Nieuwsbrief 3 - Leergang Pensioenrecht

Faculteit Rechtsgeleerdheid KU Leuven
LEERGANG PENSIOENRECHT
NIEUWSBRIEF
Nr.
academiejaar 2014 - 2015

Prof. dr. Yves Stevens en Evy Van Genechten
INHOUDSTAFEL
1. Hof van Justitie ..................................................................................................................................... 3
1.1. Leeftijdsdiscriminatie: Uitsluiting pensioengerechtigden van recht op bijzondere ontslagvergoeding ... 3
1.2. Leeftijdsdiscriminatie: In aanmerking nemen studietijdvakken .......................................................... 4
1.3. In aanmerking te nemen tijdvakken van arbeid vervuld op grondgebied van andere lidstaat .............. 5
1.4. Vrijstelling personeel consulaire post aan voorschriften van sociale verzekering ................................. 5
1.5. AOW, vrijwillige voortgezette verzekering en anticumulatiebepalingen .............................................. 6
2. Hof van Cassatie.................................................................................................................................... 7
2.1. Verboden beding levensverzekering ................................................................................................ 7
2.2. Toepassing dubbelbelastingverdrag Portugal ................................................................................... 7
2.3. Moment waardering groepsverzekering bij vereffening huwgemeenschap ......................................... 8
3. Lagere rechtspraak ................................................................................................................................ 8
3.1. Verjaring pensioenaanvraag ........................................................................................................... 8
3.2. Overgangsmaatregelen vervroegd rustpensioen .............................................................................. 9
3.3. Berekening overlevingspensioen ..................................................................................................... 9
3.4. Toegelaten arbeid: onbeperkt bijverdienen ................................................................................... 10
3.5. Grens toegelaten arbeid en verjaringstermijn ................................................................................ 10
3.6. Berekening gewaarborgd minimumpensioen ................................................................................. 10
3.7. Eenheid van loopbaan.................................................................................................................. 11
3.8. IGO: Bestaansmiddelen samenwonende ....................................................................................... 11
3.9. IGO: bestaansmiddelen samenwonende en hoofdverblijf .............................................................. 12
3.10. Begunstiging levensverzekering .................................................................................................. 12
3.11. Begunstiging levensverzekering: Bedoeling erflater ...................................................................... 13
3.12. Begunstiging levensverzekering: Herroeping door wettelijk vertegenwoordiger .............................. 13
3.13. Apra Leven in gebreke blijven verzekeringsmaatschappij ........................................................... 13
3.14. Interpretatie pensioenbelofte door fiscus..................................................................................... 14
3.15. Belastbaarheid pensioenuitkering................................................................................................ 15
3.16. Verdeling groepsverzekering....................................................................................................... 15
3.17. Aanvullend pensioen en discriminatie .......................................................................................... 16
3.18. Eenzijdige wijziging pensioentoezegging ..................................................................................... 16
4. Belgische rechtsleer ............................................................................................................................. 17
4.1. Interpretatie pensioenbelofte door fiscus en Ccontractuele voorwaarden van pensioenbelofte .......... 17
4.2. La constitutionnalit du principe dunit de carrire de larticle 10bis de larrt royal nr. 50 ............. 17
4.3. De opkomst van collectieve discriminatie ...................................................................................... 18
4.4. Discrepantie tussen de begunstiging via levensverzekering en via testament. Wie haalt het? ........... 18
4.5. Programmawet: overzicht van de voornaamste sociaalrechtelijke bepalingen .................................. 18
4.6. Rendementsgarantie op aanvullende pensioenen: wie betaalt de rekening? .................................... 18
4.7. Nieuwe voorwaarden voor stelsel werkloosheid met bedrijfstoeslag in 2015 .................................... 18
4.8. Onbeperkt bijverdienen na pensioen ............................................................................................. 19
4.9. Krijgen weduwen of weduwnaars nog een overlevingspensioen in 2016? ........................................ 19
- 1/33 Leergang Pensioenrecht 2014-2015
NIEUWSBRIEF
Nr.

4.10. De pensioenvoorstellen uit het federale Regeerakkoord 2014: langer werken is de boodschap .... 19
4.11. Rulingdienst: overdracht afkooprecht levensverzekering is geen fictief legaat ................................ 19
4.12. Pensioensparen en werkloosheid met bedrijfstoeslag: toch nog problemen .................................. 19
4.13. Pensioensparen: Een verhaal van geven en nemen ...................................................................... 19
4.14. Observations sous Cass. 3 mars 2014 ......................................................................................... 20
4.15. Noot onder Antwerpen 19 mei 2014 ........................................................................................... 20
4.16. Nieuwe pensioenaccenten: Wat met het aanvullend pensioen? ..................................................... 20
4.17. Levensverzekering en echtgenoten met gemeenschap: Rulingdienst zet door ................................ 20
4.18. Brugpensioen (SWT) anno 2015: wat is er gewijzigd? .................................................................. 20
4.19. Belastingheffing op pensioensparen daalt van 10% naar 8% ........................................................ 21
4.20. La loi du 4 avril relative aux assurances Prsentation gnrale .................................................. 21
4.21. Aangifte intern pensioen in pensioendatabank: tijd tot 30/6/2015 ............................................... 21
5. Buitenlandse rechtsleer ........................................................................................................................ 21
5.1. Nederland ................................................................................................................................... 21
5.2. Duitsland .................................................................................................................................... 22
5.3. Frankrijk ..................................................................................................................................... 22
6. Nieuwe Life and Benefits ...................................................................................................................... 22
7. RVP-dienstnotas ................................................................................................................................. 23
8. FSMA mededelingen ............................................................................................................................ 23
9. International Update ............................................................................................................................ 23
9.1. Italy............................................................................................................................................ 23
9.2. Germany ..................................................................................................................................... 24
9.3. Russia......................................................................................................................................... 24
9.4. Slovak Republic ........................................................................................................................... 25
9.5. Australia ..................................................................................................................................... 25
10. Gelezen in het Staatsblad ................................................................................................................... 26
10.1. Bericht aan de verzekeraars die individuele levensverzekeringen afsluiten ..................................... 26
10.2. Overeenkomst nr. 128 IAO ......................................................................................................... 26
10.3. Aanzet tweede pensioenpijler onthaalouders ............................................................................... 26
10.4. Programmawet: uitdoving pensioenbonus ................................................................................... 27
10.5. Programmawet: Gelijkschakeling minimumpensioen werknemers en zelfstandigen ........................ 27
10.6. Programmawet: Taks op lange termijnsparen .............................................................................. 27
10.7. Programmawet: Pensioen grens- en seizoenswerknemers ............................................................ 27
10.8. Cumul onderbrekingsuitkeringen en overlevingspensioen ............................................................. 27
10.9. Cumul onderbrekingsuitkeringen en overgangsuitkering ............................................................... 27
10.10. Toepassingsregels bedrijfsvoorheffing pensioensparen ............................................................... 28
10.11. RSZPPO - DIBISS ..................................................................................................................... 28
10.12. RIZIV-pensioen dokters ............................................................................................................ 28
10.13. Dienst voor bijzondere socialezekerheidsstelsels ........................................................................ 28
10.14. Verstrenging regels stelsel werkloosheid met bedrijfstoeslag ...................................................... 29
10.15. Zelfstandigenpensioen.............................................................................................................. 29
10.16. Indexering jaarbedragen cumulatie pensioenen overheidssector met beroepsactiviteit ................. 29
NIEUWSBRIEF
Nr.

10.17. Grenzen toegelaten arbeid voor gepensioneerden ...................................................................... 29
10.18. Gewaarborgd minimumpensioen werknemers ............................................................................ 30
10.19. Minimumpensioen zelfstandigen ............................................................................................... 30
10.20. Sectorpensioenen .................................................................................................................... 30
Ombudsman: Berekening IGO: referentieadres niet langer gelijkgesteld met samenwoonst ............ 33
1. HOF VAN JUSTITIE
werkgelegenheidsbeleid
dient.
aanspraak
op
het
1.1. Leeftijdsdiscriminatie: Uitsluiting

pensioengerechtigden van recht op
bijzondere ontslagvergoeding
ouderdomspensioen
hun
ontslag,
bij hun herintreding in het arbeidsproces, valt

binnen de categorie van de legitieme doelstellingen
zij in het kader van de nationale wetgeving objectief
van het werkgelegenheidsbeleid en kan, bijgevolg,
en redelijk worden gerechtvaardigd door een

inbegrip
van
een verschil in behandeling op grond van leeftijd in
legitieme
het kader van de nationale wetgeving objectief en
doelstellingen van het beleid op het terrein van de

werkgelegenheid,
de
arbeidsmarkt
of
redelijk rechtvaardigen. Beperking van de speciale
de
ontslagvergoeding tot alleen de werknemers die, op
beroepsopleiding, en de middelen voor het bereiken
het tijdstip van hun ontslag, niet in aanmerking
van dat doel passend en noodzakelijk zijn.
zullen
werkgelegenheid te bereiken.
werknemer 12, 15 of 18 jaar ononderbroken bij

dezelfde onderneming in dienst is geweest. Deze
De betrokken maatregel leidt ertoe dat ontslagen
vergoeding is niet verschuldigd als de werknemer bij
werknemers die op de arbeidsmarkt willen blijven,
de beindiging van de arbeidsovereenkomst recht
voornoemde vergoeding wordt ontzegd op de
heeft op het algemeen ouderdomspensioen of een
enkele grond dat zij met name wegens hun leeftijd
de
over
werkgever.
leeftijdscriterium.
De
beperking
van
het
gebied
de
eenmalige
bijzondere
vergoeding
kunnen leiden tot een aanzienlijk verlies aan

inkomsten op lange termijn. Bijgevolg lijkt de
bestreden nationale regeling de legitieme belangen
dienstjaren geen dubbele vergoeding betalen die

op
zover
een
kunnen
maanden loon, lijkt de bepaling daarnaast niet te
de
dat werkgevers ontslagen werknemers met veel

doel
Voor
zouden
betreft die overeenkomt met n, twee of drie
bijzondere ontslagvergoeding beoogt te verzekeren
enkel
ouderdomspensioen
ontslagvergoeding
Het Hof stelt dat in casu de bepaling een verschil in
geen
een
beschikken.
behandeling bevat dat rechtstreeks is gebaseerd op

het
algemeen
legitieme doel van het beleid op het terrein van de
van n, twee of drie maanden loon als de
van
een
maatregel is niet kennelijk ongeschikt om het
recht heeft op een bijzondere ontslagvergoeding
ontvangen
voor
van het door de wetgever nagestreefde doel. De
die stelt dat een werknemer in geval van ontslag
zal
komen
ouderdomspensioen, lijkt niet onredelijk in het licht
In Denemarken bestaat er een wettelijke regeling
ouderdomspensioen
verlaten
groot aantal dienstjaren in de onderneming en hulp
grond van leeftijd geen discriminatie vormen indien
met
die
algemeen
Het doel van bescherming van werknemers met een
kunnen bepalen dat verschillen in behandeling op
doel,
bij
Personen
immers over het algemeen de arbeidsmarkt.
Artikel 6 van richtlijn 2000/78 bepaalt dat lidstaten
legitiem
maken
van werknemers die de normale pensioenleeftijd
van
hebben bereikt niet buitensporig aan te passen.

- 3/33 -
Leergang Pensioenrecht 2014-2015
De regeling bevoordeelt personen die dergelijk

De artikelen 2, leden 1 en 2, onder a), en 6, lid 1,
onderwijs zijn gaan volgen na hun achttiende
van
worden
verjaardag, aangezien zij de enigen zijn die
uitgelegd dat zij zich niet verzetten tegen een
richtlijn
2000/78
profiteren van de inaanmerkingneming van de
nationale
regeling
moeten
het
studietijdvakken. Dergelijke regeling voert een
hoofdgeding aan de orde is, voor zover deze
verschil in behandeling in van personen op grond
regeling
wordt
van de leeftijd waarop zij hun studie hebben
gerechtvaardigd door een legitieme doelstelling van
voltooid. Deze maatstaf kan zelfs leiden tot een
beleid op het terrein van de werkgelegenheid en
verschil in behandeling van twee personen die
arbeidsmarkt
enerzijds
en
zoals
die
aldus
objectief
welke
en
anderzijds
in
redelijk
en
hetzelfde type opleiding hebben gevolgd, en wel
noodzakelijk middel vormt voor het verwezenlijken
een
passend
uitsluitend op grond van de respectieve leeftijd van
van deze doelstelling. Het is aan de verwijzende
deze personen. Een dergelijke bepaling voert dus
rechter om na te gaan of dit het geval is.
een verschil in behandeling in dat rechtstreeks is

gebaseerd op het leeftijdscriterium.
HvJ 26 februari 2015, C-515/13.

Op grond van artikel 6, lid 1 richtlijn 2000/78 vormt
1.2. Leeftijdsdiscriminatie: In aanmerking

nemen studietijdvakken
een verschil in behandeling op grond van leeftijd

geen discriminatie als het in het kader van de
In
Oostenrijk
voorafgaand
kunnen
aan
pensioenrechten
de
bepaalde
datum
opgebouwd
tijdvakken,
nationale wetgeving objectief en redelijk wordt
vanaf
wanneer
gerechtvaardigd door een legitiem doel met
kunnen
worden,
inbegrip van legitieme doelstellingen van het beleid
meetellen en recht geven op pensioen. Dit geldt
op
onder andere voor de duur van een voltooide studie.
arbeidsmarkt of de beroepsopleiding en de
Tijdvakken die de ambtenaar vervuld heeft voor het
middelen die zijn bestemd om dat doel te bereiken
bereiken van de leeftijd van 18 jaar, worden niet
passend en noodzakelijk zijn.
het
terrein
van
de
werkgelegenheid,
de
meegeteld. De ambtenaar moet een buitengewone

bijdrage te betalen voor zover de federale overheid
De betrokken regeling is genomen om het beginsel
voor
geen
van gelijke behandeling te waarborgen voor alle
de
personen in een bepaalde sector in verband met
regels van het sociale zekerheidsrecht. Voor FELBER
een wezenlijk aspect van hun arbeidsbetrekking,
betekende dit dat er met 3 studiejaren geen
wat
rekening gehouden werd. Hij vorderde dat deze
werkgelegenheidsbeleid is. De minimumleeftijd voor
jaren ofwel meegeteld werden, ofwel bijgekocht
aanwerving in de openbare dienst is vastgesteld op
konden
18 jaar. Een ambtenaar kan dus pas vanaf die
de
meegetelde
overdrachtbedrag
worden
ontvangt
tegen
tijdvakken
overeenkomstig
betaling
van
een
buitengewone bijdrage.
een
legitieme
doelstelling
van
leeftijd worden aangesloten bij, en bijdragen aan,

de pensioenregeling. Bijgevolg is het niet meetellen
De verwijzende rechter vraagt aan het Hof of een
van de tijdvakken van onderwijs die zijn vervuld
nationale wettelijke regeling op grond waarvan de
vr de leeftijd van 18 jaar, passend om het
door een ambtenaar vr de voltooiing van het
aangevoerde
achttiende levensjaar vervulde studietijdvakken niet
Daarenboven gaat de regeling niet verder dan nodig
mee worden geteld voor de toekenning van het
voor het bereiken hiervan.
legitieme
doel
te
bereiken.
pensioenrecht en voor de berekening van het

bedrag van zijn ouderdomspensioen, terwijl deze
Bijgevolg moeten de artikelen 2, lid 1 en 2, a), en 6,
tijdvakken wl worden meegeteld wanneer zij zijn
lid 1, van richtlijn 2000/78 aldus worden uitgelegd
vervuld nadat hij deze leeftijd heeft bereikt, in
dat zij zich niet verzetten tegen een nationale
overeenstemming is met het beginsel van non-
wettelijke
discriminatie uit richtlijn 2000/78.
studietijdvakken die door een ambtenaar zijn
regeling
op
grond
waarvan
de
vervuld vr de voltooiing van het achttiende

levensjaar,
niet
worden
meegeteld
voor
de
toekenning van het pensioenrecht en voor de
Het Hof herinnert eraan dat nieuwe wetgeving ook
berekening
zijn
van toepassing kan zijn op toekomstige gevolgen
ouderdomspensioen, voor zover deze regeling,
van situaties die ontstaan zijn onder de oudere wet.
enerzijds,
wordt
Verordening nr. 1408/71 is in casu van toepassing
gerechtvaardigd door een legitiem doel inzake
op grond van artikel 94, lid 2 dat bepaald dat er
werkgelegenheids-
en
voor de vaststelling van het recht op uitkering
anderzijds, een passend en noodzakelijk middel
rekening wordt gehouden met elk tijdvak van
voor de verwezenlijking van die doelstelling vormt.
verzekering, arbeid of wonen dat krachtens de
van
het
objectief
bedrag
en
en
van
redelijk
arbeidsmarktbeleid,
wetgeving van een lidstaat is vervuld vr 1 oktober

HvJ 21 januari 2015, C-529/13, Felber.
1972 of voor de datum van de toepassing van de

verordening op het grondgebied van deze lidstaat.
1.3. In aanmerking te nemen tijdvakken van

arbeid vervuld op grondgebied van andere
lidstaat
Betrokkenen konden zich bijgevolg vanaf 1 januari

2007 (toetreding tot de EU) beroepen op deze
verordening. Ze treedt in de plaats van elk
Tussen Griekenland en Roemeni bestaat er een
socialezekerheidsverdrag, met uitzondering van de
bilaterale overeenkomst (van 23 februari 1996)
uitdrukkelijk
waarin bepaald is dat enerzijds Roemeni aan
overeenkomst
Griekenland een forfaitair bedrag moet uitkeren als
uitzonderingen.
vermelde
staat
gevallen.
niet
De
vermeld
bilaterale
bij
de
compensatie voor de betaling van pensioenen en

dekking
van
Het Hof concludeert dat de bilaterale overeenkomst
gerepatrieerde vluchtelingen door Griekenland, en
van
verzekeringstijdvakken
niet van toepassing blijft wanneer de politieke
anderzijds Griekenland verplicht is de pensioenen
vluchtelingen in hun staat van herkomst zijn
uit te keren aan gepensioneerde gerepatrieerden en
gerepatrieerd voordat de overeenkomst is gesloten
het in Roemeni vervulde tijdvak van verzekering te
en de verordening in werking is getreden.
erkennen. Door betaling van het forfaitair bedrag,

verviel elke verplichting van Roemeni in verband
Ten slotte stelt het Hof dat de werking van het
met socialezekerheidsrechten van gerepatrieerde
arrest niet in de tijd beperkt moet worden.
vluchtelingen.
Dergelijke beperking is immers enkel mogelijk als

voldaan is aan 2 essentile voorwaarden, namelijk
Betrokkenen hebben gedurende respectievelijk ruim
de goede trouw van de belanghebbenden en het
34 jaar en 28 jaar socialezekerheidsbijdragen
gevaar voor ernstige verstoringen. Dit wordt echter
betaald in Roemeni. Op 18 augustus 1990 zijn ze
niet aangetoond door Roemeni.
teruggekeerd naar Griekenland. Daar werd slechts

een
gedeelte
van
de
HvJ 22 januari 2015, C-401/13 en C-432/13.
Roemeense
verzekeringstijdvakken erkend. In 2007 vragen
1.4. Vrijstelling personeel consulaire post aan

voorschriften van sociale verzekering
betrokkenen in Roemeni een ouderdomspensioen

aan in toepassing van verordening nr. 1408/71 en
nr. 574/72. Roemeni stelt echter dat zij geen
Mevrouw Evans, die de Britse nationaliteit heeft,
enkele verplichting meer hebben door de betaling
woont en werkt sinds 1973 in Nederland. Sinds
van het forfaitair bedrag aan Griekenland.
1977 werkte ze bij het Britse Consulaat-Generaal in

Rotterdam en sinds 17 november 1980 werkte ze
De verwijzende rechter stelt als prejudicile vraag
als administratief medewerker bij het Consulaat-
aan
bilaterale
Generaal van de Verenigde Staten in Amsterdam.
overeenkomst van toepassing blijft wanneer de
Nederland kent haar de gepriviligeerdenstatus toe
politieke vluchtelingen in hun staat van herkomst
op grond van artikel 1, lid 3 Verdrag van Wenen
zijn
bilaterale
(o.a. vrijstelling van de voorschriften op gebied van
overeenkomst is gesloten en die verordening in
sociale verzekering). Sinds deze datum is EVANS bij
werking is getreden.
geen
het
Hof
van
gerepatrieerd
Justitie
voordat
of
de
de
enkele
tak
aangesloten geweest.
van
de
sociale
zekerheid
1.5. AOW, vrijwillige voortgezette verzekering

en anticumulatiebepalingen
Volgens de Sociale Verzekeringsbank (SVB), was

Evans verzekerd voor de AOW van 7 november
1973 tot 18 november 1980, maar niet gedurende
Bouman is een Nederlandse vrouw die van 1957 tot
de periode dat ze werkzaam was bij het consulaat
1974 in Belgi gewoond heeft. Vanaf 1969 ontvangt
van de VS. Evans gaat tegen deze beslissing in
ze,
beroep. De Rechtbank van Amsterdam oordeelde
heeft
verzekerd was. De rechtbank stelt dat de Britse
Hier
doet
februari 2009 beslist de RVP om het AOW-pensioen

in
van
sociale
zekerheid
lidstaat,
verplichting tot aansluiting bij een stelsel van sociale
anticumulatiebepaling
artikel 48 dat de leden van de consulaire post in
verblijf hielden in Nederland wel verzekerd waren.
bijzonder, moeten worden genterpreteerd in het

licht van het vrij verkeer van werknemers dat met
kiezen of ze al dan niet verzekerd wilden zijn vanaf
name inhoudt dat migrerende werknemers geen
die datum. Evans had gekozen om onverzekerd te
rechten
blijven. Hieruit volgt, volgens het Hof, dat een
socialezekerheidswetgeving
van
de
aan
socialezekerheidsuitkeringen
mogen
doordat zij het vrij verkeer hebben uitgeoefend. Het
van
is dus uitgesloten dat de werknemer door de
tewerkstelling bij de consulaire post van een derde

is
op
verliezen of het bedrag ervan verminderd zien
personeelslid van een consulaire post in een situatie
onderworpen
overlevingspensioenen,
Verordening 1408/71, en artikel 46bis in het
1987
verbonden waren aan een consulaire post konden
niet
bij
verplichte verzekering.
personeel van de consulaire post die duurzaam
staat,
de
waarin de verzekerde kon ontheven worden van de
1987 bepaalde de Nederlandse wetgeving dat
tijdvak
van
AOW-pensioen voor het tijdvak van verzekering
gebied van sociale verzekering. Vanaf 1 augustus
het
toepassing
mede rekening gehouden moet worden met het
beginsel vrijgesteld zijn van de voorschriften op
voor
de
Hof van Justitie of er, voor de toepassing van de
stelsel bestaat. Het Verdrag van Wenen bepaalt in
Evans,
voor
cumulatiebepalingen. Het Arbeidshof vraagt aan het
zekerheid of een van de takken van een dergelijk
van
het
een vrijwillig voortgezette verzekering in een andere
bepalen onder welke voorwaarden het recht of de
die
van
dat er geen rekening gehouden mag worden met
beginsel aan de wetgeving van de lidstaat om te
augustus
brengen
Artikel 46bis, lid 3, c) verordening 1408/71 bepaalt
hun socialezekerheidsstelsel in te richten. Het is in
te
bedragen terug te vorderen.
was
aangesloten. De lidstaten zijn in principe vrij om
voor
mindering
overlevingspensioen en de onverschuldigd betaalde
indiensttreding bij het Amerikaanse consulaat bij
als
beroepsinkomsten
Bouman een onvolledig AOW-pensioen. Op 4
onderdaan van een lidstaat is en zij vanaf haar
reeds
eigen
ze de pensioengerechtigde leeftijd bereikt, ontving
Het Hof van Justitie stelt vast dat Evans een
die
nooit
AOW-verzekering. Vanaf 1 juni 2007, datum waarop
aan het Hof van Justitie.
Personen
daarna
gevraagd en verkregen van de premieplicht voor de
van Beroep, die prejudicile vragen gesteld heeft
tak
Belgische
de pensioengerechtigde leeftijd, heeft ze vrijstelling
hiertegen in beroep gegaan bij de Centrale Raad
enkele
haar
bouwen. De laatste vier jaar voor het bereiken van
haar
gepriviligeerdenstatus geen afbreuk aan. De SVB is
geen
van
betaalt ze premies om een AOW-pensioen op te
en aangenomen moet worden dat Evans duurzaam

verblijft.
overlijden
ontvangen. Na haar terugkeer naar Nederland
nationaliteit gelijkgesteld wordt met de Nederlandse

Nederland
het
echtgenoot, een Belgisch overlevingspensioen. Ze
dat Evans ook na 18 november 1980 voor de AOW
in
door
nationale
de
anticumulatiebepalingen
het
voordeel
verliest van tijdvakken van verzekering die hij
betrokken
krachtens de wetgeving van een andere lidstaat
lidstaat, in casu Nederland, en bijgevolg niet onder
vrijwillig heeft vervuld. Bijgevolg moet het begrip
de werkingssfeer van verordening 1408/71 valt.
vrijwillige voortgezette verzekering ruim worden

genterpreteerd. Het Hof stelt dat de vrijwilligheid
HvJ 15 januari 2015, C-179/13, Evans.
van een verzekering zowel kan voortvloeien uit het
feit
of
echtgenote verzekerde was, niet moet uitbetaald
voortzetting moet verzoeken, als uit het feit dat hij
dat
de
betrokkene
om
aansluiting
worden aangezien haar dood veroorzaakt is door de
kan verzoeken van aansluiting te worden ontheven.
begunstigde
Beide situaties berusten op een keuze en wijzen
echtgenoot. Het gaat, volgens de verzekeraar,
erop dat de aansluiting, als deze blijft duren,
immers om een uitsluitingsbeding, dat aan alle
vrijwillig blijft. Bijgevolg valt het deel van de
begunstigden tegengeworpen kan worden.
van
het
kapitaal,
zijnde
haar
uitkering dat berust op het tijdvak waarin de

belanghebbende in beginsel het recht had van
Het Hof van Cassatie stelt dat de verzekeraar niet
aansluiting te worden ontheven maar van dat recht
verplicht kan worden dekking te geven aan een
geen gebruik heeft gemaakt, onder het begrip
persoon die het schadegeval opzettelijk heeft
vrijwillige voortgezette verzekering in de zin van
veroorzaakt (artikel 8, lid 1 WLVO). Daarnaast mag
artikel 46bis, lid 3, c) verordening 1408/71 als de
er enkel geheel of gedeeltelijk verval van het recht
voortzetting van de aansluiting gedurende het
op verzekeringsprestatie bedongen worden wegens
betrokken tijdvak de tijdvakken van aansluiting en
niet-nakoming
daarmee
het
bedrag
bepaalde,
in
de
toekomstige
overeenkomst opgelegde verplichting, mits er een

oorzakelijk verband bestaat tussen de tekortkoming
mag
niet
en het schadegeval (art. 11, lid 1 WLVO). Volgens
meegenomen worden in de toepassing van de
het Hof volgt hieruit dat enkel diegene die een
anticumulatiebepalingen
opzettelijke fout begaan heeft, of een in de
benvloed.
Het
van
het
een
belanghebbende
ouderdomspensioen
van
van
de
AOW-pensioen
en
niet
in
dus
mindering
gebracht worden van het overlevingspensioen.
overeenkomst
nagekomen,
HvJ 12 februari 2015, C-114/13, Bouman vs. RVP.
gevolg heeft dat een andere begunstigde dan

degene die de opzettelijke fout heeft gemaakt, van
de
heeft
hij
artikelen 3 en 8, lid 1 WLVO.
de overlevende echtgenoot, bij ontstentenis de
Cass. 3 maart 2014, T.Verz. 2014/4, nr. 389, 412.
wettige erfgenamen. Op een later tijdstip berooft de

nadat
hij
2.2. Toepassing dubbelbelastingverdrag

Portugal
zijn
echtgenote en zijn dochter vermoord heeft.

De
verzekeringsmaatschappij
weigert
Op grond van artikel 19, 1, lid 1 van de
het
Overeenkomst van 16 juli 1969 tussen Belgi en
overlijdenskapitaal uit te betalen aan zijn zoons uit
Portugal tot het vermijden van dubbele belasting en
een vorig huwelijk, zijnde de wettige erfgenamen,
tot regeling van sommige andere aangelegenheden
op basis van de uitsluitingsclausule in de polis. In
inzake
casu worden ongevallen veroorzaakt door een
staatkundig
misdaden of misdrijven, uitgesloten. De verzekeraar

overlijdenskapitaal,
waarvan
het
inkomen,
is
de
van diensten bewezen aan die Staat, of aan een
tot zelfmoord, door opzettelijke deelname aan

het
naar
beloningen en pensioenen worden betaald terzake
begunstigde van de polis, door zelfmoord of poging
dat
belastingen
bronstaat bevoegd tot belastingheffing indien de
opzettelijke handeling van de verzekerde of van de
stelt
Het
een door de man opzettelijk begaan feit, schendt de
algemene voorwaarden van toepassing is, namelijk
leven,
uitgesloten.
het overlijden van de echtgenote het gevolg is van
echtgenote, waar de begunstigingsregeling van de
het
wordt
kunnen genieten van de overlijdensdekking omdat
een
levensverzekering afgesloten op hoofd van zijn
van
verzekeringsdekking
arrest dat oordeelt dat de wettige erfgenamen niet
ontstentenis zijn dochter, bij ontstentenis zijn
zichzelf
is
het
levensverzekeringsovereenkomst verboden dat tot
eigen naam, met als begunstigde zijn vrouw, bij
man
niet
van
(art. 3 WLVO), is elk contractueel beding in de
Een man sloot een levensverzekering af op zijn
Later
worden
bepalingen van de WLVO van dwingend recht zijn
2.1. Verboden beding levensverzekering
erfgenamen.
verplichting
vrijgesteld
voordeel van de verzekeringsdekking. Aangezien de
2. HOF VAN CASSATIE
wettige
bepaalde
kan
onderdeel
gemeenschap ervan.
de
of
een
plaatselijke
Deze bepaling vereist niet dat deze diensten werden

verstrekt in het raam van een formele betrekking in
dienst
van
de
voornoemde
3. LAGERE RECHTSPRAAK
publiekrechtelijke
overheden. Hieronder moeten ook de diensten
3.1. Verjaring pensioenaanvraag
verstrekt in het raam van een formele tewerkstelling

bij
een
publiekrechtelijke
of
privaatrechtelijke
Een man die op 26 juni 1998 de leeftijd van 65 jaar
instelling die de Staat of een staatkundig onderdeel
bereikte, diende geen pensioenaanvraag in, maar
of een plaatselijke gemeenschap daarvan financiert
vroeg, op 23 mei 1998 en 7 april 1999, een raming
of controleert, zodoende te kennen gevend dat die
van zijn pensioenrechten. Pas op 8 januari 2001
dienstverlening voor haar rekening wordt verricht,
diende hij een effectieve aanvraag in tot het
begrepen worden.
bekomen van een rustpensioen als werknemer en

als zelfstandige vanaf 1 februari 2001. Op 20
Cass. 10 oktober 2014, nr. F.12.0128.N.
oktober 2009 stelde hij een aanvraag in tot

herziening van het werknemerspensioen. Hij vroeg
2.3. Moment waardering groepsverzekering

bij vereffening huwgemeenschap
Als
een
huwelijksvermogensstelsel
dat het pensioen hem zou worden toegekend vanaf

1 juli 1998, zijnde de eerste dag van de maand
met
volgend op deze waarin hij de pensioengerechtigde
gemeenschap van goederen ontbonden wordt,
leeftijd bereikte. De RVP weigert dit. De man stelt
komen de ex-echtgenoten in een onverdeeldheid
dat het de fout is van de RVP, door niet de nodige
terecht, die beheerst wordt door het gemeen recht.
informatie te verschaffen, dat hij zijn pensioen
De onverdeelde aandelen worden vermoed gelijk te
laattijdig
zijn (art. 577, 2 en 8 BW). Om te beoordelen of

er benadeling is geweest, worden de onverdeelde
gemeenschappelijk vermogen van de echtgenoten
een
Het arbeidshof stelt dat op de vordering tot
en op het ogenblik van de verdeling afhangen van

ontstane
vraagt
(periode 1998 t.e.m. 2001).
van de goederen die aanvankelijk behoorden tot het
hen
Hij
foutieve gedragingen van de RVP, heeft ontbeerd
verdeling (art. 890 BW). Bijgevolg moet de waarde
tussen
aangevraagd.
pensioenrechten die hij, ingevolge de volgens hem
goederen geschat op hun waarde ten tijde van de
de
heeft
schadevergoeding gelijk aan het bedrag van de
toekenning
post-communautaire
van
pensioenrechten
een
verjaringstermijn van 10 jaar van toepassing is. Dit
onverdeeldheid, worden bepaald op het ogenblik
is uitdrukkelijk ingevoerd door artikelen 187 en 188
van de verdeling.
van de programmawet van 24 december 2002,

maar was daarvoor ook al de regeling op grond van
In casu hadden de appelrechters geoordeeld dat de
artikel 2262bis BW. Bijgevolg is de vordering
gemengde levensverzekeringen op naam van n
verjaard in zoverre zij prestaties betreft die slaan op
van de echtgenoten een duidelijke spaarverrichting
een periode die voorafgaat aan 1 januari 2000. Ten
uitmaken. Hierdoor stelden ze dat het uitgekeerde
tijde van de feiten, ging het rustpensioen in op de
kapitaal of bij afkoop de concrete afkoopwaarde, in
eerste dag van de maand volgend op deze waarin
het gemeenschappelijk vermogen valt en dat de
de
verzekeringspolissen in de staat van vereffening
belanghebbende
het
pensioen
heeft
aangevraagd en ten vroegste op de eerste dag van
moeten worden vermeld met hun afkoopwaarde op
de maand die volgt op deze waarin hij de
de datum van de ontbinding van het stelsel. Het Hof
pensioenleeftijd bereikt. Pas door invoering van
van Cassatie oordeelt dat de appelrechters artikel
artikel 1 KB 4 september 2002 wordt voorzien dat
890 BW geschonden hebben door te oordelen dat
ambtshalve zal overgegaan worden tot onderzoek
de verzekeringen in het kader van de verdeling
van de pensioenrechten, zonder aanvraag. Dit
moeten worden gewaardeerd op datum van de
artikel bepaalt uitdrukkelijk dat het enkel betrekking
ontbinding van het stelsel.
heeft op personen die ten vroegste op 1 december

2003 de pensioenleeftijd bereiken. De vordering tot
Cass. 5 december 2013, T.Not. 2014, nr. 11, 645649.

- 8/33 -
toekenning van een rustpensioen vanaf 1 januari
De arbeidsrechtbank stelt dat artikel 108 van de wet
2000 is bijgevolg ongegrond.
van 28 december 2011 enkel voorziet in het bestaan

van een overeenkomst van vervroegde uittreding op
De vordering tot schadevergoeding is eveneens
de leeftijd van 60 jaar. Er is bijgevolg geen geschrift
verjaard, op basis van de 5-jarige verjaring voor
vereist, tenzij dit door een wettelijke bepaling zou
rechtsvorderingen tot vergoeding van schade op
zijn voorzien. De voorwaarde van een geschrift,
grond van buitencontractuele aansprakelijkheid.
werd
Deze verjaringstermijn gaat in op de dag volgend
voorwaarden van artikel 108, ingevoerd bij KB.
pas
later,
als
verstrenging
van
de
op deze waarop de benadeelde kennis heeft

gekregen van de schade of van de verzwaring ervan
Uit het verslag aan de Koning en de aanhef van het
en van de identiteit van de daarvoor aansprakelijke
KB volgt dat het de bedoeling was om personen
persoon. De man had vanaf de beslissing tot
voor wie al procedures lopende waren met het oog
toekenning van het rustpensioen als werknemer
op een vervroegd pensioen, niet te benadelen door
kennis van de door hem ingeroepen schade, zijnde
de
het verlies van de pensioenrechten voor de periode
(bijkomende)
vereiste
van
1998-2001. Het arbeidshof voegt eraan toe dat,
overeenkomst
in
KB
zelfs als de vordering niet verjaard zou zijn, ze
ingegeven door redenen van voldoende bewijs voor
ongegrond zou zijn. De RVP kan geen fout verweten
deze reeds lopende procedures.
toekomstige
verstrenging
het
en
dat
een
de
schriftelijke
voornamelijk
was
worden. Niet alleen was de aanvraag ten tijde van

de feiten een voorwaarde voor toekenning van het
In casu kan met voldoende zekerheid vastgesteld
pensioen en stond dit expliciet vermeld op het
worden dat reeds voor 28 november 2011 een
formulier tot aanvraag van een pensioenraming, er
(mondelinge)
stond ook niets vermeld in de door de man
vervroegde uittreding bestond met het oog op het
ingevulde documenten die de Infodienst tot de
vervroegd pensioen van de man op 60 jaar. Er is
conclusie had moeten doen komen dat de man
bijgevolg voldaan aan de voorwaarde van artikel
naliet een pensioenaanvraag in te dienen omdat hij
180 wet 28 december 2011 om op 1 oktober 2013
ervan overtuigd was dat hij zon aanvraag nog niet
op vervroegd pensioen te gaan op basis van 35
kon indienen. Ten slotte kan de schade evenmin
loopbaanjaren.
individuele
overeenkomst
van
bewezen worden aangezien niets toelaat met

Arbrb. Leuven 15 december 2014, 13/549/A, onuitg.
zekerheid vast te stellen dat de man zijn pensioen

zou aangevraagd hebben als er hem op gewezen
3.3. Berekening overlevingspensioen
was dat dit mogelijk was.
Een vrouw ontvangt een overlevingspensioen, een
Arbh. Brussel 6 september 2012, Soc.Kron. 2014, nr.

9, 462.
pensioencomplement (omdat haar man gewerkt had

als
Nederlands
3.2. Overgangsmaatregelen vervroegd

rustpensioen
beslissing
pensioen
aan,
op
basis
van
voor
stelt dat de man niet in aanmerking komt voor deze

uittreding
de
RVP
om
een
Tegen
de
haar
een
periodes
waarvoor
geen
recht
op
De RVP stelt dat het overlevingspensioen berekend
overgangsmaatregel, omdat er geen schriftelijke en

van
overlevingspensioen.
van
en
overlevingspensioen is toegekend.
60 jaar na 35 jaar loopbaan als werknemer. De RVP
overeenkomst
seizoenswerknemer)
beroep aan. Ze heeft nog bijdragebons gevonden
de
overgangsmaatregelen voor vervroegd pensioen op
vervroegde
of
overlevingspensioen toe te kennen, tekent de vrouw
Een man vroeg op 21 november 2012 een

vervroegd
grens-
is op basis van de loopbaan in Belgi en de
is,
loopbaan in Nederland. Er zouden geen rechten als
afgesloten tussen de pensioenaanvrager en zijn
zelfstandige opgebouwd zijn. Voor de periode
werkgever voor 26 november 2011. Aan de andere
augustus 1994 t.e.m. 31 juli 1999 was haar man
voorwaarden voldoet de man wel.
aangesteld als geneesheer-specialist in opleiding.

Het UZ Gent bevestigd uitdrukkelijk dat voor deze
periode geen pensioenrechten werden opgebouwd.
meer dan 15% heeft overschreden in 2010 en 2011.
De RVP besluit dat het overlevingspensioen correct
Ze laat via een schrijven weten dat ze in 2012 haar
is opgebouwd.
inkomsten niet zal beperken tot het toegelaten

grensbedrag.
De
RVP
gaat
daarop
over
tot
De arbeidsrechtbank stelt dat de vrouw geen
terugvordering van de onterecht betaalde bedragen
bijkomende bijdragebescheiden voorlegt, er geen
en past een verjaringstermijn van 3 jaar toe.
aanwijzingen
zijn
dat
er
nog
bijkomende
bijdragebons kunnen worden teruggevonden en er
De arbeidsrechtbank bevestigt de beslissingen van
geen aanvraag tot regularisatie van studieperiodes
de RVP. Artikel 64, 4, 1 van het KB van 21
is ingediend. Bijgevolg wordt de vordering van de
december 1967, zoals van toepassing ten tijde van
vrouw afgewezen.
de feiten, voorziet immers dat de betaling van het

pensioen voor het betrokken kalenderjaar volledig
Arbrb. Gent 13 november 2014, 13/1209/A, onuitg.
wordt geschorst als de grenzen met ten minste 15%

worden overschreden. Daarnaast wordt de afwijking
3.4. Toegelaten arbeid: onbeperkt

bijverdienen
van de verjaringstermijn van 6 maanden voor

onterecht
betaalde
prestaties
ingevolge
de
Een gepensioneerde heeft de RVP gecontacteerd
uitoefening van een beroepsbezigheid waarvan de
om meer informatie te krijgen m.b.t. de nieuwe
inkomsten
regelgeving grenzen toegelaten arbeid. De RVP
overschrijden, voorzien door art. 21, 3, lid 4 van
heeft de nieuwe grensbedragen en nieuwe regeling
de wet van 13 juni 1966.
m.b.t.
onbeperkt
gepensioneerde
bijverdienen
mag
echter
toegelicht.
niet
de
vastgestelde
grensbedragen
De
Arbrb. Gent 23 februari 2015, 12/2515/A, onuitg.
onbeperkt
bijverdienen vanaf 1 januari 2013 omdat hij geen 42
3.6. Berekening gewaarborgd

minimumpensioen
geldige loopbaanjaren bewijst. De gepensioneerde

contacteert de RVP op 13 augustus 2013 om
toelating te vragen om zijn beroepsinkomsten
Eiser stelt dat er sprake is van een ongelijke
onbeperkt
zijn
behandeling tussen werknemers met een gemengde
rustpensioen. De RVP kan hier niet op ingaan omdat
loopbaan en werknemers met een niet-gemengde
hij geen 42 loopbaanjaren bewijst en geen nieuwe
loopbaan. Bij een gemengde loopbaan wordt het
elementen
minimumpensioen
te
kunnen
aanlevert.
cumuleren
Op
19
met
november
2013
vermenigvuldigd
met
een
contacteert hij de Dienst Loopbaanbeheer omdat er
cofficint, terwijl bij een niet-gemengde loopbaan
geen rekening zou gehouden worden met zijn
alleen
prestaties gelegen tussen 1953 en 1956 als
loopbaanbreuk. Hij stelt dat er geen enkele redelijke
werknemer. De Dienst stelt vast dat de betrokkene
verantwoording
in die periode schoolgaand was en er geen
behandeling en het bijgevolg een discriminatie
beroepsprestaties gevonden zijn voor deze periode.
uitmaakt. Hij vordert toepassing van de exceptie

van
vermenigvuldigd
bestaat
onwettigheid
en
wordt
voor
dit
berekening
met
verschil
van
een
in
zijn
Gezien er geen beroep werd ingesteld tegen de
gewaarborgd minimumpensioen volgens de regels
initile pensioenbeslissing kan de gepensioneerde
voor niet-gemengde loopbanen. Eiser verwijst,
de berekeningsbasis niet meer in vraag stellen. Zijn
onder
vordering is bijgevolg onontvankelijk.
arbeidsrechtbank van Gent van 14 maart 2013 (zie

loopbaan
genoot
sinds
januari
een
vonnis
van
de
bij
berekening
minimumpensioen,
Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht 2012-2013, nr.
3.5. Grens toegelaten arbeid en

verjaringstermijn
vrouw
naar
4.1. Wettelijk pensioen: discriminatie gemengde
Een
andere,
4, 7).
2005
een
Rechtbanken en hoven passen, krachtens artikel
overlevingspensioen. Na controle van de inkomsten
159
blijkt dat de vrouw het toegelaten grensbedrag met
plaatselijke besluiten en verordeningen toe in
GW,
alleen
algemene,
provinciale
en
zoverre
zij
met
de
wetten
overeenstemmen.
eenheid van loopbaan het gelijkheidsbeginsel niet
Wanneer een KB dus een ongeoorloofd verschil in
schendt.
behandeling invoert, kan de rechtbank de bepaling

weigeren toe te passen.
De man beriep zich ook op het verzekeringsbeginsel.

Dit is echter geen algemeen rechtsbeginsel met
De arbeidsrechtbank stelt dat het Belgische sociale
wettelijke waarde en kan niet tot de onwettigheid
zekerheidsstelsel verschillende regelingen kent voor
van
werknemers, zelfstandigen, ambtenaren en diverse
arbeidsrechtbank
bijzondere
iedere
Belgische pensioensysteem een repartitiesysteem is
beroepscategorie gelden verschillende regels inzake
en er geen recht bestaat op pensioenuitbetalingen
toepassingsgebied, organisatie, voorwaarden, en
die equivalent zijn aan de bijdragen die hij betaald
dergelijke meer. De categorie werknemers kan niet
heeft.
bepalingen.
Voor
de
bestreden
beslissing
vermeldt
ten
leiden.
slotte
dat
De
het
vergeleken worden met de categorie zelfstandigen.

De sociale bescherming van zelfstandigen is in

verschillende opzichten beperkter dan die voor
3.8. IGO: Bestaansmiddelen samenwonende
werknemers en ambtenaren. Deze verschillen zijn

grotendeels te verklaren door de onderscheiden
De betrokkene, die reeds geruime tijd een IGO
historische oorsprong van de verschillende stelsels
ontvangt, gaat in tegen de beslissing van de RVP tot
en door budgettaire overwegingen. Hoewel de
weigering van deze IGO vanaf 1 juni 2013 wegens
verschillende
samenwoonst
vergelijkbaar
pensioenstelsels
patroon
binnen
functioneren,
een
zijn
de
met
een
persoon
die
een
beroepsinkomen heeft.
historisch te verklaren verschillen bij de berekening

en de toekenning van uitkeringen zo belangrijk dat
De arbeidsrechtbank van Gent stelt dat de RVP de
men
verschillende
regelgeving correct heeft toegepast. Het bedrag is
referentiekaders, waardoor de vergelijkingstoets zijn
immers afhankelijk van het feit of de aanvrager al
juridische relevantie verliest.
dan niet dezelfde hoofdverblijfplaats deelt met n
moet
spreken
van
of meerdere personen, wat beoordeeld wordt op

De arbeidsrechtbank concludeert dat de afwijkende
basis van de inschrijving in het bevolkingsregister.
berekening van het minimumpensioen bij een
Sinds 1 mei 2004 worden bloed- en aanverwanten
gemengde
in de rechte neergaande lijn die samenwonen met
loopbaan
geen
ongeoorloofde
discriminatie is, vergeleken met werknemers zonder
de
gemengde loopbaan. Bijgevolg moet artikel 7 KB 28
hoofdverblijfplaats te delen met de aanvrager en
september 2006 niet buiten beschouwing gelaten
wordt bijgevolg met de bestaansmiddelen van deze
worden (in tegenstelling tot voormeld vonnis van de
personen geen rekening gehouden. In casu valt de
arbeidsrechtbank van Gent van 14 maart 2013).
aanvrager
niet
geacht
dezelfde
samenwoner echter niet onder deze categorie,

waardoor er rekening gehouden dient te worden
met de bestaansmiddelen van deze persoon.
3.7. Eenheid van loopbaan

Verzoeker stelt dat hij een deel van zijn woning
Een man, met een gemengde loopbaan, heeft in
verhuurt aan die persoon, zonder dat er enige band
totaal een loopbaanbreuk van 67,25/45ste. Door
bestaat tussen hem en die persoon. Personen die
toepassing van het beginsel van eenheid van
op hetzelfde adres ingeschreven zijn, kunnen niet
loopbaan, wordt de loopbaanbreuk beperkt tot
bewijzen
ste
dat
ze
toch
niet
samenwonen.
De
45/45 . De man betwist de grondwettelijkheid van
uitzonderingen
dit beginsel.
hoofdverblijfplaats worden limitatief bepaald in
op
het
delen
van
de
artikel 6, 2, lid 2 en 3 wet van 22 maart 2001 en in

De
arbeidsrechtbank
verwijst
naar
arrest
nr.
het uitvoerings-KB. De wetgever heeft gekozen voor
112/2001 van het Grondwettelijk Hof van 20
een objectief criterium om misbruiken te voorkomen.
september 2001, waar het Hof stelt dat het beginsel
De controle op de conformiteit van de feitelijke en

- 11/33 -
juridische situaties is immers onmogelijk. De RVP

beschikt overeenkomstig de huidige wetgeving over
Onder de nieuwe IGO-wetgeving zou er geen
geen enkele controlemogelijkheid.
rekening
meer
gehouden
worden
met
de
bestaansmiddelen van de samenwonende. Om te

Sinds 1 januari 2014 is de IGO-reglementering
kunnen genieten van een IGO volgens de nieuwe
gewijzigd (wet van 8 december 2013 en KB van 7
regels, moet de vrouw echter een nieuwe aanvraag
februari
indienen.
2014;
zie
Inkomensgarantie
11.4.
voor
Vereenvoudiging
Ouderen
en
11.5.
Aanpassing IGO-besluit, Nieuwsbrief 2013-2014, nr.

4, 18). Sindsdien wordt wie samenwoont met n of
meerdere
personen,
andere
dan
bloed-
3.10. Begunstiging levensverzekering
of
aanverwanten in rechte opgaande of neergaande

lijn,
een
huwelijkspartner
samenwonende,
en
niet
in
of
Een man genoot via zijn werkgever van een
wettelijk
een
rust-
groepsverzekering.
of
verzekerde, respectievelijk, de partner, de kinderen,
als deel uitmakend van een gezin. Bijgevolg zou

overeenkomstig
de
de
huidige
erfgenamen
worden enkel zijn eigen bestaansmiddelen en
indienen.
in
door
de
voorkomend
de
wettelijke
geval,
het
van de aangeslotene, gericht aan de verzekeraar,

voorgelegd waarbij hij verzocht de voorrangsorde
van de RVP.
van begunstigden te wijzigen of waarbij hij een

welbepaalde natuurlijke persoon als begunstigde

3.9. IGO: bestaansmiddelen samenwonende
en hoofdverblijf
werd
wegens
haar
samenwoonst
IGO
het
voorwaarden
persoon
met
samenwoont
opnieuw
en
Het
bijzondere
begrip
partner
wordt
gedefinieerd
in
als
de
de
van tafel en bed gescheiden is of, bij gebreke, de
wegens te hoge bestaansmiddelen, een IGONadien
aanduidde.
persoon met wie de aangeslotene gehuwd en niet
Een vrouw ontving, na een eerdere weigering
geweigerd
of
aangeduid
ouders,
wordt geen gedagtekend en ondertekend schrijven
De
arbeidsrechtbank bevestigd de weigeringsbeslissing
uitkering.
de
begunstigde werd niet bij naam aangeduid. Er
nieuwe reglementering te vallen, moet betrokkene

IGO-aanvraag
persoon
financieringsfonds van de groepsverzekering. De
pensioenen in aanmerking genomen. Om onder de

nieuwe
natuurlijke
aangeslotenen,
reglementering recht hebben op het basisbedrag en
een
begunstigingsclausule
bepaalt als begunstigde bij overlijden van de
verzorgingstehuis is opgenomen, niet beschouwd

betrokkene
De
wie
of
de
aangeslotene
volgens
een
wettelijk
gelijkaardige
buitenlandse wettelijke regeling.
in
aanmerking nemen van de bestaansmiddelen van
Er
de samenwonende. De vrouw gaat in beroep tegen
gentimeerde aan dit begrip beantwoordde. De
deze beslissing. Ze stelt dat ze niet werkelijk
bewezen
dat
hem ter kennis werd gesteld. De WAP vereist echter
haar huis in Frankrijk.
geen
spontane
mededeling
van
het
pensioenreglement door de pensioeninstelling aan
De arbeidsrechtbank stelt dat ze onder de oude
alle aangesloten verzekerden. Het volstaat dat zij
IGO-wetgeving geen recht heeft op een uitkering.
weten bij wie de tekst van het reglement kan
Ofwel heeft ze haar hoofdverblijfplaats in Belgi en

van
of
aangezien niet bewezen zou zijn dat het reglement
en badkamer van huurt. Ze verblijft hoofdzakelijk in
bestaansmiddelen
aangevoerd
aan de aangeslotene kon tegengeworpen worden,
persoon, maar er enkel een ongemeubelde kamer
de
niet
gentimeerde stelt dat het pensioenreglement niet
samenwoont of een gezin vormt met de andere
moeten
wordt
worden verkregen. Er wordt niet bewezen dat de
de
verzekeraar
samenwonende in aanmerking genomen worden,
zijn
informatieverplichting
niet
is
nagekomen. De gentimeerde bewijst evenmin dat
ofwel heeft ze haar hoofdverblijfplaats in Frankrijk,
zij beantwoord aan n van de andere categorien
en heeft ze geen recht op IGO omwille van de
van begunstigden. Bijgevolg is de vordering van de
verblijfsvoorwaarde.
gentimeerde ongegrond.
Rb. Brussel 24 maart 2014,T.Not. 2014, nr. 11, 676686.
Eiseres, de moeder van de man, moet worden

beschouwd
als
begunstigde
van
de
3.12. Begunstiging levensverzekering:

Herroeping door wettelijk vertegenwoordiger
groepsverzekering in hoedanigheid van ouder van

de aangeslotenen. Dit bij gebreke aan partner,
kinderen of natuurlijke personen aangeduid door de
Een man sloot een levensverzekeringscontract af en
aangeslotene. Aangezien ten tijde van het overlijden
duidde zijn echtgenote aan als begunstigde. Later
van de aangeslotene zijn beide ouders nog in leven
stelde
waren, is eiseres slechts gerechtigd op de helft van
bewindvoerder aan, omdat de man niet in staat was
de verzekeringsprestatie. Het feit dat de vader van
zijn goederen te beheren. Enige tijd later werd er
aangeslotenen diens nalatenschap verworpen heeft,
een
is terzake niet dienend. Het recht van de vader als
begunstigingsclausule bij overlijden opgemaakt en
ouder op de verzekeringsprestatie hangt niet af van
ondertekent door de voorlopige bewindvoerder. De
zijn rechten in de nalatenschap van de aangeslotene.
nalatenschap werd als begunstigde aangeduid.
Brussel 6 april 2012, 2010/AR/844, onuitg.
Krachtens artikel 112 WLVO kan het recht van
de
vrederechter
aanvraag
tot
een
wijziging
voorlopige
van
de
herroeping niet worden uitgeoefend door wettelijke
3.11. Begunstiging levensverzekering:

Bedoeling erflater
vertegenwoordigers. Bijgevolg is het niet mogelijk

dat de voorlopige bewindvoerder tekent voor de
Een man, die gehuwd was onder het wettelijk
wijziging
stelsel, overleed op 7 november 2010 zonder
herroeping van de begunstigde gaat het om een
van
de
afstammelingen na te laten. Hij had in een
rechtshandeling die de periode na het overlijden
openbaar testament zijn volledige nalatenschap,
betreft en die de beschermde persoon niet kan
inclusief persoonlijk vermogen, nagelaten aan zijn
schaden,
echtgenote. De polis van zijn levensverzekering
bekwaamheid behoudt om deze rechtshandeling te
voorzag in een begunstigingsclausule waarbij zijn
stellen, tenzij de wet uitdrukkelijk anders bepaalt.
zodat
de
begunstigingsclausule.
beschermde
persoon
Bij
de
wettige erfgenamen, bloedverwanten in de 1e of 2e

graad aangewezen werden als begunstigden bij
Het Hof besluit dat enkel de beschermde persoon
overlijden. De moeder, broer en kinderen van de
kan optreden voor een wijziging van begunstiging
overleden zus van de man menen aanspraak te
en dat hij daarvoor voorafgaand gemachtigd moet
kunnen
worden door de vrederechter als de aanduiding van
maken
op
het
kapitaal
van
de
levensverzekering. Zijn echtgenote gaat hier tegen
de
in.
schenking uitmaakt. In andere gevallen heeft de
nieuwe
begunstigde
een
onrechtstreekse
beschermde persoon de machtiging niet nodig.

De rechtbank stelt dat de begunstigingsclausule
duidelijk is en geen interpretatie behoeft. Dergelijk
Er werd in casu niet bewezen dat het recht om de
beding ten behoeve van een derde schept een eigen
begunstiging
recht in hoofde van deze begunstigden. Bijgevolg
begunstigde aan te wijzen, door de beschermde
maakt
de
persoon zelf werd uitgeoefend. Bijgevolg kan de
nalatenschap. Het feit dat de erflater zijn volledige
aanvraag tot wijziging geen rechtsgevolgen hebben.
vermogen aan zijn echtgenote toewees, doet
De verzekeraar heeft bijgevolg terecht betaald aan
hieraan geen afbreuk. De rechtbank stelt verder dat
de echtgenote van de man.
het
kapitaal
geen
deel
uit
van
te
herroepen
en
een
nieuwe
de erflater de begunstiging expliciet had moeten

Brussel 9 januari 2013, TBH 2014, nr. 10, 995.
wijzigen. Het is namelijk niet toegelaten om een

begunstiging
te
bewijzen
aan
de
hand
van
3.13. Apra Leven in gebreke blijven

verzekeringsmaatschappij
vermoedens. De rechtbank verklaart de vordering

van de moeder, broer en kinderen van de overleden
zus gegrond.
Een vrouw was tewerkgesteld bij een vzw van 1972

tot 27 juni 2010, datum waarop zij op brugpensioen
ging. Vanaf 1 januari 1994 werd zij aangesloten bij
voorzien in artikel 24 van de WAP, die moet
een
een
gebeuren naar het groepsverzekeringscontract bij
met
Integrale.
groepsverzekering
vastebijdrageplan
die
voorziet
dat
werkgeversbijdragen
in
enkel
gefinancieerd
wordt.
De
eindleeftijd van de groepsverzekering is vastgelegd
Het arbeidshof stelt dat deze vordering gebaseerd is
op 65 jaar, wat in casu april 2017 is. Het staat vast
op feiten die niet in de inleidende verzoekschriften
dat de vzw steeds aan haar verplichting tot
werden vermeld. Bijgevolg is deze nieuwe eis niet
volledige en tijdige storting van de bijdragen heeft
toelaatbaar. Het arbeidshof gaat verder door te
voldaan. Vanaf 4 maart 2011 wordt de vergunning
stellen dat de vordering daarenboven ongegrond is.
van de verzekeringsmaatschappij (Apra Leven)
Dit aangezien er geen wettelijke basis bestaat voor
ingetrokken door de CBFA (nu FSMA) omdat er niet
de verplichting tot aanzuivering van enig tekort ten
voldaan werd aan de verplichting tot het aanhouden
aanzien van verworven rechten bij een andere
van
maatschappij dan Apra Leven, naar wie de vrouw
voldoende
geschoten
werd
dekkingswaarden
in
de
en
naleving
tekort
van
de
haar reserves heeft overgedragen. Op haar situatie
administratieve en boekhoudkundige verplichtingen.
is het oude artikel 30 WAP van toepassing, dat
Als gevolg werden alle overeenkomsten geschorst
voorziet in de verplichting tot aanzuivering op het
en werd Apra in vereffening gesteld.
ogenblik zelf van de uittreding, terwijl de nieuwe

tekst bepaalt dat dit moet gebeuren bij de
De vordering in beroep is beperkt tot het doen
overdracht van de reserves, bij de pensionering of
veroordelen van de vzw tot 50.000 euro provisioneel
bij de opheffing van de pensioentoezegging. De
van de in artikelen 24 en 30 van de WAP (en/of in
nieuwe bepaling trad pas in werking op 29 juni
artikel 11 wet Colla) voorziene gewaarborgde
2014 en is bijgevolg niet van toepassing op de
minimumgarantieverplichting.
situatie van de vrouw, die reeds op 27 juni 2010

was uitgetreden.
Het arbeidshof stelt dat de vordering verjaard is op

Arbh. Antwerpen 16 februari 2015, 2014/AA/125,
onuitg.
basis van artikel 15 Arbeidsovereenkomstenwet. Op

basis van dit artikel verjaren rechtsvorderingen die
uit de arbeidsovereenkomst ontstaan n jaar na
3.14. Interpretatie pensioenbelofte door

fiscus
het eindigen van deze overeenkomst of vijf jaar na

het feit waaruit de vordering is ontstaan, zonder dat
deze termijn n jaar na het eindigen van deze
Een vennootschap sluit met haar zaakvoerder een
overeenkomst mag overschrijden. Een vordering
pensioenovereenkomst
strekkend
onderneming
tot
betaling
van
een
een
waarin
staat
aanvullend
dat
de
pensioen
zal
minimumrendementsgarantie gesteund op artikel 24
uitbetalen, binnen 2 maanden nadat de begunstigde
en 30 van de WAP, is een vordering die uit de
zijn functies in de onderneming neerlegt en met
arbeidsovereenkomst is ontstaan. Artikel 30 (zoals
pensioen gaat op het moment van zijn 65ste
van toepassing ten tijde van de feiten) bepaalt dat
verjaardag. Dit evenwel ten vroegste en voor zover
de inrichter de tekorten ten opzichte van de
hij op die datum ontslag heeft genomen als
minimumrendementsgarantie moet aanzuiveren op
zaakvoerder en geen enkele andere opdracht meer
het moment van uittreding. De verjaringstermijn
uitoefent voor rekening of in opdracht van de
neemt bijgevolg op dit moment een aanvang. In
vennootschap. Op 16 januari 2008 wordt de

zaakvoerder 65 jaar, op 30 juni 2008 betaald de
casu is de arbeidsovereenkomst stopgezet op 26

juni 2011, terwijl de vordering is ingesteld op 21
vennootschap het pensioenkapitaal uit (op een
maart 2013, wat meer dan n jaar na het einde
ogenblik waarop de zaakvoerder m.a.w. nog aan
van de arbeidsovereenkomst is.
het werk is) en de zaakvoerder neemt ontslag op 3

juli 2008. De vennootschap trekt het uitbetaalde
pensioenkapitaal af als beroepskost.
De vrouw vordert voor het eerst in hoger beroep de

veroordeling van de vzw tot aanzuivering van de
verworven reserves en minimumgaranties, zoals
- 14/33 -
De
fiscus
verwerpt
de
betaling
van
het
voordeel van de werknemer zijn op het ogenblik dat

zij worden gestort.
pensioenkapitaal echter als aftrekbare beroepskost.

Volgens de fiscus is niet aan de voorwaarden van de
overeenkomst
voldaan.
De
zaakvoerder
Het
feit
dat
het
in
casu
om
een
bedrijfstakpensioenfonds voor de overheid en het
onderwijs gaat, benvloedt volgens het Hof deze
analyse niet, net zomin als het antwoord op de
vraag of de gestorte premies al dan niet in het
buitenland in aftrek werden gebracht. Het hof
concludeert
dat
de
betrokken
periodieke
pensioenuitkeringen niet als in artikel 34 bedoelde
inkomsten belast moeten worden. Enkel de er in
vervatte roerende inkomsten zijn belastbaar als in
artikel 17, 1, 4 WIB92. Het Hof beveelt de
herberekening van de aanslag en heropent de
debatten om de Belgische Staat de mogelijkheid te
bieden om binnen de zes maanden een subsidiaire
aanslag ter beoordeling aan het hof voor te leggen.
heeft
slechts na zijn 65 verjaardag en na de betaling van

het pensioenkapitaal ontslag genomen. Op het
moment van uitkering van het kapitaal was de
vennootschap bijgevolg niet verplicht uit te betalen,
waardoor de uitbetaling van het pensioenkapitaal
beschouwd moet worden als een vrijgevigheid of
liberaliteit
die
niet
voldoet
aan
de
aftrekvoorwaarden.
Het Hof stelt dat er slechts n zinvolle en
coherente manier is om de pensioenovereenkomst
te
lezen.
De
vennootschap
had
aan
haar
zaakvoerder een pensioenuitkering beloofd van

zodra hij zijn activiteiten, ten vroegste vanaf zijn
Antwerpen 24 juni 2014, 2011/AR/328, fiscalnet 24

juni 2014.
65ste verjaardag, zou stopzetten. De visie van de

fiscus, dat de regels die in het burgerlijk recht
gelden voor interpretatie van overeenkomsten niet
3.16. Verdeling groepsverzekering
toepasselijk zijn, kan volgens het Hof niet worden

gevolgd. De fiscus is geen derde t.a.v. de vestiging
Het Hof van Beroep van Brussel stelt vast, onder
van
de
verwijzing naar het arrest van het Grondwettelijk
bestaan
Hof van 27 juli 2011 (zie 2.1. Aanvullend pensioen
de
belasting
overeenkomsten
en
moet
respecteren
zoals
bijgevolg
ze
tussen partijen. Dit impliceert dat de fiscus rekening
en huwelijksvermogensrecht, Nieuwsbrief
moet houden met de bedoeling van de partijen. In
2012, nr. 1, 2) dat de artikelen 127 en 128 van de
casu wilden de partijen een aanvullend pensioen
WLVO van toepassing zijn op groepsverzekeringen,
toekennen. Bijgevolg mag de betaling van het
maar dat het niet verenigbaar is met de artikelen 10
pensioenkapitaal
en 11 van de grondwet dat het kapitaal van de
niet
verworpen
worden
als
aftrekbare beroepskost.
2011-
verplichte groepsverzekering die de werkgever van

n van hen aangaat ten voordele van zijn
Gent 21 oktober 2014, Fiscale Koerier 2014, nr.

19/20, 691.
werknemer ter financiering van een aanvullend

pensioen dat wordt betaald bij het bereiken van een
bepaalde leeftijd door de aangeslotene, eigen is.
3.15. Belastbaarheid pensioenuitkering
Bijgevolg dient dat kapitaal als onderdeel van het

Artikel 34 WIB92 bepaalt dat pensioenen, renten en
als zodanig geldende toelagen in hoofde van een
rijksinwoner in principe belastbaar zijn in de
personenbelasting. Op grond van artikel 39, 2, 1
WIB92 zijn deze uitkeringen vrijgesteld als de
betrokken
belastingplichtige
het
levensverzekeringscontract
individueel
heeft
gesloten n er geen belastingvermindering werd
verleend. Het Hof van Cassatie heeft reeds
geoordeeld in een arrest van 11 april 2002 dat er
sprake
is
van
een
individueel
gesloten
levensverzekeringscontract
indien
de
werkgeversbijdragen in het definitief en uitsluitend
actief van de huwelijksgemeenschap bij vereffeningverdeling in de te verdelen massa te worden

opgenomen. Het voordeel uit de groepsverzekering
is van extra-legale aard en is te beschouwen als een
onderdeel van de beroepsinkomsten in de zin van
artikel 1405, 1 BW, die in een stelsel van
gemeenschap
van
goederen
essentieel
gemeenschappelijk zijn.
Het Hof herinnert eraan dat het vonnis waarbij de
echtscheiding wordt uitgesproken terugwerkt tot op
de dag waarop de eerste vordering is ingesteld.
Deze datum moet dan ook worden aangehouden als
- 15/33 -
de datum die bepalend is voor de samenstelling van
de vraag doet rijzen of dit in overeenstemming is
de afkoopwaarde van de groepsverzekering. De
met het anti-discriminatierecht. 2 gepensioneerden
mathematische waardering van dit bedrag moet op
met een gelijk alleenstaandenpensioen bekomen
het ogenblik van de verdeling gebeuren. De
immers
nettowaarde van het verkregen bedrag moet in de
aangezien bij de ene een gezinspensioen wordt
massa opgenomen worden. Dit omdat de tegoeden
afgetrokken
die opgebouwd zijn tijdens het huwelijk ook na het
alleenstaandenpensioen.
een
verschillend
en
aanvullend
bij
de
pensioen,
andere
een
huwelijk belegd bleven in het raam van de

groepsverzekering en ook na het huwelijk nog
Discriminatie op grond van burgerlijke staat was ten
meerwaarden hebben opgebracht.
tijde van het toekennen van de pensioentoezegging

reeds verboden (oude discriminatiewet van 25
Brussel 25 juni 2013, RW 2014-15, nr. 22, 858.
februari 2003 en oud art. 14 WAP). Het arbeidshof

oordeelt dat de situatie moet beoordeeld worden op
3.17. Aanvullend pensioen en discriminatie
het moment van pensionering. Op dit ogenblik is
De werkgever (universiteit) heeft een aanvullend
discriminatie
pensioenstelsel ingericht voor het administratief en
onaanvaardbaar
technisch
antidiscriminatiewet
personeel.
Dit
om
hen
een
op
grond
van
op
burgerlijke
basis
van
10
stand
van
mei
de
2007.
pensioenregeling te geven die gelijkwaardig is aan
onderscheidingscriterium
die van de gemeenschapsuniversiteiten. Het gaat
objectief en verifieerbaar (later in het arrest staat
om een groepsverzekering, in een defined-benefit-
dat het niet berust op een objectief criterium). De
systeem. De pensioenformule voorziet dat van het
maatregel is echter onevenredig ten opzichte van de
kapitaal het reel wettelijk rustpensioen afgetrokken
doelstelling, namelijk de gelijkwaardigheid met het
wordt. In de cao wordt gepreciseerd dat dit voor
statuut van de gemeenschapsuniversiteiten. Dit
gehuwden
wordt zeker niet bereikt door het onderscheid
het
gezinspensioen
is
en
voor
burgerlijke
Het
ongehuwden
het
Een
gehuwd/ongehuwd,
aangezien
werknemer
die
gehuwd
een
ambtenarenpensioen
geen
is,
maar
stand
in
is
het
gezinsmodulering
een
bestaat. Hierdoor is het gemaakte onderscheid
rechtzetting van het aanvullend pensioen rekening
nietig. De nietigheid treft enkel het nietige beding,
houdend
zijnde
alleenstaandenpensioen
met
ontvangt,
een
vordert
pensioencomplement,
ouderdomscofficienten
gebaseerd
de
toevoeging
gehuwden
op
en
geactualiseerde sterftetabellen en met aftrek van
ongehuwden.
het wettelijk rustpensioen als alleenstaande.
pensioen
gezinspensioen
voor
alleenstaandenpensioen
voor
Bijgevolg
worden
kan
enkel
afgetrokken,
in
het
rele
casu
een
De werknemer stelt dat de gelijkwaardigheid met de
gemeenschapsuniversiteiten
niet
gerealiseerd
Arbh. Brussel 20 januari 2015, 2013/AB/830, onuitg.
is
aangezien er geen pensioencomplement toegekend
3.18. Eenzijdige wijziging

pensioentoezegging
wordt en niet de juiste ouderdomscofficinten

gebruikt. Het arbeidshof stelt dat dat gelijkwaardig
niet vereist dat de regeling identiek is. Het gaat om
Een werkgever schorst vanaf 1 september 2003 zijn
een globaal te bereiken subsidievoorwaarde, die een
werkgeversbijdragen in de groepsverzekering als
grote autonomie aan de universiteiten laat. Dit deel
reactie op de aangevoelde marktdruk en de
van de vordering wordt afgewezen.
loonindexatie. Die mogelijkheid van opschorting was

in de pensioenovereenkomst voorzien indien sociale
De werknemer bekritiseert ook het feit dat er bij
wetgeving nieuwe prestaties of bijdragen zou
gehuwden
opleggen,
automatisch
het
gezinspensioen
zodat
de
economische
en
sociale
afgetrokken wordt, ook al ontvangen zij in feite een
omstandigheden hem daartoe zouden dwingen. Ze
sluit bovendien aan bij de wetgeving betreffende
Hierdoor
ontvangt
de
werknemer een lager aanvullend pensioen. Dit is
aanvullende
een onderscheid op basis van burgerlijke staat, wat
beslissing
- 16/33 -
pensioenen
tot
wijziging
waarin
van
staat
een
dat
stelsel
de
van
aanvullend
pensioen
bevoegdheid
van
tot
de
de
uitsluitende
werkgever
behoort.
zolang de daarvoor geldende verjaringstermijn niet
De
is
verstreken.
De
werknemer
moet
dat
niet
betrokken werknemer protesteert echter tegen de
onmiddellijk doen. Zijn vordering tot betaling van de
doorgevoerde opschorting. Uiteindelijk moet het
gederfde bijdragestortingen is dan ook gegrond.
Brusselse
arbeidshof
uitspraak
doen
over
de
Arbh. Brussel 2 december 2014, Rn. 2013/AB/759,
onuitg.
geldigheid en de gevolgen van het wijzigingsbeding

in een pensioenovereenkomst.
4. BELGISCHE RECHTSLEER
Volgens het arbeidshof moet de bevoegdheid van

de werkgever om het toepasselijke pensioenstelsel
te
wijzigen,
worden
beginselen
genuanceerd
van
vanuit
artikel
4.1. Interpretatie pensioenbelofte door fiscus

en Ccontractuele voorwaarden van
pensioenbelofte
de
25
Arbeidsovereenkomstenwet en artikel 1134 BW.
De auteur treedt het arrest van het Hof van Beroep

van Gent van 21 oktober 2014 (zie nr. 3.14.
Op basis van artikel 25 Arbeidsovereenkomstenwet
Interpretatie pensioenbelofte door fiscus, in deze
is een beding waarbij de werkgever zich het recht
nieuwsbrief) bij.
voorbehoudt om het pensioenreglement eenzijdig te

wijzigen nietig indien die wijziging betrekking heeft
op
een
essentieel
bestanddeel
van
X., Commentaar onder Gent 21 oktober 2014,

Fiscale Koerier 2014, nr. 19-20, 693.
de
arbeidsovereenkomst. Gelet op het toenemende

belang van de aanvullende pensioenen moeten de
Zie gelijkaardig:
bijdragen
een
De auteur bespreekt het arrest van het Hof van
groepsverzekering stort ten bate van de werknemer
Beroep van Gent van 21 oktober 2014 (zie nr. 3.14.
worden erkend als een tegenprestatie van de
in deze nieuwsbrief). In dit arrest buigt het Hof zich
geleverde arbeid en dus als deel van het loon van
over de beslissing van de fiscus om het betaalde
de werknemer, dat in de regel als een essentieel
pensioenkapitaal
bestanddeel wordt beschouwd. In het licht van
beschouwen op basis van de letterlijke lezing van de
artikel 25 Arbeidsovereenkomstenwet kan daarover
overeenkomst.
die
werkgever
daarvoor
in
dan ook geen eenzijdig wijzigingsbeding worden
zelfs
indien
het
wijzigingsbeding
wel
werkgever er niet op steunen. Hij kan immers ten

eerste niet aantonen dat de werknemer het
larrt
de aangevoerde loonindexatie voor het beroep op
decembre
nr.
2014
161/2014.
de
Larrt
la
Cour
annot
tranche pour la premire fois la question de droit de
indexatie al van toepassing was bij het begin van de
savoir si larticle 10bis de larrt royal nr. 50 du 24
arbeidsrelatie.
octobre 1967 relatif la pension de retraite et de

survie du rgime gnral de scurit sociale en tant
Voorts stelt het arbeidshof dat het loutere feit dat
quil prvoit le principe de lunit de carrire, ou la
de werkgeversbijdrage niet op de loonfiche vermeld
rgle de cumul, sapplique aux annes de carrire
werd, en dat de werknemer geen impliciet ontslag

niet
impliceert
dat
du secteur des pensions de retraite et de survie du
de
rgime de scurit sociale doutre-mer et si cet
werknemer stilzwijgend zou hebben ingestemd met
article en cette interprtation est compatible avec
de nieuwe arbeidsvoorwaarden. De werknemer
les articles 10 et 11 de la Constitution lus en
verliest immers niet het recht om de uitvoering van

oorspronkelijke
du
constitutionnelle
het beding geen geldige motivering, omdat die
de
te
Lauteur formule des considrations propos de
wijzigingsbeding heeft aanvaard. Bovendien vormt
opgeworpen,
uitgave
4.2. La constitutionnalit du principe dunit

de carrire de larticle 10bis de larrt royal
nr. 50
rechtsgeldig was overeengekomen, dan nog kan de
heeft
verworpen
S. VAN CROMBRUGGE, Contractuele voorwaarden van

pensioenbelofte, Fiscoloog 2015, nr. 1413, 10.
gesloten.
Maar
als
overeenkomst
te
combinaison
vorderen,
- 17/33 -
avec
larticle
1er
du
Protocole
additionnel la Convention europenne des droits
De Federale Regering heeft de Programmawet van
de lhomme et avec larticle 14 de cette Convention.
19 december 2014 gepubliceerd in het Belgisch
Il sagit ds lors du premier enseignement de la
Staatsblad van 29 december 2014. De nieuwste
Cour constitutionnelle sur cette question de principe
programmawet telt 215 artikels. Die bevatten
diverse maatregelen, vooral op het vlak van
deux
volets.
Larrt
annot
est
riche
denseignements par les diffrents points de droit
financin,
quil tranche et par les raisonnements quil adopte,
pensioenen. De auteurs bespreken de voornaamste
do la ncessit des considrations nonces ci-
sociaalrechtelijke bepalingen.
volksgezondheid,
sociale
zaken
en
aprs qui suivent lordre des considrants de larrt.

S. BELLEMANS en M. BEELEN, Programmawet voor
2015:
overzicht
van
de
voornaamste
sociaalrechtelijke bepalingen, Soc.Wegw. 2015, nr.
2, 5.
P. GOSSERIES, La constitutionnalit du principe

dunit de carrire de larticle 10bis de larrt royal
nr. 50 en tant quil sapplique aux annes de
carrire du secteur des pensions du rgime de
scurit sociale doutre-mer, JTT 2015, nr. 1207,
33.
4.6. Rendementsgarantie op aanvullende

pensioenen: wie betaalt de rekening?
4.3. De opkomst van collectieve discriminatie
De voorbije weken zijn het aanvullend pensioen en

de rendementsgarantie uitgebreid in de pers aan
Op 9 december 2010 deed het Grondwettelijk Hof in
bod gekomen. Zo was er sprake van een verlaging
amper 9 paginas uitspraak over de pensioenrechten
van het huidige rendement van 3,25% en 3,75%
van een magistraat. Het arrest kreeg, ten onrechte,
naar 0,4%. Maar dit berustte op een misvatting.
geen aandacht in de pers. De auteur bespreekt de
Waarover gaat het precies? Veel hangt af van het
materie.
perspectief van waaruit je de problematiek bekijkt.

De auteur bespreekt de materie.
HUMBLET,
De
opkomst
van
P.
collectieve discriminatie. Commentaar bij GwH 9
december 2010, over de pensioenrechten van een
magistraat, vroeger vakbondsjurist., Soc.Kron.
2014, nr. 9, 484.
K. TERMOTE, Rendementsgarantie op aanvullende

pensioenen: wie betaalt de rekening?, Balans 2015,
nr. 735, 3.
4.7. Nieuwe voorwaarden voor stelsel
werkloosheid met bedrijfstoeslag in 2015
4.4. Discrepantie tussen de begunstiging via

levensverzekering en via testament. Wie
haalt het?
In het federale regeringsakkoord worden in het
De auteur bespreekt een vonnis van de rechtbank
hoofdstuk Loopbaaneinde de krijtlijnen getrokken
van eerste aanleg van Brussel van 24 maart 2014
om de leeftijd te verhogen waarop werknemers de
(zie 3.11. in deze nieuwsbrief). In dit vonnis spreekt
arbeidsmarkt verlaten. Het opzet is om te gaan naar
de rechtbank zich uit over de vraag wie er wel en
een
niet gerechtigd was op het overlijdenskapitaal van
loopbaanduur tot 45 jaar. In die optiek zijn de
een
leven
regeringspartijen het eens geworden om met
onderschreven levensverzekering in een situatie
ingang van 1 januari 2015 een verstrenging toe te
waarbij
de
passen op de huidige stelsels SWT. Een en ander
begunstiging uit het levensverzekeringscontract en
heeft geleid tot nogal wat commotie. Dit kwam niet
de begunstiging die voortvloeide uit een naderhand
in het minst door de vrij korte overgangsperiode
door de erflater gedicteerd openbaar testament.
(initieel tot 31 oktober 2014, later verschoven naar
door
een
de
erflater
discrepantie
tijdens
voorlag
zijn
tussen
geleidelijke
verhoging
van
de
effectieve
31 december 2014) om werknemers die aan de

S. SEYNS, Discrepantie tussen de begunstiging via
levensverzekering en de begunstiging via testament.
Wie haalt het?, T.Not. 2014, nr. 11, 676-686.
voorwaarden voldeden alsnog via ontslag de kans te

geven in SWT te gaan vooraleer de veranderingen
van kracht werden.
4.5. Programmawet: overzicht van de

voornaamste sociaalrechtelijke bepalingen
T. DIRIX, Nieuwe voorwaarden voor

werkloosheid met bedrijfstoeslag in
Soc.Wegw. 2014, nr. 21, 2.
stelsel
2015,
Volgens de Administratie moeten de rechten in het

kader van een levensverzekering die de aard heeft
van
een
beschouwd
T. DIRIX, Nieuwe voorwaarden voor stelsel

werkloosheid met bedrijfstoeslag in 2015,
Soc.Wegw. 2015, nr. 2, 16.
zogeheten
worden
als
'beleggingsverzekering',
'waarden'
voor
de
toepassing van de 'fictief legaat'-regeling van artikel

8 Wetboek Successierechten. Hiermee geeft de
Administratie een veel ruimere draagwijdte aan het
4.8. Onbeperkt bijverdienen na pensioen
begrip 'waarden' (en dus ook aan de fictiebepaling)
Op 23 januari verschenen twee KBs in het Belgisch
dan tot dan toe werd gedaan. De Rulingdienst vindt
Staatsblad over de toegelaten activiteit na pensioen.
dit administratief standpunt echter te vergaand: in
Deze KBs wijzigen de regeling inzake toegelaten
een reeks van maar liefst vier rulings, legt de
activiteit
voor
Rulingdienst voormelde administratieve beslissing
Deze
dan ook naast zich neer. De auteur bespreekt de
voor
werknemers
aanpassing
gepensioneerden,
als
voor
gebeurde
in
zowel
zelfstandigen.
uitvoering
van
rulings.
het
Regeerakkoord van 9 oktober 2014. In dit artikel
Rulingdienst:
overdracht
P. VAN EESBEECK,
afkooprecht levensverzekering is geen fictief legaat,
Fiscoloog 2015, nr. 1415, 1.
geeft de auteur een overzicht van de wijzigingen.

M. BRUYNINCKX, Onbeperkt bijverdienen
pensioen, Soc.Wegw. 2015, nr. 4, 4.
na
4.12. Pensioensparen en werkloosheid met

bedrijfstoeslag: toch nog problemen
4.9. Krijgen weduwen of weduwnaars nog

een overlevingspensioen in 2016?
De regering is blijkens de Programmawet van 19

december 2014 (BS 29 december 2014, tweede
In een vorige editie gaf de auteur reeds een

overzicht
van
de
wijzigingen
in
editie)
het
grotendeels
voornemen
pensioenlandschap op 1 januari 2015. Ook de
personen
overgangsuitkering voor weduwen en weduwnaars
om
die
het
teruggekomen
op
'pensioenspaartegoed'
toetreden
tot
het
stelsel
haar
van
van
'werkloosheid met bedrijfstoeslag' (het vroegere
jonger dan 45 jaar, kwam daar reeds beknopt aan
'brugpensioen') in sommige gevallen veel zwaarder
bod. In dit artikel geeft de auteur een gedetailleerd
te belasten. Maar aan de horizon duiken nieuwe
overzicht van de nieuwe overgangsuitkering.
problemen op, die door de auteur geschetst worden.
M. BRUYNINCKX, Krijgen weduwen of weduwnaars

nog een overlevingspensioen in 2016?, Soc.Wegw.
2014, nr. 20, 11.
J. VAN DYCK, Pensioensparen en werkloosheid met

bedrijfstoeslag: toch nog problemen, Fiscoloog
2015, nr. 1415, 4.
4.10. De pensioenvoorstellen uit het federale

Regeerakkoord 2014: langer werken is de
boodschap
4.13. Pensioensparen: Een verhaal van geven

en nemen
In een vorige editie heeft de auteur reeds de
Om het pensioensparen verder aan te moedigen,
voornaamste punten van het nieuwe regeerakkoord
wordt de taks op het langetermijnsparen verlaagd
uiteengezet, met onder andere aandacht voor de
van 10% naar 8% vanaf 1 januari 2015. Tot daar
verdere pensioenhervormingen. In deze bijdrage
het goede nieuws. Ter compensatie zal de regering
gaat de auteur verder in op de pensioenplannen van
de volgende vijf jaar jaarlijks vervroegd 1 % taks
de regering.
inhouden op de pensioenspaarreserves die tot 31

december 2014 zijn opgebouwd. Op 60-jarige
M. BRUYNINCKX, De pensioenvoorstellen uit het

federale Regeerakkoord 2014: langer werken is de
boodschap, Soc.Wegw. 2014, nr. 21, 6.
leeftijd wordt de heffing van 8% dan verminderd
4.11. Rulingdienst: overdracht afkooprecht

levensverzekering is geen fictief legaat
december 2014).
met het bedrag van de vervroegde inningen

(programmawet van 19 december 2014, BS 29
Het tarief van de taks op het langetermijnsparen
arbeidsmarkt stapt, ligt - OESO-gewijs - te laag. Om
(ook
is
de betaalbaarheid van onze pensioenstelsels te
de
garanderen, zijn een reeks punctuele maatregelen
wel
anticipatieve
momenteel
10%
theoretische
kapitaal
en
heffing
wordt
afkoopwaarde
en
op
het
genoemd)
berekend
van
het
spaartegoed
op
verzekerd
nodig.
op
Pensioenhervorming
een
pensioenspaarrekening (art. 185 2 W. diverse
Het
rapport
van
de
2020-2040
Commissie
vormt
de
inspiratiebron voor de nieuwe legislatuur.
rechten en taksen). De auteur bespreekt de nieuwe

regels.
In tien puntjes licht de minister de verschillende

bouwstenen voor zijn beleid tijdens de periode
L. DE GREEF, Pensioensparen: Een verhaal van

geven en nemen, Fisc.Act. 2015, nr. 1, 1-8.
2014-2019
4.14. Observations sous Cass. 3 mars 2014
maatregelen verdienen wat meer aandacht omdat
intussen
toe.
De
gekend.
meeste
De
maatregelen
laatstgenoemde
zijn
twee
ze uitgaan van nieuwe inzichten en een invloed

hebben op aanvullende pensioenplannen. De auteur
Cassatie van 3 maart 2014 (zie nr. 3.11, in deze
licht deze punten toe.
nieuwsbrief). In dit arrest bespreekt het Hof een

K. TERMOTE, Nieuwe pensioenaccenten: Wat met
het aanvullend pensioen?, Balans 2014, nr. 729, 3.
contractueel beding dat als gevolg heeft dat,

wegens
een
opzettelijke
verzekeringswaarborg
ontzegt
fout,
wordt
de
aan
een
4.17. Levensverzekering en echtgenoten met

gemeenschap: Rulingdienst zet door
begunstigde, andere dan de dader van deze fout.

CL. DEVOET, Observations sous Cass. 3 mars 2014,
T.Verz. 2014/4, nr. 389, 413-414.
Is een in gemeenschap van goederen getrouwde

echtgenoot successierechten verschuldigd op de
helft
4.15. Noot onder Antwerpen 19 mei 2014
van
de
afkoopwaarde
van
een
levensverzekering die hij zelf ten gunste van diens
echtgen(o)t(e) sloot, maar waarbij die laatste eerst
Beroep van Antwerpen van 19 mei 2014 (zie nr. 3.2.
overlijdt? Na jarenlange omzwervingen heeft de
Inbreng
groepsverzekering,
Administratie in een vrij onduidelijke circulaire van
2006 geoordeeld van wel. In een interne instructie
2, 8). In dit arrest buigt het Hof zich over de vraag
van 2011 riep zij zelfs haar gewestelijke directies op
of de uitkeringen van de groepsverzekering al dan
om een 'dissidente' ruling van 2009 te negeren. In
niet aanleiding geven tot inbreng en inkorting in het
zijn ruling nr. 2013.405 van 14 januari 2014
raam van de nalatenschap.
bevestigde de Rulingdienst echter zijn eerder in
en
inkorting
bij
2009 ingenomen, maar dus naderhand door de

E. VAN DEN HOUT, Noot onder Antwerpen 19 mei
2014, T.Verz. 2014/4, nr. 389, 417-418.
centrale
door.
P. VAN EESBEECK, Levensverzekering en echtgenoten
met gemeenschap: Rulingdienst zet door, Fiscoloog
2015, nr. 1414, 8.
Te midden van de grote sociale onrust die er

heerst
omtrent
de
afgewezen
nieuwe rulings stoomt de Rulingdienst op zijn elan
4.16. Nieuwe pensioenaccenten: Wat met het

aanvullend pensioen?
momenteel
belastingadministratie
standpunt (Fisc., nr. 1384, p. 8). In maar liefst drie
aangekondigde
pensioenmaatregelen van de regering Michel, heeft
4.18. Brugpensioen (SWT) anno 2015: wat is

er gewijzigd?
de kersverse minister van Pensioenen BACQUELAINE

onlangs zijn beleidsverklaring bekendgemaakt in de
Kamer.
Zoals aangekondigd in het regeerakkoord gelden

met
Daarin schetst de minister de intussen gekende

uitdagingen
waar
gemiddelde
leeftijd
ons
land
waarop
voor
de
staat:
Belg
uit
ingang
van
januari
2015
strengere
leeftijdsvoorwaarden in de verschillende stelsels van
de
'werkloosheid met bedrijfstoeslag'. Daarnaast zijn
de
- 20/33 -
de
met
la transparence, linformation des consommateurs,
bedrijfstoeslag' moeten voldoen, uitgebreid. De
verplichtingen
waaraan
'werklozen
la tarification, la segmentation, les assurances vie
reglementering is in die zin aangepast door een KB
dites de la branche 23 ou encore les participations
van 30 december 2014. De auteur beschrijft de
bnficiaires. Cette nouvelle loi entre, pour la
wijzigingen.
plupart de ses dispositions, en vigueur le 1er

novembre 2014.
K. VAN TILBORG, Brugpensioen (SWT) anno 2015:

wat is er gewijzigd?, Balans 2015, nr. 734, 1.
La prsente contribution propose une analyse

critique de cette initiative lgislative et dresse un
4.19. Belastingheffing op pensioensparen

daalt van 10% naar 8%
tableau dtaill des principales modifications qui en

dcoulent
Tot en met 2014 werd op de 60ste verjaardag van
en
dassurance
matire
ainsi
que
de
droit
dans
le
du
contrat
domaine
des
de pensioenspaarder een zogenaamde 'anticipatieve
participations
heffing' van 10
pensioenreserves
galement le contenu de larrt royal adopt le 10
onttrokken. Dit tarief vermindert vanaf 2015 naar
avril 2014 pour mettre en uvre les dispositions de
8 %. Parallel wordt de begroting de volgende vijf
la loi dans le domaine des assurances du solde
jaar extra gespekt: verzekeraars en banken zullen
restant d.
% aan de
bnficiaires.
Ltude
prsente
vanaf 2015 tot 2019 ieder jaar een stuk van de

M. FONTAINE en J.-M. BINON, La loi du 4 avril relative
aux assurances Prsentation gnrale
Dispositions relatives au droit du contrat
dassurance, TBH 2014, nr. 10, 949-970.
latere anticipatieve heffing al vervroegd moeten

innen. Het tarief van die vervroegde inning bedraagt
1 % en wordt berekend op de pensioenspaarpot per
31 december 2014. De aldus betaalde vervroegde
4.21. Aangifte intern pensioen in

pensioendatabank: tijd tot 30/6/2015
inningen worden dan later verrekend, in principe

dus met de normale 8%-anticipatieve heffing. Deze
nieuwe regeling is verwerkt in de artikelen 103 tot
Werkgevers
113 van de Programmawet van 19 december 2014
en
vennootschappen
moeten
ten
aanzien van de individuele pensioentoezeggingen
(BS 29 december 2014, tweede editie). De auteurs
die zij nog niet hebben uitbesteed aan een externe
bespreken de nieuwe regeling.
pensioeninstelling, er zelf voor zorgen dat de

toezeggingen worden aangegeven bij de Databank
P. VAN EESBEECK en L. VEREYCKEN, Belastingheffing op

pensioensparen daalt van 10% naar 8%, Fiscoloog
2015, nr. 1416, 1.
Aanvullende
Pensioenen.
Deze
aangifte
moest
aanvankelijk uiterlijk eind dit jaar gebeuren. Deze

termijn
4.20. La loi du 4 avril relative aux assurances

Prsentation gnrale
wordt
nu
uitzonderlijk
en
eenmalig
verlengd tot 30/6/2015.
Dans lavalanche legislative qui a prcd la
Sigedis de beheerder van de databank laat
dissolution du Parlement en avril dernier, figure une
voorts weten binnenkort een geactualiseerde versie
volumineuse loi du 4 avril 2014 relative aux
van de aangifte-instructies te zullen publiceren,
assurances. Prsente comme une opration de
waarin een aantal FAQs verwerkt zullen zijn.
codification visant rassembler en un seul texte les

X., Aangifte intern pensioen in pensioendatabank:
tijd tot 30/6/2015, Fiscoloog 2014, nr. 1411, 19.
normes de protection du consommateur dont le

respect relve de la comptence de lAutorit des
marches et des services financiers, regroupe, pour
5. BUITENLANDSE RECHTSLEER
lessentiel, les dispositions relatives au contrat

dassurance
terrestre,
celles
relatives
5.1. Nederland
lintermdiation en assurance ainsi quune partie des

dispositions relatives au contrle des activits des
F.M.H. HOENS en F.W.J.M. SCHOLS,

Huwelijksvoorwaardenonderzoek,
deel
Pensioen, WPNR 2015, nr. 7049, 137.
entreprises dassurance. Elle comporte en outre une

srie de chapitres nouveaux sur des thmes tels que
CNRIII:
R. MARI, La rforme du rgime complmentaire de

retraite des avocats, La Semaine Juridique Social
2014, nr. 5, 1478.
5.2. Duitsland
THURNES
und
C.
RASCH,
Betriebliche
G.
Altersversorgung
im
Jahresabschluss
nach
nationalen
und
internationalen
Bilanzierungsgrundstzen, Der Betrieb 2014, nr.
51-52, 2905-2909.
X., Les nouvelles modalits du cumul emploiretraite, La Semaine Juridique Social 2015, nr. 3,
28.
X., Nachforderung von Altersvorsorgeunterhalt

durch neuen Leistungsantrag, NJW 2015, nr. 5,
334.
F. KESSLER, La transformation du rgime de retraite

complmentaire obligatoire des avocats, Droit
Social 2015, nr. 1, 76.
X., Teilung einer Riesterrente bei Altersrente des

Berechtigten, NJW 2014, nr. 52, 3796.
X., Retraite complmentaire AGIRC-ARRCO: valeurs

des points, salaires de rfrence et GMP maintenus
au 1er avril 2015, La Semaine Juridique Social 2015,
nr. 12, 133.
G. HAINZ und A. VEIT, Auswirkungen von

Arbeidsnehmerwahlrechten auf die steuerbilanzielle
Bewertung von Pensionsverpflichtungen, BB 2015,
nr. 4, 171.
X., Retraite complmentaire AGIRC-ARRCO des

salaris handicaps: ouverture du droit sans
abattement ds l'ge lgal, La Semaine Juridique
Social 2015, nr. 12, 134.
D. KRUIP, BAG: Betriebliche Altersversorgung

Beriebsrentenanpassung unter Bercksichtigung,
BB 2015, nr. 8, 445.
L. FLAMENT, Professions librales: on nchappe pas

son rgime de retraite!, La Semaine Juridique
Social Entreprise et affaires 2015, nr. 10, 53.
X., BAG: Betriebliche Altersversorgung Bndelung

der unternehmerischen Prfungstermine, BB 2015,
nr. 5, 251.
6. NIEUWE LIFE AND BENEFITS
X.,
BAG:
Betriebliche
Altersversorgung
Bestimmung
der
angemessenen
Eigenkapitalverzinsung, BB 2015, nr. 9, 500.
In Life&Benefits 2014/10 lezen we:

-
A. FISCHER, BAG: Betriebsrentenanpassung

Rentnergesellschaft durch Betriebsbergang, BB
2015, nr. 4, 190.
Aanvullende
sociale
voordelen
Welke
rechtbank is voortaan bevoegd? (door B.

HEYLEN)
-
Schuldsaldoverzekeringen Vlottere toegang

voor personen met verhoogd gezondheidsrisico
X., BAG: Bezug einer Betriebsrente ab Vollendung

des 60 Lebensjahres, BB 2015, nr. 4, 179.
(door J.-C. DE POOTER)

-
X., BAG: Einstandspflicht des Pensions-SicherungsVereins Rechtsmissbrauch bei Versorgungszusage

wegen der Stellung als Gesellschafter, BB 2015, nr.
5, 253.
Pensioendatabank Pensioenbeloften zijn vr

1/1/2015 te registreren in DB2P-databank
(door W. BELLENS)
A. VEIT, BB-Rechtsprechungs-, Verwaltungs- und

Gesetzgebungsreport
zur
Bilanzierung
der
betrieblichen Altersversorgung 2014/2015, BB 2015,
nr. 11, 619.

-
pensioenen
Het
begrip
uittreding krijgt een ruimere invulling (door A.

VAN DAMME)
-
X.,
BAG:
Betriebliche
Altersversorgung
Anpassung
einer
Betriebsrente
bei
Eigenkapitalauszehrung, BB 2015, nr. 3, 116.
Aanvullende
Pensioensparen Anticipatieve heffing zakt

van 10% naar 8% (door L. VEREYCKEN)
Programmawet Bevriezing pensioensparen

op 940 euro zorgt voor poespas (door P. VAN
X., BAG: Betriebsrente Regulierte Pensionskasse

und Einstandspflicht, BB 2015, nr. 11, 628.
EESBEECK)
5.3. Frankrijk
X., Droit de lUnion et galit de traitement, La
Semaine Juridique Social 2015, nr. 5, 49.
- 22/33 -
Wettelijk pensioen Pensioen combineren met
De FSMA vaardigde volgende documenten uit:
inkomen of opzeggingsvergoeding (door I. DE
SOMVIELE)
-
en bij te voegen documenten boekjaar 2014:
Eenheidsstatuut
sector-
en
Wisselwerking
ondernemingsstelsels
tussen
(door
Circulaire FSMA_2015_02 van 20 januari 2015.
P.
ROELS)
-
Mededeling van de jaarrekening, statistieken
Jaarrekening
van
de
instellingen
bedrijfspensioenvoorziening:
Beleggingsverzekeringen
Internationale
voor
Circulaire
FSMA_2014_14 van 15 december 2014.
gegevensuitwisseling krijgt vastere vorm (door
P. VAN EESBEECK)
EIOPA-richtsnoer:
Gebruik
identificatiecode
voor juridische entiteiten: tenuitvoerlegging

door FSMA: FSMA_2015_01 van 16 januari

-
2015.
Vastgoedfiscaliteit Woonbonus: de gewesten
Financile
verslaggeving
over
Belgische
gaan hun eigen weg (door P. VAN EESBEECK)
pensioenplannen van het type vaste bijdrage:
Financile rapportering Waardering van
Studie 44.
vaste-bijdrageplannen in IAS19 (door I. DE

Bron: www.fsma.be
SOMVIELE)
-
Hervorming inning RSVZ-bijdragen VAPZ-
9. INTERNATIONAL UPDATE
bijdragen blijven berekenen op inkomen van 3

jaar eerder (door L. VEREYCKEN)
9.1. Italy
7. RVP-DIENSTNOTAS
New pension fund investment regulations entered

into force on November 28, 2014. The new rules,
De RVP vaardigde volgende dienstnotas uit:

-
Addendum
dienstnota
Beroepsactiviteit:
intended to reinforce prudent management of
2013/09:
investments, requires fund managers to have a
januari
more diversified portfolio and provide more efficient
grensbedragen
2015.
-
fund management. Two types of pension funds are
Dienstnota
2015/1:
de
affected: (1) second-pillar voluntary private pension
berekening van de pensioenen die ten
funds and (2) mandatory first-pillar social security
vroegste
pension funds for self-employed professionals.
op
Tabellen
januari
voor
2015
ingaan
(definitieve tabellen).
-
Dienstnota 2015/2: Aanpassing van de
Since 2012, the second-pillar funds are required to
bedragen die overeenkomstig art. 1409
formalize their individual investment policies in an
Gerechtelijk
official investment policy document and establish a
Wetboek
kunnen
worden
overgedragen of in beslag genomen.

-
Dienstnota
2015/3:
bijzondere
verwarmingstoelage
gerechtigden
-
op
Betalen
een
van
financial office to strengthen internal governance.

een
Although some quantitative restrictions remain
de
under the new rules, funds can now acquire
gewaarborgd
investments as long as they match their approved
aan
inkomen voor bejaarden in februari 2015.
policy statement. The pension regulator (COVIP)
Dienstnota
de
monitors fund activity to ensure it meets that
berekening van de pensioenen die ten
requirement. Allowable investments include mutual
vroegste op 1 januari 2016 ingaan.
funds, derivatives, commodities, and currency.
Dienstnota 2015/5: Verhoging van het
Short-selling remains prohibited, and pension funds
gewaarborgd
must allocate at least 70% of their portfolio to listed
zelfstandige
2015/4:
Tabellen
voor
minimumpensioen
voor
alleenstaande
en
financial instruments.
overleving op 1.04.2015.
Although the same investment limits and efficient
8. FSMA MEDEDELINGEN
management requirements apply to the first-pillar

funds, they are not yet required to create an
investment policy statement. In December 2014,
number of contributions for an earnings-related
public consultation on similar provisions for first-
pension and changes the benefit formula to
pillar funds ended and new regulations are pending.
encourage workers to remain in the labour force

longer. The normal retirement age remains the
The pension funds supplement Italy's public pension
same, age 60 for men and age 55 for women.
system, classified as a notional defined contribution
Without any changes, the International Monetary
program, for workers who began working on or
Fund (IMF) projected government spending on
after January 1, 1996. Transitional rules apply to all
pensions to increase from 9% of gross domestic
other workers. A means-tested social pension is
product (GDP) in 2010 to 11% of GDP by 2030 and
paid to those who do not qualify for the contributory
to 16% of GDP by 2050. The IMF also projected
pension.
Russia's old-age support ratio - the ratio of workers

to retirees - to decline from 5,6:1 in 2010 to 2,8:1
Bron: SSA, International Update, January 2015.
by 2050.
9.2. Germany
Under the old rules, an old-age pension was made
Effective January 1, contribution rates for the old-
up of three components: a flat-rate portion, a
age, survivors, and disability insurance (OASDI)
notional
public pension program were reduced and the
account, where a worker had a choice between a
contribution ceiling was raised. The decrease in
government-run pension fund and a privately
contribution rates in 2015, was made possible by a
managed fund.
account
and
mandatory
individual
record-high level of reserves because of a strong

The new system consists of a mandatory first-pillar,
economy and labour market.
earnings-related benefit and a second-pillar benefit

OASDI contributions reached their lowest level in 20
based on retirement savings. New entrants to the
years, 9,35% of earnings each, for the employer
labour force from 2015 forward are eligible for an
and the employee. At the same time, the maximum
earnings-related benefit based entirely on the new
earnings used to calculate contributions were raised.
rules. Transitional rules apply to workers in the
The labour ministry expects the rates to remain at
labour force before 2015. Those rules gradually
the new level until 2019, rising thereafter to a
increase
combined 20% for employers and employees by
contributions
2020, and to 22% by 2030.
pension.
Additionally, the scheduled 1-month increase in the
According to the new rules, the earnings-related
retirement age, to age 65 and 4 months, was
benefit is calculated using a point system based on
implemented for workers born in 1950. Since 2012,
the insured person's age at retirement; the number
the retirement age has been rising gradually by 1
of contributions made and credited throughout the
month each year until 2024, and then by 2 months
entire working life; and the level of wages on which
until 2029. Workers born after 1964 will receive a
contributions
full retirement benefit at age 67. The length-of-
government will assess the value of a pension point
service retirement age will rise by 2 months per
based on the contributions that were actually made
year beginning in 2016 until it eventually returns to
and the maximum contributions that could have
age 65 for those born in 1964 or later.
been made; the minimum benefit increase will be
the
minimum
required
were
number
for
made.
an
of
years
of
earnings-related
Every
year,
the
the rate of inflation. According to the government,

Bron: SSA, International Update, January 2015.
federal government subsidies to the public pension

system are projected to decrease gradually.
9.3. Russia
Participation in the second pillar is voluntary; only
Effective January 1, a new public pension law was
workers born since 1967 are eligible. Those workers
implemented that gradually increases the required
who opt for the second pillar have 6% of their

- 24/33 -
earnings directed to an individual pension savings
receive less than 30 a month. The low balances
account and 10% of their earnings directed to the
are the result of declining employer contribution
first pillar. The pension savings benefit is not
rates over time, from 9% initially in 2005 to 4% of
indexed; it is based on the account balance at
payroll since 2012 (workers do not contribute), and
retirement and the expected number of months the
low rates of return (2% a year on average since
benefit
2009). Current assets under management are 6.5
will
be
paid,
currently
228
months.
Beginning in 2016, that number of months will be
billion.
adjusted periodically to the average life expectancy

of the retirees with pension savings accounts.
Both pillars permit retirement at age 62 with 15
Workers who remain in the labour force past the
years of contributions. Beginning in 2017, the
retirement age will receive a higher benefit from the
retirement age will be raised gradually according to
pension savings account when they retire.
changes in life expectancy.
In addition, on December 1, 2014, President Putin
Bron: SSA, International Update, March 2015.
signed a bill into law to continue diverting the
9.5. Australia
second-pillar contributions to the first pillar in 2015

to help reduce the public pension deficit. Recently,
the
Labour
Minister
indicated
that
Russia
On
is
March
5,
the
Treasury
released
Intergenerational Report 2015: Australia in 2055
considering continuing this practice in 2016.
(IGR), which assesses the expected impact of

population aging on fiscal and other federal
Bron: SSA, International Update, February 2015.
government policies during the next four decades.

The IGR is the fourth report in a series, one
9.4. Slovak Republic
released every 5 years. The table contains some of

Between March 15 and June 15, some 1.5 million
the demographic projections for the 20142015 and
workers may opt to withdraw their funds from
20542055 periods. By 2055, the report expects the
second-pillar privately managed individual accounts
number of people aged 100 or older to be eight
and reallocate them to the first pillar pay-as-you-go
times greater than it is today; the number of people
(PAYG) public pension program. The change will
aged 85 or older could increase nearly five times
help the government lower the PAYG budget
since 1975. Also, the increase in life expectancy at
shortfall caused in part by population aging.
birth is projected to rise by 3.6 years (men) and 3

years (women).
This is the fourth time that the government has

allowed workers to opt out of the second pillar since
Australia has a two-pillar retirement income system:
its introduction in January 2005. When launched in
the Age Pension and the superannuation guarantee.
2005, the second pillar was mandatory for new
The Age Pension is a means- and asset-tested,
entrants to the labor force, became voluntary when
noncontributory
the current government was in power from 2006 to
revenue.
The
2010, was mandatory again when the current
program
requires
opposition
superannuation guarantee - a contribution of 9.25%
parties
assumed
power,
and
then
reverted to a voluntary program after the current
of
government returned to power in 2012.
superannuation
employee
benefit
mandatory
funded
from
general
occupational
pension
employers
earnings
fund
or
to
month
provide
-
retirement
to
a
a
savings
account on behalf of the employee. Employee

The government asserts that workers' benefits will
contributions are voluntary.
be higher under the PAYG program than under the

mixed (public/private) program. This year, the first
According to the IGR, pensions currently represent
cohort of retirees will begin receiving payouts from
about 2.9% of GDP and, with no changes, could rise
the second pillar. Based on relatively low account
to 3.6% of GDP over the next 40 years. However,
balances of around 5,000 per person, the Finance
the IGR states that if the current government's
Ministry estimates that 60% of beneficiaries will
proposed changes presented in Budget 2014 are

- 25/33 -
implemented, that share could decrease to 2.7
belastingkrediet,
percent. The government's proposed measures
belastingvermindering.
en/of
op
een
federale
include:
-
Increasing the retirement age to 70. The
De
retirement age is already scheduled to rise
belastingverminderingen zijn onderworpen aan de
to 67 by 2023. Beginning in 2025, the age
voorwaarde dat de belastingplichtige bepaalde
would rise by 6 months every 2 years and
attesten
reach age 70 in 2035. Persons born before
aangepast worden aan bovenvermelde wijzigingen.
July 1, 1958, would be exempt from the
Om organisatorische redenen is beslist om die
increase to age 70.
aanpassingen pas vanaf aanslagjaar 2016 aan te
Changing
the
method
of
indexation.
toekenning
overlegt.
van
Deze
bovenvermelde
attesten
moeten
nog
brengen. Voor aanslagjaar 2015 moeten de huidige
Beginning in 2017, pension benefits would
attesten nog gebruikt worden.
be adjusted to changes in the consumer

price index only. Currently, they are
adjusted according to the greater of the
increase in the consumer price index or the
pensioner and beneficiary living cost index.
-
Adjusting the means and asset tests used

to determine eligibility for the Age Pension.
The report asserts that this measure would
reduce the proportion of Age Pension
beneficiaries who receive a full benefit; but,
the proportion of retirees who receive any
pension would remain essentially the same,
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft zijn
assets are expected to represent a larger
instemming betuigd met Overeenkomst nr. 128
portion of an individual's retirement income.
betreffende
voor
hypothecaire
leningen
en
en
niet-
individuele
10.3. Aanzet tweede pensioenpijler

onthaalouders
levensverzekeringscontracten (al dan niet dienend

tot wedersamenstelling van een lening) grondig
Bij MB van 23 december 2014 wordt er een dotatie
hervormd (zie 11.19. Kapitalen en afkoopwaarden
toegekend aan het Fonds voor Bestaanszekerheid,
van individuele levensverzekeringscontracten anders
die
belast, Nieuwsbrief Leergang Pensioenrecht 2013nr.
6,
29).
kapitaalaflossingen
De
interesten
enerzijds,
levensverzekeringspremies
voortaan
recht
en/of
geven
belastingvermindering,
en
anderzijds
op
op
invaliditeit,
Ordonnantie van 5 februari 2015 houdende

instemming met: de Overeenkomst nr. 128
betreffende
uitkeringen
inzake
invaliditeit,
ouderdom en nagelaten betrekkingen, aangenomen
te Genve op 29 juni 1967 door de Algemene
Arbeidsconferentie tijdens haar 51ste zitting (1), BS
19 februari 2015.
Vanaf aanslagjaar 2015 werd het stelsel van de

voordelen
inzake
Internationale Arbeidsorganisatie.
10.1. Bericht aan de verzekeraars die

individuele levensverzekeringen afsluiten
hypothecaire
uitkeringen
ouderdom en nagelaten betrekkingen van de
10. GELEZEN IN HET STAATSBLAD
2014,
10.2. Overeenkomst nr. 128 IAO
in part because over time, superannuation
Bron: SSA, International Update, March 2015.
fiscale
Bericht aan de instellingen die leningen (zowel

hypothecaire als niet-hypothecaire) toestaan en aan
de verzekeraars die individuele levensverzekeringen
afsluiten (al dan niet dienend tot waarborg of
wedersamenstelling van een lening), waarvan de
interesten en/of de kapitaalaflossingen enerzijds, en
de premies anderzijds, recht kunnen geven op een
gewestelijke belastingvermindering en/of op een
federale belastingvermindering krachtens het WIB
92 zoals het van toepassing is vanaf aanslagjaar
2015, BS 18 maart 2015.
verzekering
de
de
een
gewestelijke
gewestelijk
aangewend
als
aanzet
voor
tot
een
latere
collectieve
tweede
pensioenpijler voor de onthaalouders aangesloten

bij private diensten voor onthaalouders.
kunnen
een
wordt
MB van 23 december 2014 tot toekenning van een

dotatie voor 2014 in het kader van het VIA-akkoord
aan het Fonds voor Bestaanszekerheid voor
collectieve verzekering als aanzet tot latere tweede

pensioenpijler, BS 26 januari 2015.
pensioenaanvulling. Dit wil zeggen dat ze voor de in

het buitenland gepresteerde periodes een Belgisch
pensioen krijgen, zonder dat ze voor deze periodes
10.4. Programmawet: uitdoving

pensioenbonus
De
bestaande
regels
met
in Belgi bijdragen hebben betaald.

de
De schommelingen in deze pensioenaanvulling
pensioenbonus blijven bestaan. Met ingang van 1
betrekking
tot
waren al beperkt door de wet van 15 mei 2014 (zie
januari 2015 dooft de regeling echter uit. De
nr.
pensioenbonus zal enkel toegepast worden op
pensioenaanvulling grens- en seizoenswerknemers,
pensioenen die ten vroegste ingaan op 1 januari
2015 als de werknemer voor 1 december 2015
6, 30).
11.20.
Beperkte
schommelingen
in
ofwel voldoet aan de voorwaarden om vervroegd op

pensioen te gaan, ofwel de leeftijd van 65 jaar
De programmawet van 19 december 2014 beperkt
bereikt en een loopbaan van minstens 40 jaar kan
deze regeling verder en laat ze uiteindelijk uitdoven.
bewijzen. Voor zelfstandigen geldt een gelijkaardige
Er is wel een overgangsregeling voorzien.
regeling.
Deze bepalingen treden in werking op 1 januari
2015.
Deze artikelen treden in werking op 1 januari 2015.

Art. 203-206 Programmawet van 19 december 2014,
BS 29 december 2014.
10.8. Cumul onderbrekingsuitkeringen en

overlevingspensioen
10.5. Programmawet: Gelijkschakeling

minimumpensioen werknemers en
zelfstandigen
In de openbare sector kunnen een pensioen en een

onderbrekingsuitkering bij loopbaanonderbreking in
Na de eerdere gelijkschakeling van het gewaarborgd

rustpensioen
als
gezinshoofd,
schakelt
principe niet gecumuleerd worden. Het KB van 19
de
december 2014 versoepelt de cumulatieregels.
programmawet vanaf 1 januari 2016 ook het

minimumpensioen
als
alleenstaande
en
het
Zo
minimumpensioen voor het overlevingspensioen van

zelfstandigen
gelijk
met
het
bedrag
voor
wordt
daarnaast
voorzien
in
Koninklijk van 19 december 2014 besluit houdende

regeling van de cumul van onderbrekingsuitkeringen,
in het kader van loopbaanonderbreking, met een
overlevingspensioen, BS 12 januari 2015
een

10.7. Programmawet: Pensioen grens- en
seizoenswerknemers
voorwaarden
hebben
recht
aantal maanden waarin bepaalde vergoedingen of
Dit KB treedt in werking op 1 februari 2015.
vervroegde inning van deze taks.
seizoenwerknemers
periode van 12 maanden wordt verminderd met het
een overlevingspensioen.
termijnsparen van 10% naar 8% vanaf 1 januari
bepaalde
onderbrekingsuitkering
vervangingsinkomsten al werden gecumuleerd met
De programmawet verlaagt de taks op lange
en
een
al dan niet opeenvolgende kalendermaanden. Deze
10.6. Programmawet: Taks op lange

termijnsparen
Grens-
voortaan
gedurende een eenmalige periode van maximaal 12

Er
kan
gecumuleerd worden met een overlevingspensioen,
werknemers.
2015.

op
10.9. Cumul onderbrekingsuitkeringen en

overgangsuitkering
Onderbrekingsuitkeringen kunnen in principe niet
gecumuleerd worden met een pensioen. Cumulatie
onder
met een overlevingspensioen is sinds 1 juli 2014
een
- 27/33 -
voor de jaren 2015, 2016 en 2017, BS 13 januari

2015.
onder voorwaarden wel mogelijk. Het KB van 24

januari
2015
maakt
cumulatie
met
een
overgangsuitkering voortaan ook mogelijk.
10.12. RIZIV-pensioen dokters
Dit KB heeft uitwerking met ingang van 1 januari
Op 10 maart 2015 is er een KB uitgevaardigd dat de
2015.
jaarlijkse bijdrage, bedoeld in artikel 2, 1, a), van

het KB van 6 maart 2007 tot instelling van een
KB van 24 januari 2015 houdende regeling van de

cumul van onderbrekingsuitkeringen in de private
sector met een overgangsuitkering, BS 6 februari
2015.
regeling van sociale voordelen voor sommige

geneesheren,
voor
het
jaar
2014
vastlegt.
Daarnaast verhoogt het KB ook de basisbedragen

van het rusten overlevingspensioen.
10.10. Toepassingsregels bedrijfsvoorheffing

pensioensparen
langetermijnsparen.
Koninklijk besluit van 10 maart 2015 tot vaststelling

van de door de Dienst voor geneeskundige
verzorging van het Rijksinstituut voor ziekte- en
invaliditeitsverzekering voor sommige geneesheren
te storten jaarlijkse bijdrage voor het jaar 2014 en
tot aanpassing van de basisbedragen van de rusten overlevingspensioenen, bedoeld in het koninklijk
besluit van 6 maart 2007 tot instelling van een
regeling van sociale voordelen voor sommige
geneesheren, BS 18 maart 2015
Dit KB is van toepassing op de vanaf 1 januari 2015
10.13. Dienst voor bijzondere

socialezekerheidsstelsels
Inzake pensioensparen is het tarief van 10% in de

personenbelasting en belasting van niet-inwoners
verlaagd tot 8%, vanaf aanslagjaar 2016. Een KB
van 20 januari 2015 voert deze tariefverlaging door
in de bedrijfsvoorheffing. Er wordt evenwel voorzien
in
een
betaalde
vervroegde
of
inning
toegekende
van
de
taks
inkomsten
op
uit
Bij Wet van 12 mei 2014, werd de Dienst voor de
pensioensparen.
bijzondere socialezekerheidsstelsels opgericht (zie

KB van 20 januari 2015 tot wijziging van het
KB/WIB 92, op het stuk van de bedrijfsvoorheffing
op uitkeringen in het kader van het pensioensparen
(1), BS 27 januari 2015.
11.16.
10.11. RSZPPO - DIBISS
De uitvoeringsbesluiten van 8 januari 2015 zorgen
Bij
KB
van
19
december
2014
worden
worden
betaald.
dienst
socialezekerheidsstelsels
voor
de
(DIBISS),
bijzondere
Nieuwsbrief
Leergang Pensioenrecht 2013-2014, nr. 6, 28).
ervoor dat de dienst vorm krijgt en van start kan
de
gaan. Zo worden, bijvoorbeeld, de leden van de
bijdragevoeten bepaald die voor 2015 en 2016

moeten
Oprichting
beheerscomits aangeduid.
De
basispensioenbijdragevoet voor 2015 en 2016,
Deze uitvoeringsbesluiten hebben uitwerking met
wordt daarnaast verminderd door aanwending van
ingang van 1 januari 2015.
reserves.
Bij MB van 24 maart 2015 keurt de voogdijminister
Dit KB treedt in werking op 1 januari 2015.
het huishoudelijk reglement van het Beheerscomit

van de Gemeenschappelijke sociale dienst goed.
KB van 19 december 2014 tot uitvoering van de

artikelen 16, eerste lid en 22, 3, van de wet van
24 oktober 2011 tot vrijwaring van een duurzame
financiering
van
de
pensioenen
van
de
vastbenoemde personeelsleden van de provinciale
en plaatselijke overheidsdiensten en van de lokale
politiezones, tot wijziging van de wet van 6 mei
2002 tot oprichting van het fonds voor de
pensioenen van de gentegreerde politie en
houdende bijzondere bepalingen inzake sociale
zekerheid en houdende diverse wijzigingsbepalingen
KB van 8 januari 2015 tot uitvoering van artikel 57

van de wet van 12 mei 2014 tot oprichting van de
dienst voor de bijzondere socialezekerheidsstelsels,
BS 27 januari 2015.
MB van 8 januari 2015 tot uitvoering van artikel 57,
4 van de wet van 12 mei 2014 tot oprichting van
de
dienst
voor
de
bijzondere
socialezekerheidsstelsels, BS 27 januari 2015.
- 28/33 -
betreffende het rusten overlevingspensioen der

zelfstandigen, BS 20 februari 2015.
MB van 24 maart 2015 tot goedkeuring van het

huishoudelijk reglement van het Beheerscomit van
de Gemeenschappelijke sociale dienst, ingesteld bij
artikel 4, 5) van de wet van 12 mei 2014 tot
oprichting van de Dienst voor de bijzondere
socialezekerheidsstelsels, BS 1 april 2015.
10.16. Indexering jaarbedragen cumulatie

pensioenen overheidssector met
beroepsactiviteit
De programmawet van 28 juni 2013 bepaalt in
10.14. Verstrenging regels stelsel

werkloosheid met bedrijfstoeslag
hoofdstuk 1 van titel 8 "Pensioenen" de regeling van

de
cumulatie
van
pensioenen
van
de
Het regeerakkoord stelde, onder andere, tot doel
overheidssector met inkomsten voortvloeiend uit de
dat bijkomende maatregelen moeten genomen
uitoefening
worden
Overeenkomstig
om
het
vroegtijdig
verlaten
van
de
van
een
artikel
89,
beroepsactiviteit.
lid
van
deze
arbeidsmarkt af te bouwen. Het KB van 30
programmawet zullen de in de artikelen 78, 80, 82,
december 2014 komt hieraan tegemoet door de
85 en 86 bedoelde jaarbedragen vanaf 2014 op 1
regels voor het stelsel van werkloosheid met
januari van elk jaar aangepast worden in functie
bedrijfstoeslag te verstrengen.
van het indexcijfer van de conventionele lonen voor

bedienden van het derde trimester. De nieuwe
Zo wordt, onder andere, de minimumleeftijd in het
bedragen werden bekendgemaakt in het Belgisch
algemene en de bijzondere stelsels opgetrokken,
Staatsblad.
verdwijnen bepaalde bijzondere stelsels en wordt de
Bericht betreffende de indexering van de

jaarbedragen bedoeld in de artikelen 78, 80, 82, 85
en 86 van de programmawet van 28 juni 2013, BS 5
maart 2015.
procedure voor erkenning als onderneming in

moeilijkheden of in herstructurering gewijzigd.
Daarnaast worden er in het KB verscheidene
10.17. Grenzen toegelaten arbeid voor

gepensioneerden
overgangsmaatregelen opgenomen.
KB van 30 december 2014 tot wijziging van het
koninklijk besluit 3 mei 2007 tot regeling van het
stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag, BS 31
december 2014.
Gepensioneerden die de leeftijd van 65 jaar bereikt

hebben,
mogen voortaan ook onbeperkt bijverdienen. Deze

versoepeling geldt zowel voor werknemers als voor
zelfstandigen.
met fictieve inkomsten. Het KB van 5 februari 2015

voert hier een aantal wijzigingen door.
De andere categorien van gepensioneerden zijn

nog steeds onderworpen aan de grenzen toegelaten
Zo wordt, onder andere, bij de voortgezette
arbeid. Deze worden elk jaar gendexeerd. De MBs
verzekering voortaan rekening gehouden met de
vermelden de bedragen die gelden vanaf 1 januari
kwartalen die gedekt zijn door de voortgezette
2015, voor enerzijds de werknemers en anderzijds
verzekering en die gelegen zijn in het jaar waarin
de zelfstandigen.
het pensioen ingaat.

van
De
zijn, maar die een loopbaan van 45 jaar bewijzen,
houdt men voor de gelijkgestelde periodes rekening
zijn
bijverdienen.
uitgebreid. Gepensioneerden die nog geen 65 jaar
Bij de berekening van het zelfstandigenpensioen,
bepalingen
onbeperkt
mogelijkheid om onbeperkt bij te verdienen, wordt
10.15. Zelfstandigenpensioen
Deze
mogen
toepassing
op
De sanctie bij overschrijding van de grenzen
de
toegelaten arbeid, wordt eveneens aangepast. Deze
pensioenen die daadwerkelijk en voor de eerste
is voortaan volledig proportioneel. Het pensioen
maal ten vroegste ingaan op 1 januari 2015.
wordt
evenredig
met
overschrijding verminderd.
KB van 5 februari 2015 tot wijziging van het KB van

22 december 1967 houdende algemeen reglement
het
percentage
van
KB van 18 januari 2015 tot wijziging van artikel 107

van het koninklijk besluit van 22 december 1967
houdende algemeen reglement betreffende het
rusten overlevingspensioen der zelfstandigen, BS
23 januari 2015.
maal ten vroegste ingaan op 1 januari 2015. Het KB

treedt in werking op 1 januari 2015.
KB van 9 december 2014 tot wijziging van het KB
van 28 september 2006 tot uitvoering van de
artikelen 33, 33bis, 34 en 34bis van de herstelwet
van 10 februari 1981 inzake pensioenen van de
sociale sector, BS 19 december 2014.
KB van 20 januari 2015 tot wijziging van artikel 64

van het koninklijk besluit van 21 december 1967 tot
vaststelling
van
het
algemeen
reglement
betreffende het rusten overlevingspensioen voor
werknemers, BS 23 januari 2015.
10.19. Minimumpensioen zelfstandigen
MB van 11 december 2014 tot aanpassing van de

jaarbedragen bedoeld in artikel 64, 2 en 3 van
het KB van 21 december 1967 tot vaststelling van
het algemeen reglement betreffende het rusten
overlevingspensioen voor werknemers, BS 19
december 2014.
Bij
MB van 20 februari 2015 tot aanpassing van de

jaarbedragen bedoeld in artikel 107, 2 en 3 van
het koninklijk besluit van 22 december 1967
houdende algemeen reglement betreffende het
rusten overlevingspensioen der zelfstandigen, BS
25 februari 2015.
KB van 27 maart 2015 tot wijziging van de artikelen

131bis, 1septies en 131ter, 1, van de wet van 15
mei 1984 houdende maatregelen tot harmonisering
in de pensioenregelingen, BS 2 april 2015.
10.18. Gewaarborgd minimumpensioen

werknemers
KB van 14 november 2014 waarbij algemeen

verbindend
wordt
verklaard
de
collectieve
arbeidsovereenkomst van 14 januari 2014, gesloten
in het Paritair Comit voor de uitzendarbeid en
de erkende ondernemingen die buurtwerken
of
-diensten
leveren,
betreffende
de
pensioenpremie voor de uitzendkrachten in de
sector van de voedingsnijverheid, BS 2 januari
2015.
Om
recht
te
hebben
op
een
208
27
maart
en
wordt
het
overlevingspensioen
2015
voor
2015. Door deze optrekking, verkleint het verschil

met de werknemerspensioenen opnieuw.
10.20. Sectorpensioenen
gewaarborgd
een volledige loopbaan kunnen bewijzen, waar elk

minimum
van
zelfstandigen opgetrokken, met ingang van 1 april
minimumpensioen, moet de betrokkene 2/3e van

kalenderjaar
KB
minimumpensioen
voltijdse
dagequivalenten omvat. Het KB van 9 december

2014 bevestigd dat dit aantal kalenderjaren wordt

verbindend
wordt
verklaard
de
collectieve
of
-diensten
leveren,
betreffende
de
sector
van
de
bedienden
van
de
voedingsnijverheid, BS 2 januari 2015.
vastgesteld vr de toepassing van de eenheid van

loopbaan.
Het gewaarborgd minimumpensioen, vastgesteld
krachtens het strikt criterium, wordt voortaan
toegekend aan de hand van de loopbaanbreuk. De
teller is echter beperkt tot het aantal kalenderjaren
die elk ten minste 52 voltijdse dagequivalenten
KB van 9 oktober 2014 waarbij algemeen

verbindend
wordt
verklaard
de
collectieve
in het Paritair Comit voor het tuinbouwbedrijf,
tot wijziging van de collectieve arbeidsovereenkomst
van 5 februari 2008 betreffende de invoering van
een sociaal sectoraal pensioenplan voor de
arbeiders
tewerkgesteld
in
het
tuinbouwbedrijf, BS 7 januari 2015, ed. 2.
bevatten. Bij de gemengde loopbaan werknemerzelfstandige wordt dezelfde werkwijze gehanteerd.

Het basisbedrag wordt vermenigvuldigd met de
breuk van het toegekende pensioen als werknemer,
maar de teller van de breuk is beperkt tot de
kalenderjaren van de loopbaan als werknemer die
ten minste 52 voltijdse dagequivalenten omvatten.

verbindend
wordt
verklaard
de
collectieve
arbeidsovereenkomst van 19 december 2013,
gesloten in het Paritair Subcomit voor het bedrijf
van de groeven van niet uit te houwen
De bepalingen van dit besluit zijn van toepassing op

de pensioenen die daadwerkelijk en voor de eerste
kalksteen en van de kalkovens, van de

bitterspaatgroeven en -ovens op het gehele
grondgebied van het Rijk, betreffende het
protocolakkoord voor de jaren 2013-2014 (1), BS 13
januari 2015
KB van 13 december 2014 waarbij algemeen
verbindend
wordt
verklaard
de
collectieve
in het Paritair Comit voor het hotelbedrijf, tot
wijziging van de collectieve arbeidsovereenkomst
van 28 juni 2012 houdende de invoering van het
sociaal sectoraal pensioenstelsel, BS 29 januari 2015.
KB van 8 januari 2015 waarbij algemeen verbindend
wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst
van 11 maart 2014, gesloten in het Paritair Comit
voor de diamantnijverheid en -handel,
betreffende de wijziging van de collectieve
arbeidsovereenkomst van 16 april 2013 betreffende
het sectoraal pensioenstelsel, BS 6 februari 2015.
van 24 februari 2014, gesloten in het Paritair Comit
voor de uitzendarbeid en de erkende
ondernemingen die buurtwerken of -diensten
leveren, betreffende de pensioenpremie voor de
uitzendkrachten
in
de
sector
van
de
voedingsnijverheid, BS 12 februari 2015.
het Paritair Comit voor de metaal-, machine- en

elektrische bouw, tot wijziging en cordinatie van
de statuten van het "Fonds voor bestaanszekerheid
van de metaalverwerkende nijverheid"; b) de
collectieve arbeidsovereenkomst van 7 juli 2014,
gesloten in het Paritair Comit voor de metaal-,
machine- en elektrische bouw, tot wijziging van
de collectieve arbeidsovereenkomst van 14 april
2014 tot wijziging en cordinatie van de statuten
van het "Fonds voor bestaanszekerheid van de
metaalverwerkende nijverheid", BS 26 februari 2015.
KB van 22 februari 2015 waarbij algemeen
verbindend
wordt
verklaard
de
collectieve
arbeidsovereenkomst van 11 maart 2014, gesloten
of
-diensten
leveren,
betreffende
de
sector voor de rook-, pruim- en snuiftabak, BS 5
maart 2015.
verbindend
wordt
verklaard
de
collectieve
arbeidsovereenkomst van 11 maart 2014, gesloten
of
-diensten
leveren,
betreffende
de
sector voor de sigaren en cigarillo's, BS 5 maart
2015.

van 6 maart 2014, gesloten in het Paritair
Subcomit voor de diensten voor gezins- en
bejaardenhulp van de Vlaamse Gemeenschap,
tot vaststelling van het percentage van de bijdragen
voor het jaar 2014 voor het fonds voor
bestaanszekerheid genaamd "Sociaal Fonds 318.02
tot financiering tweede pensioenpijler" en tot
bepaling van de datum van aanvraag tot vrijstelling
van de bijdragen voor het jaar 2014, BS 12 februari
2015.
KB van 10 maart 2015 waarbij algemeen verbindend

van 13 mei 2014, gesloten in het Paritair Comit
voor de uitzendarbeid en de erkende
ondernemingen die buurtwerken of -diensten
leveren, betreffende de pensioenpremie voor de
uitzendkrachten
in
de
sector
van
de
voedingsnijverheid, BS 23 maart 2015.
voor
het
gasen
elektriciteitsbedrijf,
betreffende de aanvullende pensioenen voor de
personeelsleden
op
wie
de
collectieve
arbeidsovereenkomst van 2 december 2004 van
toepassing is, met betrekking tot de waarborg van
rechten van de werknemers van de bedrijfstak
elektriciteit en gas in dienst op 31 december 2001,
BS 23 maart 2015.

van 29 april 2014, gesloten in het Paritair Comit
voor het garagebedrijf, betreffende de bijdrage
aan het sociaal fonds, BS 13 februari 2015.
van 21 maart 2014, gesloten in het Paritair Comit
voor de non-ferro metalen, tot wijziging van de
collectieve arbeidsovereenkomst van 19 juni 2001
betreffende het extra-legaal pensioen, BS 13
februari 2015.

van 16 juni 2014, gesloten in het Paritair Comit
voor de gezondheidsinrichtingen en -diensten,
van 11 december 2008 tot oprichting van een fonds
voor bestaanszekerheid genaamd: "Sectoraal

verbindend worden verklaard: a) de collectieve
arbeidsovereenkomst van 14 april 2014, gesloten in
- 31/33 -
Spaarfonds van de federale sectoren" en vaststelling

van zijn statuten, BS 23 maart 2015.
van 30 juni 2009 betreffende de invoering van een

sectoraal pensioenstelsel 2de pijler, BS 24 maart
2015.

van 2 juni 2014, gesloten in het Paritair Subcomit
voor
de
opvoedingsen
huisvestingsinrichtingen en -diensten van de
Vlaamse Gemeenschap, betreffende de sectorale
pensioentoezegging voor het jaar 2013, BS 23
maart 2015.

van 10 maart 2014, gesloten in het Paritair
Subcomit voor de beschutte werkplaatsen
gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap
of door de Vlaamse Gemeenschapscommissie
en de sociale werkplaatsen erkend en/of
gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap,
tot vaststelling van het percentage van de bijdragen
voor het jaar 2014 voor het fonds voor
bestaanszekerheid genaamd "Sociaal Fonds 327.01
tot financiering tweede pensioenpijler" en tot
bepaling van de datum van aanvraag tot vrijstelling
van de bijdragen voor het jaar 2014, BS 25 maart
2015.

voor de schoonmaak, tot wijziging van de
collectieve arbeidsovereenkomst van 26 september
2008 betreffende de oprichting van het sectoraal
pensioenfonds voor de 2de pensioenpijler voor de
arbeiders van de schoonmaaksector en het
desbetreffende pensioenreglement, BS 23 maart
2015.

van 2 juni 2014, gesloten in het Paritair Comit voor
de Vlaamse welzijns- en gezondheidssector,
betreffende de sectorale pensioentoezegging voor
het jaar 2013, BS 26 maart 2015.

van 25 februari 2014, gesloten in het Paritair Comit
voor de bewakings- en/of toezichtsdiensten,
Nummer 3 afgesloten op 3 april 2015

www.law.kuleuven.be/leergangpensioenrecht
Deze niet periodieke nieuwsbrief is verbonden aan de leergang pensioenrecht en wordt in functie van recente
ontwikkelingen opgesteld. Het doel is de studenten te informeren over de allerlaatste ontwikkelingen in het
pensioenrecht in zijn meest ruime benadering. De nieuwsbrief is verwijzend en moet de studenten op pad zetten
naar nieuwe bronnen. De redactie berust integraal bij Yves Stevens en Evy Van Genechten. Zowel studenten als
docenten in de leergang pensioenrecht zijn vrij om suggesties te geven naar de inhoud. Reacties zijn welkom
yves.stevens@law.kuleuven.be of leergangpensioenrecht@law.kuleuven.be.
De nieuwsbrief Leergang pensioenrecht is erkend als juridisch tijdschrift in de zin van art. 280,5 van het wetboek der
registratie, hypotheek en griffierechten erkenningsnummer E.L. 911/1021/135.
OMBUDSMAN PENSIOENEN
Berekening IGO: referentieadres wordt niet langer met
samenwoonst gelijkgesteld
Een gepensioneerde geniet naast zijn rustpensioen eveneens een Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO),
berekend op basis van het verhoogd basisbedrag aangezien hij feitelijk gescheiden leeft van zijn echtgenote
zonder andere inwoners. In juni 2012 laat de gepensioneerde zijn echtgenote toe haar referentieadres bij hem te
vestigen. Tot zijn verwondering verlaagt de RVP zijn IGO vanaf 1 juni 2012 aangezien hij volgens de RVP
opnieuw samenwoonde met zijn echtgenote en hierdoor slechts recht had op het basisbedrag voor een
samenwonende. Ook werd opnieuw rekening gehouden met de inkomsten van zijn vrouw. Betrokkene vindt dat
er geen sprake is van samenwoonst en kaart dit aan bij de RVP. De RVP blijft echter bij zijn standpunt. Ten einde
raad richt de gepensioneerde zich tot de Ombudsman Pensioenen.
De RVP baseerde zich op artikel 6, 1, 4e lid Wet 22 maart 2001 tot instelling van een IGO. Dit artikel bepaalde
destijds: Worden geacht dezelfde hoofdverblijfplaats te delen, de aanvrager en elke andere persoon die
gewoonlijk met hem op dezelfde plaats verblijft. Het gewoonlijk verblijf blijkt hetzij uit de inschrijving in de
bevolkingsregisters van de gemeente waar de verblijfplaats is gevestigd, hetzij uit ieder ambtelijk of
administratief stuk dat op een werkelijk verblijf op eenzelfde adres duidt.
De RVP oordeelde dat de
reglementering niet voorziet dat mensen die op eenzelfde adres zijn ingeschreven het bewijs kunnen leveren dat
ze niet samenwonen. Enkel en alleen wanneer er een verschillend adres is, is er geen samenwoonst.
Daarenboven argumenteerde de RVP verder dat hij op basis van de beschikbare informatie uit het Rijksregister
via de Kruispuntbank Sociale Zekerheid geen onderscheid kan maken tussen een werkelijk verblijf en een
referentieadres.
Uit de analyse van de Ombudsman Pensioenen bleek dat artikel 1, 2 Wet 19 juli 1991 betreffende de
bevolkingsregisters bepaalt dat onder een referentieadres moet worden verstaan: het adres van ofwel een
natuurlijke persoon die is ingeschreven in het bevolkingsregister op de plaats waar hij zijn hoofdverblijfplaats
heeft gevestigd, ofwel een rechtspersoon en waar, met de toestemming van deze natuurlijke persoon of deze
rechtspersoon, een natuurlijke persoon zonder vaste verblijfplaats is ingeschreven. De natuurlijke persoon of de
rechtspersoon die de inschrijving van een andere persoon aanvaardt als referentieadres, verbindt zich ertoe daar
alle voor die persoon bestemde post of alle administratieve documenten te laten toekomen.
Aangezien het referentieadres enkel en alleen dient te worden beschouwd als een correspondentieadres, kan
men niet besluiten dat deze personen dezelfde hoofdverblijfplaats delen, zoals bepaald in artikel 6 Wet IGO.
Tevens zijn de samenwonenden allebei gezinshoofd. Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen geacht de
hoofdverblijfplaats te delen ingevolge gewoonlijk verblijf op dezelfde plaats (artikel 6, 1, 4 Wet IGO) en een
referentieadres (artikel 1, 2 van de Wet van 19 juli 1991).
Na bemiddeling aanvaardde de RVP, voor zover hij op basis van officile stukken van een referentieadres in
kennis wordt gesteld, bij een natuurlijk persoon die de IGO aanvraagt voortaan geen rekening te houden, voor
het bepalen van de gezinssamenstelling en/of het toe te kennen bedrag inzake IGO, met de persoon of personen
die op het adres zijn ingeschreven met een referentieadres.
Als gevolg hiervan wordt de IGO van de
gepensioneerde met terugwerkende kracht tot 1 juni 2012 terug verhoogd.
Vanaf 1 januari 2014 is hetzij uit ieder ambtelijk of administratief stuk dat op een werkelijk verblijf op eenzelfde adres duidt
geschrapt zodat het gewoonlijk verblijf enkel nog vastgesteld kan worden uit de inschrijving in de bevolkingsregisters van de
gemeenten waar de verblijfplaats is gevestigd.
2
Ook na de wetswijziging vanaf 1 januari 2014 blijft het resultaat bekomen door bemiddeling behouden (geen rekening houden
met de personen die zijn ingeschreven bij de gepensioneerde op een referentieadres).
1

Nieuwsbrief 3 - Leergang Pensioenrecht

Cargado por

Información del documento

Derechos de autor

Formatos disponibles

Compartir este documento

Compartir o incrustar documentos

Opciones para compartir

¿Le pareció útil este documento?

¿Este contenido es inapropiado?

Copyright:

Formatos disponibles

Nieuwsbrief 3 - Leergang Pensioenrecht

Cargado por

Copyright:

Formatos disponibles

Faculteit Rechtsgeleerdheid KU Leuven

academiejaar 2014 - 2015

Faculteit Rechtsgeleerdheid KU Leuven

academiejaar 2014 - 2015

Faculteit Rechtsgeleerdheid KU Leuven

academiejaar 2014 - 2015

1. HOF VAN JUSTITIE

1.1. Leeftijdsdiscriminatie: Uitsluiting

bij hun herintreding in het arbeidsproces, valt

zij in het kader van de nationale wetgeving objectief

van het werkgelegenheidsbeleid en kan, bijgevolg,

en redelijk worden gerechtvaardigd door een

een verschil in behandeling op grond van leeftijd in

het kader van de nationale wetgeving objectief en

doelstellingen van het beleid op het terrein van de

redelijk rechtvaardigen. Beperking van de speciale

ontslagvergoeding tot alleen de werknemers die, op

beroepsopleiding, en de middelen voor het bereiken

het tijdstip van hun ontslag, niet in aanmerking

van dat doel passend en noodzakelijk zijn.

werknemer 12, 15 of 18 jaar ononderbroken bij

De betrokken maatregel leidt ertoe dat ontslagen

vergoeding is niet verschuldigd als de werknemer bij

werknemers die op de arbeidsmarkt willen blijven,

de beindiging van de arbeidsovereenkomst recht

voornoemde vergoeding wordt ontzegd op de

heeft op het algemeen ouderdomspensioen of een

enkele grond dat zij met name wegens hun leeftijd

kunnen leiden tot een aanzienlijk verlies aan

dienstjaren geen dubbele vergoeding betalen die

maanden loon, lijkt de bepaling daarnaast niet te

dat werkgevers ontslagen werknemers met veel

betreft die overeenkomt met n, twee of drie

bijzondere ontslagvergoeding beoogt te verzekeren

Het Hof stelt dat in casu de bepaling een verschil in

behandeling bevat dat rechtstreeks is gebaseerd op

legitieme doel van het beleid op het terrein van de

van n, twee of drie maanden loon als de

maatregel is niet kennelijk ongeschikt om het

recht heeft op een bijzondere ontslagvergoeding

van het door de wetgever nagestreefde doel. De

die stelt dat een werknemer in geval van ontslag

ouderdomspensioen, lijkt niet onredelijk in het licht

In Denemarken bestaat er een wettelijke regeling

groot aantal dienstjaren in de onderneming en hulp

grond van leeftijd geen discriminatie vormen indien

Het doel van bescherming van werknemers met een

kunnen bepalen dat verschillen in behandeling op

immers over het algemeen de arbeidsmarkt.

Artikel 6 van richtlijn 2000/78 bepaalt dat lidstaten

van werknemers die de normale pensioenleeftijd

hebben bereikt niet buitensporig aan te passen.

Leergang Pensioenrecht 2014-2015

De regeling bevoordeelt personen die dergelijk

onderwijs zijn gaan volgen na hun achttiende

verjaardag, aangezien zij de enigen zijn die

uitgelegd dat zij zich niet verzetten tegen een

profiteren van de inaanmerkingneming van de

studietijdvakken. Dergelijke regeling voert een

hoofdgeding aan de orde is, voor zover deze

verschil in behandeling in van personen op grond

van de leeftijd waarop zij hun studie hebben

gerechtvaardigd door een legitieme doelstelling van

voltooid. Deze maatstaf kan zelfs leiden tot een