Está en la página 1de 34

PRINTED IN SPAIN

Impreso en Espana

N,,,,, " ...... CeQ''''. Au".,,, G"H ...... C. M. F 1 .... ,"',."."T.r .. ,oAGu.oj.C.M.F .• S"'.J'".,"".1

N"",o"TA"'~IC<"'OT,O._C, •• t"OMo." ...... ,C.n6njgQ I;T<1.do Oom',UcQ d. S_ 5

P.T ",."do,o d~ ,~ Ex<i •. Rvdm.

AlOj •• O.O P'~H, Pbro., C.ncill«-S<CTetodQ

CUTROOECULTURl.PORCORRfSPOMOUCI'

Goriboy, 13· Aporlodo 108 SAN SEBASTIAN

© Polyglophone C C C San Sebasthin, 1959

Grdlicos Hi;os de M. AI"orez IroDlo.

IHe

SAN SEBASTIAN

~~

Ccrso Lt.-lATIN

REPETITIO

LECTIO

NONA DECIMA UNDECIMA DUODECIMA

lECTIO NONA

==~=~2"=====d"cente$imaquadrage.ima ."xto

lECTIO DECiMA

da.cienta.cuarentay.eis

$empronius at Avlus vesp~re domum Morcelli senctdns

adveniunl eomque TOlom lustronl J(WrrorSTolad jonuom.

JanitOris e"aperlre porlam

S. - Haec est dam us Marcelli senatoris, qui

quondam exercitui pmefutt JANITOR_- Sclvete. nobilissimi viri I S. - Solve et lu!

1. - Marcellus sendtor, quem vos sclurdre cuprlis. non cdest, sed dum ilia abesl domo, cedlflcivm vobis monstrcbo.

Primum, ut videlis, est vestibUlum, quo in aedes intrdmus.

S. - Solis pulchra et ample est dornus. J. - Deinde sunr [onoo, fauces, atrium

A. - 0 res mira! Quanta vobis dami sunil

Atrium est proecipua domus pars; hie lO'um est mo, hie Iocus cdesse solei Vestae sace'; hie majorum imag,nes caluntur.

J. - Videts etiom povimentum tessellfitum, tectum loqueorfbus orndfum

S. - In medio atria compluvium haOOlis, quo cer et lux penetrant. Aqua pluviolis in irnpluvio coccervdtur

J. - Plocetne vobis fans ille saliens?

In aliis domibus juxta ilium esl lourus. Ampla quoque sent cubic"l" el alae dextro lae.5q~e.

J. - En, Marcella, senotoris lilia, cdest nobis.

E robltno venit, ubi Marcellus, domlnus, senbit eplstulcs. vofumfnc legit, tabu las accepti et expensi recondit. Hie omnia in toto sunt.

A. - Solve, Marcellal

MARCEllA.- Sofvgte et vos l Dum peter odvenil, aileram domes portern libenter ostendam.

Tablinum conspe_erunT, "Iegonlem locum, volubili'bu. linT~is prctecwre.

Per sf~~~~s,."Tr~ bi'~~'tU~: ri~o;;~~~tll~urrb u ~o~~~s~~~!~m~~~

eliam conspexerum fonlemsolienlem,eth,umasc1a· rorum virorum

M.- Viridorium petri moxfmoe coree est.

En, odesr pater

MARCEllUS.-Audi"vi vos colloquentes, amici, et vas sclotdtum venio

Aestrvo tempore hic coeli temperfem coptom us.

M.- Hoe sunt praecipuoe damus paries, quos vas certo cognftos habere scic.

Quibus oddiitis oportel cul,nom cum triclinio, cellam penoriam.bibIiOThikom.5colas.quibusin supariiirem conlignotionem oscendrtur, ibi ,ervOrum cencciilc continenlurquoeetaliis inlerdum lccontur.

Morcellus,dieoololi Moreelloe, hosp,lesod convlvium

invila!.

Morciamelerconvives exci'pil

S. - Sctvete omnes!

MARCiA.- Demus nosrro hodie lcetdtur, diem notclem Marcelloe liliae agfmus MARCEllUS.-Salvete, bani hospftes l MARCEllA.- UI loeto vos hoc nofdli die aspiciol

S. - EI nos quoque maximo voluptdte fruYmur te hoc fcusto die comitantes

MARCIA.- Advocate ornnes ad convivium.

lec:~!ri~~~ii{:~IJ~;::uu~:~~~~:~:gt~I:~;e~'~::~r~~irb~~

vccuvre raiinqu'lurod cibos apponendos.

MARCEllUS.- Medius leclus vobis, Semcrdn! et Aule, reservdtur

Accumbdmus et sinistro cublto in pulvina innitamur; dextero vera ad capiendum cibum sil llbero

Om;~~:i~!61~1~~~ ~~~~~n~~I~g~~;iob~~~~rJ;:~~ns~li

wer servtet cncarce

A. - A gustatione exordidmur, optlmis vescemur clbls, ut ex his oppfire t CULINARIUS.- Mulsum infundom in coello ut btbcnt.

Coqudrurn magister ipse primom cenam offerT: pisces jure mcdefcctos eT IrUCl1'buscoronotos OMNES.- Bene coqudrum magislruml MARClA.- Trichnic rius, rei euliooriae expertos, ollerom cenom uppordvit. leporem et pullum goliinoceum

S. - Poustum diem sortili sumus! MARCEllA.- Tertiam cenom scissor promet· ferculum notoli meo dicdturn Anserelt1'lisvid1!lur uvi.s passis nucibysque Ionus et in jure Irusta coocrse omnis generis ovium cernisque porcinoe inn6tant.

S. - Pretiasum homfnem nocti sumus MARCEllUS,- Tanio re goudeomus et copi6se blbdmvs

MARCiA.- Jomque secundis mensis locus est dandus.

Ser~iv~~~~d~~ii3~~.e~~~~,::~a~"oI~~me~H~s~~~~tfe:;i!~':

moslructus.

SERVUS.- Restat campototio. MARCEllUS.-Massicum et hispanlcum vinum infer in menscm

S. - Nalolicium diem Marcelloe decet nos concelebrdre

A. - Bene Ie! bene toes! Optdmus omnes ut bene octalem diem et plurfmos alios quam Ieucrsstme agosl

IECTIO UNDECIMA

Pcucts dtebus post Auluslilte'ros ad potrem scrib't.

SEMPR.- Sextus et lucius Tcrroconem hlnc obtre volunf bene nactus occostcnem ad porentes scribes oportet.

A.- Quod quidem efftoom vI mOKlmam illis afferam laetitiam, cum de me jamdiu nunlias exspectent.

S. - Proesto sunl in labulario pugill6res et stilus A.- Cede, qvceso. pugill6res at stdum, oc mecum solos quid porentlbus relerre intersi! cogitabo

Sampronius otramenlum po.a!'n olromentorio el char- 10m epistuliirem.

Aulus sedettn sellc et scribil

So-Omnia sun! disposlto.

Mad<1Hoc ccldmom et cvru ne otromentum crefrot

A- Jam coniec! epistillom in adversariis

Estne hie servos ab eplstvlis qui Htrdros raptim in charta axaret'?

S.-Est.

A.- Excipiat ergo quae dicta.

"Actus Marco patri soliJtem dicit.

S. V. B. E. E. V. lSi voles, bene est, ego voleoj. Ex quo Torrocone exlvi multo nobis evenerunt. Arelati Gellium memYni nos vtdlsse, qui omnia quae ad exerdtum sese relerun! expllcnvit,

Massilioe ncvem conscendcnus

Deinde Romom, tottos Imperii romani caput, vtdere licuil, septem calles, temple, menu-

menta ...

Tandem Marci seoctcrts domum advenYmus, ubi splendfdcm cenom edfmus

Pulcherrlmas sane egi dies, quorum nunquam obliviscor.

Volete, suavisslmi parentes Scrtbebom Romae, kclendls cuqustis

Noluit Aulus longiorem sc,;b~re epist,jlom, quia sperobot sa illine cue obih1rum et domum poterncm reditiirum.

Quam epistulam on;;10 Morci senoloris obsignilvil et Sexto et lucio omicis "odi'dil, qui illom Marco, paIr; Auli, Torroconem secumodduxerunl

I IECTIO DUODECIMA

S. - Surge e tecto. Aule.

A.-Tom multo mane? Heri multum defessus sum. S,-Romae cum sale quamprimum experqlscen-

dum est.

A.-Quid igYtur nobis faciendum?

S -Quod et Romani Iociunf primum solutdtum senotorem odtbfmus.

Romce turbo clientium doml'num mane solutotum venil

Aul~:m~ur~~:PC;:li~bo~UR~m6~\u~ee~o~:~e~e~~~~;u~~i~i~~

iere totum mone incumbunt.

Tunc domo sen1'itoregressus est. A.-Quota horo domum redib'i'mus?

S. -Meridie, cum Romani prandium sumunt.

Max meridiofionem habeb'i'mus, deinde pila ludes.

A.-Optime, Semproni, optYmel Et deinde ad thermos proftclscemur. it~ne, magister?

S. -110. Tandem ad cenandum revertemur, in cena enim Romdnl capias ius edunt

Elito foctum est. Sendtor ig'i'tur in triclinio horti vofult cum hospitl'bus cenare

Pos~r~is~y%nee~~r~l~b~~:.uDef~~:n~i~r~;ut~:b~to~~'d~l~~;

~~:~~~\b~~:~~~:~~~~s6ii~~~~uJ~~:~~~:~:~~~H{~

observarunt

Romoe romano more vivendum

I VIGET LINGUA LATINA I Prandium.Triciinium. Staliomt:lo. Rel'i'qui oss1'dent ad mensae parte sunt dom1'nus er

In extrema

Fcmtilc omnia pordvtt, strcvit mensom, imposuit mantele, cui que apposuit ad dext~ram cochleare at cultrum, ad sinislram ourem fuscin~lam, et in media cctrnos, poclllc. scyphos. Prosronr logoenae aquae et vini, et in media lanx

Intereo pueri in gramYn", juxta virtdcrfvrnIodont Paulus surgit e mensa et rodrophznum excital; inler mens~m Icencmj ~u~ica aud~ur; et sermo hospltum cum domlnlS protrchftur.

Carolus proplnot cmlc!s. - Bene vobts!

- Tibique benel, respondent.

Fom1flo pocillo cofei ex abaco sllertet in mensom opponit Sumpto cctso. fom~lo oufert menSam dum conlilenom ccntcf.. Hosp't'les el dom'i'ni sibi muluo muitam dont redduntque solllrem

~~~~rt~:ri~~~i~uvm p,osequunlur, domum redeunt, ibi eos lib;" vehemenl"r exspeclonl.

En estes p6ginas te olrecemos un resumen de Mitalogia. No es preciso que 10 esrudies detentdomente.

teelo segun necesttes en 10 lecture y trcduccton de. los cldstcos. EI indice linal Iccllltorc Ius consultos.

Mucha te ccrovechcro conocer 10 Milolagio

- parque 01 estud.cr los obros antiguas,ella re pondr6 de moniliesto muchas veces los creenctos y senlimientas religiosos de 10 anliguedad;

- porque en los clcstcos y especlclmente en los poetos 58 Ie ofrecercn a menudo como principoJes cctores los diases, semidioses y heroes;

- per-que ella te expllcoro los obras maestros de los pinlores y escultores inspiradas en las Iobulos mfncos,

- porque te aclorar6 10 htstono de 10 humanidad hcclendote conocer en que profundos linieblas pudo sumirse el hombre obondonodo a sus rnezquinos luces,

- porque re olrecerd frecuentemenle lobules mo-cles en las que bajo el vela de 10 olegorfa se ocultan excelenles preceptos y reg las de condcctc

No todos los lobules son puro Iiccion de 10 poderoso imaginaci6n de los griegos y romanos. Muchas desconscn sabre fundomenlOs histortcos, algunos incluso estcn tom ados del Anliguo Testamento, ounque odulteradas noturolmente par 10 vision pagano del mundo y de 10 historio.

los paganos dividfan sus dioses en Ires ordeoes. los grandes dioses, los otoses lnferiores y 105 semldroses.

I -lOS GRANDES OIOSES 0 OIOSES SUPERIORES: eron veinfidos, de los cuales solcrnente dace coblcn en el gran consejo de los dioses (cansenles); los otros diez (selecl;), 110m ados dloses escogidos, comportlon can los supericres el poder ser esculpidos en oro, ploto y morlil

It - LOS OIOSES INFERIORES 0 DlOSES DE SEGUNDO ORDEN: se dividian en otoses ccmpestres, merinos, domesticos y aleg6ricos.

111- LOS HEROES y SEMI010SES: eran los hombres noctdos de un dies y uno meter marla I a de un hombre y uno diosa (como Hercules, Eoeosf asi se les lIam6 tombten mas tarde a los hombres que par sus hczcacs merecieron ser admilidos entre los dioses despues de sv muerte.

PARS PRIMA

3) CYBHE

OE OilS MAJORIBUS

1) CAHUS ET TfR((A

Coelus deus:omnium anli.qui .. imus ex uxore Terro !Job"i' Cyb~lem at Themin plurimosque filios, inter quos Tilan natu -moxrmus Solurnus, Oceanus, lop;;tu$ proecipue numeroniur. Cael".,. potent jam filiorum limens,eo. insubterroneoYinc~loconiecit.Tefro<:iute~ e vinctllislibotros liberovil,lum Solumu, crudelem po!rem e sclic deturb61um in se,rvitiilem cluKit regnumque orbisoblinuit.

2) SATURNUS

Filius coeJi'et Terto ... Titan, frater major notu, Solur~o , .. gnum concessi!, e" tomen lege, ne SOlumu. prolem mo.dllom educaret, ul r.,gnum ad .vom prolem redTre! Quapropler filia. omne. masculos devoriibat. Cum noli essent jupp~ler etJuno,Cyb~le Uxor pro puero loptdem ei suppo,u;' pannis in\lolvtum, quem .tatim .de\lori'i\lH. Detecta fraude, Cum Titan ruciviuet fralrem pro!em masculamhabere,be!lumod\ler<u,Solurnum oggressus eslcoplumquemuro indusil. Juppilerfiliu,. devictis Ti. lanibus.liberiivilSoturnum elin regnum reduxi!. Porro Soturnus ex oroc~lo edoclu. fore ul a filii, regno pri\lorelur,coepilJo\lj ;Mid;o. slru<Jre_ Juppiter "era, eum ";nd'I;.conslrinx;l,deindeex Creloexpi!lit, undeSo turnu, in Italtom fugi!. Venit po'tmodum in eam regi". nem, in quo Janu, regniibot, a quo humoni.,imeexcep_ lu, e,teto quoregniipsiusportemaccepi,-Hinc,Solur_ noregnante, saedj/um oureurn 'uisse poetae dieunl;

terra enim lunc ~tiom expers ariitri, .ponte p.ariebal fr<,ge.;nullilimile.ogrorum,nulliservi,omnioomn\bu, commu"ia eranl.Soturnu,·e,1 imogolempori" proinde fingrtur sene~, fokem .ymbolrcom tenens. Saturn; festo dicebanturSoturnotio;hi,diebusSenotusnonhabeba_ tur,vocobonl ,moJoe, munero mittebonl~r ob amTcis, ,ervi.men.ae oecumbentibus ministrabant domini in memoriam pri,trnoe Jiberliili'quae,Soturno regnonte, !loruerot

CybEile pniedicalur m';xYme ut moler Jovi.,_ quem, ne polerSalurnu.devoriiret, Nymphi, nutriendumdeditet Cory_bant~bus. custodiendum in. insula Creto;· Solurno outem·pro eo lap~dem devorandum proebuil. Mogno deum .mater el;om vocolur quod Jovem, Neplunum, Plulon,em, Junone_m, cerhem, Ve.lam genuil.

Aliquandoexpri_mebiitur,edens in solic sec petra, duobus Jeonibus porlter ad lalero occv!)'lbent\bu.; dexrrc coronom, Joeva Iymp~num vel porno tenens, \le.,ibus indvlo\lirTdicoloretindi,; quibus rooeun!i, veri. adspeclus'ignillciitvr.EjusfestodictoHilaria;pinu •• occrsc in motris deumsacrorium ;nferebiiluT.

4) JUPPITER

JlIPp~ler deofum moxlmu., Soturni et Cybeles filius. So· turno potre devOelo, regnum mundicumfrotrl'busdivisit cael~m ,ibi vlndrcons, Pluliini infernum, Neptuno ",are reJinquen,_Nondiu tranquillumregnum habuit. Gigon· les mole \liribusque .pectondi, conge.tis In cumv/um mont\bul,Jovem.ecoefodelrudeTeoggressi sunt. Sed fulminibus deiacit, poenO$ Jcvi dede,unl. Jupp~ter, po coto" regno, Curom od formondos homfne,conlulit. Eum imitiitu. Prometheus, finxil stotuas qua,dom homTnum ex orgilla, illosque rapla e curru Solis igoe animo\li!. Prom<ith", lemeritiitem jndigne feren. JUpprler, per Vulconum eum in tauco.o monte religCivil; oddidi' vullo'em qui/anlorelvisceroin novoscruci6lus,emper

Romae le,,:,plum Copilolinum J~vi dicolum fuit in ejusquehonorem ludi soecul<'ires celebrcbcntor. JUPPfter fingl'tur in solio eburneo, .inislro monu sceptrum len ens, dexlera fulmfno; aliquondo cum gigontibus, quospedl'buscoicot.

5) JUNO

dO$c,enlalc,ncuenlo =~~~~~~= "O=~~~~~ ducenles,moquinqu,?gesimo

Juno, 10v,s$oror et conjux, matrimoniis proeerat ae porlllbus felicrler edendis, tumque 'ronuba, lucina appeliabalur.Fuilodirocundiamprono,superbo, soeva et .. indictoe cupida. )ov, custodem opPoI.uitcenlum oditis proed1'lum, A.gum nomine. Moledum ,pecu'oI6· rem Jupp'i'ter, opera Mercurii,obt,ultciivit,ejus odaos Juno indTdit pav6ni. co·udo ... )unanidamllla eillunlio Iris fuil. Cum seeplra Juno depingebOlur, qv~d diviliarom 'eUel dom'l'na, vel cvrru veda, cui cUlTUi adjunge· bonlurpovSnes.

6) VES!"'"

Yeslode-o ignis, Solurni et CybiUes filia. Ejus cullum Aeneo~ in lIoliam perveniens primus intilli! eiqve aedem sacrcvit, qui cuitus pramOlusouclusque est c Romoloel Num';. V .. diiles vi'gTnes inslitUtae svnl a Numo, qui' bus duo proedpue officio in;","gebontur, volum v'r9i· nit<ili, slridi .. ime servondielignem perpetoum custcdiendi, celerum max~mi. privilegii. olque hcnorlbos Iton ... labonlur.

7) NEPrUNUS

NepI?nus,JovisfrolerSalurniqveeICybelesl1lius,~o,is celerorumque aquarum imperium so,titus ed. llii procurru, ,ngens'concha, pro equis, hippocampi seu equ; mar"ini; pro sot .. llili'bus, Tril5nes eronl. Cum Iridenl .. exhilXilureldelphi"nonalons,,:,liquondoincu,ru, ab hippocampisveClus.

8) PLUTO

Plutodevslnferorum,SalurnietCy~lesf"ius, cvm ad regnipolri.divisionemvenissenl,Plvlo noluminor, In· feroTum imperium obrinuir. Ropuil Proserprnam, filiom

Cereri •.

Plulo in Tarldro etin Elysiisregnabot. Tartdruserol

corcednfe;orum Iripli'ci muro circumdo!llu~ el Phlegelonlecindu.,ubi puniebonlvr 'a~te,olquedetineban' lur. Elys,um esllocus beatorum, ub, pii d.ficii, offiu,unt pall mortem, omni felicilole plenu., omaen" virili, con,rtullargoquelucesolisperfUsu s. Plula M'luelem' pia nequeoUaria deviito hobebal, (up,euu, vera el na~ci .. u, iHi dicobonlur.

9) CERES

Ce'I!1 opoeli. celebro·lurularti. invenlrix frumenti serendi, mo/endi, canficiendi, et domcndorum boum daclri~que legum, quibus humonum co",or'ium reg'tlur. longo pe'regrinol;onefo<:la odl1liomProserp'i'nom reo peri .. ndam, a Plulone Inferorum regeroplom, Juppiler veniom ei dedit in InferosdescendendiUlillam recupe· riirel;sedfrustro res ei ceuil. Tum polerin eiu. solocium decrevil ul Proserpino sollemsex menses opud Cer1!rem cvm sup~ris esset. Anfiqui Cereris $lalvom spiciscoronalam il1vstrobanl; sedens quoque in currv I1ngilur, quem Currum juneli angIJes Irohunl; Ce{ialio e rent dies Cererisfuliquibus molronoe,aJbi, induloe VII";'bUS, discurrente, Cum faclbus celebriibanlluclum elarrOre.Cereris

10) MINERVA

Minerva, ex COprle VIII ce~ebro Javis, vI fabilla ferl, prodilt.Quom obrllm uti .opienlio ipso el sapillnrium deo III omnium orlrum meter ac disciplinorum et inge· niorum prces .. s habetur. SaepeMinerya prae.idiofuit lomdiis qua"" homin'i'bus. Plvrrmo invenisse Minerva trad1'Iur, vt ol.vom, libram, numerum, orlem lexlo,iom, orma, quadr"igos. Sa<.'<o ei eral in prim is oleo, item nacluo, avis nocturna, quia sopienl;oetiam inillnebris lucer,elinlerurbel Alhenae. Pingebiilurormala lorlco III gladia et copile oliva 'edim"o, hoblln! in manu lanceam et scutcm.

11) VENUS

Yenus, dec pulchriludinis, omorum, groliorum, voluploIvm omnium, ex spu·mo moris orta 1111. Yener; filioe fuervnl Grolio.e Ires: Aglllio, Thalia, Euphrosyne,r,lii vera Cupido, Pricpushorlorum proeses el Hymenoeu$ nupriarum, deniqve Aeneas. Quo proplerJuliusCoelar 110m consliluit .vam deom el mal,"m papOJi. Yenus exprim'i'turcurru vecra a columbis, crcni" pauer)bvs. Deol! myrlusdicabiilur

12) VUlCANUS

do.cienlC01cincuenloy Uno ~~====~151 ====~ ducenlesimo quinquogesimo primo

Vulconus filiu, Jov;, et Junoni,~ a porenll'b-us ob d~form;lolem ecoel0 proecipiloluse.I,eo oulemrufno,quo decrdilde coelo, cloudu, factus est. Deu,;gni,s el fobri!rum proeses hobrluse.!. Fingflurelfam faber deorum, quioJovi fulm'i'noetdii,ormoodve"usGigonte.fobri. cavil. Officinam oulem hcbuit in Lemno uno cum Cyclo· plbu. minisl,; s , Ehi dedii,oplime meritu. esl bello ilia cum Gigonlrbus, non lomen ad eorum men'Om cdmlsws est. Ven.!!reni u~orem du)(il. Vulcanalio in honorem Vulconicelebrabonlur,quibusdiebus pop;:'lu, pro se in ignemanimotiamillibot.

13) MARS

Morsfiliu,Jovi,etJunoniscredftur, 0 quodam Titone educatu5.lnrebellicodeusest,bellipraeseselip,e belloler, bellipoten. dictus el fulmi'nan. quem comi· lobolur scree Bel6no, belli quoque dec Mars habnu elmore mililor; ,jmu/atur.

)4) APOllO

Apello fuil Jovis et Latonae filius, notus in ins;:'la Orty. gia,quaeinde Dela.vocOta est. Sorarejus fuit Diana Fertur peritissrmus ortis med .. ndi, immo medicina .. oculor;oe lnventcnitem canendiarte moxime gnoru, inventorque citbdree, Musorum paler oc peceses poe lorum el'dux; item .ogillandi arte' dactissimus, quo. proplervenotareseumcolibanl;ilemdivincndi.cien li .. i'mu,

Apollo Solis currum ducebol otqce pro Sole pierumque .um~Iur. F;ngebotur universe ;ntontus seu crinituI; im. berbis, oliquando borbatut; cum laureo vel querno carono;cumcitharaseu lyra; cum phorelroauisagitli~ er orcu cum dovi er virgo

151 DIANA

Oiooo,soror Apall1'ni.,in ccelo Luno, in terris Oiono, in inferis Hed\le dicebCilur; hinc Iriforf1lis·di .. oopoelis

nunc;upOlur. os virginilolis omorem hamTnum consorlia oufligilelvenand'o incoluit silvas, paucorum virg'i'num comiloluconlenla,orcumetpharll'lramferens,succinc. lasemperinddensetcothurnoindijloetobidsilvcrum nemarumque dec credYta est. Socrce Dlonae eronl sil· ·voe acluciomnes; item ex animol'i'bus cervo el feles Diano ulvenolr.;xexprim'i'tur.

16) MERCURJUS MercuriusMajagen'i'tuIAllanlisfilia,praeitJucromer. cibutqueemendi,oc vendendis; ilemque elaquenlioe quo nunlius Jovis etdeorum fuil otque inlerpres. Anti. quifuremacnebulonemeumoppellobontquoddola,e ApollYni boves orripllerit, Iridentem Nepluno, glodium Morli el cindllm Veneri. Arlium mullorum inventor ceo lebralur, ulprimaevestis, poloestroe.Htterdrumqrcmmat~cae,eloquentiae in primis, rhetorlcae aliarumque orti"m liberalium, agricull(iroe et a,lronomiae, proe" ligiarum el ortis mag/coe, via rum el semitarllm, char. darum seu fidium, dlhoroe, Iyroe, fistuloe, quadri. chordi live telrachOTdi. ESIMercurii signum homo alos in ~aprte et pedibus habenl, caduceiJm ve-e in manu.

17) BACCHUS

Jupp~er a Sem~le svscepit Bccrhum. Aelote provedior orbem lerrorum peragrovil, Indos bello perdomuir deque h,;slriumphavit. vinl repertorelproeses habilus est. Primus eliam orolro boves subjunxitjquamob rem eiuscoplti offingunlurcornua. Secrailli quoquehede. ro;qua involiilum et pampYni, joci/fum geslobat.tp'e outem Bacchusperpetuo juventiileeximiaquepulchrilu . d,ne flafens dep;ngr'ur. Feminoe, sparsi, comi, ululon. tes,socra Bocchicelebrabonl: Sacchanalio stve Orgio fesla vocobantur, quia Bocchantes. pelJi'bu5 tigridum elponlherarumindulae,nonnumquomormatoefacYbus, per in .. ;05 monies vagobantur. Apud Lctlncs Liber qiJoquedicebolur, quio ebrio liberiu. nihil; nihil ob omni Cura 'olulius

18) JANUS

doscienlo$cincuenla y dos ~~~~~~~252~=~~~ ducenle'simt;l quinquoge'ima oltero

Veleresonliquis.imumllolioeregemeumfuisselrodunl Salurnum, a Jove filio e.K Crete fugiilum, in parlem imperii odmi,il. Te,,:,pora Jani, ul 'Solur,:;' aetas aureO oppellonlur sive populo rum simplicitale, sive odium culluelpacistranquil!itate. VeleresJonumCaelijonui. proesidere: item coelum, o~ro, lerrom, aquom, res omne,ilUjusuniversit<'ili.claudere el aperire, pacem el bellum in suo potestiite hober", puti.ibont: FigvrO"bCiIvrbifron. vel qUCJdr,fron, vel cum davi er virgo omnium porli'irum custos el rector viOrum.

19) MUSAf

20) FAruM· PARCAE

falum, Ct,aiNoctisquef.lius,deu.caecus 'lsi. Sub pe dlbuslermm hcbet ettn man'i'bus urnam fOliilem·qua sors morlolium conlinelur. Ejus decreta adeo sunl immulabiliautnecip.i quidem dii vilore pas.int. Porcce, r.liae Themrdis, sont qu-asi Pctl minislroeitemque Pete inlerdum nominantur;vitoe hom'fnu_rn proewnt et unicuique noscenti _sortem .uom ccnont. Porcoe Ire, nurnerantur"Clotho filQ vitae nel, Alropos eadem f.la coedit, Lachesis vera sucm cuique sorlem et vivendi genu"taluit.

Sunt Musoe deoe quae poel'fcoeetmusrcoe cete-, risque ortium.·.liberalium discipli"nlspraesunl; quo re frequenlissrme eas in" vClcanlpoetae.FiliaeJovis et Mnemosynes, novem sunl, Clio; quceblstorlce proeest, --Euterpe tlbits. Thalia comoedioe, Melpomllnelrogoedioe, Terpsich(lrelyr'fcis cantlbus, sacra el heroico referenlibus,Er~to carmin'fbus omaloriis,Polyhymnio' pantomimrci. foboli., Urania aslronomioe, Calliope,ep'co carm';'n'.

Themis,Aelhiiri<eITerrtle filio,estdeo;urisriusli. liae, legum. Hab'ta est eliam valicinorum deer undeetfalidfcodiclaesl, hobuilque templurn in Boeotia, ad ~uju. oroc~lum eccessit Deucction cum Pyrrho ux'ore, post

di!uvium,pro consilio reo cuperondihumiinigeneris. Ircdunt poatce honcdeom Iloligio nomrnum e terris fugone et in coelum se recepisse.

2\) THEMIS

deseientes eincveetc y Ires ~~~~~~~'53~~~~= ducentesimc quinquogesimolerlia

LA TRADUCCION LATINA

VI- COMO DEBES USAR El DICCIONARIO

EI dicdonorio no siempre troduce los polo bros, sino que much as veces las define, do a conocer su significado, los hoce comprender.

Tal vez encootrcros lroducido en el diccionorio 10 frose que buscos. No Ie lies demosiodo de Ian ventcroso hallazgo. Pues el dlccioncrto.

0)- Can frecuenc.c s610 do uno EXPUCACION, no una TRADUCCION verdodero y precise.

b/- Y cdemos uno Iroducci6n oceploble para un texto, no 10 es siempre para otro

Te sucederc olguno vez que el dlcclonorlo no te de 10 ocepcion que buscos, sea porque en reelidad no se do correspondencic entre el latin y el espoftol. sea porque se Ie paso inodvertido 01 cuter.

En 101 coso, edemas de 10 polo bra busccdc, consulto otrcs de la misma familia; en alguna de elias encontrorcs qutzos 10 que buscos.

No esperes que el diccionorio te de siempre TODAS LAS TRADUCCIONES que puede tener una palo bra lalino:

EI diccionorio DEFINE y ESTUDIA los polabros POR SEPARADO: pera su senlido propio y concreto denlro de 10 frese depende de todo el contexte. Por 10 ccct.

ERES TV QUIEN MUCHAS VECES DEBES COMPlETAR El DICCrONARIO.

EI ejercicio continuo de Iraducir te sugeriro en coda momento que trcdcccton se ada pia mejor 01 texto

Por ultimo CONFRONTA tu traducci6n can el CONTEXTO,

y ocepto!o solamente CUANDO SE ADAPTE A El SIN VIOtENCIA.

..

doscienloscincuenlo y cuotrc ~~~~~~254~~~~~ ducenlesimaquinquogesimoquorla

PARS SECUNDA

DE MINORIBUS DIIS

22) PAN-FAl!NU5-SATYRI

Pan, in Arcadia notus Men,:urii filius, inler agre~tes deal princ~pem locum obtinebot; copri caput, pedes, bcrbcm, cornua gerebot. Hab'ttvs esl vi pecorum duelor seu pastor. Deus quoque musicoe, ~yrj"9j .. leu fist;;loeinventar.

Founus,filiusPici Sahunlque nepos,colebOlurtonquom deus silv<irum quem comitabolur turbo item Founorum

el sicul Pan habl'lu copr;no pingebalur

SatYri, Faun; eljam et Silvoni oppelliiti,in silvis. quos cvstcdlebcnt, habiliibonl. Boccbumque comitobonlur

23) StLfNUS

Silenus,Bocchinutriciuset poedogogus, hiniili. pi lis, semperebrius, 05';'no veh; sol'i'tus; on'i'mo oulem alticri hilari"queerat. Eiusallribiila erant corona hederacea, ute'" Ihy .. us, as~nus, poctllum, aliquando eliam panthera.

24) FLORA· PALES· POMONA

Floro,dea florumlum qui in herbis,lumqui in arbor~-

busetsegelrbusnoseunlur.

AI Dii agrestes

Pales,deg pcstcrure elpabulOrum. Palilia Polis deae fe$tum, a paslar'lbu. celebrobontur g.d.XI Kglendgs Maias, qui dies natolis est Romae, quod a paslor'rbus cond'i'ta fu~ril.

Pomona, dec pomorum seu prceses Iructi'bus orborum. Inde Pomona fingebatur grovrdos pomis sinus porions, aliosve fructus in gremio gerens.

25) DRYADES ET OREADES

Dryade. sunt nymphae, nemorum indSlae oe praes'i'des; quae cum silvis nascuntursimulque pereunl;vocabantur Hamadrrodes. Contra Dry(;des suntimmortoles vivunlquenonobnoxiaeorbor,busqua,ipsaeprategunl.

Oreddes eronl nymphae in monl)'bus vilam degenle s.

26) ARISTAEUS

Arislaeus, Apol11nis filius ex Cyrene Noiode, in Arcadia diu regnovit primusque homrnes olivae, coog~li Jcctis, mellisque vsum, rei agrorioe el ru,lrme discipl;nae cultiirom el oviurn curam per Thessal;om, Areadiam el Ins~la, qrc ecns docuit.

27) TERMINUS

TermTnus fuitdeuslulorfinium agrorum.

28) PRIAPUS

Priapus, horlorum deus hobYtus est. Ei as~nu, immola· batur. Dic'i'lurpraee .. e horti, propler eorum fecundi-

deseientcs cinccentc y cinco ~~~~~~255~~~~~ ducentesimoquinquogesimaquinta

29) OCEANUS ET THETIS

Oceanus,Coeli et Terrae filius, ex Tethl'de ftuvios el Oceonilrdasgenuit. Simuliiri Oceanus solei ut senex, aquis, quorum multitudini pmee", insldens, mirum monsfrum morTnum ad pedeshobens.

Thetis,vero, curru lnstcr ccnchce vecte monusceptrom tenens;eius equoli Tritiines ducebont. Adlitus morisei socrificiafiebanleiquesicutNeplunolauros niger immolabiilur.

30) NEREUS ETNEREJDES

NEIIEUS, unus e diis qui mad praesunt, ex Doride

Ocea'" filio, Nymphos susdipil quinquoginto, quae Nereidesoppelionlur,ex quibus Thetis uxor Pelei el motu Achillis. Ad oram moris luci et altar/a eis devo· vebontur elqui in moria se conferebonl. locle, oleo, melle libiibanl. PoiHae Nereidassimuliibanl equismorinis insidenles et moni'bus modo Iridentem Nepliini, modocoronomvelporvumdelphinum gerenles;inter dum eis pisciurn caudas appingebont.

31) ARETHUSA

Arethusa, Nerei filia, Dianoe Inserviebct et venationis voluptatesamoribusonleponebat.Eamdii in volle si· culoinfontemconverhhunt.

32) NAIADES

Naiades opud veteres uti deae fontium vel flumi'num accurrunt.Covosaxo prope more, riposrivularum, frio grdonemoro hobitobont. Juvenes at venu"oe depin guntur innixoe urnis aqua monontibus vel monibus ccncbcs ferentes--

33) PROTEUS

Protelis,deus mor'nus, filius Oceani et TI)tllyo< sub aquis Neptuni plloco. poscebot a quo facuttotem occeperatnoscendilempusproeterltum,proes!!n.,lutu_

S) OJ; marini

34) ORCUS ET GORGONAE

Orcus, deus marinus, Neptuni filius, clarior prog!!nie quam seipso, fobulosa monstro genuit in primisque Gorgonos,quoeStheno,Euryale,MedOsooppeliobon. tur;uno oculoconluebonturocvi prcedftce ercnt ecs, qui ipsos contuerentur, in lap'dem converlendi vel mentis impole. reddendi

35) GLAUCUS

Gloueu. diclturpisciitorfuisse ex Anthedone, opprdo Boeotioe; qui Cum pisces ccptcs in ripa explicuisset, etillisubl'to,contOCloquadomherbase colligentes in moreprosiluissent, adm;riitusherboe illTU, vim et ipse degustlivit,in oquaminsiluitmorisquedeusobOceono et Thetlde factus est.

36) AEOLUS

Ae~lus, rex et deus ventc ru, .. , insulas Aeolios hobitc· bot,quorum in antro ventosdousas detinebot. Aeolus opud poetas coneitore et sedore solei tempestates; proinde <eeptrurn tenens in signum ouctoritatisdepingrtur.

37) fWMINA

Veleres in deos flumYno repanebont. Aegyptii enim Nilum, lacedoemonii Euratom, Ath.eniense. lIi .. um, Romani Tiberim consecrOruM.

doscientoscincuentoysies ======~256=====d1,lcente,imQqu;nquQgesimosextQ

38) PENATES ETlARES

Discrlmen interest inter Penates ellares.lares communes eranl omnYum eedfum et vulgo ab omnibus colebanlur, Penelesconlra ,ingulCirum domorum proprii,quos sibi.quaeque familia ccstddes !uloresque adscisdibal, quibu. in ;nler;ore aedium porte sacra flebonl; praelereo Lares;ncamprtisquaqueacvicis, Penotes dcrol lonrumoolebantur.

Peneles ig'i'lur_~ranl an domed'i'ci pr'~?fiq.ue cuj~sque domus et famIliae; lares ectem sunt d" qUI complta et vicos servaban! et urbis custodiae ac salyli invigila· bant, quique pra_elerea omn'i'um aedium ac familiorum dii eranl, non solum, sed et urb'i'um agrorumqlle cusic des et praedl'tes omn'i'um locorum, quae ob homin~bus colerenlur.

Div'i'les in larnrio, pauperes pcst jonucm vel od focum, eashabebanl.

391 GENIUS

Genius uniuscujusque homrnis nativitoti prae~ral, quem tolum oeleti, lempus comilobclur el in omn'j1,us rebus ducebol. Quaeque regia, quaeque provincia, quaequedomus,quisque homosuumgeniumhabebol. Genius 1"01"':;1, ramoni Romoe publl'ce coleoolur.

40) HYMENAEUS

Hymen, seu Hymenaeus,Apoll'i'nis el Ca)1i~pes filius, pri mus traditur iustitulsse nuptios.Nuptii' iglturpraeitrat;

44) FORTUNA

Fortuna,JO;;-,-r,lio,dea praepgjenseral, qu;;bonaac mala, voluptiites et aerumnas distribuebol. Oct:lis ve-

O Dii domesfici

Hymenaei numen invocabatur quasi enet virginilatis servolor; cum sponsa duceretur, omnes, respondent,bus viciuim pueri, puellisque, clara voce concinebant:

"Hymen a Hymenaee".

41) MANES

Maneseranldefunclorum animae quae fere eondem alque dii veneralionem de Romanis merebanluf. Ad sepulcrahabilabontcineribusqueinei1inclusisinvigi. ·Iabanl. Hi",:; D. M. sollemnes notoe eranl, quibus Dii

~;~::i~~asr~u~:~:mm:i:~~~~~~;i!~~~:~~,:~~: ~~:~~

ris,hoce1t,lacaquoanl'maeconlinenlur.lemtlres,seu tcrvce, nominabanrur onrmae quae incertls ~ed':bus vagabonlur et homYne. perterrebant; quo poena plectebantur ab vitam mole anteoclom. Interdum LemJ;res benenci, Larvoeaulem malencaehabebanlur.

42) PWTUS

Plulus,rdius las1'lnis el Demelris, divitiarum deus erato Caecusa poelisflllgYlur;quopropterdivitioslum malis, tum sapienlibus, rum insipientibuselargiebCilur.

43) COMUS

Comus, deus canviviorum, laeliliarum el chorea rum, nee temple nee sacerdotes hobebat. Plerumque Comum Mom", comitOtur, deus nempe facetiarum et jacOrum.

D) Oii aJlegorici

lalis et cornucopia manu Ierens, interdum cum rota, pingl'tuL

45) NfMESIS

Nemesis, ultriJl malefactoTllm eral cc praesertim 1U perbiaeacpllrvicadae eorum quie prospera fortuna insolescunt el humanoe imbecilliliif;s immemores olio. despi~;;re eta.pernari solent.

40) U8ERTAS

Veste alia indulo sial ut malrono romano, phrygio pillea cooperla,sceptrum el jugum fraclumostendens

4n fAMA.

doscientaseincuento ysiete ~~~~~~~257~~~~ducente.imaquinquage.imasepl;ma

cum Diona, idesl, Luna invocabatur a 50gis arcana dum fiebonl sacra.

Cenlumodllosetoro continuo adopf!rta hobet. Huc il/ucdiscurrensetodviSlons,quaescitolquf!ignorat, div ... lgat.Ut m ... lieralisetlubo praedila per auras vcl'i'tanspingrlur

46) PAX

Oea a Ramanis ma~rme culla. UI malrona florrbus corancHo oppariibat; apud poeta. olfvoe ramum gerens una manu et oltl!:ra cornucopiom.

49) lABOR

DepingY'urut vir <:orplhis pracf!rilote viribusque volens, ferramentis artium et officiorum circumdaluf. Inlerdum quoque ut juvenisad lucem lampadi. scribens habensqueiu~ta segallum.

50) NOX

Nox, filia Ch~i et ColigYnis, moterSomni: Foli, Mortis; currum ei poetae Iribuunt nigris equis troctum. Hine

51) SOMNUS

Somnus aedes hobrtot quae nee .pietlla quidem Solis tangere valenl; Morpheus, Somni minis!;!r,sedulo invig'i'lot ne quis rumor quam levissYmus fial_ Somnui Sam· nia filio.quam plur'i'mosutsilvarum folio habel.

52) MQRS

In fobtllisdea,filia ErebietNodis.In primis cupreSlus ei dicota erato Vetl!:res sub placida specie fingebont, ... 1 puerum nempe qui faeem eutingue-rel, vel ut pu;;rum duleYler dormientem vel oliquondo 1,11 rcscm fer1;"tro imposltarn. Mortem Libifi"nam quoque Romani voca· bani.

53) ALII 011 ALLEGORICI

ltem ... ldiietdeoehobebanturapudGraecosetRomOnos Spes, Justitia, lu, Necessilos, lieentia, Nalura, Providentio, Vido,ia, Amicitio, FidelYtas, Honor, Oralio, Pi/ilos, Prudenlio, Pudor, Verllos, Virtus, Columnia, Invidia, Impi~los, Mendaeium, Pigritio, Abundonlia, Concordia,Salus, Felicltas, Discordio, BeHum, Fames, Terror, alia id genu I.

r

dosc;enlos cincuenla y echo ducentesimc duodese"ogesimo

INDEX VOCABULORUM

quae in sequenti fobula invenies

'ugurium, ll, n. quamv;$ {coni.J penurla, ae f.

esceser, lalla

diu (adv.'

chozo

eda,l$, ere, edi, esum-

lac,Jadis n. leche

praebea, el, ire, ui, 'num dar. Pfopofcionor

esca, ae f. comido

plus argenti m6sdinero

quedo

e"lurgo, il,ere, re"i,rectum

nundl'"ae, arum pl. f. feria

od'tgo, ii, ere, igi,octum condlfCir, !levor

meherd,le (in"l"rj.) lpor Hercules!

ema, ii, ere, emi, emptvm

quanti emel par cu6Mo !a com-

prar6s

phaselus, i m. judia, alubia

adduco, ii, ere, dv"i, dudum /levar, conducir abvium invenire hollor 01 paso

aUero, 'ers,ferre,IVli,lcilum

opem afferre predar oyuda

ouipio, is, ere, vi, eplum

demenl,enlis insensato. babo

dejicio, is. ere, joei, iectum arro;or,Iirer

nihilcenatus sin cenar

oc.l'teresuri"re tener un hombre

alTaZ

perabsciirul, a, um

muylenebroso

appito, ii, ere, jyi, itum dirigirse

inspicia,il,ere,e"i,ectum

Intueer, eris, iri, turfus svm ver, caMemplar

obstupeseo, il,er •• ltupui quedaratonito

magnopere (adv.) sobremonera

eKcresco, is, ere, erevi, crilum crecer, olzarse

culmen, 'tnil n.

copo del 6rbol largo liempo brole,lol/a

frulex,Yels m. mer'i'ta (adv.J

adripo, is, Ire, rep,i, reptvm orroslrorse trepan

do

fames, Is f. hambre

pelo, is, .re, Tyl, num

quippe qui puesto que ~,

castenanUI, I m. hobilanle de! cos-

IiI/a

pvlso, as, are lIomar a galpes

egeo, e$,ire, ul necesifor. desear

valdo (adv.) mucho

proptro, ai, oro

ltatim (adv.) o/punta

conclave, is n. sa16n

tremefacio,il,ere,fiei,factum espontor

abC;cut,i m. armario,a/ocena

metvo, ii, ere, ui espontarse, temer

nequaquam (adv.) de ninguno monera

alfacio, is, ere, fid, factum

oblonlum, ii n. o/imenrm, viondos

ovum gigne,. pOQer un huevo

liomno oppressu. obrumodo de sve-

'0

quae~ta, as, aro pr~~~~!~t~ olano·

oxpergefacia,i •• ere, fici, factum despertar

subripo, is, ere, rep,i, replum

deslizo~e. bojar

deliz6ndose

o!conzor

~ocho corrarpordebajo ponerhuevos

eo ooefonte

attingo, is, ero, tr9i, tadum

seciiris,is ,.

liuccido, is, ero, cidi,cilium

eve pal~ro in oSlerum

doscierotoscincuenloyroueve ======259======ducentesimoundesexogesimo

JOANNES ET PHASELI MAGICI

Puer, cui nomen erol Joonnes, ollm in parvo lugurio cum moire vlvebot. Qui ncet in omnium rerum peouno essenl et oliquondo nee sctis ad edendum hcberent, vaccom tcmen. quae lac

illis prnebebct, hcbebont. Sed quodam die, mater: '

- Escom, ln quit, nan hobemus. un mi, nee plus restor argenti. Vaccom ergo vendere debsmcs, eros, exsurgens mane, vaccom in nundi'nas adigas eomque vendes.

Cum ergo postero die Joannes diluclllo in nundinos, voccellom odigens. prohctsceretcr, senem in via est ossecntcs-

- Fcrmcscm. meherctile, voccam! Earn emere vola.

-01 Tune? Quanti emes?

- En tibi chcsstos. qui bus cum moglci sint, opem ndlplscerls.

ltdque Joannes seni vaccellam senexque Joanni cbosetos dedit. Ubi Joannes domum rediit, mater:

- Opllme est, inquit, fili mi; voccamne in nundinas odduxisli?

- Mtnime, mater; vaccam in nundrnas non duxi, sed seni, quam obvlcm tnvenl, vendl'di.

- Et quid libi pro eo dedit?

-lIle nullum sane argentum pro eo mihi dedit ...

- Nihilne argenti? Quid dicis? Nullumne argentum domum otlulisti?

- NuUum, mater; senex has dedit pro vcccc cnossfos. mog'i'cos esse nobisque opem cllctilros cfur-

mons

- Quidllstumne hominem vcccorn nostrum orripere libique phoselos tstos dare permisisti?

Demens viderisl Nunc neque escom neque argentum neque voccom bcbernus. Puer es pesslrnus, Jocrmes. lstos do phcsetos. Per fenestrom dejiciam. Ecce ... EI nunc in lectum obi. ..

Nihil escce tibi; ergo in lectum obi

It~que Joannes in lectern. nihil cenotus, quomquom acrller eswtebct. cbut

Poslero die, primo luce, cum e sam no exotdtus est, cubicillum perobscilrum ercr, cumque fenestrom oppdtens, hortillum inspexisset et crborem in hortfilo intuItus esset clussfmom -quae quidem, cum in lectern cbierc+, ibi nan erct-: mognO:pere obsrupuit. EI domo egressus, ilarum arborem cscrcrebct, quae quidem mccfmc erot arbor; lam alto UI in coelum excrescens culmen vldere non possel puer. Diuque cum Inspexis-

set: <>

- Quid, inquit, sit, nunc scto enormis est phcselorum frutex. Merito senex phoselos moglcos dixit; et nunc quae stnt ibi, dum mater dormit, ad culmen visiirus conscendcm.

Joannes ergo cdreceoscscendsre coepit. Adrepsil multum multumque ascendil et tondem phcseldrum frutfcis superal culmen. EI primum ecce vidit ingens castellum, quod ob famem statim pelere constituu. quippe qui obsonium a castellanis datum iri spera bot. Cum in castellum pervenit portom pulsavit stalimque porto est a muliere aperto, quae dixit

- Quis es et quibus eges?

- Esurio, domina; quid esco€ do mihl, Joonni.

- Bene est, Joonnes. Cujus sit hoc castellum nesctsa

- Nescio, mulier

- Scito ergo gigontls esse castellum, cujus ego uxor sum, qui te, s! invenerit, vorbbtt

QuamprTmum ergo abire debes.

- 0 mater, quid escoe, ontequam ille venihit, non dcblsz Valde esurio.

- Opflme est. inqreddre ergo; sed properandum est tibi, gigas enim statim ventet.

hoque mulier, postqucm Joannem in ccstellum ingressum ad conclave amplissimum dudt, quid alt~lit escoe. Dum vero Joannes comedil, vox extra costellum oudito est tremefooeos,

- Hu, hu, hu, hul Sanguis hue aiel Britonni!

Gigonlis uxor ad conclave properavit at:

- Gigantis est vox, inquit, qui te, s! inveneril, vordbtt Irlco cbdcum occiipc, portamque ego cloudam. 1t~que Joannes ab':kum ingressus est et gigantis uxor porticillcm clcostt. Tunc quoque Jocnnes gigontis vocem in conclave ingressi rursvs audrvil:

- Hu, hu, hu, hu l Sanguis aiel Britonni hie

Joonnes maxime metcebot, sed giganlis uxor viro suo:

- Nequdqucm, inquit, minime britonni homfnts sanguinem oHocis. Nullus enim Brilannus cdest Quod otlacis obsonio sunl quae libi coquo. Cum sedebis, ofieram.

ltdque giganli sedentt esco cpposftc est. cumque gigas cencm edtsser, "gaIiTnam, inquil, quae oureo poni! ova, offer".

Joannes vera galtinom inspidha desid~rans ormorii leviler pornciilcm ap~ril, et vest! corporis ad mensom inlu¥tus est gigontem, ctque grandem in mensa galirnam, quam. dum tnspfc!t, videt ovum oureum gignere gigonfemque in vestfbcs illud obscondentem. Sed cum less us esset gigas, somno oppresses, obdormivit.

Tunc Joonnes, ex obdco egressus, rnensom cccetu gallinomque mcnlbus coute orripiens, costell! portcm quoeritol. Gigas vero expergefoclus eum persequitur Jocnnes. quam celerrfrne currens. summum frutkem odepIus, subrapens descendif sed cum fruficis gigas etiom ottigissef culmen. Joonnem insequens descendebot Sed Joonnes veloclus quam gigas descendtt et cum primum humi fuit, in lugurium ingressus. secilnm invenit. Tunc frullcem Joonnes scccrdrt quo in terram prolopso. gigas occrsus est. Tum mcnt Joonnes galtinom dedit, quae aureo poriebal ova. Itoque in post~rum sotts hcbebcnt argenti sotisque cfbi."

'Ha .. cfabel .... annuen'eEdiOo'e /l.ngll'co London Coll;nghtop" "'fngl;,h b, Rodioa.p<>"" .. ~nl.8"C\o"d"".inl"tT(IV"con,e"o~u'.U"'·quema.rmo .. 'eie,r"U'9"'1Ic ..

PARS TERTIA

doscient.o~, s .. "",lo y uno ~~~~~~~261 ~~~~~~ ducentesimo'sexogesimoprimo

DE SEMIDEIS ET HEROIBUS

54) PROMETHEUS

Prometheus, Titan~m celeberrrmus, 'opli'; et Geoe filius, dkYlur ex lulo homrnem forma sse et ccelesf igo e soli, subrep/a animosse. Irati di; ob melum nf! hornY"e. sui sim1Ie.li;,enl, lenis immiseruntlebrim et morbos:ipsum v"ro Promelhevm in COVCIlSO mo:n! e ,upi adligolum darnnllrunt, immi.so vuJt1:l're'qui perpetl/o ejus visc~ro

:~~:;~;t9i~~; I~:~~~: e~~~~~e~::;:~ ;~I~ij~o:~~:r;~:

leelvind::lis'eiussolutjs

55) AHA';:

Alios, lapetifiliusetPromtHheifroter,fuil dux, Titcnum qui bellum intuleruntJo'vi,o quoviclvsjussusqueeslul in rebellionis poe nOm molem coeli suslinerel.

56) HERCULES

Herc~le., Jovis el Alcmenae filius, in fcb~la duod/;cim iUis labar'rbu$ daru! apud vet?;re. scriplores exstat Euryslheusfrater, qui reqnc Mycenorum pro eo potilus erct.ttcrn diffici'le, ac perici1lis plencslobores He-edIi imperiivil ul tandem oliquondo eonim vi superotus morti occiJmbere debu;,sel. Hoc ordine exponl/nlur· l.~ Invulnerobrlem sogilli' ,"eonem in silva Nemoeo

Herd;les clava cccfdit.

2." In lerno, Argivorum pallide, ingentem hydriom quae venefi'co f10tu regionem infe'tobot, inler flcimmas •. uffocovil.

3." Aprum Erymonlhimontiscepil.

4," Cur""uperovitcervam oen;, ped1'bus proeditom. 5." Aves Slymphol;; locus ioe~li. perforovit.

6-," Geryenemsuffocavil.

7." Purgovil stob~la Augioe regis.

B." Ropuilallreamqlo horti Hesperidum: 9° Aperu;t frelum Goditcnurn.

10,0 FelicYIer ce.lavil cum Anloeo, filioTerroe.

1,0 Prometheum, in Coucoso monle vind~lis libe'ravil.

12." Cerb~rum ob inferis obslroxil vi Theseum 0 saxe eriperel.

57) PERSEUS

f>erseu" fjliusJovisex DonaeAcrisii, Argiv5rvm regis filio.Cum vera Aerisivs ex orcclilo codivisset se one· pole regno vitaqve privatvm iri,eum cum moire in no v.igiumrimisfaliseensad ins~lom appi1lil; quosf'oly· dectes'rex servavil. Peesei odulescentis ingenium el Ouddciom verrlus, vi immorloliliilis gloriom oblineret eum 'rex f>olydectes 'misil in Gorg~num inl~lol ad debellandam Medusam. Gorgone! devicitel,Medusam oblrunciiviI.AbICitoMedusaecapite,lransiansinhorto, Hesperfdum malo oureo absl"'it. Deinde eOlldjlif in Mauretanio, ubi Atlanl"m regem i.n Il)onlem convellit quod sibi hospitium denegaSsel. Insequenti die, An· dromedom scop;:;'o olligolom, beluo cU!lode inlerfecta. libarav'!.

59) JASON ET ARGONAUT AE

loson,nobili, Argo.naularum princep<,fuilfilim Aesonis el Alcimedel. Alhomos, Tbebdrum rex, orietem coree vell;;r .. insignem donatum 0 Superi. serv~bat domi. Hune Phrixus, Athamonlis filius asporllivij et od Col chos deliitum immoliivit Jovi; aureum aulem vellus dedit Aeeloe regi Cclchorum, a quo ,epa."I"m in luco Martisocrofuit,additiscu,todioeeou,oetourisignem spironlYbv5 et pervigrli drocolle. Hunc Ihesovrum eri p~re Colchis lason deerevil. Qui, vocelis in peric~la el gloria .. societdtem duc'ibus Graeciae forli"rmis, HerctlIe, Theseo, Argo, fobricavit navim. Thyphi, clevum regebot; lyceus ocyli5 oculi"Tmis volen" brevio el scopiilosdelegebot;OrpheusllovigolionistoedialevCi· bot conlu; celeri heroes, qui vulgo dicunlvr Argonautoe, remos agitCibant. Multisdifficultotlbu.in itillere superatis, cum navis Colchrdem oll'g,uel, loson,adjuvanle Medea, filia regis Coichorum, oureum veil", abslulil.

dos~ienh:u sesentaydas

dv~enles;ma .exagesi.ma allero

59) THESEUS

Theseus, Aegei regis Alheniensium filius, ad monslra debeliandocurO$ o.nimumque con11l111. Trio praecipue sustlllil: taurom immCinem, qui Moralhonium agrum loedo populolione deformabati aprum Colydonium ob irato Diana immissum in Aeloliam; el MinolCiiirum monstrum ex hom'i'nelourCique conflalum, cui devo.ando. mitl1i"re quolonnis sep'em pu1i"ms scr+e lectes cogebantur Afhenienses: el eos poeno'victor Minos, rex Cretce mu'laverat. Venit in Crelam Theseus el perempto monslro, MinCi'. filiam Ari.adnen, cuius ope laberinthiambCigesexplicuerol,secumabsltilit.

60) OEDIPUS er SPHINX

Eratnon procul oburbeThebisSphinx,monslruminge_ niosum virgineo cop'tle, corp~re ~anj"no, 01 is droco~is elcoudo, peJi'bus leonis el ungurbus insigne. Proetereunlrbus oenigmo proponeb"I, eosque,nisi objedum nodum solverenl, devorObOI. Creon, rex ThebCirum, proeconi. voce per universom Groeciom edixit se regnum lrodill"irum illi qui oenigmo explicare p055et· '''Quodnom onimol esl, inquiebol Sphinx, mane qua drllpes, sub meridiem bipes, et vesper; tripes?" OedYpus, tanto proemio incitiitus, respondit on';'mol istud hom';'nem ipwm esse, qui pedYbus manibusque replat in infantio; binis pe,f,b~s nitYlur vir; senex

~;~~~:'P~::~i~e!t:: ::di~' ~~;:t;;o~:~t:er:gOn~S; ~:::

llberdtum Oedlpo reliqcit,

61) UlYXfS

Decem onnos Ulyxes erravit po,1 excisom Trojam pr;u,quam paternos Laresrevis;lref. Vix ingressus no~im in Throciom tempeslale delatus 'lSI. Deinde in

Afr';'ca laloph1!,gi illum.delinyerunt. Cum 'in Siciliam venhset sex sccios Polyphemus, Cyc.lopum loeterr'i'mus; devorfivit. Ulyxes Cyclopo vine g'ovem invafil eique unum ociilum quem in media franle gerebol,el(culps;/. Inde ad Aeolum prop~re fugil, qui venlo, adversQs ut,rbus inclusos,in eiusnovim congessil, nenocerenl. Utres socii male curios; recluse,unt. Ventis so/iiti, nOvee lempestales e~citaloe sunl.li, jai:to/um Ulyxem el a laeslrygonibuspaene oppressum, insidiosa benignilale exd;p!t Circe, mago et venefl'co. Haec scetcs Ulyxes in ferorum varia monstra lronsformavit .. Dein eadem Circe adjuvonle,adiil infElrosubi a Tire.iavale multo de rebusoliquando'sibi eventuriscognovit. Pari felicitateac prudentia Sirenum doll)soscantuseffiigJl, soclorum our~buscera abluralis, ipse ad ;"olum emgalus. Duplrcis' naufragii peric~lis superoli., domum suom rudfco cullu' ingressus,cognoscendum.se·Teleml'lcho er fidi, oliquol fomtilis dedit, q~orum opera fortunos uxorernque PenelopenrecuperCivil

62) AENEAS

Aeneas, V;neris et Anchisae filius, Creusam, PriCimi notarum unam duxeral. E polrroe incendio elap.us ope molris, septem'onnos erri'ivitmori obiram Juno· nis,. nomlni Trojano semper i"fensoe. His Iransoctis Carthogrnem venit, ubi Dido !lovom condebot urbem, ob eeque mens1bus aliquol reterdatus, monente demum Jove, perrel(il in Itoliom, ac vieta RUlulorum rege Turno, Loviniam regis Loftni filiam cum dolo/i regno accepit,ac romdni imperii fundamenla jecit.

do'scientassesenlaylres ._

"3~~~~~~ ducenlesimo sexagesima tertia

EI nurneroindica el cccrtcco en que se nabla pcrticvlcmenre de /0 divinidad.

INDICE AlFABETICO DE LA MITOlOGIA

Apolo, " fortuna (la~ .. Ocean;das(losj, "
Aretusa, 31 Gen;o, 39 Ocecoc, 29
Argonaulos(los), se GigcIOtes(losj, Orco, 34
Argos, Hecate, ts Oreadas (Las), 25
Arisleo, ,. Hercules, Palos, "
Atlas, 55 Himeneo, 40 Pan, "
Atropos,. 20 Japelo, , Pareas(las], 20
Boca, 17 Jano, 1B Paz (la), 48
Belona, 13 Jcsen, sa Penales(losj, 38
Col/ope, " Juno, Perseo,
Ceres, Jupiter, • Pi.rg, "
Cibefes, 19quesis, 20 Pluto,
Gclopes(los). 12 lares (Los), 38 Pluton,
Cielo(EIJ, larvas [Los], Pclimnic, 19
Clio, 19 llimures(los}, " Pomona, 24
Clota, 20 libertad(ta), .. PrigpO, 28
Como, 43 tucina, Prometea, 54
Deslino(EIJ, 20 Manes (tos), " Proserping,
Deuealion, " Marte, 13 Proteo, 33
O,gl'lO, " Melpomene, " Rios(los) 37
Dr/ooos(los), 25 Mercurio, " Scltiros(Los), 22
Edipo, Minerva, Saturno, 2
Eneas, 62 Mnemosi"e, Sileno, za
Eolo, 36 Muerte(Lg), " Suei'io(EI), 51
Eralo, " Ncvcdes tlcs], 32 Suei'ios(Los), 51
Esfinge(la), (/J Nemesis, 45 Talia,
Euterpe, " Neptuno, Temis, "
fgmo(la), 47 Nereidasllgs), 30 Termino, "
fguno, 22 Nereo, 30 Terpsicore, "
flora, 24 Noche(lo), SO
Teseo, 59 U1ises, et
Tierra [lgl, Urania,
TrobgjoIEI), Venus, "
Tritones(los}, Vesta,
Vuicgno, 12
"-.- ... -----~ d01Cientossesentoycuolro ~~~~~~~264~~~~~~ ducentesimosexogesimoquorlo

lUPUS ET SEPTEM HAEDI

Quondom erct copello cui septem hoed, eranl, ecsque lamqvom moler fllios svos amebal. Quodom die cum pele,e voluissel ,;!vom ul domum offerrel cibum, vocovil .eplem haedos-ad se el dixileis: ~Carissimj fili;:;!i, eo ad s,lvam, covele lupvm. Si venerit vorobit vas :omnes. Vor;'ciu'i'mum cmrmol venit saepius od ovile; eum nos,,:;tIs ex voce rauco et ped'i'bus

nigris.

genlia~~edi malri dixeruni: - TronquiUa. anfmo profl~iscere. Max'i'mom a?hibebl'mus djJ;Tunc copra balans profecta esl sedolo.gradu ad silvam. Haud multum lemporis lupus venire moriilus, est. Peevenil, pulsovit jrinuam el damavil:mogno voce, -Aperite, car,sslmi filioli, moler veslra su,:" quae offero vobis cibum vI ccmeddtb.

Sed hcedlesse lupumvoce rouco ognoverunt.

- Non tib i ostium operiemus, una clomorunl haedi, tu non es mater nostra quoe !enem etjucunda1)1 vccem habet.

Tunc profectus est ad tabernorium, emitque_ ab eo quidquom cretae. Quo sumpta, vox facta est leniar. Rursuseslprofeclusetjo'nua.pulsiita:

- Aper;te, 'nqvit, carissimi liI~oli, maier vesl,a sum, quae aff~ra vobis cibum ul come-

dalis.

Sed lupus pedesnigras impasu~rat'n feneslram; quos cum haedividissenl,dixerunl

- Non libi januam aperiemus, mater enim nostrc pedes niqros ut tu non habel. Tu es lupus.

Quaprapler max pidOr .. m odjil,cuidixit

-lap~dem in via offendiel pedl'bus me;, damnum int/Jli, unge, quceso, eas ma~.o Paslquam ei pistor mossa pedesunxil,ad molinarivm ve

nil,cui

-Injice,inquit,far'noepou, lulum in pedesmeas.

Secum molincrios cogitiivil' "AIYquem deciperevull lupus"; sequenalle dixit; cuilupu,

-Simih'pede$far'nononlive';s,vorobate

Tunc molinoriusei pedesdealbavit.lta harnYne, .e.egervnll

Lupus tertlvm rediitel,ost,a pulsolo,clomiivit

....: Aperi"le, corissYmi fili1Sli, maier veslra sum, quae aff~ro vabi. cibvm ul edatis.

-e Pedes nobisasten.de utagnCIComusle.

corom Ts~n:i~~~~~1 fue::; :~d~:~::r~:L :~t~:~s:s~:s~~~~~;;":~~~t~:~~t~ A7i~:rS~e;~~I~~~;;;:

immrsil, elius in lecj~m., tertius in lacon'(,v";, quortus in culinom, quintvs in'armarium. sextus in ',ulleum, septimus in l1oro/09;i capsam. Sed ',lupus omnes 'coptos varovii. MinYmum outem natu non invenil. Lupu. loelv. exiilolque,ubarb1Sre,uldormirel,recubuit. Deindecapella rediil el pro dolor! quae ilia videre cooclo esl! porlo, mensae, sedilio, Scomno deiecta, Ir,ullevm in mille frusla Iroclum. d,ag1ilum, cu/efto extra ledum erat. Cum Ii lias mullum requi.

da.cientassesenta y cinco =~~~~~~"5=~~~~~ducentesimo sexagesimo quinta

-Materd:ila,inhorologii ccpsc sum.

siuel, eos non lnvenit, Omne. suo nom;'ne vacavil, nemo vera ei respondil. Sed cum minrmi natu nomen dixi"et, vox persanuit:

A motre eductvs, omnia quae accid~rant, enarravi!. Tum domo fleb'i'le5 egressi sunfet in protum pervenientes, lupum sub arblSre dertentem viderunl. Qui adeo vehementer sterte· bat ut toto arborlremeret.

CopeUo oppropinquavil, et cum undlque lupum inspexlsset, ollquid in pleninimo venIre onimalismoverietpolpitaresensit.

- Pro Oeum, inquit, erunlne odhuc vivi miseri filioli quos lupus; ut lautam cenom suo merel, voravil~ Statim haedu. superstes domum pefiv;t et olfl:ilit filum, O<;UI, forti'ces. CopeUo alvum a summa vsqve dearsum huic nequam rescindere ccepit, ac vixdum porvam fecerol lissliram cum jam caput haedu. eduK;t, et ubi olvum omn;no scidi! sex hoed; foros exierunt vivie! sine uUa detrimenta; lupusenim integros vororol.

Quanta laetitia omnes circum matrem se callacarunt exsultontes mogis quam sorlor qui soUemnia nuptiarumceU;brot.Copel!o aulem:

-lie, inqult, et laprdes offerte mihi, ul nequissimi animali. olvum, dum adhu, dormit, rep/eamus.

Quam cilisslme lopldes allulerunt et in animalis ven/rem immisjirunl, Quibus percctis, copello maximo curo ei olvum sorsil ne quid animadvert'!ret neve se movere!.

Tondem cum lupu. dorm;re desiit, su!-rexil, et quia loprde$, quo. in siomoeho ferebot, .ilim ex<;itoveront aeerbom, voluit puleum odire ut quicquam aquae biberel, eumque cmbulare eoepisset, lapldes inter •• collidebontur. Tuncclamovit

-Quid coUidil el in mea

ventresirepil~Putabomessehoe· dos, sed nihil nisi meri laplde.

Cum outem ad puteum pervenit ir. oquam pranus se demi· situtbiberet,sedlapidibuse'l arreplus, intusque ce'lditel mi.erabillteraquo abrlltus est. Ubi haee haedi viderunt illuc occur'

reruntc1amantes:

-Lupus mortuu~ est, lupus

Etdiuloetitiagestientescho· ream duxerunt cum moire eircumputeum.

dcsclentcs sesente y seis ~~~~~

abstraho, if, /i;re, xi, dum ocuS,us f.

adscina, ii, ere, ,civi,

scitum oerumna,aef. aetate provedior

:~~".~~~:t;, ~:, xi, ictum

alicui praesidia esse alvus,i f. ambages, um f. pI. angub,il m. anteactus, a, um

appello, is, "e, puli, pul-

a;;;'~go, is, .he, xi, dum aqua obrui

~;~~\:: rs~ ~:~, ui, eptum

arstextoria

as!ue.;.nor, aris, ari, atus

as~orto, ~s ... are ". othngo, 's, ere, ottig',

affodum

a summo usque dearsum auf~ro, er5, ene, abstoli,

ablatum

aureum malum aureumvellul bacchcmtel,ium f. pI.

barbatus, a, um beiitu~ a, um bellipotens, enlis ad; bitrons,ontis

bipe5, bipedis

brevia, ium n.p/.

caduceus, ei m

Caelus, i m. caninus,a, um caper,pri m. caprinus, a, um capsa,ae f.

cauda, ae f. Chaos,; m. chordae, arum f. pI

cindus,us m. circumdlltus, a, urn claudus, a, urn davis, is f. coaglllu~ ladis

~:::::ft:~, r n.

".~~~~~~. ducentesimo sexogesimasedo

opariar,di.troer aguja

VOCABULARIO I

oprapiar.e,alribui". peno,calamidad,anguslia de edad badonte avon-

zoda

onodir vivo,fogoso,alegre

ei;~~r~er a una

rodeos cutebra,serpienle posodo

arribar pintar

ohogarse, hundirse en el

o'~il,:o

orrebalor, robor; veneer

orteledil

desprecior lievar,lran'porlor

tocar,arribar,.lIegar dearriboabolO

quitor, robor

naranla

vellccinc de Oro mujeresbaconles(quece·

lebrcbon I", fiestcs de Bocal

can bcrbos .. barbado bienoventurodo poderosoen 10 guerra dedosfrentes dedospies,bipedo bajio, banco de areno,

piedra of lord eo guo

caduceo, vara delgada (atributodeMercurioy que lIevaban lambien losheraldos)

Ciela(divinidod) de perrc. caRino mochacobrlo

de cobra

~:I:

Coos (divinidad) musicode in,lrumeRlc<

decuerdo cefiidor, rodeodo cojo

!love

cuojo de leche

cobellero encrucijodo.crucedeca·

mloos c cclles

conc'i'no, is, e,e, cinui,

celJtum

canclto,as, &re levontar condo, is, ¥re, dTdi, cn'tum fURdor

conll&lu1, 0, um hecho, formodo

congero, is,ere,gessi,

gestum consilium, ll n

recoger,lIevor plcn.prcpcsi+c.fntencien,

CORSetO

cansisto, is, ere,st.ti delenerse

cons.tus,a, um sembrodo

~:~:~~~~: ~~is~ri;i~:~l~~~m eleg,r, de'ignor

sum miror

cornucopia, ae f. cO~b~~d~i~~i~uerno de la

Corybantes, ium m. pI los coriboRtes, sacerdoles

de (ibeles

bolos decoza,colurno (calzado alto en 10 Iragedia) deabundanlecobellera,

cobelludo gredo,arcilia,olboyalde colchon.almohodon culti.vo,cuidodo

cipres suello,libredetodomiro

mienlo

cotf!u,nus,i m

crinitus, a,um

creto,ae f. culcllo,oe f. cultiira, ae f. cupressus, i f. cura soUitus

cycnus,i m. c,me

Cyb~le, es f. Cibeles (divinidod!

choreom dud!"e danzar

damnum alicui infe .. e dofiaro URO

dealba, as, are blonqoeer

debello, as, are derrotar

decipio, is, ere, cipi, cep-

lum engofiar

defi;:,o, fers, ferre, deluli,

delalum lIevar

~:rhiis'~ffl~e~~e ~~dl~;'e~e~~~itc~~s

~::k;~: ii;,~l~~~i;ij~Ttu:c_ dejar, cesar

tum descubrir

del\lrbatus, o,um arrojodo, deslronodo

detriido, is, ere, detriisi,

trusum devolus, a, urn dico, as, are dii agrestes

~:~~~~!~~,rn~~h~~ere

divino, as,are

orrojor,de'poseer consagrodo,dedicodo caRsogror,dedicor dioses campe,lres panerdiligeRcia diferencio,diversidod o~~:~~r, preseRlir, cORje dadoeRdole

las Driadas,Riniosde 10'

bosque, conlocondici6nde de morfil esquivor,huir

dolalis, e Dryodes, um f. pI

eo tamen lege

:~~~ni:~j~,~r~~eff,jgi

alabor, eris. I, elapsu!

sum escepcrse

eripio,is,ere,ripui,reptum orroncor,orrebotor

arTo,os,are andarerronle

doscientos sesentoysiete ~~~~~~=2"=~~~~ducenlesimoseKCge'img seplimg

error, oris m. •• CiSUil. a, um

::!u~~~lis~i;e~~ib~:~'::I.

.xpen, pertis gdr.

;:~t!:;!r~~ip~r!"

fa'idle.s, 0, um

fatisc&,is, ere Fotum,i n. f.l.s, is f. fld.s, 'urn f. pI. =ruii':'~·iGI~.are

6nga, is, ere, nxi, ndum

gradul. us m gravis,e gra.n'dus. G, um

£:b'T:~U:::' ';:ar~'

HomodryCidel, Urn f. pI.

hed_ra,o. f. hed.roC~UI, a, urn hili!lris,.

hirlotvs,a, Urn

honesto,as, are horologlum. ii n. hospitium, ii n.

hucilluc

humanum consortium

lap_tvs, i m. Imb_iIIi'tas,llltis f. imberbis, •

im':~~:~I, Ire. mis;,

ondonzo

deslruldo devo,ar,olormenlor

pgSO

cgrgodo,lIeno corggdo,lieno rl!gozo,seno entroieyorreosde Hemcdrfcdcs tnrnfcs de

losbosqvesl hiedrc

de hiedec

~i~~~~~~e.g~:,o duro y

dispersa honror reloi hospe.doie

de oc6 para alia cornunidod humong, so-

ciedod Jopetoldivinidodl debilidgd imberbe

mete"inlroducir

imperium, ii n. mando suprema, imperio

l:~:~~i:.:.a:~g.rire ~a~~~;oe~(I~gndo

indigne ferre lievg,(I mgt, no scpcrtcr

indo, Is, Ire,d'i'di.'ttum poner, colacar

i~~!~!~:~::', ':re, luli, enemigo, cantrario

latum introducir,lievgra

i~:iidi':.'; :'r~~~ ~~~~~~~echonzos

inlilio,is,ire,silui,sultum sollo,

insolesco, is, ere in~~!~:torse, enorgulle-

interdum de vez en cuanda

'inter Ie collidere chcccr entre sr

intonsus, a, urn intonsa, de pelodesaling·

do, sin cortor in::~o, is, ere, vasi, va· at~~~:';':;:rorse sabre,

invius, o,um inoccesible,que notiene

camino

Flecho JunoldivinidadJ el derechc eSlufo

desgorror, despedozor delourel

espl.'~ndido, exqvisitc ollvlar,suovlzor libor,hocerJiboei6n,

ofrecer hiioo

mos libre, mos deseevueUo

~~~~~i!'~i~ f: i~~;'~l~~m,oi n.

Ionia, al,are laureus, o,um lautUl, a, urn levo, Ol,Gre libo,as, are

lib.';,·orum m. pl. libe,iar, ius adj.

li~:~S, ere, livi 0 levi, 1,- unlor,frotor

lucus, i m. basque .ogrgdo

lucrum,i n. luera, gononcig; riquezo

lutum, i n. lodo,barro

malus,i m. mostil

mane ad.. porlg marlono

:~d~~r~ir;:; eri ~u~~~ ide horino)

ars rnedendi 10 medicino

medicina ocularia medicino de los oio,

mensae accumbe,e sentorse g Ig meso

mentis impotem reddere volver loco merx,mercis f. molinarius,ii m. molo,il,~re,ui,ltum morar,aris,ari moli,occumbere

~:r~~~':s, r m. ~~!i~f~~, ~'ti$ f.

nebI110,on;s m.

N .... ~~!: :re,,:.eVi, netum

nocluo,ae f.

~:=I;;~~~:;'m ": pl.

nuplioe, arum f. abnoxius, g, urn obtrunca,lM,are .".':~:J"." Oceo:;'::h;TdiS f. :r:'!!ae inlungere

opera,ae f. Orc.s, i m ,diurn,ii n.

crrcjcr

que no ho experimento· do,deseanocedor

:Z~~~~~,a;::';;;:~:i~t:: extender

sum representgr

exsculpo, is, ere, Pli, plum secor covondo, socgr lun

0;01

faber,bri m. obrero, arllfice Iherrerol

tabulae panlamim'i'coe representcciones mlmicos

tabulosus, a. um le?:~;~~r~~o I~ef~~~': re-

dono;res,burlos,chistes logrorpoderde

que predice el porvenir, profMieo gbrirse,ogrietarse

el Destino ldivinidodl

H~:~ coerdcsde 10 liro dgr formg, represenlor hilo,tejido

moldegr, e.eulpir, repre sentor, dor farmg

:~:~i~~ a':' f. ~\~~i'a, flouta postoril

fissiira,ae f. "'io

flagilium,ii n. crimen,occion mgla

foedus. a, um honoroso

:!ri!!'. rd',a,; ~ii:~~; modelor

fretum Goditanum estrecho de Gibroltor

frvgelparere prcducir frutos

;::;~:~ii~~i ;i,quid ce- gr~no, Irigo

dere sohouno mol una coso

frustum, i n. pedaZO,lrozo

fulda, is,ire,fulsi,fultum opoyor

fulmlnans, ntis fulminante /quelonzo

royoSI

lodran,piUo conducirse.jacetcrse olegrorse,sgltordegozo conocedor.versgda,pe· rite

molinero

moler

tordcr

.ucumbir,morir m;rlo,orroyan ngreisoli/orl

hijo

nacimiento nebvlcn.hcmbre tcimcdc

ehipoeritg lejer,hilor Nereo Idivinidad/ lethuzo

siglos, o~revioluros molemot,eos;musica nupeio.,bodo sometido, sujeto decgpitor, molar lopor,cerrar,obluror Hijc delOceonc imponerungobligocion olivo coloborocion,gyuda Orcold,vinidod/

puerto

doscienlas seseetc 'f echo

pabul,ym, i. n

~~:~;~~:;s' ,;.

pannus, i m pare.e f.uges pav,9, onis m_.

::j~!r,::~;,aa:e, domui,

pergo, il, ~ru, pl'lrrex;i, perredum

perYmo, is, ~re, emi, emp-

tum molor,oniquilor

pervjcaeia, 01'1 f. obsIinoci6n, terquedod

pervJgil,1lis muy.vigilonte

peto, is, ere, ivi, 1tum dlngorse, morenor 0

pharetra, ae ~. oljobo, corcoj

phaea, ae f. foco. voco morino

:\~::,~~ K~;Y9!~s ~~~~od~:~io

poenas dare o.lieui ser cosligodo por unO

poena pleetera mflLg"un cOil go

pomum, i n frulo

~;!~:;tf:::!~::~!ii~~I,:m ~;~1:;'~:~un precipicio,

precipitorse

proaco,on,s m pregonero

praadreo, as a,e prociomor

praasld,o .. esse aheu, protege' 0 uno

praestas,d,s protector, defen.or

praesl'gloe,orum f. pI. iuegos de monos p.oeterea,is,i.e,Tvi,hum posoriunto

proce,Ytas, atis f. olturo,longitud

p.a dolorl ioydolor!

progenies,ei f. nllos,descendencio

;~::~~;1~,ui;: silui ~~~~;:~~~v~~~~~~e

purgo, as, ora limp;o.

pulso, as, ara golpeor,lIomor

quadriehordum, i n tetrocordio, ;n.lrumenlo

de cuctro cuerdcs

quadr'i'frans, ntis de cuatrofrentes

quadr~pesJ. pedis decuolro pies,cuodrlipedo

qUCllla, is, ere, quauum golpeor, socudir

quernus, Q,um de encino

~~,ijd~,ais~i,e, dusi, du·

sum abrir,soltor

redimilus a um cenido, coronado

~:.=~.:"i~m:,:::~l~:, :;~; :t:;7, lienor

It busccr

,el agrarla ogricultura

~:!i!:-, i::~:;~~~:l: vTsum ~~~::r"o'::rer, enterane

rima, ae f. hendidura

;:!~r~~ ~~It~· ~~i~r~ie de ruslico

.acra.ium, ii n. templo

laee61um aU'I'Ium 10 edod de o~o

::~::~~i:~~;:'r:a"i' lortum ~~~:i~~~~df.~i~~~~,s~~~~~

::I~!~f::lll~s:o, um ~~~~lx~~~~~ muy enlen-

dido '!Scollo,roco sosegor,colmor mie., semb~odo

posto,forroie pompono,sarmiento gorrion.poiaro

pona!

dorfrulos

povore01 recorrer,olroveior do:::ie,omelerentero morchor, dir'9,rse, prose

.eguifsu camino

~~~~~ ducenlelima duodeseptuoge.illla

sem1ta, ae f.

sero, is,~.e, sevi, satum

:;::'Gi:"~s, ~~e

solacium,ii n. solutUs,o,um $olvo,is,ire,soivi,lulum sons,sanli, m. speclandus, a, um

;f~~i;5:~r:~·~s,e:·

sub meridiem lubjungo, is, ere,junxi,

jundum uncir,unir

lubripio, ii, ere, ripui, quito~furtivomente, hur-

,eplum lor,robar

succlnclus,a,um cenido, ormodo

suff.ro,fen, fa"e,sustuli,

subla.um quitar,orrebolor

:~~f:6~O~i;,ai~e, posui, ~~~~~~n lugar, poner de-

po.1'tum boio

straglJlum i n eotcho. cubierlo de cama

:~~ei~it:"i!:jir~, eipi, ::;;~-;i:;~,~!~ondose de hi.

ceptum jo,t engendror,.reco·

nocercomo oh'IO siringo,flaulodecona Tetisld,v,n,dadl tetrccordiccinstrumentc

de cuotrocuerdal Temisldivinidodl linolde Boca/ flautapasloril

Tilon Idivin,dodl

lomorsobresi,orroslror pasado estremecerse,temblar Iridenle

diose triforme

de Ires pies polangano,jofaino pondero costigodoro,vengodoro dcr clcrldos

luegoque junlomenle,ol misma

liempo unguis,i, m. una,torpo

~~l~:~~~:~~a!~x{vedum ~r~~~~~~~r

venatrix;,Tcil f. ccacdcrc

venef1'ca,a. f. hechicero

VeteOr, iris,iri,verl'tus

ve~~iri

vestalis,is f.

syrinx,ingil f. Tethyl, Tettlyo$ f. tetrClchordum,i

Themis,Ydil f.

thyrsus,i m.

,ibia,ae f.

titon,anis m. tollo,ls,lr.,sustuli, sub-

talum 'ransadus,a,um tremo,is,lr.,ui hidens,entis m.

:~i~O:s~~\~\:a

truUeum,i n. tympanum,i n ullrix;,ieis f ulolo,as, are ubi

uno (adv.)

viciuim

vilte!!lis constringere

:i~~rc~, 0";', are

virilum,i n.

sendo

sembror,.plonlo., eslatuo,f'guro, ,mogen reproducir,repre.entar lolo~, recreo suelto,puesloen libertad re.olver,de,hocerielnudo) culpoble

dignode serconlemplo·

do,admiroble

espja, ob~ervodor dardo,ftecno,rayode sol roncar,dormirroncando con el ma'forrigor

a mediod;o

temer,recelor

poria lo.de veslol,(socerdotisadela

dio.o Vesloi ailernotivamenle,por

lurno amarrarconcodenos barrio;colle,oldeo apropione,odiudicarse proderc.Joqcr cobierto

de verde v.aro,16Iigo

fliorun lenorde vido builre

'59

SAN SEBASTIAN

t Curso tt. . LATIN I

EJERCICI0S DEL

EoI"'·lud~""' .. ldnlm·

_.nP<lpd .. p.dlll Alumnon.Q_ •••••••••• Nombre. ...

"'1'1.1 fin d." ... lot

a/u""''''pu<!dan,./cui

~§~~~~ D_omicilio .

gan ..... lltmpo<lt.uu- localidad .

;~o:':Ir~u.lea~::' L',-,'o_,;-,"_;o.:;;" .. ======_-,

CAPITULO DECIMO

EJERCleiOS DE REPASO Y EXAMEN (puntuables)

Menos de 15puntos en total De 16 0 20

De 21 0 25

De 26 0 JO

De 31 a 35

DEFICIENTE Irepetir! PA.SABLE SATISFACTORIO MUY BUENO EXTRAORDINARIO

Puntuoci6n maximo en coda uno de los stete eterccrcs. 5 punto$,

Co",,, 10. ""Iob,o. y 1,,, ... q~e uno mlo .. " ~.c,;bo ... ,6n m60 I6cll",en'" ,elonlda' en 10 ".,mona,oco •• el,,,,,w'6gul'lo"igulen''''

INSTRuce'ONES

1.0_ Rec:omendomos 01 alumna que, antes de hocer los ejercicios en limpio •• adode un borrodor 2°_ Uno vez conclufdo el ejercicio escrito, prccedcse a su lecture repetidas veces y en voz alto

1. Forma 7 frases latinas con los diversos significados y construccionas del verbo "sum";·

-------------- -----_

Forma 5 frases latinas con compuestos de "sum":

-'.''z

1.-Amemus patriom

2. Construye en forma pasiva las frases siguientes:

2.-Lustramus domum

3_-Jan~tor operiebat [cnucm

4_-Aedificium monstrobo

5.-Colueramus mcjorum imagines

6.-Vidlmus Aulum

7.-Legeremus Hbrum

B.-Marcia mater vela pinxit

9.-Amicos saluto

10.-Parentes audite

11.-0ves Ciceronem honorobunt

12.-lmprobos vituperemus

13.-Milifes duxexercebit

14.-Vitia vicerunt Alexondrum

15.-Persas Alexandrum non fregarant

16.-Dux locum vollo munivit

17.-Deus punier dellnquentes

18.-Lintea protegunt elegantem locum ...

19.-Vela depieta tablinum omont

-2-

3. Forma 6 frases latinas con verbos deponentes:

Forma 5 frases latinas con verbos lemideponentes:

Forma 3 frases latinal con verbos deponentes pasivall

Forma 3 frases latinal con el verba en conjugaci6n perifrciltica:

Forma 3 hases latina. can verbas an6malos:

forma 3 frases latinal con verbos defedivas:

-3-

4. Quaestionibus latine respondeatur:

1.- Quis tit qualis [uit Saturnus~ Quomodo lingitur? Quae sunt Saturnalia?

----------------------- -----------

2.- Quomodo Cybiile, magna deum mater, exprimebatur?

3.- Paucis verbis narra praedpua de Promelheo,

4.- Ouce toerumYestolesa

5.- Quorum arlium Ceres dicitu. inventri~? Quomodo "iu, statua illustrabolur?

6.-Quae,fuil Minerva quarumque rerum inventrix?

7.-Quarum artium peritissimus fuit Musarum pater?

8.-Quale!quaesunIMusae?

9.-Potesquaedom breviler dicere de Orco et Gorgonibus?

---------------------_---- -

1O.-Qui dicuntur Mones?

]L-Quis et quomodo rcpurt curse mala et frelum Gadilanum operuil?

12.-Quae meminiSli de Oed'l'po el Sphinge?

13.-Ex diis quem maximum puloS el quare? Quem optimum'? Quem dulcissimum? Quem laeterrimum?

-,-

5. Traduzcase al espanal el 'cuente "Joannes et phaseli magici" Ipg. 259), a bien "Lupus et septem haedi" Ipg. 264):

-----.--~----.--------

-----~---~~---. ~-~--- -- -.------

· 6. Resp6ndase a las siguientes preguntas de gramatica:

I.-~Qu~ rige el verba "sum" signifocondo lener? Pongos .. un eiemplo

2·-eQuecosorigenloscompuestosda"svm"?

3.-~Que es suieto? ~Que as predicodo?

4.-tC6mo sa expreso 10 praposici6n esponola "por", cuando indica el sujeto agente en 10 pasiva~ P6ngase un ejemplo.

5.-tQu~ signi~ca "consulere" segun que lteve ocusctrvo 0 dotiva?

6.-eC6mo se traduce el supin~ ocliva~ tC6ma se traduce el posiva?

q.-~Que diferencio hay entra un gerundio y un gerundivo?

·S.-C6mo suelan escrrbtrse los preteritas en "-i'li" de 10 cvarta canjugoci6n?

9·-tQuevarbossacanstruyancondosocusativos?

10.-eQueentiendes por deponentes ccnvos v posivas.yporsemideponentes?

11.-~Cu6Ies el sentidode 10 perilrdstica activo ycupl al da 10 posiva?

12.-eC6mo se pone en 10Hn 10 persona cqente de fa ce-tt-csucc po.iva?

13.-tC6mo expresarfas en latin 10 frase. "recuerdo que vl a Tilo"?

14.-tQue es el ablativo absoluto?

------------------

15.-~C6mo se construyen los oraciones completivos de infinilivo~

También podría gustarte