Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Inicio
EquipamientoTecnolgico
Internet
Software
Cajndesastre
recherche...
Jeudi,14Janvier2016
NDICE
ARDUTOYS(ProgramacindeproyectosconScratchparaArduino)
Inicio
EQUIPAMIENTOTECNOLGICORobtica
critparLeopoldoMosquera
EquipamientoTecnolgico
Lundi,14Janvier201308:27
AulasDigitales
Tweet
Didcticadelatecnologa
Redes
Nuestrosalumnosvivenrodeadosdeobjetostecnolgicosquemanejanconunasoltura
endiabladasondispositivosconlosqueinteraccionanatravsdebotonesydiferentessensores
demodoquegeneranefectosenformadesonidos,lucesomovimiento.Suponemosque
cualquieradeestosgadgetstieneciertainteligencia,capacidaddememorizareinclusopueden
detectarloquesucedeasualrededor.Sinembargo,paralamayoradenosotrossemuestran
comoobjetosdotadosdeciertamagiaymuypocaspersonassabranexplicardeunmodosencillo
cmofuncionan.
Robtica
SeguridadyMantenimiento
Internet
Software
Cajndesastre
Lainteraccindeestosdispositivosconvariablesfsicascomoluz,temperaturaomovimiento
sucedeatravsdesensorescuyassealesdebenserprocesadaspornuestroprotagonista
principal,elmicrocontrolador:chipprogramablequecontieneinstruccionesprecisasdeculserla
respuestadeldispositivohaciaelmundofsicoexterior.
REVISTAINTEFP
2013(11)
2012(49)
2011(53)
EnlarecienteedicindeCienciaenAccin2012quesecelebrenelCosmoCaixadeAlcobendas(Madrid)mostrunaseriede
proyectosconstruidospormisalumnosdurantelosltimostresaosenelaulatallerdeTecnologadelIESdondeactualmente
trabajo.ElcomndenominadordetodoselloseraqueutilizabanlatarjetaArduinoysumicrocontroladorparaprogramarsu
interaccinconelmedioatravsdeunsensorcreoqueelpblicoasistentealaferiacientficasesorprendialverlos
resultados.
2010(36)
2009(47)
MARCADORESSOCIALES
Therearenotranslationsavailable.
Hardware
Megusta
LICENCIA
http://recursostic.educacion.es/observatorio/web/fr/equipamiento-tecnologico/robotica/1083-ardutoys-programacion-de-proyectos-con-scratch-para-arduino
1/12
13/1/2016
Esteobraestbajounalicenciade
Creativecommonsreconocimiento,
nocomercial,compartirigual.
HacedosaospubliquenestamismaplataformaunmonogrficodenominadoArduinoblocksenelquepresentabael
potencialdelentornodetrabajodeestatarjetautilizandoademsunsoftwaredeprogramacinbasadoenunlenguajevisualde
bloquesdenominadoAmici.Comohapasadountiempodesdeentonces,estesoftwarehasidomejoradoporsusdesarrolladores
ysiguesiendo,enmiopinin,interesanteparasuusoenrobticaeducativa.
Sinembargo,hansurgidootrasopcionesdeprogramacindelatarjetautilizandounlenguajedebloquesgrficos,yentretodas
ellasyoheescogidoparaalgunosproyectoselsoftwaredenominadoS4A,quebasadoenelprogramaScratch,tienegran
aceptacinpormisalumnosmsjvenes.Existeademsenestamismaplataformaunmonogrficoquenosintroduceensuuso
tituladoDesarrollosdeScratchpararobtica,EnchantingyS4A.
Diseodeundriverdeconexinconlatarjeta
QuizselmodomscomndeconectardispositivosalatarjetaArduinoesutilizandounplacaprotoboard,sinembargoyo
http://recursostic.educacion.es/observatorio/web/fr/equipamiento-tecnologico/robotica/1083-ardutoys-programacion-de-proyectos-con-scratch-para-arduino
2/12
13/1/2016
prefierosolucionesmsrobustasyduraderas,demodoquemisalumnosfabricansencillasplacaselectrnicas,conlos
componentessoldados,quedespussepinchanenlospinescorrespondientesdelatarjeta.Paraestemonogrficovoyautilizar
unaProtoshieldcomercial(modeloadafruit)paraArduino,enlaqueirincorporandoloselementossegnvayacreciendola
complejidaddeconexionesolasposibilidadesdeprogramacindelosproyectosqueirpresentando.
Laprimerapropuestaconsisteenaprovecharunproyectoconunsolomotor,elcualrepresentaunaespeciedemolinoconaspas
giratoriasconstruidoencontrachapado.ConuncircuitointegradodenominadoTC4424puedoamplificarlasealprocedentede
latarjetaArduino,incapazdeactivarporssola(conunasealdesalidadeunos20mA)unpequeomotordecontnuaode
encenderunapequeabombillade3V.SufuncionamientoestbasadoenunpuenteenHabasedetransistorestipoMosfet,y
disponedeochopatillasdelascualessloseutilizanseis,porloquelacomprensindesuconexionadonopuedesermsfcil.
Comopuedeobservarseenlaimagen,hesituadoelintegradoenelmediodelaplacasobreunzcaloelcableamarilloconecta
elpin5conunaentradayelcableverdeconectaelpin6conlaotraentrada,yentreambossesitalapatillaGND.Es
importantedestacarqueambasentradasdebenactivarsedemodonosimultneo,yqueambospinespuedenserutilizados
comosalidaanalgicatantoenlaprogramacinconlaconsoladeArduinocomoenS4A.
Alotroladodelintegradoy,enlneaconsusdospatillasdesalida,hesituadounaclemaazulparasujetarloscablesdeun
motorporelmediodedichaclemadiscurreuncablemarrnqueuneelpinVindelaplacaconlapatilladealimentacindelchip.
Enelproyectoheutilizadocomomotorunservotrucado(eninternetseexplicacomohacerlo),esdecir,sinpotencimetroysin
topedegiroalos180,peroaprovechandosumecanismoreductorysobretodo,elpiecerodeplsticoqueacopladoasueje,
hacequeseamuyfcilhacergirarcualquierelementoenunproyectoademsestosmotoresconsumenmuypocaintensidadde
corriente,sonmuysilenciososycadavezmsbaratos.
Porotrolado,laplacatambinincorporaunaresistenciapulldown(vercaptulo3deArduinoblocks)de1Kohmioparapoder
conectarunsensordeluztipoLDRodetemperaturaNTCdirectamenteenunaclemagrisuncabledeestecolor,conectaelpin
analgicoA0delatarjetaconunadelaspatillasdedichaclema.
Primerprogramadeejemplo
http://recursostic.educacion.es/observatorio/web/fr/equipamiento-tecnologico/robotica/1083-ardutoys-programacion-de-proyectos-con-scratch-para-arduino
3/12
13/1/2016
Unavezpinchadoeldriverenlatarjeta,deboconectarlaalequipoviaUSBparacargardesdelaconsoladeArduinoelfirmware
deS4A(vermonogrficoDesarrollos...).Terminadoesteproceso,puedoabrirS4Ayversidetectalatarjeta,locualse
manifiestaalprobarenlapantalladelordenador,lavariacinnumricadelaventanacorrespondientealsensordetemperatura
quetengoconectadoalpinanalgicoA0atravsdemidriver.Debemosfijarnosademsendichovaloryaquedeterminarel
umbralnumricodefuncionamientoqueyodeseeparaelproyecto.
Comopuedeobservarseenlaanteriorimagen,elmotorempezaragirarmedianteunasealdesalidaprocedentedelpin6
cuando,medianteelcontactodemisdedosconlaNTC,sesupereelvalorquehemarcadoparaelsensoraprovechotambinla
http://recursostic.educacion.es/observatorio/web/fr/equipamiento-tecnologico/robotica/1083-ardutoys-programacion-de-proyectos-con-scratch-para-arduino
4/12
13/1/2016
programacinparaacelerarydecelerarlavelocidaddegirodelmotor,yaquepuedomodularlasealdesalidadelpincomosi
fueraanalgicayvariabledesde1a255,simplementeescribindoloenlapestaacorrespondientequemeproporcionaS4A.
Cambiodesentidodegirodeunmotor
Elproyectoqueheescogidoparaejemplificarestaposibilidadeseldeunapuertacorrederahechaencontrachapadoyenlaque
conectodossensoresdecontacto.
Alpulsarloelmotorgiraenunsentidoparaquelapuertaseabra.Alcompletarsuapertura,lapuertapresionasobrelapatillade
unfinaldecarreraycreandounasealqueesenviadaaunanuevaentradadesensor,esdecir,aunaclemagrisquehe
conectadoalaentradaanalgicaA1delatarjeta,consuresistenciapulldown.Trascincosegundos(durantelosquese
enciendeunledverdepinchadoenelpin13ysuGNDanexa)elmotorcambiardesentidoparacerrarlapuertatrasasignarle
untiempodefuncionamiento,despusdelcualsedetendryesperarporsitienequerepetirelciclo.
EnesteproyectoutilizounmotorconreductoradeloshabitualmentedisponibleseneltallerdeTecnologa,loquedemuestrala
capacidaddelTC4424desoportarhasta3Adecorriente.
http://recursostic.educacion.es/observatorio/web/fr/equipamiento-tecnologico/robotica/1083-ardutoys-programacion-de-proyectos-con-scratch-para-arduino
5/12
13/1/2016
Iniciacinalarobtica
SialdriverTC4424delapartadoanteriorleaadodetrsotrodemodosimilar(ahoraconsusentradasconectadasalospines10
y11),podremosmoverdosmotores,detalmodoqueuncochecitoopequeorobotestaradotadodelaposibilidaddeavanzar,
retrocederygirarhaciaamboslados,biensegnunatrayectoriafijaypredefinida,obienenfuncindequedetectevariables
fsicasasualrededorlosejemplosmscomunesenrobticaeducativasonesquivarobstculos,seguircambiosdeluminosidad
yladeteccindelneasnegras(uotroscolores)sobreunasuperficieblanca.
Estamos,porlotanto,encondicionesdequelosalumnosde34,puedanadquirirsusprimerosconocimientosderobtica
conlaprogramacindeunpequeodispositivomvil.Hemontadosteapartirdeunatapadeplsticoredondatransparentede
unenvasede10DVD,alquehepegadoconlatermofusibledosmotoresconreductoracompactos(delosmsutilizadosenlos
talleresdeTecnologa)ademsdeunaruedalocapequeademetal.
http://recursostic.educacion.es/observatorio/web/fr/equipamiento-tecnologico/robotica/1083-ardutoys-programacion-de-proyectos-con-scratch-para-arduino
6/12
13/1/2016
Funcionademodoquenormalmenteavanzarrecto,ydespusgiraraunoyotroladocuandolossensoresdetipoLDR
detectencambiosenlaluzincidentealacercarnosataparconlamanocualquieradeellosdelmismomodo,podemosprovocar
suretrocesotapandoambossensoresconlamano.Puedesucederquelosmotoresnorecibansuficientetensinmedianteel
cableUSBcomoparaaccionarlos,porloquebastaconconectarunapilade9ValaalimentacindelatarjetaArduinopara
conseguirsumovimientosinproblemas.LasecuenciadeinstruccionesenlapantalladeS4Aexplicacmolograrnuestro
objetivoutilizandocondicionales.
http://recursostic.educacion.es/observatorio/web/fr/equipamiento-tecnologico/robotica/1083-ardutoys-programacion-de-proyectos-con-scratch-para-arduino
7/12
13/1/2016
AhoraelinconvenienteesquenuestropequeorobotestunidoporcablealPC,yseharanecesarioelpasodelas
instruccionesenmodovisualalaescrituraencdigotextoenlaconsolaArduinoparavolcarloalamemoriadelatarjetae
http://recursostic.educacion.es/observatorio/web/fr/equipamiento-tecnologico/robotica/1083-ardutoys-programacion-de-proyectos-con-scratch-para-arduino
8/12
13/1/2016
independizarsumovilidadrespectodelacercanadeunordenador.
Paraotroejemplomscompleto,heaprovechadounaestructuradepiezasLegocondosmotoresytraccintipooruga,alquehe
aadidounpequeosensordeinfrarrojosCNY70(suconexionadosemuestraenelcaptulo3deArduinoblocks)conelque
poderdetectarcambiosdecolorenunasuperficieplana(lneasomanchas)ademsalasomarsealbordefinaldeunamesa,el
sensormodificaigualmentesusealdetectadayelmvilpuedereaccionacambiandosutrayectoriayevitandolacada.Tambin
incorporadosdiodosleddesealizacinconectadosalospines9y13,quesonlosquequedanporutilizarenelprogramaS4A,
yaque4,7,8y12elprogramalosreservaparaelusodeservomotores,comoveremosenelsiguienteapartado.
http://recursostic.educacion.es/observatorio/web/fr/equipamiento-tecnologico/robotica/1083-ardutoys-programacion-de-proyectos-con-scratch-para-arduino
9/12
13/1/2016
OtrasalternativasdeprogramacinconS4A
TrasestaprimeraysencillaincursinenlaprogramacindeproyectosdeTecnologacabepreguntarseacercadelas
posibilidadesqueofreceS4A,comoeslautilizacindeunservomotorcon180degiroutilizandoelpin12,queviene(juntocon
el8)yapreparadosparaestefin.
Heampliadolatarjetadriverparapoderconectarunservosoldandotrespinesmacho,enlneayenesteorden,atrespuntos
conGND,5Vyelpin12(atravsdeuncableazul)yhebuscadoeltpicoproyectoalquelosalumnostratarondedotardeun
movimientodevaivnconunmecanismodebielamanivelaperoquenuncatermindefuncionarbien.
Setratadeunareproduccindeltoromecnicoquepuedeverseenalgunasferiassehaprogramadoaadindoleunsensor
deproximidad,detalmodoqueelmvilrealizaunvaivndeatrsalmedioqueserepite,hastaquesecolocalamanoauna
determinadadistanciadelsensor(valorumbral)yseproduceelmovimientodevaivndelmediohaciaadelante.Elsensor
GP2D12esmuyfcildeconectaralatarjeta,yaquesucableamarillosesoldaraenelpinanalgico5,elnegroencualquier
GNDdelasquetienepreparadalatarjeta,igualqueelcablerojoenunode5V.
OtraposibilidadqueproporcionaS4Aesutilizarlospines4y7deArduino,queestnyaconfiguradosparasuconexindirectaa
servomotoresdegirocontinuode360caberesearque,aunquesonfcilmenteprogramablesparaquegirenenunoyotro
sentido,suponenunaalternativaqueencareceuntantolaconstruccindepequeosrobots.
http://recursostic.educacion.es/observatorio/web/fr/equipamiento-tecnologico/robotica/1083-ardutoys-programacion-de-proyectos-con-scratch-para-arduino
10/12
13/1/2016
Hemontadounprototipodelmodomssencilloquesemehaocurrido,utilizandolapistolatermofusibleparapegarlaspartesy
haquedadocomoseobservaenlaimagen.Respectodesuposibleprogramacin,heampliadolasconexionesenlaplaca
soldablepreparandotrespinesmachoparacadaservo,demodoparecidoacomolohiceenelapartadocincoconelpin12.yen
paraleloaste,quedandotodaslasconexionesenlaparteinferiordelaprotoshield.Elprogramaqueheescogidocomoejemplo
incorporaenlaclemadelaentradaanalgicaA1undetectordefinaldecarreraenformadeantenadealambrequeservirapara
evitarlosobstculos.
http://recursostic.educacion.es/observatorio/web/fr/equipamiento-tecnologico/robotica/1083-ardutoys-programacion-de-proyectos-con-scratch-para-arduino
11/12
13/1/2016
Conclusin
UtilizandolatarjetaArduinoyelsoftwareS4Adelibredistribucin,esposibleensearalosalumnosdeSecundariacmoson
capacesdecrearyprogramarsencillosproyectostecnolgicosconlosqueserposibleinteractuargraciasalapresenciadeun
microcontrolador.
http://recursostic.educacion.es/observatorio/web/fr/equipamiento-tecnologico/robotica/1083-ardutoys-programacion-de-proyectos-con-scratch-para-arduino
12/12