8 2009 ¥Äð® 26 ¥Þ¡á

¥ˆ¡-Á¢-ð©-¥Ð ²¡-¸©-ˆ¡-ñü ¥Ä-÷®Ý - ¨-Ý¢-¥ü-ú ¥¥ˆ-²¢-Т-Á® ¤º¡û-¸©-¥ˆ¡-Á¢-ð¢-¥ò ¥»-ñ©-ó©-ˆø - ¢ý ²¡-Т-·©-й - ¢-ð

Ѩ-›¢-ðû ¥Ä-÷®Ý - ¨-Ý¢-¥ü-ú ô-Ý®™- ·
- ¢-ò¨-¥Ð Šþ-º¢-¥ò ¿-ö§¡-™ˆ - ÷¦-™ð - ¹ - þ Š©-ò¡¬ Å-ò¢-¥ð-𩬠¥Ä-÷®™- ¢ ÷-ö¥ - ›-ð©¬
Ä©-¤ˆ-õ¢-¥›-𩬠ú-º¢-¥ð-𩬠ˆ¢-¤õ¡û-ˆ©-Ä¡-ú¢-¥›-𩬠Å-›©-Ÿó - ¢-´¡ü »©-й - ©-É©. Þ¢-¸ˆ - ¥
- ø-𩬠ó«-óö - ®˜- ˆ
- ¥
- ø-𩬠ò¬-‹¢-Á®
ö¬-Š£-»¥
- · Å-»¢-¥ü-ú ¥¥›-öû-Š¢-ˆ» - ð- ¢-¤ò-´® ó£-¥Ù-Щ-´©-É ²¡-¸©-Ñ£-ó¢-»· - ¢-¥ü-ú ñ-ˆ®» - ¬ ²©-ñÙ- †-Щ-ˆø - ¡-î
Ѩ-›¢-ðû ¥Ä-÷®Ý - ¨-Ý® Šþ-º¢-ò¢-ñ©-É® ‡¡û-¥·-Щ-´©-É» - ®. ó¡-ð® Ĩ-Т-¥´-¸¢ ¥¥ˆ-ˆþ »-øû-É©-ˆ¢-д - ©-É
Ý¡-Ý©-ñ¡-Ñ® Ä©-»ý Ý-÷®¥ - ¥ú-›¢-¥ò ‡-ñ© ¤÷¡-¸ò - ¢ý ú-º¢-ð©-¥Ð ²¡-¸©-¤ˆ-¸®, Ä©-É¢-ò¢-ñ©-É Ð¢-õ«¨ ¤²-¶ú- ©-¥Ä-Щ-·®
²¡-¸©-ˆ¡-ñ¥
- ü-ú ‡¡-¤¸¡-±Š¡-º® ó¡-¹¡ü ‡¡-Т-¥ð-·¢-𠲡-´¢-ö®˜ - ¡-›¢ Ý¡-ò¢-ˆð - ¢-¤ò-´© ó-¥ñ ›£-ø©-É
Ñ£-ó¢-»ö- ¬-Š£-»·- ¢-¥ü-ú ö§-ñö - ®˜
- ¡-›¹- ø - ¢-¤ò-´®...

Ý¡Ý©- ñ ¡Ñ® ¥Ä÷® Ý ¨Ý® Ä©¤ˆõ® Ä©÷½™® úº¢ ˆ¢¤õ¡û ˆ©Ä¡û Š©ò¡¬ Åò¢

¤º¡û¸©¥ˆ¡Á¢ Ý¡Ý©ñ¡Ñ® ¥Ä÷®Ý¨Ý® ÷¦™ð¹þ´¡ð¢ Þ©ñ·©É ôÝ®™¹þ Ä©¤ˆõ® úº¢ ˆ¢¤õ¡û Š©ò¡¬Åò¢ ¥Ä÷®™¢ ÷öü

¥ˆ. ˆÃåü ´¡ü »£-ñ©-Ä¡-›¢-Á©. ö¬-Š£-»¡-Ÿ¢-ñ©-Þ¢-ð©-¾ó - ¥- ñ ú¢-±ˆ¨-¸® ¥Þ- ö®¤- ±Ð¡-´® ó-É® Ý¡-Ý©-´ð - ©¥Ð †-ó¥ - ñ-𩬠Å-Øñ - ¶ - ¢-Á©.
ð®-»® ±²-¤»«-ˆ ¤ö-›-ð©-Ù¡-´¢. Å-»¢ý 19 ˆ¡-ñ-›¡-ð Ѩ- Ÿ¡-ð¢-ð©-¥Ð Å-ô¢-¼¢-»-Ä¡-ð ô-Ý®-™-Ä¡-î Ѩ-›¢-ðû ¥Ä-÷®-ݨ-
›¢-ðû ¥Ä-÷Ý ®- ¨-Ý©¬ ¤Þû-É©. Å-Õ©-óû-õ¬ ˆ-ù¢-Ȥ- ¶¡þ Ä©-‰· - ¢-¥ü-ú ‡-ñ© ó-ô¬ Ý¢-¥ü-ú ö¬-Š£-» Ñ£-ó¢-»· - ¢-¥ü-ú ö-²®» - ö
- §-ñ¹- þ. Ÿ¡-ð¢-
Ÿ¡-ð¢-ð©-¥Ð Ñ£-ó¢-»ó- ©¬ ±Ð¨-¶® ²¢-ñ¢-Á©-ó¢-¸©. ¤²¡-ò¢-ö©-ˆ¡-ñ› - ¡-𢠻©-Ðñ - ¡-›©-¾ ¥¥ó- ¤ˆ¡-Т-¤¶¡-ð¢-ñ©-É©. Þ©-ÙÐ- ´ - ¬ ð¢ý ›¢-É® ¤ˆ-¸©-²~ - ¢-Á» - ¡-î ‚-É©¬ ²¡-Щ-É ²¡-¸©-ˆþ. ²¢-
ö¬-Š£-»ó - ©¬ öû-Š¡-»®Ä- ˆ
- Ä- ¡-ð Ä-›ö- «¬ Ĩ-ò¬ ¥ˆ¡-Á¢-´® Ä-й - ¢. »©-Ðû-É® ±Ð¨-¶©-ˆþ-´©-¤ó- Ĩ-Т ²ë¡ö- ®×- û ‡-¸¢-Á® ¥É ö¢-›¢-Ĉ - þ ˆ-Ù©¬ ¤ú-°¢-¤ð¡ ¤ˆ-¸©¬. Ä-¸¡-¤Õ-ñ¢-ð¢ý
Ù¢ ²¡-Т-¥´¡-Ù¢-ñ©-É©. Ĩ-É® ¤»¡-â-ˆø - ©-¥Ð ±ö¡-Æ¡-ð Å-¥¥ö-›¡-ñ©-¥Ð Ä-ˆ› - ® Š©-
‡-ñ©-»ñ¬ Å-ñ¡-Ñ-ˆ-»§-·¢-ò¨-¥Ð- ‚-´¡-ò· - ¡-î, ¥- Ä-÷®Ý¨Ý® Ÿ¡-ð¢ Ѩ-›¢-ðû ¥Ä-÷®Ý - ¨-Ý¢-¥› »-òð - ¢ý Ä-º®ø - ú- ©¬ Ñ-ú¡-·¢-𩬠Ä-ú¡-~¢-𩬠²-Õ¡-Ý¢-𩬠÷¢-³¢-𩬠ó-ù¹ - ¢-ð-
ð¡-î ¤º¡û-¸©-¥ˆ¡-Á¢-ð¢-¥ò Ä-±™¡-ö¢-¤ò-´® ¥ˆ¡-Ù©-¤²¡-ð-»®. ‚-É-¥· ±²-ô-ö®-»-ñ¢ý Þ©-×¢-´¢-Ð-´©-É©. »® Å-¹¥ - ›-ð¡-î. ²¡-¸¢-¤›¡-Щ-¾ ‚-õ®Ð- ¬ ˆ¡-ñà - Ä- ¡-î ö¢-
¥¥›-öû-Š¢-ˆÄ- ¡-ð ¥»-ñ©-ó©-ˆø - ¢- ²-òñ - ©¬ Å-É® Ä-±™¡-ö¢ý Å-óö - ñ- ¬ ˆ¡-·® ˆ-ù¢-ð©-É ö-Ä- ÷¡û-¤Ä¡-â-ð· - ¢ý ›¢-Ĉ
- þ ˆ-Ù¢-ñ©-É» - ®. ¤ˆþ-´©-É Ä¡-±»-ð¢ý †-»©-²¡-¸©¬
ð¬. Ѩ-›¢-ðû ¥Ä-÷®Ý - ¨-Ý® …-·¢-ð» - ® Ý¡-Ý©-ñ¡-Ñ¢-¥ü-ú Ä©- ÷¦-™ð - ·
- ¢ý ²-»¢-ð©¬. ö§-Ÿ¡-ó¢-ˆÄ - ¡-𩬠÷¢-³©-ö®˜ - ¡-›¢-ð¡-
ò¨-¥Ð ‡-ù©-ˆ¢-¤¶¡-ð»®. ¥»-ñ©-ó® ú¢-ð¢-ý. ‘…-¥ü-ú Ä-ˆ› - ¡-î, ‚-óü ‚-ó¢-¥Ð »¡-Äö - ¢-´©¬’; »¢-ñÄ- ¡-òˆ- ¥
- ø-¤¶¡-¥ò ‡-ù©-ˆ¢- î ¥²-¥¸-É® Å-ˆ· - ® ˆ-ðú - ¢-´¨-Т-ð» - ®. ¥¥ö-Š¡-ø¢-¥ü-ú ²¡-
Ÿ¡-ð¢-ð©-¥Ð ²¡-¸® ¤ˆþ-´¡-ü Ý¡-Ý©-ñ¡-Ñ¢-›® Ÿ¡-𢠲-ñ¢-Þ-ð-¥¶-Щ-·¢-ð-»-¹-¥›-ð¡-î. ›-Ð-´©-É ¥¥ˆ-ó¢-ñ-ò©-ˆþ-´® ¸©-ˆþ Ä¡-±»-¤Ä Å-±²¡-²«-¥Ä-É® ¤»¡-É¢-ð¢-¸©-¾¨. ‚-« ¤ˆ¸
¿
- ±Š÷¢-´©É ›¢-Ä¢õ¬ Ñ¡-›¢ …-É¡-î Ÿ¡-ð¢ Ý¡-Ý©-´¥ - ð ó¢-ø¢-Á¢-ñ©-É» - ®. Å-»® ö§¡-š£-›¬ ›-õ®Ð- ¥ - ¶-¸¢-ñ©-É© †-×-ó©¬ Ä-¤›¡-÷-ñ-Ä¡-ð ¿ ²©-ñ©-õ-ô-Ý®-™¬ Å-¤»-¤²¡-¥ò
Ý¡-Ý©-´-ð©-¥Ð ²¡-¸¢-›©-¤ó-Ù¢-ð©-Ù¡-´¢-ð Ä©-ú¢-ð¡-ð¢-ñ©- ²¡-С-›¡-ð¢-¥òë-Æ¢ý Å-»¢-õ®-Ð-¥¶-Щ-É ‡-¤¸-¥ú ÷¦-™-ð-¹-
¿ ô-Ý®™- ¬ Þ©-ñ· - ©-Ä¡-ð¢-ñ©-É© É©-; ö-™¡ ˆ¨-¸©-ˆ¡-ñ©¬ ²¡-¸©¬ ›¢-úÈ - »
- ®.. ¥ø Å-»® ¤ó-™› - ¢-¶¢-´©¬. Å-»©-¥ˆ¡-Ù® ¥¥ö-Š¡-ø¢-¥ü-ú ²¡-
‘Þ-Õò - ’ …-É ö¢-›¢-Äð - ¢ý (1974) Ѩ-›¢-ðû ¥Ä-÷®Ý - ¨-Ý® Åû- Š£-»ó - ©¬ öû-Š¡-»®Ä - ˆ - Ä - ¡-ð ‡-ñ©-»ñ - ¬ Å-ñ¡-ш - » - §-·¢-ò¨-¥Ð- ¸©-ˆþ ²¡-С-ú¢-ò.ë
Ñ©-›ü Ä¡-õ¢-¥ü-ú ö¬-Š£-»-·¢ý ‘„-»©-ˆ-›«-ˆ-¤ø’ …-É ð¡-î ¤º¡û-¸©-¥ˆ¡-Á¢-ð¢-¥ò ¥¥›-öû-Š¢-ˆ-Ä¡-ð ¥»-ñ©-ó©- 1986ý ¥ˆ¡-Á¢-ð¢ý Å-Ý¡-™® ²ë¡ö - »©-й - ¢-ð¤- ¶¡þ ƒ-Ø¡-ð¢-
Å-¹-¥›-ð¢-ñ¢-¤´ ¤º¡û-¸©-¥ˆ¡-Á¢-ð¢ý ›¢-É® ¥Ä-÷®- ²¡¸® ²¡-Т. Ÿ¡-ð¢-´©¬ Å-»¢ý-; ‘‘ˆ-ò«¡-Ã-ñ¡-ó¢ý ¥²-Ãå¢- ˆ-ø¢-ò¨-¥Ð ‡-ù©-ˆ¢-¤¶¡-ð» - ®. ²¡-¸¢-¥ü-úð - ©¬ ²¡-¸©-ˆ¡-ñ¥ - ü-úð - ©¬ ¥´¡-¶¬ Š-öý ²¡-Сü »©-й - ¢. ƒ-Ø¡-𢠤²¡-ð¤- ¶¡þ ‡-
ݨ-Ý® Ÿ¡ð® Å-±²-»«-¼› - ¡-ð¢. ˆ¡-´› - ¡Ð® ¥²-¹ø - ©-¥Ð ó£- ¥ü-ú ó£-¸¢ý ˆ-¾ü ˆ-Ð-É-¤òë¡...’’ …-É ²¡-¸©-Ù¡-ð¢-ñ©- Ä-›©-õ«-¶× - ©-ˆ¥ - ø-ð¡-ð¢-ñ©-É© Å-ö¬-ö®ˆ - ¦-»Ä - ¡-ð ¿ ¥»-ñ©- ×-´® ²¡-Сü »©-Ð-¹¢. Ý-÷®-¥¥ú-›¢-¥ò Š¡û-°ü ú-ö®-¤×¡-
¸¢ý ¤ñ¡-Š¬ Ý¡-š¢-Á® ˆ¢-д - ©-ˆð - ¡-¥Ã-É® Ç-¹þ-´® ó¢-ó- É©. …-Á®.…¬.ó¢-´©-¤ó-Ù¢-𩬠‡-É©-ñ-Ù® ˆ¡-ö-ש-ˆ-ø¢ý ó©-ˆþ-´¡-óô - «¬. Å-»©-¥ˆ¡-Ù©-»¥ - É ô¡-ö®±- »-·¢-›©¬ ó«- úü-ú¢-¤ò-´® ¤²¡-ñ©-É» - ©-ó¥ - ñ Å-»® »©-Ðû-É©. 50 óû-õÄ - ¡ð¢
ñ¬ ˆ¢¸¢, Ÿ¡-ð® …-±»-𩬠¥²-¥¸-É® …-¥É ˆ¡-Ã-Ã-¥Ä-É® ²¡-Т-ð¤- ô-õ¬ Ä-±™¡-ö¢ý ›¢-É® Ѩ-›¢-ðû ¥Ä-÷®Ý - ¨-Ý® »¢-ñ¢- ó-ö®-˜-ˆþ-´©¬ ¤Äý ²¡-¸¢-¥›-𩬠ѣ-ó¢-»-¥·-𩬠ޢ-¸- ²¡-Щ-É©. ¤º¡û-¸®¥ - ˆ¡-Á¢-ð¢ý Ÿ¡-ð¢-ð©-¥Ð ²¡-¸¢-¥ü-ú ¥¥ˆ-
¿-óô - «-¥¶-¸¢-¸©-¥Ù-É©¬. Å-É©-»¥ - É ¥¥ó-ˆ£-¸® Ç¡ü Ÿ¡- Á©-¤²¡-É©. Ѩ-›¢-ðû ¥Ä-÷®-ݨ-Ý¢-¥ü-ú ¿-™«-¥·-𩬠Ÿ¡- ¥¶-Щ-·¢-ó-´¡ü Ÿ¡-ð¢-´® ˆ-ù¢-È¢-òë. ¥»-ñ©-ó® Ÿ¡-ð¢-ð©-
ð¢-¥ð ˆ¡-áü ¥Þ-É©. ¥Ð ²¡-¸® ¤ˆþ-´¡-›¡-±Š-÷¢-´©-É ›¢-Ä¢-õ¬ ¿ ô-Ý®™- ¬ Þ©-ñ-
Å-óô - ›- ¡-𢠈¢-д - ð - ¢ý... »¡-Т-𩬠ĩ-Т-𩬠›£-¸¢ ó-øû-·¢ ·©-Ä¡-ð¢-ñ©-É©. ó¢-ó¡-÷¬ -¤²¡-ò©¬ ˆ-ù¢-´¡-¥», Ñ£-ó¢-»¬ ¥¥ö-Š¡-ø¢-¥ü-ú ²¡-¸©-ˆþ
Ä-¥×¡-ñ© Ÿ¡-ð¢-ð¡-ð¢. ¿-ö®-»-Ä-ð©-¥Ð ó-ò¢-ó® ›-É¡-ð©-Ù®. ¤ˆ¡-Ä° - ¢ ±Ð¡-´¢ý öª-÷¦-™-¹þ-´® ²-ˆ©-·©-¥ˆ¡-Щ-·®, …-ó¢-¥Ð-𩬠Å-›«- Ä¡-±»-¤Ä Å-±²¡-²«-¥Ä-É®
ö§-¬ Ä-ˆ¤- ›¡-Ю ²¢-»¡-ó® …-ɤ- ²¡-¥ò …-¥ü-ú »-òð - ¢-ò©¬ ó£-é-¤²¡-¤ð¡ …-¥É¡-ñ© ›©¬ †-ˆ¡-ˆ¢-ð©-Ä¡-𢠲¡-¸¢-¥ü-ú ¤ò¡-ˆ¬ ±Ÿ¡-Â-Ä¡-ð¢ Å-
¤»¡-É¢-ð¢-¸©-¾¨.
Ä©-‰·- ©¬ »-¤ò¡-Т. …-É¢-¸® ñ-Ù© ˆ¡-ñ«-¹þ ¿-óô - «-¥¶¸©. ¤‰-™¬ Ÿ¡-ð¢-ð¢ý Ý¡-´¢ ›¢-É©. ¤À÷¬ ˆ©-Т-Á©-ó-×¢-Á©. 60‡¡-ø¬ ö¢-›¢-Ä-ˆ-ø¢ý, Å-É-¥·
‡-É®-; ‡-ñ¢-´-ò©¬ Ä-™«-²¢-´-ñ©-»®. ñ-Ù®-; ²-Ã-ö-Ø¡-™-›-·¢- ˆ©-ò² - » - ¢-Ä¡û-¥´¡-¶¬ ±²-óû-·¢-Á¢-¸©¬ ‡¡-¤ñ¡ ²¡-¸¢-›©-¤ô- ‚-« ¤ˆ-¸ †-×ó - ©¬
›©¾ ‡-ñ© Ä¡û-Šó - ©¬ ƒ-¤²-¼¢-´ñ - ©-»®. Å-»¢ý ›¢-É® Ä-›¯-²¨û-ó¬ õ-ó©¬ Å-ö¬-»¦-²®» - ¥ - ›-¤¶¡-¥ò ¤º¡û-¸©-¥ˆ¡-Á¢-ð©-¥Ð ö¢- Ä-¤›¡-÷ñ - Ä- ¡-ð ¿
Ÿ¡-ð® †-¥ú Ä¡-ú¢-¤¶¡-¥ð-É® …-›¢-´® ¤»¡-É¢. ñ-¼¥ - ¶-С-›©-¾ ±ô-Ä· - ¢-¥ü-ú ñ-ˆø - ¢-¤ò-´©-»¥ - É Ä-й - ¢-¥ð-·¢-¥´¡-Ù¢-ñ©-É©, ¥ˆ-¸©-¥²¡-
²©-ñ©-õô- Ý - ®™- ¬ Å-¤»-¤²¡-¥ò
…-¥É Ä-ˆ-›¡-𢠈¡-é-É©-¥Ù-Æ¢ý ƒ-Ðü ¿-ô©-²-±»¢-ð¢- Ÿ¡-ŠÄ- ¡-ð¢-¸¡-ð¢-ñ¢-´Ã
- ¬, ¸¢-Á® ²¡-¸¢-¥ü-ú ±Ÿ¡-©-Ä¡-ðò - ð
- ¡ü...
¤ò´® ó-ñà - ¬ …-É® ›¢û-Ý› - ®š
- ¢-Á©. ö-½» - ¢-Á©. ›¡-¥ø ¿¬- Ÿ¡-ð® ²¡-Т-𠑈¡-·©-ö¨-¼¢-¥Á¡-ñ© ˆ-ö®» - ¨-ñ¢ Ä¡-Øù - ¬...’’ Ä-ò- ²¡-С-›¡-ð¢-¥òëÆ - ¢ý
Ý©-òü-ö©-Ä¡-ð¢ ó-ñ¡¬ …-É® ›¢-ô®Þ - ð - ¢-Á® ‚-ú¹
- ¢. ²¢-¤×-É® ‡¡-¤ñ¡-ð¢-з - ©¬ Ÿ¡-ð¢ ð¡-ø· - ¢-¥ò ¿-™« ˆ-ó¡-ò¢-ð¡-î. ¥ˆ. ñ¡-‹ó - ü-Ä¡-õ® ›¢û- Å-»¢-õ®Ð- ¥ - ¶-Щ-É
¥ó-ø©-¶¢-›® ¿¬-Ý©-òü-ö©-Ä¡-ð¢ ö©-÷¦-·©-´þ Ÿ¡-ð¢-ð©- ö§-ÂÄ- ¡-𢠲¡-¸©¬ ö¬-Š£-»ó - ©- Ý-›®š - ¢-Á® ²¡-Т-Á» - ¡-û - ®. ö¢-›¢-Äð- ¢-¥ò ¤ˆ¡-Ä° - ¢ ±Ð¡-´¢ý
‡-¤¸-¥ú ÷¦-™ð - ¹- ¥- ø
¥Ð Å-Щ-¤·-´® ¤²¡-ð¢, ˆ¢-Ð-´-ð¢ý Ÿ¡-ð¢-ð©-¥Ð ô-ñ£-ñ¬ Ä©-Ù¡-´¢-¥´¡-Ù¢-ñ©-É©. ¥²-¸©-¤²¡-𢠅-¥É¡-ñ© ¤‰-™¬ Ÿ¡-ð¢-´©-¾-»¡-𢠤»¡-É¢-
Ä¡-±»-¤Ä ƒ-Ù¡-ð¢-ñ©-É©-¾¨. ð¢-¸©-Ù®. ‘ó-Ù£ ²©-ˆó - Ù - £...’’, ‘›-ð¡-¥¥²-öð - ¢-ò.ë ..’’ »©-Ð- Å-»® ¤ó-™› - ¢-¶¢-´©¬.
‡-É©¬ Å-ú¢-ð¡-¥» ñ¡-ó¢-¥ò Ç¡ü …-ù©-¤É-×-¤¶¡þ Ÿ¡-ð¢- ¹¢ Å-Шû-Ÿ¡-ö¢-´©¬ Ý-÷-™¨-ú¢-›©¬ ¤ó-Ù¢-ð©-¾ ²¡-¸©-ˆ-
ð©¥Ð Ä-ñ-Ã-ó¢-ó-ñ¬ Å-ú¢-ð¢-Á® ¤º¡û-¸©-¥ˆ¡-Á¢-ð¢-ò¨-¥Ð ð¢-ð©-¥Ð Å-óö - ¡-›¥ - ·-𩬠ö¢-›¢-Ä¡-Š¡-›¬ Å-»¡-ð¢-ñ©-É©. ø¡-ð¢-ñ©-É© Å-š¢-ˆó - ©¬ ²¡-Т-ð¢-ñ©-É» - ®. 1951ò¡-î ‘Ñ£-ó¢-»- ²¢-Т-Á® ó-øû-É ‚ª ²¡-¸©-ˆ¡-ñ› - ® ¤º¡û-¸©-¥ˆ¡-Á¢-ð¢-¥ò-ð©¬
¥¥ö-´¢þ ú¢-¼- ˆ-ÐÉ - ©-¤²¡-ˆ©-ˆð - ¡-ð¢-ñ©-É©... ó£-Ù©¬ Ÿ¡-ð¢-¥´¡-¶¬ Ä-±™¡-ö¢-¥ò-·¢-ð¤- ¶¡þ Ý¡-Ý©-´ ¤ñ¡- ›ª-ˆ’´©-¤ó-Ù¢ ²¡-Т-ð-»®. »©-Ðû-É® ‘ó¢-ô-¶¢-¥ü-ú ó¢-ø¢’, Å-Ý¡-™® ²ë¡ö - ð - ¢-¥ò-𩬠Ý-÷®¥ - ¥ú-›¢ý Š¡û-°ü ú-ö®¤- ס-
Ÿ¡-𢠲-úÈ - »
- ¢ý ‡-ñ© ˆ¡-ñ«¬ ‚-É©-ó¥ - ñ Å-›©-öñ - ¢-Á©. ‚-»©- Š-Ý¡-š¢-»› - ¡-ð¢-´ù - ¢-È¢-ñ©-É©. ö®¤- ±Ð¡-´® ó-É® Ä©-‰· - ¢- ‘›£-ò-´©-ð¢ý’, ‘ñ¡-ñ¢-Áü …-É ²ª-ñü’, ‘ˆ-Ù¬ Ý-Á úü-ú¢-¥ò-𩬠¤ˆþ-ó¢-´¡-ñ©-¥Ð ˆ¡-ñ«-·¢ý ö-¤Â¡-õ-¤Ä-
ó-¥ñ Ä-™«-²¢-Á¢-¸¢-ò.ë ²-ÃÄ - ©-Ù¡-´¡-›¡-¤Ã¡ Ý-÷®¥ - ¥ú-›¢ý ¥ü-ú ‡-ñ© ó-ô¬ ¤ˆ¡-Т-¤¶¡-ð¢-. Þ©-ÙÐ- ´ - ¬ Ĩ-Т ²ë¡ö - ®×- û ‡- ¤ˆ¡¸®’, ‘¥¥ò-ò Ä-Ñ®-›©’, ‘Ĩ-Щ-²-Ь’, ‘‡¡-Ð-ð¢ý ›¢-É®’ »©-Ð- ð©-¾¨-; ‘‘…-¥ü-ú ô-Ý®™- ¬ ‚-õ®Ð- ¥ - ¶-Щ-Éó - û …-ó¢-¥Ð-ð©-Ä©Ù®
ó-É» - ®?- Å-ò;-ë ²¡-Сü... …-É©¬ ²¡-Т-¥´¡-Ù¢-ñ¢-´¡ü... ¸¢-Á® »-ò-ð¢ý Ä-º®-ø-ú©¬ Þ©-×¢-´¢-Ð-´©-É©. ÷¡û-¤Ä¡-â-ð- ¹¢-ð Þ¢-±»-¹þ-´©-¤ó-Ù¢ ²¡-Т. ™-¼¢-á-Ĩû-·¢, ±Ý- …-É ¤»¡-É-ò¡-î …-¥ü-ú ²¡-¸¢-›® Ñ£-óü ›ý-ˆ©-É-»®,
·¢ý »¢-ñÄ - ¡-òˆ
- ¥- ø-¤¶¡-¥ò ‡-ù©-ˆ¢-›Ð- ´ - ©-É ¥¥ˆ-ó¢-ñò - ©- ™û ò-¼®-Äÿ, ¥ˆ. ñ¡-‹-óü, ¤™-ó-ñ¡-Ñü, Ý¡-Ý©-ñ¡-Ñ®, Å-»® ¤º¡û-¸©-¥ˆ¡-Á¢-ð¢-ò¡-ð¡-ò©¬ ‚-ó¢-¥Ð-ð¡-ð¡-ò©¬. Ÿ¡-
1986 Ä©-»ý …-ò¡ë ™¢-óö - ó
- ©¬ Ѩ-›¢-ðû ¥Ä-÷®Ý - ¨-Ý® ²¡-Т-¥´¡- ˆþ-´® ö§¡-š£-›¬ ›-õ®Ð- ¥ - ¶-¸¢-ñ©-É©. ñ-Ù©-¤²-¥ñ-𩬠ˆ-Ù- …¬.Ý¢. ±ô£-›¢-ó¡-öü »©-й - ¢ Å-´¡-ò¥ - · ±²-Ä©-‰û-´©- ð¢-ð©-¥Ð-𩬠ú-º¢-¥ð-¤¶¡-ò©-¾ Ä-÷¡-Š¡-ðˆ - ñ- ©-¥Ð-𩬠‡¡û-
Ù¢-ñ¢-´©-É©. …-úà - ¡-ˆ©-ø¥- · Å-Ý¡-™® ²ë¡ö - ð- ¢ý ›¢-É® ð©-Ðü ‘ˆ¢-ж - ¢-ò¡-¥ð-С’ …-É©-²ú - È
- ® ˆ-ñÈ- ©. Ä-™«-²¡-›¬ ¤ó-Ù¢-¥ð-ò롬 ²¡-Т. Ä-´® Šþ-º¢-¥ò ¿-ö§¡-™-ˆû-´¡-𢠅-¥Â-Æ¢-ò©¬ ¥Þ-à-
Ý-÷®¥ - ¥ú-›¢-¥ò Š¡û-°ü ú-ö®¤- ס-úü-ú©-ó¥ - ñ ›£-Ù 23 óû- »£û-·©¬ ƒ-¤²-¼¢-´Ã - ¥
- Ä-É® ¤°¡-ˆÐ®- û-Ä¡û ²-úÈ - ¢-ñ©-É©. …-É¢-¸©¬ ‡-ñ©-»ñ - ¬ ¤‰-™¬ Ÿ¡-ð¢-ð¢ý Ý¡-´¢ ›¢-É©. Å-»¢ý Ã-¥Ä-É©-Ù®’’.
õ-¹þ, Å-»¢-›©¬ 27 óû-õ¹ - þ-´¶ - ©-ú¥
- · ¤º¡û-¸©-¥ˆ¡- ¥ˆ¡-Á¢-ð¢-¤ò-´® Ä-й - ¢ ™¢-óö - ¹ - þ ˆ-ù¢-Ȥ- ¶¡þ ‡-ñ© ™¢-ó- ›¢-É® Ä-›¯-²¨û-ó¬ ñ-¼¥ - ¶-С-›©-¾ ±ô-Ä· - ¢-¥ü-ú Ÿ¡-ŠÄ - ¡-ð¢- ö¬-Š£-»· - ¢-¥ò-ɤ- ²¡-¥ò Ñ£-ó¢-»· - ¢-¥ò ˆ¡-ò¹ - þ-´©¬ ˆ-
Á¢-ð¢-¤ò-´® ¤²¡-ˆÃ - ¬ Ñ£-ó¢-»·- ¢-¥ü-ú ö§-ñö - ®˜
- ¡-›¹
- þ ö¬ ¤º¡û-¸©-¥ˆ¡-Á¢-ð¢ý Ѩ-›¢-ðû ¥Ä-÷®-ݨ-Ý¢-¥ü-ú ó£- ¸¡-ð¢-ñ¢-´-ì, ‡¡-¤ñ¡-ð¢-Ð-·©¬ Ÿ¡-ð¢ ö-³û-Ÿ-·¢-›-›©-ö- ð-×¢-ú´- ¹ - ø - ©-Ù®. ²-¤¼ ˆ-ò¡-ô· - ¢-¥›¡-Щ-ó¢ý ‡¡-¤ñ¡ ˆ¡-
›©-¾¢-¥¶-ú©-´¢-¥ð-Щ-´¡ü... ¸©-Ä©-×-·® ¥¥ö-´¢þ ú¢-¼-ð¢ý ‡-ñ¡þ ó-É¢-ú-¹¢, Ý¡- ñ¢-Á® ö§-ÂÄ - ¡-𢠲¡-¸©¬ ö¬-Š£-»ó - ©-Ä©-Ù¡-´¢-¥´¡-Ù¢-ñ©-É©. ò-·¢-›©¬ ö®˜ - ¡-ð¢-ð¢-¤ò-´® Ä-й - ¡-¥» ó-à. ‚ª ˆ¡-ò‹ - -
Ý©´. ¥¥ˆ-ð¢-›® Å-¤¶¡-ù©¬ ö§¡-š£-›´ - ©-úó- ©-Ù®. ‘‘¤ˆ¡-ù¢- ²-¸¡-ø´ - ¡-¥ñ ö§£-ˆñ - ¢-´¡-›©¬ ¥ó-¾´ - ¡-ñ©-¥Ð ˆ-Ø› - ¢-ˆþ- ¸-·¢-¥ò ¿-ö§¡-™-ˆ-ñ¢ý Ÿ¨-ñ¢-²-¼-ó©¬ ‚-É©¬ Ä©-¤ˆ-õ¢-
¤´¡-Щ¬ »-ò¤- ôãñ - ¢-ð¢-ò©¬ ²-ñ¢-²¡-Т-ˆø - ©-Ù®, ¤Ä¡ü ó-É® ²¡- ´©-¤ó-Ù¢-𩬠‚-«-^ ²¡-´¢-ö®˜ - ¡ü ð©-Ú´ - ¡-ò¥ - · º- ¥üú-𩬠ú-º¢-ð©-¥Ð-𩬠ˆ¢-¤õ¡û-ˆ©-Ä¡-ú¢-¥ü-ú-𩬠Š©-ò¡¬
Т-·ñ - Ã
- ¬’’; Å-¤À-÷¬ ²-úÈ - ©. Ù®² - ¢-ñ¢-ó¢-›©¬... Ÿ¡-ð¢-ð©-¥Ð ô-Ý®™- ¬ ¤º¡û-¸©-¥ˆ¡-Á¢-ð¢-¥ò Å-ò¢-ð©-¥Ð-𩬠²¡-¸©-ˆ-ø¡-î Ѩ-›¢-ðû ¥Ä-÷®-ݨ-Ý¢-¤›¡-Ю
Å-¹-¥› ¥ˆ¡-Á¢ü ‚-±Ý¡-÷¢¬, öý-Ä (öý-Ä¡-¤Ñ¡û-Ñ®) …- ¥»-ñ©-ó¢ý ²¡-È©-›Ð- É - ©. ¿-óô - «-¥¶-Щ-É» - ®. ö¬-Š£-»· - ¢-¥ü-ú ¤²-ñ¢-ò©-¾ »©-¾¢-Á¡-
Ÿ¡-ð¢-ð©-¥Ð É¢-ó-¥ñ-𩬠ˆ¨-¸¢ ¤ˆ¡-ù¢-¤´¡-Щ¬ »-ò-¤ôã-ñ¢-ð¢-ò©¬ Ä¡-÷¢- ¤ˆ-¸ ²¡-¸©-ˆ¤- ø-´¡þ ˆ¨-Щ-»ý Å-š¢-ˆÄ - ¡-ñ©¬ ¤ˆþ-´¡-· ²¡- ¸-¹¤- ø¡-Ю Ä¡-›ö - ¢-ˆÄ - ¡-ð¢ Å-Щ-´¡-›¡-ˆ¡-·» - ©-¥ˆ¡-Ù® ÷¢-
Å-ô¢-¼¢-»Ä- ¡-ð ð¢-ò©¬ ²-¤·¡-ø¬ ²-ñ¢-²¡-Т-ˆ-ø¢ý Ý¡-Ý©-´-´©-¤ó-Ù¢ ¸©-ˆ-ø©-Ù® Ÿ¡-ð¢-ð©-¤Ð-»¡-ð¢. †-»©-Ÿ¡-õ-𩬠Å-»¢-¥ü-ú ð- ³©-ö®˜ - ¡-›¢-ð©-¥Ð-𩬠Š-öò - ©-ˆø - ©-¥Ð-𩬠¥Ä-ò° - ¢-ð©-¥Ð-ð©¬
ô-Ý®™- Ä- ¡-î Ѩ-›¢-ðû ²¡Ð¢. Ý¡-Ý©-´ Å-»©-ˆ-ù¢-È® Ä-±™¡-ö¢-¤ò-´® »¢-ñ¢-Á©- ˜¡û-˜ Ÿ¡-ó· - ¢ý ƒþ-¥´¡-Ù® ²¡-Щ¬. Å-ÆÄ - ¡-ò¢ Ä-™©-ñ ¤ˆ¡- Ä-ñ¢-´¡-· ¤ò¡-ˆ-·®, Å-»¢-õ®-Ð-¥¶-Щ-É …-±»-¤ð¡ ÷¦-™-
¤²¡ð¢, Ñ£-ó¢-»-·¢-¥ü-ú ó¢-ò-´-¥¶-¸ ²-ù-ð ±Ð¡-´¢-¤ò-´® Ю-ö¢-¥ü-ú ƒ-™®-‹¡-Ð-›-·¢-›® Ÿ¡-ð¢-ð©-¥Ð ²¡-¸©-Ù¡-ð¢-ñ©-É©. ð-¹þ-´©-Ä©-É¢ý ‚ª ²¡-¸©-ˆ¡-ñü »-¥ü-ú ô-Ý®™- ¬ ó£-¥Ù-
¥Ä-÷®-ݨ-Ý¢-¥üú ó
- £Ù©¬ ó£-é-¤²¡-ð¢. ‚¬-Š£ë õ - ©-ˆ¡-ñ¡-î ö-™ö - ¢æ ý †-¥ú-ð©¬. Å-É¥ - · ±²-ôö - ®- Щ-·©-¥ˆ¡-Ù¢-ñ¢-´©-É©.
ö¬-Š£»Ñ£-ó¢-»-·¢-¥ü-ú Ý¡Ý©´-ð©-¤Ð-»©-¤²¡-¥ò » - ¥ - É Ÿ¡-ð¢-ð©-¥Ð Ñ£-ó¢-»ó - ©¬ ö¬- »-Ä¡-ð ñ-Ù® ‚¬-Š£ë õ - ® ²¡-¸©-ˆþ Å-¤»-¤²¡-¥ò ²¡-Т Ÿ¡-ð®

ö-²®»
- ö - §-ñ¹
- þ

¿-ú© ó-ðö - ©æ Ä- ©-»ý ¥Ä-÷®Ý - ¨-Ý® Ÿ¡-ð¢-ð©-¥Ð ¥¥ˆ-²¢-Т-Á® ›-Ð-

´¡ü »©-Ð-¹¢-ð-»¡-î Ä-ˆ-¥›-¤¶¡-¥ò. Å-É® Ÿ¡-𢠱²-ô-
ö®-»-›¡-î. ‘Ñ£-ó¢-»-›ª-ˆ’ð¢-ò¡-î ¿-™«¬ ²¡-Т-ð-¥»-Æ¢-
ò©¬ ‘›£-ò´ - ©-ð¢-ò¢’¥ò ‘Ä¡-¥›-É©¬ ó¢-ø¢-´¢-ò,ë Ä-ð¢-¥ò-É©¬
ó¢-ø¢-´¢-òë...’’ …-É Š¡-›¬ Ÿ¡-ð¢-¥ð Ñ-›-ˆ£-ð-›¡-´¢-ð¢-ñ©-
É©. ¥Ä-÷®Ý - ¨-Ý¢-¤›¡-Щ-¾ ¿-ñ¡-š› - Ĩ-·¡-î ó£-¸©-ˆ¡û,
²-~¡-›¢-ˆþ-´¢-Щ-É ¥Ä-÷®Ý - ¨-Ý® …-É©-»¥ - É ‚ª ¤º¡û-¸©-
¥ˆ¡-Á¢-´¡-ñ-›©¬ ¤²-ñ¢-¸-»®. ó-øû-É-¤¶¡þ Ѩ-›¢-ðû ¥Ä-÷®-
ݨ-Ý¡-ð¢.
¤ò¡-ˆ-¥·-¹©-Ä©-¾ ²-ò-»-ñ¬ Ä-›©-õ«-ñ©-¥Ð ô-Ý®-™-ó©¬ Ÿ¡-õ-
𩬠‡-¤ñ ó¡-𠥈¡-Ù® ö¬-ö¡-ñ¢-Á¢-ñ©-É ö®˜ - ò - Ä - ¡-ð¢-ñ©-É©
¤º¡û-¸©-¥ˆ¡-Á¢. Å-ó¢-¥Ð ²-¸¡-ø¬ …-É® ²¢-É£-Ю ¤²-ñ©-ó£Ã
²-¸¡-ø-ˆ«¡-Ø©-ˆ-ø¡-ð¢-ñ©-É© Ÿ¡-ð¢-ð©-¥Ð ö¬-Š£-»¬ ñ¨-²-¥¶-
Щ-·¢-ð» - ®. ¤º¡û-¸©-¥ˆ¡-Á¢-ð¢ý »-ØÐ- ¢-Á ö¢-›®š - ¢-¥ò-ð©¬
²-Õ¡-Ý¢-¥ò-𩬠ƒ-·¤- ñ-«-ð¢-¥ò-𩬠²-¸¡-ø´ - ¡-ñ©-¥Ð Ñ£-
ó¢-»·- ¢ý ›¢-ɨ-ú¢-óÉ - Ÿ¡-õð - ©¬ Ÿ¡-óó - ©¬ Ÿ¡-ð¢-ð©-¥Ð ÷¦-
™-𬠆-ש-ó¡-¹¢. ÷¢-³©-ö®˜ - ¡-›¢-ð©-¥Ð ¿-»®Ä - ¡-ó® ¤²-ú©-É
Å-»¢-ö©-³ñ - ¹- ø - ¡-ð Š-öò- ©-ˆø
- ©¬ ˆ-ó¡-ò¢-ˆø - ©¬ »©¬-ñ¢-ˆø - ©¬
¤º¡û-¸©-¥ˆ¡-Á¢-ð¢-¥ò Å-ô¢-¼¢-»ñ - ¡-ð ‘²¡-¸©-±Ÿ¡-Â’µ¡-ñ©¬
Ÿ¡-ð¢-¥ð Ä-»¢-Äú - É - ²¡-¸©-ˆ¡-
ñ-›¡-´¢.
Å-É® ¥ˆ¡-Á¢-ð¢-¥ò †-»® ˆ-
ò«¡-Ã-ó£-¸¢-ò©¬ †-»® ¥²¡-
»©- Þ - Ð - ¹ ¢- ò ©¬ Ÿ¡- ð ¢- ð ©- ¥ Ð
²¡-¸©-Ù¡-ˆ©¬. ²¡-Т-ð 60‡¡-
ø¬ ö¢-›¢-Ä-ˆ-ø¢-¥ò ²¡-¸©-ˆ-
ø¢ý ²-ò» - ©¬ Å-»¢-±²-ôö - ®»- -
¹- ø ¡- ¥ Ã- Æ ¢- ò ©¬ ‚- ó ¢- ¥ Ð-
¥ð¡-É©¬ Å-¤À-÷¬ Å-»® ¿-
óû-·¢-´©-Ä¡-ð¢-ñ©-É¢-òë.
²¡-¸¢-›® »£-¥ú-ù©-»¢-¥´¡-Щ-
· ö® - ˜ - ò - Ä ¡- à ® ¤º¡û- ¸ ©-
¥ˆ¡- Á ¢. 18^ 19 ó- ð - ö æ ¢ ý
¤ð-ô©-™¡-ö®- ²-¾¢-ð¢ý ²¡-
Сü ó-ñ©-É-¥»¡-¥´ ‡¡û-Ä-
ð©- Ù ® . ‘²- ù - ô ã ¢ - ñ ¡Ñ’ð¢- ¥ ò
‘¥Þ¡-¸- Ä©-»ý Þ©-Ð-ò ó-¥ñ’
÷¢-ס-ð ö-Ä-ð-·® ö¡-¡-
±ˆ¨-ö® ¥¥÷-ö®-ˆ¨-ø¢ý ¤ð-
ô©-™¡-ö¢-›® ö§£-ˆ-ñ-ì ›ý-
ˆ¢. Å- É ® Ѩ- › ¢- ð û ¥Ä- ÷ ® -
ݨ-Ý® ¿-ú¢-¤ò¡ †-ù¢-¤ò¡
¿-î.
ò- » ¡- Ä - ¤ Æ- õ ® - ˆ - ú ©- ¥ Ð- 𠩬
¿ô¡ ¤Ÿ¡- ö ® - ¤ ò- ð ©- ¥ Ð- ð ©-
¥Ä¡-¥´ ²¡-¸©-ˆ-ø¡-ð¢-ñ©-É©
Ѩ-›¢-ðû ¥Ä-÷®-ݨ-Ý¢-¥ü-ú
-¤ð-ô©-™¡-ö©¬ -ö©Ñ¡-»-𩬠ô-Ý®-™-·¢-ò¨-¥Ð Å-É® ²©-ú-
·©- ó - É ¢- ñ ©- É - » ® . ô- Ý ® - ™ -
·¢›® ²©-ñ©-õ-Ÿ¡-ó¬ ó-É-¤¶¡þ ¥ˆ¡-Á¢ü ˆ-ò¡-Ÿ-ó-›¢-¥ò-
·¢. ¤ð-ô©-™¡-ö® ¿-î Å-É® ˆ-ò¡-Ÿó - ¥ - ü-ú ²¡-±Ðü. ¤Ñ¡-
ø¢ …-±Ý-÷¡¬, †-ù© ó-ð-ö橈¡ñ¢ ö©-Ñ¡-», ¥ˆ¡-Á¢ü ‚-
±Ý¡-÷¢¬ »©-й - ¢-𠲡-¸©-ˆ¡û Å-É® ˆ-ò¡-Ÿó - › - ¢-ò©-Ù®.
1970ý »¦-ô¨û ñ¡-Ä-óû-Ä-²©-ñ¬ ¤²¡-ò¢-ö® ˆ«¡-Ø¢ý ¥….Ñ¢
…¬.Ñ¢.¥ˆ ¤Ä-¤›¡ü ¤²¡-ò¢-ö® ‡¡û-´-ö®-±Ð ñ¨-²-ó-»®-ˆ-ñ¢-