Está en la página 1de 85

Randstad Themavoormiddag

Eindeloopbaan en pensioen
Annelies Gielen
Advocaat - Senior Associate

Barbara Heylen
Advocaat - Senior Associate
Leuven - 13 april 2016

Deel I : Eindeloopbaan

Eindeloopbaan
Uitdagingen...

De effectieve leeftijd bij het einde van


de loopbaan bedraagt in Belgi
59,3 jaar tegenover 61,7 jaar in
Duitsland en 62,8 jaar
In Nederland
Regeerakkoord 2014

create better opportunities


for older workers by calling
on the social partners to
Adapt work place and labour
market practices
EU 2020 strategy white paper
on pensions

Maintien des finances publiques


sur le long terme
Accord de gouvernement 2014

La Belgique
compte un quart
dinvalides de plus
quil y a 4 ans
express.be 1.8.2015

Werklozen ouder dan 50 solliciteren,


maar lopen op een muur
deredactie.be 25.06.2015

Programma
Werkgelegenheidsplan oudere werknemers (cao nr. 104)
Outplacement
Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag
Tijdskrediet, loopbaanvermindering en landingsbanen (cao nr.
103)
Alternatieven?

Collectieve
arbeidsovereenkomst 104:
Werkgelegenheidsplan
oudere werknemers

CAO n 104
Context

Regeerakkoord december 2011:


Ondernemingen moeten een concreet en aangepast plan maken om de
oudere werknemers aan het werk te houden
Via sociaal overleg

Regeerakkoord december 2011:


Doelstelling Belgi in kader van EU 2020 strategie = arbeidsparticipatiegraad van 50% voor oudere werknemers van 55-65 jaar tegen 2020

Wat?
Werkgelegenheidsplan voor oudere werknemers
Doel = aantal oudere werknemers in onderneming behouden / verhogen

CAO n 104
Wie zijn de oudere werknemers?

Werknemers van 45 jaar en ouder

Op welke ondernemingen is dit van toepassing?

Ondernemingen die meer dan 20 werknemers tewerkstellen

Sociaal overleg
Zonder afbreuk aan de bevoegdheden van het CPBW:
Voorlegging aan de OR of, bij ontstentenis, aan de vakbondsafvaardiging
of, bij ontstentenis, aan het CPBW of, bij ontstentenis, aan de
werknemers
Indien >20 en <50 werknemers: informering van werknemers
Akkoord?
Advies
Toelichting indien voorstel niet gevolgd

CAO n 104
Periodiciteit?

Ieder jaar of plan met meerjarenmaatregelen

Actiegebieden:
Enuntiatieve en niet-limitatieve lijst
Ondernemingsspecifieke maatregelen in n of meerdere gebied(en):

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Selectie / Indienstneming
Ontwikkeling van competenties / kwalificaties toegang tot opleidingen
Loopbaanontwikkeling en loopbaanbegeleiding
Interne mutatie functie aangepast aan de evolutie van de
mogelijkheden/ competenties
Aanpassing van de arbeidstijd en de arbeidsomstandigheden
Gezondheid van de werknemer / preventie
Systeem van erkenning van verworven competenties

CAO n 104
Kansen ?

Formaliteit of effectief instrument voor leeftijdsbewust


personeelsbeleid ?

Feedback HR?
Eerste vraag: verhoging van loon / vakantiedagen
Noden: Hoe mensen overtuigen van het nut? HR vormen op
pedagogisch/persuasief vlak
Gesprek eindeloopbaan: diverse profielen
Meerderheid: vertrekdatum
Demotie - aan de kant zetten
Wens tot behoud van de huidige situatie / carriremogelijkheden

CAO n 104
In praktijk

Leeftijdsneutrale vacatures
Jobcoach om oudere werknemers te begeleiden bij indiensttreding
Peter- en meterschap (kennisoverdracht van oudere werknemers aan
jongere werknemers)
Competentieontwikkeling
analyse + opstellen competentieprofielen bepalen nood tot opleiding,
competentieontwikkeling, doelgerichte opleidingen
Interne mutaties
functioneringsgesprekken aangepaste functie mogelijk binnen
onderneming

10

CAO n 104

Focusgroepen
Leeftijdsgedifferentieerde teams (oudere werknemers als mentor van
jongere werknemers)
Aanpassing arbeidstijd (aangepaste arbeidstijd, flexibele arbeid, deeltijdse
arbeid, tijdskrediet,...)
Rotatiesysteem (wisselende functies binnen onderneming)
Herverdeling van taken
Flexibiliteit
Aanpassen werkomgeving (ergonomie, hulpmiddelen voor bepaalde fysieke
taken,...)
...

11

Outplacement

12

Historiek
1992 CAO nr. 51 betreffende outplacement kader

De wet van 5/09/2001 en CAO nr. 82 betreffende outplacement


voor werknemers van 45 jaar en ouder die worden ontslagen

2014 Harmonisering van het statuut van arbeiders en bedienden


Drempel op 30 weken

13

Definitie
Geheel van diensten en advies inzake begeleiding
Individueel of in groep

Door een derde


Om de werknemer de kans te geven
Zo snel mogelijk werk bij een nieuwe werkgever te vinden
Een professionele activiteit te ontwikkelen als zelfstandige

14

Het algemene stelsel


Toepassingsgebied
Onafhankelijk van de leeftijd
Eveneens voor de publieke sector (contractuelen)
Drempel op 30 weken
Buiten herstructurering

Beindiging met een opzeggingstermijn


60 uur outplacementbegeleiding
Wordt aangerekend op het sollicitatieverlof (gedurende de volledige
opzeggingstermijn 2 halve dagen of 1 gehele dag / week)
Schriftelijk aanbod door de werkgever binnen de 4 weken vanaf de aanvang
van de opzegging

15

Het algemene stelsel


Ontslag met onmiddellijke ingang

60 uur outplacementbegeleiding

Ter waarde van: 1/12de van het jaarloon van het kalenderjaar dat het
ontslag voorafgaat
minimum 1800 EUR en maximum 5500 EUR (website FOD: excl. BTW)

Toerekening: 4 weken loon wordt van de opzeggingsvergoeding afgetrokken


geen maximum voorzien voor de aftrek

Schriftelijk aanbod door de werkgever binnen de 15 dagen na de


beindiging van de arbeidsovereenkomst
Werknemer moet instemmen binnen de 4 weken: enkel bij formeel
akkoord van werknemer moet werkgever de outplacementkost betalen
aan het outplacementbureau

16

Het algemene stelsel


Gedeeltelijk gepresteerde opzegging + uitbetaling saldo

Letterlijke lezing van de wet: dubbel recht op outplacement


Niet in lijn met de geest van de wet
Wel: bij verbreking het recht op outplacementbegeleiding (resterende uren)
opnieuw bevestigen

Wat met de aftrek van 4 weken loon?


Pragmatische oplossing situatie gedeelte outplacementbegeleiding opgenomen
gedurende de opzeggingstermijn (bijv. 10 uren opgenomen / 50 resterende
uren), vervolgens ontslagen mits betaling saldo opzeggingsvergoeding
[50/60 * (bedrag 4 weken loon)] kan in mindering worden gebracht van het
saldo opzeggingsvergoeding
Bevestigd op de website FOD WASO

17

Het algemene stelsel


Welke verandering voor het HR-beleid sinds 1 januari 2016?

01/01/2016: vier weken loon mogen (in elk geval)


afgetrokken worden van de opzeggingsvergoeding

Welk standpunt kunnen HR verantwoordelijken aannemen ten aanzien


van deze wijziging?
De wet voorziet in de mogelijkheid tot aftrek, maar niet in de verplichting
Gezien de harmonisering van de regels inzake de opzegging is outplacement
meer dan ooit een middel om te onderhandelen met het oog op de
ondertekening van een akkoord

18

Hoe zit het met uw praktijk?


In welke gevallen wordt het maximum bedrag van 5.500 EUR
overschreden?
Quid indien outplacement geregeld wordt door de sector?
Wordt de aftrek van 4 weken loon toegepast?
Wat gebeurt er indien het maandloon van de werknemer hoger is dan het
maximale bedrag van 5.500 EUR?
Informatiecampagne is noodzakelijk: wens om te genieten van het
subsidiaire regime en niet van het algemeen stelsel
... ?

19

Het subsidiaire stelsel van 45 jarigen en +


Toepassingsgebied
45 jaar / 1 jaar
Uitgesloten:
Tewerkstellingscel
Pensioengerechtigden
Publieke sector
Werknemers die niet minstens een halftijdse functie hebben
Werknemer die niet beschikbaar moeten zijn op de arbeidsmarkt

Wat met de aangepaste beschikbaarheid? Groep van 10, oktober 2015 vanaf 60
jaar geeft de RVA kennis aan de werknemer van zijn type beschikbaarheid
(actief/aangepast/niet beschikbaar) en op basis hiervan vraagt de werknemer
outplacement aan zijn werkgever

Kost?

Niets voorzien, ten koste van de werkgever


Onder voorbehoud van sectorale tussenkomst

20

Outplacement samengevat

Ontslag
Minstens 30 weken
Vergoeding

Termijn

Ontslag
45 jaar en ouder

Outplacement
Vrijwillig en/of
onderhandeld

Subsidiair regime
Geregeld door CAO nr. 51

Tot 31/12/15:
Indien weigering,
volledige vergoeding

Sinds 1/1/16:
Automatische aftrek
ongeacht de keuze

geen invloed op de
opzeggingsvergoeding
in geval van termijn,
mogelijkheid om de
outplacement procedure
uit te stellen

Informatie en overleg

Blijft een
onderhandelingsinstrument

21

Sancties voor de werkgever wanneer hij geen


aanbod doet
Onder het algemeen stelsel

Niet aftrekbaarheid van de 4 weken loon:


Werkgever biedt geen outplacement procedure aan zelfs indien hiervoor in
gebreke gesteld
Voorstel inzake outplacement is niet conform de voorwaarden en de
toepasselijke modaliteiten
het belang van het naleven van de
communicatiemodaliteiten
Outplacement aangeboden maar niet gemplementeerd
Quid in geval van ontslag met opzeggingstermijn?

Onder het subsidiaire stelsel


Bijdrage ten gunste van de RVA
Voor het bijzondere regime van de 45 jarigen en +
Maximum 1,800.00 EUR
In theorie: strafrechtelijke sanctie

22

Sanctie voor de werknemer in geval van


weigering van het aanbod
Onder het subsidiaire stelsel

Werknemer van minstens 45 jaar die een aanbod (om mee te werken aan)
outplacement weigert

Schorsing van het recht op werkloosheidsuitkeringen: 4 tot 52 weken


Waarschuwing door de directeur van het werkloosheidsbureau als
alternatief mogelijk

Onder het algemene stelsel

Wat met andere werknemers?


Momenteel geen rechtsgrond
Gevolgen van de verplichting tot aangepaste beschikbaarheid voor
werknemers als gevolg van het SWT vanaf 1/1/2015?

23

Sanctie voor de werknemer in geval van


weigering van het aanbod
Impact van de zesde staatshervorming

Regios zijn in principe bevoegd


Sancties inzake outplacement + sancties beschikbaarheid
arbeidsmarkt
Wanneer? 1 juli 2014 MAAR overgangsperiode:
Op de site van de RVA: de RVA blijft voorlopig haar bevoegdheden
uitoefenen, conform het principe van de continuteit, belast met de
uitvoering van deze materie tot op het ogenblik waarop de regios
operationeel gezien deze bevoegdheid kunnen uitoefenen
Momenteel vooropgestelde data:
Waals Gewest: 1 januari 2016
Vlaams Gewest: 1 april 2016
Brussels Hoofdstedelijk Gewest: geen datum

24

Vrezen de werknemers in de praktijk een


sanctie of wensen zij outplacement?
Actuele cijfers: 75% van de werknemers koos (in 2014 en
2015) voor cash
In het kader van de onderhandelingen worden soms andere
voordelen besproken in plaats van een outplacement:
Bedrijfswagen
Groepsverzekering

... ?

25

In aantocht: maatregelen voor het bevorderen


van de inzetbaarheid
Ten laatste op 1 januari 2019: CAO in elke bedrijfstak
Recht op een geheel van maatregelen voor de werknemer
met een opzeggingstermijn of een opzeggingsvergoeding van
minimum 30 weken:
2/3de van de opzeggingstermijn/opzeggingsvergoeding (minimum 26 weken)
1/3de maatregelen om de inzetbaarheid te verhogen (gentegreerde
outplacement)

26

Stelsel van werkloosheid met


bedrijfstoeslag

27

SWT: Stand van zaken in 10 vragen


1. Wanneer heeft een werknemer recht op SWT?
2. Kan een werknemer eisen om ontslagen te worden?
3. Kan de opzeggingstermijn ingekort worden?
4. Moet er een overeenkomst gesloten worden?
5. Kunnen beschermde werknemers toetreden tot SWT?
6. Wat kost SWT?
7. Moet de SWTer in Belgi verblijven?
8. Wat is de aangepaste beschikbaarheid?
9. Mag een SWTer werken?
10. Moet een SWTer vervangen worden?

28

1. Wanneer heeft een werknemer recht op SWT?


Voorwaarden
Ontslag door werkgever
Leeftijd
Loopbaan
Recht op werkloosheidsuitkeringen

De eindleeftijd van een beroepsloopbaan blijft lager dan in de


ons omringende landen

Oudere werknemers langer aan het werk houden vereist


aanpassing van de SWT regelgeving
Generatiepact (1/1/2006) Di Rupo (1/1/2012) Michel I (1/1/2015):
aanpassingen aan leeftijd en loopbaan

29

1. Wanneer heeft een werknemer recht op SWT? (vervolg)


SWT

Leeftijd

Loopbaan

2014

Vanaf 2015

2014

Vanaf 2015

CAO nr. 17

60

62

Man 35
Vrouw 28

Man 40
Vrouw 31 (... 40)

58 jaar / 35 jaar
(lange loopbaan)

58
(60 sinds 1/1/2015)

Man 38
Vrouw 38

58 jaar / 35 jaar
(zwaar beroep)

58

58
(60)

35

58 jaar / 35 jaar
(ernstige lich. probl.)

58

58

35

56 jaar / 40 jaar

56

58
(60)

40

56 jaar / 33 jaar

56

58
(60)

33

Ondernemingen in
moeilijkheden

53
=> 55 (2018)

55
(... 60)

20 of 10 jaar

Ondernemingen in
herstructurering

55
(maar uitz.)

55
(... 60)

20 of 10 jaar

30

2. Kan een werknemer eisen om ontslagen te worden?


SWT is geen recht voor werknemers, maar enkel gevolg van
ontslag door werkgever

! Werknemer die vereiste leeftijd & beroepsverleden heeft, kan geen ontslag
eisen
! Let op: bepalingen sector- of ondernemings-cao

Procedure:
Collectief overleg
Individueel overleg

Motiveringsplicht niet van toepassing


Recht op sollicitatieverlof

31

3. Kan de opzeggingstermijn ingekort worden?

Normale opzegtermijn/-vergoeding moet in principe nageleefd


worden

Verkorte termijn arbeiders (bepaalde PCs)?


Inkorting bij onderneming in moeilijkheden/herstructurering

32

4. Moet er een overeenkomst gesloten worden?


Niet verplicht om een overeenkomst te sluiten
Wel aan te raden (bv. discussie over berekening
bedrijfstoeslag)

33

5. Kunnen beschermde werknemers toetreden tot SWT?


Wet 19 maart 1991
In principe enkel ontslag ingeval van:
dringende reden erkend door arbeidsrechtbank => geen SWT
economische of technische reden erkend door PC => SWT kan, maar zware
procedure

Ontslag waarbij wet 19 maart 1991 niet wordt nageleefd:


afstand van bescherming?
Afstand van beschermingsvergoeding?

34

6. Wat kost SWT?


Bedrag cao nr. 17:

nettoreferteloon werkloosheidsuitkering
2

Hogere bedrijfstoeslag kan overeengekomen worden


(individuele overeenkomst, cao)

Wordt betaald tot aan pensioen (65j) voor zover er (theoretisch)


recht is op werkloosheidsuitkeringen
! Werkhervatting

Verhoging werkgeversbijdragen (Programmawet 26/12/2015)


SWTs ingegaan na 31 december 2015 n met ontslag betekend na 10
oktober 2015: verhoogde bijdragen (www.socialsecurity.be: periode 4)
SWTs ingegaan na 31 december 2015, maar ontslag betekend voor 10
oktober 2015 + SWTs ingegaan voor 31 december 2015: oude bijdragen
(www.socialsecurity.be: periode 1,2 of 3)

35

6. Wat kost SWT? (vervolg)


Algemeen (profitsector)
Leeftijd bij
aanvang SWT

forfait

< 52

125,00%

50,00 EUR

> 52 en < 55

118,75%

50,00 EUR

> 55 en < 58

62,50%

50,00 EUR

> 58 en < 60

62,50%

50,00 EUR

> 60

31,25%

37,60 EUR

Afwijkende bijdragen tijdens periode erkenning als


onderneming in moeilijkheden of herstructurering

36

7. Moet de SWTer in Belgi verblijven?


SWTer moet zijn hoofdverblijfplaats in Belgi hebben +
effectief in Belgi verblijven

Max. 4 weken per jaar verblijven in het buitenland

Vrijstelling?

Vanaf 60 jaar mag men langer dan 4 weken in het buitenland verblijven
indien:

gewoon ontslag: ontslag voor 1 januari 2015

Ontslag in kader van erkenning als onderneming in moeilijkheden of herstructurering:


begindatum van erkenning voor 9 oktober 2014

Wel verplicht om hoofdverblijf in Belgi te behouden (= grootste gedeelte


van het jaar effectief in Belgi verblijven)

37

8. Wat is de aangepaste beschikbaarheid?


Tot aan Generatiepact 2005: werkloze met bedrijfstoeslag =
bevoorrechte werkloze
Werkloosheidsuitkering 60% tot aan 65 jaar
Vrijgesteld van vele verplichtingen (geen controlekaart, niet ingeschreven
zijn als werkzoekende, niet beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt, niet
actief zoeken naar werk, enz.)

Generatiepact 2005: aantal privileges vallen weg voor jongere


werklozen met bedrijfstoeslag
Michel I:
Oorspronkelijk: bijna alle werklozen met bedrijfstoeslag zijn verplicht zich in
te schrijven als werkzoekende en moeten beschikbaar blijven voor de
arbeidsmarkt
Teruggeschroefd na fel protest: aangepaste beschikbaarheid

38

8. Wat is de aangepaste beschikbaarheid? (vervolg)


Aangepaste beschikbaarheid
Ingeschreven zijn en blijven als werkzoekende
Passend werk of een passende dienstbetrekking aanvaarden
Medewerking verlenen aan aangepaste begeleiding (individueel actieplan)
Vrijgesteld van: verplichting actief te zoeken naar werk

Tot 65 jaar

Aanvragen van een vrijstelling is mogelijk


Aan te vragen bij werkloosheidsbureau
Aanvraagtermijn

39

8. Wat is de aangepaste beschikbaarheid? (vervolg)


Vrijstellingen
Type SWT

Voorwaarden

Algemeen stelsel 60 jaar

42 jaar beroepsloopbaan of ontslag voor 1/1/2015

Algemeen stelsel 62 jaar

43 jaar beroepsloopbaan of ontslag voor 1/1/2015

Stelsel medische redenen

Geen specifieke voorwaarden

SWT 58 jaar/33 jaar loopbaan (bouwsector,


20 jaar nacht, zwaar beroep), SWT zwaar
beroep, SWT 40 jaar loopbaan

Ofwel ontslag voor 1/1/2015


Ofwel 60 jaar ofwel 40 jaar beroepsloopbaan
Vanaf 2017 eventueel: 62 jaar of 42 jaar

Onderneming in moeilijkheden/herstr.
Erkenning gelegen tussen 9 oktober 2014
en 31 december 2014

Ofwel 60 jaar ofwel 38 jaar beroepsloopbaan

Onderneming in moeilijkheden/herstr.

Ofwel 60 jaar ofwel 38 jaar beroepsloopbaan


Indien begindatum erkenning na 31/12/2014:
Ondernemings-cao moet uitdrukkelijk vermelden dat ze
gesloten werd conform de cao nr. 117

40

9. Mag een SWTer werken?


Werkhervatting
Verlies werkloosheidsuitkering
Behoud bedrijfstoeslag

Toegelaten arbeid in het kader van de werkloosheid


Vanaf 1/1/2015: er mag geen nevenactiviteit meer aangevat worden tijdens
SWT
Uitzonderingen
Vanaf 1/1/2015: SWTer mag geen activiteiten verrichten die betrekking
hebben op zijn eigen bezit, wanneer die activiteiten de waarde van het bezit
in meer dan beperkte mate doen toenemen
Uitzonderingen

41

10. Moet een SWTer vervangen worden?


Verplichting werkloze in SWT op basis van bijzondere regeling
(niet algemene regeling cao nr. 17) te vervangen door volledig
uitkeringsgerechtigde werkloze

Gemiddeld zelfde aantal arbeidsuren

Vrijstelling
Automatisch: 62 jaar op ogenblik einde AO
Vrijstelling indien geen vervanger
Wordt verleend door directeur werkloosheidsbureau
Er is geen vervanger te vinden van zelfde functieniveau of niveau van
andere functie die is vrijgekomen
Bewijs te leveren via attest VDAB/ACTIRIS/FOREM

42

10. Moet een SWTer vervangen worden? (vervolg)


Vrijstelling

Vrijstelling ingeval van structurele vermindering personeelsbestand


Wordt verleend door Minister van Werk
Na advies van de adviescommissie SWT
Bewijs te leveren door werkgever

Structurele vermindering personeelsbestand (bijv. via RSZ-aangiften)

Door vrijstelling kan ontslag van niet-SWTer vermeden worden

Vrijstelling in geval van onderneming in moeilijkheden of herstructurering


Wordt verleend door Minister van Werk
Voorwaarde: opzeggingstermijn of periode gedekt door
opzeggingsvergoeding verstrijkt gedurende periode van toepassing cao +
periode van erkenning
Ook vrijstelling mogelijk voor lopende SWT (Minister beslist na advies
commissie)

43

10. Moet een SWTer vervangen worden? (vervolg)


Termijn om over te gaan tot vervanging:
Periode tussen:
1ste dag van 4e maand voor de maand waarin SWT aanvangt
En 1ste dag van 3e maand die volgt op de maand waarin SWT aanvangt
Bijv.: SWT begint op 15 mei 2016 vervanger moet in dienst genomen
worden tussen 1 januari 2016 tot en met 1 augustus 2016
In geval van einde AO: 30 dagen om nieuwe vervangen aan te werven

Duur van de vervangingsplicht

Minstens 36 maanden

44

10. Moet een SWTer vervangen worden? (vervolg)


Sancties

Forfaitaire compensatoire vergoeding aan RVA


14,91 EUR per dag waarop niet vervangen werd
Kan worden uitgebreid tot volledige termijn SWT (tot 65 jaar) in geval van
manifeste onwil om te vervangen

Strafsancties: sanctie niveau 2 (Sociaal Strafwetboek)


Ofwel strafrechtelijke geldboete van 50 tot 500 EUR

Te verhogen met zgn. opdecimes = x 6

Te vermenigvuldigen met het aantal niet vervangen SWTers

Ofwel administratieve geldboete van 25 tot 250 EUR

45

Tijdskrediet, loopbaanvermindering en landingsbanen

46

Principes
De werknemer kan zijn arbeidsovereenkomst geheel of
gedeeltelijk schorsen:

Evenwicht werk/privleven;

Realisatie van persoonlijke projecten;


Minder werken naar aanloop van het pensioen.

Twee aspecten

1) Recht op schorsing indien bepaalde voorwaarden voldaan zijn

CAO n 103
Op heden geen wijzigingen, maar CAO n 118 werd toegevoegd

2) Recht op uitkeringen

KB 12 december 2001
Gewijzigd bij KB 30 december 2014

47

Recht op schorsing CAO n103


Schorsing of tijdelijke vermindering van prestaties
Vormen

Ongeacht de leeftijd van de werknemer


Volledig tijdskrediet (schorsing van prestaties)
1/2 loopbaanvermindering
1/5 loopbaanvermindering
> Basisrecht zonder motief
> Aanvullend recht met motief

Vanaf de leeftijd van 55 jaar (maar uitzonderingen)


Landingsbaan (1/2 loopbaanvermindering)
Landingsbaan (1/5 loopbaanvermindering)

48

Recht op uitkeringen KB 21 december 2001


Tijdskrediet zonder motief : recht op uitkeringen werd
afgeschaft
Tijdskrediet met motief met uitkeringen
Tot 4 jaar om te zorgen voor een kind tot de leeftijd van 8 jaar; het
verlenen van palliatieve verzorging; verlenen van bijstand of
verzorging aan een zwaar ziek gezins-of familielid; zorg dragen
voor een gehandicapt kind tot 21 jaar of het verlenen van bijstand of
verzorging aan een minderjarig zwaar ziek kind
Tot 3 jaar voor het volgen van een opleiding

Landingsbanen: 60 jaar (maar uitzonderingen: vanaf 55 jaar)

49

Tijdskrediet zonder motief


SWT CAO nr. 17

Stelsel tot en met 31 december 2014

Basis = tijdskrediet zonder motief


Beperkt tot maximaal 12 maanden volledige
schorsing
met uitkeringen gedurende de
volledige loopbaan

Stelsel vanaf 1 januari 2015

Basis = tijdskrediet zonder motief


het recht op schorsing blijft
het recht op uitkeringen is
afgeschaft

12 maanden volledige schorsing


24 maanden 1/2e arbeidsvermindering
60 maanden 1/5e arbeidsvermindering
combinatie

50

Tijdskrediet met motief


Stelsel tot en met 31 december 2014

Stelsel vanaf 1 januari 2015

Bijkomend recht = tijdskrediet met motief

48 maanden met
volgende motieven :

uitkeringen

voor

Bijkomend recht = tijdskrediet met motief

de 48 maanden met uitkeringen voor de


volgende motieven:

om verzorging te verlenen aan een


gehandicapt kind dat een gezins- of
familielid is;

om verzorging te verlenen aan een


gehandicapt kind dat een gezins- of
familielid is;

om bijstand of verzorging te verlenen


aan zijn minderjarig zwaar ziek kind of
aan een minderjarig zwaar ziek kind
dat als een gezinslid wordt beschouwd

om bijstand of verzorging te verlenen


aan zijn minderjarig zwaar ziek kind of
aan een minderjarig zwaar ziek kind
dat als een gezinslid wordt beschouwd

51

Tijdskrediet met motief


Stelsel tot en met 31 december 2014

SWT CAO
17
36 maanden
metnr.uitkeringen
volgende motieven:

voor

Stelsel vanaf 1 januari 2015


de 48 maanden met uitkeringen voor de
volgende motieven :

om voor zijn kind te zorgen van


om voor zijn kind te zorgen van
minder dan 8 jaar
minder dan 8 jaar
om palliatieve verzorging te verlenen
om palliatieve verzorging te verlenen
om verzorging te verlenen aan een
om verzorging te verlenen aan een
zwaar ziek gezins- of familielid
zwaar ziek gezins- of familielid
om een opleiding te volgen
Wat met het recht op onderbreking voor de
12 bijkomende maanden?
36 maanden met uitkeringen voor het
volgende motief:

geen pro rata berekening voor deeltijdse arbeid;


en maximum 48 maanden in totaal
sectorale of ondernemingscao noodzakelijk

om een opleiding te volgen

de
controle
op
de
motieven
en
de
loopbaanvoorwaarden is verstrengd
uitkeringen RVA beperkt tot de duur voorzien in
cao nr. 103

52

Landingsbanen - principes
Onbeperkte vermindering van prestaties (tot het pensioen)
Toegankelijk vanaf:

25 jaar beroepsloopbaan;
24 maanden ancinniteit (3/4-tijds voor voltijds en halftijds TK of 4/5tijds voor 1/5-tijds TK)

Vormen

1/2e tijdskrediet
1/5e tijdskrediet

Recht zonder motief


Minimumduur

3 maanden 1/2e TK
6 maanden indien 1/5e TK

53

Landingsbanen
Stelsel tot en met 31 december 2014

SWT CAO nr. 17

Minstens 55 jaar of meer


gewenste aanvangsdatum

Uitzonderingen : 50 jaar

op

Stelsel vanaf 1 januari 2015


de

Vermindering van prestaties tot


halftijds regime: zwaar beroep en
knelpuntberoep
Vermindering van prestaties tot
4/5de:
hetzij zwaar beroep
hetzij loopbaan van 28 jaar
(sector-cao)
Onderneming
in
herstructurering

moeilijkheden/

het recht op schorsing blijft


het recht op uitkeringen is gewijzigd:

Eerste aanvragen vanaf 1 januari 2015:


60 jaar

Uitzonderingen : 55 jaar

Onderneming in moeilijkheden/
herstructurering
Lange loopbaan : loopbaan van 35
jaar
Werknemer werd tewerkgesteld:

5 jaar in een zwaar beroep (in


de 10 jaar vr de aanvraag)
7 jaar in een zwaar beroep (in
de 15 jaar vr de aanvraag)
20 jaar
in
stelsel van
nachtarbeid
54

Tijdskrediet en landingsbanen
Landingsbanen
SWT
CAO
Stelsel tot
en met
31nr.
december 2014

17

Stelsel vanaf 1 januari 2015

Uitzonderingen: 55 jaar (vervolg)


Werknemer werd tewerkgesteld:
door een werkgever die valt onder het PC voor het
Bouwbedrijf + attest van de arbeidsgeneesheer dat de
ongeschiktheid om de beroepsactiviteit te blijven
uitoefenen bevestigt
Verhoging van de leeftijd volgens de volgende stappen:
56 jaar(1 januari 2016)
57 jaar (1 januari 2017)
58 jaar (1 januari 2018)
60 jaar (1 januari 2019)
MAAR: mogelijkheid voorzien dat de verhoging niet plaats
vindt bij NAR-cao voor de periode 2015-2016
55

Gevolgen en alternatieve
pistes

56

Gevolg = vergrijzing van de


werknemerspopulatie hoe benaderen?
Wijziging van het vocabularium strijden tegen stigmatisering

Cao nr. 104 ontwikkeling van een plan voor het tewerkstellen van
oudere werknemers is stigmatiserend

Een loopbaan niet noodzakelijk op een verticale wijze


benaderen:
Horizontale evolutie
Demotie: aan de kant zetten?

Niet mr betalen, maar beter betalen


Cafetariaplan
Pensioenplan
Andere verdeling van het budget voor het wagenpark
Aanvullende dekking gezondheidszorg: risico weigering
verzekering?

57

Gevolg = vergrijzing van de


werknemerspopulatie hoe benaderen?
Welzijn en gezondheid:
ergonomie / gezondheidsonderzoek?
Verbetering van de werkomgeving

Gericht opleiding geven en strijden tegen neiging tot isoleren


Versterking van het erkenningsdynamisme
Verworven ervaring waarderen
Coaching
Studie: kennis van de medewerkers

58

Gevolg = vergrijzing van de


werknemerspopulatie hoe benaderen?
Loopbaangesprek

Telewerk

Vermijden van stress / vermoeidheid door verplaatsingen

Hybride werktijd
Behoud van het voltijdse regime
Vergoeding aan 90%
Verhoging van het aantal vakantiedagen

59

Deel II : Pensioen
Wet van 18 december 2015

60

1. Inleiding

61

1. Inleiding
Nieuwe wetgeving

Akkoord van de Groep van tien dd. 16 oktober 2015


Ministerraad/kernkabinet akkoord integraal uitvoeren
Aangekondigde maatregelen in regeerakkoord
Wet van 18 december 2015 tot waarborging van de
duurzaamheid en het sociale karakter van de
aanvullende pensioenen en de versterking van het
aanvullend karakter ten opzichte van de rustpensioenen

62

1. Inleiding
Nieuwe wetgeving

Wet van 18 december 2015

Versterking aanvullend
karakter t.o.v. rustpensioen

Waarborging duurzaamheid en
sociaal karakter

Herziening WAP
rendementsgarantie
Minimale overlijdensdekking
voor slapers

Link opname aanvullend


pensioen en (opname)
wettelijk pensioen

63

2. Link aanvullend pensioen en


wettelijk rustpensioen

64

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


WAP WAPBL WAPZ
I.

Begrip pensionering

II.

Moment van uitbetaling prestaties

III. Geen aanvullende pensioenopbouw in geval van


professionele activiteiten na pensionering

IV. Begrip pensioenleeftijd


WAP WAPBL
V.

Verbod gunstige vervroegingsmaatregelen

65

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


I. Begrip pensionering
Voordien: (contractuele) pensioenleeftijd in pensioenreglement of
overeenkomst

Normale vervroegde uitgestelde pensioenleeftijd


60 jaar 65 jaar

Wet van 18 december 2015 invoegen begrip pensionering


Pensionering = de effectieve ingang van het rustpensioen m.b.t.
de beroepsactiviteit die aanleiding gaf tot de opbouw
van de prestaties

WAPZ WAPBL rustpensioen als zelfstandige


WAP rustpensioen als werknemer

66

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


II. Uitbetaling aanvullend pensioen

WAPZ WAPBL WAP


Verworven prestaties/reserves worden vereffend bij
pensionering van de aangeslotene
DUS nieuw principe = opname aanvullend pensioen op
moment opname (vervroegd) wettelijk rustpensioen

loskoppeling van contractuele pensioenleeftijd in


pensioenreglement/-overeenkomst

67

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


II. Uitbetaling aanvullend pensioen
Opname wettelijk pensioen

Verhoging wettelijke pensioenleeftijd (Wet 10 augustus 2015)

68

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


II. Uitbetaling aanvullend pensioen
Opname wettelijk pensioen

Verstrengde leeftijd- en loopbaanvoorwaarden voor vervroegd pensioen

overgangsmaatregelen

Steeds meer WNs/ZS zullen in de toekomst pas later met


(vervroegd) wettelijk pensioen kunnen

69

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


II. Uitbetaling aanvullend pensioen

Gevolgen voor opname aanvullend pensioen?


Verplichte vereffening bij pensionering ook bij pensionering
VOOR de normale pensioenleeftijd
Wat indien pensionering valt NA de normale pensioenleeftijd

Pensioentoezegging (= pensioenovereenkomst/-reglement) blijft verder van


kracht tot aan de pensionering (tenzij ze wordt opgeheven) in principe
geen uitbetaling vr pensionering (zie verder uitzondering)

70

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


II. Uitbetaling aanvullend pensioen

Uitzondering
Pensionering NA wettelijke pensioenleeftijd of NA voldoen
voorwaarden vervroegd wettelijk pensioen

Prestaties/reserves mogen uitbetaald worden op wettelijke


pensioenleeftijd of moment waarop voldaan aan voorwaarden
vervroegd pensioen

71

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


II. Uitbetaling aanvullend pensioen

Uitzondering
Vo o r w a a r d e : moet duidelijk voorzien zijn in pensioenreglement/-overeenkomst

Passieve aangeslotenen: geen probleem

Actieve aangeslotenen
Pensionering in pensioenreglement/-overeenkomst vaak gekoppeld aan
moment beindiging activiteiten voor werkgever/vennootschap
Quid art. 13 WAP verdere pensioenopbouw zolang in dienst?
Quid art. 40 1 WAPBL pensioenovereenkomst blijft van kracht tot aan
pensionering (cf. MvT: zelfde logica als art. 13 WAP)

72

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


II. Uitbetaling aanvullend pensioen

Overgangsmaatregelen

SWT op 55 jaar of ouder in kader van herstructureringsplan


bestaande op 1 oktober 2015 (ON in
moeilijkheden/herstructurering) opname vanaf 60 jaar

73

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


II. Uitbetaling aanvullend pensioen

Overgangsmaatregelen
Voorwaarde : voor zover pensioenreglement/-overeenkomst
van kracht op 1 januari 2016 het toelaat

toegelaten indien eindleeftijd van 60 jaar in pensioenreglement/overeenkomst

toegelaten indien vervroegde eindleeftijd voorzien in pensioenreglement/overeenkomst met eindleeftijd van 65 jaar

maar zelden toegelaten tijdens actieve dienst

74

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


III. Geen aanvullende pensioen opbouw bij arbeid na
pensionering
Geen verdere opbouw wettelijke pensioenrechten
(KB 28 mei 2013)
Niet langer aangesloten bij de pensioentoezegging of de
solidariteitstoezegging
Verbod niet van toepassing op gepensioneerden van vr 1
januari 2016 in zoverre het reglement of de
pensioenovereenkomst in verdere opbouw voorzag (art. 63/6
WAP art. 55/4 WAPBL niet voorzien in WAPZ)

75

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


IV. Begrip pensioenleeftijd
WAP WAPZ WAPBL
Voor nieuwe pensioentoezeggingen/pensioenovereenkomsten
(na 1 januari 2016)
Pensioenleeftijd = de op het ogenblik van de invoering van
de pensioentoezegging/pensioenovereenkomst in voege
zijnde wettelijke pensioenleeftijd

76

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


IV. Begrip pensioenleeftijd
Een bestaande pensioentoezegging/pensioenovereenkomst:

Bij wijziging van de pensioenleeftijd wettelijke pensioenleeftijd

Voor nieuwe werknemers / nieuw aangesloten bedrijfsleiders vanaf


1 januari 2019 wettelijke pensioenleeftijd

Geen verband meer tussen (contractuele) pensioenleeftijd en


uitbetaling van de prestaties

Waarom pensioenleeftijd?

In DB plannen: voor de bepaling van verworven prestaties & verworven


reserves; voor de financiering; ...

In alle plannen: voor projecties, plan design, ...

77

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


V. Verbod gunstige vervroegingsmaatregelen (art. 27 4 WAP)
Waarover gaat het?
Regelingen die aanzetten tot vervroegd pensioen of die de effecten
ervan op het aanvullend pensioen milderen
Bijkomende voordelen toekennen omwille van uittreding (bijv.
omwille van SWT) of (vervroegde) pensionering
Voorbeelden

toekenning bijkomende bijdragen in vaste bijdragen/DC plan of cash


balance plan of toekenning van bijkomende diensttijd in vaste prestatie/DB
plan (future service)
lagere reductie van prestatie op eindleeftijd in vaste bijdrage/DB plan dan
de gewone actuarile reductie (vaak 6% per jaar vervroeging)
Vaak voorbehouden aan actieve aangeslotenen (cf. discussie FSMA)

78

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


V. Verbod gunstige vervroegingsmaatregelen (art. 27 4 WAP)
Voorbeeld future service
Loon

Bijdragen

DC-plan

DB-plan

Bijkomende
diensttijd

Bijkomende premie

SWT/ Pensioen

65

SWT/ Pensioen

65

Diensttijd

79

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


V. Verbod gunstige vervroegingsmaatregelen (art. 27 4 WAP)
Voorbeeld gunstige reductieregels
VRES
Verworven prestatie op eindleeftijd

Lineaire reductie 2%
0%-reductie

Actuarile reductie MR/FR 6%

SWT/ Vervroegd
pensioen

65

80

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


V. Verbod gunstige vervroegingsmaatregelen (art. 27 4 WAP)
Verbod zijn vanaf 1 januari 2016 a b s o l u u t n i e t i g !
Mogen geen uitwerking meer hebben vanaf 1 januari 2016 houden a.h.w.
op te bestaan zelfs indien nog vermeld in pensioenreglement/-overeenkomst
Geen dynamisch beheer

Verbod mag niet tot gevolg hebben dat de verworven reserves


op 31 december 2015 dalen
Verbod geldt NIET voor bepalingen die voorzien in een verdere
opbouw tijdens periode gedekt door de opzeggingsvergoeding!

81

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


V. Verbod gunstige vervroegingsmaatregelen (art. 27 4 WAP)
Overgangsmaatregel
Verbod geldt niet voor aangeslotenen die 55 jaar of ouder
zijn/worden in 2016 mogen verder genieten van gunstige
vervroegingsmaatregel
MAAR nieuwe maatregelen (+overgangsmaatregelen) over
uitbetaling aanvullend pensioen zijn van toepassing

DUS zullen minder effect hebben

82

2. Link aanvullend pensioen wettelijk pensioen


V. Verbod gunstige vervroegingsmaatregelen (art. 27 4 WAP)
Einde discussie omtrent toepassing voor passieve
aangeslotenen
Gunstige vervroegingsmaatregelen veelal voorbehouden voor
actieve aangeslotenen discussie met FSMA omtrent
uitbreiding naar passieve aangeslotenen

Wet van 18 december 2015 pensioenreglement/overeenkomst kan bepalen welke aangeslotenen van deze
bepalingen genieten

MvT: mogen voorbehouden worden voor actieve populatie

83

Contact
Annelies Gielen
Advocaat Senior Associate
annelies.gielen@claeysengels.be
T +32 3 285 97 98
Barbara Heylen
Advocaat Senior Associate
barbara.heylen@claeysengels.be
T +32 2 761 47 73

www.socialelections.be
85

También podría gustarte