Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
kale
lo
e
d
p
o
g
in
z
ij
r
g
r
e
v
actoren
Analyse
ni 2016
Belfius Research Ju
De vergrijzing van de bevolking is een belangrijke politieke uitdaging die in de loop der jaren steeds
duidelijker tot uiting komt. Verschillende overheidsniveaus (federaal, regionaal en lokaal) zijn bevoegd
voor domeinen die de aanpak van de vergrijzing benvloeden: pensioenen, sociaal beleid, gezin,
werkgelegenheid, financin, immigratie, huisvesting, mobiliteit Een globale en multidisciplinaire
aanpak is dus noodzakelijk.
De gemeenten, de OCMWs en een heel net van verenigingen staan, via een breed spectrum van
specifieke diensten, op de eerste rij om de maatschappelijke gevolgen van de sterk toenemende
vergrijzing aan te pakken.
In deze analyse bespreken we de vooruitzichten rond de vergrijzing en zowel de maatschappelijke als
financile gevolgen ervan. De situatie kan sterk verschillen van gemeente tot gemeente. Het zijn de
lokale overheden die, met het globale plaatje in het achterhoofd, specifieke oplossingen zullen uitwerken,
aangepast aan hun eigen, lokale context.
Planbureau FOD Economie (ADSEI Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie): Bevolkingsvooruitzichten 2015-2060
maart 2016.
1
3 500 000
3 000 000
2 500 000
2 000 000
1 500 000
65 - 80 jaar
1 000 000
500 000
0
2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 2055 2060
Vlaams Gewest
20
2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 2055 2060
De vergrijzingscofficint is de verhouding tussen het aandeel van de oudste leeftijdsgroep (67 jaar en ouder) en dat van de jongste
(minder dan 18 jaar), dus de top en de basis van de leeftijdspiramide.
2
Vergrijzingscofficient
[ 0.26 ; 0.50 [
[ 0.50 ; 0.65 [
[ 0.65 ; 0.75 [
[ 0.75 ; 0.85 [
[ 0.85 ; 0.90 [
[ 0.90 ; 1.00 [
[ 1.00 ; 1.15 [
[ 1.15 ; 2.74 ]
Impact op de overheidsfinancin
Impact op alle overheidsniveaus
De vergrijzing van de bevolking zal, zonder enige
twijfel, een weerslag hebben op de financin van de
verschillende overheidsniveaus naargelang de materie
waarvoor ze bevoegd zijn.
Zie het jaarverslag van het Studiecomit voor de Vergrijzing (SCV), gepubliceerd door de Hoge Raad van Financin.
OECD (2013), Pensions at a Glance 2013: OECD and G20 Indicators, uitgegeven door de OESO.
Verschilt sterk naargelang de beroepsloopbaan (type van stelsel, loopbaanduur) en de burgerlijke staat (alleenstaande, gezin).
6
De pensioenen worden enkel aangepast aan de evolutie van de prijzen en eventueel aan de welvaartsevolutie.
7
Berekening uitgevoerd op basis van de statistieken van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid (2012).
4
5
tegemoetkomen
aan
de
behoefte
aan
renovatie en vernieuwing: afschaffen van de
gemeenschappelijke kamers, gezondheidsnormen
integreren
een
diagnose
stellen
van
de
lokale
vergrijzingsproblematiek en de vooruitzichten om
een globale strategie voor het ouderenbeleid te
kunnen uitstippelen
Een toekomstgerichte, lokaal uitgevoerde analyse vormt het vertrekpunt om een gestructureerd en
globaal beleid te voeren en zo de uitdagingen van de vergrijzing op lokaal vlak aan te gaan. Deze denkfase
is noodzakelijk, des te meer omdat de vergrijzing van de bevolking sterk verschilt van gemeente tot
gemeente en het ouderenbeleid pas op halflange en lange termijn zichtbare resultaten oplevert.
De studies12 die Belfius ter beschikking stelt van de besturen kunnen helpen bij deze denkfase. Zo komt
er in het najaar een update, voor gemeenten en OCMWs, van het sociaal-demografisch profiel (zie
apart kader op pagina 1), dat via statistieken en sociaaleconomische criteria die een verband houden
met de vergrijzing, een nuttige tool kan zijn om de lokale strategie uit te werken of te verfijnen.
AFE-INNOVNET, thematisch netwerk voor een leeftijdsvriendelijke omgeving, ondersteund door het Comit van de Regios en de
Europese Commissie. http://afeinnovnet.eu/sites/default/files/Covenant_brochure.pdf
12
De meeste Belfius-studies zijn permanent online beschikbaar op www.belfius.be/onzestudies.
11
10
11
Belfius Bank, Pachecolaan 44, 1000 Brussel RPR Brussel IBAN BE23 0529 0064 6991 BIC GKCC BE BB RPM Bruxelles BTW BE 0403.201.185 nr. FSMA 19649 A - Juni 2016