âïy‹Üa@漋Üa@!

a@âi@

‫وא
 وودو א‬

 
‫وא‬

Bab Kana wa Akhawatuha

-2-

Mafhum : Kana adalah diantara nawasikh yang memansukhkan hukum

kalimah selepasnya.
Hukum : ia merafa’kan isim dan menasabkan khabar.

Akhawat : akhawatnya ada 13 iaitu;

‫ﺒﺎﺕ‬ ‫ﺃﻀﺤﻰ‬ ‫ﺃﺼﺒﺢ‬ ‫ﺃﻤﺴﻰ‬ ‫ﻜﺎﻥ‬

‫ﻤﺎ ﺯﺍل‬ ‫ﻝﻴﺱ‬ ‫ﺼﺎﺭ‬ ‫ﻅل‬

‫ﻤﺎ ﺩﺍﻡ‬ ‫ﻤﺎ ﺒﺭﺡ‬ ‫ﻤﺎ ﻓﺘﺊ‬

‫ﻤﺎ ﺍﻨﻔﻙ‬

- Mai singgah sat www.studyarab.blogspot.com ☺ ☺ ☺ -

Contoh:
(‫ﻋﺎﻝﻡ‬ ‫ )ﺯﻴﺩ‬-> (‫ ﻋﺎﻝﻤﹰﺎ‬‫ﺢ ﺯﻴﺩ‬
 ‫)ﺃﺼﺒ‬

Ayat
‫ﻋﺎﻝﻡ‬ ‫ﺯﻴﺩ‬
‫ﺧﱪ ﻣﺮﻓﻮﻉ ﺑﺎﻟﻀﻤﺔ‬ ‫ﻣﺒﺘﺪﺍﺀ ﻣﺮﻓﻮﻉ ﺑﺎﻟﻀﻤﺔ‬ I’rab

Ayat
‫ﻋﺎﻝﻤﹰﺎ‬ ‫ﺯﻴﺩ‬ ‫ﺢ‬
 ‫ﺃﺼﺒ‬
‫ﺧﱪ ﻛﺎﻥ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﺑﺎﻟﻔﺘﺤﺔ‬ ‫ﺍﺳﻢ ﻛﺎﻥ ﻣﺮﻓﻮﻉ ﺑﺎﻟﻀﻤﺔ‬ ‫ﻓﻌﻞ ﻣﺎﺿﻰ ﻧﺎﻗﺺ‬ I’rab

‫ﺃﺤﻭﺍل ﺨﺒﺭ ﻜﺎﻥ‬


‫  ا‬ 
‫ ا‬

‫ ا‬

Ahwal Khabar Kana

Khabar kana menpunyai 3 ahwal (keadaan), iaitu:

1. ‫( ﺘﺄﺨﻴﺭ ﺍﻝﺨﺒﺭ‬Khabar Kana pada akhir ayat)

2. ‫ﺴﻁ ﺍﻝﺨﺒﺭ‬
 ‫( ﺘﻭ‬Khabar Kana pada pertengahan ayat)
3. ‫( ﺘﻘﺩﻴﻡ ﺍﻝﺨﺒﺭ‬Khabar Kana pada permulaan ayat)

- Mai singgah sat www.studyarab.blogspot.com ☺ ☺ ☺ -

 1. ‫ﺘﺄﺨﻴﺭ ﺍﻝﺨﺒﺭ‬ (Khabar Kana pada akhir ayat)

a) Harus ta’khir
Susunan Khabar Kana dalam bentuk ini adalah susunan asal. Susunan
isim kana didahulukan dari khabarnya. Justeru khabar kana mestilah berada
dalam posisi berikut:

Susunan
Syarat: isim kana Asal
adalah isim
mufrad
‫ﺨﺒﺭ ﻜﺎﻥ‬+‫ﺍﺴﻡ ﻜﺎﻥ‬+‫ﻓﻌل‬

Contohnya:

‫ آن‬ ‫ا آن‬  +‫ا‬+ : 

‫ا‬
ً ُ ‫إدر‬ ‫آن‬ ‫ﺲ ﺻﺎﺋﻤﹰﺎ‬
 ‫ﻛﺎﻥ ﺇﺩﺭﻳ‬
‫أ ذًا‬ $
ُ % ‫&ر‬ ‫ﻲ ﺃﺳﺘﺎﺫﹰﺍ‬ ‫ﺻﺎﺭ ﻋﻠ‬
‫ ًا‬ ٌ‫ز‬ ‫* زال‬ ‫ﺪ ﳎﺘﻬﺪﹰﺍ‬ ‫ﻣﺎ ﺯﺍﻝ ﺯﻳ‬

Seperti yang diutarakan di atas, susunan ini adalah susunan asal bagi
khabar Kana, dimana khabar harus ta’khir (ditakhirkan) dalam keadaan
khabarnya isim mufrad.
--------

- Mai singgah sat www.studyarab.blogspot.com ☺ ☺ ☺ -

 b) Wajib ta’khir
Walau bagaimana pun, terdapat beberapa ketika ia wajib ta’khir. Iaitu
pada beberapa ahwal:
 Jika khabar berbentuk jumlah.
 Jika khabar mahsur.

Wajib ta’khir khabar

2) Mahsur 1) Jumlah

Khabar yang mahsur itu sama ada: :‫ إ‬+

- Jumlah didahului dengan (5‫)إ‬ /% 01 ‫ب‬-.
‫آن ا‬
- Jumlah mengandungi (*) dan (9‫)إ‬
‫  آن‬345 6* $ ‫ ا‬+‫ و‬: ‫اب‬%2‫ا‬

: +
Misal:

‫ أ ا‬$% ‫آن‬
ً;‫ٌ &د‬6* ‫ آن‬5‫إ‬
‫  آن‬345 6* $ 
 +‫ و‬: ‫اب‬%2‫ا‬
ً;‫ &د‬9‫ إ‬6* ‫* آن‬

6-<
= ‫ب‬4>* ‫  آن‬:‫اب‬%2‫ا‬

- Mai singgah sat www.studyarab.blogspot.com ☺ ☺ ☺ -

2. 
‫(   ا‬Khabar Kana pada pertengahan ayat)
Tawassut khabar berlaku apabila khabar adalah berbentuk shibhu
jumlah. Susunan khabar kana didahulukan dari isimnya. Bermaksud khabar
kana mestilah berada dalam posisi berikut:

‫ﺍﺴﻡ ﻜﺎﻥ‬+‫ﺨﺒﺭ ﻜﺎﻥ‬+‫ﻓﻌل‬

Contohnya:

‫ﻜﺎﻥ ﻓﻲ ﺍﻝﺤﺩﻴﻘﺔ ﺃﻭﻻﺩ‬

I’rabnya:

‫ ﻓﻌل ﻤﺎﻀﻰ ﻨﺎﻗﺹ‬:‫ﻜﺎﻥ‬

‫ ﺤﺭﻑ ﺠﺭ‬:‫ﻓﻲ‬
‫ ﻭﺠﺎﺭ ﻭﻤﺠﺭﻭﺭ ﻤﺘﻌﻠﻕ ﺒﻤﺤﺫﻭﻑ ﺨﺒﺭ ﻜﺎﻥ‬،‫ ﺍﺴﻡ ﻤﺠﺭﻭﺭ ﺒﺎﻝﻜﺴﺭﺓ ﺍﻝﻅﺎﻫﺭﺓ‬:‫ﺍﻝﺤﺩﻴﻘﺔ‬
‫ﻓﻲ ﻤﺤل ﻨﺼﺏ‬
‫ ﺇﺴﻡ ﻜﺎﻥ ﻤﺭﻓﻭﻉ‬:‫ﺃﻭﻻﺩ‬

- Mai singgah sat www.studyarab.blogspot.com ☺ ☺ ☺ -

 Pecahan Tawassut Khabar

1. Harus 2. Wajib

Isim Kana makrifah + -Isim Kana nakirah + khabar shibhu

khabar shibhu jumlah jumlah

-Jika pada Isim Kana ada dhamir

yang kembali kepada Khabar

Pecahan Tawassut Khabar

1- Harus tawassut khabar, iaitu apabila khabar berbentuk shibhul jumlah,
manakala isimnya makrifah. Ertinya, dalam keadaan ini harus tawassut
khabar atau ta’khir khabar.
Lihat contoh, dimana isim Kana ialah ( ‫ ) ﺍﻝﻁﺎﻝﺒ ﹸﺔ‬:

‫( ﻜﺎﻨﺕ ﻓﻲ ﺍﻝﺒﻴﺕ ﺍﻝﻁﺎﻝﺒ ﹸﺔ‬Betul)

‫( ﻜﺎﻨﺕ ﺍﻝﻁﺎﻝﺒ ﹸﺔ ﻓﻲ ﺍﻝﺒﻴﺕ‬Betul)

2- Wajib tawassut khabar, iaitu apabila

(a) Khabar berbentuk shibhu jumlah manakala isimnya nakirah. Lihat
contoh, dimana isim Kana ialah (‫ )ﻁﺎﻝﺒﺔﹲ‬:

‫( ﻜﺎﻨﺕ ﻓﻲ ﺍﻝﺒﻴﺕ ﻁﺎﻝﺒﺔﹲ‬Betul)

‫ٍ( ﻜﺎﻨﺕ ﻁﺎﻝﺒﺔﹲ ﻓﻲ ﺍﻝﺒﻴﺕ‬Salah)

- Mai singgah sat www.studyarab.blogspot.com ☺ ☺ ☺ -
 (b) Jika pada isim ada dhamir yang kembali kepada khabar. Lihat
contoh, dimana isim Kana ialah (‫ )ﻁﻼﺒﻬﺎ‬:

‫ﻜﺎﻥ ﻓﻲ ﺍﻝﻤﺩﺭﺴﺔ ﻁﻼﺒﻬﺎ‬

3. ‫( ﺘﻘﺩﻴﻡ ﺍﻝﺨﺒﺭ‬Khabar Kana pada permulaan ayat)

Taqdim khabar berlaku apabila khabar perlu diletakkan di hadapan,
seperti huruf istifham. Susunan khabar kana didahulukan dari feel naqis (‫)ﻜﺎﻥ‬.
Susunannya seperti berikut:

‫ﺍﺴﻡ ﻜﺎﻥ‬+‫ ﻓﻌل‬+‫ﺨﺒﺭ ﻜﺎﻥ‬

Lihat contoh, dimana khabar Kana ialah (‫ )ﻜﻴﻑ‬:

‫ﻜﻴﻑ ﻜﺎﻥ ﺯﻴﺩ‬

I’rabnya:

‫ ﺍﺴﻡ ﺍﺴﺘﻔﻬﺎﻡ ﻤﺒﻨﻲ ﻋﻠﻰ ﺍﻝﻔﺘﺢ ﻓﻲ ﻤﺤل ﻨﺼﺏ ﺨﺒﺭ ﻜﺎﻥ ﻤﻘﺩﻡ‬:‫ﻜﻴﻑ‬
‫ ﻓﻌل ﻤﺎﻀﻲ ﻨﺎﻗﺹ ﻤﺒﻨﻲ ﻋﻠﻰ ﺍﻝﻔﺘﺢ‬:‫ﻜﺎﻥ‬
‫ ﺍﺴﻡ ﻜﺎﻥ ﻤﺭﻓﻭﻉ ﺒﺎﻝﻀﻤﺔ‬:‫ﺯﻴﺩ‬

********************************************************************************

- Mai singgah sat www.studyarab.blogspot.com ☺ ☺ ☺ -

 ‫ﻭﺻﻠﻰ ﺍﷲ ﻋﻠﻰ ﺳﻴﺪﻧﺎ ﳏﻤﺪ ﺍﻟﻨﱯ ﺍﻷﻣﻲ ﺍﳊﺒﻴﺐ ﻭﻋﻠﻰ ﺁﻟﻪ ﻭﺻﺤﺒﻪ ﻭﺳﻠﹼﻢ‬

‫ﹼﰎ ﺑﻌﻮﻥ ﺍﷲ ﺗﻌﺎﱃ‬

:‫ﺍﳌﺮﺍﺟﻊ‬

‫ ﻣﻠﺨﺺ ﻗﻮﺍﻋﺪ ﺍﻟﻠﻐﺔ ﺍﻟﻌﺮﺑﻴﺔ ﻟﻸﺳﺘﺎﺫ ﻓﺆﺍﺩ ﻧﻌﻤﺔ‬

‫ ﺍﻟﺘﻄﺒﻴﻖ ﺍﻟﻨﺤﻮﻱ ﻟﻠﺪﻛﺘﻮﺭ ﻋﺒﺪﻩ ﺍﻟﺮﺍﺟﺤﻲ‬

---------

‫ﺎ‬‫ﻤ‬‫ﻡ ﹶﻓﹺﺈﻧ‬ ‫ﺍ‬‫ﳊﺮ‬

‫ﻲ َﺀ ﺍ ﹶ‬ ‫ﺸ‬
 ‫ﺏ ﺍﻟ‬
‫ﺮ ﹺ‬ ‫ﺗ ﹾﻘ‬ ‫ﻭ ﹶﻻ‬
‫ﺎ‬‫ﺮﻫ‬ ‫ﻣﺮﹺﻳ‬ ‫ﺒﻘﹶﻰ‬ ‫ﻳ‬‫ﻭ‬ ‫ﻰ‬‫ﺗ ﹾﻔﻨ‬ ‫ﻪ‬ ‫ﺗ‬‫ﻭ‬ ‫ﻼ‬
‫ﺣ ﹶ‬

Janganlah kau mendekati perkara yang haram kerana sesungguhnya,

Kelazatannya akan punah binasa,,,

yang tinggal hanyalah pahit dan dan kesengsaraannya...

Ujang1230@26/12/2010@729pm

- Mai singgah sat www.studyarab.blogspot.com ☺ ☺ ☺ -