Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Pleno de Habeas Corpus
Pleno de Habeas Corpus
Pleno de Habeas Corpus
[y
‘oyaasap jp aooar anb jrucpmycues oanisodstp oissauen Je aipnoy “1
3
‘WRODAL A aspemnmes 1 op arg onb epipour ey ue ounce opmniue> #9 jp opor A op
“MSNOD WARION V1 dasa agIVIINITIEG ¥ Wzaldea VINE -hsiuo2 ons un so saprruaurpuTy poh eapappanhcralen Tene Te
“WONNS OHDAYEQ NAG TYNODILLIISNOD OdINELNOD ‘1 ‘Ur "raquco un A ppp ppaaico Un Maa ou ‘Safe AMP SOUBISP EO “ye
“oPmIBsUOD [rung] j epHos: ey sjuousup2s9 onb of ap rRURLANP Y
*s dad agp ‘sess 3as3 ro! “R[EMRUEPUN; souPas
ah pes gro npn opamp eno eap tas ep “#P 41 sp opnsiuo> pp sresunan 6 seni sepa © steaniae Spe
say x souueanqar apusuneUoreansues-eruzig & soupazep £5810 209 (omtsupn 9p 2m] OL ¥ opuoes A opurryiad 2} $3 ~ere> opo; ua eared sepod Jep 24
PRdoqy WI “0503-2959 ue) oproowoses oypeuap ja JeIMUyA ap “soHsaNdne Cie} °F] BI folvistioo orm Epra wa yeRUUTEPIR) OySazp fap [eUOITIASUOD OPE
Asm 9 top> one op ere OFUNAPIN ep lod ou wnat {sso P seine oie "ruaou se uss Spuned Una eafpnl OUND
S]TINETDP Ne Ones un walydon> ers expnay une reDeKe Ft ap {9 4 eannsofs ourlig j» sopereda jo anb eoyrudys agoanatjzp 69 ant)
‘TRURITD € [so(equaurrpury ecysazap eo ap) swat sSUTSIL SOE eejy)e {bie 25 anb fersaurrpamy cypaaap op RUOPAIEUO> opprezua> fa oP:
nb [ruopamsuo> Feumgiy fs OpEIYSp ah ‘sopetemuepUTy SOySRIOp 504 -eayuzes © optreinim ‘opuadhansas selrpaaisen apood ow uamb soped-je
SP SUN, 80] ap OPUEIGEH “SaqeTMOLEpEN} sop xj ap MpUDeaald ow Suan GpOU ap Wem2U}s FesBiuon suse “SruraTAy 0 Soe] FeO 85
SBRjoo! AP RGR Cpu PeuOpAIARIED FrUNgUT fo ETpE OU OED Jog Jeounoeap apend arpru ni soprrsiiay yo ms anb waynes agezucty £9 anf)
‘ofps oun #9 ‘y,anmed exo wa opueur SeNparep [Ni CueD aEOYRUDPS se OYE asa ab of aod L oypzap [ap
seeuapee sym OperuaumSsy ay Of oit0S [erusUpUTy OYSaIOp ap-opMaIvED pum opniayud [2 UIUy@P SALES Soy ‘SourapU! o SARUUMUTT KOUAEN “SLT
Fe ovag ‘sempepeaaad ‘cums 20d “& jersunee ou opssayuns ns uP aypazep oo soidosd eve aon eemaepuny Oxpersp oper anb ors apps BND.
ae ~SOSDIOMY S07 30 STIVED So aNODISOESIC YAOERD OTIESYD SI =000040
Gispositives constitucionales tnormas, principios y
nados can el que reconoce el derecho
$i Du Orvoy Pano praca. a regulacitn de geile da las dérchos y teetaden, La
"guranaa den cooltido cence onl seul Shee Geena eee
Reroemsta, Locenzo y De Orta grass, Deeds fndanenstny Coutincary cone
[57, EXP.N° 2209-2000-AA/TC, de 1 de mayo do.2005,4. 28,
$a Mantbaz~ Pujaim, Anjonlo Luis, La pernti dl. hp
!
DISPOSICIONES CEVERALES DE LOS PROCESOS.. ms
‘Ambos principios ~el de unddad y el de sistematicidad- van extrecha-
mente ligadoa, de modo que no puede entenderse uno sin al otra, Sdlo es
su sistertica interna obliga a aj
lun todo unitario, como una rumad
Bl parecer dei Supsemo interprete de la Constinxciéncha Ido tambitn
ena tinea aqui definida, Ha dicho el Tribunal Constitucional que «la deter+
minacién dol contenido esencial de los derechos hindamentales no pusde
electuarse « prior, 05 deci, al. margen de los peincipies, fos valores y los
demas derechos fundamentales que la Constitucidn reconoee. En efecto, en
tanto el contenido esencial de un derecho fiandamental es la concrecisn de
lag esenciales manifestaciones de los principios y valores que le informan,
S29 EXP, N*00D8-2003-AN/TC, de it de novieebee de 208,15
530, EXP, N°SSS-3025-PA/TC, de 0 de novewbee de 2008, 0) 16gngu4ad
wr Tepe DL warener tes aNd HS
- ety epee Duero NT TE
424 sarrpos ‘sompuoce soyponap ap eum icy sonny saeco anges
unaue upawaaue m| ¥ [RUCI2IPE ofseIe2g FF FONG BUD- UPHSEIDPIS
boo Wp rewoy ap ry ef “ofequa; fr eyszep jap oss fs ered ‘ojduisls 10g
‘qe"fSUON op Sns ap SpnVEl W soURUIM souSBNEp 21q08 Foye
-sipewaio) #rungia soy 2od epee seusna sy] op upoeiandsanut x] sod
A souruiny soysamp op sajevorseuaqut sopeyes; eo] ap sua}2—Odsyp Se],
od opeutsoyuy sustastoneSi\qo mmo aqap ‘eojeuspuny eoMAINp $0] 9P
episioad aquaurpeuopnypsucs oprussuco ja seursiiaap exed “[ejrvopop
-stun{ aysounpepsyeus sue
suedig opey aayeos enb oaryeibsdsaju) pian ja» “ryuan> vung vy
jceti@vOIa eysep pop eyed uewio; ‘oumnsed opersy jo 0d sop
syne: iu un ‘reperen sor ecb ap 04204 Tap URIquIE] GUIS VofSar|s5N6>
7 9p eHomeuea J yeula upiowedsic At ef ap ansournsaNp kapap #3 onb
puofpe oun 82 o1ps ev sourszep sa] op vormesdiany ap onmE> jsaby:
‘Fouwuny soy20zp ages sopEITL; 60) UoD PEpfuraUOD ap axreyardie)
‘ogpp ter Rury @ uepnSos ~uaseuo3es soy nb ensey ey eTRINRIE PUNY
“S9p ap epojnur uss enb jeuorsnigeueD ungUL a OPECEep aUatE
{u0DUD A opnRe) eurrued 2opeySor 2
Jrugemnsue yy ap muaneeny x Toul Upisisodsig qj mj ud oumtusd anvad
snuneneD jp ojfondnyp ry oj Jey TRUCDEUILE ROM ere epertide A oper
-taduanur uny enb saqvuopeuraiuy sojeunqssy so, op epoapradsunt uy A pag
jp wand siumnouyA jevoiseuaaiu eusioe ej ua oxandsrp edey os anb oj 20d
sniscresirsasey esed auoiap un ap jeuotsniinsed oprano
“9p F] ‘hiog pa waed apurjnauis souRwny sousaeap 22998 fe
sou 8] pne avn daosay wo “eau Prusionysus Oa)
quag je wed
Snerynoeyn Sourny soipsrep 2.goe JeuoREIRE RENCE E|EFIPMIY of
sopms8ay jo 10d
epeunaiiop 234 2425 ‘ope ono 20d “anb uppsmeid epemape opelege
jee vprsjsodas et symansues spand anb of 2 ousc> vorssjcud saserpu wim ou
“upronesd ypenzepe wun so olvqes Te OPAIEP [ap [EUOIDAYE FIED epnadjue>
JP sured eurtoy anb of anb ‘sap $3 "upawyoud epuasspy ein spasaid ot:
sane opideap je ayuass onb opisajqeise my ewasneneien ja anb x9 e20ye
ue ~SORDOUEE 36 SFIVbSD sINOISDENG
“hi #2 roo asquaroe yruaey quoury us noses ap OF
“toad o Lofege re oweany yp euDzryasotsopfunivey > Hr vicoagD OTHE HS
MOODS YOO Or! Draw dL ap Raman EmUay wa "opepraa) £8 A
28 fe Sexpanep 04 A Fengeorunaion sepeubg] wr, ap eaUTseD wGsI.4 ] e12098 90
teuoqroro srondrys 1m vaanin eraker> steps Pepiunnm mo o00e Erewes ep
“SEP f uosnos we wrornsopr op pang ee Opmatioe Bp UpSeuRaiNp eSF HE
Sd
Teepe SU e-store oe 05
aejetss anb dry eck 9}
‘esandsas wsouns
“yerownluoa ns ua woismaswo> B]
itunurde s9 opyewes jediound ofa
“wounisuy ruin us artonpuiosss a¢ anb ye ‘euwiny pepREIp op oWDsiep
~o;d upd pa arjnpaw ugioedionsed szemnbpe anb yo ua ‘sazeuoromansue> sou
35] 9p onmnfuns aura op esppwaine ieypuY Un aammbes up MURUNMER AS
yeoopo oTuSYD sim oe000042
= ‘ULRSCASTILLO CORDOVA
fhitales, mls conacide como el “Protocolo de San Salvador“. En ¢1 se ha
establecido que «{e}n casos de despido injustficade, el trabajador tendré
derecho a una indemmizacion o a la readmicidn en el empleo o a cualesquieea
cotta prestacién prevista por la legislacion nacional (artculo 7d).
Esto quieresignificar que, para lo que ahore nos interesa resaltar, cuane
do on cumplimiento del mandato legal el legislader ha querido dar signifi-
del contenido constitucional de cnodo que el proceso constitucional séle pro-
ceda para salvaguardar este dltimo contenido? Esta pregunta gers intenta-
da responder més adelante.
IV. BL CONTENIDO CONSTITUCIONAL DE UN DERECHO FUNDA
MENTAL SE DELIMITA ACUDIENTO A LA FINALIDAD DEL DE-
RECHO MISMO
esencia (delanice) misma del derecho. Fsta tercera pauta hermentutica exis
‘ge que al momenta en quenos preguntemos por el contenido constituconal
do un derecho, nos debamos proguntar necesariamente por la finalidad del
derecho mismo. 2Cudl es la finalidad por la que se ha reconocido coratitur
cionalmente un derecho? Preguntarse por la finalidad del derecho es pre~
gunlarse «por los bienes Inumanoa que se intentan proteger con fa libertad
de que se tratax™, y sirve para delerminar que preteraiones o facultades
537. Adoptado en San Salvador, 1 Salvador, «17 de poviembre de 1988.
[534 Sona Bouniver, Pero. «Derechos fandamentalos, tp. 228.
[DISPOSICIONES GENERALES DE LOS PROCESOS.. cy
caen dentro. del contenido constiticional det derecho y cuales quedan sin
cobertura constitucional.
For ejemplo, en lo que respecta al detecho « ta libertad de informa
necesario, para el establacimuento y eonsolidacién de un verdadero estado
democritico de derecho.
Pues bien, si esta os La finalitad de la libertad de informueisn: no pue-
ide formar parte de su conteride constitucional la difusién de hechos que
‘no: tengan alguna selevancia publica y pertenezcan simplemente al mundo
Privado de las persons.
En redceencia al otro derecho
que asaguire como minima a fovos los teabsladores condiciones de subsis-
tencia digna y decorosa para ellos y sus familias, en tdrminos del Protoco-
Jo de San Salvador (articula 7a).
‘¥ con base en esta finalidad, s¢ entiende tambide que forme parte del
santenido constituional del derecho al trabajo (en su dimersiga objetiva),
el cuumplimiento del deber estatel de prestar al trabajo y sus distintas mo
dlalidades, una atencicn prioritaria, y el deber también estatal de fomentar
el empleo (ambos deberes recogidos en el artieulo 23 CP)
Aealeviento y gacantn de una soieded dereacrdch puss 42 permite la lormacido
Ice yraconal del opin potion. EXP. N'UBLS-SO01-AATTG, de 1 de gosta
et.000043
2 © epeuneaniap 495 spond ope ‘oxpanep ogpip ap peouose oppemun
1p fayuaureay ods spur “& "ensourepeny oupasop vn ap aired sod oproicad
Opruaiua> [2 ou o adnypsde> anb offanbe Sp poynizexa ey anb usa so wig
sh anb ruopmneuoy peunquy [8 epeysajramer ey “opguae asa Wa
“seoqqnd sonmee sot ap
ofsueus jeu © wag un piopuadap sauopapion ses9 ap anb wf “opeeg [>a
“Hp ap Sopedizeoua soy ap puucu & e2psy pyes ap ssuoPypuED ae] 3p e990
saqts opesnou se anibuod “upomumay! ap peUogy, F] © OUND f>p [ru
spilueo opnusiuos jap exquap aeo wpjomoput ne A eoqgnd efpumagzes re2q
09 soups sour som jens evan Fife Fun tdADS soysoH sopED
‘suau 96 fen3 pp pains fo 18 ona “PeprUTUI ms ap wiaps9 ey w VOseuD;IOd
nb eeyzmeit uos anbuod upraeuisosur op pruzagi r] & eyzasop food ajumer
-fwoumunsuas sepereduse uxjspuay ou srjnansed un 2p septajal sotund
fois 21908 souopemOR “eRoyasTY 5 RuoSEAd wm JF 0 ‘SOPDOUdDA: ou
“SPEMOMNeWrE Ars sofny avon evoesed wun teap upcERgNd et priagK Ha
9p [euopnaneucs oppsajuo> jap ojzed m0) ou anb fesat opout ap sxzmtt
“Fun ppand au UpPRUIZORUY dp prisaqyy eye UpceAEs woD “ojdhIale Jaq
sz + “SOSIDOW 607 ac srivienes saonisousa
PREP #9 EH op ear UO HRT THE
osprpevd
‘Seam nL ap eases estoy wy oped sauna “ETP IGE op Bap IS6E/IT US DHE
“2p my an we atsisue> sapmuawepiry soupousp sot ap pecorsnyssu63 opin
“o> fp uopUASi9p vj ezed eounpuauuny emed Wing 5 eLzER> Eup)
OLRIINOD OSVD THA SVIINVIL
“SNNUID SVT IC NOIDNOM Na aMaNGIS VLUNTIEG 8S IVINS
“WENN OHIFYH0 NA 3d WNODALUSNOD OCINEINOD 127A
“wonipposoad eummaatt ¥ ap uefodsep 0} 0 quoter
‘192 Fife Shu weymoETp of ‘Sige asonadum uasey of anb Suomen ¥ oppoW
0+ eponb oyposap a apuero jeouas opaaauod [a axcuaDEap 38 8 ‘eseq oe
‘opons aas0 aq -sopiSaioid suuonrearpoje £ ejanruaa “jan uDifnsas “ouplop
1 opts wep anb “ojgi@otosd aqusumespan! sesoiaeet soy anb ened e[sesaSoe
3818 Wo sao TRuDpaNURSuDD oxparap LM 9p feEUDES OPAIVED > FA
“89 9p rum jo ua amos ovuND sketod opunios ja anb senuagy, *”
ons 758 14a sad asopyrnan ouszp oay0 wa oprpuasdiaos arpan
arsed ah acm Rody 29. zounjind ap ula Sen sy sf ojasap dig aI
_fo 609 sygpouoza: ex gasp aan cap 50 cs3o0u up ur3e ap app tsod ©
sepmpouf snyrty onnielane owamap un ap [eDubss oprvaquas fo wonTHReSD
(')owaiag ua seisirebadse soy frsousll us sobont soy ‘enieun! soy aR
Seprinupe syumurpesos9 sour
B epeuieyy wry sozome 50
‘wezqan enb ofen Bp; jo anus upoejas eum reyes anbs Key “P5p%
rsa amas aysaany ope anunSifaen ap o ayanusa ap paca fo u>yppand exayeerune
1 emuey) ajens of anb of © sipnve op zeyen uo sasisues “joyedsa peuoiiny
~asu0) JrUngH 1 ey>4p ey “souTURD sopruopUa Loy Op osu fy
Ipasapury oxpai9p um op opuawoo jo sevnuaap eae spor
‘op wey os on eounues sa} Opes ipu my opuMn> jouRdsa [RUOETYREUOL) rrunq_
“BL BP Fie Oypey Py (SopISai0sd ayenuesrppn| eorasa;m) pepreUy
Fi F A {eouporap wpes eMBpu0 ap 0 nqouc> op opeut © OIPLMI e23f
“BmnitUs) exojesnjeu wiso wanb 1139p ap wy O8 ‘oueruod oves fe ezed swpUND
-Sus9 seiUreiOdkn sees uapand 92 ero [pp oivoureidwos ap opus y
vaomeco oTmISyD Sm “eeonou4é
1
24, EUS CASTILLO CORDOVA
generales que pueden coadywvar en su ublenciéan®.
VI, BL, CONTENIDO CONSTITUCIONAL DE TODO DERECHO FUN-
DAMENTAL TIENE UNA DOBLE DIMENSION
SEL EXP_ 1417-2005 AA/IC, erado, 4.22
‘43. Casmuro Conmuva Lis, «Et valpejuriice a persina huenanan, en Revise Coles de
Cera fin rere 911
ong tera tid tio nl Hiss, Fs, Oi Wage
er abs 2 Grunig 3 Aufinge, Heldeberp 183. p 58. Aare 3
debe afirmar tambien gue i dimeraide wees sigue sero ealide erp
DBESFOSICIONES GENERATES DIELOS PROCESOS_. =
Jes ha tenido su nacimlento y desarrollo en ia doctrina alemana®®, ¥ luego.
‘ha pasado a otros ordenamientos constitucionales coma el espaol y el
peruano,
En ef caso del ondenamiento peruano, su inclusién no-ze ha producido
‘por via de texto constitucional™, sino mus bien a travis de la jurispruden
‘ia dei Tribunal Constituctonal. Para este Supreme intérprete de la Consti-
‘tuci6n, ofa} juicio del Tribunal Constitucional, al fade de la idea de los de
reches findamentales come derechos subjetivos, tambide hay que recone
a cuenta, lo que se viene a proponer con la doctrina de la
doble dimension de los derechos fundamentales, es que stodes los dere-
mente: «(jos derethos fundamentaies son en primera lies derechos de defenaa de
low ciudadacos contra ay intervenciones extaales en 4u ambite de libertad. Hoa
SHS eben eesalar Hisar, Pees, Dit Wesesietpwrntie dex: Aus, Robert
sGrundeehie als sbjhtve Rechte und a bjktive Norse am Der Shot Ze
aif fr Senile Ofetches Red und Veflounfigeviehie, Gand 29, Dunicer
Humble, belay 2990; Dem, Mant, Dineen dr gud. V der Wetont
sumppjaibnu 2 der aielt ection Grnarctigatn, Hennies fe Pinko,
‘Hannover, 195% Decomam, Michad. Objet Grantrakisea, Dunker fe Wem,
‘Berlin, 2000,
{46 STC 25/1, do14 deft tS STC 58/1089, de heated 46,
SURLEXP. DRY G976-2001-AA/TC, de 18de mares de 200%, £65,alae te)
meng ess,
SEV opr SLVY- orem oN aSTISS
cnihsue> upsrayrulis ajgop vig ‘soprjuaumpuy soperap sof ap wpeRIaUr
“WP 2199p B] 2p eULIZap FE
soy
-fumuL opurnd [ruoisiipRUED [RUNG 9 OpO} [ap UREN OU OED 204
a
~ Siow soiua SrMwasao stoDROIa
FEAT oe PRION oF C1 8p De/wyeore-oee rw oes
“Sar Sa ge geen RAL eT HT CRT) OTE HS
“Teumurepery expsiep pp redetninsies oppmuion ye sewsejued ered
SErmusiaid oF Souormmonp suaise axdinas “eatsunp ua ng sopunds soy
te anb zeny socoyd us sopeuoouaw enypamp sop <0) > euany sous pros
* zo
“PoPM
[amare puny sotseuop soy ap epesys rund oy £ ersasala uid paes8oy ap way
A TRESSOOU Seafitod savoTe suze 9p corgnd zaped [ap upsoeSingo ff at
vaouuoo oTmSYD sin see,9N0046
20 LS CASTALO CORDOVA
clonal e3 ta iw ancan ams préximor apartados,
ele expiant de a lc es laborales ce naturaleea puivedar™,
VIL CONTENTDO CONSTITUCIONAL DE LOS DERECHOS FUNDA-
"MENTALES ¥ LA INEXISTENCIA DE CONFLICTOS REALES EN-
"TRE DERECHOS
1. Visién conflictivista de los derechos fundamentales
cong oa ieee onsen ques habla de accdcioe
‘SSASSOue-un tratamiento mds extento-dl principio dels dable dimersién de les dere
chs hindsmentales, con especial relerencia al ordenaimiento parcana, Wéase CASTRLS
Conor, Cees ee eee
$555. Alguncs ejemplos de falls del Tribunal Corsitucional eepafcl que recoge ls visién
‘nici dels derechos san la STC 4/155, de 16 de rar: STC 18 0. de 18
de shel y STS ee mere er ee he el eal Cn
‘ORSPOSICIONES GEYERALES DELOS FROCESOS_ 2
deren endamentlen, Sgn una vis conlictvisa de es derechos
‘afirma que «como Ins fronteras que defifen les derechos son imprecisas,
os conflictos devienen Rescate Fear.
ene oe proporen de rorgsnecin de derecho Fundamesislesw
Ja que repliza Rui Miguel, para quis unas libertades
Jponrgucanerse petra ‘otras: «fs)i tar uote Il os ailenoe
$58. Giscaan Aatni. sa prec peal det hater yids come iat
sercicio del denecha 2 a bee expresdein. En AA, WV. bere de expcsiée y derecho
evel besa, Madi 185, p. 208,Testeest ed tes! “Osa 1 east
‘qeberar sei ay zuma Jo seegadenuey ‘pomprg “omni Dest "GED poamsisiag WH
eat ar] rome py soy mL vo EM OE E36 HAST 6-1 1A
‘Magog fe aTy ayy 9 cur] aarti “ePURADIY 4 MemarTy “eK Ze Jog
“siz'd "1668
“ey foung "any say mpage pn mans pate RNS 9
FTP quan oP TT OP MMe ict TIS 1S
5 Fount op 21 SP 851/50} OU “eegenepany aiiep en copay ap roid
Aepmen 2 anb m wapusieey ook vp sesetea fun 0 “aie jop wepeiiagy 8m ee
{Teta 99 8 9 eel/2 ap meme) aR papacy op eda
Somat akoumironge A muateivenaides seUopropcn om rRazeg ERGY © REPS
‘ford ep sound epi Rus dpaied eospsop p eauad ta keys rogsep poco]
feleruea iataensay ej arb spam tate [ta Op ezqcd 9p sopezen Ureponb fd
1 we sag eongnd Uyoeanmungs een op compara f wevesed, UU GoaS,
*L°P OF Ue Rand ap oyeg We orb joyrdia [uO BRURRED foun] Ij EMP HTT TIE
“wnuopucdsid ap uppeniie ms © BERaps: ried joyedss ru
smaroec mangas olor sc erpeniyn tpoeunwouap ceno wor 14 to oe
40 “esa/121 OAs) caveipean eta op 0 ads sqens ipl aqUEHONE TE
$F $61/651 DIS) “Truepranen Embiesafe ¢ 14, “MOAI Op LEP 266 LONE DIS 19s
kicidianekd
suman CHiN) 9 my “pepo op seedanUs | Begds ORO; RDI WE 66S
‘sealieuiiopiy eapeyaqi se{ ap [esuad se1spze> op soxdne 20}
“4 MM OpuEpHORLCD Op! | YevoPMIEYOD [eUNgh] opruDrUoE! 9p =
~Opesepop sepesa; as se] eoi>gad HI Wo ‘eIaIDUCD Osea UPED Us aUIyap o¢ anb
pwasayaad eum guio3 soon spore rjuaroud es \9Iq 8 4 ‘yl uOHSTAR EA, 20]
72h ne de squokueraed ejopuy>1uEn “plowedse os;ppin{ eluspuieuapo [ap
Dune ua sauapeAand upiaesads mm opiomuazops a upisaichea sp s9perioq
S21 © opmauie my joyedss yeuonnyiguo jeunguy fo“, youensed jeuo!
fue runny p apeyanb reApisoos oysowsose Ne us Ou203 '0499}9 iy
ind 99)
org peep Ono n oun ap EDUUJdnE My ‘sappy
SeNeEEP 9p SOinLFUHD sO] op UOINOS, ap OUESTTeDour aTSD ap ONLI
a va jruoH MEV FG
“BLP OPWEPEP agny of sy "WEISAGHTUOS fun ap UppEpoNyp e] wed EeU
“pu0 094 e] uo ssperaedsa sosasoid weasasd anb -se>ypadsa saa} wasansy@ Op
suena upe en opunias ue"euER ap souafe sy ewaneMMyY UE
“ast O}EUIpIO Ofe>ord um (OU 6) aps Fe
aiuewan\puadspuy ‘eanmmaye miunay va sIproe apand oF anb ye osmosd
Un ous “epensops eHRUIpIO UA kun ANSTXS OU ap Ose uo sa]euOIINI1)AIOD
sowparop £0] ap esuagap ua apse edonb onb je oxserpyscns s0papsES op
oemoid un “ooipunl ojuapuespte Onsae ua "$9 ou ouNdUY 18 GEE AN
far 1 2p 6 ojraRy pop (G estat p 10d o1stsasd | uaD prepRUEIO;UAD op
saab evo
sabune seanmunye ure
-Atsen ps ean soy up: souaun |e
je sesqaous apod 2g arb ap m
0 tha] 20d ido ou te om
jad compan OyUaREHUIPO fo
Pero 0} euep aapnoe sod iyde opeiavsBe (> 0
snue8 op sauoge se] uops2aud our anb aoajqeise euedury A endvo:y soeqey
op 4a] "Lap "49 [nant [op (f OSA foe “Sand F,,n04q0sH}sn Fo OUIO} anbs
updo ¥] ¢ epezqy epanb sapmuoisniesuo> soysoiap so] ap ugisa2200d ey nb
22 oonnwioge ossoond uns waa nb equsigusie Gxrp ey a¢ nb ore
“eprontienda opspres op
® orrdurs ap uppoe mop opprle fy speTy 407 Hop 9 OfnOHIE Yap "¢ Osu
¥| e eamnom axqeon
VACRIOD OTLEY SIM oeO00084
|
36 LUIS CASTILLO CORDOVA
desventajas: stor un ad, evita ue wna tea sea fcimenterecharada no
fiat eapeilizado ells). eo go Cru na caurata de eles, puede
roves eget Buclrmneni cedar de les bey
colapso de la admis
a una solucién poniay efcar de modo semejanie al
titscionale
U. EL. PRINCIPIO DE ALTERNATIVIDAD EN EL CODIGO PROCESAL
CONSTITUCIONAL,
via judicial no existan procesos especiticos igualmente
anterior Ley 235085, los procesos eonstituciona-
tes tendans sor plenamente alternatives en la medide que
(4 Sac4s, Néstor I val subdir de lasecibe de ampere, ADSUMS, 1993, p52.
(699.Casravo Comper, Lune. Hshens comps, amare y hho dats. Univeesiad de Piura Ara
‘edits, Lena 2006, p. 138,
[DISPOSICIONES CENERALES DE L108 PROCESS. a
era ol agraviado en su derecho constitucional clin (opti) 31 ew
dia al proceso constitucional o al judi
su derecho constitucional™
agraviado en ma derecho constititonal ao. encuentran Ia via judicial ord
fan promo del dente gar pro consti?
‘defensa desu dereeha constitucional, un proceso judicial ms largo y com
696 Sobre la allerrativied op Is Lay 25906 wtawe Camano Coote, Luis aor ters,
opine. pa 1311ss a sy rest eatag pr ong
sepa eon" YY ove ay
scrozarnasut uaknysuc> anbsod £ peyea} amen eC vaedaeed orb. pepaeuy
sod dexpro reanaud soy op vemanayp a8 eoated vs oxedas Ls
SB rusmeystuss souaserd 40} amb simwpe aqop me "tiag oui wy UNG OLS Ey
star &| Pepipret& pepyyenan
sosmaid sojjanbe & wpe os eseyppened
youd ward auodeyp af onb se) ap 531
seirpel sepa sea se] u0s ou soperspnt soeasazd soy “ou ey oF M20)
nypyered ea 3p woPeNap eu “LE
seagry (2 A exedure ja wand oprtuiisas opout op-
wand pa avoqide wane ayqrsod +9 aiusunenaze ou0>
aie “SON S010 ST MaRS SINCERE
venduno eaqyy jp anb oanypada souaut o aie wer ‘otseur IO
Fepipn! osscoad pe anpnse aed @ pruspmypsics oscoid yw sypaze sod asdusns
amido papod opeiarsfe (a ‘saxauon 0 fenpzarpen pesoqy | OLPaI=p Tap m
AURAL Cap eERUALuE e| Op o esas UOERTDIA ey ap esas opUERonb
wpuen> eanfiyuos os pesnes
wn ome dele ern tot sio0 opand opus? ore
SON DUD. CS omENUE js uw FaRdeNp-¥y as anb.o| Boo opeqosdusos epanb £9]
-rvopninsups sosnooud s0| ap cajeusne 33
RUINS souou wALREBEp ua ‘opE>yid
so empresa nh
YAORTINO OTLEY Sie seO0025b
x LARS CASTILLO CORDOVA
_gatisface la deforsa de wn derecho constitucional y en vittud de ell, loge
reponer Jas cosas al estado anterior a una violacidn consti
(L Caracteristicas que configuran wna via procesal como via paralela
‘Sin embargo, no cualguler procedimiente alternative al que pueda acu
‘rotectidn de sus desechos constitucionales configura via
procedencia, Ia
fds bien, y como ee comentard mas adelante, constituyen Io que se ha de-
nominado vias previass”™
(8. EXP, N72593-200E-AASTC, de 17 de enerode 005, 152.
(9 EXP,N*0883-199-AC/TC, de 15 de diciembre de 1999, £3.
[00 EXT, 2 0952-2000-AA/TC, de 15 de marzo de 200 5.3.
201. For eto, 7 con natin, hub deztarede el Tribunal Constitacional que =I}o recréda
fastens que, Rablendo et recurrente impupida adminittraivamente In ressiurit
de destinicun, {) estamos en presenca de las Vas paraeian, ur do los casos de
Immprocedencia de las acciones tv garania previsto en eagticula sent de la ty NLP
\
[DISPOSICIONES GENEIALES DE LOS PROCESOS._ 3
vunal Const
destacat que el supueste de improcedencia repulado por el int
de la Ley 23506 [ectual aticulo 33 CPConst | se presenta séto si.
de aquella via ordinaria, ¢# posible alcat propisi-
ta que el que se pretende mediante la interpasieisn de
Dube recordarse que 10 tatla via procesal ordinaria tiene por finalitad
conseguir la salvacién de un derecho constituctonal. Una diferencia que ew
‘quentra el Tribunal Constitucional entre el pracesr constitucional y la via jute
cial ordinaria ¢ precisamente su objeto. A decis det Alto Tribunal, «[u)ea pri
fern diferencia radica envlos fines que persiquen ambos tipes de proces. En
cfecto, a diferencia de los procesoa constitucionates, los procesos ordiniaries no:
tienen como objetivo hacet valer el principio de supeernacta dela Corstitucién,
{OUERP.N* 055-2001 -AAJTC. tad LL
FUL ENP, BLS 0266-2002-AATC, tao, 5 6.
[POL ENP. 11* 2694-DOML-AA/TC, de 47 desenero de 2005, 1.2.TAY DOOR ap aegDO 9p gt 4p DL VW-0One-4000-N ANE OLE
TH anoe sp sxquarnou op IF =P DL YON Hee Naar eO
‘EE-1gL 3d“ go saan aes gry AEF VoomROD TIES ID SOL
‘ou “epopuruep vy © oiuantrezrydica ne ap weumycuo> us A {-) apelRen| po 20d
2p [eene> ey ‘rsa a2mg0 ou jeuBPMINAEOD JesoaLy of\peD P vO.)
sau¥ppoe vj aneapsoordury exepop eigap pevormsesve> oFond |»
Ser ub znd ‘sured suns se woe Asowzoy sas sdf ote
3 eaeianld cae erik eananel
S
See "SOS SOTO STINEHED SENODISOASIC
omsemanpuo jerpel ya mw asinaed 20d mado operneae 1
opuenpécmnunaed ap maverie te uapssoid fs)» anboyronse opevonouaepuodexy Zoe
A Fet00 9p aos ap cx op DLV S00 EOE TN UX SOE
el Pepenn “DL/¥¥-200g-OFEnN AN SDE
pepuousjue ap euoteny “Ep
TUG VIA V130 NOIOVANDEINOD V1 Na GVOINALIIOEO “AT
sinus 4p oatnhees pr cite om
“sab agen sean = opoined is mOoovsS
mm LUT CASTHLLO CORDOVA
acredita la accién judicial erdinaria que requieee el inciso'3 del aticulo 6 de la
Ley 23506, para que opere ta figura procesal de la vis paralelas™,
Precisamente la exigencia de simultaneidad e La que lleva a coneluir
que si no hay simultaneidad, es deci, si a via oedinarin se ha iniciade y
agotado, y luego se intenta con el mixtio objeto tnt constitucional,
G5ta deberd dec! ed
pazalela, sina por Las e propins de La cosa juurgada
agraviado en au derecho constilucional ha interpuesto wna
via judicial ordinaria puede ocurrirle cualqssiera de
pusstos. Primero, que interpuesta le demanda ordina
Hormente una deranda constituciosal (con base en .
ppetitorio y entre las mismas partes) sin haber conclude ef proceso: ordina-
ricto, lo que se configura es la cxusal de improce-
dcx que el que se dice agredido en su derecho consti>
rponga una demanca constitucional (con base «
partes), pero, a diferencia del supvesto ante-
idloel proceso judicial ordinario, En este supucsto,
es evitar que una snisena
‘que no se proxtuzcans ~
|= =pronunciamientos die
pretensién ee discuta por vias distintas, ds
‘como hha manifestado el Tribunal Coastt
[DISFOSICIONES GENERALS DE LOS PROCESS. x
3. Limite a a altematividad
Cuando et peida de
elegir entre acudir a titucional,,
no sdlo debe tarse a las caractertstic adios ante-
torment, sino deberd
que presente al FOES
constiticional lucrar fa defensa de derechos les ¥
Bemis que la afectacién del derecho debe ser manifiesta de modo que
i rqa probatoria. De manera que el afecta~
‘oceso-constitucional cuande el derecho
ser plenamcente
probalorin cemresponienten"™
713.Cle- comentarios al article 9 CPCorat,
{TEX OXI2-1996-AA/TC, de 25 de septembee de 1998.1 5.2.
715, EXP.IN-*OYS5-2000-AA/TC de 23 de octubeede
sn EXP, N:*C200-2901-AA/TC. de Bde octubew che 7001}. 1. La eusiva de a beten
seid,tt dame rr one wna RRL 104 Sear at “UF rcae-ap arquamidasap 11 ap LVM 1OOC-ORTE oN DCE
apa peecvunser ent penape fr Poe RH URSAT AA YY i HN “917 zest ap one p en ap "DLW Y-SeMt-6110 CN ax LAL
Bet 1ae 38 "Ie gp ap cpa Fp OR] “wag soe seIP8 SOY >UIpOSE
‘0 mooeat » eyoqpuiat(eenoe exe) SORUNpIO SousOR Sj YeUOISNIRSUSD Up My
2p opiedios wx staneanod ‘reget wa ayanemuco opeaest jap upe8 GO Fy
‘Sadan ved op eng p ua peprseamyep-op edu = oiling 2p eed UTE
‘ped0uedss osedure ppp. pepuriprsane ap A « ,ckteopxant
to pepranmmyep ap oudiauud pe vpepayia wendy wun Op
Sek epeunstousp cindy wy yesova opow ap alors: os
SVIAgMd S¥IA SV 30 QVOTIVNE A NODINEEG 1
tendios svaqea ap estoond pu 6 o8spe9 216
“ttnaad oss fop na vas “evsaaud sugasm opuyoSe whey 25
“sq}evoon; suas soxpatap $0] 8p UNIT
-aad sodas eun anbyjdts ab 9] 2p sone © oxdasan aszanjosos aq3p PHP
Jagnbyens asaigny ys anb aivesaad asiaum agap 'ose>sarabpens wy souoIM
“enon o saSientp sojuaWUEDUMveLd ap fruoLAISUOD JURE, |? OF
‘as ouroa- pepaiaisnd ey sea o epuoyuadsin Op SAUOLIeTS
pepIG Ove UOD ab e}aqgp soRsandAs 50150
epraid ou anb aoey #0169 o1e> Soe ap pepingised e WWEWava VIA ONODWNaAd VIA VT “A,
00008
ae “SOREXRLISOT JO STIIENED SENODISONSIO ‘vAoRIgD OTmISY> str a000030
En segundo higar, debe ser un recurse cuya existencia se encuentea re-
-gulada con anterioridad a la comisién el acto supuestamente lesivo de un
1711, EXPN" O48S-2002-AA/TC, de 16 de octubre de 2002 14.1
[TEL EXP. 0995-2001 -AA/TE, ctadouf jt
DDISPOSICIONES GENERALES DE LOS PROCESOS— =
derecho constitucional. Una Interpretaci6a pro iitertatis ~por la cual xe ha de
tsiar por la interpretacign que mts fnvorezca Ia plena wigencia de foo dere:
Thos del hombre”? dobe llevar a admitir que sien el tiempo transcurrido
‘Asi por ejemplo, para of caso de la demanda cle amparo, si en el tiempo
Iraracucrida entre el acto supuestumente lesive yet vencimiento del plazo
paca interponer Ia accion dle amparo se crease eecursos jerdrguicos para iw
pugnar el acto, supuestamente afectaclo en su derecho put ver
firgctamente la accidn sin agotar previaments esos rectrsos Irn
trata de un requisite cuyo incumplimiento hace
itucional. Bsto tiene que ver con el fanda-
pprevias, el cual consiste en darle [a oportunidad
de auto correccidn a Ia autoridad o persona que cometio el sup!
infracter, y con ello evitar acudir directamente a. al proceso constitucional
cm todas las stusclones, reservindole allo para acpieilas realmente imypor-
‘paca em prio eich Tus Caattocoa ae aber acd
Sean pokey
Sploe pr sella que codurea asa mejor prtrecién ee lon derechos Renae,
Penance onlay qe estrjas ws lieiten s ejerciion, EXPN." 1005-1998-AA/
“Tea detde agosto te 2002, 0d.SL yopeie DLA VV-tnne-Ca0t eN Dar'sTE
2p e012 2p sauemb o sayaed sx] epuens corsaoid ap pepnuapy 94sp a0
A540 Lest ofnapae) osina ua exiuarova os enb ou}6 © o>inuppE OFsDOId
un wenn 9¢ opuena mauapuaters 2p upodans ¥| epepuny sa anb susdeyp
“opHugs so ug "Jewoprms¥mn [resol ewrou ev eBOIa;dns UpPED_EE op
59 (ec) Hal pesso0ug e8ipyD 42 anb arvaeaad oeeugy ose opoy uy
(Crue nu-¢§ omaie) seieme> ap pepaunnsodo nan} os wk ouno> “epppused
218 opelyve pay a soe on eid abd “RH vo eRt0
aia ex] anjun C upisuajazd ewispus R] BOD AIRUR.Y Uo [eUODNIE
-eana wpewiap ajo jen apumm fewoEMAEEED ypouop wm 2au0d291UF
aaysod oa ou onb auode oF ope us epurifoa e| © wonFuD|qo%d souDUL
1 s0p nese oq] “vPsptediiy Mo exininit 9 opuens epuunes eff feuo
‘nuit pjonjosis eum AeUoHEON eptonsid
as opurns ered s2 seyfa ep wzaunad ey -upreniawos os etoiTe anb sop sup
“aos #9jsuoonevon sosaa0ud sor ap wauapascidun ap sapemneD SEC)
‘VIONGONEASUN 8a OLsInaNs 1
agouapadsiap whey @ jeuorsny
-p1su0> ostooid oujo so vpesaa stautf upronposes ven BuON SII og “9
‘eunoiqetedanss wo optiananon eX a8 6 opesan wen| ou tplsaste
vf anbe ‘2ono annua “sonismbas sopeuniiiatep op oiusnnyduins js asain
31 36 s3feuojonmsuas sosasord sof ap epuapaocud e} exed ‘owes 104
‘unernuen ns ypesimien! epanb-“sindaewos 10d pepyeuny
9p 08} upe auon fevorsnyysua> osssosd fa 5 ojqeatdad sa une anb aised of
tod © opesa> ey ou ab upissse ep ap ind & 40d pewsroeiisuos osasosd ja
Sima A saieinisess yaoqep eptewap e} ented £9 ofps IS ‘auBpasaidua}
pesepep qioe epureaiap €] Jeton 59 1 0105 JRO 425 aap UoHCaUtE vj app
3580 73 owes peptpqesedant ey oxuey an’ 2esppxgroas ‘aves somber. eg
Jeuotsrynisu09 esapond
un apy os anb opause suse om sasuoyue ‘reso op ajqreodury 59 @ oud
=| 0] 35 € pepyuy wis $s K Puofsnansuos oxpaiap ye upisarée Ry rpisIMsS
yap sonsause opeiss pw sesoo sey sesaiSai so sofeuuBaltisHoa sosaooud So op
CS. pepreuy ef enbuod epesunsnf suas esuspascidiut 9p yesne> ¥153
2 te ~sosed $01 ad SrTvAENED ANODE
Tard 19 99 op PP RENT ONE VENT NE
ojuspasoidun epeaepep aqop tan! yo “upysadie e] ayqesedann opewoy
Sh oF © opera ey fruoionynsue>-epuewiop e] eIuasaid os anb va oaWou!
Jes TesmHW F}S9 9g] "feUOLNINSHOD PpuRwAP e| ap UPPED? xp ap-cTUE
‘OpHIAI0 Wey pepyiqesedain vj 0 3699 ie mysondne yap ePUDFEIP.
-opnmsuoy omsod jop pepyesy ej amb (2 ua eee [ap upEqUEN YER aS Or
“nnp c2 esoqe myumos 9s an ont jo we aooos as anb orsandne
“apuvcenp
rap upisejubeaid of op sondesp uosnisn3e piepuiaqeredanst 2 asa0 sepLayas
se] anb 50 95 epurewap «| epepainy sesri9ap paaqep TeaonaEFUED vol I=
‘ajqjesedaitt wo opiioauca véey aso Opesad wey PrAOISMNSvO>
expo j9p dgisaise 9 anb arsed # anb eyuodsip as operzed opunae me _
a ous HHO eNY OF “AsHOED T O|MONRE To gqUDLHOD oF >} UH Op
‘ayqweediip a oppsioaas uy 25 0 juitatssuc3 aapouap in ap wor
Wa @ eva 6p epses iy wpieinuoy vf ap uppUumassed 1 YS
veyaaad ey ep anh
seven 9p uppellqga vy ap umauoxa only sajesnes se] owns poe “ep seOqry
~maawes opand “ea anus ‘pnjes
‘aaiqeroumuaua soypazap wiaeye anc
aia ‘ouzalap Jap upjsme ey asaa on ap uy w coyse soidoad se eras ons
¥ sosaade jv pepriqisod vy ayep eo cernasd sea. se] op pepiperty e] Ig
SUIVNOIDLIUSNOD SOSA DOW A SVIATHT SVIA “UL
vaoaig3 omIsVo SIT owe:o00us2
_dencia que trae el inciso q
™ LLIS.CASTILLO CORDOVA
yen sus derechos, el petitorio y el interés para obrar, sean los mismo (arti-
sule 452. CPC)
“IL SUPUBSTO DE RESOLUCION FIRME RECAIDO EN OTRO PROCE-
80 CONSTITUCIONAL
1. La figuea latnada «amparo contra amparo»
Mis complicaciones supone'la primera de las dos cavsales de improce-
se comerta. ;Qué puede significar esta
ar dar tna respuesta acertada se debe
causal de improcedencia?
tener en cuenta una serie
En primer lagar
“fmecanismos de proteccitin distintos a les previstos para la defensa de los
‘Beechor que ne Wench rego contri, Dstintes por ser eapeta-
spans cuinuics y efiices
Estos mecanismos constitucionales de proteccién, en segundo lugar,
dobon mostrarse siempre idésicas para intervenie en todas aquellas situacio-
‘cas propias del debido proceso (primer pirrafo del articulo SCPConst).|
‘Todos los jueces de todas las instancias del Organo judicial deben 30-
meters a los dictados de la Constituciin, lo que supone -entre otras €0582~
DISROSICIONES GENERALS DE LOS FROCESOS cc
‘que todos los jucces de todas las instancias doben respetar los derechos de
In persona cuando cferean la funcion pudisial en ta solucién de los conflicts.
‘Eto obliga a aceptar que el juez @ssala stand tramiten un proceso conti.
En este marco entra i fallar la figura conacida como ampare contra
ampara=", Partiendo de los pretupuestos antes mencionades te debe re
onoote que cuands un Grgano jurisdiccianal ha violado la tutela procesal
cfectiva de una de las pattes en un proceso constitucion, jena ef
fagraviado en su derecho corstitucioral la posibilidad de recurrir # otro
jploceso constitucional en deferaa de su desecha constitucianal conculeada
2. Permanencia de ta figura llamada «amparo contra amparo»
AD. estificociim del camps conten aanpera=
‘Con ta entrada en vigas del Cédige Procesal Constitucional, se-ha afir-
mado que la figura samparo contra amparon ha desaparceido del ordena:
rmiento juridico peruana”™. La afirmaciéa se hace con base a ta causal dis-
‘Taz. Amap Yorwon, Sarpuel Ef procs consttcomal deco, Gace |usidien ma 08,
pa
728. Caan Cocoa, Ls Maree eviomplcates,iternatvidad yo. 08 pa. 43-43.go0uss
neuo> ope Ja Spur gaa ve mMUE anb Avy UpoeeySuOD ES we aTUDL TA
“$o9j2 ersooud van) e] ap wpPesaUA Woo Bini oF Osedure ap osa20.d
von aonb ofsau jp opuagans ans said “aoentied ozndure esswo> osedure
“seurUrps6 sepuR9p vanjancat ug
same ‘sopeuoronapruny sovanaid wanponsad 0195 au (sepeg seayjsodsn! fey SO?
\v0> A) sapeusd sooan! so £ sofa soa soy “sndio> seageg ja exed jeune
zonl & oxeduae je raed pa za0l -eueurpse Je|sIpal epa ej wo sepssoA0r vO
Joajoras 2p copemous sours so] Ua sa[EUOENHisID sosanid $0] 194
10% 9p sopetiaroun oy ‘aprajoas ow anb-s 4 ‘aquowearpadess froodN
-s200 osaocad um o oLreurpaa fepypni esazaud um apuspauos ps9 ures va
-ypoja yesopond ejomn e] Zewojso| ap pepmassod ua 234 e] exe oF A UyS
secon! so] anb opuannupe epee as anb us asus Uppapesicd
“epesaco.d anb oer wa ruosiad
ISP PepITQERN wy 29puszaod ‘opsaze vg “pupyeuorstineuoou sp upyveniTs
AN SFIRLIPE R195 ~OSe9 oaje 4 ORM YO UPIQUIE QUIS “UOKONPEIINOD e119
rum & ajqisoduy un ops ow sypmpe esas “oer is “Ise ANB
“opiqap osssoad [op sepustie fey w zemoqred wo garjalne 9¢ anduays
‘nb: 4 ‘opesasoud [ap pruairepuny oyserap unum upseZauynA oseD up Pun
wa anb sajqygepuy soso os ~endsoo seogey o- soredurn weynures, ay sagan
so| onb reqoidwos e way as |¢ eATeuupe a2e aqap wisondsa: e} ‘n30p 69
“wandy esa quessovu aor anb useeoynynl vj opoadesap ry anb senmwp
Amy P v8] 36 15 eaNeunNe 98 aqap esandear ry yoquouEM Zany opEeUE
cxedue ap omsoid un ap epeuru jrocpnl uginjoras evn evo? omdue
um aavodsoquy 9p pepingssod ey aquyard as? youn yy 9S ofMATE [9 UO)
wor
srausua jesang oDypp pus mandy map maraumad wil econ tg
see TSOmDOw S010 svi soso
tex dp qo emp cmpmyrg mena “raved ORT
vaoUQD OTMLSYDSEM
ee000094
m6 - LUNs CASTILLOCORDOVA
Iaviolacién de la tutela procesal efectiva dentro de wn proceso constitucion
nial, entonces se estars incurriendo en inconstitucionaligad.
el hibeas corpus, el amparo 0 el hibeas data, nuestra Carta Magna ha reco-
nocide el derecho (subjetivo-constitucional) a ta prateccidn jurisdiccianal
~ » declos derechos y libectades fundamentalese™,
50 Poe tanto, la respuesta a Ia pregunta planteads anteriormente es que Ia
figura wamparo contra amparo* tiene origen constitucional y por ello debe
©. seguir vigerte en el ordenamiento juridico mientras ta Coaatitucién no sea
+ modificads on este punto,
78 EXPN? 1981-2002-AA/TC,citada, 2
TRMEXP. NS? 1230-2008-HC/TC, ctado, 4.
“DI Gn a jursprtencia dl Tsbunal Coratitoional existe la gr Hamada epentencias
* merpretativase, en laa cubes se alsa Ly cn tucional de on dispositive bgal
fi ele ineepreta de on mode detormsnads acorde con a Constinicibe, Ch. EXP. N*
(Qm10-2002-AL/TC, etd 29
[DISPOSICIONES GENERALES DE LOS PROCESO a7
‘quias de La Judicatuira, ln que evidentemente entrafaria una interpretacion,
absolutamente ineonstitucional™
728 Nos acertada, por undo, la afrmacién que con exe articuloS2CPComt sie trata de:
‘qa el polémico ersplao dal ammpara contvarevoluciones recaidao en otras proceso,
Seanpator AA. VV, Cig Proce Constitutional. Cometaricn... Ob, p- 45.
726, EXP.N" OMR-19M-HC TC, de Lt deal de 1990, 47.{Sy ee sp ones op sep OL orator He
“91-008 9p sg OP 1 2p L/VE-FONE-SrACZN aK ThE
sump agp eARpENE upoIcedstp mis ‘TruoBMAAUND ORDaLd O10 Ue EP
sequap oeduse yop windy mj ap epuaveuazad | adnjsuna opuen jeuossai
uo) jeunguy, fa spur 7an Run eyOPE “soon soca Ua asNq Oy
reesposd win of # eus9p (ayn eaipnd anb souorsey 9] ‘uD O18
‘9 aod ‘oredute ap osiooxd un Xo epRNDIP fistpnl UpPNIOSAK KUN 2p Isp
supe ‘nb saseyqnies ered ajunadioa oueap sopeyetay P¢~"} 2 off
dnb miraynrmus opuens jroopnynsvOD [eumqaZ] [p e\r90 onb of 20g
“yersoredure sive exedue, jap epuapooord
| opwopnunad opmuaa ey aonb epesus op ejzand ef Us OPO 9}¢9 9p ey
8.8 arjndar quaranpsooad, 9p wppaayap “seas opuonarpaooed ap
"e] uo saoyes ss opuny endy nyse op appear! e] “gAIApE as oO
‘atedine envos oxedure
9p sepuemap sey ap eeuapacoad ey mmwpe X epuspmadsein! ns yoo renu
ee ee
suatya 2an eum ab outs cena sw [8535024 0
HD cua ej © seiouianee pio[srigssO [WING Fop SOUDILD 50} opsep oaedurs
OD ex. oidure jap eisitspacoid ef ZauD}s08 ajqitoed wis ajuswie}os ON
£2 oredue exi00> anedure» op ppusimzd ap oss onsqurrpumivang “4
ep soda wo epest
S ex “SORROW SOT 30 SaTANaNED seNOKNSONEIG
81 Too Pp quMA08 9p £ 9p IL/YW-TONE-aONT SN UH ORL
CF toae ep oumam op 9p “DL WW -ONR-SIZD NAGEL
‘Py hone 9p Bae ep 90 9p SUL) VW-R-SE SN BEL
‘ety opm “31/2 Oe CELE LIN nH ee
‘ect ipisiajapyy ap ensoz, umnupe om
‘geld ak nerierrcl palin citer eae
ppenyde eun A upni_suoy ey ap KonyuID_E eMpD9] euN ab apUopLAD
san anb £3 4, “,cpeb0530%9 Sper ]DAD $04 1Ga1I09 vpond as ou ‘apua sod “op
“wep 4 est epand ou espn
aecuopdione
uao oprsiqeise saqey pend Uppay}su0%> eydord e] anb sean
vofmunsue YL e euenuaD UoLMsdienn eum s- anb ‘oredwre fop aauaut
fer qr orpaud upperepap eun ua TruopraAsuO [eUNqUy FOYPIP eH |
‘saped jap ope endie op peprreuoeminsed ¥] sepoxu02 2p
Pepitigisod ey 200m upspod oxdurays(jeunronansve.y [wanqiay,j2 #9 anb 204
“Sa 8459 Jn |5u09 ajqisod era wd “psu Opesoadxa op sou ‘ovquID: wis
seoredure enuids oxedures jap ersuaysisqns oy ayuatires
ap wane operumurepuny x oyrondoud ey as ynbe anb uppsejardaaiu &]
[eauos ep srjuax sewoz op eDUaISPAU] “we
jmwowntnsue young repemsondsot CC
‘yaomniga oTMISVD SIT we200396
mo, LARS CASTELO CORDOVA
derse referida a process donde se han respetado de modo exerupuloso el
debido proceso y In tutela procesal efcctiva en sus distintas manifestacio-
‘ie conforms alarticula 4" del mismo Céctgo Processl Constitucional, pussto
que una interpretacidn que cierra por completo la posibilidad del ‘amparo
‘contea amparo" seria contraria a la Constituciéan?®,
3. {Slo campara contra amparoe?
AL Hdbeas corpus contra hutbens corpus
Hasta el momento soto se hua hecho referencia a la figura de wampara
contes amparor cuando se ha aegumentada de la causal de improcedencia
recogida en el articule $6 CPCoast. Sin embargo, toda lo dicho respecte
aos presicable\gealmnte del process de hbeas comps, de
carpus contra habeas corpiis,
contra habeas compuss,
Dobe tomarse especial atencidn en que la procedencia tel ehsbeas cor-
cesal efectiva, peto na se ha pucsto en riesge ia libertad personal del dernan-
dante. en estrieto, el proceso que carresponde iniciar es el de amparo. En
este supuesto se ha de hablar, entonces, de samparo contra habeas eoepuse.
Por lo demés, asf Io permite el mismo articulo 4 CPConst al disponer
que tas demandas que pedran inverponerse en defers del derecho constitu
FAS ene 5.8
(DISPOSICIONES CENERALES DE LOS PROCESOS.— aI
sional a la tutela procesal efectiva, secdst 0 e1 amparo o el habeas compas
dependienda -como ya se explicd antes-, da cual sea el derecho comstitucio-
rial agredido ademas del derecho constit ruraleza procesal™,
Poco ur do 2 se peedique
tmaode al bess corpus conira hives! corpusm.
8p conto deta
slectves que puedan vulneratee através de cualquies proces eonstico-
sal, sAlo al amparo y al hdbeas corpus
Lo qu no s6lo tebrica sino también real y pedeticamente es de admitir
procedencia del habeas corpus o del amparo se define segiin of derecho
fundamental agredido, Si se ha vulnerado manifiestamente silo la tutela
7A.CH, comentarios al aniculs 4 CPCerut,
785, Ente mise sent eft. Donavon Monson, Christian. Een corpus on Citgo
Procesel Coalition, Unt apronimacain cow especial eefermos ia jurepradenca del
‘Trakwnal Constncional prune, Jursta editores, inna 2005, pa. DITA
796, Costu Commo, is tens comps. ampure ob. cit, p. 112,1 Fo-sonm af sere 2p soap DU/¥Y seat 4610 AN Sea
st onc oma)
‘oe aw uate 9p mang emang a3 eeenaedcoxpanl sxuoeiad et emran
ion expaop uouon? sande mung aude #p-9mm2 UN “HW soe OTIS BRL
9 ofn2pH) epvE) ja sxgos SunUOId oF amb yeuay
“voy 9s uptiienl vss x “sjuojape sy ererpryea 99
(i eyromme) saquszanoan ye 31g
wou) s2 ps suuausesqup epedent esos afnynroo> peu wranjosas efy}= anbs
ssundsyp oF ageez Aa] bs “oWayo vq -28@ ap asielap aqop jevorninaios
tesazaid ag waanw vy uo ojsinbas aisy “epeliznl eso> x] ap pepiiqeynuanst
e{ ap ordpourd fo wpspuaaenuos as o1esjuo> of op ob ef “rape aed
bj © ajqraoaey so1eeD weluay ot seyanbe sab sidveaye ‘reannnpop eau
-opny!;su0p suas e2ues zopasoid op ey ofps execiary exno2 oxeduse
ap epwewap vj anb peuorsransuo jeungisl ya ormdsp-seBapopzen>
cosmpaid opiqap jap ewsog
opmmiwe fe ops opiumsas wed runde upisesynsn! aire ou “reoust
Squstuipacerd un ap uPruRu [ersIpn! uEHposs eUCS oMRdE ap pup
-epoul un s an wjdanw oF A “eoredure eaquo3 osedure ap windy | eidase
Pepniqisod wy sjusuiea
‘oplun] anqos oRoAUAPIauNUaId UM auusUELESsSoU FIRSyd} “Peo
nur osasoxd opiqap [op upon sauna sod sey Sous
-eupua jepipal UoBAyoka Kun exUoD oreduse
“oe Peperen aay ap upterwoo ee
[PR bie aassuMespoun pesmooad Ope fe mVTaI RUPEE 26 VAVIET}OE 26 4
Sp o=ord ppp pepzreindas of sa prewonseans ae anb oonry oy souorua“eessasd
<> PHlenyeu 2p oun Ss opRpaye opasap }9 oO “ruCIMinsuOD Cysavap BP
°
Qu "SORIDOM, S01 2G SIMENaD SINODESOASIA
145 open uy yw-tooe-toro SN aN HD ERE
UDEEUINA #] Op soLayUT Opersa [e sec0> sx] sevardax —eUEZe ap upiare
yepedsa op so ojund ays eivg zleworsnjyeae9 omacid ono BNVOD FEUORM,
“38409 osss01d un epacead anb wird stmzuoe ap ung soutsinbos on?
“Ouvdny
VHLNOD OUVdINY® "IAC VISNSGIIOUd V1 Yuvd SOUISINOTY Ut
‘oipdum op of 69
supdisyut ap vy 25 ans epuurisep ey ‘soxouen eenjsor9p 0 peniogt Mm] # ON
-E2UYA Wy 92 eALAaye ESRaOUd EPAINY ef ap spwWape “oNE|UOD [@ 40d 15 “Pep
smn Gaur vy epuoios eyjey 03 on Jo ud peuormypeuod osaoord Jap sya
-siunpuedapur ‘oredure ap} 33 sauodiaquy ¥ epurwap e[“wanays jeeovord
vaomoo eviusyo am ae300098
~ do proceso: Esta relatividad de Ia cord repo
a LUIS CASMLLO CORDOVA
quiers de las partés, siempre y culando se haya pronunciada sobre el fondo
de la cuestion debatida. Aungue esta afirmacidm necesita de un matiz que
ampazo S6lo estard a disposiciin del demandada.
En cualquier caso, no se estara atentando conical principio de coxa
cerigumtcse cuatida sc ha chterid la eaohaciOn Rah
les, sino, por el contrarin, un proceso Hlevado en forma irregular”,
De igual forma se ha admitido esta telatividad también en la doctrina,
En.quinto lugar, el Tribunal Constitucional ha dispueste que sdto ha de
proceder cuanido se trate de sesoluciones emnitidas en procesos constitucion
ales provenientes del Poder Judicial y no del Tribunal Constitucional. La
razén de esta exigencia la encuentra e! Tribunal Consiitucional en que =éste
instancias internacionales en defensa de los referides derechos.
750 EXP, NO OS79.I957-AALTC, de 2? de ula de 1999, Lf 6
751 'Gancl, Baume, Domingos. Derecka proce astitucinal. 0b it, p 188.
752 EXP, N“0200-2002-AA/TC, endo, f,) 26.
© _DISROSICIONES GENERALES DE LOS PROCESOS.. 8
IV. 2QUIEN PUEDE INTERPONER UN «AMPAROCONTRA AMPAROs?
Finalmente, debe precisarse que la figura del «amparo contra amparo»
i bien en principia puede ser alegada tanto por el demandante como por el
demandade en un proceso constitucional, en ta medida que ambas partes
pueden ser victimas de afeetaciones.a sus derechos constilvickonales process
fs, en la pedctica seed wna figura que pueda emplear el demandadoantes que
demancante en. ese proceso constitucional
tenga realmente la posibilidad de iniciar un nuevo proceso coatiucona
contra 1a resolucion obtenida en ese otro proceso constitucional Nevado
irregularmente, Esto es asi porque -corno se ha estudiado- se enige que la
resolucidn sea firme para poder ser objeto de juicio-en un proceso constitu:
sional (segundo de tos requisitos antes mencionadas, en aplicacién sel art-
culo 4 CPCanst)
En este contexto, pueden ser varios los suipuedios fieticos, EI primero
ha resuelto en su contsa. En este cago, el demandante tendré que apelar de
‘esa revoluciéa ante la segunda instancia, argumestando -eatre otras cosas
violncida al debido proceso.
teregulaidado vialacn del derecho consttucionala atte procesaleee-Rn
eamye yuatuins as amb om js 9 afoooa as anb wf so eseuebanas sso; erste
Seno Fes8 2p run “anbipntied of anb opeimsaz un Jauaiqa opand a= 7ye 3p.
epurns squaueisadss ‘osoosd im ap eeidoad gejauonaenuad se] # opnauies
‘sree wpand evosiad run anb sey uo sequeiowag sauoDeMIIs FeO FeALSUSI EO,
SaaWino an SOsIOUA
Ad OL SANOIOTIOSHY WAINOD STTVNOIALUSNOD S03
"AD0¥d $01 BG VONACEDOWd V7 Ad NOINVISKINWN YN 1
af SoFSmorI suy uaUOETSI ag
‘(wapsays pesabaad eypiny) (esa200d
7ofUM|eU 9p ¢3ysuo!IMynAUDD soysezap ZeIOHA Bp feos PePrYIgEsOd Hj wD FIED
Truomeytisuee zanf ja anb aaumaqend Sowmmmpe ts euapazoud He spe
voxeduie #qu0> aredune jap ersepazoud x] ened sopra vorsinb
“Ar So] ap opin’ fo woo jaw eropuprrduun ‘Osa ap oquaquAEPU aqey
ou ‘otury sod ‘peuoronynewo: feunqisy jp sod opisawas zo v es]: ow Ay}
04331 srmourmsondns jruobrnsuc> osaooad ya anbsed aaquaaudout 26
Avy ou 4 ordre enquoo asndue p> ayqotauy vey outsy uppnjosss eun aye
8183 5p wus Hy onb ap —moauh os pepuE|NEain ens fevossnipas0>
ae “SOS SOT a STWR SNODISISO
"ARUODLD or o(rope aeuawe> as opens apmepe emus psaspOH arOqUMIN aE A905 E54
osspoad un uo ajuepuewep [ap siNRHOUSRE ois{A oF ota RqRIaSaId a5 9S
ans ayuaruaswoouy pe pagry ow mnbe “seazasqa oprpod pace 2 outa)
somauaja sns ap examb
Jeno up wampoyp peeverd wang €] & [euolsmpsvOS oyso¥op ns seAUEHS A
osenoai Un ie ou zod jeuofpninsos o(AesBe op asenoes 2au0d
amut pzpod ou ‘opeoonu vy as pepuemiaas Ans peuoPn|135u05 oseonsd
(9 Wo opeponoap fp "eTuOD ns uD UouaIMOS EpAEEL epundlas eys9 15
“waesie of onb uponfoses e1 va ezouing ¥| smBasunn.ap uy w epLTesu) op
-4n335 e] 9p oquonare:sumuoid |» ae>eng & vipa ap avyade ylogap “wALIa/0 128
dod vjanry &] ap oraes%e oysaisrueut o> epruaigo-opis ey esualuae ws2 £
‘ey [euapnin suo? osazasd UN Us OpepULUL
“ap tm jg ‘osss0ad fe sepnoust u> sreaxop opuaioey eananje jesazaud ean
1s OpMISIA vy aj 28 ajunurejsandis uoind ¥ jeuopiNsuOD osaD0Id UN u>-Op
“EpuTWap je OpUsjal OlualurrioRes [2 <9 “apd exo 20d “aTpOUIE eR,
corvduse exuoa
oredure jap worsesadioiun ny ened soxsisbas sopeucjouaun soy ap ogni ja at
-o1yoa as ssoupdiy eisa v “ypwop Of 204 “sowNeIMY soys939p soy ap UpHIDIONd
2p sojeuopeuniuy sowsiueseu £9] ap so|durs js ous ‘omduiE eaptOD OF
veduw un op uppedane| | $2 eu ~o5r3-epo1 us- aspuodsanios ans o7y
‘eq¥OuOIN epee e| FeMGoUD UIE or es BARS OpeEUN
oid ey as ef yer p “Trumgug oy Outen 298 ¥ eA EEIEIDFA! as ans yeUo!a
‘osama onan asa op ebueysUT eu 4
‘94 feuorsnanzue> jevmen2 fap onan| e anbuod yas “epuEisuR epundar ey ap
epeanuas e] eusyuod A osmmOaT jopEpENnR wxUP9p PUNGUI, [7 JS O19,
‘epumaap vj epepuny op
Wy 35 anb priser anbiod ‘ye opeupuseay gaqey ore ja "TUODNIE
‘euieale op oxmaes je opepuny exepap ruomnyTuOD [eUNQUL BAS
‘vagemg OTESY Sint me200100
us LUIS CASTHLED CORDOVA
juecesy fiscales, siempre quedichrsreslucianes na lrg sido otis y aye
so dictadas sin preva audiencia ol inteesado. Es decir, procederd inicar un
proceso corstitucional siempre que ta menclonada resolucién haya sido
Sbtenila en contravencidn al derecho de delensa del magisteado 0 Fiscal,
derecho aye constituye un elemento bésico de In tutela procesal efectiva.
‘Como se pode advert, seuere una sillitid ent Io dispresto en la
ma via), y que se haya vulnerado la tutela peocesal efectiva al no-mativarse la
resolucidn o al haber sisto emitida sin. aueliencla del interesade.
fo, no se ha eiccunscrito al procedimiento judicial, sino que se ha hecho
extensive a todas aquellas realidades procesales independientemente del
Aimbito justdico en el que s¢ locaticen.
En aplicacisn esteicta del articulo ¢ CPConst. (piteafoa peimero y segun-
doh se pve de amp act Hin pc esi oe Wa cot
Por tanto, para que proceda el ampara contra resoluciones del CNM
debe concureit los siguientes requistor: que sea wna resolucion defiaitiva:
pone Ia destitucion o ta no ratificacién del juero fiscal
I SON INIMPUGNABLES LAS RESOLUCIONES FINALES DEL CNM?
La interpretacin que se acaba de hacer en el aparatado anterior, sin
enibargo, parece chocar contra el artiealo 142 CP, en ef que se dispone que
[DISPOSICIONES GENERAL ES DULCE PROCESS a
4[njo son revisables en sexte judicial las resoluciones (,.) del Consejo Na-
ional de Ia Magistratura en materia de evaluacidn y ratificacién de los
spositivo constitucional pareciera que estd haciendo invia-
demands contra las cessluciones del Consejo Nacional de la
‘para arguinentar que constituctonalmente no esta
judicial de las resoluciones finales que eritael Conse-
“7M. Se dinpone en el articulo 154 CF que «fsjon functones del Consejo Nacional de ta
‘Mugiatratura:(.)2. Apliar ia sancion de destinucie alos Vecales de la Covte Supe
Sapremor, especsivamarie, 2 los joecrs y [acales de todas las lnstancin. La weschar
‘eh final, stv y con previn susie del interessdo, es lumppugnablersae ty nese
“Shipeve sm ep entan eae 4 FORME VY-TORR EN AN Pe
“Rerre Sxopei sox sis op ene ui Wo ou fs
“scqrOWDISNS ap AL sebeaow ve op tna oem tno mb
2782 Un wo oman uepand anb ‘sounisp sono” ou A “e830}0 3) upEM
Revo wy anb saouespe K say soy ap osjusp euprrsals woos ersper2s0 eas
1 opuomanajos pane ops wy opUENS ANP UPfonOEsT eh nee
{asi ans yapod anvawnyeuoradanxe anb seuye us aistsua> A esoullsd wise op
mpusnaocuee §2 JrUSpAINEUAD peUNgIAL Ff Ep onb vores epundas ey
‘gusTegpal upessepapenf
8] ap sapan! tj ‘reupzie sywop rod wusioy wa ‘ouapaniia wasared a.309
Jena) oprumuog ns ap ond 1 epezqwuit 225 epand yeuojamipsua eussou.
fun anb 9p oypoy rae euoparnsvoy jrungay. ja gleams os ey
yevorpnayssusa
opal [9.09 soppionta> sows A soidinaed ‘euocisedsip srulp x] 09
2 ojunjuns wo “zpep s9 “eoayusayess boeiaucuany wun ap aia eopnaysuo9
oatiisodsip tan op uiptsepaidiayin euong wun anb TH ofMaNTe ps aued
“Ap “syeauoumque ggatape a6 Px ower ‘enbsod upisons e] vauwetd a5 “eu
-oymnyyswo> jori6> op ojalgo 226 vapond pen Jw wine anb sauo}anqosoa
Se| 1859 JeuonmINSiCD [uNqUE P aEpENtP FLuaKR anb upasens ey
"Teuon)1;su03 joujues fe souNuIEE upEsENaDe 2p SOITUIP aT
ou an’ *,-PepHEN se ey eisey SL /V¥—ZO0T-6se “eg |e wuRTURE NS apsOp
JNND Pep sovopnyosar sey ap jruarnysuos yonUOS JS eed SUOZEY “Tt
AWNOIDN.
“LISNOS ‘TVNNERLL 3G VIONSaNgasning V1 Na IvsAVO v1 TT
“oususp fap upisMoIA op
‘poems ey 299893 TeuorminswoD zon! ye eyuiad ‘sapeuror>maHueD #14992
‘ued upiquuer anb «2 “g9 261 olny jp ekzapussdeap soomd ouias easen
4p SpSEMNE A upHENEAR ap TURE Ue LIMENSTEEY B] op [eUCDEN, |
‘WAoMNgD OTNUSYD SINT oe300102
3 LLRS CASTIELO COnbOVA
dos en la Norma Fundamental. Por consiguiente, sus resoluciones no evden
lesione una faculted reconocida en Ja Constitucién o en log instrumentox
intemacionales en materia de derechos humanos=”™,
FSALEXP; NL" COS1-S005-AA/TC, de 18 se mares de 200. To.
F30-EXP, N°MO-2002-AATC. citada, (1
30 er 2
261 EXP. NO215-205-AAJTC. cade, f.3.
762.ERP, NS L941-2012-AASTC cade, (4 3.
[DISPOSICIONES GENERALES DE LOS PROCESOS.. 3a
2, Especial referencia a la motivacion de las resolucianes de destitu-
ida y de las de no ratifieacin
A) Inicileriteri det Tribunal Constituciomt: a matioacié de las resolueines
ide no rticin
Conwiene hacer una heeve referencia a ta motivaciéi de las resolucio-
nes de destitucién y de no ratificacidn de los magistredas del Pader Judi-
cial o de los miembros del Ministerio Piblico, Ya se coments anteriormente
‘da la figura del debide proceso. Entee ellos se encuentra, como se fa argue
rmeniado linens ariba, ¢] proceso en el sendo del CNM,
154.2 CP), ¥ la segunda consiste en {afplicar Ia san~
jos Vocales de La Corte Suprema y Fiscales Suptemos
vote de conciencia,
‘A partis de esta diferenciasign, ol Trbunal Constitucional fue det pa-
recer que silo las rescluciones de destitucién, en tanto se trataban de me-
didas sancionatorias, debian ser debidanente motivadas para cumplit con
764 Cle. comentariog a] aetculo & CPCamst.