Está en la página 1de 92
PROYECTO DE SISTEMAS DE ALCANTARILLADO Araceli Sanchez Segura INSTITUTO POLITECNICO NACIONAL, MEXICO, 1995 Lyset -sofour stata ered ou8ip & ordumy spur squorqure oma un z0us) @ westdse onb soy sopoy Y -sarofean ueas optrens sare searey rezqTwal ‘anbypUy s9] UP!SEIOA ns anb seuim soy uo & sorpaur sordoud sns 30d ‘soypo usuaqut anb exed oqnupso un ‘vas ofeqen asa anb ap watrezadsa oj woo ‘ouuioTIS) K euBUPY softy srt y ‘oagy 2930 sesedasd op ware aymeayned ord autzoua ef zopuardana 1 giuoye our woinb ‘ovespz ZaapyD omZoTT aionteBut jo osodso Muy °NdI-VISA #1 9p epesaida Ap afm esau A vSqure ajquuenua ‘vzoudsq oueuiog voir] ws ou! UgYoUDUE Tepadsg “eproqua8ur ey uo sofnur ef op eiouosaid vj morse & uotoeorep A oquayes ns os uakngxnuos sousmb ‘sexoquodut seiouedwoo star y ‘SOOHTEIPTH sosinoay 9p esmiarag-x9 Bf u> TeuOYseyoud opofozaf9 rus zeFoqUE Te ‘SO}7aKoKd sozawud sm 9p uoroeynutoy ey uo oREWWoLI oid sousinb “eUOUED SOqOTEIA ay youey orzuosuy pe A (pre) vou soxol ade osotUaRUE TY “eypuacop ef ozzafa apuop wa f AND ‘saquaSur owoo puL0s out oomulgpese stUStqUTE OfND Uo NT Top VISA EY -ayqysod asany #aqo wyso onb e warefngen woo anb seuosied sejjanbe sepor & owarunioopesde fur zesaxdx0 o9saq, SO.LNATATIONOOM conn uo oysoy & osauda, INDICE GENERAL PRESENTACION 1. EL AMBIENTE Y LA IMPORTANCIA DE LOS SISTEMAS DE ALCANTARILLADO LL La protecci6n del medio ambiente: "sponsbildal comta 13 Imporanciade los sistema de leant 2. ANTECEDENTES HISTORICOS Y AVANCES EN EL DISENO Y CONSTRUCCION DE LOS SISTEMAS DE ALCANTARILLADO_ 2.1 Antecedentes hist6ricos generales 2.2 Evolucién de fos sistemas de alcantarillado en México 23. Avanoes de los sistemas de alcantarillado 3. TIPOLOGIA Y CONCEPTOS BASICOS PARA EL PROYECTO DE SISTEMAS DE ALCANTARILLADO 3.1 Tipos de sistemas 3.2 HlocciGn del tipo de sistema 3.3. Partes de que consta una red de alcantarillado 3.4 Requisitos que debe satisfaccr un sistema de alcantarillado 3.5 Trazo de una red de alcantarillado 3.6 Clases de tuberfas utlizadas 3.7 Descripciéa de as partes de una tuberia, 3.8 Prucbas alas que deben someterse las tuberias de concreto 39 eateesy desenan uc presenta sec circa yer de una tuberfa de alcantaillade 3.10 Inspecci6n y impieza de una red 4. PLANEACION DE LOS SERVICIOS DE ALCANTARILLADO Y ESTUDIOS PREVIOS AL PROYECTO 4 ancacin de los servicios de alcantailado 8 nivel nacional "Tancaci6n o programacién de un proyecto de alcantarllado 43, Estudios previos al proyecto. 5. NORMATIVIDAD PARA LA FORMULACION DE PROYECTOS DE ALCANTARILLADO Sul Antecedentes y norms de referencia 52. Perfodo econtimico de proyecto 53, Dotacin de agua potable y aportaciGn de aguas negras ‘54 Diifmetros minimos para atarjeas y descargas domicilirias punSag Zayoung yeoo1y a ren ‘opemtmeweore 2p oroogoud un seynunioy ap eam vf w wuouUD 2s onb ossque8ut Jo exed end ‘un 108 equayu oxed yeu Un ap eRUOF B| Uo OpINsHOD B59 OU OAH [SF “opeurquroo oxsafoud tn op ose jo exed A soreranyd sende sey 9p ofoyesop £ upioeideo o] exed ‘sexu sene ap opentreiseore op c1seKord lun 9p voropinuusoy e] 9p soanoesd & sooti9a soisadse Soy sopruaIuOD USD + sof uo foray, [op eanuatsns aud vj wos oYpo £ ayo ios soqruydeD SOT] soysaKoud ap upfoeynusoy ef exed ajqnuodstp pepian 109 aqap anb sootseq soxdeouce K sods, ‘0; ojmajdeo Jo Ug eptA ap souOrDypUOD Sng FeIOFoNL Jod axqUIOY, ‘uensontu onb sootsoysty soyep sour ye weyuasaad os k auoiquire [2p oworumeoueS [P wo operimuvsre ap seuss so] 2p vroueuodut ef voeisep 28 sosound pam 2ofour un £ oues spur quotgure un dure syus oapafqo un woo opoj, ‘soretanyd X sexzou sense isp zeayo K openoape un rexBoy exed equon Uo sewOI Uaqap 2 nb so101223 S01 9p & oge> & ib sopepranoe sei op uotorquasard e] uD Cconagpip opaues un 2H98 Of 0 wproquaBut ap eiaureo &| wo ezUEOSU vy eid operedaid age un [reMRDTe op seuIsIS ap oIsaKOId NODVINASANd SSEesss sss ¢ ss ‘SVBNDM Ad BIN} OxaVvND AC aOIGNS OCVTIRIVINVOTY SAGOS VIEVEOOTIANE OaVTIRIVINVOTY Ad SOAVNIGWOO SYWLSIS VUVd ONASIG 3G SVOINDEL "8 sfforzapamg ‘9p oporgan jo 30d ordoaroyur un ap ConNBIPEY O(OED — L coxreayure ordzosa1a, OM BP COMTBAPIY OD SL ingapry omy fe soyxaid sofeqeaL YL ouo1oes oporgt catypesp pumd sopnideouoo sod EL corsokond un ap uoyoesoqe|9e] ened sovesaa2usowC TL ‘ opsenpanmy 1'L “AWIANd OGYTIRIVINVSTV Ad SVWaLSIS VaVd ONASIC 3d SVOINOEL * seater 9p oma) 99 saternoo ap oopgtion# [Ra $9 operumnape ap patel apOOINER OID ¥9 eonnpipn onan esonaxd sofa £9 sealou seni 2p opeades sys 9p onofosd mn op uoreaoggp eyed sopesou sod 79 SoHE soak 19 SvuoaN svaov aa soavavas SvWaLsIs Vu¥d ONASIC 3C SYOINORL "9 swurea 0 seumueld 91'S fue 9p sousuy p79 9p semsoRs sepiagm anus souorun, ap sozod anus eum uoioemdag suo seipout sop anu f votre op ‘wzaqeo K eyes eypaus anu vyigumd 2p SouoIoeAD.a 2p SHISUDIIG 11S sep2gny so] 9P cpjoersu 2p ojqepuomoaax pepypunyoud A eunusw peprPUIO!Y O1°S owUE UPHIOD 6S mua (eu pepisoypA w ouTUR HEHE 8S sou SOD LS sojqytuund sow & seurur sapepHopA 9S sojqistuod seunpyyus & sewyurus soworpuad S'S caPiTULO} EL AMBIENTE Y LA IMPORTANCIA DE LOS SISTEMAS DE ALCANTARILLADO 1.1 La proteccién del medio ambiente: responsabilidad comin El medio ambiente es el sistema exterior fisico y biol6gico en el que viven el hombre y otros organismos. En él interactian tres componentes principales: {a tierra, el agua y el aire. De la arménica relacién entre el hombre y esos componentes depende la satisfaccién de las necesidades del primero y la conservacién de los segundos. La armonia, sin embargo, nunca ha caracteri- ambientales scan tan antiguos ‘reciente que exige afrontarlos en sus propias y actuales dimensiones. ‘Antes el hombre era cazador y labrador y dependia de sus propias fuerzas para sobrevivir. Hoy es también industrial y tecnlogo y dispone de la ciencia ¥ de la técnica que degradan los suelos y contaminan el agua y el air. Desde otra perspectiva, cl medio ambiente puede concebirse como un conjunto de sistemas abiertos en mutua y permanente interacci6n. En su escala és global, Ios océanos y la atmésfera combinan sus movimientos para crear cl clima, y del clima dependen la flora y la fauna incluido el ser humano. La estructura y funcionamiento de los sistemas urbanos y rurales por otra parte, std detorminada por a interaccion ent el abajo, la vivienda cl transporte y el esparcimiento. Los sistemas de suministro de agua se relacionan estre- ‘chamente con los de desecho de aguas residuales y asf sucesivamente se viinculan todos 0 casi todos los sistemas naturales, ‘Ahora bien, si el medio ambiente es un sistema complejo y global que afecta ¢ involucra a todos, ide quién depende su protecciGn y conservacién? {Cuales son las responsabilidades de cada quien? ‘Al respecto pueden identificarse cuatro grupos de poblaci6n a partir de su relaci6n con los problemas ambientales, A) Et de la poblacién en general, que abarca a todos los ciudadanos del ‘mundo de cualquier pafs o regién a la que pertenezcan y en que vivan. B) El de los profesionales y técnicos, cuyos trabajos se rclacionan diree- tos especiali- zados. Incluye planificadores, ingenieros, arquitectos, ‘economistas, logistas y en general, os estudiosos y expertos en el medio uw €l -opezueote oaffoousar ojjouresap jap seansqrayzew9 & yoAt Tp & ‘pla op sepuy3so Jo so a1ueziodunt spur otod “Texpsournd 2028} un $9 uLaeTGod ‘9p UoJoeNUDOUGD v' ‘UoLoNTos worUN B} $9 OU ojLaMUIZaID Ns ap TORO |p Ofed ‘seuosied ap osauipt [> Uoo epeUO|SETas YIS9 TrUOIGUIE LOIOeURLEUOD 7] Teuorse[god cyuanunis939 fa! Wo soqafoyAsUL OPIS Wey SOT ee sopeZTENED soyeUTTEU so] anbiod ‘pepreqes ¢ opyduana way 95 ot seutexoud senso ap soanafgo soy ‘oB.sequia urs "soyzosap ap uototsodsip ey ered seems sesqo Se] ap & afqerod ene op omemuoaiseqe op seuresBo1d soy 2p spawn ‘ojfouresap uo sasjed soj uo ayvourpetsodso‘pepryenow ap ese 2] ap up!> ~anpas 2] Uo ppesanjoaut otvaurewomp opeso ey [eUaIqumE wproTUSRUT ] [god e] 9p oqwaRUNTIOI9 TE s0] ap oqworuaypaaoude feu 0 upioofdxaasqos e] 8p wlouancesuoa ouloa ‘sootSojosa & soqeiusiquie sewojqosd Sones op seiotopiao Koy xx ofS fap vdeyo euIRID e] UE -UotoonNsap Ns ap oWFaAXO Te sedoq] eisey ‘uoroeasasu09 ns Opupinasap By 2s o3od ‘TeLajeUt osa1do3d ns wIed Souresanou saloaejsneS So] axquioY fe euOTesodaxd ered sopeuryeu soso ‘sof opeyoonoide ueyj 9g “upronqnas ns opiqgoa1 ey ou EzaTeEMTeN Bl “UapI0 1p ap soauvar & oquaRWIOAI9 opera|I0" ap OszI0x1 ms9 UE ‘UOIED!FISIOATP ins w auHIOUOD opuo|aax9 PnuANOD onb soIstaIos & sofeuEM 9p epUELIDP un opionpord wy uoroeztfernsnpur e] ap wouanyut ey ofeq osaiiosd 1g “seayont ef :21819U9 op sikony vpuoutan K Badr uN ‘gmuoous aiquioy ja ‘offs ayso uo ‘aquatuTeUt "woRUyOOU YJ0UD Uo eLTEAUOS ‘ued seiounisip sopuess e opmnmuisuen v oprpuasde K earingupry esBioU9 ey op 9 BB30U9 Bf operioumsap eIgEY axquIOY jo ‘OSHS 289 ap oUNULIA jonsnqutos ap seumnbsu & osed optep ‘soprzstnn soons—s—u9 uomUIns 98 JesmyeU SeB Jo £ oojoned To “aX OTB yo UE -seumnbyut ap odn ono ua souorsyd resado ered ores & oypuosde & sodea stonpoid vied uoqvo |p sezxgn © gzaduio odwon osu Ty “opifan 19 & exsapuneny e| ows09 sopeariop wr 9p orsupu tea8 tn opentoAtit [PP sauy w “Isy “TeEAsnpur aseq ey gquowne ur “sestsd soprysose sojwanyeut sos: um sosa00ud ogea 8. ByQeHy BA aIqUIOY f9 IHAX O} 98 ‘o]qezzqnn e8s0u9 ap onstur ueqeuoTsoe & eropeU Ueqe HOD orlnzpay exdiouo ef equ os euenstO €29 Fj 9p X OF “eonnpsply exBiou9 vj ony assezrn wo wiourd ey “Tesmnee esau sod assez -v[duro9x e7pod sefnasnur Wzzong BI anb sugHOsep Te ‘eOLOSHY UOIORFOAD nS UD pjnoeioadsa osed ono ofp auquioy yo “3 "e offs opuniies o ourtad Jo Ug smut eziony UOs opezqTeas onjoxa anb sendtyue ‘ofeqen Jap ope us Joptiadep 10d stuouTedL| a sovo1eziTagp sepuesd se] uoreuBu0 os ‘owaisns ns zejonuo> X seanose en) “sayeue opuelza 0 seyujd opueARINa osu1onpord wespod sox “uouuyfe soy anb ewuano oszep [ eptA op BuraysIs ns UaUTTROAPEs eHEUOSUEN dnb cuarurqnasap un ozrt axquioy 79 ‘anuourepeustvaude Sovsts 08 29° anuarquun o1paut j2 21gos s2uo}sD10pISUOD ZT “souvuniy sou05 50] Soper ap tniioo peprigestodsoz wun so syuarqure o;pau [ap UpFaEArzSUOD k ugigomod oy fsy ‘orpauras ns ua 0 uprsuanaud ns uo ‘eiouonaasuog wo ‘A wauD ‘and souotoearfdktt se| woo owoa ‘awuaiqure ompaut op seuioqgoxd soy weuts uO ‘on sesnes stj uo owe) sosiaumuy URIS sopexoUNuD sodnuH oj SOPOL, -ugtonjos ns wa wedionzed so9an seood Ans & seysofett ns 9p SeSNED SEOPEPIOA ypuauduroo ou squotuTesouo8 orod toojduwa & epuatata ap saperqnourp Sef nsoq b] uoo :peprotzigaja { ene ap winuoxe9 v] woo :ezaiqod & axqurey ‘uooaped anb oferpaurut aquoiquie orpauy ns woo f soupspoD seUHoqqOxd Pp ns 1109 SOpEUOTsOSqO UOALA “TEIMeU so OW "waIzOI ‘seayes & sonbsog ‘2p-Uo!sonnsap {uofaeaMIsAp ‘SOaRS op Uo!oepEsBop ‘aswe yop A ene [ap "uproeumuewod rouoo s9[ea souoNsano ap pramuew pf Weo0uossop TeIoUAe UO ‘sonfoou soraago sns a1 K stgtoot ap zesod v ‘zyed ns sod souepepnto SO ‘opepeyos wer K sauoyzco saqwozeyp ‘ap vuion vf & woknqUU0D ‘oBreqUID opiproop uy anb seureroad £ soured soy oqeo v ueAaT| safeUOISa}O3d SO] “sooypnuats souojodo seiunsip seq onto 5129|9 nb uauag & sovepepnt so] UeBzoI0 sal anb seindod ofode ap exes 0 ofode [pp viouangur eye soyfis upysa axed ‘aitsiqure [op ugfaearasuoo K uproomj01d ap ranytod ey waummiajap oqaureoasspur 2 &20I1p anb SqUO¥sTE—p su Hew so “ueur9qo8 X soonyfod 50°] “Sew0} SesZOAIp UO Js onIuD ueaR sodnul SOIL so1 K sozeuorsoyoxd soy usooy suopuny cquoqunzoouos fo tea:2 o weaqyquapy an ‘saxosayoad & sooo SO] 9P Ta (CL Twiousd uw uouoxy, opsBaord £ otarquie Jap Uo!oe ‘ed sonueodus sew souoisioap ap esoy Bf & omfouTesap 9p sosvo0ud so} ap upssompus ef o8se9 ns 6 uotoR onb ‘sojueUsaqo8 & soonitod S01 9P 1a (O Para mantener o mejorar el nivel de vida de las poblaciones, la sociedad se ha organizado para obtener los recursos naturales alli donde se ens ppara procesarlos y distribuirios como bienes de consumo. Al realizar contaminantes han sido generados précticamente por todas yhumanas y tenden a afeciar la economia y la calidad de la ‘Muchos contaminantes pueden transportarse a grandes distancias por el aire, agua oen articulos comerciales, afectando la salud y la longevidad de las personas, asi como sus actividades recreativas, de estudio y trabajo. ‘Cuando las futuras generaciones escriban de nuestra cra, observardn que i jombre, se dedics a 1o. Sin embargo, frente ala evidencia dela ‘ambiente, ain subsiste la esperanza de quela e canalizar su esfuerzo y su creatividad, de manera que losintereses de la ecologia yla tecnologia nocniren en conflicto: id modesta pero significativaes discfiar y construir ms y mejores ‘porque contribuyen directamenteal bienestar de las. ;, cortectamente concebidos, son un medio eficaz para preservar el amt temas de alcantaritlado 1.3 Importancia de I Desde el punto de vista sanitario, las aguas negras y pluvi originados por la actividad vital de una ion y por ‘composicién se encuentran s6lidos orgénicas disueltos y suspendidos que son sujetos de putrefaccién. También contienen organismos vivos como bacterias, -ganismos cuyas actividades vitales promueven el proceso de de alcantarillado resuelven en forma muy positiva el pro- blema de jento de aguas negras y pluviales, por medio de conductos 0 tuberfas generalmente subterréneas que se encargan de recolectar las a desecho y las transportan en forma segura y rapids, hasta el lugar de di ‘cin final, Este lugar, en un proyecto correctamente concebido, deberd sitio donde sea posible someterlas a un proceso de tratamiento. Dicho trata- micnto de las aguas residuales generalmente consiste en la oxidacién de la materia biodegradable y tiene como propésito lograr su estabilizaci6n, para ‘quitarles el poder nocivo que conllevan y poder disponer de ellas on forma que causen peligros ni riesgos a la salud humana en caso de ser reutilizad: Una localidad enfrenta dos necesidades bisicas en materia de alcantari- lado: el desalojo de las aguas negras producidas tanto por Ia poblacién como 14 pot las actividades industriales y comerciales que en ella se llevan a cabo, y el desalojo de las aguas de lluvia. [Las aguas negras se producen en forma continua y aummentan en cantidad conforme la poblacidn crece y diversifica sus actividades socioeconémicas; producen enfermedades infecciosas, afectan la salud y el medio ambiente, y por tanto, deben ser tratadas antes de ser descargadas en rios, lagos u otros ccucrpos de agua, o de ser reutilizadas para la agricultura, riego de jardines v otras actividades. in contrapartida, las aguas de lluvia son transitorias y su fe intensidad dependen del régimen de lluvia imperante en cada emt lugares y usos mas racionales sin pasarlas a través de costosas de tratamiento. Lacombinacin de aguas negras y pluviales encarece las obras necesarias, para su manajo y desalojo en una localidad; dificulta los procesos de tr miento y, en general, impide su uso adecuedo y cficaz, de los recut diponibles. Por estoes que desde el punto de vista social, econémico y técnico, es recomendable atender los problemas de sancamiento y drenaje de una localided por medio del Sistema Separado de Aguas Negras. Este método permite un mancjo més racional de los costos involucrados, ademés de otorgar mayor priotidad a la salud y a la proteccisn del medio ambiente, a ‘som op wesporeo seseo sey ap epoceut ef sand ‘sauorxdaoxa uorany osed ‘sorseyed © seiouapiso se] e SeoaMIp souOrKsuO UoIaTY 2s onb UD SoseD OgnET “soqeranyd senge se] zefope op ey etrewpd upfouny ns opuats “seopopp so] e sopeasT weso aquauLiousrsod apuop op ‘soqe9 se] Wo soqeroigtadns sajeuva ua uezeylsodap 2s sotreuinyy soysasap Soy anb oygeqosd Anut sq “woods pyanbe uo wepsrxo ou series serouad pra se] anb ef sesea Se] ap SaTEUEGTE SO] _reSlreosap ered waea {duro 9s 04 sapeueo 0 Sojonptcd S01s9 SPO} ‘OB MAWIUIS ', SE] novo[D, sepeurey| setepunoas sea{rey ap pax ezapepzon wun ozmy edusy “Sout OOS'Z 9p syut op sgndsap ‘oy eysvy opuansisqns ‘ouewios oxy [2 eoLeS B OpeUNSap 1O199[09 WEB ‘LUTEAL waROlD, 2140192 P| 9ANNSUOD 95 "5 “e soUR ggs ‘ouNbmeY, op soduion ug ‘ered eqeztnn as opedey ns ap aqueyinsas ene Jo £ seutno] ap osn f ‘quawendume eqeasa seuony tg ‘oFau8 ozadunt yop soptoydso o eanp sep -soa orang anb sarequuys seago seund ye 8 souoroeigod se] ug “9 "8 soue Qoo'z 9p uevep onb anfiesap ap seLseMianwop ssuorsereisur sesopepseA ap seprIOp SouoTooNNSHOD uoreTTeY 2s ‘Sopry A>y TOP equiny | equasng as SeMUORLY EOI 9p EIS! e| LA “uppesnuay ap seme ueOTe 0] 9p eosoae uproeuogur a|qesapisto> ope iaiuasap UeY wane A HORS “uoupa0 op amTeA [9p sourprel ye owo> sopeyuauypas sopoy So] & ‘ofou eied awonyo fo opeztnn undap 9p osa2oud tn sod eqesed eng Jo anb soy wo sonbureyso sop 1 Kojdutaa fap sarenpisax sende sey woyanptioa 9s uayesnuos Ue “5 "BIA OBIS [9p uRWHp onb eMUOL!GeE DANN WO Sepang Ua SepinstOD souoysuaunp sopuesi 9p seaeop opejanau wey pze&e" op souoIDeHo(dxo se ‘oye ‘eno Jog ‘Sofea0s seLayeUt Sb] opuenseize sepesn senBe se] sestaqns 3od uequfoqe ‘98 apuop uo “eMoTIged op operEUEDTE [o eyOdaI Jox2s0 yy OUTUONASOG ‘pepnio e{ ap sofeiouapisa1 seuoz £ sorseted soy 2p sopmbs| sonprse: so] eqeioajooas K osuanxa aiumseq via eUrarstS Td ‘Sooze Jod opeuog afewasp un ap sordnisan Key ‘etrotung ‘inddan op seuma sey ug "3 "8 soue QQO'S # eIWOUD! 238 opey[imenieaye ap eutaisis un ap onBque sywi ootZojoanbye wows py 1g ‘s9]o19ue8 soougisty semapa2a1Uy ['Z OUVTTRAVINVOTY AG SVAGLSIS SOT ‘Ad NOIOONULSNOD A ONASIC Ta NA SAONVAY A SOOTHOISIH SAINIGIORLNY Tommavo 4 para i poede desaguar excesos de agua sin haber recibido mi permiso o el de mis Teptesentantes, porque cs necesario que cl agua sea utilizada no s6lo para abasto y limpieza de nuestra ciudad, sino también para arrastre de desechos por las alcantarillas”, Es asombroso notar que desde los dias de Frontinus hasta la mitad del siglo X0X, no huubo ningtin progreso en las técnicas de diseibo y construccién de los alcantarillados. En 1815 se permiti6 por primera vez la descarga de materias fecales en las alcantarillas de Londres. En 1833 se permite la descarga de los residuos de letrinas alas alcantarillas de la ciudad de Boston, en Estados Unidos. En 1824 en Inglaterra, Chadwick propone el empleo de tuberfas para alcantarillas y cl de sistemas separados. En ese mismo afio, luego de que un incendio destruys la secciGn antigua" de la ciudad de Hamburgo, Alemania, se decidi6 reconstruirla de acuerdo con los modelos impuestos por las ideas modernas. El trabajo fue confiado a un ingenie i So] 9p “PmTUO| 2p UD A onounptp op uw gg'p ap oranptoa un ap eqeisuOD ‘spaNE SasauH QT EPR ‘onuoquod soydsoxut jap uotsonnsuos y gzmeUYE Pid “aquoquod soydoaxatut yop upfsaansuoo e] axqurand "2961 U9 epinjouod ¥3g0 ® ZL 9p saIo}o9]99 2p UY OST ap SpUu Ap upYoonNsHOD Ff OF 2§ "POT ouo2 eyoIP ap afeuaup yo eed panroyy vy ua oaquiog ap enue|d ef oXnstoD 2g “ESE ‘afeuasp jo ezed pepnto of ‘ua £ jeuws weil Jap o8:m] o] # ongiu0g op seed UoraknNs seypnur ua K o91x3 ap pepnts Bf ap onuad [a Ua souoLsEpU 1S61 £0s61 Anu "Pepnto B| sp owuazunEpUNY [9 40d OULD =A ‘openoapeut opustsey any 2s pepnt> ef 9p OpETHEWwedte TH “TS6T-OE6T pet us spijpuoo gnas anb ego ‘sembxinboy ap four cpundos cious tbe “e000xa], 9p 08] [2 Ua K feu te ye weqeBreasop anb seproqm ap ‘omunfroa un ue a1uaqsisuod ‘joke o1oIoZut [op orsoKoud Jo unos COND, 9p pepnia e| ap owarureaues £ afeuasp ap rwoIsts 19 oXnIou09 9s “OEET “ses suf uo SOLTETUES So¥quIEa ap pepIssoou 1 21905 uo}oeyqod eI ¥ o1ouaAuOD PEPLGNTES 2p Of°SUOD TE "bOST-TO6T “oumnues of¢pyo oud Jo orpidxo 0$ “1061 “6181 wo esourdsy syn] oxaquaBE 1 20d seysoy souorseorfpour sej woo ‘se2q0 sey UOzaKN]2U09 9g “OO6T “poouo BT 2p jno9joo sound yo oknuNsOD as OZFEUI US “168 ‘Tokep oxaqua8ur fe sorsamp owOD £ ORK. 9p pepris e| exed ,oworareaues op eAnzoiiG ei ‘sepeuunio uasany seisp anb ap sowe une ‘wotoeznIon ns £ seannayap svalrere * ap up}aonnsuon ey ajqisod any anb ‘Ten wo wun wisey La;pUaasap ene [9p qoant ya onb onmunrod onsa ‘oreze"] wes wo 00qui0g op UOaeIs9 e| ap UOLOETERsU B UIE ob oYDdy “ sonton “090194 2P Pt ‘soantoduy 2p worst) ues [9 gz1punyox “sauorzoansuon & sonaaKoud 5: 23809 ap worD1AsIs sorpraso sng ‘seSL> Sef 9p seLIEIULS soUOIOIpUOD 21 9p aniesap 9 zex0fou ap eULtOS v1 OmpMIso JoKeD osoTUOd ‘00°162'LI$ 9 T!10) ua 20d soMRXa & 100% s0] opueiofous ‘souarstxe Seago se] Ua soWseFap sapuLsT OFF S820 9P UpISMUOD P| 9p ‘seIOMUOD YW JonuEA oroNOHUL I “ELT “0061 U2 sopeunsey woxony anb sous ‘oembxinbay, ap ofota you fop A aniesap op yeues wexd [op uoioonnsuoo uy ered Kesh 9p ovsiouely osamto8ut [op oaKaxd jo oqowde 2g “SBT -exooKoxd osorsiqure 259 osndsod wrouepuodaput 2p ‘eyont oy sed ‘onBesop op yeuea wesd un od offeA Jo JeuaNp :osndoxd Zaup EY couug anb eid [9 zea|duwoo an ejqey anb op uotsnjouod vy ¥ 9B ‘s=Ius -SIx9 seor]npapry Seago se] sEUOFIoedsu! ap OFan| ‘“IPIOGUINH “POST-CORT -seafmae op WH ZI 9p SyUE sINASHOD opuELE OpETBeTEAoY oP OPUNsIs 13 "PLT-6BLT “o@uoisnpon op of, pp ‘soue gsi ap spndsop ‘uoponnsuOd BI OUT 2S "6SLT “ered 2p sped ef us valreIe ‘wun op uorsonsucs e] guIpIO ZAAIPD ap SUN UOC ABMEA TH “ERLT -souosiad 9Qo‘0€ 9P #9199 uoraunus anb sey uD ‘corxIW 2p pepnip B] wo ssuoroepUNUT sopuEsd UosEHSIBOI 9S "LENT A SOT -seurayqoud & souoroepunat ‘saquunz2p 521 -uansoyy sod optdumasemuyofeqen ap soue 091 9p sgndsop ourutza 2s anb efvez (0 ofa un sod ojsimpsns orpraap 2s anb of 20d ‘opezzynnu opanb aquowyTours ‘nb eisey Sons Sound Ua gquunwsop os [ouyy T2 ‘omuaRURSaAaN 9p expe] 10d ‘oBrequiouig ‘ootxg py op aTTeA [ap 21590300 [0 10d saqeramyd sende sey zelopesop 219 o1sodoad ng -sgndsop axe un opmnjstoa ang an owszu “oRUOISHIPON 9P [9UM jap uoToonnsUos E] osndoud zounTE WY COLI LOOT ap a3quayA0U UF ‘CODK3 N90 ‘ered ondesap un sinnsu0o exotpaooud 9s anb quapro Kou, {9 ‘opeuuseyy “sapeuovew sovep sanronus sesorcuinw wosesne> anb URANNEND Of ep soqwarwEMasD sof sod syUoN -edioutad sepesonosd sarorsepunut Sones3 t943NdO “BIUO}OD *LO9T-O9T. “omezyy weg 9p ugpeszegye Jap woTIOANSUOD BL OYEPIO PA op ADwTA 19 SSST tuo onb of 10d ‘ootxay4 9p pepnio ef souoroepaw aigos sejoyedso sopeplioane se] © wore Sean] Se] “Oy -sojouedsa souotsearequio set 9p urd pokorenyeziony ap uopanregee [9 UO sojanboq soLeA UONDLIGR 95 “17ST ‘ua sguog upuray sod pepnia e] 9p ofpase [a oweanp ‘odsequis US “2TTeA [9p seefoqesop eed vuio3sis un seas9 ou & send se{ Jousquoo v2 up!oednooaud bf ‘ansnoe] pepnio wun #19 eaarze jeideo vj owoD “eysInbUOD wT “TZST “squoroepunut se] op 2707 [op upphtpouay, uesd vv xoBa0ud wrod ‘ovpue op sonout omens & pratuot 2p sONSWuOIDY 200P 2p SPU 9p UppeLTEATE un 2p wofsonnsuaa e] off £ guostp ‘(eoaize Kox) euINZaISOW 9p O8:e> uo 10d ‘o0ax04, op Kot poKooTenyeTIaN “BurySOysoIaId BOOT “OSPT 1960. Se terminé el colector 15 que drenarfa una zona mayor a la de cualquier otro colector de la ciudad. 1963, Se construy6 la segunda etapa del interceptor poniente de 30 km de desarrollo. 1964, Se termind el emisor del poniente (Vaso del Cristo a Laguna ‘Zumpango). 1965. Nuevos sistemas de alcantarillado en Xochimileo. 1967-1975. Se construy6 el interceptor y emisor central y una parte del interrumpida diversos trabajos de ‘magnitud considerable que forman parte del de Drenaje Profundo de la Ciudad de México. rema es combinado, conduciendo tanto aguas de Iuvia como residuales a través de una red primaria de longitud y una secundaria de 12,326 kilémetros, con 6 bombeo, tanques de tormenta, cauces abiertos,rfos entubados, presas, logu- nas y 93 kil6metros de drenaje profundo. 1992. Actualmente los Sistemas de Drenaje Profundo y Semiprofundo de la Ciudad de México constituyen la columna vertebral de todo el sistema de ddesagile. Constan de varios interceptores que fluyen hacia un mismo condueto para evacuar las aguas negras y pluviales. Por sus caracerfsticas de construc Gidn y por la profundidad en que se encuentran, no son afectados por el thundimiento de la ciudad de México y operan por gravedad. Las estructuras Aue los forman se muestran en el cuadro 1. LLaresefia hist6rica sobre el alcantarillado en general y sobre el dela ciudad de México en particular, ilustra el esfuerzo humano realizado para dotarse de sta infraestructura bésica. Sin embargo, en el caso de México, 1a magnitud ‘de lo que falta por hacer es todavfa muy grande y se percibe mejor cu toma conciencia de que al terminar el siglo XX, México es un pafs cons por aproximadamente 200 ciudades medianas y grandes y cerca de 100,000 equetias localidades. Las primeras, sometidas a un proceso acelerado de ‘crecimiento y concentracién de la poblacién que demanda nuevos servicios de drenaje y alcantarllado, y la segundas con una carencia casi absoluta de ellos que presentan, ademés, la casi insalvable dificultad de su dispersion territorial. 22 CUADROL ‘SISTEMAS DE DRENAJE PROFUNDO Y SEMIPROFUNDO DE LA CIUDAD DE MEXICO Longitud Diémetro Capacidad Pendiente Prefundldad (en) (m3s) (avn) A. Drenajeprofundo Emisor Interceptores| + Central + Cento-Centro + Oriente + Centro Ponicate 165 3. Coletorsemiprofundo Itapalapa bre Mundial Canal Nacional Canal Chaleo Feat: El site de Dresje Profuedo de ln Cided de Méxica. DE, Ditecibn General de Conseucstn y Opersion Hideic,noviemte de 199. 2.3 Avances de los sistemas de alcantarillado La tecnologia para el disefio y construcci6n de alcantarillados ha tenido ppocos cambios desde Ta construccién del sistema de Hamburgo, Alemania, en 1842 y sobre todo a partir del Reporte de Haring en 1881. Los adelantos trascendentes han ocurrido en el campo del tratamiento de residuos, donde el desarrollo tecnol6gico ha sido espectacular a partir de la década de los afios sesenta, Con respecto a los alcantarillados, los avances més destacedas pueden agruparse en cuanto al disefio, construccién, equipos y mantenimiento, 8) Relacionados con el disefio. Destaca el desarrollo de nuevas técnicas de célculo en hidrologia urbana y el empleo de computadoras para el disefio de alcanarilados con opimizacioneeonémics empeando programacién indica, st “eaanl 9p senBesey owos oysasop op sesSou sende sof ona ‘sovonpu0d 9p par eusTan [20d nionpuos £ zeydeo exed aans anb operiuenieae ap wurarsis fonbe sy openyquios eurysg (9 -peprunuios b| © souep A sensojou sme ‘nb of ‘onseae op wztony uawoy & uofaunse as anb yse opuertaa “(sopetantd sezopejoa) upioeidea ap seimionnso op orpout od sepeamdes squat cotaaud e(anyy ap sene Se] s1onpuco eied saxordsaranst ojos seypaKoud So susoyTe epunos ©] ‘pepryeoo] ef e souep 1u sensaqou esznpoud ou and ‘un wisey se[stonpuoo & tianqy ap sends sey nqloas esed ‘(soperanyd seiape[oa) uoroedeo op semronnso seanoadsar sns op osopupytpxne £ ‘oforaios 230 000 Zapuaye apuaqosd 2s onb pepye2o} e| ap saqfe9 se] sepor sod soronptros opurssogoud ‘ezouitid pf :sesouvty Sop 9p oszexZo} apand anb o| ‘ranyy op sere sey redea ered toureassn[oxe wigaKoud as anb yonbe sat sopeianyd sendie ap operedas euaisis (q “eensnput 2[ uo 0 o8our uo sees 8 194I0R ‘0 ‘femeu oyuoqI09 wun e seLsaIOA atNoUOL‘sod wed sopaEA WBS 2puop ‘opeuoroaajas ojuouretsaid K opensope ons un wisey PePHTE2O} ET pp sejmefaye op uy fo Uod ‘sofemnsnpurr oWWOD SeoNS9UIOP OWE ‘oYDASOP ap sende op souoroeuode se] 1qjoay eed woweorun euostp as anb janbe sa swaifau senfie ap oprandas ewinsTS (C opeurquios wurmstg - sojeranyd senile op opeiedas euraisis. - seafou senfe ap opezedas euicists - ssopmoaKoxd antawesardxo uouony eno of exed £ uepodsuen onb seni sey ap ezoremaeu Bj tod uoroeu -ruiowop ns uarorabpe onb opeytseiuesje 2p sewiaists ap sod san wasp sowarsts ap sods 1'E OAVTIRIVINVOTY Ad SVINALSIS 40 OLOAAON TH VuVd SODISY SOLAIINOD A VIDOTOULE Tomnnay> | I -coupaytns opfoy ap woroanpod e 10d ojazouoo ap seszogna se] v conan ‘nbere fap uorouonaxd ef exed sowopour seuraasts & upIstA9[09 ap SOpeLO> Soroulo opuatnjout ‘ezoidusy ered soanisodsip sosofequan A soydnmnut perouzesop wea 9 odures aso -oquayus aye [2 Ho sopeuoDeIy, (P -seuaysts SOT 9p Ug! -vrado v| ered sopeuresdoud seuarsts uoo soongudew soxoprpat Sol & Sto “rugsenqn sepuo 2p seu1909 9p wOrooNpomUE B{ OWOD ‘uoropiedo oyun oP A sojqeyuoo spu uotoepaut 2p sodinbe ap sodinba soj 2p oaiseus fo euorouau og “ooguiog 2p sajuatey9 spun sodinbs £ op suouienise suodsip ag sodmbswossopeuoppeja (> -sepruane op ooid ja 31onpas wsed Opel -treyreafe oo sopedoqur vBteosap ap SooMNppHY SeUIDS!S 2p ‘oaduia & sofeura K sazauna ‘soronp ap oen [9 ezed s09p] SoXex ap oid “seyvoara fe| nied s9[euaeu soxonN, “uolseoeduion £ uoroeoyed ‘wovovacaxs bred sodinbo soxofay ‘se2q0 2p jonuod £ ugfoonnsuo> ap soduian 9p UO! -vureaoad ey exed sowsopotu soprgyy “wofpana}st09 B| 09 SopeuOPELA @ 3.2 Blecci6n del tipo de sistema Para elegir un sistema de alcantarillado es preciso analizar la mayor ‘cantidad de factores que inciden en el problema a resolver, lo que permitira justificar econ6mica y técnicamente su elecci6n. "Tomando en cuenta las necesidades de saneamiento de las poblaciones, la primera prioridad por atender ser‘ la de desalojar las aguas de desecho 0 aguas negras y, en segundo término, evitar los riesgos y molestias que causan las aguas de Tluvia, Dependiendo de las caracteristicas econémicas de la poblacién y de las, condiciones topograticas, se pod optar por un sistema separado de aguas ‘uno combinado. Otros factores que intervienen \dy factibilidad de tratamiento de las aguas negras posibles exigencias de bombeos a Ja red. ia configuracin topografica de la poblacién permite el desalojo super- ficial de las aguas de luvia, es recomendable optar por el sistema separado de aguas negras. Por otra parte, sila configuraciGn topogrética no permite el desalojo de las ‘aguas de lluvia en forma superficial y, ademés, el potencial econémico de la poblacién no puede absorber el costo de las obras de un sistema combinado pluvial, entonces es pertinente proyectar primero el desalojo de las aguas negras por medio de un sistema separado que Tas conduzca hasta ui ‘adecuado y fuera de la localidad, dejando para ctapas posteriores la soluci6n al problenia pluvial 3.3 Partes de que consta una red de alcantaritlado Unsistema de alcantarillado, ya sea que se trate de la conducciGn de aguas negras, pluviales o de ambas, consta de estructuras bésicas y estructuras final de las aguas, si bien no es una estructura, se jnadecuada, cuando se vierten por ejemplo, en arroyos 0 rios que pasan aguas abajo, cerca de otras poblaciones alas que causarén dafios y problemas. Similar situacién se presenta cuando se usan para riego o en Ia indus al tratamiento previo. Las plantas de tratamiento en estricto sentido también forman parte de los sistemas de alcantarillado; sin embargo, por sus caracteristicas y complejidad de disefio y construcciGn, son objeto de proyectos especificos. 26 ‘Tomando en cuenta lo anterior, las partes 0 estructuras bésicas de una red de alcantarillado son las que se muestran en la figura 1 y se describen a continuacién: a) Albafiales. Se denominan asia los conductos que recolectan las aportacio- nes de aguas residuales de una casa 0 edificio y las entregan a la red municipal. Estos conductos se dividen en dos partes: a la primera se le denomina albafial interior localiza dentro del predio, casa o edificio, A la segunda se I pardmetro exterior de la casa 0 € calle. Al conducto 0 albafial exterior tar -sesBou cone se] ap sopeueo sesed so] 2p onssouso9 onbete Jp afqisod 20fout of Ssisoa uaqap‘sputope sesBou see ap sojergpatied sein eo wre $219 poutradtl aqusuiaTUoto1J0s 0] eas UOFOANSUOD Ns Uo SOPEZ sor anb opueznooid ‘squouowenxs owo> ZoKTUE owe sb v sozsonjs9 S| JNssas Uadap solonpuco Sor] "epENDapE EIOURISTSAA. (P souep & sajgvasoptn scuspdap apua 30d & soworuesueisa vanboxoxd 25 cou k optdpx vas onvonurefoqe [2 anb op uy» “reurtf sod sene ap oupub npuon exe BUOIAINS ‘uouwinyoa 2 ‘pepundas ap savorDIpUOD uO ins peppedey @ tuoo asreoafosd aqap opersermesye 2p pos OT “AH Figura 6 Figurad ‘Team radial ‘Trazo longitudinal oen gradas Una vez que se han trazado las Iineas pi | y emisor, se definen las atarjeas. Su locali | planeacién general de la red y se proyectardn de sanear, hasta los colectores y subcolectores, siguiendo el recorrido mis adecuado y répido. Para las atarjeas pueden utilizarse los trazos en forma de Figure peine, doble peine o bayoneta que se muestran en las figuras 7 a 9. Figura ‘Atarjea en pelne 35 us s0] U2 sootgjoadse sosvo U9 tsn 95 03509 OIE NE 30g “30|E {9p UD!DIE ' sopnauos wos anb 294 epea stofst sopepatdoxd sns zes0dn303 2p Pople] -nogued v[ 20d sopezpiajoers‘soansppdoinis) so] 2p odns8 ye aoauatred anb ‘consy|d reusreyy ‘OTfuIA ap osrsojoriod ap sepoqm wos SA's ap seHOGNT, sopenays tos s01s09 sng 9s f yous sawuand outoa soKoue quBUINTE 198 9p siwartoatos nut so sepaqmy seysa op ost Te auIyEp S01 sopor to woxKRNsUOS 3p SoOntd U9 ESN 3g “SPAISOLIO9 fan anb sey9qN UOS “ol puny o1s0y £ 01298 ap sua “sojeyoadso sosvo somo & soy! ap svonuo exed souoyts ua sepzoid uo uos upiquima £ svonpuuioy Anut tos sunt sns ‘puep30d oysoqse ap ‘ised eun too epeonqes iso py9qm visa “anqyUr 2s ou vanyay Ende [2 onb ‘elotnbot os opuiena saredioutnd soj 2p oun opuats ‘soses soood ua tsi 28 ‘01809 oye ns Jod sepiaqni 9p ase[9 Fis ‘oIttowaD opsaqse ap seyIOqN, (P -souororpuoo saxofour soy ua oqwanummumasa un eed aquatotins wansioy Bun 2p spuiope prpmrqeautzedunt auong un wooaajo A upssoro v| v saqiays|sa4 syur uos ‘2[dunys oyaroucs op sepiaqma set op [> anb Jouow so pepisogn ‘2p sjotoqjo09 ng “sopeprnojan sazoKeur tarrupe enbsod ‘azsony Anu $9 atuotpuad v] apuop sosea ua uesn 2g “adits orotu0d 2p seysoqny sey woo uppoesedusos Ua opeadto syttt 01500 Un Jeu} 40d (wo OF B Oz) sousnbod somoutyip ua uaknAsuoD as sepsoqm smsg “OPEIYTSIA Ose Op UHOGNL, ( su sp & ge ‘0€ ‘$2 ‘02 ‘$1 00s sopeodure eqwowfesoued sonouPIP 507 “opey|ueweoqe ap separ 9p upfsonstoo vy Wa uesN 96 aywoUTUALIOD syut onb svt A seomuouoze syuu se] uog ‘apdums oyaxouos ap supraqny, (8 “up}aenupuos 8 waquosep 9s Bjz9qna ep sodn sojunstp sor] ‘oy0Koxd ‘ap wuoz vy w9 ovalia [op svarSoqaxpnjoa { seayysFodon souoIopUoD sel OO opionae op sepezxran upios & sepmnsuos woroTy anb [> Hoo reayeu ap od [> unas ueayisepo as open|uenivore ap euaarsis un we sepedpduse sepoqna Se] soponyyin sojoqns ap $98019 9'E eaogeg wa ofEY oem aud aygop 9 wf uy alcantarillados, existiendo solamente didmetros de 15, 20, 25, 30y 45 em. ‘Sus juntas son herméticas y de fécil instalaci6n. 3.7 Descripcién de tas partes de una tuberta En la seccién de un tubo de alcantarillado se identifican cinco partes cesenciales: El Lomo representado por la parte superior; La Clave o punto mAs Clevado del perimetro interior; EY Eje o Linea horizontal de mayor amplitud, La Plantilla 0 punto més bajo del perimetzo interior y La Base o punto més bajo de la tuberfa (figura 10) Figure 10 artes dela seecln de un tubo de alcantarilado En.un corte longitudinal de una tuberfa de concreto simple 0 reforzado se identifican el espesor 0 grosor de la tuberia, los diémetros exterior 0 interios, Ja campana o parte que sirve para unir un tubo.con otto y el macho super de descanso. En una tuberfa de concreto reforzado se identifican, adem4s, la 12). cespiga y Ia caja (figuras 1 38 Figura 1 Partes de una tuberfa ereto simple Figura 12 Partes de una tuberin de conereto reforzado DIAMETRO ext. ene > Esra: ESPESOR can 39 wares @) wertel Sa so sixst sorta ofody 29 #214 ‘ovasmo9 9p seaqm ap owpumeysende pe nqana pr eandig => 61 xSt op EMA wun {89 7129 ompes a noo sepepuopaue svammbya. oarsuco ap seq ap onsoquneyseyde je eqansd oy ered sopsapu ofode 9p OBI eres * oy anseawe op ufne ns e@usiuos anb & operqyes s1uoUe -nanoo anuanaua 9s upeor|de e2ze9 e| eomput anb onawoueus fo anb aszeo 9A proqap ‘omuorurerse|de ye vlaumstsea 9p eqarud ey aszenaa}o ap SLY “souaTUe woforptioo ef opueiedsas 241 0g 2p saioKew ou sowourorout 4od o ‘susuepeumxosde osnurut 40d {WH/8y Q00'T 9p vozes e eBrea eun preonde as ojduiss oya1ouoD ap Sogn Ws, ‘aiuourauuoyrun eyredai 0s eB ef anb ap urs 19 uo ‘pratSuoy ns ‘ap peaqur ey aysourestoaid eas anb ogni jap ost] owonx9 Jap aueisip o1wnd un tuo rouradns ofode ye w2svo vy yzearide 28 ‘opentiexy wdey osok fo opuen ‘eundye eBres ‘eis9 s1qloau opuaiqop OU ‘ugisaxduloo ap FaIF TP erony panb pioqap puedurese| seqansd ap od asa uo 0589 $0| Spe) Ua “aowadns een ef emuod squsuiousoysun aXode anb zed osok ‘ap exsed too esoqna 8 s1g!901 yISqap 25 ‘souagut aud vy Uo onb TenBt TV “pl vans e] uo ensonu 9s unas uo ¢1¥ 1 ap wopew op v8ts wun swowTendt pr9s 20U0dns ofode 13 ‘oonspid ‘opeiso uo anuonaus os une osak ap eised v] opuEnd yxEIOIO0 26 O4 IAL “ogma > esopeu op sem sey anus oaug8ouoy oXode un sep ap wy [9 UO apRY 9s OWS “EIOPEU fp S219 Sop soj ONUD Os94 op eased wun auod 9] as swoureisoxd onb ef 2c] ein vj ta exsonut 9s unos ‘soH2;u1 ofode ap wita p| aIq0s zeqoxd od ogng fo 1220109 uo aisisuoo opoipull fd “SeIslze san wo odode ap OPO, ojuoyumysejde Je eyousysisoa ap eqanad (e -sojja esed sopeospus seprpaut sey wezo{ns 28 sopeudisap ‘soqna so] anb yreqoidisoa as ‘spwopy ‘sopyowos uos anb e seqanad Set bp opennsad fo uorooge on serou® nu seantoeap uaquasexd ou sogm soypyp anb “opepino opuaniay ‘saarpuodsoiz00 seqanud se] xemys9yo ted oused w190!0% &| ‘plouson 28 2189 9p ‘onnenuasazdax ayoy un zeut40jexed soqra SO} ap abe 28 Te iupsoooso a5 ‘o{dusts oyo19u09 2p soqna Soy uo seqanud seisO JEzsTEO! Ped Chiflones de agua a gran presién. = Malacates manuales 0 mecanizados. = Camiones con mecanismos de sueci6n. ‘Es muy importante y benéfico, desde el punto de vista de la eficiencia y de la economfa de los sistemas de alcantarillado, que el organismo encar~ gado de conservacién capacite debidamente al personal para obtener su méximo rendimiento con el uso més racional del equipo y herramientas disponibles. Asimismo, es witil la elaboracién de manuales de conservacién y ‘mantenimiento preventivo y correctivo. 46 cariruLo4 PLANEACION DE LOS SERVICIOS DE ALCANTARILLADO ¥ ESTUDIOS PREVIOS AL PROYECTO 4.1 Planeacién de los servicios de alcantariltado a nivel nacional 0 regional En su sentido més at seferitse al conjunto de técnik {yolorgar una seeuencia temporal a las acciones yio actividades que realiza un Zobiemo, una empresa, una familia o una persona para lograrcirtos fines que jurga convenientes o deseables de alcanzar, a partic de cierta disponibilidad de recursos. [La planeacién tiene, ademas, una connotaci6n dindmica y no estiica, por Toque en laactualidad se reconoce como un proceso en el que se van revisando ¥y ajustando las actividades involucradas, para lograr los objetivos deseados al ‘menor costo posible. ‘En general, la planeacién entendida como un proceso comprende cinco ‘grandes etapas inlerdependientes: diagnéstico y pronéstico, formulacién, ejecuci6n, evaluacion y reformulacién, Laplancacién también incor dimensiGnespacial y temporal. Eneste sentido existe una planeacién nacional, regional y local, y horizontes de tiempo de largo plazo (10 0 més afios), mediano plazo (5 6 6 afios) y corto plazo (1.6 2afios). Concebida como un proceso amplio y general, tanto el concepto de plancacin como sus actividades y téonicas de andlisis son titles para atender ¥ resolver las necesidades de saneamiento ambiental de un pats, una regiGn 0 tuna Localidad. ara el caso concreto de los sistemas de alcantarillado de un pafs o una regién, Ia aplicacién de los conceptos sefialados tiene Ia siguicnte secuencia: cl concepto de planeacién para ¥y métodos que permiten organizar, erarquizat 1) Diagndstico y pronéstico ‘Comprende ia identificacién, descripci6n y caracterizacién de et o los problemas sanitaros a resolver (diagndstico) y el planteamiento de lo que pasarfa en caso de no tomar medidas para atendetios (prondstico). ‘Cuando se trabaja a nivel de un pais o una regién, el diagnéstico y el pronéstico significan plantearse y resolver, entre otras, las siguientes interrogantes: 41 o wagon eMaTqUTy oNanUTeaNES ap TEHODEN Weyg ‘OUND -adordy rBuorsen weg ‘sanodsureny,£ souoroeonMO.) ap [PUOLIEN Weg Soutstmny, op TeUOIEN Weld | fo 40g ‘soweKosd sopediound 4 seurexBoxd ‘seopyjod ‘se‘Bavezsa ‘serat ‘soas.fq0 50] tatryjap ‘eamotIOD9 PeEpIANTE E] ‘wzmte30 98 onb ua s9s0190s So] 9p OUN EpeD BIR "TRHO}OS ELOPEN Tel “sopezueoye eed seanstod & serSarenso sey ousoo jst ‘Tefo0s A wontiguoza ‘eonsfod wuoTet ‘up sajeuoiseu soanofgo sopuni8 50] su1}aq| “O[|OLIESOCT 9p [EUOIEN UU sseuresford A souryd saruamndts soy ‘omazoya K ompeu Uorpeauelg 9p [euO!ZeN eUlasIE Un UD ‘mNSHKD UEPpod ‘sayeWorquTE SEU -a1gosd soy ered ‘une Tesaue8 sy o SOLEUS Sorstatos $0] 9p Ost9 J WIE “ugtoeaueyg ap Teu0IZeN eurgysig eUROUDP 9 “Topo £ jerodutay eimzogoo K soweoqe ns 9p ‘ylopuodap wold [op uoroeuntiousp vf anb aszearosqo opond ‘jsy “soyenue seuresSoxd o sated zemasaxd upsagap 9s owe epeo anb wopput Kary efdoud P| ‘SPUOPY “TeHOIZGS Uo!o0e ap sauEId sns seRHasad w sepeBqGO UPSD upiquia sepusureusaqn’ setouepuadap serunstp sey “ouzo1go8 onan tun wiomut 2s onb ap sasaui sias soxouid soy uo offomesaq ap TeuorSeN opeandicy & sasopeung op sezeuyo se[ od casondusoa) worn 2 op asaiduon fo ane secoren 5 eeenapuday 00 & uopea cngnao Japod Te eBiqqgo anb uproeauerg ap erstiay Ao] kun aKa CONG UE ‘We sop 0 oun 9p souos spur sozeid exed 0 owsoigo8 2p ‘opoyed un ered uejnuioy 2s sapenuourewsqn souyjd 9010 uoyd ta “epeaud ‘ypounsuos By B asmum2ar apand upjd jop sored seuai ered anbune ‘ eqwoumurogn’ peptanoe aun so umd un 2p upfoes0qey> Ff mUaUTEIOUID -wopd eurwouap af 28 ‘sor99K -ond A seuresfoud ‘seanyjod ‘seyBarensa ‘serous ‘soanafgo 9p ommnfuoo Ty -sopepuoud sod opeuapio £ oduron jo ua opingta, -smp ors opoy, “sorsefoxdanue wa seq 0D soIs00 9p soLOIDEUINSS Set A sejnuuioy @ soraakoud soy ‘rerprasa sod sapeprteaoy Se] 2p wsiooxd ugroeo ~gnuepr ej aknjour oxsa -zeziTear w seuresfoud 50] weqnuntoy 25 sTUSUITEULY ‘opmunjos ofeqen aumespaus o aroadso ua ‘sorrensn soxmany S012 souotoerode woo 9497 A sarees sotoroersode too 3406 ‘60S U9 “TRIOPAT outta1goo 9 20d sopeyode sosinoas woo sepofoueUN, UpI9s opeyTETEESTE ap Se1qO Se] :oW0D SaqH Se: sopepnin eivanouIo Sef Uo bf 9p SOIDIAISS Hoo Lapuae 20) seieut £ soaqatqo uestooud o jeau spd seaqo & soysofoud “soipraso so} pepuoud ap uopio uo opuvoyiseyo ‘odwon ap sauoZL0Y, © sjed Tap omtameaues ap sapepisaoou se] v sajqysod souotonjos sep sejnusioy K serpmiso ap wien ag “Teraua8 £ onjdure opnuss un auon uproe|nutioy ef “feuoros A TeUoIoeH FANN [o BAe, -yeo0y & yeuoySar ‘feuoyseu ras apond uote] tuo onb qendt ry “osooaxd aso op edero epundos ure cworurtoues 18 oprande -nu39j vf ‘oonsoue jd of] £ owerpout ered petouaso pros quod seyundoud ‘ooo & sauosoe rapttaidura ap pepisacau ef 120 ‘nb 0} ‘Temoe uoroerats e| ap oonsouo jo seULIO) rare nb ac(? ouegan & oatyexouap oquoMNtoo19 5 SOND? gup!ae|god e] 9p zsoUDIG To A pHyes eI Uopitone as ou 1s presed 9nd) se] oto sesouwd sey B sepetD -ose sunad ap asejo eno osreaque|d uyroqap ‘spndsap squsurerespauty -sofstatos so] ap [ennoe UoHEMNS {1 9p oopspuserp ja preuuuoD serundeid op oda aso e eysondser vy {sopopuate ered soues -aoau saqqmuodstp sosansar so] wos sopency? coming ouegin oTjosTesap [2 pias omg? gsomafim A soraaas spur sewaigoxd soy wouan samen? @uouan seonssaizese9 nt)? ZO}IAIOS ap waroanbar sopepreao| seIETD? Zorpnaso wa up 1Bau o syed fap opeqtimauvaye 2p sopeprsooou se] uos sory? 8 4 Planes Nacionales Subsectoriales. Definirfan las grandes Iineas de ac- r as como: Plan Nacional de también se les denomina ‘Agua Potable y Alcantarillado. A estos programas. Planes Estatales de Desarrollo, Son cl equivalente, a nivel estatal, del Plan Nacional de Desarrollo. Planes Estatales Sectoriales. Son el equivalente, a nivel estatal, de los Planes Nacionales Sectoriales. Planes Estatales Subsectoriales o Programas Estatales Especificos. Para una entidad federativa definen los propésitos y medios para alcan- zatlos, en materias tales como: saneamicnto ambiental, agua potable y alcantarillado, etoétera. Ejecucién : Elaborado el plano los planes y/o programas, la siguiente etapa del proceso ‘general de planeacién es la ejecucién del plan. ‘Como su nombre a y “ejecutan’ las actividades previstas enc! plan. Esto se conereta mediante lejercicio de las inversiones previstas,larealizacién de obras y proyectos, Ja puesta en préctica de las politicas disefiadas, como por ejemplo: la definicién y cobro de tarfas por servicios, eteétera. indica, on esta etapa del proceso se ponen en marcha Evaluacién En la evaluacién se revisa y juzga la marcha del plan. Se trata de una ‘actividad discontinua en el tiempo que se realiza periddicamente, cada aio ‘0 cada dos afios por ejemplo, en la que se analizan los aspectos positives ¥y negativos que influyeron en la ejecuciGn del plan, para proceder a su replanteamiento o reformulacién. Reformulacién La dltima etapa del proceso de planeaci6n es la reformulaci6n del plan. Se sustenta en los trabajos previos de evaluaci6n y en nuevos elementos y ‘studios de diagnéstico que permiten reorientar el plan. Por ejemplo, el Plan original de un Gobierno pudo haber previsto realizar cierto tipo de inversiones en ciertos plazos, sobre la base de que se supuso que se podrfa disponer de los recursos financieros necesarios porque habfa expectativas de que el petréleo las harfa posibles. Sin embargo, la demanda petrolera o los precios internacionales disminuyeron y, por tanto, los ingresos guber- namentales no fueron los previstos. En estas circunstancias se replantea o reformula el Plan para ajustarlo a las nuevas condiciones y prondsticos. 4.2 Planeacién o programacin de un proyecto de alcantarillado Cuando se trata de atender las necesidades sanitarias de una locatidad, el proceso de planeacién descrito para un pais oregiGn, puede simplificarse atres grandes ctapas: di formulacién 0 planeacién del proyecto y cjecucién del proyecto. A continuaciGn se deseriben cada una de estas etapas. 8) Diagnéstico y pronéstico je una localidad a la que existe Ia intenci6n de dotarla diagn6stico y pronéstico tendré que plantearse en los siguientes térmi Hay una solicitud de servicios? ;La poblacién lo esta demandando? Se justifica por qué se perciben problemas sanitarios y de salud? ,Cudl es la situaci6n actual? ;Se trata de un sistema enteramente nuevo, de una obra de rchabilitaci6n 0 de tna ampliaci6n a la red existente? Cudles son las caracteristicas de la poblacién y de la localidad en cuanto a nivel socio- econdmico, topografia, materiales existentes, eteétera? {Puede espet atencién de sus problemas sanitarios? ,Cul es su crecimiento demogritico? GHay otras problemas que requieren atencién mas inmediata, como el de ‘agua potable, por ejemplo? La respuesta a estas interrogantes se apoya en Jos estudios previos resefiados en apartados ant ‘Una presentacién ordenada y adecuadamente sustentada puede ser definitiva para tomar la decision de continuar adelante y formular el proyecto de alcantarillado y programar su construcci6n 0, por el contrario, un diagnéstico y un pronés- tico mal formulado puede Wevar a concluir que debe posponcrse cl proyecto o bien sobredimensionarlo o subestimazlo, b) Formulacién o planeacién del proyecto AAl nivel de una localidad se requiere de un proyecto es dad o etapa del proceso de planeaci vis coneretas que para el caso de un pais 0 ficar las soluciones posibles al problema del idad, mediante Ia elaboracién de uno o varios anteproyectos dependiendo del tamaiio y la complejidad del futuro sistema. SI €s ‘ofosdszun ap para pat 9p sozen SWART “epetnume 3p rams um 9p ppEUeLA ores ws UoxponnsuoD - oma &oyasid - ‘ovsageud Jop ug}oeuresBaid o ugroeaueyd - ompmsg, - :t0s oysafoxd un 9p uptsexoqeya by ezed votgruopr amowrensn onb sede set ‘sovexosd wa astTeadso oxsuafur un ap efojourma ef uo anb sepeues arseq opeuede aisa Ua -saxouiasod sonydeo soy wearpap as off # A Ougrt ‘iso ap eanuersns peprTeuyy & orofgo [2 Uos ‘omnaqpa A ouostp op somuort ~1paooad £ ‘searuagy ‘SewJOU sns opuoKniott ‘opeytseimeaTe op orsecoud un op wofoeoqura t] “uoroonqsuoD ns ¥ OU f uptaeIOge]o ns e alayar ‘98 o1seKoxd jop woronoola vy ‘ogy @s9 uo epeZTIRN eySojoURMIN By UE ‘oppofoud fap ug}anoafsy (2 -rezsqvat 10d sauossraaur sey & sojqnsodsrp saxo1p ueug & sojeuoreu ‘souewiny sosinoa1 so] wo opzonae 2p “uoroonNsUOD ap sede soy & oannaafo onprutyap o12aKoxd Jap uoroexoqeyo | ‘SaerTeS sorpmise soy wewresdoad 25 ‘oys09 owuruyus 9p cysokoudaue Jo opory “oonuiguosa & oamHom wis op omund 19 @psop ‘ayqepuouosas k aiqeta spun oroaKordarme yo sRugap & ‘omanuruanrew K ‘ered sezqjea1 uagap as onb sapepranse se] zeuapso K se2qe830 ap wuLI0} BL arayar as ‘uoroeaueyd ap [erots8 osaoaid jap edeva ouoo uprrerMA30} ef ‘coujeodso c199Kosd un ap uptoesoqe]9 vf uo efeqeay 2s opmens ‘peprEDS UA, “eygesiodon &] 0p opuoipuodep ‘ozen ap seaneusoire soyuarapip wensonut as OT enty ef UE, “opnion ‘seatreye ap uoroeatqn by ow" -anpuoo ef gaeuuen anb uorooamp ef soren soqqysod so] opmespmsa ‘oysaKi oquamurerenay fo sourpetsodso f sorxaxd sompnysa soy eitan w= OpuewO, isefio y célculoes Ja etapa en que se desarrolla el proyecto ejecutivo, incluyendo todas y cada una de las definiciones y eélculos necesarios para su construcciGn definitiva, 4.3 Estudios previos al proyecto La formulaci6n de un proyecto de alcantarillado requiere de estudios © investigaciones previas, tanto de campo como de gabinete, que permitan al ingeniero proyectista concebir con la mayor amplitud de eriterio la solucién 0 soluciones posibles a los problemas sanitarios de una localidad. De a cantidad y calidad de informacién previa que se obtenga y de su seleccién y procesamitento, dependerdn las caracteristicas, eficiencia y costos del proyecto futuro. Las investigaciones de campo y los estudios de gabinete previos, deberdn realizarse con la mayor seriedad y respons. |, pues de ellos depende que las distintas fases 0 etapas de 1a formulacién del proyecto, se realicen con a y se justifiquen técnica y econémicamente. bisicos previos al proyecto topografico; el geolégico y el de climat a) Estudio de poblacién 0 demogriifico La determinacién de las caracterfsticas de la poblaciéa y su proyeccién futura, son los aspectos mas importantes de] andlisis demografico. Las caracteristicas de la poblacién se obtienen por métodos de observacién directa, encuestas, estudios demogréficos previos y del andlisis einterpre- taciGn de las estadisticas disponibles. Para propésitos de un proyecto sanitario interesa conocer la in actual, 1a densidad de poblacién por zonas y sus caracteristicas generales como estructura por edades y nivel general de ingreso. Las investigaciones de campo deben aprove- charse también para captar las caracterisicas de vivienda y Ta existencia ‘de actividades industriales y artesanales que contaminen 0 tengan riesgo de contaminacion. Para el proyecto, la determinacién de la poblacin futura es el dato més importante, pues de su realista estimacién dependeré la capacidad del sistema de alcantarillado, ‘La poblaciGn futura se caleularé por medio de uno 0 varios de los métodos matemiticos y l6gicos de proyeccién conocidos, como son: los métodos aritanética, gométrico, extensién grifica, de Malthus y olde éreas y densi- Hu (0a12U05 [9p ouvouaWTY O% J ayox0u0L) WEDLIOUN sSomamndts sey ueomsap ‘opemmntieare ap seisnooKoxd So] ® efpuotojar 9p uaails auausfensn anb sesofmenxa seuON sey aC -soidoad sew opuefozresp opt ‘ainoureajsasfiord & yenpes onbiod sousut Zan wpes opezynn ‘uey 9s ‘soyeoadso soswo ered wfouszojar £ wxnsuo> op aquoRY oWOD soln ‘opuiats wands sezofuenxa sew0U sof optreno une & oitouLoLIISod “soTeUOISE sovo}srpuon sey & uprseidepe ns opuemoord ‘sewuz0U ap oxin asa uoo ofeqea 1s uoseuoHO souwonxatl sesqaaKoxd So] ‘eqON: viouasafos ap spusiou & saquapaooquy [5 OGVTTRIVINVOTV 3d SOLDAAOUd AA NOIOVINWHOA VI VAVd GVOIALLVINYON Soingyjava 9s -sopenue sewpegu Bian] 9p sopeprsuaqut se] 1200109 ‘ered ‘souearoo sput samen sof uo © peprTeooy vf uo saquysixe seorHoqor -oojattt SoUO}DEISe Sel OP SCOUpAOLAN|d saNsiBax sol asIoUEGo UpIEq2p A vrouruoduit soem o1ombpe ostSojoveuyo orprgse yo ‘soperanrd sende ej Tadeo 0 sonpuos exed 59 wu o12ofoud jo 1s “operas ‘ap ovekoad un vied yesuods jaa onb emyexoduin A soqustA ‘onuoquminasa “uppoeudtsaid 2p suqnoo1 orisodoxd owos aust, IY 2 BISOJOVELYD ap OYPNIS| (P ASCE, American Society of Civil Engincers (Asociacin Americana de Ingenicros Civiles) Normes y c6digos para disefio y construccién de alcantarillados sanitarios y pluvial. FSIWA, Federation of Sewege and Industrial Wastes Associations (Federaci6n de Asociaciones para el Desagite de Aguas Negras ¢ Industriales) Disefio de plantas de tratamiento de aguas negras. Jas primeras "Normas Generales para el Proyecto de Sistemas de Alcantarillado” datan de 1958 y fueron elaboradas por cl Ing. Luis Torres Torrija y S., de la Jefatura de Agua Potable y Alcantarillado, de Ia entonces Secretaria de Recursos Hidréulicos. ‘A partir de ese afio, han existido nuevos esfuerzos que han intentado reflejar mejor las necesidades de las localidades mexicanas. Actualmente las rnormasexistentes se aceptan en su carécter general, toda vez que cada proyecto ‘exige resolver problemas téenicos especificos, especialmente cuando se trata de proyectos grandes 0 complejos, para los cuales no existe una solucién normalizada, De ia normatividad actualmente disponible cn México y aplicable a los proyectos de alcantarillado, destacan: DDF, Departsimento del Distrito Federal Reglamento de Construcciones para el Distrito Federal. ACI, Instituto Americano del Conereto ‘C&digo del Instituto Americano del Concreto, CFE, Comisiin Federal de Electricidad "Manual de Disefio de Obras Civiles". ‘SRH, Secretaria de Recursos Hidriulicos Normas de Proyectos para Obras de Aprovisionamiento de Agua Potable de Localidades Urbanas de la Repiiblica Méxicana. SAHOP, Secretaria de Asentamientos Humanos y Obras Pblicas ‘Normas de Proyecto para Obras de Alcantarillado Sanitario en Localidades Urbanas de la Republica Mexicana. 58 Comose observa en los cédigos, algunas de las entidades gubernamentales que publicaron en distintos momentos las diversas normas, actualmente ya no existen; tal es el caso de la Secretaria de Recursos Hidréulicos y la Secretaria de Asentamientos Humanos y Obras Pablicas. Por otra parte, las entidades u “organismos que las sustituyeron no reeditaron tales normas para mantenerl actualizadas, ni sc ha reglamentado su obligatoriedad, con excepcién Reglamento de Construcciones para ¢} Distrito Federal, por lo que los genicros proyectistas tienen que usar su criterio y conocimiento para comy rmentar los vacios que atin puedan existir. En los apartados siguientes de este capitulo, se describen las recomenda- cciones normativas més importantes que deben tomarse en cuenta en la formu- Iaci6n de un proyecto de alcantarillado. 5.2 Perfodo econdmico de proyecto ‘Se denomina perfodo econémico de proyecto (PEP) al nimero de aftos para cl cual se disefia una obra de alcantarillado bajo cl supuesto de que durante ese periodo se proporcionaré un servicio suficiente y cficicnte, sin incurrir en costos innecesarios. El perfodo econémico de proyecto, se asocia al crecimiento previsible de la poblacién y al monto de las inversiones requeridas, asf como a Jas necesi- dades de operacién, Por estas razones, su elecci6n debe apoyarse en un estudio provio de posibilidades financieras de la poblaci6n por servi, de la vida til cestimada para los materiales y del equipo necesario para operar el sistema de alcantarillado. En general, se aceptaba en México que el petiodo econdmico de un proyecto de alcantarillado variaba de 20 a 25 afios, en lo que respecta ala obra civil y de 12 a 15 aiios en lo referente al equipo mecénico que se e operat el sistema. Sin embargo, en la actualidad, de acuerdo con Ia po por servir y los resultados del estudio socioeconémico que se realizard determinacién, se aceptan como perfodo econdmico de proyecto los siguientes fidades mayores a 15,000 usuarios de 15 a 20 afios idades entre 2,500 y 15,000 usuarios de 6 a 10 aos. Para equipos electromecéinicos (vida siti) de 10 a 15 afos. La poblacion por servir se determinaré de acuerdo con alguno de los métodos descritos en apartados anteriores para un horizonte de 6 a 20 aos, soguin cl tamafio de la localidad y sus tendencias demogréficas. 39 Honea NO KONE somumeasy 2p eunatnas 2 ef ap sopETESTY &sgFDg ENB 29 HEIRS 29 EOEANAOD pyran vgtoo0nc aod sepa mea} PDEA M1 2p FMERGN SIPHON TONES so wropator4aperauny{srjmoepensn| 96261 2pomnf esa e500 “bd opmsaas sting on 01295} 0d openge (eHAHO “BENIN "Sosa 2p wae aipad won 000 ‘omg 2p ug ap sete se pntond a op some | sousyIR swuaypuea sueypueg ‘oun ogn ® oxot on © soumsqnn uo Baym 0A ‘Bosqm o9 =A ‘soofaad exed ge oy aor -uowo32 Hap svavinowo 'STIVIION SOSVD Na OGVITRIVINVOTV SC GA VNA Aq SYPRAANL VIVE +(g oxpens) ey19qM) ap SONSUIPIP S9wOIOF1P ered oust] Oq™ B sepojnoqes seumrxpul sourusur saquorpuiod ap uproezsqnn ey auo1Sns wueapxoUL youotzadxo e‘Sofeuniou soseo to ope||izeiuroye ap pax ean op seysaqna eed sayqistueiad soumpeput & souujue saruaypuad 6° -(eautnb) wo gt seuemtoRuop seBmeasap se; & Camfon) to 02 ap $2 seafrere se] 3012) vogop anb ouru oupyp jo onb onwawfesronrun opeNSOWOP et opeytureaye op Sopor se[ 2p worse tostiog P| uo BpETMUMIE BIoUoHORKA eT sounnonuop sofanosap « swattore vied sou souaupid #'S “peprfenjuos owioo ayanao uspand anb sroupwueysur SeUTEPU Sou -oxpetmea Byun ta zewoy © wefijgo onb ‘SouolgeN]!sUE OUIOD SozoTOe§ SOO SP ‘oseo ns ua ‘0 soxtsojdxo sooygifomap sowofus}99I9 op Opeyasoy ‘0S249 UO souorseniode op pepigisod vy 9p & esnzoKoxd jap oxzao fo Woo pepstus0yu0s 2 00 © OO'T 2P JeLEA apand onb pepundas ap suatayooo un aITeIPaL ‘pyen 28 onb ap oat }sedso ojoaKord [9 wos opzonoe ap asimasnfe eroqap 2qri0d nde ap upyaeiop ef ‘osee Ofna ua ‘2iqeiod ene ap sorsofoud ap seutiou $e] UD ‘euvopvour varqndaxyap seueqin sapepireooy ezed epruunsouoromop ef PzUO. 2s ‘Bouasne ns Uo ‘orpaKo1d ajuoxpuodsaxtoo fo U9 epeZANN ey y198 quOT fende ap uororop ef rolNeIue uorDejo1 eI 9p uotoroK|de By 9p SOID0}0 wed “soumnsuoa { sorsepiadsap S0n0 ~ { sourpre{ op oBu s0yaoo ap opeaey ‘pas ef uo Seng :ouNod soyea soveraey zod ‘opertuniieare ap par ee xe8oql op same opsoid as az, & oz amu ‘PEPATEDOL ten aqzoar anb o[qeiod wae ap qr fep anb ensonur viouoyodxa wy anbrod souaque orT-aiqeiod unde uoiorop 4508 Ng SL P= sexu sense uproenody ruoyoeyos sqarndis ey ridaoe 2s erot98 ug -ayqeiod edie op upionyop K sexfou sen jponode ana wap Ugfee[ax eum oysnxa ‘ents 0] 20d f ayqziod ene ap eurorsis Jap ofSYa1 $9 PEPE “ego| un ap opeyTueaueofe [9 an wien uo UeWO) SeUROPKSA SeUIION Se] “soaou somiv ap uptoouodo & ayqniod one 2p upr2vi0g §°s 5.6 Velocidades minima y maxima permisibles La velocidad minima permisible es aquella que no permite 1a sedimen- tacién de los s6lidos en suspensién. Las siguientes son las cifras recomen- dables: Vel. min. a tubo leno 0.60 miseg, Vel. min, a medio tubo 0.30 mses. Vel. min, comendable 0.45 mvscg. En contrapartida, permisible seré aquella que no produzca erosi6n en la tuberia ni dislocamiento en las juntas, La recomen- daci6n es: ‘Vel. max. permisible para aguas negras 3.00 miseg. Vel, max. per tema combinado 5.00 miseg. Vel. méx. permisible sistem pluvial 800 mvseg. 5.7 Gastos minimos ‘Se considera como gasto minimo a la mitad del gasto medio, pero nunca deberd ser menor a 1.5 Ips, que es la descarga de un excusado tipo, en la {nteligencia de que ademis se considera cl némero de descargas simulténeas ‘un alcantarillado de acuerdo con el didmetro del conducto (cuadro 6). 5.8 Tirante minimo a velocidades minima y maxima Eltirante minimo cuando la velocidad minima permisible sea de 0.30 miseg, fal 0 mayor a 1.50 cm, para que pueda arrastrar Jas particulas en suspensi6n. ‘Cuando la velocidad sea la méxima permisible de 3.00 miseg (aguas negras), el tirante minimo debers ser igual o mayor a 1.00 em. 5.9 Colehén mfnimo Rocibe este nombre la capa de tierra que cubre ol Jomo de La tuberia para protegerla de los efectos de las cargas vivas. Esta capa seré cuando menos de 0.90 m para tuberfas con didmetros hasta de 45 em, y de 1,00 a 1.50 m para Uoo ‘wo Op op soXeuI 105 a9ep, ‘ou waist op o7od un wa seyeo sepatn sop anua sernUeld ap eousIaptp eT “(61 vindy) ensta op ozod quomais jo vsey eoleye op ‘v2oqpo ¥] apsep ouren jo seidum exed persogy e8un as anb exed ‘spuropy “eno & wun anus onbnyiq 2s ou ene op ofny Yo onb ap uy j9 woo “(eso vpous b] waaq] anb [2) onawy:p un ap sousut opens 308 aqop ealzeye 9p wzaqeo A exeo vipous aqua wrjqueld ap souo!seAd|® op wIOUDIO}Ip eT Soyo sospauu sop 2uqua & petinyo 2p ieqno & ovo vypouu sania omuyd 2p souo}s04aI@ 2p sojouesafiC IT's OAV TIRVINVITV 3d SVPHARNL VUVA NOIDVIVISNI TC ATAVANAWOTY AVGIANAIONA K (VIRIAL) VININDA @VGIONNIOUA owavno “eyr9qm ap sonauiyip sojunsip exed sarqepuouosas X seusruny sepeprpungoad svj UeRSoAU 9s /, OmpEND [> UA "W070 ap eLaQM ap onauIyIP lun jouatajar ouroo guy as ‘exsnyt as onb oseo [9 Ug a\qupuawlooa! eI 4 ewurusw peprpungoud vf ze]noeo op wutioy B| ENSaNtL as gy BIMSY v] Uy & s a 3 : 8 : E VINK aVIGNN OW WZ epaqpimweye ap sgn sun 9p ngpeeisa oy ese agepsatioms & sues PepIPURIOLAL ar ean O ont ‘opmzequesye op sepzaqns uo OUMTNEA UNKIC) creantiy 5.12 Separacién maxima entre pozos de visita CConel fin de mantener una adecuada venti Para didmetros entre 20y 61em 125m Para diémetros entre 76a 122cm 150m. Para didmetros entre 152. a244em 175m. Figura 19 Diferencia de elevactones de plantlla entre medla caf y eabeas de atarjea en un pozo de visita _ 30.20 3.20-3,0000:200 0.20e16 5.13 Uniones entre tubertas Las uniones entre tuberfas se disefian en una red de alcantarillado para resolver transiciones y conexiones. En ambos casos se utilizan generalmente pozos de visita. Sin embargo, cuando se dispone de un desnivel topografico pequefio, hay ocasiones en que se requiere efectuar las conexiones de las fuberias haciendo coincidir los ejes, as claves o las plantillas de las mismas, ‘como se muestra en las figuras 21,22 y 23. 66 Figura 20 79.54 1894-79 5400400 Figura 22 Figura 23 CConexién de ele con efo (Conextén de planta con pleilia ; gpg Leese ese a ne — . ia —_ or “sz en3y v] wo sepensoun sosejo se 2p unde op 29s opand eyguoyd v7] wpeqna vy epenwase yst fond {Uo ‘eureD o eITRUE|d ean prMMNSHOD 95 ‘pnaBuo] ns eper ua oIoaxso cMayse UN UeBU £ oIGEIS UOIDISod eUN ‘uo ueSuqjuew 95 sefizez soy uo osreyEIsus Te suproqm se| onb 9p UZ [2 UD soumo 0 sonia 91'S “ye tiny wo tensonus as anb sox wos ‘sanauryyp sns unas ‘sej29qm sey 2p uptoeyersute[ezed sozresooau wfrez ap souurupus Soyoue SO7] “uD 19 spt z0yarx9 OMoUUyIP [> “HO HH'Z P 16 9p SeHOGM BIE “wo Lp sput Jouarxa anounyp Jo ‘Wh 94 ® OZ 9p sepOqna Beg suyios efuwwz op soypure Soy jeiouad ug “ogma [op owoy jo sey oususo Top axogHodns Bf 9p PepEPUJOd = y { ‘wo}oefa1 Bl ap apuadap onb qua!y90 = qj vfuez op oysuy = q ‘oomgamyoa osod = 1s 9puOp -AANC = AA :ugyoenunuoo v ensonut 9s owo9 ‘NoISUTBWN 271 BODY, PI 30d opeoytoodsa fof eo opzanae op oysue un doo & ogm fap oWHOT [Pease Ou OAH0D ‘sapeD pion sopared woo efiez ap upyrpuca wo upeEISUE 25 seoqna Se sePO. vfucr ap soyouy cfs 99 ‘eum ‘eampe ap UH OS'z waseY ‘td OS wo Og oP BpeHoe9 Ep wD ‘Wo Hh7 ® 16 9p SONEUIBP Bye “ui og'1 9p ewrxpur araye ersey EpsEO op OZod HOD) Wo OL B OF 9p SONDLUPD BIE “ur 99°7 9p euUpApUL eam ease epesope ep ap e910) ‘Wo $7 8 OF 9p SOMOUIPIP Bed sano -noxoodso soquorndls se] uoo asreuestp Ups0qep wPseD op SEMIN Se] npj0o ap sosnsonanss $1'S OSHA sas ouuawyta (@) sata (a SVTMINVL 2 BLVEL aS NO: (ONLISIG 4d SVPIAANL TUINA SATAVANIWOOTA SANOTKANOD ‘souavno 70 Figura 24 ‘Anechos de zanja recomendados para tuber Figura 25 Diferentes clases de planlla 0 cams para tuberfas de alcanterilado "Nota: Para estas de becas se empeard ln are clase "Wy ca cscs especies Inca cace"A™ FUENTE: Orginal elabrado pr el ngeleo Julio Vargas Romero, revstdo pore ingesieo Lanro Reyaoeo ide Hlrsanos y Obras Piss 8 des RepSblica Mexican, pubicadss pr la Dizeoibn Genel de Consans de Stems eAuaPae yA en Sees Se Asn n “(saronate somaoap san op & sayenise) sapesuso somedy (FA epyeooy e] 9p sowedsy (1A epuuouorg (14 ‘soarjgnd sorsiaiag (A UuproeonUtOD op SEA, (AE exBojoupmy 9 eojowew (mt oypiiioad upsoezt e007 (11 vonnod enodae (1 ssoqeround soreq. (@ so130u somo ap opoindas usays}s ap os2atord un ap upronsoqoya vj nund souvseaeu soieg 2°9 ‘seafou sende op opezedas eworsts 9p otooKoxd un 9p uose20qey9 ‘9p osoooud Jo FrensoUu 95 ‘omydeo o1s9 ap somuomdts sopeuede Soy wel “WISTS [oP THN eptA o oIsaKo1d op ‘onuguoss opotiag [9 U0 opsonoe ap opeyno[e9 408 BrOgop 59 A FeUNNTTO O seforesop & seaBau senile ap [epmes [2 praptiodap orsaKorg ap woIDeIqCd PL ap ‘seaqeped seno ug “ewiaists [ap peproedeo v yarutyap anbyod ‘oysoKoad jo ¥seq 3s ‘nb us Tepsowd oxourpzed jo so sta305 sod woroeygod vy ap uo}oeunsa er] -souuearqey So[ 9p pnyes ef 108.010 £ ugroeutUeTUOD e Je1tA9 50 seIBON Seny ap opemdag euIaysts un ap oanolgo [ediound 1g “ex019919 ‘o2typsdodoy ‘ooy piBOUt -ap ‘conwouose sorsadse sns ua ‘woroerqod vt ap seidaid seonsuoisems K sazonoe} 50] eitand ta seUIOY Waqap as anb f o[mydeD {9 U9 QUOFOUDU aS BX “arases 20d uor9e1qod tr A voypsdood uotoeorgn ns ‘pepreaor ey ap seidoud seanspioisere> sey tio ‘prance ap zexren tpspod sonata sorsq{‘o1sagord wang un e wunsoy upsep ond sowoino & sorlsouoa soy 9p Uototutfop ef ap A yeauoUaTo spun uoroEUZOpUT PY ‘ap sned aqap 95 ‘omjouresap souaysod ns wo £ o199Koxd un ap O}SHUE Yo UL saypiaue8 sopadsy [°9 SV¥OIIN SVADV dd SOGVUVAYS SVAGLSIS VAVd ONASIC AA SVDINOGL Jommnavo a b) Plano actualizado de la planimetria de la poblacién a escala 1:2,000, en el cual se indiquen: i) Nimero de habitantes por manzana por frente de calles 35, jardines y lugares notables. © Plano del plan de desarrollo urbano, en el cual s i) Cobertura del proyecto fi), Usos del suelo con sus densidades correspondientes, Plano de la localidad, en el cual se indiquen: i) Clases de pavimentos y banquets Sondoos en diferentes puntos de la poblacién para determinar su clasificacién con fines de excavacién iii) Profundidad del agua frestica. Plano topografico actual curvas de nivel a una eqt ido de Ia Localidad a escala 1:10,000, con istancia de un metro. 2 Plano topogréfico actualizado de la localidad a escala 1:2,000, en el cual se indiquen: i) Curvas de nivel a una equidistancia de un metro ii) Nomenclatura de sus calles Elevaciones de terreno obtenidas de nivelaci6n directa, enlos eruceros de las calles y en puntos donde existan cambios de pendiente 0 de direecién del eje de las calles. 2) Levantamiento topogrifico de Ia localizacién del trazo del emisor (planta y perfil) a escala horizontal 1:1,000, hasta el lugar donde se ubicard la planta de tratamiento y sitio de vertido. 4 intamiento topografico de la zona de tratamiento con curvas de istancia de 50 em, indicando: Valor por hectérea i) Caracteristicas geolégicas del terreno Profundidad del agua fredtica iv) Pruebas de permeabilidad v) Temperatura media vi) Precipitacién pluvial ‘Evaporacién i) Vientos dominantes. i) Levantamiento del sitio de vertido: §) Scccién transversal del cauce receptor ii) Niveles de aguas: minimo, medio, maximo y maximo previsto iii) Caudales cortespondicntes. |) Plano actualizado de ta red existente (emisor, colectores, subcolec- tores y atarjeas), indicando de las tuberias existentes: 4) Elevaciones de terreno y plantilla en cada pozo de Pendiente geométtica Diémetro iv) Sentido de escurrimiento -v) Estado de conservaci6n de las mismas. 1) Localizacién de las indicando sus caract jones de bombeo y planta de tratamiento, ieas y estado de conservacién. 6.3 Trabajos previos al cdlculo hidréulico ‘Como parte del proceso de disefio de una red de alcantarillado sanitario y previo al célculo hidraulico y geométrico de lared, se deberdn realizar algunos trabajos que servirdn de apoyo para dicho célculo. A continuacién se deseriben brevemente: 8 ut openseeaeaye ap o79oad un we out 9p see 9p UpEURLDIAG, ecemnthg ‘opetgzeuesye ap opofoud un ua ess ap sorod ap uppae2oja> & spmgiuct ap upprpam Sof ap ores, mania ob ‘ugtse[god By 9p -sefeq spun soysed soy wo sopeztqe2o] 10s uysoqap seg (aosnuz & 3019209405 ‘soy2009) sofedtoutsd seszaqm se] Upse2zTe001 96 ‘pepanesd sod ysos wuumsts {op worseuruno ean eran uo opuedion K wxyessiodn vy ap vpne ef UO par vj ap ores; K ugpoeauet (2 *(g emily vf wo ensonus 9s 0109 ‘50704 so] 9p oun wpeo e ‘awtarpuodso1n00 ouassa ap Se}09 Se] 3p etn epeo UP IEUILI9}0p 98 [PARE OP Sseamno se{ Uoo opson9e op K wotae|qod v| 2p eyexdodor ey ap opuorpuodadt ‘o0149) ap Sey09 Sey 9p oRDEUINUAD}OG (P 9g vandiy oy ua uensanuu 9s ouostp ap sofeqen sozaued 507] ‘uplovarfoadso vys0 woo s1Juuno exed soxses290u sozod ap ‘orotuni fop3790[09 2s OMENIOD 0] 3p “WE SZI 9p JOKeUI v9s 01 ozOd & ozod ‘anus ugroezedos ey onb yseaggiz 2s uo\soaxIp ap K onouuyip 9p ‘owworpued ‘2p olquzes ‘oyfe op OLSON EpeD UD UPIED0|O9 95 EHISIA ap so70d SOT] ap sozod ap worse00[0)) (9 “us ¢Z 9p 398 aqop oxs0nz9 K oxoonuo ant UIIXPL BOWES OY ‘nb enuona ue opueuroy TeDAaA OwOD TeWOZLOY BUNIOS UD OME pIEZATEAL 28 OWS "euEZUEM epeD F aUoIpuodsass09 yproINbz! soNodns ayed EY ua 207ea Jo ysoroue 28 & ‘ouponua f osaonuo anUD Se sopmy -reyostp 20d sepioqna se] upseqwosaidos svouy] Ses “92 ep 9p sopel soquue uo ‘reap s9 ‘fo 279op Ie90}09 28 ‘nou An BOS OTE BT coptens -owund owssiu un uo uopoosioqu anb opuepino ‘sajea Se] 2p O12 J2 20d up onb sepeSfap seaus] op oxpaur sod oszezen Upi9qop sofo so] sofa ap ozeay, (@ ‘A continuaci6n se haré el trazo de la red, misma que podré ser en forma de peine, doble peine o bayoneta (figura 28). Figura 28 | Planeadén y trazo de una red de alcantarllado | Ll Ofer eee eee eer wee Veet 64 Céileulo hidréulico de la red de alcantarillado ‘Una vez realizados los trabajos previos de apoyo al proyecto, se estaré en condiciones de realizar el cAlculo hidréulico y geométrico del sistema. Para ‘estos célculos, se requiere conocer los datos bésices del proyecto, por ejemplo: 14,000 Hab. 30,000 Hab, 200 Wwhabidta 150 IWhabidfa Harmon y Manning Separado aguas negras Por gravedad Riego previo tratamiento Poblaci6n actual: Poblacién proyecto: B Solamente se realizaré el célculo hidréul (Colector, subcolector, emisor), ya que las atay ficaci6n con un diémetro mfnimo de 20 em. En esta secei6n se desarrollaré el célculo del funcionainiento hidréulico y geométrico de un colector, a partir de los datos bésicos de proyecto arriba citados. Para esto, se hard uso de la tabla de céleulo mostrada en el cvado 9. ‘A continuacién se describen los procedimientos de célculo por columns, le las tuberfas principales se proyectardn por especi- a) Cruceros (columna 1) Se numeran todos los pozos del colector a partir de aguas arriba y ‘continuando aguas abajo. Se colocan en cada renglén, dejando un espacio centre crucero y crucero. ) Longitud propia (columna 2) Es Ja longitud propia del tramo en estudio. ©) Longitud tributaria (columna 3) Es la suma de las longitudes de todos los tramos de tuberia (atarjeas) que Megan o descargan en cada crucero 0 pozo de visita, a partir considera que recibe aportaciones importantes para efectuar el célculo hidréulico. 4) Longitud acumulada (columna 4) Es la suma de la Iongitud propia ms la longitud tributaria (lon. propia + long. tributaria). ©) Poblacién (columna 5) era obtener la poblaci6n servida en cada tramo, se calcularé primero la densidad de poblacién: = Poblacién de proyectos Op “Tong total de ta red ~ Hab . = 30,000 _. Dp="3979° = 9.1491 Habim 198812 9 yee ez SALOT= bx SO= wD zer aud $79 = mM oxsonig erouar9j9x 9p axis anb o[durofo jo ug, ) SAL= pou 50 = uma) -soxdooa1 o1onpuieo top onaurpipj9 us80s ‘opianoe op psa opeyle eo fe Seauyajnuns seBse0s9p 9p osaumnu yo anb ejuans uo Zew0} psOqop 95 SpUlOpE ‘onb 2p wiouedyjow of ug ‘sd ¢"1 uo epewinsa opesnoxo un op eBrCOs9p e] ® ‘sfonptioa sod sexau senie ap oyqegoud owrur oxse8 owoa vanopsd b| ‘wo eidaoe 0s ‘sopues8 Knut o seyonbad Knua soypuad woo sosea sojjanbe tied oqwowpepsadso ‘esomnSis spur ugrovorynuens Bun owOD ‘OBTeqUa Hig “orpou owse3 Jop penne] ounuju oyseS OUOD BIDPISUOD 95 qUoWTEIIUOH (9 euuinjoo) oman ose= PEPIAEUAL OST = 00z X SL'0= UDIoEHOdy. © UoPEIO x s1'0 = ugteNody “ugtoRi0p PI 2 2%SL 89 an uproeode vy ewan ua opuewoy ‘ourrxyus £ o1pot ‘omy sowed upsrynoqeo 2s osea o9Ug ‘OWEN pe UD EpIATOs UO!>e|GOd PL 2 Uorouny ua uBY 28 onb soyse8 So] =p upiozoqgnEnD e| F aptiod -Sausoo ‘sesfou senBe op ojnoIpo ap IgM | ap seuUN{od soyuOMsTS se] (84 £‘9 seuamjos) soysey (y “9H 82101 = LOT'T x L6p1'6= 4 ree "QRH L50'9 = 299 x 6b I" ez “@PH OLE'2 = 657 x wer plas uo) exam) ongts owoo penb ‘ojnary0 9p soarunpaooxd soy uquosap eed ans anb oydurafa fous, @ qu=erxdasa “ourea epee us epeynumse proxBuoy ] sod ¥o}eergod ap pepisuop b] @ ond! yios owen epeo ua epiesos ugfoeiqod er PROT 08 6ouavno 2 se 8 Eo 58 Fs es a ge B g bg a Gasto medio (columna 7) ‘ ‘Se empezaré por calcular el gasto medio con la siguiente fSrmula: __Poblacin x Aportacion _ 1, 6) Corte 36,400 Crucero Gasto medio 2370x150 __ 1a2 Qmed = 7 R99 =H see 6,0572150 _ 19.5 use 2a3 med = SEE Gog = 105 Wseg 10,128x150 = 10128150 17.6 Wy. 3a4 Qed = "56,400 = 17-8lUseg Gasto maximo (columna 8) i instanténeo y se EL gasto maximo también es llamado gasto maximo instant Caleta foctando de un cociiente M (Harmon) al gasto meio Qmax =M Qmed =Ivs 6 Cuando la poblaciGn servida por el conducto sea menor de 182,250 usuarios, las expresiones que proporcionan el valor de “M" son indistin- tamente de acuerdo con Harmon, 14 o M=1+ 449P (miles) : : ee do la poblacién servida por el conducto es igual o superior a eaas0 vena, €] coeficiente "M" tendrd un valor fijo igual 2 1.80, es decir: Qmax = 1,8 Qmed Ivs i ® Crucero, Coef. de Harmon (M) Qmed ia 447370 14 446.057 1a2 Qmax = 1+ 4.1=145 lus 203 Qmax = 1+ 105 = 33.2 vs 3a4 Qmax=1+ —_ 17.6-sigivs 4410128 8) Gasto maximo previsto (columna 9) En funci6n de este gasto se determina el didmetro adecuado de Ios Condluctos y su valor debe calcularse multiplicando el gasto maximo por Un coeficiente de segucidad generalmente de 1.5, es decir: Qméximo previsto = Coef. seguridad (Qmax) 0) ‘Qmdximo previsto = 1.5 x Qunax lus Crucero Qmax prev = 1a2 Qmax prev 2a3 (Qmax prev 3a4 ‘Qmax prev Pendientes (columna 10) {Las pendientes de las tuberfas deberin seguir, hasta donde sea posible, la inclinaci6n del terreno con objeto de tener excavaciones minimas. Para cada tramo se propone una pendiente, Al efectuar el céleulo geométrico ‘¢ verifica con el nomograma de Manning y con tablas de pendientes las Yelocidades méximas y minimas que se requieren en conducto y por cespecificacién de proyecto, ss = Diferencia de cotas de terreno _ Hx1,000 Longitud L = milésimos (10) 83 su st sos og ‘ sm oct sy tt m OCT mee oc A 0 6 & Bupaueyy 9p wwesowou pp uoppeztpa ap ope oc eantag 23 peptoozen vy auango fa (ee wand) 28 9K : ‘o1sed 9p s0 eu, “sauomefen op sod ca se “PEPIOO[DA ap E10 k ‘wuresZowou 9p eeosa eum vj NaF OLESI000 59 ounrpur ose ek (uid) out onal e por pepsoos ae ‘Oumpun o3Se5 & ouuyur oyse8 w peau pEpIvo}aA vf 9p tO 193 ap sodn sop wooarede apuop ua ‘BunMUey 2p uD) ostAoad BO)PA B| J900U09 Bree 1 seuruinjoo) PEUTULIOIDG (9 “(1g emg) owsT] oma ® pepo eA vy & oyse8 Jo upzeumsatap 26 ‘onourp Te £ ouoxpuad | 2p SOPRENY chiofea so] uo> A Sugsaeyy op wurexBowou [e obmoas 95 siuoueAsAN, (ex Ap Semumpoo) oud] OTH # PEPIOIIA Aoxpumia (F wo OF BLL & L wo st sor 4 ot wo 0% Lit & &t ® xu § | S yee eet ze 190, “oe 4 6% sexy) upyoeatgodso sod wz YoP2AINN9S HO 0729 20UDUT EDS ONAYTTP qo opuenc “e[P289 | 9p o4saz9p opey To WO UPIEDSNA 9s SOMIUIFIP SOT ‘puedsouos an onouryip [0 “Suruueyy ap euresHowsou yo uo wasn aS jeu! 2p ‘seoqma se] sp ONOUP [9 asreUo}oo9|98 BIOGACL (qr euumpos) osu Ct vee Figura 30 Nomograma de Manning Yee esesa ¥ a as uoegne uv okeee 8 Toms ~Th mca 2 tin nn ee sere Qube ao a lung Sica Uargcn = sin le Ry TH vetceetonion seaport ser Ry = 078yRr=027 mata Teer vp Sens 1640736039 leg TH np #027 x0762021 | Fomwrmonponcunandopriigioes Poca 99. Gurdey to prtgsice EO rer lngovipn.9tin Uli Aga aa ee cise Cen Ses de Az Peal y Nes aes grnuanteeny Oba Fis 86 Figura 31 Bjemplo de witlzacén del nomograma de Manning Rr Rq! Rv Figura 32 Rfemplo de utizacién del nomograma de Manning " Q ib 0g fF 055 8 Sn bL0= O21 X29'0= TELA, 9°0 wuresBouioU fo uo eosng 98 480°0 vo0= B =umiby SA OCT = TILA SM 29 = ILLO SALTS = BLD ‘UR Te Teas PEPIOOIOA rouagqo as ‘sououarsod f ¢ - @ o19onu9 yo ezed usu sf ECL = OTT X OL = GLA, TILA 4a = T10LA, 0°] bow jouanonges —-LS'0 y= 8. MO . Ws0= Pre™ eee ~ MO (1D) ejmuag3 ey opueondy: Sf OZ"T = TLLA SALE = ILLO SAL £12 = XewHD :MOS SORE 50] (dxewid) 91q1s1494d oumpceut ose e feoa pEpHOPA smu pg O= OTL X ESO= ILA a= TELA ego rusTowon fous eng ss == 7500 seamqaoy ef 2084 95 A ‘PEPLOO}OA ‘ap urs0 vpuasa ns K oyse8 2p uptsefaz BI ¥ apuodsa1I09 anb BummueyA 2p ‘puesoulot [op vpease wuNTD I easMq 95° (ZS0'0) OpIU=RGO ISB OFEA ]9UOD = 88 _ WO _ sO OE = jae “THO ab By $2 CyseS Op UOTILIOI FT ‘mtaugy e] woo opranse 2g :MgyoenUAUOD ¥ eOIpA spuoc'l= ILA SAL8E= TO saloz = 4d :M0s soqep 80] Z~ | O120NH9 [9 BI (ups) ouusus 01863 8 ea4 PEPPO|>A, tupfaenunoo & BoIpUt 28 OWOD ‘2uango 9s ‘opgastaasd oupul orse & OUMURU OySe8 & YeOx PEPIDOTOA ET «D TILA a) = ALA, saoaqosar e enundosd ef sa oust] atausperazed ogra fop PePIPOT>A FT MLA wD jaa 7 ‘oudT] Ogny PEPIIO[9A, = “Suir annem ogra pEpHOTSA ~ PPHPOTOAP USIP m0. a ie =O8 oad eee = O1SeS op UOLOB|OY auupepored ogma ose ‘Velocidad real a Qmax previsible Qmax prev = 49.8 lus QTIl = 62 lus VTUl= 1.20 mis RQmax = 49.8/62 = 0.80 0.80 se busca en el nomograma VIpll = 1.113 x 1.20 = 1.34 ms Crucero 3-4 Velocidad real a Qin Qmin = 8.8 Is QTM = 80 Its VTU = 1.15 mvs in 388 RQmin = 5 = 0.11 se busca en el nomograma 0.67 RV =0.68 x 1.15 = 0.77 mis ‘Velocidad real a gasto méximo previsible: (Qmax prev = 77.8 IUs QT = 80 lus RQmax= 228 £0.97 nomograma 1.141 Rvs L141 x L15=131 Los datos de las, saya erosiones. Loscéleulo: Siente (cuadro 10). 0 imnas calculadas son de gran importancia, ya que las velocidades a gasto minimo y gasto maximo previsible, no debern sobrepasar 'as ‘especificaciones de velocidad minima (0.45 m/s) para que no se formen wolves on las tuberfas y de velocidades méximas (3.00 miseg) para que no iulicos descritos quedan plasmados en la tablacorrespon- 8 2 g g 4 4 28 ee 33 35 38 38 i Bg 2 : 3 2 z g z a ma_[1as BS Be a1 6 Imp op euuqusus aqtorpuad wun yrep 9s upiqu,“peprpunyord ap ut op] © upzE|noTeO 03 valine op sezaqeo se] ‘sy “omawipip un ap oumusur ouoD 298 aqap ‘eweD eIpaUt A vale ap ezoqeo anus e7iqueld ap sauoiserafo ap wioualayip w anb vorput anb oyaokoud ap so eNO wIUOND Uo ROI 9gap 96 ‘SpUlOpy 09°1 2p 29s pepipunjoad eyoyp anb epuanuoaos 2s pep “Hgpxoy sy uo> mvoKosd ered ‘oBrequio ug sopepipanjoud op Eiger | unas “ut SS°L 3p $9 peprpungoad wyoiq “uto Oz 9p EHaqna BUN aszEpeIsUY aap anb ey eUURL peprpunjord e] Jos010D y20q9P a8 ‘SOqRa[9D $0359 JeMYDD}O wre “wo 02 ap $9 onowEIp ns ‘ugieotpfoodso 20d K aquoureoxtnpspry anb wh ‘svafime sel ap ootngwtoa8 opnaigo fe apaooud as ‘sasay29]OaqnS SO] O5t ns Ua A soyapjoo [o ayuouteorIngIpIY 9 BoENzLHOO Ope|NoqeD vy as anb Z=A LUA, -spalaoyw 9p o7n2199 9°9 “¢¢ van8y v] uo ensonus as oUtoD sor99[09 Je vaputodsou09 anb seouyl sey ua i ‘oseo ayso ug ‘par | ap oueyd je wesodioout 98 sopenoqe9 soyep so] SopOL “anjawpip 9p oiquivo tpeo to souoreauoa se] opuepmns & ozod [ap peprpunjoxd | opueoyten ‘oxoon49 O1oans9 OpuEINo LD BA as UALIBAISOONS Isy ou S0'49= 8010 E149 wo $00 = 0F'0 - 80 “uo 0¢ | 9p ono f g¢ 2p onfoutpIp un ano soAzja B s9 UpLxoUOD e| Osea 9159 UE ETL9= £40 X 98°19 £L:0= 401 x LO00=H 1000 = § $9'1 = Jord wis og = B 0uan 2s p # ¢ om~ntD [> Eg Y9T= L849 - 05°69 98149 = 500 - 1629 Wo S010 S7'0- 0F0= 6 “wo 5 4 o¢ anu sonero uprxauoa eun ones of Jod & onouipip ap orquieo ey BA305G0 05 ORO a 1619 = pv°0- se'99 PO= Fr XOI00 1S=H OrO=So9T=Judurszs ge ezossonIy, rortonanpaoord jo ayidat 9s soxaoru0 spusop soy we 09° = SE'89 - 56°69 S¢'99= S0'0- 0F'89 S00=0c'0-StO=8 “ula $2 ap Ja K wo Og 9p JoLZAUE oxOUPIP fo aNuD anEIO ap BIA: ‘anb uppxauoo wun panstxo ‘tio ¢z ap $9 OxIatUpIp [9 z OI9ONUD Jo U9 OWO 0¥'89 = 5970 - 50°69 Sonos x 100 7 18=H 0°69 = $5"1-09'0L E10O= $ ssl = Joud wo OF a soidwiolo op oans anb oseo yop ze 1 os2ont0 Jo wre “(L ospeno) ¢ ojmusdeo yo wo epensome ‘soqupuoiooas k seat9a sapepipungosd ap eIqer vTap propane as wystooKoxe 1 ‘o1so ezeq “eszeis0UI09 & eYOQM e} ap ona [9 & vna[eD as anb ono aniua aispx2 onb erouaroytp wf wasp e ysmysar A “ozod yop sour wpIURIgC jpuerd op vice v] yrejoue 9s ‘ozoUIDID ap Orguita un anzasqo 98 opuEN) ‘eptionbos eytpue(d ap 2409 v] pxpuayqc 2 Louodns wjeypowur ouaLiay ap ro9 v] v OTsEISAE [e anb (1) 1Uo!O!o0. ‘un asopuprtaico ‘(1) s0190[09 Yap Sofaans So] ap o2od K ozod anUD qUaIsEXe ‘prufBoye sod preordnqru as sounsgtiw uo pawerqrin 9s (5) aquarptod vy oD. ‘Is=H pup a T =5 :eynuts9g e] opuezeqan ‘ofege senBe etpey equare sone ap ero} os o™NOIO [AL “30199100 un wzed ojnoqgo ap somuaRApaso1d so} uoquasap as openrede aso ug “owen 0 or2ans9 epeo ua somaueip A saquo!puod “exaue|d 9p se00 seq 2900t09 oLesao0U 89 ‘opeTEMUOTe ap pal PUN op sosiura & souoroafoaqns ‘523072000 ap oaunsIwoa# o[noqpo [a L94GO Leg s210199]00 ap ooppwos8 omapp9 59 Figura 33 (Célculo geométrico de un colector en un proyecto de alcantarllado de aguas negras o Ga 6 > ae Tess a5545 cer 150 65.59 e195 830 ay 12 Para iniciar el cal ¥ pozo (cotas de plan primero se anote la diferencia de cotas entre pozo an por mil, asf se obtiene la pendiente. Cuando nGmero cerrado, se procederd a compensar de esta pendiente no resul Ja manera siguiente: Iniciando el edleulo en el crucero (1) se tiene: Cota de terreno 71.80 - 1.60 = 70.20 jg = 20:20-69.05 nOOEie: ,000 = 11:5 = 11 milésimos ‘Compensamos 0.0 Obtenemos 69.05 + 1.1 =7 ‘Si restamos 71.80 - 70.15 = 1.65 m de prof. Se observa que es correcta dicha profundidad, ya que la minima es 1.60 m, ‘También se tendré que hacer una conexin de clave con clave entre el ‘olector y las atarjeas, ya que se tendré que tomar en cuenta que el didmetzo de atarjeas es de 20 cm y el colector tiene distintos didmetros (25, 30, 38, 45). Esto sucede en el crucero (2), como se indica en la figura 34. Elpaso siguiente seré volver a caloular la cota de plantilla de la media cafia y la cabeza de atarjca. Lacota de terreno es de 71.25 - 1.60 = 69.65 8 = OSB 0.0125 x 1,000 = 12.5 ~ 12 milésimos Compensacién 0.012 x 100 = 1.20 68.40 + 1.20 = 69.60 Verticandoprofundicad 71.25 - 6969 = 1.65 m 1,60 cumple especificacion 95 6 He FN, oan) aces HH aH seadbu sen 9p opayjHiusoye 9p pos wun ap aonApApHY 9 oofR9wOSS ojnarya 9p oFduNDT se end “ge ean3y vf to uensonut 9s sojnoyB9 SO] sopen ap sopestnsas Sor] “ugroraytoadso ayduano OT = Op'T 1 OF = OF'OL - O8'T PePIPURyod opuEyLDA, Or'0L= 0810+ 09°69 O8'0=0S*9I0O —ugloesuadUOD SOUNSSTIE 91 = 000'I x 910'0= s eee eee 9-OF OL OF OL = OF'T - 0811 ous ap B03 seafieye op w2aqeo ¥] seouoIa eInaqeo ag. vavo vigaw vanway aa vzaavo (or) 96 sofas 9p oopngiaen8 ojo 9p ofdumal, pe mansty Figure 36 Pozo de visits comin en un sistema de alcantarllado de aguas negras {TET Ponn Gpo "A" ve ual para profoeciades mayors de 7.0 metros (+ ED pou ip B" se sad par profundidaes races de 2.90 tro 8 Figura 37 Conexion de albafial en una red de alcantarillado de aguas negras PARAMENTO GARNICION . — be “conse Jos RO CEMENTO 1:3 susteo lol ‘nb ua ugraodosd ey uo uazaiyip A soproared Antu sooti9=1 somtourepuny uouTR sopip0u09 soporguu So| sopor“Texouo ug "eutaIss un ap For MpIPRY peproedyo ey senoqe2 esmd soporsi soyunsip seiosou09 sepouapadxo f soayoods9soivoKoxd ua sopeseg ‘woreyjaxresap souatnb sasope@asoaut sosianIp 20d soperpnaso opis tuvy ‘euzeiss un 9p popraedeo ey aptiadap anb so] ap sasoroRy soso SopOL “soquonooys souotsepunut 9p someqey sms e A euOZ Py seoqoud exed vfyp 96 onb seta set op owores ap oduon fap £ ‘soqeuoyeUt so} 9p peprsodins& woroesodeaa ‘souotoen|gut‘peprqeoutsod e] outoo S—L0}oe} soqunstp v edrude onb enuauinaso o cyuoqumtumaso ap aquotorjo0o un ap test 1 9p Pepisuarut ef 9p ‘ean ap enge op Uo}eLiode op sealy sel ap upIOUNy un vos (eutaisis jop peptsedea) setsoqnu se] 2p sOmouNpEp Sol eiouonDasuGD UD A sepodsuen 10d 809508 5 0 oprnutiod vy soszo op peprugu eun ‘9p uptonjos wf ‘oFrequ seutansts sop Abt ou ome U9 ‘ose9 epRD pou op azombar anb ooxinpspry wurazqord se[fou uoqsrxo ou anb of ered “sanjosa1 gord un tos ‘euarsis Jap senuatiodwioa spurap soy ap A sosoidaaianut so} 2p peproedo ef 9p uoroeuruniaap w “eperedeuoo ug “oppi9a ap ons 18 e801] ered ooo spur oumutes Jo axdurays greasng as £ sua’ioges|UOD 9p Uugrowuoj e| seA9 Bred seyjona 0 souOrKS[uT UIs ‘sapqisod svj201 spUI O| LOS seowst se] onb pzesnooid 9g “pepaatid vj mournsBouuy eyoonoude X soaquiog 2p ugioeennN | osreHtAD aqoq “SEPRADTD SFL SBLOZ SEL ap OWMOMUIEEINOSD sadt9 a sta00 opts ed spe A reuoap 304 eatp 0 B02 10s eanejau 9p eutazqaud tn sa saxoxdoa1aqut soy 9p uprOvoIgn t*] 1d o129Koxd tn ta saajosaa e saqerotase seua{qoud so] wos ‘szavaIova *Yo Sis ap NOIDVNINWALSA vf £ SBIOLETONAINT SO] 9p NODVOIEA ET “ugtoetgod e} e sensojout { souep opwesneo ‘sapeprreao] sey 2p seleq ssouoz sey us asrenuunoe & uopuon anb eiany[ 9p sene soy suourzeorya & epidpy FOUL So [ean OpETTETEMEOTY 9p UUIaISIS Un ap TexproMIUd WoroUNS Ey upyoonpossuy [2 IVIAN'Td OGVTTEVINVOV Ad SVINGISIS VUVd ONASIG AC SVIINOGL, Toinnavs En general, estos métodos pueden clasificarse en dos grupos: NALES, que comprenden el Método Racional Ameri- COS que comprenden ‘Adams, McMath, Hering, Gregory y el de Burkli- Ziegler (véase cuadro CUADROIL DISTINTOS METODOS PARA EL CALCULO DE UN ALCANTARILLADO PLUVIAL METopos. FORMULA BASICA 1.- Métodos Racionales 1.1 Racional Americano Q=CIA 1.2. Gréfico Aleman Q=CAl 2.- Métodios empiricos 2.1 Harksley Eas fra: |S. Q=cAl 4 ra 2.2. Adams Q= can 2.3. MeMath Q=CAl 5 2.4. Heming o- cari 2.5 Gregory e=carse Qea™crs! | En los proximos apartados de este capitulo se precisan, primero, los datos, ‘quesson necesarios para a elaboracién de un proyecto de alcantarillado pluvial; posteriormente se presentan los conceptos y fundamentos teGricos en que se Sustenta su céleulo hidréulico,y finalmente se desarrolian sistemiticamente los procedimientos de disco hi ¥¥ geométrico de un proyec zando los métodios més usuales: el Racional Americano y el de Burkli 7.2 Datos necesarios para la elaboracién de un proyecto a) Datos generales ') Categoria politica ii) Locatizacién googrifica iii) Climatologia ¢ hidrologia iv) Vias de comunicacin ¥) Servicios pubticos vi) Economia Aspecto de la Localidad. b) Datos topograficos {) Plano topografico actualizado de la localidad a escala 1:2,000, con ‘nomenclatura de sus calles, las calles y en los puntos levaciones de terreno en los cruceros de mnde exista cambio de pendiente o de Pl 3 topogrtico con curvasde i de la cuenca de influencia a la pobl: iii) Plano de la red existente del alcantarillado sanitario y pluvial, indi- cando clevaciones de terreno y plantilla de las tuberias en cada pozo de visita, pendiente y didmetro, iv) Plano de la localidad en el cual se indique: clase de pavimento y banquetas, areas verdes, sondeos en distintos puntos determinando las caracteristicas geol6gicas del terreno y su clasificacién, profundidad del agua fredtica v) Localizaci6n del sitio 0 sitios probables de vertido, obtenicndo en detalle la seccién transversal, indicando los niveles de agua minima y méxima exteaordinaria, asf como los caudales correspondientes y su sentido de escurrimiento. 103, ‘sor eee yep O) goagrets ) x 24a 224 s RK ates Tas sSeIMULIO se{ wos wuons 2s ,q, £ 8, saymerstios sonoupred sof zeynopED Bed souoypealesqo ap oxouipu =u Byan[ BL 9P UorDeMp ap oduon = 2 soqueystioo sonowpred = 9 ‘2 :souoisandxo sms sepon uo ” oe) © osi @ wer sSowoyndys se] teoeasoq “Want 9p peprsuotty 2 noqeo ered souorsaides somuara}p vost S00 1 sopt “etantt 9p soduion sonuazoytp ‘ered sewnpepuu sapepistiany ap seyqe se] weUtoy 25 SOPEIaIGO Jse SOTEP SO] OD “SYAIVYOOIANTA 9p o4pout sod weo4ges8 soy K sowep so] wenS{o4 sorezede Sos, “SOavUOOIAMTa SopEWey| sostoaid syul Z0A epuo sorerede opinnsuOD UeY 28 “oduton jo woo woroeyar wa epyeo eran ap seamupe sey Jeowess £ spout wre | | | * stetanid operate ap orsaxoad tn sod soajosa eurajgoud fo gras anb “reforesap 20d erany] 2p pepateo e] 2990009 ered epan ap owund yo A exany ap pepisuatus ef & pau K asiuagai op eatoysd euLioy 89 (1) upiseadxo ef ‘oS requis uig “etan|] ef 9p UOIsBINp ap oporied [9p O3:e] « ® pepIsoqan ataiayip woo 2e9 anb £ a‘orpadns eun axgos muawaULZO}TUN at ou etangy ef onb zepsoaar ayseq opapuaxduioa eivg “ofoqduoo spur ewr9;qo: tun e1nsoa onb of ‘epsunusorep vouy wun aigos epyeo etn ap pepnues 2p epipouu wun sa ou ‘epesardxa yse elanq] 2p pepisttur e] anb asana9sqQ) oO ayn = “Gy) e20y Py 59 epezqN ‘quouwpesauo8 oduron op pepmun e] & wo wp ‘uo ‘una uo apm 9s earaye eT ‘oduan 9p peprun eun v eptiagas ‘zav0 wo epse anb oduion yo £ (H) epse9 eyany] 9p eampe e| anus qusistxo uproeau ey so (1) etanyt ap peprsuD sogeadoramyd ap orpaus 40d (1) exany] ap pepisuayuy e ap UOIIPI ( “tetany opentmauesye un ap oonngxpHY ofnoqg> Jo uEaISAs anb sqqueroduny spt soaui90j soxdoouoo so] uesiaad 98 opened 989 uo (2018947-¢PAIN 2p ootdw 1p A oueonowy Jeuorory Jo) opertimuesre ap seisnaeXord soy sod sopezmn put ont? of 30d K soproouoa spur soporgty so} ap utoisodya F] © OFA “(01 oxpeno ase9a) sopoipus sostontp warstxo sefopesap 30 corse 0 eta] ap ene ap pepnuro ey seuruxiap exed anb £ (uprodooimy 2 sopempreiueaye 0 souoydoosoqut) erang] ap ene jap sauoperodsuen soronpuo 0} Jato uagap onb pepioedes ef ap uoroeuRuinap e] so ‘Teranqd opeyrereIme Te 9p oF2oKord un to JaNpOsox & fedioutsd eusD|qoxd Jo anb giO9" 9s EA omnaqp2 12 v1od soyomdaauoe sasog § ‘SoMURA OZI OOT ‘08 ‘09 ‘Sb ‘OE 2 9p 0 “7eBny jo Uo BoWopOsoaIOU UOIONASO BI ap sooypBOLAn| Soe soougadoranyd soveq (2 ‘ouaxsa jop e8t9 op pepioedeo v| yreumuiaap 9s ‘oaquiog op saworpuodsoiog seimonaso smnnuoo e weAeA 98 apuop SOMES soy Ug (ttn eomna9|9 otust09 ef 9p seonsusIoeses A UOKSUD EME 9p RDUIT RB Op Oued (tA (Que resultan de aplicar (como se veré més adelante) el método de los ‘minimos cuadrados a una ecuaci6n empitica de la forma mostrada en (2) ‘ode sus reciprocos. Por otra parte, si se cuenta con los datos pluviograticos para todos los ‘tiempos de duraci6n de la lluvia (5, 10,15, 20, 30, 45, 60, 80, 100 y 120 ‘minutos), las fSrmulas de "a" y "b" quedardn de la siguiente forma: 145 525 tags = 4857 ” b=—- 425 @ ‘Tiempo de retorno Es cl perfodo de tiempo (medido en afios) en el cual ocurre una lluvia con igual intensidad, Sc expresa como sigue: Tr= °) Bis donde: n= ntimero de observaciones m = miimero de orden de la tabla de registros pluviométricos @) Frecuencia Se le denomina asf a la probabilidad expresada en porcentaje (%) de presentarse una Iluvia de cit idad cada aito del estudio, y es igual al inverso del tiempo de retorno, L Fea, ao) 106 ©) Tabla de registros pluviométricos Los datos reportados por el pluvidgrafo instalado en una Estaciéin Plu- viométrica, pueden y deben ser analizados mediante la claboracin de una ‘Tabla de Registros Pluviométricos. Para esto se procede de le manera si- guicnte: Primero.- Se analizan los registros pluviogréficos de 1a estacién para conocer las intensidades méximas anuales, para diferentes tiempos de dure Segundo.- Se ordenan los datos antes seitalados para cada tiempo de duraciéa en orden decreciente de magnitud y se les asigna un numero progresivo "m” (1, 2,3, a), Hamando "n” al ntimero de afios observados, vaciones con la formula correspondiente (Tx = n/m) come cen el cual se puede repet misma intensidad. fenémeno con la Cuarto.- Se obtione la frecuencia con el inverso del tiempo de retorno = 1p. Un ejemplo de Ia forma de ordenar y clasificar los datos del pluvidgrafo, se puede observar en el cuadto 12. 2 Intensidad maxima probable segtin el método de Gumbel ara la determinacin de la Intensidad (1) Maxima Probable para un cierto tiempo de retorno y una determinada duracién de lluvia, existen diversos métodos probabilisticos. Destacan los siguientes: ~ Método de Gumbel = Factores de la curva logaritmica desviada de Allen Hazen ~ Método de Pearson Tipo III Anilisis estadistico ~ Distribucién normal Distribucién binomial Distribucién de Poisson 107 on 9272 aT a ‘ope epeo ap sounpmeBoy opuvoride wD pana ¢ zeponb 4 & fen8t ooey as a - wD we! ‘eponb 1- 20d opueoridyyrus 2-1=a “pepisuoqut exoi9 ap etany wun asrey -uososd op pepmiqeqosd o efouansaxy ey ered (11) raquung ap eausa9y ef K “ousoras ap oduron top ‘ovoxdjoos a ouoo eiantt ap Bfouanda3y ef ap (0) EMULADS ef optEpIOAgy :anfts owtos apaooid 28 “oquuny ap siqeqoxy WUE EpIsuOIUY 9p EIMUNIOS BY stoNpop wed (eoroemp ap odwan aquasoyfp epeo exed) soure wt, ua sopearasqo sapere sewnxyi sopeprsuout Sef ap oongunue orpautoud = 1 opuais (ed. rons owoo esoxdxa 2s £ () pepisuanur¥] 2p zepupIsa rovtasog = C apuop 9 (cv) nis owtod esaxdxo ‘98K epupise uotoetasap ns K sapepystonuy se] euotoejox anb ogee, = q sojeanyeu souryzeZoy soy ezed aseq ap oats onb uEISUOD = 9 Sou op ,t, oZouINU UN Wo pepriqegoud o vIouOMoaY = of sapuop ti a qaeins anwaynBs ejmunagy ey oo episuayuy ex0%9 ap tian] eun aszetasard ap peprqeqoud o wiouemoayy bf gsaidxo uainb ‘jaquing) ap oporgyy [> 2qUDsop 28 0j9s opsyede aIso UG Moor =ot= =a om 1=0VOIS4L wos=0s0=0 =a soue 25/0141 Or 0v0= St =a sour § 2=H/01="1, SOve gI=T0TL (sou), SODRILJWOIANTA SOWLSIOAY AC VIAVL dd O1AWALT ‘erowavnd pero Le = I luego entonces LF = invietiendo los signos se tiene sustituyendo en (18) eG) te es decir: “=(h) nuevamente aplicando logaritmos de ambos lados Tel any (as) @0) ay {que también pucds eseribirse Q2) 23) (24) 5) 0.78Db =1-1+0.45 D ée donde: 120.78Db +i-=045 D (26) m1 eI (se) (oe) (co) (co) ae 4 suo G ) sountreo] opuvsrde aquoureaonn “jas aso Gsvor! I= e10nd is (~ ‘\r owl aseo (sw! sojeamyen sountrefoy opuoruaigo reece asco a? (asro+ eprendt Bj op soumus9, 50] ap uproisod ef opuonzauy 4 217 aavo opuokmansns at aso =4q ‘nb K a gor lesped ‘nb ao0u0s 95 21 £ 11 ‘OT SUINULOS se{ UOD OpsonoR op owroindts vf so opeynsar owsyu Te xeHoI] ap eaneurone PU] BU) (oe) rants owos awoupeuy, esaudx0.98jaquing 2p ajqeqoxd ewexgus popisuayut 2p ejnuta9y v| soouoTUa 60) Go (a) ze ewe 95 8 (vor oe T18LO)GI=1 Ze uato> sor9ey owtoo opuersose asvo-1+ it rasco-=1 \ asvo-14 SE qasv0=1 uofoenoo wugyp ws9 uo (52) epuoknansns pasando 0.78D al otro lado de la igualdad 1-i+0.45D=0.78DLL (1-7) (36) GD 1-045D+ 0.78D LL 7. -Dio4s+o78LL (1-2) = D(0.45 +0.78 LL T,- T, 1 finalmente la férmula de Intensidad Maxima probable queda como sigue: Te 1=1-D [045 +0.78 LL ( 38) si en forma similar a (29) se Hama Te K=045 +078 LLC ) se obtiene nuevamente la ecuacién (30) Jos valores de la constante "K* de la formula de Gumbel pueden ser caleu- lads elaborando una sencilla tabla, como se muestra en el cuadro 13, CUADRO 13 ‘CALCULO DE LOS VALORES DE LA CONSTANTE "K" PARA LA FORMULA DE GUMBEL DE INTENSIDAD MAXIMA PROBAI 8) Determinacién de ta pendiente media para el método de Burkli- Ziegler Para calcular el gasto por el método de Burkli-Ziegler se requiere conocer la pendiente media, Para obtenerla se dispone de los siguientes métodos: G9) Segundo. La pendiente media es igual al desnivel entre la longitud del tramo cuya pendiente se mide a s=t (40) Tercero. Alternativamente la pendiente media se obtiene de a re entre Ia suma de la longitud de las curvas de nivel por la equidistancia de Jas curvas entre el rea total. 1s att seo-sco sroerpued eoaro sroaipued a vez uroero swoerpued 95 ‘orsedaioa oust pada pend 0, si crnzrpoed a0, cd e csouare ovata pods95, oeosto ‘asi 2p soared k e220 sso sopeuomaed soared { seo-ur0 eran aa nae ‘op Brauoy op sorvounseg bebo soogrpyse soqoonnaeg soygecauzsdan sopelsy, SIOLRIZANS SYSUA AIC VaVd OLNATNRNINDSA Hd SAINIOIOD stouavnd orooro seugangns sv00s0 ay sopmottopysay seany sopofou 2p A soxegingas som ype Ksoqaureyede 2p sese, soprano sway & 10%) scooco 60-580 weap aouom | yeopsosem | opsaqusinose awwoqpuod | eieoqpaoa | ap aiuap0 ‘upponansoo ep ody, (oquy upppenouos ap odu4y, ‘SVmMAY AC SOdLL SORIVA VV OLNATWTNINISA Bd SALNATIIIION pt owayno gu uy+ uguy + Ly aly OW HOW? (sp) ‘aomd}s wuszoy ey uo osresaidxo opand sourmue 7 “omlaqunanasa op soma{sy200 saiuaxaytp too wesuan 2s anb S919 -apadins sewunsip se] 9p uoiouny ua asia0ey aqap UppoeumUIa2p end *,, ‘9p orpauioud sauojea JezxtHn wogap ¥¢ oyoaKoxd ap sorse8 sof op ofnTED ‘anb eamisap ag “seu07 & sataxodns ‘seary ap sodn sownstp exed 8 oquanutsINaso op saitOID209 soy ueUDSaid 25 Lug ‘eiowor ‘soumpzef op seasy ‘soysar ‘oruatutved ype ap cxin [> kas unos ‘seNOZ saqUOHOyIp uo sot0jea sojunsip peprreso] wun ezed suan oytoRUENASD 2p 9191914900 [I nant] anb ene ap 10n _ ke») ‘uunas9 anb wnile op jo, => :ptsazdxo b} sod openuasaudas yiso oqanuszin9so 9p oMt91o1j900 Ta “optaoy] fp an souaur vas sepioqm see Bayt anb end ap uauinjon fa anb eu 10 anb f “epeuasp vary 0 ouszia [2p A seuogny sv] op soretioreu 50] op prptsonu & ugtoasodeaa ‘souoroentinat ‘pepitiqeouad ry ouroo saqen saxoroey sorunsip & edrue onb oywoqurtar 3 aIuo!o1}209 un EZATAN 28 Soma SOpO UO anb £ soporgut sOIUNSIP op suodsip 95 ‘iordsosonut un sod seodstren w yeranyd ene op pepnueo ‘0 o1sed fo reqnaqeo exed anb gardxs as ofraydeo a1s9 ap uproonponut ef Uy, OpmaMD}LAMNASS ap ,,2,, BIUDIPHHOD f—P O|MIFD Trion voy = LV seaino anua sefurisipinba = 9 [pani ap vamo 9p praiSuiot = 2] :2puop lv ay) wos s CUADROI6 (COEFICIENTES DE ESCURRIMIENTO PARA DIVERSAS ZONAS Zoniticacién Negocios Centan dela ciudad 070.095 ‘Alrededores 050-070 Residencial (urbana) 030.050 0.40-0.60 Vivienda pli 0.60.05, Residencial (suburbanas) oae'oie) ‘Apartamentos ceri Industrial 050-080 060-090 argues, cementerios 010.025 ‘cous recretivar 020.035 Ertaciones de ferrocaril 0200.0 Zones no mosifieadss 010.00 p Bases conceptuales del método racional americano Ya se mencioné que uno de los métodos més aceptados y probablemente uno de los més utilizados para calcular un alcantaritlado pluvial,-es el método racional ameticano. Este método se basa en considerar, en toda cl 4rca estudiada, una lluvia uniforme, de intensidad constante y durante un tiempo tal, que el flujo en la cucnea Hleguc a establecerse para que pueda escurtir el méximo gasto en la descarga, EI método consiste en aplicar la formula bésica: Q=ClA (44) Donde: Q=Gasto (ps) us. TT C = Coeficiente de escurtimiento Ta cuenca y expresa la rel: 1 = Intensidad de lavia (mm/h) ‘A= Area drenada (ha) que depende de las caracteristcas de mn entre el caudal Ilovido y el escurrido El gasto queda expresado en mmv/ha/hora. Para tenerlo en litros por segundos, el factor de transformaciGn es 2.778, es deci: Q=2778 CIA as) El valor de la intonsidiad de la luvia es el asociado a una duraci6n tal, que toda Ta cuenca esté contribuyendo al flujo en la descarga; esto se logra cuando la duracién es igual al tiempo de concentracién de la euenca, para que el producto (1x A) sea maximo. Para observar en qué forma se comporta el drea, se supone que en una determinada érea, cualquier gota de lluvia que caiga en un punto de la ‘misma escurrié hasta el punto de desagiie; de ahi que se puede tener una ie de gotas de lluvia que tardan el mismo tiempo en Ulegar al desagiie "p" (gotas isocrénicas). Uniendo estos puntos de gotas isocrénicas, tenemos una curva igual en tiempo de concentracién, Enla figura 38 se dibujan las curvas que marcanlos puntos desde loscuales el agua tarda 1, 2, 3, etc,, minutos en llegar al desagiie. Sila luvia dura un minuto, por ejemplo, por el punto "D", pasaré primero 1 agua llovida entre las curvas 1 y 2, e igualmente todas las aguas llovidas en una determinada dea pasan a ocupar la inmediata inferior. Como en {os siguientes puntos ya no Ilueve, los voltimenes cafdos en las areas As, As, Aa,cte,,irén pasando sucesivamente por el desfogue "D" y ser4 durante los minutos 2, 3,4, etc.,respectivamente. : Como en este caso s6lo lovié un minuto, se tendré que por “D" pasarén cada minuto, sucesivamente, volimenes iguales a: Ari, Asi, Asi, ct, siendo el méximo el que tenga mayor rca. ‘Suponiendo que Ta Muvia dura dos minutos, se tendré al principio el caso anterior; pero como llueve un segundo minuto més, la primera Area desalojada se volverd a cubrir de agua y al final de ese segundo minuto ppasard por el desagie "D" un volumen igual a (A; + A:)i, pasando cada minuto, sucesivamente, los siguentes voliimenes. 119 ler “onuanurinoso ye afnqunuo> onb opefoqe spur owund jap vroueysip Be opeoose ¥is9 Jeno [p ‘upzeuDquOD op oduron ye pent aonq 0s wang] 8] ap UotoeIp op odwon [9 ‘soouoWUA “opesspisoo ‘ousora! ap oduron top uapuadap anb somreisuoo sonawpreg = q kv (soynurut) eLAny] ef op UOISeINp op oduraty = 1 (exo1puna) exanqye| 9p pepisuamyt= qu oe T Correa aiso ap g osyout 2s : :ugisaudo wy uoo wynoyeo 98 pepisutt | XSy) omni owt xGSy + Fy) omumu “oug ASV + Py + €y) ommum “ong USy + y+ ey + Zy) omnuas-ousy sy + oy + fy + ty + Ly) oman O15 Key + fy + 2y + Ly) oan “ony Wey +2y + Ty) oma 39g i(ev + ty) ornumu “opz (ty) oan 9] :somnuus 9 eanp etAng] eI anb opuartodng “oysel Jo seynoyeo sopepisuayur seq woo ayuourTeULy wre ‘seanoodsax sapepisuanut se] 1290U09 so1s9 Od K pad el seLreINqLN SvOxy se] 9p woraeRuaados ap soduran so s200009 OMESTOaU g2as “oduran OpeU -;Usa.9p Un prEMp anb ‘sapupisuatu Saiuo29p"p Uo wANTT Cun yr2TIUOIE ‘seaup se] ap wun epeo ua anb papas 2s our0> “Soduron sowso amo wiouazONp jv fend oduran un oquemp suspen 2s ourperur orsed Yo ‘upfoeNua.09 9p odwian Jo anb sokeu vos ugioemp ap oduton jo onb 9p ose [9 us “easy eUpIp op UpppesUsdUOD ap odwioN fe ENT! So VIAN OL ap wofsRanp ef opuENd adaqUODE wady BUN Ha UOIEITADUOD JOKEUE ‘ond op [rwourepuny oxdiouud [a snbe ap asopusronpap ‘uoroeyode peru ey auido omnuR 19 anb wAIOsq0 95 LOLEIUE 0] OC XSv) ornun “oug Sy + by) omnuus ong Sy + Fy + Cy) ont “outy Gy + by +£y +Zy) omumr omg AGSy + Py + fy + Cy + by) oynum “org ery + ty +2y + ty) oxmumus ony Gy +2y + ty) omumur og 1@y + Ty) omnunw -opz Ay) omar 94 :SoUSWUNJOA sqUDTATIS SO] ,d., 9NTesap [9 wo sooUO]UD ‘upspun 9s vary jop uoIoenusoUOD ap odulaR Jo 2189 Opuats ‘so;nUNU ¢ eINp ‘Bian Bf anb asedugdns wioyy “saqetored seasp sop ap euuns vf & OpIqap J ‘oumpxpus uouinjon [2 opudis‘SomnurUH g a\ZEINp ene a1INDS9 ‘9A 95 OWIO:> ‘upjaestua9uc9 9p sodwap sopend uoo seaancy semandiy Sy) omnumw orx0g usw + Py) ommupas onstngy Key + Cy) oumum oueR 1@y +2y) omnumw 0010, ozt 122 El tiempo de concentracién se calcula sumando el tiempo de entrada (© sea el que tarda Ja Luvia en Hegar al tubo) y cl tiempo de escurri- miento (0 sca, ol que tarda el agua en recorrer Ia tuberia).. Para cstimar cl tiempo de entrada se cuenta con la ecuacién propuesta por V-r. Chow para areas pequefas y a ecuacion de Babbit. te = 0.303 (L/ VS)... VT. Chow (46) Donde: te = Tiempo de entrada (exterior) minutos L = Longitud de recorrido superficial del fluido (m) S = Pendiente del érva en % V=610C VS -.... Babbit @n Donde: eek (48) (C= Coeficiente de infiltraci6n 0 escurrimiento S = Pendiente del area por drenar V = Velocidad (m/minuto) Obtenci6n de los valores de las constantes 'B" por el método de los minimos cuadrados Para una ecuacién empirica de la forma i = 4 ode sus dll ina reefprocos te «los valores de las constantes pueden obtenerse por el método de los minimos ‘cuadrados, que es aplicable en la obtencién de la ecuaciGn que representa Taley matemdtca que liga las variables (+) 'y que en este caso (por ser Ta ecuacién de una linea recta), establece que Ja suma de las diferencias entre los valores dados como datos (en este caso Jos reciprocos de las intensidades + para los diferentes tiempos de du- racién de la uvia considerados) y los valores R que se obtengan con la formula R= t+bAt + B en donde: L 1 b RepiA=yyBeg Siendo t el tiempo de duraci6n de la lluvia (de la cual se caleularén los cocficientes A y B), clevadas al cuadrado "debe ser minimo’ Procedimiento: Se recuerda que la ecuaciGn 2 del inciso B es: Misma que puede representarse como una Iinea recta mediante el artificio de considerar el reeiproco de los dos lads de Ta igualdad: (49) 2 Haciendo + AygaB La ecuacién (49) queda transformada como sigue: R=At+B (50) Las diferencias quedan representadas por: R-At-B=O G6) En donde: R=Dato A= Incégnita 123, stl “en ssp wien op odo a epee SN] > OWN) -sowep owoo sopep (1 *2) sazopea ap sared o sauofsense ap ozauunt = uk oo a= gg aubiog @ au save = az (39) o= ag tive sus (9) ug}oense ef ap sorquronu soqure sop anus opuarpratg (19) o= latte] 7x (9) 0= (0a -wW - wes (s9) 0=[(1-0-0) (a4 -wv- wi ota Baw Ba Py aw -wele gq «9 0= (a-w-we 2 :auaq 2s q # ojsadsou too ayuouzeynts (9) wz +az2eig 2a! net wa=2hy=2qet co) a= Fhvet ued :sou0[a so} opuakmnsns, (19) Wat AVV=NIT @) O= IZ a+ AZ H1Ug- pfpende PUIRIA bf op soZquIoN soque Z anus OpLoIPINIG Cy 0- Gr a+ atv ene I (gs) 0= [0a + av +a ae (7) 0= @) (aav-wels 9) 0= (+0) (aavane (ss) Boy Baw) @avanrs s) o= (aavang @ ‘199 95 ,V,, 9p o190dso1 sopetared sepeatsop ej opusTUTgO, ‘euLlo} cqUoinds v] op SerTUFooUt Sop Wo souo!eNda Sop todd|qEIsO 95 ‘eusragur wanety onb & £ Vv ap Sazopea soy Jouanqo ered, = (a-1V- WE ‘seioua19yIp se] ap opexpeno [op wUINS PI A. (es) = (a-v-w) :yJ0s seyouaroyIp sel op opespend 1, eyudgouy = ora=1 CUADRO17 @ EJEMPLO DE INTENSIDADES: DIFERENTES TIEMPOS DE DURACION, MAXIMAS ANUALES PARA 1 Ay = Bena ccuacién (69) se ‘ ‘OBTENIDAS DEL PLUVIGGRAFO Sustituyendo los valore: a Tega a: 2onin | 4 nis | b 1 paauen ay Con laccuaci6n (62) y la ecuacién (71) se tiene los elementos para conocer los valores de las incégnitas A y B. 7.4 Trabajos previos al cdleulo hidréutico Previamente al célculo hidréulico del (0 de los) interceptor(es), se re- cabarén los datos hidrol6gicos ds los tltimos diez aios de la loealidad ala que Se proyectard su sistema de aleantarillado pluvial y se efectuardn los ajustes estadisticos, de probabilidad y matemiéticos en general, que sean necesa. Flos para obtener la fOrmula de intensidad de lluvia con un periodo de retorno Se tomard en cuenta que de acuerdo con el método de PARA DIFERENTES TIEMPOS DE, DADES () MAXIMAS ANUALES ENTE TIEMPOS De een DURACION, OBTENIDAS DEL PLUVIOGRAFO Y ORD! 8 ae a GNTE EIEMPLO DE APLICACION METODO DE.GUMBEL) ¥ que se utilizard en el céleulo de los gastos y diémetros de la tuberfa, —_— lomia a) Organizacién de los datos hidrol6gicos y ajustes estadisticos Por ejemplo, supsngase que los datos mostrados en el cuadro 17 anexo, ccorresponden a Ia localidad cuyo sistema pluvial seré proyectado, El ‘cuadro reine las intensidades (I) méximas amuales corresponds un registro pluviogratico. Ast, para el aio (I) y t= 5 min, comesponde el registro 102 mm, Para el ao (7) y t= 60 min, Corresponde un registro de $1 mm, y asi sucesivamente. Como los registros pluviométricos mostrados en el cuadro 17 no estén ordenados, un primer paso previo al cAlculo hidrdlico es proceder a su ordcnamicnto o jerarquizacién de mayor a menor intensidad, Esto debe hracerse para cada tiempo de duracién (véase cuadro 18). Obsérvese que Jos dos ultimos renglones de este cuadro, estén destinados a obtener el valor promedio de la intensidad méxima anual (i, promi. 126 ez % ‘(IZ oapens asega) soue Z 2p ous;a1 9p opoyrad tun £ uoroemnp op oduon wed seotstoodso sopepisusqut remnoqeo wapand as “Taquind ap oporpur Jo 10d sepuango sajqeqoud sapeprsusyu se] op aned y CHD SONVZdd ONHOLAH 51d OdOPKad Na Vitva A NOTOVaNG 7a (soue z) 1p910= ‘SOdWALL SAINTIGAIG VUVd SATAVAOUd SAAVAISNAINI AG O1NDTYD ez ouavno aL (Ag) T1sc0+ sro=m a-f=1 (4a) 9p. rondts owioo wen 11.) SOWE Z 9p OUSOIAS ap oporzad tun £ ugioemnp ap soduan sauatoytp soy exed sayqeqoid sopepisuantt se] “61 ompeno awa wensonu 38 ‘opezqnn ojdmafo jo ered ‘sepupisa Uo!oetAsop e] 9p S20TCA S07 jado wun eypnsos exoye (C) repuyIse worseIASOP eT sousygo ered soqeys9x Sasopea SO] Sopor wens ‘Inoqeo as ‘uproemp 9p oduion & oue epto exed ‘3190p Dg ap SaxoTea Soy UN|MoTRO os ‘ioLNUE g] OxpeNd Jo opUEyDoROIdy SOpeAIOSqO SOUR “ON = U aptog Tae [pres [onnte [eee Jorwie loco [> TSE (rag 3 O00.H NOTDVOFTAV 3d OTaWala) NOTOVENE 3a SOAWATL, ‘SHLNAWAAIA Vad ,{l- D OIGEWOUd SAAVOISNAINT 3 SEIVONY SVWIXYH S40VGISNSINISVT 3d OaVEavND ‘Ty SVIONTUAAIC 61 o¥avno eynug} B| sod epeunusayap pasa (a) opupIse UoTaEIAsap e| ‘nb epronaar as 01$9 &ed‘SOUe Sop 2p OULO}o1 2p opolrod tn ered eumxpu Pepisuous e[ ap JOTeA Top uoroUaNgo vf sezHEWIA|SIS so “(so)sordoo.oTUE i (80 2p 0) [9p connsspHy o|nd[¥ Te ornaxd & oLresadatt osed opunas UA cuADRO21 CALCULO DE LA FORMULA DE INTENSIDAD PARA UN TIEMPO DE RETORNO DE 2 ANOS (1), PARTIENDO DE LOS DATOS DE INTENSIDADES PROBABLES OBTENIDAS POR EL METODO DE GUMBEL 145525 1OnW-a8SE10 2 0.012 | 0014 | 0016 Zn=0.71 145525 Toiuaastiz 145525 Los datos asi obtenidos se grafican. Véase figura 39. Figura 39 Grafica de intensidades deluvla ‘ INTENSIDAD Gnm.shr.) Bs 5 8 835 8 2 0 0 © @ 1 w 9 100 10 120 TIEMPO DE DURACION (ainutos) 130 131 eel t TEE oo] arae| e [oss us} [os 5} oo us sees} Joss} [oo - (6226| ovss) [owes pias asin lores) foe fo org Jores} Jores| 5596} [ovse] [owes 60s) i gE ACEC E a) NIG { CENA aS] | 2 ‘ ape |e \ 2 \e 2) i E (4 (end oper re usaye un op oma;¥D & OUEST 2p ofdurDf>) ordaa14 pp UPEEADN|{ PrP] sun sp eayydOdy oue.g oy wnt zl “(ep emBiy a8e9n) eu07 ap ‘seaip ap sodn samtaxoptp soy v sontorpuodsosi09 sos0qea Sof op ompowoxd {9 0u109 ‘onuarasnosa 9p aU9}>1J900 [op JOFEA [a PAEUMALDTOp 25 f soxds0 “sour [e uyzesasBur sareranjd senge sen (seuseinqua A serdoxd) seasy sey ‘Sepol 9p eaneynuunse euins ef preINoqeD 96 ‘so\daasaqur ap owen epeo tied “(ip eany asegn) seoyysSodoy somvatptad set woo opronse op soxdooiu! [ap souren so[ 2p ounepeseyode anb soyuanutsinase Soy unas ‘sepreinqin & serdoad sea Se] UESEIRETIOP OS “(0p ex sepa) peprresot ef 9p ooyps8odor ouejd un uo sordaazoqut jap ozen f poroez “1e09] ef aiuerpew ‘qeLanfd opereesfe Top oUastp A ugiseatetd op ofeqen [2 preromur os ‘sareurumtjaid soqno{yo soy ap eperedas euisoy ug soaeuyumaid sozesy, (q Figura 41 T Figura 2 ‘Areas proplasytlbuariassegonescurimlen Acumulacén de eas props ytbutaias (clemplo de dsc ycitculo de un aleantarilado ps (lemplo de dso y cleo de un alcatariado plaval) NIl> : “aT az il gel “oxoue 7 oxpeno jo Uo epensous vjqes B] Pz!THN 9s “(ousoHaUY TeUOITA) oporpt 2189 U9 sopesonjonur SOotTABIPHY So|ROIYD sof sezzTeas we (ousopoury [eU0 EY ‘oporaW Fp uoPeaHde ap opdurofo) ooyMesp}Y O[N>Ty> 9P CAEL @ osm g EU Bospu og'g RUE, SapeplOPA. peponcip, ‘up foeUUTS op BUSTS, 3 ‘ousnay 0 xeur ‘oFe] ‘OR “opaiaa [ap ezoyexueN sove z cowsoras op odtwory, Soc 7 = A SUMO Spoolg= A wage i i Fl : i I | 22 1equing Vio sL7=O a | Pep ooo [euoIeY pow pang euaisls seorpnoy] seuosp sod eany sonoofoud ap sozep saquaingis so] aseSugdns_ ‘oueonoWy [eUOIOTY OPIN [9 0d sordaasatuy Un op ‘oorinpspmy omnatya ap osaaoid & ojopoiaure| aquasap 95 upoeNUAUOD Y (o\duiafay oysaxoad op soe (@ ‘ONVORIEY TYNOIDVY OGOLGN ‘SA TVIAN TE SVADV VAVd OOTIAYYCIH OTT TD ad VIGVI. yepag| ara [Peres [PT ‘unopiauip jouo}v04 opoipus yo 4d 4oydaa.2} um ap ODympAprY OMOTPD SL 138 ‘A continuaci6n se describe el significado y forma de Menar cada una de Jas columnas de la tabla. Para seguir el procedimiento, después de leer el ‘contenido para cada columna, véase Ia tabla de célculo lena (cuadeo 23), Columna 1. Identificacién de cruceres. Como su nombre lo indica, esta ‘columna sirve para identificar los cruceros de calle entre los tratos que ‘se encucntran comprendidos. Para llenar esta columna se enumeran todos Jos pozos del interceptor, de aguas arriba hacia aguas abajo, dejando un ‘espacio entre crucero y crucero. Columna 2, fea propia. Corresponde al drca propia del interceptor, expresado en Ha. El datose toma del plano de acumulaci6n de éreas propias yy tributarias (véase figura 42). (Columna 3. frea tributaria. Corresponde a la suma de todas las éreas, que Megan a cada pozo del interceptor. El dato se toma del plano de scumulaci6n de éreas propias y tributarias (véase figura 42). Columna 4. érea acumulada. Es la suma de reas propia y tributaria, A partir del segundo crucero, se agrega el érea previamente acumulada. Columna 5. Longitud. Es la longitud de cada tramo del interceptor. Se obtiene midiendo cada tramo en el correspondiente plano. Columna 6. Tiempo externo 0 de ingreso ala tuberfa. Es el tiempo que tarda en llegar a la tuberfa del conducto o interceptor, la gota més alejada, “Este tiempo se calcula por medio de las dos f6rmulas siguientes: V.T. Chow te = 0.303, () (46) Ss en donde: te= Tiempo de entrada en minutos L= _ Longitud de recorrido superficial del fluido, expresada en m S=_Pendiente det érea expresada en (%) Babbit V = 610 CVS an en donde: C= Coeficiente de escurrimiento S=_Pendiente del drea por drenar (mitésimos) V= Velocidad (m/minuto) ai Tex 5 yL= Longitud en m Asi, por ejemplo, para el Crucero 1-2 se tiene que L = 380 m, § = 0.0079 = 0.19%, yC=0.40, De acuerdo con V. T. Chow, ecuacidn (46) se tiene: =0200( 380) = 14.63 min 079 Por otra parte, de acuerdo con Babbit (ecuaci6n 47) se tiene: ‘V = 610 (0.40) ¥0.0079 = 21.68 m/min, L_ 380 : Tex i= 3] 9g 71753 min. En general se recomienda catcular con la frmula de Babbit, quien experi- ‘ment6 el recorrido que hace el agua de Huvia desde una azotea hasta llegar a la tuberia de la calle, El tiempo resultante de la experimentacién de Babbit fue de S a 20 minutos, Se recomienda tomar un minimo de 10 minutos. Columna 7. Tiempo interior o de trénsito. Corresponde al tiempo que tarda una gota de agua en recorrer la longitud existente entre crucero y ‘erucero por el interior de Ia tuberia. Este tiempo se calcularé hasta el final de llenar la tabla, Columna 8, Tiempo de concentracién. Es la suma del tiempo de ingreso is el tiempo de trénsito, 139 Ww OFZ = 100 (Ov'0) O19 = A Hage, oro=9 o100= w Lge = "Tse -osaaSuy op oduiayy, 9 EuUIN}O> “soue(d sop uo quaureysard sopeiodioouy sotep soy 2 waptodsox05 ‘g & | seutLfor) ssaquoinfts so; wos ‘¢-z arvonu9 je wapuodlsasi09 an sod oxooni9 enuinuod 95 ¥jqn BI ue opezneUIass orgs sory arzoM9 FINYIPEY OFNOTED TEL ev 0x00NI) “@ eouny -09 | Uo (11) opued0}09 aeInoTeo B oajona as Odw9R BIS9 LOD, = an um 6L0= Ferg? sta Bospcup= BEA ay 8 PT LY = Sor :woypur as outoo auango 9g “orIsup ap odwiayy, “oT BULUNIOC) Bosna 177 = (E90) SO'T= A S9'0= pg OW (ceakoud ap vation) Bass g = xe A “Suyoueyy 9p vuresowiou Jo too UpIquIeY, [eo PEPIIOIPA “ST EULINIOD ‘Fospui sO'e= A * Boss ogs=O wo1g= > 6=S rousqy ogra ® A & © auango as “SuruTEy ‘9p PurnsBowOU Ja LOD “OUD|| oq O}HOFUIEMOYIUN “pL A EE SEUEINYOD wo19= > ose=d. 6=S onauryip yp at9Ngo as upmueyy 9p vureafowou fop wpnce By woD “oaqouNRIEE “ZT BULLN|OC) = r6= Ole SoUBsIR 6% CO cT56-0T U6 HS “ajuonpuag “TT BUUMIOD Bosyst OB = (O9'EN(IT'SEMO¥'0) BLL =O sym 11°56 = I THOOE=V or0=0 opuop VID gLLt=O :eynunigs vy eorde ag “owsesy “OT eUMNO:) zeresut _ cow AM IVS6= “Tile” THEY {eynuna9, Bj uoD Bina[eO ag “PEPISHOIUT “6 BULUNIOD, -eyaepo1 200u00 2s ou oMsuEA 9p oduon fo ‘oaynEspIY o|NoIg9 op BAeyO RISO us anibsod ‘osai8u ap oda otustut Jo Woo anuoureuorstacid pre|noqeo 28 & Ream ovr ‘Columna 7. Tiempo de trénsito. Se calcula al final. Columna 8. Tiempo de concentracién. ster te =0.79 + 17.53 = 18.32 min Este tiempo se compara conel tiempo de ingreso y se calcula con el mayor. Eneste caso + torte 18.32 >13.80 Columna 9. Intensidad. pa ATll _ 4711 95.69 mnie « 32" 1832432 ~ Columna 10. Gasto. Se aplica la formula: Q= 2.778CIA L= 0.40 T= 93.62 mm/hr A= 592Ha i Q= 2.778 (0.40)(93.62)(5.92) = 615 lisiseg Columna 11. Pendiente, ’ H 9615-9590 _ 4 4 5 mines Sat 56. = 4.4 %5 milésimos Columna 12. Diémeiro. Con el nomograma de Manning: $= 4 milésimos Q= 615 Is/seg b= 76cm a2 Columnas 13 y 14. Funclonamientoa tubo leno, Con el nomograma de Manning, se obtiene Q y V a tubo leno: S= 5 milésimos $= 16cm Q= 800 Itsseg V= 178 seg Columna 15. Velocidad real. Con el nomograma de Manning. 615 RQ 5 5 = 0.768 V= 1.78 (coef, V) = 1.97 miseg Columna 16. Tiempo de trénsito. 28.43 i 262 0.47 minutos Este tiempo se coloca en la columna (7) y se repite el célculo, obteniendo ‘un nuevo tiempo de concentracién, t=047 + 18.32 = 18.79 Este tiempo de concentraciGn seré comparado con el tiempo de ingreso del tramo siguiente, utilizandose el tiempo mayor. Crucero 3-4 Columnas 1 a §. Corresponden a Jos datos de los planos. Columna 6. Tiempo de ingreso, Datos:L = 325 m S=0.009 C=0.40 143 sb “orvonto epea ua exinueyd ap sei0 se ap 1 ‘sexau send ap opoaKoud ja uo onb erouew ewisitu bap wztqear 9s ‘opertreeare op oysaoxd un uo sordeoxaqur un op ootnsuodd OnoT Ta (oiduiafo) s0ydooaaqu jap oot gui0a8 on2ye “ez oxpeno 19 tuo tequosoad as ‘ensontt op ans1s anb ojdutofa fo ered sojnoqya soy Sopoy, 09 run p79 = 09 SOUL PEO= Doe -onsugay op odwioyy, 91 eummnjo3, Sosa ghe= A = S001 PLoS = Oe “yead pepwojo, “st euuuN|OD Bospu sez = A Bossi Soo'| =O woge = > sousgimrs = 5 -Sunmueyy op ‘euresSouoU [9 oD “oua]] oqny & Pup|DOPA £ oISeD “pI A ¢I SeUMITIO:) “Suruueyy op eureBowou [> uo ‘on oMIBICL “ZT EMUITYOD vl OSteEe SOUS B= 800" D6 -0656 Tog ‘oyuorpudg “TT eumnjoy, Bosysy ELL = (TS TES MOP‘) BLLT=O *HISL =V syn 766 = 1 ovo =9. vin sez =O “ose ‘o] euuunjo), zeteu'el ce MN SLT T= TE “pepisuayuy “6 euumyoy, Joker Jo ezeTAN 28 “HOPI < 6L'8T nc=o vort=o eu'st=9 ‘uppesjuaouos ap odwayy, +g euMIN|OD ‘enoqeoos ag “onsuyay ap odwoxy, -z euUmIOD, ‘PL'EZ= 6000) (OF'0) 019= A ShIOI9= A 'ULICO PARA AGUAS PLUVIAL NC CUADRO23 EJEMPLO DE LLENADO DE UNA TABLA DE CALCULO HIDRAI METODO RACIONAL AMERI @ agro | Tkzsta| Caner |mmte)| (ep) | Omit | tend | QLtmeg | V evece | AE 18 Be me L 3 cc Tas ne ero 2s iat ee E. oe ‘ro Ga Props | Tibet [Asumel| O°) a Crees Este célculo se iniciaré de aguas arriba hacia aguas abajo, con la formula: H L ‘Se proyectardn las conexiones correspondientes en donde se encuentre un ‘cambio de didmetro, Asimismo, se utiizarén las profundidades necesarias para cada diémetro, S= H=SL En la figura 43 se muestra el procedimiento. 4) Célculo de coladeras (ejemplo) Las coladeras forman parte de las bocas de tormenta y estén constituidas, por una rejila por la que se recibe o entra el agua de liuvia. Pueden ser de banqueta, de piso, de piso y banqueta y transversales. De acuerdo con su localizacién y disefo, las bocas de tormenta pueden, tener alguna de las siguientes coladeras (véase cuadro 24): 8) Coladera de banqueta con capacidad aproximada de 15 Ips. b) —_Coladera de piso con capacidad aproximada de 25 Ips. ©) Coladera de piso y banqueta con capacidad aproximada de 40 Ips, 4) Coladera de tormenta o longitudinal de banquets. Se construye con capacidad aproximada de 40 Ips por tramo, siendo el ndmero mfnimo de tramos de 3 y méximo de 5 y 6 tramos. ©) Coladeras transversales. Su capacidad aproximiada es de 100 Ivm de coladera. Para localizar el sitio en donde se colocarén las coladeras pluviales, es necesario conocer la topograffa de la localidad, asf como el gasto pluvial efectivoen cada tramo. El niimero de coladeras a instalarse se determinard con la siguiente formula: Qefectivo = Q subsiguiente - Q anterior (72) Para el proyecto que sirve de ejemplo, se seleccionaron coladeras de tormenta, y de piso y banqueta. 47 ort soxisuany mending & ond ‘musuber PSO test Of Ieee ce eeeeree peer eee eee ad 1¥9 8117-0 ourspoue jruoper open sordsasmIH RP HVWOSB OATS sremita san op wiopejoo | assezztain wapond ‘8957s BSI = abl “BosysiL OL1< 895/511 O21 = € X OF :eonbueg £ osid 9p sesepelOa € Sosy OL = ELL~ OLE ojHorUreHOzeS Jo pw onnoay9 O ‘Bossy £88 =O *possona) ‘Basysaq 81< 895/511 O9T = Ob + OI = € X OF "utoop sa “eionbeg f osid ep wun & souren S19 - €LL = oAnda}9D “Bost $19 ap 01808 un auoH House z Osean Jo owL09 $F9s/SH ELL =O £ 9p seropojoo z :saouenu oon Bagysit ORE 9P 89 | OF9NI9 Top CIS “gousoma) assy SEZ< Bossy OPZ= TX OTL =X OF ‘yo souren “Bosysit Sez = O8E - S19 = Anda D [2 OSsequia wis “Basysy $19 = O "orm -Bosysu oge< 30s] oor = 08 + OzE= (Or x7) + 0cE= 2x 091 = OF x p:oMb ‘outan 98 vionbueg X osid ap z A ‘ayo souren 9p SeIAPE|OD Z n 98 1S Bosjst ope =O “Tousona, cman a bon oazrior my wo sane —s— ta Seal are ond aomist enonbiea sey eflopqans: eRe “AVIA OGVTIRAVINYO'TY NA Nd VEIAVIO 4d SOL ‘woudvod tramos oft 3x40 = 120 x 2 = 240 ltsiseg >223 Its/seg. Crucero 6. Q= 1,268 lsiseg Qefectivo = 1,268 - 1,106 = 162 Its/seg, Tcoladera de 4 tramos y 1 de piso y banqueta: 40x 4= 160 + 40 = 200 lts/seg >162 Its/seg, Crucero 7. Q= 1,291 Itsiseg Qofectivo = 1,291 - 1,268 = 23 Itsiseg Toladera de piso y banqueta es suficiente: 40 lsiseg >23 Its/seg. Crucero 8 Q= 1,655 Itsiseg Qefectivo = 1,655 - 1,291 = 3 3 coladeras de 3 ramos c/u y I de piso y banqueta: 40 x3 = 120 x 3 = 360 + 40 = 400 lisse >364 Its/eg, 7.6 Céilculo hidréulico de un interceptor por el método de Burkli-Ziegler a) Aspectos generates Burkli-Ziegler fue el investigador que haciendo observaciones de Huvias extraordinarias en la ciudad de Zurich, midi6 los gastos reales en las tu- berfas de desagte, los relacioné con el drea de la ciudad y Ia intensidad de luvia, habiendo obtenido de esta manera la férmula que leva su nombre: Q=CAi « 7) Eldefectode esta formula, y de todas as empiricas en general, es que s6lo pueden aplicarse a localidades que presenten caracteristicas semejantes a las que mostré cl estudio de Buridi-Ziegler. 150 Otro inconveniente es que en cllas no interviene Ia forma del fea, sino ‘que se considera una determinada érea y segtin sea su extensi reducei6n del volumen llovido. Dicha reducci6n se hace mediante el cexponente de "A". La férmula de Burkli-Ziegler es de muy inejo, de ahi que sea muy utilizada para el céloulo de los gastos cs. Antes de ejemplificar ‘e6mo se aplica, procede una breve explicacién. En primer lugar, se tiene la relaci6n que hay entre cl érca y el gasto (véase Ta figura 44), Figura 4 Relacin entre éreasy gasto sogin Burkli-Zlegler Al empezar a lover, pasard por el desfogue "D" el agua del rea asciurada de la figura 44a, Esta zona se ird agrandando cada vez més. Esto sucede- 16 hasta que finalice la Huvia. El agua Movida en el contorno superior, tardaré determinado tiempo en legar al desfogue "D", y cuando el tiempo de duracion de 1a lluvia sea igual a este tiempo de concentracién, hasta ‘entonces dejaré de ensancharse la zona contribuyente de agua,comose ve | ena figura 4b, | 1s | est sypunus = 1 pepysuowut eA BH = VIS two=d ‘opertueeaye 9p JewowepUNy O exotta8 eymusaoy ef ap aured 2s ‘uotouumutsa.ap ns Wsed "of. 201204 JOP JOTEA 18 9395 ‘() popisumut x] asoudxa as anb wo sapepmun se] ap opuorpuadac, Lupisr9auoa op sored = (oro ossuspw owoo) somisg|u uo oNpLOd = S ‘uruyunu 9 ytus ‘yum u2 wsordxo as onb exanqy e] 2p pep{suaruy = (eH) euy= Vv ondoquyanso 0 pepmiqeautiodut ap aquato4{20)= 5 (sip owep=d pjSarz-qppng op souorsaidxa sey ug. wo VHD (SL) 89 (91) opussransns Dd mS!Od= a :upysaidya eye af ounuousp & Go IgV AED spjnuig} ns ud () uoIss2AUOD ap 403985 UN Ofmpout 39}391Z-tpHINE, 1 = Shy ly ved niSsV 2 Shy! ye¥ A IVO= 2) © qn (4) ‘upoenuquon v eazosgo 28 00 ¥ ie wo grivord wynun9s o1uanBls e] o1ogrI9 JofBoIZ-IpHINg awouEsLyduITy co) LypSq¢¥=O s3oq801Z-4ppIng 9p srapdus09 ‘euusog e[ 8 eBoT 9s ‘sasouronue sozoH>ey So] ap exoUN|UTF| OptEZApISUOD “otoysodns ‘2p oda top popusdap onb *, 9, owvatoyo0o tn prezqan 28 Teno o} J0d ‘opt on yan 98 0808 Jo "919 ‘Ouran fap afoypodns Bus souOroUaRaN ‘sau “souoroesodeas sod opsard as apred eum t peprsuaiut eI 9p wo) “Epepisuotuy ef :orsed ye a1uow -eyoyou mage anb ono suan 9s ‘Sopeuoroutatt SaIoyoRy SOWSO ap SpUIOPY “ompawioud oquorpuod e] pseuton 9s & sonuotpuad saiuasagep pagey ‘olip 98 8 otio> ‘atuatpuad Bap eueUOTDIeAy erouatod wun $9 ‘oised fo woo Bis9 e BBA anb Ux “aquaipurad vy eymuigg ns ap emanNso ef wo ITUOAR My soyS0rZ-IpHN apSesop ap ound jo ua zaprdex Jouau 0 soKew too onusou09 os vprAoml ende 19 anb uanboroud on sor -womptid sotuasaytp soua1 uopand sexsp ‘soqendy ueas seaxy sey open un oe Bfousjod wun 2p uptoaesy “pre 1 ofty 1p anb ‘ 2od upep y1so uorouny wiso onb guinso “ounrxpu oyse8 Jp enode nb vary ap 961 aintinusip & option axed vaso “odnuTUSIP e159 15 R101 Boy 1p aured eos eun ua epmoy ene [9 30d opeuRUzaIap FIsa “amnunwstp & prapuia sgndsop & ounrxpuu un zezuedTe eIseY a ‘opuequouine vat case [9 “etanq] &| Jezaduto [e anb sonpop 9¢ soLoIue 0} 9q, “ojau asiaoey ersey opuaknuruisip yat o1s98 Jp anb o| sod ‘en8e ap upreuode soAwur bun ation as ou BX epertuit So varp [9 UFO oxad ‘JOLLOFUL OLIOILOD Jp onb oduion ours je equre eioey prefoqesap as r0Ladns oWZONUOS 1 “(opp windy) cwund oysip etary uouINOs9 ‘,q, ¥ wequdaq| ou BIAEpor anb soyadns ousowuos top equ sende sey ozad ‘oxanqt ou ef anb opep ‘ende syut preuode ou qj, anBoysop ye vuvoiso aured vy ‘owowous 289 apsoq zs A= 1 Ha= 10,000 m? i=] mm/h = 0.001 mae Q= Ai = 10,000 m? x 0.001 mir = 10 m/hr = 1021000 tis. _ 10,000 tts = 6:60" seg B= 3,600 seg Si A= Hay laintensidad i = om/hr = 2.778 Itsseg, A= 1Ha= 10,000 m* i =1om/hr=0.01 mv Q= Ai = 10,000 m? x 0.01 mvhr = 100 msn = Sanat seg 73600 sag 727-78 log Si A=Hay laintensidad i = mavmin A= 1Ha= 10,000 m? i= 1 mmvmin = 0.001 nvmin Q= Ai = 10,000 m? x 0.001 m/min = 10 m/min = 101000 lis. _ 100,000 tus. _ Oa G0 seg GO seg 7 OT ISOs En resumen, la expresién de Burkli-Ziegler queda como sigue: g Cateulo hidréulico de un interceptor (método de Burkli-Ziegler) Este método se utiliza principalmente para poblaciones pequefias que ademés tengan un registro de datos pluviogréficos de 5 aiios. Para desa- ollar la metodologia de célculo, considérese lo siguiente: Datos de proyecto rea por drenar Heotireas Sistema Pluvial 154 Método Burkli-Ziegler Formulas Burkli-Ziegler Q= KAM K=2.778C1s" a Gumbel I= eerie Babbit v = 610 C VS Manning v =t osu ‘Tiempo de retorno 2afios Naturaleza del vertido Rio, lago, mar, terreno Sistema de eliminacién Gravedad Velocidades Minima 0.60 miseg Maxima 8 miseg. En el cuadro 25 se presenta la tabla de célculo hidrdulico para un alcan- tarillado pluvial por el método de Burkli-Ziegler. Lascolumnes comrespon- dientes a Cruceros (1), Areas (2, 3, y 4) y longitud, ya se explicé su significado en cl apartado 7.5, b). Corresponde ahora calcular el gasto. Para Burkli-Ziogler se conoce que: Q=KA™ donde K = 2.778 Ci s'“ cuando i = mmvhr. Secalcularé la nueva intensidadcon|a frmulade Gumbel y conla f6rmula de Babbit se calculard el tiempo de concentracin, A continuacién se explica ampliamente, La intensidad con la que se va a proyectar de acuerdo con la formula de Babbit: Datos: L=845 m D=100.10- 9320 = 6.90 m D_690 _ = P= Gap 70.008 c=040 155 Ist UT IOSL TANG OCOLIN ‘SATVIAN TA SVNOV VUVE OOTINYACIH OID Ty 40 VIEVE SAL IEE = gD XSZL=O_ SM9PB=, ABTL STI =O SMEEB= ,gbSTI x SZL=D SAL GL =, 8'OI X $2150 SM OE9= 4h9'BX STI=D SM895= yISLXSZ1=O SAL SLY = ,.ZESXSTI=O SM 9ZE= 9X ST1=D wc¥ StL=O‘,,¥ M =O PInUUO) & opueondy: 3000= s SCL = Lo PEL = yo (8) ¥ 19°99 X OPO * BLLT= A SYAMLH 19°99 = | or0=9 SLO BLLT=% se¥ M= OD HUIS ss01se8 ap ofno[eD cereuse sua 19999 = = :] piejnoyeo os Boy ropuoxmpsng “UU 7B'TZ = $00'O} OF'0 X O19= SROOI9=4 ‘ugoenuaouon ap oduran Jo auaKHqO 98 “Laqegt 9p BIMULIOS v] opus, 9st Las columnas de pendiente, diémetro y gastos a tubo leno y velocidad, se calcularén con el nomograma de Manaing. Los resultados para el ejemplo utilizado se muestran en el cuadro 26, ©) Céileulo geométrico del interceptor Para obtener el eélculo geométrico del interceptor se calcula de Ia misma manera que en el proyecto de aguas negras, conociendo las cotas de plan- tilla en cada crucero, H se H=SL Se harén las conexiones correspondientes en donde se encuentre cambio de diémetro y se utilizarin las profundidades necesarias para cada didmetro. En la figura 45 se muestran los resultados geométricos. 4) Célculo de coladeras (ejemplo) ‘Demanera similar al ejemplo mostrado en el apartido 7.5, ), las coladeras se calcularén con el gasto efectivo. Qefectivo = Q subsiguiente - Q anterior Se seleccionarén coladeras de tormenta y de piso y banqueta. Q=326 Iseg Crucero 1 2 coladeras de 4 tramos eft y 1 piso y bangucta: 4x40 = 160 x2 = 320440= 360 luseg. Q=475 Iuseg Crucero 2 Q cfectivo = 475 - 326 = 149 Itseg 1 eoladera de 4 tramos: 4x40 = 160 luseg. Qefectivo = 568 - 475 = 93 Ivseg 3 coladeras de piso y banqueta: 3x40 = 1201Useg. Qefectivo= 620-568 = 62 lusog 2eoladeras de piso y banqueta: 2x40 = 80 useg. Q=568 luseg Crucero 3 Q= 630 Iuseg Crucero 4 158 CUADRO 26 4 E 3 g j 8 Be a a : 4 ; 159 191 “Op emBy a5e9A) ‘srtoxpuodsaxz09 oueyd fo wa sopmtaago sore So] wexods00Ur os oWUOUNTEULY “Bos 002 = OF +091 = OF X rmjanbueg & osid & souren p enotI09 2p wr9pEIO9 | Sosm1SB1=9¥8-1E0'1=04R09)9D, “Bosal op += pporibueg & osid ap w29peI00 | Bosal €1 = €€8 - 9bB = OHRID g oxs0n3 Baspq 1601 =O Loroonay 82501 948=D “Basa ozt = Ob x €. wponbureg & osid ap sexapeoo € Sasn] 98 = sbi - €€8 = onnDgaD Bosal Oct = OF ¥€ {SOWIE € 3p BI9PEIOD | ‘asl S11 =069- ShL=oAn22}90 g orsonag Bas C8 =O $ o199n19 Basal ShL =D suse UL 916-35 -aay861Z-194INg 9p opowpEN od sordaatayUy wn 9p OLDSI spemaig, 46 Céteuto geométrico del interceptor y coladeras por el método de Burkll Ziegler Q=kA™* Onn 162 589.96 2676 ed capiTuLos TECNICAS DE DISENO PARA SISTEMAS COMBINADOS DE ALCANTARILLADO La principal funci6n de un Sistema Combinado es recolectar por una misma tuberfa, las aguas negras y las aguas pluviales. El diseiio del sistema se realizar4 con el Gasto Total que resulta de la suma del Gasto de Aguas Negras mis el Gasto de Aguas Pluviales. Es decir: Q Total = Q max A.N. + Q Pluvial Una vez que se ha localizado el colector otuberfa principal del sistema, se procede al trazo de la red con la ayuda de la topografia (véase figura 46). Posteriormente se trazan las éreas de toda la localidad para obtener el Gasto Pluvial por el método de Burkli-Ziegler (figura 47). Una vez que se dispone de trazo y areas, se procede a obtener los datos hridrdulicos haciendo uso de la correspondiente Tabla de Calculo. En los capitulos precedentes, ya se describié ampliamente c6mo se calculan las Tablas. La Tabla de Célculo de un Sistema Combinado es una mezcla de las utilizadas para el proyecto de aguas negras y el de aguas pluviales (véase ‘cuadro 27). Unicamente se deberd calcular la intensidad de luvia con el nuevo tiempo de concentraciGn aplicando la formula de Bebbit y se estimard el gasto pluvial por el método de Burkli-Ziegler (Q=K A”), En la préctica se calculan varias Tablas de Caélculo Hidréulico, Una para el colector principal y otra para cada uno de los ramales que llegan al colector, con el objeto de conocer los diémetros resultantes. En todos los casos, el diémetro minimo seré de 30 cm. Como en los casos pluviales y de aguas negras, en un proyecto combinado todos los edlculos se formularén para cada crucero del colector y ramales. Ast se conocerdn los diémetros y pendientes conlos que trabajaréel sistema (véase cuadros 28, 29 y 30). Posterior al célculo hidréulico, se realizaré el disefio geométrico de todo cl sistema, tomando on cuenta las profundidades mfnimas de instalaciGn de cada tuberia y,finalmente, se disefarén las coladeras que se encargarén de in- ttroducir el agua en las tuberfas. sor “BOSISI ETT = 48980" B98/S11 09 = 5 ¢8967'0 X O51 Basysil 9€ = pg CISTO X OS) wne¥ aotforg- rpm op vinun9jv] wo opuoknapsng Ost oF" ()99'LD(Or'0) BLL =H :oquaynis f9 $9 3 2p JOTeA To ore | 30g 6=8 sypumu 99°C = 1 or0=9 S19 8LU2= HL :9PH0P eV AZO Teanyd oyseQ cpp CEHSIRE _ TEN WN SOLL= Tie Tap ss peprsuai e] vol vez SEL _A_ vu 9980 = ee = = OL sopuagnansng “UNUAU E1EZ = 6000 x OF'OXO1D= A SNOOIS=A AlgQed 9p eINUII95 BI HOD yo~6n000= 22 = co0~68000= EE=s S6S=0S'L9- SVEL= A 99-71 TrAnI| 9p PEpISUONNT “Bosput Oo'e PUNE Sospu O¢'o PULTE, sepeprojsr, °H epeuaup vary. Pepaneio, oparon TURE, See F= A cowxput oui WW eur =O so[801Z-PN,,¥ H=O sepnUnag,y wo pase] ap prarsuoy a07 S210] op OFOWINN eH ewaysis fp peproede oH yemoe ugweIqod ‘oysofoud ap soveg, soquomis of ose8ugdns ‘euos9p eyZojoporsur ey] eoyndurolo ered 991 CUADRO27 TABLA DE CALCULO HIDRAULICO PARA UNSISTEMA COMBINADO Longe (Guta Opa) ‘Aube Lee ae sie | Area tay See Pend. | Dhar 4 Prop. | Tbs | Asem, pee ana | tous | tle) | em) | Gate [ans [ieom [it | atin, | nee te 3 1 TS wala polo Bole pe]@ ramoy| aon [84 | ooo ve, = woe [oo may | = [am Fa = Frapean ‘OAVNIGNOD VIGISISNA Viva | coe [ley ee [rere tone oorinydam o1noTy2 3d VIaVL YNN 3d OUVNATT Aa OTAWALA SerTOwEY, ‘ocowavno Smee wo] eel ae wy @ o roa [rena a TRS may ‘OGVNIGNOO VIWGISISNA VaVa oorinywain o1N91y9 aq VIEVI Yn 3d OGVNATT AG OTAWara scouavna 2) |cops) Fee 16 168 Figura 47 ‘Trazo de éreas para un proyecto de sleantarillado comblnado Figura 48 Plano de reas para un proyecto de aleantarillado comblnado a asa 02750 Cao 8, 2 3696. 08 on a °. Fin, co Ties os TG 170 m zt eu HE Lon | LA | Lone “996T ‘OOrKayN “ued aisl|| &. eile Ze ® Z@ life ping & ounqap, onuapumauns * Na SOUT AS AW JOPIA ‘SOT Hel ed oct UE PEI HEUTE ‘aNGas-dOHVS “ou sate ; 7 -rop vonendzy 9 2p soungan sopopyo207 U2 o-ets OpOHEIONADaY BEES FA t 2igoiog ony ap onaqursersnay 2p sougO ated yomsonusy ouasig 2p 7D) vows nx) | LE suf || E g ‘ANGAS-dOHVS Duvaixeyy vongnday vy ap sounqay) e 18 OpONLiONUBOTY Bp S190 D40d O192KOx 2p SOLON e = g i F r F = S$ opomtuosupory & qquiod ondy ell] = z z E a 2], 21408 Saqoizuat) smuonvoniondsy GH] a z Bose sua] || sie = “ugg sonny g 2p euoKOINY PepISIOATUN “opoNpOHUNaTY ap soUIaSIS a4gos ox}suaHL osnD | iW ee : L We Ve Ue -Inoty ‘enue uorovanpa ap uo!esaita “oung4? opojrEEDnUDDTY ap sous 3 A f E 3 5 a 5 eUROPYOWY ROHRUID [eLIONp ‘sozopoindagy sou 5 3S wose sas ||| seme e -orowpoisuy soy & opoqiuomuoary jop muLapopy vamD; i soundly ‘opmyjuomooty rep voxnpiplyy ‘oIseysouyy “ouan Bey upureNg “Buy : : . : é aps || = E i i zg “0861 “WSO sosBay atl} ] : s & ¢ sony op omaqucyne, & opopiowunayy “uogoy reuineag AA PloseHT NaQeE, |] | so ‘9961 IxoWN ‘ouesuoMy-ouedsry “voNgNd Pmos « oncnUDouDG D opvondy : L e : burning nyiowesuy “W of8r9g ‘o1spi0> seumeg X oostouexg ‘ozedo epu, +e g EE é i eG “oppjpesunoyy ConBy op ouanunooxsoqy “ s000}20uD‘OYN A “ALISO [OOS woes see I] sons OdVTIRIVINVOT HUGS VEIVADOTIAIE Poe | Cuadro 2. Cuadro 4. (Cuadro 7. Cuadro 9. Cuadro 10. INDICE DE CUADROS Sistemas de drenaje profundo y semniprofundo de ia ciudad de México Estructuras conexas de un sistema de aleantarillado Resistencia al aplastamiento en tuberfas de concreto simple Resistencia al aplastamiento en tuberias de concreto reforzado Pendientes méximas y minimas para tuberias de una red de alcantarillado en casos normales Gastos minimos para distintos didmetros y iimero de descargas Profundidad minima (tedrica) y profundidad recomendable de instalacion para tuberfas de alcantarillado ‘Conexiones recomendables entre tuberias de distinto didmetro segtin se trate de plantillas @®), ejes (E) o claves (C) ‘Tabla de célculo hidréulico para un proyecto de alcantarillado de aguas negras Ejemplo de Henado de la tabla de célculo hhidréulico para una red de aleantarillado de ‘aguas negras 23 29 61 3 65 80 92. 115 Lut 6st ist PL oot uel oct copeurquioo ewaysis un exed oornpspEy ‘oynayya 9p e19z1 Pun ap opeust ap ord ‘opourquioo euaisis un exed oornyspI ‘oynotp9 ap vigen eu ap opewor ap ofdeuoig, opeurquioa ewsaiss un exed oormespIY ‘oyno[p9 9p FIGeI FUR ap opeusT] op opdurafy opeuiguios ‘pura un ered oafingapTy o]naTeS 2p EIqEL, 9p oporguu :soyaianid send exed ooungapry oynayyo ap eIgeI EI 9p OpeudT] ap ojdwualey se1801z-tpung ap opergut :sorerangd sende ered oomtneapry o1No1¥9 2p UIE, rand copottseueaye un uo exapejoo ap sod, ‘ouesuoure [euorses openpuu :saqeianyd senge exed ootmngspny ojnoigo 2p oIqe uN 2p opeuaT ap ojdusalg ‘oupoysoute yeuores oporsiu :soqerantd sone ered oonpsphy oMoqz9 op eIqeL Fequing 2p oporgutj9 sod seprueiqo so|qeqoxd sopapisuat ap sovep sof 2p copuanred ‘(1) soue z 9p oworax ap oduon ‘un ezed poprstu ap winuiy e] 2p oO “0¢ ospen, “ec open "gc orpeng, Leospen “gz o1peng “szorpeng, “pe orpeny “Ez o1peng “Towpeny “IZ oxpeng at 6c il it str aut a sit (8D) sour 7 op ousoras ap opoyod tun esed A uproeinp ap soduian soquas9ysp sexed soqqeqoud sopepisuot 9p omnoqe (Iequing ep oporgus uotovarde ap ojdurafg) "ugraeanp 9p soduron soqarayp vied 2(t- 1) orpawioxd sopopistiomut 9 sojenue seuinxpur Sopepisuayul Se] ap opespeno [e seFouaIOyq] (equing op oporptu uorseartde op ojdutafg) ‘awuorpazs9p euLIO} ta sepetapio f opexBoranyd jop ‘Septuango “up}oeanp op soduron soquasoyp vexed sopenure sewxpus (9) sopepisuoiny ‘opeaZlonantd fap seprusigo ‘uoroeanp ap soduton soquaioytp exed soqenure SPUTXEL (1) SopepisuaUT op o(dusofy seuo7 sesiaaip ered oyuorunuinaso ap saquatoyoo sessonip zed owuonumaanosa op s seaty ap soda SOLA ved OPIRUELNSD op SIUIIIOD ayqeqoud wusregur pepisuowy op yoquiny 9p eyrupy oy wed Le @HEEISUOD Bf 9p sezOTEA Soy ap OTATED soatnpunoranyd sonstBax ap e1qe 9p odurafg lun 2p ojnoqgo Io ered soporgutr sox gut ‘oc ompeny “61 oxpen “81 ospeng “LT open “91 open ‘ST oupeny “pl ospeng, “ET aspen ZL ompensy “TL open Figura 1. Figura 2. Figura 3. Figura 4. Figura 5. Figura 6. Figura 7. Figura 8. Figura 9. Figura 10, Figura 11. Figura 12, Figura 13. {NDICE DE FIGURAS Partes de que consta un sistema de alcantarillado ‘Trazo perpendicular o transversal ‘Trazo transversal con derivaci6n lateral ‘Trazo longitudinal o en grados ‘Trazoen abanico ‘Trazo radial Atarjea en peine Atarjea en doble peine ‘Atarjea en bayoneta artes de la secci6n de un tubo de alcantarillado artes de una tuberfa de conereto simple artes de una tuberfa de concreto reforzado ‘Viga de apoyo inferior para la prueba al aplastamiento de tuberfas de concreto 33 33 34 34 35 36 38 9 41 179 Ist ozt 86 6 ¥6 18 18 98 s8 8. ue ut ugfoenusouos ap soduran sopendt too seAM sexBou sende op opeyumreoye 3p pax wun uo feu 2p UDIsLOD sexfou sende op openuenveore ‘9p pUIOSIS Un do UNOS ENSEA 9p O20, seafou sende op opeytueweate 9p por eun ap ‘oornespry 9 oatngwio93 omnotgo op o1dutols, sralmae ap ootnguioa® ojnotg2 op ojduiolsg sviBou sende op operumuEsye op oyokod tun 9 so199]00 Un ap O2ENgLH08 OMIT Sure 9p euresowou ap uptoeztnn op opduofg Sunasoyy 2p ruresfoutom jap uofoeztnn ap ojduafg Sunmunyy ap euiowoN, Sumueyy ‘9p euresfourou op uofsezzINN ap ojdusofy opeeeste ap pos eun op ozen K uoroeoud operteneare 2p orsasoud tun uo ott23 9p seI09 ap uoroeuRMoIOg, ‘opersreweoye 9p ‘reafoxd un uo exists ap sozod 2p up!oe20j09 A sopmaiuoy ap uprorpouw ‘safo 9p ozex], “ge windy “eg emiyy “9g wand, “ce nmndty “pe mst “ee ent oe emnBiy “re emi “og emnaty “6c Ine “3¢ candi “emg 92 Bang on. 19 19 9 9 es operpeueate ap sesoqn ‘ered ewes 0 epnueyd ap saseyo somuarayigt ‘operturaueoqe ap sepsaqn vexed sopepuowionas efirez ap soyouy ‘pitaie|d wos ennue(d ap uyrxau0 af wos ofo ap uprxou0D AB 9 HOD anefD ap UPTXDUOD vatsta 2p ozod un ua seu setpout sop anu souofsenayo 2p wouasoy1C, 1A 9p rod un wa eafreye op wzaqeo A waco wipatt ‘anua exigtied ap sauojsenata ap eiouarayiCl ‘opertueueoye op eproqny wun 9p uoroerersur ‘py ered ojqepuowiosas £ wurrujus pepmpUryorg operiyeueoye ap sepoqny uo cwsuses UOYDIOD orsokoxdanse ‘op [PAI [e pas op sozen saquar}Ip [Hae uLOTe ap eMLAASIS Un op UgIOLoUR Lg eure tua ofode op oporgus J9 sod ajdus orarsti09 ‘9p sejsogna uo omuorureyseyde ye gonad ora1ou09 2p seyroqea op oworureseyde pe eqanig, o8t “se eminy “pe BINA “ez wand "ee ean “1g eine “0g Pane “ol emBeg “gt emily “LL ena ‘gL eandty SL windy "pL eae Figura 39. Figura 40, Figura 41 Figura 42, Figura 43. Figura 44. Figura 45. Figura 46, Figura 47. Figura 48, Figura 49. 182 Gréfica de intensidades de lluvia Plano topogrifico de una localidad y localizacién del interceptor. (Ejemplo de Aisefio y eéleulo de un aleantarillado pluvial) Areas propias y tributarias segiin escurtimientos. Ejemplo de disefio y céleulo de un aleantarillado pluvial) ‘Acumulacién de éreas propias y tribvtarias. ‘(Ejemplo de diseno y calculo de un algantarillado pluvial) Calculo geométrico del interceptor Relacién entre éreas y gasto segin Burkli-Ziegler Diesefio de un interceptor por el método de Burkli-Ziegler Caleulo geométrico del interceptor y ‘coladeras por el método de Burkli-Ziegler ‘Trazo de freas para un proyecto de aleantarillado combinado Plano de éreas para un proyecto de alcantarillado combinado Cleulo hidrdulico y geométrico de un sistema combinado 131 133 4 | 135 149 151 170 17 172 Impeeso en fos Tateres Grifcos de fa Drecelén de Pubtoaciones ‘Treogueras27,O60404eseOD F. Enero de 1995. Tie: 3,000

También podría gustarte