Está en la página 1de 29
ETICA Y SALUD REPRODUCTIVA A. Cervantes C. - R. Cook JG, Figueroa P.- S.L. Isacs. - M. Lamas R, Macklin - R.N. Wilson AE, Pérez Duarte y N.A. Sanchez V. S. Sherwin - Samuel W. Bloom compliacion e intoducciin de: Gloria Careaga Pérez Juan Guillermo Figueroa Perea Maria Consuelo Mejia DUVERSOAN os mm ay iii Agradecinientos Conrssesen ae eta pine selec de artes y documentos aportard elementos para promover la ds: usin ética sobre diferentes temiticas vinculadas con la salud reprodictiva, en un marco de respeto ala diversidad, a partir de unt mutiplicidad de enfoques. Agradecemos el apoyo brindido por la Fundacion Ford al proceso de trabajo ‘que hizo posble esta antologia,y hacemos un reconocimiento {la colaboracid de Laura Najera, Araceli Cervera, Martha Donis, Roberto Rojas, Rosa Maria Mares y Teresa Motte ‘quienes hicieron aportes esenciales para laculminacin de 1a publicacién que ponemos a disposiién de la comunidad académica ‘Avouro Ssvcne Viz Introduccién a la ética* Issmopuccio Lonrsex captlo es una vlecsin de algunas propests ti aanito Sanches Vaquer elaboratasen uo bro de ia, ovesrad par un rive de intaducci al esto de esta Sipe mwtic, Por ello, legan a planers algunas ideas con eat ey Saccionesalleratves para faciitar la comprension de te store: No qusimos elimina eso, si bens ino na eee Boe as 1x pars qe pir Sr mis epresentativos en wt rire trade cetoxcomceposy ociones bases, eval emesenta reflexion ca Tene para prs Se hace una nnn ene ls problemas moras) icon, fos vale se selen confundi en la elena tilana ye go ello es una buena oportunidad para emperst 8 Sei ch atance de la lca, Ademds, se rata de vicar esta deers conocimieno dentro de also, aa vez que ee rel ee. nouns isciplinas de as cuales se enrigusce ya ns oes Hert Snes tclevantes come oon a pscloia, aancoplo fa soi Ta sociloia, lderecho y la ceonomia pote. Telegu aprtado se ncusiona en! coaceto de resp sabia unitate aura defini de a misma, sno revisando rnlones para la exsiencia de la esponsbiidad moral y TBismrando as ponibes coaccioes exteriors esters qe 1 fone enredicanest en uncieto momento Seincrsion eel tema itera, come ma eas condos sia onsbidady sc hace ua revision de la elacn ene dr Pcs th icra ‘contrastando las inter raion sycicines eras de deca, tera ant Con oe eda an conmetetn epic Sp de cts ic son aj deen arma i tas condicionames que la misma ética propone is ‘normativo de Jos mismos. " ae El tec apd vil I pectic i tan de bias en conten ection y bse nests truccin de dicha moraidad. Como una forma de conc esta ‘ecm de txt de Sines Vang, pr liar so ‘rencia 4 los articulos siguientes, se incorpora una reflex yee tropone scbe condiconantessocsin,cconimiconypoltcat ‘farses may ren ode esr ea. Dentrod ln ace etc ston de Jeg ad ene ls sexo a as desigualdades esndmics ys conelye Oarero De La enca* Problem mas morales y problemas éicos asl zor pie no fo Dabo compost Ge hice ayer am amigo 71 pest de qc me doy tents uc St cumplimento me produce ies prjuicis? Si lgien acerca a mi sospechosamente en la noche cao soe yen pe put Sarma tbo dps charred she me pn evar, pra vital ego de ser tacadb? Con felt os actos criminals cometdos por los nazis n a Segunda Gera ‘Mona, sidados que cupiendo érdenes mites, se roe cabo pucden scr ecndenads moraimente?Debo desi la Word sempre, o hay ceaiones en que debo meni? Quien Yin gucra de invasion sabe que su aio Zest colaborund con Gletonze cdcbe ear, movido por su amistad o debs denan Gate como nig? cPodemoscomsdear que es bueno el bom: Fea se esta cantatvo om el mendigo que toca. as pace Terstao cnrete cia -como patrén~ expos implaablemente Mice rcs empleados desu empresa? Si un individu trata de fires al tie,» Ias consecuencts desu actos son negatvs para Mgpetos alos gue se proponi favorce, ya gue les cust mis Mito qu tencicin, deberns considera que ba obrado cores Heessve un punto de vista moral, cualesquera que hayan Fito los elds de so accion? on econ caso ne aa de problemas prictcos,e ec, Jpotioman qo se plntean es elacionesfetivas reales de For ndieduos con cos, oa juga cies deciiones yasiones ccs Se ema, 2 su ver, de problemas cuy slucion no slo Becta a suc que se los plantea, sino tambien a ta w ts per Hee aie ns consecuencis desu decison y desu accion. Tee cctsccucncias pueden afecar a un solo indviduo (eb0 fone a verdad dbo mena X?); en ors aso, se tata de 06 fGonee que afecian varios de ellos grupos sociales 4debieron Serie soldados mais as Grdenes de extern de ss Fopees? Finalmente ns comsecucocias pueden afectar a une Permunidad entra con la nacion (dbo gvardar silencio, eo Pombre ci ist, ante Ys pasos dun aioe? Tre stuacioncs como las ge, por via de ejemplo acabos de enurna, og individuos se eft a nccesiad de usar ee creaia a noma ques denen por has decd dignas de pecetmplidas Fans nas som acepadastmament yT000- Mein oiiemoras de acuerdo con els, los inidvos com: pens yc tieneo ot dber de star en una wo deci. En roe cube demos que el hombre se comport moralmente,¥ eae comportaminlasuyo se pone de manifesto una sec Se sos camisetas dein ‘ahumana, Acerca de este comport a onprtanie, i se fut de una docs flex portato no pune esponaneo o natal Jos dems juzgan, conforme mbna oma eablcias Ast pues, teneuos por un ado actos o redoe de comportase los hombres ante cers prcblemas que lamarnos morals, por 1 to, jscos con fs que dices actos so apa desapr bados moralmente. Pero, a su ve tant los actos como los us ‘morales presuponen certasnormas que sefialan Toque se debe hacer As, po ejemplo, el juicio "Zdebiédenuncir& i amigo trade, presypone la norma “pon ls intereses dela pata por cia J a anita ‘Nowe cocontames, pues, en It vida tel con problems prc ticos del ie de ls enumerados alos ae nade puede sstac. se. Ys para resolves, los indviduos resurren «norma eliza ‘eterminados actos, formlan juices. ye 3 formsan juicios, ¥en ocsiones, plein de terminads argumentos 0 rzones para justia aden adopt 4a, ol paso dado. Todo esto forms parte de un po de condita efectiva, tanto de los individuos como de los eropo sociales, tanto de boy como de ayer En efecto, el comportaniento humans ‘ritco-moral, aunque sujet a cambio de un tempo a tro de tna a ora sociedad, se remoata alos origenes mismos del hom te como ser socal. ‘este compostamientoprictco-mora que se da yen as for mas mas primitivas de combnida, sacede postrionmonte at flexin sabre él. Los hombres no solo aetian moralmente (es decir, se enfrentan a certs problems en sts relaciones muss oman decisionesyeealizaneiertos actos pars resovero, ya vez juzgan 0 valorun de un modo voto esas decisionesy esos Actos), sno que también reflexionan sobre exe eomportamiento Prictico,y lo hacen objeto de so refer. Se pasa del plano de Ta péctica moral dea eerfa moral ambi, de la mora efec tv, vivid, ala moral eflesiva Cuando sd steps, que coin «ide on ls albores de peasant oso, estamos ys propia ‘mente en lnesera de los problema treo -merales. 0 eco ‘here eos robienasprictico mars, os os ne enraad. $l iviun corto 1 Fei al nn dnl poles de 0 rae gus acto pa ee ena, 0 ant Fe car uc eet prs msi con ayuda de ona ne uc concep seta tina, Seri he aaa ceanls copra deenconrar cyclo qe dee resets canes 1 cn pod dsl om 8 Me soa condca ss ores 0 on conse Meese gr pene a cordate det Sle Fe tad cont oa eos Hobe Heer stein concn probleme ict Hee coco En cant,Sefint qe 1 te 90, Fer oat qu coneponia ster aw indo con Soe ea fru tn on roca general ee Tse aera menor de oro deci Bree uc ona estan iin m0 dep de tne aoe cre chen, posal define ques foto west Sea ins esr en el mare et coals bones Fane cont cn divers Stacons parca Bren sn crn pce nr nt comport a pv, clo sunt, problema practic ee Pc moter end camel re ai de solver wes ints del tae gb le ae esi feta de os hombres, oped ie Fe rsa tan pin en trond aor ecuador sabre teria fg POE tee pao qe debe tae om. as posts a acres abun vran, por sport, dune er 4 taconite: a al rere producto i rman, eer See ebiema cals asean nn oo p> ea untamenats, como ion os de efi acer © ees es dl comportanicno moral diferencia oes ree acts huma como ips vida clemica,c are lato social, tera Fl po ‘ema del esecia dl acto oral emit aco probes ingen ‘anime ef de ls espana. Slo cabs hilar de coment, ‘mito mera cuando el sje quc ass somportacs respon e sus actos, pero eso a su vez entra cl supucato de qe he odido hacer Toque questa hacer, decir de qu ha pido re dos 0 mis allermatvs,yactar de acuerdo co la dein ‘mada. Fl problems deaiertad dele vlanta spore Parable de de la responsabilidnd. Deir oben un ita «16m concreta es un problems pricticomoral; per ivestigra ‘modo como se elacioaa a responsbilided moral com litera YYconel deteminismo aque etllan sujetos asso cts es un ‘Problems teérico, cuyo estudio correspon ala dca, Problema ios son tambign el ela obligatoridal morale deci dela ‘tauraleray fundamnentos de Is conta moral en cuneaconds ‘a debi, as como el de a eliza mal no slo como cp. ‘individu, sin ambén como empresa colecva, En su comportamiento moral-prictico, ls hombees no slo relizan detrminadoe aos, ino que ae, desi, formula juicis do po slo juzean o valoran scion o desaproaciondeelas scienteylbremente a ciertasnormas elas de ‘cca, Teo esto toma Ia forma Iopica de ceros enunciadon roposicones. Agu se ofrece ala ica un acho campo de eat io que en mista tempo, ha dd lugar a una pa eapeial de ella que ee ha dado el nombre de mean, coy tea ‘consist en estudiar Is naturaleza,funeiny jsiiaci de Ios juiios morales. Un problema metadico fandamental, cs jeata ‘mente ext whtimo; es decir, el de exaninatsi pueden ease "azones 0 arguments y, ena as, qu tpo de zone oar menos para demostar avalide de un jucio mol pate, lament de as moras movales. Los problemas tericosy los prctics, en el terreno mora, 5 diferencia, por am, pero nos allan separadon por una sala nslvable. Las sluciones que se de os piros no deen einen el planteamion ysolucin de los segundo, os fe a ar cn Coe cares pan aon copra T Bheango de ac BS ccs ieslucion daa soe prmerosinfaye en fa ora Hitiita sobre todo cuando se tata no de una étca absolutsa, ‘oral des nvduos ode a soni. Perla tre fundamen ‘al 6 Inca ox a oto torino se, expla, exclarce: in ‘estigar ua realidad da peosucendo los conceposcorespon siete. Por oto ado, la relia! moral vara sticatene, com ella ss pricipiosy aonmas. La pretense formar pi ‘pis y norma universal, a marge de a experiencia istrica ‘mora, dearta fuera de la coral realidad misma ge debices exlicat. Cierto stain que muchas dctrnas cas del pa ral Sus datos y conlusionesrevsten gra importance lex men dels origenes fuente y naturaleza de In moral. Los ano plélogos han logo establcercorelaconesente la enrctra ‘socal de una comunidad y el cigo moral que las ie, demon ttando con ello que ls noemas que hoy confarme a macs eh 0 moral actual, paecen en algunos casos inmorales come la de ho respetar I vida de los aneiane y de los pisiontos- respon ‘den a certo mode de vida socal. Las concusiones de los att logos cnstiuyen un seri advertenca conta os iteton de Tos trios de la moral que, desconccendo la relacin ene ta Y las condiciones coneteta scils, tan de ce 1 1 plano de To absolut detrminadesprincpis y ams que comesponden una forma concretade vida socal. ¥ esta adveenca se keitima simismo con el estudio de a historia de Ia moe como proceso ‘de sucesin de unas morales efetvs pr ots, 4 4 de morales oso ene emp in Ts Siexise una diversidad de mo in cpio, yn sex ls scidades gues ise ea wo Gen dio, in ssn eo eels as Reseprovids qu precedicron sas sites hts ers amoral ha de eter resent a OP S humano que varia se diversiicaen el impo. El ano 1) el hisoriador por oo, ponen ant cabin, 5 fp ora 9 Hr Bbpotros bx relatividad de las morales, su cardcter Fa ibiar y sucederse sociedades — ree ica qu pues ora ea mania sx Meta rane oe eto poste sin ac eins rc. ear i ta pn Seem i ane Be wi so cotijen oq sein aol osupristia de nea ss pane lances de sora ol problem de eso in de morales efectivas, existen Mrs aves y esi sn to npectos sin laos, Feet er ennucen, levine «un lan mort TP paperioe. En suma, la antropologia y la historia a la vex que com Faayes a estblecer la corlacon entre moral y vida 20a oe alcom humano, o de las relaciones Fimponen coerstivament, al ca fp y ocr Leica se halla vine es asimisme, coal economia pol ica come cienia del relaciones econimica que los hombres ontaa en el proceso de preduccgn. Ess vinclacdn eae or Dae la elaci eect en a vida social de lo fennenos eo _smices con el mande moral Sets de una econ ena dob plana: 4) En cuanto gu las relcionesecondmicas ifleyen en la ‘moral dominant en une sociedad dada. Asp ejemplo, sistema econsmico en equ la fuerza de trabajo se vende omo mercancia yen el que rige a ley de la obtenccn del ‘mdximo benefice posible, genes un moral eps ind ‘alista qu respon ala de ure El conocimiento deeox moral tiene que basarse en los datos y conclusiones de Ia ‘sconomiapltica acerca de ese modo de presi, @ sist Em cuanto qu los actos econicos-producién de Bienes Iodine el trabajo y apropicin yditntucin de elloe no ‘eden dejar de tener cera coloracin moral La sctdad el abajador, la division social del trabajo, lak formas de Propiedad de los medios de peodacci la distribu 0 ‘ial de os productos del erabajohamano,pantan problemas ‘morales. La fica come cencia de a moral no pede der eo 1a sombra fos problemas morales gue planta, particular, te en nuestra poe, Ia vida econsmics ya cuyo ealane! Imietocontibuye la economia politica, somo cine de es ‘elaciones econiicas ode los mexos de produc. Vemos, pues, que la case relacion estechamcot con las Ciencias sociales, ya que ef conportamiento moral no ex sino na forma especies del comportamiento dl hambre. qu s pone de ‘manifesto en diverss panos: piclisico, soil edie ul tai, jurio, religiosoo esttic, No obtant, la elas dela tia Con otras cienciashumnanas o sociales, que ene por base "a esrecha reac dels diversas formas de eonducta hema puede haccrnos olvidar su objet espetio, propio, como cen fe conpontaniaco moral RESPONSABIUDAD MORAL, eines dela responsabilidad moral Ble proamente moe on aquellos ea los qe odes Bernie una syonsaliad no 20 oro ge se popes ic por os fesuladoso onsceencian des Sino tam por low res fa prolcna da responsi ora e halla est us Uznd,asu vee ald a cei ibe han, tse amie qu pete ene cera itera de opin Pdecisica cabc hacerle responsable de sus actos. No basta, Pox ‘elo determinado acto conforme @ una norma regia ¢ ee 1s diciones coneretas en fet eps determi ne cl mare SL opion y devson neces par poder impr wna ppomshind mor dens platen est cust: c¥sndo so ls condones Bsn y sce ur pdr mptar au eo oa spon Pins era por eer a? Otanbn ets rm Pen suc ccc pete sfrmane qo invine oa Sout sl puede cui total parcalmente (fespocsailida? a Desde Arsttles contams ya con una via respuest Tas cvestoves: nella se scala dos condiciones fundamentals 2) eel xeon ignores canst StS: Sten qu su condones um carcter pane la causa de sus actos esé en él mismo (0 causa inte a5 nae apee Co asec) ge Te oie 8 ectuar en clea forma, pasando por encima de s volun: 0 Sea quest conduct sa ibe aft rms ota as iad os emia bi ean epnsia Pore ccm alpaca ad Hera dy ida aq como coaceséa) permite eximi al sujeto de a ‘responsabilidad mora La ignoranca ya responsabilidad moral Si slo poemos hace hacer reaponsble de ts acts alto que clip, dvde yatta comcleeneme, ex evidee que debemos cn de responsabilidad mora al gue no Gee cone de ‘consecucncias de au acca. La ignorancia en este amg ato sea sex fe presets como ona condinexieme de wre ‘ Ge a vesponsabldad As hemp gud lec Yn bt de pies cael una each spect dino Te pode acer ‘Seated os inne mr sc i ncn ee i ee over en€l ra reac an devapedble. Clr lr anise adi ssp ro css ah, ey Samet sec ae Scrrrs sed na ii ‘ignorance esa de a respsabidal corespoin Stes de ¥ rmiicniracan X y que, una vez en ell ad suceptbil anole adviern de In step Shit Fame el oben en ois pln sone ‘moralmente responsables de lo sucedido, ya que conocfan La - Stall de as omens pes fra el 0 DpenooecrorALAcn Miaato po x. Veo, pes, queen un cao In ignrani Seen oral cn oo, justifies plenamete 6t oo, debe prguntars acto segido: It inorancit Irae nn condi ste para emis dee espe re ys de la ignore exe de responsi Mee snes sx rosa es hay cinta cn Mae eno qc po tor sonst oie eas oy Meonur. Ea poeas palabras 18 an0 Fee said, ya gue él mista es responsable d& Po o gue debi saber aa ooo eros salad ates, a gnorancia des cea Heber ase se acta, dt cardte mora ea asin -de So edad de sus consecacncias no poede deja st ea paicularmente Cando es debidh a nivel en ea aujto en su desarrollo mal personal o a ala sociedad ens eservovimint iti oranca 0 pucdeeximi Tease nor ee et ita en ie fae dew desaall Treen cl aca, Ba ccc, 0503003 Fees sn ue desc aie a Hi ne ell, co a parca de GU ae elie an ancn ¥o- 50ET SD da Por ia imposibilidad subjetiva de ‘superarla, queda exento de seth mort si omen pe en Soe tcna somo ins comies Be Biseste esd 1 punto de visa deta neces | histérico-social. La Ba ei il ea ida trey cle te Sy nao mora cmecenenen el nnn cdc come. Geena gn pe compl, elaine op Ma i foam enna cae os oe FS, ee eas pot ae ee x bres 3 peo pcan econo C0 ISOS PO ce cn china dea tmp cn comporaiento orl ms lt del mac isin scl en (qu cae ado lca dl ul rau crac poll te pos vatar mrsmente ae eco. neha “yt pod Gejrde ignorr~ com to ignoraba in meat asia Ges tempo -Arsac, cel ecav er anu eran, 4 o0 a tinpleisrunect, Dad el nvel de decrollo soil y {epra ola sociedad en qu van, no podem baer espe ‘50s indviduamente de sano agulos homies Poe Consigucnte, o podenos consisrrtostampoco resposables ‘oar del tate que dbus exclave, Cone Poa tere responsabes do que gnoaban yds as condo ‘es econdmicas scales yepnitals de sci eg excl ‘nae ao poland igor? Tn sua lnignoranca de ls renstanciss,ntrlezso cone secuencie de los ato humanoy, pei xii individ de syrah pol po can er ada, tt vez, cuando individ en cc ose espn does ropa pvreca os eck, camo coms easing Stl por unnes penal opr coethnics y st tes ee onan de Popo so. Coacciin eteriory responsabilidad moral Lasegunda concn fndamentl aa que pds haces spon sb soaps eta sy i aca de tal tn6l mimo y wo povengs del exerio, e dak, age oalgien Ghee oblige “con st volntada relia dicho aco, Dicho moos termina se equere gels pena en eesti mo se alle sometida us coasinexteio Cuando el agente moral fe ence aj linger de ua coset exeion, pete onto sore so acto se ciel cami deen Ja Aisi popin, ealzndo aa un co no excogido ms deci er 6. Como seals Aste, ln coectnexteror ode po ‘ero deslgpcicunstancas extn que bl acta en ‘eta forma conta la vountad del agente, sto de alguien que f it pnccvccns a AEs ences yvountaiament le lg a eliza nt. n0 Pr cx dec, que el agente noha eos i decid Fr sunos cnc la coucine i Ieee sued, es sechisimo~ para tensa que no queda mar deed y acta conforme P7Eppetonss propia ts cancion tan ue een gnc Mibtaresitccia a la coacion det agent ru incl par a propia vida te utr entra esg08 experiencia histnica ihc sao: sje ai Hom Pees Fe esse respira: ooo mods Mp esc ont pervs ae lage pe ve potie a tacer Toque realmalmente no ober desea, EL Pf ea croncsexcsado moralment poss a essen pal ene un nite, pasado ec l sto piers Bominiy cl control sbre sf mismo. Moma casccion exerie pocde anlar fa voluiad de agente mo- Tryst eso esporsbiiad personal, per eto 0 pte Pete cx un enti bso, ya qu ay casos en ge, pest Tetons exremas, le quod un marge de opis pr tno Fe rstsidad moral Por consguiente, cuando Arsteles feta susencia de coaciin exterior ‘mo condieign necesaia rrp mor, too sigites qc el agent nore bres en ning cso, a dicha cone in, que sempre qe Ta a ceapoc rained ht onsen ro Sco coment ea Maida ora. ¥ es reducei6n seria Pesce cuyes consecuencis afectan enos lima tatindose profndamente a amplios Nestor Sa poblci,o ala sociedad eters si dae xe fespeco, logue sce en el foso ro teen: Norcnber contra los los races dl narsmo lem: Sfegst de clos acpi so esponsbilidd legal, menos an. for pr los ermenes cometidos por os zs Todos alegaban © Wari ania dees hecho, bien necesita decomp Merapetors ¥ sax se compara Mento con mayorrinin en cal Ton mis alos genes del errgucas inferior aes ign de enlermedadesinfeeciosss, totter). Es evidente que ‘ignorancia, en unos casos, o la coaccin, en otras de acuerdo com loge tes arma stoma pan ee ‘causa fuera de él. . oe Conccin interna y responsabilidad moral Sicl agente noes respons onsale deo actos qe tne a caus fc ‘ded owe encanbo ictal oyna es eee © fuente en mismo? :No pueden dane acts cya cae late el interior del set. yd lo cules seagate mene? Antes de responder ets ocsdones,detenoe msn {45 en minos goers, hombre slo pus sr sine ‘esponsable dels actos coyanaturaera cone) Cone ee cae pe rv. comm dea por aa euatencta dua casi exe, hallan not domins Pind deo i rmaciones generale, demos deci que {nv norma” responsable orale el tab Imetido por pero gue nolo es. por el conta el cleponsy ner por inp seal nas cpl “sds un esponsbdad mora. Per, cpaanes dear mera esposabe al nurivo que maisca tn es sul? Lhe gr cs Sen an ats cesium coma a deca a sat Pr De cn oun ge pecs ors Sse toa pa Se rena scan ecponana eo ena tpan tn mat ei sape Poca ear jai topaeen mead rican mies rl Se ro or Sate errands eat porcr post pat to cers rnin wn tn ne on pena een ee gn eng no pe concre sa hl ten cna ee a er stp cert Boe cowsenenee ac goo Ba os haere oe aes inn Pee nts ma sgn Son rc agg em ae ssc ou cnt gear por Mee eet Sone capo, gue conor ee ncn tne ae ee Bees Sess eta) soto, ee ce ornare rely ose Oe cacconmramin eee suo escent 1 que las p:rsonas que solernos considerur normales no actian en Torr ao na concen inte esse, angue eid ‘ble que se encuentran sempre bajo una cocci interna raiva (Ge deseo, pasion, impulsos 0 motivackoesinconsicrcs et enca) Pero, nomaimeae, eta coach irr noes a pose ‘oss como para alr la volun dl agente mole tes op ido, J, po ano, contre una responsthldad moral en eas {we mantene cierto dominio y contol sobre ss propios acts Responsabitidad monly tbertad Lrespomsbild moa rege, como hemos visto, asecia de caccén exo intro ben, a postal de sence mayor o menor grado ell Prepon, por consign, qe Agere acta som rest de na Cocca tet jr fd so naga prs acre mae Como fo ee dson Ge aa como uri actus cos do hte cua eto modo La esposaliad mol fe pone, pcs la posi deci yar enon coe et ects ces cin de rl casei xt SE a aan ntanca oHs rly comes cate xe 2 nr i nc a pe eo Be eur insero en ua ed de Wikionessncaes (econ ee oa pate Seria re nes xa oor ase pte denser ee ate ow congra mr ie» ono inn dso ee nat clin en tan a te) espa oe a annie smo a profess, Estado, tba, astos compart anc a ce con yl omen tr apevamente 0 Pe Fae 2 eo noma ors ome F tenemos, pues, tres tipos de instancias 0 factores sociales que arava co 1 Relaciones conics. 0 vida eco el sei Frau vorganzacion socal y politica dea sociedad, Pestana isolic, 0 vida espinal de a sciedo La vide econsica le alsa de ta mora! La vida econsmica dela sociedad compecnde, en primer lat a produscisn matenal de bienesdestinados a satsfaer las nee Fidadeshumanas vitae: aliments, vestise,alojase, esters El descollo del pocsign desde la poe yimitada produ ci de lo tempos primitives, bist a aamerte magoiizada 0 futomatzada de ueston ds mara, en cada socicdad y en ada poct eve leanzado pore dominio del hombre sabe Ia nat ‘lea, Peo os individ no produce iladamente, sino que se {cca worganizan de cierto modo para per dom, con st trabajo, las forza nals y poneras a su servicio, Para pdr ontaen dterminadasrlacions, qe se refieen tanto al modo de Paticipar en a podaccign misma (division socal de abajo). omo ala Frm de roped priv 0 social) sabre los meios Ge prouccion (insumentos, iuins, iias, tetera) ola ‘manera de dstiburc la riguera saa: Este conunto de relacio es de los hombres constityen la base econdmica de a sociedad ) weciten, desde Marx, el nombre de elacions de proccin. ‘Lo econémico comprend, pues, tanto la producién material misma como ls relacones stiles qu los hombres contaen en tll Uno yet aspect constiyen tna totalidado modo de pro- fluccin dado que cambiahisicamente:comnidad pei, mode asitico de produc, eclvitud, feodlsino, epialismo socialise, La vida econdmica de I sociedad stan humana comb exal- quiea ota forma de vida, ya que el hombre aparece necesara: ment en Tos dos aspects antes sido: 4) na produccién material en euanto que como taba ‘a fuerza produtva ya que pone en movimiento su capac tad o fuerza de rabajo (muscle inflectual)-y en cuanto ‘ge larson -coma creain de objtos des que satis facennecesidaes humans vale slo ene semido park ‘yen ls rlacones de procs, en cuamto qu és 80, Jen definitive elacones soils, bumanas or arses ome, canon no pd de de aa era Ln poems ore gb Scr dbs uu ren precise ek annotate ct prose como rot so de an lions de sei a ase rec gb abs cs easing wanfomadora sobre uo Me Tdajoceune activa pict consents Ts bjt aco, aque wanna Le rs anor de ls wal» otal dao que mene neces a sence ue a ies 0 proves nto dts 0 tro. evel Sng sm mans in con instomenes 0m mate ena pong de ells avian st Ser san votaerbemen predetaa. Fee joes comprehen pues Rome ge on mene i even abe retina ose soya ta fe rot ort pop ata? (lea como st BUNS mel tafe alabama se Ufa ets medion smeTios de Po ey ncn cn eer)? ese et pt de Peete caconcs de podcin oe Ses, i Formas Meus cstsn™ placa una are ecnstines Heme 2 Sputum» ee saan a gpenn pod cof aon ala copa net Y aml wT anafrmar sje de ella como proctor consums ory soporte de as olaciones de produceién-en un simple “bom be econémico", es decir, ew mera peza de an means 0 sse- sma esondmico, dejan por completo un lado as consecvencias que tenga paras moo de integrase e dicho sstoma. Soo st ‘reduce Inhumano ao econo, el hombre qd espal- das de la economia ~cemo pretend los evomomistasclisicos Ingleses~ la vida econsmica deja de tener mpieaiones morales ero esta explsin de los probiemas morales de a vida econ ‘ano es posible por la sencilla rasa de que o existe en le ea ‘dd tl “bomveeconimico"; Ete es slo una brace, ya que ‘no puede ser aislado del hombee coereto, real. Por comsiguien- ‘eel mode como wabuael aber, el uso dea mga y Ia en cay el tipo de relacones socials en que se efcetia a produc yl consumo, no pueden dejar de tener consecuencias morales ar él como hore el Signfcacin moral det trabajo humano. El rabajo entra ‘un ransformacn prctca dela naturale exterior como es ‘ado de lacul surge un mundo de productos queso exist por hombre y par el hombre Ene abso, este despliega so po ia capacidad erator al hacer emerger un mundo de objeios en los gel plasma su fines y proyectos, imprime su hue omar «como se humano, Po elo ene abajo, la vez qe human ‘aaa naturaleza exer, el hombre se humana a mismo, ecg, desaroay eleva las pteacasereadoras que domitan en {El trabajo responde, oes, ana necesdad espcticamente Fnumana,y por ello ea rg sco el hombre rab a finde sbi tir umanamente median la creacion de un mundo de objets Stiles. Por ser una aetvidd creadora, es vlioss, pero su valor radi ante todo en sv poder de humanizacia. Dea también su ‘valor moral el hombe debe trabajar para ser verdaderamente hombre. El que no aba y vive, en cambio, a expensas lt taj de fos demi, ene una humana! que wo le pertenec, 5 decir, que él minmo noha comtrbuido a congustar yeniquecer ‘Una soiedad vale moralment lo que vale en ll el taba ono actividad propiamente humans, pacino ts via econo a tat ec iho ‘ce halla inserto de un modo u otro en la vida econémi Be msn cocoa a relia oe jr devon fsa comiealementee& ” oa elon codices Peo mays ine sen sean oe an apnea marl ian que abil mar una moral acorde con ela. Asi por ejemplo, en und ro doce ante oo, ne para sbi y aman il ae ip etal es. pve, eran Ge res yor foe sete is sfocedc ya qe cade en apenas a epesn oe demas Se forest. so ata Sn, poe covert 8 Sonn wera dle, sino pose ah Pa ee ena gue seid ropa 10 A sin pve 12cm ee POS ey ets impeen a soit Meas econiic, sn ese dl pode setae la podion tons etn ver sa em dl mb come incon eee cine para ana moral super, et wis becbs uno se cone co torn da comand feractura social y police la via moral nv cn consi oma pte eens Buy® a epee 9 cs nea se Siete cg des ne y seni) a ese mma ene Snes ¥0 fami. Pec comics ese 2 amp inl cle ors ovapecinespcfca,quda ade una comunidad 2 svat soz véraerz de tabajo eco o profess. livid ex sims, sind no de un Estado w orpanizacin pola yjrdica al ue sella sje la poblacion de ur tei, sale I que ago jee Poder por mecio del gobiero, EI Estado oo se confunde on aca, qu es una comundia humana etablccidshsrcamente Y sugid-sobe a base de acomnidd de tertorio, de vid eo mic, de fisonomiaespirtaal y de wadciéa y cults nciona tes Un Estado puede ser multnacional,e decir, comprende va ras nscones. 1 inlvidve, por ellos eiudadano 6 un Estado yale, ene uns pata. Finalmente los Estas las cine forman parte de una comonided nteracionl. Los individios, or ato, no lose sestenmiemios de una comnidd human Aeterminada, sno de una cominidad itemacinal a ayes Pro blemas (los que planteas a elacones ete os Estados ots, entre las diferentes naciones,o entre los pcblos) no pusden Esta mul de grupos sociales, aos ques ala vineulado l inividuo por diversos his, inflye de distinto modo en la rmoralzacién del indvidoo al uzar condiciones yexigencas es peclfics a su comportamicnto moral. Pero al miso impo, 50 ‘ropa acuacin como cominidaes humans tiene wn significado ‘moral en cuanto que cotribuyen objeivamente a a realzacion ecierta mora oa imtaroimpadieldesarolo de ova Dteng ‘manos abort en las pecliarades del papel que desempetin la ras dels comunidades humanas antes enuteradas en el teeno ‘moral La familia Por sr la forma mds elemental yprimiiva de ‘omnia humana, a faila ha sido Hamad I tla social En «lla se eliza el prinepio de a propagacin de laespecie ee: tia, en gran pan, el proceso de ediaci det indvidao en sus Primers aos, as coma formacion de i personalidad, Por xo ‘sto, revise gran imporancia desde el pun de vista moral. Com rede, fndamentalment as telacones mate los expos y entre Pres jos a afar eenrtejenlazosnatraleso bilo sos (de sangre), elaciones scales, que son las dominant © toe form acd comin sor como seminiento qs ev soe ct carr sa ani a se bas nde scone fan sei aaa aeons hist re por iets see nc han io mi Eee at home ne como as elicoes fee Dspus de contcone ens tempos me | Sanono de pup, enc go sings mini seco ea aces sexes ene ls ita conse eon pr el matin npn econ ma ca So on varis mp) se pnt co el aio spe aa sla i encase smn por ue) 9 a aad (er rei ae socenzna mtr amu, ef Cons ania ue gta oe re avacony sjsu aha depenencia mats reed Fe ania cs aoa dein conga ue dois sc nena Cons apr ean Benen Fac conuees Sn emg, drmt a isin mal eo mae um gai unter Poo) con ual mia emis ah Feu ret alam Lo pees de at 0 apa y eto dl cen mbest 0 Bria ment sci ea eth i on pram; con han eva SF Force siniemo mor de la i incmamcpcig sol Jt Hy ate ee bun ur ese hace ea ily en win Sel nc de itn scl Je spo 9 de a srs dla poduca se pera uh Poe de mancipacion socal y material, cada vez mayer, dl mie. [Esta emaripacsi de la jr va companies veces de 0 a ments equines ares low mips pasado ens que el hore ‘ie ll sobre todo, un bjeto de expt en eases piv Tepiados de adoro, Peo en a medida ea que em nuestra pc, ‘mujer participa cla yex mas acivamente ex la vida economia, Socal) cull © Jebiita la dependencia social y material 3 {ge estaba sujet ysis rlacions con Tos hombres cobran un ‘ereter mis par y ibe, e dest, ms humano ‘Aigo srejante cee en mest das conc cambio que x pee en ls elaciones entre pales eos en general ete kos Jfvenes de ambos sexos La rebelda de los hij conta las ea- ‘hones autoritarias dl pasado, enrafa una rebelkin contra pin pos morales que ya no comesponden a forma y func dela Familiaen nuestro tiempo, Lo anterior no representa la dsocion <6 la fra mucho menos de a oral, como tampoc repre Seotan al discon las elaciones mis ibe ete os jovenes de fmbos sexos. De logue se tat, en realidad, es de una gradual Tiberaci de la mujer de su dependencia socal y materi, sf ‘oo dela desapuriin de a ducacion paar! y autora ‘dels ij. Lo que se hunde cada vez mis con la pretend iso Tein de a aia tradicional jstiicacén moral de vastos sevtores sociales It stiti del amor por elder como fbn te dee unin conjugal la rica de a menogamia y apie {ela poligamia, 1 manipoacin dela mujer de los jovenes tomo objets carats de inciaiva yibertad propia. familia como verdader lla social slo cumplisu fa i sin se separa del edo socal y no reduce u bien propio st ‘trecho cial fami, desvineulndose dels intereses de 10s ‘ens La far conservard un alto vale moral para ela y para In sociedad, ies una comunidad Ure, no egotta, amorosay racial Tas clases sociales Los inividuos enn iatresesy asp cones comune como miembros de fs grupos humanos que I= ‘mamosclises sociales y que se dstiaguen, sobre todo, por et cpanel prc (parle co especie aera: pogdnd ye dtbucion de a igus SO- Tat tncees dew individu a una clase socal wo aaeene Gueminad fundamen por c= “i asoviady ex ndependiens oc tan, dl ee ste qe clindvidao tenga desu conn mie sean on mereses 0 misia stonco social de eli. pra no confunde ambos plans e iaiguela fad cae scl laconcienia he 8 crac verde sraleza mis, ion needs y xpiaioes comune os mien cv ada allen exresin en un conto de icp ce lng oman par su eas rae. 8 1a kt gue eet contenido de ce rescieart soil vip ona pr jerpo eal Sopa dea comunna pemiva cose 0 iii Pc aaa 2 conundrum ren en lanes 9 ade, jrargzada como lf “cme as or de un ser feud tro s ny de ea Waa eels cabin de wages sr expla operon exon 9 pea uns ass por Be re decyl arse particle a moral eo Jo's ehnan rent a a potension de una orl w= eds nla, eo oxonoce est patil Do mas as morales cones haya de stars mt gus con a coutue en Sino grado at oor iho de que a ua cae ssa coespondh un mo sey porta, no se pueda ei om gue rr Sapo sus nrees sales ition at aexa htc sca no ial et do comct- fundamentals: Que cl inv -aangue eondicionado por el marco m0 MAGE clas aque prtenece~no deja de ener un compor tact ro, ie y ems, cua es sponse personaltete 1) Ques ben la clase sei no es responsable weralmente dou comportamient uso que no a eepido libremente ya ‘ue esta elacidn so es propia de quienes a hacen conscien femente, cx devs de los ndvidwos reales, su actaacia no deja de tener un sgnicade mor poo ueaca que eerce fen el comportamiento de lov inividuos y porgue 80 propio ‘omporaminto de clase obstaculizao faverece, en una soe ‘Sa dad, la resizacion de certs moral Et Estado, Como insti social gue eetce un pdr ef tiv sobre los miembros dea sociedad, ene una grat infencia fn la eealizaciin de Ta moral. El Estado cere ete poder te ‘inte garaniarel orden yl nidad dea sociedad tas de tunsistema jury de los bcanismos coer comesondien tes. Pero ss fanciones nose reduce és; comple ambi las ropins de un Srgano de direc y ogarizacin de aspects Fun- ‘limenals devia de lt comunidad (edaeacion,fnanzas obras pablas, asistencia soca, etcetera). Por oto ldo, el poder est {al nose apoya exclisivamenteenel derecho oa fee, sno que pir conta en mayor menor grado, con el consenso volun taro de lo gobersdos, o cons revoneimiento por la soieda enters De ahi su pretension de niversalidad ~pese ase, sobre todo, la expres de eras sociales particule ain de poder ‘contr con el respaido moral de I mayor parte de los miembros {dela comunidad social [Lansturlea de cada Estado determina su adhesin os alo es y pancipios morales qu, a través de ss instiuciones, est interesad en mantener y difundi Pero ningdn Estado, incluso Tox mas despsicasyaritaros,renuncian a cubrir con un manto moral su propio orden juridico,poltico y social. Por ello de fcuerdo con la naturaleza del Estado en cues, se elevard 8 Incalegoria de pncipio moral a eld al ditador, el respeto ala propiedad privade ola inervencin (isfrazada de procs) en sno un Estado abieanente rasa, comer orl comunidad el expec y Tbr i oa ava spuetamet eo. ra food ear en onan con a al he oe eon pcp, ala pr namplo tor de Sain eg rar en conan cn i resect pach sa apa aco pon co el mast fk Me eat eela com un btu, dee pu pan eno ade tee ost mo Eucaeearla orl ia piv mene moral y Eto cs cacti de 8c it Seu ein eganiaicn pari seal dun mo vrata demic eh = Sooo hag unos formal y exo. Se ata ger comtuye odo Exo cualquier aac tse no anes efectvancte una enceit scat Na pos yen letando uma moral gb e Bem apoyo mis profundo ysincero que el meranent es en, enero I privaizcin J xt x eo a nel paras enw e600 fo ein del mor pital dela sociedad eizacion dela moral, Juccién material ys rlacions que Tos hombres contraen Pe si como la orgaizacién social y esata que coTespon- Mihecorlacdn de las diversas furzas socials, no agotan ea ipuno ios factors que inerienen 0 ify em a ea- siottc le moral Ea toa sociedad existe, adem, un con vie ideasdomiantes de diverso orden y una srie de ins ite ve encargan de encauzaraso duds en ie Sect elas portencen las ideas plas estas, juri- orice, tdter, ast como ak organizacionseinstiucioncs arcuro shoo vizosez culturales yedativs comespoedicnes. Dentro de este mundo dowlpce espa! hay gue stuar tanbiéa a inuenca gue £0 futon da, eereen sob ls coeiercias Ios podroses me ‘ioe masivon de omunicesin (peas, cine aio y television) ‘Ents divers elementos idsoldgicas contibayen de distin modo aa reaizacin de I ora. Ee arte yl rata de una pocn te encarean ceras ideas o acids éicas, el ear, ‘Resear, jtce enum sent otro una inlvencia moral Eas Frstitocionesedacatvas ens diferetes niveles se posta yt tude jsificar, con mayor © menor énfasis, el contenido dé una Thora En fla s ncuea deliberdamentedterminada moral 0 ‘Blea trnes de la expovicin,encao defensa de iets ideas hora, sino ms especicament a tavés de a educain mora {etvca que se persue con la exaltcion de toes, y con jem pos de acttodes pads presente, tnfoenel plano mcional oma oniversal. Em este sentido, e sistema educativo de un pls seme un clvado pap na ealzacin dela orl parc Tarmerts ena infancy I jventad EL indviduo se va forma ‘Scanerdo con una moral ya isi que see propone y jsf ‘Ame esa moral los individ reaccionan de diverso mado 8 ‘i dsjndoseimpregnar totalmente po ella, ya enigueiéndola ‘ desarllandola hao el impact del propio medio soca oben, Scomtizndola la eta al contastarla con fos principios que fos fo de la moral vigent,o cols experiencia que Ie oft su propia vida Perla inlvencia de Ins ideas morales ena précis, a afi mac efectiva de una moral aves dela actividad esis ‘Bc lanoiedad, no se reduce seta moral eflexvao queria, que ¢propne,jusific ydifnde desde as nsttciones culuraes ¥ ‘eativas sino que siguentambin otras vias. Tenemos ea pri- fhe lugar los paises ms arasados~¥ tanto mis cuanto mayor ‘Su araco mately esta a aemacion dela mara por la iad a rainy las costmbes. este nivel las norms mo- {ales sc imponen al individ sin gue examine atvamen turalera'yconsecuencns el interés personales bila mora seas aceyadspsivamete. Pero augue ct indviio Sr ear, eat porn ii 0 os see ere po copie dea capadd si ye To cnr n se movers Po ors Ea. Atra ten, cl eiqusiiento de eee aria dc espossliad pesons ea que seas, oe tod, asta ae one epee rica i ana moral reflexive ne 8c rc Pe madi, ee asm ie y consi Sr yropi expo a spond, pcs 2 una ctapa infers de rin queweomp yo ni anigeda EE ent de pa iene vida Ee nn mo exe, conbuyende a 88 mr a amtar gant el re de ish emit dl nid, eacotanos tambien nse Munn mova fora Se pone de munis Fn taves de sin mass de Bos connec acs ¥pormas se aoa Pe ef acre amoral una forma 8

También podría gustarte