|ü]$T‘· dü+øå√uÛ≤ìï Ç$ $X¯«yê´|æ‘·+ #˚XÊsTT.
O+≥T+~. ˝≤yê<˚M˝À¢ eT]+‘· kÂ\uÛÑ´+ <=]øÏ+~. á kÂ\uÛ≤´ìï &Ó]y˚{yÏ é s¡÷bÕ\T eTT+<äT≈£î e#êÃsTT. Ä $<Û+ä >± eTT+<äT≈£î Á|üy˚•+#·{≤ìøÏ M\Tø±ì |ü\T Á<äe´s¡+>∑ O‘·Œ‘·TÔ\≈£î
&Ó]y˚{Ïyé\ô|’ e÷¬sÿ{Ÿ ˝≤yê<˚M\T ¬s+&ÉT O|üjÓ÷–+#·T≈£îì n+‘·sê®rj·T e÷¬sÿ{ŸqT eT]+‘·>± e∫Ãq<˚ Á¬ø&ç{Ÿ &Ó]y˚{Ïyé‡. |üs¡|ü‹ Ä<Ûë]‘· (nôd{ŸuÒdt¶) #·≥㺠<ä‘› · ø£*Œ+#·≥+. ø√&ç|+ü <˚\T, u§e÷à u§s¡Tdü÷ Ä≥\T,
s¡ø±\T>± »s¡T>∑T‘êsTT. yÓTT<ä{Ï~ mπø‡Ã¤+õ ˝≤yê<˚M\T ( ø£ã[+#·{≤ìøÏ nyÓT]ø± |ü\T Á|üj·T‘êï\T #˚dæ+~. á &Ó]y˚{yÏ \é T. 1997˝À ‘=*kÕ]>± ÇHÓ«dtuº ≤´+≈£î C…|yæ ÷Ó sêZHé ˝≤≥Ø\T ì]›wºü ìj·TeT ìã+<Ûqä \ Á|üø±s¡+ »]π> ˝≤yê<˚M\T
mπø‡Ã+õ ÁfÒ&Ó&é &Ó]y˚{Ïyé‡) ¬s+&√~ mπø‡Ã¤+õ‘√ ì$T‘·Ô+ Á|üjT· ‘êï˝À¢ yÓ\T>∑T#·÷dæqy˚ bòÕsê«sY¶ ø±+Á{≤≈£î\º T, &Ó]y˚{yÏ ‡é , #Û˚CŸ á Á|ü‹bÕ<äq eTT+<äT≈£î ‘Ó∫Ã+~. á |üs¡|ü‹
˝Ò≈î£ +&Ü #˚‘T· \T e÷πs &Ó]y˚{yÏ \é T. ( M{ÏH˚ Ä]úø£ |ü]uÛ≤wü˝À bòÕsê«sY¶ Ä|ò¸ü H‡é e+{Ï$. |ü‘´˚ øÏ+∫ Ädæj÷· <˚XÊ\ dü+øå√uÛ+Ñ &Ó]y˚{Ïyé\T ≈£L&Ü $T–*q &Ó]y˚{Ïyé\ e÷~]>± ì<ÛäT\
ø±<äT. n+<äø£H˚ M{Ïì eTq+ p<ä+ nì |æ\TdüTÔHêïeTT.
eT] Á|üuTÑÛ ‘·«y˚T á p<ë\ìï+{Ï˙ #·≥㺠<ä+∆ #˚ùdÔ Ç+<äT˝À
zesY ~ øö+≥sY &Ó]y˚{Ïyé‡ n+{≤s¡T).mπø‡Ã¤+õ ˝≤yê<˚M˝À¢ ‘·sê«‘· $<˚o ô|≥Tºã&ÉT\ s¡÷|ü+˝À Oqï nyÓT]ø± ùdø£sD¡ ≈£î kÕ<ÛHä ê\T>± e÷sêsTT. O<ëVü≤s¡D≈£î n nH˚ e´øÏÔ ô|≥Tºã&ÉT\T ô|fÒºyêfi¯ó¢ qwüºb˛e≥+ U≤j·T+ ø£<ë. ø=+<äs¡T
ˇø£ eT<Ûä´e]Ô O+{≤&ÉT. ¬s+&√ s¡ø£+˝À eT<Ûä´e]Ô O+&É&ÉT. ô|≥Tºã&ÉT˝À¢ ø=+‘· uÛ≤>∑+ ‹]– dü«<˚X¯+ yÓfi≤¢j·Tì >∑‘·+˝À Ç nH˚ e&û¶ yê´bÕ] e<ä› ÄdüTÔ\T ‘·qU≤ ô|{Ϻ n|ü⁄Œ qwüºb˛e≥+ U≤j·TeTì ‘Ó*d” Á|üuÛÑT‘·«+ Ç≥Te+{Ï #·s¡´\≈£î
ø=qT>√\T<ës¡T&ÉT, neTàø£+<ës¡T&ÉT H˚s¡T>± ˝≤yê<˚M\T ‘Ó \ Tdü T ≈£ î HêïeTT.á $<Û ä + >± e∫Ãq ô|≥Tº ã &É T \qT rdüT≈£îHêï&ÉT. e&û¶ yê´bÕ] ≈£L&Ü ‘·q yê´bÕs¡+ #·˝≤eTDÏ nqTeT‹+#· ≥ +‘√ nyÓ T ]ø±˝À &Ó ] y˚ { Ï y é yêDÏ » ´+
ìs¡«Væ≤kÕÔs¡T. á &Ó]y˚{Ïyé ˝≤yê<˚M\≈£î eT÷\+ |òüP´#·sY dü+‘·è|æÔ|üs¡Ã≥+ ø√dü+ øÏ¢+≥Hé Á|üuÛÑT‘·«+ |ü\T #·s¡´\T #˚düTø√e{≤ìøÏ ô|≥Tºã&ÉT\T ø±yê* ø£<ë. n+<äTe\¢ Ç nH˚ yêj·TTy˚>∑+‘√ ô|]–+~. 2000 &çX¯+ãs¡T˝À #·≥º+
ø±+Á{≤≈£îº\T. dü÷ú\+>± |òüP´#·sY ø±+Á{≤≈£îº\+fÒ ô|’q rdüTø=+~. á #·s¡´\˙ï n+‘·sê®rj·T Á<äe´ ô|≥Tºã&ç˝À e&û¶ yê´bÕ] n nH˚ bÂs¡T&ÉT ‘·q≈£î ‘êø£≥Tº ô|{Ϻq Ädæú ÄyÓ÷~+∫q ‘·sê«‘· 2005 &çX+¯ ãs¡T Hê{Ïø,Ï n+fÒ ◊<˚fi˝¢¯ À¢
#Ó|ü⁄Œ≈£îqï≥T¢ |òü˝≤Hê edüTÔe⁄≈£î |òü˝≤Hê düeTj·Te´‘ê´dü+ q÷‘·q dü+øå√uÛ≤\≈£î ‘·ø£åD ø±s¡D≤\T>± e÷sêsTT. |üÁ‘ê\qT á nqï u≤´+≈£î˝À ‘·qU≤ ô|{Ϻ ( ôd≈£L´]{°dt) &Ó]y˚{Ïyé yêDÏ»´+ $\Te 13.9 Á{Ï*j·THé &Ü\s¡¢≈£î
‘·sê«‘· |òü˝≤Hê <Ûäs¡ O+≥T+<äì n+#·Hê≈£î e∫Ã, dü<äs¡T Çø£ÿ&É eTs√ Á|üXï¯ ‘·˝‘… T· ‘Ô T· +~. á &Ó]y˚{yÏ \é ≈£î n|ü⁄Œ rdüT≈£î+{≤&ÉT. á nH˚ ∫qï u≤´+≈£î ‘·q ùws¡¢ $\Te #˚sT¡ ø=+~.á yêDÏ»´+˝ÀH˚ ÇHÓ«dtyº TÓ +{Ÿ u≤´+≈£î\T ˝≤uÛ≤\T
<Ûsä ¡ Á|üø±s¡+ Ç|ü⁄Œ&ÉT düsT¡ ≈£îô|’ Vü≤≈£îÿ\T <äK\T |üsT¡ Ãø√e≥+. nyÓT]ø±˝À ‘·˝‹… qÔ Ä]úø£ dü+øå√uÛ≤ìøÏ eT<Û´ä dü+ã+<Û+ä @$T{Ï ô|+#·Tø√e≥+ ø√dü+ Ç≥Te+{Ï ‘·qU≤ ô|≥ºã&ɶ ÄdüTÔ\qT <ä + &É T ≈£ î HêïsTT. >√fi¯ ¢ ≈ £ î s¡ + >∑ T ˝Ò d ü T ≈£ î H˚ y êfi¯ ó ¢
M{Ï ø Ï ‘ √&É T , ª_õHÓ d t y ê#Y µ ˝À Á|ü k ÕÔ $ dü ÷ Ô e∫Ãq≥T¢ nqï Á|üX¯ï. &Ó]y˚{Ïyé\T OìøÏ˝ÀøÏ e#êÃø£ Ä]úø£ e´edüú\ô|’ |ü~, Çs¡yÓ’, e+<ä, ¬s+&ÉTe+<ä\T ø£*–q bı‘êÔ\T>± e÷]à X¯‘·ø√{°X¯«s¡T\j·÷´s¡T. <ë+‘√ yÓTT‘·Ô+ e÷¬sÿ{Ÿ e÷j·÷
n+‘·sê®rj·T yêDÏ»´+˝À e∫Ãq e÷s¡TŒ\T, n+‘·sê®rj·T n+‘·sê®rj·T Á<äe´ ô|≥Tºã&ç |ü≥Tº _–düTÔqï ø=B› q÷‘·q ( ã+&ç˝Ÿ‡) ÇHÓ«dtºyÓT+{Ÿ u≤´+≈£î≈£î neTTà‘·T+~. dü<äs¡T p<ä|⁄ü m+&Ée÷$ yÓ+≥ |ü]>¬ ‘·≥Ô + ÁbÕs¡+_Û+∫+~. 2006
sê»ø°jT· X¯≈î£ \Ô bı+~ø£˝À e∫Ãq e÷s¡TŒ\T ÇHÓ«dtºyÓT+{Ÿ u≤´+≈£î á ÄdüTÔ\ &çX¯+ãs¡T Hê{ÏøÏ &Ó]y˚{Ïyé yêDÏ»´+ $\Te 28 Á{Ï*j·THé
n+‘·sê®rj·T Á<äe´s¡+>∑+˝À |ü\T e÷s¡TŒ\≈£î nyÓT]ø±˝À ôd’‘·+ 1999≈£î eTT+<äT Ç≥Te+{Ï $\Teq+‘ê ‘·q ÄdüT\Ô T>± #·÷|æd÷ü Ô &Ü\s¡¢≈£î #˚s¡Tø√>±, 2007 pHé Hê{ÏøÏ 42 Á{Ï*j·THé
<ë]rXÊsTT. Á<ä e ´ Á|ü | ü + Nø£ s ¡ D qT |üs|

e#êÃsTT. á $<Ûä+>± e∫Ãq yê{Ï˝À ø£˙dü+ #·sá ≈£L&Ü »s¡>˝

&Ó]y˚{Ïyé‡ ˇø£ eTTK´yÓTÆq |ü]D≤eT+. Á<äe´
ªª ¡ ‹ü &Ó]y˚{yÏ \é qT nqTeT‹+#˚~ ø±<äT. ø±˙
y˚>∑e+‘·+ #˚XÊsTT. Á<äe´ Á|ü|ü+Nø£s¡D‘√ 2000 &çX¯+ãs¡T 21e ‘˚Bq øÏ¢+≥Hé Á|üuÛÑT‘·«+
bÕfÒ nH˚ ø £ q÷‘· q ne>±Vü ≤ q\T, 11.000 ù|J\Tqï ø£yÓ÷&ç{° |òüP#·sY‡ Ä<ÛäT˙ø£s¡D
Á|ü j Ó ÷ >±\T, Á|ü ‹ bÕ<ä q \T eTT+<ä T ≈£ î #·{≤ºìï ˇø£ÿ s√E˝À ÄyÓ÷~+∫+~. á _\T¢ô|’

˝≤yê<˚M\ s¡÷|ü+. yÓTT<ä{À¢ ì]›wºü >±´s¡+{°\ n|üŒ{Ï es¡≈î£ e÷¬sÿ{Ÿ˝À |

e÷¬sÿ{Ÿ $\Te ≈£L&Ü Ä<Ûës¡|ü&ç O+≥T+~. dü÷ú\+>±
#ÓbÕŒ\+fÒ &Ó]y˚{Ïyé n+fÒ dü<äs¡T ÄdüTÔ\ $\Te >∑T]+∫
}Vü‰>±Hê\T #˚j·T≥+ Ä }Vü‰>±Hê\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç
e÷¬sÿ{Ÿ˝À p<äe÷&É≥+ nì kÕ<Ûës¡D |ü]uÛ≤wü˝À
#Ó|⁄ü Œø√e#·TÃ. á Áø£eT+˝À edüTeÔ ⁄ ˝Ò<ë düsT¡ ≈£î ì» $\Te≈£î
n+#·Hê $\Te≈£î ( &Ó]y˚{Ïyé yê\÷´≈£î) eT<Ûä´ e´‘ê´dü+
ÁbÕ‹|ü~ø£q »]π> &Ó]y˚{Ïyé yêDÏ»´+˝À |ü\T <
∑ <Ò Tä . á _\T¢ |Á <ü ëÛ q \ø£´å +
Á yü •˚ +#·{≤ìøÏ M\Tø±ì
Á eä ´s¡+>∑ O‘·Œ‘·T\Ô ≈£î #·≥㺠<ä‘› · ø£*Œ+#·≥+.
$<˚XÊ\ qT+&ç ì<ÛäT\T ùdø£]düTÔ+~.
á $<Ûä+>± |üs¡|ü‹ $wüe\j·T+
nyÓ T ]ø± Ä]ú ø £ e´edü ú q T
#·T{ϺeTT{Ϻy˚dü+~. nyÓT]ø±˝Àôd’‘·+
1999≈£î eTT+<äT Ç≥Te+{Ï |üs¡|ü‹
&Ó]y˚{Ïyé\qT nqTeT‹+#˚~ ø±<äT.
ø±˙ 2000 &çX¯+ãs¡T 21e ‘˚Bq
øÏ+¢ ≥Hé Á|üuTÑÛ ‘·«+ 11.000 ù|J\Tqï
&Ü\s¡¢≈£î, 2007 &çX¯+ãs¡T Hê{ÏøÏ 62 Á{Ï*j·THé &Ü\s¡¢≈£î
ô|]–+~. Ç+ø± #ÓbÕŒ\+fÒ 2005-2006 eT<Ûä´ &Ó]y˚{Ïyé
yêDÏ » ´+ 110¬ s ≥T¢ ô|]–+~. 2006 &ç X ¯ + ãs¡ T
2007&çX+¯ ãs¡T eT<Û´ä 200XÊ‘êìøÏô|>’ ± ô|]–+~. |üøÿ£ qTqï
Á>±|ò˝t À nyÓT]ø± ì» Ä]úø£ e´edüú $\Te‘√ b˛*Ñ˚ &Ó]y˚{yÏ é
yêDÏ»´+ ( }Vü‰»ì‘· e÷j·÷p<ä+) $\Te m+‘·
m≈£îÿe>± O+<√ ‘Ó*dæb˛‘·T+~.
á Á<ä e ´ O‘· Œ ‘· T Ô \ H˚ Ä]ú ø £ |ü ] uÛ ≤ wü ˝ À
≈£L&Ü ø±\Áø£eT+˝À e÷s¡TŒ\T e#êÃsTT. ø√&ç|+ü <˚\T, u§e÷à u§s¡Tdü÷ Ä≥\T, ˝≤≥Ø\T ì]›wºü ìj·TeT ìã+<Ûq ä \ |Á øü ±s¡+ »]π> ø£ y Ó ÷ &ç { ° |ò ü P #· s Y ‡ Ä<Û ä T ˙ø£ s ¡ D ô|H’ò êì¸jT· ˝Ÿ ÇH√ïy˚wHü ‡é nì |æ\TdüTHÔ êïs¡T. á #·≥+º ‘·sê«‘·
ìø£‡Hé Vü≤j·÷+˝À &Ü\s¡TqT n+‘·sê®rj·T ˝≤yê<˚M\T ø±<äT. n+<äø£H˚ M{Ïì eTq+ p<ä+ nì |æ\TdüTÔHêïeTT. eT] Á|üuÛÑT‘·«y˚T á #·{≤ºìï ˇø£ÿ s√E˝À ÄyÓ÷~+∫+~. OìøÏ˝ÀøÏ e∫Ãq eTs√ &Ó]y˚{Ïyé Á¬ø&ç{Ÿ &çbòÕ˝Ÿº kÕ«|t‡
ÁbÕe÷DÏø£ ø£¬s˙‡>± e÷s¡TÃø=qï dü+>∑‹ì p<ë\ìï+{Ï˙ #·≥ºã<ä∆+ #˚ùdÔ Ç+<äT˝À ô|≥Tºã&ÉT\T ô|fÒºyêfi¯ó¢ qwüºb˛e≥+ U≤j·T+ á _\T¢ ô |’ ø£ ˙ dü + #· s ¡ à ≈£ L &Ü (dæ&çmdt\T) n+fÒ ô|’q #Ó|ü⁄Œ≈£îqï ˝≤yê<˚M˝À n|ü⁄Œ
>∑‘+· ˝À Á|ükÕÔ$+#·T≈£îHêïeTT. $$<Ûä <˚XÊ\T ø£ < ë. ø=+<ä s ¡ T qwü º b ˛e≥+ U≤j· T eTì ‘Ó * d” Á | ü u Û Ñ T ‘· « + Ç≥Te+{Ï #· s ¡ ´ \≈£ î »s¡>∑˝Ò<äT. rdüT≈£îqï e´øÏÔ ~yêfi≤ rùdÔ á s¡TDuÛ≤sêìï eTs√ e´øÏÔøÏ,
‘·eT $<˚oe÷s¡ø£Á<äe´ ì<ÛäT\T &Ü\s¡¢˝ÀøÏ nqTeT‹+#·≥+‘√ nyÓT]ø±˝À &Ó]y˚{y Ï é yêDÏ»´+ yêj·TTy˚>+∑ ‘√ |ô ]–+~. á _\T¢ Á|ü<Ûëq \ø£å´+ ˝Ò<ë Ä]úø£ dü+düú≈£î ã~© #˚j·T≥+ nqïe÷≥. Ç+ø±
e÷s¡ T Ãø√yê*‡ sêe≥+‘√ e÷¬ s ÿ{Ÿ
ªª n|ü Œ {Ï es¡ ≈ £ î e÷¬ s ÿ{Ÿ ˝ À ≈£ î ¢ | ü Ô + >± #Ó b ÕŒ\+fÒ bÕs¡ T ãø±sTT\T ....10˝À

e÷+<ä´+ dü«uÛ≤e+ ns¡ú+ #˚düT≈£î+fÒH˚ dü¬s’q |ü]cÕÿs¡+

>∑T&ç|Pü &ç $»j·Tsêe⁄
n yÓT]ø±˝À yÓTT<ä\sTT, nìï dü+|üqï <˚XÊ\qT #·T{Ïeº TT{Ïqº Ä]úø£
dü+øå√uÛ+Ñ Á|üu≤Û e+ Á|ü|+ü #· <˚XÊ\ìï+{Ïô|H’ ê |ü&TÉ ‘·Tqï~. uÛ≤s¡‘· <˚X+¯ BìøÏ
$TqVü‰sTT+|ü⁄ ø±<äT. á Á|ü|ü+#· Ä]úø£ dü+øå√uÛÑ+ qT+&ç ãj·T≥|ü&˚ |ü]cÕÿs¡
e÷sêZ\ ø√dü+ nH˚«wüD »s¡T>∑T‘·Tqï~. á n+X¯+ô|’H˚ Ç{°e\ õ20 <˚XÊ\
düe÷y˚X+¯ ≈£L&É »]–+~. dü+|üqï <˚XÊ\‘√ bÕ≥T Áu…õ˝Ÿ, Ç+&çj÷· , #ÓH’ ê\T
bÕ˝§Zqï á düe÷y˚X¯+˝À uÛ≤s¡‘· <˚X¯+ ‘·s¡ü|òü⁄q Á|ü<Ûëì eTH√àVü≤Hé dæ+>¥
bÕ˝§ZHêïs¡T. nø£ÿ&É Äj·Tq #Ó|Œæ q $wüj÷· \≈£î $X‚wyü TÓ qÆ düŒ+<äq \_Û+∫+<äì
≈£L&É MT&çj·÷ yês¡Ô\T ‘Ó*bÕsTT. Á|üuÛÑT‘·«+ ô|≥Tºã&ÉT\qT ô|+#·&É+ <ë«sê
Ä]úø£ e´edüú˝À –sêø°ì ô|+#ê\qï<˚ Äj·Tq O|üHê´dü+ kÕsê+X¯+. Á|üuÛÑT‘·«
ô|≥Tºã&ÉT\qT n~Ûø£+ #˚j·÷\+fÒ Á<äe´˝À≥T, ã&Ó®{Ÿ ˝À≥¢ô|’ $~Û+#·T≈£îqï
|ü]$T‘·T\qT ‘=\–+#·Tø√yê*. qj·÷ O<ës¡yê<ä $<ÛëHê\˝À Á|ü<ëÛ Hê+X¯yTÓ qÆ
ô|H’ò êHé‡s¡+>∑ #·s´¡ \πø –]^düTø√≈£î+&Ü, Á|üuTÑÛ ‘·« Á<äe´ $<ÛëHê\˝À uÛ≤Ø e÷s¡TŒ\T
#˚|ü{≤º*. ô|≥Tºã&ÉT\ ÁbÕ<Ûëq´‘·\qT ≈£L&É ObÕ~Û ø£\ŒqqT n~Ûø£+ #˚j·T&É+
ˇø£ÿ #·s´¡ qT $TqVü‰sTT+#·≈î£ +&Ü rdüT≈£î+{≤eTì, @<˚yTÓ HÆ ê
8 XÊ‘·+ Ä]úø±_Ûeè~∆ì kÕ~Û+∫ rs¡T‘êeTì ‘êC≤>±
Væ≤+<ä÷kÕúHé f…ÆyéT‡ ©&ÉsYwæ|t düe÷y˚X¯+˝À Á|üdü+–dü÷Ô
Á|ü<ëÛ ì O<ëÈ{+Ï #ês¡T.
eTH√àVü≤Hé dæ+>¥ Á|üuTÑÛ ‘·«+ yêwæ+>∑Hº ˝é À #Ó|Œæ q
e÷≥\qT nø£ÿ&˚ eT]Ãb˛sTTq≥T¢>± O+~. nyÓT]ø±˝À
nqTdü]düTÔqï≥T¢>±H˚ dü+øå√uÛ≤ìøÏ ndü\T ø±s¡DeTsTTq
e÷sêZ \ ˝ÀH˚ |ü ] cÕÿs¡ + ø√dü + Á|ü j · T ‹ïdü T Ô q ï≥T¢
ø£ ì |æ d ü T Ô q ï~. á dü + øå √ uÛ Ñ + Á|ü u Û ≤ yêìøÏ rÁe+>±
>∑ T s¡ e ⁄‘· T qï ø±]à≈£ î \T, Ç‘· s ¡ ø£ w ü º J e⁄\, ¬ s ’ ‘ · T \
Á|ü‹ì<ÛäT\qTø±ì, ∫qï yê´yês¡T\, ∫qï, eT<Ûä´ ‘·s¡Vü‰
|ü]ÁX¯eT\ Á|ü‹ì<ÛTä \qT ø±ì Á|üuTÑÛ ‘·«+ dü+Á|ü~+#·&+É ˝Ò<Tä . ã&Ü bÕ]ÁXÊ$Tø£
y˚‘\Ô· qT e÷Á‘·yT˚ düe÷y˚X|¯ ]ü ∫ yê]‘√H˚ eT+‘·Hê\T »s¡T|ü⁄‘·Tqï~. yês¡+‘ê
‘·eT ˝≤uÛ≤\T ‘·>≈Z∑ î£ +&Ü Á|üuTÑÛ ‘·«+ m˝≤+{Ï s¡øDå£ \T, sêsTTr\T ø£*Œ+#ê˝À
#ÓãT‘·THêïs¡T. #·s¡Ã n+‘ê yê{Ïì m˝≤ ø£*Œ+#ê*, m+‘· es¡≈£î ø£*Œ+#ê*
˝≤+{Ï n+XÊ\#·T≥÷ºH˚ ‹s¡T>∑T‘·Tqï~. ø=~› s√E\ ÁøÏ‘·+ es¡˝Ÿ¶ mø£Hê$Tø˘
bò˛s¡+ Ä<Ûä«s¡´+˝À q÷´&Ûç©¢˝À »]–q Ç+&çj·÷ mø£Hê$Tø˘ dü$Tà{Ÿ˝À ≈£L&É
Ä]úø£ eT+Á‹ ∫<ä+ãs¡+ qT+&ç Ç‘·s¡ eT+Á‘·T\T, n~Ûø±s¡T\T Ç<˚ u≤D°˝À
e÷{≤¢&Üs¡T. ø±s¡¢‘·j·÷Ø<ës¡T¢, ~«#·Áø£ yêVü≤q ‘·j·÷Ø <ës¡T¢ ‘·eT <Ûäs¡\qT
‘· – Z ù dÔ yê{Ï ø Ï &ç e ÷+&É T ô|s¡ T >∑ T ‘· T +<ä ì , ‘· < ë«sê Ä]ú ø £ e´edü ú
|ü⁄+E≈£î+≥T+<äì Ä]úø£ eT+Á‹ #Ó|üø=#êÃs¡T. n˝≤π> ]j·T˝Ÿ mùdº{Ÿ
s¡+>±ìøÏ Ç#˚à s¡TD≤\ô|’ e&û¶ sπ ≥¢qT ‘·–+Z #·&+É <ë«sê Ä s¡+>±ìï y˚>e∑ +‘·+
#˚j·Te#·TÃqì ≈£L&É Á|üuÛÑT‘·« esêZ\T #ÓãT‘·THêïsTT.
á |ü]cÕÿsê˝Ò$ dü+øå√uÛ≤ìøÏ <ë] rdæq eT÷\ ø±s¡D≤\qT >∑T]Ô+∫
yê{Ïì ìyê]+#˚+<äT≈£î <√Vü≤<ä|&ü $˚ ø±e⁄. e÷+<ä´+ dü«uÛ≤yêìï |üP]Ô>± ns¡+ú
#˚dTü ≈£îqï|ü&ÉT e÷Á‘·yT˚ düs¬ q’ |ü]cÕÿs¡ e÷sêZ\T m+#·Tø=ì nqTdü]+#·&ÜìøÏ
s¡+>∑+ 4.8 XÊ‘·+ n_Ûeè~∆ #Ó+~+~. Bì˝À 80 XÊ‘·+ yê{≤ e÷qT´bòÕø£Ã]+>¥ 2001-02 Hê{ÏøÏ 2.9XÊ‘êìøÏ ôd‘’ +· ~>∑C≤]+~. Ä ‘·sê«‘· HÓeTà~>± y˚>+∑
s¡+>±ì<˚. 2008 n>∑dTü ˝º À bÕ]ÁXÊ$Tø±_Ûeè~∆ sπ ≥T 1.7 XÊ‘·+‘√ b˛\TÃ≈£îqï|ü⁄&TÉ |ü⁄+E≈£î+≥÷ 2006-07 Hê{ÏøÏ 12.5XÊ‘·+ ‘êsêkÕúsTTøÏ #˚s¡Tø=+~.
Ç~ #ê\ m≈£îÿeH˚ nì|ædüTÔ+~. ø±ì 2008-09 Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡+ yÓTT<ä{Ï bÕ]ÁXÊ$Tø±_Ûeè~ú Ç+‘·>± ô|s¡>&∑ ÜìøÏ Ç|ü&ÉT ø±s¡D≤\T y˚sT¡ . Ä ô|s¡T>∑T<ä˝Ò
dü>u∑ ≤Û >∑+>± #·÷düT≈£îqï|ü⁄&TÉ bÕ]ÁXÊ$Tø£ ô|s¡T>∑T<ä\ 4.9 XÊ‘·+, e÷qT´bòÕø£Ã]+>¥ Á|üdTü ‘Ô +· ø°Då +Ï ∫ 4-5XÊ‘·+ ø£Hêï ≈£L&É ‘·>T∑ >Z ÷∑ edüTqÔ ï~. <ëìï |ü⁄+E≈£îH˚˝≤
s¡+>∑+ ô|s¡T>∑T<ä\ 5.2 XÊ‘·+>± O+~. >∑‘· Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡+ Ç<˚ dü>u∑ ≤Û >∑+˝À #˚j·T&É+ m˝≤ nqï<˚ Ç|ü&ÉT $<Ûëq ìπsí‘·\T m<äTs=ÿ+≥Tqï düeTdü´.
bÕ]ÁXÊ$Tø±_Ûeè~∆ 7.4 XÊ‘·+, e÷qT´bòÕø£Ã]+>¥ s¡+>∑+ ô|s¡T>∑T<ä\ 10 XÊ‘·+‘√ 2001 ‘·sê«‘· bÕ]ÁXÊ$Tø±_Ûeè~∆ y˚>∑+ |ü⁄+Eø√e&ÜìøÏ
b˛\TÃ≈£îqï|ü⁄&ÉT yêdüeÔ +>± bÕ]ÁXÊ$Tø£s+¡ >∑+ m+‘· y˚>+∑ >± ~>∑C≤s¡T‘·Tqï<√ |ü⁄Hê<äT\T y˚dæq Á|ü<Ûëqø±s¡D+ ô|’ esêZ\ yê] Ä<ëj·÷\T n~Ûø£ y˚>∑+>±
ns¡e∆ Te⁄‘·T+~. ô|s¡>∑&É+. á ô|s¡T>∑T<ä\ Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝Àì ô|’ esêZ\˝Àì yê]ø£Hêï
<˚X¯+˝À 1991 qT+&ç qj·÷ O<ës¡yê<ä $<ÛëHê\T neT\T |ü≥ºD ÁbÕ+‘ê\ ô|’esêZ\ yê]˝À eTØ n~Ûø£+>± O+~. Ä<ëj·÷\≈£î
»s¡T>∑T‘·THêïsTT. n|üŒ{Ï qT+&ç á eT<Û´ä ø±\+˝À bÕ]ÁXÊ$Tø£s+¡ >∑+ y˚>+∑ >± nqT>∑TD+>±H˚ yê] $ìjÓ÷>∑eT÷ ô|]–+~. nsTT‘˚ Oqï‘· Ä<ëj·T
n_Ûeè~∆ #Ó+~q <äX¯\T ≈£L&É OHêïsTT. Á|ü<Ûëq+>± ¬s+&ÉT <äX¯\˝À esêZ\ yês¡T ø±e&É+‘√ yê] $ìjÓ÷>∑+ Á|ü<Ûëq+>± ø±s¡T¢ ˝≤+{Ï $˝≤dü
bÕ]ÁXÊ$Tø±_Ûeè~∆ y˚>∑+>± »]–+~. yÓTT<ä≥ 1993-94 qT+&ç 1995-96 $ìjÓ÷>∑ edüTÔe\T, >∑èVü‰\T ˝≤+{Ï n~Ûø£ ô|≥Tºã&ÉT\T nedüs¡yÓTÆq
eT<Ûä´ ø±\+˝À á n_Ûeè~∆ ø£ì|æ+∫+~. ‘·sê«‘· 2001 ‘·sê«‘· yê{Ï ô |’ H ˚ O+≥÷ e∫Ã+~. –sêø° n~Û ø £ + >± Oqï á s¡ + >±\qT
bÕ]ÁXÊ$Tø±_Ûeè~∆ y˚>∑+>± »]–+~. nsTT‘˚ á ¬s+&ÉT <äX¯˝À¢qT n_Ûeè~∆ πø+ÁBø£]+#·T≈£îH˚ Ä]úø£, Á<äe´$<ÛëHê\T s¡÷bı+<äT‘·÷ e#êÃsTT. s¡TD≤\T
y˚>+∑ >± »]–q|üŒ{Ïø° <ëìøÏ ø±s¡D≤\T e÷Á‘·+ y˚sT¡ y˚sT¡ >± OHêïsTT. yÓTT<ä{Ï ≈£L&É á s¡+>±\πø n~Ûø£+>± \_Ûdü÷Ô e#êÃsTT. n~Ûø£ ....10˝À
e÷&É T dü + e‘· ‡ sê\ ø±\+˝À
bÕ]ÁXÊ$Tø±_Û e è~› n‘· ´ ~Û ø £ + >± eTH√àVü≤Hé dæ+>¥ Á|üuÛÑT‘·«+ yêwæ+>∑ºHé˝À #Ó|æŒq
14.1XÊ‘êìøÏ ôd‘’ +· #˚sT¡ ≈£îqï~. BìøÏ
ªª
Á|ü<Ûëq ø±s¡D+ düs¡∞ø£è‘· $<ÛëHê\T e÷≥\qT nø£ÿ&˚ eT]Ãb˛sTTq≥T¢>± O+~. nyÓT]ø±˝À
neT\T Äs¡+uÛeÑ TsTTq yÓ+≥H˚ ~>∑TeT‹ nqTdü]düTÔqï≥T¢>±H˚ dü+øå√uÛ≤ìøÏ ndü\T ø±s¡DeTsTTq
#˚dTü ≈£îH˚ düsT¡ ≈£î\ ø√dü+ >∑÷&ÉTø£≥Tºø=ì e÷sêZ \ ˝ÀH˚ |ü ] cÕÿs¡ + ø√dü + Á | ü j · T ‹ïdü T Ô q ï≥T¢
Oqï –sêø° ˇø£ÿkÕ]>± rs¡TÃ≈£îH˚ ø£ ì |æ d ü T Ô q ï~. á dü + øå √ uÛ Ñ + Á | ü u Û ≤ yêìøÏ rÁ e +>±
neø±X¯+ \_Û+#·&+É ‘√ á ô|s¡T>∑T<ä\
dü+uÛ$Ñ +∫+~. Ä –sêø° dü+‘·è|æÔ #Ó+~q >∑ T s¡ e ⁄‘· T qï ø±]à≈£ î \T, Ç‘· s ¡ ø£ w ü º J e⁄\, ¬ s ’ ‘ · T \
‘·sê«‘· eT]+‘· n_Ûeè~∆øÏ neø±XÊ\T Á|ü‹ì<ÛäT\qTø±ì, ∫qï yê´yês¡T\, ∫qï, eT<Ûä´ ‘·s¡Vü‰
eT+<ä – +#êsTT. |ò ü * ‘· + >± |ü]ÁX¯eT\ Á|ü‹ì<ÛäT\qT ø±ì Á|üuÛÑT‘·«+ dü+Á|ü~+#·&É+ ˝Ò<äT. ã&Ü bÕ]ÁXÊ$Tø£ y˚‘·Ô\qT e÷Á‘·y˚T
CMYK

<ë«sê Ä]úø£ e´edü˝ú À ø=qT>√\T X¯øìÔÏ ô|+#ê\qï \ø£´å +>± düe]+#·Tø√yê*. neø±X¯+ \_ÛdüTÔ+~. ‘êC≤>± 2008 ôdô|º+ãs¡T e÷kÕìøÏ dü+ã+~Û+∫q bÕ]ÁXÊ$Tø£ s ¡ + >∑ + n_Û e è~∆ y˚ > ∑ + düe÷y˚X| ¯ ]ü ∫ yê]‘√H˚ eT+‘·Hê\T »s¡T|ü⁄‘·Tqï~.
Ç˝≤ $düŒwüºeTsTTq Á|üø£≥q\≈£î ã<äT\T á dü+øå√uÛ≤ìï n~Û>∑$T+#·&ÜìøÏ @ bÕ]ÁXÊ$Tø£ dü÷∫ Ç{°e\H˚ yÓ\Te&ç+~. <ëì Á|üø±s¡+ <˚X+¯ ˝À bÕ]ÁXÊ$Tø£ Áø£eT+>± ‘·>T∑ ≈Z î£ +≥÷ e∫Ã+~. ∫es¡≈î£
 10 k˛eTyês¡+, 24 qe+ãsY 2008
CMYK

m|æ&çÄsY|æ ` $<äT´‘Y qcÕº\ ‘·–Z+|ü⁄≈£î sêÁcÕºìøÏ ì<ÛäT\T

m+ y˚DT>√bÕ\sêe⁄
ì \ø£&É>± qcÕº\qT ‘·–Z+#·≥+, qeTàø£yÓTÆq,
Ä{Ày˚T{Ïø˘ e´edüúqT @sêŒ≥T #˚j·T≥+, ø£∫Ñ·yÓTÆq
>∑D≤+ø±\qT ùdø£]+#·≥+, mqØ® Ä&ç{Ï+>¥˝À düe÷#ês¡
kÕ+πø‹ø£ |ü]v±„Hêìï $ìjÓ÷–+#·≥+ ÄsYm|æ&çÄsY|æ
ø±s¡´Áø£eT+ \øå±´\˝À OHêïsTT. øπ +Á<ä $<äT´‘Y eT+Á‹‘·« XÊK
e÷s¡Z<äs¡Ùø£‘·«+ øÏ+<ä $<äT´‘Y Ä]úø£ dü+düú (|æm|òtdæ) H√&É˝Ÿ
@C…˙‡>± e´eVü≤]düT+Ô ~. 30 y˚\≈£î ô|>’ ± »HêuÛ≤ Oqï |ü≥Dº
ÁbÕ+‘ê\qT á ø±s¡´Áø£eT+ neT\T≈£î m+|æø£ #˚kÕÔsT¡ . |ü<eä
Á|üD≤[ø£˝À á ø±s¡´Áø£eT+ øÏ+<ä e∫Ãq ÁbÕ+‘ê\qT ≈£L&Ü
‹]– á ø±s¡´Áø£eT+ |ü]~Û˝ÀøÏ ‘Ó#Ã˚ +<äT≈£î |ü]>∑D+Ï #·e#·TÃ.
n~Ûø£ ˝À&é kÕ+Á<ä‘· Oqï Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\qT ≈£L&Ü á
ø±s¡´Áø£eT+ neT\T≈£î m+|æø£ #˚kÕÔs¡T. yÓTT‘·Ô+ s¡÷.50,000
ø√≥¢qT πø+Á<ä+, Ä]úø£ dü+düú\ qT+&ç s¡TD+>± eT+ps¡T
#˚kÕÔs¡T. Ç+<äT˝À s¡÷.31,577 ø√≥¢ yÓTT‘êÔìï Á>±+≥T>±
e÷s¡TÑês¡T.
eT÷&ÉT uÛ≤>±\T>± neT\T
eT÷&ÉT uÛ≤>±\T>± neT\T #˚ùd á ø±s¡´Áø£eT+
øÏ+<ä yÓTT<ä{Ï uÛ≤>∑+˝À düe÷#ês¡ kÕ+πø‹ø£ |ü]v±„q+‘√
eTT&ç|&ü ç ~>∑Te kÕúsTT >∑D≤+ø±\ ùdø£sD¡ ≈£î @sêŒ≥T¢ #˚kÕÔsT¡ .
Ç+<äT˝À uÛ≤>∑+>± $ìjÓ÷>∑<ës¡T\ dü÷∫ø£\qT, õ◊mdt
e÷´|æ+>¥, |ü+|æD° Á{≤Hé‡bòÕs¡às¡¢≈£î, |ò”&És¡¢≈£î MT≥s¡¢ @sêŒ≥T,
yê{Ï qT+&ç >∑D≤+ø±\ ùdø£sD¡ , MT≥]+>¥, _*¢+>¥, edü÷fi¯ófl,
mqØ® møö+{Ï+>¥, Ä&ç{Ï+>¥, $ìjÓ÷>∑<ës¡T\ |òæsê´<äT\
|ü]cÕÿs¡+, $ìjÓ÷>∑<ës¡T\ ùdyê øπ +Á<ë\≈£î á |ü]v±„Hêìï
$ìjÓ÷–kÕÔsT¡ . 4 \ø£\å y˚Ts¡≈î£ »HêuÛ≤ O+&ç, 350 $T.j·T÷.
y˚Ts¡≈£î $<äT´‘·TÔqT $ìjÓ÷–+#˚ ÁbÕ+‘ê\≈£î kÕÿ&Ü ˝Ò<ë
&çm+mdt e´edüúqT @sêŒ≥T #˚j·T&ÜìøÏ M\T+~. yÓTT<ä{Ï
uÛ≤>±ìøÏ øπ +Á<ä Ä]úø£ XÊK ìs¡sí TT+∫q $<Û+ä >± q÷s¡T XÊ‘·+
ì<ÛäT\qT s¡TD+>± πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ eT+ps¡T #˚düTÔ+~. á
ø±s¡´Áø£e÷ìï eT÷&˚fifl¯ ˝À |üP]Ô #˚j÷· *. Ç˝≤ HÓ\ø=˝ÒŒ e´edüú
ìØí‘· \øå±´\qT kÕ~Û+∫q≥T¢ πø+Á<ä $<äT´‘Y eT+Á‹‘·« XÊK
ìj·T$T+#˚ dü«‘·+Á‘· @C…˙‡ ìsê∆]+#êø£ á s¡TD≤ìï Á>±+≥T>±
e÷s¡TÑês¡T. Bìô|’ e&û¶ì ≈£L&Ü ô|≥Tºã&ç>± |ü]>∑DÏkÕÔs¡T.
yÓTT<ä{Ï uÛ≤>∑+ ø±s¡ÁÁø£e÷ìøÏ s¡÷.10,000 ø√≥T¢ eT+ps¡T
#˚kÕÔsT¡ .
¬s+&Ée uÛ≤>±ìøÏ dü+ã+~Û+∫ |ü+|æD° e´edüúqT
|ü{Ïwüº+ #˚ùd |üqT\qT #˚|ü&É‘ês¡T. |ü+|æD° e´edüú qMø£s¡D,
Ä<ÛTä ìø°øs£ D¡ , 11¬ø$ e´edüqú T |ü{wÏ +ºü #˚jT· ≥+, bÕ‘· MT≥s¡¢
kÕúq+˝À ø=‘·Ô MT≥s¡q¢ T @sêŒ≥T #˚jT· ≥+, ø¬ bÕdæ≥sY u≤´+≈£î\
@sêŒ≥T, $_Ûqï øπ ≥–Ø\ $ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î $<äT´‘Y düs|¡ süò ê
#˚dTü qÔ ï dü$Twæº |ò&” sÉ ¢¡ qT+&ç e´ekÕj·T ˝À&é\qT y˚sT¡ #˚jT· ≥+,
ôV≤’ z˝ÒCº Ÿ |ü+|æD° e´edüú (ôV≤#Y$&çmdt) áuÛ≤>∑+˝À OHêïsTT.
<˚X+¯ ˝À |ü≥Dº bÁ Õ+‘ê\˝À yÓTT‘·+Ô kÕ+πø‹ø£, yêDÏ»´ (m{Ïd)æ $<äT´‘Y qcÕº\qT |ü<øä =+&Ée |Á Dü ≤[ø±+‘êìøÏ 15 XÊ‘êìøÏ ‘·–+Z #ê\qï
\ø£´å +‘√ sêÁcÕº\≈£î s¡÷.51,577 ø√≥¢ y˚Ts¡≈î£ eT+ps¡T #ù̊d+<äT≈£î øπ +Á<ä |Á uü TÑÛ ‘·«+ |ü⁄qsYe´ed”øú ]£ +∫q ªy˚–s¡|]ü qà $<äT´‘Y |ü+|æD° dü+düÿs¡D
ø±s¡´øÁ e£ ÷ìï (ÄsYm|æ&Äç sY|)æ µ s¡÷bı+~+∫+~. <˚X+¯ ˝ÀH˚ ‘·≈î£ ÿe>± m{Ïdæ qcÕº\T Oqï sêh+>± |ü]>∑D+Ï ∫ øπ +Á<ä $<äT´‘Y XÊK düV‰ü j·T
eT+Á‹ C…’sê+ s¡y˚Twt eTTK´eT+Á‹ yÓ’.mdt.sê»X‚Ks¡¬s&綑√ düe÷y˚X¯+ »]bÕs¡T. á ø±s¡´Áø£eT+ neT\T≈£î s¡÷.8000 ø√≥¢ e´j·T+ ø±>∑\
$es¡yÓTÆq ÁbÕC…≈£îº ìy˚~ø£qT s¡÷bı+~+∫ &çôd+ãs¡T yÓTT<ä{Ï yês¡+˝À sêh Á|üuÛÑT‘·«+ πø+Á<ëìøÏ düeT]ŒdüTÔ+<äì düe÷y˚XÊq+‘·s¡+ πø+Á<ä
eT+Á‹ $˝Òøs£ T¡ \≈£î #ÓbÕŒs¡T. sêÁcÕºìøÏ á yÓTT‘·+Ô eT+ps¡e⁄‘·T+<äH˚ Ø‹˝À Äj·Tq e÷{≤¢&Üs¡T. nsTT‘˚, Ç~ ªÄXÊ|üP]‘· ø±s¡´øÁ e£ T+µ nì,
ˇø£ÿ sêÁcÕºìøπ n+‘· yÓTT‘·+Ô eT+ps¡T #˚jT· ≥+ kÕ<Û´ä + ø±ø£b˛e#·ìà C…s’ ê+ s¡yT˚ wt eTTK´eT+Á‹‘√ »]|æq düe÷y˚X+¯ ˝À #ÓbÕŒs¡T. sêÁcÕºìøÏ
s¡÷.2800 ø√≥¢ es¡≈î£ á ø±s¡´øÁ e£ T+ øÏ+<ä eT+ps¡T ø±e#·Tqà ì ≈£L&Ü øπ +Á<ä eT+Á‹ Ä düe÷y˚X+¯ ˝À dü÷∫+#ês¡T. ÄsYm|æ&Äç sY|æ øÏ+<ä
sêÁcÕºìøÏ m+‘· yÓTT‘·+Ô eT+ps¡e⁄‘·T+<√ #·÷&Ü*‡ O+~.
á uÛ≤>∑+ neT\T≈£î nj˚T´ e´j·T+˝À Ä]úø£ eT+Á‘·‘·« XÊK eT~+|ü⁄ #˚ùd+<äT≈£î $ìjÓ÷>∑<ës¡T\ <Û√s¡DÏô|’ düπs«qT XÊ‘·+, ôV’≤<äsêu≤<é ôd+Á≥˝Ÿ ÁbÕ+‘·+˝À
ìs¡ísTT+∫q $<Ûä+>± 25 XÊ‘·+ yÓTT‘êÔìï s¡TD+>± πø+Á<ä+ ìs¡«Væ≤kÕÔs¡T. ÁbòÕ+#ÛÓ’CŸqT n_Ûeè~∆ #˚kÕÔs¡T. eT÷&Ée uÛ≤>∑+ 16.06 XÊ‘·+ y˚Ts¡≈£î m{Ïdæ qcÕº\T
eT+ps¡T #˚düTÔ+~. Á|ü‘˚´ø£ πø≥–Ø sêÁcÕº\≈£î 90 XÊ‘·+ ø±s¡´Áø£e÷\≈£î s¡÷.1777 ø√≥T¢ øπ {≤sTTkÕÔsT¡ . OHêïsTT. <˚X+¯ ˝ÀH˚ n‹ ‘·≈î£ ÿe>± 8 XÊ‘·+
e´j·÷ìï πø+Á<ä+ s¡TD+>± eT+ps¡T #˚düTÔ+~. $T–*q ÄsYm|æ&çÄsY|æ ø±s¡´Áø£eT+ øÏ+<ä sêh $<äT´‘Y m{Ïdæ qcÕº\T Ç|æ&çdæm˝Ÿ˝À O+&É>±,
ì<ÛäT\qT Ä]úø£ dü+düú\ qT+&ç s¡TD≤\T>± bı+<ë*. á ìj·T+Á‘·D ø£$TwüHé @sêŒ≥T≈£î düVü‰j·T+ bı+<äe#·TÃ. 30 dæ|&æ dç mæ ˝Ÿ˝À 18 XÊ‘·+, mHé|&æ dç mæ ˝Ÿ˝À
ø±s¡´Áø£eT+ neT\j˚T´ ÁbÕ+‘·+˝À $<äT´‘Y |ü+|æD° ø£+ô|˙\T XÊ‘·+ ø£Hêï m≈£îÿe>± m{Ïdæ qcÕº\T Oqï $<äT´‘Y |ü+|æD° 26 XÊ‘·+, mdt|æ&çdæm˝Ÿ˝À 17 XÊ‘·+
m{Ïdæ qcÕº\qT 15 XÊ‘êìøÏ ì\ø£&>É ± ‘·–+Z #˚ \øå±´ìï kÕ~ÛùdÔ ø£+ô|˙ @&Ü~øÏ 3 XÊ‘·+ #=|ü⁄Œq yê{Ïì ‘·–+Z #ê*. 30 y˚Ts¡≈î£ OHêïsTT. m{Ïdæ qcÕº\ ‘·–+Z |ü⁄≈£î
s¡TD+˝À 50 XÊ‘·+ yÓTT‘êÔìï Á>±+≥T>± @&Ü~øÏ ˇø£kÕ] XÊ‘·+ ˝À|ü⁄ m{Ïdæ qcÕº\T Oqï dü+düú @&Ü~øÏ 1.5 XÊ‘·+ $<äT´‘Y |ü+|æD° Áô|’y˚{°ø£s¡DÒ e÷s¡ZeTì
e÷s¡TÑês¡T. á \øå±´ìï kÕ~Û+#·≥+˝À $|ò\ü yÓT‘Æ ˚ Ä @&Ü~ #=|ü⁄Œq yê{Ïì ‘·–+Z #ê*. sêh kÕúsTT˝À |ü+|æD° dü+düÿs¡D\ dü+düÿs¡D\ eT<䛑·T<ës¡T\T, Á|ü|ü+#·
s¡TD+ uÛ≤>∑+˝À Á>±+≥T>± e÷πsà yÓTT‘êÔìï n<˚ ìwüŒ‹Ô˝À ø£$T{° |ü+|æD° ø£+ô|˙\ ÁbÕC…≈£îº Á|ü‹bÕ<äq\qT dæbòÕs¡T‡ u≤´+≈£L Á|ü#ês¡+ #˚dü÷Ô e#êÃsTT. sêh+˝À $<äT´‘Y |ü+|æD° neT\T≈£î s¡TD≤ìï eT+ps¡T #˚ùd+<äT≈£î »bÕHé n+‘·sê®rj·T
‘·–ZkÕÔs¡T. ¬s+&Ée uÛ≤>∑+ øÏ+<ä m{Ïdæ Áô|’y˚{°ø£s¡D »s¡>∑≈£î+&ÜH˚ >∑D˙j·T+>± á düVü≤ø±s¡ u≤´+≈£î (C…_◊dæ) ÄdüøÏÔ #·÷|ü⁄‘·Tqï~.
qcÕº\qT 15 XÊ‘êìøÏ ˝À|ü⁄ ‘·–ZùdÔ m{Ïdæ qcÕº\ ‘·–Z+|ü⁄≈£î $<äT´‘Y |ü+|æD° Áô|’y˚{°ø£s¡DÒ e÷s¡ZeTì qcÕº\qT ‘·–+Z #· >∑*>±s¡T. ndü\T $<äT´qà+&É*ì sêh Á|üuÛÑT‘·« Á|ü‹bÕ<äq\T
dü+ã+~Û‘· |ü+|æD° ø£+ô|˙ dæã“+~øÏ dü+düÿs¡D\ eT<䛑·T<ës¡T\T, Á|ü|ü+#· u≤´+≈£L Á|ü#ês¡+ #˚dü÷Ô eTTø£ÿ\T #˚ùd dü+düÿs¡D\qT ≈£L&Ü neT\T #˚jT· ì m{Ïdæ qcÕº\qT n~Ûø£ kÕúsTT˝À Oqï|ü⁄&ÉT ‘·«s¡>±
ÁbÕC…≈£îº e´j·T+˝À >∑]wüº+>± ¬s+&ÉT e#êÃsTT. sêh+˝À $<äT´‘Y |ü+|æD° Áô|’y˚{°ø£s¡D »s¡>∑≈£î+&ÜH˚ ‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝À m{Ïdæ qcÕº\T 20 XÊ‘·+ ‘·–+Z #·≥+ kÕù|øÏøå +£ >± düT\uÛ‘Ñ s· +¡ >± O+≥T+~. 15 XÊ‘êìøÏ
XÊ‘· + yÓ T T‘êÔ ì ï Áb˛‘ê‡Vü ≤ ø£ + >± >∑ D ˙j· T +>± á qcÕº \ qT ‘· – Z + #· >∑ * >±s¡ T . ndü \ T e÷Á‘·yT˚ qì, |ü+|æD° Áô|y’ {˚ ø° s£ D¡ düs«¡ s√>∑ ìyê]DÏ ˝À|ü⁄ á qcÕº\T Oqï|ü⁄&ÉT n$ ‹]– ô|s¡>∑≈£î+&Ü
π ø {≤sTTkÕÔ s ¡ T . Áb˛‘ê‡Vü ≤ ø£ + #·÷ùd+<äT≈£î, kÕ<Û´ä yÓTqÆ y˚Ts¡≈î£ Ç+ø± ‘·–+Z #˚+<äT≈£î ìs¡+‘·s¡
Á|ü‹bÕ<äq\qT dü+ã+~Û‘· |ü+|æD°
$<äT´qà+&É*ì eTTø£ÿ\T #˚ùd dü+düÿs¡D\qT ≈£L&Ü neT\T ø±<äì C…’sê+ s¡y˚Twt ù|s=ÿHêïs¡T. |ü+|æD° ø£èwæ nedüs+¡ . 8 XÊ‘·+ y˚Ts¡≈î£ á qcÕº\qT ‘·–+Z ∫ <˚X+¯ ˝ÀH˚
ø£ + ô|˙ s¡ ÷ bı+~dü T Ô + ~. n+‘˚ #˚j·Tì ‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝À m{Ïdæ qcÕº\T 20 XÊ‘·+ e÷Á‘·y˚Tqì, Á|ü#˚|s≥ü TTy˚&º {+É °øm{Ï £s¡D eT+Á‘·»|ü+ e÷ì m|æ&çÄsY|æì
Á|ü<∏äeT kÕúq+˝À Oqï Ç|æ&çdæm˝Ÿ e+{Ï |ü+|æD° ø£+ô|˙\≈£î
yÓTT‘êÔìï |ü+|æD° ø£+ô|˙ ≈£L&Ü |ü+|æD° Áô|’y˚{°ø£s¡D düs¡«s√>∑ ìyê]DÏ ø±<äì C…’sê+ s¡y˚Twt #·s¡´\≈£î, Á|üsdTTy˚ æ qcÕº\ ‘·–+Z |ü⁄≈£î rdüTø√yê*‡q
{°ø£s¡D≈£î dü+ã+<Ûä+ ˝Ò<äì ÄsYm|æ&Äç sY|æ wüs‘¡ T· \ e\¢ Á|üj÷Ó »q+ #˚≈L£ s¡<Tä . n+<äTe\¢,
Áb˛‘ê‡Vü≤ø£+>± düeT≈£LsêÃ*. yÓTT‘·+Ô ù|s=ÿHêïs¡T. >∑T]Ô+#·ø£ ‘·|Œü ≥y˚T. $<äT´‘Y |ü+|æD° Á|üsTTy˚{ø° s£ D¡ ‘·≈î£ ÿe>± m{Ïdæ qcÕº\T Oqï ÁbÕ+‘ê\˝À @&Ü~øÏ 1.5 XÊ‘·+
¬ s +&É e uÛ ≤ >∑ + ø±s¡ ´ Áø£ e ÷ìøÏ #˚dqæ ˇ]kÕ‡, &Û©ç ¢ nqTuÛyÑ ê\ yÓ|’ \üò ´+ e\¢ ≈£L&Ü y˚Ts¡≈î£ qcÕº\qT ‘·–+Z #ê\H˚ wüs‘¡ T· qT O|üd+ü Vü≤]+#ê\ì øπ +Á<ä
s¡÷.40,000 ø√≥T¢ øπ {≤sTTkÕÔsT¡ . #˚jT· ≥+‘√ bÕ≥T wüs‘¡ T· \qT bÕ{Ï+#·{≤ìï, ìØí‘· \øå±´\qT Á|ü | ü + #· u≤´+≈£ î , π ø +Á<ä Á|ü u Û Ñ T ‘· « + ‘· e T yÓ ’ K ]ì eT+Á‹ »]|æq düe÷y˚X+¯ ˝À sêh Á|üuTÑÛ ‘·«+ ø√]+~. »HêuÛ≤
eT÷&Ée uÛ≤>±ìï πø+Á<ä $<äT´‘Y eT+Á‹‘·« XÊK kÕ~Û+#·{≤ìï |üs¡´y˚øÏådüTÔ+~. Áô|’y˚≥T $<äT´‘Y |ü+|æD° |ü⁄q'|ü]o*+#·Tø=qø£ ‘·|Œü ˝Ò<Tä . |ü]$T‹ì 10 y˚\≈£î ‘·–Z+#ê\ì ø√]+~. \øå±´ìï kÕ~ÛùdÔ
˝Ò<ë |æm|òdt æ neT\T #˚dTü +Ô ~. Ä{Ày˚TwüH,é $ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î ø£+ô|˙\≈£î á ø±s¡´Áø£eT+ e]Ô+#·<Tä . nsTT‘˚, s¬ +&˚fifl¯ ‘·sT¡ yê‘· sêh+˝À ôV≤#Y$&çmdt |ü]~Û˝ÀøÏ >∑‘· ôdô|º+ãs¡T q÷s¡T XÊ‘·+ s¡TD≤ìï Á>±+≥T>± e÷sêÃ\ì ø√]+~.
dü+ã+~Û+∫q ìs¡«Vü≤D, Ä{À MT≥sY <ë«sê ~>∑Te kÕúsTT yê{ÏøÏ á ø±s¡´Áø£e÷ìï e]Ô+|ü #˚jT· {≤ìï |ü]>∑DkÏ ÕÔsT¡ . ∫e] Hê{ÏøÏ 432845 e´ekÕj·T |ü+|ü⁄ôd≥¢qT ‘Ó#êÃs¡T. ø±s¡´Áø£e÷ìï yÓTT<ä{Ï, ¬s+&Ée uÛ≤>±\T>± m,_ nì
>∑D≤+ø±\ ùdø£sD¡ e´edü\ú ≈£î düuŸ &ç$»Hé kÕúsTT˝À nedüsy¡ TÓ qÆ |ü+|æD° Áô|’y˚{°ø£s¡D ˝Ò≈£î+&Ü qcÕº\ ‘·–Z+|ü⁄ Ç+<äT≈£î s¡÷.1308.97 ø√≥¢ yÓTT‘êÔìï e´j·T+ #˚XÊs¡T. |ü]>∑D+Ï #·≈î£ +&Ü, ˇø£ ø±s¡´Áø£eT+>±H˚ |ü]>∑D+Ï #ê\ì ø√]+~.
$esê\qT s¡÷bı+~düTÔ+~. ~>∑Te kÕúsTT >∑D≤+ø±\ sêh+˝À 142 |ü≥Dº ÁbÕ+‘ê\T ÄsYm|æ&Äç sY|æ 2008`09˝À s¡÷.860.29 ø√≥¢ e´j·T+‘√ 289870 sêh+˝À $<äT´‘Y |ü+|æD° ø£+ô|˙\T Ç|üŒ{Ïπø kÕ+πø‹ø£
#Ó\T¢u≤≥TqT _&ç¶+>¥ Á|üÁøÏj·T <ë«sê m+|æø£ #˚ùd dü«‘·+Á‘· neT\T |ü]~Û˝ÀøÏ ekÕÔsTT. >∑‘· Ä>∑dTü º ∫e] Hê{ÏøÏ ôV≤’ <äsêu≤<é |ü+|ü⁄ôd≥¢qT ôV≤#Y$&çmdt |ü]~Û˝ÀøÏ ‘˚yê\qï \øå±´ìøÏ >±qT |ü ] v±„ H êìï $ìjÓ ÷ –+#˚ + <ä T ≈£ î Ç|ü Œ {Ï π ø #· s ¡ ´ \T
@C…˙‡ ìsê∆]düTÔ+~. _&ç¶+>¥ Á|üÁøÏj·T <ë«sê m+|æø£ CÒùd <äøÏåD ÁbÕ+‘·+˝À m{Ïdæ qcÕº\T n‘·´~Ûø£+>± 48.28 XÊ‘·+ ôdô|+º ãs¡T ∫e] Hê{ÏøÏ s¡÷.161.93 ø√≥¢ e´j·T+‘√ 86029 rdüTø=+≥Tqï+<äTq n˝≤ |ü]>∑D+Ï #ê\ì $e]+∫+~. yÓTT<ä{Ï
eT~+|ü⁄<ës¡T\T á ø±s¡´Áø£e÷ìï eT~+|ü⁄ #˚kÕÔsT¡ . >√wüT\º T, O+&É>±, eTs√ @&ÉT õ˝≤¢\˝À 15 XÊ‘êìøÏ ô|’>± OHêïsTT. |ü+|ü⁄ôd≥¢qT ‘Ó#êÃs¡T. ôV≤#Y$&çmdt neT\T e\¢ \_Û+#˚ uÛ≤>∑+ øÏ+<ä s¡÷.1478 ø√≥T¢, s¬ +&Ée uÛ≤>∑+ øÏ+<ä s¡÷.6600
ôd$THês¡q¢ T @sêŒ≥T #˚jT· ≥+‘√ bÕ≥T |ü+|æD° ø£+ô|˙\ ìC≤e÷u≤<é˝À 22.29 XÊ‘·+, ø£Ø+q>∑s˝Y À 19.50 XÊ‘·+, Á|üj÷Ó »q+ |ü]$T‘·+>± O+≥T+<äì ìsê∆sD¡ ne⁄‘·Tqï|üŒ{ÏøÏ ø√≥¢ y˚Ts¡≈î£ e´j·T+ ø±>∑\ ÁbÕC…≈î£ º ìy˚~ø£qT s¡÷bı+~düTHÔ êïs¡T.
dæã“+~øÏ $$<Ûä n+XÊ\˝À •ø£Då ÇkÕÔsT¡ . $<äT´‘Y düs|¡ süò ê˝À eTVü≤ã÷uŸq>∑s˝Y À 19.34 XÊ‘·+, es¡+>∑˝Ÿ˝À 18.39 XÊ‘·+, ÄsYm|æ&Äç sY|æ øÏ+<ä \_Û+#˚ ì<ÛTä \‘√ á ø±s¡´Áø£eT+ neT\TqT $es¡yTÓ qÆ ÁbÕC…≈î£ º ìy˚~ø£qT |ü]o*+#êø£ yÓTT‘·+Ô ÁbÕC…≈î£ qº T
$X¯«dü˙j·TyÓTqÆ ùdeqT yÓTs¡T>∑T|üsá ≥+˝À á #·s´¡ \ Á|üu≤Û yêìï ø£s÷¡ ï\T˝À 17.93 XÊ‘·+, s¡+>±¬s&ç¶ <äøDåÏ ÁbÕ+‘·+˝À 17.03 ø=+‘· y˚Ts¡≈£î y˚–s¡ |ü]#˚ neø±X¯+ O+~. á ø±s¡´Áø£eT+ eT+ps¡T #˚j÷· \ì øπ +Á<ä eT+Á‹ì ø√sês¡T.

nyÓT]ø± Ä]úø£ dü+øå√uÛÑ Á|üuÛ≤e+ n<ÛäTHê‘·q dü«s¡í kÂ<Ûä+

qeuÛ≤s¡‘Y˝À yÓ’uÛÑyé p´j·T\ØcÕ|æ+>¥e÷˝Ÿ

3 j·T÷ì≥¢ eT÷dæy˚‘·
400 eT+~ ø±]à≈£î\ ‘=\–+|ü⁄ ` 400 ø√≥¢ qwü+º
O‘·Œ‹Ô ‘·–+Z #˚ ~X¯˝À ◊{Ïdæ ` 300 eT+~øÏ O<ë«düq
nyÓT]ø± Ä]úø£ dü+øå√uÛÑ+ eTq sêÁwüº+ô|’ Á|ü‘·´ø£å Á|üuÛ≤e+ eT÷ùdXÊs¡T. ˇø√ÿ j·T÷ì{Ÿ s√E≈£î 50 yÓTÁ{Ïø˘ ≥qTï\T O‘·Œ‹Ô #˚dTü +Ô ~. eT÷&ÉT
#·÷ô|&ÉT‘√+~. Ç|ü⁄|ü Kì»+ <Ûsä ¡ |ü&bç ˛sTT Kì» s¡yêD≤ dü+ú _Û+∫+~. <ë+‘√
ø£s÷¡ ï˝Ÿ˝À ˝≤Ø\≈£î |üì˝Ò≈î£ +&Ü b˛sTT+~. ˝≤Ø ø±]à≈£î\ O<√´>±\≈£î Á|üe÷<ä+
eTT+#·T≈£î#˚Ã≥T¢+~. n˝≤π> KeTà+ õ˝≤¢ bÕ]ÁXÊ$Tø£ s¡+>∑+ô|’ ≈£L&Ü nyÓT]ø±
Ä]úø£ dü+øå√uÛÑ Á|üu≤Û e+ rÁe+>± #·÷|æ+~. bÕ\«+#·˝Àì qeuÛ≤s¡‘Y ô|Áò s√ m˝≤¢sTTdt
Hê\T>∑T j·T÷ì≥¢˝À eT÷&ç+{Ïì qe+ãsY 1q eT÷dæyX˚ Ês¡T. 400 eT+~ ø±+Á{≤ø˘º
ø±]à≈£î\qT ‘=\–+#ês¡T. O‘·Œ‹Ô ì*|æyd˚ qæ H˚|<ü ´ä∏ +˝À Ç|üŒ{Ïøπ qeuÛ≤s¡‘≈Y î£
düTe÷s¡T s¡÷.400 ø√≥T¢ qwü+º yê{Ï*+¢ ~. O‘·Œ‹Ô ‘·–+Z #˚ Ä˝À#·q˝À kÕs¡bÕø£˝Àì
◊{Ïdæ ù||üsT¡ $T\T¢ j·÷»e÷q´+ O+~. 300 eT+~ ø±]à≈£î\≈£î O<ë«düq
|ü*øπ +<äT≈£î Á|üjT· ‘êï\T ÁbÕs¡+_Û+∫+~. á y˚Ts¡≈î£ ø±]àø£ dü+|ò÷ü \‘√
j·÷»e÷q´+ Á|ü‘´˚ ø£ düe÷y˚X+¯ ìs¡«Væ≤+∫+~.
õ˝≤¢ bÕ]ÁXÊ$Tø£ s¡+>∑+˝À n‹ô|<ä› |ü]ÁX¯eT\T>± kÕs¡bÕø£˝À ◊{Ïdæ
ù||üsT¡ $T\T¢, bÕ\«+#·˝Àì qeuÛ≤s¡‘Y ô|Áò s√m˝≤¢sTTdt OHêïsTT. ô|’ s¬ +&ÉT |ü]ÁXe¯ T\T
Á|ü‘´· ø£+å >± 10y˚\ eT+~øÏ, |üs√ø£+å >± eTs√ 15 y˚\ eT+~øÏ ObÕ~Û ø£*ŒdüTHÔ êïsTT.
M{Ï O‘·Œ‘·T\Ô m>∑TeT‘·T\ <ë«sê Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ \ø£\å ø√≥T¢ $\Te #˚ùd $<˚o
e÷s¡ø£ Á<äe´+ \_Ûk˛Ô+~. nyÓT]ø±˝À Ä]úøe£ ÷+<ä´+ e\¢ m>∑TeT‘·T\T ì*∫,
O‘·Œ‘·T\Ô ì\«\T ù|s¡T≈£îb˛j·÷sTT. sπ ≥T¢ ≈£L&Ü 50 XÊ‘·+ |ü&bç ˛j·÷j·Tì
j·÷»e÷Hê´\T ù|s=ÿ+≥THêïsTT. Ç|ü⁄Œ&ÉTqï sπ ≥¢≈î£ $Áø£sTTùdÔ O‘·Œ‹Ô Ks¡TÃ˝À
90 XÊ‘·+ e÷Á‘·yT˚ e#˚à |ü]dæ‹ú O+<äì ù|s=ÿ+≥THêïs¡T. ˇø£yfi˚ ¯ Ä sπ ≥¢≈î£
qwüyº TÓ HÆ ê $Áøs£ TT<ë›eT+fÒ ø=H˚yês¡T ≈£L&Ü ˝Òsì¡ ù|s=ÿ+≥THêïs¡T. ÇqTeTT ‘·j÷· ØøÏ
nedüsy¡ TÓ qÆ eTT&çdsü T¡ ≈£î bÕ\«+#·˝Àì qeuÛ≤s¡‘Y ô|Áò s√ m˝≤¢sTTdt ‘·j÷· s¡T #˚dTü +Ô ~.
yÓTT‘·+Ô 4 j·T÷ì≥T¢ O+&É>±, ì\«\T ù|s¡T≈£îb˛e&É+‘√ eT÷&ÉT j·T÷ì≥T¢
j·T÷ì≥T¢ eT÷‘· ø±s¡D+>± 150 ≥qTï\T ì*∫b˛sTT+~. B+‘√ 70 XÊ‘·+
O‘·Œ‹Ô ì*∫b˛sTTq≥¢sTT+~. nyÓT]ø± dü+øå√uÛ≤ìøÏ eTT+<äT qeuÛ≤s¡‘Y O‘·Œ‹Ô
≥qTï <Ûsä ¡ s¡÷.90 y˚\T O+&˚~. Á|üdTü ‘ú +· s¡÷.40y˚\≈£î |ü&bç ˛sTT+~. ˇø£ ≥qTï
O‘·Œ‹ÔøÏ j·÷»e÷Hê´ìøÏ s¡÷.53y˚\T Ks¡Tà ne⁄‘√+~. sπ ≥T ‘·–qZ |ò*ü ‘·+>±
≥qTï≈£î s¡÷.13 y˚\T qwüº b˛yê*‡q |ü]dæ‹ú @s¡Œ&ç+<äì qeuÛ≤s¡‘Y NÛ|t »qs¡˝Ÿ
y˚TH˚»sY $$.sêCÒX«¯ s¡sêe⁄ ‘Ó*bÕs¡T. k‘Yø=]j·÷, »bÕHé, #ÓH’ ê, nyÓT]ø± ‘·~‘·s¡
<˚XÊ\≈£î m>∑TeT‹ #˚kÕÔeTHêïs¡T. Á|üdTü ‘Ô +· qeuÛ≤s¡‘˝Y À s¡÷.250 ø√≥¢ $\Te
#˚ùd 50 y˚\ ≥qTï\ O‘·Œ‹Ô ù|s¡T≈£îb˛sTT+~. eTs√ \ø£å ≥qTï\ eTT&ç düsT¡ ≈£î
ì\«\T ≈£L&Ü OHêïsTT. ≥qTï eTT&ç düsT¡ ≈£î <Ûsä ¡ s¡÷.28y˚\T Oqï|ü⁄Œ&ÉT ø=qT>√\T
#˚dæ ì\« ô|{≤ºsT¡ . Á|dü Tü ‘Ô +· eTT&ç düsT¡ ≈£î <Ûsä ¡ ≥qTï <Ûsä ¡ s¡÷.12 y˚\≈£î |ü&bç ˛sTT+~.
Ä $<Û+ä >± eTs√ s¡÷.120 ø√≥T¢ qeuÛ≤s¡‘≈Y î£ qwü+º e∫Ã+~.
m>∑TeT‘·T\T ì*∫b˛e≥+, ì\«\T ù|s¡T≈£îb˛e&É+‘√ 1000 eT+~øÏ
ô|>’ ± |üì ˝Ò≈î£ +&Ü b˛sTT+~. 3 y˚\ eT+~ es¡≈î£ |ü]àHÓ+≥T, eTs√ 500 eT+~
‘ê‘êÿ*ø£ ø±]à≈£î\T |üì#˚dTü HÔ êïs¡T. M]˝À 400 ‘ê‘êÿ*ø£ ø±]à≈£î\qT ‘=\–+#ês¡T.
|ü]àHÓ+{Ÿ ø±]à≈£î\qT ‘=\–+#ê\+fÒ #·≥º Á|üø±s¡+ Çã“+<äT\T O+&É≥+‘√
ndü+|òTü {Ï‘s· +¡ >∑+ô|’ y˚≥T y˚XÊs¡T. Ç<˚ |ü]dæ‹ú eT]ø=+‘· ø±\+ ø=qkÕ–‘˚
|ü]àHÓ+≥T ø±]à≈£î\≈£î dæÄsYmdt, $ÄsYmdt\T ‘·|Œü eH˚ Ä+<√fi¯q e´ø£eÔ Te⁄‘√+~.
Oqï j·T÷ì≥T¢ eT÷‘·|&ü >É ± qeuÛ≤s¡‘≈Y î£ nqTã+<Û+ä >± Oqï |üesYbÕ¢+{Ÿ #˚dTü qÔ ï
O‘·Œ‹Ô $T>∑T\T‘√+~. Ä bÕ¢+≥T qT+&ç s√p O‘·Œ‹Ô ne⁄‘T· qï 114 yÓT>±yê≥¢
$<äT´‘YqT Á|üsTTy˚≥T≈£î $Áø£sTTdüTHÔ êïs¡T. Ä $<Û+ä >± ø=+‘· y˚Ts¡ qcÕº\qT
|üP&ÉTÃ≈£î+≥THêïs¡T.
33 @fi¯˝¢ À yÓTT<ä{kÏ Õ]..
1975˝À @sêŒf…qÆ qeuÛ≤s¡‘˝Y À j·T÷ì≥T¢ eT÷dæyù̊d |ü]dæ‹ú sêe&É+
Ç<˚ ‘=*kÕ]. >∑‘+· ˝À düyTÓ à\T, ã+<é\T »]–q|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü |ü]ÁX¯eT eT÷‘·
|ü&˝É <Ò Tä . ˇπøkÕ] 400 eT+~ ø±]à≈£î\qT ‘=\–+#·&+É ‘√ Ä Á|üu≤Û e+ qeuÛ≤s¡‘Y
düMT|ü+˝Àì ∫\¢s¡ e÷¬sÿ{Ÿô|’ ø£ì|æ+∫+~. ø±]à≈£î\T n‘·´~Ûø+£ >± ø=qT>√fi¯ó¢
#˚ùd bÕ\«+#· >±+BÛ e÷¬sÿ{Ÿ˝À »q+ ˝Òø£ yÓ\yÓ\b˛j·÷sTT. ø=ìï cÕ|ü⁄\qT
eT÷dæyX˚ Ês¡T. ø=+‘·eT+~ ø±]à≈£î\T e\dü\T yÓfi¢‚ Ä˝À#·q\T #˚dTü HÔ êïs¡T. Ç+{Ïøπ
|ü]$T‘·yTÓ qÆ ø=+‘·eT+~ eTVæ≤fi¯\T ≈£L&Ü ObÕ~Ûy≥˚ ˝À |ü&ܶsT¡ . |ü]ÁX¯eT
düMT|ü+˝Àì Vü≤À≥fi¯ó,¢ |ü+&É¢ <äTø±D≤\T yÓ\yÓ\uÀ‘·THêïsTT. Á|ü|+ü #êìï eDÏødÏ Tü qÔ ï
Ä]úø£ dü+øå√uÛÑ Á|üu≤Û e+‘√H˚ eT÷&ÉT j·T÷ì≥T¢ eT÷dæyX˚ ÊeTìqeuÛ≤s¡‘Y NÛ|t »qs¡˝Ÿ
y˚TH˚»sY $$.sêCÒX«¯ s¡sêe⁄ Á|üC≤X¯øøÔÏ Ï ‘Ó*bÕs¡T. ø±]à≈£î\ ‘=\–+|ü⁄ >∑T]+∫ $es¡D
Çdü÷Ô s¡÷.400 ø√≥¢ ì\«\T ù|s¡T≈£îb˛j·÷j·Tì $e]+#ês¡T. ‘·|Œü ì |ü]dæ‘ú T· ˝À¢
400 eT+~ì ‘=\–+#êeTHêïs¡T. |ü]dæú‹ #·ø£ÿã&ç‘˚ ‹]– $<ÛäT˝À¢øÏ
rdüT≈£î+{≤eTHêïs¡T.
◊{Ïdôæ |H’ ê Á|üu≤Û e+
kÕs¡bÕø£ ◊{Ïdæ ù||üs$Y T\T¢ j·÷»e÷q´ Á|‹ü ì<ÛTä \T Ä~, k˛eTyêsê˝À¢
ø±]àø£ dü+|òTü H˚‘\· ‘√ düe÷y˚Xe¯ Tj·÷´s¡T. n+‘·sê®rj·T Ä]úø£ e÷+<ä´+‘√ O‘·Œ‹Ô
‘·–+Z #·ø£ ‘·|Œü ì |ü]dæ‹ú @s¡Œ&ç+<äì düe÷y˚X+¯ ˝À düŒwü+º #˚dqæ ≥T¢ ‘Ó*dæ+~. 4
y˚\ eT+~ es¡≈î£ Oqï ‘ê‘êÿ*ø£ ø±]à≈£î˝À¢ 10 XÊ‘·+ eT+~ì ‘=\–+#˚ neø±X¯+
O+<äì, |ü]dæ‹ú ns¡+ú #˚dTü ø√yê\ì #Ó|Œæ q≥T¢ ‘Ó*dæ+~.
`X¯q>∑bÕ{Ï eTTs¡∞ø£èwüí, KeTà+.
yÓ’ uyÑÛ é E´j·T\Ø... yÓTÁ{Àq>∑sê\≈£î BÛ≥T>± m<äT>∑T‘·Tqï $XÊK
eTVü‰ q>∑s¡+˝À Ç<√ ôd+Á{≤|òt mÁ{≤ø£¸Hé. Ç~ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq nq‹ ø±\+˝ÀH˚
nìï esêZ\ Ä<äsê_Ûe÷Hê\qT n+<äT≈£î+~. 45 y˚\ #·<sä |¡ ⁄ü n&ÉT>∑T\ $d”sÔ +í¡ ˝À
◊<ä+‘·dTü \ú uÛeÑ q+˝À ì]à‘·yTÓ +Æ ~. n+<äTøπ Ç~ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝ÀH˚ yÓTT≥ºyTÓ T<ä{Ï
◊mdtz dü]ºô|ò’&é p´j·T\Ø e÷˝Ÿ>± ù|s¡T>±+∫+~. $XÊ\yÓTÆq bÕ]ÿ+>∑T,
n+‘·sê®rj·T Á|üe÷D≤\‘√ <ë«s¡ø±q>∑sY »+ø£Hå √¢ ì]à+∫q á cÕ|æ+>¥ e÷˝Ÿ
<˚X¯+˝À n‹ ô|<ä› e÷˝Ÿ‡˝À ˇø£{Ï. yÓ’uÛÑyé p´j·T\Ø n~ÛH˚‘· Á>∑+~Û eTH√CŸ
≈£îe÷sY e÷≥˝À¢ #ÓbÕŒ˝+fÒ ªyÓu’ yÑÛ é <˚X+¯ ˝ÀH˚ n‹ô|<ä› cÕ|æ+>¥e÷˝Ÿ. Ç+<äT˝À
Hê\T>∑+‘·düTú\T p´j·T\Ø neTàø±\ ø√dü+ πø{≤sTT+#ê+. yêdüÔyêìøÏ Ç~
<˚X+¯ ˝ÀH˚ n‹ô|<ä› ã+>±s¡T kÂ<Û+ä . yÓTTÁ{Àq>∑sê˝À¢ ôd‘’ +· á ‘·sV¡ ‰ü e÷˝Ÿ‡qT
#·÷&É˝+Ò . á e÷˝Ÿ‡ø=∫Ãq ø£deºü Ts¡+¢ ‘ê n|üPs¡«yÓTqÆ nqTuÛ÷Ñ ‹ bı+<äT‘·THêïs¡T.µ
nì #ÓbÕŒs¡T. ªH˚qT ‘·s#¡ ÷· &Û©ç ,¢ eTT+u…,’ e+{Ï yÓTÁ{Àq>∑sê\≈£î yÓ[¢ edüT+Ô {≤qT.
cÕ|æ+>¥ Hê Vü‰;. Çø£ÿ&É #˚ùd cÕ|æ+>∑T≈£î, yÓTÁ{Àq>∑sê˝À¢ #˚ùd cÕ|æ+>∑T≈£î
Hê¬ø‘’ ˚ ô|<ä>› ± ‘˚&Ü ø£ìŒ+#· ˝Ò<Tä . n_Ûeè~∆ #Ó+<äT‘·Tqï á dæ{˝° À yÓTÁ{Àq>∑sê˝À¢ì
cÕ|æ+>¥ e÷˝Ÿ‡‘√ düe÷q+>± ø£ìŒk˛Ô+<äµì X¯s¡à nH˚ ø£düºeTsY #ÓãT‘·THêïs¡T.
$XÊK˝À n+‘· ô|<ä› cÕ|æ+>¥ e÷˝Ÿ‡qT }Væ≤+#·˝<Ò ìä , ô|[¢fi≈¢¯ î£ ø±yê*‡qe˙ï
Çø£ÿ&É <=s¡T≈£î‘·THêïj·Tì |ü<äàC≤ n+≥THêïs¡T. |ü<äàC≤ Çø£ÿ&É ‘·q ≈£L‘·Ts¡T
ô|[¢ ø√dü+ cÕ|æ+>¥ #˚ùd+<äTø=#êÃs¡T. cÕ|æ+>¥|≥ü ¢ |üP]Ôd+ü ‘·è|æÔ e´ø£+Ô #˚XÊs¡T.
yÓ’uÛÑyé p´j·T\Ø $uÛ≤>±ìï |ü]o*ùdÔ yÓTT‘·Ô+ Hê\T>∑+‘·düTú\T>± Oqï á
uÛÑeq+˝À ø£fi¯ó¢ #Ó~πs ã+>±s¡T ÄuÛÑs¡D≤\T ø£ìŒkÕÔsTT. Á>ö+&ébò˛¢s¡T, yÓTT<ä{Ï
bò˛s¢ ˝Y À Áf…&wç qü ˝Ÿ p´j·T\Ø qT+∫ n<ÛTä Hê‘·q Áf…+&û &çCH’… ‡é >∑\ nìï ã+>±s¡T
ÄuÛÑs¡D≤\÷ á ¬s+&ÉT bò˛¢s¡T˝À¢ \_ÛdüTÔHêïsTT. Ç+<äT˝À eTT≈£îÿ|ü⁄&É≈£ qT+∫
e&ܶD+ es¡≈£L nìï s¡ø±\ ÄuÛÑs¡D≤\÷ \_ÛdüTÔHêïsTT. Ç+<äT˝À s¡÷.300
$\Te qT+∫ s¡÷.30 \ø£å\ $\TyÓ’q ã+>±s¡T ÄuÛÑs¡D≤\T \_ÛkÕÔsTT. ¬s+&√
bò˛s¢ T¡ ˝À 92.5 ôd]º H¢ é dæ\«sY Ä]ºø˝£ Ÿ‡, sê»dü+ O{Ï|º &ü ˚ dæ\«sY k˛bòÕôd{Ÿ‡ es¡≈L£
nH˚ø£ Á|ü‘´˚ ø£ Äø£s¸¡ D\THêïsTT. O+{≤sTT. Ç+<äT˝À 20 s¡÷bÕj·T\qT+∫ 20
\ø£å\ es¡≈£L ÄuÛÑs¡D≤\T \_ÛkÕÔsTT. eT÷&√ bò˛¢sY˝À ø£fi¯ó¢ #Ó~πs &Ó’eT+&é
p´j·T\Ø, õj·÷\õdüTº\‘√ dü]ºô|ò’&é #˚j·Tã&çq &Ó’eT+&é ÄuÛÑs¡D≤\T, ◊õ◊
dü]ôº |&’ò é p´j·T\Ø, bÕ¢{qÏ yéT p´j·T\Ø, k˛*≥Ø p´j·T\Ø n~Ûø£ ÁX‚DÏ
ã+>±s¡T \uÛÑ´eTe⁄‘êsTT. Çø£ÿ&É O+∫q Á|ü‹ &Ó’eT+&é ÄuÛÑs¡DeT÷ Á|üeTTK
&çCq’… sY‡‘√ &çCH’… é #˚jT· ã&ç O+{≤sTT. Hê\T>√ bò˛s¢ T¡ ˝À s¡T;dt, meTs¡˝,¶Ÿ j·÷+{Ïø˘
p´j·T\Ø n+‘·sê®rj·TkÕúsTT Á|üe÷D≤˝À¢ \_ÛdüTÔHêïsTT. á ÄuÛÑs¡D≤\˙ï
ã÷´s√ Ä|òt Ç+&çj·THé kÕº+&ÉsY¶‡‘√ Á<ÛäTMø£]+#·ã&ܶj·Tì eTH√CŸ ≈£îe÷sY
‘Ó*bÕs¡T.
` <˚eTT&ÉT u≤ãT, $XÊK|ü≥ï+.

$ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î n‘·T´‘·ÔeT ùde\+~düTÔqï
ø±s¡¢ neTàø±˝À¢ nÁ>∑u≤Û >±q O+≥÷, $ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î
n‘·T´‘·ÔeT ùde\+~k˛Ô+~ \ø°Î VüQ´+<ëjYT dü+düú.
\ø°Î VüQ´+<ëjYT øπ Áå ‘·kÕúsTT˝À $ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î <ä>sZ∑ ø¡ ±e&É+ e˝Ò¢ ‘·eT
dü+düú ø√kÕÔ+Á<Ûä˝À HÓ+ãsY eHé>± dæús¡|ü&ç+<äì kÕúìø£ &û\sY
\ø°Î VüQ´+<ëjYT ùd˝Ÿ‡ y˚TH˚»sY m+$ sêe÷sêe⁄ ‘Ó*bÕs¡T.
‘·eT $ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î Á|ü|+ü #·kÕúsTT ùde\+~+#·&+É ˝À
\ø°ÎVüQ´+<ëjYT m|ü&É÷ eTT+<äT+≥T+<äì nHêïs¡T. ‘·eT
&û\sYw|æ t <ë«sê HÓ\≈£î dü>≥∑ Tq 150 ø±s¡q¢ T
$Áø£sTTdüT+Ô &É≥+ VüQ´+<ëjYT |òTü q‘·qT ‘Ó*j·TCÒdTü +Ô <äì
‘Ó*bÕs¡T. kÕ+Á‘√ m˝Ÿ|õæ , VüQ´+<ëjYT ◊ 10 ø±s¡T¢
n‘·´~Ûø£ Ç+<Ûqä kÕeTs¡´ú +‘√ m≈£îÿe ø±s¡T¢ neTTà&Ée⁄‘·÷
$ìjÓ÷>∑<ës¡T\ eTqïq #·÷s¡>=+≥THêïeTì #ÓbÕŒs¡T.
O‘·sÔ ê+Á<Ûôä |’ <äèwæº øπ +ÁBø£]+#êeTì #ÓbÕŒs¡T. $XÊK,
sê»eT+Á&ç Áu≤+N\ <ë«sê Ä{ÀyÓTTu…˝’ Ÿ s¡+>∑+˝À
>∑T]Ô+|ü⁄qT ì\u…≥Tº≈î£ +≥THêïeTì ‘Ó*bÕs¡T. ‘·eT
c˛s¡÷yéT\T ùde\≈£î Á|ü‹_+u≤\T>± O+{≤j·Tì
ù|s=ÿHêïs¡T. ‘·eT dæã“+~ m\¢|ü &É÷ $ìjÓ÷>∑<ës¡T\
CMYK
ù|\≈£î+&ÜH˚ Á|ü|ü+#êìï
eTT+#˚ u≤+ãT\T
edü÷\T #˚ùd u≤<Û´ä ‘· rdüTø√e≥+. Ç+<äT˝À edü÷˝…q’ ‘·sê«‘· yê{≤\T
|ü+#·T≈£î+fÒ u≤>±H˚ O+≥T+~. ø±˙ øÏ¢+≥Hé ÄyÓ÷~+∫q #·≥º+
|ü⁄D´e÷ n+≥÷ bÕs¡Tãø±sTT edü÷fi¯¢‘√ ì$T‘·Ô+ ˝Ò≈£î+&ÜH˚
ø=qT>√\T<ës¡T&ÉT neTàø£+ <ës¡T&çøÏ &ÉãT“ #Ó*¢+#ê*. ˇø£y˚fi¯
ø=qT>√\T <ës¡T&ÉT edü÷\T #˚düTø√˝Òø£b˛‘˚ n‘·qTqwüºb˛‘ê&ÉT. á
e\j·T+ ô|]– ô|]– ∫es¡≈£î ÇHÓ«dtºyÓT+{Ÿ u≤´+≈£î\ es¡≈£î
e∫Ã+~. <ë+‘√ ~>∑TeqTqï ndü\T s¡TDÁ>∑V”≤‘· #˚‘·T˝…‘˚Ôdü]øÏ
dü<äs¡T s¡TDÁ>∑V”≤‘· ‘·qU≤|üÁ‘ê\ $\Te 100 s¡÷bÕj·T\ qT+&ç
10 ô|’dü\≈£î |ü&çb˛sTT+~. <ë+‘√ ÇHÓ«dtºyÓT+{Ÿ u≤´+≈£î\ U≤‘ê˝À¢
Oqï ÄdüTÔ\ $\Te ≈£L&Ü n<˚ kÕúsTT˝À |ü‘·q+ nsTT´+~.
n+<äTe\¢H˚ Á|üeTTK ÇHÓ«düºsY yê¬sHé ãô|ò{Ÿ &Ó]y˚{Ïyé‡` yÓ|üHé‡
Ä|òt e÷dt &çÁdüºø£åHé‡ nì ôV≤#·Ã]+#ês¡T.
kÕÁe÷»´yê<ä <˚XÊ\T Á<äe´ô|≥Tºã&ç‘√ Á|üj÷Ó >±\T #˚d÷ü Ô
b˛‘√+~. ˇø£ Á|üjÓ÷>∑+ ô|òsTT\sTT‘˚ eTs√ Á|üjÓ÷>∑+‘√ <ëìì
ì\u…f+ºÒ <äT≈£î Á|üjT· ‹ïk˛Ô+~. ø±˙ Á|ü‹ $|ò\ü Á|üj÷Ó >∑+ ø√{≤¢~eT+~
e÷+<ä´+ dü«uÛ≤e+ ns¡ú+ #˚düT≈£î+fÒH˚ dü¬s’q |ü]cÕÿs¡+
e&û¶\qT Ä•+∫ $<˚XÊ\qT+&ç ô|<ä› m‘·TÔq &ÉãT“ e∫Ã|ü&ÉT‘·T+&É≥+‘√ s¡TD≤\ düs¡|òüsê
Çã“&çeTTã“&ç>± »s¡T>∑T‘·÷ e∫Ã+~. düs¡∞ø£è‘· $<ÛëHê\ neT\T ‘·sê«‘· u≤´+≈£î\T e´≈£îÔ\≈£î
Ç#˚à s¡TD≤\T y˚>∑+>± ô|s¡>∑T‘·÷ e#êÃsTT. 1991-92 ‘·sê«‘· dü+e‘·‡s¡ ø±\+˝À 8.1XÊ‘·+
ô|]–q á s¡TD≤\T 2000-02 Hê{ÏøÏ 12.2XÊ‘·+ ô|s¡>∑>±, 2006-07 Hê{ÏøÏ 242.3XÊ‘·+
ô|]–+~. M{Ï˝À 51XÊ‘·+ >∑èVü≤s¡TD≤˝Ò. Ç$ ø±≈£î+&Ü ø±s¡T¢, Ç‘·s¡ $ìjÓ÷>∑ edüTÔe⁄\≈£î
Ç∫Ãq s¡TD≤\~ ≈£L&É ô|<ä› yê{≤j˚T.
Ç|ü&ÉT Ä]úø£ e÷+<ä´+ Äe]+∫q ‘·sê«‘· –sêø° |ü&çb˛sTTq~ Á|ü<Ûëq+>± á ¬s+&ÉT
s¡+>±\πø. M{ÏøÏ nqTã+<Û+ä >± Oqï dæyTÓ +{Ÿ, d”\º T ˝≤+{Ï s¡+>±\T ≈£L&É u≤>± <Óã“‹HêïsTT. n+<äT#˚‘·
Á|üuTÑÛ ‘·«+ m+‘·es¡≈L£ Á|ü<ëÛ q+>± á s¬ +&ÉT s¡+>±\≈£î n~Ûø£ s¡TD≤\T, sêsTTr\T n+<˚˝≤ #˚ùdÔ eT∞¢
Ä]úø£ e´edüú |ü⁄+E≈£î+≥T+~ nqï |ü<ä∆‹˝À Ä˝À∫düTÔqï~. Á|üuÛÑT‘·«+ Ä e÷s¡Z+˝À Ä˝À∫düTÔqï~
ø±ãfÒº Ä s¡+>±\≈£î #Ó+~q bÕ]ÁXÊ$Tø£ y˚‘\Ô· T ôd‘’ +· Á|üuTÑÛ ‘·«+ eTT+<äT >=+‘ÓeTà ø√¬sÿ\T ø√s¡T‘·THêïs¡T.
ø±ì Á|üuTÑÛ ‘·«+ >∑T]Ô+#ê*‡+~ Ä]úø£ e´edüú |ü⁄+Eø√yê\+fÒ $kÕÔsy¡ TÓ qÆ »qu≤VüQfi¯´+ ø=qT>√\T X¯øÔÏ
ô|s¡>±*. <ëì ø√dü+ @+ #·s´¡ \T rdüTø√yê* nqï $wüj÷· ìï Á|ü<ëÛ q+>± Ä˝À∫+#ê*. <˚X+¯ ˝À
n‘·´~Ûø£ Á|üC≤˙ø±ìøÏ JeHê<Ûës¡yTÓ qÆ e´ekÕj·Ts¡+>∑+ >∑T]+∫ á dü+<äs“¡ +¤ ˝À Á|üuTÑÛ ‘·«+ ˇø£ÿ eTTø£ÿ
≈£L&É e÷{≤¢&É≥+ ˝Ò<äT. e´ekÕj·÷ìï Ä<äTø√≈£î+&Ü Ä]∆ø£ e´edüú m˝≤ eTT+<äT≈£î kÕ>∑T‘·T+~?
n˝≤π> n~Ûø£ dü+K´˝À ObÕ~Û ø£*ŒdüTÔqï ∫qï, eT<Ûä´ ‘·s¡Vü‰ |ü]ÁX¯eT\ >∑T]+∫ ≈£L&É Á|üuÛÑT‘·«+
Ä˝À∫+#·&É+ ˝Ò<äT. n˝≤π> ∫qï yê´bÕs¡T\T, #˚‹ eè‘·TÔ\ yês¡T. yê] |ü]dæú‹ yÓTs¡T>∑sTT‘˚ yÓTT‘·Ô+>±

Äs¡s¶ T¡ ¢ n+<äTø√e&É+˝À eTT+<äT+{≤s¡ì ‘Ó*bÕs¡T. Á|ü»\ J$‘ê\qT Á|üuÛ≤$‘·+ #˚k˛Ô+~. \ø£å\ø√≥¢˝À Á|üC≤<ÛäHêìï bÕ]ÁXÊ$Tø£ edüTeÔ ⁄\≈£î –sêø° $|üØ‘·+>± ô|s¡T>∑T‘·T+~. ø±ì n˝≤+{Ï <Û√s¡DÏ Á|üuTÑÛ ‘·«+ e´eVü≤]düTqÔ ï
`Á|üC≤X¯øÏÔ, $XÊK|ü≥ï+. \÷{°#˚k˛Ô+~. rs¡T˝À e´ø£+Ô ø±e&É+ ˝Ò<Tä .