Está en la página 1de 192

w.

mk
*

* -*!

<$:f

??~

81"*"?-!

!PTij

- I
f*

itlii?

fcf
-

MJ
t r

il i

'

Ziber Iteyf agoge 3foannid.


Ziber l^bflaretioe pulftbue.
Ziber ibeopbili oe vzinis.
Zibcr Hpbo2iTmo^ Tteypo.cu m'
tiquatraflatioeinoua

Xbeodo

ri ga^e elegantiifima.
Ziber wonofticojtt Tteypocratis.

ZiberXegni^al.
Xiberapbo2i1mo2um

3S>amafceni.

^lofcultmmedicinaej: ^Co2nelio
jCelfoejctracti.

Bpbo2tfmo2U5ll5ypo.
advnamquacpegritudinem per

^Collectto

tinentium.

////*

fc>c

JL7.?7M-tAb

ttyfagoge^oannid

CT3ndpnntTf9Y%oge3oannfct
-**
acJ Zeani Balienu
diaiw Mutditur in fcuas partes.f.in tfreotfcjT*-Vi
p:acticam.luaro5 tl?eo:ica i tria biuidtt:fcill nP a<
cet iu conteplition e rep naturalium * non naV :
lium :s eas que (Unt contra nam:ex quib* egrt/
tudinis* famtatts?ncutralttatis? fuar cau/
farum * (ignifica tionum fcietia p:ocedit:quado extra curfunt
aiem quattuo: J?umo:es ercrefcunt:ejc qua occafione vcleje
Qua ftguificatione egr ttudo Ipabeatur.
C23e rebus naturalibus.
vo naturalcs funt feprem.f.elementa : comtnijrtioca
compofitiones:memb:a: vtrtutes opationes: fpiritue

Be

t alij acidtderut frts alta ciuattuo:.f.etatcs:colo:c6


* biftantia inter mafculum i femmam.

figuraa

CBe quattuo: elementis.


Xementa fUnt quattuo:.f.ignis.aer.aqua.* terra.Ugnfo
calidus i ficcus.Hcr calidus % fcu midus. Squa frigid*
Ipumida.jCerrafrigidasftcca.
<F23e commixriontbus.
OOmmijctiones funt noueimocto inequales:* vna cqua/
lis.be tuequalibus vo quattuo: fut fimplices^oc ert cj
lidum ?frigidu:?Inimtdusficcu.tquattuo: ejrfeis copofi/
tc.f.calidu i l?umidu:caltdu i (iccir.frigtdu fyumidu :frigid 5
f ftccu. Cqualts vo eft qft cfimoderatioe co:p*fcolumc buctf.

C23el?umo:ibus.

OOmpofitiones fut quattuo:. f.fanguiso1egma.colera

bea a colera nigra.Saguis ert caltdus * Mtdus.flegtnci


frigidum i feumidum.Colera rubea calida *t ficca. Colera ni/
grafrigidasficca.
CH3eflegmate.
KXegmatisautemquinq3funtmodi.rt autem flegma
falfum calidius*ficciU6ceteri$:infectum t>umo:e colc
rico.tcrtflegma buke pertmens ad caliditatem c frume/
ctationeminfectumfanguineo.rtsacre pertinensad frigt>
ditatcm sficcitateminfectum melaucolico. rt etiam flegma
vitreum quod nafcitur er magna fngiditate t coagnlatioue:
Hcutinfentb^naturalicaiotebeflitutiSiftedaliud frigidu %

Ttyfegoge
fcttm<aum:roud*ofapotemnonl?att: fcd ptopttom

W*

ltetfrisiditatem*l?umiditatem.

rnhSftw tnodie conftat. ft colera rubead


ottgo

^'^nurinCaU^fubftantiaW

O^.^
20

^^ ;;\S"'^b
e

caUdatcuiuu

cpc.ft * alia eruginofa ad

rn^

^ertn^^^^

CO j"ftnuittuo::coBcmfnntqucdaptu

co::cpar:

fJSS
^^ inmiurat
^gt vafa fpma

Kft^**, wru

SCrterfc

bu6 scfcruwnnvt funt

fl^ft?W<-?^SSSftSm mtmftrat.Sfit vo

m cb:isaUaw:wvtut^
eotum quihtas *"3. cnuMUMK pmguedo:* caro.
ne:quefantfterconu^
Slu funtquejy*

"$

vtdtftomacVt* reneeun,
BOteap:mctpaimusfnndam-tw.v^
t d#
?crtmaromncfCBl.

^SS?W^*
.-VrVL ZV
^f+$r<*
/

Jomtdd
que mfniftratraltera cut tniniftraf.Sed Stia vrrt* cai mfr
mftratur modo gener.mmodo nu tritmiodo pafcit.Dirt^aut
quc mmtftrat f uo mmtftratur ei:modo appetit:f rettnet:f zi
gertr.f ejrpeUit que &eferuiunt pafceti vtrtuti:queadmoduni
cft

p.ifcen9virtu8nutril>itKtgenerativirtuti tofcruiuut
fcue.X)ua

que irnutat cibu:altera que info:mat:quc in fe

tlie

Mflfc

runt.Tlcim p:io: vtrtus imutat ctbu f mtmftrat virrutigene/


ranti fine fnfotmatione.Secuda vo imutat f mmiftrat genc/
ranti virtutt cii inrotmatione:fed infotmatiue virtutie opa/
rionca fut qnqj. snrimilatttia:c6eaua pfowbiftafpera f leut*
<T23e virtutefpintuali.
^pw virtute fpirttuali fcuo p:ocedunt: vnum operariuu:
alfud ab l?oc opcraturoperatiua virtoe eft que co: fcil*
tat f arteria^f iterum conftnngit.Hb operata tfo l?ec nafcu/

\J

rur:ira:iiiJignatio:victo:u:?n.itio:aftucia:f fcllicnudo.

<DBe virtute antmati.

j^Odiaeavirtuemacoplectif.ieft vna virtus antmatfec} *-**$


^*:o:dtnat f copontt f Mfcernit.Secuda que mouetur vo/
luntario motu.Zertia q fenfibilfs vocaf .Bc otdinatiua f bi/

4: j*~<f>

utf

fcrettua f cdpoftttua vtutc l?eq>ceduiit.fantafia iti fronte.


cereb:o..dknio:ia in ocaptttoJDirt*
Cogttatio vcl ratio

voluntariemobilielacertoa qbueceteramembumoue/
rur mouet:que voluntario motu mou euf .r>tnus tt.iq^ fend
btlts conftat vifti.auditu.guftu.tactu.f odotatu.
operattontbus.
Tpera tioncs twobue modid funt.Sut opatiouestquj/
rum vtmqueqj ftngularttcr quod fuum eft pficit vt eft ci
biappetitudpcatiditatemf ftccitcitc.Oigeftiop caliditate; %
bumectattonCTetetiopfrigiditatcf ficcttate.erpuUio p il
lud quod eft frigidum f bumidu.Suttt f copoftte que a ouo
bus eoponunf : vt cft fcefidcriii ?f depottatio Ylam &cfidertu j
wtute fcupltct compomf.&ttap vna eftque appcrtr:attcra q

COe

fentit. Stomacbue enim

fuam manfionem

fcntit

jDcpoua

rio tf o fcuplict virtu te vet amplius componif : vna que ejrpel/


littattera que atrr.il? tt vcl feutit:altera que appetit.
<E23efpirtrtbus.
^vTP>trttu9 tgtt funr tree.t>:imu9 naturatia qui fumtt p:i/
JOciptum abepate Secudue vitalisa cozde.Zerttua ant/

malisaccrcb:o.H^o:ump:imuoabepatcper venas que \\$


Vabent pulfum m totum coxpus ttff undif .Secundus a cou
;

fcpfagogc
He pcr artertas in totu co:pus fcirigitur.Zertfaa*o perntt*
tjos m totum co:pus a cerebzo tnrigitunque in feptima par/
te rerum naturalium.i.in fpiritu.cognofcuntur.

Ce numero etatum.
QBattuo: futtt etatcs.f adolefcetia.iuiietas. fencctus

feiuum.3ldolefcentacomplexionis:videlicet caUde %
fcumide eft.iu qua cre^cxt a augef co:p*vfq$ ad.rr v. vel. xxx.
peruetttensannum; feanciuuentusfequiturque calida eft
* fice.i:gfectu fine Wmmutione virium cotpus conteruans q
mv.velxl.annofinitunfcuic focceditfeiicctusfrigida a do
caan qua quide miitui fcecrefcere co&pus incipitaamen vir
tus non toficit:ququagefimo ^nto anno vel feragefimo perft
ftens:l?utc fuccedit femu collectioe flegmatis l?uo:is rYigidi %
Jpumidiauquo tftutisapget &efect*:qofuos3nuosvitetcr/
mino metitur.
CBecolo:ecutis s biutfionc
cutis Sroobus modisfit:aut.n.l?unc intenow ful>
mwiftraut:aut erterio:a t*ducunt.3b interio:ibus att
tem Duobuamodis accidit:velexabuiditu:fcti abequaliti
te bumor.Slb equalitate eft itte:q eft copofitus e.r atbedme *
r ubo:e.Sb tequalitate Ntopcedut nigencitrinus:rubc*: gtati/

aOloi

cus*solbuscolo:.Colo: \\5c& rubeus:* uiger: z cttrin*:fignt/


ficant t?uo: e co:po:i tmante. CttrfuusVo foUis fignificat

co

leri rubeimiger tfo folus coleri nigri:rubeus folus abudatj

am ftnguims,2Ubus niqj x glaucus abuditi frigidrtate coi'


po:i >nante:fed glaucusermelancoUa:albuserflegmatefUI
caufas \?& figmficat.:Hb erterio^ib^tepe coto:cs aduentut G>
cut ex frigo:e (cotis:* ex calo:e etfeiopibus:* ejc alijs multi*
occidetibus.Sunt i alij fpites vel fpiritualescolo:es:aut ex
timo:e:aut!ex iraaut er triftkia:vct aliis animi motfbus.
C23e colo:ibus capilkrcum.
aSpillojz colo:esfut quattuo:.f.mger:rubeus$laucusJ
s canicicsmiger fit er abudantia colerici inccH vct cobu/
Itione multa fauguims:rubeus a nimietate cato:is noadufti:
vndefemgfiuntrubeicapiUt.i5taucus er abftditia tticlico'
lie.canicies tfo fit er nimia Mectoe calo:is n5Us:* ex effectti
fcmbus.
putridi flegmatfs l?oc pturibus fit

Ce tunicis oculo:um.

Outo:um tunices fut fepte: * l?umo:es tres.^tima ra


nica tf retina.

Sccuda fecudma.Zertta fcliros. Ouar/

14 tclU aranee.auujta vuea. 9ejcta co:uea.Septia coiuuctt

Joant&d
tw.ttomcp *o pitmua cft vm-cue.Scmdusmfcrftoms. fx
cft antc ruca tuntcam.
C7Dccolo:ibu8cxulo:um.

tcrtiU6 albugineu6 qai

OCulo:um colo:ca fut quarruo:.f.uicr.fubalWdn*: V^


rtos:* gtatic*.Tlisrcdo

fit

cr frcfcctu rtfibilte fpus: vel

crpttJrbaticVtpfr^utcrpenuriacnfUUinibuousrvrq^pltt
rtmurcccdrtftcri^tprccrtflaUmue^uo^autcr buor abudi
rurqnt cftfimili0albuguuour.jutcTprurbatiocipfi :aut cr
tmdantia qualitatt6 ruci l?uo:t6.Sub:Ubcdo fit cr. fcptc rc/
bu6 fUpioUbus cotrarns.i.er abuditia fpus rrfibili:rcl dx/
ntatc ipfiue:aut cr magnitudmc cnftaUmi buo:is emtnen/
na ipftu6^utcrmino:ittaalbU5!nci buone.cclantatctpfi*:
* fcefcctionc qualitatis vuci bumor varius vo colo: c giau/
cus firfi coacniut cu rcbus quc acadunt nigrcdini i fubalbe
dint. Barius vo colo: figmficat fpum vtfibilc macis abndare
f clarcfccrcin fua vanctarc.laucu9 vocolcnfiguificat fpuj
vtfibilem minue abudarc i fubntgreflerc tn fua aUuccdmc.
CDc modis quatitarum co:po:i?.
/7%Odtqualitatieco:po:isquinq5rut.f.crjfrituda mmla:
:;,

WJLi crtcnuata maci:fintbcfis:fqaattdita6:'z cqualttaa.

CrafTirudtnis s>uc funt fpes.f.abudanria c.irtus:'; pmgucdo:


alnindaiiria arnie i\t er abuiid.inna calo:i6 c bumo. f>m
gucdofitcrrncyiditJtc* bumiditatc mtcnfa ^majcdntw
fciminutto vci crtcnuata maace fit cr caliditatc * ficcttatc
rcnfa.Sintbefie fit cr frtgiditarc t firatare mtenfa. Squalidi'
t.i6 nepc fit e.r frigidita te:s intefa buidttarcnut fimut rtnfcH
itefi6.qlitas itaq$ fit cr buor cdjlitatc:eo:pi6 bcc fut fo:mc.

.^,

,wuwa*^..
** "***

G&c Mfianna intefmafculu i femiuam.

^^01^6 3^01.1^^1^111^0 quodbKcalidio:i


.0: cftalla

vo cft econrrar 10 frtgidio:

ficoj

bumidio:.

IT3iKtptttractatu6 rcr uon nararalium.


t p:imo t* aens mutaticaML/

n*

*Qrri9muratiofirqnmq5modi6:aurcni5fitcrannrtcm'

JjLpoubus 1 cr o:tu ftcUarum 1 occafu:reiiris:ferri5 1 1


rumfumofitatiluis.
lEZSt tcmpo:ibU6 annt.
*TjrTtnitcmpo:afuntquattuo:.f.\*crcqn.ilccalidu c ba/
JT.mtdum.(rascalida c ficca.Sutunu6 rrtgidus c ficcus.
aCt fyf ems frigtda % fcumida^fecficilis immutarur acns t/

'

Wam

cum apptoptnquauerit fol ftdtte vd ipfe' rtli:'ca!f


tura.
dioi ftt aer bts quidcm a fe feparatta frt^iditas aeris mutt'
tur.f.au r augetur aut mmu itur.
CQe numero ventor * eojrqualitatibus,
quattuo: funt.f.fubfolanu9:fauoniU9:feptentrio:
i aufter.tuo:um vnu9 babet virtutem f rtgidi i ficei.

anti

Ircrcilidit>umid.i3:ccteriv^o t?uo equali'3 virtutie funt.


tuo:um vm. f.fubfolano calidttae 1 ficcitae.altcri tfo fauo/

morrigidita9cl?umidira9 atmbuntur tx aufter paulocay


lidio: * t?umidio::fcpteittrto vero fngtdio: f ficcto:.
C2>e modi9 terrarum % carum qualitattbu*.
rri Crraruj modi funtquatttio::altitudo#fJditae:victnl
JL t.19 montium 1 mario:equ.ilita9 terrarum feu loco:uj.
.

qoibU9 terre a

fe

&nferunt:altitudine *,pftittdttate:qm

do frigiditate:p!Ofundita9l?uicc6trartu reddtt

altttti

p:opinqui/

montiu eueutut fcec:qtn ft ipfi fucrint a parte meridiana


terra ent frigid a. TTlam montee calidi9 meridiani obftant vc
Ci'9. Septetrionales veti frigtdi9 eam petut flattbuaSi 0 fe
ptemomotesbabueritrtJperioziterre contraria ertt vtcint/
tatemari9.Unmeridie9caltda* ficci: fepetrio frigidis fio
<a terra p:ebet. pieterea terre fui nattira tnter fe biflfcruut.
la5 fi fuerit terra petrofa:frigida 1 ficcr.fi tf o plngui* * craf
f.i cattda n r?um tda:lutea autej frigtda ? frumida erttnmu t.i'
rur quoqs aer fumofttate vide Itcet patudum fiue pu tredmis
ttcu iua.XJnde fiunt motbi ac peftc9 in bomimbus.
ejcerritto co:po:t9.
tatc

COe

rtf akrcitium imutatco:pu9:qmaquadoequaleeft cqua


vlA tem pteflat calo:em tcum ^o amptiu9 fit magt9 calefacit.
Sei poftea tnfrigtdat 1 SeficcatoOciofitate co:pU9 immuta/
tur:quia fi niequali9cft * frigiditatem facit * fcumectationej
inequalem:fi tf o equatt'9 equattter.
biuiftone bnlsiei.
Sflnea nutem bulci9 funt aque atit non bufeia.Scd frul
cie aque balneum remollit. iCaltdum calef.ictt.* frigidtf
infrtgtdat.Tno tulci9 \*o aque balneum beficcat co:pU5 q$ fi
er aqua fitfavelamirafiuefulpl?ureafuent:calefactt * fct/
ilccat.St tf a lumiiiofa * gtpfea infrigtdat *i teficctt.

v>

COe

cO

CDe modi9 ctbo:um.


/T\ Odt ctbo^ funt t>uo. fi ent ctbU9 bonu9 qut bonum gi
SiZgmt pumounm eft malu9 qui malum giguit pwnoief

3oannfci
36onu aBt gfgntt q bonfi finguine creatrf equatf fo cSmfrtto
ope:vt e panio miidus reces * (vrmctuus: % caro aialia
agni * fec<Juhna.Ufcalu8 aut cotrarn opatur: vt eft pams opi
rue no recef:* bouina * l?prcma caro vctufta/>:etcrea bonti

tic

maliiqs I?umo:e creitiu cibo? fcuo fut modi grauis: atqj \a


ai8.0raui$ertcaroo:cina:*bouina. fceuispulloy vel pfr

faum:c4romedtocriumagi8mobilium* mmus pmguiu* *


fquamoro?.ft olcrgenue quod malu generat t>umo:e.f.
coieramrubei:vtcftnafturciufinapi8:*aleu.Sut quc genc/
rantmclicolii:ficutle8:cauli8:carocap:ina vetus* bubult*
na. t fut quc generat flegma vt cft caro po:ccllojz:? agno:u j
po:tulaca:* atriplejc.TC>:ctcrca gnui$cibu8gignitflegma :*
coleran*,mgri:cibu8leui8 colcram rubei:* vterq^ malus.

C23e modid p otationum.


potationu funttre8.ftpotu8qui
aliud
^^1
,$potu8vtaqua.ft*aliu8qcftpotu8*eibU6 vt vi/

eft

nrt>it

num.^c cft ali* pot* fcuob* pttnens fupio:ibU9: vt potio qu*


oatur cowtra mo:bi vitiu aliquod:vt mclicr.au

: vcl mulfaJ
vel conditu. Cibue vo X> u iue vtilitatio cft q: rcparat inregri/
tatcmco:pi8rectoo:dine:potu3tfol?ic vtilitati p:cftat qs
rcpo:tatnbiij?co:pu8.Scd illiU8potu8quc5 pottomttjci/
tnU3 perttnere:co:po:ienaturamad feconuertit.

C23e fomno.
j-Omnusco:po:ienam immutat.f):imoq:

Xy teriue A calefaat mteriua Cui

fi

ifrigtdat

tt

,pliru8 fucrit: infrigi*

dat s fc>umectat.x>igihj8 quoq> immutaf eo:pu8:q: ejctrinfc>


cue caleracmt:intrmfceu8 aute mrrigidant i ejcflccant.

Cc cottu.
O(Ditu0t>oc p:cftarco:po:i/iccatco:pu8:cmmuit
fct

tt$tH
ralcm virtutemudeoqj mfrigidatrmuUories vo ejc mui
~
co:pn8alefacit.
accfdetibueaie,
cocuiTioe
cJDc

qncdi accidentta afc quc factut mtra co:pu8 aliqd:


Bmtt
(tcutquecomouctnalcmcalo:cabintcrio:i pte ad

fw

perio:efeu fupftciecuti9.^(utTpctuofevtira|butlcuitcr cuj


fttauitaty vt fcelicie i g.iudiu.Sut aut q ad fe caliditate cotra
fcut * celit.SJut ipctuofe vt terro: vel timo:.:Hut lcurf vt att
guftia.Ct ffit g comouet nSle vttite itue * ejrtra,vt e triftlcu*
IT^nnpit tractarue rerum conm naturJ.
rr\ miaergocotran5mfunt:mo:buemio:bicaufa: acd^
J
dctw mo:bu fequctia.z8^o:bU9 e 3 p:uiapalif co:po:

JL

a^

nocet nulfo medtato:c q eu adiuuct; vtcalo: ! fctnc facevclet*

C*3e fcb:tbus.
calo* innaturalia eurfum fupgredies nature,p
Kba
cedeus a co:dc in arteriie fuoq^ ledcns
fut
eft

eftectu-.cui9

triageuera:vrminaia sbidfepl?imera.3Uudt>e bumo:ib*

quipntrcfcuim*putridauuncupatur.Zmium ledit

meb^

folida:* ipfa eft ett?tc.%0ua epbimera uafcitur ab accidentt

ccafiorte.^utridaquoq^aputrtdte rebu6;cuiufmodi
^t

~r4in<
*
*<h
-

JitikiiQ

funfi

fimpliccs atq5 fingularc6:* fUnt quattuo).f>umu6 modus c


qui fit fcc putredme fanguini6 cpbure6 vrraq? partc intcrto/
rcm i ej:tcrio:e: vt eft fpuocl?u0.Secudu6 q fit t>e ptltredinc
coiere rubce: vt eft triteu6.z;ertiu6 Ht ex pufredinc flegmatia
vt eft quottidianue.Ouartustfo q fitrejc putredine melanco>'
Iie:qui itermiflte fcuobU6 triebue affligtt infirmum: * ficftur
quartanue.
modte n fpeciebu* feb:ium,
pieterea rVb:iu ex putredme accidctium tres Amt.
ft fcb:i6 q quottid te minuif vt gaugmafticus. i. frecre Jcen6.t eft que augef vt augmalricu* bonec recedat. ft q 111
code ftatu pmanet x>o\\ec itep recedat vt omoti?euu6.eont i
iiua'feb:i6fceputrcdinc venapfittedtnJeqde ertra vena^
inaliabU9co:po:i^partibU6.|Co)ripAlatio fitin ftb:tbu6 ejc
infuftone putredinis in fenftbtUbus memb:ts mo:des * infri
gtd.ia "Bdcoq^ bo:rtpilatio fit i\\ feb:ibu6 tllid que babe t aue
fim.t.mter palationem:q: putredinee extra vena6 funt.

CDe

miOdt

CDemodis apoftcmatum.
"Tfsortematu^ aute quattuo: fut modi ftmplicea 2tut.rf#
-fiuntexfanguinc^t)icuturflcgmone6:autex cotera ro
JTLfi
bca % tfcutur fecrittptle:aut ex rtegmate quod eft coagulatujs
n feicutur vndtmie vel cimieXtumo: taut e% colera ntgra:* fri
cunfur ckxi fle$monu.r fan^uine figna funt bec rubo: fcuri
cia:pulfu6.t>olo:.calo:.* tumo:.rcoleraflegmonum lignj

f ur.fcec calo:.rubo: mittu6.citrino colo:i.magnitudo fcolo: J


cum punctione:* vclox augmetatio.Cjc flcgmate flegmonis f!
gua funt r;cc.albedo.molUctc9:vt ft fcigitum imp:efleri6qu3
f\ fignu f.Kit forami6;* eft ftue tolo:e. r cokra nigra flegmo
itefignafuntl^ec^uricieBingene^nigrcdine abfqjfenfu.

CBe re naturali iu fcumano coipoie.

XWf?umano co:po:e vnaquecp res naturalie


naturam retinuertt fadt

fanitatem:ri

ntuu t facit egr itudincm aut neu trum.

fi

ptoptii

vero cam pimifo

Koannfd

C&e generibu0egritudinbm\
fitetttegritudmum funttria.fcrticet

coffmtleroflWate:

* vmuerfale.^ftquidem egritudo confimili0 fimiltb"


memteiacottngee que fimilia fo:tiuiif vocabula cu eade paffione.vteftcaput&oleaft eftofficialieegntudo que aecnitt
officialibu mebtiaficut fut pedee.manu&lingua.Seutes: vc*

que itomina fibi fUmunt ejc fibi aecidete infirmitate vt pod*


gra pcdi: ciragra manui;vcl que nomina Atmuut ex mebna
quibue accidunt.vtciragra:? podagra.t eft oetttqs vuiuerfo
Us egritudo que fociatur fttptadictie ouabue.vt eft mebto^
CDe cgritudimbno fimrtibtts.
fetunctio * paralifte.

-y iSritudineeergoqucpartttflMbet fimilitudmc^ oct<>


v!a funt:quattuo: fimpliceo:* quattuo: eopodte Simplt/
.

C8 fut aut er fola caliditate:aut cx bumtditate:aut frigidtta


tc:autficcitate.rki0interfeiuncti0funt qttatruo: compo
fite.f.fri.* bumi.fri. ficca.s fenmidu ca.a fic.tt?a octo p fio
gula0ouomodiffaegritudir0:aut.u.n*tejc qualitate fimpW
d:autet:l?umo:ts5alteriu0c6mirtione.rfimpli:t tfo qual*
tate contmgtt infirmitae que folidie accidit memb:i0 q grecc
crt>ica btcitur egritudo cahdaujuc ex buo:e zccicht eft felnta
tx putredine:vt fuperiue fcictu eu\gritudo frigtda que Gnc
rtiquol?umo:eacctditeft:vtalgo:ejcnimia frigiditare acrra
feu uiut0.s eft egritudo que cum aliquo bumo:e frigido acci
toto co:po:e^ut tn parte^flbodue,
dit. vt paralifie que fit
l?umectatimo:btcrtquifit,pp:ievtn6tndigeat alteriU0 1?
montmadmirtioe.vteflfrigtdumvulnusvel vacttum vcf

fetidiflTimum

cum tabiditate eotpoMS queadmodum

inflatt

i^robfdropico^.vacuofquallo:eto:pe0.-dfeo:bii6 \>o bu
mtdue eft alto0 trabee ad fe bumo:e0.vt bpdroptfis. zifro$
bueficcus eftcum bumo:c.vtcancer ouruosficcue.

CSk

mo:bo iit ofitciaIimemb:o.


officiahbue meb:ie nccideures qttattao: funf.
Ltpfi funt qni accttiunt in plafmati6e.i.fo:ma crcature. %
iitquatitatemebtoytm %
nalie numeri fuperfluitate t \\\
meb:o:umpofitione.2tSo:bi officnhu? \w fo:ma bominia

iQibiM

qumq) modis fiunr. zifc>eb:oE icouenietia. vt elt feda. capitte


iogitudo.lfococauitatibuevtfi mamtu pedumq^ cocamtae
carne replef .$n potievt eop frrtctura^iut largttas.^ji aftyfct -'
tcvtgutturis.autpulmoniectrnalium afj>ttae.3n kutwte:
vclwi matrtcie ientta* vel ftomacbi.

Fltyfagoge

&c moibo fn quantitate mcmtno:um.

/?vD:biinquantifcitememlno:um fiuutejc r>abuiidan*tj


S12!.fpermaris eu meb:a crcfeut ampliu0 $ fcecettficut vidc
tnue fien in magno capite:* in lingua grofla:aur vltima pui//
tate: indeccti:vt paruii eaput:ftomaci>u0:c epar.*1fco:bi

itt

numcro meb:o:u fiuntraut cjc augmento aut e.r Mmimttioc.


Sccudum augmcntum qdcwut ejc curfti nature: vr fupfluus
bigitur:autertr3curfU3:vtlomb:ici:arcaride9:vcracc:Tiicro
co:dine0.i.m.igne canua additiones: vel verruce magi8 late:
vel po:i#m fcimiuutione verotaut vniuerfaliter vt oium fci
gttowm abfcifio:aut particularitenvt vnus fcigitue.
Z>e mo:bo in fitu memlno:um.
pofttione
fiunt mo:bi aut ;pptcr mebtf
morioncm t>e loco fuoraut ex biii>ofitione vicini
Ini: vt funt tugiti i labia:que conglutinanf :vel adr>ereut i n5

membwuj

X1H

mem

feparant\autqucfeparani?*ii6c6gturtnant\ed (e$Mio ad'


i?cretia meb:i: vniuerfalV fit:aut iu meb:ie pfimiUbu8:aut ot

ficiaUbu0.onfimilibU8meb:i0 vtoflibu:* nerui8:carne:vc


ms^ncerti^cutetquodfiaccideritofii^fractura^ictf.Srcar
ni ex veccti tcmpo:e:plaga fcictf .Si vero ex veteri:no tatu pU
ga fed putrida plaga nucupaf .Q.& f\ veniameruis:* arterij^:
alio atqs alio noie nuncupaf.Si autem euenerit medijs lacer

roi
\

TU

%[X

+mfaj

rc t44

"ntvZixMj:

K>

ci0concuiTio:fiuecontritto niicupaf.Si vero iu cute^jccotiJ


rio &icir* .lue fi mueterauerit pu trida pl iga nuncup.itur.9n
otficialibus vero memb:i8 perpetua fit feparatio:vt eft ma//
JDe qualitartbus co:po:um.
mi8: vel pedi8 abfcifio.
jr>
: p On0 qualitatee funt tre$.f.fmita0:egritudo:* nctf/
\^fi tralitaaSamta^ eft temperamentum pficien^ vel cufto
e res naturak0 ^ rorfttm nature.9nfirmita8 eft intcpe /
ranrta ertracurfum naturc:naturalcden^:vntlefi0iii8jeffc
ct* fenfibili8.irieutru qdem eft qt> nec finum nec infirmu br.
Scd neutrali8 qualitae trib*modi8 c5ftat:vt d 111 vno coipe
fimulc6ucniatinfirmrta8?fanita8.$n tiuerfi0meb:i8: vteij

g^

fn co:pe ceci

<i

claud r.fi u e in co:pe

fe 1110:01 i

nec

vnu memb:ii

r>oi8 aliquibu*
firmi' /
qui eftate

remanetq^nomalufiatcpatiafccfico^pue
i>o:i8 ^iuJfe.erit:aUfej^nfirrjui: vt eov

tur:l>peme fmi funt.iui aut fngidio:i0 natnrcfuerint:t>pek


fneinfirmaruneftatefanifiit. ft qr>umidi natura i>abuerir
*t pueritia infirma*tur An iuuetute * Cenectute fananf.dui vc
to ficcS i>abuermt naturi puencia fani fut:in iuuetutc aut A

:/

Jo&ntltd
t fencetut* fttfirmanf.3n trrtAnucntf reb*fanftw * \Smitm
neutru:aut ut co:ge iit quo triu qualttatti vnaquectf repif
itt caufa faaete illae:* regetc:* cofcruite:aut iu fisuigc^
*3e rnodis occafionum.
ttonib^eas ftgm ficjrtb".
Ocafioni9 tfo fcuo fUnt genera: vnu eft naturate:* efl alt
ud cjctra curfum nature.0ecafiouc9 aut tiaturalea:aut
ftctunt fanttatem:au t con feruan t.Occafiones cofcruantes g/
ttneittadfamtatem.fadenteBvopcrttncnt ad inflrmitatem
cxpetlendam.Occafionee no na turalee aut que vltra naturi
;pcedunt:alie perttnentad infirmttatcm:altc ad neutralitatc.
<5ed egrc occafionea factunt infirmttatem:* ftant res eafdem
tnfirmitatcs cofcruantes.Ulle vo que pcrttnent twc ad fauttai
tem nec ad infirmitateimcoft ituunt ncu trum .atq^ couferuat.
De occafionib fanitati6 * egritudmts vel infirmitatia.
uiuin occafionu foctetatem Ipabettu cu fauitate c in
firmitate fer modi funt:quor vn\1r aer:q feumanum
cozpus arcudat:db** pof*:c mouis:* qestfomn tis:* vigtlie:
rnanttio:* replctto:* accidcntia afe:que ota d cu5 moderatio
ite frceentt fuerint :* in quititate:qualitate:tpe:open o:dmes
cuftodtut fanitate ab acddetibu 8:qS fi ?tra jjoc oliqd ftterit:
acddunt tufi rmitatce:? permancnt.zlfcodi occaftouum mfir
alie funt q vocanf mitT'
tnitatem facicntium ftmt tree.
ue q exteriue accidut co:pi:vt calo: * frfgue. Sut i acddett j
ctue admouenf tntrinfecus tn co:po:e: vt rcpletio:* tuanitio.
Sunt % alte q vocanf c6iunctc:que eu adfuuf.adeft ifirmitaa
t abcuntibuslpis iiifirmitos abefhvt putredo in febnbus.

aut

02ifr

TU

Oe &iuerfitatc egritudmum.

^ntudinum frn aliam imjifionem modi


V ter:aut
ppue.Ctue commuuiter

ftint fcuo.C5l
accidunt aut acaden
talitenvt percuftto:combufho:mo:fu0:ttfceprio:* cctererca
noduc.Sut neceflano: vt alia fopertus memo:ata:que vt W>
ctum cft funt focia fanitati <t mfirmitatt . Ouc vero p:op:ic
funt egrttudines:aut funt \\\ coufimilibus mcmbtte % confer
uant egrttudtne:aut offtaatibuerau t cotiuua fciuifione.
23e modw mo:bo:n c% calo:e ;pcedentiu.
mo:bo:um cx ealiditate;peedentium qutnq$ ftinf.
ip:imu6 fit cr comotipne fptritua-.aut er commottonc:
co:po:ia t comotionc fpuc vt ira. x c5motione co:po:to
rt labo: vel faplna.Secudue vt eft cocurute vtAbilts catidi>
totxe cum effcctu: vt f?fpatl?afio.uxpofitio ad fo&Zertiuft

VA

mOdi

'

ft diiimc coipoii aclacntei \tc cam potdhte qnldo rccipit


caliditate er vfU acruminu.auartu9 fit er tterdufione poto
rum:vterfrigidttatel>pemi9.0uintu8fit ejrputredine (m
inozum. vt mrVlnibua.
ce cnaft8 frigido? motbor
Ocafione9 f rigido;um mo:bor octo Aint.^uma cft ec
curfu9 frigo:t9 vifibtli9 cum effectu. vt frigtditas niuta
^ccunda vtfrigtdita90prjadaenfen9fo:ttter bumano cos
pou.crtia t% abundantia al>ouim coipoii adueniente atcff
replentc<ertmguentenaturalem calo:em Oaarta expar/
.

itate abo:um. vnde calo: natara*i9 erringuitur.*utnta f o

X abuuditia frigo: vel bumo:i8 frigidi po:os obrorante.


iwdenatur.ili8calo:minuitur.StTtaerttiToluti6e <i aptto
Ite co:po:um ad t>iiToluendum seaacuandam naturalem ca
lo^m.Septim3excomoti6eexercitionimio.vnde fit mul
bumo:um t euacuatto i fudo::vnde co:pu9 at

ta siflolutto
tenaatar.

Casm

fit

ex requie s occafione multa.

C2>e caufid ficco:um mo:bo:u m.


^9cco:um mcnboium occafionesfuntquattuot. 'piimz

JOe

^efloccurfu9alietteficamt8vifibtlt8acmanife(!e cu? ef
ftctu vt veiiemficcrtci9.9ccundaV\> cx aduentu ficce rei
<otpo:eeum fo:titudine vtacetum.fal.finapiG.2:ertia parui
tas cibi <i potus.Ouarta comotio iiimia n erercttium.

C25eeafi9mo:bo:um bumidowm.
lctf\onc$

mo:bo:um bumtdo:umquattuo:ftmt/|t*f

o:mavtoccurfu8reiafTerinti9l?umo:emcu
bumo:em com

errectu.vt

ba!neum.SecudavtingreiTioreiaf^renti9
virtute in co:po^ vt recenres pifces.Xertia autem vt ntmie
ta* dbi^ potu8.tuarta fiait requie^i ociam.

C23e modie mo:bo:um.


*Odimo:bo:umer lnnaturaii matidaeum

aliquo btJ

'mo:e&ecurrentiiTadinfirmaloca quatruo: funt.Tp:!


SDS

mu9eft vtrtU9 meb:timpUett9.ct>ebi1tt39meb:i fubftineii


ti8.Secudu9muttitudobuo:i8.J2Dertiu9 t>ebtlita8 virtutis
nutrienti9.iu.irtu9largtta9 vie po:ro:um.
CJDe maltaa egritudinis.
egntudtnt9 iugreditur * fUperuenit condmHc
memlnum naturaie quinqs modi9:aut eontingit in vtc

mTMcU

ro materno.aut tn tempo:e n.itiuitati9. iiut cum conftringif


fafia.aut er. malo nutnmento.fiue cx aliqua infirnntate adue
wentein p;cdicti$ tepo;ibU8 velpofteaSi tepo;e ccceptioia

^oannfd
*i vtcro bcbflitatur aliquod cofimile meb:fi fft et abudatitfci
fpermati9.auterparuitatc*indigentia coucniaitie qualifci
tis fpermatia. vt d fucrit groflum * pingue. vel aquofuj. * te
c^
nue.&uaudotfouafcitur infans oebilitatur aliquod
mebium fi egrefTue fucrit no equa.fed mala egrefTione.vt fm

pmue.autlUpergenuaiucuruusXumigitur

fafcta conftriu

gitur ineotiaricti coftrictione fcuplicatus t>ebiUtatur.Uia'do


autem uutritur malc i ineonueniaircr lac fuggendo vel accl
pienfto bebiUtatur.lbis tf o temponbus vel poftea mfirmifci
teacadfteegritudimemaUaa cofimili inemlno fuperucnit
ex cuiunibet nerui incifione.t fi paflue fuent er atiquo occl
deuti.fiue bebilitatem.feu vuluue vcl apoftema.
CS3e egritudiuibus memb:o confimiUum.
"Y^lTigreditur egntudo cofii ntle meb:u nale fepte modie.
t er obftetrice.fi culpa l>abuent cum teuet infantcm.

JLau

velfipermtferitambuUreantet>ebitutempu6 feu congruu.


vel ex mcdico.fi cotrafacta* colifa meb:a ignozauter coftitue
comouerit a medico compo
rtta ante$ folidenf * firma fint:er fractura: vt d fupcr mufa*
lum vertebzi quod in femo:e cft contozqueatur cora: aut ex
concuffione:vt fi compum.itur nafus * acddet vt fiat cfrim*;
aut ermalobumo:eqacaditlep:ofie:fiue er paruitate \?t$
mo:i3 acadente ptiftcie.
CBemodi5eonltrtctioitte po:o:um.
OOnftrictio po:o:um fit tribus modie: vel occafioni
bU9:auterconflrictioneattenuato:ia:aut er carnofita
te : fiue er coar tatioue . Couftrictio vero fit au t er nimietate
vtrtutis retiuaitie.aut cr fcebtUtate virtutie erpellentie:
auterabundantiafrigo:m:aut er abundanti conftrictione
*omp:imaitealfquam partem loa: vt fepe h"t er ligatura con
ltricta:aut er abundantia (\ccitatie.x amofitoteto coftrin)
gunturpo:ri;vtfiacaderit aliquod apoftema i fiat camo/
fita9:autfip:iu9euaierit aliquid vulnue . x coarctatio/
rit *t coftrinrerit:er infirmo:fi ea

heverocumbecideritaUquidiupo:i6:vt^umo:

fiue lapis
feu coagulatu9 fanguie.aut aliquod latitaue in eie . vt fuper

fluacaro s feabiee. Uargitae quocp po:o:um quattuox fit


modi9:aut er multa commotione impellaitie virtutie : aut
tx kebtiitote retincntisuut er abuudantia coIo:um * bumo
rum:aut er medicamentie aperiaitibue.Ueuitao acadit t?uo
buemodis: vidclicct fceintua* Sefoiis. (ei intua ejc \}\u

10!* Vffcofo tiqHefarto.fo:t9 vero e* Cera liquefotfa:cu vtf


cucto.3fperita9 autem fcuobue modis fit txumre:? ?cfo:io.

5ntusiuq5crfupfltio^umo^acuto.fo:!8 veroey fumo


C23e fupfluitate mcb:o:ti m numero.
t puluere.
^j-sperfluitas meb:os m numero acctdit ouobus modia.
TTU fupfluiti9 fi fuertt naruralis erit cx fUpfluo bumo'
rc tuturali * bono: vel cx abutniitia \Huti8 ifo:matiue:que il
fueritcrtracurfum tulem eriter bumo:eno nalmncouent/

X5

cntitaut er abundantia vtuti9 vcl ttfbilttate.


tNtninu tione memb:o:um

CSe

+T~\ Ummutio memb:o:um m numero t?uobU9

fimiliter flt

\J modtsuiut intcrius aut crterius.fntcnus ppter tomi

nutionem bumo:um.rteriU9 cx cebufhoue igni9:aut cx fri


go:e:fiue putrcdinc:fiue mcifione.ffsutredo aut acadit : aut
cr potione mo:tificaute:aut putredme factete.aut ejc coftricti
pne % retentione ilhus bumousqui foluif.

C53e maguitudine mcmb:o:um.

^2(8111^0 mcmb:o:um tribu9 modi8 fit:aut cx mnltt

.tudmc bumo:um:aut er abundantia virtutie : avt tt


commirtione vtrorumq5.K>aruita9 fit tribU9iuod:9fimiliv
rcr:aut cr fcebilitate virturi9:auter mafioue:vel combufho/
ne ignis: vel er frigo:e nuii9.

COe commotione membzi

OOmmotio meb:i t* fuo loco t>uobu9 modi9 fituut e*


aeri

ra *i

c5motioc volutina aut er bumo:e vicino eqtiti fcifibl


<: lub:icu faacti.meb:u velosegredif a flia iuetu
mutaf &uob*modi9.?ilr aut er luncrura q uon conuc

meb:u

no couenit mnctura Si
tx coniunctionc boc fuerit finc fepatoeuut erit er fyuou acti
to patictieuut er accidenti vuluereaut fpaflno.Si vero fuc
ntt feparatio:aut er fcparatione vbi

non coucnit coiunctiouqt cx groffo


tno:e:aut cx acadeti vulnere aut e.r fpaflno.
feparatione iunaure.

rit cx fepatione vbi

pwt

CEk

vparano iuanrct>uobU9modi9 fitraut intrinfccue aut

Xj ertrinfeai8.3ntiinfccu8 vero

fit nut er bumo:e acuto *


tnadentiraut cr vcnrofitate ptngui Mfiendete vel frifilpantc.
rtr infecug vero fit aut al fafiura:aut fraaloneuut erera >
tio nimiouut mcifione vt enfi9:aut quod fciftendit vt funi
aat quod contundit vt lapi*.
rnodw % numero fignifiationum.

CDe

enem

^oannfri

0neTa figmrlcattouum fant tria.fifta enft fignificant

fj

egntudinem.HUa neutru.CUiarum figni


vnuquodcR genu9jn duo parnf :futtt cni q fianifl

nit.item.2tlu

Gcmonum

caut cconiciaUbti9 metnie:* futcj lignificint t*e cefimiUb^me;


b:ie.oftmiliu parriu ftgmficitionu ouo fut modr.iUc.n.funt
rul^ntiilce:.ilicacndcutanlc9.9ut>ft.int!.ilcsvo vt cft a>
lc: frig'.dit.i9:ficata9 ? buntcct.ino.Sccidcnt.ilcG autem quc
dim ftgntficint aut per t.icrum vt burum:moUe:quednm pcr
vtfum vt colo:atum:quedam pcr perfecrtouem virtutum vt
funt operationc9 plene i pcr fecte.
C23efigm9 ofncialuim meb:o:um.

^^itficjt!onummcmb:o:umegritudtnisoffici.iliut)uc>

XD fuut modi fimilitcr.f.fubftanttalcs:* acadentales.Sub'


rtmtialcsfignificattones quattuo: funt:ar9:modue:numer*:
pof1tio.3ccidctitile6ftgiiific.itiorc6ftmilitierquattqo: fut

bonum:malum:perfcctum <z imperfcctum.


CH3egeneribus fignrficarionum.

0fnera figntficatiouum pfictennu fuum gettue tru funt:


queda funt q fignificant p:etent.i? rcm que iam abnt :
biamturcognitiua:vel agmtiua:vt videntee co:pue bumi>
dum agnofamu9qma fudo: p:ecefTitSliafigiiificant p:cfen
ttim que a >alieno fcieuntur Semonrtrattua: c agnofcuntur
per fignificitiones:velun cum muenttur pulfus m.ignue ? ci
tatu9inteUigimu9quodfignificatcalo:em fuperante:funt <t
aUa que ftgmficmt futur ? nntccedit aguitio: vt cum viderf
mpelibiuminfenueat.iripercipimus vomitum acadere:cj
pofl$accideritvocauirp:ecefTio

figntficattua.

Sedmter

fi

gnificinone9^accidentiartftit:quoniameflt>iU!fio cum au/


gmento mter cas.luod d vniquaqs tiuifionum fcrut.iri vo
luerie vnambnbetb.ibitudmcm^fcdinfirmo bec funt accu
dentta-.medtco antem figuificinoncs.

COefigni9accidennum inumcro.

^nr Cetdeutia ergo ftgntficitiua tna fuut:aliud emm ert vir


jltue operanua mutata ficut tndigefho.2(Uud antcm coi
poiie qualit.19 mutata vt ictcrin.i:aUiid enens a co:po:c vt
nigra v:ina.
C<3c vtrtutts oper atiue immutartoe.
a?rrurt9 operattue tmmurano trtplex e.aut.n.er. toto
cft.ficut mdigefiio:aut er parte ficut oailov obfcurtraa
vcltardat?igefiio:iuttcqu.ilttateinquaUtate:velut ty bO'

w W^fhoiK in fumofam

vel xadiivtl quafi ficut mufca:

vt

hgw tn oculis appafattfasiat t% partc vffoe Vet obfctjrtta*


CBemodte

mutationie qtiaUtatte.

QBalitatie mutate co:potie figntficat 10 quattuo: modi*


fit:aut eni p vtfum ficut ictericta vl'mo:pl?ea: nigredcj
Itngue:* fimilia:au t p odo:atu
vt ;
elifue fctid ue: vri fo
do:.vcl polipue: vel feircue:* fimitia:aut p guftum: vt raifottt

mb

amarum: vel acctdum:au t p tactum.vt molte f aurum.

COe ereuntA>ae a co:po:e.


-yaEteneaco:po:c bipamtaeftfignificatiotvna cum fonl
tu:nltera fttie fonitu.Cu fomtu vto:ieructue:vct intc*
Ihnoium rugit^vel p cmum vewt*. we tf o que eft fiue fonitu

VA

fnnaturali tnpliciter frabetur . Wfa quantitate vt lienteria.


2tlw quatttate* vttna uigra.ftlia vtracp vt fangumie flur**

COe mottone memb:o:um.

^1^:0^1^ mutatos ftgnificatto bifarie biuidtf nntrin*


fecue videlicet a crtfinfecue.3ntrmfee*fer modie. 2(11

enima mutationeo|^tiuetftutieinmeb:o.2lltaab ereutib*


n coH>o:e.3lia er bolote in meb:o vicmo perttncnti. 3tia ex
p:op:to loco.JUia er inaturali femotione t?e loco.SUia er pa
cientibue iudicio.fttnnfecue fit tribue modie.Sut pvifuni
vt album vel nigru.Sut p tactu vt bu * molle^ahdu c fri*
gtdum .3u t p vtrilqj vt magnu vel paVuu:ptue vet mtuue.
C8>e occafiontbue egrttudinum.
OCcafionesegritudtnu fut tree.Tlature mutatio: officta
Ue meb:i incouucniene frabitudo.tuncturc feparatio.

C&e operatione medictne.


0"pcr<\t io medtatte feabct trtpttccm effeetum :aut

enint

cuftodit fanitatem feeundum multttudmem fuaj. 2tot


tx tnfirmitate f\cit fanttatenraut ccontrarto.

C23e rcgtmmc fautta tie.

B%endo:um fanotum tnplcr eft modue:cgrotare para


tinucipientce infirmart.i

fcefecti

u tfirmart paratoe.

Su

p:adicto:umfcrcompetenti moderatione regimus \OQ\tty


1
bu9ifirmari:tniplicecuraad)?tbemu6.2tutenim ctnmt fog
abuditta trafc>imue:aut nature bcflectione reparando: p:edi'
ctoium ferque funt necefiTarta adi?tberipripimue,23efcctO}f
atij infanteeutltj fener^W er infirmitateconualefcentee.

C&e frtuifione medtcine in generali.


Ozflbnie medicma aut eft vlte aut ptieularie.Brie

cft ftt
ptecedentiu recta otdinatto.particularie g contrariuf

>

Joannfd

t trfplcr.ato tftfm

confimilfoud memb:fe:atet in ofdcteU'


in iuncturarum feparatione. SKTimilatiua
itx

bii3 membu&alia
memb:a mutara reddimuo

fim ilttudtni :*

m flia qualtta te

rt.i

re colligando compefcimuaConcaua fi pietermodum ampW


*U. fuerint ad fui modum conftringimuo * quietem induci>

muetfminuocontranum.lJnlargisautem

fimiltter

addito

contrario caufe:vnde vitiu^ accfderit fcnamina ftrictiott foo


tuodo facimue.Si fcefectu contentiue virtutiacontigerit fo
tnentw * captaplafhiate moUimu0.luod ft be expulfiue c &c
feetuttf afb:etteis:* ccfo:Mttuis.Si te ftiptiea caufa moUtff/
catione.5itefieeal?umectatione.Si bcconflrietloiic folu'
tione.fia tfo que fce naturali Mu>ofitioc foerint muMta:fao
loco rettfruimu6:fi t?e apofremate apoftema maturado: fana*
mus fi te nali iunctura:ci aut apcritruomedicamineaut ci
rurgia &ifiungimuo:fi t* qualibet nafccntia: ipfam Delcmus:
li &eafperitatc leuiMte:fi tx lcuitate afberttatc.
C23e ablatione ftjperfluwatio.

^vEperfluitatem in numero:auttoUcmuoc.rp3rte vt fcro

Xy pr?ula6:aut cx toto vtcancrum:feparationem in nume


ro finamuo*rt cx abudantia fanguinie Huin omni etate

tolltf

mus-.fi ey fpermate in pucricia t^ntu fanamuo:paruitate

m2

tnouim motibuo * fomctia admodu^ augmenMmus:magni


tudme *o comptimedo quiere mutamuo i minuimu*.
COe mutatione memb:o:um.
^^110 memb:i t>e fuo loco reddimu* loeo ppiio tmo,
bue modis:autcni fepatum iuugimuo:aut lunctum fc/
paramus.TriecefTaria ad fepato:um tuncturam quattuo: fut*
feparata iungere-.iuncturam cuftodiremc refcindaturttefcri

derematuram loci curtodire.


C23e fufrTctcntia ftuuifionemcdicine.
Oifbnie enim mcdiciua ert ciut co:um fer modis quc fU
p:a t>irtmu6 tcmperata erl?ibitio:.iut potio:aut cirur/
gia.Opatio mediciue rjs triplice erTcctu.Untuo vt ea quc o ici
aut naribue:.iuribue:fiue ano.fiue vulu a inrromtttam*. fo>

ne vtepit^tma^apMplafmavmplafira^fimiliaq

fb:io

opc

ritur.2tbediciueintcrio:i6opatio in tnat>iuiditur:aut eni


foluit vt f.irinatiatfu t comp:imit vt coctana:aut mutat qua
litatem: vt aqua firigtda in reb:ibue.iue autem effectno qua
drupler effcautemm minuit abundanriam vt fo:matia : aufc
rcplet inopiam vt caro rel fanguine^JJut conrtrmgtt fov

JB

iij

Jabcrpulfuum
fatum vtftipticumwut mut.it qualtt.item vtfrigfdanqtn to
fctailme.

CQectrurgt.i.

afrurgt.i bupler dfcffl cirnc:* 111 onTe.ln cirne vt mcidt


rc f.icrc:coq er^.^nortc v:rolid.irc:aut!niiccterciut

red dere.

>

CiDc fpeciertim cognitiorie.


pcc.erum cogurtio quinq^ modte fitrqualitatte quantf/

XD t.i<:i6::cmpo:i6:cidmi6:boiu
GTLibii

Ibfr.ic30c3.1rum Uo.inuict

m.ilt

ve

otfcretio.

cum t?et Uude.

fim*.

CTjndpttZiber^bilarrtL
oepulfibus*
ITltentionemb-ibemuetn p:efenti eonfcriptfo>
nebepullfumnegociocompctidiof.im erpone
re tr.iditiouem 1 t>cere

que

M.i -^;
'

pitmum qd fit ptilfue:*

pulf 3:? qutd elt artcru;? quare bi


cuur nrteru:* vnde erozitur.
nChitdertpuinja
"Y^incfpfciidum * P** m lf^lfiie ert motio co:die* arte>
JLrianm gtie ftn ty.iftole* fiftolej ftt ad tnfrigtdatibiej
e.il oitg tnn.iti:* egeihcncm vel cncttonem fumofaru; fuper/
vtiltt.ie

**

cO lot

flflitjHim.

ftiut efttcientfa

pulfuum.

mottouem:
pulfuum fuut trijtvirtne
Y f
VA vtihtae indueeu6>f tuftrumeiitum obedtene.
f.iciene

ficf'euti.1

*>YUr*k

CiQU'deflnrten.i.
T^pfUeri.i ef! eo:pue oUongum rotuudum ad tnrt.ir cina
JjLl?e:tiibt?6tbunictsconftu\mer.i cozde tiicipieiie: *i ut
omncco:puet>iuifi?m aererm* fpiritiim vifcrtem contincue.
.

CPDude t>!citur .irtert.i.

ryifttern bicitur .1 p.ir.irtoprr.ideft fcruare aerej

JTL
***rh

vitalc.

(TCndc o:ttur artcri.i.

f\ c^o.irinirtri.i:tricul.ico:d!6q "e&icitur ndo:ti ero'

JL trttimque fcinditur bupltciter.t becquidem fertur t>e

o:fum per urerion:? biuidttnr m t>errram 1 mitf!r.im:.id co


jne * vfq^ id pcdce 1 btgttoe.tHltera vcro rurf\i6 fertur fur/
fum 1 vMuidttur fimtlttef tti beriram * muttr.im \\\ minue %
c ipu
que qutdcm ad cipu t fcrtur facit arteriae que bicun

frbflarrtt

tur p.irotide:qnc v*o tn t>ertr.im * ftmrtrim.^ntrinfeaia (yt<


n
tur teudit ad b:acfc>UM cubito9 <z vfqs d crtrcmoe manuuj
t?igito9.Untentioitcm tfo batutp:efci 9coufcnptio:ad pulfti
um motioncm:*cog'utionc&w ciuiae erponcre.

COtioticno nuiMturpt

rri
J

JL

iftnpltciteriab \pie ciuin

que

tf

v**r<>Aie
'

9.

m n ituram : que contra

iuturam:*q leuo.inatui.r.vclut

craftbtus

viro:um
(

tiuinerum:*entibu9 saln9coniu$uti9:boininum eius bucj


dcm mare9tbe torVmmc:* bouim iproumuNqutdcm ali
dio:e9 frn craftm b tfo fr gidio:ea:c bij ciuidcm grstolee
ruri.bU vopmgtic^ caruoft.r vin quidc^ mnlietibus om

iunocalidio:c9'r fo:uo:cc>
.

(5,n

lururam

funt.-rflVriro igttur

vebemeutio:c9fuiit mulierum vc
frtgid irum:t.irdio:c6 * lcuio:c$.1h vtrifqj vcro bo:um: Sm>
coautem viriP^nuil:cribuointcjirur.ift!ittcd;tur f pulfue
incilidto:iquidem maio:e9* veloco:e9 fnnt:calidum cnim
ycloc ircrmobilc.^n rVtgidkne vcro mino:e$ <r tardio:e9: fri
giduin cnim tarde mol>ilc:babitndinc9\\> tn vtrifq^ tnucm>
uiitur.vclutarjcilcccirnofum.^M cjracilioiibuecmm ouul'
tum fubiacent t.icttu pulfusun pfagutbue vo ic.irnofis: b'J'
mtliotcsXonfidcr.induincrgoclr.idcoiuugar.i vclut 8 rcGto^
nco *i tcmpoia:? ctare9 p.irticul.ire9 conftttuttonee:* eft fcice
re tn tcmpoubuequattuo: anni qtiidcm erittentibufl : vere;
cft.u-cuutiino:? brcme.bo:i;? ^uo f mt.beue temperaf.r^vcr
< 5Utunu9:t>iftemperata voJbrciue ? eft.i9.Hfl>ento ergo vc
rc i aiitgiio.pulftip funt magni * foitce vaide p:optcr tcmpe

pulfu9 iuci9 velocio:;o

ramcutum

qual!tati9:mauifcftum

eft

quoiuam fm

ctatfBjP'

portioiuntur.^u eftate eni5 vel:>cio:e9*fpiflio:e9 funt tn


vuaqu.iqjctatem ncceflitatem indiccutc:p:optcr continetia
11o0crtert1i6cal1d1r.1tcm4eri9.3ii bpemc\\)iMrio:cp

*i

tar^

dto:c9;ptil(u9 fiunt p:optcr acrie coutineiitie fricuditatcni:

autconftrtfctionem.Stmlirer aurem tn vniquaq ? regioue

0m tiltuecrattu n pulfii9commtit.itur. C.ilidio: fiqutdc? ma>


gnos * vcl ?cc9fac!t pulf :e f rtgtdio: eft econtrariO{.ieam*
uurem
carum

r*

*i

etatibim.Si igitur ctarce MfTcrentee umt:* pulfus


moucbuntur:pucro:u5 ftqtitdem 'pu|fu
vclocc9 funt a leties ? fpufijfcaindum vcro magnitudmem
frc

tifferenre6

<ifo:titudi!iemmedti:veloce9quidemquoniam 0m fubftati
tiam abimdat in ei9 naturali9caIo:. fpiflfi p:optcr abuiidan'
lem in cio ftn quantitatctu caliditatcmUcuce vero quonum

J3

tu

^^

Kx**

'

Uberpnlfimm
Imperfecte fbnt nt cis xivtu tee.&icimu* cnim quotifa* bug
tx tmbeciUitate virtutum fiunt.Senum tf econtrario r.irdio
ree* rano:e6:qttanrum adpucros p:opt imbecUittate^* fr|
quc cis cir.2Jugmafhco:uni vo magm s fo:nflt
ptdttate
mi co <y fo:tes tn ete mogis vturce font . Similiter autcm
frcundfitcmpo:i6qu.ilttntcmcommufanf cniTcs s pulfue:
ftcut enim p:edictu eft conrtneng mutat contcntum ad ^ppna
ciU9 craflm.^n p:egnantibU9$o mulieribu9 funt parur.fptffi
% velocee:parui tf eo <y grauaf rirtus t% ferutfpifTi f * ve
loccs p:opter inducentcm necerTitatc; p:egnantis 1 fctU6. ?n
fomno vo funt puifus minou*9 * leuio:c9:mauifeftu3 e qucv
tiiam fitnaturalicalo:emgredtiTitep:ofundum.3n toperuc
mentibus tfo crafibue ad fuper ueuientia mutantur 1 pulfus.
^tmtliterautcm c graciltbue vt quando fhn naturaj virt*
f?antur autftn fubfrantiam alicuiu6p:iap.ilt9 parns:aut nb
aliquo factcute vel grauante eam.Deniamus igttur ad ea que

iionnatura.ttX*cfofuntgtgnafea:balneaabi:mulnvmi

po

tio:*aqucmultepotatio.Sin!ilitertnfc>ts quepzeter natu>


ram:r;oce!rcaufi6egrttudiml)U6accidcntibu6rimtliterfec6

Kk
P

7wr\ rJ

elumpu-dtctaconfidtTareoponct.Scicndumcnim qiti qae


fceundu naturam 1 quc non natura:ft tmmodcrate fiant iu id
^uod p:etcr naturam eft vertuntur pul(\j6.
cOuotfuntobferuanditncognitionepulrtJS.
TOm crgo ad egrotum ingrcdteris que^nuncj vidifti at
V^)tcdep:tU6qdcftmafculu9autfcmiuacfl:c fimafculus

f^

cofidera pulfU^ mafcOlufi vo fcmiua:fcmmc:t>einde na5 Ubo


ranns 1 ctate eius:* por t?oc tcpu9 annt c rc5tonc: coparia
cmnia c coniectans qunlem pulfiim labo:antC5 fcabere opot

tnitquado fanustTat:tunccognofcesoiltgcntcr magmtudi/


ticm ptetcr naruram f^ct^ conucrfionts pulfus.
CfQuot flint genera pulftmm.

0nerapulfuum funfoecem.ftttmum genu6.SecuHd5


quanrttatcm trium otmeufionum eonfideratur.-fctlicet

m longttudmemlatttudinem ?p:oftnidttatcm. Cotwenien


cct igitur rfteaugmentatU6fro tre6otmei ifione6 tranfcedes

modum &icrtur magnus pulfus.Seeundum genu6 putfoum


quanntatem motioi9 arterie fciafiolis s fiftoli9:tn qno
eonfidcratur velor tardu9 1 mediocne.Zcrtlum gcn' pulfa
tim ftn genus *ruti9:tn quo cofideratur fb:n6 tebtli6 1 me>
^iocrisjfrequentiaeuinuccipicngmagnitudinem faat v.Ui
*ti fon

4um:QU.imJo^bomm4tur^tu0anr.irt)m:tuncm.ig^
*alidu9pul(ta9:f econrrano.Cuartumgenu6 pulfuum m
eomiftenti.mi arrencJco^poiiaOico autem artene coipotis:
In quo coniderarur buru9 mollte i mcdiocrtsuClnnitum gc
tiuepulfuum fm quantttatem quieti8:in quo fptfltt8 raru5
confideratur. ;:eueemmrempu9quieti9 figmftcatfpiflfum
kmgutn vorarum Sextumgenu9pitlfuum p:opter cquaii
xwo puiflt vel tn
tatcm f incquaittatem qacconftdcratur
pluri'
pluribOB.^it vno qutdcm vt tn cap:tfante: quc vo
bu8 fir.&iatur conftftens tnequ.ihtas: vbt tfo tncqualitae : ibf
omnibueuut cnim fceadit vna pcutffo:
fit inordmatto vt
aut inadit:* \>oc fit gnuata % afrticta vtute ahqua caufa. Sc-

ptimum gcnuefm plenam o:dmattonem;f tno:dtnationem


crt.3na'fio

cntm ab cquali pulfta

foctt tncqualetn :c

mequnlre

fm pcnodos oiduratuo fir:? ifte rurfu9 confideraf n vnam


pcrcuiTtoncm.f Pm plures reddtttone9.0ctauum enu9 pul
fUum f>m pletium z v.icuu^oc.crt m arteric figura^omneau
va9 aut plenum aut vacuum.Tlonum geuue pulfuum frnco
cotdwm iu quo menfuraf ppozrio tcmro:i8 ,\d tcmp*. vndc
fognofcuntur txficienrce f tnadcntcs. Dectmum genue pul'

fuumconfidcratur^mcalo:cmquircddtr p totum co:pua


in quo confideraf qualitas fuppofite matcnc cotpo/

arrene

j?

fctctum vclutt t?tftemperata i modar.


C<>e caufi9 i t?uivrcntti9 pulfuum.

^x*?ctt9crgotH:cemgcncnbu9 pulfUum fctcamue b:eul<


pauc.19 cau f.19 1 diffcrenms eoium.Si qute eut? ad ttf

KJ

co:um puenirc voluenf.faat quod.rvj.Ub:i funt


puliltum ncgoao.Cgo eni logitudtni patcene
paucie cai
pituliepaucae quafdi vtftae f c.iuh? pulfuum tu b:eut fricaj,
C>:optcrquam caufam pulfant artene.
ligeiittam

fce

nr\I)irantarterievtferuetmoaeratu9ftn naturim caloi


Jbs co:di f omtubU9 pamlHje.
COuid Mffert faltuea puliU
BHltu9apulfuDtfivrt:quontamquidcm p:op itictden/
rem fpinrum fit falt*tn omnuo:po:e.pulfue *o tn 04
tione virtutw mouetur f iu folt9 artcnje.
COutd Mffert pulfu9 magnu9 a valido.
PTXfu9magnu9a valtdo tiffrrt:quoniam quidem fm
trc^&imenfioneemign^onfiderawr: vattdue *o fctj
WOttonemucnoKm entm rvrtutte ikmncat,

JB

wj

Iiberpulfuttm

C&Qi& tuflfert pultoe fpitTus a vctocf.

Y^Wue

fpiflfue

a veloci oiflfert tfm continuum * fcifcretS.

Jb* SpiflTum emm contmuu &icimu6:vclocem$o aifcrew

veluti

fi

currat ahquis velociu9 *

ftet.

C*Qutd t>iflfert nrue pulfua a t.irdo.


*Y2 2(ru9pulfu9atardo

X* mioie magts virtute

frifferr:

quomam

nma eriufir/

enim pulfus t>iflficilio:es


Mrda3 cx folo sefectu fieri poteft caloii9:raru9 autem mai<>
fit/iftari

rem fcefectum fignificat virtutie.

COuot Mffereuttepulfuum fiunt iw fcpaftole.

Oto

fiiit

putfus t>:ie in

t>p aftole. f.m.ig'iitudo .gutt.issva

litudo;Debilit.i0:velocitiio:tiirdit^9:v?uncM:q:mollicie0

CiQuot funt iudicatiua pulfa9.


jpv t)o futeUectus i fenfu9:feufu9 qutdctn tudicat

piefeii/

v^ti.i:iuteUectu9factasfutura.
COuot fUnt efficientie caufe pulfus.
jrx t)e: virtuo facieti9 * motiens co:pU9 vafi9:t vtilitis p/

KJ pter quam mouetur.


Cliuot modi9con(tderaf moderat"* Tmoderatua pulfus.

Qr>.idrupliciter:0m tnacmitudinem:frn velocitatem: ftn


valir :jditicm& ftii

fpimtudinem.

02utd t>ifrertpulfii9 Hfequalieab

iiioidin.ito.

Q&oniam ineqiMliequidem tn vno pulfu confidcr.itur:


i iii pluribu9:ant enim tfm viiam fcp.iftolem i fiftolem:
tiut(5mplur.icongresnta:qUeticitur confifteti9 inequalitqe
in multttudine pulfuum confiderata:immoderatu9 vero fit
mritl?ino.idertmifnerum:vt(ipoft tres magnos:* vnum
p.iruum fequautur t>uo migni.
Cdiid tufrerunt t>eficiente9pulfti9ab inctdetittbtts.
Qrna&eficientesejrinfirmiozi magte virtute fiunt:ag/>

gr.iuatacmmet

fceficietite

fcefiaunr

3nctdentc8 vero

puguautczrefiftentetfouttnet enim feipfam virru9 ercir.im*


volens repcllere confraria:* videntur efie contranj t>eficicti/
tes iucidentibUB.

COuid t^iffert fpafmofus a ramofo.

QDom.im in fpafmofo qutde tendif arteria:ad inftarco*


de teufc:in ramofo tf o tranfrerf' tertera i fiuiftra.

CiQuomodo fiuut fluctu.ire9 pulfus.


.ibundantia contenri:m.igi9 t>umo:i0 infundetes coi
pue arterie ficut J?p pofarca in pf drojtfta.

a%

fcbflaretf

COuid t>ifrertcnp:ifrnea biftwlfrnte.


0cundiTcj;cJpnfjiisqutdem

111

viu braflole

bifrerett'

termot!oncsfjcir,vtcap:a furfum fjlieiisbiefrltatpc


dtbus in uere:l?tc vero fit coactj virtutcgrjuatj ab aliqun ci
trtbulante eam:bi9 pulfane vero bts:* fc6m idcm pttlfrt per/
culTi6em:l?ic vero fit ^ptcr buricum co:po:ie orterie :reper>
cutieutc emm i rurfue ctirrete violcnter fpiritu in fed im vc
incude alleue.
litt percuffionem: vt
C&uid tnffert vermiculofue a fo:micjntc.
ODoni.nm vermtculofuequidem plurtmii conuertifur*
vcntt ad meltus *i manifcft Jtn magte babct tnequalifcr
tcmtformicjue vero non contentj iam virtute:fed diflblut*
c ocletj fit <z mortem figntficjt.it l?ec vobie be pulfu ud p:c
3

lcnefufftcuiit.

Cferplicttliber

pu!fuum

TP>1?ilarcti.

C^quiturliber be vrttus.

^ncipitlibcrvzim

mmXbcopbili
d

C vnnarum fcifferentia negocium multi veterum


medico:um aggreflt funt fcnbere.iQuorum prtm,,
omniu futt |?f pocrci8cbou6:cuiu6ltb:i9 infueutv
intis T&ort butufmodt

vero tepo:a, (Saltenue mi/


medicu3 nggrelTue e *i fcripfit.Se l?iuc poft
toucmagnus medicue fopl?iflj.H3ij ergo viritmdibus&igmj
rjbilio

futit:qm p:jmiftuducrutali'quid vtilc tnuemreiii vitJ.Tflul/


lue tii l?o:u viroui perfectj * no Mmiuuta boctnnslfecit. TTU
py pocrates cboue te v:ini3 cjcpones:aliud alibi.tu fuie tro /
tJtibus fp.irfim tjugene generc:? fpecies:* tiffcrentije vtinft
rum.s er etecognitioneein futuriepjrtium btfpofittombtia
preter naturitt in fatiieco:po:tbue:* in ncutis cgntudmib p
mtnue \? abente boctrtnam relmqu tt. t filr etid poft eum ga
lienue tn trJCtJtu fuo pey Ipy cnfeoe coponcne a ooceue val

gcttera:*

fpcaee^oiffcrcnttasXofcquentcr l?ie fugucniene

magnuo

demulta* indefermmatacobfcura

reltnqutt

Jjbervrinarum
medtcft* ratfone fti crpertu6.vero rej aggreflte efh*; ipfe t*
t>i$ arrem fc*m Muiftoucm incipicnfu* Mflferentus cai um t
fpecies confcribere:* ptonoftica ftgna que c* ete fiunt^ut W/
tura fmit fieri multapietermitten&^mperfcctam f ipfe fctfcf
plinamtradidft: vtmultaquerautur abl?i6quipoftca facti
funt medtci:? nutlo modo foturione vaUntee inueuire : que
rere coguntur aliam &octrinam % non vanc:q: e% fcisque t>i
d iccrunt wfcernut obferuare a an tum ire v? coijccre ejc ipfid
manifeflie oitfcuras re6 <* itreUecra8.Triam vnuaruj apta jrt
fytctio mautfefta facta 116 apparentee % patictcs loco cogno/
fcit:* qu5 sifpofiti funt: i $
qualcm crafiu eo:um fingulu*:

BUt frn nam t>ifpo(iti ftnt:aut p:ctcr nam conftitut! fint : aut
fcityofiti cjrtra naturam.iue enim quc fanguinte opcratur
^tutiequomodoltbee fc6mopus;pp:!u impedtteuuciU6nd
failat vnnarum siltgeus infpcctio nata cft effe.%itotimut
tiobie cft ce v:int6 volettbus tractare inuocare rf>m tnm no
ftrum veruadiutoKTT &ucefieriinbumfmodt t>octriua:vt
tncrcamur no&iminura:*indefraudari feauc pcrficere.Op*
igtt

uoo DirTinire vld eft ipfa v:iua:te!iide manifeftare loaim

iu quo nafaf .23e t>mc locu in quo fcifcernitur:* fcetude fic iiv
ciperc soctrina fcn genera a fpccice *&iffVretia6 earum.
CBiffinitio v:ine.
Iftiuaeft colamenrum f incjuiuis *alto:u>mno:u:l?ac
f
[ aut alij fupfluitate fero firnfle vocaueriftulij aquoft3*

_
a;

flliiputrcdiuefanguiniswnoibuQcrgo nulla fitcontentio.


Tlafcttur igitur v:ina iii ramofa vena drca ftmam epatis ey
panfa:tn qua fangutue $tu$ faciens opuo ftium pfictr.fift aut
geueratio eiu8 talts fanfjumc fo:mato % pturbattoue facta irt
co.Ouodcutiq$qdemlcuecftfuperio:a pcteneqd etcolent
rubea fuperfluitas iiatum eft cfle accipit tllud fufceptrtr riftf
feUm pcr fuom mcat05 pofita^pe^epar.Eerrenum aut vclut
fecc fatiguf m'8 trifyit fpleu pcr fuu meatu:relfqmf ergo aquo
fi fugfluita^cum fatigutne:bancacapientc6 reneeper mcdtsi
l*iltm.i.p:ofii!idam venamcfo:mant lUudtu v:ittc coni^U
tutiouem.Diat autem aliqme % merito: vt qd fVllts rccepta

'

W4

Y
'

culo:-z fpleueer (imisepatisrecipicnttbua fangniuia fupfto/


tates uone i lombt p:ope potiti accepcront aquoft fupflutto*

tcm:^ t>iamu6 ppter ma&Km

necetTitatc.l?oc natura retinti

tt.inamramofa vaiaquefanguinem operaf mftmacpatts


f ofitacotiffrt pcrramos fuoacfriU tenc io^icuriwturas
4

'

Zbeopbiti
parte erpltcate per quofdam meatu* angufloa f rotundoa*
Sanguiue ergo m cdftitutione pingui exiftente:* no valeutc

migufti0ftnetmpedtmetovia0pertranftre:opu0

ruit adeflfe

cum c^ aquofam fuperfluitatcm: vt fubttlttate aquofe fnpfiui


tatie factlecumeatranfiret fangui^adelpilim

vetum:quo

iiiam&umtmpeUifaquofafuperflutta^ad ramamum cfctlts


vcue que adiacet fpiuc ;>o:fi a furfum vfq$ &eo:fum ;* per ip

f\jm*permeatu0lombo:um:s&erter*

fmtfterfnu laudani

littcri greco:u pofiti in impofttwne fua tral?ut per ipfoe mea

tU0 a ct>ili vetta lombi t>uiU9 fupflu itatej.JDctndc fic fotmatt


te illam;* tn v:me efleutia tranfmutantec per vimales me
tue tranfmittunt ad vtiue fufceptnce cttim.fit fiquidem ftn>
cerue purue finguie i pfectue fut rit manifeftu eft quontaj
* eius fupfluitas tali0 ent. Si vero fc5m aliquem cafum Cm\
guiuia operans tf tus impedita f uent opu0 fUu perficere fru
lufmodifltaquofafupfluitaequam *i vutia^ vocamu0.1fc>:0
pter fcocergo aliquaudo quidem fubtile^ v:me salbeappa//
reut SUiquando autem pingue^* albe crudio:e faugutuc
f.Ktow imperfecta fangutnem operante tugeftiotie facta a vo
luti crudio:e.2llia autem fupermcenfo i velut feruente fati/
gu me tali0 1 eiu0 fupfluita9 fiat.3t.iqs .ppter l;uiufmodt catt
Ue % vttue m fpecie^ immutaiif.
<Te uotincatione uaturalfe viiiie.
3camu0 igif te ea que cft fon uSm.XttiiM que eft er pre>
cta creatione fritgutuis Ucx^ qualcm opoiteat efle * fcif
finiamue bonam vunia que * fcdm ii5m crtftcne jomiuaf/vt
c.rccdentc. lfcmc autem minuo feabentem non fem uam:fed
p:eter itam reputcmu&eft crgo eiue fetffinitio talie . iQue efl
fedm n&m riim bona tficut fttcit ftp pocrate^.albam * p\&
ttam g equa lem \>y poftlUi nTfrabene ; zffoanifcftum qdem cfl
cjuoniam confequente fubftantta moderata i colo:c opo:tu<
-

*T\

KJ

tioicq

fit

Mffinitio fciffinieim perfccta.

*,

COe fubftantia v:ine.


ina cft bona fubftantia

<$x Vr mc

qutdem moderata bppoft afi


:

vero alba * plana a equaltcolote vero ruffa


a*Q.

aut fub//

ruffatfrubouepaululumpamcipan^ppter limpttudiuem
tcmpue ftmiliter confequeus. iS^lienugq uidem fu bruff.mt
fftjbiul3eainbonameflc^ictt:magiiU0 vero ruffam:^fub/
ruffa5.ino9autemercontemperantta vtrotumqj fectmu9.
Ctaccunqj autem fecuudum aliquod tfto;u quatruo::autl?4

^ r $ r.

j^
'

iw^

TJbervunzrnm
bmtotimt mmua l?.ibet fe.wc fcn lutumm Wcimu9 no
23e colonbu9ergo s l?p poft.ifibuo 11011 prefenti9

eft

e ffc.
bicerc t

pori9:proccden9enim fermooocebit.Sccundum vcrojpre^


oiamue tc effuuoiie:quonum onims v:itni 5
fttWt.mrum ipft efrufto eft.fubft.iuti.i cmm v:i; v fcumiditas
efW?inc frumidit.itemmultiftpieiitum mcdicozum effufu
nem vocauerutmquouum quid in mcmb:i9 efrufum eft in ea
infpicuur vel pcrcipitur.lbuiufmodi lutcm effuftoni9 fciffc/
rentie prime ttie fuiit:fubtilitvi9:s piiiguedo.* tt t?i9 nurtia
eftcontempcr.iuti.i:ipf.i.iutemcontemper.ivit!.uiue^m uatu
ram eft no t>iu idu.Su btu:9 tgitur nut m iiiinirj^uiig * ma
nettenuieuut m ugltur teiui19:* ht luciiTenu * pmgui^Teft
prio: quidem tudtgeft.i vltimeflutulcnt.i vcro fuct.i s m pm/
guedi iem tr.mfmut.it.i ttgcftioiirepriucipium finific.ir acci
fen9 rempu9

jyT^ucA^

^^^
f^hsvnd

pgrg.SimilttiT .uitem * pmgms friutdif fr u pl !Ci_ter:.i; t 11111151


tur pingute sm.iuettalwuut mmgirur quii1e:pmgois:re^
deus vcro nttenuts.^ monftrif quide pno: perturbanone 1
co:po:ef.ict.i v.ilut* r; imoaiimfecuudirio rurbntionc qdej
tn:teriniiuri:fingu 11119 vero opcr.itiontoDigcftione refurgc
re:iuug:imu9 igif colori fubft.intu 1 fcetermiucnuiB e.i que er
ipfiefiutcopleuoniafioju.i^iifttiishomiinb^arcquomodj
libet egrotttirfbuo.Ctquout.i ito^9colo: p:eccdit Axos co<
lore9:<z tenuis cffufto preccdt ..lios
effuftoe qu.iUt.ite9:cd/
poti.imu9priu5 tenue * Mb.un fub&mrtam.

albo colo:e.

rr\ nuis ergo 1 ulb.i fubft.uitu v:me mulr.i figmfiar.&rf


J

JL iuergoveuieu9multumtenui9C.ilb.iiu fauis l?omi'


mbu9.mult.im pot.itionem ftguific.it cum hrgo cibo .* m.iri/
me fi eft vinum cjnfc 1 kuc. priiu vero Mjjgjn pueng jujiiu
na vztiie .iquofe i?i puerie peifime fum.r>ruu talis venieu9 fl
guific.itbebilir.item virtut!9:vt

m feiiectutequeefon

ftgniluut s bcbihtatem ex t>itm;rtu egri

X
<Xy*txHry
fATvii^
-i

*?at*a.

n ftpienbu9 medicorujer t\ ritudme feuectu9.Drin.irenui0


* nlLl41 * mult^ m\a.\ * fimil'9 zy ibetc figuific.it qu.i ftpieteti
niedicoiu ftnfdi vociuerunt:^ quidi ftpientum m.irimi I
v:mi9 bf .ini voc.iuit 2llij .ult Mpfttto 116 $m nSm b.ibete fe
l?omfne fed pter n.im fiipoiito .ipp.iret f>m c.ilid.i Mffcmper
ttam i dm bo:u.^nfiuit i ergo ntr.ictione l^mbo:um preter 119
tsxxm &ifpofito;u tnlis v:iua veit.nua tenui9 % ilba muV
4

W^*C

luturj

udiueq appdbta eft

XbeophWi
fcbribU8.impbimeniii8 NrfiWetitS fdnm* Ggni'
fic.it per buiufmodi friimoic* m eaq frti n.itur^ frigtditatis
ttftemperantta epattetcnucs* ilbemingunf v:ine:s proptcr

tumicta

in

cmpl?:.itiuivcniuiitfiiiii!crvtmiKfrctici'G:f vtinquarMniB
brdop:tci8 : veuit;ppter
in pniicipn&Erma tamis* allu

abanditem cauiam.Ditna tcuu!8 * alba m

lefis collti n caput


*bumerosgrauat!8:ftotcfim 'r Uporbomiam fi,nificat.9i'
guificare aut cinfuturo tpe br pocratts * in ptertto ficut x>\c\t
vtit. Sudor multus et fonino "fiiie maiufeft.i ca'factus figntfl<
fclnib* acn^
c.u qiii co:p.;s pLirtmo cibo vttf/Drtna mult.i
t\& tenuis % alba venies qete fignificat.r>riiia tcnuis % alba vc
niens in fi:ic earu quc valde accu uf febnu ttfccflu; foie figuf
ffcar:iiica8quefuutfubrrcuib"parrc8riiu fifr vcnicns ni
caufon fcine fiuuific.it frenefim. *fl"la caufon felme a multitudi
ne rubci fellts ficta v:iu.i \\o colo:ata ftiperms lit.i fdlea fug
fluit.ite enfreute crcclfum locu capitis ocaipauit:? \\ quident
in anterio:e cerebii loco flcgmonem f.icieus Hi bts que m eo
funtmiriugisfreucfimfiacir.? fi qde frpter aliqua" caufam:vt
lii flutu jugumis p narc8:aut .ppter fudore multum tu capt
tcfactum xnuiafubtiliialba veuicnte qutctem figmficat.Sf
cnim taUsenuYns v:ma adcrt cfrcnefis pcrmanctata tufpo/
,

fitus

morttur.Xempus rgttur eft cnarrare f c colouim

fciffo

reutia c fctcere quot funt <z qualess cum quaUeffufione pof>


(Unt coplerr.aut omuesuut qtttdam.

CIDc colo:ibU8

v:inani* fignificautibus indigefrionem.

^V^tjtrpecelo:tbii8 p:tmis <lbu8 1 buiuslati tudo ieo


conteuta cft. Cbtiftallus cnim nir c calr c aqua purtf/
ftma qutde alba fuut (ed iu> m fumo omntarperfectto: autej

VA

<z

fcui .18 colo:is lacteu* qualis efi tt ipfa fccnouiinattoue teixx*


de remtfTio: becglucus vtcomu lucidu auticndonea.i.co:

nee tu

lice

oculova.deinde bocglauco adbuc remiflio: ka:o/


vcllcra fubalbtda aut ut lap!8 onicbtn*

po8 qualiM camctoin

crgo colo:c8.ilbi(5mquaUtatccfccudummagi8cminu0
funt.Si vcroiiifccttonc.nUqudrccipiat feUisalba v:ina:frn
pitma qutd: roncm fub palUda fit vt fcecocrto fcmi cnide car
nt8.9i vcro pmaneat tpc aUq?o tvcoctto infecttoue maioic
facieu8pcrftcttCv:l^:cm p.MUdn? figtufic v8 abuiidatiim rcl
p:io:e aquofam v:mam fufccpilte.i^cff bunc aut poutf fubj
ruffu8 ftnitiio auro a ccltica vciiieiirt.<3etnde vo ruffu8 vt c
fet

ftu veritatc cunfou aurum.&euide fubruffus rcmiiTio; para

Uxrwinarnm
betndc rubcua qui atfimtlaf vero eroco.befndc fcrpertterort
factum ab ipfo nquofo fanguine vt er albo coloxe fplcndote
ducniaitequemnno:e6fUuiumnommant qui verofrn
galienum dnicon &iaf id eft fimilia &atitio:um colo:i maturo
rum.Supponcrccntm rcl pponere fuppofittonem in coloti
bae omntbae non oee confucucrunt fimiltter arbitrart.3lltf
trit ponunt.atij fupponunt.rtdon vero (tcuti^fe fangui*
purue i dne fcolo.Tnam tntenfio: boc i remiflto: won eft fa/
iius fcd notu0.3nopo6 autem vt vmum nigrum:aut pfandi
ct vt purpureus fanguis-.fietit eil colo: epatis. ftranof vt pti
trefactaefingutecrfcUerubeo:* fup.iduiTuscin eolo:evt

garues itertco:um vrine.*rtegula autem tefmi talts eft co^


lo:imgaUienum albo fptendtdum adueniens smnigrum
pturtmum tnctdene Riano factt.fufcue vcro er albo * nigro
contuuctie inuicem fir ficut roifgadu. lo:o vcro ideft eolox
virtdie vt caulie vfrrne i vt gramen:latitudo aute^ in eo cS
fider.if.Ttam vtolaceue 1 fraaradin*:* bf fottpodis oia funt
<\oza id eft vtrtdiu fecudum mzgs i minue.toec oia a ca!o:e

plurimo facta funt.^litbtnon rero pfandme

eft

fufco vt

plumbumM qot funt cx acetdenttbue plagis eo:po:t:*

qut er

caflationibue mgrantee eoto:ee : bic autcm aut a frigo:e fit?


magie iudtcanf atiquando qut
trot a ptaga.f>oft buuc aufc
dcm frtgtditatemtaltquando ealo:em:fi vero er viridi p:ece>
detem calo:cm*Si,vero er tmidofrigtditatem.fft autem nr
gredo fup tlla genera otnm colo:um : i nfgrcdo latttudmem
tnuttam babene fecundum magiesmmuesmulta enis nigra
Uje intenftota biffimtlta mnt.Ct &e eolo:ibue quidcm fuffici
cnefroctrtua eftcoltecta a t>ifaplmte antiquom pbilofopbo

rrnn i medico:um.tbo:um vero colo:um qui pofliint coufti


t cu ptnsut effafione i tennti que er bi<s fignata fiue in faui#

co:poiibuefiucmegrotitibue,pcedee fermo boccbit.tuo


niamautembeeokntbae&occntee fcdicimue abilbo mun/
diffimo ttftantti i lactcum:* glaueum:* Karopoe non vt atl
ejuem coto:um inconiugatum ptermtttamne cum tenut efftj
lione conf ungam U6 1 ea qutd figniftdit erponamus*
CZenufe tactea f atba tnma.
*Y*TV fcfpijefeb:ium buiufmodi veniens mata qifi cr^
^JLniatate feb:tu feu egritudm 10 figmficat^n beclinationf
bue vero d multa:fotutionem figuificat.
CZennw glauca 1 caropoe viiiu.

IbeopbiK
QfcotriJtgtf tehttisfubltatia:* albawtdigeila cftatMnHfe'
ftu cft et l?t9 qui ante noe fuerut fapientibue : colo:ea
cifit t>tj coitucitiente* ci qui pxitm funt a!bo c ipfi indigeftKV

ncm <tgnifieant:iio cni colo:ati funt aliqua imbecillitate naro


ralte colo: i&i&i tenuie cu
tte figntficat.

r> is

colozibu

pttfieits

indigefto

cenuis palltda * fubpalltda viftia.

Pttintipiu &igefti6ie feuiufmodi v:iue fi!iifidr.ini fub


ft itii

qfi mfficilioic

nalie cato:

no potut t

frepfare. Colo

re vero quafi faciltore tn nctpio fcigcfttouie mutauit.


Zeuuie fulnuffa c ruffa vrina.
e mclio: a j>o:i:ftgnificat eiuni i>uiufmcdi vnini natti
Jl f ,ralcm calo:e pualuifleeo quod plurimucolo:em v:tne
pceflteqrii no potuit mam fccmpfare vocamue * feanc indtge

f\

Hi:a v:iiiataueveiiiene nt r>p dropicte ptculofaeft

tnodum.aquofa

quemad

vtilie.

rXetiuis t>ppoxantl;>oe * xanrl?ce.t.fub:ubea c rubca.

teuuieqdem vt poncbattirfed i>ppoxitr>oeaut


eSto
qdem
xiti>os:t>ectaleeftn
co
fubftitiatn

iiidi$efte:ftn

io:ee noit folum ejctra nam ejctitcriit fcd n matcrtc indtgcfti J


$emonftrant:abrtinentc etunj altquo adolcfccntc ftn naturaj
% ftn etatcm p:opter mdigentiam materie v:ine apparet fcp
poxiti>e aut jcaiitt>e:eo q? abundetin p:ofundo coloz qdeiti
p:eter uaturam abundantiam fVUie generane quon am muf
fo calo:c in fel mutatur fauguie i rnarjme p:olongatur cau/
fa in tcmpo:e eftiuo in quo n. tertiane plunmu fupcr uentiit.
* enim eo:um v:itte xaiitf>c funt p:optcr >ae caufae *i vigf/
lic % follicitudo a labo: rubeas oftendunt.Ct &e complejcionf
bue teuuis fubftantie cum quibus coloubus poiTit componi
f ufficiaut que feicta fuut:rcliquum eft vt itt t>cfcr tp ticnc:pzo>
>ter manircftationem erponamus cae fic.Zetiuts cntm alba.

Zaiuietotea.2;enuisglauca.Zenuis KaropoaZcnuis i>p

po jcan ti>os.cnu is rantbcs.Zeuu 10 paUida.2Jenuie fubpal


lida SCenuis ruffa.Zenuts fu Inuffa.
cplo:ibue vzine cum grofla fubftantia.

COe

^lXmiamautoce complexioneetenuis

lubftantte cunt
poitunt coniungi colo:ibus fufficientcr fecimue:
adfignificent&ijcim*:? &efcriptioneeas expofuimue:tran/
feamusadcoplexioueepmguiefubrtautie sfcicamusca qfit
bue coloitbue poitunt coniungi.

QiLqbus

CZXptugmalb*

libtrwfnaram
rrf {fltocomplcrto confht* monflr.it cruduj bumo:eni
J
JL plunmum abund.ire m v.ifiD s Nucrue DiflFereti.10 fleg
tn itis : vt ctt vitreum flcgm.i:* rilfjm:^ fme cqu.ilit.ite : l?u
iu9 v:iiu pmguio mult.i i nlb.i vcnieiiD m cgntudmibus actl
tio lihcrat .lportenuu m articulie n.it.i: I?i9 qui fcoleb.it eoa:
*I?|0 qtii quod>imodoincgritudineubo:iof.i er.mt:*bia
qui :>m fjcr.int m multitudinc pinguium bumo?.

<T23c

vinu pmgui i

lnctc.i.

/T^ 2: bui:ifmodicoiiflit:*fi m fine t.ili9 vemtlitfeufim ve


V^A ficc .iut rcnum fignific.it.
C23c pwgut flviropo9 gLiuc.i vrnu.
ip^ ccomplejno conll.it fuuturb.iti m.mct &emonrtr.it
JL f,t.ilc0 bumoico rnultoe m co:po:e efle. Gi vcro turbatc
*i

<z

(wiufmodi vrine hicriwt qualeo fibtug ilium:t?crnonrtr.it c.i

mt

futurti. hjo uii t .ipp.irent:


piti9 frolo:em:.uit pzefcntern
f\ turb.ite 115 flmt 1 clire rcfidctc9 m.iuifcrtjtur ertcrroi tgitc
piolutc. .Hef.icteeuimcimpulLi9iu fuperficie fcemourtf.i -

bunt.24litcr ciutem pmgui9 enfleno e.idem fubfhiru ii lcctdit


fcb:ibuotruboocirc:l?.inc fcqueuD multitudo vnne tcnuts

fclutioucm feb:i9 fignific.it.


CLJOc pmgui fubmbe.i

vrin.i.

rri

Jtlieconrt.irwfiert fc>pportafi9

vL

rem cgntudtne fcccl.irnt * l.mdibile vcl uiubilem.


CBe pmgui rube.i vnn.i.

buiufmodi Muturnio/

nrt 2(lt0 confl.it it>cclir.itmnlt:VI?umo:em

JL

fangumeu e(Tc

m co:po:e:quem.idinodii in fiuocbm:* in acutio feb:i'

bii9t.ili9 p.iul.itim mtcttipericulufiguific.it. Stmiliter

nutej

efl cu
furdit.ite^c.ipitio^collKbrpocudrurum &olo:e ictericti
foie aute feptem tice fignificnt.
C53e pingui iuopo9 v:iiu.
abuiuflnodi conrt.it:* ficuenerittnfcb:e ciufon cctpi

buiufmodi viiu.i.Un

te

t.Hib"febiibud

bolcnte 1 circudotcnte

fit

fi

rurbulcnta mict.i

crtfie

1 fert crifim.

COe vrtu.i pmgut !Ki.ino0.


rr\

JdiaconflatTiufiniofliperuenienB

vicuut cni fum multum

JL

figuific.it

fignific.it

f.ictum efle

hbooem
:

feniou

buovofupcrucntenDquibUBcr multo tempo:e ulesfiunt


a maliD fruiiio:ibu9 immutiri vefid vt i\\ plunbU9 fignific.it

5n finc vcro fi Mle9f.icte lttyi.itin conflituuntur :flrmguri'/

am figuific.it futunm.

CDe wiw ptngui vindr.


Z.U19

coult.it

XbropbiK
rr\

Sli0conftat:*infinc fcb:to fpuiufhiodt vcnieita ktrrl

JL

ciam

rri

:Hli9

JL

ngutficat.

CTpingutoliuida v:ina.
v:mainfeb:tbu9*tiou rcfldcne peracrufticum.i
mc^alienatuj iigiiific.it.Sigiiific.it iut^nliud:in fcb:e

cnimcaufoiirali9 riinaapparesftraiiguriifuturj

figntficat.

CTpmguie iiigra viiua.

/-y ea complerio c011fl.1t 1 ocdarat purgationem

VA

colici

mclaw
bumo:t9 vt in t>cctinatione quartananj:* folutio

letncUncolic:* p:optcrfrtgtditirem vcniunt tale9:*p:o/


ptereruftioncmfan^ini9.2(talibu9 vero cauft9 t*cnipfafci
rubftantiaftgnifieattaic9colo:c9

cum

frempfttate fubftantie

ficri.tQuoniam veroveracrtratio cp trc9 ttffercittie nigre


ninc pinguio:e9 fuiit ea que feeundum naturam ert v:wa fe
cunditmfubftaiiti.im>zl?nic manifeftum cft quartattarto
folwto 1 mcUucoIieo l?umo:c per v:tna9 ereunte: vwie pftit
guee apparent *i ntgrctftmtlitcr c oum egrttudo mclaucolia*

foluttur.t perv:ina9ertteau(a que fecenit mcUncoliams


mel.mcoltcus l?umoircrremi94 pinguts 1 niger cft
pter boc 1 v:iu.i9 facit 1 nigrns 1 pinguc9.9tmilitcr 1 que er
aduftiouc faugumt9 f.;cit ntgre funt:qucaduicdum piedietti
efbfcempfititem pofTidcrunt fttbftitie co q> cam que 111 vafts
crl?umidititecr!?auritaduftio* fngidit.19 nimufefte ocm
pfatmatcriam:r.itioneconftrtctiont9. Srgmficaut autcm tiv
lc9 v:iue tn fcb:e fpafntum cr fkcitatc . Stgntficatit .mtcni
Mle9* aliud:in febribU9euim paetie talcs vciuetco cii fltdo/
re capiti9 1 colli s do:fi *z cii fufpino malc Ainti^pptcr eruftio
tic.9tgntficant aut 1 aliud:talc9 cuf veuieo i rebriluto acutts
cnm fetoreiiifrit mali feabeute vefic.umortem ftgiuficat.23e
copleriombuo ergo tenuie fubftantie cu quibuo coloub^pofl\iutconftarepfcripfimu9:figuificatacarumdirimu9:ccau/
faspropterqua^factafuiit manifeftauimuo:* 111 ocfcriptio/
tte e.19 crpofuimu9 t>oc modo:
pingui fubftantia compcv
qtii

nente9*contugente9eo9quicum eaportuntcoloreo conue/


ttire

conuciuentcr feripftmuo:* figntficat 1 eorum dtligeutiua

<nqucfiutmu9:ccaufi9eorum ciiirrauimu9.*ftcliquuin ve/


to eft vt per defcnptionem e.19 apponam u&
CTt>ingui9 alba:pitijuti9 lactca:pfgui9 gUuca 1 karop09:pih
giii9fub:iiflTa:pingui0 vtridi9:ptngui9liutda;ptiigui9 tugra*

ptnguiokianoo.

libervunartim

*0

Ct.iiqurtur To bc mcdiccri fubftanria Hoottft

m om*

XV.i.irc cum qmbus cclo:ibus polTit couucnirc.a cmm t


Fm :urcram futftinarcum bac i$itur lubitanru vt iSaiicnus
fciatinpcrrmfconfubzuifum:* fub:ubcum confiftunr:ma'
Sntis vcro futfunr.c fub:urfum:nos autcm vircs raurcs c
lcs rcprchcndcrc vcrcmuntamcu ab vrnfq^prctcrmifra ccv
picbimueconucnicntcmcpmirrioncm mcdiocn mWtannc co
tungaircsccmmiiccamustra:qi!cniam cum mcdiocn fubfli
ru pctdr altquts colo:um imwiHiHY crccpns fubruffo * fub
rubcommcdiob^bcntibuerufrum.jirc crgo cclorcs funt
tncdiocns f ubftaunc faliccr fub:ubcus rurrus * mbicundus
tx vt iir manirYfta rano rchquum cft vt m scfcnprtcnc crpo

tumusita boc.
Crf>msui63lbus:pm$uis

ictcus: fearcpcs pin$uis futnU'

bcu:pmguis inopos:pmUts cbunos:

ptncjuis virtdis:pm

gutsltuidus.
t>iccrgo conucnicnrcr crpofucrimus:* conucniai'
OEni
fcrtpta funt fcruaucrtmus?
rcm

ordmctn

in

btsquc

iti

scfaiprtoru; ca mantfcftaucrimus s clara omnibus Sifccnnb*


fcccrtmus: w*c brpoftafibus rr.purcmus oftcndaitcs quc bo>
\u brpoftafis i quc cft ib bac fiuc intcnfa fiuc rcmura f quc

crcaaurcispoirunrpcrfiaf quc pcnculofc* mmorcs fca>


fanitatcmconucutaitcsbicccmpcfiruris br*
pofufim^fuWranric^colcnbcsmirtas vt pcrfccni? tcTmt>
num afl"igncmusinuoccmuocb:i(rum vcrumrcum nclrrum
fcuccm flcri vt buius c' mirnois nibil p:ctcrmittami:s.

rumiqucad

tnfoic &ctcrmtnat rc brpoftaft

m pff*

'^w^Tnapumusiciitur bouc brpoftafcos cr crpofttionct


jL-mcliusaurcmaf-ipicnriirtmo ^rpocrate banc friccrc:
i ncqj adtccnoncm :vxc\j aManonem al?qui f:aa mus-ippofi
rioctiim^^cfcctu9iicu0muaturam.lrcrc:o t?:cno fapicn
tts brpccrans tof c.\ quc f"m namram brpcuV.fi.
Clfcic Dctcrmiiur sc brpcfviti tu fl?ca4li.
brpoftafte rucrft
clcui*cqua!ismcrnnc tcmpus.iita vir fapicns
p:ontltt:
10 -Tiftcv.s cr tolicio nfnnittonc

O-^maaurcmbonacftquando-zalba
QancQS

contcnc

:!-s?cclo:cm quafi partKularti.Ttics \m

tcm ab te p:crcrmtiTa 4i|iuninf vt omncs appiopinquan


tcs urnrc ucn qi:alccuncpbabcaiitgat:dium:multoiuin cni*
wrdWcrus rwri fcrUcum btfntunoucm audicntcs s qua6 01

Zbecpbfli
ttpkntm fummum crporitotcm opinmtur. flf trge perfo
cta Mfrinirio eiusifrn natunm v:me tali*.
Ct>iepontt Mffimtioncm copletam brpoftafte bppofbff.
a**irnbonaefrctaudabili0eum alba brpoftatis fnenf
i leute * equatis pcr omne tcmpvs frn fubfhntwm re
ro moderaram:* colour rnffo i fr btuffo * parum aliqnid p/
ttapans ruboiis* qnia Mffinirio tta figntficautt ifpiccrt opo*

m vttna ^ecquattuo::brpo(tifim^olotcm: fubfranttamr


vnoq$eoru$
% tempu*. Dieamue antem vnumquodcfl
tct

uale opotfctcfle.
C"I>K seetaratbrpoftiftm naturalcm pcncs fuas cMftiocs.
quidem ergo fccundum naruram brpoftafte: l^abet
^lbum colorem i nfenoiem locum i cfMeute i indmi'
faiequalKiin multas Dies taha permanen8:boe enim cft
e^ualcintempo:efcrn3tumXluicu^q5crgoer bie quattu'

OZK

: buiufmodi qutdem quc fceundum naruram fedcmima


couucrtmtur rin contrarmm fmt vnum fiuc ru^ Ipoc talc
non fccundum naturam qucmadmodum ante eompofitiO'
iiemf4penuet>efubfrjnnj6cc^lo:!b :s fccimue:* fic nunc

ommacumb^pofl^fimXomponcnrcs crordin babcamus


onucrtcmu9 autcm cr bts que ol-fcruanrur m r>rpofbfi oi>
tjm vftimum quidcm cft cqualc i trtbus m uaturam mon&
tibus incqujlc fit quarrum.
COuid fignifk.it nlba brpoftatis i contmna i cquatis.
Orrtufmodi mfirmitarc* vtrtutte Mgefhuc frgmricat: noti
tfrrtmomnmo potv.it Maercrc narura Scd relmquit
vnum tndiGcftum co quod omnibu? Mcbus fricenio non fitr
fed aiiquando quidcm Mgefrum fcdimcn. Sttquando ve/
ro mdigcffcm. *rturfj3 igirur conuertamus i controuum:
vt ftnr conucrU tlla mio in vnum:vt non fit brP^ an0 c
.

tinua ucq$ equnlis.

ITOuid tigntficat alba bppoftafte i non cotinua i no equalis.


7^\ p:io:i mmus Mgcfra i fretictcnttbu* frn MgcGioncm
Miobusmon folum cntm equatc amifit: fcd 1 lcue vt
nonftteonnnuafedMfcrcta:rneidirantem contnunm fcdt>
men fpinrus meidcus pmurs:i non Mmttrens illud ec equ

Kj

k:p:opt*rbasittweaDfasreUquum fedimen ab t> mjo>


ba* mmu? McCrum mo cfhvertamus atstem rurfus in pim
apio quod concciTum eft.
CCutd rtgniricat aiba rjfpoftifte nort conrwu3 1 equali*.

Xfoervttnaranr

Y 5t fedimcn non leue fed biuulfutmequale fo: fcoc toU


v!Amalum:eo

qjmultusfpiritusfitJftnoupoflita naturi

fcpafoteftn frabere vt ftt fctgeftus.

CTCuid fignificatalba t>n>oftafisnonconttnuas

tnequalis..

BDrfus aute3 eft v:iua noit eoittmua t meqttali9:te mc^


lio: p:to:c:uott eitim quotttdte

bifTipatunqtKmadmo/
vero

dum equalis:aliquando tamen &ifpergitunaliquando

noii:*p:opterea v>eclaratmiito:emefle fpiritum biuellentef


continuitatem.l&oc autem oftettdamus m eremplo freficieiv
tispulfiis:ft enim fccfiaenspulfus vfqsad multos&iesident
permanet nmius:malum eftcjquottidiepcrmutari: !?oc enf
cft inequale igitur melius eft tnuulfuj iuequale biuulfo equa
Ii:*#ftupo:eftaudienttbus:*&e&ac quidem complejcionc
tanta fuffictant.
DQutd fignifictt conttnuuj eneonma*,
^v*?t igitur fedimett albu quidfctranfmutef aut a loco Ato
vt fit in medio qr vocaf eneoiima a npo: bepto: cy c \>l
dere. ft tf o * continuu * equale \>oc medtocriter tndigeftu;
ito valuitett natura bigerere vtiitferfotem acciperet locttms
\?oc enim eft t>tgeftum:fed participa tione alicuius fpintus
cidentts eleuatur illud circa mediaj regtonem.
TjQutd iigntficat altet nubes ? continuts * equalis.
vero multus fptritus ftteritimpellitur fedimen * fttp
mediam fcretur regtonem occupans fupertotem fuperfictent i vocatur mtbcs:quafi a metapl?o:a nubitts ea ttubes
que fupertotem Ioatm occupat alba exiftes iit feb.acutts fpu
mofis colericos I>umo:esficmificat.* alter ft tn feb:e cotitma
nlba viun nubes fpumofas l?abend malum valde : fign ificae
entm fcertras bypocum fcolere.St tn (vb:e amfon ntgras m*
bes frabetinquartattarium tranfmutart fignificat. &i vero
non omnino fuerit ftjiritus ad infcrtozem aceipftlocum * fcc
moiiftratperfectamfcigeftionemqueeft fecundum naturant
l?f pos iticft % quecunqj t>e \>y poftafi fltnt totidem: t>e eneo/
rtmatc:* t>e iutbet>icta opottct arbitrari : l?utufmodt enint
pofittone fola taittum biflferentta itaq^ mantfcftum eft: quo<

Xy

BU

niam er loco ampliusitifetl frtcemusqua menftiram fignato

mm i figntficato:um:pemtutctur tgttur alba:colo:

cft

pypo

ftafisfitnfger.

dOiiid ftgnificat alba \py poftafis non cotmm * cqualis poc


^ocet cognittonej malas ^rpoftafi ftn magts mtnud.

Xbeopbili
U\e
ntaf um fi fuerit qmddam in iiube
Oc
f\

tirtim t mf*

J. tmi9 malunr.fi tfo in eneo:tmitate matus malum: fi to


t l?ppoftafi perfvcte malum.
Ctuid figntficat alba nubes non courmua * tnequalt9,
BUmtltter in albr.fi entm alba * coutinuum n cquale fue
rit &ppoftafi9 bonum:fi tfo nube9 miiue bonnm : f\ xc

roeneo:ifftiamantfcfhim:*mcliu9bonH3:*t>e trtum quidc


pofitione fuffictenrer t>ictum

cft.

cmottficatio l?ppoftafi9 a parte colo:t9.

aX)oniainautem&iximu9&etempo:e* fubftantta

!o>

coreliquumapponamu9t>ecolote:erat autem feeudii


itaturam colo: fedimfsalbum: l?oc igtrur non fit album : fed
nigra:aut Uui:aut pallidu:aut fubuiflffiuiut rubeu: au t vtridc
COuid figittficat rubeum aut fulnuflfum fcdimen.

>X)b:ubeumergoabaquofofanguiuefit vt(\ipertU9

JO ctum eft:*fignificatindig*ftionem fed non mo:tem

S></

ru>
beum $o factum afinctro fanguincfigntficat S>igeftionem: * <S
quidem fuent moderatum neqfi abundanttam frabeti9 : ueqj
indigentiam ftne pertculo eft ma.rime: quoniam tgttur : neqj
fubujbeumadducitpertculummateriefamiliare eft p:op:t>
um vero materie aquofi fanguini9 ptoritni cjnfteii9 iaitguiiu

vtamicttm co:po:iiionadducitpericulum:quonfam

tfo inr

digeftionem figuificat p:opter 1?oc % tempu9 ejrpectare opo:/


ter. t l?oc mantfeftum eft quod fequitur tempua )?umo:um
l>iqiiictemfanguiitefiuntp:iU9:vtflegma ?Itquo::|?t vero
poftfanguinem vt colerai melancolicu9 l?umo::finceru9tfo
faiigui9iiimedioanibo:uineft:quando igitur fubuiffa ap/
paret v:ina figmficat ab aquofo fanguie & abere colo:e : aquo
(Ue vero fangut9 p:to: eft fincero fanguini9:* p:opter l?oc 111
digeftionem fignificat.ltton euim perfectum appofuit natu^

raaquofacolo:em:manifcftumeft igitur quoniam ncquacg


fcigeftu^eft.Undiget ergo tempo:e natura ad fctgeftionem

aquofi fingutni9:rubeum vcro fedimen <z crii\n futuram . tit


quarta fcie fuperiU9 nubem feabefi
vt j.bie fi&wficsr.fi entm
rtftw rubea i alta Mgeftioui9 figna. vij.frie mauifeftum: quo/
ntamegrttudoiudicabitunquodergo figntfic^t fubwflfum.

rubeum&Ktumcft.
CJ&uidg fignific it fedtmen liuidum.
Hlftigidftatcm i moinficattonem manifeftar virtutia: eft
awtem fctcere % altter ;tn acu tis entm fcbubu 9 vuna ttui

Zibcrviinaram

4m

t?y poft.1^5 frabens

m fuperucuieti

Die

n5 finc pcricuJo.

nCUud figmficat fedtmcn vindc.


Qfrtde vero figiuficat caio:em plurimum a c&oc&octe
:

<uro egntudinie.

D&uid figuifieat fedimen fubnigrum.

BEbnigra viaia Seficit a pcrfccto mgro^ui rcb:c enim cm


fon v:uu fubm$ra enco:imara I?abeii8 ejccelfa infanum
^iufic4t:^omuc9rtuxi6 f.inguini8plurimum ftiperuenten*
crrfte cum n$o:c a fudo:e.
v
C&uidfigiiificatfedtmenmgrum.
opv %rum aliqu.mdo quidem indicat fhgiditatcm : atiquJ
JLodo vcroc.ilotem:tH:terminemu8 tllud tta. Siquidcm,
fueceiTcrtt Iiuidumftciude dc factum ef r ugrum:fi igidam l?a

bct figntficationeimfi vo vtridep:ecertcrit:fecutum autcm eft


mgrum:mainfcltum eft quoiiiim a calo:e f.ictum.

ClDic oocetqumdamcautelam.
coto: bonc rjrpoftafo

QSotuamauteinalbus

crcditiir

eflefi9ium:noiTeopo:retquoniamalbu8colc>:

muU

ticne t*Iuditartificem:quati alba l?ppoftaft3 bon.i fit: c\i non


Jlt:fcd crudus t>umo: albuem fcdimtnc apparet:? poft albtt
^ccipitartificcmqu4fil?fpofiifi8bon,ifit.Sed fcoc qutdcm
odo:e otfccriurur.fetidum entm eft.Sed a lombi$ vlccratie*
vefica:autepate:autaltquaparticula:per v:ttU8 euacuatta:
pua cmittttur quemadmodum fcicit t?rpocrate8. St faugui/
nem mii)git:quie:aiitpu8lombo:um:autrciiiim: aut veficc,
^lceratiouem fi^nificat:* rurftim quibufcunq* tn v:inali ^ga
puftule nafaintur l?i8 f.mte farra i errupta folutto ftt.
fedirainccrudt l?umo:i8.
quoniamfantes per e.iudcm vtam etwcuata

COe

ffi:H^!fcfl^m

cft:crudu8vo r>umo:er mequali fubrtantia &etermma


ur icdimini8:noii cnim cfrcontmuum tpfum fedimen crudi
mimma velut fearena* \?cc
t> umo:i8:fcd vciut siiJblutum
ctutdc3^icta Aimit:vtHon tn:aputurmedicu8colo:c:fed &i'

fcernatfepportafim sa fantesacrudor;umo:e.ienimfaii>
umc3 1 pu8 mtngar a fqoarna i odoz grautecftuut lombo
ram aut wmiaut vcdcc vlccratione fignificat:|?ec qdcm bici

mu8 vt \\oi\ fceciputur artifer :fed * \?<\rmofy

111

v:mi8

fcdt'

tnina * &w$arn.i vefica autDbostitrjtafim fcabere ftgntficat.


* altter fi faugumem mmgatrtombouim * veficc figntficat *c\*
cc rattOJiem fyoc quide^ictmus vt no Dccipuf artifejc ilpccti^

XbeophHi
iw fcditrtte

facti

* a fanie * a crudo t>umo:ettqUcitttio: qui>

dem fcifferentias fcdtmini9 erpofUfmu9 ?colo:em i* locum


* fubrtantiam % tcmpu9:* reliquu cft vt fcoc (5m partcs quat

Wo: fcemonfrremue

tii

tvfcriptioue

fie.

2*11*1 t>p pou\ifi9contiuua cqualt9.

:3lbal?pportaft9continuaincquali9.
2Ubal?rpottafi9 nou contiuua quali9.
2Ul>a frrpofrafia non contiuiM incqualis.

tf^ ec fuut quattuo: tnrTerentie t>efcript6i9 feditmni0.ttto>'


J, ouiam autem fedimeu t>tcimu9 trc9 rjabere locos fignt
z

ficcitaeozum t>iTimu0^tntefcripttoiieeiU6

qtieadmoduj *

apparcue ratio mauifcfhtuut enim inrtriouim locu? rjabet


l?p poftaft9iiomiuatur:aut medium seueo:ima Mciturtaut
fupenozem i nept>ili9 vocabitur. tx caufa9 omniu? p:opter
qu.19 acceperunt locoa i figu vel ftgnificata eo:um t>ijnmu9*
n frefcnptionem eiue quc inferio:e5 locu$acccpit l?rpoltafis.
eunde modu:* m medii bfpo/
fcifrereutiae erpofuimuo
ftiflquecnco:ima vocatur facumu9 eiufdem fcifrcreutias.
<i

3n &efcripttone fcicamus ita.


21lbum eueouma contmuum equale.
2Ubumeneo:imacontmuuminequale.

SUbum eueozima non continuum iucquale.


Slbum eneo:ima nouconttuuunVequalc.
XSteergoeneoiimatis^ifivrentiefuntquaeT

ptioneerpofL?imuo:p:ocedeti9 fermo froeebit

fcefcrt

figutfica)

W&*

ea viiiufcutufq^&iffcrentie qd fignificenttfm tfo tertias


retittam fedimtuie fupio:cm locu tencti9 que <i nubc9 uolaf
t>uiu9 Dtfferennoo t>eicripri5e crpouamu9:c quid ft$nifi

fubfequenti ratione t>tcemu9 : i fignificata r;uiufmodi


ptermittemu9. rt iitur <i eiu9 t>efcnptio fic.
Slba nubes non continiia eqnalta.

cetit

Hd

Hlba nube9 nou eoutmua <i mequalie.


aiba nubc9 continua equaii9.

3lba nubcscoutiriuaincqualie,
a2:bec:>plerionibu9quidetiftvrctia^ triu i>ppor1afe5
t)icimu9 nftil ptermtttc' tee:* in &efcriptoe ejrpofuim*.
Ciuerfita9 vMiie ci parte co:po:t9.
l?umanarumco:pu9er mbu9confifht:fcilicet.
ejc fpintibU9 l?umo:tbU9 ? er terrem: td eft firmiiB parv

Qttoniam

Hbu9^midi*oco:pU9conftituenti4;faiit^umo:e9 s eo>

iuj

Wbervtinaram
rnm

(npfrltoitau&queamqs quidcm cjr putrcfcctfe

bumc*

ribus pcr viiius crcunt ftjnicicntcr e.rpofuimue-.sicamue igi


tumuc quecr ipfi9partibu8firmisco:po:i8 mmcjuutttrvt
perfccta * on miuus fcabeue se v:ini9 soctrma tiic : c tcuim
c.iruinp.irtiummclio^8qucclamfljntUciUct.tcrcm otei fub
ftantumuut ui aUquam *:lum fo:mam aiTimtlaiuur. iQuonf,
amersopmgucdotfcaro molliou firmarum parttum iimt
n bumidio:i.^:imumquidanrcfoluitpiti$aedtticm tom>
mum firmarum partium folubtUou*m; fctr.dc cjrnem : pnv
gucdme crgo Uquefacta itt olei lUbflantiam tranfmurar c.ili/
dum:*quoiu.imt\idcmnonfimulrttoluirur:fed t>abet q^
dam p:iucipitim rcfolutionis z afcctifum i liitum tcmpo:u$
ciuecogmtionem oicamue.
1 1

C&uid figntficat v:ma olea$inofa : % fce MtTcrcntijs


narum v:marum.

oleagl/

P'Atucipium qutdcmoleacjmarum vtinarum

cu olci

colo:cm babciiteeuugmentum

cfl

apparentce vt ol^
um:(hru8 vo ert quu funr olc.iinc:crgo olei colo:cm babc/
rco piiuctpium liqucf.icnonis Dedarantcequafi aquofc appj
reunque vo apparcnt vt olcu? tempoits augmento foctc tnv
Xtioncm perfvctio:em olci ad v:tnam l?abenr:olea;me vero
fMte quc
ftatu funt v:tnc totc omiuno *
colo:c i in fub
tfo

ftantu vclur olcum funr.Drtna ui feb:e oleagina fubnigra vc


Hiens lncenfionem er fpafmo i mo:tem fisntficar.> tfi autcm
pwguedo vuiuertalia cft m pl uree oiuiditur parrceuut .n.
fVn lombos t circiiuoluttur:i quafi opcnt.idcfl coopcnt cos
aut frn omties co:po:i9 parree circa lombos ptngucdine re/

folutaipv:iiu6

c.rcurc magisfimiUerirueficrcjpeaquc iti


puiUcdinc:co q? Ipcc qutdes p:cpc v:malca
mcatus fir.Hxc vo longe ab b19.lDrpocr.19 vcro Difcrere con
fideraua fcnpfititainampt>o:ifm*i9.tQuibufainq5pm5Bcfe

toto cozpoic

cft

dimen ? mulrum

bi9itefreric.ini fignihcit.manifcfhim

quonl

aml'Ombo:umptij$ucdincrcfolura:i alirer v:ina in eaufon


ptuguem brpoftafim baben8:mo:rem fi5nificat:finctvb:c^o
fcinbue boc ralc facrum perapligum fignificar .f. folutioncm
parri9. r toc olcaginte quidcm v:ini9 er. Uqucfacrione pfgut
*Jiui9facti9 fufnamt quc f tcra funr.

COuid figjiificant pcraloidc^ in v:iiu.

QX>ouum igtrur fo!idcparrc9co:po:te babcntin fctptls


cjclongitudmc s Lintudinc^ p^fiinditatc:quccunq|

Xbropbfli
*tro in lotmidlnebilaeeranturvelm fa&fcit radtmf :qaat
quedom perula m vrims apparcnrta: vtftce viaj talia funr se
moimYatiua::<nommarione autcm frabenr er I? quc funt
fimilaapcul:quceroetrici9 tririaeiunt:fcram vero fupu
Mcrum modom cr lombts Detcrminanf.Si cium fucrit fc<*
b:ts vuna pctalotdcs fubftanrum babens:torum pattt C03
pus.fi vcro won fi: rVb:ts vcftce paffio efhbec pcr ^igcfrioni
* mdtgefhonem termmaiif .St emm cum mdiseftionc roru
co:po:ts maiucfcfi vcro fit Di^clho vefiee maium cft
-id fi$mficanr furfuree brpcftafes

C&

Q^andovcrofcb^iaoccupatcoipus^m^pfuuda vafo:5
brpoiiafef furfjree rmt * cromo:e$:freperaloidiryYut

talesigtf

v:utcp:edictisbrp^rafLbusmeundcrn

moda

f^jnificanuefunt* veficc pniTibncm ciie* torti sco:po:ts.Si


enim adfit rcb:i6 totius co:po:is malum.St vcro non veficc
fi quid tndigefrum fit tottus.St vcro bt$efrum vcfkc ficut
brpoeros Mcit^uibulcunqj piugui v:ma furfurca conuc

niunubis

vefica fcabit.

DGuid fignrficctcrmoidca.

>-3 vcro occupct fcb:is fm trcs

rtmatfioncs co:po:ts.C

Xj longirudmcm lanrudme^pfdnditate:buius furfuret*


groflftous fiunr *i vocanf crmcidcs-.faas autcm boc tale fieri
d altquts fubleuans moii rrmcu moleute croiTtours p:r /

tcarririaopcraf:uiisgroiTic:csp-irttsrnuci crinoidcsno>
mmanficr bts isifcquetnvnnaapparent c^encmuiarioncj
ncecpcruiTt.-fiunfaut but ? cmcides v:me aut o>prcr liquefa*
cttoucm foiido:ti vcbcmete aut j*ptcr crufhcne fangutn.
&cdftc*c\cm albc fuennt:foltdo:u3cir parTic.St vcro rubec
faiuutui9 queadmodu t>uit brpccrares:in fctnibusac-t
vtinacclmcaamoidessalbam brpoftafim tabeus mnlum
* alrrentu fcb:tbus cmrurnts v:ma amotdc brpcftafim fci'
bais alijs faturanbus crifrennb* oifceffum dgnuiat Tr.m*
rcbitbus eneo:tmacnuotdc fcabcns : siurunumngntficat
cgntudme.fr ccgrofllo:tbus qdcm brpcltafibusque nt ni
nts funt c apparent furTiair pmnTa.
.

COuid figntncent fetidc v:me c crucrfe.

YI rtda vcrov:i:in:^ifn:rcurusftginr1car.r:ma maltodo


Xl

rtsimo:dar:bumo:umputTcdmefignific3r:rurfurti
v:ma aquofj c alba i mutra cu albis enecumari"
bus fcrtda pcracopm fcdattd cft manw:-; altrer v:ma m aa^

fn rVb:tbus

JLiberpztmtta
tte fcb:fbU6 pingui8 nfgra * fettda veftca mfctt mali feabete*

mo:tem iigiuficat:fignificat veroputrediuem:* momficattO'

nem nic.tx t* fcuiufmodi qdev:ini8 foffiaet que t>icta funt.

COe fedimmtbue i colonbu* * fubrtantijs fimul comuncti*


Qr>oi iiam autem piiue % bftan tic tcnu 10 * pinguie cu
(Vi

coloiibus compofi tiouee fircimue :uu nc coniu uga m u 5


cff ufionem * fedimen cum competentibus colo:ibU8 1 q$ fv
giufic.it l?o:um fingulum apponam ue:* quonii fedime icom
rubftantiameftpinguetmanifeftum autqma bigelhone tale
factum effcaut c% abundantia pinguinm * crudo:6 !?umo:u\
Ceterum fedtme \?oc cum tenui fubftitia couemre 116 pot.^u
gamua igrt i{wm effuftonem pingu e cum ferpoftaft :* cum co
loie rubeo 1 fubiubeo.TJn compofitionibus enim bis mdigc
ftioue ligmficantce colowrs coueuire non poflunt.ljncfpiam*:
crgo copoftttone facere cuj fub:abeo colote:qm boc ab aquo
fo fangume:fit |?tc vero er perfccto:opo:tet autem cognofce
re qifi qdaj colozcs coniuncti tn fubttitije cffufionis:ipfi etii

tnfeppofhifibuemdtnperfectiquidam

m fubftitijs fiunt:fed

tn feppoftaftbuslmperfccti.

CfCtutd ftgntficat fedimen ptngue fubtubeum cu3 ptngut fub


ftautta v:tne.

*~ c compofitio cortat queadmodu fuptue bictum eft


J, f,ftgroficat longttudtne cgritudiute: vel vt fit v:ma fub
rubea:* frppoftafie fub:ubea 1 cotmua * equalte fcdune pm/
gue 1 rubeum cum pmgui fubftitta viuw.
:

fi

<T>e fedimie ptngui nigro cn ptngui fubftitta vwne * nigra.

2 X ea c6ftatcompofitio:*fignificat multitudmem fangui


nt6: c% fubftantta * er fedimine.

C"S3e fedimtne nigro 1 ptngui cum fubftantta ptngut.


2i t> cc compofitio coftat *i moufhvtt aduftione:* ftn fub
V^ftanrti* fedtmen:ftmtliterautccum co!o:ibu8contige
tibue coniuugt fubftitie 1 fedtmmi eadem fignificata beclaran
tur fupfluitatie * indigeutie:ercepra mediocritatc vtrorumq5
fubftitie * fedtmtnt0:cu fcflm nSm colo:ibus. f.cu ruffo 1 fut>
ruffo:enil?ecfignificant ^fvcti Mgehoue: in fubftitta*in
fedimme: in colozc. t ^e v:inarit qdem bifcip!ina a fcjjm 1
genera * fpe0 % t>ifferentia0 c5uenteiiter erpofuimuo.

firpietua eft liber v:inarum Z^eopfrtluDeo gratta^

SpbcniTmowm

apbo:ifmo:u3t>omtni
bypocratie a oomino btodo:o
ga3amedicoc grccoin latinum cc
nouotranflato:unn
Jnriplt

lib:i

fta b:eu t6. ar6 lajig*. occafio fccep6. r^imentrTfaliar.

O; Ifudicium

efr.Wcc folum feipm ofncio fuugetS


ettam eru? aflidctttc6 cjcrcrioia.
tf
pturbatiombue veutrt6* vomittbu6 fpoutiuie.Sl
rale purgaf quale purgari opj :ree bcne cedit facile fer
tur.Giu miuus ptra.Similimodo coccptaculo:u5 maiutio (I
mu6 cou
flat qunU6 ficri op5 res bene cedtt i Uc\\e fert.&m
qb*
tra.5gtf tcpues terram cetatcsgencra mo:boium
itj
opo:tet ncc ne confpicnri ofncium cft.
^&bitu6atl?lctariiad modiunbont tutf non fintt f\ad
J, J,fummum &eueiierint:noncnim ccdc^ fubftftcre pof
mc
funt a-ut quiefcere qnod ft non qmefcunt t!?il ^pficere
ItU6 poifunt rcftat igif I?t6 ce aufis: vt ni derenue labanrur
Ctua? ob rem foluere btbitii erpcdir fine mota: vt Zenuo re
ficico:pu6incipiat .iriec tdcirco ccpieflionc* inextremuro
fcucendc funt.lDaud eni tutu l;oc cffcfed p:o etue qut coxrtgf
MrKfcile

cjcfeibere op3.S5cd

XTl

turnSsueendutruvttoUcret omttino eu3Cuationc6.?ucx/


tremut>cductccumpertculofuitt:rur(\irq5 reereationeaer >
tretne ad pertculum aguut.
iifj.
rr\ nui6erqfttaq5victusratto tn affecttl^tii frfutuniis

\JL 0?b:tu&acuti6qbUGn6c6petatgraui6 moldbq^ cfh


3temq$ vtct^qui iit extremu tcnuitatie t>t ucnertt $raut6 efh
TTU facietae quoq^ m ejctremu acra m<tfta efh
tettui vtctue ratione egr\ peccant:quo fit vt maicte

XITl

afficiauf^etrimento:qutcqu!dcnim commtttrf graur*,


cbueuit qnit ali$tulum plentbig.tt^ ic ifjtf *z fa nj6tuta_n6 eft
Hla sA modum tetui6 pjl!gcit6 cjrqutfitaqxratio vtcfW6 obel^
rem<yt>tffic iliU6 errot cm qui comnutttr" ftxunt.ffii fit vt te ^
miwi Siligen6 victuppericulofto: maxima <x yte ftteoqui
paulo pleitio: pwctpiaf .
vt )
Dmmte motbie fumma friligentifltme remedia adfctbct*
1

rr

Xjiafm.

lUbtrpiimud
aJ5fmo:bu*peractttu9eft:ftatirnslabo:e$ fummi fttf
gant*tenuifftmovictu vti nceefleeft:vbfnonita e(h
redplentu8agereltcet.2;antum indulgendum eft ciboquan
vf ij.
to mo:bu$ ipfe fit fummo leuio:.

o mo:bu9
aX)m
ctuvtineceffeeft.
tf

confifttt fiio

vigo:e:tunc tcnuifttmo vl
jjP

atOlttgendum

etiameftancgerpoiTtteo victuquem p:c


ccperistmraread cowfiflendi vtgo:em v(q> egroratio
1110:? ille ve pottue fceflciat. nec fcurare pofTit ea ipfa victus
rationeun mo:bus ante fceficiat atqs feebetefcat.
%.

QDtbue igitur cofiftetta iujta eft l?ts renuis rictne. turto


p:ecipieudus effcqutbus aut coftflcdi vigo: poftea futa

rue eftajs in eoipfo vigo:e a pauloante ctbo flibtral?edu c(L


Zepo:e tfo fupto:e vbert^ agedu eft vt eger fufficiar.
xU

Xin
ciuum

acceflionibus abftinedum eftrairtimere <n\ cibu^ no


eft:*qutbU9percircuitum veutunt acceifionea

ijo

m ipfa acceflfione abftinendum

eft.

xii.

Hceflftone0 $o condttiouefqj mdicantur a mo:bie


iii'

*i

an

tepo:ibu9 atq$ ctia ctrcuituu fucceifiuie wcrementis

fiue quotttdte fiue vno interpofito fcie.fiue etta* p tnterualli


ampliou euentutmec 116 cx pie que fupueniunt ludtciu zcci
pi pot.Oerbi gratia tn mo:bo coftali fi fcreatto purulcta (toti

inter init!aextititb:eueegritudinefo:eofteiidit.Sin poftea

puruit logamrqiietia v:ina.altiU8.fudo:.mo:bo9 . aut cirTici


Ie:aut facilcaut nullo pacto iudicari fininuc poflfe : aut bic<
juj.
weouut longos fo:e figwficabunt.

vnesficillime ieiuuiu tolerant moxqui firma etate fur.

X!j zflbiuuaadolefcctcsomnium mtnime puert:eo:umqj


xifij.
ipfo:um qui animo funt p:openfio:e0.
increfcut plurimu calo:i9 tnmti obtiuent itaqjpluri
mo cibo indigent.SUioqu co:pus afTumtfftfentPVo pa/
rum calo:i8 inefta ob eam re paucis egent fomentib" qppe q
a mnltie oppzeflft ejrtiguanf :\?mc ctii reb:es no eque acute (o
xv.
nibue acctdut:co:pu0 etum eo:um frigidu eft. ^
afBntrce bfeme % vere natura caltdtiTimt fut * (omni 16

QDi

giflimi.3taq5 p ea tepow cibi clari coptofiue vU t^ebef.


Cwiio:ts ent nattui copia magna ineft: vt eibus p:omde plent/
o: reqratur.^rgumento cutce funt 1 atblete.
xvf.

a5ctti8 omniorebndtantibUB^umtdus^fictt^fed
pue pueria^ fcis qui ita viuere conftieuerut.

puci
jrg.

SpbouTmoplDipo.
2i % QWfbue twm fcmel au t bis airumedum fit * ptotti vd
v^A an pauctoia particularim animaduertendum. 5Cepo:e
cttam etati * cofucru d nu impar rtedu

altq u id eft.

xvitj.

OUboe ettate i autumno &ifrfctUime fcront. Ibpcme facit


limemorverc.

rir.

QVi

per cireuttus acceffionum cracuutur fete nifeil elt &i


dum nec aflumere quiccp cogendunr.fed adtectioni fub
frral?endum eft aitte iudtcationem.
xr*
apeiudicanturautrudicata funt integre:non mouere:

neqsnouare vcl medicamentwrvel

alije

incitamentiss

fcd finere fccbes.

QXK euacuanda

,rrj.

funt eo buci fcebent

qua marimc natura

comodetcndit.

rnj.

OOncocta cuacuaremouereqs

noncrudao3necin p:trt
cipio nifi tnrgentSj magrui er pte no turget.
rritj*
jrx tectione6 non eopia drimande ftmt:fed eo quod talia
V-/&eijctuntur:aliabeijci opottet cfacile eger fert.&tqj
Tbi ad anime befecttonem vfqj bucendum cft : tta agendum

modo eger fcurare pofltt.

Xm

jriiif.

affectibus acutie raro * inter iHitia

vtendum medi

camento cuacuatoiio effcidqj adfcibito biligetcr er an<


rxv.
mefaciendumeft
'fqunlepurgarioponettnlepurgatur p:odeft s f^ciU
>

fertur.Si contra bifiiculter.

C^ndpit liber fecudus aplwifrnop biii Ifeppocratis a


ZI?eodo:o

gw medico e greco

bfio

latinu n u g trafductop.

f.

auocunq3 moibo fomrius labo:em


XTl
9t
non

affert letalis eft


iuuar letnlts
efr.
i f.
iif#
Dbi fomnus &elitum tollit bene efh
>-Omnu9 aut vigilia fi alterutrum modum ereeflferit m
Jt)liclt.
n(f.
fl

or\Onfacieta0nonfame0nonaliudquic$bonum
cnaturam ercedit.

cft

q*

v#
Xaflttudines fponte euenietes moibospnunciat.
vf
aPicunqj parte coipone aliqua labo:antee laboic ipfus
magna er parte u6 feutiut feis mes egrotat.
vif.

|~* wiongo tempoiis fpacio ertenuantur lcnjc reficiend*


VAfunt.fi ue b;eui b:emter

Tttf

TJberkcun&M

S^lqs a mo:bo ctbum aflumme no co:robonr*ptus

cilif

ftgmfiar.Stvcro ftnon aHUmcftfi


iti euentt:cuacuatione opus efte fctendum efh
i*
Cozpoia qu.icuuq5 purgarelibuerit flutda co racfefc
x
Co^pom impura quo magis nntneeo magie ofrendta xf.
^ofu$cibocrptenf.tciliu3eft.
xii
per mo:b09 relmquuntur ab iudicatione r*idunt re
^f.rtie fitaflTuinmf

QVc

cidiuim.

xiij

Qtttb^indicatto tfat fris uor btfficire q^eceflionc fre&itz


f ofequcs it nor faalio: magna er pte aectdc (o\rt. xitif

Xm

piofiuutjs atut mutactoncs se u ectionuj touant nifl


pzaui mutcntur.
rv
raucee egrotant aut tubercula in coipoie oiiuni ejt
cretiouc6cdfi Jer:mde ftint.nift biliofe ttwtco:p*egro
tat:ft fitnilce fiitie co:pue nlere tutum eft.
r vl
3Dbi f.;mce efbliboundum non eft
% vif
iim
p:eter
pluectbt
tngeftum eft mo:bu id facit:p<i
tet boc er vpU curandt ritione.
xviii
in

ay&i

a#M

-y Qiu que vwuerfim atqjceleriter alufcfccretioneequo/


\tAq*ccleriferfiunt^

Xit
dicttonce nb ad-modum tute funt
.neqimotfieueqsfaUitte.
xt
Qttiotie imtcnituie adbuc atuue feumida eft tye feitefcen
.tibueficcaf.Contra qbue iuuembuead&uc atuue ficcai
rri
cft bie fenefcentibue frumectatur.
jFamem vtnt potio fotuit
rnf
QTKcunqsmoUner repletione fiuntctiacu.itionceuranfc

miOi^qvmi zcutoiu

f>

qeunq$euicuationereptetione.*&demq5modo

ro:um cotrariv.remcdio ftsnt.

cete

'

rrttf
iudicari fo"

/tv 0:bt accutt intrJ quartum bcctmum btem


rriiif
SiZicnt.
y^x ?ee quartue fepf imi iuder eft.Oct.imi6 ucipium nlro
V/riue rpreunirij erotditur.TOidccimueettamconfidcy
randtteeft.fQuarrue euim fecmidi feptcn.tnj eft.lftem &eei
tntf e fept imue c' ftderaudue eft.jQuartue emm a quarto t*r
xxv
cim :> t fepfimue ib vndecimo cft.
irrane eftiuc b:eee tmgn j er p.trtefunt . Butumna/
rr vi
.lee longe fertim qtte ad bf emc ^trigerit
*vr b:cm conuulftoni fupementre meliue eft conuutft/
4TLoiiemfeb:l.
xrvtf

OT>

JSiphotifmomm
?0 qu* non *t rone leuant cofidendum ti5 eftmec $m&)
f\F,tu
omittendu fotuere ea que ter ratianem tncidut m %

J,

la:frecenim
iit

magna er patte mfirma

fUnf,nec pfeucrareaut

mo:an Mutiuc folent.

rrvitf

Binicitantt itott ad modum lcuiter fi per fumm J eo:po


ris ftnmam fi co:pus p:eftat nec v\\o modo collabitur

au t ptra fi magxe pfumif r6 poftulat victofU5 e(t.Slte enl


xxit
longitudtne mo:bi alteru tmbecillttate tignificnt.

mo:biinciptuntfiqdmoucndumettmouc.Cu5 cb
OTOm
,ftfhiutv:gentquiefcercmeltu0efl.
xxx

O/ifcniacum iucipiunt i fimunt teuio:a fant.Cum coiv


xxxi

firtuntgrauto:a.

CX y cm ab egrotatione beue afTumentt cibum ecrcpue mfri

JO lo ,pficit:fignum

cfi vtctomm.
xxxii
O^lfcnee/erequtfefc male feabent^ncipiobeneaflume
teecibu ncc qutcc$;pfi:ieuteeiufine medtcnu crtgunt.
bc/
3t vero qui pucipio vefremeter iuedia erigentedpoftea
*

ne.aflumuut \pi melius euaduut.

xxxiif

X1H

quouis mo:bo mente coftare * abuj appetere boitS


eftaotrarium vero vicio t>ntur.
rrriiij

v^j ii;r mo:b09 mmud \>\ periditairfquoir nae mo:bus cb


J^fuentt:autetati:autl?abitut:auttempo:i:$quibU9 noit
ccnientt aliqua er fc>is rattone.
rr.rv
quauie egrttudme partem vmbilici * bpmum veti/
trem efTe plemo:e meliua cft admodum:erteuuari atqj
tnbefccre viciofum ert.Sd tnrerae ctta purgattouce t>oc ides

Xm

tutum non eft.

QVi

xxxvi

falub:i co:po:e tant ceteriter per euaeuatioes oppftt

ttflblttuirf atq$ ctiS

qui p:auo cibo vtutrf.

xxxrii

Qt)tJco:po:e bene coriftant &ifficulter d vfum veniut mc


diatmento:um.
f\Qt\ie n cib pauto beferto:

rrrviij

modo Aiauio: fit qui me^


JbJlior.fed tnfuauio: ante poncndus eft.
xxxit
BfEnioice magtta er pte minus egrotant$iuucnee.2ttta/
men qui longi l?i& ncctdcrint mo:bi magna er parte Hifa
nabites tota vtta commitairf
r!
:Hucediue3<zgraucdmc6maio:tl?USnd modujnatucti
X^quoqut nequeunt.
%\%
fepe * multum eroluutur ftne caufa manifcfta t>i t*
repente mcniuntur.
tlii

*0

Qvi

JJberfecnndu*
*^2Tupot aftonftue vefccmene fotui noii potdMcufe nott

2&
QDi
m.mt uon

potefh
rtranguiantur * euertuntur citra mo:tem

t>e facili

Qvi

yliil
fi

rcfictuntur. * ^n XYiHXr

obcft ad mocjLum funt et natura celcrius


g utfiractUee.'

QDt mo:bo commtfhali

oie fpu/
jclmj

mpnuiif $
ylv

tabo:at:fi tu uenie eft Itbcrari

tattonepotiflTtmum.etatie.lcxi. victue.* vite

potefh

mu

muuere
xtvt

T 3 fcoloi geminue nou eodem in toco mfcftatqut vefre

Xj mentio:

alterum leuio:em obfcurat.


xl vif
npv Olo:es * febtee accidunt magte cum couficif pue:c$ vbi
cft

V-/ confactum iam eft.

rlviif

XTTl omui co:po:ie motu cum fatigari incipit

ceflaflfe

#/

timtslatitudtute teuatio cft.


xttc
aiTueuerunt ferre labo:ee etiam fi inuatidi funt aut
fenee.factliue ferunt^ qui non funt afTueti #uie robt*
ftisiuuenee.
t
longo tempo:ea(Tueta funt/ett.im (t fceteriou
ftuf minue tnfeftare folet:$ que infueta funt.Ugtf ad in
\i
glteta quoq* mutaflfe conuenier.
*5mte repeteq5.euacuare.aut reptere.aut calefacere aut
"refrigcrare.autalio quouifmodo co:pue mouere tu//

QDi

QPccunqj

Xk

tum non cft.Stfqs nimtum omne iiumicum nature eft. C6tra


faulatimleuteq3ageretutumetl.Dentq5 fcealio tranfirem
iltudp:eftat.

Iff

omnu rattone fcccrfe non id pzouenit quod ra/


X3tiocum
poftutatmoli iu aliud tranfire tnim maueat quod pn

Xy

cfpio vifumeft.

liij

QX)o:u aluue eft l>umida !?i cpdiu iuuenee funt mett*


guut $ qbue ficca eft.Sft in fenectute fceterF.Siccaf eui

fce

Uii|
Gluue magua er pte (ne qtti fenefcunt.
/T\ Sguitudo co:poaie iu tuueuta qdem foimam liboralej
XJL/affcrt nec m iocundi.Sed m (enectute vfa fcifiTctUe efl

atq3 fceterwe euadit quod pzocertue eft,

C^ncipit liberterttue affonfmow feppocratteabiToEfee


.j.
cdo:o gaja nuper egreco tn tattnu tranfducto:unn

Eempoiuj

epbcnifmo?
rrt mpotum mutationespotifrimuparnjntmo^bosm*
J

JL

gueqjtempotum mutationesaut frigotis :aut

eltus

reliqua er ratioue grautue inadunt.

ij.

*y x&turarumalieadeftatcmalieadfrfemcm benc male>

X 5ue

fe feabetit.

tij.

tepo:a loca * vict^genera beue ma


ad
mo:bt6
B3Fleue
feabent eodem modo
mv
attf

alia

etates.

fefe

y-x r tempo:a quottens eadem bie modo eftugrtmodo

SJ&*$ cnftit moxbo* autunales erpectan op5.

v.
*ryX)ftri frebetant auditum caligiiicm obducunt : co:po:o)
* r &**
JjLbiffundunt:pi0rioiaq5 flciunt Caput acjgrauan&vbi te
"***
peftaditap:eualuerit:affectu8eiufmodiejtirtunt2rtri tem-

^*

^Z

pus aquilonum efltuflestfauces&lui&ure: tofficultatis v:i'


ne bolo:ee o:ificij coftarum * pccto:um accidunt:vbi tempc
er fuparit affectus eiuflnodi erpectato.
aXjotienee(la6fiti1mili8verif\ido:umcoptam tn

vj.

ftas ita

feb:t

vij.
bue erpectare ppottet.
v"\r fqualo:e9 febiesacute fiert folent:* fi magna er par/

Jb* tetalisfitaunuequalem fecerit conditionem,:mo:bos


vuj.
quoq3 talee erpcctare magua er parte opo:tebit.
X'Jft tempo:ibU6 naturc legtttmie cunqs tempefhua tcm
pefhue redduutur moxbi confawtee ftnceri s factles
fubeunt.Sft vero tniquis iuconltantce % tudicatu biffictles
cnltuut.

'

ix9

v^^r autunu mo:bt aceutiffimi f erittofifTimi accidilt: ma


Jb? gna er ptc ver faluberrimu eft mnumecp eritiofu. r.
Sutfinus tabtdis malue ett.

atfodadtempowmatnnetrattonem.Sifepems

r j.
ealida

* aqutloma fuerit ver pluuiu auftraleqs : feb:cs acuta*


fiert ettate necefTe

efhs lipitudinee c itcftinop bifticultates m

Ximc multertb*:* fc>ia qui feumida feabent nSm.


%iu
autc g nubce fiuut magna er tc felne* longe:alul

mOibi
fluo:er.putrcdine0.
rnj.
^3 I?f cmoauflralicpluuia^trepida fuertt: ver c^lidum

Xj aquKentuqj: mulieres quar partus iurta ver ^perant

abottum er qualibct caufa faeierit.!uc autem pepererint im


beailes ad moxbtdoe edent infintwita vt mt (tatim pereat
aut tenues atq$ valitndiuarij viuant.Ceterte btfficultatce iti
teftmotum * Upit udines-aridc accidcnt fcuioubue $o biftUU

nonco que cito mtcr inian t.

xiiiu

'

Itbertmfo*
S3ert36caliJaaquilcntaq$fjerit autunua pluufua ntv
ftriiiufq>:ttolo:e9 capiti6:tufle9:rauccdme6: grauedics
"
Cjriftuut.abcs etiam nouull06 muadit.
xv*
fi aumuus nqiiUonuofit cficcus viri9natur4 frumi'
JTLdie * mulicrib^^pdcritn-cliqe acois lipitud;c6 andc i fc
t:c6 acute s grauediijc9:n6nullo9 et attra bilcxcrccbit rvf
OOnditioiiu anni calo^tUubnpicsci^dintotu

tvZ

&<

rini

$ i?rnib:c9mmufcgmo:tifirri,funtL/

mOM

xvij.

pef brmb:c6 magna er pte coftftunt feb:e6 longe:


aluifluentt9putredine6:attoniti9 angrmeper caloiea
eabitudinc9:lipitudmc9:articulo:um fcolo:c6;fhflicidia vxv

nc

oifficultatcs

mtefhnoium.

rvnj*

OOndftionum quortidianap aquiloue9co:po:a cofhpa>


tio:a:cotentio:a:mobilio:a:colo:atio:aq5 faciut. 2Judi'
et .idiuuant.Sed aluum erficcit.Oculo6 moulet z fi nt
pecto:e oolor aliqs prceft acriU6 erctta tur.
nr*

tum

rpr Dftrt corpa oifloluunt * t>umcf.iciut

caput aggrauaut

Jl.auditum obtudunt:vertigmc6moucutoculi9* corpo


nbus affcrunt tarditateimaluosctta fc>umefaciunt.
xx.
Prtcpo:aanuipucnquictatt ^iepximifut vcrc atq$
p:imaj:ftateopnmet*gunt.tmarimc valcnt. Sene^
eftatesautunoal!quidiu:reliquoautuni tcmpo:c *l?peme
xxj*
qu mcdia funt cratc mcliu9 valcnt/;
i

/T\0:bi qtudeoe9tepoub*oibu6accidere folentScd n&


rxij.
\lZnuUi ccrti9 quibufda" * o: lunf" i irntanf*.

alCfe cnfattre bilc9:ruro:c9 pmitialc9:^fufionc6 f.mgui

#
ni9 angincJtu ire9 ^raued:es:lep: ipectigic6: tiligice:
pufhile vlccrofe pnme:tubereul.i:articulop t>olo:e9. vXrnj*
State nonulli cx I?i9 ac fetne9 conttnue:* ardo:c6: n tcr
V^A tianepnme:vomitioc9:ct aiui^ fluuia:oeulop i aurtu
xxiiii*
fcolo:e9 o:i6 vlccra geuitaliu putredfe9 * fudamia.

f\

rr-y-Dtuuo magna pareefhuor atcfi etiam fcb:e6quartane


J"l.<:crronee:lienes:aque mtcr cutem tabe9:fhllicidia vxi>
he:kuitate9 mtcfhno:um: cox^dicce: anginc:ant>elationc0
xxv.
voluuli: comitialc9uttre bilc9:furo:c6

*\ Yemecoftalc9:pulmonie:graucdinc6:raucedinc9

tuf/

J,l,fc9oolo6 latcrum:pecto:umlombo:um:capiti6 bo/


lo:c9:vertiginc9uittoniti.

xxvj*

Y\r mtcs bec acciduntparuis % recen6 mtte puerulia

Jbs vlcera ;o:i* vomitu6:iHfomnic:pauo;ce: mflammooo

apbttifmo?
fwvmbflwltbumotceauriom.

jrr^5-

p:ogrediettbue eum bentire fneipiunt


P&ulo etatep:ungtnes:fcb:e8

grtt/

conuulftones ulut floote*


giuarum
tnaramecumcanino8edunt.tbi8 potiflunum puerm quf
coipulentifTimi funt * aluoe fcabent aftrietae.
xx riij.
*Ti Dulaoiibua iam tonftlle vertebze tn oceipttio: fiue U/
rntio m partem interto:em:anl?datione8 calcult: lam/
b:ia:terrentc9wfearide: vcrruci:fattne Rrume:* reliqui aecef
rtwfed pwipu* qbe enumeraui.
xxix .
Tx^^centibnoiam^pubefcenttbusmagna eo:u? par^
Jxaeeid!t:atq$ctiamfeb:e8&iuturne pottus:* fangumis
nanbU8 p:ofafionc8.
XXX*
PXurimiv^oaflFectUflpuerilwetatwtudicantur fiue fu\i
untur.aut intra quadrageftmum t>iem:autintra fepti'
mummefem:autintrafeptimuannum:auteuad pubertate
itur.rQui aut perdurarmt nec folui potuit pubcfcenti aut fe
mme cnm meflrua erupunt l?t coftenefcere .iflolent. xxxU

Jl

*"OriBolefcctib* fagufe fercat5e8:tabes:fcb:e8 acntecomitta

JlJe8 i reliq motbi.Sj fcctpue

t\

nucraut ncadut.

xxxtj

QX>\ t>anc crceflerut etzt? t?i8 anbdationcs coftalee: pul

monie:obliut>rii:Mitta:ardo:e9:biLire0 : alui fluo:ce


logi &iflficultate8 ttcfhno jr.lcuitates ttrttfc? marifcc.
xxxui
y--iiio:tt>U8 diffieultates fpiradi &tflilUtionc9:tu (T: (Mj

^3liadia Tttne:bifficultatee r:ine:articulop i?olo:c8 rena


toolo:c8:vcrtiginc8attoniti:malibabttu8 pignaj* co:po:w
tottU8:infomrrit:alut oculoj: * aurium feumiditarcs: frebetti
dineococulozum Jgrauitatce aurirnn.
xxxiiih

CSnapitlrtKrquartusapboMfmorbfii Ibrpoerattoa bo>


minoZ(?eodo:oga?anuperegrecomlattnu trafduetoy. U

Elierem rtero gtrenttm purgabis medicamento:


ft materia turgefcquarto mefe a ad feptimu vfcfl
f5 eas min*:a recetio:e 6t * ab aucto:e caucbi8.
ij,
medicametor rfh fi talia fcncunf er coipe qualfa rf
fpote eteit rtileVft.Si cotra cobtbenda funt.
ttf.
? qualie purgari opo:tet tale purgatunp:odeft * faalc

X1H
rr

XD fertur. Si eontra biffiailtcr.


/TV

tii j.

^tatepotius ftip^i>feme fnfra fruceudum mcdtca'


CAmentfcefh
v,
'

Uteforioi
6ub

mcdicometor vfos btffictlte eft.


vf
SciUcnto0 * ad vomitum facilcs purgando iltpta cti'
Lrabis cauendo t>f emcm.
vij.
tJi aut ad euomendum bifficrtc^ funt c cozpoie medio'
crttcr cofbnt tnfra purgabts cauendo eftatem.
vn/.
rr\ abi obnoxioscaue nc vn$ ad fupcrnas buca9 euacua/
J

^
sa

c.itif

* ahtc eane

Ql
I

JL/ ttonea.

T#

Ti^^oattrabilicammotoepleniusinffa eademqs ratio

J JLrte contraria affercs.

r.

^TTl valde acuti9 ftatim * bie p:imi cuaaiandu eft

fl

JLt
-tnrget.^Lipfcdcre.u.i eiufmodi motbo malo eft.
1)00 tozmma

Ql
Q?
Q!

vmbihcum fetipt % labo:

atcf3

*t?ob:iufcf! it:nccmcdiamcfitoautvUoalio
;

crucin
cruciatus
pot bis

m aqua* mtcr cute

ficca"

ma
xi*

lombo:u$

mo

folui

fcecubif

jcij.

I>o:um aluilcuitate intefhuouim wfeftantur. Ibpeber/


no tcmpo:c eos fupu purgare malu eft.
xiij.
Di non se faali (up:^ varatrit purganf eojzco:poiaati
rfPOtione bumectada funtabo plenio:cqeteq5.
xiiij.
qui varatruj biberit ^d co:po:t9 motiones magis:
ad Comno quietefcfi mmus t>uctto:motione coiy 9 tur
ban tndicio eft nauigatto.
rv.
Itbnerit vt varatrum ampliue bucat eo:pu9 mouc
bi9.ontraeum firteitdumcenfuerisfomnuj molierts
necquiccjmoucbi?.
rvj.
!

am

aiom

^ratrum periculofu* bi9eft qut co:po:e integro funt.

conuulfionem.
O"^quieenim
no
inedia erigit* eo:df9 bolo:c:aut

xvij.

facit

febuene

eaW

ginofa vcrttgtne tmvftatur ac 0:10 amaruudtnem fenttt


punptione fe tgaet parre ftipioic figntficat.
purgi
% viij.
>

Olo:c9 qit fup:ap:ecotdiainfeftantpar53tionem


"

q;

"p:v.crn tutr.utufra rcquirunt.

qA
,

ftJ

jrir.

111 mcdtcamento:um pottone no fitinnt cum purgi'


mr:bi non beftuunt pitufcy fitiant.
xx.
m

rn

-Urotmniaaccideruiit nofclntcitancgenuu gr.nitti0 f


> lombor fcolo: purgitoe infra opusee fibUirTcaf.
xri.
+t^\ iectione6iiigre modo riuguini9 atri fpontt venieii/
cesfiuccTm b:c ftue fnie fcb:c peitime funt :* quo
plnrc9fuutp:3uicolo:ce;:copetu0.Sedfi er medicamento
taleaegcriinturmeltusefl^quo plurea non pzaut eolo:e

KJ

funteomclius.

xrt.

Rpbozifmop
Xlflquoctmqjmotootnapientetiattrabtfte vel fopta:
rnn.
vel mfra erteriHetale e(t
at>icuuqjermo:bi6.icuti6 aut dtuturnfe vulnenbue:
autalioquouiemodoertenuati attra bilem fangutni
nttro ftmile emiferint poftndie monuiif.
rrulj.
%%v.
i3ifftcult.i6 mtefhnoiz d ab attra btle fcepir.talis e.
emiflus
qualifcunqs eft m.ilu6 eftnnfra a*
2lngM0 fopra

CT

JU tem bon6

cft.

xrvf.

1 Dtfficultare iteftio labo:iti carucule ereutrlerale c. xx vif

QDibu9 per febzeb alicundc large erierit:t>i9

i\\

recrentio

,ne alui l?umide reducuntur.

rrviij.

QDibU9 fceiectiones biliofe txwnt furditatc

fuperuenie
te finiuntur. t quibU9 furditas pzeceflent fcefimt fi &e
rrir
iectionee fequuntur biliofe.
Qr>ibu9 reb:icitantibU9 t>ie ferto frtgoza acciduut Ipis S>if
ifculttr uidicantur.
jxx.
QX>ft>U9acceiTione9 veuiuntftfebiiequacuqs l?oia fcimi
ferit:ende altero fcie repetit: I?i9 Mffiale ludicaf.
xxxj
per feb:e6 laflantur:$>i6
articuloe i marilla^ po/
tiftlmum accefTuo fcccubunt.
rrri/.
Qr>ibu6 coualefcetibu6 a quaui6 egnttjdine pnre aliqua
co:po:i9 bolo:e veraf:bt6 ea i\\ parte afccdif . xxxiij*
Qt)mifip:iufcJegrotafrentptealiqua fui co:po:t9 per
toluerint:eodem mo:bU9tecumbit.
rrriuj.
^3feb:icitantt uullo tumo:e faucultr.fgulario ^icadit fu>
.

QVi

xxxv*
XJ bito:letnle
r 3 febncitanti C0U115 perucrtitur vt vir fccuoiare poiTft
tumo:e:mo:tirVrum
fine
vllocolli
rrrvj.
XJ
^>'r>do9reb:iatitififtari5icepitbono fut.t tertto fcie*
Xy qnto * feptio * nono; vndeamo * qrtodeamo:*
eft.

cft.

vic^eff

mo: vigeftmofirto:*

visefirtiofeptio:* rrigefimorstricefimo

Qrto:(>i9.u.fudo:ib%io:bt tudtcanf.qautnotra venmr: labo


rem ftgnificit * logttudme mo:bi <i readiu 5. ^
xxx vif.
B30do:e9jrigidi li cutn fcb:c aeuta accidut:mo:te5 fignifl/
caut fi cu mitio:e:lcitudme mo:bi.
rrrviij.

ZV !Equaparteco:po:i9fudo:eft:ibimo:bumefle

ftgntff/

VAcatur.
t qua pte coi&s frigo:

rrxir*

aut calo: effcibi mo:b^eft.


xU
toto i\\ co:po:e mutatto lir:* modo coz^m fngeft
modo calefcit au t colou m alium ab alio recipit: lon

aJ6i
rtt ;

23

iij

Xiber cjuartu*
gftudo tnoibi tTgnificatur.

tff*

mmm ro3o:fe,copia fine caufa mamfcfti euemt


er
? f
(X?vfu0
cibi plenio:i0 fignificatur .Sed
nou per cibum id
JO
fi

*cadif.inanitione co:pu0 egerc fignificatur.


xlij.
rnultuo m$ frigidu mo caliduo afHdue fluene rrt

BVdoi

gidu* m3gf0:cmdu9 minue:mo:ba tlguificat.

xluj.

Qr>ecunqj nd m&rmittete9ftertii> Me vei>emetid:e0 redt


dunmr:ma#0periculofeexiftunt:fed fi quoutemodo
tntermittunt fecuritat inee ftgmficatur.
tfiii;.
fcbics longe erercefb 10 vel acceflu0 in articuloa
vel boloaes fcecunbunt.
xi v.

QVoe

QW0feb:e0fciutumelM*nt:t>i8 marticulo^
S

afccndrf

ftlabo:accidit.tuibU0a5tin articulooafeeudif fi lv
bo: cx fcbicfyi) cibo plenio:e vtuntur.
jct vf.
y*3rigo: acciditperfeUemcontinuam egro iam frebilL

x3letaleeft.

ylvif.

a$creationes in fetntbu* nou mter

paulatteliuide : cuir
cruente^iut fettde omnes funt mate:fed f\ beue excernif

comode cieunc
comodc p ea loea erceruir malu eft.
xi viij.
febl)U0 non ifiterpaulatie ftejtcrio:* frtgent: mte/

fdutare8futt>eiectioe8etij?v:ineiuuatq
21t ft

n\X>i\

XTH
no:u v:untur

* titront:tetale dtl

XTfl feb:e non interpaulata

rtir.

labuuaut ocuto8:atit fupa


tiu:aut nafu8 puernf :fi v1f40.fi audtt^&etvcerit egro 1 1
&ebtli:qcqd cx *>i0 acadit:mo:8 injppmquo eft.
L
QX)ibu0infeb:en6mterpaulatat>iffieulta8 ffcirandi euj
(t

fceltrio accidit:letale efl.

Ij.

Y^rfeb:e8acceffu0ntfip:imi0 foluatur iudicationibus


Itj.
J^f mo:bi longttudmem iudicat,

aDibu in fcb:rtnj0aut in alij8 motbie ocutt8 volenti


m

bU0 tllact? umanf.nuUum efl penculum:fed qutbU8

In/.

Uicti0:periculofiu0 eft.

a!ibu0per fcb:e8lento:e&ente0opplenmr:fci0
iuciduntvei>ementc0.

felnes
tinj.

QDibU0 tu(Te0 ficce leuiter irritanruT in feb:ibu8 ardui'0:


it>i

nou ad modum firi africiuutur.

que p accelftim inquinum ^ddnnt male fut mfl


H^b:e8
vj.
genere
eft
arie continentur.
epi>imere \?oc

op

Hb:iatanti fi ftido: accedit reb^ n5 itermittete malu e:


motbP,n.grog*t pluf$ tpuiditagiee

figuificaf,

vij.

tpbozirmo?

QXW couuulfione aut

&irtenfionc tcnttm.fi acddit fcbiim

mo:bum leuat.

Iviij.

CJu ardo:e tenef fi frigus ticcidcrit folucf eo malo.

Itr.

Hb:es terttane feptcuts ctrcuittbu $ md tcantur quod 15


Ir.
gifttmumeft.
QDibus per fvb:e* auresobfurduerinbtefanguisc iia
ribuefufuaautaluuepturbata foluttmo:bum.

duib*p feb:ee moib*rcgi*an te fepttmu acctdit mali

e.

Irjf.

Irij.

iritj.
febiio ntfi t>te pari fcefien folet reetdinnre.
per feb:es quottidie frigus acctdit:feb:es quotti

QBtbue

dte folttuntur.

Iritj.

QBibuo per feb:es mo:bU6 regtus toc feptimotaut quar


todecimo acciderifcbono ettmffii alia obduruerintmam
nou bcne efh
iriuj.
feb:ibU6 fi circa aluum calo: velpemens ac fcolo: ve
trfculi vcrat male eft.
Irv.
fvbnbus acutie rt conuulfiones aut vtfcerum fcolo/
res vef?ementes acciderint.mole crit.
Irv/.
fcb:ibu6 fi pauo:ea pcr fomnum aut conuulfioue*
accidunt:malum elh
Irvif.
1
!) fvlntbue fptritus fubfiftena malo efl: quomam cow
JLuulfioneni fignificat.
Irviij
v:tue crafle:grumofe * pauce fuut nou ftne felnc

fl fcoc ita acctdit:

XII

XTfl
Xltt

QOibus

fitenueocopiofe pdtermt:,pderuut.
<

marime $o

<rennt \>ie q ftattm aut b:cui fedtmcu Ipabeant.

talea
Irir.

aDtbus tnnu turbulera qualis iumcntov eft:(>i9 t>olo*


capitia vet adeft vel adcrtt.

Irr.

QX)ibu9 feptimo t>ie iadtcantur ad falute:bte v:ina quar


to fcie

nubecuU bj rubtctfda *i reiiqua er roue.

aVibue vxina pcrlucida alba emittitur malo


potttftmum

eft

lr xU
:

fcelirija

talid euenit.

Irrijf.

fafpcnfa murmurant:fi lombo? bolo: tcccf


ambue
ferit:bi9aluiadmodum
flta

kumectancmtfi flatucrupat:

*ut vttne copU p:odeat:tdq5 in fvlntbua

teritj.

QDtbus hi orttculos abfceifurum effcbfe extauit abfceflu


v:inacraflacopiofaalba:quali9tn fcbetbus labo:iofto
t>ie ncmullts cjttre incipit:fed (\ fangnie quoqj erupc *
nt b:eui admodum leuabuntur*
Irrtiij.
fofiigute aut pus effiuit per vKnotn er vlcerattoe : aut

quarto

Ct3

XJ rcnum aut vefice figm&ai;

lr r v.

Uii

liberqolntn*

QVibus cum v:tna cratfa caricule etfgue aa

c vAttti capf
lamcnta ereunt e% rentbus biserccrmtur.
Ir.r vf.
QlDibus v:tna crafla furfurca quedam ereunt:t>ia vefk*

fcabic affcctaert.

Irrvtf.

avicuqs fyonte f.ingumem mtngunt l?w rcnqlam rupti


eflc m rcntbus figiuAcarur.
Irrvuf.
QEtfnts m v:ina ocadent arcnofa;fcfscaiculo vcfica U/
o:at.

lrrir-

^3quisfuiutnetnminttgrumos*

suttatim cmitttt
v:itum 4c csMo:e ad ventrcm tmfi , pcctmcm * femcn

JO

Vicijs vefice labo:ar.

Irrr.

^>3qui9f;in$uinemnutpu64Utfcamul.i0mmgitcugra
uc oletia iii v:nu erulceratto vetice fignificaf.
Irrrf.
QDibus in vzmano meatu tubercula o:iuntur:fci9 fupa

JO

rattone

^3^0

fact.\ i erupttonc leuatur colo:.


Irrrti.
uoctu copiofe facta extguam foic &eiectionem fi

Stuncat.

C3napitUberqutntuaap|?ofifmor^jfiibrpocrati a $f\o
^Lbcodoio ciy\ c grcco nuper m latuw trifductor.
Conuulfio a varatro letalis cft.
tf.
Conuulfio a vulnere lctaliseft.
UU
^>*3n5ui9muitep:ofufioni9conuulfio aut fingultusfu'
jj.

JOperuemcnsinaioeft.

inf.

x purgatoe ccuiilfia aut fijigultus fupuenies malu e.

v.

^^cb^iusquifcjobmutuentcouulfusemo^turmifip^/
beufus n fcb:c firuut cum aj eam venertt bow qua cra

Xy

vj.
pula folmtur facultatem reciput loqueudi.
a t?iftcuttonep:ebcduntur mtra quartum frte tnterc
unr.Si rame bos otes cuafertnt coualefccnt.
vtf.
QOmitulesquibus ^nte pubcrtatem acadunt :qutbus
.inrc vigefimoqumto c6mo:iuntur.
vuf
OOftjles nifi mtra quartudejimum oiem repurgantur
tr.
fapuratiouem vertuntur.

QDi
,

rri S&itudmtmarimeetasobnorfa eftab anno

frectmo/

JL

octaaoad trtgeftrnuinquinrum.
r.
Q^iribcinfctUiitunftquodocfpuunt^ertun^untgraul
ocfluunt lcralc figml oftendut.
rf.
pulmonc .iccedif s ftra feptt
ore mo:tunf;firn Jpossieecuaferit fupuranf.
xtj*

tcr olcr f capilli

Qrn angini
mu

eu.ifcrinttbts

apbcvifmouim
QX>ibuepat^bcmapiUiDdluunt:t?rjalt3if!ucricn^lVB
ueuienre mo:iunrur.

nij

Cluirpu^tefangouic^cfpuuttbiebcpulrnonccdurif rurj
Sabe fcctoiOB fluno alui acccdc^ktalwcft.
xv
a coftali fupurif fi itra qdrasefimu tie a quo ruptio
rabe.
f.icn cft rcpurgenr lcu anhalioqn rr ifeur
xxi
d in modica fir betnmeta bcc ifcrt ccipts effenuj
iiwnoncmcnior mc6tinetii:mcne to:pidme:fanuini3
?fufionem:a;e txfectioiie qbU6 mo:s fcquif.
rrnj

QVi

Q&\\di

n^apuuln^V9tif!c^^:Uuio:ceul5ou*0^ctnika. rrmj

'Kj

"fcigida

offibU6:^cntibU5:ncTUi6:ccrctnomwdi:U

XTfalunimicacft.Calidn crtraamicaeft.

QVe
yj
JLi

nc

pcrfrircrmt cilcfaacdafuntCTCcptt6l?isquc faiw


guincm^pfuiidanc.
rr
fctsida rlcenbus mo:dar cute obdurar::vlo:cm tnfa*
pcr.ibilcm mouct liu o:e rrabit alscncs,fcb:iic9 punlto

rn
ne3 0tftcnft:>nefq$inucbrt.
qpv OnnancJ pcr tMftcnnoncm fine rlccrc tuaeni bcnc ccn>'
"po:ato ciiM media fnpdcacmcUr^tKrfufto reaocat
rnf
calou*m:calo: aut mala bcc tbllic
aiida fuppuraro:ia r ulnerum omnuim eft fummn^ fe
^cunrans ludiaum f>rtar curcm moIlit:cnenuat ts?lo:e:
Icuitngou6^onuulfionc0:r>!ftcnfioncs mmgatcapitrs aat
grauitatcm foluirioiTtbus fractis plormiu? ;pdcft \cd pcrpae
bis quc cruta funr co:nmcg marunc bis quc rlccra bobet C4
piris i quc ab algo:e rcl mo:ranf' rvl vlccranf mcc no rcpcti/

01

bU6Comtii3:fcdi->nirjii rtcro rcficc optrutaf:bi6calc: ami


rnii
QSusfngidc rbi fangu:^,pfundtf:artjrr!cnn6qua cfflu
ar fcd lurta innaendJ cft. Ouineuj rbi infljmmanoes
funtaut mflammma ad rufnumcruentuuc tcndcnna fancal
nc rccenti.Tl.un rrteribus qdem ntredmc affcmigncrn etti
rriuj
facru nb erulceraru iuuattfrulcer atum ledit.
qualianir aur daacspectc:i nimica fuwuflea
rrv
mouent i fanguine c tvffillationcm.
rr% Dmo:c6 arnculo:u c MkawsiM rlccreatcpenampO/
*A} ibgricosfcolo^est conuulraaqua fngjda large cfruia
magna cr ^irtc lcuar:foluit ts^o:cm:crter.uar:ro:po: tm mc

CU6 i fceaerouuscft fncus tinmicu arcp wtenme6.

H^igida

dtccri6Dolo:tmmingat.

^uaqucmofaleftitcQtofri^

rrvi

xxv^.

ttberqutntti*

Qf noetu bibere captunt*

is

admodum fttientib* fi cbr

doimierint bono eft.

rx vlu

^111114 bucunf fuftitn aromatowtm que fcpe rel ad ol*


09 vfu0 rccipercnr nifi caput tentarcnj.

mpiierem vtero gerente purgabie med tomeuto

fi

%%\t
mate/

ria target quarto menfe t ad fcpttmu vfq^fed ea mm*


a recenttote aiit * ab auctto:e cauebte.
jeyx
2lbulierigrauide capt ab aliquo mo:bo ^\cnto ietale eft. xxxt
ttier pugnane fanguinem miflb ejc vena aboztu^ facit:

.*

xxm

mogie ft fvtue auctio? eft

gr\ XMcxi faugutne euomentt d mcnitrua

errapertnt Jleuta/

Xlitio mali contingit.

xxxiii

f\\ Dlieri menftrute frefiaettbtjs fanguie e nartbue flu jctt


fli/bonoeft.
xxrtfii
^rv Blteri pzegnantts aluua ntmiu fluxit periculum facteii
ft

fi

Al/.dt abotfum imminet.


xxxv
^1)1!^^ qui vitia vten infeftit autque bifficulter parit:
fciftermitamentum fupucnit bonum ett.

xxxri

Ct3 muliert mcnfee becolo:e0 nec femg eodcm tpe #uent/

a3 unt purgationc opue

efle figniffcaif.
xxxvii
vtero graut imnic Atbito ejctenuantur aboztio fe
quitur.
xxrvtii
2ibuUerigrauidegemini0fialtera mamma cytenuef alteru?
ammittit * ft Dextra mamma errenuata cft marem : fi finiftra

&i mulieri

femtnam amitttt.
Si mulier non ptegnane non puerpcra fcabet

xxxtjc
:

menftrua

Qt>tbU9 muUeribue fangut* in vberaeolUgitur

infaniam

lac

ciuebcfccermtt.
tudic.it.

xl
xti

Si nofTe Ubuerit an mulier grauida fit mulflim c bibenduni


fcabie cum ictura aibitum eft:poft &indc ft venter totquetur
ylii
grauida eft;fi mmu0 non eft.
maregerint^be colo:ata e fi femini becolo: e.rlu j
Si mulieri0 pgnitie vteru tgnie facer ifeftat letale eft. rfiii)'
fcuep:eter naturam tenue^ vterttmgenmt abomim f.icmt
x\v
fconeeeracefcant.
^
jrtbulieree que mediocriter co:pulente abo:tu faciunt feeun
domenfeauttertioftnccaufa mamfVfta:bi0 acetabula vterl
|>leamuco:!6 funt:ita ne fatura cotwere poflint.Sed p:e fao
(ondere prupat ciabaturq? partue neceOe fit,
x\ vl

jrtfcuUerfi

Hpbo:ffmo:uflt

QEe

pteter naturam crafle conapere ncqueu)it:&te vterl


tacrj implert fconec ejctenuc
jivtf
turnonpoflunt.

09 ab omenro comp:tmtf :

^>f5 vterue in cora pofitus ftippuratur Uaaraentum reei

xlviif
X5 ptat nceeire efh
funt gtc yteri fccxtra contineiif :qui fc
Htus qui mares
tnagis in fimflra.

mme

xltjc

B3feamdap:oaditftenmtato:io pofitomaressos
p:el?endimu6.
>-9nieftruafiftereptacet cucurbitulam maejiiam

apf/
f

apponc

Xy*d mamma$.

tti

due rterum gerunt:!?;* vulua fe eomp:imit.

mEUcrf grautde

fi

laceffUitt e

efle figntficat.at fi

Uj

mammis rctum imbeallem

mamme funtfirme ac folide frru^ ec

?aUdio:em figmfiartun

QJX abomt

Ui j

fecture funr.fete mamme ertenuanf

Sed

fi

mimis fatigabit aat coris


fcenuo &urcfcant frolo:
aut tu oculis aut in gcnibue \uc& \\o f.Kiet abo:tum.
Imj
lv
luib* vtert oe Duru e\\:fy\e c6p:cflum id ee necefTe eft.
iQue vtertt gerentesa fcbiibus capiuut :valdeq5cttenuaiif fi
we ea mamfcfta f>ee tNffictilrer partunt *i cum ptculo:aut abos
l vi
rum faaentes peridttanf'.
Sip:ofluuiomuUeri6conuulfio:autamme

t?efectio fuperv/

uemt.malocft.
IvjJ
meftrua in modice fiuut mo:bi acadunt.JEt C\ uon fiut
Ivnj
mo:bimatricartjacadunt.
^
ajCert aut recti ftcftfm iflimatioe ntwe ftilUcidiu acadtt
reuitwe ctpurulentis v:mc fttlUadiu fequtf.
Uc
Si mulier no coapit * fcire placet an ccapere pofltt vcfte ob/
uolutafufflee infra.majfi odouranimittiperoead itares
videbtf no efle flia culpa ftenlem cogncfces.
Ijc
mulieri grauide meftrue purgattones ^deunt fieri n$
ixi
p ot vt fetue bcnc valeat,
St mulieri meftrue purgattoes non #deiit:iiec \>c:voi aut fe
b:is fupueiut c faftidia acadufcgrauidi ee arbttraf
ln
mr>Uerttf quep:cbumtdosr;ent vteroscoapcre neque
.unt:queetia5frigidoB tyiflofqsfrabaitnon, conaptut.
f ctup emm ertinguttur. Wecnon ficci *i admodum ealidt cort
ctperenon poirunt^euitale enim femeu commip!tur,ypter
tnoptam .iltmeuti:que aii t modtce teperatop obttnct vtero9

B?
r3

JO

VbcvUxta*
!ni
valcnt fccunditatc
modo vcl nanbus cucnit:aot tnimppttr coipts
Jfcfritate Difrljf cuancfcttq$ fpiritusmcc fcmc gcmtalc trif
mitn poffit:aut ob fpirtttudinc t>umo: no fo:a$ fctfccdtt : aut
#ptcr frigiditate foucri no patit vt ad cu coUigaf
locu aur
*
prcr nimiu calo:e t>oc tdcm accidtt.
"Ijnn j
fcb:tcttanti ^an mr caput colenti malum cff t qbus
ylia fufpenfa murmurant s t>t9 qiu flttbudi funr : nocct
ctiamqutbu9perfeb:e8accuta9 btltofe oeiectioncsapdeunc
* qutbus fangutms multt fteicctio facta efheompettt rale coh
fcctte nifi admodum feb:tunt.fcandum etiaro tn reb:tbu6 loti
gis tuflTibundt9:fi uec vllum er p:edicti9 v:get:* pter ratione
egercoufljmitur.
Itv
}}C

*YY3n

nSc

Qrrtbua tumo:e9 iu vulnertbus apparet:fcij no majimc


conueUunfneqjtnfaniunfcfed&clett^ tumo:tbus altja
rcpcntc conuulfione9a tcrgo i &iftentionc9 acctdunt:alij5
anre infania aut tetcns tolo: zcutufi vomica aut Dtfficuttas
Ir vi
mtertmo:um <i tumo:c9 funt rubtcundt
*3 vulneribus valtdts i p:auts tumo: ub .apparet:m:i
fcc

XJ lum

cft

magnum.

Ir vij

JDuInus moUc * cedcs bonu eft erudu i renite9 malu. Irvui


jr^v Olenri partem captri6po(!crto:cm frontw venaj furre
IrijC
V./ cram incidifle piodefi
mDlicnbus frtgo:a inct>oanf a lombts i pcr bo:fu? ad c%
put txuenirlt: virt9 etti tn pte poftato:e co:po:ts poti*
cp bc o:e verbtgratia cubito:um aut femo:um cu9 ctiam
rarac(lqopilu9&cdarat.
lr*
Vi a quartante capiunf no admodu puuUtoib" eapiunf.
,

antea capicbi^.c|rtana fupucmcntc libcranf'.


Irrl
cutie obtcndttur calida i ftca t>ij fin* fudo:c
Lmo:tunrurXontra quo:um cutt9 laxa folutacg cft : bij
cbcunt cum fudo:c.
\x%4
dui rcgio labo:ant f?ij no odmodum mflantur.

\i

fi

Voium

dncipit libcr fcrtus apt>o:imto:um


2CI?codo:o ga^a c grcco

bni ^ypccrAtis^ bffo

m latinfi nupcr tranfductop

Tl longis lcuitaribtis tntcfhno? ructus acodus fupuc/


tj
utcns qui 116 cxtttit pus figi iu cfl bonu.

Hpbotffmopttjpa;

QBibus tiaree tmmet attt genitura pij valitudtf tarif be #


guut: qbue econtrario eft:meliu0 valent.

iij

oifncultatibue iteftino? fartidiofe inedie m j


XTTl lougispeio:es
accedunt
le funt:*

cum feb:e.

ft

iii j

Dulnera obglabtata piatta funt.


v
2p*Olo:e0autpecto:e0autcore:aut cuiuftti0 memb:ian
V^multuinfertentanimaduertendum eft.
vf
vi|
XHtta renfi* vefice fenio:ibu9 t>ifficulter fananf.
jp*)lo:e0 ventriefifufpenfi funtlcuiu0:fino fufpenfigra

ij uius maniM.it.

viij

Blcera aque iter cute que in co:po:e fiut no facile fananf. ix


jpuftulelate tton admodum p:uriunt.
x
>lenti caput * vefcemeter labo:anti pu0 aut aqtta aut
fanguis effufus p naree aut aures egntudine tollit. xi
JDici js attre bilis i renu fi marifce fupuenerint bii ent.
xii
^nrznbarifcts &iuturnif fanatomtii
feruef periculu vel
Jl-aque inter cute vel tabitudiira.imtnet.
_ jctij
*tngultietifi fternutamfra fupuenieriimtollut fingttltu.xiit j
J6 aqua f nter cutem toetentue fi aqua per vettae in veti

Y^
KJ

xm

ty

JTL trem S>eflu*erit mo:bo foluef

xv

Huo:e alui fcnutino fcetento vomitus fponte fttperue//


ttiene toliit fiuotem.

OOftali mt pulmonia bctcnto

x vt
fi

alui fluo: fuperuenit

loeft.

ma

jrvtj

Xippiente fceptcfeendf alui fluoie bonu eft.

jcviij

:aut cereb:u:au co::aut fxoi&iatMt ali


gr U vefica
X5 q$ tt teuuio:tb*iteftini0:aut veter aut iecur letale
t

fccidif

//

e. xijc

ODin

pct ftim

00 eft au t cartilago aut gcue particula tenu

i0aut ^putium ttec

au geri nec& calefcere pot.

xt

r% frngufe pteter natttram in ventre tranffundif:fttppu/


JOreturnecefTeeft.

xxi

Si vartfTes aut marifce ifanteti^fltpueneritufanta foluef xxn


.

QBeainq? rupta S>e fro:fo ad cubitum fcefcendunt fangui


jte fcetracto foluunf.

xxiij

Si meftitia * met^logo tpe tenet attra Wli0:i vitio eft.


Bi q$ tnteflinu ejctenuto:ibU0 pctftis eft nuttcj calefcit.

nr fSuem facrum

nv

befoxis verti intro:fum 116 bene effcin /

terios fo:a0 bene efl.

QDiperardoreecontremifcont^ia&elirium
lutionem.

jcjciii

XX vi*
fo>

affert

xxvii

JLiberfejctu*

Oui fuppuratf citit aqua tnter eutc labo:area vruhf:aut fedf'


tur:oc0tntercfit:fipu6:autaqua vutuerfaefflurerit. xxvitf
IBpidones neq$ podagra labo:at neqj calm efficiunf .
xxiz
2fhn\icr podagra nu# laboiatmifi meiiftrua &cfecerit. xxx
puer podagra no labo:at ante$ cocubcre iapi.it.
xxxi
23olo:esoculo:um foluit aut meri potio:aut balneuj aut fo

metutmautveria inciCirautmedicamentm epotn.


rrnf
tui vitio liugue balbutmnt:l?i marime ab alut p:orufione
longa capiuntur.
rrriif
dui accida ructitmo admodu coftalt mo:bo laborit. xxxiiif
dutaliuruntbts variceagridcsiionfiifoqbue autcaluia
varicea fupucnerit Ijis captlli fcenuo fubnafcunf.
XXX v

3qua tnter eute laboaiti fi tuflte fuj?uenit matu eft.


Biflftcrtatc

xxxvi

v:inevcna iai:ifoluit:icidedefut{terio:e9.xxrvii

*rv- JO angiiia t>etcnto d tnmox in collo ejctittt:bonu effcfo .


JTLratf enim mo:bue fcifcedit.
xxxviij
Ouib^cicrioccultifiut^osn^curari meli^efhquieni curanf
fceleri* pereut:qui 116 curanf biutius fcurat.
rrrir
Couulfio fit vel iaif itioe vel repletifo eodeqs mo fingultmrl

QX)o:u5 ilia t>olo:esfatigant finc mflimatione:t>i0 fcb:is


fupuenienGfoluit&oto:em.

Oufoue fuppuratu qd in cozye adttu nS

xli

mnotefcit ii ppter

craflttudmcm vel purfe vel loct behtefcit,


rlif
2Crquatis iecur effici borum male eft.
rltfll
n^enofie qui a frfficultate mteftinozum capiunf d ea ipft
t>irrTculrieloiigaeft aquaiuter cutcfuguciuct autleui//
tAO mteftino:u atqj tta interiment
rltii j
Q>tbU0 per ftilliadfum v:ine fuperuenerit voluulue in
tra feptimum biem mo:iuntur.uifi feb:e fuperuenientr

Xm
QVi

viiua cfftuat fatta.

rl v

vlcertbue annuts aut etta btuturnioub^os bifcede/


re ciatricefq^ effici canaa neceifc eft.
x\vi
gttbi er kaimelUtu aut tufli efficiuntur ante puberto

temintereuut

rlvif

a^ileuandifangumefuntaut medicmento purgandi:


\>is verno tipotc vel cultello foluenda eft vena: vel me
cttcameutu adt>ibendum eft.
rlvitf
^

iienofis fcifficultas iteftino? fupueniee bonu eft.


rlir
nr \Odagrfci mo:bi inflimattone fedata mtra quadragefv/

^hi mum fciem fcefiftunt*

79lpbovfmo$
Ctaibos cereb:um fcdfiim eft !?te febtem * Wlto vomttutn ftt>

peruenircnccefieeft.
gQuibuo benc valenttb*t>olo:e0 ftibito acddutcapitieftatim/
obmutefcunt % ftcrtuut mtra fcpnmum t>iem pcteunt tu(i

q5

feb:iep:et?endat.

MJ

fufpectfonc$etpcrfomitU30bferuafle pfiltu
eft.tu d qd candide ptie infptdf palpeb:te no vndiq* fib<
comifTUr.ncc alut fluoi aut trtedicamcnti potio in cJ elttpiauu

O.ulo:uin

l?oc figuwletaleq? admodum


JDilirin

que cum

eft.

Ittf

rifu acctdunt tutio:a funt cj que ferio.

Ittij

3n affcctibue acutis qui affligant cum fcb:e fufptria luctuofa


lv
^
mo:bi vere_* autuno magnaex &* ntoiiejiJL l vf
2(trtbulan j$ mo:bts m pencula 1?ec feeumbif' fiupo:c co:pt0
mal.t funt.

TOfiilgrici

mitceniulfione autfuro:cmdicaiit autcedtatem.


tupo:c8 attomti pottfltmum ventut a quadragefinio

Ivi|

ad fe

Iviij
jragefimum annum.
Ujc
B\ omentum frcadat putrefcat necefle cft.
Qrnbusacoxendiceiiifclbtts coxareccdit * rcdit:t>ia
muco:es ca pte gtgnunf
lr

jQutbue a coxcdiciinfefiati0t>iutinarecefierttcoxa:^idcru0
coutabcfcit :? daudicat mfi aduraf.

CT?ndpit feptim* Uber fcni \>r pocrahs apbotirtnop e grcca


latmu nuper a fciio 5Ebeodo:o ga?a tranfiato:um.
4
mo:bia acutisfrigus partmm cxtremarummialuf

XTl

ett.

i|

3n ofle cgrotante earo liuida malum eft.


2( vomttu fingulrue * oculo:u rubo:

malum eft.

uj
gitf

lfro:ro: a fudo:e iton bonum cft.


*TxH3 infania bifficultas tntcftinojz; aut aqua tter cutej aut
JTmenris altcuatio bonum eft.
xi

3n mo:bo biutumo tedia <z beicetieea fincere ma!o fut. vif


tix mttlta potionc rtgo: aut fcelinu malum eft.
vHJ
vomicc ruptione iterna refolutio aut vomitio aut aie fco
fcctioeuenir.
2C fanguTspfufione metfecomotio aut puulfio matu eft.
t

Svoluulo vomitusautfingultusaut mentis comotto^ut


conuulfio malum eft.
31 coftaii pulmonia malum

n
cft.

It

Xiberfeptimus
Spulmonti bettrtam malum cft.

Tfflf

rtnj"
*0ev eftd9 vchemeiee puulfio aut biftetio malum eft.
3ucaptti9icruftupoiautmett9e6motiomalueft.
rv
rvi
21 faiigumis fputo puri9 fputum m3lum.
*-pr Tf>urt6 fputo fabe9 s fluo: cunq^ titim fubfiftit : morirvij
.jl. untur.

3fieco:i9 mfl imattoiie fingultus malum eft.


j
2U> infomiiia puwlfio aut meti9 comotio malu eft.
2lb oflfis cru ttone igitt9 accidit facer.
3Ci> igne facro putredo aut fuppuratio fequtf.
t8L fo:ti vlcer um pulfu fjnguims pfufio feqtur.

rviif

rir

xx
xxi
xxii

"& ventrte tolo:e stuturno Atppuratto fequtf

rritj

3 ^eiecttone (mcen fcquif Mfitculta* intefttno:u.

Sb oflte pcidone ftupo:

*i

rriitj

rrv

&eltriu inctdet.

Conuulfio cx medicamentt potione letnhs eft.


rrvt
ventrt6&olo:efo:tialgo:
partium ertrcmarum ma
*

Xltt

lum eft.

rrvij'

> Umulieri vtcrum

XJ tietur.
^2*

gerentttentiaaccideritab
*

o:tumpa/
rrvtij'

tncre
Dodcunq509autcartilagop:eciditurinco*po:e
'

tgQufcere

uon potefh

rrir

'Txipituita alba setento fi alutfluo: fupuenerit veljemes


rrr
JjLegrttudinem tollet.
tfgk XHbue per alui fluo:em beiecttones fpumant I?i9 pttut/

%&Lu a capite fceflutt.

rrrt

QDibus feb:icititib*vtiiic fedimentu fpecie farine crafTio


rts refert

rrrtj

iongam egritudtne foie figmficat.

QDibU9 fedimen btUofum ^diper tenue eftucutuj figni/


rrritj

ficatmoibum.

QDibU9 v:ina fceducta t?tftectaq5 efbljiaperturbatio ve/


rrriitj'

freme9 tu co:po:e eft.

^s^ Bibus vuna bulat l?t9 fo:emo:bum renalem n


IgaLfigntficat.

loitguj

xxxv

QX)ibU9 fedimen pmgue eongeftumcn cft l?t9 renale vitiu


acutumiudicatur.

xxxvi

igtfvitio renali fretettti9pdietaaecidunt figna


t?olo:e9 eirc.Vmufculos fpine frrigiftqui d loct9 ex

Qr>ibU9
eo^

crtio:ilui9 acciduntafceflTu9quoq5futuro9e*dem

ro. Scd
pecta..

fi

ertmta"

iiuerio:toU9 magi9 Ubo:atur intua accefi*u9 fo:e er


xrrviij
xxxvn

pomitto

Hpboiifinojr
Omftio fangu ints fttic fc b e falu tarts effccttm frb:c m*
xtrtt.
lo cft curandum accerbts refrtgerinbue.
jpv^iUnouestiiventrem fupeno:cm fUppurantur nu

Kj tra sies vttnn

jct

J"3 quts fangutnem miugit t grumo* atqs v:me ftrtindto


affltgttur f fcolote femowm venm&bvmi pecnntfttf fit
X5
fignificarur.
rtj.
fertarur mo:bum arca vcfici

^-f^lmguafubitoinconncsfacta dtautps altqua co:pi*


^O*hipoeli^it:vinuboceeartrbiliscertueft.
rtif.
rtnf.
Simefttcia *i mertcgo tpe tenct attre bif virio dt
>-9 natu matonbus pcr purgattoncm fitisultus fuperuc/

JO mt non bono
non
*X3 reb:is o:tum
fcb:cm.
JO fufa

rtutf.

eft.

e.r

btk trabitxolidc copia copin afV

tollit
rt v.
jfeuliere fcrt atnbidettra natura n5 paritur.
rt vf.
Pi fuppurati adurutijtf pus effluit pur s albu cuadur:
!,(t cruentum feculcntu cfendu pereut
rt vtf.
r>o:um tecur ftippuratu aduritur fi pus effluit pur %
i

Lalbum cuaduni?!8 eni pus condufum


f qualts murea eft tale cfflunt intereunt.

m mebwna eft:f$
rtvtri.

^ZLti one etfrtfrufflgjre t caltda aq multa grtueris^^ rtit.


dutaq tnter cutilabo:at d a tulfi tenef' fcefperidus e.
I.
^^ZiUadmmsbtfficuttares vnne pono viniDctracno

Xy fangumis tollitunetdede fut venc ftcrio:cs.

lj.

*pr J6 angina bctento

il tumoi aut rubcdo peeto:, fopcr/


JTLueuitbonoeft.
Itf.
eeretnum
fpbacdatu
boe edderatu eutra terna
* Etbus
1&Lt>ie mo:innf.3t fi ab t>la bieb^euaferit rdhtuenf. litf.
>-Zernutametufitct capite ccreteo calefacto aut bumc/
JOfactapartccapiris maiii.Her.n.vbiconterus erumptt*

cum ftrepitn:qm p angufta etitue barur.

Utif.

^ibolo^eteco^wadmoducc^flicUHtunJ?

feb:is fug-

Itueniens leuat fcolourm.


k

lv.

XMUtsfancuincmtrar;ip:odeft:btovcrc fcetrabcndua

Uft.

Wbue inter vcntrictjlum f vcnae pituita

lv/.

conftifuta

bolo:em vtpoteqncod alrerutrum vcntrem ctv


tucarcan^wpituttapcrvcruwin vcfom Wapfa mo:bua
ktwtur.
Ivijt
lifcrt

XCber feprimus
omentum erumpft

ttfbus fecur aqua repletum iu

LveuttTaqoaimpletur.atq^ita moumitur.
|3(udicul.itioiiem

r)to

Ivitj.

o^atationem^oizoze^.vinum ppar^

ruigcrtum toUttegritudinem.
lir.
r>ibus tubercula
vzinnno meatu o:iuntur:t>is fapu
Aratio facta * eruptione lcuatur fcolo:.
Ir.
LX>o:um ccreb:um concuflTum alfqua excaufa eft:eos re
peute cbmutefcere ncceffe eft.
Irj.

q;
,

w Ozpoiibu s bumidis famesarTerenda eft:fam egeii LccjLt


^ poiaTredditftcctcna.

lyij;

J6i ni toro co:po:e mutatio fiti-r modo co:pfrigefcit:


modo c.iiefctf.aut calo:em alium ab alio recipit:longl>

tudo mo:bi figuificatur.

IriijV

Ddo:i9copiualidiaut frigtdi afllduefluetie l?umo:e5

Slscdua

robufto fup:a:fcebili infra fignificat.


Iriitj*
.Decuq^Jiointermittctestertiobie vebemetio:es red>
_ Ldunturmagispericulo fe enftunt:fed fi quouis modo
lx v.
intermittutur fecuntatem inefTe fignificaf
intem
>

q;

>Dos feb:es fiuttne r>nbet:|?is m arttculos abfcedi? St


.

QiJabo:
erreb

acctdit:qutbus aute in articuloe abfcedif :fi labo:


Irvf.
ex reb:e accidittbij etbo plenio:e vtuntur.
Sibus tubcrcula v>iutma aut articulos t>olo:es tx r*

QI-3
SlXK
Ql
Ql
JLqfi

Llne frecumtmnt.

ctbnm

feb:icttanti bes: vt vircs fano

\x vif.
fic

mo:bum egro
ttviif.

>t>edcns.

per vefica excernuntur confpicieda ftmt an


Lqualia ereunt (mis.

t^ ftnt
Wr.

moueas fubfiftunt
ftrigmeta fi pauca funt pa? motbi cotractu efbfi mul

TDo?

in fceiectioibus fijftarc fims nec

ta:multu:bis aluii purgsflc pducit.Oo fi aluo nopurgata ba


bts fo:bitioes nocebis i $ pPfcederf s eo magis nocebis. Ixx

acrerTioes tn feb:ib*n6 irerpeUatts liutde cruente

bilio/

male funt oes:at fi bene exccrmc bene eftj i qd


tum per ventre tum p vefica * quacuncfi fe fedens aliqd fub>
fe fc tide

ftittt

taj.

non purgatum malo eft.

Q0:pus efficere fluidti opo:tebit quaconq^ euacuadu


,

atumfi ffra folui neceiTe |.


alterutr vlrra dbitu fiat mob^acadet

fuerts:fi fup:a firmari

on'aur ifonia fi
XTnfeb:ibusuoninterpeUatisfieyterio:a
rtov:unturfitiuntietaIeeft.

fert

Irrij.

Irrirj

frigent inte/

\%XW*

flpbotifmop
v^infetaeuofterpoUata filabtuautoeulu* aut (bpatfu
J^aut nafus pucrtir.fi vifus fi auditus oefecent egro lam
Irrv.
fcebilt qcqd er t?is aecidit mo:s m,ppmquo eft.
Irrvf.
2f pituita alba aqua inter eute fequitur.
Irrvu.
!Hb aluvpfluuio Dtffieultas intefhnotum.
Irr viij.
21 oifficultate inteftmojr leuitas iteftinojz viecedit.
Irrtr.
2C fiderntione abfcerttJS occidit ortis.
fangufnis vomitione tabcs i puris purgatro fup:a a ta
fluctio oeeapiteu fluctice,pfufio alut:a,pfufione alut

ty

jlbe

aftricfio purgari5ts fupio:is:ab aftrictione

mo:s.

*tx faugtiiuisfputopurtsfputam*fluozcunq3faliua

Irrr.
fub^

JTLrtittt mouuntar.
Irrrf.
ar>.ilifcunq3 aut p vefici aut p aluu aut p carne ererefTio
fit quacuqs oino eo:pus ercedit nlmtfi pa^ ercedtt par
tw eft egritudo:fi mulru magna:fi ad modu multu letalis eft.

CTDiui Ifcrpocratf mcdici apl?o:ifmo finis:a t*io Zfycodo


ro ga*i medico uup e greco ii latiuu rrannato:um.

CDeo gratias.
tame ad tollendu ftudentium tabo:e addere oecreui:
ciiftp^oTifmosmedianepcrnneMtesmonfolumeos qui ad
curandu mo:bos p:mapahter cofcrre >eeernunf\ ve? c $no
fheos q tu curis mo:bo? ctfa3 ma jii funt adiuuamentu

ITifrts

<F4Capitulump:imumt>e egritudi
CDe ooloie c.ipitis.
2(mpbo.lrrj.qnarte pticule.Ouibnfcunqs in feb:ibus x^iwe
conturbate velut fubttigaliumtfyis eapitis botoMB aflunt.
Iriin.v.Xac barc caput oolentibusmalum.
tiibus capitis.

!rvi).v.t>ofterioncapittst>olcnt!a: veita frontis incirta ixu


mv.i marime poteft poui er eadcm caufa.

rl.n'.23uor oolo? qui fimul fiunt:c no f eunde locum: m/


10: fcenfgfat mtno:e:faaut cteiv bt,p cauone q eft fcmerfio.
v.vj.Oolo:cs in Literibus * iu pcctotibtfftf
alijspambua
r
fi multti twrant ad difceruenduin mali fiint.
vij.vj.Solo:cs c tnm o:es circa ventre? criftetes: fuperio:cs
quidem leuio:cs:no topenotCBto fo:rio:cs.

Caput oolenti i arcudoleti f.mics ntit aq aut fanguis fce


fluens Pm aures:^m iwres:jut ftn os:foluit e^ritudincm.
T. vj.

i-f*

fl

m pb otifmi ad w iqulcp

XrtJ. vf.fiutbae

tomia

folutt.

tolo:c8 a &o:fo tn cubitos traitftunt : Reto/

vj.Guibufcuqs fanis bolotes rcpente fiut


capite f contl'
ttertut tunc pereunt m fcpte fcieb* fi no
feb:i6eoaacaptat.
Ij.

nue fine voce fiunt:*

COelttargu.
xr.vu.*3n cnfiptla putrcdo aut fantea malm:inlitargico trc

tno: malum.

C23c fubet.
quo mo:bo fomnuelabo:? p:cftafcmo:talc.
CS3e vigtlta fupflua.
Somnuc i vigil la vtr.ictf trugts modo f.icta malum

fc>iunu9.g.3n
iu .tj.

CBeapoplexia.
marie fiunt i etatib* a. xl. inie vfq^ ad bc*
Xlg.ij. Solue apopleni fo:te tpoffibilee: c*btle *o no frcile.
XUit.tj. Strangulato:um a sifloluto:u non reftront: quibuf
Ivij. vi#popletici

cucq fpoma fuertt ctrca 05.

CScmdencolia.
multum tempue

jrxuii.vi.Si timo: * puftllanimitae

fcabent

melencclicufcutufmodil^abentem.
Ivi.vi.3u meleucolictsegritudmibuspenculofe eruptione*
apoplefii aut fpafmum: aut cecttate fignificanfcaut mamam.
XLvL iJ&e lencolicis 1 nefreticie cmo:roidee innate:bonum.
u.iiii. Aelencolicie vero vcfcemetiue tnfcriue eadem ronc
contraru apponcntee.
perfictt

COemania.
*xi. vf. zlbaniaete vanetb** emo:roidtb*inatif mie fit foluti

*.vii.Un mania

toitiiiterKi

aut fcrdropueaut extafie: bonuj.

C23e amentia./
lntvf.33eflpienrtecum nfu quidem facte

rocnm
tj.

j.X)bt

fccnrioie*:

que vc

folttudincmolefte.
fcefl ptctti

C23e permixtione fenfue.


fonwue fedat botm: vbi vero p:eftat malS
COcepilcntin.
^
iuuenibue mu tationce etatu tempojr

jrtvf .rf . pileutieo:um

* locoatm ctntarcfaciunt.
vui.v. Qnibu^eptlenttcanteiuuentutenT nafcunturmnt*/
tione feibc^qb* vcro a.Txv.anno:tifiutplernq$e6mo:iunf.

aCapimlu fecondum oe

oifpolitid'

f gritndfaf

m eollccti

nmjomm.

GTBc paraliff.
*vm.v.f ngidu vero ncrutemimicuiofTibua feeutim* rc

ftfirtw

meduUe:calidum vero vtile * amicum.


C"2k* fpafmo c tfcetano.
I vu.mi.a fptfmo s tbetao fYb:is furniaeYfoluit esrttudin?
l.rvum,5n fcfettf er fcmnus timo zcs aut fpafmi malnm.
lrvii.uu.3n feb:c fpus oflfcndcns malum: fpafmu crfi fipur.
Uviin.iuj.5n febttous acutw fpafm* arca vticera tsMorc
fo:teemalum.
:imu9.v.Spalhiu9 cr clebo zo mo:talc
ij.v.3n vulncrc fpaOnus fupcrucrueno mo:tafe.
fij. v.5anUinc multo fluente fpafmns inrutus malum,
iifrv.9pafmu8*finsnlra9 poft mmiotn mnantfionc malu.
w. v.Si mebuatU9 aUcjs rcpcntc finc vocc fiat fpafmo inru*
lo motttur.
nj. v.Outcuq-yZ tbetaiioc5p:cbendunr:tn quattuo: btcbo*
pcreuntrfi vcro l?ca cflFugxunt fani fiunt.
fcbnu n$o:ca,
jcviu.v.f ngidu c tbctanoss
j:rn. v.ft aute vbi m tfcctano fine vulncre luucnc bn carno
(o ctf ate mcdu friaide oquc mulra tnfufio calo:ts reuocatio
ncm facir.calo: vcro t>oc libcr.it.
jcnij.v. Calidu famc faaes m omnt vulncrc marimu (tgnum
cft ad ccrtituduiem:cute molut i attcnuat finc dolo:c r\Ciu
fpafmo:umtbctano:u cil mittgato:um.
jrtrir. vi.Spafmfit cr plemtudie aut cr cuatoe ita i fut^uit*
ir.vtj.5n fanguiiiisfluru fceftpentfas fpafmus malum.
X. vn-5n r?fho vomitus fiugultus fpofmuo x fcefipietu malfi
jnij.vi'j.?n vulntTib^omb^fpafm^aut tbcrauusmalum.

b:o

fptruii

r^mm

xvii) vu'.5n vigilti fpaflnusant txfipicntia

m4um.

rrvj.vij.5n farmaticponcMKfpafmusmalum.

Te ftupo*-c.
Xiuf.vu.5nplagavt1pcrcu(Tioncmcapttc(tupo? attt befipi/
<H3e iccti^anonc ant fa!tumfl?iL
cntu malum.
Teto:tura.
rhr.nrj.5nn6tHncictcvorcb:cfilJr^uautoailu94Ut ftipd
Uu aut nafus Mtotqbcaf aut no vtdeattvti vt iu audut li fc
bili criftete co:po:c:quecunq5 bo^ fiarit i-\ppc cfr mcz*.

c^CapitulumtcrtiUpoe

oifpofitio

nitmacfulc.um.

IQ

empbo:tTmi ad vnaquacp
fiqutdem Ipyeme ftcci s boiealfe flfot : ver
o pluutofum * auftriiuunccefle eft eftate obtalmiae ficrt.
yin.uj.Si tf o \>y ems auftrina * piuutofa fiat:ver tf o ftccum

*ij.t<j.3n tpflni8 tf o
tf

bo:cale obtalmtc dcce fiunt.


vo bo:ealts fuerit autumnus % inaquofus: (>umfr
dt&qutdemnatura?muliertbU0Confert s reliqut0 vo obtal/
tniceruntficce.

riiij.uj.Si

y vij.nj.5n ficcts temponbus obtalmie funt.


xviij.tij.Conftitutiones tf o quotttdiane auftrine

: vertigtne*
factunt in oculis.
rrn.in.ftate tf o queda fc>op oculor * aurium bolojes.
rlir. tii j.Un non Oefiacttte feb;e ft ociilus oifto:qucatur a notf

vidcat Oebtli ertftete co:po:e:iam,ppe mo:s eft.


itj.iiu.Ouibufcunqs in feluibus aut alijs egritudtnib^voluta/
rie ocult lacfc>:imanf mt?il tnc6ucnien8:quibus tfo non ft vo

luntatem mconueuiens.
rvtj. vj.Un oculfs patieutcm a fciarria accipi bonum.
rrrj.vi3olo:es oculozum menpotioautppria aut flebo/
tomi a aut farmacia folutt.
hj.vi.Httcudcrenutcm opo:tet*iudictaoculoEin fomni8:
ft entm qutd altbi appeat eomtiTtspalpelnis no t% biarria ejcrt
tcrtt fttc aut farmacie potatoc:malu e ftgnu <z mo:talc valde.
rlvt>.vij.Oculo:um oolo^esmertpotionesslauacra multa.
cali^ * flebotomia folutt.

e^Capitatomqaartamoc

oifpofr

tiombusaurium.
rrvitj.itij. luibufcunq5 fcllee e$e(tiome furditate fupcruenf
ente qu lefcunt:* quibu fcuncfl furditas fit fcllcis fuperucnteii
tibu0:egelhouibue qu tefct t.
xltx.iuj.tHut lion audtat tam fcebtli eriflcte co:po:e: quecuqj

^>o:um

fiant

iam p:ope

cft

mo:s.

ir.etufdem.iQiiibus iu feb:tbns aures furdefaint:fatigui8c;c


naribus flucus^ut ventcr urrbatu8:folUctentudinem.

r^Capimlum quintum oc

oifpofi'

ttonibu8ii:ifi.
i). vj.^Diiibus nares foumide natura * femen kumtdum (wia
egrius:qmbus tf o contr^ru falubuus.
Xlij.lQiAMbi) i co;ri5etti valdc (mibU9 iioii matnrantur.

egHtudinecolkctf
KtiM&Sentoiibus vero

catarri celeriter t>ifl"oluente8:in

firt*

ampbo:ifmi.
Xuij.uj.Si vero eftneficca *bo:calt8fuerit:autumuu8 vero
pluuiofUs * aufrriiiU8:cnpiti8 Doloue ut l?pejnc tufles b;att
cbi*co:tT5efiunt.
Xv.iij.Si vo bo:eali8.*c.s coiri^c biuturne.
xx.tij.iii. Seiiio:ibu$

vo &tfnie catcirrf .?c.

fupcrtoii ventre : td eft peeto:e


fanfej
XXXix.vij.Catnrri
conuertuntur iu.xx.biebud.
XX v. v.frigtdn aut nix aut cnftallu8.*c.catarro8 racientia.
CBefluxu ranguinid narium.

XXvij.uj.Senioubus vo * ad tuuentutem acctdentfbue C t


er \w&ue faiigutnts flur u 8.
xxvtj.iiij. /Quibufcunqs 111 feb:ibua fangumis fluit multitudo
vndecuq3 in refumptionibus ventree fyie rjumeetaiitur.
Ir.iiij.Guibufcunq^ in felntbus aures Airdefcunt; fanguis ex
naribus flueiwaut venter turbatu8:foluit egrttudinem.
lxxv.titj tutbU8 (ptsad articuto8apoftcm.t conuertt *e.
ix\ fine.Si vo ex narib* fan$me flu* valde i cclertter foluit.
rxxtj. v. 2tbulieri menftruts t>efictentibU8 fauguinem ex narf
busfluerebonumcft.
T.vjXaput&olenttacircundolenti fanie8 aut aqtia mttfon
guis befluc8 fcn aures aut naree aut f>m oe foluit egrttudine
fx.vij.3n fanguinis fluru beftpietia aut fpnfmue malum.
.

TOe fternutatione.
XXXiitj.v.zlfruUcri que a matrice moleftatunaut btffieulter.
generantt fternutatio fuperuentens bonum.
Xij.vj.S fingultu l?ifo fternutatio fupueie8 foluit cgntudinc
Itj. vti.Sternutatio fit a capite ex calcf.tcto cereb:o:aut bume
ctatfo qpeft in capitts vacuo:eflfuudttur.n.aer tntu8 extflens
fo:a8 tfouat vo quia per ariguftu8 eft ei eritU8.

<r.*Capitiirom fertum oe rnfpofitio


HibU8o:t8*lingue.
XXv.iti.^netatibuB^otaliaacctduntpueris i nouiter geni/
ri8 vlcer ttiones % vomitu8.cc.
XXXii.vi.Zrnufi t?mrri.i nunme capiunrur longa.

r^Capiralumfeprimum oe oifpo^
<Utoiubu0&cntmm.

iuj

mpbcnifmi ad vnaqulcp
Bufcum repcrto ampl?o:iflnum bc medicmn t>entfom *
norttcum :p:eter tlium qut pofitud eft fce

Dtfficilt

pw

eritu Dcnrf^

ttm.<zelt.xxvj.tcrtte.

febnbu6 limofitate* fiunt foi/


rio:e6 9 fctuturntozes fiunt fcb:e6.
XX vj.ttj.Cum tfo fccntee #ducunt gingtuarum pzurtt* fcb:e*

Ittj.iiij.luibu6 1 fcenttbU6 ttt

fpaftntj tf arne

i ma.rtmc quido ;pducut camno63entc6.

u4CapitoIamoctant)mt>e ifpofi'
ftonibue labio:um * gmgtuarum.
Zte cgrttudinibus labto:u5 1 gtngiuajnn ampbo:t fmi6 nibt!
rcpcrio vttra ea quc bicta funt bc cgritudineo:i6.

r ^Capttulam nonum t>e oifpofmo


ttibu6gutturt'6.
xxitj.it j.Hutuno

^o * efhuo:um multa ftrangurie lienterie *

fquinantes % anbclituo.
3crriuj.iuj.Si a fcb:e fcabito

tumo:e non exiftcntc t ftucibus

fuffocatio rcpeittc fupcrucnerit mo:talc.


jcxxv.iiiij.3i a feb:c l?abito collutn couertatur vt vix begltf/
ttre polHt tumo:c non exiftete tn collo mo:talc.

xj.v.&utcunqsfqtiinautiameffugiimt * *& putmoncm a*


conuertitunm fcptcm &tebu6 mouuntur.Si vcro &06 effij/

giuntempiafiunt.
XXXvtj.vj.Sfquijnante1?abitottimo:aruboifn pectote fug
ttenieu6 bouu:fo:a6 enim conucrtitur cgr tt u do.
lx. vij.St a feb:e feabtto tumo:c non extftente fuflfocatio repc
te renafctfur vt fceglutire non poffit mo:tate.
Secudue taliter inueuitur.St a feb:e feabtta to:queatur col
lum vt seglu tirc non pofftt:* tranfglutiendo anguftetur ftnc

tumo:c manifcfto:mo:tale.

GT^Capttalum occimttm oe oifpofi'


ttonc pccto:i6 1 pulmouie.
iDcanbilttu conrtricttonefiuebifficultateeiU6:vt in qttarto
ampl?o:ifmo vt iam darebtt.
Ix vii/.itti3n fet*tJ?U6 fpiritu60flfcnden6
cnimfieriftgmlScat.

matum

Hniftnuro

CjDcaftnate.
Xtvj.vi.Ouibufcunq^gibbicxafmatcfiuntauttufrt mttc
itcwtutempcrcunt, ~
GjDctuffi

iii/

grim<3mem collrrtf
CBevoce.
Cuadragefimus fertua tnctue.
vi.v.St melniatue aliqe repente fine vcce n".it:fpafoio tnartf *
to montur.ft 116 febas accepertt eum:aut iid l?o:am veniejw
frn qu J crapuie foiuunt; locutue fucrit <zc.
It. vt.&uibufcuqj solcnes repete nut 111 capfte ptinuo fine
p
ce fiut rtertut:pcreunt tn fepte fcieb fi no eu fcbne acciptat.
rtvtij.vij.iQu^bufcunq3Ccreb:umc6motum faerttab aitqiw

caufaneeeflc eftftatim ftncvocefleri.


C23e fputo fanguinte.
*rr, iij.2tdof efcentibU8 *o fpu ta fangutnte pttfie feb:fe aca*'
te epilcncie * aiije egritud ine8:ma.rime vero picdicte.
Xrvu'.iuj.luibufcunq3 tn feb:ibU8 fangutnte futt muttitucto
x\\<y\\\ob i*\ refumptionibus vetres lpie bumcctitur.
jrivij.tiij.fircreationee tn feb:e tio beficientibiiuide * fattgul

neec feitee <i fertde oco male funt:egefte vero bone. J8one vc
ro funt m feceflum *i vttnam.cc.
jrttij. v.luicuuq3 fanguinem flnimofu3 fpuuut:l?i8 erputttw
weeducttofit.
jc.vi.Caput frolenti * circudoleti.fante8 aut aqua aut fcngufc
fceflues

0m nares aut aurce aut 08 foiutt cgritudiite.

* v.vij.Uu

faitguints fputo fotiiet

fputum maium.

XXX vij.vttj.iQutcunqs fangutnem vomut fiqdc ftne fetoe faiu


bte:fiveroerfcb:cpenntiofum.curaretfo opo:tct rtiptici
auttitfri$idaHtibU8.

TDe pleurefi.
% eofifteittiae fceclarit egritudinee * tcpo /
ra anni* ctrcuitum ad inuicem incrementa fiue quottdic ftuc
pteter fcie ftue per ampttue tempus fiat.Sed er apparctibuo
rij. j.lfraro.rifntos

loft:quemadmodum
ret

ttt

pleuretici8 fputuy.fi coutinuo appsi'

fubmbeum inci>oantc qdem mo:bU3 ab:euiat.5t tf o poft

apparct fobtubeum ^lottgat.


grauanf auditum * fubdiuidit.St vero
bo:eas fuerit tufle8 farigtnes. vetrca fcnri fcifurric po::o:c9
laterum &olo:c8.
jcriiij.ttj.lfrpeme tfo pleuretidcf be piplemonte co:ri5e bticfci
tuflc8 pecto:i8laterum *lumbo:um t?olo:e8.
ir. v.Cutcunq^ pleurettct facti ito purganf i\\ quattuotdcetm
fciebU8:bt nt empinta tranfeunt.
jcvt.v.fiutcuncBcr pleurctictsemptcijfiuntfi purgantur
vi.tij.:Hufrriiii flatu8

Hmpbcmfmi a<3 vnaquz<#


quadragtnta fciebus a qua tte ruptura fuit:folttitur.S rero

non in ptifim tratifeunr.


xvi.vi.2f pieurettde fuperato aut penplemonia totarria fa&*
ueniensmalum
rx.riu.vt.2fccide eructuatee no valde pleuretici fiunt:iu pleii^

rettde pertplcmonia

malum.
C23epertplemonia*

XHriiii.vt.j&fctu9eft fce pleurefi.


eft &* pleureii.
pertplemonta frenefemalum.

xvt.*3tctu8
jrtj.vij.3n

C23eempimate.
XX vij. vi.hiteuuq5 emptct aut i>p dropici v:unf aut tndli45
tunfi tonks qdem pura fluxertt * alba euaduntrft vero centt/
leuta i male oleus fuertt pereunt.
C23epttfi.

%t.iij.utumuu8 ptifieis malue.


* bozealiefuerittautumn* vero p!ti/
wtofue s auftrtnu8.capiti8 boloies iu \>y eme * tufic8 * bwn/
d?i i cotrije funt qbufdam vero * ptifte.
jcxitj.tiij.&utumno vero * eftiuoiz multa ^febzee quartane *
errantee <i fplenes <i \>y dropes venietes i fplene * pttftci.
yjc.r.tij.a3ictu8 eft &efputofanguint8.
vttj.iti j.pttficos vero metuetee ad fuperio:es farmatios.
y. v.ifjttfte fit majctme etatibue a fcece octo anni8;vfq3 ad vi>
gtntiqmnq^anuos.
jrti v.Oui a ptifi moteflanf fi fputu qualecuncp ffcuut fetet fn
pcrcarboiie8eflfufum:ccapiUiacapitetefluuiit mo:tale eft.
xnj.v.iQuibufcunqjptiftcis fcefluut eapilli:fi fciarrta fuperuc
yiitj.tij.Si tfo cftas ficca

nerit mo:taIe.

xvuwli ptifi fcabtto ^iarria fupuenies mortale.


&arecaputfcotettbu8malu:malu vero * fetnfcitJ
tibus *i qbU8 \py pocudrw fufpenfa rugiunt *i liticulotte.iflbai
iU5 vero i qbite fVllei feceflTus:* in acuttG fcbzilwe:* qbu8 fati
gutHis mutta egeftto Uet^x eft.Couenit vero ptiftci8 no ualde
febitcititibue fcare vero *i in feb:ibue longtjeiiuUo pdtctow
figno:uin pfeitte <i ertra ratione tabefrctis.
jrvf.vii.Uii fmiei fputo ptift9 a flujcU8 malum vbi faliua reti ,
ntf mcuiuiitur.
ijciiij.v.2.ac

^Capttultim vndecimum oe oifpofi'

grituctfnemcoHectf
tionfbus co:dts. tx p:tmo be tremore.
tjcvi.iitj.3n rebubue ctrca ventre caum* % co:dte mo:fti6 vel

tremo:malum.
CUJiexfoluunturfotfirersrYequeter finemamfella occafioe
repenremo:iuntur.

^Capitulum ouodcdmum t>e mam'


miUi6si>ifpofitionibu9 earum.
XTirvi.v.illbuUeriin vtero feabentififubitomammtUe graci>
lesfiuntabo:tit.
xxvij.v.nfculteriin vtero geminos l?abeutt:fi altera mamv
millarum gractlte fiat alteru obo:ttt:c fiqdem fcejrtera graci^
fi.it mafculunr.fi vero fintftra feminam.
xxx vuj. v.<5i mulier que neq$ pgnas eft neq^ generauit lac p*

lis

bet feuic menftrua fcefccerunr.


xxxix. v.-dfrulienbu9 qbua conuertitur fanguis ad

mammil/

Us maniam fignificat.
!. v.iflbulien f\

vis menftrua retinere feiciam maio:e ad


;

m fr>

miUae appone,
lij. v.zlfruliert in vtero feabenti lac extra mamillam multum
flueno tebtle fetuo fyuifkaxifi vcro sura friermt vberwfonu

fetum

figmficant.

litj.vi.jQuecucftCOtruptiue Amtfetu9 bt9 vbera gractlia fiut;


rurfuetwra fiit ;>olo: dt i\\ vbenbue aut utenbue ge/
Bi

ittbue aut

m oculo i \\b co:rumpunf.

^Capitulmnocdmumtcrtimn

t>et>i

fpofittontbu9 flomaclpi.
X v. j. De meri *i tMfpofittone ftomaclji.Dentree uere * l?p eme
calidiflimt funt uatura * fomni lougiffimi.
Xvitj.j.Statef autumnociboegrauilTtmefcruntbfcme uo/
ro facillimc uere.
Xjrjctij.ij.3u omni egritudine confo:tari mentem * bu fe \pcvc

ad oblationesbonum.contrarium uero malum.

CS3e fcifncultate tranfglutieudi.


jrrv.iiij.Si a reb:e Ipabtto collum couertaf vt vijc fregluttre
pofTit tumo:e \\o ertftete iu collo repente mnaftif vt oe^luti
re \\o\\ pofiit mo:tale.
C23e tolo:e ftomad;i.
irvt.iitj.3n fetotb* circa

malum.

veutre cauma fo:te s co:die mo:fas

CiDefiti

HmpbcmTmi ad Vn aqtiiJqj
jrzi.tJ.^Otuamdigenttam fotutt.
%x vij. v.tuibufcunq$ btbcre t>cfideriu nocte valde fitietibu*

fi&o:miuer<tbonum.

C23c s?ifpofittonibu0 miracl? *l?rpocundrio:um.


Ixiiij.iitj.Ctuibue

l?fpocundria

fUfptir*i

fuut * fubttgentia

lumbi &olo:e fupuentente vetreebia feumectanf.Si 116 veit


tofitatescruputautvuuemultitudono fugueiat:ln fetetb*
vero l?ec dmt.
C23e vomitu.
ijj.3n perturbationibus ventrie * vomttibus qui fponte fl/
tmt.fiquidem qualia opottct purgar i purgentur cofefftm i bc
tie fermmfi vero non cotrarium.
lxxfx.itij.ZMfticiie vomeutes % medie camofo interius timeit
teseftatem.
jrxi^iiij.^jcegritudimbuecibufcutiqjfifelnigrum furftij aut
fceo:fum CjCiuitmotfale.
jr.vij.3n \?f leon vomttus fingultue fpaftn9 fcefipte tia malu

TOefiugultu
titj.v.Spafmtta n fingult* poft nimti purgattonej malum.
*iij.vi.5igultu fcrito fternutatio fijpuenief foluit cgritudin?.
Xv.vi.2Ct>iarriat>abitobiuturnafp6taueus vomttue fuper
tjcnieus foluit biarriam.
yvii.vij.3n flcgmoue epatis fingultue matum.

^Capitulum occimumquartum oe
F23e t>olo:e epatie.
fcifpofitiontbue epatts.
litj.vtj.cuicunqjepar circudolct t>te febzts fuperucuiend fo!
'

tiitegritudinem.

CBe apoftematibus cpatf 0.


I*.v.3nepate veropafctente *fingultus fuperuenit.
Xvtij.vi.Deficitctfamautcereb:ufiiutco:aut biafragma aut
renes aut iteftmo? aliq$ graciliu ant vctre *ut epar mo:ta!e.
Xtvi.vij.OuicucKtnepatejppterfanieviunf fi qdem fante*
pura fluzerit * alba euadutan tunia enim tllic foniea eft . Si
vero velut amurca fluxerit pereunt.
C23ebfdrope.
*rit)\ttj.:Hutumno wro*fcino:umulta*frb:e0 quartaue
crratco rffclenes % fcpdropee venientes er fplene.sc.
vtij.vi.lbp dropicte ft uafcuitf i coiyc vulnera n6 facite faitaf.
XXih vl.0uicunq5 empict aut \>y droptct v:untur aut fcind&
r u r l;is effluente fanie au t aqua mulw ettam repente omni /

gritttdinceolkcti

nopemwr.
X t.tu j. tu ibureunqs to:fione* * etre vmbtTicu fcofo :ee * lum
boatolo:cnorolutf neqj farmactjs ncqj aliter tn frpdropc
ficcamperficttur.

xrr v. vulftp dropicis tuitte fupueniens malt p:ecedeii8 nou


tinemalo.
Xlitj. vi.tutcunq$

fplenerteia

Wxntcrm capiunf ipte ruguenie

U &iftna loga l?fdropo8 imufeif aut lieter ta c pereunt.


v. vij.TJn manta frifinteria aut rjpdropoe aut ertaftebonum.
X\ vitj. vrj.tt^rdropicus fi tuflim ficcam frabet t>efpatu8 ert
jcl vi.vij.iuibu8 epar aqua inpletum erumpit \?te aqua vetf

ter impletur * mouunf*

CiDe J?p pocund:i{8.


Ixiiiuiij.Ouibus in feb:tcitatib*in reptima aut nona aut vti/
dedmaautttfcimaquarta&ie icterttia rupueniee bonum.Si
noad twru frppocudrtu tmru fiat:fi vero no:no bouum.
IjrritQ.utj.Ctutbud kppocudria ftirpera * fubiugientta lumbl
fcoloze ftjpueniete vetrestnsrjumectanfcfino ventofiratea
crfipat aut vrine multitudo fapueniat i\\ feb.vero fc>ec fiunr.
Ixiui. v.TLac fcarecaput fcolettbu8 malu.malu vero * feb:icirl
tilni8* qb* \pypocudria ftifyefa rugiut * ftttculofi8.ee.
Xl. vi.Ouiburcuq3 fcolo: fit etrca \>y pocundria fine

feis

flegmonc

rupuenies fcb:*8 foluit &olo:em*

-eCapitulum oecimumnonum t>c

t>i'

lpofittonibU8 fclli'8 1 rplenid.

CBeUcterttta.
Ixitt).tiM.luibU8 in feb:ibU8 iti feprima aut nona

aut vndeel
maauttHYtmaquarratneicteritia rupuenerit bonu:nifi
trum l?f pocundnum SMtrum fiat:fi vo uon bonum.
IxiiMirj.Ouibureunqj itt febubus tcteritU fugueiierit antr

&

feptimum fciem malum eft.


Irxi. v.^cterict

non valde inflantur.


epar fcurum fit malum.

jrltj. vi.3cterici8 fx

CiBcfplene.
rxitf.iij.2(utumno vero efttuo? multa * feb:c$ quartane er

rante8 *fplene8*r;vdrope8 venietesex rplene.


jrliif. vi.Ouicuq5 fplcnetict a tnfintcria captunf \>te ftigqenii'
fle longaf fepdropos mnafcif aut lienteria * pereunt.
KiviQ.vi.Splenetici8 Hfiiitcrb ruguentee bonuro.

Hmpboiifhu ad vtracp

eCapitulttm t>ecimu3 fejctom t>e flu


jTu

ommum modomm.

uentrisfluxibuemutationesegeflionum uwantff
Itonad malumtraftnutenf.
jrxi.iiij.Cgettiones nigre uel quafi fanguis fponte uenientes *
cumfebiecftnefebiep^iTimefunt^ quitucuuq^coloies ptu
res fttertuf.magts malu cu farmacijs uero melius eft\* quatii
cunqs ptures colo:es fuerint no malumeft.
liilj.n.'?

XXfj.ifij:grttudmibusqbufettnq5 fncipietib*fifelnfgru

fop

fum autfceotfum exiuerit.mo:taleeft.


k3Ciij.it.Ouibufcuq5 ex egritudimbus aeutfs aut multi tepo
rts aut aboitibus aut aliter ertenuatis fi fel nigru qfi fanguis

cxf uerft fequeti bie certtfico motientur.


XXiin.iiii.23ifintert.i

fi

a felle iifgro incboauerft mo:tate.

XXV!.ifij.iritgre egefttones li a tNlinteria

am fcabito vt

intefti

noium carnes egerantur mo:tate.


XXViiMtij.Ouibufcuq? feltee egeftfoncs fiunt furditate fupue
fiiente quiefcunt:*

qmbufcunqs furditae fit felteis fuperuemc

tibus egefhontbus ctuterctt.


ylix.v. ufrutferi i\\ utero babcti tenafino innatum obo:tu tv
cit Tf>:imus fcrte.tf fciuturois lienterijs oxiregma venien*
p:ius no extltens tignum eft bonum.
tij.vi.3 logijs &tfintert)s cibi abftinetia tmlSsi cu feb:e pei*.
XXrfjvf.Zrauli a diarrtacapiuiif lotiga.
rlj.vi.luicunq$ ftMenetici a fcifinreria capiuiif t>te uipuenic
fe tfftiffl lcga \?y drops lmiafcrfnuttienteria * pereunt.
jlviij. vt.Splenctieis fupueniee btftnteria bonum.
v. vft.3 mauia frifmterfa aut bpdrops aut eftafts bonum.

Wftntena malum.
Xxr.vij.Siabatboflegmatebabitobiarria fuperuelierit foi
tfs foluit egrftudinem.
XXXt-vif.&mbufcuqj fpumofecgeftionestn fciarria fcis fleg/
4T23e fcoto:ibus mteftiuo:um.
tna a capite befluit.
ri.ffij.&uibufcuiiq$ to:fioncs * circa vmbilicum t>olo:es*
lumbos:fcolo: uon foluitur neq^a farmacfis ncqj aliter i\\ bp
jrxiiij.vir.1J colerico feceflu

dropem ftccam pcrficitur.


lxix.ftti.3n feinib^ acutis

fpafmus % circa vifcera t>oto:cs foz

tesmalum.
v.vi.23olo :es f lateribus * pecto:ibus if alue patt ibus

fi

Egritudinem coUVctt
ihultum bf fferunt ad fcifcernendum maii ftint.
vif vi.23olo:es *i tumotea ctrca vetre exiftetes fupio:es qde
.

C23e y \eoe.
leuio:e9:n5 fupio:es $o fo:tio:es.
tfttit.vi.Ouibufcuq, ex eftragurrta ylion innafcif :bi in fepte
tneb* pereut:fi no febte fupueuiere urina multa flwrerit.
3C.vii.3n f Uou vomitus fwgultus fpafm * &cfiptentia malu.
C23^colrquiinu>il.

Capitulum occimnmfcptimiimoe
&ifpofmonibu9ani.
Xi.vi.2flbelancolici8*freneticieemo:ropde8 innate bonu^.
jcii. vi.

mo:rofdc6 feabenti antiquas ft no vna rcltcta fuent

periculum

efl:l?f droptftm

aut ptiftm aut mamam.

XXi.vlzffomime varicfb*aut emo:ropdtb*ina^ niifie fit fofo

^Capitulum oecimumoctauum oe
fcifpofittonibus renum.
vt.iui.Ouicunq3 nefretici funt non fananr poft.xl.anno8:tn /

telligendo per nefrefim palTionem renu omnc indtffereter.


Itrr.iiii.tutbufcuuq5 tti urtnts arenofa fubftftit fcd imfa X?i&
uefica aut renes lintfriafim pattf
vlt.ferte.inefretici * ctrca vefica fc>olo:es labo:iofe fanatur iti
fenibuaiEtper nefreii5 \>ic itellige vlceratione:* 1 fine pm Zti
J5alien*fic alibi frirtt \?y pocras fenes \?i& pafTiotb^pmouunf.
jcrxv.v^.Outbufcunqs tn urinis ampulle fupnatat nefretica*
K longam egritudine fo:e (tgnificant.
yxxvi.vii.<autbufafq3pingni6l?fpoflait0 * conglobata \pis
nefretica tignificat:* acutim fo:e'egrttudinem.
XXX vii. vit..Xuibufcuq3 nefrettcis ertftentibus pzedicta figna
ncciderint:^t>olo:e8acuticircamufculoefptuaie6ftnt:fiqut/
dem circa lubos ertrinfecos funt:apoftcma futu^ extrinfecu
tfgnificant i tf o bolo: macas circa tterio:e6 locos fuerit apo
ftema futurum erpectabte magte intus.
tv.vit.Oatbufcuctf tnter renee i uentre flegma cocludif * bo

lo:eftftansn5l?abetexituinneutru ueutrwfrte
in uefici conuerfo flegmatie folutto fit mo:bf.

.Capitulum

m uems

oecimumnonumoe oi

Ipofitioutbua veftce.
jrvu.fti.gritudine6 ueto in pluutaltbue ut multum fiuut * fc

toce longe % vetrte flium* pu tredmes epiietici : appopleti/

'

Hmpbmifmi ad vnaqulqj
tf fijufctante^.Un ftccls veropttftci.obtilmie.artMie*llr3i*
gurnestMfurrte.
jrxiij.iij.Hutuno

vero * efhuormulta.fetae^quartane-ier/

s ptifia a ftrangurrie t henterie.


XXvij.iij.Scniottbua vero facti9perft(?tmta fpondtte* htW
afc9lumb:ict.
cti5 tufttjfhMftgurrie fctfur
xrrij.iij.Seuio:ibU9 t>iTnte
rienrticnloni oolo:e9.ucfreli9 vertigtnes apopiexie caccae.
pzurittie tottU9 co :po:t9.melancohe. vigilie: ventrie * nartu
fcumiditates:oculO l?ebetudo:glaucofi9 grauifct9 auditus.
Ixr.iiu.&utbufcunq, v:incgrofle globofle paucc non fiite ft>
t>Jibu9multttudo venicit9 er l?if teuuia iuuat:marime vero
rali.i eueniunt qbU9 e.r pnapto vel pof! pnapiu m aut cekri*
teppoftafi9t>abcut.
tXXUti^iQutbufcuqsiu febiibuo vimecoturbate vdut fubiii
galiu t>i9capiti9 t>olo:e9 aut adfunt aat aderunt.
IXXij.iiij.Ouibu9feptimo egritudo termiuaf I>i9 nabem \>it
rubea:quarta aut bies viim * alia ftgna frn rationcm.
Irxij.iuj.Ouiba9 viine Itmpide autalbe mak vero itt freneti

ritce^

fplette9 t>pdrope9

cmm

ciaapparent.
\>y pocundria fhfpenfa * ftilnugietia !um
bi fcolo:efupuentete vcntre9 1?i9 frumectanf :fi nou ventotv
tatee erumpant:.mt viine multirudo fUperucntat.
Ixx v.iiij.&u tbU9 fpe9 efl ^d ar ticulo^ apoftemA conuerti ero
rt ab apoftemate v:iita groffa * multa i alba facta velut in fa
bo:iofte febubus z maxime ft in quartani9 qbufdi lcipit fierl
vero faugu i9 er nartb* fluat valde celertter foluunf.
txx.fiij.Si languinem autpU9 minrerinfcrcitum aut veficc vl
Ir.rittj .iirj.Ouibu*

&

cerationcm fignificat.
vifna grofla quafi carniu frultra vel ftcur
trx vt.iiij. *uih"
{Mli funt:t>i9 t>e renibu9 ereunt.
xxvij.iuj.lutbU9 mv:ina pinguiexiffenteforfura mmgu

tur J?t9 vefica ttabtt.


Ixxv.itij.iQuieunqs fangufne

fpontemmgonfcWai*

renib

vene rupturam fignificat.


.
m
m
ijabef
Ixxx.iiij.Si fangutne mingunt aut trub09 * fh-agurrta
bolo: incid\t in pectine * fhb ventre % perttoneontcirca vc
,

fleam&olo:emfignifieat.
m
aut
Ixrx.iiij.autbufcuq?
vrtnte arcnofaoWlat:pt0 vefiea
.

rcne* Utlpiafim fcabct*

egrttudinemtoUtca
wcm aut pus mingut aut fquamas* odofc

!r rrij.iiij.Si fangu

grauie xcdcc vlcerationem fignificat.


Ixrritj.irj.Ctuibusin vnnalt vti veltfgapuftulenafcutur fa>
nie facta i erupta folutio fit mo:bi.
lrrxiiij.uij.r>rina facta multa noctu modtcum feeeflTum figifi
ficat*econuerfo.

mo

ftegmones pacieti z matriccflegmone babete:


lviij.v.9
rtragurrta fupnenit.? epate tfo flegmones pactete fingulrua
fupuentt *i in renibue babctibue ftnie ftrangurna accidit.
vj.fcrte.inefretici

cdrca veficam fcolo:eelabo:iofe fanatun

3n feb:ibueafe

fenfoue.

itt

Xvitj.vj.lXlieamincifimautcereb:um aut co: aut biafrag/

ma:aut epar:autventrem:autrene8:aut inteftinowtm aliqS


gracilium moxtale.
^liuj.iiij.Cuibufcunqser ftrangurrta bpleosinnafcitur :btj
in feptem fciebue pereunt Hi non fctee fliperueniente multu^

*:inaflurent.
Xrnj.vij.Ouil)Ufcunq5infeb:ibU9in v:mie crinopdes bf'
poftafee fiunttfongam egritudiuem figmficar.
Xxriuj.vij.iQuibufcunqj vnne fciftantee fiunt:l?i9 in co:po:e
turbatio fitfomc.
xrjcv.vij.Ouibufcunqj in v:ims ampulle fupernatantmefrc
ticam fignificat* longam egrttudinem fow
xxx vj.vtj.Cuibufcunq^ ptnguie ferpoftalte * coglobata: Ipia
t

nefreticam figmficat *acutam egritudmem fo:e.


jrl.vtj.Si fanguincm * trumbos mingat ftrangurria; babet
n fcolo: incidit peritoneon:* fubueutre i pectinem ea que
circa veficam funt:egrotare figntfieanr.
jrliiij. vij.Strigurru * fcifuriam vitxi potio c fK fleborbom ia
foluit:incidere tf o veram que intue itt talo eft bonum.

iF^Capitulum vigefimum e oifpo*


fitiombua mcmb:o:um generationie in vins.
* tn maribue:aut enimppter nritate co:po
ris fpus ertra fcrtur vt non inctdat femen:aut p:opter fren
fttatem bumidum no biflfundetur ertrauu t p:opter frigidii
tton calefit ita vt congregetur ad \?\mc locum:aut p:opter C4
liditatem boc ipfum ffr.
Jttx.vJ4Quadoiuciflim f\ieritosautcarti1ago:aut neru*:aut
mxiWc tcmcs aut p:cpuciu neq$ crcfcit neqj coglutuutur.
Iriij. VjSimiliter

empboiifmi a& vnlqulcp

C^Capimlum wgefimumpjimum
?e

memb:ie generatiome iu fcmcllte.

vo mftrina fcreme * pluuiofa * tranquilU fativcr


o ftccu m * bo:eale mulieree fiquidem quibue partue ad ver
weft:er omni occafione abotttut.Si vo geuuermt morbido*
Xuj.iij.St

tf

|Nieroe7imbealleepnnunr:vrautftatimrefoluentur id ef*
mo:iantur:aut moibidi * tenuee viuant eriftentee.Slije tfo
iumonbue quidem tMfinterie * obtalmic ftcce fiunt: fcntottbf

tfo catarri celenter &ifTolucntee.

lpi!mue.ii!j.ip):egiir;teeficoueu!tpurg.ire:a qrto

mcfcvfqj

d feptimu:mmue vo r>ae:mino:a va c fcntoza

vereri opj.
Xrviij.v.-dfculieb:iaeducit er aromatibuecalefactio: mult*
riene vo s ad atia vtilie eflet <i \\o capitie grauedine facerct.
Xrir.v.zl&ulierin vterofeabene flebotomia abotfam fAtitt

fed magie cuiue msior efl fetue.


vtero l?abcnti:abaliqua egritudinujacti"

jrrr.v.-rifculteri

moitale eft.
xrrj.v.-dfculieri languinem vomenttmenftruieftiperuem&
ribue folutio fit.
xxxih v. zlfr ulicri menftrois befictentibue fanguinem er narf

rarum

accipi

bne fluere bo.num eft.


vtero r>abenti fi venter fluat:periculu*
eftaborticndi.
yrriuj.v.zflbulferiqueamatrice moleftatur:aut fcifficulter
generantnfternutatio fuperueniene bonum.
jcrrv.v.-dr>ulierimcnftruat>abetifinecolo:ej>p:ioa no
jcrrnj- v.zflkulieh in

(m

fe

femp facta purgatione ind igcre ftgnificat.

3rrrvj.v./llbulieriinvteror>abenti!i ftjbito
teefinntabottit.

mamiUe

gracf'

xxx vij. v. zflbulieri in vtero r>abeti fi altera mamflU gracili*


fiartgcminoe tMbenti alterum abottiet:* fi quide fcejctra gr

vo finiftra fcminam.
xrr viij. v.Simtliter que neqt p:egnane neqj gcnerauit lac frfc

cilie fiat mafculunv.fi

t*et:r?mufluodi menftrua befccerunt.


xrrir.v.2bulieribU3quibueconuertitur fanguiead mamil

lae maniam

ftgnificat.

3cl.v./flbulieremfiviefcireftconcepit meilicratum quando


fcoiniitura ert fra ei bibere:* fiqutde; fi totrlonee t> abuerit cir

aventreur^nccpit.SivononmuunK.

cgrftocKnScoUerti

6*otcminam bifcolo:ata.
v.Si multeri p:egnantierifipila fit in matrice mo:ta!e.
yltij.v.Ouep:cter naturam tenueaejciftenteacoctpiuntabot
rtuntantej? groflefcmt.
Xltiij.v.0uecuncj5co:po:a moderate t>abente$abo:ttunt fe*
cundo menfe aut tcrtio fine omni oecafioue manitefta:l?i8 co*
rilidoncsmuftilagtnibus pleni funt:* non pofluntp:e grauc
dinc tenere fetutmfed abiumpuntur.
Xlv. v. ltiecuq5 erifletee pter 85 erafle no cocipiunt l?ie ptn
5uedo os matrtcie obturat:* p:iuf$ erteuuetrt ne cociptunt.
verteb:o pofito fvcertt faniej: necefle eft
xlvj. v.Si matrijc
jcttj.

commotumfieri.
Xlvij.v.fetue marcs cjde in bertrtafeic tfo 1 nitifh-ia macfo
Xlvtij.v.#d matricts p:ecipitarione8 obtarmicum appone:
app:ebenden9 oe 1 narcs.
Xh*. v. /Bbulieri m vtcro 1?abcti tenafmo fnat* abo:tire factt..
I. v. Hfculierte menftruafivi6retmere:ficiammaio:em a<t
mamillaeapponc.
li. v.Ouecuq$ in vtcro l?abet:bi$ codudttur 06 matricis.
Iit.v./ifculieriin vrero fcabentnlacermamtlltemultum flu>
ene fctum figmfieat bebilem.61 tf vbera bura fucrint fanuy
figntffaat
Itij.

fetum.

v.Ouecucn co:nipture funt fctustfrto vbcra grietlta fiut.

&i $0 rurfuc t>ura finnt:*


tebttetaut in genibus aut

fi

fcolo:

fit

in

vbenbu* aut in ver/

m oeulis 11011 cmrupuntur.

Uiij.v.lutbufcuuc^08matricumt>urume(!:|;i6 neeefle

eft

osmatrieum concludi.
I v.

iQuecuttq^ \n vtero frabentes a feb:ibue accipiuutur

fottiter calefiunt finc occafione manifcrta generat periculofc:


-\

n iMffieulteriaut abottiunt periclitantcs.


Ivj.v.?nflu*umulieb:ifpafmu6* animtbcfectiofi fuperuc-

niatmatum.
I vif. v.

dfcenftrui6 plurimte euenietibuo accfdut egritudine*

non venicntibus a matricc acctdunt egritudines.


Kjc.v.zflyjlierfmoconceperit: vclis autem fcire fi eoncipfet
contegend velhmentis fuflfumiga fceotfum:* fiquidem tranfl
00 z nares cognofce quonii

rc videatur odo: per co:pu* acI


a non p:opter fe nou generat.
Ir. v.

^foulicri

m vtero fcabenti

fi

purgationesexeunt:impof

ampbcnifmiad vnaqulcp
Bbilc

e(t

fctum faiuim cfle.

mulieri purgatioee uo ercuntiitecB feb:e necft rigote


fuperuenieme::inrieMte6 abfcomin.ittonee fcetectionee ani/
tni ei .icctderiut:reput.i f;unc
vtero bnbere.
Irtj.v.jQutcunqj fcenf.ie i fngrd^ie mitrfcee feabent non cod'
ptent. if quecucft l?umtd<ie feabent matricce n5 cocipfeimcjc
finguitur enim
eie femen. t quecunq5 ficc.is *
igie arde
teemon concjptUHt.^iidigenti t enim nutrimeuti cozrumpttur fcmen.jgt quecuncper vtnfcft tempericm l?abent mode/
rate (>uiufiiiodi fiunt gcnerantee.
!rj. v.St

jcrviij.vij./ifbulteriivterol?ntt:ten.ifmuefUpiieutcs^bo:tie

T^Capitulum vigefimumfecimdu
bifpofittonibue apparetibue

m ertremitatibue

mebtojz.
no (5m euudem I0CU3 ve
fcementio:benigntalterum.T{>ofitue elt t>ic ampt>o;ifmu$
ad euidentiam t>olo? tunctur.i^.
jrr.tiij.mon feb:icit.mtibne eriftentibue fi fat (troptme : vel
fce

Xlvj.ij.JDuoiz fcolojz qut ftmul fiunt

geiuwm gr.iuttae:* lumboium fcolo; t>co;ftim farmacta iudf


gere figu ificit.
*rrj.itij..abo;fofie in feb:ibue:circa articuloe* circa maril*

lae

marime apoftafee fiimu

xrrui.iuj. 61

tf
p:iue t>oluent aliquid ante egritudine^: ijlfc
confirmntur egrttudo.

Xltiij.iiij.Outbufcunq5feb:eelonget>iebolo;eecr puftule

fi>

unt m articulie.
Xrv.v.^n articulie bolo:ee * tumo:ee fine vlceratione poda
gra 1 fpafinu? * boy plurimn frttd 1 .iqua itifufa refrigcrat %
oolo:e fbluit.tupo:.n.medtocriet>olo:e mmuit
xrj.vj .rflbintficte cmo:rofdtbueaut varicibuetnnatte:m*
fttteninit:*

nie folutio fit.


>crij.vi.Ouicunq5t>olo:eeat>o:foiticubitoetr3iifeunt:flebo

tbomu foiuit.
non podigrifmt neqi cnlai fiunt
c*.
mr.vj.zflbulier ncVpodagrtfat fi meftrua 116 fcefveerut
*rr. vj/jpuer 110 pod igrifit ante aptnodtfianutdetFan cottu.
Xfrriiij. vj.Ouicunq3 calui fiunt.ijie varicee non itafcunf; ma
gne^quibitfcunq^^oiunnfcunturrurfuecapimtifiunt.
xl v j. viij.Outbufcunq5 gibbi e* afinute fiunt aut tufltante ttl
xrvttj. vj.i6uiiuc1?i

aentutempercunt.

grftii(JfaemcoHfcti
Tlfx*vi.Oufcunq5tumo:ecpo4igr<c!fiunt

tii.rl.

M^bao

ft*

terucfcentcs reftdcnt.

lv.vj.^od.igricisrnaitMca veresautumuo mouenturtvt


tu

plunbue.

lir. vj.&uibu (cuq$

a fciitici moleu\iti9 vertebnl refilit foz^e:

rurfue incid.it m locu fuu:l?is imifiiiagince facte funt,


lr.v.tuibu{ciiq5afaatK4mok(lati3 vcrtcb:u refiltt fowa:
\?io t.tbefdt crus % claudicmt fi non v;.intur.

f 3

g e.

erXabulaitacpkbzmmfm tnozcs
folttumficmeofactlt tngento cofcri

bam:fip:ius eos numerauero snv


pbo2tfmo0oefeb2tbii6 tpfts loque
tc&M ante ocuioe tuoe pona5:que

m tpfie te ooctifiimu redciant*


*rj.p:ime.TP>aro.rifmoe % ccfiftctiae brcrarattt cgrttudmes

tempou annt * circutrum adtnutccm incrementa.


b ibct tnnaru ci!o:c. *c . in
rme:* p:optcr rjoc z fentbus uou ftmiliter fcbtce fiunt acute*
frigtdum enim lMbentco:pus.

jriiij.piimc.(Qui crefcunt plurimu

zriii.ij.&cuteegritudinea tu qmittuo:dectm fciebus tudtciiv


tur:g> i t*e feb:tbU9 tutcUige.
zrv.tj. Crtiue qu.irt.tne vt

multu fnnt b:eues autuualee $o


:

ionge:marime tfo que ad frpemem conumguntur.

fpafmti i\\ fcbte.


fpafino melws cft fieri
xrvj.tj.fetoe
XX viit.it.febMCitantibue no fomter ntfq3 omnino in fuperfl /
cie pmanere:? iul?il mtuuere co:pusu u t tabefcere imgis: ea

#r>mranonemfitmaiumeft:l?oc

ctti

lon^itudme egntudfc

figtuficmfrocauti tmbectUitatcm.
TXX.ii.Cixca p:incipia c fiues oki imbeciU?o;a:circa fiarus
nia ro:tto:.i^iui fce rebMbueaudienduSift.sc
yrrttit.it. ?n mo:bi8 mtnue pertcltt.inf cgrotiree^qurbufcuqj
;pp:te nature * etatis 1 lMbitudinis *i \?o? cgritudo ineft ma
iiis

om

{10

$ qu ibus no^pua ftn aliquid I?o;u m tneft.

itf

ampboufmi ad vnaquacp
?u.fii. um edas fit veri fimili9 fudo:es multos in fcb:ibu&
cxpectareopottet.
iviu'.iif.9rt ftccio tepo:ibu9 fclnes acute fiunt:* fiqmde anuua
tali9 ejciften9 ampliti9 fuerit:quale c6ftitutione fccerit in plti

TtbU9:s taleg cgrttud tuee* erpectai e opo:tet


x.!it.9n autuno acutifltmc fiunt egritudmes * maxime ntof
tifcre vt tn pluribu^: ver tfo faniflimum * minime mottifcy
quo9 t>uos et la n t* fcb:ibu9 mteUige.
Xii.iii.Oetepo:ilni9:fiqutdcbpem9ficca i bo:ealt9 fueriut*
ver vo pluuiofu5 * auftrmummecefle eft eftate fcb:ee acutoe
t obnlmwe % bifinterwe fieri:maj:te muliertb * fruntuh* na.
xru.m. Jgftate tf o quedam tyoy * fcb:e9 contmue? i cm)fon %
terttane plurime:* vomitue c t>iarrie:* oculo? * aurmm t>o
to:e9o::9 vlcerati6e9 c pudedotzputredmess fceftidattfes.
XXiy.mi.Ouibufcuuq5itifcb:ibU9fext.mi0:idert:in fcxra bie
rigo:e9 fluunt biftrtcti funt.
yxri.iiii.Uabo:iofi9 iri fcb:ibu9 circa articulo* *i nwjcillae m%
*imcaportafe9fiuur.
jrliiij.iiii.f eb:e9 quecunq^ uou bcficientc9 tertta Me ftmt fov
tio:e9:periculofe:quecunq5 vo fic t>efccerint:figuificant quo/

niam non periculofe.


Tliir.uii.lutbufcunq5(vb:e9longe:|?t9 &olo:c9 ipuftule

fi/

untmarticul!9.
*l. vi.tiii.St rigo: inciderit feb:e
ttettte

no beficienre iam

Sebtlt c%i/

virtute mottalc.

Tlviii.iui.5n no t>eficietibU9 feb:ibu9:li que qde ejrtra fngtda


fuerinttqite tf o fn teriU9 ardedt *i fttim babcont mo:tate.

Tlv.iiii.&utbufcuq^iu feb:ibU9 refurgetibU9:autpuftuIe:aut


feolo:c9 fiunt iu artieul!9:bi ampliozibus cibi9 vtuntur.
XiiX.iiii.9njt6beficientibn9^ofeb:ibU9ftiabiu aut oculu*:
aut fupciliu aut nafue t>ifto:queaf :aut \\b videat:aut no audi:
ox bebiii ejciftete co:po:equecuq5 bos fiant p:ope e mo:*.
Liiii.Dbi i\\ fcb:e non fceficieute bifma fuperuenertt . c bifiptr'
cntiamottale.
li.iiii.Un febnbu9 apoftema non folutum ad p:ima9crife9: 15
gitudinem egritudmti& fignincat.
lii.tiii.Ouibufcunq5 in fcb:ibue ant in altts egritndtntbue vo
Itiutarie oculi Iacl?:pmantur nibtl inconuentcs. *Uibuicuqj

ifto

iion

m voluntatem mconuenien*.

I iii. iiii. 1 u ibti9

in fccutibue in feb:ibuo lim oftatee fiont

tov

^grftttdinfmcollectf
Ifoit* * &fururnio:ee fiunt fvbtce,
lv.tuj.9n bubonfb*feb:e6 t\cte:oes male etccpti* epfetmer te
lvj.iitj.febncititt fudo: fttpuenfens \\o $eficie\\te fcb:e:maltu
"f>:olongatur eni motbus z l?umo:e plurimu figtnficat.

caufone feabito ngo:e fuguemeute folutio fit.


Eertiana tfo finoniudtcatur in.fcptem penodte:

Ivttj.tttj.S
Ivtij.iiij.

longtiTtmnerit.
Ir.iiij.Cuibufcuitqjauree tn fcbirtwefurdcfcunt: fanguiecjc

naribue fluensaut venter turbatue foluit egntudmem.


i\\ febnbue quottidte rigotes fiutiqtiot

Irii.uij.*Quibiifcutiq5

tidie fcb:ee foluuntur.

febzibus t>p ctertcw fuperuenent .iti


te feptimum t>iemmalum.
Iriiij.titj.^luibufcuqj in febtibue fn feptimo aut nono mt vtj
deamo:aut &eamojrto fcte \>yccericta ftifntencri t bouu:fi no
Iruj. uij. Xu tbufcunqs

fit non bonum.


bppocudnii bu^ fiat.Si
5n fcbztbue circa ventre cauma ftnte i cosdie mo$
fue vel tremo: malum.

fccjcrrum

Irvt.tiii f

lj:vtj.iiij.fufeb:tbuser
ljrviij.iiij.1hi

fomni0timo:e6nut fyaftnue matu.

felmbtte fpiritus offendene

malum ; fpafmuni

cntmfignificat.
Ijctr.ttij.lu

feb:ibue acutis fpafmi:* ctrca vifcefa t?olo:ee fo*

teemalum.
Ixrj.iiij.Ouibue v:fne in fcb:ibue conturbate i conuerfe vc>
lot fttbtugaliu:t?iecapitie v?olo:ee aut adfnnt aut aderunt.
^
1*1*. iii j. 21 quart anis babitt no valde a fpafmie app:el?ed&
tunfi tf o app:el?eudanf pztue z fupueniat jrtana:foluitur.
XXVhxj . fQuibufcunqs inciufone tremo:ee fiuut:alieuatio
foluit.

liiij.vj.^nacutie pafTionibue

cum

feb:e luctuofa fufpiria:

malum.
Wjcv.itij.feb:icitantificeperintfudo:e9 boni flmtrtertianf
qumtaui:fepteni.^quinono^ie.^.xj.^.)tiiij.c.rvij.^.yr.^.r.xi.

*.%mi.*.xxxiJA.xxXA.XW*.TTtini*.XfXVi}' *.xl ifti entm


fudoteeegritudiueeittdtcannqut^otta non fiunt v?olo:em
fignificant i lougttudinem egritudinis 5 conuerfionem.

f 3

3 s.

ampbotifmi ad vtra^

r^Capitutamoe oieta

in feb:ibufl

ipfieconuenientn

c^mpboafmi.
jQuartU9 ptime.iEenues * ccrtc fctete m fciuturnis femg pafr
ftombus:*
acutie egritudmibu8 quibus no conueniuut bif
fiale8:ad vltimu rcnmtatts q adducunr; tnete friffictles:* itcjs
refumptioues m vltimo enftentee &ifificilc9.

v.p:tme.3!i tenuibU9frteti9 peccat egrotautee : % ideo nwgte

leduntur.Dmne eni peccatu cjtucunqs fit magnum

fit

magi*

intenuibU8&ieti8<Jgroflio:ibU8:#ptcrl;octf tnf.wie falfct/


ces funt valde * certe t couftitute Diete:qm pcccautia DtffiaK
8 rerunt:piopter l?oc igitur tenues s certe fciete fallicee fut

ampliu9parum

folidio:ibu9.

vj.p:ime.:Hd vltima9egntudine8:v!timecuratioue8ad per


fectionem funtpotcntes.

viJ4>:ime.X)iu^o0macumeegritudo c6ttnuo8* vltimo8 l?


boics t>abet: vltima a tenuiflima fcieta neceflartuj eft vti: vbi
aut non:no:fcd ccuenitgroiTiU8 reficere s tantu fubc6defccn>
derecjtum egrttudo mollio: fuerit vltimis.
viij.pnme. iQuando in ftatu fteteritegritudo:tunctenuiffi(/
ma fcicta necerTarium eft vti.
inonu9.p:irneXontcplariigituropo:tet,e0rotantc (1 fufFt'>
ciat $xu ad ftatum egritudinu?:* vtru ille fceficiat p:iU8 * \\o
furTiciat dietattttt egntudo fccficiat a obtunda tur.
X.p:tme.<Qu!bU8ergoc6tmui0ertftatti8:c6tinuo * tenuiter
reficereopo:tet.OutbU9V^pofterio:ftatU9 adid *i mtc ld
pa? auferedu:p:tU8 vo vberi* refiaedii vt furTiciat egrotae.
jrj.p:ime.3n paro.rifmi8 ftjbtrar>ere opo:tet:apponere cnim
lefto * quecuq, ftu circuitus exacutintur tn acerbatiotnbud
fu btf a r>ere opo:tet.
xiij.p:ime.Sene9factUimeferuntieiunm feciido c6ftftente8:
mmu8vopueri:r;oiJ^oomnvi5manme tnfante^: r>op $o
tpfouim qutcunqi funt animofto:e9 etffteiitcs.
Xiiij.p:ime.luicrefcutpltirimul?abentiruiatucalo:e:pluri'
moigiturtndig&nutrtrnetotfvonoii confumttur co:pU0.
Sentbu9 vo parutta calo: inefhptopter r>oc igitur pauci9 fo
.

menti8indigent.2(multi9

emm

cibi9 ftinguitur calot:p;o<

figrfrodfoecolfeetf
pter \>oc

fcbtes fenibue no fimiliter acute fiunt : fWgtitQ

igtf

cmmco:puet>abcnt.
*v.j.ixntre6t>feme*uere

calidiflimi

flmtnatura* fomni

longufimi.fn feicr$otempo:tbU8oblati6e8 plurce band<


funt:* cni3 mnatue caio: ert multuomutrtmeto igif ampliort
indiget.Signum * etates * atfelete.
jrvi.i.toumide&tcteomuibus fetuicitanttbus pfcrunfctmrt*
mc ucro pucrts * aliis fic afluetis refici.
Xvii.i.Ouibu$femelautbi9autampliu$aut mmueaut $tn
partem:t>andu3 ucro eft aliqd tempo:i 1 l?o:e * regiont 1
ti*corifuetudmi.
X viii.i. ltate * autumno ctboa grauiffime feruntifcpeme uc
ro faqle-.vere vero fccundo.

ew

9
Xi*.>.tt}iequt iucircuttib exacuunr;:nil?rifcareneq5 cogeres

fcd aufcrri ejc appofitiombus.vel cx appofitts antecrifim,

$tnis
Sfncipit liber p:imus ap]?o:tfoio:um fciii fcppocratfe.

^tabzcm&MQ

vcro long*

j^epus aut acuta,jrpcrimctu fallajc.lfudtciuj


aut t>ifftcile.>po:tet aut non folum feipfom p
t>ere faciete que op3.Sed etia egrotatem:* pie
fenree:* ea que ejctrinfecus funt.
ij
pturbationibU9 vStru * vomittbus qui fponte fiu t:
fi qutdem qualta:opo:tet purgari purgetur.t eofcrt:*
bene ferunt.St ^o non contrariu.@ic 1 manitio fiqdem qua
lem op3fierifiat:*c6fcrubeneffr!lt.ic$o \w ptianuXon
|

'

XTl

templari

igir;

opo:tet 1 tcpue:* regione:etates;* egrttudinee:

mqbueopo:tet:autnon.

Xme.rercitatibusad ftimmubonekabitudinee

iij

funtfat

lacce fi 111 vltimo fuerint.Tlo eni poffunt mancre in eo


dc:ueq5 qcfcere.Outvo 11011 qefcu ntmequacj pnt inmeliu*
adderefcrelinqtitf ergo ad pciue bo:u igif caufa bona t>abtta
dtne foluere cofert: no urddvt rurfus pncipiu nutrtmenti
3cclpiatco:pu0.meq$c6p:cfltone9ad vltimu tmeere.fallar
enf efi.Sed qualis natura fiierit fuftinerts ad l?oc t>ucere.Si>
militers inanitione8advltimumbucetc0funtfiiUacc6: itc

w refumpti6ee iu vlttmo ejciftcntee fallacee.

urf

tbttpttmti0
J
JL acutie egrttudmtb^qbue 116 puentunt &iflfctle$ ad vlrf
mu tenuitatts que adducunf friete S>tfficile8,l;t itertt refum /
ptiones m vltimo exiftetcs iMffictles.
\?

Xm

tenuib*;>iettepcccategrotite8:<n6
eni pctifi $tucuq5 fit magtni fit
igte

magis teduf.Cc

m teiwib* fcicttes

qtu m grofTtoub^iptopter t>oc* tn fants falhces

ftwt vakte

certe * prtitu te t?iete:qm pecdtta &ifficiliferiit. ,fc>:opter l?oc


iQ\i tenues <i certe Diete fallacee fut:apit*paru foltdtottb*. v i
<Tqr iD vltimas egritudines vltime curattonea ad pfectione

JjLfuutpotentes.
vtf
tfo fcdm acumeegritudo cotinnoe 1 vltimoe labo

aJ5i
ree l?et:vltima * teuuirttma

fcieta Hecefftriu cft vti.t)bi

nu t no:fed puenit groffius rcficere:* tm fub codefcedere $t5


egritudo mollto: fuerit vlttmua
vitji
in ftatu eft egrf tudo:tunc tennffltma frteta nccef

Qxxmdo

fartumeftvti.

ijc

QOntemplari op5 tgtf egrotantem:fi fufficiat kietz ad fta/


.tum egrttudinia:* vtru5 tlle fceficiat p:iuo 1 no
fccfictat 1 obtundaf*.

bieta:aut egritudo

Qmbusergocottnuio eftftatu9:continuo*

fufficlat

teuuitcrrefl/

cerc opoitet Ouibus vero pofteno: ftatue ad td * ante


ii parum afferendum. Tp>:tus vero vberiu* rcficiendum vt
flifficiategrotane.

xi

^v^TilparoTifmisfubtra^ercctbuj opotfefcapponere eni


JLlefio eft.t quecunq5 fecfidu ctrcuitup exacuuufctn ex
acerbationtbus fubtrafeere opoitet.
x\\
*v"\#roxifmo0 verocconfiftetiaa&edarant egntudine*:*
Jfcs tempo:a annf:* circuituum adtnutcem incrementa fitre
duottdte:fiuep:eter^temfineperampliuatepu0 dmt Bed

ccpoftapparenttbusquemadmodum inpleuretico fputum


fub:nbeumficontinuoappareatiucr;oantem adem bb:euf
at.Stveropofteriu8appareat:p:olongat.t v:me egeftioea
fudo:ee * t>efcriptae z eucritao longae *l b:euce egrttudmef
~
npparentiatjedarant.
xni
nee faciUfme ferut ieiumum.fc^o pfiftentce.minue tfo

rr

Xj pueri:t>oiw tfo oium:maxime tnfautee:!fro:um tfo tpfo

ruqutcuuq5funt:antmofio:e0ejciftete0. ^
x\ni
crefcuut plu:imum frabent innatu calo:cm:p!u:imo

QVi

tgittir

iudigcnt

nutnmentc.Stveronou conAimimr

apbotifmo:ttmbfp#
eotpU9.Senaiug*oparuuacaloite[t:;ppter frocigif poaote
fometi9idiet:a multi9cibi9 enf emnguitur calo^.TptfOprer

boc igif % fcmee fentb*u6 fimtiiter

acute fitfcfrigtdum eiiim

coxpu^ t>abent.

xv

Qntre9 I;peme * vere calidtiftmt' funt natura

* fomni

logiflimi.^n !?i9 ergo tpibu9 oblationea plure9 fcandc


fniit.

t enim mnat^caio: eft multu9:nutruncto igtf atnplio/


xvt
Emide fctete oibufdnicttatibU9Coferut:majcune vcro

n idigcnt tignttm * etate9 i atfelete.

JL f,pucri9

*t

aiij9

dc aflueti9 refici.

xvii

QBibu9 femel.Mut bi9:aut ampltU9:aut miii*:aut ftu par


,tem.BaHdumtfoeftaliqdt|x;*t>o:e:* re$toni:s

f confuetudini.

aStm
o
tf

tfo:*

etati:

xvitj

autumno cibos grauiflime

fcruttin fcpcmc

faale.Dcre vero fecuudo.

x\X

3$qai mctrcuitibu9cxacutmf:nil?il&4re:neq$eogerc:i
f^" tedaufcrrter
appotitt9autecrtfim.

JL

XX

mouc
Y SquoEcrifi9fitsquo:umfactaeftequaliteru6
neqj

alije,puocatidtf
v!a remeqjnouu faceremeqj farmacij9
*ri
tms vti:fed fiuere.
tu<ere opj vndecuqs natu ra nuxime reptt.ide tucc

Q^e
per couenientes
medicariw mouere
y\ %e(bfartofa:multa
o uo
\J

regtoues.

re

f\ firrt

tf

\\6

xxii

crud i:neqj

tti

udpt J9 nu

ftmt furiofa.

QX)e cgerunf no multitudtne cofiderare opjjfed

xriij

quomo

egeruuf ,t fi qualia op? purgart purgcntur:? eoiuvrt:*


bene fcrut. t vbi op5 vfqs ad fecfecttoucm t>ucere.t l?oc fa/
<sere ti fuffictat

egrotan9.

xxiiii

^Y^^Ti peracutt9pafli6tb*raro * in p:tnciptj9farmacij9 vti


jrr v
A 1 . tft t>oc p:iu9 betie fciiudicante9 facere.

j 5 qualta op5 purgari purgcntuns cofert:* bfi feruut.Si

JO verocotrarium mipo:tune.

ftplicitp:imu9liber.

5ncipit fc$9 ltber apl?o:tfmop Siii l?f pocrattf.

T&quomo2bofommi6

boaemp:etiatmo:tale.Sivero fonmue tuue/


rituonmo:talc.
tj

Xiberfecundus
a^ibecipienti3mfomnu8

fedatboiiunisvbf vero frtot

malain.

iij

Somiins * vtgrtic vtraqs mo magis facta malii.


ntf
qr \.Oii plemcudomon mdtgentiameq^aliudquodcuq^ma
tutur.i
fuerit
6310
nitui bonum.
v

Xaixncs fpont met narrat mo:bc8.

QPiciiqj

vi
Dolente8aliqdco:po:i9plurimufrolo:eno fen

tititit mene egrot.it.


vt j
QX)t\*5q5 multo tempo:e ejrtettuantur co:po:a tarde re/

uem cofucuerunt.Oue

vitj
o modico modtce.
B?e;cegritudmecibuacctpie8q8ttd conualefcat (ignum
cft % co:pu8 plurtmo ctbo vtrf. 9i tf o 116 accipienti l?oc
fittfignificat

tf

qm co:pu8 inanitione tndiget.

Zoipow vbi qe vult purg.ire:opj


ITlon

ix

x
XU

flujca racere.

pum co:po:a $tacuq$ nutrtes magt9 lede8.

yactUua ert replert po u cjcibo.


xij
reltnquuirf in mo:bis poft cruiu:fubuer(i6c6 facere

QX)e

confueueruut.

xiij

QX)^bufcuq5 erifie fit:t>i$ nox ttffictle ert

inte acume:fup/

uenic9 vero leuto::vt in pluribus.

Xili vcntris fluxibu9:mutatione8 egeftiouum


~

jciiij

iuu.int:(i

ndad mala tranfmutairf.

pfr

faucesegrotit autpuftule tn co:pe nafcunfaonfide


aJ6i
rare op5 egeftionee. Bi enf colerice fuermt co:p egro//

tatSi $0 fiuio (imilc6:certu eft co:pU8 uutriri*


xvi
jrvtj
Dbi mdigentiamou opoitet labo:are.
:rv J0icuq5 cibud pter naturam intrat:l?icegritudiiie faciti

vJj

iHbanifeftatverofanatio.

yviij

^TV Omm que nutriuntur copiofe g

velocitenvelocee

AtA.cetru8ftunt.

fe

>

xix

-T^-uto:um mo:bo:um non otno cerce funt fanitati8p:a


xx

JjLuunciationeemecfc mo:ti6.

QX)tbufcuq5 muembus exiftetlbus veutrc8 fiunt lpumidi


l?i8

fenefcentibU9et(tccanf.luibusiuuenibU0 vetrea

ftunt (icci.l?i8 (cnioiibue factie feumectairf.


1

xxi.

n.A-XXii
lP>otu8indigentiamfoluit
plenttudine quecunq^ egrttudinc8 dimtiemcmtio fo
tut. t quecunqj ab euacuatione:lenitudo .t altowj
.

a$

contrarieta8.

..

mtr?+~*iUJ

/r^^^H

flcute egntudinee in ^ttuo:decim fciefe*iudicanf.

<~*>*tr4rvLi>*+i COi^-T^O

CLTAfr+Y

jcjriij

xxitit

p^L

HpbtttfmMttm

Z^t^L^

jrrGptime quarta eft rodfcatiua:* altcrf* fcebdomade ocfct

JO

uci eft

p:iiicipfum.Coutempl.irta yero yndccfma.l?ec eft

eufm quarta feeunde feebdom.ide. 6f eptif&Tero rurfUs fe


ptima oectma:l?ec eft etifc qflarto a quarta oecima feptf ma ve
ro:abvndecima,
xx*

/\' Sttue vero quartane vt multum ffutit b:euee:autum /


f^ualcgverolongemurfmeveroquead fepemem cow
xxvi

iunguntur..

Hb:eminfpaftnomelfuseftfleri:quam ffcafmum mfcine.


*xvij
UlofcdmrouealleuiLatfeno opj credere:neq5 uererf uatdes
tnala que fiunt irrationibilfter.-zflbulta etti taliu mcerta funt:
xxvixj
* no ualde pmauere neq? mo:an pftieueruut.
Hjetnfcftaiitibua 116 fo:titer:tteq$ omo fu fupffcfe pmane
re i fiH>ilmmucre co:pus:au t tabefcereimagis eo q? 3
ronem fit m.ilu eft:|?oc eni longitndiue egrttudtnts itgnificat:
poc aut imbecillitate tf tutis ftgufic.it.
xxiX
'Tnc&oattbusmo:bisfi qd vtdef mouere moue.Sn fta>
tu
t uero frabere ftlentiu melius eft.
xxt
3rca pziucipf a 1 ftwcs omnfa f mbectllio:a:circa uero fta
*.tus ota fo:tfo:a.
xxxi
% egritudine vero bene refictentf * mfcil addere co:pua

o;
tmtum.
&,^Xeruqj
oes

xxxii

male fe babeutes ftn frttcipiatqdem bene rfc


cctpientessnifriladdenteein finerurfue abfttnent : tftn

p:incipta

quidem abftineutes fo:tfter . *>oftcriu8 uero bene


melius commutaut.
xxxitj

reficicutca

-v^W 01 egrftiidme cofonarf mcte:* bene fe fccre ad


J^tfones bouu.Cotrarfum vero malum.

'Y^m mo:bt6mfnu0penclftauf

obla

xxxiiii

egrotantea. fQuibufcuqj

^JLp:op:fe nature:* etatie:* l?abitudtnic:tempo:i8:c regi*


oni0:^too:eegrftudo incft:magte$ qbue 11011 p:op:ia ( m ali
etufd bouim uteft.
xxxv

jn ojbus motbtg ea q^ejyrjca^mbiljc^


i

dmet^e meTiu^.inimfgjptetiue^ tobcfictumilu^ai//

xxxvi
~Ux ent l?uiuTinodradTfcr ioice pur0tiojie8.
i~y-3tia fc^etes co:po:a/farmactj8 purgatt
exotuunfxele
~
rf usj uero malo etbo vtente8.
xxX vf f

JO

'

^nckibente8co:po^

'xxxvnj
l>3rut>eterfo;cibu0 ^ potus ^cfcct.it>itto; tfo ; melloubua

^-c^
^*^/
/

;XiVrfedin<Itt$
*
tdentMectabflibtmmastsappcteridus.
rtrtt
/r^Cnee iuucmb^pleruqj egrotJt min^duecuqj tf o egritu
dines eie crbmce fiut:multon;e9 comotiuut.
xl
J9:ancl?K co;ri5c
vald^fenibus no maturanf.
rtt
t)i eroluunf frequcnter fo:titer fine manifefta occafio
VZne:repentc motiunf.
x\i$
IXTPpoplexiam foluere fottem impotfibtle efhi?ebflem ve
JTronottfacilc..
xtitf
^^Zrnngulom3t?t(roloto:unodumo:tuo^:udnreteriif
qbufcunqs fpuma fuerit eirca oe.
jfliit

OTftafTi valde m noturam cito mo:tuntur:magt9 graci /

i<
^

JO
/^

tf^it4j'

i^fr^

'J^f^

Xy

ro&cvu^tvr

'

'

ttbus.

nrfv

^v <$* 7V *pucntico^ tuuetttbue alteratione mutattoes maxime

lf

VAetatii:l?o:aru:loco:u:faciutc vit.iru.^

j-

xlvl

tjrx XJotum fcoloiu qut ftmul fiutmo $m eudem locummtst'

xl vijj
%^J 101 fcenigrat alterum.
*^^^r*^ir^^j5rC4 CJier 1ttonem f4ntei:boIo:e6*feb:eaaccidutma/
,

tf

XW

|^^Satetianrtieto9labo:e6ferre:^fifuertntfbeciUe0autflc

crr^

^
Umhvhf

>5w^av. tl vttf
V^gts:$factaCtme.
omni motione cotpfe cu ceperit quie bblere:quiefc*
re ftatim remedium efh
xlir
;

t JTnt6:ifuetidcfo:ttbu9^iuucuib^Kiltu0ferut.
X
mult0 tempoie cofueta:* fi ftterint fceterkna infueti*
1a miuuo moleftarecofueuerunt.Opo:tet igtf adtnconfuc

^GL^
u tranftnittere.

<run U
^cudumultii*rcpete euacttare:autreplere:<iut calefa,

v TA

X5 eere*,aut infrfgidare:aut altter quomodolfbct co:pmo/


tiercfatla*efr:*oino nature intmicu.^aulatim tfo certum t
cjcalio ad alutd tranftre fcecetmon altter.
\tf

-2

C '
?'^

v>/

i^tcr^

'

y^^fenta^mrationemfacienti:noneuenientifm ratto>
Vynem:nouopo:tettrauftreadatiud:maneteeoquod vi

f*UU, fn|
|Umeftap:incipio.
Wcucp ventree frabent tmmtdos iuueucs quidemjrf'
\J^aete0;ficco9|?abenttbu8meliu6c6m6'tSirt^n fenecttt>
te vero freterius commutant;ficcanf enim vt tn ptunbus te>/

f\

tiefcentibue.

*"#

l^clnl^,

magiuttfdiue vero cotpie iuuenefcere qde beeed efb


fi
1 n^no tufttaue.Scuefcere tf o inutitc : % pei* minotib*,
ftrpltcit Uber

fecundu^

/^r^' 'W^j-L^ J^jh^y *~f-*cfa3fo *~


^v^.L/^fw*.
/* /"** ^win/Jw.w^
*p^i*g*fKlr*x$''*ct*+y* a;'%w
1

/)/,

3nctpittertiasliben

^tationcstcmpoifltn

ma

rimegenerantmo:bos:*tn l?o:is'magne mU'


tatiees aut frigtdtta tee aut eft* 1 alia m ratf o>
ij

nemfie.

rv^v 2Jturorum

l?ec quidem

ad eftatem:feec tfo ad fcpemej:

t#
XEbeneautmalenatenjnt.
tttf
^aritudinum alie ad alias bii nate funt:aut male,
gates quedam ad regionee w fro:as:* frietassbene aut

^y

V^A maie nate funt.


~v^m l?o:is qn eade bie aliqn qda

eftus:aliqu

JLautuuales egritudtnes erpectare op?.

'"

XS

vero frig*
ri

2(urtrmiflatucgrauatauditu:caligmoficaput grauantes:pf>
gri 01 flbluetes:qn ifti pualent talia in moibis pattunf egroti
te8.Siverobo:ea0fuerit5tun^0:farihge0rventre9turi:btf/
furrie:bo:ro:ee:oolo:es:* pectoiu <i lateru:qu tlti pieualue
vtf
rinifralia iu mo:bis erpcctare op?.

'

Xin

fiunt.?nimoderatisveromarime tmmoderate:?
fcetermtuationes.

^Y^in

autumno

acuttfTimefiunt egrttudines:*

fctffiales

x
martme

<JLmo:tiferc:vtin plurtbustver vero fantfTimum:*mi/


ttime mo:ttferum.,
rf
flutumuus:ptilcis malu&
rrf
jr^vtempo:ibusftqdel?femsftccct boteafis fuerit:ver
V-Jvero pluuiofum *auftrinum:necefreefteftatefeb:e$
*cutas:?obtalmtas:? t>ifinterias fiert:marimc mulicrtbusJ*
bumtdis natura.
ritf
tf o auftrina \>y ems i pluufofa * tranqlla fiat;vr
ve /
ro ficcum * bo:ealc:mulieres fiqde* qbus partus ad ver
tneftter omni occcafione abo:tiut.St vero genuertnt:mo:bt /
dospueros:^.imbectl(espartunt:vt autftatim refoluantur

Cj^

X5

35

**

*Zj

^J^ w+u-

^
ft

M rc

lr^
*.

rLfivrf

at)meftaefitvenfimilis:fudoteamultO0infeb:ibU6ejc
pectareopottet.
vitf
ficcis tpibus feb:es acute fiunt:<r fi qde anuus talts
etifle0ampli^fuerit:qualecofhnition^fecerttiit plurt,
fcus:* tales egr itudines crpectare opj.
ir
X*fi1 moderatis temponbus d tempoialitcr tpa fe reddt>
derinr.bont ftatus* boneegritudinisftctermtnattoeg

,^^
J

'

Xibertmfu*
fttstmoibtit'* twtuea Vtuanterirtente6.2ttfj0uero foniotfo*
^dem fcifTenterie:* obtalmie Gcce fiunt.Senio:tbU9 uero c*v
t$rri celeriter tnfTolucntee.
xiiij
uero e ***1s fica * boitalee fistMutunus tf o pluuiofus
* auftrtnu9:capiti6 &olo:cs i\\ \>y eme.tufre$:b:and?i : *

tT%

X5

f^*

coirije fiunt:qbufdam uero * pttfia, ***?

***

rv

r3 ueroautumn*bo:ealisfuerit*tn aquoftis:J?umtdt*

JO

*tu

?)****&*$
$r

%c

im*c

^t-ffa
v

JL. ^J

natura mulieribus confert:reliqiii9 uero o&talmie fi//


tmt iicce:* feb:es acute:* co::iK t>iuturne:quibufdam uero *
melancolie. w*. n**^
xvi
^vOnflituttonesnnni uerootno qdemflcce pluutalibus
v/^fuutfanio:e6;*mfnu3mo:tifere. ^^sZU^,
rvij
rTV' *5ritudines tfo in pluuialtbgs vt jnutyqm fifut:^ feb:e*
\ZA longe:* uetrte fluru&* putrecffira:? cpilepfia:* apople
**** rquiriitea,9n ftccis uero?fumpttones:pn:ite:* obtalmie
4
~y c ~->r
artettci^rjcjurrte.-tbtfrenteric^/*
XV j,f
/^\ Botidi wc uero confhtuttones boiealee co:po:a eonfti
vJutuuiitqdemfo:tio:a:*beiic mobilia:* bene colo:ata:
fitelius audientta frciunt:* uentres ficcant:* oculoe mo:det
circa tl?o:acem boio:em faciunt:* (i qdem p:tuseft t>oled3
magiabolct.
xit
rprxritrine $o co:pa biflbtuunt * feamectat:* capitis * $w
JTL dit^grauitates faciunt:* ucrttgincs in ocuits:* co:po:e
rr
fciffictlem motum:* uentresi?umectant.
j*cudu I?o:J qdem ueris * ertreme effatiepueri * eo:u5

^^^

JO afffnesetatib :*

bii fcegtmt

marime fant funt.fiftatc z

oututiovfq5adaltudqde5fene0.'iReIiquouero autumno *
rri
fcpememcdijetate.
^ritudines qdam oes tn oib* fro:te fiit : c]dam tfo marime
rrij
Pm:qdlearumfiunt:*eracnunf.
re ft qdem manie:* mcUcolie* epflepfle:fanguinie flti
'

*'

t*d* , ua
/

7Y
\J[

rue:fqutnire3:co:ri5e3b:ancbi:tufre6:Iep:e:licl?iiin9 al

xxiij
p&i:rubo:es vlcerofi plurimt:puftule:* artctice.
/7V State vero qdam I?o:um fcb:es ptinue:* cmtonvi ter*
ttaneplurime:* vomtt*:* tyarrie:* ocukuum * auritij

VA

t>olo:e9 o:t9 vlceratione9:a pudendo:um putrcdmes *i xm\x


xriiij
d.itioHes.
TirtJtumno^o^efhuo^ummult.i^febie^quart^ne:^ er /
tes:* fplenes:c \?y dropea:^ ptifi0: vleerationes:*

Shrcm

ftriaurrK;^ lienterte:iifciade9: fquiiwnies : * anfclitufftci

Smpbb:iTmoim
fcfkfc* eptlepfie:* mante * melancolie.
/
y

v~y~fti*~r

**

*VwLi&

tt*>
|^Yemepleiirettde:pmpkmjiiie:co:riy:btinct)i:tune9J

JLov?olo:e6pecroiam:Uterumtlumbo:iim:&oloi capiti^
vertiginescappoplejcte.
jrocvj.
^v^*^ ctatibus tfo talia aeeidufcpuens qutde * nomter %C
^Icerati6c8^:i6;v(^iiru8tuilt^;fariiige6
vmbiU
/ JLiMtie
ci^egmou^vrj3tlieimnij):t^5 .lfirtu butdttafes./
jqcvt

*~%

dU*

yt^j

-L^CLr
*M>9*

Ufoa'
\

Qr>mvooete9^ucutgingiua^p:untu^:ftb:e9ffparmit
i&parrie:* majcimequado pducuntcauinos bete^fc pirt
piiffimis puerop* twros vetres friitibus,/)*^"-/;- ^rjcvij,
jrr finioitbus vo factis peri*j?tmia fpodilie pm collil inrua
#

JO impgl(ioiie0:afmata:lit^iafe9:lob:ici:rotudiuifcartde8:

Bcroco:dine8:fiitl?triari05fcropl?ule:al!epuftul^

jrxvuj.f

jU ^iSnio:ibus^o1idiuuetuteaccfletib^i?05?muUa:^fe/
b:es biuturne magtstt ex narttfYaguts flux*.
xriT.
9Jl'fX5
y v^Uurime vo pueris pafltones rerminaiitur;I?cc qutdent
Jb-f quadraginta t>iebus:J?ec vo in feptem mcnfibns:l?ec

'

Y*r~pi>

tfoiufeptem attuis:l?ecvo ad iuuentutem accedunt.jue/


cunqjvopcrmauentpucriac non foluunturutrca iuuct?/
tuteimautfemims ctrca mewrtruo:um cruptionep : vererav
fcere confueuenmr.
xxt.
^
,
,

*prQolefcertbusv^fanguims fputaspttfs ; feb:es acutc:


JThcpxiepfici* alte egrttu d mes: ma rtme pdtctc,
xxxu
vo feaiic etatem cifmata: pleurettdes : periplcmo/
niartitargie^freiieltsscaufon fcparrie ^iuturne : colere:
fcifltntertctfieuterie * Innno^ropdes
xxxijp
^^^io:ibusbifiiie:catarncumtufn:frrangarneJbirturies
articulotum &olo:es:iiefrefes: veittgtnes appopleriei

Qitra

Xj
:

ml

1C"j'
W|*3 1r
*^

caceflte:p:uritus totiuscotpo:{s-mjfl4ncoIie;vi5tltc:veiitrw <"-&y.

uartum l?umiditates:ocuIoTun^eI^do : fclaucofttas :c


grauitasauditus.

-^c^

^f$

CfitpUcf t terrfus liber ap&otiftnomm


C^ncipitquartus.

Kcgnantce fi coucnit pnr


gare.a quarto ineufe v(q$ ad feptitnulmu* to

as.4frtuo;<)

vo 9 femo:a vcfcri op>.

Ubtrqnsrtte
(

JLetitia fut vtilia,(Que \>o cotraria venictia qefcere/

Si qualia opottct purgari:pur$entur:* confcrt:* bene


groutrartavograutter. ^Zfitfl

uf.
fcrut.

iitj.
ftrcfcZ^'
eftate fitptotti:1?reme tf o ifcrtoza.
IPurgare
v.
^ubcaitetcante^canc.molcflcfuutpurgatiouc^^A
vj.
i&aales i f.tcile ^ vomciitee purgare ftfperius : ttmen/
*
V tes kpemcn.'
^hL
vtf.
,

qu%m

^r

r*

^* Xw^

^o vomenteasmedie carnofo3:infcriuV:*timentefr
"*~r,v >mm
eftatem.
/Jti*
vitj.
23ifrlctle

^^

tptiftcoe^ometu^ttteeaclfupioie^farmactaa'
ir.
zffcelancolicuj tfo tnfcriuseadem rmcnc vebemeiitiuscon
&*>&%&-*.&, j-'fl?.yp*tU.<T*
rrarta apponcntcs.
.rtfcedicari in valde acutie li erpedit eadem btc: bitrcrre entj
itt

taltbus

malum rft

?*

A*

rf.

lutbufcunq$ totfiones:* etrca vmbt1icti3 bolo:e6 s lumbo*


* bolo: nott folutuo fitmeq^ farmacijeweq^ aliter itt Ipy dro/

&

pem ftccam perficitur.

^mt^'

xif.

QDtbue veutres Itenterici \>ycmc ftjperius medieari


malum.
ritf.

rQ S l?cieboi06 J>i6 qttt non facile furftaj purgantu r ante


:

S\ bibttioiie5opoitetp:el?nmectareco:po plurimo im

~*

-h^ r*^f>
riitj.
tnmcnto:? reqU!e/.< *>,<
m
aBmbfoeritciufefrelcbotumcid mottoncequtde co:p*

m^p

,
m.i$t6opo:tett>ucere.:Hdfono6V '0* fmobtlttatee mi>

;^v^

MU6.^laratautnauisnt^ftmoi^co^ji^at,
<

'
i

VJl^oftafuertTfcfomnumcnolimouere^^^

^pL* Ctcboiuc periculofue

yl

/^-

"
f

*-~ \S
r

/s

~
j j^tm^.
* ~

v^rcjju

eft

*vf.
fanae carnee fcabeniibue:fpaf

mum eitim faA.

/v^^t-^WKiv^-^jQ,,
.

xv.

f^ttmvdluensmaGWi^

/ f*^*

* V *J*

:lcl tau6ejctftctttibu9ftfiatfaftidtu5C

o? amaricatu:
'rf*

JL tmo:fue/* te4cb:ofitae oculoy *


farmadaflidigerefigmficat.* -~<>^h~

'

co:dts
furfurtt

rviij.

Supuffapt>iagiua&olo:e0flirfumf'trmactaid!0cre fignifi
Xi*.
cat.Ouicunqs tfo infertue ftguificat iiiferiue.
Ctutcunqj tu farmactj* non ftttunt cttm purganturmon quie
Ccaut:t>oncc(itiant.

XX.

*if*4
-T^\Oitfeb:icttinttbU6ejt!flcnttlu6/fifiatfrrop]?uo:vclge/
i

j^ fnuum grauitaa* lombozum t?olo::txrcKum


tudtgcre^ntficat.

'.

farmact*
Ptt*

'

.
:.

ampboufmozoni
0eftionce nigre vel qualfc fanguie u>$nte Veufentee*

GY cumfeb:c;afuieifeb:epefTime.t quantueunqs fucrmt


1

''^

colo:csplure0magiemalum.um pbarmaco vero, melius:


tquintopluWuerintcoIozeenomalum*
ttu*. Cff^
arSritudinibue qutbufcunq$ tncipienttbueti fel mgru?
t

rrit i
aut furfum int fceoifum erierit mo:tale.
Ouibufcuiiqs er egntudinibue acutietaut multi tempous:
au tabo:tibue :aut aliter ertenuatie:ft fel nigrum ertertt: aut
TTiitj
cnialjp f tngnie nfcenfequentt tte mo:ientur.
^^ItotlTiutcria fi a fclte nigro tnceperit mo:tale, ^^-r*? xxv*
)0an5Ui9Ujrfumqnidemqu4lifcunqymaIum:t?eo:fbm vofi
*">- Jiriger erierit bonum.
xx vf
f
re 6cft,onr0 "* " tttfllhteria fcabfto: vt uitefhno:um
-"

m HTI ^

X*carneeegeranturmo:tale.

T^*

>
r " **v

*Ur

^U

rrvif..

tutbu(cunq$in feb:ibue fangufefluit multitudo : vndecuqj


fn.re(umptionibue vctree l?ie bumeetantur.
xx vuf.
^vlfee cgetlionejpt fun
tvfu ^clitate fbperuciiienrc
^RfiJUT^HRdl
*fuTe7ctiu>.wqn^^

^t*^

^,
<

/
7ii<
fc^~**V Jrrtc;
tUun* oenientibu^B ^uiefcunt.^v^-^rvT>^-^;
fiunfc^
rin\mttbue/rigo:ee
Clutbufcunq^nTeTttibue feTtajiie
#,.
4'*/
^^v, y
fcifcritifunt^
xxx.
:

^u

it.

duibufcuncp eracerbationee fiunt fl qua l?o:a feb:ie accepe


ritincrafrmu eadem l?oia lnapiatfeifcripta.
XXXU

\t*-f\

apofiafeefiuhtr^^x.

*-

*~li>J

*j^%-

tTTitj.

0:

;'/;

con/
^*
JL
7f~' *
~~*~>
rrrinf. ^JjT^^
] /^s^jTrmaturegritudo. ^v*Cuc *zz*~*
fjr& * febte frabito tumo:e non ertff ente in faudbusfliffoca/
tiorepenteluperueneritmo:tale. ^*.
rrrv. 'sr*r fu
'<
f Siafeb:eb*ibitocoUumconuertaturvtviypofTitbeglutire
tumo:e non ertuVnte i!i colfcnmomle^p" fw*$w~ xxxvj. vf***?****.
*
*tf
Jlfcbi icititifi cepermt fudo:ee boni fun t rertiani:qntani fepte
"
ni:*i q nono btc.c.r j^.rmi c.rviU.tr.f .rv j.*.rrnij.*.rrvii.*
*

vero7p:iu9^oluerit:aliquidanteegritudinem3tllic

'

|J"-n

TXxl?.xxxti*.xrxiiiy.K.TXXvi\.ix\S3&i eni ludo:ee egritudf/


tic^iudicat.Oui vo tta 116 fiunt:t)olo:e fi^nificit^ longitt!di/

"^y

nem egrtrud 11110 1 couuerrtonem:

v i M|'

^tigidji

r^.v/.;\.ar

ttt vif

(udoiee cu fe^:e^cuta qdc facti mo:te figuinc 41t. Cuj


moUioxi vo febee logitudml e^rttudmis flgiwncit; xrr vttj.

Ar

j)

^ J~.
^^
Ll

J)

t^'

'

ytff

'

'

^^WberqoMtM

tuj

vbi tn co:po:c fudo:;tbi etfinidtoiem narrat


W*dfc
fV vbi co:po*e*caltdu^veC fri&duro ; ibi egritudd

,vV^uX_.

rnf^
:

/7Y 2: vbi toto co:po:e Iflrtiafte6:* eotpus aut infrigi


V?A datur tmt ftartm calidit fit:au t_c'a1o: ajter ex altero fit fi

<

c^o^'

111

(i

^^^xQ^^r^^tm^^i^xXS.
^v^Jo:niultu3ex (onmodhe aliqy JBa^iftJfa caura fa/ u

giuficaut longitudinem

k%

'

3.

*3~c1:us %jificat quoiiiam cotpus pl urimo cibo vtitur.Si

pa/IJ^j.

^o ciIteTionlTccTptcuti bocHaUltffl^at^maj^
^uicim^e.^^M^^rTi^*^^ rprr*v^r

r^Tv

'

^Oio:ecalidus^ommoice^ritudinciigntfic.it. ->.

'

xlitj.

*Y^ b:es qttecunqs non fcefidentee tertici t>te foitiOTeg/fiut

ttv*rj XLpericulore.Ouecunq3^ofict?e(vcerint:figntficant qtfo>


liiam uon penculofe.
/ t*ib*rw
xlmj-

A^y

.c

^\

cibte vtunf/

xlvu
1

4 ,-?*' Xl

vij.

/TV^ercatiojiesft tu feb:ibU6 non^eJyientgHtgyiui^e/vcl

\!A faTigutn?^ fetide:* fcllce finttiomneeriiSle, tuntjtifoeftc

'

Dibufci?q5 ejc feb:ibus rerorgetibus aut puftule aut t><*

b+ M^JSJjoiesjMf m ^tticijltg^f amplio:ib


J
^3ngortiiefifenTfcb&^
-~'1 *+
X-J te touteAnoittle.
'

*~^

^'

v
Ift* >
tfo bjnerbone funt^ f>m fecefluj:* ("m v:ina^0i tf o 110 aliqd
~u+*> o^-ovtiliUm eg^ediap.l?ec locr.n^j*tcft, ./a,^
xlviij.

-"*-+'

ypr~*-ir+
*,

*)*

fty*j
'

xlir.
JL^o tntiis ardeant % fitim fc>abeat/rno:tale& /
V^ W n&ft&fticTibtie vo felntbus labium aut oculuea
4r

fi

jJL(vtutftiperciliiirn:autuaru6 t>i(lo:queatur^iut tton vi


deat:aut nqn audtat.Uam fcebili ejctftente co:po:e: quodcuqf

fco:um

fiat

p:ope mo:e eft.

'** U

JGt feb:e non beficienre bifhta fuperueiterit:* beffpiert/


x
>?-** *k*$
IU
tiamo:taleeft.
(Of...
apoftema
nqn folutum ad p:tm^ crtfee:
febnbtia
^Y^'^
'
r

<~ r**lii.
Ot)fbufcuiiQ5 m febiibus au t in ali?9 egritudinibus volu
.tarte ocull Ucbiyrmntur nibil iitconueiiiens, lutbuf
/
liifc
cunq3 vo non ftn voluntate t'iiconueitieti6^
*0 bus tn t>eutibu6 iii f ebnbue limofitates fiunt: fo:tio/

JUlOHgifudmem egrttudiiiisfignificat;^

;rcs * t}tuturuio:ee fiimt febiea.

liitf.

>

^JT

'

** J *

apbozifmomnt

^ vu

modice p:ouocate

f\
vJLbiie^fttibU9:iiO!ivaJlderitieiitc6fuiit.
ttibtis p!eruQ5 tnfiee ficcc *

m febtt*
Iv.
Ivj.

%i bubonibfeb:e6 tute oce malc:erceptis epbimerte.

b:tcititi fudo: ftipueniep 116 ixficiete fcb:e:malu:,plo

Tff
plurimfiriguiflcat.
pumoie piurimnttgmncar.
gatur.n.mojbue.'* bumo:e
jLLgatur.n.mo*buaw
rQ-gpafmo ? tbetano batnto/ feb:i6 fuperueniene

'*

Ivfij*

Jl.eWclMiem7^
fT\

lur.
fupuentete folutio fit.
ramsiver.yfiiioniudtc.ituriuieptemperio4i6:lo!i/

'

W**~oy

fe.

foluit ov%$*fr~ts

/ 2f caufone bafito^o:e

UJatflrinwcrit.'
/-x xHbuTctu aures

^i^-fck-**?

ivy.
IviJ.

m feb:ib*furdcfcut:fanap'3 ej. naribf

/
-

Utflueu6/4Utvetertu4>a9foluitcfintudine:^t/' Irj.
,
amic* "Dtf***i**y
Ql)eiu4ic.iuturtn paribU6t>iebU6tifcnt4funt:fl:
"
Wfc *!fl
conueiftonio.
Uib,ufcuucginfeb:ibu0quottidier!co:esfiu!it: qnott^ mwfri 1
r

'

/^v

Cidicfeb:e6/foluuntur."

^v

lr,!,#

albufcuq5infebubu6l?rcteria^

mum:otcrn/malum^^#W
a

f~ ^ *--^tt*^;^

rj. aur. xiitf.


JV^ Dibufcuqfin febnbus in.vu'.autnono:aut
/,-.'
bomr.ft non bertrum l?fpo/

U^
Xm
Xm

***

J yrfLwK,
~
^.

[>y ctericia fupuenerit

U*

cundriumbufiat:fivofit:nonbonunv ^<***V/kX&*
feb:tbU6 circa ventre jcauma fotte coidt6 oifltet
uvj.
malum.

***~f
fcaflwfcmaiu, .*Wn

feb:ibU6 u?tntu6 o ffcnden6 malum:fp4fmum

rAA

u^

-tJ-ivSrr"-*'

^ >^o

rrw~ fcbnbus acutfe fpafmt:*


JLtes:malum.

circa vifcera

ff^.+U*

Irvtj.

3n fcbnbue et fonis timo:e$:aut


rtomficat.

enim
r

Irvttj.

* 5/7 "*

Dolo:e6 fo u
Int.

n^.' /*0^l tJibus v:iue^on"e:9lobofe:paucetuortneivb:ibU6mul^*--y^


UvJLtitudo venie6:er b*6 tenuiejtuuat/matfme tfo talta ve
tiiunt:qbu6 er pncipio aut celeriue \?y poft/fce fiut/
Hi/C
f
?
X>bud vuue in feb:ibu$ ccturbate * couerfe velut Oibit*

^
'

l*&^

Irrj.
IJLgaliu^iecapittejoloK^ut^
lj^x X)ibu6i!i feptima terium^mibeiii ?a>etquarta^l

^,^
L^^
,

---

+h*ijLe8 v:tna^jjlieajn/vel alQWrattouemr--^:^ Irrtf. f


albe male:maxime fi in ^reneti
v j/
i^% vibuo v:tne limptde aut
VXci6appareant^y-^ ^*-* *+*L^< h*~~y Irruj. /
fabiuaie tf.i4nbi t?olo;
bolo^
-^U ^^ rjibue brpocudrw
(Ubwgfctfeitubi
>ut ^
ft^>^ ttt
aX)ibu6 brP^fficlr " f^^^e^
-V
re (upuemete:vetre6 1?te t>nectant:rt 116 vetofitati 6 ern
'

dU^a hr
^/

pat:aut vtte mwlttttido fttpaatn febnb^o ftutbec/

\nm

liberqutnttt*
Q^ftrtisfpcscidartKirtooapollcrn^cSiierttcroetab apa
ftemare v:ina grofla * multa s alba fccta velut i labo:io
Ite febub*.t mayic fi quaitanis qbufdi tncipit fieri.i tf o f
\xx v.
guts cx nanb*fluat valde * celenter folutf
^>*? ftnguinemttut pua minjcerit:renum aut vcdce vlcera
tionem ftgnificat.
Ijcxvj.

JO

dutbufcunqj in v:iua grofla:quafi camium iruftra:vef

ficut

renibus cjceuut.
flwvij.
Ctuibue in viina pingui exiftente farfaraminguittur.fefc vc

pili ftmr.frie fcc

"

ftca ftabft.

lQuicunq5finguinemfpontemingunt:t)ie
*

fce

Ixxviij.

renibua venc

rupturamfignificat.
frjcir.
*2uibufcunqj iu v:atfc frarenora ftibftant fe<Jimiu3:l?i6 vefi
ca~iut a reuc8:lirjt>iafin frabent.
ixxx*

& fangumempccttnenw

mingunt:aut trobos i ftrangurria frabet:* t><>


fttb ventre:* pentlponcon circa vefl
\xxxu
^i ftngufnem aut puo mingunt:aut fcamas: * odo: gfraufo*
vefice vlcerationem flgnificat.
\xxxih
dwib:?0 in vninali via puftule nafcuntur.fanie facta i erupta
folutio fit mo:bi.
\xxxiiU
jprma molta facta noctn rmodicu fecefluHignificat ecouerfo.
Cfeplicit Uberquartua

lo: incidit
cam t>olo:em fignifTcat.

:5ucipitqumtu8liberapl?o:ifinoir bomiui R?rpocrotl*.

Ibafmus

ejc

bclebwo mor

tale.

i).

3n vulnere fpafm^fitpuenieG mo:tak.

iij.

^yHn^ume mulro fluente:fpafmu9 mnatueaut

fingultus

XJ malum.

iiij.

v.
Bpafinuo fnat** fingult* poft nimia inamtione malu.
immoderata purgatione fpafinue aut fingultua iii'
vj.
uatu8:malum.

XW.

Si iueb:iat*a9 aliqe repente fine voce fiat:fpafmo otnato mo


ritnr:finonfeb:teaccepcriteum:aut ante l?o:am m quatn
vij.
crapule foluuntur locutue fnerit
luicunq5 a tetano app:efc>endunf quattuo: fciebus mo:i
viij.
ntur.Si f o \?o* effugerinjt:falui fiunt.

>Y

ampboiifmopiap.
TV lflepfie quibusanteiuuentutem nafcuntur mutar(<y
\ZA nem i?abeut:quibu3 v*o port vigefimumquintnm annti
ix*
commo:tuntur vt plnrtmtim.
^aicmiq^ pleureticf f tcti m.xuij.biebue non purgantur : fctf

in empima tranfeimt.

x.

>

-YA^ifta fit m axime in etattbus a.x viij.annfe vfcfl ad. XXV.


Jb^anffljm:

xj.

>

duicunqs fquinanttam efFugfant:* ad pufmonem efe coii'


ucrtirur m feptem fciebue moztuntur.Si o t>08eflfugerinitt

>

cmpici riiinr.
xiU
iQut a ptift molcffcftur fi fpututn qualecunqs expuuntgrauc
fctct;fupcr carbones eflfufum a capiUi a capite t>efluunt moi/
iule.

xuj'.

Chiibufcuq^pttftciscapilli&efluunt: frfarria fuperueiuente:

moziuntur.

xiiif.

Lmc\mc& fangmncm fpumofum expuunr:

t>is

cductio fit.
Iptifi babito bparrta fuperueniente moit.ie.
iCluicunq^ er pleuretide emptct ff ut:ft purgenf
Dte ruptura

pulmonc
xv*
x vj\

tii.xl.trteb"

cj

pttftm tr jfeunt.

xvtf.
uocet |?oc frequenter vtentibus.Carnium effe

ftt

OSUtdum

qefcut:ft vo 116

ex

111

mtnationem faatnieruouim iucouttiientiamtm&ic.fh*


pozem.f lurum ftngumw:? defccti ouee fpiritU8:quibufdain

moie fequitur.
r vilj.
Hltagidum$ofpafmod?tetaiioe*nigroie8 * febzium

\to 1

ngo:ea.
f-Xix
t
*
f
'O^mtsiduminirtucumiieriU8:oiTtbU0t?ciitibne cereb:o:

XCfpuulimedule.Caliduni tfo vtile * amtcum.


w'

XX.

luecunq5 iufrigidata ftint recalefocerc opo:tet:exceptte qui


r
bufcuuq5 fanguinem manare futurum cft.
Xrj .

aXccnbus frigtdit mo:d rr :cute fdurat fcoloie ftuc fantc


facit:uigro:e9:rigo:e0:fpanno0 tctanos * felnea

xxij*

/7V Bt autem vbi iu retano fme vulnere iuuene bene carno


v!A fo:eflate media aque frifjide multa infuftO: caloue reuo
ationcm

factt:alo: v>o bic libcrar.


xrn U
0:Hlidumfiniemfacieii9iiiomiiivulnere marimum Cu
,guum ad certitudinem ctitem moUit^r atteuuat fme bo
loie:rigo:um tetanouim * fpartnozum miticjato:um eft. o/
rum vero que 111 cApitc fUnt foluit grauediucnc TPlurimum
confcrt oflium fvacturiftmagis vero &enudatn?.lfcop aptem
f&
luj

Uberquintuo
mnxime fn captte vulnera fcabentibus:* quccanqi a fr/gf dit
te o:;unrur:aur vulnerantur:* t>erpcrie vnlueribuecomedfi
tibus;ino pudedo vefice:? matrtei.alidu quide i>etermini*
9 amicu. Jngidum tf o cctrarif. r* occidcn*.
xXiiiU
%
*
in t>is $o opo:tet frigido vti vndc fangufe fluere futa
,JL*ruscft:n6 fuploa fcd arc3C4.t queaTq* flegmonce:
aurifla'mati6e9 tn rubeu^iut fubftinguineu colo:c funr rede>
tesejc rcccti fanguine:qm vcterata taisgrat.* muat fccrifipfr
lam non vulneratim.qrii vulnerate nocet.
xxv*
-\2 'ifttgida vcl it ntr vcIcnflallii6pccto:iminuta:tuffc8c5
JLLmouetia fangutne flucrc factcriaw catarros.
xxvj*
m
inaniculieooloice^tumoicGftnc vlcerarione:poda/
-JLcram z fpafmum:? bo:um plurima frigtda aqua wfu>
farcfrigcratcattcnuatcColo:cfolutt/fetupo: cnim medis
crie t>olo:em minmt.
tr vij.
jBL qua q cito calcfit a cito ifrigidttaf leutfltma eft.
xxviii

QVijjiifcnnq^ bjhgre Sgfirterifi gft iiflrtu

valdejjrjentlbufl

xz\x*
J i fapcr &o:m ieriutbomim J/
mi5Iicb:iaccfucir calefactio er aromartbus. zrtbulrotteua
vcro z ad alia vtilts effet:fi non graucdmcm capitis fa*
ccrct.

xxx.

mDltcr in vtcro kabens flcbotomara abo:fum faar ; fcd


tmgiscuiue maio: eft fcrus.
xrtju
gl\ Xttieri m vrero fcubenri ab aliqua acurarum cgnrudmS
M/acctpi mouule.

(T\ Xflteri fiuguinem vomenti mcnftrui*

rxtg.
fupertiemetibu*

&i/frlutiofit

tttti;.

#T|Dlterimcnfiruta tjcficicntibue fanguincm cx nanbua


JLL/fluereboiiumefh
tttiuj.
(V\ viien in vrcro t>abcri:fi ventcr mulru fluar: pcriculuin
3UL/.eil aboniendi.
xx x v.
t]\ Vlieri <l uc * tnatrice molcftaf :aut frifficulter generantu
~
Xl/uVrnutario f.iperueniens bonum.
xxxvU
sr\ Dlieri meftrua I? abeti fme colo:e#p:to c no m fe femg
xtrvij.
U/.factatpurgattfv mdigere fignficar.
gT\ t)lteriinvtcrot>abenti:fiftibiro mammille graciles fi/
*"

&JLEant:aboitit.
fix XJheri vtero t>abeutt fi altera

mammtlli

XXXVitj.
cracthsfiat

\L&0emiuo8 t>abcnrmltenim abo:tict. rfi quide t>cttr


gracihd fiat mafculu :fi fo finiftra fcminam.
xxm*

JSTpbctttfncnom

<5fUmttiter qoc neqs p:egna*8 tieqs generauft lac fcabet: !>o

^O IU8 mcuftru.i fccfecerunt/


#

jU

coucrtitur: iuar
\ Dlieribus qutbus ad ma'm tllae ftnguia
"

AlZniamfigutiicar.
x\U
gi^ Plicrcm ii vig fcire (l concepit:tneltcratu qn t?oimitur4
XlZcJF SJFibcrc ei:* fi qutdem ro:ftonce frabuet tt circi ve

trem

#o non mmimc.
xttj.
quidem mafculum conccpu:betiecolo:ata tftifl

conceptt:fi

g\\ XHter

fi

%JL$o fcminarmDifcoloiata.
Si mulicri ftpiiti I?cn(ipilia fit in matrtce:mo:tale.

xliiiu

Tlnij.

QVt

p:eter naturam tcnuee ertftcntce concip{unt:abo:tf


uutaiite$groftefcant.
rlv.
coxpo:a moder.itc feabenree abouitint fccun
.do menfe:aut tcrtio:fmc omni occ.ifione mantfcfta:r;is

OlXcuncp

quorilidotiiemuftiLiginibusplciiifuiir^non poflunt p:e/


grauedtnc tcncre fetunr.fed abuimputitur.
tl vf.

a^cunq3eriftenreep:cternaturamcrafre non concipi>


uutfeiepmguedoosmatricieobturat:* p:iufq? ** re/
nueittur non conapiunt.
rivi/.

r>-3 matrir tti verteb:o pofita feeertt (oniem neceflc cft co*
xlvuj.
Jtj motum fferi.
f

Ktus marte quidcm in fccrtristremine vcro

iu fmiftria

magt*.
xlir.
*T>-55matrici9p:eapit.itionc6obtalmtcum apponens ap/

JA.p:el?ende oe i naree.
zffoultcri in

vtcro biiti tcnaftno ittarAibouire facit.

Hlbulieriemciifrruafivctiorcttuercfittam

Ij.

maioicm adnni/

miUaeappone.

ti/.

CUicainqj in vtcro 1?tit;r>io cocludtf 00 matriae.


Itii.
zHbulicn 1 vtcro tmbentt lac ej m*;mtlliemulrum rlucue/fe
tum ftiiificat fcebilem. Bi vcro vbcra fcura fucrtnt b fanum
~
fctum ficaitficar.
ttnf.
^^r)ccuq3co:ruptcfutfetti0:r;i8vberagracil!a rTunt.Sl
vJL^orurfu8t>uraftant.Ct(t^olo:c(lui vbertbtie aut 111
,

(Ii[

oculte uocomipunf.
vcrteb:ie:iut tn genibU6:.iut
Iv.
Dtbufcunq^oematt
X)tbufcunq5 oe matt iae
ict9t>uru3cft:l?i8neceflree(l
oermi
t>uru5eft:t>t8 neceire eft oe
ma
concludi.
Ivj.
t
-ffvJLtrieum
L -*-^ DuccucBinvterobabctc6afeb:tbU8acapiunf : foiti,
Vz,tcrcalcf.ictuntur(iiieocca(ionemantrcfla generat peri/
l vi/ p
tulofc :s fctfticulrer au t aboittunt pcnclitante*.

^v

hrffifo

liberquintus
rv^tfl flujcumoheb:iTpaftnu8:^animit?efrciiofi
.JLniat malum.

fttpeTti*

Iviif

.zflbatftruis plurtmid aienie tibuo acctdut egntud ine* i noit

tit
veniettbus a matrice acadunt egritudmc8.
.iuo rtegmones patieti:? matnce flegmone* frabet
ftragurria fUperuenit.3n eptate vero flegmone9 patieV
ti:fmgultu9 fuperucjut.tmraiibU8feabeutibu9lanie5 ftrj
Ir
gurria stccidit.
^flbulterlt nonconceperit:veti9 antem fcire ficoncipicttcoiv
tegeti9 veftimenti9 fuflfamigira t>co:fum :i (i quidejtranftre
videatur odo: per cozpue ad oe % nareercoguofce
quontant
"
ea non #pter fe non geucrar.
ly i
/Hbuheri iu vtero l?abeuti d purgatione9 ejceunt:impoflibt'
!e eft fetum fanum etTe.
Ixif
iSimulier purgationee nocxeuntnecBfeb:enccBttgo:e fu>/
peruenientevanguftie vero:abominatione8:&efecttone8 ant>
ini ei accidernmreputa franc
vtero fcabere.
Ixiij
iQuecunqs frigida8*t*empfa9matrici9r;abent:non coctpiet

Xlft

tquecuuq$r;umida9 fc>abent matnceenon

concipiut:ertitt

guifentminei9femeii.tquecunq5 ficcaez magte ardenre*


non concipiunt.^ndtgentta enim nutrimenti cotrumpitur fe
m e. t quecunqj ex vtrifqs temperiem frabait moderatefiut
ixmj
t?uiufmodigenerante9:aimcrate9:aboniinatio.
Simihter <z tn martbU8:aut enim piopter raritatem coxpoue
fpiritusertra fcrtur vtnon tncidat femeiuautp:opter fcebt*
Utatem frumtdu m Siflfunditur ertra.2Cut ppter frigidum 110
calefit:ita vt congregetur ad l?uiiclocum:aut;pptercalidite
tem ipfum l?oc fit.
irv>

n2(c&areciputboIentibuemalumelt. zffcalum vero*


fcbzicitantibue:? quibufcuqs l?ppocondria fufpenfa ra
giunt:*firiculofts.ilkalum veroquibitsfellei feceflW : *i in
quibU9 fwigttinie muita e$c&io hcta efh
cutie feb:ibu$:s

onuemt vero ptiflcia non vatde

fcb:icitatibU9

Oare vero

pfente:? extm
n in feb:ibU9 longis nullo p:edicto:um figuos
*

Irvi
rattonem taberactia.
duibue tumotes tn vuluerib* appareut tion valde fpartna/
tur neq3 infaniunt:l;>f8 uero non apparentibu9 repente qui /
bU8 qutdem retro fpafmi * tetani fiunt.Uubu8 uero in piio
n parte:mania *i t>olo: lareris acutU9;aut empimatau t fcifiett
Uvtj
teriafi rubeifiunttumo;e8

8p!?odfmo:ttmbpp.
Si in

vulneribue malie % fo:tibue eriftentrtme tumo: no ap


pareat:ma$num malunr.laxa bona:cruda rnala.
lrviij
*ir\Oftcrio:a capitte bolentyifyi fronre recta vcna incifa in

JLcuat.

\xix

*jr> 3go:eemulier^einrtpiirtelomtu6magio:*per fco*


p:io:i parte coi
ad caput:* vine retro magie
po:ie:udut cubito:um:co.rarum:*p:optercutem raram:t>e
daratueropilue.
Irr
21 qnartanie fcabiri non valde a fptftnis app:cbendunf:tl vo

$m

jAfum

ijp:ebendunfuesfupuenlarquartana:foluuuf.

Irri

fclu ibue circuntedtf cutie fcura i ftccca fine ftido:e finiet

&ut

bue uero lara rara cum fudo:e finienr.

\xxii

Tctcna non valde ff unt mflari.


3ncipir fcxmeliber apbo:ifmo:um.

\1fo vmtmmslknterijG opi


remia fuperueniene p:iue non
{flgnum.

ejtifteue

U Ouibue naree bumtde naturalitcr


imidum ciro

bonu?
i)

feme bu
infirmantun&nibue vero contTii
*i

ria falub:iue.

iij

*^pTI tiuturnie,t>i(rmteri)eabfhuentiamalum:^cum

fc

JLlnepeiue.

mj

Circuflneria vlcera male coflietudintetmalum.


v
olo^eejulaterib^cpectOMbueTiu alrjeco:pieptib*il mul
th bifferut ad fcifcernendurmmali flinr.
vf
inefirerici* circa vefica tolo:ee:labo:tofefanaf in fenib*. vtj

Bolo:cerumo:ee0m ventrem exiftetee Supio:ce Qdem


.

ieuio*ee.5ufeno:ee fo:tio:ee.
viii
Itoy dropia:que vulnera
coiye nafcunf jii6 UcHc fananf Ax
iate puftule no valde p:urigmofc fuut.
x
Caputt>otentivelcircudoleti:fauteeaut aquaaut fanguie
fcefluene ftn auree % uaree foluut egritudinco.
xi

jffcclancolicte freneticte emonofdee inuate bonum.


xii
mo::opdae fauanti antiquae (i no vna fuerit relicta.perict*
<z

lu eft fieri bfdrope:aut pttfinr.aut mania.

fpr Singultu t>abiro


Jitudiuem.

xirj

fternurario fuperueniee foluir egri/


*ntt

liberfejcttw

*rry& \?r dropc fcabitotfm venae fti ventrem aqua ffuentc


JTL foliKio fir,
x*
T>* Bporrw fcabito t>iuturna:fpontancus vomifue fupuc
JTXuiene foluit cgntudtnem.
xvf
~r^ Iplcurctidc feabito a periplemoiria:bparria fuperueut

JjLensmalum.
3n oculis pattetem bparria acdprbonum.

xvii
xviij

QfK.m\ iucifam autcereb:u:aut co::aut &pafrasma:.iut


,

epariaut ventrem:autrene8:aut uitettino:um aliquod


mo:t.ilc.
xtr

gractUum

QUmdo

m.ijcille

iuctfus fiierit

os:aut eartillago:aut neruu6:aut

tcnuc6:;iut p:eputium:neq3 crcfcit neqj congiu/

tiiiamr.
xt
'3in ve;itrc5fangutefluatp:etcr naturammecefreeft irt
f.inicm conuertt.
xxt
(j\ Huucis cmo:oidibuo aut varictbus innatte-.manie fo>

cr

X3

SJZlutio

fir.

QTOibufcuuq^ bolo:ce a boito i\\ cubitoe


tomia

>

JO

foluit.

xxii
tranfeunt:flebo

xxiif

3timo:s pufiUaninutastnulti* t>abeanttempu6


tem mcl.mcolicum perfictt.

fcabe
x.riitj

Xirirefonowm d incidantur aliquodgracilium:nou

con

xxv

Uifiiiatur.

*^ rifipill mi crtrinfccusfactv.iiituoconuertiiionbonu:
r.tutrinfccus vcro ejrtra bonum.
xxvi
dwbufciiq} 111 caufione tremo:es fiiltulienatio foluit. xxvi$

JL

aDicunq^ emptct aut ipydropifi vumtunaut inciduntur:


btseffiuentefanic:aut

aquamulta* repente:omnino

pcrcunn

xjrviif

jtmuci?i 116 podagrtvmtmeq^ caluifiuut.


2Wbulicr 116 pod^gri5at:fi mcrtrua no fccfccerut i\\ cs.
*pucr \\o poda$ri5at ante affrodUiam.

xxit

xxt

xxxi
+r \ Olo:e9 ocnlo:u mcri potio aut lauacrum aut pp:ia mt
jcr.nj
v_y flcbof omia aut farmacia folfltt.
Xr.mlU .1 *y irria marime capiunt longa.
xxxui
ttcide ru tuatee tion valde plcuretici rtunr.
xxriiif
QVicunqt calut fiuut I?i6 varicee nouafcunf* ma$ne.Uii>
bufcuq5

$0 mnafcnnfmirfus capiUatt fiunt.

jcrrv

f\ ydropiae tuflte mgueinens malum.^eejciftens vero


JLofinemalo.
xxxvi

ampbozifmotum
jpv3nViamflebotomiafoluit3ncidere verovenam que

V-/ intue in falo eft.

xrjc vij*

>*lumaiite tobito'tumo:e^ernngutture bouu. Crtra


JOenimconuerrif mo:bue.
xxxviij
QX):bufcunqjabfconditi caucrifiunt : noi eurare meltus
eftXurati cnim pereunt citiU9*1Jlon curati multu m tc
pU9perficiunt.
xxxit
^pafm^iit er piemtudine aut euacuatioe.*9ta fingul tua.
xi
attibufcunqj fcolo: arca t>ypocuudria fine ftcgmoue:l?!9
~
U4V?ucnic9 feb:i$ foluit oolo:em.
xli
*uibufcuq5faiiic9 fact.i inco:po:e 11011 mamfeftat friSjpptcr
fpiflitudine faniti aut loci groffieie 116 niamft.ft.ir.

jctcnci )6

fi

epar ourum fiat:malum.

Ijcij

xlii

QDicunqs fpleuetici a ttflitttcria captuntur.frfs ftiperuc//


uiente longa

Oifl 'mtcria

Ippdrops nafcitur:aut licutcru

pereunt.

ylitij

aEibufeuuq*

exftrangurria pleo9iunafcttur:"?iiu fe/#


ptem tnebus pereunt.Si 11011 felnc fuperuenicnte mul
ta v:ina fluxent.
xl*
aXrtnera quecuq* annua fuerint vcl I6giu9 tepU9 (>iit;o9
jclvi
ncccfle cft emttti:* cicatrices fiert cocauas.
ax>ibufcunq$ gibbi ex afmate fiunt aut tufli:ante tuuenm
tem pereunt.
jrlvij
i
\

duibiifcunq^flcbotomiaautfarmatiacofert^oa vereflebo

tomarc aut farmatid ^arecouejiit.

x\ vii)

Splcnetfcis fupuenieii9 tNflcntcria bonum.


xlit
Outbiifcuqj tumo:es podagrict fiunr.in quadraginta
biebu*
"
fre feruefcente9 rcfidcnt.

Ourt>ufcunq$cereb:um furflim concutitunnecefle eft fetnem


\%
n fdlis vomitum fupuenire.
gQuibufcunq^ fanie t>olo:e9 repente flunt in ap tte.t conti!"
fcptcm frebu&ff
11011 flue voceflunt s rtertunt : pereunt

lijf
tiou eo9 accipiat feb:i9.
2lttendere op? * iudicium oculor in fomni9 . Bi em qd albi
app areat comtflie palpeb:i9:ito er fcparria ejctftete aut farm*
iuj
tie potioe malu fignu:? mo:tale valde.
jpv fcipicnte cum rifu quidem facte fccurio:e0.eum trifti

V/

tia

vcro molcfte.

littf

Iv
5n acuti9 paflioflVcu feb:e luctuofa fufpiria malum.
K^odagrica.^ maiuaca vere % autuno mouenf vt piunbMvf
i

libflTcptfnrae
^v^lrt metancoltcte egritudinib" pertculofe erupttoea

aufc

JLnpoplertiautcptlepft^aut fpafmu autcccitate:aut


ttiam

ma
Ivtf

figntficat.

^poplettci matime fiunt etatib*aquadragfntadni8;vfc# ad


**

feragtuta:\^d feptuaginta.
IviiJ
5Si ometu erumpertt neceffe eft putreftcrf.
lfjc
tfluibufcunqj a fctattca moleftatis uertetnu refiltt fo:as * cur
fus fctdat in locit fuii:!?ts mufctllagfnee facte funt.
fr
duibufcuctf a fciatica moleftatis wrtcbium refiittfo:39:t?i*

Mbefcit crua * daudicant fi nd vzant


Sncipit feptimueliber 2fpl?o:iflno:um.

iVlactiti* moibte frigidi/


tacertremitatu
liuidasmalum.

malumun oiPe: egrotanticaro


tj

lu vomim rtngttlt*:* oculi rubei matum.


3n fado:e rigoz malum.

iif
tttj

5n mania Mirenterta:aut fefdrope aut ertafia bonu*.

v
^y^m egntndtnet>iutorna:3bfttiientiaf egeftioitescotetv
JLcemalum.

ri

m utta po tattone rigo: * fceeipientta matu.


vtj
/^y 3g apoftematfe intug rupturatoflbtutio^vomftus:* t*
-x

VA

fectio

animi fit.

viif

9u fangumts fluru t*fcipfetia:aut fp&ftmts mattmn


%\ rleon vomif :finult*:fpafm*:s frefcipieta malu.
%\ pleuretide periplemonia malum.
%\ periplemonta frenefie matitm,
?ftt

vulnerft>*fo:ttb*:fpafmu8:aut tetatiuematu.
capite ftupo: aut t>efcipientia malu.
peufltone

m
%\
3n fangutms fputo:faniei fpntum matum.

"V^lh fmiet f^uto pttfis:^ flujcus:malu.vbi vero


^JL^ietunmorfuntur.

%
?u

flegmone epatis fitiguttu&lttatu.


vigiU t fpafinus aut fcefcfpientia malum.

%\ o(T:e fceuudatione frertfipilla:maluni.


5u bertifiptUa putredo au t fantcer.malum.
?u litargico tremo: mafum.
3n foiti pulfu in vutneribua tit mowfagta malum.

\x

x
%i
xii
jciij

xiiij

fafiua tc

xv
jrvr

X vij
x viij
xix

XX
xxi

%
5n

ZfpbMiTmopbyp,
fcolo:e biuturno circa ventre ftnies malum.

colerico feceflu bifiuteria malum.


r-Y^in oflte fractura t>efciptentia iiin

vaeuum accepent

^J^malum.
Sn farmatie potione

XW

JfTfi

rriif
XXiii)

frnffnu* mo:talte.

t?olo:e fottt circa

ucntrem

xxv

frigiditas ertremitatu

xxvl

malum.

xx vif
5n vtero Ijabentf tenafmus fupuenies abotfft.
QDibufcunqj o6:autcartillago iucifum fuerit in co:po:e:
rrviij

nb augctur.

ab albo flegmate fraluto bf aria fuguenerit fo:tis fol'


xxix
uitegritudinem.
aoibnfcunqj fpumofe egertiones bparrtofrfd a capite

B-3

flegma&efluit.

aX)'bufcun^infeb:ibusin v:intocriniode9

XXX
fcppoftafes

xxxi
fiunlongam egritudinem fignificat.
Orhbufcuuqscolericefcrpoftafesfiiit fupiusuero tenu
xxxi)
,es ^cnti egritudinem figuificat.

Qtttbufcunctf v:iuet4ftante9fiunt:feisinco:po:e turbatiofitfo:tte.

xxxtii

Uiibufcuuq5 m vrinis ampulle fuf>nafcmt:nefreticam ftgm

rrrfiij
ficanr.cionga egritudinem.fo:e.
ar)ibufcucB pfguis fyy poftafis *i conglobnt.i:1?if ncfrcticl

*acutantcgritudiuemfo:e.
xxxv.
Cluibufcuuq5 nefreticis eriftentibus p:edtcta figna accidunt:
n bolotea acuti circa mufculos fpinales fiuuttf quidem ctrca
crtrinfecoe locoe fuerint:apoftema futurum erpecta ertruv
fecuo.Si^bolo:e6magiscircainterio:c9 locoo apoftcma
tfuturum erpecta magis Mtue.
rrrvj.
luicuncp fanguinem vomut:fiqutdem iine feb:ibus falub:e.
iCuratur vo ftiptiae:* infrtgidantibu0.5i vero ex feb:e per
nictofum eft.
rrrvtj.
OHtarri in fuperio:i ventre:in fanie conuertuutur m vi t
gintiMebue.
rrrvuj
Si faiiguine^trombosmtngitcflrangurria5l?ct:^ t>olo:in
cidit tn peritoucon:* fub ucntrem * pecti!iem ea que cixc^ uc
Hcam funt egrotare ftgnificat.
xxxix
Si Ungua intemperata repente fiit:aut apopleticuj alicjd coi
?o:ie:ve l mclancolicum:l?uiufmodi efficit.
x\
&i
purgato feniori fingultus fugueniat:n6 bonir
rli

JjbnTepttmtis

BU

febtte non * coier.i

ctpite foUitio

fi

b4be4t:3qu4 multa

calicJa fnfufe

feoue.

xlif

2flV tucr vtr.ifq* S>crtr43b4ben0noit

fit.

jrltij

QDecunqjempict vruuf' auttitctdunnmfiqufdem

f4uie*

?ur4flurertt*alb4eu4dunt:fi vero fenulenta*m4lc


olenspereunt.
xlrnj
iQuecuuqj m ep.ite ;ppter famem vutnf :fi qdcm Unies pura
fluxent t iilba eu.idunt.Un tuuici eni illms f4ities eft.6i vero
velut amurca fluxcnt pereunt.
xl+
&oto:e8yneripotio:*LiU4crum:s fleboto/
mwfoluit.
xlvi

Oulo:um

*>rdropicu9 (t tuflun b*ibc*it:tefper.itus fit.


rlvij
>trigurrus OUTurw.vinipottoi flcbotomwfoluitrlcederc
vero veni que tntua tilo eft.JESonum.
xlvii/
Squin wtc b.ibtto tumo: * rubo: tri pcctote fuguenien& bo
iium:fo:.ts cntm conuertif egritudo.
xUx

lmcunq3 fpicbtltou m cerelno

p.ttiunt in tribus t>ieb*perc/

twt.St vero boe eflfugerintjliiti fiunt.


I
^
BZeritufcttiofita apitcer cerebjocalefjctocbuectatos
qd eft i\\ c.tpite vicuo^ere frefceudeute in illud vacuii *

fomtum rqrit eritus eft ei per angtiftum.


M
QX>icuiiq$circiep4rv>olent:bie fcb:te fwperueniene:fol/
Itj
uitegrttudmem.

f.tci :te

Uiii)Ufcunq3Couucititftnguiitem4OftTree):vents:tK)0Opf

flobotomire

m vcre.

liif

dutbufcunqs inter renes i ventre flegmi eocludtf.* fcolo:ej


frft.tt non bibens eritttm in neutru ventrium:l?is 0m venis
Itiif
tu veitcim puerfo flcgm.ite folutiojfit mo:bt.
tutl>ufcuq5 ep4r iquci impletu in omentuj erupit &10 aqu*

venter implctuns moriunf.

t*

ry*1Lice9:ofcit4tioueo:rigo:e0:vtnum menfur4te btbitum


tvl
J^Lfotuitegrttudincm.
hiibufcuuq$ cerelnu motu3fuerit4baliqu.i acnone:neeeflfc
1 vij
lieri f\ne voce ft.v im.
uib^bumid 19 cirnes b4bcntib*:fame adfcrtrfre ca
tviij.
ueutttfameeeuim &e(iccitco:pou.
Si 1 fctne babito tumoe no eriftcte ut collo fuffocitto rcpe

OOip

Ixix
te tnn ifaf vt tegluttre 116 polTitjmottale.
SSi 4 feb:e fcubito to:que.if coUii vt t^ecrtutirenSpotfits trdf
tr
i lutiedo angutticf fine tumo:c manifcfto nio:t.ilc

Siafctnc

a fctoe l>abtto:tumo:e non ertftente in fituetbus fttif*


repeute veuerit mo:tnle.t a febze fenbito colluftf
conuertntur tta vtvtxt>e$utirepofltt:tumo:e noit extflente

S^

cettfo

mcollomo:tale.
W.
^
Sudo:c multo frigtdo calido fupfluete.iOp3 mitti fcuidttat
* cotptbus fo:tib*fuEiU8:bebtltb^o inferius.

Kb:e9quecunq5 ttou
ree

<t

t>eficiente6:terttn t>ie

pcrteulofe.Ouecunqj $o

fic

Itij.

fUnt foitio>

fccfecerint

figmficat:

quoniam non pcriculofe.

XxUU

t)tbu0feb:eslongcf?tepuftulebiutume:nutm 3rticu/
Llio

&olo:es

fiunt.

Ijctiij.

Dtbufcuqjexfelnib^iutpuflulebtutumeuuttu arttcu
Llis

bolo:e9

fuertttt:t>ij

amplio:ib*eibte vtunf.
ljcv
efl: virtusunfir

quem nccipiuut febncttnntes fnnta


a5buc
mioto mo:bu3.

lcvj.

nltqutbuo ejceunttbus n5 motfe:fed qunft ra/


*Y^| "fcemtflfe
Jt/furn iuteflini fupnntnuerit pnrun:puus eft mo:bU8 Sl
multn:multU6:f?0f tfo multa neceflaru eft ventrte folutto.
i tf o venter no modificnbitur:fed potius iufculn fcnbuntur:
qunitto magte bnbi6:tnnto mngis plu* peio:nbitur.
.

c:rpliciuntnplpo:tfmt t?ominifl?ppocratia t fequuntur

fwuoftteietufdem.
tp3ncipit p:imU8 liber p:onoftieo:um.

^nfegimedicineartfe

ftii'

dio feu glottnnt feu fcelectibilem amicoium co/


pinm confequi &efiderot:adeo p:udentum rcg
Ite rntionem funm munint.
tf
X)t in fingulis valttudinibUBpterifer.putia * futurn cognofcnt
Jt cgro reueifct que~fce7eipfo eger mintme p&nfernt rBfenl
fe

p eum cognofcnt:totu

fe ilifcertiua comittrf.

iijj

$ mtfq3 medicinckutdnlnlis e^tfli^cu^ncloifttturimjtngu^


ltegpedit:$uig omitee miuime curnre poffit.
iuM
fipofiVt:inm nonfuturip:cuifo::fed biutnig p:o//
p!?etis oiccrctur nobilio:.
v*\
quin vi *i ncumine egritudinte 1? Wte repeitte tno ^
vi fubito contingtt, 2Uium tf o medicine appnratus p:$

QVod

arum

Xibtrptfmtid
nchft:* vfr Mecubm vite adijcit.
*f*
3!itercrt artiffas vt viresegrt atqj egritudfe bii gpedat
vij
6r etiam quoddam celeftc;in quo opo:tet ipitim medi
cum p:euidere:cutu6 ft ranta fit p:udentia:m!tabilie eft
nimiumqs rtupeuda. Tlomie illius cft vt futurum periculum

I^Y
v!A

vel ommno^pJpibeat: vel competetttt adminiculo tolerabilfrlt^


ft monruro rliiem.2Nij tfo falutem p:oiiunciet.'lflunqd
accu fationent in alrero meretur.
vu j.
ergo te circa ncmao egritudmes follicittim fferi.
flt.iet

Opor.et

^nmoctentmfaciemegn pernotabtaDtrum fit


Ii9 ftno.t tttam

tfo

femorUivn

fi

fibi

fimt,

fano fimrlie fit:quod optimumeft.St

contrarium pefilmum eft.

ir.

Dt fi ItarCS ilCtltC
lOcult cocaui:tepo:a plana^aurcsfrigtdescontracte:

cpulpe

earum iuuerfe. Jrfo anda i tenfa:* totus f^cici colot viridis


feu ntc;er aut paUidutfine plumbeus.
xi*
(i fic fuerint iu piicipio egrttudinis.Opj iquiri
vi
grtiepcciTeriunaut vctrte folutioues: aut leiunij laba
vce p:t^i Jviierm t.iEt fi aliqd frop coguoueris pcefnffe :min*
pcnculof u verebene.Ouod fi t?te ac nocte frcederityqccf t>o
ru fubftiiuif riutmon miiitu periculofu fperabie.Sivo mr>il
I;op coguouerte. /footfts fignu fperabia
xij.
1
Zfi!>iniifrnodiegritudotriduanartierit'a p:ceeflerut
lal?ore0:nd mimie pfcrutabcris:? ofa que funt iuqturc>
XiiU
da circ^ co:pue pquirere t>ebee:etia' cfrca oculoe.
fi lumen erTuermt/nolcntefq$lacr>:rmae erTudcrmt

Qbc

aZ

21tq5 fb:ae ta?tej in furTocato#minuerint:aut alter alte

&* & t>!ou>


-

rominozapparuerit. talba eo:umtn fauguinea commu'


tratci fticrat:* tan$ veue ntgno:ie vcl palloue itue m fe fue/
rinr:t Upitudinem r>abeaf * inftabilee : atit tremuli fuerinr*
Sut exrra nunie ertiterint:aut inroe multum frelituerint : *
tota facieo rjo:nbili apparnerit:&ec omma ptculofa % moi/
talia iudicabi*.

XwU

G-f>o:tete;iamte viderequtd freoculieinfomno vidca


tur:fi eni fcla aiba videatur fubclufte palpebuemcc (O'
lutiotaut perfeaotpercatarticum pieccfleritaieq^ cjrcofuev
X v.
tudtne r>oc euenerit:mo:ti8 figna ttrnebie.
fi ptfpeb:e innerfefuerint:autliuide:fiiieUb:a fimiti
terfueritliuidatautnarc0bifioue:l?i0 figniefiue folis
x vj*
fiue cum p:edict!3:mo:tem#jcimam tudicab*

BZ

fronoftfcottim

V>
cO

^u

Dnttm cft cgrum iuuentre taeeutes tnfatere&cjttwatit


ftntftro:* manus s pedee * ccruiccm noivt m flpciftno Mk

'^m

ftenftJt totum eo:pus iti fua pofitioncfleribite:*minmieri/


fpSufn quebabttudo fanfceftfamiltaris*amtca;* taecre itt
xvt j.
modum fam eft meltu*.
uon eft iiuum taudabile egram fupmo co:po:e 121
xvitj.
cerc;b:ael?ij0 rigidto * pcdibus.
(i rcpcntc fc a capite lecti ad pedes iaetaucrit:malum

QDta

ry
g^

*t*. %\>*orfr>
t^Anoncfre&ubttabte.
jgfipedcgnudog* tepidos inueueris.t ino:dinaf*
cum labo:e cerutcem atqj pedeo tactauerit:elt peflimu*

VA
anguftiefigmjm.

r.r.

XXh

38t (1 eger iacuerit t>efecta ccrtticc * aperto o:e.

;
x

XXt
jt reiecta cerutcetpedtbu Sc tO:t&.
^t d fup ventrem ptctcr folttu tacnertt maUim cfta* alicnaticj

ticm

figuificat fiue

-tf\\x\

eilta

t>olo:cm vcntns.

XXiiU

augme to egntudinis rcpetc furges ftetcritmialu tn of

egrirudmc:* pefltmu

eft

111

periflemonia. j

^^

XXiiiU

Hlftenderc fcentibus in febnbus p:eter fotitutncctf a pue

'

ricia mo:tcm vcl maniam figuifktt^ fi frcndeat cu ir%/


rrv.
finia:?no:sfequitur vtciua.
iw cgro co:po:c fuerit antrar aut carbffcntu&tlue P**
ceflerttfiueesritudtnt (lipuenerit : opus cft attenderc.
gQuodftexiccatU9fuentccolo:cviridcvetcitrmum vcl U>
titdum pcrtutcrftmioitem fridt p:ortntam.
vrvj.
gr\ SCnuum fnqbititqttg figua fic pernotabte in fcbzc acttt^
51/ in periplem onta:* tn freuefi non vcra:a in capitte frolo
retfi manue ^d frctem ti!lent:tau$ qutdlibet pofiturus : vel
ejuafi collecturus altqutd baetlUcqucfierir.vF&e veftib* qua

B?

ft

pitloo eutttfcritzvrquafi ftftucas

fce

-*******

pariete frecerpferit:pef

fimum eft n mottale.


^>"jpirttu6 f\ frequens

f*

rrvij.
f\t

figmficat tolo:em ':* ffctccefTionej

bw

qne fUnr fupcr &pafragma.lucd fi magnus % cfi


Jt3 tn
IntermilTione tigmfaat allcatatf oncni.Ct f\ idcm per 00 c na/
ree fngtdus cruTit mo:rale.
rr viif,
piritue^o bonue? coGnofcmtr o:dinc ilto p:op:io.t l?abj
eutdf tem falutts oftcnrionc fn c\<nt\ cgritudmc.Quecum fe ;
te.c eft:cuitf 6 termfn*eft n qtt adrctgin ta bicbua
xrtjc.

r> t>do:bonu0tau,W>tl

,r

criitit

omui

^cvita

cgntu/

Xj dtne;quf fn&ecrcticafit:* cgrum ttbcr^t. ft mttcm

a-iT^Jhs
Cr **<-<L

tfberfecDndue
6onu0qulfitintotoco:po:e:*egcr ex eofamiOl 1 foitU*
eflftcitur.&ui tfo ni\?ii i?o:um fecerft:t>i6 eft {nutilie f rigi/
.

due autcm malus:pcto: ii m cenitcc s iu capite folo^qui quu


dem m ocuta fcb:c ftgntficat mo:tcm Cum lcnta tfo p:oltxtt3
tem ftgutficat egrttudiuio.
xxx*
t

*"Y~'TI1 I?f pocudrijs ft ftne bolo:e fttenntsli moUcerft bette

*JLeompofite:l?mc s mde boitU3 ertt.Si *o feruentcs: aut


fcolenteo:velquodam fpafmot>iftente:autinter fc&ttfimtlea
|?idcottfideraitduin eft.
*Bt ettim nt altqua parte earum pulfue fuerit
alieitationcm ftgtiificat.

lit

wrjrf.
:

anguftiam vel
xxttU

Cculi tameit funt iit Jmc egritudine intnendi : q$ (1 velociter


mobileo apparuermt:maiua (ignficrt.
xxxiij.
!Hcuta ejctftete pafiftoccoUectto ft affuerit in \>y pocodnjs cu
tttmo:e * t>olo:e nvrtu efttcum ambae coplectitur.Si tf o itt al
tera ea p que itt fintrtra cft. mehb: eft.
xxxiiit
Ctne collcctio ft in pttnctpio fubita motte no ttulerit. %xx v.

Y X

ft

vfq^ in

v>te

vfgeftmu gmanferit:neq$ feb:te fcecide/

V!A ritmeqj fcolo: feefircertt

itt pus couertef


xxx vf.
Soletq5 Ipuic acute egrttudim infra fepte^ t>tes fangufnis flii
jruseruaribuovttliterfuguenire.^erquiredum eft autem
an bolo: adftt fronti:? fcotomfa: que d aftueriut : fanguin
flurum ex nartbus nunciabte.
xxxvij.
3n t>i6 tamcu quibus etas.txx v.annotum ett.
xxxviij.
Sfpofhmate tfo molli exiftetc fine fcolote * fub tactu mutabi

tiscotingit egritudine termiitari:tii pdtctte

aVod
puscouertctur.t omtte apoftema
ft

tit

vfq5 in fcie.xl.ftcmanferit fcbte

fept*.

xxxix.

non toeficiete

: iii

ventrem ad
t>uuc modum fciiudicabitur.
xU
T^npoftema $ foltdum cum bolote feozrendum eft:* ct/

jTtomo:tifcrum.luodautemmoUe
tactu curftllettardtus.

circx

ftne

oolote *

fufr
xlj.

!&poftema tfo ctrca ventrem minus eollfgtt l?umo:e % cfi in


jcltf
|?ppoccdrtja ^flbtntme oium q6 fub vmbtlico e.
aUegauttue ofbuo ftgn ts fignu efl fangufe effufta ejc I^i6
xliiU
apollematibus que tnfat tn p:ettotati6 iocia.
Cnme apoftema *3iuturttu t pdicti9 locte ( pue ^tef. xliuj.
Olfroita ergo teefteattentum itt feisque cujptttruerut
f5m l?utufmodt t?ifcipltitam. (Quod eminet i omnino er
tra eft^ mtu mtttuo cft.^ peracutum laudabtle : quod ver^

dy4fH**<k f*$$rrm

*Pionofticomm
4>arf6ftjm *

mfntmc acutum peflmium.

tf vV

aO:umautemquciutU9crepuerunt:ftqua qnfdem e;r


tcriue apparent pciTunum quounn tfo m(>il figni cl!
:

ortra mcltou.
v^tttrcdo ea laudaturque nlba

X lvi.

* equaliter pcr totum:


Jb^ncqj tu fwperfiae mequalwmeqj mali odo:ts J que vc/
rocontrariapeflima.
eft

ftr<Uv

C3ncipit fecundus liber p:onoftico:iim.

m6bydrop
e

acuta egrt

tudme malum.^nfeftatur cuim feb:e c grauedi*

uememb:o:um <zt>olo:eXonfurgttautem er lo

aOnfurgens cjc lombis

<i

X*y\\\* fignificarar er.

pcdum

fUtione.tuturiMvcntr&effufiouc:noii tamen cu5


fceivctu &olo:ie:feu

ventns tumons.

iij.

ab cpatc fit c um tufl"ieula:uec p:oijciunt quicq? a tument pcdesmec egeruut mrt modicum *
cum anguftia.tcirc a ventrem fiuntapoftemata ; non conti*
tiue ejctra manatw:fcd quidoqj veluti fugictw.
iiij.
JSt fi caput <z piante pednm vole maiibm frigidefuermt: vi
rer tf o * latcra % m Jchbnle calucrint.malum cft.
v.
*V3 Onum eft autem e^rum ejt toto calere % mollem *i fua*
uem couuenienter efle.
vj.
J8ouum eft modeftc fe babere * no labo:iofe:* tio repete eadem latera cotnutare:? H fibi leute videar*.
vft
/^r 'ftflunetfofi fuerit mauus quocft * crura poudcrof*

aDiue $o o:t$o

eft

VI? bo:rendum.
_>"***
vitf
Qodfiliuo:admi.rtti9Vindivn0UibU6:brgitlfqjqffuc \*g
iy.
4 rit mo:teaduentare non frubitabis.
mfecent:Iicet cetern mem/
b:aco:ripuerit:fpeilocuenon t?eent ^:odent vero
cuncta figna pcrpendere.Ouod fi egrnm fufficiente^ viderfc:
vnaboui ftgnificatio afftienfcterminuo tibi p:omittetur cfi
quohbet erterion apoftemate futura falute: fed pallo:tetn

aficolo:l?icvngucsuon

p:edicti9 locis pericnla non fceerunt.


f,
JBi tefte* * tfga p:eter foUtum &imfnm'c6rral?iqf appnnjerit;

tut mmutoolous au t

nmtip a4ctu#nuciabi*.

xh

Jaber fccundu*
'Omnu* vt mo-. i9 crt conueniens * naturalia vt noctem
non effugtat:? fciem non tmpediat laudabtlte.ontrari<
fi a maue vfqj ad tertf

>

tis

11

vcro tmp:obandus:mitius tamen

am tenuerit.

xij.

tfxflimum cfl autem uon &o:mire:aut cnim magiutudineni


fcolons figutficar:at< t altenationem.
xtij.
35rerco:i0cgdtto timcqscrficcataweq^liquida omuino : fe<I
tuncta * i?o;a ,olita.j#uum eft ea quc fimt fUb t>f afragma/
teeflefiluUw.
jrtiij.
Si iiquida bona efi ft fme fonitu vcntofo fueritmec iHo;diusi
te iniuaucnt.Si em frequenter iti.in.it egrum ma.rimo lab<>
re ac vtgihjs afftcit^ m fcefcctum adductt.
x v.
agflecftftcrcufijEm quatitatgcibo p aflumpto? eueni/
rc:s bte vel tcr m tie.3u noctc tf o ferneU
luce,prf
m.i:autfolitomo:econtui,ere.
xvj.
/^ Ztle efl etiam app:opinquante ia3 termino egritudinis
V/. iclem ftercue dcnfart.
x vij.
tt coloie fub cttri io fieri:nec in folidum benfare.
x vuj*
Jtfouum eft ctiam fi lombzkoa admijctco t>abucrtt.
x\x*
*^( lilomuiacutacgritudme ventrc nc pleiunfed vt vact*
.^JLhiii rractart':': no tenue fed camofu tuenirt bonfi. jcjc.
*Li"iQuofum tfo ttercus i liquidu fiuealbum aut nunis ci
trmum aut fpumofum malum eft.
^xxj*
XZemniodtfumflercus* vifcofumsleuefiue albfi few
Citrmum aut fpumofum m4um.
xxit*
autem * mottalccft vifcofum nigrum
fctiduj.
*
svirtde.
xx\\\

wm

JL

PiTimum

I'

^^"V ftriuin verop:oducrionem fi^ificategritudimeaieqj,


vJl minus fignum er mo:ti9 q? quod loturam

uitcftinoui

|>:oferf:autcolo:em po:ro:umttue nigrumXontingitetiam


colotee iftoe fimul eucmre.
yritif
Xteutofit 19 ftnc fonttu laud.ibilio: eft.&ue v\> cum fono me/
Iio: cj tlla qnc intus cl mdit =r:figntficat tamen ameutem aut
jrjrv.
fcoloiem labo:antem:ntft fit voluntarie.
jpv tOlo: flib r>ppoc6drij9 l?.ic,pp;ietate i>abet:fi recce * fi/
nc calo:e fuertt.Si rugi t^fupuencrit * cn egertioc vf v:i
tia eruperit foluitur alioqu ad ifcrio:a -'trafmittif.
XX Vf
X>rin* laudabilis eft que jprpoftafim albam fubftdente % equci
lem iconttnuain atqsieuem t>abcbit. t i\ permanene vfqi
mcrifimeritv flenimfideli0iiunciafaluti^ Jigmficat b;cui

:onoftico:um

modo 015 fcrpolM p:cdicta:mo


fuerir.&tuturmtatem ilgmficat egritu dtntemeqj
omuinofidclteeft.
Olfctiw rubea uimte cum flia rimtli ?p poftafi: egritndine

tfttem egritudinfe.iQuod d

do tf

ftne ea

magiB fliperkwbue Mururium

fcicir.

lt tamcu nuncu

rxvttj.
eerta fidelts fpcrande faluris.
Sed ft eatfdem Ipppoftafte furrurea fuent mala eft Tpeflffm!
Vo fi fquamofnalba autcm *i liquida s leme mat?. Tp>cio: ta/
Xfyr.
tncn quc fctcta eft furfurea
xxv
THebula pede^ in viin 1 fi alba bona eftmigra tf mata.
.

Cu fucrit v:ta citru dara tdigcfta ;egritti4tttc fiiitficat


2amendue crgo eft tnfirmt fcefectus.

xxxj
xxxiU

r>rma mottie figuificatiua fidelts * ccrta cft aquofauut fcte3


aututgratautlutofa.
Y^TTl vtroqj fe.ru
t

XXXUU
mgra pcfTima cffc* ii\ pucris vero aquo

l^ fy nulum.

rxxtiif*

cruda clara % fciuturua cum altjs fignie bonte: certum


xx.tv.
eft apoftema futurum fub i>pafrasmate.
OlftafTicic^ vt aranee rela fupuatane in vtfna vitupe ratt*
da eft:figuificnt cntm Uquari egrum.XXXvU
v* 2foom8voeft7o:dmciuncbulan5 negUgetite vt^flt
XYp:emum aut medm teuearlocumtimtltter * colojem.
X>i ina

Clue eteni mcdia eft ciT p:edicto coloie


fltp:ema

laudabJli taudabilie:

$0 s ntgra vtruperabiUs.

XtXviU
^uendumetttam^:uevcflcc viciocapfar!3*vtquo4afr
Tea eft alieuum biiudicce.
xxxvp^
Xaudabilia eft vomttuo cui flegma admirtum co!o:tbue fue
ritmcq^ ntmie vtfcofuaajuauto vcro a fimpUctrate rcmotf 01

^*

tmto fu fpectio:.
xxxix*
Domitus ft fit fkut fuccue po:ri:aut virfdte: attt pjumbeuas
autnigermaluseft.
xU
t
B-3omntbu0l?i3infi?ctuafuertt:eftnuncii:0mo:t^: tw ^~**hr

firmuenutttieftcotirjguua

avod
lud

ft

x\U

vomat fromo vnuo omnes iftoe colo:ee: ttme il

crit

mo:tale valde.

ylij.

Oinnts odo: tnalue m quocuqs vonutu

m iu efh

x!ttj.

Spu ttt5 m egnrudtue pulmome feu coftc eft vttlc:fi fit vclor:
C\

^r^

fact!e ftue labo:c.

jliitj

^t fub rubcum imo f|>uto admtxtum.


Si vero tardum tn Oolo:ie p;mcipto 4 robeurmaut

jclv,

*i

lt>

citrinu3

ttq

6Wf*

JUberfccundus
ncqsfoHO fputo admijctum :* cum labotfoft tufTi:maUmi
nuuciit.

xlvj.

^c rm?eu omo molertu:* aibu vifcofu globofu iutile I xlvij


xlviij.
Xhrtdc fpumofum malum.
>i

ntgrum

elt

mo:tale

xlt*.

eft.

>*3in pulmone col?creu9 fcnyentmecquicqi inde cxierit


JO malum eft.Steruutatio cu reumate tu omni egrttudinc

tf^MxA.

l>ulmoui9 i cofte malu clfcftue ent tll.i fternutatto pccdat fiue


"
cocquafttegritudinimalucft.
U
>tcr nu tatio tf o finc reumatc 1 ot acu ti egritudie bonu e
Ij.
Spu tu fub rauguineu clap in pulmonid valitudme in ipimd^
pto itullo coloie turbatu fUuti ftgmficat:f5 ft vfq3 tn t>ie fepti
aut ainplrttje tyutu mifent fufpectu eft.
lij.
fpu tu gfeuerite t>olo:2 malu eft. Sputu ntgjr pd
ftmum e oe fputu cu fcokuiB otminuttoe bonu. ittj.
mni9t>olo:p:edicto*zlocoftfupueniete fputo veJl folu/
tione vetri9 vel flebotomia adl?ibito:vcl quoltbet copetentl
nicdtcamtue no fuertt t>iminurpu9 ibi futui: beniictat liitj
Iv.
Tputredo colertca fputo admttta:* ftne fputo malu e.
ivj.
?t tamen a bie fepttmo contigerit.
^
2fl*>o:te niq5 tu quartodecimo nudabiemift ftgnii quodlibct
ivi;.
aiuid fpcrade falut!9 ad effe ccftderauerts.
{\ l;utu fmod.t eft rubo: % cb^wtU egrf * bonus fpj
tue i factlis^piectio putredini9 cd tuffi:* equ.ilttas to
tiU9co:po:i9 in f*abitudinecalo:i9 s mulritudmi9: nec fttte*
ri::* ft v:ma i ftercus s fudo: % fonuebene fe l?abuerit. hic
ft bene fe fiit fcabentia vita ftit pollicetiarex qbue fi plura ix/
fuerumpoft btem.r tiij.mo:te futuripnuuctabie. t contrari r
nm qde quod eft mo:ti9 fignu frutu fmcdi eft : fahcet tebtli/
tas egri fpii9 an*iu9 maguu9 * beftis:t?o!o: pmaile9-,p!ectit>
cum Ubo:iofa tufTt:fiti9 pfeueri9:co:po:i9C!rca calo:e ineqU
tas ventri9 z iate^ crtoi magnu9:fed * frontta i manuum *
pedum frigo:.t v:ina c ftercus i (udoi i fornnue vt 'omm*
IUnt mmaiitia mo:tc:bec ft pdicte,piectioni colerice putredt'
tii9 fliguetierint:mo:te futuri ante t>iem.rt!ij. no t>ubitabi9:
vel m.ir.vcl m.xhx l?ac ergo cofideratione fputu t>icee eftc
rno:tale. J6t ft vitalia mo:ttfqj ftgna cognoueri9: ^pnoftico:u5
Iviij.
rectitudine in 0rTenfe^redieri9.

wum
Ozfkne

Q^od

^T X ifta ftgna funtUudiibil!a.f.robttr:confiftenttaegri:^


I*
wbonu9fpintU0.
.

pronofticoram
pr^ortcmata ciucdam m wr.quedam

iu.rl.quedns ftt.tr.

jLrupturamDifferunt.
Ijb
Cpo:t3 crgo medicu fciem ^neipij non tgno:arc:* fti qm t?o^
racoipuepinum babueritc.ilere:autngere:antper iufirmti
co$nofccre quando incepit in codem loco fc>olere:* compun /
ctiotte0 fentir&pccenim funtp;imacotlectionu5iudicia. jz

quo erunt ttbi sie0computandi:s* iudc eruptiencm erpecti


bisiupdictatcmpo;a.

BXfi
eueuent

\xi

vno lateru

contingitraut ambob*
utiUter jxunctabens. tt fi
altero magi6 ca//
alte
iucrit fcebme iaeere fup altcrum videbis. t fi pondti
ro fcutint tterrogabt9. t ex t>oc apoftema i altero latere * no
l?eccollcctio iu

tn

nmbobus efle t>iiud icabt0.

Urif

e%

cx figui0 buiufmodi quc ftint putribilia piccturabi*


t>ie modica.^nuocte
feb;i6enim indeficieu0crit:fed

neromngii5accenfa:cfudo:multu6:^intuflriendo falfn qui/


ca:c oculo:um reductioutqs m co:um angulis rubo: : zvn*/
guium conftrictio:* t>itto:u calefactio.&mpliu^ tamen eo
rundcm &igtto:um fummttatibu:? in pedibusfiunt.s recc*
dunt minuta apoftcmatntfaftidium patiunfo perco:pu0 eo/
rum vefice uafcunf;* no morairf.3lltempiafiuut quibus

|?ecfignafiunt

Irfif

dui *o uelociue cmpici fiut;vtruq5 e* ei0 quc fcicti funt

nli

cjd ptigertt cofiderabis a\\ fpirit^fit freques c fputu; cu tufll


it\(\eficiete * vtru eum ercreare cepent t>olo: fia t ampli* . ft
Iriuj
f u talibU0 ruptttra ante.xr.fciem erpectabto,

tquo9feb:i0int>ierupturetnmiiertteo0 euafuroe enun/


ciabi0:tuuc ipfi cibum appetunt:? non fitiunt. t mcdum af/
q5 coniitctum crt qd egerunnpue qd eijciuut nt btim eft s leues
c pcr totum cquale 1 fine labo:c:<z cum modica tufi*t s in tne/
uifananr.ip:opebo0 funtquip:orimafignabi6figni0 ba/
bucrcco:um.Ouo0autfeb:i0m apoftcmatis rupruranon
feefinit:* quafi furtiua poftmodum mnafertt:* afficmnf fiti*
faftidioctbi:*egerutmol!c:*poft q6 i'actt Uuet ? vtretflcg/
,

matiadmIrtumatq5fpumofum:^)t0figni0pcrtractat^0:pcri'
"
Irv
turo0nout?ubitab!6.
nero qucdam bowrn n no omnia babuerint:co:um
qttidc5 mouuuftbictia in vita manebunt.Etricfl tamc
bifficilem cxitum coufequuiitur :(itamcn tuo p;ouideuti
lcvl
ludiao ^ifccrnuntgn

aDt

liber fecfidus

QBibus pertplemonicte fupw aurc vcl tnfrt

apoftewst

contingit * putredmem fecent:* cnm crepuerit fiftutnitt


partt s fic euadir.
trvif
autetn tua bilfgenter fm becpcepta perpendc

XWtcreft

reqnfeb:ispmanet:neq5tNMo: mmutf.Jgt fputumeft


incoueniens:* egeftio no eft colertca:neq3 hqda:v:tna modic*
cu Ipy poftafi plurima s atia cuncta ngna:bont funt nucia.Zuc
lr vitf
fub aure vt fcium^ipoftemn futurum erpecttbts.
Sepiueinnafci^npoftema \?oc l?isqbu8t>ok>: attt catoa 'eft
fub bppocodrij&Qutbua uero piptemoutcts fpypocondrut
neq5 :>olt neq^ calenr. tt fpfiseft freufus ftue caufa mmifc"
Irtr
ft.v.bie opoftema fup nurem nafcttur.
StpOftema rel vefict m pedenatu piplemomete (afute;pmit>
tit:metia3tamcnfttuncipto fputi.piectiocrrubeo tn atbu
mutafcq^bisftgutecertafctns^fmTtmf.Sed qfrreijeifno elt
Ytop5:neq5 in v:in.t eftbp poftafis:timediicfteimemb:ocul
fupuentt apoftcma pertculum.
tr*
fi idem apoftema eunnuertt:arq5 fputttm putrediv
ni9noeuenerit:neq5fvb:ts fcefcceritmtalum eft * ergo
smtentiam mo:tis p:euia erpectnbie.
\xxi
Iplureeer bisqutgr.idem funt*ptplemontca bepereuttt col>
lectioue.Sltj tf o ab js collectiontbus mngts.
l.rri j
t>y*
Mcntis fcbnbus eriftc ttb":ti fcolo: a lombte a femoste
fragma afccderit mo:tn!e cft.Wij6tniiittspuifte:erquo
w

at>od

pluralttare ftue paucttare twucabw.


Ixxiii
XXfica fcolefl atq> ngtda fcbifbus no fceficiettlAnntum ,fmmt *

<iat:mngts tii

cfi

<Sed ft puaient

ventrter ftrictttra.

tr riitj

nim ftc pu* cn brpoftn<t:t>plo: folutf.

trrv
no (ic fuerit:* vefica no molefctcmeq^ fcinie beak
derit:mo:6 tn fmo pertbdo adfertt.
itrvt
ttxeautmo^btfyeciesampliuopuerte a feptimo amto vtqy
<B\ tfo v:tna

tn

secimumqutntum eueuire cofuemr.

3itctpit tertius liber j>noftico:um.

|Tlfeb:tbu0tdem tcrmin*
1

abufda od vitam qbufdam ad mo:tem.


5Un tueoideinqbuserkoibuofoluafqui

:* perijt qui pet

tjt*

ij

fal

pionofticottim

*% e\b* fcbtib* cunaa figna bfi pcttteriixUz jfces mcilt fn quo


d i n6 l?cfcrit:m &ie quarta aut piiuo ferminu vite iudicabte*
Scd in qtHia cuncta figna male perucnertnt neq, boni Tpea
ff

nij
rlla affucnttin quarta oie vcl aute mo:re obibir.
feptimo:ter'
gtodu0 t>oc numcro ptiiirf jfcite

PTftim*

nu0 iii vndcamo:qnartu6 in quartodcamo: qumt* 111

viCt1mo.luinumr*per quater
vtgtfimum oiS
nartu augmetado tti acutaegritudme v(q$
Wcurrtt.ueq^cftcoputarimcompleto numcro oicru:quea<i
modu neqj aiuti iteqs mcto: ?d quoium fotma trcs fepttma*
naeiu vi&mti caermn fpaao termmamuo.
v
t pcrtoduapm^cjc j>todi6 earu apud l?oc puenit.
vi
SDctndefrn ^icroneaucmctieucitfjm^pTioduetn vigcfimo
t> v:fcou0 tn quadragcftmo:? tcrtius iit fcrageiimo.
vti
5t qbua ualitudintbu0 oerermmatio cft rardatjmofttca in tl/
Iis tit tmtto funt latentta:earum entm {toctpia pfu fa dmt td *
arcocautiue muigfladii eft. ft i\\ fittgul $ quatcrute Steb^fttf
dtofiu0Ttueda:qd ft feceris attt v*t aut r.uncj f.tflera.
vitf
t fint6 qtfartane {wtuftnodidt.
it
tfo 1 bicui fiimmf :faa(iU6 cognofctf .jDiffere tia ettf
illarum cfteutdefmiftma.uafun*o,dcm fpintu6 fua/
isi0:ucci) oolo: altqs ninitu6:s nocturna quted uaturalie:* re
liquafi5nacunaiibonio:dnus:vrt?irimue. zflboztturts ve>
o:^iritu0auriu0:^turlxuue animu&vigtliarum
mftitia:*
~
omnte figmficatio mali ntmcta.
t
fcectmo fepc imo:fcxtu0

QXH

aOuftdcrabte igtf augmeti tempoia vfqs in ftatujrau tlnt


vtfupia fcifpofnimu^.

xi

> eudii Pk quocp rcucm * in parienttbuecautu^ etiex

Xy n* partetf

B?
non

tibt;6 fimiliter.

rtjf

&0I0: tn capttc acutiiBm^etmi feb:e fuerit:c fignuj

aU

qdmo:ti0apparuerit:mor0atoadcnt.igt fifi$uii5 m*
arTucrttw bolo: v(q$ in vigefimum fciem permaufent:
lt
neqj febite abiermiangtuncm dc naribue erpectabi0:aut alt/
cjuod apoftema ni inferio:ibu0parttbU0co:po:i0.cd &olo>
re adfruc rdtante : fanguinem oc nanbuf expectabwuut sipo
ltemaerpectabi0:ma^t$tamcnoolo:efronteac tcmpow n^
relinquente.

V X finguinem fperabte plu^


VA auno:uji3^poftcma magi9

Tiij

in 1II10 qui funt mut^.rr %v.

tiere

risetatis.

ut

20 qui fm\t ittitplto


wtrf

<

ryWtom

^m

Xiberfccnndua

01 acutue cii acuta feb:e pmanentc ma!u eft


JjL rpcct.tbt0 eo ahcnationem:? mo:te:grauc enim efl
molcftum.5ntereft crgo tua bcne omnia a pnctpto c&rf tudi'
*
iiie pfcrutan i attcnderc figua,
xv
Suueueo cui qm funt in l?ac palTione.^u tne feptimo vel p:i/
6pereunt:feiieeverotardiu0 quiafeb:ees altenatio mm*
ci0$iuucnitnt8contmgunt:atq$ aureseouun erumpuutmr
* pueemittunt.^u fenili tamen etate valttudo rcftirgtt:* itv*
fertmit.'3uuene0vero.inte$ rumpauir apoftcm.i percunt
rfCZuod

d crepucrit :*fignumquodlibctapparueritl>oiii.cilt/

quidbotu.fperabi6.

*"

jrvi

rHpoftcmata mgutturc cu aeuta.reb:e malu eftofi almd \m


li ftgnum er lam tnctis vifU5 fuent:mo:t. \\e eft.
x vtj
quinantia pefiima scito mo:ifera eft que in gutture nb aj?
paret ncc ertat tn ceruice cum rubeitti tumorcttotorc tatng
uamflfimo eriftenrc *i fpiritu o:tr>omtc.
xvttjf
ftxc malt fpectes

m pnu

fcie

fufFocat-.aut fectmdataut tertia:

nut qu irta.Hlrera fruius mali fpecies eft cum iu gutture apo

Hema robet:* ipta mo:tifera effctamen


ryi
J

JL

pigtktt eft p:ima. xix


rti avcro lu qua ceruir * guttnr rubeut p:to:ibU6 fcit*
tur iiio: eft:s ntfi tumo: ad tnterio:a rcdierir.fpct locus

omnino uon reftfttt.

xx

tamen
aULaliquod apoftema rubente
tumozem aho
(i

t>elituerit:uon

ip fa t>ie crettca neqj

p:opter

tranfdu.rerit

Iieq5put:edmempatieii6expuerit;vel admodicu fcefecent:


efifcolo: requtem mentitur mottejad iterationts &bo:cm
l>:omittit.
xxi
-V5 Ouumeftautem tumo:emf rubo:em fo:as p:ominc
nsquod apoftema d ad pulmonem intu0lapfuj fuerit:
pii0 ibi effieit:* amentem rcddit.
xxH
tumidam * rubentem ineidere timendum eft : qs
vcl faniee mde fequif :vel fanguinte flurus nimtU6.(
bo:abi9 igif ad aliam curam confugere . t fi neq? fic poteri
lncflionem eflFugere.t ampltus crefcit 1 lmefcit.t fiq&pal'
lato adfreret fubtiliatuntunc incinde:fed p:tU0 totura co:p*
reftmabi0purgare:tempo:e faucnte:* fuflfocationi0 timoie
XXiif
minimereiuctante.
^
iuo:um feb:i6 d per modicu lentefcittnec fignfi fintede egri
eudfe(>abuermt:nec febiissefectwinbie cretic* fucritucte;
rationem egntiidmi* cypectabte.
^jcua

aam

Piohoftieomm
fiufb* felnfbub pmanet:neq5 Uboie grattanf : tteqj multni
moleftan? vue to to:c:?t6 apoftcm a futurum eft m iuncturi*
infcrioumi parmim poft J?iem.rjc.luibU6 felneo longe : l^ia
puftule aut i!i articulia bolo:es fiunt.
XX v
SCranfactie.jcr.friebus poft feb:e:op5 vt expectef exitura cunt
Etriftt egritudo vigefimum triem.
;rjcvi
Oc autem aportcma muius euenit llfts quo:u5 ctae dl

f~*

JL o iuferio:

a.rjcjcv.anno

xjcvij

ar)ibU6 vcro etae eft p:oltjcfo::fiet apoftema feb;ib* mo/


rjcvnf

ncuttbus.

Hb:tbuo vero tno:dinate aagantib*qaartanefunt


rc:ccrtiu0 tamen ctrca

a%

autunum.

futi^
rjcijc

ficu t fllie quoe

p;edijcim*apoftema oiihdc quuxxx v.


autiu pterierunt quartani efficiunf'.
xxz
Omne apoftema m agie in frpeme in alijs tepo:ib euemt:
fanatur
.*
116 reap:ocaf
ampliue mo:af* ft
xxxi
gg\ TOibiie adfunt retnee no mo;tifere:attcftaitf cxpite fc*
lailo:e^.^t patientcs ante fe putant tancp mufcas volita /
re:vel aliqua ntgra.t (x fcolo: in vitaltb^fuperuenertfcrubcJ
coleri vomituroe fperabte. t fi rtgo: vel frigue^affuerit :
fab l?p pocodrije frigidu fcntif :certio:cm 1 ftibitu vomitam
iperalue:* fi cibum aflumunt reiictunt.
xxxif
ille t>olo: a p:imouJio felnfe fn capite elt s fcolo*
quarta tne aut qufnta augetur
fcptima euadunt.&ul
foue uero t>ie tertia fcolo: inceperit crefcit vfq$ in quintatn
* feptimam finitur in nona vel vndccima.Si vero contin*
becima wfna p:io:i fimilts eft in quartodecmia fcie U >
gat
berautur.
xxxiii
Qrxtfobirimue tcrtiananjaeueniunt equahter viriet
mulieribns iuufo:ibU8 vero eucnfant
fcb;tbU6:&m^
jcrxmj
turnte *i \\\ ucrie tertiante.
3nfcb:ilni8fieftbolo:capitteneq$ante oculoe quibuflibet
nigrtsapparetibus.Sed velutf flama lampadtbus.t fub \}f
pocudrta fcejctra vel ftntftra fuut tenfionee * tumo;ee % refti
ni fiue t?i6 fmguis flujcurus eft t?e naribue.
xxx v
acuta fcb:e fpafmus cotmgit maxime aut fl vetreo
U>ueri9
c6ft^pati funt * vigilent f eypaueant 1 plangant colo:e* u*r
rient vt modo cttrmt:mo rubei:modo Uutdi : modo viridc*
feptimum annum maionb^
fiant.l?ec veniunt pueris \>(q$

QTBibw

wro

*? 1$

s iuuembud fpafmus fn feb;ibue non contiiigit mfS

fctagnte etiftetiibus ifirnKtatjb^vt eft freticffe.

Tttvl
*-Y^intereftcrgo ttu vt multo ftudio ereuntc# T ejiafip
^JLros ftue pueros itUe luuenee t>ifcerna9:nec m qualibet
cgntudme te negttscntcr offcra9.
rrr vtj

Iboneftumqudqsulud&quifanitatcni fcutc vult^pmtttere


uero mone vult ,pnuciare.t in bicui * tit ptoltra egritu
dineomne0vt&ix!mu9(tgnificattce9op5^gitofcere i equa
rationeppendcrc atq^ vircaearum pfcrre:cautiU9 titt>ecm

alli

viini9 a fputi9 facere.

rr rvii/
noftra to :trina in acuti9 pafl*iontb"*
eptdimicis
p td eft longte vt
cancro (tmtlibU9 picult9 ne

cgntudinib
frec ett

to:pea9 tepo: i 0fentefqjmo:bo9 attfdas.

rtrviitf

Sctto omne9 uatietidtc* pofle euenire oibu9 tempo:tb'qaaf


damtitqbufdam magi9cftcuentre c quarufigna malafone
Wala9 eife quaru Vo bona funt ccontra fe baberc.
XXXX
*-ty l?uc fignificatioucB qua9 ttrimue tn et$>!opta * J>efpe-

JTLria n feptemtrione erperti furnu*.

rrrri

qnw Cc&efperattonUqua tc?turbetquialocuplcttU9#eri


Xoftimc9tibiamdebitfino:umferie9fi vt moutm* n&,
tfre rationi iiiiiigilcs.
cid alia9 egrittidinc9 n alia9 pteceptionea
*t~\

&W

rrrrij

ab feac fr

JL "ceptionr velfc oiffundere:quiaquecunq5 t>eterminan


ttoftro numero ccrto Mcrum cretico:um ntoftro quoqj fint
ctpofite o:dine pcepto:um.
Sitctptt lil*r p

mu9 tegM tSalieni.

u<ium
uL

&ce funt omncs octiine


queo:dtncfeabenf.
ij
PTftima quidt 5 cft et fint9 notione que frn
btflblutionemfit.

Secundaueroqueerccpofitfonceft (cdm
folutionem iuuento:um.

rri
\JL

tij

re>
titj

Crtia tfo er termini Stflblutioneteum nmtc infifftmu9.


2fppellareantlicet|?uiufmodiCoctrinJ:n6folii termt

nuuflbluttonejfed etiam apertioncm vtqda? nominauerue


aut refolutionem aut fciuerfione vt alij qdam:aut erplicatio
ne:aut expodtiouem vt alij.
*
gonati Amt ergo adam i>eropl?tlo:u l?uiufmodi facere fco/

XegmSatfenl
Vl
ttrfnam queadmodu eradides * freritt>eu$.
Cointi funt cam que tfm copofitionem ipfi &erop1?ilus qdJ
vif
craftftratotum c atyetiicTte atbaleu8.
^lulluB tn ante noe fcnpfit eam que ex fiui8 uotione mcipit:
vuj
r qua o:e ar re8 eoflftunt foii rationem.
\x
ed * illi <*dam aUbi pertranfiuimue.
rclin
*^ ^cueroMftinitiunnf.icieinue&octrmnjque^tu
fcigmtate
ronc:

J^,quit ab ea que elt $m MOoiutionem *i


t\\

ttf

abuudas elt ad compte&eufionem totiuo * memouam eo


quefcDinpartem.facileentm memotabitia funt fatis it

terutmi oilVoltitione ommaieo quod cotmeat in

fe

totius ar

fubftltialem qda* \\o


tie capitula % optimum termmu:que*
muvmt econtrario Siutdetee l?i8 cjue notionc8 appellant.t
illifiqdemabaccidentibU80imuiut rebU8:l?t uero lubftan//

*
attetfofcdmpartemefttraeratio vutuerfe mcdtctualta

tiatpfaconfiftunt.

multis alijs a nobis fcnpta eft uegocijs.


lpccutatt6i8
xi
*uib*ctpedtt vti ad tres Doctrm.i8.

,^dHUiKat>tffinitiu.imcipiemu0:tnntumid^ucappo^

jtj ncnre$;qr folt capitula z velut c6cluitoue8:fcom ejcplica


HGitcm jp<einonftrato:um fcicef nunc.

ccuda parsptimtUbu tcgni >aUenit>eeo:po:e.

Jdzdicim eft fcientia fancuir


egrotum c ueutro:um.
Scietie ergo nomen coiter * non

reopottct.

ij

ptopue audf

^
11}
^
>jnuaut?egru?iicutru trtplicitcr vnuqoqj
p
bicit :1?oc qde vtco:p :fc>ocaut vtcijfeoctfo vtfignu.teni
fufceptibile fanitatto cft eo:pM efficies ? pfcru<i8 ea eft ca\ t
toeclarJ8ea'figuu.i0iaaut frecvocdt frelenes fana.Scom $0
tunde modu * egra 1 fufcepttua egritudmu co:pa <i efncic8 %
pferuitcs cgntudiue8 ci&:? figna fceclaratta:* ueutra ftn eati
<Jem rouem; co:pa c figna * caufas.
tilf
|-^v" 2; fcdm m tm qdem ronem fcta caufarum fanaru? me
dtcmaiis eft poft fUa aut t aliarutn.fco tf 1 egrarum
tertio neutrarum : 1 polt ^oc co:po:um . ^^imum gdem ert:
l4uouy ;&:iudc cgro:u5^tudc neutro:um.t Oe figu f
*'

VA

Wbertertms
IfcSm

emiem rationem.^u actionib*uero ptius qdem cotpo

rum cogmtio ex 651110 manifefta effcpott l?ec uero c earu cati

farum tuuenno.

{X%d qm cfiicieect>ccLiran0C fufccptiuujtJuplVvnuq^qs


^OMCir:?ocqdem (impliciter:l?oc\>o vt nunc:fciendii ef!
vtroutcft fcientwj ec mcdicinale.t ipfum^o fimpltciter tui
f>licitcr t>icrt:boc

quidem vt femgtpoc *o vt multum . t efl

vtrorucj5 ct f>o:u34cienria medicinalu*.


vi
fiutrorum tfo x caufa:* fignum:c co:pus:s q<?> fimplici/
Rter bicif . t qt vt nuc tr ipliciter vmiqtfq, fcicif .lfroc quf

Xw

demeoqftneutrocotrariorum

participet.fcoc

qdemeo q$

q6 aliqn qdem t>oc


nliqnillo.lfoowmueroipfoiumfrn fcuoemodoe t>!cif:alw
qn qdem pticipando utrommqj ptrariozum equ alitenaliqtt
ero amptius altero.
vijf
vtrifqs cotrario:um eqtiaiitenkoc ciut eo

-y ^t afit fce toto termino bubitatio cjdam m tocutione:

op5 betermiuare.Un eo
VA qua 1 ipam
fano:um
* neutrop

eui qo fcicit medici >


tigntficaf qde s oiuj
ptiutfigntfTcaf autem * quaruda:lignifieaf etiam n qlium. Sed
oiU5 qdem incompl?eufibile eft *i impoflibile:quaruda tf o im
>fectum:c non artificiate.Oualiu^ tfo s artifici.ile fimul * ftif
ffciens ad omnes gtes artis quas cotfneri fctcimus in medict'
ecjroul

lii elTe fciam

ne bifftmtione.
flwrs tertia p:imilib:i tcgm fc>i%altenf be co:po:e.

T&cipiamus igitur a cozpo


nbus.fpumo qdequatia famze$M * neutra
eontmgatefTe ejciftetia:poft t>ec uero fcefigius
* caufis oionem percurramus.
ij
Sanu eft autem fimpfr co:pus cucraton qdem
exiftene ejc generatfone in timplicrbue s pmis particuli^coc/
quale uero isqueexbioeompouunf o:ganiei3.Sauum uero
vt nunc cft co:pus quod frn pfens tempite eft fanum^ft au /
tcm c froc quod f tempue fanu eft co:pue eucr^ton 1 coc/
qualemofrn optimam eucrafiam ^coequatititem.fed fecuii/
dum p:op:tam ipfius fmi eoipoiie efTeutiam : vel f tpfiua

j)p:iamfanico:po:iequalitatem.S6mper tate eftmarim*


craton %
coequale. vtmuttum uero .aboptima

mmme

compofttion^

Zegni Salfcnl
flf.
compofftioue feerdictum eftooit multam eamen.
*o co:pu9 fimpliciter eft quod ex generatiSe efi
aut fciftemperatuj U\ bi& q fimiles fc>abet partes:aut 110
111j.
coequale in 0:511110 n u t vtr t fq} limul.
igrum tfo vt nunc eft cojgus egrotas 111 tepo:e in qao t>5 te/
le ertftes.zflbantfeftueft Autq? <i frocq6m tempus frteeegjs
aut oirteperaru eft fu fimile9l?abetibU9 ptes:aut iueqtiale iit
o:ganici9:autinvmfq5.tfempquideegjzeft quodcifq$ ex
geueratioe aut bifteperatu f.itie eriftes iu fim phctb pticulie:
aut \x\ oib*:aut in qbufditaut maxie t>ominannb*:aut etii 111
eojle in o:ganicis.X)t multu tf o cgE eft cotpue ab frmoi mat*/
v.
cia berelictu-.nodu tf i\\ medio neu tralitatis coftitu ttt.
aute* neutru co:pU9 triplV t>icebaf: t>oc qde*

afSrum

QDoniam
\\\

eoq;netttraeytrema^t>ifpofttionuptiapet:l?oc tfo

qde fyacaliqii tf o t>ac. Sed


p:fmum qatdefigntficatumncatrumeritco:pu9medtU5 ve
Vtraqf. \?oc aut eo qt> aliquando

re ertftena ftntfitmi co:po:i9 c egerrtmi

i.

vju

fruiufmodi quidem t>oc fimpliciter tale eft qm er ge


neratione tale ?fhtutu eft#>oc tfo vt nuncquodcuq5 in
p:efenti tempo:e medium vere exiftit:* famfl*imi< co:po:is
egerrimi.fiiu9vN?quodfimplicitereft.lDoc quidem femper
tale:quc,4tam!nomnibU9CtatibU9 femper mayime perma>

vtmultum quoniajmutationes quafdJ


acctptene.Secundum vo fcn figmficatum neutru5 erit coz

ficttale.lfrocvero
eft

>U9c6trarij9 ftmul bifpofttiontbueptictpans: cx generatio


ne aute tm vnam parte aut fecuudum twag oiflferentes.Sc/
cundum vnaquide: vtfifrn alteram oppofttionem eucratc*
fueriteffectiua^qualitatumaut^m vtrafqs qutdem oppofl

tione9:fcdcifcafo:mationemaut magnitudiue aut numejr


particulapautpofitioe; lapfm^tautecouuerfo.lJn t>t9qai>
dem co:rectum:aat omnibu9:aat U\ quibu fdatn. ?n crafi vo
feereliqueu9.3nbiftreutibU9ti opartibtt9? m omues op/
pofitione9 poteft aliqutd contrario:um participare fimul.t
,

femper qutde tale eft m omnes etates manes fim ile .r>t mul
tam vo eft quod * permutatur fecundum aliqutd. Kta tfo c
quod vt uunc ueutrum erit co:pu9 fecudum fignificatU3:aut
co qr f> m vna parte:fc>ec l?abea t fanatyec vero egra aut infrc/
rentium ei aut circa partes bifferente&Sccundum vero ter>
ttnm figntficatum neutram erit co:pue quod quidem modo

rmum modo egru \\\ gte fit tepo:t9 qucadmodu infreret aU/

Ub&fafiiu*
tjufbus puerfe quidem ejciftcutibus f.11100 efle:ado!efcettba*
$o factte egros vcl econuerfo.TJn vno vo tempo:e tta ncutp
-vere contmgit quidem coftftere.ftn v o latitudinem no con
ringit.^cimus vo quoiuam nune tmpliciter.
vij.
v*#num vo c egrum a ueutrum co:pus quotiene bicitur:
* quale vnumquodqj eit fufficienter beterminatum efte
fce fignis tf o &cincepe oiceudum e(t.

x3

GVncipit K>are p:ima lib:i fecund; Somtnf 0alieni&e cm


flapars pzima oe capite.

'Hntautem bo:u5
9

figiKttu^

fanaquidcmqtiecunqs pzefentfe

fanitatfe funt
figna oemonftratiua:? futurep:onoftica':* p:iu
factc

rememoMtiui.

ij #

>ra tfo figna piefcnti* egritudmie bcmoftrarfua fcint


future;pnoftica:* p:iuefacte rememo:atiua.
if
tij.
>~cundnm vero t>oc et neutra n qua neutrarum bifpoft
tionum bemonftrantia funt % p:onoftica 4 rcmcmo:atf *
tja:* funt figua fecundum aliquid quidem fana^tfm vo aliqd
quide egra5 fceclarantia tufpofitionem *i frec quidcm ftn tetn
'

Xy

po: 1

iiu.
fanie % egrte infunr.
r*ppellanf aut t>ec ofa qde flgna a veterib^mediefe ;pno'

uftica * fi pfitiu aut pteritop aut futarop Maratia Ct *


Jlfl

X vtilita9quidemmagnaeft:itemonftr4tiuo}J|>no
wftico:um:mino:^orememoiatiuo:um.
6lf
vf.
'

ai*i(tentibU8^oco:po:ibU9fani0.t)i0 quidem fimplict'


tenfeiavero vtnunc ,que sfana t>icuntur fimpliciter
fano:um eo:po? fcuplice brtimuo efle bifferetii:!?ec qutde;
eojzfemperefTetalia:l?ecv^vtmultum:femp quidem talia
quecunq$l?abent optimam compofitionem : vt multum *o
vi/.
quecunq? ab I?ac non multum bcficiunt.
OOgmtionee vo eop 1 ab ifreretibue 0m fubftJtie eotuj
rattone op? fieri:* ab &10 que neccfTitate t>ec cofequun*
viij.
ffectibus * cafibus q etia accidetia vocam*|>p:ie.
^j-Dbftantia qutde ipfa eo? que in optima copofitioe funt
X>contepantiaftmile0quideptc0t>abentiu incaliditate

frtgtditate:* ficatate * t>umiditatc:o:ganicoF tfo in quantita


H % quaUtate componeimum ea;s adj>uc m fosmatione % pe

Ze$nt0ati'ati
Ifrfonepnrtteularum vnturcutiifq}* totiuaotganf.
f.
Tjr JfiS I>t6 tfo que cr neceifitate |?ec fcquuntur fim rtcs quf
JJL.dem parte$ frabctta $tu quidc ad tactum tu tmricie *
tnollicte med locr it.19 quantu ad vifum:bonu9 coloi * m le
tmatem * afperitatem mediocntns.
y.
ficundum tf o eflFeetii9 operattonum perfectio qua * vtr

JOtutemnomiiwmue.
^
eO:umoqueo:ganicaconfequuturtu
i

%h

coequalttate

pukb:ptudineomni9co:po:i9o:gaiuco:um: ampliu*

tnberentiu et* eflfectum in $tutc:opttme ergo copofitionia


co*po:ia bemonftratiua rtgna i\int bee.
xij.
que qtitdem beficiunt ab feae fana ^o fut:l?cc
qutdem i'n finule9 p.irtee frabentifi lapfa funt coteperJ
ttamquendapaniulapf!m:bectfo*iii coequalitate o:ga'
tiicouim paruum altquid c b ic lapfus aut efl omniujjaut aM
i

aO:um o

juozunuautfecundum vm1q$.
jtttf.
Chera aut lapfuum eaje funtcum bi9que vtutem eo/

0- rum coplent

t rperantia

m frabe ttbti9 fimile9 pte9

nu >

mei ^o * fb:matio i magmtudo:* pofitio f o:gatiici9:vtrifcfl


jciitf
tf o cce vnita9:qua n cottnuttatc eonomtnamu9.
etfdem tfo ipfte generibti9 lapftiu n egrojz eoipc$
vfttuftn tinguUi esrifigTMficatiT.jCermtn^o vtnufqf

XTH

ttfcretiuue eft operationi9 fenfibtli9 lefio.


x v.
B3 optima *o befictentiacopofitioneeo:po:a qdeb:e/
ue lefa funt i tpfaft veritatctnotii fenfibtle i hoc rvf

rpr

Sk

jp*termiuatautemeamagi9*miiiU9

itt

operatioutbus

\^J 1 egrts caulte repugnare.

tvif,

Simpliciter tf o egra co:po:a beterminata funt eo quod faci/

liu9abegri9caufi9vineantur*abeoquodftn multum ali


qutd ^nrvirtutem operarionum belmquarur.
xvitf.
Suw tf o t>o:um vtror" q$ in medio neutra:* que vere bicu
tur nctitra:* que cum latitudtne quadam.
xiU

X biutdttur tottu9 fanttang latttudo in treo parte* to/

e* titudiue bibente9*ipfa9multa:qua}z p:ima qde

ertt

fauos co:po:feeunda tfo egro:tertia neutrojr.

XX*

*pr qu!bu9betncep9 fnntegrotantiaco:po:i9leftoni9

fett

JjLftbtliu9 operattoitum beterminata.


xxi.
jta Okntia ^o t quop mottone9 towt bclinqtten te9Mu t of

vJuo perieriit:manifcft09l?abet termino9.Quecunq5 ^o


m maximtd quide *?ifcefrtb facile
3 *

tiiirma^ ^abec oRationes

<>

^
Uberfecundud
IWgenus lefionieneu trocontrario gticipaneconfiftit
Ii

bifpofitione

qua *i ipftm neutra btcimue nominart.

int \h
xxii*

2E>nib*l?i8 t>iiudicati8it6$m ifrasre? nSm fcfu.Riculfi


fempttcrne pafltoi8 irrepere t> ogmcu
xxtiU

O;
-%n i<'ol?opqfmantco:popegro^ftno vt nuc
1

"

eitt cft
i

>5\exiftentium quantitate ttftantie btfferut.


>

'

BOnetibus nobie ouo9 ejctremoB terminos

xxiiij.

contrarios

alterutru opttmacopone z nucfaeti egritudine.Confi/


deraitttbu* tfo cui pop funt vtcinio:a:s q^pbatur co:ga: p:<>

ptnquius ent ert optime componi fanum:qd tfo ab 1?ac longu


U8:ti tfo egrotati^ppinquiuaegru^vtro^uqs^o mcdiu equa!i
ter ab vtroq^ ab e(Te appares neutru erit l?oe . Optime crgo
componis co:po:i8 bicte funt cognitionee . eficientium tf o
ab l?ac equalia quide numero funt \>is gencra;* magi8:s mi
nue fciuidi potetibus i (epjxtte in trce latitudtnes. ^ xx v.

Stgna tf o egri co:gid fimpFr oicemu8:ex twe emm erut xe\i>


queouelatitudine8 manifefte &e$m ergogenusoictu eft pii
;

Bsinoptimecoroponisowtionetfmtfo fpeciem nunc tncef


p:iU8 uobte Mutdenttbu8 parte8.
xxvj.
QDattuo: aut funt eay &tflfenmtie oes. qdd ent em funt
priitcipales: qda tfo ab iIU8 e*o:te fut:qda Vonectf alia
rum oitanf neq^ alie eaiz inmtoe t>abete8 tftutes % regentea
ca8 bitanfcqda tf o * \mtz& fimul i?ittc influetes.
xxviU
flttincipalia igir fut co::cereb:u: epartt tefticuli.

*pr 35 illfe

XXViiU

o ejcotfa funt:* illte famulantur neru i *X$in*


JXlis meduUa cereb:o:co:di tf o artene: vene epati : femf''
ttalia

vafa

tf

xxix.

tefticuli8.

tfo feipfa reguutcartilago olftum coniunctiotmS/


Xlpfa
b:atarglandula:pinguedo caro.

XXX*

*rh* *~? 7^
*i

#%u >

^ictiw/

ie

T3T

* omneo yteo coe l?i8 frabete* ad

fuiipfiua regi/

JXmeu arterij8 % veni9 ^neruis indiget.


g~v Hpilloutm ^o i vnguiu^ neq$ regimen eft
vAseneratio fola.

xxxj.

altquod:fed

xxxiU

f^ cquidempartiumfuntt>tWerentie$ftgHa^o vniu(ax>
xxxiiU
JL " iu fq5 crafeo8 beincep8 bicentur.
uobto faciettttbUd.Sunt eni5 quin
gener i cog!totionu eiU8.lp:imu qde toticapiti8 fcifpo.

Ifctinctpiu aut a cerelno


fitata

^m ^o

fenttbtlin opattonu w? vitiu. terttu opatiuop.QrtS


puncipaltum:? qntu naliu Sliud elt geii*iu ^ie oib^citcr^

Te$ni15a\ieni

bm

*ib fefa qtie ejttrtiifecuo ei

acridunt alteratfo.

miffj.

rri Otius quide capttia sifpofirto e* magnitudine * figqrci


J

xjcjcv.
JL eiuo * capillomm accipitur.
^i^ruum verocaputp;auecompofitiorri0cereb:ip:op:l

Jbfumeftfignum.
xxxvj.
Hgnum tfo non ex neeeiTitate bonecompofitioimj eft fi
.gniimtf euim p:optcr vebemeiitiam factu eft

m agnuro

tme que mert tf tutte tii maten am multi ? boua opantis

bo/
numertrtgnu. Sttfo .pptcrfolaj matcricmuUitudinenobo
num cft figniu&eterminadu ergo eft ejc.ea figura * ex bis que
beoriatafut:figuraquidcfibonefo:meeft.femi? enim bo/

mimeftfigiiumbocfriBtfoqucabeonata funt vtfi collunt


foite eft:i in alijs oflibu* optime Wfpofitu eft: d omne cfi
etus neruofam eft i pleuum s viuidu. Jp:op:ia tfo capitis fl
gura eft velu t fi videae fperam perfircta ceream er vtraqs par
teleuitercomp:eflam.Tneceflecftenim fcuiuetaUe gibbofa
quidem m fperam pofterio;a fieri i aiitcrio:a:rectio:a tf o fic
xxx vij.
n que ejc vtraq5 parte,
>- 9 tfo tfm occipitium eminentia fit mino: alicui': confide/
ra a neruoe collum cum alija ofltbus fecundum natu/
ram fi quidem t>ia fe feabenttbue indfgetia materie non tt*
tfa imbecillitate tatiter factum eft l?oc.3neptio:ibus vero ejrt
Itentibue tiifirmum eft p:iucipitim.3u pluribue tfo fecunduj
occipitmm indigentiam imbecfllitae eo:um que fcicta funtT*
quitur * rarum valde a tale contfngit. fSroffius tf o feciiduro
occipttium confidera capu t eodem modo ctfdem in toto "ma
guo nato fceterminatfe.Sn plunbus * \>ec bona figura facta r
!iccp!?alido9 bonultgnum:$quidam medicouij poftenPce-

a3

reb:um uominant:queadmodum igifccftpofterius *>etermi


natum;fo:mavelutIaudal?abetecomi(Turam.Spine^o p;i
cipiuml?ecpar3cft*periUamomnium0m totum ammalig
co:pue fiunt ncruo:u5 actioneaUpfa tf o pofterio: pare fecti

dum fe in omnibu0pauco:um fenfibilium participat

rnulco

rumtfoopcrattuoumi.Sicigitur anterius feufibilium qul


dem plurimo:um.pauco:um tfo operatiuozum. 5taq5 t>ec c
benet>ifpofitaperrecta8l?abetnaturasftii vnuquodq^ p:o
v :iae.adem tf o * in anteriozibus capitis eo:um que fut ftn
fronteoeterminatione6funtt)i0qiicfut ftn poftcrius acl
uitatem * magnitudine eius nobie rcfpicictibue a figura: * q
(ut in bia fenru^f.vi0im,6Itum % cdo ;m, aiterqtru enim

itf

* ' *if*
!*,-

'

JSbev fccundua
muicem atteftantce * a ptfdd^fo nat
pricipn vtutu* vi 10* p: ciptfubie q ab eo nata ftit. rrr vii|
nryiftmctpaltum timcn opattouu vtue * vittum crufdej

ftint eognfttones * fibt

Jbr^p:incipij foltusfrn feipfum futcognitrce.Boco at p:i/


ctpates opatiouce c\ que a folo puctpio finnt.
rr nr.

nrr Ucilie igitur inteUcctua fubnlts fubfrantie ccrcbtt cft co


%U
moUis:* memoua perma*

XL^tttio:tardit46 vo mtellectus pmguiono.

XJ

SJcilttasvero&ifccndi

eft

Xunentis,

rfj.

Stc vo % Dtffic 4rae ^ifccdi ^urcjObliuio tf o fluetitf.


f^V Z benc mobtle tn opintombus crt calltde mauens
:

rlrj

ve,

VlArorrigide.
%\uj.
-ry-BI?uc vo mu>t videni fcuo fceefle genera cogntrtonum
JXqueexp:incipio fufccpi &iccre:vnum qutdem naturaU
*m:alterum verocrtriufecuDaecidenrtuimerit autem conv

munia &e vtrifqs ratio.

or \ 3m

rltiij

eucratum cerebium erifrit m quattuo: qualinv


"rceomnw quc tucta funt feabcbit cum modo i menlU>'
fi

ra vi fuperfluitar ee:quecunq5 pcr palatuimaut nftrcfttfut au>


ree:aut oculos purgantur:? i?ec fcabebit moderare:* mintmc
ledttur ab omntbus quceunq$ crtrtnfccus calcfaaunt tnfru
jrlv.
gidant:* freficcant* l?umcctant.
rry 2UibU6qutdeiufanttbu0crtficntibii6capiHifiunt fub'
J
ruffi:puert3 verofub:ubei:perrectt0vx>rubci. dfeedtj

JL

vcroquodammodocrifientcscrtfpoiumcfimplictum.i plaj
noiuni neq5 calut fiuut fac!liue v
rl vj.
-prDdire vo op3 que Mcte ftmt * que ftceude funt cogm>
JTLrtonee vt tn bcnc tcpcratie babttatiombre. ^ rlvij.
Qvecunq} tf o Qm captlloe no m regiontbue tantu: fcd 111

r;umo:um tcmpcrautta,ppo:tioncin Ipabenr tcmpcrart


que funt tm cercb:um.
rlvnj.
Si tf o caltdtue temperato faerit ccreb:um:m tf o nlteraj op
pofitionem eucratou :fiquidcm plurimum fuent calidiua fos
tto:a omnia que fctcta funt a btccdn ficnt figna. J6:cui tfo ftitic co:um

pcrabitnda*ttacTificteleuia:ccmuniB^obccratiofit in om>
nibus que ttcende funt mil?i partibu8 earum que in cmnib*
rlir.
tempcrauriie t?iccnde (Unt cogmttoncs.
jpv iiicepd vero figna eius que tn ccreb:o eft caliditii/

V/ tismlpieque piiusMcta funtrubicundiota* calidio/

ra

qucmut circacaputomnw qucmocuto vcue fenfibiica.

Zfgniak'tnl'
feotom natotum ctriua in captte nafcuntur t muftunt
qufdem calidiotibuaextftcntibue bcnc teperati* nigricfbt'
tees crtfptfiuntmon multum*ocalidiotibue:fttbtubci qul
ilem ptimu fiunt:t*indenigrefcunt:accidentibu6$o etatibu*
caiui Hrnxt n m.igi'0 plurimum ttltdiifupcrflutrntes vo m p
latum i nares * oculos auree bzeues t frigcfte f>ie funt quJ
do irrep:et>enfibilfter fani funt.iftcpleto atft aliquando capl
t< connnue *?majtime hio quando fcicram negligenrer obfcjv
a.inrl?octale3CCidit:plurimaquidem fednou mdigefta fiue
ttoprtfi

fuperflua.ifteplenturautem*grauautur caputcrctbis cale#


facientibue c potibue * odottbus * ertrinfecua accidenttbua
ommbud calefaaentibue in quibue eft * continens aer. Md'
I? uc autem mogis fi non folum calida flnt talium natura : feJ
* f?umtda:bzcutbu6 fomnio fcuwftnodi temperanrie bomm J
I.
rur adbncmepiofundt lpfi funr.
BifttgidtotiBcJopottetcerebticognirtoed funt plurfmsi
fuperfluafeii^pt^iaeffuftbneetcttptlli rufft * reetf*
tnanetites * poft multum tempue nafcentes fubttles * erite*
p:imum.tfacileacaufiefrtgidi*leduntur:* fcn ide tepu*
lefioHie catarris * cotrijis confumunturmecft tangentibus c
lida que circ.i caput ftmtmeq^ infpiciuntur rubea:* oculotu j
vene mutfibilee fomnolctiote^ quodamodo ftmt.
\U
3cctoii9$ocereb:i cogntttoncemon ftiperfluueft in cfr
JOflurtonibue*fenfiiumperfccrio: vigtlantee tfo fttnt
captUoefotttlTimoefeabent cittfltmeq$ pioducunt jiati cri/
bteui fiuimfnimidiotie vero ct
ft>oe magie cj rectod calut
rebztcapilli fiunr ptauiauon omnino calui fiunt * fenfue \>t
betee ftmr f fuperfluttarum muiltitudo:* i>ec qutdeni ftmpll
Itj.
ccs biftemperantic funt.
a0mpofitaquidemcalida*ficca:pzima quidem eft 0m>
quam non flbundMitee funr fuperfluiratibue: fed g>
fecrt fenfibue:* vtr.tl itnTtmi * calui fiunt ciriue: ptima rameii
feneratiocapiUotumcitiiTimaefteiocpleniiTima:^ nigri ca/
pillt a crifpi fiunt * c.iltdt funt raiigcnribue caput * rubicundf
Itij.
ftatue rempoza.
t>fq5
B3*eror>umiditae ciccedat caliditatitparum quidem
fupcraggredicntibue vtrifcfl mediocritatem fit bonud
colott caliditae:* in ocult* vetie magne:* fuperfluitarc*

>

flurime mediocnter bigefte * capilli rectt n ftibtubci <r n8


calut fiuut faciUMReplenrurautem f grauanturcapttaac^

sii|

JJbcr fecundua
kfacfentibu&fito &umectcutur:multoma8fiflatfm fop*r
abundantiam r;abeut fuperfluitatum.Ouando tf o ad pluri/
mum|?umiditatis*caltditatiavenermt egruml?i6 caput f
fugfluttatibus plenum * facrte ejc calefaaentibus z ^umecti/
fibue ledttur inotus $o pie femper contrariu6:opttmc $o
inbo:ea&egunt:neq5excitaripoflentvfq$ad multum:* ad
fomnum conuertcntee feipfostfmiltter * grauantur bo:mie
tee:s vigtlantes:* fantafias vtdentsfenfue funt impcrfVctf.
tfo multum temperato fit calidtue cerebium : parum Vo
fcumtdiue remanebunt caltde crafeoa cognitionesrmtfcebu rc
t ur autem eis leutter (wmtditatis cognitiouee velut ecoutrs
rio n fi multo qde fit l?umidiue cerebzu? paulo tf o calidiue:
mamfeftc quide erunt vefeementee buund tta tis:leuee vo cn
Itdttatis conitione0.luta (\ qualitatee inteduntur : * figua
runtintenfiora:li^oremtflreremittun^ ftgna. Coie *o ra/

&

tto eft i?ec \\\ omnibue fon coptoionem &ifteperati je.

liiij.

HTfogide vo fimul a ficce crafeos cerebzt frigidum i

finc

colo:e perficiunt caput quitum \\\ ipfta eft . Sempenn.


cpoztet meminifTe eiu&que \\\ pzincipio fcetermtnatiouis b<
cta funt:confiderandum autem quantnm e* l?umo:um craf
4ialteraturquectrcatUudfunt:flatim^o fcutufmodi crafea
fine veuie circn oculos funt:* a frigidt* eaufis cito leduntur:
tdeo ineqiualtter funt foui.:HUquando quide leuiflima ffit capita:*n6funtfupflueeffluxionee:aliquado $oco:rifte a cw
rarriempmncaufiscitocofumunf.Senfusfoeia in puerf/
cia qufde pfectt> puectie tf o emarcefcut citiue. *k vt bzeuiter
fcicam cito feuee circa caput funt omnes ideo canefcunt citft
CapilU tf o eie nati quide veniunt vi* erillee a ruffi.^ccedcti
t

t< tfo

tepo:e&ommitcquideampUn9fngiditate

$ ftccttate

non calui fiunt plurimmecontrario tf o ft accidat (iccit^te qut


dem ampliue bommari r;umidirate:frigiditatem tfo calidtta
te parum Ipmufinodicalui fiunt.
Iv.

f^Dmide

vero

*i

frigide crafes cerebii grautter faciunt

JL oto:mientee?fonmolentos:'x

tnutitce ferifiW$~*factIc

p.iaentee a frtgoze i facile repletoe caput: * faale pactenteo


Ivj.
eatarrum t coin^m neq$ calui fiunt fcuiufmodi.
I vij.
R^ec igitur fttut figna e a^ que in cerelno crafiuj.

a36r;i0ergotendeu3 ad vnuquodq50:ganumfeufus

tci

ee coguinoueo tranffereua te fce alio ad aliud * fufnaet


iriih
Wro tn ocuits tautum &icere.

***

(f

--%egnf0alfrni

gtok Bfctincff crgo tangentibue ocult mantfcftefBnt caltdi*


*&Z,mouenf ficiUue * frequcnter a venae latae t>abcnt:caU
dt ftmt omnee fi.frtgtdi ucro qui l?is contrarij:l?umidi qui/
dcm qut mollee ftmul <z multc l?u midita tie fiun t:fica ucro $
fcurt fimul s artdt funr.
Ujc
^ry leduiif qdem a fimilibuecaufie foe cr)irt facilenuuJ
\^A tur o a cdtrflrijs fcd modcrato vfu.
!jc

BX
*

fyoc

communc ni omm cognttione crafeoe omuie p>

memihifle opo:tct-.
:Hgnitudo to oculotum
tie

\xt

cum ;ppo:tione qdem f

opev/

S3H.rationum tftute multttudtncm fubfMtie eiicrati ex qua


oculi facti funt oftenditrque tf o fine pi& multas qdem fubiti/
tia: fcd non eucrati t>eclarat.K>aruitae vo oculo:um eu;ppo3
ttone qde* tftute opcrationif : paruam cjdem fcd eucratam
&edaratfubfritii:exquafactt funt oculncumno #po:tionc
to quadam % vitio opatiouu rmparuam fimul * mutilcm eflc
flgmficat fUbftatti

ocuiozum.

Ijcij

7Y & tfo quc funt fecundu colo:ee ficopo:tet fcctermfnari


VlAglauciqdcmoculifplcndcntce^umiditatc pura* non
tnulra:lumiuie fplcndidt funt conttncutiamigri
mcdij autcm funt fru mediae caufae.

6t,aucue

tf

ecotrartot
\x\x\

o oculue autpptcr magnitudme aat fpledo

rem criftalopdoe aut in fummo pofitione:aut per fufr/


i aquofi l?umo:te qut efl m pupflUm paneitate *z puri
tatem fit oibue qdem fimul puentetibue funt glauciflimi.Sf
$o l?cc qdem l?o:um adfiut: t?ec vo no:magie a mtnue in gla

tilie

ttcediueconfifrunt.

*r\ Uger

X &au

tf

Ixttij

o oculue fit aut jppter in p:ofaudo pofitioncm

ptopter paruitatem crtfrallopdoe aut q: fplcndtdu


fubtile frumtdttm:
mttampUueautpurum ttoncll:autp:optcrqucdam l?o:um
nttt ppter oia natum eft ficri magte i mtnue tn eie queadmo
t

rutilanepcrfectenonefbautquoniam

"
trv
^>-X>bttlcqdcmr;uiufmod!l?umidum aquofittec ampli*
factunt r?umtdio:cm fccmonftrat oculum queadmoduj

dum tictum eft p:iue.

Xy

Urvl
fptffiue * mtnue fiat ficao:em.
GTfttfrallordoe ucro fiqdcm fcurtue f\t ficcio:e opcratur
oculum sfi ucro molliue rjumidiotcm.^Jta uero vt fi qd
fUperaddatur contempcrantic fubttUe ficcionm:ft rcro fccll

ft

ciatcontrartum.

(X otl

liberfircandue
TTfJ-tr ftrtmdifccuiidi Ub:itt#ji&omini5alitfjiqU<r

df

tt co:de.

-co:dfeautcm crafibus
t>eiucep8 Dicaf pus bec commernor jtibu8 no /
bi8 qd vnaquicp ptem calidto:e? aut fngidid/
rem:aurficcio:em;aut bumidto:em feiplafa/
cta crt*e &ictmu8.n$ ad aliqua alta coparircs^
tucuq5cnico:fi.nquad:inatura frigiditfuuu multo calidius

caUdufimo cercb:o.
|Stf 3Udio:i8 ergo vt ad ,pp:ium

<(! frn crafin

i4"
<

c otXxk

W*4v

modu referam^cotdia

f/

^SRfi^ infeparabiUa qdem a famttiana bec ftint magiittu/^


do rcfpirationi8:* pulfU8 velocitaa:* frequetia* audacia:*
od actiones imptgru.St vcro co: ad plurtmu veniat calidtrai
eit eie % maniaca cefiden tia. ft autem i p ilofu? eia
pectu8:*quecirca l?p pocundrfa * (>t8 p:ortma:m plunbua
vero * totum co:pu8calidum cr. caiido co:de fitmtfi majctmc
contra operetur epar^tcentur autem paulo poftertu8 toti*
tis:furo:

<o:po:i8 cognttionc8.
nf
au tem la titudo pecto:t8 ca!id i co:di8 cognttiomifi %
buic aliquido cereb:um marime ptra operetur quan /
do aute fpuulio medulle magnttudo,ppo:tiouaU8 eft itti phi
rtmu:* tanta fant fpoudtUafou magiittudmem cjta fpinalts
meduUa:itaq5 ? fptua tora.oiiiungunf vero tbotax ad po<*
lierio:em ptem 0m longirudtuem qde^ equalie nietbafremfr
fcdm latttudinem tfo cum quadani ,ppo:ttonaUgroiTitudinc
fpo!idtliu:piunctio fit fon tlla" fpinaj cum tf o calidttas co:di#

aSt

triatafueritau0metabittt>o:acem.t.t>ilatabtti5m

mam

gfia

tiouem ,ppo:tionabiltter t> uiii8 caUditati8:tdco etiam t cunt


tnparuocj[demcapitetl?o:ai:pofit<? fiierit:maytma^m coi fit
eognttto caUditatiejqft vo tn magno pu^mnyime * fc>oc,ppzf
m fignum eft coidis frigidio:is:fi vo ,ppo:tionc feeat cuj c
pite:alij8 fignt8 &eterminandum crtt X>e co:de ita vt tx tt?oi*
<t8 cjtitate ml accepturue f\e.
tttf
fngid io:i vo co:de puUiie mino:e8 funt coplcctert
b* n5 tn er necelTitate tardio:e8 aut rario:e8.
v
SpiritU8V\>fiqdem ta"tonitno:tbo:arfit$toco: frigl/
dtus pulfib*eft,ppo:ttonaU$.Si tf o tbo:ar mato: fucrit
fm cjntate co;d? frigiditate i mmojern tantum;fcd cardta

XTTl

Zt0nialitnf
ron bedaratpulAim natura.
*f
rri aieaittmidit curiofi:Ttt63ui0pfloirP95 pect*:be
'JL puitatc^oet^tcrmitudut^vtpuus^ictiicrt^ boc
vero f &e totm* coipotm quctltt.ite.
vif
B^fccu tfo cot pulfus operaf &uno:eo f furoie no jrniptfi
qde:fed rVrocem f Difticile plocabilem vt multu* to * to
Irum coip^ficcu fi w6 epar ptra operef.H)umidto:td
cotdta

figuafuntpulfusnnolles-.f contaetudo f icile mobilt9.id tri


c ficile placabilia i totum co:pus bumidius : mfi ea que fnt
ep ar contra operenf
viij

Secuducopofttionem *o maru cjliratu bifiempantteco:di0


fic fe b ibet.calidi qdem * ftcci coidie figna funt pulfus
mjgni* veloceef tyifltf ft>inr>fuutmagni:f veloces

t>urt

f fre *
qiete9:f multontigta ad velocitate nccedut:? frequetta noti
erefcete m ,ppo:tionc co:dts tbo:ace.
it
Hfctiiu pilofiiTimi funt bi m pectus f bf pocudria:ad
.lctionea vo parati f animofi f velocea f rprintci mo:l*
bus:f emm furioft funt f fctfficile placabile9:be rotius ^o coc
f>o:ts crafi adbuc f tboiactfs ampUtudine,ppo:tiouaUter
que pu$ Mcta funt setermtuandu eft.

itfofrumidtkisoprtnueritcii calidttate:ptlofi qde tmnuti


bie qut ue otcti funt buiuftnodt f pati ad actiories nb miu*
iIUs:h5 tft ferocioies tn taro:e:fed tn tri tni patt.Tpulfus $&
tnoleaf magnt f velocee f frequetes f fptrtt*tbo:ace qd'
potfionaliter fe babete co c\\ fcn eide fotm J ertt fU'*6 pnifib*
jftmote tfo ettftete tito velocio: f frequetto: eft pdtctis fpt
rttuo cpto f tbotat mmo: mult.i f>o couerfione m crafim fi
eta f m arime fi fm bumidttatem icctdit bec pterea que btetj
funt adbucf
putrtdaaegritudineaer co:ruptie f putre^
fcentibueinei0bumoi!b*incidut:f erpiratiouee maio:ee
vcloaotee infpirantibne f tn pulfibue fifroles velor.
ipw X> mdiotee
f frigtdiotie co:die figna:pulfim mo!>
J. ^lee * pfttetudo timid i f fotmtdulofa f pigra.Sunt ^a

f nudi pjlie bij ^5 pecto:a:f miutme trafcunf :f in

tra

n^

futit

parati.(Qd
arca tbozace f totu co:pue bi^ que ^ua btct*
lUnt fitv t>eterminandum efl.
xii
^o f ficcumcoipulAte c\c}em Miro^operaf
f partto6.Spintti0^o fiqdem^ppoitionabtliter frigtdi
tatiparu^tbotarfitcompetetearfiuero maiot.rarum f tar
dutn.minime vero oium ir4cun<U;l?ij coacti^ameu aliqbuti

Hmtgidum

Xiberfecundno
trtfci

feruatimcmonlStint vero i t>i non ptlofi pectow <#

U5 ma.rime.23eparuitatc uero tfcowcis % totius co:po:is fH


jciiJ
gtditatc fimthtcr &eterminaudum eft.
communc tn oibns \?w que t>icta funt comemo'
rantea quod quecuncB t>e mo:ibu9 attt nuuc aut f m aii
fim aiicjj; fcripta funt owtionem ad agnttionem crafeos : noif
p:o bonie aut ptauie mo:tbus ejc prjilofoprpia cycerfitatoy:
fcd p:o naturalibue vnicuiq> fcictum ctf.

QlHum

Zertia pars fc*i lilni tegni bominigaheni que eit frc epate*

Ibrtfe vero calidi cognttio>


nce funt ueharu amplitudo colera rubea tnul'
ta.TJn

tcmpo:eueroaugmafhce

lidio: ettim eft laitgute

etatie nigra:ca

ei6#;ppter boc vniuer

fum coip"calidiii9 nifiea que ftu coi cotra opc


reufttenfitas uero eop que m l?p pocumjnu a ventrem. ij
R'iftigtdio:i8 uero epatia cognitiones anguftta vcnaruj:
flegmaplurimufanguisfrigidio:* vmucrfa co:po:t*
feabitudo frigidto: nifi ea que circa co: calida fuerunt nuda
uj
piiie krpocuttdria *i ventcr.
B5ccio:i8 vero epatie fangufcqmdem fpiflio: n paucio::
vene t>ure c vniuerfa co:po:ts t>abitudo ficcio: vel
fcurio:.

iirj

f^ DmiiJiorid vero eparte cognitione6:fangui9 qdem pto


JL rimus feumidus vene aute^ mo!Uo:e*:ita vcro * vrtf
*i

uerfum co:pus nifi ea que circ^ coz cotra operenf.


v
Udi qde fimn! i ficci epatis figna pilofum l?p pocutv
.drmbejrtrum .fanguiafpiiTio:* paucio: amara coler*

02f

multa:circa augmaftiea $o etatem nigra

veitaru

amphtudo

o *i vuiuerfum cozpua
vi
QShditae fiqdem a coide prumpens vincere potcf! pi5
pentem ab ep^te frigiditatcrmquemadmodum * frigidi

* fcurttia

ita

tf

ta& qujdem cahdttatem.


vtj
Uccttatem fa> impoiTibite elt ad contrarium a co:de r>U'
midio:i facto adducf.
vitj
ia vero eft que ab epate bumtditae eoiuj que bicta
fuut:*magi9fiquidernabcaque inco:de eft vmcif fic
cttate
(iccim ab tumidttatc.
ix

CT

Xj

md
$

Ztgnt0ah'eni

m^nttd vero ealiditate amplius aut mtnus

frigidirare:f1

enim vincitnlia eft l?ec earum que ab epate p:o:um


puntqualitatum.
x
m&nife(Ki eft ergo qiii ft. i\\ idipfum coneurrat ncipiop
vtrouiqj crafeertotu co:pue pfccre circa eas fcifponef
fcicenf ergo paulo pofter^toti^co^ia cognitiones.
%i
Emidum qdem fimul s calidum epar minue qdem cali
JL Mocriccoeaquecirca feppocudriafunt operar ptlofa.
cile

f^

iplunmum tf o fanguine i vetiae magnas * coigie feabitudi/


nem ]pu m ida ? cnlida no ea que circ^ coi fuut cotra opereti
ft

tur.Stto ampliuavrrifcBquaiitatibusauertaf abeo qdfecundum nam p:umpte confumunf a cococrptm ijs s putreraci
cntiinieegritudinibueadbuc^omagiefi plurimu augeatur
&umidiVpaululumtfocalidum:fiuero econtrario parum g
dem feumidum : plurimum vero calidum:mimme uero ci/
coct>imifiunt.

jrij

ip^ Dmidius tf o frigidius epar line pilia quide^ feabet (>p


JL ' pocundriunufanguinem uero magis operatur rlegma^
ttcumcumvenarutn$racilitatc vntuerfum co:pusfuniU"
rer fe feabens nifi ea que a co:de funt ad contraria illud tranf
ducaf :fri$idurn vo * liccum epar pauci fanguinie *i gracilium
venarum efrictt cotpue:* frtgidius i \?y pocundnu nuduj pi
lieanfi ^ l?ic vincat co;.

O. u ar ta pe lib:i fcdi tegui fciTi galieni q elt be tefticuite feqtur.

4Efticulo:ti5 verocrafieca

lid^guidem maamejgcjicrea efr -Emafculorus^ kTtjjencratrucjjcjti^pubefcut eis gtes genitalea^if


j

^f^a^verqcrafioeflcontrartaIbumtdaqde^multtfcminis* feumidf

iij

effcfic

itij
cnueroipaucireminiscfmediocriterfpifTiefl.
02ttida ucrosficca crafiteifpiflfi fcmiuteeft:* maximc
generatri* mafculotu:* citiflime ad collum ejrcitat:a pt%
ctpto etQO % rjuiufmodi citifTime pubefcunt in parribu* geni>
taltbus * in oibus in circuitu fu i:fur fum qdem v(q$ ad regio
nemcircavmlnlicu:t>eo:fumv"o vfqjad medium coxarum.
t^ulcowif eft fruiufmodtcxato ftti0^dreilfrem:citifnme

wol^Sf^cogaturn^t.

Ifctr$c6dn*
OOnttenfeWftadeealtditate* bumtditatepflofiqdcni
.miifbutufmodt bif qui Dicti funttmultt tf o femini8 ma
gi6.no cocuptfcunt vo magte alt j*. Sufficiunt vo fine lcfione
tn.igts vcncrci8plonmi6.Si o fatt8.iugea vtr.iq^tcalidu
bumidumo ftue lcftoue abfhnet a vcncreie.
fr-vo iii

dr

r
].
h^yr^d,

*>

fl

qjvcbemenreefuntad operatiotie8:aquofum vero*tenu<


gemen et6 n parum geueris vel non generau8:i fi gcnerat te
Itiina6gcueran6eil.

j^uU

vi

Ct' vtro fr ^' * fcumidf m cri*fes fiunt tefticuUmuda


^J unt ^* fu,,t ,n arcwtt* pili&* tardc coire incipiuntmc
vif

Stcca qde * frtgida crafte ftfle qde pturimus ct que


crafr.fpiflTue vero femen ei6 * 6tb*magts eriguu.

frjicta eft

viif

mOtiue vo eo:poii6 1?abttudine6 bicte qdc" funt ptiU6

iii

t>i8que aflihulanf' coidi c epatr.froroinaf vero ItmiUm


lo vebcmcntio:em Dabctie memb:i$liber marum qualita)
rum qua6 * opatiuae nomfnamu**
\t
rri OtWQ *ocov&i& tMbitudo in illfemarimr bfftcrntf pri
J
buequeeucp videntib^mo fubiaccnrmiufcuUvofunc

JL

l^ie ofbueofTibuecircuuolutu copofitequedi carnee funt


tx ftmplict * pim carne * ncrui6 qbU8 b* circunuolute func

pio pma citi mufculoir fu bftitia bec eft vracft ad eoe tfo c6/
xtfop velut riiii quedi funt nb coplectetee eojr
|Ubftitii:fed feruiete8 ad pferuattonem.
jc
jp\ ?cettf ic^tf * eo^ cr^eoe cognitionee m bn tempata ba
tienieria )pcc

Vy

bitatione.pmutit cuibifrepcritje regionu ctttce frn fc


fo:mite8: co:ruput qfda" cognincee-.ita tf o a ftn bit tcpera*
ei rcgione t$t mcflte fcigm foliatiqsnuduerponat n pmtt/
tabtt eaf cegttftwe quecwtf ft colo:e8 fUnt:* in mollicie <rtt
duricia fon cofiftetii.Si tfo vt btt tcmpataefr regio:ta c ipfc
bit tpata bicta vtaf.ne<B erut^in fole iaceat

nudus vnaqnaq*

vmtna t^egene^fic
^ic plunmumec^ vt qdaj mo:c $$ini$
<te crafeoe bemiftrabfii flgna:quafi in pi* igrf
tn oione futit
^
rt
ra *)ttedamiam intetlectum eft.
^o crrfese co&xitionc* m totJ awti8 babi
rodiitc funt:colo: qde cr rubeo g atbo comirtogtCapit
li vo rubet^ mcihomterjnixricrilfeijvttn ptunb*: mt&ipcrv
ta6 vo carnofita8 in $titate i qttalitatejmedium cnim pfeetr
cfi buiufhtodi cotpne o?um fnpfluftatti vt becMcaf tntetlt

OOmpetctt6

b x.nccefTe efl enim ft>tflu5 co:pu8 ad boc bicrf fpifluf


^teuuefinulircrad^uc^mulramcantcm ^abcnd? pauconi

paf ad

<

X*gw0alienl
#antcm*aMflrum:*mncrum:motle:s Snmtmtf pflofumrC
fiudumpiU6.nibtl tgtturl?ouimeftmediocrc:fed quafi po >
iicletiregutaadfiimmumventt mediocritatis vniuerfetvt
taugetib^qdeiicqsmolle neq5t>urum appenr:neq$ alidum
neq5 frigidu:videfib*tf o neq^ ptlofum neqi ntidfi pilts : ncqf
jrij
in-oittJm :ncqj craflitemeqs aliep alii frite tuteperittam.
vo tempato caltdto:a qdem flunt 116 tu fcumtd*

QXJecuqj

^fcim ratto cft:ap/


fuut cati >
rnbea t nigroa
4io:a:* pinguedtntemm* l?abctta:coto:e
aptll06ljabeiitia.
ntf
Hltatdsori* crafeoe coigte figna no pitofu* 1 pinguc fri
gidtrigM^.Colo:tfoeocucapilli6 magte ruffue:
tnfta tf o fngidttarc eriftcte Untda quodiwo e aro.fed voct

o:a aut ficciota ftn carue.&e I?i6

eitf

p aret qde * tigctib* catidio:a tito cfto fcdm craftu

re?fuerudo qbufdimedico? e t>06 talcf ptubci

SiCvaf

ccloiie.Tiitf

craftegracitio: eft * t>urio: bti tcpcrata tato


cio: *tiiz$o ,pytma figna funtl?i6.

*v

Ebumidaueroaliafigua quidem fimilitermagie carv

nofa
lr

$to fic

vero moltio:.

r vl

Z m*6p?tationem rMnnrum qlitatum qua fiunt Mftem

_ ^ per .itie copofiti coguitionu fo:mi ^nt:caUdaqdc^_fiC^


c^ crafifl pttofio: fcurto: * alidto: * minue pi7igu:6cff*grlt
ctlliei uigricapiUi:fi$oadampliU6calidita6 veiiut* ntgrt
colo:i6cutt6.

xrif

tf^Bmtdatfo*calida erattemollio: *cattdto: ftnulto *


J. ficarnofio: opttma crafi iucptu 5 aucte fuerit vrreqs cjlita/
fc6.2td plurtmum tf o aucte putrtdte confumif cgritudmib*
cacocbimicitofiunr.Sic^oparum qutdem bumidio: fir
multo uero caltdto: mollio:e6quidem parum temperato t>l
tale6*magi6carnofi:pilofio:e6 non modicutns tangenrib*
parumcattdio:e6:ntgriverol?i6funtcipilU searonoif
vero parum qdcm fitoltdio::multo vera
|?umidio::molU6 cft l?i6 caro n multa * colo: comirtue tx al
bo 1 rttbeo et tangentttuj6paululum calidio:e6: vniuerfalL/

non

line ptnguedine.fi

fcrjwoc5^tcercq?fmcoputattuacrafeo6 fcmper b naltfTa

^TvTiT
yj *^igidaToet>umtdacrafi6paululuqdem vtrtfqsaug'
jVI m etatto fine pili'6 efhct alba cr mollm tt fptfla ct pfgui*

ijualitati6tfiabunffigna.

fi

vero amplt U6 alia qlttae augmctef confidcrantur figna qu i

<km ftti ff?oitioncm augmatfationteqCitatu.eolo; vero c6

cwcbm

JJbevfecandm
opfllts magte ru ffus quemadmodum * plurtmfi vtrifi^ siug f
tnentatis Uuidue fit
cta cutis colo: :fi tf o tnequalis fit aug /

tfKntatioqUiUitatum.&ominabunf magisaugmentate quaji


tati8,pp:iafigna.

xix

jrr% vero frigidum cnm ficco equalfter augmentef matur* -"

JO

liter cwurn i gracile feabef eoipus <z non ptlofum s tm 5enttU rrigi(1um:pinguetiouerorimiliter ert niets* gracili'
busejciftentibusDifperfaefrper carnem.capilli vero coloi
jpponionaliter funt menfure frigtditatis.
xx
Dfictdete vocalida ificcacraG tempo:eper migmaftict
etatfcmfrigidam cficcifrabitudovotaUiigracilis qd
fimuU&ura *melicolic.iefr*,ppterea nigra fimul* pilofa:
t>iiante tf o altera qualitite muttmattera vo parii a medioer*
tnutata tmabunf qdem &i1auti8iigna:niediocre8 vero erunt
dlteriiiB cognitionis.
xxi
omntbus tfo que pdicti funt * qua tyidih funt:c6i9
agnitio crafeo8:fiqdem facile frigefcens fir pareuut fri
giditateaut rantate fit:fi vo btffiale frigefcesraut calo:e:aue
fpiijitud we. Si vero cx t>eficcanttb*fit aridam * ficctim a t>if<
ficilemobilefiaterficcitatefitquemadmodum fegrauef (m
midue ab r>umiditate.
xxif
OOnfiderare vo op5 * fi fimrte ad tnuice oee mufcuti aut
xxiij
non fimilem crafim feabent fimul.
Hmiliter op5 confiderare tn omnibus quititatem tnuo/
J^lutojzofTium.aUquando enimgracttto: viderlefle para
itotiexiften8gractUo>$tum ad mufculo8;fed ;ppter angufttJ
offium tali8 videf" ee appareii8.5imiltter autem * fpiffio: vi
drf efle multotijens nou ppter amplitudmem oflwm fed p>
pter carnts multttudtnem.
xxiitj
aucta % t>iininuta * twio: i moWiot bum fit ficcio:*
aut r>umtdio : appet paru p8:fiqde pauca % fcuratliccio*
fitf o multa *i mollts fcumtdio:.
XX v
SimiUter vero t medie regtonee fimilespartes fyabenrium
co:po:um aut amplio:em:aut mino:em l?umiditate5 in fetp
fte continente9:aut tenuio:em :aut r>umtdio:em:aut ficcKV
rem:t?emonflrant partem:r>umida qdtm pare eft vbi tenuio:

Xin

Qt)e

*ampUa8eJfr>umidita8ficcatfo vbifpiflio: *fimut mino::


ipfi9 tn co:po:is (olxfae partes vere folidae * ^mae ftn nul/

lum modum poflfibtle efl t>umidio:e8 f*icer^ i fed fatis efl


qs p:ol?ibeat eas ftcc^ri non citojeas vero cottnentes rersiO/#
fil

tiesUtcet

"

Zegni Saliettf
ne&Meet reptere feumiditate aut tali. Ud tf o p:iutn d! nutrl
tnetum uTcg gtes feabcntiu er appofittoue uo per vaft factu

commume vo feec ratio eft oium ptiumw fce t>oc bicei pofteai
tn faturum * egrarum caufarum ooctrinamunc vero que
quuutur&icamue.

CUnntags

rc5tltbMtecjiit biiigalienibe

fc
7

vctrisfcifponefeqt X)cMa(vi4

if

<ntrfe cogmtiones natu


qdem ficcio:is: veloaus fitientes fiunt * par
uudeid fufftcttpotue? grauanf amplio:i:<z flu

ri

ctuationee frabet c fupnatat fufluu

m ei0:ci

bifqj gaudet ficcionbus.

i)

B>umidio:ia vo vetris figua fi neq$ fitietee fia t *i amplioie |?a


\i\
miditate molefte ferit cibifq* gaude* l?umtdio:ib*.
OHUdior tf o uatura vcnter Sigent qdcjiimeliug cp appc
cat i magtd queci% tmra funt natura % btfficile mutabt
calidte cibie <i potibusmeq^ a frigidis ntl?il ledt'
Itaagaudet
litj
tur m moderatum vfum
*rr Iftigtdue^o nS venter a^ctej^deyn bonufofrtgerere
JtXtojion boiiue marime quecuqs fciffictle mutabtlee* frt*
gidi ctboium fiuuhaccefcunt enim cito
eo ppterea * acetde:
eructna*eftl>uiufmodivter:*gaudet qdemfrtgidie ledif
^ofaciltusimmoderate vrepatavo ertrinfecus ei aecidenti'
buo fngidis uon fert eo p t>iu turuam Wpofttione qucadmo

dum nec& calidue caltdouun.

Y % cgritudinibue

boc &ifferut
l*A a ualibuefcn quod contrana pcupifcunt i nou fimilia:
quemadjnodum^naturales.
vi
tii

in Vetrc Wfleperitie in

>*cudu copterione $o in vetrc

t>ifteperitic copofite

JO fimpticiu eognofcuntur compofitionee.

per
vif

jp\ Uligenter vero opottet adt>ibere intellectus feie que &t


V^/cta

flunt

Oifcementea ea ab

I?i6

que toicento fuut:n6 (o^

lum enim veter fitietee i no tirtentce operat*:* frigidum % ca>


lidum potum fcefiderantes-.fed etiam ea que circa tt>o wccj *
cpar?coi?pulmonem.
viii
^v- d 4>pter l?o:um caliditatem fitientee infptrit ampliu^
Xj i errufflant longius: feutiunt f m tJ?o:acem cauma uo

^imadmodumqui

ppter ventrefm ^fpocuckiii patiiutf

((

"*

'

liberfecudu^
qufde bibentes non flatim qutcfeufittet frigtitt*
potus fiHit magid eoium ftttm $ multum caltdue : rcfrtgerat
autemeo8*fri$idueaerinfpiratus:uibil alleutaua ejc ven/
tre ftttentesitta tf o * econtrario feabenree a frigtda infptratfo
ttefeufibtliterleduntur^m^xtme^eciHcognitio in pulmo'
1110 fYigtdttatequemadmodum frigidum iufpirantee fentiut
caloiem

\?i

manifertelefionem * tnfri$tdattoitem:ttacaltdum efleie

ami

cum:fed etiam flegmaticis fuperfluitateeloqucntca* CU5 tuf


fiexpuunt.

ix.

B^citatcBtfopnlmonfefine ft?perfluitatefunt % purc 9


flegmate:* vocem l?abetclara:queadmodum % fc>ihdtfci
tea obfcuri qutde * rauca' operanf voces-.tneurrut aut eie ftt
magts * acuttue loqui volenttbus.
XkiOutfoipfa voctsmagnitudo a caltditarefit quemad/
* moditm neq5 puttas .1 frigiditare ftt:fed \?oc quide* ab>
amplitudine tracfcee arterte fit*ejrerfufflarione vcj?emctf
ttoii:paruitae *>o cohtraria fequttur.
xU
""V^Zaq^ neqj femper neq? p:inetpaliter:fed frn accidens %
jJL^ejr foli8imrur.iltbU0crafibu0fupuenienttbu8non feq/
Htr xocie agnitudo * paruitas.
XUtfo feuiuftnodi oigampiopter crafim facta fut
perfluttatee

QDoniam

vor confequitur:^
vocc eft altquid &e naturalt crafi colligere . tenittt
xox teui6:leuttatem tracfeee artcrie fequityr afpera:afpen>
tatenvleuttas veroarteriecontemperantiam crafeoe fequi^
turMfperitae^oftccitatem.Hfperitas fiqutdcm incqualita*
talut fctltcet ampl.1 vel ftricta:taliB

frterca ex

^'o^i^

quedameftfecuudumco2pti0&urum:arteriam vero oper*


tur Mtram omtomerum partium eius ficcita:itnquakm $&
ciU8t?tfperfel?umtditatt8indtgentia:.ideundem fa> moduj
voc natura ftnc angufhagutturismeqsgrauie finc
latttudine fieri potefhflugufha enf naturalie filta eft frigidita)
tunampfttndo tfo caliditati3#poitionabiliter*o naltbua Wf
tferenttje voc\i que m pafltone pficiunfcoguitionea cxiften/
tes effictcntium caufiiz ftmttoe quibue otbus tc fcis que bc

tieqj acuta

xiif
voce sict^ fttnt Aifficientcr &ctcrminatum ert.
^ry^Xtc tfo animalie p.irtes que tntrinfecus funt non leuea

JTl.l?abcntcrafeo0co0nttioiie8tentandii eftrtame ea quc


dtuuattua 1 nocti icognofcerc:ampli*0m nalium pot&ia
rum opatione^ctueftafftintertiolocotecaufie q vutuf/
'cwiufqj potenrie *twt^ % vitij t?pmuwtr* cft crafie : crafcof
1

ZcgntSaliVttt
tsfitnt eOgnttfoncG i fpectes tyicte funt.

ttitL

$0
ave
uumerum

ptopter magnitudtnem wt plautiattonem : oat


aut pofttionem labuntu r :ira fe babeut. CLue
<unq$ igttur cadunt ftib fenfu coguofci facilia funt o:u5 vo

que uou cadunt fub fenftubec quidem


fceudum:frcetfoigitotafuut.

fcifftcilia

fut ad

cogno
%v.

aHpitteigiturmagnitudocfiguri* cumeo cerebit ma


uifcrta eft vt pnus Mctum cft:f m l>oc$o i tboiacie : tta

Vo * quccunqjlabuntur 0m l?omoplatae:autbumeroe:aut
tnacbia.-au t cubttO0:aut fummao mauusMut b r fcbtott : aut
lurae:autpede0:noneftMffictlccognofcere:tiue fm plafhta
tiortem lapfum fit aliquid taliurmfiue 0m magnitudines fiuc
f numerum aut ojdinatione c6ponenttum eamtanifcfte vo
o operationum in vnoquoq$ftmt letiouee.
xv;.
vero que mtra co:pU3funt:non omnia funt cogno'

aM

rcipoiTibtlia.

*vij.

Qntrem fiqilidem cutufdam tta paruuj * rotudu * ,ppe


ftim iuxta l?ppoc6driu vidi:vtmanifVfteapperet *ftn
circun>cctionepp:iacr vtdetibU6ctangetibus:timtliter: vidi
* veftcam euiufdi ertra potita * paruanta vt ft aliquado tar'
daret ad egefttone viimy tumo: circufcriptuo apparct:mant
firftemo tfi alioy que intrinfecuafunt manifvftam fcedtt mtbtf

cognftione altqudo:temptarc tamen op5 cognofcere vt pof


ftbile efl p virtutem * vitium eojm fi no m ttfciplin i certaj

y viij.
fed 0m c6tectura quandJ artificialem.
ft ita accidat epati vidi quofdam tam t mulroo gr*

alut

ctleeqnidemvenaababente0:ficutcolo:e *o vniuer'
fum coiptte:* ti paulo ampliusctoi intulerint: vt magts a fint
inflaiitia^fpiiTaccjlutinofa:b09quidcm velutquodam pon
dere fSm fccxtrum bppocildnu fentietee iu^fundo: boa $o
eum ertctioue quadam bolentcwin bfe rgo couenicne ef! g

wum efle epar a anguftum m fnis entibus.

tir#

*TY^terum autem vidi flegmaticum totum fm

babitndf'

JTLuetmvomente tf o quottidie coleram cttnnam : agnout


crgo opo:tere me egefltones eius vtdcre:? mttume babueir t
fellis.Ccgnouiergo ex boeflguo fcllcu bumoie emttrcntc;
fotumuonparuajeiuopartemiu

ptlleron venrristrdfmit'

quibufdam apparet ammalibud.


r y.
3t quibus mauifeftum eft q; in rcmotie a fentibtis va Ide
pioncit ad cogmttone examtpontifa opparentiu^ mi'

tere vt in

V
vA

B>

UberfeainduQ
tftoium woticia ogattonum* vtilitatum iuuetfo. QufcScjf
tgttur cogmto: effe vult fiait t>ictum eft uunc lapfo? co:po#
lit anatpomtjs et ererccndum eft *i operatiouum i vtilitatft
inuennonibus.Scriptum eft autcm t>e omnibus !?is fepani
timinraijsiicgocijsDcquibusmfiiie tottus o:attoni6 t>ice
turgratiacognofcendiamaiiteatufcere ftnguli quo:um be
fiderant fcire e r quo ma.rle uegocio cltgere op 5
xxU
Scd oe fris fufiicienter fcictuni elt.
rrij.
<

QX)cctlq5 tfo m piefenti egra funt co:po:.i coQ\\o(cere op$


ledctquidem fenftbus fubiacentia tmmutatione coid
cognofcuntur que i5m naturam eis infuut in magmtudnie et
colo:e et figura et numero et pofitione et moUtcia et twncKi
et caliditate et frigiditate tnffereutia,

rrtij.

^^vOnipparetw<'oetvuiuerf.tUterqutdemt?tfcerc fit le
Eftoiubus opationu aut egeflionibus aut bolorib^ut tu
mo:tbU6 ptcr naturi aut qbufdi fyov aut otbus.
rmij.
Secundum vo partem ftn cerebunn quidem egre fcifpofttio
nes aut ocftpienrie fpectebus aut fenfibilium aut fantaft irttj
Icfionilxis:aut appetituum mouendi aut esefhonibtis per pa
latum *i aurcs i nares i oculos:aut fecundum Ulud t>olo:u$
t>iflfercutijs.
rxv.
$o que f>m coi patiuntur ex kitnie fpeciebus i motu
bus frn ipfum * artertjs * auimofttatibus i puftUaniml
tatibus i feb:ibus * iufTigidatio * m coloze t>ifFcrenttjs i &o
lo:ibus qui c\rc\ ipfum 4 circ* artertas.
xxvj.
aH^oquelJmeparejclpumo^ujmdigeiitia * abundan/
tia i couuerftone coloiie m no naturales tnfcolo:atio/
Iies:*adl?ucerl?t0quef\iiitfrn ^igefliouem aut nutrimen,
tum aut fupfluo:um frn &igeftiouem immutatis:fed ponde/
rtbusf m ipfum i tumo:ibus i t>olo:ibusno!i in regione epa
ctstantumfedfecunducompafTioneGquecuncft fiunt alicul
memb:o vt funt btfnie fpectcs i tufTio.
rr vij.
Voi ftn ventrem circ^ bigefhonem i oiexim Ipnmt
de aut tTcce obl.itionis aut fuperfluoiz egeftiontbus pec

a%

XX*

<antibU6:fimilirer tfo* naufeisffiiigulttbns? eructuationi^

bus etvomittbu9^ipfiseo:umquevomunturfo:mia ibo


io:ibus i

tumoubue i t>tfuiis.

rrviij.

a3(^oque0mpecttisert?tfittJ6C tufTtbns i &olo:ibua


ribuc i er eo:um queerpuuutur t>iflrerentij8 opottet
ognojcere

m p:efenti egra.

XXiX.

BX

ZegnfSalienl
m tracfrcim arteriam egrifodme8 bffhfa K tufffe :

f>m locu t>olo:; fputti * vocio Icfto jnnotcfcunt.

xrr.
alrjs partibu*

nryiftcpoztiouaUter vot>i8* tn oinmbus


Jt?e;ctumo:est>olo:ec lefione opationu$ ampliua segc

Ihouum tufferentijecognitionee erunt.

aX

jcjcjcf.

cumo:ibU8 quidem p;eter nam vt in flegmonibus : %

mfc!?irortcl?enripil!8inrpicieiidumef!.

%XX\\%

DCioxce vo $m quem litcumbunt locum aut con tiu u ita*


folutionemraut alterationes fubitas oftendut.Sol/
uitur igirur continuttafi inafione comcftfonc:id eft coircfio
ne i fractura *i teiitiouc:altcrarur tfo fubftantia caltdttate:fri
giditatc:ftccitate a feumidttate.
xxrfij.
nr\ Ocetur autem % operatio;aut leutrer aut mediocnter:
" aut omnino non fit.
rrriitj.
tis

\*$>**?
\L r *r>

tf^

ax*ccwq} vero egrediuntur:(>cc quide^vt particule

eo'
ramquepattuntur:l?ecverovtinipfiu8 conteuta fe/
cuudum naturam.
jrrjcv.
^
tix ofteufioncm,pp:iam vnuquodcft facfet.
xxx vf
^vUctumeftJt fcel^iufinodiomnibu^ampliusiu patig
V-/ tium locop negocio nullo l?oc in artem p:ius redtgettf
te aut tfecte afltgnantetqueadmodum igitur aliud mfctl eo
que incipiunt perfecerunt veterce.
rrr vrj.
a!5rotanttumquidcco:po:um ertllo uegocio trtfcere
opoztet cognmone8:cgrotatiuoium vo * fanandoium
ex p:efenti Amt facultare.
%x rviij.
quidem que funt ftgna egrotatiuotum medio tm
fb:mam eo:um funt que fani* f egrotantibue nccidnnt
flm naturam quidem omnta fauid tnfuu t:p:eter naturam vo
egrotatmbus inquantum egrotant.
xxxix.

BM

XTtl medio

tf o 1?I8 flint bedaratiua egritudinumtcjuedi


er genere er iftetia eop que funt f>m nam :fed in q?titatt

bu9auttempoiibU9pmutata:quedatfoer frieq fiitpter na$


jcl.
quidemrfed mmoia feie que in egritudinib^fiunt.
pzopter t>oc et tttfpofirione9 l?e co:po:um quecuqf
egrotatiua efle videntur$neutro:um fut: * fceclarattu*

aX

*o ipfa funt figna.TPtimo quidem

!?ec fanitatee tefigiiatit. fe

cundo tf o egntudines:* fiunt eadem figna m p:imam


tudinem % fana * egra % ueutra.

qucd
XTl eo qdem
m eo to quod

l>abi#
rlf.

ii eriftente5 bifpofitione t?em6ftrit

ueutra:

fu tura OccUrit egra.

rlij.
iij

Uker frcundue
r>*cundumfoeandemranonem qaecunqj

apparctifii

Xj egrotannlnis ftgna *"anitatt8:&iceut ur qutdc? fana co

cjj

fu tur.un famtatem t>cnuncient:?>iccntur vo * egra mqu antuj


cgrirudmcm criftentem oftendunt:? mairfcftum cft qutdera

q uod

ii vrro:uq$ funtDed iratiua:Ma;ittur ncutrafm vuuj


aliquod icjniftcaro:um ucutroxum voce.
xtitf
/T \5&il vcro mirandum efteadem fujna tres baberc
X*ttonc9m^t(Tcrcntibu6l?abttuduiibu9:^raua * ccra *

itcatra sici.

ytitg.

Bcundum *o altcrum figmficatum quecunqj ex egr ttu/


diiubue cdualefccntibue mfunr figna sicimus ncu tra rn
* ca quc funt tn fenectute:t> ic igttur ronc oui
"
fub plurco cadunt intetlectue rationcs.
xl v.
QX)ccunq3 vo ficjiia pcrfcctc fatue tufunt fub foti fano:uj
cadunt cogmrione.
%\ vj.
ejquccunq$e^otitfbu$nofuntmantfeftantia futuraj
i fanttate:ftib fola * bcc esrop cadut co$ntr6e.
x\ vt j.
~
iDe bre quidcm ^einccps &icctur.
xl vtij.
Dture tfo egrituduns ficjnapuofUca gcurramu* : p:iua

quod arbttro:

13

JLLbuplici

ertftente eop fcuferenna.

rftjr.

Ty H5rcdu*mur piioi* quanntattbuB aut qnatitatibus auc


./Xtempozibus non ipfis ,pp:i)s foimt* pcrmutata ab b
quc fuut fecudum uaturam.
L
aliiro:erimcibo:ummtcnf.imflUtreimflam aut que
non m tcmpus confuetum fit.
lj
^Tf jyc non ftn confitcta* ctbo:u5 egefttone ft: pflu o:uj : fcd
Jl.rm egcihoncm cfar pauco;um:aut pturimcmwaut bu>

midojumuutbunotum.
tfo * bumido:um fupcrfluomj iudtgentiasrat

Xa

ftf.

abui

dautia p:ctcr naturam :aut cotons.au t confiftcu tte pcr


mutatiosaut rempo:ibu9euacuatiouie.
luj.
f?V vigttic * multug fomnug:aut itcmpow non corrfUe
VIa to ftn t>oc*o 1 ftiperfluitoauut ampltot : awt mmoit
aut cotidi :au t rrigtdi c" cuptfcentia ptcr con fuetu dmcm : quc/
admodu * ctrca vcncreojz vfum 111 mcufurata tnctm tipo>
ra cocuptfcentta:* fu do:ca plures cj opotfeatsaut paucio:e9
ut pfgrfcia admonitionc:aut tenritibue moneriasgraaatto
mt t>ifl&Uttio marima t vaIidamienfh*uo:um etiam rctetto:
nutamptto:?autmtno:euacuatto.6ic^o qucp cmotrof^
<l49:fcd % f m <undc cibu % potum no fimili* ct quc pw; fwrt

2?egni#alfeni
Weetattotedptirtocitfuture cgritudtnte.StmrtthT* frttclte
non cofuctie*
ctue bebetudo nonfrtt naturayaut obltuio

ut fautaftict fomm magie^pttueifftqutdemaudttue: odo


ratue* vifut5l?cl>etioit9iiiifirmioK^ fit fimpttcifcr fcfcerc
crt quecunqj m uaturaj Tunt.ixc quide$aucta:r>ec vero ti
mtuuta:i>ec vo tcmpo:tbuequtbufd.im autquantttata>ue g
utata % co:poiie tumoi * imno: * maio: factue f rubicutv
elio:autalbto: autliuidio: autuigrio: t eructuattouee *
lleniut.monep:*vento(ifatceplure6aut p.mcto:ce a natu^
raltbue:ftgna funt fiiture egritudtme.^ta vo s quccunq; per
naree * aurce c p.ilarum qutbue ccrcb:urn erpurg.itur quati
ttattbue aut qualttdtibue aot temponbue pmutata:t>ec igif
lui )
omnta generie funt tof quc ftmt m naturam.
rr\ O:fto*o i vcutre aut ftn ftomacu* aut m alfquod i
vjL teftmoiuntuut in egefttonibue:aut in t> que euommt
CurautminguntunautaliuealiqUiemedtocneDolo: fce ge>
iiere eft eo:um que ftwt pieter naturatmnoudun? vero cgro
tare tta fe iMbcntee Mcuntur.
tv*
grauati caputtautt>olo:ee caput : aue
vtgtf tntceuut fcomiientce quando nondumppter ^ec
cefucrte opationu tmpeditinf :? termtnue qutde iffe cft egrf

apcmjdmodum

rudinte

m talibue tnfpoftttontbue Mfcrenute.

Ivf

a:Ep:optereaadaltquideaudem btfpofmone * egram


*

ueutfam Mctmu5tidr>uc * ,ppter vtgo:eui enim

tt9 factlme cp

1.15

fcre'
vtete virtutie:aut e$ra etfcaut ncutra bitpo

fingularum cm que steta funt


Ivij.
XXavoalta nocumctaquccunqjmintfrn fcnfuenotm

titio

eo quod eft s magte 1 minue fcifferunt atterutruVcd to,


to gencre ptetcr nam funt:* r>ec funt egritudmu figna: qdiu
fcimenfuenntparua*n6dti5aeonfuetie vnicutqj actiomb*
impedtre fufficieutia ttcimue neutra.
l viij.
rri 21lia verofunt fecunduguftus quidem quando falfe:
J
JL aut amaretaut altcuiueaiteriuequiliratie mamfcft.ift*>
cft tn

ua

comeftie c bibitie omutbueuut ftue acceptione cibt

ete videtur talte.

>-amdumodo:3tumvo

fall

ttr.

quattdo aliquando fenttmus


piefeute ado:abili: auc
affereutce plurima f Muerfa omnia vt fimilia fenrtmue : ptc>
runq;wroomuinofenfuenobiecftnullii}e:iut fvtoue nli/
\x.
Ucet nutlo p:efenfc fctoic

JO vnam qualttatej odoutut nult


WW9

JLfbf r tectindue
Secttttdumattdttumtfofonitus'! ftrepttua generte

que p:eter naturam

funt.

toinm
\xu

Q:oemadmodum et m vifum quectmqj apparere videti


tur ante nigra et alba et rubea et ruffa 1?ec quidetn ro>
tunda:l?ec^ooblcmga:^eccittidmgractUa:^ec^o groflfaet

p:eteruolare

omnia videntur.
quando

Inj.
inequalitaa quedam aut fptf
ftrudo awtgrattitae aut tentto au t ftupida aut feoleng fcifpofi
Irii j
tio apparet i?m totam fcabitudinem.
-Y^2;aq3voet0mqualibetpartem ttndo aut tribulatio:
jJLautpunctto-autgrauitasqwandoparue qutdem fiunt
et non manete9:&ifpofittouem quidem neutram efle todarat
pzoitunciau t tf o egntudtnem futuram.
Iruij

Secuudum

tactutn tfo

sq\ X)ecunq5^oiam egrotantibusruntftgna :f?ee quidem


ISOufanitatem fcemonftrant: l?ec tfo moxtem.Sanaqtttdem
p:io:a:alteta $o genere qwidem egratfm Ipeciem
pernicio
Dtcuntur:acdpiuntur o vniuerfaliter qutdem bifferentte
eroperatioitttm virtuteetviciotfmtfo partem er fc>t* que
fttttt m partein operationibus.
\x v
jfak !Oo:um genera p:iue fcicta funt.p:imum qutdem jpiinci
Iffi2ipalium:fecttitdum tfo eo:um que ab tllis uata funt : et
tertium qutdem p:op:ium fcabeutium regimen: a puncipij*
tfo qnedam fupplementa recipientium : quartwm tf o geuu*
eo:um que fcicta iunr ex fequtdem inutileeftadcognttfoneit:
fecundumaccideu6^oe.r)?i0erit:aliquado p:euotatto qtte,
ddmodumetey fupftuttatibue^ter^ieqttidem rattone co*
paiTiont8:etex fupfluitatibus tfo femper: quoniam i>igeftio>
tti9 et indigeftiois m 1>ie erut ftgna.?taq5 no ptingir no t>emd
ftrare ea femp:aut naturam fuperare materiam:aut materiaj
fuperare naturaimaut neutrumeutruV Sana igttur fctcentur
figna fuperante uatura:egra $o fuperata natura: neutra $o
inequalibus pugnie.
l.rvj.
zlkauifefte quidem ^igeftionis fi^u fano:u funt.
Irvij.

tuemadmodft et indigeftioute egrop figna.


\x viij.
Y \ ^05 t>igeftione $o neq$ indtgefttone mantftfte jiudtcan/
X*tiauatureneutror::funtiteutra vero etquecuqj nunc
quide l?oc muc tf o contfariu fcedarat queadmodu Oentgrart
'

fcigttr.tales

nim

tf

o funt et crettce fupfluitatea.

\X ijc.

Uctum eft autemfrefeieomnibue in t>i0 que be cri>


fBJ^ fi bus quemadmodunKt &c vmufowufqj tftutte ope/

XesniSalkni
tfatione f n lilno becaufis accideutifi motbojr Wctu
*rgo op3 ftn ptem oim natura (igno?: colligere.

gjX

Ca

cx efo
\xt
go aut iam longitudmi ycee t>ic qde Hnto fce flgnw o:*
tioncm:traTeo tfo ad ca que &e caufte.
Hibit fcdi tegni

cft

fcni galien t finie t>e fignto.

fuciptt libcr tertiue tegm galieni fre cauffa.

'Boniam vero -r baru^ caii


faru C[dS funt falubtes.qdnm egre:qdam neu/
tre.Tp:imu fce caufis ftnie fermo erit.
tf

Voim $o * fearu ipfarum l?ec qdem eon


l^feruate8funt:bectfo efffeietee fauitate*
iif
Amt \>o i ttgnitatc % tpe pzioies ?ferua"te$ faaetib*.
iitj
Tl feruittbue inapiendum cft.
gu Dm igif fit no vnfi fanu cojpu* fed plura eotpo:a quem
I^.admoduuet>eterminatuefr:0m vnuq$qjeou eritc6>
feruatiua c&quonia" eiote ca cft ad aliqd.
v
Drfus igir ^ncipiu fcicab optima copofitionecotpie f
ciedfiefl:pftdera'te6 quefunt ad t>anc falub:es.!hiuetio
fpik

X>

nem

o eanim

vi
rei ipfiue uatura freraonttrat.
eni efTe impaiTibile * immutabtle cotpue * femg manc
ret
optima copofitioettunc ntfcil mdigeret arte pftittf

B3

ipfum.&uomam veroimmuteturscomtmpiturscott
uerttf non feruane quam feabuit ex pncipio confifienttam:^
euratione m t>oc indfgct.Scdm l?oc igif quot modie altera
<nte

tur eo:p>U6 totidem genera ,pcuratiouu5 babebit:t>ocelt c6


feruantium cauftrum.
vtf
jsrik lOe inanifc fto funt iam er \?ie que fcictn funt vt co:rigen
l$|8utia tx gettera ^ccidit enftere.^u eo vero quod veloct"
rer factuntcotrcctionee p:iuf# fimul occurrat lcfio non $(er
uatiua a fttturo malo appellata funt a medicia:fed feruatia p
fentem eonfiftentiam.
viif
'Q-fcteratur igif copusa qutbufdam er neeefTitatc:*a qul
bufdam uon er neceiTltatcttoco autem ex necefTitate q*
dem qbua impofTibile eft ipfum non app:orimare.m6 er nc
ceflttate vero vt flint rdiqtta.niqj femp inconttnenti fmow/
rt % eomedere * bibere * vigilare ueceiTanum eft eu iSUdij*

Jl

libertertiti*
*ero n bdhjtf Mn neceflarium eft vti.Bnde in ptiatiqUtia*
geuere cau farum circa co:pus are confict tur icirc.i fecuuduni
vcro nequacj.
ije

QSotigtf e*nccdfitiifeaUeratia
frn ,pp:

falubrium tnuentamua

vnum qdcm
aSf
motione * quute
!'gi{

*
HAify
'/

funtcoipue

friutideiftc*

wm vnuquodq) co:um aliqagcnus caufarutn


jc

c* ^tinente noe cierc atteru* *o cjc

* tottue coipis * m ptcm:tcrtiU5 v>


<r fomno vigihje:* quartum ejc I? is que e,crunf s rctmeni
fextumexaicpafriontbus
xi
bte cmm olbus nccettc eft co:pu quodammodo
ipont:fubc6tmetc qd<muut calefactumjaut mfrigid*'
4u:iut 1?umecratit:aut licatutaut ftn cplcjctonc eoxumaW'
9d pattietwau t ftn toti fobftantta alteratum totum.
xif
x mottone v"o * qutctc tmmoderatie vtrtfqj cuttentib^saur
calefactuuut mfrig'd w um :au t ftccatum aut {?umcctatu;:auc
(m coputattoue coy aliqd patien*.
xit J
Vto cx famno vigtlia nccefle eft pati tpfum fccudfi

BDb

Xa
caudem

rationem.
xtit j
,
er t>is quc offeruntur.
Xv
Sut cgerunf :aut retinenf :t ejc animc pnflliontib*.
xvi
Odfenta cnim t>ec:1?ec qdem manifcftc:j?cc ucro pcr mc
dia6caufaoatterautco:pU0.
Xvij
t coirumpunt falutem.
x vuj
fcnptu eft bc ^ia oibud fcparatim per fwgula in falu
bmim carum negocio.
t
xit
c igtf omnia nunc fcicta gencra falub:ium carum matc
JLor
. ^rie quedam funt:* cum comperentt vfu caufe funt con>
fcruanteo ? faiutem pftanrcs : peccatee $0 a contcmpcrantia
*grcconftttuuntnr.
xx
^
*~^^X*<& vcro cr boe iam manifeftu eft quod no alfas qcjcj
JLfubftattias earu que cjctra t>aa rcru^ fanaa nobts.Slia*
$o egras arbitradu eft:fed cafdem in aliqd aliqu qdem fanas:
oliqu vcro egra9 Ucue.
xxi
fiqdcs motione indigetcojpu* gf nnafiuj qdcni
fanarcgrii
fanU3:quiC9 #o egra:qn tfo quictc quics qdc
vcro
ctbte n in potibus *i in alije omntbus. Sinfttlu cnitn
fi cotpi adducaf a cum compctcti ^tttatc *i qualitatc falubt*
fit:utbit vero mdtgett oino oblatu aut uo tin compctiti mcfu
^ij
ra % ^titatc cgnim pftitutt,
J6t

Qrvfdo

Zegnfalitnf

V Tf?t tont fcuepfiderationcectrcafalub:c egru.f.5iv

*r rif
\Ta tae f $tttae etua quod offerf
t cni tcpuo velut alterit ultqd ab t>t6 terrtu inducere in \?i&

que Mcta fuut pteptumw u5 bfi frictnm eft.

jcjntti

>*?cnim tndtgct co:pue tata * talt

oblattonc mantfeftum
cft qm * ftn tcmpue oppo:tunu oflfcrf *t gencratio idt^
geitrte tpo:i9 eft er eo quod fliurum eft i murabfle:* mo:ra*
|e co:pu6 indtgct ftn m ot.uionee altas alteratm:? altaa adm
uan ttu.?t aq) 116 cft qdem genere tertiu tu bts que fctcta fuut
tcmpueud Doctnnato plcrutnq? quaft tertio vrtmur pptcr
que bicta eft cau fam.
xx v
aut tn t>is pftderatfouibus buab* funr atie s alic

Xj

tm

QiXmta
carum

falub:*u:s

rurfue repctamus ea5.

nuc uob^pofiru eft boc $enu8carii


xxvi

y j Crfcctc tgif c6pofiti'i6 coipte qii fiqdem bii temparum


^L/fuerttj>nnc0 puettit vttftttemgantia laliop

pfecra:te

qbuamodo birimuaqnietiafa mottome:* fomttt:*


k oblatop i egcfto:um.

Ontfo biftempatumfuertt
nunui opj

vigtlie:

xrvnj
ccti!ien*mtitu scottmperittaa

m$m eucratia comtpta fuerir.

xx vitf
contemperantie tn contineute bec
quidemfunt : vtneqjregerepcrfriguomeq^fudare^i /
ptereftum.
xxvt
qfi mum tnclplt bolere co:pue:quic
5f mnaftjo

OOnflderationee

tfo

o
XTH
remediu
vo
XHl
quatitafem
fcere ftattm

ctbte

cft.

perfectto btgefttonis * egeftiowtf

* qualttarem.

rrtr

mod* 0m
xxxi

Bhtaf vo quodamo tn Ipta otexfc btfgcfttoiitftra vt pct"!


pto:e no indigear cptttatc tn obbtiouib* merttte:opu^7
ntaen? n5 rautu appertr #rum &tgcrere gofc,
xxx'i
X~5Ca9d fl&mivrquanrttate metttttr tpfa natura 111 bie q
funt iu optima copofttione i qutefcunt ftattm fcomtc
teecum non umpttue mdtgerco:pu6.
xxxiiU
JEMta ete bteta vrentibus tn egeftionib^nibtl berelinqtur cfr
ca ventrc i vtinae * torfi co:pu6:bae emm egeftiones tepe//
rittanicnf oblartonum:fc6m vcrororum co:puo gfmnafio
rxniij.
rum mediocris <i falub:io eifteit vfus.
ry :<e ftinere vcro manifvftum eft quontam ab intemper^
JLcie:opo:tet omnium antme paflfionum.fctliccr ire: rnfK
tk % gaudijv* furc:te % x\xno\i:% tnutdie : follicttudmm , &
\

Jjbcrtertms
icrmfnantenfm &ec*Tnutantco:po:aabeaqueeftftn nata
ram conftftentia.
rrrv.

Qnereo:u5 *o 0m eptcurii nullus vfti6 falub:i8.frn to


verum cpicurum cr interuall;8 tantievt m vftbu8 coi
*U9 ncQ5 tnflblutionc fenttat:* leuio: ipfc fetpfo videatur fa
rrrvt
ctue * meltu8 fco:mien&
rri ^mpuetfo vfueeftqtiandopcrfcctemedtum fucritea
J

JL rum queertrintccu8omntucircunft.iiitiarwq5

fuper

repletutn corpusmeq^ tndige6:neq$ fap iufrigtditumeqs fUg


calefactum:auterficcatu:aut lpumectatiitmoder.ttc.lpi $o
peccet altqiiando co:pu8 paruum efto peccatu:mcUu8 tf o eft
agis cy euacuato : *
cakf.ieto magi8 cjp tnfrigtdato * repleto

t>umectato magi9

m
$ crftccato co:po:e vti veuerei9

QX>aUtate9^o(tngulo^eoirqucMctafut

xxxvij

eligere

i\\

t>\&

que funt optime copofitiontfe : opo:tet grmntfio:um


quidem 111 quibu8 omne9 parte8 co:po:t6 p:opo:tionaliter
moueantur;vt l?ocmcmb:umqutdem non fupcr t>olcat:t>oc
vcro

minu8 coleat.
rrrvitj.
fo> q comedunf :autbibntrfmarteeucrata eligc/

^v ^ lum

v!a re:\>ec cni marte fut pucniettui cucratt9 naturi8.


^tmiUtcr vero *i

&
multum

i\\

rrrtr
rl.

altjs.

ab opttma compofttione bcfictt co:pU6 116


verol?uic*conferuante8fanitatem caufc m p:o
po:tionem mutabuntur.
y l/.
PXuribue tfo t.i!ibu8 enftettbU8 eo:po:ibU9 f fingu
tfo frn altquid

lum genu6 fep.iratim tncendum eft.

xlif

O&afi

igiturpcrmutatuco:pU8tno:ganicarum^o par
tiumcouententianogfnutatumiuiplice feabent fozmi

falub:ium caufi p alteram qutdem fcruatitium ctU8 crafinul


eajz quc ad optim.15 taicunt.
tf
rUij.
<S>eruante8tfoeiu8crafiu tantum permutantur ab eucrau
naturacaufequantum *totiu8co:po:i8crafi8 abtlla pcrfc
ctamutatur.
rliii?.
alidio:a V>o co:po:acalidto:tbU8 indigent adtuto:tj9:frigi'
dto:a frigidio:ibtie:? ficcio:a ficcio:ibu8:bumidfo:a frumf
tcr am

dto:tbU8:*fecundumcomplertonem caltdioza 1 ficcioM

call

dio:fbU8*ficcto:tbu8:*|?i8p:opo:tionaUter inrdtquia tri


rlv.
btt6compleriontbu8.
vcro*matertj8C4Uftrum rcctc ihnatae virtti

aZetur

tc8cammfcicn8.

rtvj

Zegn!5a!ienf

QBohta motto adem * mdigeti

vigtlie

cgeftto *

o&

xlvi j
paffionee ficcantcotpue.
Coutrana vcro l?ie l^umcctant.
Xlvuj
v<o*in calefacietibue iTrigtdoutrt^fludij* vtetur
jrlijc
*jLet ctbie ct potibue.
(impUciter eft t>ictre omnibue frie que fru co:p* (Unt
cognofceue aliquae matcriae et virtutee:falub:tb*cau/de vtetur flmtlu fimiUbue offerene qfi feruare vult co:pO"
ne crafim qualem accipit.
I
3 vero pmutare vult et tranfire ad melus aliud eft ge/
nue falub:m caruj ptrartu qdcm ftiptadfcneiequale vc
ro&iltaneabalteracrnfteucrataruet mediarumquae optt'
le naturte couuenire Dicebamue.
\i
em * (tccioiem crafim \\6 calide % Cxcce siete fa/
culteucrata* pfectefedquc tm eucrata crafi frtgidio:^
* l?umidio:a cptu na eiue erat calidio: * ficcio:.
Uj
Oc fiqdem genue carum co:rigtt innatae &ifcrafiae:alte
JL- " rum tf o piiue Mctum coferuar.
lii j
.iiunic

"Y^a

a
>

JO
m

a3Udioie

f^

aZilitao^o

vtroiumq^eftmpartemediciecotrigere q>
traTferentee m meliue:
n5enifnbrtinetnarepeutinae immutationee feruare tfo 111
<tfdem m ncceflariae occupationee.
lui?

dem ex multo ftudio paulatim

QDomodoigtifsfruiuftuodi

ffcccierum

carum pfcruite

nominamue:pueniebateiumagieeafo:(itanpmutite5
n curante % mnata peccata couigente vocart.jQuouii tfo acl
totugenuefanitatiere(vretee?noadeae:que frufpecie funt
i\\ ea fciflfcrentiae.Ouecunq5 qdem fanoe cnftodraut feruait>
tee oes vocabimue:fiue pferuado falute aci meliue fcucat to
tam crafmr.fiuecoferuet eyiftetem a^ncipio:queciiq5^o ttf/
teriotem faciunt pfirtetiam egre.
Iv
JSimtle igrf ttfcrafiam fcabetibue oibue co:pie ptibue fimili&
I vt
tf o &i(fimtUe.
YAOtefteuim vcteralicuicidem frtgidio:c$ opo:teateflc:

<ft pctirtio:t?i(fimilem

J^caputtfocaUjiiue:sindi8ereadiuto:ije#p:ije fingula*
ftutfofeoc *aliaru vnaqtiequepeautl?umidio::aut

aut frigidioi:aut calidio::eriftee

frter

ficciot:

modu ,pp:iie fciftempe

rantietdtgeut Merie.inoigif' erercebim*eqlitatee oee (uiiuf/


modi co:pie pteemeq^ (imiliter l?umectabim*:atit ficcabim*:
aut aliqd l?o:um faciemue.2Jmpliue tfo fciccf fre l?ie in mao
cio fce faUib:tbue caufte*
i vii

Itbertmiua

Ottganfcow *o caufe falulnes ftu

lapfust* foeeab optf


t>ifferunt3lUefiqde funt
falubteecircaplafmattonem tapfuu5.3Ue vero eoj? que cfr
tguuudmc:aut numeru:aut pofitto 'em.
ca
Iviif
^v- mpLtfmatioiiequoo^fuitt plur*elapfti6.*emmfTgu
pttoi (i alicubt itt eacuruttafaliqua cft aut cocauiti*
iufitf 0m naturatmaut po:i conftrictio:aut onftdumuut tf>
perttasttut leuit.ts quando eft aliqd crtra p:op:um contem
f>eratttutm:p.irum qjlem \?oc p.ttienecotpus fano:umeo:po

macompofttioneadmmcem

JLre

rum appeUttionem t>abebit:HmpUu8^o sneutroj*

ft

tfo fit

ratu vt uOe;ot op.tt ion t :\S egrotire videf


U*
Secundum quacittte tf o fupflgttaa % &efectue:ad cafdem fce>
clucunt MfTerentias.
tr
numero $o ^eftctena aut alwndane velut omtomo
r.mt vitu aut plimi &utu(niodt generi* funtwquecuqi
$ ter itSm 111 tiobw fubftintie cofiftunt.
**y 1-liqiium $o genus p:opter vmufcuiufqs pe/ttione fim
Xxplici um ptutm tn quo % ipfe quattuo: flmt ornuee fciftfe
rentie.Tp:im;i qdem optima. Secunda tf o parurn pmutata *
3>pter fyoc fanum adfruc perficieue co:pu$ . ertia ncutruj

XTl

quatido ampliueertranaturamfit.Ouarta vero iam egro

rane$plurimum.
lyrf
QXJecuuqjigifpeccaummtpteefcnfignram qdem que>
,adrnodiiquecuq$&ifto:teintu*velertras 1?ec receter
nate qdem eriftctee * moUee plifmattone * fup Ugatione ad
id qd m nam eft reuertunf :t>ure tfo % fi.cotingat ad augmen/

ru puettiretad cotrectioue no pueniuttt.


tritf
syt quccuqj qdem cira euruitate peccauerfit % \>ec fimu
v!a Uter poffuut eoirtgt qde3 adt>uc augmetido pfVcte tfo
It5 pitt puae igif curuitatee alligatio ? qufee:magnae tf o opa
riopttum^retentiofpirit^operaf.^ta^o^ quecunqi faton
potoe aut oiificia.
l.riitf
2i %> quecuq^ qde maiota qf op5 quiee n alligatio apta na
t.\ eft mino: i efficere maiotee $o effictt ptee motio t\n
n!tm cft fricattone modcrata * altje^quecuqj txm funt ad (u$

VA

ficiem

y^v

KJ

tr v
fingomem trafeere ntultum.
^o ptium quecunqs qdem er Ungnw babet

Cftcieutiu

gener itione no impofTtbtUo eft eot? cottecttotqcuq^ \>o


cr femme patico l?abet generatione eani3 impofTibilie eft cot
reetio:eft tame p:o tyi$ altquaudo facere alta g> rinta ^te p*>

ZfrgmSalieni
fcenttavtjtitatem.

Oiifcnium autem feoium naturaadem opcratrfr


cus vcro minifter.

a}X'cuq$tfoabundat0mnumeruabt.itio eopci

frvl
medf*
\x vif
falutia

impoffibtle
effcpaderidu tfo m abuspoifibile elfcfi
tr viif
appareat trifponcrc temptare op3.
#dem vcro eo:um que fccundum pofitionem peccit
I^AefUo:rectio.
2j&anifemurtautq*tuo veltriapterumqs peceata pfiftere
\xt
nt circa eandem vniquiq* ptem.
g~\ lDemadmodu in t>ibete ventrem paruum ftmul * rotii
pofituimpeccauit
t>rafragma
ent
eo *
vJLdum fecunduj

/V

WX

m.igmtudoiplifmatio* pofitio:fi ueroinatura frigidio::


fcuncmtdquod cfKecuudum naturam fcucere impolfibile
'
crt tquando autem MfTiculter refpirant rcplcto ventre pau
ao:a * nutrientia s non tardme ereuntia offerantur bie ve!
teriu

\xxi

fcic.

ryfcijs vero eufVafim in epatetMbcntit>u6p:optcrangu


JTLlham vafo:um continue factam falubtis caufa inuenrj
cftcxtemwtue&ieta.
Y> Cliquumigtf adl?ucgenU0vnucomuneclt

Ixrij

omiomer6

\xxiii
Jt\* o:gamco? folutio cotinui&itia.
Qt>amfb:fitaiiatiquisnonconccdet pfcctefani* inefle.
.alioquin emm effe femp paflionem fciceret:nefae6 flml
lem ee fcubitationcm pto omuiblapfum generibus futuraj.
it cuim operartoms fenfibitui tefio non t>ctermmat egrirudi''
ticrnafanttate: Jed fecundumqualitatem cuiufq? ijtfpofitio/
tuoagnofcitur tantum tuncneccifarium effcfcmpiternc paflTI
cni* irrepere fcognia rmllo optimas l^abcte operatiouee om
tte&Scd bae qu idc^ cr$o vt fubtilioi contideratio ftn fe tra>
Irriuf
ctatum fyabear.

^tVD manifcftoa *o cgro6:falub:cs dru* fceineep* percur


JTLramus a bifcrafle tncipientes genere.eterminandu cft
t gif

us l?ic q? omnee

rcre me<iici p:etermittu t:quod alie

dem funt falub:c9 1.15 Uctc oifcrafic.Slie tfo

qul

etus que adlpue

Ht:qucmadmodum 1 future.
tjcjc v
> % feuiufmodi qdem vttime l?e cjdem m pferuitc parte
artts fun t: f?cc $0 m ftlub:i.
ixxvi

VA

tfMimevcroommincuritepartefola.
T4ru vo medie fcicte m pferuite % curate.

trxvif
\xx vuj

libertmiur

X2fm
cartopotfet.

fiqufdem factam i eriftentem egritudnicm

Incdi;'

\xxit

v Oiidu.M vo criftctenr.futurj tfo er cifpofitiouc que eft


Cftn :o: fnit>,pt>ibere

fieri-

Irrr

quc adfruc ffcfaturequod iam faetU5efl:q5 fu


BJas
urumeft,pbiberefieri.
v>o

.
\xxxi
^yiftofeibeturigtturoifpofirtoucin quauataeft ficriatv
JL<Ut r.nomuutur autem l?utufmodi tMfpofttio ciufa pie
cedene.
\xxxii
vero egntudo curabif frifpofitionc a qua ncipalf
ter que ftn n&n operatto ledtf ablat.rquam 1 ipfam &i
cimus efle egntudinie caufam.
\xxx\ii
OPratioqdem vnum bfr modi1:*marimec6mune intl

H2kta

tioncm.f.ei

quod foluendum eft contranu.(>uiufmodi

cnimgeneriofuntoc^pficieteefalutecaufe.
ficr3iu tf o ptem fuut ex fiugulie cotrariig.

C altde igif oifpofittoni frigida eaufa contraria


calida % Hc in altje,ppo:tionaliter.

BU

Irrriiij.

\xxx v
elfcfrigidetfo

Irrrvi

moderatu eft oe f>ter uam moderatu vo ftri nim


necefte ert omne immederatum ab immoderato ftn cfr
trarium ad inoderatum adduci.
Irrrvtf
(T\ 2(uifefhim vo cp ftn vtutem 116 ftn apparitionem calc/
eni

5JL/. t\ciens 1 infrigtd 1119:* quecuncH fruiuftnodi alia accipi


endu cft.IDico autem ftn vtuMn quod efrentuliter 1 #p:ic *
vere eft vt otcif :ftn vo appantionem quod $m pjefente^ feti
ftim burifmodicffc vtdef.eflcuttaliter tfon6ertfteue(>uiuf>

modi:quomodo veroopseognofcerceainnegocto oefim/


Irrrvflf
Mctum eft.
r> tnuentionem v"ofalub:ium cty queeunqj qdem cati
Jl.fe ad lam f.KtMn egntudinem funt falub:ee:tila ratic*
^tcndum eftqua itludquodftn apparitionem &etermtnal
Irrri*
ab eo quod eft ftn tf tutem.
Qttecuuqjveroeaufeadeamque adfrtie fitipfu eadern
couftderatione vtendum :? adl?uc ftn quam inuentunf
plieibue farmacije

c^ritudtuum cau fe.

xc

contingatin frumoztbue putrefacti*


acccdi fvtuem fccmonttratio 111 taltbue eft euacuatia:
alt0ratio.2-(lteratio qutdem cft facicnecefrarepurredinc m.v
iiente fubftantw. ^uacuatio vero toram a copo:e cducen*
xci
fubftautiam*

HJEruuteutmilita

TegniSalienl

"XX^

tnctaquidcm fpeciee alterationfe bfgeftto d! quaj t


.*_/ quibufdam caufi8 contmgit facere fcieiites erim*m tlli?
i t>abcamu8 ii coguitione ita cMtop falub:ium.
xcif.

Y X)4cuatione8^opflcbot|?omi.i5cpcrclif!erecper v:t

CAttae * per rcfpirationee fim cutcm fiiiimampliue tfo per


coiurartam Detracttoncm * t>eriuatione ad alia : fruiufmodl
enim generis funt menftr ua mouere * emozrordns apcrire
f p nare* % per palatum purgare.
xtk
Cientee igtf * fric materiae * tf tu te qbu8 in tepo:c
* cili
J-/rarec$tttatemodo vfU8ob!ati8euacuatio fit. rciuf
^cunduni^.iitcpartesartiainueuimusfnlulnia^fcriptac
omnium muentjo in terapentico negoaotf eunde^ tf o mo

CT

dum *

iii

alije tribus bifcrafije.

xc v.

Q'fllumomune?ab*ute8p:eceptum

efficicntej

quiQ3carum caufapopoitetabfciudere p:iu8


eam bifcrafiam que t\ctA eft ab illa eantudme fr
:

fic

vnam/
femde

venire ad

"

!ub:ium caufap lueiitioncrfaauros.

rcvj

Secundum vo compofitas biferafiae er fimplicibu8 compo*'


fitio

oftenditur faiubtia p:ecepta:*

\?ic

frabeuubwo nobi8 me

ttomew p:opo:tionale magiiitudinf fcifcrafte ad


meii8 muenire.

aut
lidiue

fi

illam conuc
rcvii.

ita aceidat:rt

bcce5qutde5 numerie fccundum ci

ercedit aliquid ab eo quod m naturam :


fepte*
ficaue eHe opoitct a filub:em caufam
vero
talibue t>U
rpofitionibu8:fri3idio:em quidem becem numeri8:fcptC5

ve

ro feumidiotem.

rcviij

Siigituripriparrtpacientiadducas 1?uiufmodi medicameV


tum mtantum frigidtue bt* I?umidiu8;inquantu5parti9pa
cientiemanifeftatioptecefTit.

x x.

Ylllp:ofudo^opofitaquepatrfparte op$ confiderare


<^JL?moiefficerefalub:e vtnocontingateroluiiu via.
c.
Si igitur calidiue efle op5 modcrato non in tanto fit folum
calkliu8quantoindigctpairio:fed fupermodu5 apponaf j>/
prer pofiriouem necerrano adueiiicnte.
cf
^ivofrigidiU8fitnorimpliciterop5taiitofacere tlUid friat
diu8 fed matenam medieaminie conriderarep:iU8:fi
enitti
paracfeimeree eft nou perueuiet v(ty ad p:ofundum
multm
contranum veroopcratur niiquando n?iflam
fupcrfTcic5.Si
41 P er,w,,ft,,e ^*^ plunmom

SnSKmf^*^

labertertior
*Y**2f fiqufcJem factam * eriftentem egritudinem
JLcari opoitct.
B

fneJI?
\xxit

T\ Oiuium vo eriftctenr.futuri tfo er t>ifpofittotic que eft

Eftn co:pus,pfc>ibere fierL

^o que adl?uc
BJue
turum
#i?ibere

mare quod iam

fic.f

\xxx
factu^ elbqS fa

eft
.
fieri.
\xxxi
nr"\iAol?ibeturig!?urt?ifpolitlonem quanataeft fieriatv
Jbf latr.notomatur autem frutufmodi SHfpofttio caufa p:*
tefcne.
\xxxif
vero cgrttudo eurabif frifpolttioneaqua neipall
ter qtte ftn nnm operatto ledtf ablatuquam * tpfam fci
qmus efle egrttudinte caufam.
\
Irrrifj
OEratioqdem vnum &frmodu:*marimec6mune intl
tionem.f.ei qttod foluendum eft contrariu.feutufmodi
cnim genens funt oes pficietes falute caufe.
l.rrjiiij.
<5c6m tf o gtem funt er fingulie cdtrmis.
\xxx v
JCnlide igrf ttfpofitioni frigida eauft contraria effcfrigidetfo
calida i dc in ali je #po: tioualiter.
Irrr vi

K&cti

moderatu eft oe f>ter nam modcratu tf o ftn nam


omne immcderatum ab immoderato ftti cb*
trarium ad moderatum add uei.
Irrr vtf
dj\ &nifefhim tf o qr ftn vtutem nb ftn apparittonem cale/

B3

eiu

necefle cft

Si /faciens a infrigtd m&:z quecunqj fcmtuftnodt alia accipi


cndu eft.JBuo autem m \*tut.m quod efTctittaltter t #p:ie *
vere eft vt *>tcir:ftn tfo appantionem quod fm p:efente5 fett
fum kuiufmodiefle videf.efleuttahter tfo 116 ertrtene l?uiuf>
modi:quomodo vero op5 cognofcerc ea in negocifr fcefim/
plicibua farmacij0 fcictum

eft.

Irrrviff

T>'inuentionem ofalubnum djzquecunqjqdemcat*


Jl.fe ad iam factim egritudtnem funt fatub:ee:illa ratioc
"Vtendum eftqua tlludquodfrn apparttionem tetermmaf
ab eo quod eft ftn tf tutem.
Xxxxit
adfrue fittpfa eadem
coufideratione vtendum:* adfcuc ftn quam inuemunf
xc
cgritudinum cau fe.
Hrunteiiimflita contmgatin t>umo:tbu$ pgtrefactt*
acccdt fvb:em fremonftratio tn taltbue efteuaeuatio :*
dlwatio.2(lteratio qujdem cft facicnsceflarepurredinc ma>

QDecuiiq^verocaufeadeamque

nente fubftantia . fiuacuatio vero totam a copo:e cducen*


xd
fo^flautwm.

Sm

t'

%e$niSa\ieni

)tT^i fcictaqutdcm fpeciee alterationfe btgeftfo cft

quaj t

23 quibufdam cauftscoutingit faeere fcieuteserim^in tUts


i ^abeamu* li cogumoiie ita cwfop falubzium.

xcrj.

apacuationes tf o p flebotfeomiaj pcr cliftere i per v:t


nae i per refpirationea $m cutcm fiutmampluis tf o per
<i

courrartam Detracttonem * fceriuattone ad alia : feuiufmodi


enim generie funt menflr ua mouere i emo:rop d*is aperirc
9 g nare* * per palatumpurgare.
xciif.
> Cientee igtf' i l?ic matenae * tf tutes qbue in tepo:c c cjl
tare s $titate modo vfue oblatie eiiacuatio fit.
xctiif

j3

^ecundum t>anc parrc^ artis muentmus falub:ia:* fcripta c


omiuum tnuent'0 in terapentico ncgociotfm eunde; vo mo

dum i

\\\

alijs

rnbue fctfcrafi je.

xc v.

Q'lllumc5munel?ab*ute8p:eceptnm erTiciente3 vnam/


quiqjearum caufap opo:tet abfciudere p:iue tetnde
ftc venire ad eam frifcraftam que facta eft ab tlU egrttudme fat
:

!ub:ium caufa? inuentionc3facturoB.

ycvj.

^ecundum tf o compofttas fcifcraftas ejc (lmplicibus compo


fitio oflenditur falubna ptecepta:* l?ic feabeuttbwe nobts me
dicamen p:opo:tionale magtutudim' J?tfcrafie ad lllam conue

mens muentre.

alHut

jrcvtj.

numerte fccundum ca
lidiue ejrcedit aliquid ab eo quod m uaturam : feptej
vero m ftccius eflTe opottet i lalub:em caufam in tatibuo bU
ft

ita accidattfi becc3 qutde^

fpolttiontbu9:frigidio:em

quidem fcecem tuimeri6:feptc5 ve

ro l?umidto:em.

xcviij.

iigituripfiparttpacientiadducas feuiufmodi medicameV

tum intantum frtgidius fit* frumidiusanquantujpartispa


cimtte mantfejatio purceftit.
jrct jr.
X*fllp:ofudotfopofttaquepatrfpartc op5 confiderare
femot efYtcere falubtc vt \\o contingat erolui itt via.

Si igitur calidius efTe opj modcrato non in tanto

c.

folum
cahdiusquantomdigetpairiotfed fupermodu3 apponaf p/
ftt

pter pofitionem ncceflano aduenicnte.


c/.
^i^ofrigidius(ttnoftmpliciterop3tautofacere ilUid frigu
diiis fed materiam medicaminid confiderarep:iU9:ft eniin
paraebimeree efl non perueniet vfqs ad p:ofundum multuj
contrartum vero operatur aliquando fpiffam fupcrficte5.i
vero leptoneres fit:pofiibtle elt peruentre vfqj ad plunmum

p:ofundum.

ctf.

JJbertcttins

t>& ta!e:fcd altetr quodd .15 gcnus cgri tu dfnfe to ttua ftt quo*
fubfti-teipfiuseftBdftiottigtf curatio ipfius tn fcuplict paft
Itoiie bupltci indiget- mtetione:c&tiiiuita?is eni folutio vnio/
tte:f ibftatie tfo perdttto generatione tndiget.
crjcui.

Dictc tf

ftwil

paulo p:ius generatioia lntetiones.

aquidemopo:tetcurarc

cjcjciig

p:iniU5 l>auc ^irpofitioncj:

ficut ipfa natura re^tudicat quJ


fuerit:quodconcauum * equale vlcus ejc

seindeasgredt vntre
c\o igttur rcplctU3

tttcr:t:tiiuc alteram intentione; aftcrri opo:tet.*lfccdia cnif


tiou3car!iictirteutcJabioiumvkeri9vniri quidc; tmpouV
trileeftdtftanmm.
cjcrv.
*$\y
Irt
^Y^ eentione ergo ctsrattonte alia^ tnttcnirc opo:tct.
"jJL*ueiittonem tf o cr eo quod frn natumm babebtmusqd
ctrcufacereparticouenit Secunduj i^uraj 0 crat caj eo'
opcnrecure:^ocigtmrnobioe(tfacicndumaiit fi tmpolTibf

I19 eft intc!irio:aliqi)id ftmile cuticarnc5.fctlicct calofoftt fact'

cndum

eft.ritawt frutufhiodt caro Hcca fimiliop:io:i cuti*


calofa:ficcant?bus igttur 1 ftipticts fine mo:dicat5c crit opua
cjcjc vj.
pfranrucsje ad cicatrifatiouea.

SpZa^ocfiYlcustfipntredmcvcrta? iiiteiitio quiden*


crjc vtjV
TL^eft purare:pfrarmacu *o falubte ripticu.
1fctaeftaurcmt>o:umin bis quefce pt>armaetj8 ma/

xy
,

terra

cxxvtif

|7V 2: qntdem flegmon 1 raflatio fcftroffe aut tumot


V*A enm vlcere facrtt curandu5 illa p:tu$ pcr eae quc bictc
fi

flmt rattone&lha vcro s d inflmt altquid vlccri : curandum


cft fecuudum mfluenrtam curattonc3.Similiter vcro * (t fcif
crafiaaliquafiatm vicerammloeum ad fcifcrafie p:tua irc
cjcjcjr.
opo:tetadtuto:ta..
. cjcjq:.
JEt fce l>i6 qutdes fuffietentc r t*ictU5 eft.
fd vero quod p:opter plafinationc5 venicndu
6*
nu0cflwiplurc9t?iYrcrentiasbiuifbm:reda mamfVftif

H53

fimop:incipiu50Mtioniponcndu5c(tquod fecudum

figurc

permiitationem fit.
cxxxU
-JOinmigif qadbnc crefcutpofTibilee figunf plUrimap
cjcrjci/.
\LA pttu coirigr.bo? tf q ctcreuerut nequacp.
XWttentio $0 vt (1 pofTtbile clt curari ad contrarium ad
crjcriij.
duccrc v>ifto:tiouee.
i tfofractura non rectc plafmata peccaucrit alicui^ mcb:i fl
gura fi ad t>uc rcccii9 po:uo c^tftat frigcrc 05 itcfiq poc pla(

ZegniBalfeni
twrerfftftmirectc:bemdcpo;u5fien.
trrriflf
i\ au t <i ctnpbiade cr froc genere egritu dtmi5.
cxxxvf
*|X" c quide^ a glutinofis s pinguibue J?umobU6 fa: vr*i
X^qutdecemde^ inrcnttonem fyabctw contraraam pap
ftoniempt>:afi8.Cafe vero falub:c8 riptica s mctfiua pfear*
cxxxvU
macfea.

ODc
dem

tfo ejc fterco:e

buro quod

adljefit intefttno p:io:e

l?cbit lit &uric!c co:rectione er

t>uidi6*pi%utbuS

difter ibti8:bcmde tf o euacuatione ejc acribu8.

cjcirjcvijb

QVe vo %

japtdc circa vcficam eft p:cfenti qui dcm tran'


fpofttionc mdiQct.umiotiie vcro perfectegratia pcr
incifioncm cura cft.
crjcrvuj.
tf o qttepteter natura; tn partc continctur fcumidf

a3u8
tas

eft curatio tn perfecta euacuatione:quctnadmodu5


cxxxtx*
in putrcdinibU8.
Xjtffcmoderatatfo rcpletioidtget ltnoderata euacnatid

ncjqueadmodu cft itt fwgume ctrca.


crl.
a*)ibufcuq5 vo etrca vcntre ve\u$* iteftinu * tracfeea* ar
tcria^pulmonepntrcdoaut fingui8contmctur:per
fccta euacuatione indigcnt*

Hzlfrpuo:t8tfocibi*potU8recenti8adt>uc

cxlj.

fm

euacuo'

ttonetn colrcptto eft.

crlijfc

QSceu^igtturinpulmone*tr>o:ace cotineirf:cu5 tuflV


bu8 qdc euacuatio cft % pkarmacus extenuiltib*. crlitj
QBecuq^ ^o ^ m *P nr mt vcwie aut artertae: au t I6b08fc
aut per v:ina8 aut per vetrem fcebeut euacuari:f5 p v:i
na8quidemabertenuantibu8vcl?cmentcr;pcr vcntrc^
dttrat>entib8 * aperientibu6.

vb

crlinj\

QVecvq^ igitur m fupio:em vcntrem pcr vomitu

: que>
cuncp vo $m mferio:em per fubductionc^.
cxl v*
aBecunq^tfo fubcuteperinctfionemaur pcr cauteriuj
aut pfcarmaca cauftica.
crlvj*
vcro * quccunq^ fecudum c&auitatem naturalem*

XZa

vttntl?o:ace.

crlvtjf

alllo vo capitulo b:cuitcr me erpedta fco? qutdc q a td

to genere funt p:ctcr n$m v: ^uibufdd partib ccit&ofL


intetio curationi8 abiatio eft.Si vo ipoflibtle cft ttft fiert: tri/
fpofitio fiat

ad minu6 periculofu locum.

crf vtif.

QX)ccunq5 vcro non fu nt toto genere p:cter natura^tfed


fecundunj quantjtatcrnHnttnW fcawro fanando:unjt

>

Ubertertiu*
tentum faperfluf cuacuatio cft.
crfrf
XTHtentio vero fanandozum ftn partcm qttfdcm aliquj
cr tpfa accipitur fcifpofitione.iplu rima vero dt paticn
tibusparticulie.
cL
aDecunqs vero afpera facta ftint p:eter naturam ei que
fecundum naturam eie adduceudum eft feuttatcm:fm
C6 qutdem radeteetfm tracfeci arteria5 autling&i lenientej
pcr frumida rtue mozdacitate * p gluttnofa.
clj.
aoecunqj vcro lenitatem pterer naturam fcabcnt ad caj
que fccund U3 naturaj cft eie ndducendmn afperttatcni
;

perpl^armacafuffictaitcrrupticacpcrbicuem totcntia ra/


ftjram.

clij.

QPeemiqjveroempfraires*
alia
cte

fequuntur curandum

anguftattones egnrudtnc*
eft puus illae per eae que fcf

funt rationee.

clttf.

OStenfum eftautcm in tractatu fccegritudmum fcifferet*


tia quod fce flegmombue* fcfrltrofi * inflatiombue * fic
cationibueiinmoderatt6adl?uccmcpti6figurt0 tpfo;um fr

tinenttumco:poiU3confequunturpteruq3eaque

fcicta

funt

cjuemadmoduj^mtimoHbuequtbufda^ eoiujquc funt


ctrcuitu

coxpotum.

tti

cliiij.

r^3 tfoadinuicem eop quefctctafunt amplectutrf :aliqua

XD oftcufionee babebuur variae.


r^X)flrtcfetautemanirVfle

clv.

vtm vuoejrcmplo faetamueofli

^3ttonem:ampliu0enimbel?!3 omutbue tn terapeuticia


ticitur Ittrerie.Subtaceat igitur in etremplo altcut influcre g'
timultitudinefangumio vtotflendauturque 0m ptejfut va
magna folum:fed etti parua ptiue effugtenti vifionc:
tt plenttudtne vo nunc apparetia qucadmodu m oculte
(a non

-detur mantfcftu5:,ppter albedine tunice oculor : conucitiene


Vo eft alia vafa mtnora I?ie que fcicta funt vafie oiftedi reple/
eamoudii v^oeaapoarere ;ppterpuitate:*pericutuflft ttTtin'
dt altqd magnu refudie cx vafie 1 eaeque tn medto fut regio

d vf
pafltoniecuratiot>abebitqnfdem ceV
J, f.ftderattonem per euacuationem:aut tfo ticamue mafti
fcftiue ex parte enacuatione : quonii paflio erat in eo quo<t
d \ii .
repleta eflet pare imoderate.
nr\ Cceflarium <wte crt aut per recurrene euacuarf fupflu/
ties

vacuae aut effufu? ta5 efle aliqutd paruu.

*~ Biufmodt vcro

Xoomatttgipf4mpaciete^tem;rurfu9

fgttur rccurrctt

Xtgni0alfeni
aW
d vuj.

*ttt per pttlftitwaut g tractum:aut g tranftnfflumiatit ftn

quod bo:um:aut Gm omnia.

*~|r ipfam autem que patitur ptem euocuabitttnboc qttl

Jh<dem mauifeftesfenfibiltter:&oc veroper

cuapoiatio '

ite8 etteuuatum

clir.

cr 3 igitur fvcrtt totu* co: pu8 plectoiicum non oponet g

JO ipfam partem pactaitem euaataretf emm carraxatiom/


bu8?iiicifionibu6fenfibilitereuacuMicrimu6 partc8 solen>
te8:attrafremu8 ptopter t>olo:e5 ampUua-.ft vero calefnaen/
tibu8 t>p afo*efm aggrcflTi ficere fuerimu6:trabemu8 p caloze

amplius in partem pacfente^ qua^ &p afozefin f.iciamu8:fi tf o


velimua recurrerecogere quod iuflutuj eftmon recipiet ple
tiumco:pu8erifteu6:ab vtraqueigiturbec opo:tet euacuo'
retotu^cotpudtanteconmariotrabcreommitoad aliae re'
gionegquodeftinflurumpacientiparti.lboc enim pacieute
repeliere 3 parte p:iu8:fcemde bpafo:efin facere aggrcdisp^
dr.
ratio: emm euacuatto quanto p matoM.

no pdlemu6 aute a pitcienti parte fi infrigidemus * ftipti


Xt*caapponamu8:fed eqacuata ipfavafa quod repellitur
nd fctpfa attrabent.Oftenfum e(t eiitm:* boc per pfrtficarunt
virmtumo:atioiicmtranfmittuntva(a eonfo:tata
ci8 p&armacij8;fi igitur

bcbitpar^,

Blicto

ftipti'

omne ita recurret rur fU6 bene fi

t?o>
cljcj.

ve:o aliqtio fuperfluo in parte:opo:tet quidemj


conglutroofum efje aut fpitfum^ t p:o>

figuificari t>oc

pter boc compactnm eflV iudirtblubilitenpoteft igitur % noii


tale etiftens
eae que
medio funt rcgtoueo cffuttdi: tuuc
igittiriamefttempu8venireadcuacuandu5iUud p partent
pacientem fupponenttbus fupia iacenttbue parttbue apocm

fticas

mfluentium virtute8.

cltif.

f^V XXicuatio vero fit ma nme d m media8 regtones fignt'


v^Afictturcontiueriahqutd percarrajtatioueefimul *i per
d.tii?.
pfcarmaea bpapboietica.
&* quoniam &pafo:etica omnfa alidie fttnt virtutibua

JOeui6tfocrafeoseftopu8 mo:dere quando tmmodcra/


tiU8 fuerunt calida.obferuandum igitur iit ci8 ne omnia finc
tiimts calida i martme f\ in fupficte co:po:is fuerit meb:u qd
patitur:t)olebit eni5 no pap fimul patitur * mo:detur.t oto
t>olo: p^uocat reuma:mediocnter igitur calido anodino:iit
djcinj
I?i6 vtendum rftw magisfi ^omidum f\u

iti)

JLibcr tertfae

fW T tamen
ver;erhenefit;?ppbo:etkum pl?armacum:fi

tyfficiene eft t>rafo:efin facere fn fltperficfe ff

l^non

vo

ca quc tn tn fuperficie funr ftne paflione omnino ectftant:in,p


fundofofitpareettacuationeindigcnevintcndere z augerc
opoxtet fcv afo:ertci p!?armaci vtrtutem i caltdttatenmianc
fcet eutm seficttne p:tus qmd p:ofundum vcniatmcq} tame
ledet aliqutd ea que tn fuperficte funt que attingct: quoiuani
tion paffa funtataqjemm in tdipfiim vtraqjacctduut ad cali
do:um fimul a acrtouim vfum medtcammu:* qui tu fuperrtcte conftftentia funt:*

que

tn

p:ofundo

tiu1igetiait>anc igirur

pofitione partte accipiamue ofrcnfionem.


Det>inc vo intcdam^a t>cefr altqd ad curattone.

clc v.

c.c

clc vj.

a3dcturauti>eefreu6pap:ipfo:um eium memb:o:urrt


tn

qutbue que patiuurur ert fuperfluttae reumatie:que

dam rara * laca * mollia m naturam funttquedam vo fptffa


f fincta

i fcura.

PTftio:a igitur factle euacuanrunaltera *o

clcvijY
acrio:ibue tu

dtgen t euacuatouje i medtcamiuibue euacuauttbue eci


% eie que funt leptomcra:fi tfo a f m multam poftt i fttnt^pfu/
ditatcni:ampliue aut ? ma$ie iudiget fc>te:|?ec igrf rurfue oflc
fto altera efl * fubfritia pacte tie partie.

cljc vtif.

o a plafmattone a pofitione.
Supponatur euim f\ tta acctdat in epate ptedicta^ effe
:Hli a

tf

clcur.

frtfpa

fittonem tn anguflia finibuii vafo:um conflrictto l?umo2lbu^


nut conglutmofie aut fptfneuut multt&ig itur p:omptuj efl
vti cibie * potibue e.ctenuantibu0:fpiflitudinem quidem p:t
tnum glutinofitatem tenuem efftcere.fecundo vero x\o\\ per
tnuifibtlee vtae i anguftae folum vt \\\ alije partibtie:fcd per

po:oe*pcrvcnaeamplaeeuacuare:ampltiTime vero funt


feeundumeparveiie:quemadmodum <i plurime finiunturs
!>eequidemtiigilbi8adbiltn:r;eeveromcr;imte ad pilarh.
Sticp iam ttbi factUimii5 m quibufcunq^ fuertnt conffrictiO'
uee euacuare p:ompte eae tr.H>enti qu tde^ in ventre p trafee
tia medtcamina quicunqs l?umo:u5 conflrictierant J5m eaeq
tncrjimiefunt venarum:ad v:inaevx> conuertentt per Inlirt
venam quecilqj frn eae que in eae fuut veuae.
cl.cc.

TT

Hrera veroconfideratio tn l;>iequep:edicte fimt orte>


JTLfiouibueabepatequafiapnncipto venarum rquonia*
veronon feipfum folumquemadmodum plunme animaUs
|>4rtee regere natuni cft;fed imittit fuaj virtute venis Jgtctt >

TegniSalient
lammimdlfifcifToluamueeiuo virrurem rabiocfefcapti
plafmatibus c.iluflicis:^ ipfum p lnaptum fcebilitare circj
opcrationcm * tmbccilles omitcs ven^scfrtecrc.vndc admi'
fcen opo:tct fripttcotum aliqutd pr>armaco:um in curationl
fcusetus.

clrri

> cd quonii eft in ;pfundo pieulum cft friflolut ftiptia *ta

X5

tem fi nou rcducaf* ab aliqua fubftanria lcptoncn qua"


lcaromatnm eft;melius vcro fi ipfum ftipticum pkarmacum
ftonmfifz nromartcu:mcttasentrnC>nasl?abes qtialttatcs t
^ru tce fottiu s opabttu r.
clr.nl
prer naturam in partc tlU>
"Y" Cirur euacuef quod qu ide
^JLtum eft vt&abeat contepanriam l?umo:um:fecundum
ttaturarr :confidcraudu5 igttur nobi3 in r>oc nc aliquid a mi
matis qualttatc immutatum fit fcr>um crafin i d igitur ma$ia
cntfiegmaticumtnfrtgidatum effrfi vocft magts colcricum
calcfacrum eft: vt i r^anc etus t>iftempcranttam fanau tc petv
fectcfanum reitnquamustUudtfanabimustfo contranajad
ducetes qu.ilitatum:queadmodum ttt ttftemganttarum toV/
ctum cft euratiombus. ^
clrritj

Xmquatum^o vnuquodqjfactum eftealidius mtirum


infrigicytcsiraqjlpicrurruencccfTanum eftrerre

cam

que 0m nam cttcrafiam c:us.quomodo enttti feiemus cjruro


ab eo q$ 0m nam eft frigidius:aut calidiusaut quado tnfrtgl
dantes cciTabtmusmon ccgucfcetesmodum ciusquc fct>um
itam caltditatis:t ta $c:i fi frigtdius factum elt catefaaam* no
cognofcetesmodtim etusque m nam fngtditansimpofTtbi
lceflnobienccpcalc^cicdtinucnirc medicame pucntctenitc
clrrinj
q$ calefaaetcs ceiTare.
QX>oniam vero 4 fcc t>is futTtacter t>tctU5 cf! tranfirc iam
tcmpus eft ad ea que m numcrum non fcom rtaturam
clxrv
fc r>abent.

jrx Dplici *o extftete co:um birTeretia qbufcunq^ Qdc

VJ

xxfi

mretio eft fcruictes vidclicct uatti


clxxvi
rc rmt modum que pauloantc &irim*.
QE>ibustfo rupabundatparttculatntertoeft&anc abrcw
dere ipram aut per nouaculam:aut per ignc aur p pfcar
clrrvii
ntacumcauft:cum.
t>ac i$if rone pofTibile eft ferc oia curarc:gignc *o omnia no
cft pofTibrte:vt tn ca quc t>c fcmtnc ofterum elt oSonc.drxviij
Cucdam vo fi ea no pc fTtbile eft gtguc poiTibtlc eft t\\ J\q&
cit

pttcnla opari

t> ic

Uberttttfiie
fiKeYep:ocfc:vM'noflepfccte ablatoalteram fubftantia fnf
cuudcm locum %nffereu te ab ofle a cone:eft cni fubft.mtia quc
fit m locum eiu6 vt quedam ciro po:oidie aut po:uo Wwcoi
die * tpe ^ccdcnte
duriue triftnutaf frn pncipium $o far*

coidoe magt'9 ctiften*.


cixxix
Secu du $o quJcuq) tc^ dicti nec eande fubftitia m fpetn
ueqjfimile opari poflumu6:tertia nobie iuteno eft utuenirc
ali$ copofitionem vt in fceco:atiombu&
cixxx
_
a*picl?cnon tfo mauifeftu eft qfh genua eft totu froc eojc
que m $tu .&uitu enim cius ctrca l?oc quod fcdm 114
ruri eft appiopmquat illf :l?oc tfo quod
genere pter nattj"

ramfeparatumefttantum.

clrtjcl

3n quo qde ma intetio eft ablatio:fi tf

fmpoflibilie eft ifta*


trirpofitto eft fcda mtetio vt i\\ mfufioiulujtv
clttrif
Ctuecuqj tfo nb in totie ptib:fed inptib* pnu tefcfuta fa&

nSm n u trimeeu qde * giiatio m %?cncieli


dxjcxiti
?o * purgatio infugabunditib*.
a'Mdcnecintetio mciealtera nec fo:ma mcdicaminum

nbudit ab eo qd ftn
bU6:ablatio

cltttmj

alterafrngenua.

ad reliquum adtwcgenu* veniendu falub:mm


Bd
cotrectiuum eo:um que p:optcr
farum qdem quod
catt

eft

pofttioncmiapfafunt co:po:um vtejc arct>imetra;* qn labut


cljctt v
eur intdHna in ojceum.
^
fit aut l?oc qdem tn cotrariu et violentia teuflone aut ex iw
Ulfi6e:f?oc tf er rantate:aut et ruptura cotmeti*. clrjct vf
3taq$curatio qde feuic er ptraria teftone %
?trariu tpulfi'
clrx.tvij
one bnic tf o fi fiat folidu ejc eo cotiiiee.
x qb* #0 facultatib^aliqs ea que funt m ptem iuuciua t per

terapentice facultotis fceciaratu

eft

negociu.

clrttvii j

Demde $0 Sicedu eft bc ei9 quecucg m p:io:e o:a tion e acci


piebamu6: vocit aiit ea ftferuatiue.

dtttijc

a bo? ^m gen^ t>ifferctia.0ma qde pfvcte faui


^oiBifcdaimpfvctc.Scrtia^oegrotitis.pumuigifgcii^jc.rii
falub:i negocio ^uplct etifte^ vt j}U6 bictxufrn ^o e.t pfcrua^
cxc
tiuo:tertiii^oetterapetitico.
cxci
3n bumonb^o matime l?ct pfiftetid oe t>oc Qenus.
arooneqsglutinofoe opjeeneqj fpiftoenec aquofoe*.
ncq$ multo6:neq5calido6 ipli^ncq^ frigido6UH:q5 mor
JCripler vo

eft

dacc6:neq5putrid06:neq5vencnof06.

Sugmetati vo mali

t>

ctcij

umo:cf cau fc pftftut egrituduiu, cjcuj

Ztgnt 6abVnl
"rrttSrtiettnf :vo aliquado c|dc ab eadc cnu f4 qae eos gev
u ittpmum cft aut qn lunt tio coimt tated eo0 fibi qu t ft
crciitj
<o:pue funt l? umo:c9.
^Y^Iltentio vero in &fe curationibue frnplcr cfbaitcratio
cuacuatto.
crcv

JTn

jJL*

^^fcteran^grfautfcigcfhab ipfoco:po:eaut aqutbufdJ

Jl. pfMrmaticm vtrtuttbu0 tn quibU6funt 1 queda^

vtrtu
te* qae vlrtue venatoium animoitum curat ad l?oc f clf nn*
pfcarmaca recipientc0.
cjrcvl
fufficierer a caltdie pDarfnactje 1 purgauo
tf
nibue % cWtenbus ftidottbufcB * vomitibu6:fccc tgttur
crcvtf
fro:um funt communce euacuatione6.
r
#
y ^'ttop:ic *o ex loco in qno congrcgatt foerint aceipiunf
Jbrqoeadmodu in ftlubiibU8 fceclaratu eft frn terttu 1 Qr/
tu:maximenobt6&elabo:ibu0tractatib!, f quecuqj adtaccn*
alije labouolte &ifpofirtonibu0.
Ctcvtif
aruaiAiif' cuim p:omptiu6 qui qdem \\\ pnus vem'0 per
ventrc:qui tf in \>i$ que m epar pcr v:ina0:qui vero
fUnt m totajn t>abttudine per fudo:e qtteadmodu c qui fttt
caputautperpalatuautpernareeaut per vtr.icg quitfo itt
ei?o:aci6 Utttudinibus purganf per gatrar cu tufltb* qui *o
crcije
fm reneo 1 vcfica per v:tna8.
-rjrtntipafeoo *o communto omniuj partium oftcnfto ad
jTeaquelongilTtmaftint.
cc

aEacuauf

Dcr iuatto tfo ad p:orima toca.

ccl

quecanqjcarant l?uiufmodi tifpofitione9


falubzes vocanf c.iafe.
ccif

Ozft>nia

igtf

Ctuemadmodum er acuentta egre.

cctif

o tcqj ledentia ncc& adiuaantia.


cciiQ
"v^Oteft aut altqo ea0 nectf caufa^ appcllare omnino qu*/
Jb/le0 funt multt fopl?iftaram negligctites qdcm tpfarum
rerum inuenire Mfferenrtam :in nonmubue tfb plurtmu tent
Tfleu tre

tf

poii6 conftim c tc6.


^pv 3ctu eft aut ampli* in aUie negoetf aduerftie eoa

Vy

ct*
:

f* fer

uatiua qdem (pccics artte talte eft.


ccvi
Tftefumpttua tf enutnee in eoualefccttb^er egrinidmibud
% fenibu0 qaah'8^0 ell 1 co? bifpofitto a qbuo cauft6 maxl
me ad td quo 0m nSm eft reuertanf.
cc vtf
y*erfecte qdem in terapeuttce facaltati6 littert* bemoflratu j
tft:pcr capitula Vo fcicaf % nuuc.
ccvtij

Stphottfmi

V$fgtf Wfrofttto eft talie bonusqdcm ert fed patJett* fe*


Jfcj gui9M cu co vitalis qut appellaf fpus * atatteuf* *o foli
diptee ficcto:e6:*#ptcreatftuteeearu&ebilio:ee *tnfirmi&
cci*
ree *,ppter l?ae totum co:pue frigtdue.
cotrtgctee fctfpofitio"
$o fahtb:ee ea que
a^ufe
vc/
nevnoqdecapitulo vtapfcfrednf
ttcta eft

quccuqsfcfecti*

locem fcigeftionem Operantur.Secundum partcm vero im </


moderatte motiombue * abte pottbue * fomnie fttnt matc
neqdemmotionunr.funtiuftenfionees fcambulatiouce c
fricationee z lauacra.

aZ

cc*

d multum melio:ee adt>uc fiant:.idcofueta opa pmi

ccti
latimattingat*
i\\ $ nctpio qdej t>umidi bii &igcfttbilce * n6
*
ccjtij
fngtdt:po*tea tf o tnagte nu trientee.
v"\Otue tfo aptue vinu dt:etatc qdem mediHm:fo:ma vc
Jif ro puru luctdum: in colo:e $o aut albu aut fub rubeul
odote vero fuaue.in guftu vero ncc aquoftt5 omntuo uee ail
quam veWmentem qualitatem oftendenemcc ftipticam : nee

Q3bO ^o
,

ccritj
imaramuect>ulcem,
#
v^v ?c tum elt autem vt modo bitf in terapenttca facultau
fuper t>ie.

UampUue

Snctpiunt apt>oiifim 3oannie fcamafccni,

3beret te oeiis fili amatifii>


me a t>euio erro:ie ^ m vta coferuetpfpertta /
tte atq$ meu vcllc t>e te mi1>t fr&ttef poflc eoce
1^

1
"S,

f^, clere:teq5 tn eode agtlem facere:fic fceftderin t

^ai um umctumeo copleartn te.mouertt tulectto


tua fili mt q: petitione tua &e api?o:tfluis mcdictne fcrtbcdi*
ntt>tl ciliud,plou$aut:hifi q: verebar ttc aliqfi faftidtree
tut frefidertj mea longanimitate velle tentarc* pfidenido co
gnofcerc.ii niic tf o $ru inde cognouerim fufficere vtdeaf.fl5_y
cumato:eenf06 pititTimoe viroequeqifafhdiofu^ uoueri*
tfepe arguifle no egre tibt feredu cft. Cctcy tpfe piefenftfle po
ree me femp vtilttate tua qfiuiflc:* nucp te fefifercdoplue aW

jppter

U5CoUttfre.^otpote8^l^metetuambnpM
irnlttatc

a<J

feruos tuop.^cce w apl?o:ifmo8qucflme fcnber

;!

TOfifti tuc bilecttci mido. Ccrtc ut medicina imeitfa ;t>ftmcM/


laa cft,Operart ciu tem fcmlibioa abiitf pfecta rontz foUtti ttt

jMinomolertumeft.
3iigcniu aut nale adiuuat arte * nSm regetepriu aut cotra #
ria.Sbundantcr AutUtoos* peritor veteru rctegere:* fecret<t

coe
;
'

tnligetcr tnfcutcre iuuat oetnfaptete sc.


X)iw ineuie eft ad cognofcedu vircs oium tcrrc tafcettu.Zu
in qb^oes puentut * matfe que pbamj
ifft ea que pali
tcnc.&uc tf o m fcubio funt % in ab^ifletrut omitte.SUud *q>
no t*bet 1100 cSmouere ofi 111 fiptetu tnctia l?abef
i

mnw

Cuedifuntqucnovidef nobtdadplcnur6attcftari!)fed po
ti*credulod !?cre.?llud quippe quo medicamur fubtitte fub
Itatia eftsneg; cnt jjuoita iu erro;t6 pertculu icurrere ito pot*
frfertim in fubtiltbus.

*iv>

*uide<htosoino fecularibua negocijs.afe.feelitijmne#igiC


fund.tmetumcdtc ept?tlofopl?ic:^ arttu t>octrini/u6 etfidea
<tdl?ibcda eft:* maxwne in ca vbi 0al. 2lrift.c6co;dat:vbi fci
r

fcoidit Mfftale

4^wfr f ^

verum ntuentf

m fr icudug frmdu

feumidu vtutr.M*
flue^tutee tiSIce vetfpuales vana ttoia feabetcs vna cacTem
cjue eft.f.$tua.Scd ftn &iuerfa in fubiectiemebne officia
vicinitate
uerfie vocabulie nuucupauf omple*io nalie f
gde cft fepabilipuctu tn eft ifcparabilie. tguj[admodu tam vf
cia animi c$ figure co:po:is ab auts * a parentibue cadtt;? be
reditatunita quoqj mo:bu8 fciuturnus:* maxtme fi fuerit ut
jnincipali meb:o.
zflbedicina que tempameto victna efty* cft odo:irero fi ctlma
quoqs fiert potftt^ptimu eft. CpUtgatio cojgie gaiewn o:dP
nis nolie gfona ntta facta eft vt fubftftat.X)n eauedu cftltejc9_
ci fo:te me dtcini qu e fo: tttcr m utct ca:vt caqtKeirrn tcrtia
gte. opler io co:pie aiati/ad figura neruipfona eft.lflo igif tc
mer.tr i ds iit medicitta fortt quc ca t>ifibluat:g apericdo coc
pu9 in aliam complexione mutet,
gial

lt utrtftfo

<*lV

caltdu n

_2^^^;

2fTbedtcina ftiptica a odo:ifera.ct te mpam cto ypinqua cuftcv/


dit *i ?fo:tat ^ncipalta meb:a:c ^tue nale ^moi tibi fit fem^
vtcdu vt pfouca ttam.St cnim nam ccfo:taueris mo:bu ntf?
dicido iuuat curan.Bi ^o cam neglcxerie:? neglectam bcfi^l
L
ccrc pmi(rcri6:nil?tl pdcft.
iBpar <t ftomacu^Jimt ppfita iter cfficatia nfo vt nutriat (icqt
,

Wlrumeta? $ ft acctdcuti aliquo amtferiut coplcxtone %mi^

'

'

fcpbdiifmi
lU&curftiiinJicXali^imozbi pluefrigidfc*unt moitifevip
pter ignei mot* velocitate.tii coiyi altqd accideritmo ei t>J~
difcft q$ noceat ^ncipaltbue mcluta q$ fi fccerte inde nodu^
eri^magnfi^uuarendvidcric.XHttuaifequti coplexloneco* L
po:t9:cu igtf cozp^pitif:^ ajctmc ncipalia mebia.medictnl
maxime a?e er friberc ntime negUgae. vii vj gaudeat vt odo.'
fratu vtfu:aUdttu:q$ nonulla medicine pseft
fnmmo capitte pofl
Jdfcedictnaru qd J * maric que faciunt
teniz* qu itur tjotmttu t>ide funt vt na ad iferiou inteta ab
ItiiTimts mcbne attrai>cdo feufua aUeufef.Sitfrat vbi mox
fiipualuertt i marte iuucipatib*mebite .Tiulli
inebiu comittedu ert aliqSnifi ei qtie ad cople.r tone et*au t eje
|jte aut cx toto gtineat ad -tifitudiitt medicine nutrieti* me>

.~=^

^^

eZtr*c4u Hi.
* nv*i;

>

fk

medkm

m*w*
+&<$

b:u que mediYcma fl nutribilie quoqj fucrit vttlte eft.


jfced tcfna 5rta ad cptrariu bcpoucdum dta no m copleri/
cnem cade.Ifnfirmis fcefecti* nulU mediciua aut ctbaria da'
d4 futit nifl ea que foctle poffit nS pati:* ;pp:ie teperameturo
in cjt ita te t qualitate ftt.

jfbcd^amTa pauca ttbi teneda futntfiqttoy tuuameto fept


crpttts pMere poflte:totf ue ettrmulhtudi* noticiaicop:epCj

fibilts

eOle cu per tingula voluerif fuqredo fcifcwsmLmitf!

nplicibiuerfitatefennjubtflract^innuUo potem fidrfrftQ


Tfteru ;pp:ictas fcubia eft.fii \\Sc& multi oltm erpieteearb t '
\
trnti funt facere a,pp:ietate q$ pleriqsfaciebit ttatura.

JDfividedneftin#p:ierati9purgat6e negligatnSmque nof


bieme na plus bifpgit i vere itu9:eftatc
mt * autuno imn*:tuc ttaqs op3 vt medicemur qii pottor c.
Jrequftatio mo:bt in frnciptii mftuofriflblutione co:pi9;p
ituctat t>uo:eB calefactedo:* fcifTolucdo:* wfo ?foit$(\o faltj
b:iU0 purgif per ftatarticu aut pcr vomitii^uo ncutru
liuc &etrimeto fit nae.&i tii eos calefaocdo bifTolutoe ad jto
dp.nliamcluat>efluerenoptimef:q?ftttmefad qdlibet aUud
Ingeniu recurredu eft.Caucdu efl ne ab ecritudine pualefcc'
tio: eft.lbumo:es in

111 qutp au t fer


to cltmate plua minuere fanguine erpecfit cj in fepttmo : aut
i\\ mo:aut in fecundo:aut x\\ tertto.
2(poftema \\\ mcb:o pncjpali fiiie frclo ic nam i\\ rcgim c Mmf

iic minuedor; ^nctpaliu nieb:o:uiH?abitJte

3oIiW6&amafant
Meftgniftat: mariefiexco.ru.aute* fangufeeltqiS wrucd,
jEo:gaii3riterfrida*1?uidaparu tn vetre recfpmt:min*tf0
reddtit: vetrea quoq* cov plurfmu tiqdt funt:* ifirmitae biu
rurna. Calidie ent * ficcfe prtu couemh
2Jb iufirmttate furgctib* rfbarfa fibi tioctua petcttb*no ncgi t
^fuiit7edigeniicJiim^lrtatefibivtilemutitdo*
^
j
[Cp5.futteffirmofUute^)mttterefempmec vn$ttluafl?efce>
<
Zponere* ft ipfe befpere8.Coplejcio eni co:gfe antmi afTectui
femperfnberet.
^ngen tuiulemed^cu^uo artiafundameto adiuuat na"m:
InaturaTe priu. fcedico :u illirtcrato}? fimpltctuudolefcetm
tu.ruifubtacetifi vt pftini bdmfciao
Op5 et egrotu be otbtte. vfi egrttudo twfci folet ti exteriotr* ^,
*j
b*$ iter io:ib*iiiqri:* ftn potio:e pte iudicare.
iSlOMOfoy fupbtjcadnaturnlemultiloquiu (i fapiagptenag ^T/r

^^u
5^ ^i^^

..

^L/
^r

^^

I
v

ftecteegrumterrogareperoupudentvnmienimvbimo;^ *4/f

tffitravenasertftttraUareff.
j"^TTnrmo^t^nfp velociter refpedeastoubitidua ea.
ICtrca tfirmu prtitur* faiTani qualitate n ai aflfectione puemt

U^~ /.*-

y*f cogiiofcas.eatfoqueiUu nouerfeamafTcpceterieautcocupi


ad memoiii reuocido laudarc Et fi licitu fit an te ocu il
I08 pfeiitawaut fe morfacile babituru conltiter ;pmittere:

fcere

eop fpe iUuaiareuon Setinas.


2tr>ultutuuiitp.ilitico9ad eog a tcra nalc calorc
tfiigneu:fed adoTefcetfe pueUe.ttna medtciaru in

fic

ppone:n5
ttmameto

5*4*,*-

W^

cqunliuVz laporC^ocTbriferb 1 leut:eligeda.2Hbumre ftfuetudme nqcinu ^tgflfimuJB eLjLmarime vetcrS


iQuo huila puenietfa fit iiifTaqua s calo:e uale.3ta np eft pur

*o/i^J!

^'

gidu nifi medtdi q 116 fit loge a tempamcto.Eimedti eft.n.ne


fro:rcsea uaturareijciat:?u6mifccar. bumoub^iej cozrobo
rcita iioctuu erpelle pofl*it.Op5 crgo vt ad purgidu mterclu
foe l?umo:e8 filftudine fibj puertaf medicina sp incjeuium
vt natura ei reciptat apte i recepti p venas t?epo:ret:tf ficccV
foitata faale intmicu fuu excludat.lhi fi ut quilitate fo:tiot
fuertt seficit n.i.ium contrariaf ei.
#nte purgattoitc ^o p aliqucfe bics buo:c9 comoucndi fiint

&*k

* &trtbluedi cfi medicma cibali/*cibo mcdicinali/? fic cu pfcn/


Ifebieiabfttnetiafuntpur^idi.

nobfe ad refri^erandum c*s


Itdum.MutciIefacicndumfncjtdum.Sed^t ^iflblu^nt fu^

JBalitea 11011 ftwtt necefTaria


I

*****;
'

<>

^
^/

^
M^

Hpbozifmf JaDamafcenf
Awfocumt bt-riccctit:^ frumectent Zrriaci nugna ncct (ft^
.

^/^

13^^

Hf vt ^JMQbwt : * Oilfetrgnt i numdet. Sedpucnaadfc


lefcenttous * fenibus * sefecna p.irum ttthdum ett
nde.
jlfco:bi erteno:es vere c ert.ite riugi* runt curandi
resvopercotrarium^ouuerpenuru
Kt.iris

tnulti
:

*>&UnA

non ntmuecp bt
i.i

pleiiinidiiie niin

Jnterio

quatit.uiB vel qoa


nafcunr. vumedtci

tcmer.iru purg.inoue t>ehriquet plenimqSr~

2flbcd1cm4d.1t.1fi

vnctaiururauoneoequcsquerimue et'K
pulcrit l?umo:es:rcm.inet m coivo* m Ipimov
mutati qu^
litate

nio:bo3mdlemteuditgener.ircXo:p.ifr!a!d-i'Z J;uml ^

da oflarc itcrupe 'mlujoe bxocnti vn Wnu


cmik
fanitati iMluliou ruut.2bo?tema m puerisami
funim.i cwliA
gentu * ciutelacurandu efh;ieq$ent mtro:rum vloteitra- mc
dicfn.1 rcdig|du ne narura in modu valida cr
bumotis quej

su^mi^

fcet 4dl?uc i ^itrice copia repfla ruccubaty .ra>o:b ido


ri no fone ptrariu vel e.ide;n xnc pcft iiimwaens

co:po

caEfrindfi

cftcmecontrano.

^cute egritudiiK8 plus m fcn\bi\& $ iuuenjbus timcde funt.


citiueeuim

m bonii maiuuefirnuirf.abaruqppeque rccipi


m filitudinej frigidit iti&vji celeriue nd f3

utit mutat ua eojz

rcuocntf.Zimende ^o runt:q: te foct* crton * m\,&


acumc egritudinigTifhncrc no por.jri sidi mo:bi m remozt/
bua wfficiliu^ m rutiio:!b f.icili^airan^;iliWtcmpenit
potio iuuatctufam * ptranum ciufe.
itit.item

c*^:a

3]t mmio ejrercftio pofltoe ante ciluim paru


c\e(cere/ociofo9
ut paru ererceri op?.abo: * erercittnfcdam t>olo/eft. vn in

co pofui noit oolent fce plurtbus mo:bis ill.iboriofi etenim


.

funt ad coparationem

illius

libons mfi ca

fcolo:

mo:bi

Ubo

rcm erccflerit.9uuenibu9 fpmatisemiffiojarcier frigtdtt.it*


occidit.^uuenibi^piIepiuTIpaTmuoin p:imo ffccundof
rertio * quarto climate er naturahe cilotis inopia
i tempc'
ramenti defecrione cft. v ii ramtae eomm c% cilo:c * temper*
fttento conft.ire fccbet;nugi3 euenit r.tro cr mmia frigiditatr
quaiitttte vel qu.nitir.ire mulfipiia tempenmeti .
3>idc

nib

rur0.indop:cuidend.ieflmcd!ciii.icilidijnma
nam fubtiliutem perducend.T.

t^rfA< /
[

nonad

vlti*

5" q9 v ult Pn r PWWrerautcenrtnamMiut liiftrumeiifci fcit


,

imptlluliam.iio:il>us.i.gromo:ibu8:ipoftcenaeuntit>ot
nitum t.itiD facicitdum efl.Hd nimum t>umiditatcm in to/

wco fubtilempuluerem Damwe.SicuiptfJCipalw

membt*

Mteai

HpbMifm i Jotem&Tceni
fce&ctafeabenti;aut fcebilitata IKatartieu necefrariumfticrft
<lirtercfaciam p.#buudanria ftomacfripiUulis paruiecrece'

fkw^^
(,

tibuefeumtdis teiunoftomaco fcatie purgadaeft% t?is quf ?


biberunt fce ambulando comotiendum eft.
c
fcenf t>umectande funt per
ffcillule veteree s fceficcate jHis
tocte in aqua calidaaOe Katarticu neceflario co.ru.comouet
medicina eov \\b cft tnfi ,/
tut.l]C.annojzr aut pkirium (unt
ttedu g; co.ru.purget.&ufa ipfa per fe facit * feumectatio coi
po;i9 fundametn eft/piincipalia membza naliter tefecta t>a
betib^cauedu eft ne acutd medicina (cd ad vicinitate tepera/
tneti redacta acciptat.&ue fpee fi fif mixte bibite iint necefia,/
rio tancp d fepatim: vtraq^ lacertos c carn geuerando fuum

$
m

naturale rcddit effectu. Coualefceteo f infirmitatc fuatfce'/


bent qde tractarimo tii ex toto gmittanf babcri ;put ante cb*
fueuerut fankOj>5 medtctna fien ad fifttudine operatis natu^
re:s ii sura nut tarcla fuerit:* no m qd videaf luuamentum
abfqs rattone.Jlbfqs rone qdetn fallat eft.ffgertmt fidelt tne>
fcj^
-^
dicoiu wmittedii^efttcui^erroza recti Mffcitia raras cft.Cb
***
&pofte</ ^
fi plurtmoe pfuUt iii finj^o^rrore pleruq^ cadit
I

ma m fedibus \\b retroiftim medi'camine'cogaf.X)idediim

cmnenateficiatadfrifpgedum

eft

illud.* qftexpulfione tota^

vtfes pfumpferit:ertral?edu qppe eft.sed no cu fo:ti medtci' i


ne \\i cu eo exiens coipue eriuanfat . zHbediocriter igtf eft

tta

ettrafeedir.eft

nempe qd t?eperdif In fenib* multunvad Mffc/'

rentiatUi*q5reftauraf.SiIr*inpuerie.vie nanqj medicin^


foittoi eft natura eorum.
^nfirm* ad folitu ftatu er quo \\\ cgritudine ceciderit tatu re>
uoc idue cftmo aut $d temgamctu i\\ oi ftibftatta.
;
2lCutU6_qualt^tem coplextoms no notiinuis fanffous infirnn' S
\ tatg an graute fttatec tie \\o\\ bnppeiufimugjnftrmttyndemc^
dicim incerta queqj ftibfcquttur.reddereemm fauumaJco/
;

plexionemtemperamentimozbueeft ad fui faiit qualitatie


opatfonem.inam ^tue eft c^nfy motionte.
X)n iu purgado co:poze fi fo:te fit ipfum commouedu eft fot
medicina i itli mamfcfta.
Biit^tliBiufirmitatibue^ptia
ti
i
r

fiert med?camina nd ingeniu:*


ad arbitriu medicifefectioni ^ipinquu cfr. y
TluUa ree fub lunari globo vel circulo pofita qnocuq^ gradu
mutef circulue vltra reuocabif :in eternum ad itlum qualito/
tie vet ^titatie tn quo fuerit m ipfo ctrcult motu-

Hpbozifmi
ffluflamcatctnaleuieefhn contemplattone* operationetf*
cnim que leuis videf grauem:que autem graute leuem:fi att*
tiue eam infpexcris comfcbeudene.Wlo igif leuiter vcl abfqj
rartontsconfideratione &eterminandum eft.Credereexperi'

s^-=-

DLejito fine ratione fallar


.
"

eft.

Wulla egritudo eft que non babeat opue intcrrogari ifirmu.


lOmni fe.calo: ertra nam efhSed tnterfo:tem c leue3 trtffert
tfmfuamam:quap*optereique"ex co.rii.ef!,fo:titer:que $o
tx co.nigra lente refiflamue opj.Cldcunq^ meb:u ftjfccpit toe

trimctualiqSfeu nali mo:bo feu quoutsejcterioti accfdcnti


116 vlteri^oii ftatui pfecte reddi pot.
) aUboibum t>iuturnum:sbefectionem memb:o:U3 bereditat
Iquidem filius:fed bifferencer aut minozem fi alter pater pa^

_
;

irentumfuentfanue.
JiriuUt et credendu efl ftudiofo medfco
gi

motbo tmmirno cui* vrina V:tiie

nifi etatis cpbato.

fanf fimilis fuerir.c in

vm eadeqj qlitate pmanferit no euadet egntudtne.

2abedtcue mediocrie qualttatie cft:* ne nimte jnundum ad '


hiireFmeqj er toto afpernef opit
3u tepo:e vcris fi ex multa bumectatione fiat mutatio aerif.
cflate nafcuuf variole apoftemata frenefis a fcb:e6:nec folu/
tioue purgatiua curanf
^
zflbulterin jertera pte coci piceraroirminam pa riet.
IKatartico t>ato pgnanti:t>eficiunt p:incipalia memb^a natt 01

buebiebuevitefue.

Ctuo nafcant mo:bi er bumoium qtotate vel qualttatis abu


dantia.Sifr eft ex t>efecrtone;ppterea tf medicum purgado
n exmmiedo errare contmgit.
Dlfatus 1 marimc d faliat fumus in caput celeriue cp bibit ce
reb:utn tnuat.

\&x mutatione ftellarum m lougttudinem * latitudinem vitia


fa coufuetudinee mutatur.
x btuerfitate fpacio:uregionii:varianf quoqs coplejrionee
n ritir.nae etmi cibarta atcfi medtcte:adeo vt ea qtie fiut m.

l^afccdantiii.iiij.^ecoiuierfo^velut^erba^o^tulanawagre/
flici feu faluntica * t?omeftica t>ifferunt.
^mplaftra atq$ vngueta tfm vicmitate qualttatie coplerionie
in fifttudiue rtliue meb:i ctii apponuut.
C0.111.in ftiucnib9 fb:tf medicina purgare no!i. ov naq^ $rt/
uo pua : % eqltraD t?efecta.ueq3 eni co:gi colperetia funt


3olnt6 Damafcenl
Sipoterftmedteusmedicaricumbietaatfq^ potfohe pto'
Ipera eucnienf.Si quisper multum tempusneqj vomitum
tieq5folutionemlMbuit:euenuriUifubfto lmpetu videdti
cft

ne rcftr ingcrc feftiuea

^umus iu co:po:e aliud eft $

ventofitas : pauci uouerunt

toifcerttere,

ttrina fiinitate fignifica* 111 omui fcomine non efl equaltemcc


i\\ cgtitate nec iu qualit.itemec in ltquo:e.

Cuiue vimaj \\6 pnoueris fanim ci9 mediana no app:op:fo


bisvirtutemegroti.
3n conu.ilefcetibu8 apoftema fic medicare vt 110 egrediaf iti/
tus fed fo:aa no fb:titer qde:fed leniter extrafcaf.SilY quo/ r
c#

in pueri6:fed in fentbus.

St fcemetia ex frigiditate * (iceitate,pcedeiis ad cereb:um


uties (tt.fumum odo:iferum

in'

cm i?u ta intus $ fo:as ei ad>

bibemur* ad excitadum calo:e.ad iras quoq^ interdum pa


cientem p:ouocamu0.
lCopqfitio c5pletionie fanitatc (tgnificas

m omni

l?oic 110 eft

equalismcc iiijtitatc:nec i\\ qualitatc.


/ ?Quib*in iuuetute quater in anno tfou flcbotomari pfaeW
doifucrit t>uiue.xl.aimo:u erut ad ter in.l.aut.lx.femel pfere
du eft.X)Ueriue tf o ex toto tumittedum efh
Senee a.xlanno cepfyaltcd venam a.l.mediauam pofMr.bafi'
licam incidere bcfinant.
Ctui in iuuetute pfhtuti multnm:* frequcter fiitguiiie mtnu
ri fuerint poft annos.lx.calo: eojz i\\ frigidu *i ficcum conuer/
tef miaxf me fl fuerit frigide naturc
Cnftodia tftutie ^ncipalta meb:a confottat : <i a melnie ttief.

f o meb:a pfo:tata tftutee quoqj vicce rcddMo


mo:bie fcefeudunt.
TTlati a iuuentbue ptiatibue pnctp.ilu mcb:a fo;tio:a n fatia

>:incipalia
?fo:tat:<z a

naturaliter frabet n econuerfo.

Stcutignisadeaquefuiitca.*.l?u.femp tntedit:ita ? mo:b*


ad feuiufinodicomplerione.

lutaromntuabbo:retodo:e:necfapo:itam fentiut bictay.


vtcium eft co::uptc complcxiouis tllo:um.
3n omni rcgtone qbufcuncp er vette nubee .pcreari videtttr
ex tllis fyabitantium apita fumo replctur * fic co:rije nafcu
tur:* fenfusaggrauanf.
3i

""^

quacunqjtmincia quocunq? anuo mufcufe fuperabunda

as

,
fl

^ ^if^

apboitfmi Jo.fcamafceni
fcerttHfcptttredinee quoq$

mo:bo:om fopabondabuHt in co*

|>o:ibuel?abtto:um.

Jeiunare

mejy te co:pue fceficcat:colo:e citrtnat:meIancolia

jpcrcat.necno vifttm ad fcefectu pturbat.

J>teum:l?3bttanttumco:.runt(tccioza.
TTlon elt eade na tepo:ie in ot regione qu fol eft in qdrangulo
circulo qppe ex tat feic cftae*? I?peme altbi : ver quoq$ in alto
aliosad quap t>tuerfitatu fimtUtodine fctfr
loco:s autunue

? /~
ferot:* coplejctouee:* vitta:?fuctudinee t>abttato:u.qo enint
4 *ver eft
egppto 4 eftae:in tudta f\> a l^itanteeOUIxxquaM .!r*~l
jV :
-. if fcfe funt fcue ^ytrncd 3 t>ue eftuc8:<z buo vera : 1 t>uo autuni'^** *]
r
in anno funt.vii illte fructue abundantee p:ccreant arboiea/.^^Tl

fc* *uin

tc^
p&fl

v\

Sangutne mox vt exierit aer c$getare:terre abudatia frefi


gnat i $to magie ptraria* tato niagie ptrariu ptmgit.
j0mme,puincia quelongtueeft a martremota no in mertdtS

memo:iacftfubrilie:*aliabuiufmodimulta.
SDeftciete virtute fceficiunt ucipalia

MX

unfmeqj illam

memb:a mo:bie aflftci/


*i

fcefcndere pofiunt.

X>bi plurimiconcoidwt:* ro atteftar*:? e^imetu c$p:obat i/


;iud ante octiloe pone:?rio 0 ptairiunux
2flbedicmarum qdam ? mar tme: que factun t i\\ fttmmo capf /
^
tte poft cenam:? quaudo ttur t?o:mttum bmde fowt: vt oattt
*<M*f ; ya fi C intenta circa tttteno:a ab altifiimie mcb:ie atrrafrendo
<

'

fic viu moibue pualuerit f?oc eft obferuadu


tnajnme 111 jfocipalibue memb:ie.
Jn nullum medtcme aliqS comittendom eft mo:bum que ad
complejctonem eiue aut ejc toto:aut ex parte non ptiueaf.vel

fenftie alleuiet.*

adfimtUtudmemcfbimemb:anutrientis quemediana f\dc


fuertt nutrtbiUe quoq3 vttlie eft.
JKccipenunc fiUcariftime poltulatoea

te

apl?o:!fmo$ qut /

bue femper fidue permanene ftn eo:um auctontatem operst


re confidenter.2td quoe p:out potut fitdane ob tuam fcifcrc'
rtonem follictte labotaui.

Vlam te btligetem faptenttam nout p:e ota.


>^:eterea valde ceptu op^to negltgere l?o:to: p qft.me ntmi^
letificafti.tq:lib:u>al!eniglo:tofitmt tranfiultfii-^uiue tt>
tulu ei placutt voari metntegut :qut Itber eft vbi majnma elt
jpp:ietae medtco^um.^unc autem fceo gmtis ago:q: te ^ti

iufmodi

^mum tranfi tto:em inueni.


^jcplicmt

aptwifiniUoaiwee bamafcenu

lPofcutiCo:neli}cdft
J&ftofcnlimeAicimUeextractiexUbio Cotndtj
co:um omnium omattftim ivcx p:imo lib:o.

Mme&tt

21 alimcta fenfe co2po2ibu


v
.

agriculftmr.fic (mmte egrig medtcuta ?:omitttt'


z8bo:bf non cloquentia fed rcmedi js curantur '.

VYveA,it

mK

Cuiue rei non eft certa cognitio:eit?8 opio certuj


remedtum fcabere non poteft.r>erum eft q;ipfam curandi r* *
1

l
tion^mjii^UplU0con(Vrt$erperienthi
fiitigatio mo:bU3:au fitis an frigu8 nn calotr
an vigilia:aufamc8fecerit:anabi vfoiq3abundanria:an intfi

jfitrcreft enim

perantia Itbtdimg.

lTieq3igno:aremedicum opo:tetqucfit cgrt natura l?um<<

dum magie:an magis fiecum co:pii8 eim fit validt nerut* ait
*nfirmi:frequengvalitudo:anrara:eaq5quum
cfle foleat:an leuis

eft

ver^mea:

b:cmo:an longa.

jQu.im par (ciewtu fit:tainen'vtilio:C3 mediaij efle fci.io ami


j[cum:$ejctraneum.

Sgnauia quidem co:pug |?ebetat:labo: aute3 firmotjiUa natti

ram feuefcentem:!?iclongnm adolefcentiam faat.


J5i9 tn frie potiu8:$Temel cibum EiEterbom o potcft.
Concubituc neqj nimis concupifcendu$:nc<p mmia pertime
fcendugeft: raru9ercitatco:pug:freQnen8 fotuit :fctre iicet
*um non inutflemeiTcquem coipone ueq$l:ingo:: neq$ bo*
lo:fequiturideminterdiupeio:eft:noctututio::itatamen tf
ncq; cum abusncctfkunccum vigtlia labo: fequitur.
?m^alttgftomacbo:qg^nnumero magna parg vt banop
\
:

cft:omhefi^peneIiitrerarum cupidttobferuatto maio: eft nc


tceBartat vt quod vel co:po:ie: vel ftudij: vel loa ratio fcctra'

cYltvi tHtv

'fctfccurareftituat.

fec fromtnibus qui nocte bene concoyitmanctuto fnrget :$


i^o parm:qutefcere t>ebet:qut non concoxit ex toto quiefcc
LteityM neq^ laboti:neq$ exeratatt6i:n eq$ negocio fe crederey^
j

\
1

*& iSU

Bi lucutuahdum efttnon poft abum idWeierctfHpoft concsc


tionem facere opo:tet.

duem interdiu vel fcomcftica

: vel cfuttta ofTicia tenncruut


tepug aliquod feruaudu eft curationi co:po:i9 fui/p:t>
maco:po:t8Cura tio eftcyeratatio que femper anrecedere
tcbct cibtim ;cjccrar4tioi?i8 autcm Pleruqi txbe t fmis eiTe

feuic

W '^>

flofculi
dottaut certe lafTitudo:que citra laflttudincm fft.
'
lQtmc$ vttltg eft nimia faqetaaSepe inuttltgntmta abftinm
tia.Sepe ftquamtemperautoef^uh^^
inefcaeft./
/>ect}:ida

menfa bono ftomacl?o

nfl?tl

nocet :in itnbectUo

a<cefflt.

*boft ftaetatem nifeil eftageudum.


XJbtquisefterpletusf.ialiusconcoquitfi quicquid aflupfit
pottone.iquefTigtdeiiicludittum paulifper tnuigtlat:Sciti/
bene t>o:mtt.
7 d*
TTlecflexfolubiiloco in grauemmeq^er graui
falubiem
trauittu$fatistutu6eft:erfalub:ttn graqcm p:ima bpemai
cr graui in eum qut falubzis cft p:una eftare rranfirc melt^efh
Tflcq5 vo er multa fame ntmia faaetas:neq5 ex mmia facieta
tefamecidoneaeft.
^ericlttatursquifemetoqui bte bie ribU5 incontienientef
aiTumit contra confuetudiuem.
Hleq^ er iiimio laboze fubitum oaummecp ex nimio ocio fti
bitus labo: fme graui nora cffcergo cuj quie mutare conflitf
tudtncm volet pau latim frebebtt iiflkd&^rc
-

fcocvo^x
>V*tt<tc

Cmnibusfatigatisaptumeftabujfummere^eoqs feumtdo

tf

com

xti aqua: vel certa btluta potione cfle contentos.


3llu d ciuoq j notfc opo:tet:cy cx labo:e fkdantt fr ictda PQtio ^
gni aoififima ei rcitcKctiam cu$ fudo: fe remtferitttiuerefati<

'ux

gattsinutilis.

^r

luod eft contra conftjctudinem nocet.


Q\\i vomerebistnmenfe vulttmeliusconfuletfi btduoeuo
muerit:cy fi poft quintumdcamn^ biej vomuerir.
Tfeurg ationeg vt in terdumnec eirarte funt:fk yj>i freq tif nfra
fitutper tcuium affenmnafTuefcitenim nonali co:pu$:* ob

f^*"'

/,i

raj'

^'f

^octnfirinum eTfn

(- li.

**f LbxtLr

3Dtiiumt>!lutiU9pueri9:fentbU9meirtittU0conuenit.
11 ilu tumno P-opter celi varietatem pertculum eft
arimin

Ifrrcmevenusiioupeniiaofair^
t no non vrilie:rollerabilib: ramcn per autunum^ftate injQ/
tu m d fiert poteft abftinendum
^
(

.Vh

ComeK/aelfi
<TjcTccmidc

litno.

Htoberrimtim

ver efr t t>ein>


de ab J>oc \>y emej^ericuloilo: efta9 2Surumnu9
.

longe periculofii1imu9.
tempeftatibuspeiTime fuur que vartant marime^:

quo

fit

vt autu;nnu9 plunmo9 oppnmatmam feze mendtiui9 tcni


po:ibU9calo:moctnrni9:atq5matutint9:fimul etiam vefper
time frigws eft:co:pU9 ergo dtate:* fubinde mertdiants calo
ribus relaratum fubitofrigo:ccrctpttur:fcd vteo tcmpo:c
id martme fittfic quandocunq^ etiejut uoxium eft.
>aluberrimi fuut ferem t>ie9:melio:e9 pluutj: quaj tantum
tiebuloit.

Triamfereventu^vbfq^a mediterauet9 regtontbU9 vemcs

fetlub:t9amarisraui9ert;ncq5folum in bono tempeftatu t>&


bitu certioi valttudo eft:fcd p:to:c9 mo:bt' quoqjtf qui fncf >
dcrunt:leuiore9 fatffc* p:omptiu9 finiuntunpefflmum ergo
celum eft quod egrum recit Meo vt in td quoq5geuu9 quod
natura pctu9 efhtn J?oc ftatu falub:i9 mutatio ftt.
Xonffl9 mo:b i9 fcnectu^aciitjaadi^cctia magi9 patet.
%ongaftatura vt iuuentq t?eco:a eft: fa matura fenectute

<onficitur.~
>racit e co:pu9 in firinu5:ob efU5

bebc9 e ft:

ipienio:aliqui9*fpectofto: c colo:atto: facttw eH bona


flia fuflpecta fcabere teb5:que quia in eodem feabito fubfifte/
remccg vltra p:ogredipoiTunt/fere retro quafi rutna quadaj
reuoluntur:peiu9 tame 115111)5 eft vbt quis coutra confuetui
dinem emacuit s colo:e fccco:emq5 amiftt:quojiia5
T?i9 cl
fuperant eftquod mo:bU9 t>emar.tm9jjuebcfut 116 equoa?
c
tfumraoibu5ftrati
;

facjlejecuru9 eft altqu fe in bissque fcpc finepericulo euafit


3llc follicitarr&eF5cut (>ecnoua funt:autqut mafine curtcy
dtafuitutababuit.
IfTecp tcrrere t>eb5 eafcque eodem fcie fiiuta effcac ncc ed qui
dcm que $ui9 longto:e rcmpo:e euanuit:tamen antc alteras
qccefltonem quieutt.
t>elTimum eft fi fomnu9 ncqs noctu:neq5 interdiu accedft: id
cnim fme cottnuo fc>olo:e ee non potefheque $0 fignum mef
lum eft;fono rltra Debitu v:gen/peiufqj quo magis fe fopoi

zfo

tiij


ttterdiu moctuctf eontinu.it.

);dkalietiammo:btteftimontum
fpuare.

elt

vcl?cntchter * Cfretev

sSansuinemfncifavenamimnouumnouefbfed nuUum pe
tie m:>:bum efle in quo uon mtttatur nouum cft.^ntercft n5
TjuiTetas nTcTtte quo fanguts mtttendwemeqs qmd m co:/
.1

poie inms gcratur:fed que virea fint.crgo fi iuuenie imbecil


lus effcaut fi multer que grau tda non cft: p irum valet : male
fangutsemtttitur :emo:itur entm vie fiquefupcrerat l?oc
tnodo erepta eft.at firmue pucr * robuftue (cnct * grawdaj
mulier valen6,tnto curantur.
^3Cenuto:ibuemagis fanguifl:plcnio:ibue magfe caro 9butt/
dattfacthue \Ucft tUi fcetractionem fangifi6fuftinent:celer^,
ft mmtum eft pinguts affligttur.
J&atius eft anceps e.r per tr 1 au r iliumqj ntillu m.
i motbi mio patltur:fanguini9 betracttoni tempus aptiOT
tnum eft x>ice aduerfe valitudtntd fecudus aut tertiue:fed all
quando 1 p:irno Me fanguine; mittere eft necefle.ft vebemca
fcbiis v:get in ipfo impetu eiue f.mguinem mittere Ipoinme
lugnlare eft:ergo remifTio c.rpectada:* fangumis fcetractio fe
re tuuidcnd 1 in biduum.
atius enim cft p:imo leuare egru:&eindc,ppargare:$ flmul
omni vi effufa fo:tafle pudpitaret
er vcm incifa fangui0erumpitcoto:em eiu9:t>abituni
que opo:tet atteuderemam fi ie craflus : * niger eft victofu*
cxtatudeoque vtiliter effunditun ii rubet integer eft:eaqu<
tniflto alto non p:odeft:vt etiam non noceat:p:otmufque is
ttfqj ea

ietoi&rc

um

fappnmendu* eft.^ac^tjg^infoufdanjh^
ncm ertrafeimuscum er vena vtres non patiuntunidqs au'
jctlium vt minue vet>emena;tta magie tutummeq? vn$ peri
culofumeft:etiam(tiumediofeb:wimpetu:etiamfl in crudi
tate adt>ibcatur:ideoq5 vbi fanguinej mitti

opue eft tncifa ve

tiap:ecepapericulueftt>ucpotiu8confugendum cumeo tn
tnett vt fmmus vt \>ic nullum perieulum:tta lene pfidift efle
neqjpofle ve&ementi malo:ntfi eque vet>emens aurrtium
fuccurrere.
fnitia mo:bo:up_:jroufiiin^^
tnagtg adiuuat iabo:anrem:$ tempeftiua abftinentia*
*>lus alimeutf eft in carne qTm^s^cTn&o;

~~J

JS:aflica fubcrudaaluummouet:bifcocta ftringit.

CdjncKfcrM

^'

E&ixrtiolfoio.

Bturarcpugnante nibilmc l
n

dtcinap:cficit.

jdfcagig ignofcendum

medico parii psoficicntt nt

acung mo:big qp in longig:(>ic tmj tneue fpaciujr


intw quod ii qtiod aurtitum n5 p:ofuit eger ejttinguiturs
ibi * fceltixrationitf remedioy muratiot tepug patet:adeo vt
raf o fi intcr tnttia medicug acccflit obfc queng eger iine illiti
vitio pereanlongug tamen mo:bug cu penitug tnfedit quod
*d btfiicultate ptinet acrito par efh* acutug quo vetuftio::l$
cft

gug auti quo recentto: faciliugcuratur.


Ifenourtnonopoitct^nonomntbug e$rig eadem

--.

aujrtljfci

cotuienuint.
5h acutig mo:bfg feriug eger alendug e^ieq^ nifi fc; idtmttt*
vtptimo fcempta matcria impetu frangat logtg maturiu*

vt fuftinerc fpacium mali affccturt poflit,


jflfeultanuDteivft ab inittojtuig rccte curatug fit ?an ppcraj.
$okjbfimcntiaftnc vllo peficulo medetur.

-:

jy^mdelwir^

celertter

aivotum

cft:f3 fcrc

vtfa^ A/rLpU/L
J
'

cunHccurct.

pertcnlofa ee n imium n feftinatio *

v*

Iytagjlct,

'xlkedicamento}?potioneg:*aluttm

tci

rc concedi.
lEx egrt tmbcciUitatc fummu pcriculum
:

nonnifiraro fcebe

eft.

5"firmugncq$nimtum petetmeqsntmium (iticrucietttlv


pptimum m cdica mentus cft oppo mwe cibyg frqtug.
X>biq$ feruandum vt egrt vircg mcdicug tnfpiciat.
gb viio mcdico pl urcg c urari ncn poflunt.
Scire opo:tet opttmus cibo tempug ee feb:c fmitaI

gempc r cgroe fecurog a yrc conueniflvt co:po:e tantuj n4 i


ctiam antmo labo:ent.
i^
~~
Tjperiti medict eTF non p:otinug vt vcnit app:ebendere maun
cgrib:acl?tum:fedp:tmumreftdcre (>ilari vultu : perconta*
]rtc#quemadmodumfet>abeat:sftquigeiug metug cft cum
fceinde eiug co:po:i manum
probabili fcrmonc Icnire:
;

wm

admoucre.
Jlbcdtcuenccfiin tenebjtgnectfacapite egri rcftdcrc fceberi
j

^J^

fed ttt loco illuftrt aduerfus eu vt oeettorsra et wlttoptyktet


gCiim in fumo iucremeto mo:bu8 eft: vticfl itoh ante t>ii qulk *
itam mOita ftti antecedete fhgida aqua copiofe p:eftanda efts
venter:* p:eco:diot
vtbib.1t eti.im vltm facietatem:* cum
vltra modU5 rcpleta:fattfc|5 refigerata funt vomere oeb5:qui

<

demitevomitumquideexiguiuvfedipftaquafrigida tantfi
ad (acietate baw p:o medicamento vtuntur vbi vtrulibet fo
ctum eft multa vefte coopertedu8cft:s colloca*du8 vtso:mi
at:rereq5 poft loitg.15 Titij s vigilta5:poft multa facietate ; poft
infractum calo:eplenu^fomnu8venit:perquein0e8 fudot
efTudit:idq5 pftatiflimu5 aqrtltu eft:fed m I?i8tame'in quibus
p:etertfrdo:cnuUi&olo:e8muUu8fco:dio:um tumo::ni>
I?il,pl?ibe8 vel iu tl?o:ace:vel in pulmone:vel in faucibuewo
vlcu8:non fceiectio mon alui p:ofluuiu fuir.
Sepe perrinacia iuuanti8:co:po:ig malum vincit
jduarta re.nemine^iugulat.Det^qrtana raro fiiii vere folutf.
faciliu^m ferui9:c$ luliberietpll^rbldt^piltoiuia cmrt
t?eftderctfamc:fttim:miUealia tedjajpngamcrjpacietia^ U?:o j?
ptiua \?ie fuccurntur qui facfle c ogunt urta; qm btis tnutilia
{
Ifl?ettaaff:7ecTne l?i quidem qui fub alio/ulifcfTex toto fibi v
teperare non poiTunt ad falutem pducuntur.
Ctiono ignobili8medic*crifippi bifcipulu8apucTantigon5
rege:amicttm qttedam note intepantie mediocriter l?y dropi

eomo:boimplieitumnegaiutpoflefanari.Cum alter medt'


CU8 epirote8pl?ilippU8 fe fanaturuj polliceretur : refpondtt
illum ad mo:bu refpicere:fe ad egri animujmeqj enim res fe
fdlitulle.n.cu fuma oiligetia non medicitantumodo:fedetiJ
regi8cuftodiretur:tamc ntaligniatJf fua fceuo:ado: bibedocg
fuam vnuam fe p:edpitauit.

<TJ&:quartolib:o.

Tio t>ic flucrc aluu fcpc p20


V

valttudme cft:atq5 et plttribu8:bu fc. abftt: * itnt


fepttmuoteid coquiefcanpurgajf.n.co^pus:* qd

lefup erat vtiliter erTundif.Dtp fpaciu piculofuj e.tter


dum.u.f o:mina:ac feb:icula8 ejrcitat: virefcp ccfHmit.interdtJ
euenit vt Muru8 t?iu ncglectti8 curari oifTicilme ftt.
zfcedtcametis vti nift m velpemetibue maUe fuguacuu cftV

i ntus

Comclicctti
ft: quinto Irtno.

^tbus Mticnlomm

olo*,

cmistepo:ibusreuertitunl?09;ante:* curio> s
fo victu cauere opottettne inutiiis ma co:po^ (
ri fupcrfit:* creb:iore

vomitu.

Cum omnia fere medtcameta ftomacfru ledats


tion fmt&ufa afcleptades ad ipfius victus ronem potius oiti
necuramtranftulit.Eerum vttlludtnplertfq5mo:bi6 uttii*
efhfic multa adinodum co:po:ibus noftne tnctdere eoufueus
runt que fine medicamette ad fanftnte pucntre no pitt
lOti fomntteris ntfi nitnta neceiTitas v:get alienum eft:funfcn#
cx vefcemetibus medicametis <i ftomacfro alients.
*3ftenim ptudeQe bominiejpmum eum qui feruart non po?
non attinfiere.riee fnbire fpedem eius vt occifaquem fo:s ip/
fiuepererwa.&etnde vbigrauis metus eft ftne certa tii fceffcav
tioe tdicare neceflhrijs piclitatts i\\ tMflftctli rem efle. vt fi victa

aramalofuerittvelignowfle-.vel fefelltfl*e fe videancd vti>


ptudeti viro conuenitmt:ficrurfu6 I?iftrionte eft paruaj
rem attollere quo plus pftttilTe uideatur.
Bubia fpes certa &efperattone eft potior.

l?ee

ftrpliciunt flofctjlaro:nelif.

^H-

'

oyr+rJ-.

fiKipit tufiuridn; 1? j-pocratfe.

i-fto:

apolinem? efcula"

pium bigmeq*

; pannaciem efculapij filus :


*
t>eo6 t>ea8 omne&me c$ in me erit *
tngeni
meu vntebtt:l?cc
obferuaturu$:que
l?oc iureiurido stqs fcis tabulis continenf :tri'

um

omma

buturu mc pccpto:i meo a quo fcanc arte fum edoct* no ml'


tuifcpparctiaquo fumgemtus: vitam cumeocommunici/
turutmrce omnes:qua9 ilii neceflanaserte mtelltgi p;o virl
bus mcis fubminiftraturum.p:ogeniem eius frntru, loco 1?3
biturumtbic artem fine mercede * fiue pactiontbue cdoctup
fccepta omma libenter *i fidclttcr traditurum mete c peepto *
rie mei liberts:ccterifq$ brtcipuliaiqui (e legtb^medictne aftri
jrerintatq^ iurati fuermraltj pterea ncmtnt.^n curidis egro
tiapto virtbus:* p:o tngcnio mco neceflarije rebus vfuruj:

nemtmegritudmem fcilataturum nibil pcr iuroriam factus:


ro$atum nemim Daturum.ncqs id cuiq^ confulturummeq/ {>
guanti muiieri ad interficicdum conceptum fetum potionem
pozrecturum vttara meam atqjartcm meam puram atq$in
regram feruattirum: labonuti lapilo baudquenqjercifU"
rum:fed erpcrtia efus artie boc negoctum pmiflurum:que'
cunq^^omum ingreflusfuero tntm taratliberandts cgrott'9
operam t?aturnm:omuem iniurtam omnem co:rupteta3 om
nc ijcitus turpitudinis.rcs etiam veneread fponte mea euitst*
tufum:(iue multelnia co:po:a curauero fiue vfntia fiue bo//
tnintslibert fiue ferui:que tnter curandum vet videro vel ao
diero vel etiam ertra curi in vita bominum cognouero qoe
reticeuda efle mtcltigam nemtni apperturum:fed iutemero,'
tam taciturnttatem feruaturum.ip>:efen0 igi? iufiurandum
tntegre atqs co:nipte feruiti mibi omnia ta in vita
art<
mea .pfpera fettcincfl fucced ant <i gto:ia tn eteruu %*u fit trif
gredtett *o $tq$ periuro ptraria omnia eueniit.
(

$m

3ufiurandu tmi bppocratfc fmie Deo gfa*.


?mp:efl"um venetijs per Uoannem i 5:eo:tii ^e gregort/i
&\mo Ont. zfc.D.ij.Dte.wi.3uni;

fratres

*w<>

1.

?'

'Vl
^yc*^

/
*

fW
-^

f f^

n^V/Wtn^tf

^ -^ * - -^ ^* ^4y>
1

jkfd -*

4^m^4 ^ffejl^

*f ***** M^l^|v*i^ ^WVfc^ ^Vf^ W^^^/^/vjW^^

^v^L

/*in**

/<s**Y

f$W** /
'
J/h *^/

>1

También podría gustarte