1.

Rajah Anak Panah

Domain, kodomain, objek dan imej
(a) set pertama
-------- domain
(b) set kedua
-------- kodomain
(c) unsur dalam domain
-------- objek-objek
(d)
unsur yang dipetakan dalam kodomain -------imej-imej
(e) set bagi imej
-------- julat
Faktor bagi
4
4
Pasangan bertertib:
6
(4, 4), (12, 4), (12, 6),
12
7
(14, 7)
14
9
Contoh:
Domain
9}
Julat
Imej bagi 2

= {4, 12, 14}

Kodomain

= {4, 6, 7,

= {4, 6, 7}
= 4, 6

Imej bagi 4
Objek bagi 7

=4
= 14

2. Jenis Hubungan
Satu-kepada-satu

Satu-kepada-banyak

Punca kuasa dua

bagi
5
25
4
16
3
9

Anak kepada

Ahmad

Yati
Izzat
Ali

Banyak-kepada-satu

Banyak-kepada-banyak

Hasil tambah digit

Jenis nombor.

23
41
62

5
8
9

-2
2
5

Perdan
a egatif
N
Positif

3.

Fungsi
f(x) = 3x 2
objek

imej

Carikan imej bagi 2.

f(2) = 3(2) 2 = 4
Carikan objek bagi 10. Maksudnya, imej = 10, apakah
objek, x?
3x 2 = 10
3x = 10 + 2 = 12
x=4

Fungsi yang memeta kepada dirinya sendiri

Objek = image f(x) = x
Diberi bahawa f(x) = 3x 2, carikan nilai x supaya f memeta
kepada dirinya sendiri.
Penyelesaian:
x
f(x)
f(x) = x
3x 2 = x
3x x = 2
2x = 2
.1
.1
x=1
Fungsi yang tidak tertakrif
Fungsi dalam bentuk pecahan

a
b

f(x) =

, f tidak tertakrif apabila b = 0

Diberi bahawaf ( x )
2x 4

3
x k , find the value of k.
2x 4

2x 4, x

k 2

4.

Fungsi Nilai Mutlak

f ( x ) ax b
Fungsi dalam bentuk
Ambil nilai positif sahaja.
f ( x) 3x 12
Diberi bahawa
,
carikan nilai bagi f(-2). Seterusnya,
lakarkan grafnya untuk -2 x 8 dan
nyatakan julat bagi f(x) untuk -2 x
8.

fPenyelesaian:
( x) 3 x 12
f(-2) = 3( 2) 12 18 18
Untuk domain -2 x 8,
apabila x = -2, f(-2) = 18,
3(8)
apabila x = 8 , f(8)
= 12 12 12
apabila f(x) = 0, 3x 12 = 0, x = 4
Julat bagi f(x) ialah 0 f(x) 18.

5. Fungsi Gubahan
fg(x) bermakna g(x) diikuti dengan f(x)
f2(x) = ff(x)
Diberi bahawa f(x) = 3x 2 dan g(x) = x 2 - 2x, carikan
(a) fg
(b) gf (c) f2
Penyelesaian:
(a) fg(x)
= f(x2 2x)
= 3(x2 2x) 2
= 3x2 6x 2
(b) gf(x)
= g(3x 2)
= (3x 2)2 2(3x 2)
= 9x2 12x + 4 6x + 4
= 9x2 18x + 8
(c) f2(x)
= ff(x) = f(3x 2)
= 3(3x 2) 2
= 9x 6 2
= 9x - 8

6. Fungsi Sonsangan
Jika f memetakan x kepada y,
maka f-1 memetakan y kepada x.
Jika f(x) = y, maka x = f-1(y).

Diberi bahawa f(x) =

2x 4
carikan
(a)

f-1(x),

-1

3 4(2) 11

(b) f (2) =
2(2)
4
-1

f(x
)

.x

.y

(b) f-1(2).

Penyelesaian:
(a) f(x) = y 3
2x 4
y=
y(2x 4) = 3

2xy = 3 + 4y
3 4y
x=
2y

3 4x
f (x) =
2x

x
2xy 4y = 3

.x

-1

f(x
)
.y

Nota : ff-1(x) = f-1f(x) = x

Atau
Biarkan f-1(x) = y
f(y) = x
3
x
2y 4

3
x
3
2y = 4
x

2y 4 =

3 4x
2x

f 1 ( x)

3 4x
2x

Contoh 1,
Diberi bahawa f : x 5x + 3 dan f -1:x mx + n, carikan nilai m
dan n.
Penyelesaian:
Biarkan y = 5x +
3
y 3
x=

x3 1
3

f (x) =
5
5
5
-1

Bandingkan dengan f-1(x) = mx + n,

1
5

Maka, m =

3
n=
5

Contoh 2,
Diberi bahawa fg(x) = 4 8x dan f(x) = 2 + x, carikan g(x)
Penyelesaian:
f(x) = 2 + x
f[g(x)] = 2 + g(x)
= 4 8x
g(x) = 4 8x 2 = 2 8x
Contoh 3,
Diberi bahawa gf(x) = 3 + 7x dan f(x) = x + 2, carikan g(x).
Penyelesaian:
f(x) = x + 2,
gf(x) = 3 + 7x
g[x + 2]
= 3 + 7x
g(y) = 3 + 7(y 2)
= 7y -11
g(x) = 7x - 11

apabila y = x + 2,
x=y2

SPM 2008

2x 1

1. Rajah 1 menunjukkan graf bagi fungsi f(x) =

domain
0 x 5.

, untuk

Nyatakan
(a)
nilai t,
(b)
julat bagi f(x) yang sepadan dengan domain yang
diberikan.
2. Diberi fungsi g : x 5x + 2 dan h : x x2 4x + 3, carikan
(a)
g-1 (6),
(b)
hg(x).
3. Diberi fungsi f(x) = x 1 dan g(x) = kx + 2, carikan
(a)
f(5),
(b)
nilai k supaya gf(5) = 14.