Está en la página 1de 4

gazeTi "yvela siaxle", 31 მარტი - 6 აპრილი, 2011 წელი, გვ.

17

ena da sazogadoeba, ena da politika - am sakiTxebze


gvesaubreba filologiis mecnierebaTa doqtori, saqarTvelos
sapatriarqos andria pirvelwodebulis saxelobis
qarTuli univetsitetis
qarTvelologiis centris xelmZRvaneli
tariel futkaraZe

"saxelmwifo ena qveynis Rirsebis sazomia"

- wlebia, saqarTvelos parlamentma verafriT miiRo kanoni saxelmwifo


enis Sesaxeb. MmaRalCinosnebi acxadeben, rom saqarTvelo mravalerovani
qveyanaa da erovnuli umciresobebic moiTxoven amgvari kanonebis miRebas.
rogoria Tqveni pozicia?

- nebismier qveyanaSi, ZiriTadi mosaxleobis garda, ramdenime eTnikuri


jgufi cxovrobs; maTgan zogi avtoqToni umciresobaa, zogic - migranti;
miuxedavad amisa, civilizebul da normalur saxelmwifoSi yvela
moqalaqe Tu moqalaqeobis msurveli flobs (an eufleba!) saxelmwifo
enas. es normaa. moqalaqeobis mqone piris mier saxelmwifo enis
upiratesobis aRiareba wesier qveyanaSi konstituciiTaa ganpirobebuli...
ase rom, ar mesmis im maRalCinosnis, romelic ver xedavs sxvaobas
saxelmwifo enasa da romelime eTnikuri umciresobis enas Soris.
nebismier evropul qveyanaSi, metic, Cvens yvela uSualo mezobel
saxelmwifoSi saxelmwifo ena yvela moqalqem icis, CvenTan ki am mxriv
seriozuli problemebia. mizezi unda veZioT swored amgvar
maRalCinosnebSi. saqarTveloSi saxelmwifo ena - qarTuli ena - sanam ar
gadaiqceva sxvadasxva eTnikuri warmomavlobis moqalaqeebis saurTierTo
enad da sanam qarTuli ena ar damkvidrdeba rogorc internetsivrceSi
1
saurTierTo ena, manam iqneba safrTxe, rom qarTulma kulturuli enis
funqcia dakargos.
saxelmwifo ena qveynis Rirsebis sazomia! Cven unda davicvaT Cveni enis
Rirseba, rom daculi iyos saxelmwifos Rirseba. saqarTveloSi
qarTulis, rogorc saxelmwifo enis statusi yvela moqalqem unda
daicvas, eTnikuri warmomavlobis miuxedavad; magaliTad, 14 aprili,
rogorc saxelmwifo enis dRe unda izeimos saqarTvelos yvela
moqalaqem, Tbiliselmac, axalqalaqelmac, marneulelmac, quTaiselmac,
baTumelmac da a.S. amave dros, Cven, qarTvelebma pativi unda vceT
saqarTvelos moqalaqe eTnikuri umciresobis dedaenas, zogadad, yvela
sxva enas.

- axlaxan ganaTlebisa da mecnierebis ministrma SaSkinma lingvistur


revoluciaze isaubra, radgan moswavleebis umravlesoba ucxo enad
inglisurs irCevs, rusulis gavrcelebis areali ki mcirdebao.
eTanxmebiT mis mosazrebas?

- saqarTvelos ganaTlebis ministrma faqti aRniSna: ramdenadac maxsovs,


abiturientTa 70 procentma sagamocdo ucxo enad daasaxela inglisuri.
Tu Cems TaobaSi umravlesoba flobda rusuls, Cemi Svilebis Taobis
umravlesoba flobs inglisurs - internetis ZiriTad enas; es
logikuricaa, vinaidan moZalade mezobeli qveynis saxelmwifo enas
namdvilad sjobs im qveynebis saxelmwifo ena, romel qveyanasTan misvla-
mosvlac gvaqvs da romeli qveynis enac ufro gvWirdeba. albaT, male
mova dro, rodesac ruseTis politelita uars ityvis Cveni miwa-wylis
okupaciaze da ruseTic gaxdeba araagresiuli mezobeli; Semdeg
sazRvrebis gaixsneba, xalxebs Soris Tbili urTierTobac ganaxldeba da
rusuli enis Seswavlis moTxovnilebac mkveTrad gaizrdeba. dRes
Tanamedrove qarTvel adamians namdvilad ufro esaWiroeba inglisuri,
vidre rusuli... am fonze mxolod erTs davamateb:

2
mTavaria, Cvenma axalgazrdobam jer kargad iswavlos sakuTari meobis
ganmsazRvreli ena - dedaena - qarTuli ena; amis Semdeg inglisurs
iswavlis, arabuls, Cinurs, Tu rusuls, yvela enas mivesalmebi.

- globalizaciis saukuneSi gaCnda termini “enis ekologia”. rogor


afasebT qarTulSi neologizmebis, barbarizmebis axali nakadis
SemoWras? SesaZlebelia brZola am procesTan?
- ar momwons barbarizmebi. neologizmebSi cudi araferia. "enis
ekologia" axali terminia, magram enis dacva mudam iyos saWiro,
magaliTad, 3 saukunis win qarTuli lamis waleka sparsuli enis
gavlenam, Tbilisis leqsika TiTqmis sparsuli iyo, magram sulxan-sabas,
mogvianebiT ki wmida ilia marTalis Taobis ZalisxmeviT, qarTuli
samwignobro ena daubrunda istoriul kalapots. gasul saukuneSi
kinaRam rusulma wagvleka, da es gavlenac davZlieT, sxva gavlenebsac
davZlevT, amaSi eWvi ar mepareba, vinaidan qarTuli geni ver egueba sxvis
velsa Tu CrdilSi didxans yofnas.

- dRes teleekranidan gaismis “ vizitori”, “qeisi”, “farTi”, am sityvebs


aRarc ki Targmnian. rogor afasebT im enas, romelic xSirad, masmediiT
mkvidrdeba? romeli gamoTqmebi gWriT yurs gansakuTrebiT?

- am Temas sagangebo qadageba miuZRvna saqarTvelos kaTolikos-


patriarqma ilia meorem. ukeTesad veravin ityvis. ra Tqma unda, cudia
barbarizmebis ulogiko da uvicuri damkvidreba. yurs gansakuTrebiT
mWris tele- da radioJurnalistebis araqarTuli intonacia, aseve
axalgabiznesmenebuli da axalgaCinovnikebuli mamlayinwebis mier ucxo
sityvebiT metiCroba. am snoburi mimbaZvelobiT isini ganaTlebulebad
ver warmoCndebian.

- roca britaneTis yofilma premier-ministrma toni blerma arasworad


dawera sityva “xval”, misi impiCmentis sakiTxi dadga. Cveni politikuri
elitis qarTul metyvelebaze ras ityviT?
3
- saqarTveloSi inglisis msgavsi politikuri elitis Camoyalibebamde
jer kidev Soria, Tumca, amgvari politikuri fenis formireba, aRzrda
aucilebelia! rac ar unda didi kulturuli warsulisa iyos mocemuli
xalxi, rac ar unda bevri didgori hqondes mogebuli ers, mocemul
awmyoSi mas Tuki ara hyavs erovnul-saxelmwifoebrivad moazrovne
politikuri elita, is eri ganwirulia xangrZlivi marcxisTvis. Cemi
azriT, saxelmwifoebrivad moazrovne ar aris politikosi, Tuki is
gamorCeul pativs ar scems Tavis saxelmwifo enas; Sesabamisad,
saxelmwifoebrivad azrovnebs is politikosi, romelic saTanado
RirsebiT epyroba Tavisi qveynis saxelmwifo enas.
darwmunebuli var, saqarTveloSic male dadgeba dro, rodesac
amomrCeveli politikoss saxelmwifo enisadmi damokidebulebis
Sesabamisad Seafasebs.

esaubra nino kvitaSvili

También podría gustarte