Summative Assessment- II

Í≥‹≈Ï∆
‹Ó≈ ÈΩÚƒ
* Please check that this question paper contains 8 printed pages.
* Please check that this question paper contains 12 questions
* Ï‘π «Ú’ÒÍ∆ ÍÃÙȪ «Úº⁄Ø∫ √‘∆ «Ú’ÒÍ ⁄π‰ ’∂ ¿∞µÂ Íπ√«Â’≈ «Úº⁄ «Ò÷ØØÕ
* √≈∂ ÍÃÙÈ ’È∂ ˜»∆ ‘ÈÕ

Time allowed : 2-1/2 hours Maximum Marks : 80

√Óª 2-1/2 ÿ≥‡∂ ¡≥’ H@
Í≈· Íπ√Â’ª ∏ √≈«‘ Á∆«Í’≈, √≈«‘Â’ ÚøÈ◊∆¡ª
(¿) «◊¡≈È Â∂ «Ú⁄≈ BxE=A@ Ï‘π «Ú’ÒÍ∆ ÍÃÙÈ
(¡) «Ú¡≈’È ExD=B@ Ï‘π «Ú’ÒÍ∆ ÍÃÙÈ
(¬) Í≈· Íπ√Â’ª B@+A@+A@=D@ ¤Ø‡∂ ¿∞µÂ Ú≈Ò∂ ÍÃÙÈ, ¶Ó∂ ¿∞µÂ Ú≈Ò∂ ÍÃÙÈ, Ï‘π «Ú’ÒÍ∆ ÍÃÙÈ
(√) «Ò÷Â∆ E+E=A@ ¶Ó∂ ¿∞µÂ Ú≈Ò∂ ÍÃÙÈ

È؇∏H@ ¡≥’ Á∂ «Ò÷Â∆ ÍÃÙÈ-ͺÂ ˘ Óπ¶’‰ Á∂ Ï≈¡Á D@ ¡≥’ª «Úº⁄ ÏÁÒ «Ò¡≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ

(¿) «◊¡≈È Â∂ «Ú⁄≈ (¡‰«‚º·≈ ÍÀ≈) BxE=A@

(A) ◊≈¿∞‰≈ Â∂ Ⱥ⁄‰≈ ÓÈ∞º÷∆ ÷πÙ∆ Á∂ √∆’ ÍÃ◊‡≈Ú∂ ‘ÈÕ ‹ÁØ∫ ÓÈ∞º÷ ÓΩ‹ «Úº⁄ ‹ª Âø◊ «Úº⁄
¡≈«¬¡≈ ‘πøÁ≈ ‘À ª ¿∞‘ ¡≈Í-Óπ‘≈∂ ’ج∆ ◊∆ ◊π‰-◊π‰≈¿∞‰ Òº◊ ‹ªÁ≈ ‘À, ’ج∆ ‘∂’ ’º„‰
Òº◊Á≈ ‘À ¡Â∂ ‹ÁØ∫ ¿∞√Á∆ ÷πÙ∆ ˜Ï Á∆¡ª ‘ºÁª ‡ºÍ ‹ªÁ∆ ‘À ª ¿∞‘ Ï∂¡ı«Â¡≈ Ⱥ⁄‰≈
Ùπ» ’ «Á≥Á≈ ‘ÀÕ ¿∞√ Ú∂Ò∂ ¿∞√ Á∆ ¡≈ÂÓ≈ ÷∂Û≈-÷∂Û≈ ‘Ø ¿∞µ·Á∆ ‘À Â∂ ÓÈ ¿∞Í «¬’ ÈÙ≈,
«¬’ ÷πÓ≈ ¤≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ ÓÈ∞º÷ ¡≈Í∂ ˘ ÌπºÒ ‹ªÁ≈ ‘À, Áπ¡≈Ò∂ ˘ ÌπºÒ ‹ªÁ≈ ‘À, √Ì ’≈√∂ ˘
ÌπºÒ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ «¬‘ È≈⁄ «’√∂ √π Â≈Ò Á≈ Í≈ÏøÁ È‘ƒ ‘πøÁ≈, «’√∂ «ÈÔÓ ‹ª ÏøÁÙ Á≈ ’ÀÁ
È‘ƒ ‘πøÁ≈Õ ÒØ’ «‹Ú∂∫ Âø◊ ¡≈Ú∂, ¿∞¤≈Ò ¡≈Ú∂, Ⱥ⁄ ÒÀ∫Á∂ ‘ÈÕ «¬‘∆ ÒØ’-È≈⁄ ‘ÈÕ
(A) ÓÈ∞º÷ ÷πÙ∆ «’Ú∂∫ ÍÃ◊‡ ’Á≈ ‘À∏
(¿) ‘º√-÷∂‚ ’∂ (¡) Ⱥ⁄-◊≈ ’∂
(¬) ’∞ºfi ’«‘ ’∂ (√) «¬‘Ȫ «Úº⁄Ø∫ ’ج∆ È‘ƒ
(B) ‹ÁØ∫ ÓÈ∞º÷∆ ÷πÙ∆ ‘ºÁª ‡ºÍ ‹≈Ú∂ ª ¿∞‘ ’∆ ’Á≈ ‘À?
(¿) Ø∫Á≈ ‘À (¡) ‘º√Á≈ ‘À
(¬) Ⱥ⁄Á≈ ‘À (√) ÿÓ≥‚ ’Á≈ ‘À
(C) “÷∂Û≈-÷∂Û≈ ‘Ø ¿∞µ·‰≈” Á≈ ¡Ê ‘À∏
(¿) ÷∂»ø-÷∂»ø ‘؉≈ (¡) ‡π’Û∂-‡π’Û∂ ‘؉≈
(¬) Ï‘π ÷πÙ ‘؉≈ (√) ¿∞ÍØ’Â √≈∂

1
(D) ÒØ’ È≈⁄ «’√ Á≈ Í≈ÏøÁ È‘ƒ
(¿) «ÈÔÓ (¡) √π Â≈Ò
(¬) ÏøÁÙ (√) ¿∞ÍØ’Â √≈∂
(E) “Ï∂¡ı«Â¡≈” ÙÏÁ «Úº⁄ “Ï∂” ’∆ ‘À?
(¿) √Ó≈√ (¡) ¡◊∂Â
(¬) «Í¤∂Â (√) ÙÏÁ ‹ØÛ

(B) √Óª «¬º’ Ó‘≈È ÷˜≈È≈ ‘ÀÕ ¡Ó∆’≈ Â∂ ‹Í≈È «Úº⁄ Óƒ‘ ‘ØÚ∂, ‘È∂∆ ‘ØÚ∂, ·ß„ ‘ØÚ∂, ◊Ó∆ ‘ØÚ∂, ¡º·
ÿ≥‡∂ ‘ ’ج∆ ‚º‡ ’∂ ’øÓ ’Á≈ ‘ÀÕ Á¯Âª «Úº⁄, ÷∂ª «Úº⁄, ’≈÷≈«È¡ª «Úº⁄ ª √≈Ò ¡≥Á Ó√ª
⁄≈ ¤∞º‡∆¡ª ‘øπÁ∆¡ª ‘ÈÕ √≈‚∂ Á∂√ «Úº⁄ «’øÈ∆¡ª ‘∆ ¤∞º‡∆¡ª, «’È∂ ÊØÛ∂ ’øÓ, «’øÈ≈ Ï∂«ÁÒ≈ ’øÓ Â∂
«Î √Ú∂∂ Ù≈Ó Ó≥Áª, ◊πÁÚ≈«¡ª «Úº⁄ Ì∆Û, √≈Ë» √øª Á∆ «ÈºÂ-Î∂∆, ÓÈ∂-‹øÓ‰∂ Â∂ «Ú¡≈‘Õ «’√∂
‘Ø Á∂√ «Úº⁄ «¬‘Ȫ ◊ºÒª ¿∞µÂ∂ √Óª ÏÏ≈Á È‘ƒ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈Õ Ò≈¿±‚ √Í∆’ª ¿∞µÂ∂ ËÓ È‘ƒ Ú«‘Ó-
ÌÓ ÍÃ⁄≈∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ ‘ØȪ Á∂√ª «Úº⁄ Ì≈Ú∂∫ «’øÈ∆ Ú∆ Ï¯ ‹øÓ∆ ‘ØÚ∂, ’≈Ó∂ Í»∂ ¡º· Ú‹∂ ’øÓ ”Â∂
Í‘πø⁄ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ Ï≈ª Ú‹∂ º’ ‚º‡ ’∂ ’øÓ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ «¬º’ ÿ≥‡≈ «Ú⁄’≈ ÷≈‰≈ ÷ªÁ∂ ‘È ¡Â∂
Í≥‹ Ú‹∂ Â∆’ ¡‰Êº’ «Ó‘È ‘πøÁ∆ ‘ÀÕ «¬‘∆ ’≈È ‘À «’ ¿∞‘Ȫ Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈ √≈‚∂ È≈ÒØ∫ ’¬∆ ◊π‰≈
ÚË∂∂ ‘πøÁ∆ ‘ÀÕ
(A) ‘ºÊÒ∂ ÍÀ∂ «Úº⁄ «’‘Û∂ ÓπÒ’ª Á∆ ◊ºÒ ’∆Â∆ ◊¬∆ ‘À?
(¿) «¬≥◊ÒÀ∫‚ Â∂ ¡Ó∆’≈ (¡) Ì≈ Â∂ ‹Í≈È
(¬) ¡Ó∆’≈ Â∂ ‹Í≈È (√) «¬≥◊ÒÀ∫‚ Â∂ ⁄∆È
(B) ¿∞ÍØ’Â Ï≈‘Ò∂ Á∂√ª «Úº⁄ ’øÓ ’È Ú≈«Ò¡ª ˘ √≈Ò «Úº⁄ «’øÈ∆¡ª ¤∞º‡∆¡ª «ÓÒÁ∆¡ª
‘È?
(¿) Ó‘∆È∂ Á∆¡ª (¡) ‘¯Â∂ Á∆¡ª
(¬) ⁄≈ (√) ¡º·
(C) Ò≈¿±‚ √Í∆’ª ¿∞µÂ∂ «’√ ⁄∆˜ Á≈ ÍÃ⁄≈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ‘À?
(¿) ∆Â∆ «Ú≈‹ª Á≈ (¡) ËÓ Á≈
(¬) «ÎÒÓª Á≈ (√) Ú«‘Óª-ÌÓª Á≈
(D) ¿∞ÍØ’Â ÍÀ∂ «Úº⁄ «’√ Ó‘≈È ÷‹≈È∂ Á∆ ◊ºÒ ‘ج∆ ‘À?
(¿) ’∞Ï∂ (¡) √Óª
(¬) «٫¡ª (√) ËÓ
(E) ’≈Ó∂ «’øÈ∂ Ú‹∂ ’øÓ Â∂ Íπ‹ ‹ªÁ∂ ‘È?
(¿) Áº√ Ú‹∂ (¡) ¤∂ Ú‹∂
(¬) √ºÂ Ú‹∂ (√) ¡º· Ú‹∂

2
 (¡) «Ú¡≈’È ExD=B@
(A) ( i) “¡º◊≈” ÙÏÁ Á≈ ¡Ê ‘À “¡◊Ò≈ «‘º√≈” ‘∂· «Ò«÷¡ª «Úº⁄Ø∫ «¬√ Á≈ Á»‹≈ ¡Ê ‘À∏
(¿) ¡◊Ò≈ ’Ó≈ (¡) √∆ Á≈ ¡◊Ò≈ Í≈√≈
(¬) ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò≈ √Óª (√) ¡◊Ò≈ ÿ
( i i) “√»¬∆” Á≈ «¬’ ¡Ê ‘À “’ÍÛ∂” √∆¿∞‰ Ú≈Ò∆” «¬√ Á≈ «¬’ ‘Ø ¡Ê ⁄π‰Ø∏
(¿) ¤Ø‡∆ ÈÁ∆ (¡) Ó؇∆ Â∂ ¶Ó∆ √»¬∆
(¬) ’øÈ «Úº⁄ Í≈¿∞‰ Ú≈Ò∆ √»¬∆ (√) ÿÛ∆ Á∆ √»¬∆
( i i i) √’Ó’ «’«¡≈ «Úº⁄.................‘πøÁ∂ ‘ÈÕ
(¿) ’Â≈, «’«¡≈ (¡) ’Â≈, «ÚÙ∂Ù‰
(¬) ’Ó, ’≈Ò (√) ’Â≈, ’Ó
( iv) “·≈·” «’√ ÍÃ’≈ Á≈ «’«¡≈ «ÚÙ∂Ù‰∏
(¿) Í«Ó≈‰ Ú≈⁄’ (¡) «ÈÈ≈ Ú≈⁄’
(¬) √ø«÷¡≈ Ú≈⁄’ (√) ÍÃ’≈ Ú≈⁄’
(B) ( i) √ø◊∆Â.........«ÚÙ∂ Ï≈∂ ÓÀ∫ ’∞ºfi È‘ƒ ‹≈‰Á≈Õ ÷≈Ò∆ ʪ Ò¬∆ ¿∞«⁄ √øÏøË’ ⁄π‰Ø∏
(¿) Á≈ (¡) Á∆
(¬) ¿∞µÂ∂ (√) Á∂
( i i) ¿∞‘ ÙÏÁ ‹Ø Ȫڪ, ÍÛȪڪ ‹ª «ÚÙ∂Ù‰ª Á≈ Á»‹∂ ÙÏÁª È≈Ò √øÏøË Á√≈¿∞∫Á∂ ‘È∏
(¿) «Ú√«Ó’ (¡) Ú⁄È
(¬) √øÏøË’ (√) ÔØ‹’
( i i i) «¬’Á∆Í ˘ ÍÛ∑≈˙ ª «’ ¿∞‘ ⁄ø◊∂ ¡≥’ª È≈Ò Í≈√ ‘Ø ‹≈Ú∂Õ «¬√ «Úº⁄ ÔØ‹’ ÙÏÁ
«’‘Û≈ ‘À∏
(¿) ˘ (¡) ¿∞‘
(¬) ª «’ (√) È≈Ò
( iv) ÔØ‹’ Á∆¡ª Ú≈’≈ÂÓ’ ωÂª ‘È?
(¿) «ÂøÈ (¡) ÁØ
(¬) ⁄≈ (√) √ºÂ
(C) ( i) «Ú√«Ó’ ÙÏÁ ˘ «’øÈ∆¡ª Ù∂É∆¡ª «Úº⁄ Úø«‚¡≈ ‹≈ ‹ªÁ≈ ‘À?
(¿) ÁØ (¡) √ºÂ
(¬) ¡º· (√) ÈΩ∫
( i i) “Ù≈Ï≈Ù”! «Ú√Ó’ «’‘Û∆ Ù∂É∆ «Úº⁄ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À?
(¿) √øÏØËÈ∆ (¡) ¡√∆√
(¬) ÍÃÙø√≈ (√) ‘À≈È∆

3
 ( i i i) “ÙÀ” Á≈ Ï‘πÚ⁄È ‘À∏
(¿) ÙÀ¡≈ (¡) ÙÀÚª
(¬) ÙÀ∫¡≈ (√) ÙÀ¡ª
( iv) «‹È∑ª ÙÏÁ ÂØ∫ «¬’ ÂØ∫ ÚºË Ú√±¡ª, Ê≈Úª ‹ª ‹∆Úª Á≈ ÍÂ≈ Òº◊∂, ¿∞È∑ª ˘ «’‘≈ ‹ªÁ≈
‘À∏
(¿) Ú⁄È (¡) «¬’ Ú⁄È
(¬) Ï‘πÚ⁄È (√) «¬‘Ȫ «Úº⁄Ø∫ ’ج∆ Ú∆ È‘ƒ
(D) ( i) “Óª” Á≈ Ï‘πÚ⁄È Ò¬∆ ·∆’ «Ú’ÒÍ ‘À∏
(¿) Óª¡ª (¡) Ó≈Â∂
(¬) ÓªÚª (√) Ó≈Â≈Úª
( i i) ⁄Ò ‘∂ √Ó∂∫ ˘ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘À∏
(¿) Ì«Úºº÷ ’≈Ò (¡) ̻ ’≈Ò
(¬) ¡«È√⁄∂ Ì«Úº÷ ’≈Ò (√) ÚÂÓ≈È ’≈Ò
( i i i) “¿∞‘ «ÁºÒ∆˙∫ ¡≈ «‘≈ √∆” «Úº⁄ ’≈Ò Á∆ «’√Ó ‘À∏
(¿) ÚÂÓ≈È ’≈Ò (¡) ̻ ’≈Ò
(¬) Ì«Úº÷ ’≈Ò (√) ¡«È√«⁄ ̫ں÷ ’≈Ò
( iv) ’≈Ò ˘ «’øÈ∂ Ì≈◊ª «Úº⁄ Úø«‚¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À∏
(¿) ÁØ (¡) «ÂøÈ
(¬) ⁄≈ (√) Í≥‹
(E) ( i) ‹ÁØ∫ ’ج∆ ÏøÁ≈ ¡≈͉≈ √π¡≈Ê Í»≈ ’’∂ Î∂ Ù’Ò È≈ «Á÷≈Ú∂∏
(¿) «‹‘≈ ≈‹≈ Â∂‘∆ Í‹≈ (¡) ±ø ’Ω‰, ÓÀ∫ ÷≈‘Ó÷≈‘
(¬) ¿∞Ò‡∂ Ϫ√ Ï∂Ò∆ ˘ (√) «„º‚ Ì«¡≈ Â∂ ’øÓ √«¡≈
( i i) ‹ÁØ∫ ⁄∆˜ ÿº‡ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ¿∞√ Á∆ Ó≥◊ ’È Ú≈Ò∂ Ï‘πÂ∂ ‘؉ ª «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘À∏
(¿) √Î≈ ’’∂ √πºÂ∆, ¡≈‡≈ ÷≈ ◊¬∆ ’∞ºÂ∆ (¡) ‘Ó È≈ «Ú¡≈‘∂ ª ’≈‘Á∂ √≈‘∂
(¬) «¬º’ ¡È≈ √Ω «ÏÓ≈ (√) ‚±Ó‰∆ Á∆ ȺÊ, ’Á∂ Ⱥ’ ’Á∂ ‘ºÊ
( i i i) ¿∞µ÷Ò∆ «Úº⁄ «√ «ÁºÂ≈ ª.................Õ ¡÷≈‰ Í»≈ ’Ø ’È Ò¬∆ ·∆’ Â∞’ ⁄π‰Ø∏
(¿) ‚ø«‚¡ª Á≈ ’∆ ‚ (¡) Ó≈ Á≈ ’∆ ‚
(¬) Óπ√∆Ï Á≈ ‚ (√) ÓØ‘«Ò¡ª Á≈ ’∆ ‚
( iv) «¬º’ Óº¤∆ √≈≈ ‹Ò ◊øÁ≈ ’ «Á≥Á∆ ‘À, Ò¬∆ «’‘Û≈ ¡Ê ·∆’ ‘À∏
(¿) ÷≈Ï Óº¤∆ √≈≈ Í≈‰∆ ÷≈Ï ’Á∆ ‘À
(¡) ÌÀÛ≈ ÏøÁ≈ ÷≈Ï Óº¤∆ Í≈‰∆ «Úº⁄ Í≈ «Á≥Á≈ ‘À
(¬) «¬’ ¡≈ÁÓ∆ Á∂ ÌÀÛ ’≈È √Ì Á≈ ÏÁÈ≈Ó ‘Ø ‹≈‰≈
(√) «¬’ ¡≈ÁÓ∆ Á∆ √Ø⁄ ’≈È √Ì ◊øÁ∂ ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘È
4
 (¬) Í≈· Íπ√Â’ª Â∂ ¡≈Ë≈«Â∏ B@+A@+A@=D@

(A) ¤Ø‡∂ ¿∞µÂ Ú≈Ò∂ ÍÃÙÈ∏

(A) ◊πÒÏ≈ÈØ Á∂ ÍÂ∆ ÷πÙ«ÁÒ ı≈È Á≈ ¿∞√ Â∂ ◊πº√≈ ’È≈ ¡Â∂ «Î ¿∞√˘ Ó≈ Á∂‰≈, ’∆ «¬‘
¿∞«⁄ √∆?
(B) ’øÓ ¡Â∂ «Ó‘È Ï≈∂ «’ÙÈ∂ Á∂ ’∆ «Ú⁄≈ √È?
(C) «’ÙÈ≈ Ù«‘ «Úº⁄ ¿∞Á≈√ «’¿∞∫ «‘‰ Òº◊ «Í¡≈ √∆? ¿∞√Á∂ ‹π¡≈¬∆ È∂ ¡≈͉∂ √‘π∂ Á∆
¿∞Á≈√∆ Á» ’È Ò¬∆ ’∆-’∆ ’∆Â≈?
(D) ≈‰∆ Ò’ÙÓ∆ Ï≈¬∆ Á∂ Ï⁄ÍÈ Ï≈∂ ‹≈‰’≈∆ ¡≈͉∂ ÙÏÁª «Úº⁄ «Ò÷ØÕ
(E) ‡À◊Ø ˘ √ Á∆ ÍÁÚ∆ ’ÁØ∫ «ÓÒ∆? ¿∞È∑ª È∂ «¬‘ ÍÁÚ∆ «’¿∞∫ Â∂ ’ÁØ∫ Ú≈Í√ ’∆Â∆?
(F) Ô∞ºË Ï≈∂ ‡À◊Ø Á∂ ’∆ «Ú⁄≈ √È?
(G) ÚËÓ≈È Ó‘ªÚ∆ ˘ “Ú∆” «’¿∞∫ «’‘≈ ‹≈‰ Òº◊ «Í¡≈?
(H) Á≈Û∑ Í∆Û Ò∂÷ Á∆¡ª ’ج∆ ÁØ «ÁÒ⁄√Í ◊ºÒª «Ò÷ØÕ
(I) «È¿±Ô≈’ «Úº⁄ Ó؇’≈ º÷‰≈ «ÏÍÂ≈ «’¿∞∫ ‘À? ¿∞ÊØ∫ Á∂ ÒØ’ «˜¡≈Á≈Â «’√ «Úº⁄ √¯
’Á∂ ‘È?
(A@) “Ó‘≈È ‘À ¿∞‘ «Ú¡’Â∆” Ò∂÷ Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂ Áº√Ø «’ «Í≥Ȫ È≈Ò ÒØ’ ’∆-’∆ ÷∂‚ª ÷∂‚Á∂
‘È?
¶Ó∂ ¿∞µÂ Ú≈Ò∂ ÍÃÙÈ
(B) A. Ì≈ ¡Â∂ ¡Ó∆’≈ «Úº⁄ «¬Ó≈ª ¿∞√≈È Á∂ „ø◊ª «Úº⁄ ’∆ ¯’ ‘À? «Ú√Â≈ √«‘Â
Áº√ØÕ
ܻ
’Ú∆ ËÈ∆≈Ó ⁄≈«Âz’ ¡È∞√≈ ÓÈ∞º÷ Á∆¡ª «’øÈ∆¡ª Ó≈Úª ‘È? ¡≈͉∆ Óª ÏØÒ∆ Ï≈∂ ’Ú∆
«’‘Ø «‹‘∂ «Ú⁄≈ Í∂Ù ’Á≈ ‘À?
B. “ÓπÁ∂ Á≈ ≈ÙÈ” «¬’ª◊∆ Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂ ÿ»È≈Ê Á∆ Í«Ú≈’ √«ÊÂ∆ Áº√Á∂ ‘ج∂ ¿∞√Á∂
⁄«ºÂ Â∂ ⁄≈ȉ≈ Í≈¿∞Õ

(C) Ï‘π «Ú’ÒÍ∆ ÍÃÙÈ

(A) ÷πÙ«ÁÒ ı≈È ◊≈‚ Á∂ ÿ ⁄øȉ ÁπºË Á∂‰ ¡≈¿∞∫Á≈ √∆Õ Ú«∑¡ª ÂØ∫ ¿∞‘ ؘ √Ú∂∂-Ù≈Ó ¿∞È∑ª Á∂ ÿ
Ú҇ؑ∆ Á∂‰ ¡≈¿∞∫Á≈Õ È˜ª ¿∞‘Á∆¡ª ¡≥ÁÒ∂ «Ú‘Û∂ «Úº⁄Ø∫ ’∞ºfi ÒºÌÁ∆¡ª «‘≥Á∆¡ª Í ◊πÒÏ≈ÈØ ¿∞‘˘ ’Á∂
Ș È≈ ¡≈¬∆Õ
⁄øȉ «’√ ˘ ÒºÌÁ≈ «‘≥Á≈ √∆?
(¿) ÁπºË Á≈ ̪‚≈ (¡) ÷πÙ«ÁÒ ÷≈È
(¬) ◊πÒÏ≈ÈØ (√) ÁπºË ÒÀ‰ Ò¬∆ «’√∆ ˘
(B) ´’-´’≈ ’∂ ª √≈∂ ‘∆ Í·≈‰ º÷Á∂ √È ¡≈͉∆¡ª Ï∆Ú∆¡ª ˘ «‹Ú∂∫ ¿∞‘ ¡≈͉∆¡ª Âz∆Óª ˘ «Ú¡≈‘-
Ú ’∂ È≈ «Ò¡≈¬∂ ‘؉, «’ºËØ∫ ´º‡ ’∂ «Ò¡≈¬∂ ‘؉Õ
5
Âz∆Ó Á≈ ’∆ ¡Ê ‘À∏
(¿) ÍÂÈ∆ (¡) ’∞Û∆
(¬) ÌÀ‰ (√) ¡ΩÂ
(C) «’ÙÈ≈ Â÷≈‰ ÏØÒ∆ √π‰ ’∂ fi»Ó ¿∞µ«·¡≈Õ ¿∞‘È∂ ¿∞µ· ’∂ Ó≥π‚∂ ˘ Ê≈Í∆ «ÁºÂ∆ Â∂ Â∂Û Í≈¬∂ ÷ºÁ Á∂ √≈¯∂
ÒÛØ ÷ØÒ∑ ’∂ πͬ∆¡≈ ¿∞‘˘ ÎÛ≈ «ÁºÂ≈Õ
«’ÙÈ∂ Á≈ √≈¯≈ «’‘Û∂ ’ÍÛ∂ Á≈ √∆?
(¿) ÓÒÓÒ (¡) ÷ºÁ
(¬) ‡À∆’≈‡ (√) ∂ÙÓ∆
(D) πº÷∂ ÍÏ ıÀÏ∆, «Áº√∂ È≈ Â∆Ò≈, ÷º‚ª Ú≈¤ª ¡º‚∆¡ª, √º‹∂ Â∂ ÷ºÏ∂Õ
«√-ÂÒÚ≈¬∆¡ª ÿ≈‡∆¡ª È≈ ⁄ºÒ∂ ‘∆Ò≈, «’ºÒ∆ ı≈È ˜Ó≈È Á∆ ⁄؇∆ ”Â∂ κÏ∂Õ
«’ºÊØ∫ Á∂ ÍÏ Á≈ «˜’ ¿∞ÍÒ∆¡ª Â∞’ª «Úº⁄ ’∆Â≈ «◊¡≈ ‘À?
(¿) «‘Ó≈«Ò¡≈ Á∂ (¡) «‘Ó≈⁄Ò Á∂
(¬) ÷ÀÏ «¬Ò≈’∂ Á∂ (√) ◊ÛÚ≈Ò Á∂
(E) ÁπÈ∆¡ª ˘ Ú√≈«¬¡≈ ¬∂ «Ó‘È Á∆ ‹Ú≈È∆ È∂, Ìπº÷∆ ‘∆ ‘∆ ÓÁ∆ «Ó‘È Á∆ ‹Ú≈È∆ ¬∂Õ
¿∞ÍØ’Â Â∞’ª Á∂ ’Ú∆ ’Ω‰ ‘ÈÕ
(¿) Â≈≈ «√≥ÿ (¡) ÓØ‘È «√≥ÿ
(¬) Ì≈¬∆ Ú∆ «√≥ÿ (√) Ï≈Ú≈ ÏÒÚøÂ
(F) È≈ Ø È∆ Ú∆‰∆, ⁄πÍ ’ Ú∆‰∆, È∆ Ú∆È Á∆¬∂ ¡≈√∂Õ
ÌÀ‰± Á∆ Әϻ∆ ÂÀ˘, ÿπ‡ ÿπ‡ ÁÚ∂ «ÁÒ≈√∂Õ
¿∞ÍÒ∆¡ª Â∞’ª «Úº⁄ ’Ú∆ «’√ ˘ «ÁÒ≈√≈ Á∂ «‘≈ ‘À?
(¿) ÌÀ‰ ˘ (¡) Óª ˘
(¬) ’Ò≈¬∆ ˘ (√) ÍÂ≈ È‘ƒ
(G) «Èº’∂-«Èº’∂ ÍÀ Ó∂∆ ÍØÍ∆ Á∂ ȃÁ «Úº⁄ ¿∞∫ÿÒ≈¿∞‰, ¡≈ È∆ ȃÁ∂ Ì≈◊ƒ-Ì∆¬∂, ÍØÍ∆ ˘ √π¯È∂ ¡≈¿∞‰Õ
ÍØÍ∆ Â∂ ’Ú∆ Á≈ ¡≈Í√ «Úº⁄ ’∆ «ÙÂ≈ ‘À?
(¿) ÌÀ‰ Ì≈ Á≈ (¡) ⁄≈⁄≈ ÌÂ∆‹∆ Á≈
(¬) Ì»¡≈ ÌÂ∆‹∂ Á≈ (√) «Í¿∞ Ë∆ Á≈
(H) Í«‘Ò∂ Í≥‹ ⁄≈ «ÁÈ Âª Í∆Û «¬≥È∂ ˜Ø Á∆ ‘∆ «’ ¿∞‘ ÊÓ≈Ó∆‡ È≈Ò È≈Í∆ ‹≈ √’Á∆ √∆Õ «’¿∞∫«’
«¬√ Á∂ ˜Ø È≈Ò ¡’√ A@D-E Á‹∂ º’ Ïπı≈ Ú∆ ⁄Û∑ ‹ªÁ≈ √∆Õ
¿∞ÍØ’Â Â∞’ª «Úº⁄ «’‘Û∆ ÁÁ Á≈ «˜’ ‘ÀÕ
(¿) Ϫ‘ Á∂ ÁÁ Á≈ (¡) ◊Ò∂ Á≈ ÁÁ
(¬) ÁøÁª Á∂ ÁÁ Á≈ (√) Á≈Û∑ Á≈ ÁÁ
(I) «ÏȪ Î˜ «ÈÌ≈¬∂ √ÚÀ-ÌØ√∂ Á∆ ¡≈√ ’È∆ «ÈÓ»Ò ‘ÀÕ Î˜ «ÈÌ≈¬∂ «ÏȪ √π÷ Á∆ ¡≈√ Ú∆ «ÈÓ»Ò
‘ÀÕ Î˜ ¿∞‘ ‘À «‹√ Á∆ ⁄⁄≈ È‘ƒ ‘Ø √’Á∆Õ ⁄⁄≈ √Á≈ ‘∆ ¯˜ È≈ «ÈÌ≈¿∞‰ Á∆ ‘πøÁ∆ ‘ÀÕ
√ÚÀ-ÌØ√∂ Á∆ ¡≈√ ’ÁØ∫ È‘ƒ ’È∆ ⁄≈‘∆Á∆?
6
 (¿) √Ó≈‹ √∂Ú≈ ’∆Â∂ «ÏȪ (¡) ÍÛ∑≈¬∆ ’∆Â∂ «ÏȪ
(¬) Î˜ «ÈÌ≈¬∂ «ÏȪ (√) Ô≈Â≈ Â∂ ◊¬∂ «ÏȪ
(A@) √π‚ΩÒ √∆ Á∆ Í«‘Ò∆ ÒØÛ «‹ºÊ∂ ’ºÁ ¡È∞√≈ Ì≈ Á∆ ‘À, ¿∞Ê∂ Á»‹∆ ÒØÛ Ì≈ ʪ «√ ‘؉ Á∆ ‘ÀÕ
√∆’ Ó≈«‘ ¡≈Ó ’«‘≥Á∂ ‘È «’ «‹øȪ «’√∂ Á≈ Òº’ ÍÂÒ≈ ‘ØÚ∂◊≈, ¿∞È∆ ‘∆ ¿∞√ Á∆ ¿∞Ó ¶Ó∆ ‘ØÚ∂◊∆Õ
√π‚ΩÒ √∆ Á∂ «Íº¤∂ Í«‘Ò∆ ÒØÛ «’‘Û∆ ‘À?
(¿) ¶Ó≈ ‘؉≈ (¡) ÂøÁπ√ «ÁÓ≈◊
(¬) ’ºÁ ¡È∞√≈ Ì≈ (√) Ì≈ √«Ê ‘؉≈

(√) «Ò÷Â∆ E+E=A@

(A) ‘∂· «Ò÷∂ È∞’«Â¡ª Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂ “Ù‘∆Á Ì◊ «√≥ÿ” Ï≈∂ Ò◊Í◊ B@@ ÙÏÁª Á≈ Ò∂÷
«Ò÷ØÕ
È∞’Â∂∏
* ‹ÈÓ Â∂ Ï⁄ÍÈ * Í«Ú≈’ «Í¤Ø’Û * ◊Á Ò«‘
* √≈¬∆ÓÈ ’«ÓÙÈ Á≈ «ÚØË * Óπº’ÁÓ≈ Â∂ Ù‘∆Á∆
ܻ
‘∂· «Ò÷∂ È∞’«Â¡ª Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂ “ÚºËÁ∂ ÎÀÙÈ” «ÚÙ∂ Â∂ Ò◊Í◊ B@@ ÙÏÁª Á≈ Ò∂÷ «Ò÷ØÕ
È∞’Â∂∏
* ÓÁ Â∂ «¬√Â∆¡ª «Úº⁄ √π‘‰≈ «Áº√‰ Á∆ ⁄≈‘ * Úº÷-Úº÷ √º«Ì¡≈⁄≈ Á≈ ÍÃÌ≈Ú
* Ó‘≈È◊ª «Úº⁄ ÎÀÙÈ ÍÃÂ∆ π⁄∆ * ÎÀÙÈ ’≈È ÚºËÁ≈ ‡’≈¡ Â∂ √πfi≈¡
(B) ‘∂· «Ò÷∂ È∞’«Â¡ª Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂ ¡≈͉∂ √’±Ò Á∂ «Í≥Ã√∆ÍÒ ˘ ‹πÓ≈È≈ Óπ¡≈Î∆ Ò¬∆ «ÏÈÀ
ͺÂ «Ò÷ØÕ
È∞’Â∂∏
* ¡≈͉∂ Ï≈∂ ‹≈‰’≈∆ Á∂‰∆
* ‹πÓ≈È≈ Òº◊‰ Á≈ ’≈È Áº√Ø
* ‹πÓ≈È≈ È≈ ÌÈ Á≈ ’≈È Áº√Ø
* Ì«Úº÷ «Úº⁄ «¬‘Ø «‹‘∆ ÿ‡È≈ ÁπÏ≈≈ È≈ ‘؉ Á≈ Ú⁄È
* ‹πÓ≈È≈ Óπ¡≈Î ’∆Â∂ ‹≈‰ Á∆ ¡≈√ «Úº⁄ ËøÈÚ≈Á∆
ܻ
‘∂· «Ò÷∂ È∞’«Â¡ª Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂ ¡≈͉∂ √’±Ò Á∂ «Í≥Ã√∆ÍÒ ˘ Ò≈«¬Ï∂∆ «Úº⁄ Ø‹≈È≈ Í≥‹≈Ï∆
¡ıÏ≈ (¡‹∆Â/⁄Û∑Á∆ ’Ò≈/«‡z«Ï¿±È) Ó≥◊Ú≈¿∞‰ Ò¬∆ «ÏÈÀ ͺÂ «Ò÷ØÕ
È∞’Â∂∏
* ¡≈͉∂ Ï≈∂ ‹≈‰’≈∆ Á∂‰∆
* Í≥‹≈Ï∆ ¡÷Ï≈ Á∆ ÿ≈‡ «’¿∞∫ Ó«‘√»√ ‘πøÁ∆ ‘À
* Í≥‹≈Ï∆ ¡ıÏ≈ (Ȫ Áº√’∂) ‘∆ «’¿∞∫ Ó≥◊Ú≈¿∞‰≈ ⁄≈‘πøÁ∂ ‘Ø
* ¡ıÏ≈ª ¡≈¿∞‰ È≈Ò «Ú«Á¡≈Ê∆¡ª ȱø Î≈«¬Á≈
* √≈Ê∆¡ª √Ó∂ ËøÈÚ≈Á∆ ‘؉ Á≈ ÍÃ◊‡≈Ú≈

7
 ¿∞µÂ
(ANSWER KEY)
(¿) «◊¡≈È Â∂ «Ú⁄≈ (¡‰«‚º·≈ ÍÀ≈)
A. (A) ¡ B. (A) ¬
(B) ¬ (B) ¬
(C) ¬ (C) √
(D) √ (D) ¡
(E) ¡ (E) √

(¡) «Ú¡≈’È
A. (i) ¬ C. (i) √ E. (i) √
(ii) √ (ii) ¬ (ii) ¬
(iii) √ (iii) √ (iii) √
(iv) √ (iv) ¬ (iv) ¬
B. (i) √ D. (i) ¬
(ii) ¬ (ii) √
(iii) ¬ (iii) ¡
(iv) ¡ (iv) ¡
(¬) Í≈· Íπ√Â’ª Â∂ ¡≈Ë≈« ∏∏ (A. ¤Ø‡∂ ¿∞µÂ Ú≈Ò∂ ÍÃÙÈ ¡Â∂ ¶Ó∂ ¿∞µÂ Ú≈Ò∂ ÍÃÙÈ)

D. Ï‘π «Ú’ÒÍ∆ ÍÃÙȪ Á∂ ¿∞µÂ

(A) ¬ (B) ¿ (C) ¡ (D) ¬
(E) √ (F) ¬ (G) √ (H) √
(I) ¬ (A@) ¬

(√) «Ò÷Â∆ (Ò∂÷ ¡Â∂ ͺÂ)