Explora Libros electrónicos
Categorías
Explora Audiolibros
Categorías
Explora Revistas
Categorías
Explora Documentos
Categorías
kulturaren
egoeraren
azterketa
2015
-1-
0.
1.
2.
3.
Sarrera
Helburua(k): orokorra eta zehatzak
Metodologia
Herriko datu orokorrak
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
Datu orokorrak
Historia
Azpeitia, Urola-kostako herria
Azpeitiko herritarren eboluzioaren azterketa
Azpeitiko langabezia tasaren eboluzioa
5. Antolatzaileak
5.1
5.2
5.3
5.4
5.5
6. Azpiegiturak
6.1 Kultur ekitaldiak eskaintzeko eta jasotzeko
6.2 Sormenerako
Herritarren inkestak
Kultur Mahaiko taldeen iritzia
Udalaren iritzia
Herriko eragile ezberdinen iritzia
8. Ondorio nagusiak
-2-
Sarrera
Sarrera
-3-
0. Sarrera
Hau da Azpeita diot eta ez naiz lotsatzen hasten zen Xabier Aldai idazleak behin idatzitako poema
antologikoa. Ordutik urte asko pasa dira, ikaragarri, eta gauzak asko aldatu Azpeitiko herrian.
Onerako eta txarrerako. Guk, gure arloari, kulturari, diagnosia egin nahi diogu.
Azpeitiak kultur mugimendu emankorra izan du beti, eta baita gaur egun ere. 22 kultur talde inguru
daude. 2006an Azpeitiko Kultur Mahaia sortu zenetik talde horiek guztiak egituratuta daude,
elkarlana xede. Eta herrian kultur jardueretarako azpiegitura ofizialik ez izatetik, toki bat baino
gehiago izatera igaro da. Azpeitiko Kultur Mahaiak berak kudeatzen duen Sanagustin kulturgunea
dago batetik, Soreasu antzokia ere bai, eta Betharrametako lokal bat erakusketetarako atondu da.
Gainera, esanda bezala, ofizialez haratago hor daude oraindik ere tabernak, herriko plaza, frontoia,
liburutegia eta Gaztetxea, besteak beste.
Jendaurrean egiten diren ekitaldiak dira kulturaren aurpegi publikoak eta horretan herri honek
eskaintza oparoa du. Lan egiteko moduetan ere aldaketak egon dira eta elkarlanean eginiko sormen
emaitza gehiago daude. Baina, herritarrak Azpeitiko Kultur jardueraren, eskaintzaren eta
instalazioen erabileraren inguruan zein pertzepzio dute? Zenbat jende dabil kulturan, zale nahiz
sortzaile, eta non daude ez daudenak? Galdera asko sortzen zaizkigu: zergatik?, zertarako?,
zenbat?, zeinek eta non?, zeinentzat?, ze behar?...
Hau da Azpeitia diot eta kuriositateaz begiratzen ditut. Azpeitiko Kultur Mahaiak eta Sanagustin
kulturguneak ere kuriositate handiz begiratzen dio herriko kulturaren esparruari. Esfortzu eta
maitasun asko eskaintzen diogun kulturak, herria pairatzen ari den krisi ekonomikoa kontuan
hartuta eta aktibo ekonomikoa izan daitekeela ahaztu gabe, zein norabide eta zein helbururekin
egiten dugu egiten duguna?
Hau da Azpeitia diot eta hemen ama da semearen heriotza jakiten azkena. Poemaren amaierak dio
hori. Guk, Kultur Mahaiak eta Sanagustin kulturguneak, ez genuke nahi gure arloaren balizko
heriotza baten aurrean azkenak izan jakiten. Ezta balizko arrakasta oharkabean pasatzen utzi ere.
Azken urteetan jarraitu dugun bideari so eginez, herriko kultur sarea handitze prozesu horretan (ikus
irudia, Kultur Mahaiaren sorreratik nola joan den zabaltzen) tarte bat hartuko dugu herri guztiari
begira jartzeko.
Kulturaz ari garela kontuan izanda, diagnosiak Hau da Azpeitia diot esatea da proiektu parte
hartzaile honen funtsa. Eta hortik aurrera herriak erabaki dezala zein Azpeitia nahi duen izan.
Horretarako, egoeraren argazkia behar dugu. Baina argazki hori ez dugu klik bakar batean atera
nahi. Collage moduan osatu nahi dugu, herritar bakoitzak bere ekarpena eginaz, bere zatitxoak
jarriz. Horrela osatuko dugu, denon artean, egoeraren diagnosi erreal bat; argazki garden eta argi
bat.
-4-
Helburua
-5-
Bitarteko helburuak:
1. Azpeitiko eta inguruetako errealitate demografikoa aztertu.
2. Langabezia tasaren bilakaera aztertu, horrek jendearen denbora librean izan duen eragina
ikusteko (kultur jarduerara bideratu baitaiteke).
3. Aisialdian egiten diren jarduera nagusiak zeintzuk diren jakin.
4. Azpeitiko kultur instalazioak aztertu. Zeintzuk dira? Zein aukera ematen dituzte? Zein
erabilera dute? Zenbat jende, nolakoa etabar.
5. Azpeitiko kultur mugimendua aztertu. Zein talde/eragile/norbanako daude, zer egiten du
bakoitzak? Zenbat jende dabil?
6. Kultur programazio eskaintza aztertu.
7. Herritarrek kulturarekiko duten interesa neurtu. Zer interesatzen zaie? Ze kultur jarduera? Ze
ikuskizun?
8. Kultur sormenean ari direnen beharrak ezagutu.
9. Aurrera begira, garatu beharreko bidea zehaztu. Kultur baliabideak egokitu behar dira?
-6-
Metodologia
-7-
2. Metodologia
Prozesua modu logiko eta ordenatu batean egiten ez bada, datu bilketa eta pilaketa zentzugabeko
bat izan daiteke ondorioa. Halakorik gerta ez dadin, eta emaitzak nahi bezalakoak izan daitezen,
beharrezkoa da prozesua bera prestatzea, eta hura aurrera eramango duten pertsonak ere gertu
egotea. Beraz, prozesua bera martxan jarri aurretik honako pausoak eman ditugu:
2.1 Prozesua aurrera eramango duen taldea osatu
Azpeitiko Kultur Mahaia eta Sanagustin kulturgunea izan dira prozesu guztiaren arduradunak. Bien
artean parte hartze prozesua gainbegiratuko duen taldea osatu dute. Kultur Mahaiko Talde Eragilea
izan da talde horren funtzioa bete duena, eta behar denetan lanerako eskua bota duena ere.
Prozesua aurrera eramateko taldearen lehen egitekoa, parte hartze proposamen hau aztertu eta
barneratzea izan da.
2.2 Prozesuan parte hartuko duten biztanleria taldeak eta eragileak identifikatu
Parte hartze prozesu honetatik ondorio errealak ateratzeko, ezinbestekoa zen herritar guztien parte
hartzea bermatzea. Biztanle guztiena ez bada, bai behintzat gizarte talde guztiena. Beraz, talde
horiek identifikatu ditugu, parte hartze prozesuaren ekimen, ekitaldi eta fase guztietan talde horien
guztien parte hartzea bermatzeko.
Biztanle talde horietako bakoitzean emakumeen eta gizonezkoen parte hartzea parekidea izan dadin
saio berezia egiten saiatu gara, desberdinak izan baitaitezke haien iritziak, gogoetak eta beharrak.
Biztanle talde horietako bakoitzean garrantzitsua izan da kultur munduan daudenez gain ez
daudenen parte hartzea ere. Beraz, Azpeitian kultur mugimendutik aparte dauden eragile
desberdinak identifikatu dira ere, Azpeitiko Kultur Mugimenduaren inguruan haiek duten iritzia
jakiteko. Honakoa litzateke sektoreka edo eragileka banaketa.
Kultur elkarteak
Kultur antolatzaileak
Azpiegituren arduradunak
Ikastetxeak
Emakumeen elkarteak
Gazte taldeak
Adinekoen elkarteak
Aisialdirako elkarteak
Udala
-8-
2.3 Parte hartzeari bide eman aurreko informazio eta datu bilketa
Parte hartze prozesua zein egoeretatik abiatzen den jakitea ezinbestekoa zen, beraz, Azpeitiko kultur
mugimenduaren egoera zehatza zein den jakitea eta herriaren beraren nolakotasunarena ere
aztertu behar zirela iritzi genion:
Horietako bakoitza eragile eta gizarte talde desberdinei bideratuta egin da. Horregatik, bakoitza
modu desberdinean landu dugu. Adibidez, oso desberdina izango da kultur hartzaile bati, edo
sortzaile bati eman beharreko tratamendua.
2.5 Azterketa eta balorazio txostena
Iritzi bilketa egindakoan, jasotako dokumentazio hori guztia ordenatu eta txosten batean idatzi dugu
(hauxe bera) datu horiek guztiak interpretatu eta ondorioak atera ahal izateko. Herriko kultur
panoramaren diagnostiko osoa atera dugu hortik, indarguneak eta aukerak detektatuz, baina baita
ahuleziak eta mehatxuak ere. Zer dagoen ondo, zer gaizki eta zer erdipurdi.
Txosten hau publikoa da. Prozesuan parte hartu duten pertsona guztiek jasoko dute txostena
(itzulera), eta herritar guztientzat eskuragarri jarriko da.
-9-
-10-
Herriko
datu
orokorrak
3.1 Datu orokorrak
3.2 Historia
3.3 Azpeitia, Urola-kostako herria
3.4 Azpeitiko herritarren eboluzioaren azterketa
3.5 Azpeitiko langabezia tasaren eboluzioa
-11-
3.2 Historia
Azpeitia 1310ean jaso zuten paperetan Castillako Fernando IVak. Baina beste izen batekin ekin zion
historiari herriak: "Garmendia de Iraurgui" izenarekin bataiatu zuen Castillako erregeak. Urtebete
beranduago, "Salvatierra de Iraurgui" izena jarri zion errege berak, eta 1397ra arte ez da Azpeitia
izenik ageri inongo paperetan. Urte horretako Getariako Batzar Nagusietako dokumentuetan
azaltzen da aurreneko aldiz Azpeitia izena, "Ayzpeitia" hobeto esanda. XVI. mendera arte herria
izendatzeko izen bat nahiz bestea erabiltzen dira dokumentu desberdinetan, eta baita "Urazveitia"
ere.
Azkoitiarekin batera, Iraurgi bailaran feudalismoak indar handia izan zuen eta jauntxo askoren
bizitoki izan zen. Horregatik arreta berezia eskaini zioten erregetzatik ere. Urola, Deba, eta Oria
bailarek komunikazio bide garrantzitsua osatu zuten, eta bide horretatik egin zen erret bidea.
Arrasatetik Getariara joan behar zuten bidaiari orok erabiltzen zuen erret bide hori.
Bandoen arteko gatazkek zuzen-zuzenean jo zuten Azpeitia, Oaz sendiak euren etxea bertan
baitzuten. Ganboatarren eta oaztarren arteko borrokek Loiolako lur ugari zapaldu zituzten XIII eta
XIV. Mendeetan.
XVIII mendea krisi eta aldaketa sozial garaia izan zen Gipuzkoan, eta baita Azpeitian ere. Matxinada
ugari izan zen herrian, eta aldaketa ugari ere bai. XVI eta XVII. mendeak burdinolen urrezko aroa izan
ziren Azpeitiarentzat, eta hamaika baino gehiago ziren Urrestilla inguruetan kokatuta egon zirenak.
1718an erregeak aduana Ebrotik Biriatuko mugara aldatzea erabaki zuenean izan zen aurreneko
matxinada edo altxaldia.
Handiena, ordea, 1766an izan zen. Gariaren salerosketa liberalizatzea erabaki zuen Carlos V.a
erregeak. Ordurako haragia eta beste hainbat produkturen salerosketaren gaineko hainbat neurri ez
herrikoi hartuak zituen, eta herritarrak altxatzea erabaki zuten. Udal iraultzailea sortu eta ezartzea
lortu zen. Erantzuna berehala iritsi zen, ordea, eta bost egun beranduago Donostiatik iritsitako
tropek iraultzaileak atxilotu zituzten.
Burdinolen herentzia egun ere nabari da Azpeitiko ekonomian. Garai bateko burdinolek eman diote
egungo metalgintza industriari indarra eta sostengua. Metalaren ondoan, egurraren sektorea da
Azpeitiko industriaren beste oinarrietako bat.
Hori idatzitako historiari dagokionez, Azpeitia eta inguruetan aurkitu diren aztarna arkeologikoek
prehistorian lur hau gizakiaren kokaleku aspalditik izan dela erakusten baitute. (Iturria:
www.azpeitia.net)
-13-
Azpeitia Urola Erdiko eskualdean kokatuta dago. Bertako herririk handiena da, eta handitik txikira,
atzetik ditu Azkoitia, Zestoa, Aizarnazabal, Aizarnazabal, Errezil eta Beizama.
ZONALDEA
BIZTANLEAK
Gipuzkoa
715.148
Azpeitia
14.580
Azkoitia
11.480
Zestoa
3.656
Aizarnazabal
775
Errezil
594
Beizama
167
Iturria: INE
URTEA
1981
1986
1991
1996
BIZTANLEAK
Iturria: INE
-14-
2001
2006
2011
2014
100-104
95-99
90-94
85-89
80-84
75-79
70-74
65-69
60-64
55-59
50-54
45-49
40-44
35-39
30-34
25-29
20-24
15-19
10-14
5-9
0-4
-800
-600
-400
Emakumeak 2004
-200
Emakumeak 2014
200
Gizonak 2004
400
600
800
Gizonak 2014
Iturria: gipuzkoa.net
Irudian azaltzen den biztanleriaren piramidean1 2004 eta 2014ko biztanle kopurua alderatu
dira, adin-taldeen eta sexuaren arabera. Biztanleriaren adina kontuan izanik eta 2001 eta
2011ko datuen artean dagoen aldea parekatuz, Azpeitiko biztanleak zahartzen ari direla esan
daiteke, piramidearen oinarriak estua izaten jarraitzen baitu eta adinean aurrera doazen
herritarrak ugaritzen ari baitira.
Azpeitiak biztanle-piramide atzeragarria du, trantsizio demografikoa amaitu duten gizarte garatuen ezaugarri
dena. Zahartutako biztanleak ditu, jaiotza-tasa eta heriotza-tasa txikiak eta, horrenbestez, hazkunde
begetatiboa nulua edo oso txikia du.
1
-15-
Iturria: INE
ETORKIN KOPURUA
(atzerriko herritartasuna)
2003
258
2004
288
2005
330
2006
417
2007
521
2008
665
2009
855
2010
803
2011
855
2012
941
2013
909
2014
896
URTEA
BIZTANLERIA
AKTIBOA
BIZTANLERIA
LANGABEA
LANGABEZIA
TASA (%)
2008
6.498
491
7,56
2009
7.121
722
10,14
2010
7.178
709
9,88
2011
7.059
791
11,21
2012
7.059
998
14,14
2013
6.832
1.045
15,30
2014
7.245
1.044
14,41
-17-
Kultur
jardueren
eskaintza
eta
jarduera
maila
4.1
Ikastetxeak
Ikastetxeetatik kanpoko eskolak
4.2
-18-
AZPEITIKO
IKASTOLA
IKASBERRI
KOOPERATIBA
Kultur programa berezia dute martxan: Euskara eta Euskal Kulturaren Plana. Lau urterako plan
estrategikoa da (2014-2018) eta urteroko plana ere egiten dute.
Euskal kulturari berebiziko garrantzia ematen diote; Euskal Curriculum-a ikastolen elkarteko ikasmaterialean txertatuta dago, eta Ikasberrin, derrigorrezko hezkuntzan material hori soilik erabiltzen
dute.
-19-
Ekimen zehatzak:
-20-
Euskara eta euskal kultura sustatzeko gela barruan nahiz kanpoan egiten dena aztertu
eta osatzeko asmoa, hurrengo bi ikasturtetan.
Frantsesean orain DBH-2 arte bezala, ikasle guztientzat Eleanitz proiektua ezartzea.
Euskarazko produktuen kontsumoa bultzatzen jarraitzea.
Euskal Kulturarekiko sentsibilitate eta atxikimendu maila mantentzeko sustapen
ekintzekin jarraitzea.
Ikastolak antolatzen dituen jarduera guztietan euskarak eta euskal kulturak
protagonismoa izatea.
Ikasle atzerritarrak, DBHkoen kasuan Udalak euskaltegien bidez eskaintzen dituen
ikastaroetara bideratzea eta LHkoak Udal euskaltegitik etortzen diren irakasleengana.
Ikastolako irakasleek Euskaltzaindiaren arauak egunean izatea.
Ikastolako gurasoen euskararen erabileran eragile izateko hizkuntz prestakuntza
antolatzea.
Gurasoen hizkuntza jarreretan eragitea, euskararekiko atxikimendua, kontzientziazioa
eta jarrera positiboa mantentzeko.
Udaleko Euskara Patronatuarekin nahiz inguruko Euskara Elkarteekin elkarlanean
aritzea ekintzak antolatzen eta parte hartzen.
-21-
KARMELO
ETXEGARAI
AZPEITIKO
IKASTOLA
Ez dute kultur programa berezirik. Gelaka lantzen dituzte kultur jarduerak; batzuetan mailaka eta
zikloka ere bai.
Ekimen zehatzak
-22-
Ikasleen motibazioari eustea ahal den neurrian: Ikastola barruko ekintzak mantenduz,
Eskolaz kanpoko ekintzekin jarraituz, herri mailan egiten diren ekintzen parte hartzea
bultzatuz
Ikastolan ospatzen ditugun festak amaitzean, balorazioa egiten dugu (ikasleen iritziak
eta irakasleak ikusten duena batiz bat) hurrengoko ikasturtean balorazioa eskuan
dugula prestatu izan ditugu festak.
-23-
IRAURGI
IKASTETXEA
Eskola orduetan zeharka lantzen dute kultura, batik bat. Gai desberdinetan lantzen dituzte,
Gizaldi arteko Programa: San Martin Egoitzako aiton amonekin programa berezia.
Ikasleak, euskal abesti, dantza, antzerki, jolas eta beste hainbeste ekintza egiten
dituzte.
Iraurgi Astea: Maiatzean izaten da, eta euskal kulturarekin lotutako hainbat ekintza
egiten dituzte: idazleen hitzaldiak, antzerkiak, abesbatza, musika,
Festak: Ikasturtean zehar, festetan parte hartzen dute eskolan zein herrian: Errege
kabalgata, Santo Tomas, San Blas, San Sebastian, Santa Ageda, Inauteriak, Gabon
Eskea.
Gabon Jaialdia: Bertsolaritza, musika, dantza
Antzerkigintza: Urtero 6. Mailako ikasleek antzerkiak sortzen dituzte ikasle eta
gurasoei eskaintzeko.
Euskararen Eguna eta Korrika: Euskararen aldeko ekintzetan parte hartzen dute.
Ni ere Bertsolari Programa
Kulturari zuzenean lotutako bi tailer dituzte eskola orduetatik kanpo: Iraurgi ikastetxeko
abesbatza eta bertso eskola. Haietan 100 bat lagunek hartzen dute parte. Abesbatzan parte
hartzaileen perfila aldatzen ari da, nabarmen: lehen neskek hartzen zuten parte, batik bat,
eta orain mutilak ere apuntatzen dira, nesken pare. Gaur egun %60 neskak eta %40 mutilak
dabiltza abesbatzan. Bertso eskolan, guztiak dira mutilak.
Doanekoa da abesbatzako tailerra.
-24-
Ikasleak herriko kultur taldeetara bidaltzeko joera dute, haien dohainak eta zaletasunak
ikusita.
Ikastetxeak berak, etorkizunari begira bere buruari jarritako erronkak
-25-
-26-
-30-
-31-
-32-
-33-
-34-
Gazteria-Jauzika
Jauzika Heziketa Elkarteak Azpeitiko Gazteria Saileko baliabideak kudeatzen ditu. Langintza horren
barruan, hiru hilabetero ikastaro edo tailerrak antolatzen dituzte gazteentzat. Haien interesak eta
eskariak kontuan hartzen dituzte ikastaro horien nondik norakoak erabakitzerakoan. Normalean bi
orduko zortzi bat saioz osaturik egoten dira eta Gaztelekuan burutzen dira. 30 bat euroko kostua
izan ohi dute.
Honetaz aparte, urtean hiru bat hitzaldi antolatzen dituzte. Hitzaldi horien ardatza hezkuntzaren
inguruan hausnartzea izan ohi da. Eta gaztetxoentzako ekitaldiak ere antolatzen dituzte. Aurten
adibidez Sanagustin kulturgunearekin batera Txiki Biran izeneko programa, non ia hilean behin
ekitaldi bat antolatu ohi duten. Gabonen garaian ere ekitaldi bereziak prestatzen dituzte.
-35-
Josgintza
Eskulanak
Kakorratza
Margo eskola
Areto Dantza Eskola
Ibilaldiak (museoetara-eta, normalean motibazio kulturalarekin).
Kantu Jira herrikoia.
Hitzaldiak.
Ekitaldi horiek harrera ona dute oro har. Jubilatuak gizartetik ez baztertzea dute helburu, eta
horretarako beste hainbat ekintza ere egiten dituzte, herriko eragile sozialekin.
Parte hartzea:
Dantza: 20 lagun (17 emakume, %85; eta 3 gizonezko, %15).
Kakorratza: 6 lagun (guztiak emakumeak, %100).
Margo eskola: 9 lagun (guztiak emakumeak, %100).
Josgintza: 4 lagun (guztiak emakumeak, %100).
Emakumeen Mahaiak antolatzen ditu bereziki emakumeengan pentsatutako tailerrak eta ekimenak.
Haietako asko kultur jarduerak dira, baina beste batzuk ez. Jabetze Eskolak deitzen diete:
Emakumeei zuzendutako ikastaro eta tailerrak dira, eta; emakumeen jabetze prozesuari begira
lantzen dituzten gaiak anitzak dira. Haien artean daude:
Udaleko Hezkuntza Sailak ere antolatzen ditu beste tailer batzuk. Herritarrei ematen die
proposamenak egiteko aukera, eta berez emakume zein gizonezkoentzat diren arren, emakumeek
hartzen dute parte. Azken ikasturtean ikastaro hauek egon dira.
Eskulanak
Joste tailerra
Pintura tailerra
-37-
Antolatzaileak
5.1 Kultur Mahaiaren kooperatiba
5.2 Udala
5.3 Gaztetxea
5.4 AZTE eta tabernak
5.5 KMko talde ez diren herriko eragileak
-38-
5. Antolatzaileak
Hainbat eragilek antolatzen dituzte kultur ekitaldiak Azpeitian. Haiek guztiak koordinatzea da
erronkarik handiena. Kontaktuan daude gehienak, eta parte hartze prozesu honen barruan, herriko
egutegia koordinatzeko egitasmoa jarri dute martxan Azpeitiko Kultur Mahaiak eta Sanagustin
kulturguneak, beste eragile batzuekin elkarlanean.
5.1 Kultur Mahaiaren kooperatiba (Sanagustin eta Soreasu)
Azpeitiko Kultur Mahaiak Sanagustin kooperatiba sortu zuen Sanagustin kulturgunearen
kudeaketara aurkezteko. Gero, Soreasu Antzokiaren lehiaketara ere aurkeztu zen, eta orain,
kooperatiba horrek kudeatzen ditu bi azpiegitura horiek. Azpiegitura horietan egiten dira herriko
kultur ekitaldi gehienak. Haietako batzuk kooperatibak berak antolatzen ditu, baina gehiena herriko
eragilek, kooperatibarekin elkarlanean.
Guztira 29.303 ikus-entzule izan ziren 2014an kooperatibak Sanagustinen aurrera eramandako
kultur ekitaldietan. 2013an baino %24,68 gehiago eta hainbatetan bete zen kulturgunea.
2014ko programazio eskaintza honako ardatzetan oinarritu zen:
Kultur diziplina desberdinen eskaintza: musika, antzerkia, dantza, erakusketak, hitzaldiak,
mahai inguruak, aurkezpenak, proiekzioak
Kultur programazio jarraia eta oparoa: hilabetero bataz besteko 15 ekitaldi, bizpahiru
egunetik behin zerbait.
Aste osoko eskaintza: astegunetako nahiz asteburuko programazioa.
Adin eta esparru desberdineko kulturzaleentzako eskaintza: gazteak, umeak, helduak,
adituak, herritar soilak
Orekak kontuan hartzea programazioa osatzean: kultur espresio desberdinen arteko, herriko
beste espazioen orekak, egutegiaren oreka...
2014ko ekitaldietarako 235.000 laburpena dago ondoko koadroan. (Nahi izatera ikusi iazko datu
osoak biltzen dituen eranskina)
-39-
Udalaren jarduna aztertzeko azken legegintzaldia hartu da kontuan. Aurreko urteetan egin izan dena
ez da ezbaian jarri, lehendik zetozen egiturei eta hainbat usadiozko eskaintzari eta lan egiteko erari
eutsi egin zaio, eta ondorioz alde horretatik beste irizpide garbirik ez dute ezarri.
Ekimen berriei dagokionez, berriz, Kultur Mahaia izan da erreferentzia eta gidari, eta bertatik
sortutako proposamenei bide ematen saiatu dira. Eragile denak batzen dituen gune bat egoteak
ahalbideratzen duela hori diote, eta Udalak horretan bidelagun izan beharko lukeela. Udalak bere
kabuz kultur ekimenak antolatu ordez, mahai bat lanean ari dela aprobetxatu eta bertan jarrita lan
egin beharko lukeela. Eta zergatik ez, urteetan egin dena hori mahai gainean jarri, baloratu eta
aldatzera jo egoki ikusten denean.
Udaleko Kultura sailetik at ere kultur ekimen asko antolatzen da, zenbatzen zaila dena. Batez ere,
Festen sailetik.
Udal gobernu honen filosofia honakoa da: herri eragileek bete dezaketen espazioetan udal
administrazioak bide lagun izatea eta gauzak errazten saiatzea denon errekurtsoen kudeatzaile den
aldetik. Udalak, bere kultur politika propioa ere garatu behar du, baina herritarrekin informazioa
konpartituz eta herriko eragileekin lankidetza garatzeko bideak sustatuz, herritar orori kulturaz
gozatzeko, kultura sortzeko, eta kultur transmisioan parte izateko aukerak zabalduz azken batean.
Udalak urtero antolatu ohi dituen eskaintzak hauek dira:
Trikiti Jaialdia
Asteburu musikalak
Azpeitia Dantzan
Antzerki Topaketak
Organo Erromantikoen Zikloa
Udazken Abesbatza
Esan bezala, Udalaren kultur arloak harreman estua du herriko festekin eta horietan parte handi bat
izaten dira udalak bultzatzen/laguntzen dituen ekimenak, are nabarmenago azken urteetan,
auzolaneko taldeak sortu direlako. Herriko gizarte eredu eta adin guztiekin pentsatuz laguntzen
dituzten festak dira:
-40-
San Sebastianak
Iauteriak
Auzoetako festak (Sanjuandegi, Lasao, Nuarbe, Urrestilla, Eliz Kalea, Enparan kalea,
Errebala, Loiola, batez ere)
Santio Eguna
San Juan Eguna
Saninazioak
Santo Tomasak
Ardo eguna
-41-
5.3 Gaztetxea
Azpeitiko Gaztetxeak hainbat kultur ekitaldi antolatzen ditu: kontzertuak, antzerkiak, bertso saioak,
tailerrak, hitzaldiak Beraien publiko objektiboa ez dute gazteetara bakarrik mugatzen; gizarte osoa
dela diote. Hala ere, batik bat gazteak biltzen dira Gaztetxean, eta Gazte Asanbladak antolatutako
ekitaldietan.
Gaztetxeko kideek beraiek esandakoaren arabera, ez dituzte irizpide jakinak jarraitzen ekitaldi horiek
antolatzerako orduan. Hala ere, badute idatzi gabeko arau bat, egiten duten denean kontutan
hartzen dutena: Gune kritiko bat izan nahi dugu, eraldaketa sozialerako gune bat.
Gauzak horrela, unean-unean herriko asanbladan parte hartzen duten gai eta interesen araberakoa
izaten da programa, batik bat. Hala ere, diziplina guztietara irekita daude, eta orden jakinik gabe
izan arren, kontzertuak ez ezik, antzerki emanaldiak, bertso saioa, tailerrak, hitzaldiak eta film
emanaldian ere antolatzen dituzte, besteak beste.
Hasieran sortu zenean Alde Zaharreko merkatariak eta tabernak batzen zituen elkartea izan zen,
baina dendariena eten egin zen eta tabernek AZTE sortu zuten. Hilean behin biltzen dira. Gaur egun
Alde Zaharrean 18 taberna daude eta horietatik 12 daude AZTE barruan:
1. Pikua
2. Fideo de Mileto
3. Lokotx
4. Sanagustin kulturgunea
5. Oatz
6. Zuhatz
7. Intz
8. Korrale
9. Orkatz
10. Topa
2
11. Ertz
12. Etxe Zuri
AZTEren helburu nagusiak Alde Zaharra indartzea eta ekintzak antolatu edota elkarlanean ekintzak
antolatzen laguntzea dira. Beraiek antolatzen dituzten ekitaldiak, oro har, kontzertuak izaten dira eta
gazteei zuzenduak. Elkarlanean egiten dituztenak, berriz, eguneko programazioa izaten dituzten
ekimenak. Laguntza eske joaten zaizkie eta bileran baloratzen dute. Asmo oneko ekitaldiak eta
herria suspertzen laguntzeko ekitaldiak azpimarratzen dituzte. Laguntzen dituzten ekimenen
zerrenda honakoa da (azken bi urteak hartuta) batzuk kulturarekin zerikusirik ez dutenak:
1. Iraurgi Saskibaloi taldearen garagardo azoka (1000).
2. Lagun Eguna (1.000 taldeari + kontzertua 5.500).
3. Zezen beltz eguna (1.000)
4. Azoka Herritik
5. Presoen aldeko ekimena, azken ostiraletako pintxo poteoa.
6. Elkartasun eguna (1.000 antolatzaileei + 5.500 kontzertua).
7. Kar-en lasterketa (1.200)
8. Ikasberri Futbol taldeari (600 publizitate bailaren truke)
9. Gure Esku Dago eguna (eguna antolatzeko 5.000)
10. Kultur eragileei (Txarrantxa, Sanagustin, Orkatz 6.000)
11. Kontzertu zuzenak (8.000-10.000)
12. Bestelakoak (3.000)
Gauzak antolatzeko eta laguntza horietarako AZTEK 40.000 - 45.000 gastatzen ditu urtean, gutxi
gorabehera. Probeedoreen laguntzaz (16.000), baina batez ere kide bakoitzak kuotak ordainduz
osatzen dute poltsa, eta kasuan kasu aportazio extrak eginda. Hiru motatako kuotak daude,
tabernaren ezaugarrien arabera ordaintzen direnak: 200, 120 eta 90.
TABERNAK
AZTEko kide izateaz gain, taberna bakoitzak bere egitaraua ere izaten du. Puntualki antolatzen
dituzte gauzak eta denetarikoak izaten dira, taberna bakoitzaren publikoari lotuta. Orokorrean,
kontzertuak, bertsoak, monologoak eta DJ-k izaten dira.
Teknikoki ere taberna bakoitzak bere baliabideak ditu, eskaintzari lotuak gehienbat. Orkatz da
musika ekipoa duen taberna bakarra (Txarrantxa zen bestea 2015ean itxi zen arte).
-43-
Zenbait taberna gehiagotan noizbehinka zerbait antolatzen bada ere, batez ere, hauek dira
frekuentzia gehiagorekin edota data jakin batzuetan ekitaldiak antolatzen dituztenak:
Lokotx: Dj saioak.
Etxe Zuri: Dj saioak eta kontzertua.
Orkatz: Kontzertuak, bertso saioak, poesia saioak, monologoak...
Korrale: Bertso saioak, kontzertua.
Oatz: Monologoak eta Bertso saioak.
Pikua: Kontzertuak.
Udal Liburutegia:
Urtero, gutxienez hiru ekimen hauek antolatzen ditu: Ipuin kontaketak, literatur solasaldiak eta
liburuaren eguna. Dirua eta denbora dutenean, ekimen gehiago ere antolatzen dituzte, beti ere
euskal kultura eta irakurletasuna bultzatzeko helburuarekin.
Emakumeen Txokoa:
Parekidetasuna bultzatzeko mota askotako ekintzak antolatzen dituzte. Parte-hartze, sentsibilizazio
eta integraziorako ekimenak izan ohi dira; herritar guztiei zuzendutako ekintzak dira, hala nola,
hitzaldiak, erakusketak, zine-emanaldiak
Elkar-Ekin:
Gai sozialak lantzen dituzte, elkartasuna eta alternatiba justuak helburu izanda. Askotariko izaera
irekia dute, herri justu bat helburu duena. Bide horretan hitzaldiak antolatzen dituzte batik bat,
baina ez hori bakarrik, Aniztasun Astea ere urtero antolatzen dute, esate baterako, eta bertan
hainbat kultur ekitaldi izaten dira.
-44-
Bilgune feminista:
Hitzaldiak, zine emanaldiak, bertso saioak, kontzertuak etabar antolatzen dituzte, baina ez asko.
Eduki feminista lantzea izaten da irizpidea.
Kooperazio taldeak:
Herrian hainbat kooperazio elkarte daude: Child Bright Fundazioa, KHAMAR Saharar Aldeko Elkartea,
Behar Bidasoa, Mixio Taldea, PERUrEKIN, EH-Salvador, Nava Jeevan, Nikaraguarekin Elkartasuna
eta Chernobilen Lagunak. Haiek kultur ekitaldiak antolatu izan dituzte, beti ere, elkartasuna
sustatzeko, lantzen duten problematikaren berri emateko, edo dirua lortzeko. 2014ean kooperazio
astea antolatu zuten, esate baterako, guztiek elkarlanean.
Festa Batzordeak
Udalaz aparte, herriko festa ezberdinak antolatzeko hainbat batzorde daude Azpeitian: HaujijiJai!,
Xanjuandegiko Festa Batzordea, Urrestilakoa etabar. Festetako ekitaldi asko kultur ekitaldiak
direnez, hemen jaso ditugu haien irizpideak ere.
Orohar, auzoetako batzordeek publiko guztiengana iristea dute xede, eta horregatik mota
desberdinetako ekitaldiak antolatzen dituzte. HaujijiJai! batzordeak, berriz, Udalarekin batera
antolatzen ditu Saninazioak, eta beraz, Udalaren hutsuneak betetzera gehiago bideratzen dira.
Azken horrek, gainera, irizpide ideologikoak ere baditu: herriko taldeei lekua egitea, parekidetasuna
kontuan hartzea, etorkinei lekua egitea, festa euskaldunak izatea, parte hartzea sustatzea etabar.
-45-
Azpiegiturak
6.1 Kultur ekitaldiak eskaintzeko eta jasotzeko
6.2 Sormenerako
-46-
6. Azpiegiturak
Mapa honetan dituzue zenbakituta jarraian aipatuko diren herriko zenbait azpiegitura.
-47-
1. Sanagustin kulturgunea
Kokapena:
Herriko plaza.
Aforoa:
Zutik 560, eserita 268.
Erabilera:
Kontzertuak, antzerkiak, hitzaldiak, bertso saioak, erakusketak...
Kudeaketa:
Azpeitiko Kultur Mahaiak kudeatzen du 2011ko uztailetik, eta herriko taldeek erabat irekita dituzte
ateak.
Besterik:
Ostalaritza zerbitzua du.
-48-
SOREASU ANTZOKIA
Kokapena:
Soreasu auzoa, Azpeitiko Alde
Zaharra.
Aforoa:
Eserita 560 lagun.
Erabilera:
Zinema, antzerkia, dantza, kontzertu
bereziak
Kudeaketa
Azpeitiko Kultur Mahaiak kudeatzen
du 2015etik; herriko taldeek ateak
erabat irekiak dituzte.
SINDIKATU ZAHARRA
Kokapena:
Plaza Txikia, Azpeitiko Alde Zaharra.
Aforoa:
60 bat lagunentzako bi gela.
Erabilera:
Hitzaldiak, bilerak, mahai inguruak,
ikastaroak
Kudeaketa:
Udalak kudeatzen du. Baimena
eskatuta, herritar guztientzat irekita.
-49-
BAIGERA
Kokapena:
Plaza Txikia, Azpeitiko Alde Zaharra.
Aforoa:
85 lagun eserita.
Erabilera:
Hitzaldiak, bilerak, mahai inguruak, ikastaroak
Kudeaketa:
Udalak kudeatzen du. Baimena eskatuta, herritar guztientzat irekita.
-50-
Kokapena:
Jose de Artetxe Kalea. Azpeitiko erdigunea.
Aforoa:
Erabilera:
Erakusketak.
Kudeaketa:
Udalak kudeatzen du. Baimena eskatuta, herritar guztientzat irekita.
UDAL LIBURUTEGIA
Kokapena:
Enparan Dorretxea,
Azpeitiko Alde Zaharra.
Aforoa:
Erabilera:
Liburuen mailegua,
irakurketak, ipuin
kontaketak, liburu
aurkezpenak
Kudeaketa:
Udal eraikina den arren,
bertako langileek
osatutako enpresak
kudeatzen du.
-51-
AZPEITIKO GAZTETXEA
Kokapena:
Urola kalea. Alde Zaharretik gertu.
Aforoa:
350
Erabilera: Kontzertuak, antzerkiak, ikastaroak,
hitzaldiak, bilerak, mahai inguruak...
Kudeaketa:
Gazte Asanbladak kudeatzen du, modu erabat
irekian.
EMAKUMEEN TXOKOA
Kokapena:
Goiko kale 12. Azpeitiko
Alde Zaharrean.
Aforoa:
70 bat lagun
Erabilera:
Kontzertuak, antzerkiak,
ikastaroak, hitzaldiak,
bilerak, mahai inguruak...
Kudeaketa:
Emakumeen Mahaiak
kudeatzen du. Herritar eta
taldeentzat irekia.
-52-
Besterik:
Azpiegitura horiez aparte, herriko beste txokoetan ere antolatzen dira kultur ekitaldiak, inoiz: Izarraitz
Pilotalekua, hainbat taberna, herriko plazak eta festetan karpak-eta ere jartzen dira, beharrezkoa
jotzen badira.
Eta aipamen berezia egin behar zaie ere herrian ditugun museoei. Gaur egun, lau eraikin historiko
ditugu museo zerbitzuarekin.
BURDINBIDEAREN EUSKAL MUSEOA. www.bemfundazioa.org
Euskal trenen historia ezagutu
ahal izango duzu bertan,
industriaren iraultza ekarri zuten
tren zaharretatik hasi eta
Bilboko Metroan erabiltzen diren
unitate modernoetaraino. Horrez
gain,
lurrun
trenek
nola
funtzionaten zuten edo garraio
publikoek
gure
gizartearen
garapen iraunkorrerako duten
garantiza ikasiko duzu. Museoak
Europako
tren
bilduna
hoberenetarikoa du, moeta
guztietako ibilgailuekin: lurrun
lokomotoreak,
dieselak,
elektrikoak, automotoreak, eta
mota guztietako bagoiak.
-53-
MADALENAKO OSPITALEA
-54-
6.2 Sormenerako
Herriko kultur taldeek hainbat lokal dituzte beren sormena garatzeko, guztiak ere Udalak
utzita:
Musika Eskola: Perdilegi 1.
Arte eta Diseinu Ikastegia: Jose Artetxe, 3.
Urrestilako eta Zubi Zaharreko taldeen egoitzak
Perez Arregi plazako lokalak: Antxieta Arkeologia Taldea, Erniarraitz Bertsozale Elkartea,
Azpeitiko Argazki Elkartea.
Soreasuko lokalak: Egokitzeko metro koadratu asko daude. Udal Musika Banda eta Julian
Barrenetxea bertan daude.
Izarraitz Frontoian lokala dauka Lakrikunek.
Dantza Suelto Eskolak Betharramen du egoitza.
Itsasi Kultur Taldeak Urola kalean.
Emakume Txokoa. Izarraitz Frontoian (Kitarristak+Lakrikun)
-55-
Herritarren
perzepzioa
7.1 Herritarren inkestak
7.2 Kultur Mahaiko taldeen iritzia
7.3 Udalaren iritzia
7.4 Herriko eragile ezberdinen iritzia
-56-
6-9
urte
bitarteko
haurrak
Beste zerbait: Kirol desberdinak.
6-9
urte
bitarteko
haurrak
Beste nonbaiten: Kirol instalazioetan.
-57-
6-9
urte
bitarteko
haurrak
Beste zerbait: Telebista, kirolak.
6-9
urte
bitarteko
haurrak
Beste nonbaiten: Telebistan, Donostian.
-58-
10-12
urte
bitartekoak
10-12
urte
bitartekoak
-59-
10-12
urte
bitartekoak
10-12
urte
bitartekoak
-60-
13-15
urte
bitartekoak
13-15
urte
bitartekoak
-61-
13-15
urte
bitartekoak
13-15
urte
bitartekoak
Zer jarduera berri proposatuko zenuke? Kontzertuak debalde eta kirolarekin lotutako ekintzat.
-62-
16-18
urte
bitartekoak
16-18
urte
bitartekoak
-63-
16-18
urte
bitartekoak
16-18
urte
bitartekoak
-64-
7.1.2 Helduak
Helduen artean egindako inkestak hiru adin tartetan banatu dira:
18-35 adin bitartekoak
18-35
urte
bitartekoak
Bai
Ez
Eta Kultur Mahaiaren lana?
0%
18-35
urte
bitartekoak
20%
40%
60%
80%
100%
Mutilak
45,45%
47,62%
28,57%
24,24%
18,18%
9,52%
3,03%
1; Batere ez
9,09%
4,76%
3; Gutxi
-65-
9,52%
5; Nahiko
7; Asko
10; Dena
18-35
urte
bitartekoak
Mutilak
42,86%
30,00%
16,67%
23,33%
20,00%
19,05%
19,05%
14,29%
10,00%
4,76%
1; Batere ez
3; Gutxi
5; Nahiko
7; Asko
10; Dena
10,00%
Mutilak
5,00%
0,00%
18-35
urte
bitartekoak
Bai
96%
-66-
36-65
urte
bitartekoak
Bai
Ez
Kultur Mahaiak egiten duen lana?
0%
36-65
urte
bitartekoak
20%
40%
60%
80%
100%
34,15%
Mutilak
33,33%
29,63%
25,93%
24,39%
19,51%
12,20%
7,41%
9,76%
3,70%
1; Batere ez
3; Gutxi
-67-
5; Nahiko
7; Asko
10; Dena
36-65
urte
bitartekoak
Neskak
Mutilak
39,29%
39,29%
36,59%
26,83%
17,07%
12,20% 14,29%
7,32%
7,14%
0,00%
1; Batere ez
3; Gutxi
5; Nahiko
7; Asko
10; Dena
36-65
urte
bitartekoak
Neskak
Mutilak
Bai
95%
-68-
65 urtetik gorakoak
65
urtetik
gorakoak
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Neskak
40,00%
Mutilak
20,00%
0,00%
1; Batere ez
3; Gutxi
5; Nahiko
7; Asko
10; Ikaragarri
Neskak
Mutilak
1; Batere ez
3; Gutxi
5; Nahiko
-69-
7; Asko
10; Ikaragarri
65
urtetik
gorakoak
Ze ekitaldi mota kontsumitzen
dituzu?
30,00%
25,00%
20,00%
15,00%
10,00%
Neskak
5,00%
Mutilak
0,00%
Bai
100%
-70-
2. Taldeen elkarlanerako garrantzitsua al da denak fisikoki toki berberean egotea? Soreasu hutsik
dago, baina hauteskunde kanpainan litekeena da alderdiek horri eustea. Kultur Mahaiak plan bat
egin behar al luke Soreasurako? (Kultur laborategiaren ideia berreskuratuz).
Musika Banda eta Julian Barrenetxea Soreasura doaz. Plan orokor baten beharra dago,
zatika eta inprobisatzen aritu beharrean. Horrek ez du esan nahi plan hori epe motzean bete
behar denik. Izan ere, herrian krisiak nola jo duen ikusita, ez dugu uste lehentasuna dirua
Soreasura bideratzea denik.
Kultur Mahaiak eta Udalak elkarrekin egin behar lukete plan hori. Proiektua biena izan.
Une honetan, kulturara bideratu behar den dirua dirua sormenera bideratu behar da, eta ez
azpiegiturara. Kultur mugimenduan inbertitu behar da. Sormenak aurretik behar du, eta
horrek ekarri azpiegitura, ez alderantziz.
3. Taldeetatik aparteko sormena bultzatu eta garatzeko ekimenak bultzatu behar al lituzke kultur
mahaiak?
Ateak beti zabalik izan behar ditugu sormenari, izan banakako edo izan taldekako.
Norbanakoekin ahalegin berezia egin behar genuke, hor hutsunea baitugu.
Hutsuneak topatu eta betetzen saiatu behar dugu. Parte hartze prozesu honek horretarako
balioko du.
-71-
Udalen artean: Bailarako Udalen arteko koordinazio maila (programazioan) oso txikia da
(Organo Erromantikoaren Zikloa, eta gutxi gehiago).
Eragileekin: Udal teknikari-langile eta herri mugimenduko kideen arteko zubiak eraikitzea
erronka.
Kultur taldeen artekoaz eta behinola denak Soreasun biltzeko zegoen aurreikuspenaz:
Kultur talde denak leku batean pilatzea ez da izan inoiz legegintzaldi honetako gobernuaren
helburua, eta lau urte hauetan horretarako garai batean prestatu zen proiektuan ia ez da
inbertsiorik egin. Eragileek esan beharko dute hori den jarraitu beharreko bidea, eta Udalak
eragileekin aztertu beharko du hori guztia. Kultur Mahaiaz, eragile denak batzen dituen
gunean Udalak bidelagun izan behar du. Udalak bere kabuz kultur ekimenak antolatu ordez,
mahai bat lanean ari dela aprobetxatu eta bertan jarrita lan egin beharko lukeela. Eta
zergatik ez, urteetan egin dena hori mahai gainean jarri, baloratu eta aldatzera jo egoki
ikusten denean.
-73-
Hala ere, talde horiek beraiek aitortu dute, Kultur Mahaian dauden kultur taldeak elkarren artean
ondo koordinatuta eta antolatuta dauden arren, handik kanpo dauden taldeak bakoitza berera
doazela.
Horregatik, elkarte horiek badute bereziki kezkatzen dituen puntu bat: ekimenek egutegian txoke
egin izan dutela. Gauzak horrela, eta gabezia horrekin lehenago ere konturatuta geundenez, egutegi
bateratuaren ekimena jarri genuen martxan, parte hartze prozesu honen barruan.
(Ikusi eranskina).
Bestetik AZTE dago. Honek diruz laguntzen dituen ekimenak edota antolatzen dituen kontzertuak
Sanagustinekin egiten ditu. AZTEk dio beraiek beti egon direla herriko eragileekin harremanetan eta
laguntzen ere saiatzen direla asmo onez dabiltzan eragileei, herria suspertzeko. Azoka Herritik
bezalako ekimenak asko baloratzen dituzte jendeak parte hartzen duelako. Sanagustin dagoenetik,
kooperatibak egiten ditu produkzio lan guztiak Elkarteari zama kenduz eta lan hori guztia eskertu
egiten dute.
Elkarlanean, udala-Sanagustin-AZTE mahai baten bueltan jarri eta lan gehiago egitea badagoela uste
du elkarteak. Gaur egun, udalarekin eta Sanagustinekin agenda bateratuan parte hartzen dute (diru
poltsa bat sortuz kontzertuak antolatzeko), baina askotan motz geratzen direla diote diruz. Besteak
beste, gastuak aprobetxagarriagoak izateko, AZTE prest egongo litzateke kulturguneak material
teknikoetan dituen hutsune handien konponbidean laguntzeko ere, plan bat eginez, kanporako eta
barrurako kontzertuak kontuan hartuta, baina Udalak behar duela pausoa eman dio. Egindako
gastua urte gutxi batzuen barruan amortizatuko litzateke.
AZTEk komunikazioan ikusten du ahulgunea. Gehiago probestu beharko litzatekeela Azpeitiko kultur
eskaintza iruditzen zaie. Euskal Herrian ez da egongo horrelako eskaintza kulturalik duen herririk.
Pedegri hori lortu beharko luke. Eta hori komunikazioa landuta lortzeko aukera ikusten dute:
jendearengana iristea falta da.
-74-
Bloke honetan sartuko genituzke kooperazio taldeak ere. Beraien artean elkarlanean jardundakoak
dira. Hala ere, elkarte batzuek beraien arteko harremanaz aparte ez dute herriko gainerako
taldeekin harremanik, eta beste batzuek bai. Harreman hori ez dutenek beharrik ere ez dute ikusten,
beren lanaz harago denbora ere gehiegi ez dutelako.
Urolab elkarteak ekintzailetasuna sustatzea du helburu, eta bide horretan pare bat dinamika egin
ditu Sanagustinen. Kultur Mahaia tresna ezin hobea da, Urolaben ustez, kultur arloan dabiltzanen
arteko bisagra lana egiteko eta herriko kultur aniztasuna sustatzeko. Hala ere, zer hobetua ere
badagoela diote: Parte hartzea gehiago sustatzen duten ekintzak antolatzea edota egiten denaren
komunikazio eraginkorragoa egitea herriko eragile desberdinetan eragin ahal izateko eta pixkanaka
kulturara erakartzeko. Ahal bada, ikuspuntu ekintzaile, berritzaile eta eraldatzaile batekin.
harreman horiek zabaldu egin behar liratekeelakoan daude Harremanak modu naturalagoan
izatean, liburutegiaren zerbitzua zabaldu eta herriaren beharrei egokiago erantzungo lieke.
Liburutegia herrira zabalduko litzateke.
Azpeitiko Kultur Mahairen lanari buruz, berriz, balorazio oso baikorra egiten dute: Kultur eskaintza
izugarri hazi da, bai kantitateari zein aniztasunari dagokionez. Euskal komunikabideak, musika,
zinea, bertsolaritza... interesa izanez gero parte hartzeko gune asko daude, eta aisialdirako
kontsumitzeko berriz, egitarau oparoa izaten da. Kanpotik begiratuta beraz ondo funtzionatzen duela
dirudi. Gainera, Kultur Mahaian ez dauden eragileek ere hainbat kultur ekitaldi antolatzen
dituztenaz jakitun, herria bizi-bizirik dagoela diote.
Horregatik, eragile horiekin guztiekin harreman gehiago izan nahi luke liburutegiak, eta ideiak ere
badituzte: Batetik, herrian kontsumo moduen inguruko eztabaida dagoela? Horien inguruko
dokumentuen (liburu, pelikula, dokumental...) erakusketa edo gida bat prestatu dezake liburutegiak,
kulturaniztasunaren inguruko dinamikak lantzen ari direnean, honen inguruko erakusketa edo gida
prestatu..... eta abar. Bestetik, talde edo elkarte ezberdinek liburutegiak ezinbestean eduki beharko
lituzkeen dokumentu edo zerbitzuen inguruko iradokizunak zuzenean jasotzea interesgarria
litzateke. Eta, hirugarrenik, Herriko Atala etengabean elikatu behar da eta horretarako herrian
sortzen dena edo herria gai bezala lantzen dituzten dokumentuak liburutegira zuzenean helaraziz
lagundu dezakete beste eragileek. Horrela herriko fondo osatua eta guztiontzat erabilgarri eta
eskuragarri izango du herriak.
7.4.4 Ikastetxeak
Aurretik esanda bezala, Azpeitian hiru ikastetxe daude. Kultur eskaintza zabala dute, oro har, eta
gainera herriko kultur taldeekin saiatu ohi dira irakasleak bilatzen. Ikasle kopuru politak dituzte,
gainera, kontuan hartuta eskola orduetatik kanpoko saioak direla. Kultur taldeekin harreman
gehiago izateko prestutasuna dute guztiek eta elkarlanean ekintza gehiago egin daitezkeela diote.
7.4.5 Komunikabideak
Uztarria. Harreman sakona du Azpeitiko Kultur Mahairekin eta Sanagustinekin. Elkarlanean hainbat
ekimen egiten dituzte, adibidez, otsailean amaitutzat eman duten Aho Bizarrik Gabe zikloa egin dute,
Urola-Kostako Hitza eta Erlo Telebistarekin batera elkarlanean. Kultur Mahaiak gestionatzen du,
gainera Uztarria.com/kultura orria.
Uztarriak balorazio ona egiten du Azpeitiko Kultur Mugimenduaren antolaketa moduaz. Gainera,
beraiei ere lanak errazten dizkietela onartzen dute, KM interlokutore gisara erabiltzeak asko
errazten baitizkie gauzak.
-76-
-77-
Ondorio
nagusiak
-78-
Ondorio nagusiak
Txosteneko datuak ondo aztertuta, bigarren fase batean egin beharreko lana da ondorioak
ateratzea. Hala ere, badira datu hutsekin atera daitezkeen ondorio batzuk. Hona hemen:
DATU BILKETETATIK ATERATAKO DATUAK
1.Harremanak
Elkarren arteko harremanak oso positiboak dira guztientzat eta zaindu eta landu beharrekoa da.
Honekin lotuta atera diren gai batzuk:
2. Azpiegiturak
Azpiegituren atalean bi atal dira banatu beharrekoak. Batetik (A), sormena lantzera bideratutako
leku gisa ulertzen direnak batzen dituen atala eta, bestetik (B), kultur ekitaldiak eskaintzeko leku
gisa ulertzen direnak batzen dituen atala.
A) Sormen guneak: Atal honetan egoera ezberdinak aurkitzen dira.
Herriko kultur taldeak: gehienek badituzte egoitzak; guztiek ez modurik
egokienean; Batzuek lokala falta dute.
Soreasuko eraikina, Antzokiaz apartekoa, hutsik dago. Haserako asmoa kultur
talde guztiak han elkartzea bazen ere, plan hori aparkatuta gelditu da. Berez,
talde guztiak batera egotea ontzat jo arren, une honetan, eta dagoen krisiari
begiratuta, ez da hori herriko lehentasuna KM osatzen dute taldeen ustez.
Soreasuk plan bat behar du, Udalak eta KM-k egina, baina aurrera begirakoa.
Lehentasuna sormenerako laguntzek (edukiek).
Norbanakoek ez dute sormenerako espaziorik, norbere etxea edo txokoa ez
bada. Herrian ez dago sormena bultzatzeko toki espezifikorik.
B) Azpeitia azpiegiturez osatuta dagoen herria da. Gaur egun badira 10 bat leku kultur
ekitaldietarako erabiltzen direnak. Tamaina aldetik ere osatua dago, ekitaldiaren arabera
batean edo bestean egiteko azpiegiturak daude (gainera, adibidez, Gaztetxeak eta
Sanagustinek ekitaldi handi nahiz txikirako aukera ematen dute). Baina:
Ekipamendu teknikoetan hutsuneak daude, esate baterako, Sanagustin
kulturgunean eta Soreasu Antzokian. Gaztetxeak ere ez du soinu ekipo propiorik.
Herriko eragile hainbat prest agertu dira gero guztiona izateko baldintzarekin
inbertsioa egiteko ekipamenduetan (eta erabili plazako ekitaldietan, Gaztetxean,
Sanagustinen...).
-79-
3. Eskaintza
Izugarri hasia eta denetarikoa. Oro har, jendea gustura dago eskaintzarekin. Jarraian gaiarekin
lotutako ondorio batzuk:
Kaleko eskaintza gehiago botatzen da falta.
Antzerkia egin nahi duten gizonezkoek ez dute talderik. Badago gaztetxoentzat
antzerki eskola bat eta Emakumeen Txokoak ere badu emakumeen talde bat.
Gizonezkoak, ordea, solte gelditzen dira adin batetik aurrera.
Antzerkirako zaletasuna duen herria da Azpeitia, baina, topaketetatik aparteko
saioetara jendea eramatea kostatu egiten da. Ohitura kontua da.
Haur eta gaztetxoetan neskak dira batik bat kultur sormen edo kultur
ekitaldietara gerturatzen direnak. Adinean aurrera joan ahala, ordea,
emakumezkoek utzi egiten diete zaletasun horiek praktikatzeari, eta gizonezkoek
ez. Herriko taldeetako parte hartze datuek esaten dute hori.
Kultur eskaintza aberatsa eta osoa dagoela uste dute herritarrek, eta eskertzen
dute eskaintza aberats hori. Hala ere, ez dira jabetzen horrek dakarren
kostuarekin.
Kultur ekitaldiak ordaindu behar direla ulertzen hasiak dira, baina orain arte
doan izatera ohituta, aldaketa nahi baino mantsoago gertatzen ari da. Publikoak
Kultur Bonoaren eskaintzan asko eskertu du. Gazteentzat sarrerak arazoa dira.
Zer ote da hori?, filosofia ez dago. Jendea ez da joaten ezagutzen ez duen hori
entzutera. Batik bat eskaintza komertziala da Azpeitian funtzionatzen duena.
Euskadi Gazteako musika.
4. Kultur Mahaia eta Sanagustin
Eragileek bien gaineko iritzi positiboak dituzte. Kultur Mahaia, Sanagustin, Udala trinomioaren
ezagutza erlatiboa da. Jakin nahi dutenek ondo dakite bakoitza zer den, baina interesatzen ez
zaionak gauzak nahastu egiten ditu. Kulturaz aparteko taldeek baikor baloratzen dute Kultur
Mahaiaren lana.
5. Kultura-Hezkuntza
Bai ikastetxeek, bai kultur taldeek bien arteko lotura handiagoa izan daitekeela diote eta
elkarlanerako prest.
-80-
-81-
KULTUMETRIA
AZTERKETA
Txostena
2015 uztaila
Aurkibidea
1. Sarrera.
2. Erronka, eremuak eta adierazleak.
3. Eremu Kulturala.
4. Eremu Soziala
5. Eremu ekonomikoa.
6. Ondorioak.
1. Sarrera.
Sanagustin Kooperatibak 4 urte betetzen ditu. Momentu egoki bat begirada hurrengo
pausuetatik une batez kentzeko eta egindako bidaiari so egiteko.
Lan handia egin da. Asmo bat izatetik egunez egun gertatzen den errealitate bat
bilakatu arte.
Egunerokotasun horretan helburuak zehaztu egiten dira,gertu dauden erronkatan
bilakatzen dira. Batzuetan hurbilegi.
Atzera bota nahi duten begirada horrek ikuspegi ugari eduki liteke. Egin duten 4
urtetako lana bere baitan dituzten funtsezko helburuei erantzun dien izan daiteke
begirada horren kolorea.
Neurtzeko nahia azaltzen zaie eta deitzen gaituzte.Zenbateraino erantzun diegu sortu
ginenean geneuzkan helburuei?
Nahia azaldurik baliagarria izatea ere komeni da. Neurketa honek baliagarri izateko
barrura begira erakundearen funtzionamendua hobeto ezagutu eta kanpora begira
hobeto azaltzeko aukera eman behar du.
Eta azkenik enpresa bat dira baita. Eta enpresa batek emaitzak lanpostuetan eta
ekonomian ematen ditu. Hortxe eremu ekonomikoa azaltzen zaigu
Hortaz badaukagu lan honen zehaztapena:
Modu ulergarri baten, Sanagustin kooperatibak egindako lanak eremu kultural, sozial
eta ekonomikoan eduki dituen emaitzak neurtu.
Erronka galanta.
Dokumentuan zehar mugitzeko taulatxo honetan ikusi dezakezue neurketaren egitura.
Neurketa erronka
Eremu kulturala
Eremu soziala
Eremu ekonomikoa
Kultur mugimenduaren
Gizartearekin elkarlanean
Inpaktu zuzena
Ereintza ahalegina
Eragindako inpaktua
Elkarrizketa
Zeharkako inpaktua.
dinamizazioa.
Euskal kulturaren sustapena.
Ereduaren egituraketa.
3. Eremu Kulturala.
Hiru adierazle erabiltzen ditugu, oso esanguratsua den esaldi hau banakatzeko.
espazioak
6
4
2012
2013
2014
urteak
Espazio hauetatik esanguratsuenak Sanagustin bera edo Soreasu izan daitezke baina
nabaria da beste espazio batzuetan lan egiteko nahia, kalea bera Kulturarentzat
irabazteko lana adibidez.
Elkarlanaren Bilakaera
eragileekin
danatara
elkarlana
160
135
128
99
69
67
64
32
2011*
2012
2013
urtea
2014
Urteko ratio bat eginez urtero gora doa elkarlanean egiten ditugun ekitaldien %koa.
Ratio Eragileak
0,7
0,6
ratio
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0
2011*
2012
2013
2014
urtea
Kanpokoak Gehituz
120
Ekitaldiak
100
80
60
40
20
0
*2011
2012
2013
2014
urtea
Gure irakurketa:
Egunerokotasun programatikoari uko egin gabe lan eraginkorra areagotzen dute.
Euskarazko Ekitaldiak
100
95
90
85
80
75
70
65
60
55
50
2011*
2012
2013
2014
urtea
10
3. Ereduaren egituraketa
Totalei begira*.
25513
15995
15946
6853
*2011
2012
2012
2014
*2015
urteak
Urteroko gorakadari begira hazkundea izugarria da 2012tik 2013ra %43a eta 2013tik
2014ra %25. 2015ko datuak ekainera jasota eta 2014rekin alderatuta %20 gorakoa.
Gure irakurketa.
2013an gertatutako igoera ahalmenak agortzera hurbildu du erakundea. 2014 eta
areago oraindik 2015ena gertatutakoa, Soreasuren aforo edo edukiera handiarekin
11
Danborrada eta inauterien inguruan lehenengo gorakada, udan sartu baino lehen
bigarrena eta udan ematen den beherakada pasa eta gero gabonetan emango dute
gorakadarik handiena.
Hurrengo irudian ikus-entzuleria, komunikazio ahalmena eta artista ezagunenak
kopurua alderatzen ditugu
12
Gure irakurketa:
Ezin izan badute gehiago komunikatu eta jende gehiago etorri bada eta artista
nabari gehiago etortzea erabaki badute, inguruan sumatu dituzte.
Nongoa 2013-2014
iraurgi
kanpokoa
24%
76%
Herriko eragileak antolatzen dituzten ekintzak mugitzen dute herriko jende gehiena.
(2013an %22 15 motatik bat izanda) . Hau da dinamizazio eta bitartekaritza lanak
emaitzak eman ditu, kanpokoentzat aldiz, rok kontzertuak dira erakargarriena
(2013an %32 14 motatik bakarra izanda).
Publikoarekin daukagun arrakasta hau zer ikusirik dauka kulturari ematen diogun
baliorekin.
Nola antolatutako ekitaldi asko herriko eragileak Azpeitiko herritarrentzat antolatzen
laguntzen duten, sarrerak gabeko ekitaldi asko antolatzen dituzte.
Kulturari balore emateko bidean, dohainik diren horiek murrizten doaz.
13
Baina horrek ez du esan nahi jendearengan jartzen dutela ahalegina. Sarreren prezioa
neurri egoki baten mantentzeko lan handia egiten dute.
Bonuak eskuragai jartzen dituzte. Huek gora jo dute. 2013 jarri zen martxan eta
52 saldu ziren. 2014 urtean 158. Eta 2015an dagoeneko 122 daramate.
Gainera %47-a prezio laguntza gehigarri bat jasotzen dute kolektibo berezien
artean egoteagatik.
Zenbaki zehatzen adibide bat emateko, zine eskaintza kapitaletan ematen den
bataz-bestekoaren %45 merkeagoa da.
Umeentzat egiten diren ekitaldien %71a ordaintzen da. Kulturaren balio hori
epe luzera lantzeko asmoarekin. Baina bonua daukatenek bi guraso debalde
sartzen dituzte.
Gure irakurketa:
Kulturari balio bat ematen diotela adierazi nahi dute, baina kultura gozatzeko
aukera denok izan dezaten indartsu lan egiten dute.
Azaltzen hari garen hau, zerikusi handia dauka nortasunarekin, egiten dutenarekin eta
egiten dutenaren zergatiarekin, ereduarekin alegia.
Eredu hau ikustera, kanpotik 69 bisita jaso dituzte eredu hau ezagutzeko nahirekin.
Beste aldetik 51 gonbidapen jaso dituzte eredu hau beste leku batzuetan azaltzeko.
Horitatik 42 kultura arlotik eta 7 enpresa arlotik.
14
4. Eremu Soziala
Kultura suspertzea da Kultur Maia eta Sanagustin kooperatibaren lana. Baina ez
edozein modutan, beraien bidea aukeratu dute herriko eragileekin herriko
jendearentzat. Bitartekaritza bat bezala uler daiteke, eragile eta herritarren arteko
bitartekaritza. Esateko ze o zer daukatenak eta gizartearen arteko bitartekaritza. Lan
horren emaitzari eremu sozialean daukaten oihartzuna deitzen diogu. Eta hori da atal
honetan neurtzen ari garena.
Gizarte horrekin nola erlazionatzen dira, gizarte horrek beraien ahalegina nola jasotzen
duten eta lanaren emaitzaz zer nolako elkarrizketa sortzen dan herritarrak eta beraien
artean.
1. Gizartearekin elkarlanean
Elkarlanean esaten dugunean, urte osoan zehar bere inguruan daudenekin batera
egiten dutela lan esan nahi dugu. Eta ez metaforikoki batera, ahalegin handia egiten
dute, denekin elkartu, gaiak landu, baliabideak jarri, informazioa zabaldu eta emaitzak
lortzeko.
Horietatik %93rekin erlazio horrek emaitza zehatz bat eman duela. Elkarrekin
mota bateko edo bestelako ekintzak antolatu dituzte.
Hau dena aurrera eramateko egunerokotasunean lan handia atera behar dute
aurrera.
KM eratzeko behar izan ziren batzar mordoa alde batera utziz, 2011ren
uztailetik 2015eko ekainera 17 aldiz elkartu da KM bere osotasunean. Urteko
4,25 bataz bestekoa emanez.
Talde eragilea bi astetan behin elkartzen da eta proiektu batek bultzakada bat
behar duenean oraindik eta gehiago. Urtean zehar 20-25. 4 urtetan 100gora.
15
Lehengoko ataleta gutxi gora behera ekintzen 2/3 herriko eragileekin egiten
dutela adierazi dugu. Geratzen den heren hori programatzeko Arlogo batzar
ugari eraman behar dituzte aurrera. Herriko jendeareki egiten dute hau ere.
Eta ekitaldiak antolatu behar ditugunean bestelako eragile hauek 20ra heltzen
dira 75 batzar behar izanik.
Pertsonei begira Talde Eragilean 10-12 ibiltzen dira, txandakako sistema baten
bidez. Arloko batzarretan 30 lagun eta KM bere osotasunean 1088 bat pertsona
dabiltza..
Gure irakurketa:
Gizartearekiko erlazioa zein garrantzitsua den nabaria da, berain ahalmenak
gainditzen dituen elkarlan sistema oso bat daukate eraikita beraien zereginaren
erdi erdian.
lan honek emaitzak eman dituela esatera ausartzen gara
Azkenengoko 4 urte hauetan 19 eragile pasa dira eskaintza bat ematera. Hau
da ekintza publikorik ez edukitzetik, publikoari bideratutako ekitaldiak egitera.
Izan liteke lehen existitzea baian orain nabaritu da.
Guztira hartuta (berriak eta lehengokoak) 250 ekitalditik gora egin dira San
Agustinen. Hau da, herrian egin diren %80-a
Argi dago ezin ditugula gure gain hartu nahi beste eragile batek egindako
merituak, ez da hori neurketa honen xedea baina egindako lan honek hala edo halako
erlazio bat daukala ulertzen dugu.
16
2. Ereintza ahalegina.
Begirada oraindik eta areago jartzen badugu, gizarte orokorrean egindako lanaren
ondorioak neurtzeko aleginetan, hiru bide landu ditugu.
a) Kultura Maila eta Sanagustin Kooperatibak egindako lana eta adierazle sozialen
arteko erlazioak ikertu.
4 urte daramate lanean eta hau ez da nahiko erlazio sendoak neurtzeko garaian. Baina
kopuru serie batean erlazio hori ematen da. Sendotasun teknikorik gabe epe ertainera
mantentzen ez bada baina eman ematen da.
Enpresa txikien sormenarekin erlazio bat dago. Agian Kooperatibak egindako hurbileko
hornitzaileekiko apustua zerikusia eduki litzake.
Ematen den hazkuntzarik handiena Sanagustin ireki zeneko urtean da. Datu sorten
arteko erlazioa oso handia da.
mikroempresaren emplegua
Azpeitian
33,43 33,28 34,59
35,29 35
36,08
39,75 41
17
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
urtea
18
c) Egindako ahalegina ez du baliabide publikoetatik zati handiago bat behar izan
Kultura gizartearen bilakaeraren parte garrantzitsu bat da, eta horretan lan egiten du
Kultura Mailak baina lan honek ez ditu baliabide publiko berezirik eskatu. Kultura,
Festak, Gazteria, Euskara eta Hezkuntzasailaren %2a jaso izan dute urtero.
Egoera ekonomikoarekin oso kontziente da erakundea eta herriak arlo sozialean
beharrezkoak izan dituen baliabideak ez ditu beretzat eskatu.
3.
Elkarrizketa
Arlo digitalean garrantzitsuak diren irispide kuantitatibo sorta anitz batean oinarritutako
diagnostikoa.
Webguneko errebotea hau da momentuan sartu eta interakziorik gabe irtetea %82a
da.
Gehien erabiltzen den sare sozialean (Facebook) puntu positibo baten bat badago,
aste baten interakzio egoki ikur bat jaso da adibidez baina ala ere hobekuntzarako
tarte handia dago. Ez dago me gusta berri askorik eta daudenak fanpagetik datoz.
Zabalkuntza ez dela handiegia alegia. Mugikorretatik oso gutxi sartzen dira.
Beste datu interesgarri bat euskararen erabileran datza. %100 egiten dute euskaraz.
Erakundearen xedetik dator hau. Barne azterketarako geratzen da publiko
orokorrarekin elkarrizketa ezartzeko dakarren murrizketa. Esate baterako, beste atal
batean aipatu dugu nola kanpoko ikus-entzuleria rock kontzertuetara datorren gehien
bat, egunen baten kopuru hau igo nahi bada hausnarketan komunikazio hizkuntza
politika jarri beharko zen.
Erabiltzaileen iritziak modu sistematiko batean jasotzeko sistema bat falta da.
Elkarrizketa batek esan eta entzutea behar du.
19
5. Eremu ekonomikoa.
Kooperatiba bat diren neurrian enpresa bat dira. Enpresa bat diren neurrian emaitza
ekonomiko bat eman behar dute. Gizartera begira lan egiten duten neurrian han aurkitu
nahi ditugu emaitza horiek.
Emaitza hauek hiru ataletan banatzen ditugu.
Zuzena: Enpresa bezala gastu bat egiten dute egunerokotasunean aktibitatea aurrera
eramateko. Hori dela eta zerbitzuak eta produktuak erosten dituzte.
Eragindakoa: Jarduera guzti honek ekonomia orokorrean sortzen duen inpaktua.
Sektore ekonomiko eta geografikoki kokatuta.
Zeharkakoa: Gure aktibitateak erakartzen dituen ikus-entzuleriak eragiten duten
inpaktua. Beraien gastuaren birbanaketaren azterketa bat da.
Horietatik % 54,8herrian.
Bai merkatariek eta bai ostalariek onartzen dute gure ekitaldiak jendea
mugitzen dutela.
20
4.
2011 246.521,737
Horietatik
o
Eskualdean %20.
Gipuzkoan %9,6.
EAE %9,4.
Eragindako inpaktua
0 lehenengo sektorean
1 bigarren seKtorean
2 hirugarren sektorean
446 eraikuntzan
2012 389.423,87
Horietatik
o
Eskualdean %10,4
Gipuzkoan %21,48.
EAE %9,3.
Eragindako inpaktua
0 lehenengo sektorean
1 bigarren sektorean
4 hirugarren sektorean
21
817 eraikuntzan
2013 371.586,19
Horietatik
o
Eskualdean %7,8
Gipuzkoan %16,42.
EAE %15,78.
Eragindako inpaktua
0 lehenengo sektorean
1 bigarren sektorean
4 hirugarren sektorean
810 eraikuntzan
2014 387.462,59
Horietatik
o
Eskualdean %11.
Gipuzkoan %16,3.
EAE %15,15.
Eragindako inpaktua
0 lehenengo sektorean
1 bigarren sektorean
4 hirugarren sektorean
22
806 eraikuntzan
2015 191.548,84
Horietatik
o
Eskualdean %6,52.
Gipuzkoan %16,3.
EAE %10,35.
Eragindako inpaktua
0 lehenengo sektorean
2 bigarren sektorean
2 hirugarren sektorean
381 eraikuntzan
Zeharkako inpaktua.
Ikuspegi kualitatibo batetik egiten dugu eta datu kontserbadoreak erabili ditugu.
2013 urtean
o
Guztira 117.565
2014 urtean
o
Guztira 146.515
23
Zeharkako inpaktu honen bila ostalaritzan eta merkataritzan ibili garenean emaitza
hauek aurkitu ditugu.
Ostalaritza
Merkataritza
24
Gure irakurketa: Publikoari zuzen saltzen duten sektoretan lan egiten dutenak
adierazten digute Sanagustinen jarduerak Azpeitiaren ekonomiarako onuragarria dela.
Jende mugimendua areagotzen dugula ikuserraza da baita. Ostalariak nabariago
ikusten dute mugimendu honek euren fakturazioan eragina daukala.
6. Ondorioak.
Dinamizazio eta bitartekaritza lanak emaitzak eman ditu, herritik edo bailaratik
datorren jendeak eragileek antolatutako ekintzetara datoz. Kanpotarrak rock
kontzertuetara.
Lanak ingurune zabalan oihartzun bat izan du. Bai kultur arloan eta bai enpresa
arloan.
Kulturari balio bat ematen diotela adierazi nahi dute, baina kultura gozatzeko
aukera denok izan dezaten indartsu lan egiten dute.
Eragileekin egiten duten lana bere aktibitatean emaitzak ematen hari da.
Eragileekin egiten duten lana bere aktibitatean emaitzak ematen hari da.
25