( F. Samper, Revista de Derecho de Aguas, 4, Santiago de Chile, 1993, pp. 155-157 ).
~ Texto enviado por el Prof. Alejandro HYPERLINK "http://www.profesores.ucv.cl/aguzman/"Guzmn HYPERLINK
"http://www.profesores.ucv.cl/aguzman/" Brito ~
TEXTO LATINO ( RICCOBONO )
TRADUCCIN ESPAOLA
mque post hanc legem rogatam riuos specus
es fistulas tubulos castella lacus aquarum arum, quae ad urbem ducuntur sciens dolo o forauerit ruperit foranda rumpendaue erit peiorate fecerit, quo minus eae aquae ue quae queat in urbem Romam ire cadere eruenire duci quoue minus in urbe Roma et ficia urbi continentia sunt erunt, in is hortis diis locis, quorum hortorum praediorum m dominis possessoribus U. F. aqua data uel uta est uel erit, saliat distribuatur diuidatur ella lacus (in) mittatur, is populo Romano entum milia dare damnas esto; et qui d(olo) o) quid eorum ita fecerit, id omne sarcire ere restituere aedificare ponere excidere e damnas esto sine dolo malo; eaque omnia recte factum esse uolet], quicumque curator um est erit, (aut) si curator aquarum nemo m is praetor, qui inter ciues et peregrinos ius , multa pignoribus cogito coerceto; eique i aut, si curator non erit, tum ei praetori eo ne cogendi coercendi multae dicendae siue ignoris capiendi ius potestasque esto. d eorum seruus fecerit, dominus eius HS. milia populo [R(omano)] d(are) d(amnas) e(sto).
Cualquiera que a partir del momento en
ley haya sido rogada, con dolo malo y a sa de que son conducidas hacia la urbe, per rompiere, agujereare o desatendiere conservacin de napas subterrneas, acu abovedados, canales, caeras, depsitos d fuentes de aguas pblicas, movidos po propsito de impedir que esas aguas o las ellos manan, discurren y fluyen sean lleva urbe romana o las aprovechen o sea aprovechadas por los dueos, poseedo usufructuarios de edificios y predios y qu distribuya o llegu a ser distribuida y ver las respectivas acequias, ser condenad 100.000 sestercios en favor del Erario. A quien as obrare con dolo malo, ser tam condenado a reparar, parchar, restaura demoler las construcciones obstructiva hubiere edificado mediante la respec demanda indemnizatoria. El curador de a falta de l el pretor peregrino ha de rec asegurar las multas por medio de prenda quien no observe correctamente tal disposiciones, y por tanto, corresponde al o en su defecto al pretor el derecho y la p de imponer las multas y ejercer la tom prendas (pignoris capio). Y si el autor de de estos actos es un esclavo, su amo s condenado por 100.000 sestercios en fav pueblo romano.
[locus] circa riuos specus fornices fistulas
s castella lacus aquarum publicarum, quae m Romam ducuntur et ducentur, terminatus t erit, ne quis in eo loco post hanc legem
Una vez que haya sido rogada esta ley,
levante, edifique, cerque, siembre, ni intr objeto alguno en los lugares contiguos arroyos, napas subterrneas, bved
quid obponit(o) molit(o) obsaepit(o)
(o) statuit(o) ponit(o) conlocat(o) arat(o) ; neve in eum quid immittito, praeterquam aciendarum reponendarum causa quod hac lege licebit oportebit.
conductoras de agua, canales, tuberas, es
o fuentes de aguas pblicas que abaste pueden abastecer a la urbe romana, salvo propia ley lo permita para efectuar correspondientes reparaciones.
ersus ea quid fecerit, aduersus eum siremps
causaque omnium rerum omnibusque esto, ti esset esseue oporteret, si is aduersus hanc em riuum specum rupisset forassentue.
Quede sometido absolutamente en todo
todo a la misma ley y derecho aquel q contravinindola, rompiera o perforara curso subterrneo.
minus in eo loco pascere, herbam fenum
sentes [tollere liceat, e(ius) h(ac) l(ege) m) r(ogatur)]. Curatores aquarum qui nunc que erunt [faciunto, ut in eo loco, qui locus] ontes et fornices et muros et riuos et specus natus est, arbores uites eupres sentes ripae ae salicta harundineta tollantur excidantur tur excodicentur, uti quod recte factum esse oque nomine iis pignoris capio multae dictio ioque esto, idque iis sine fraude sua facere liceto, ius potestasque esto.
Pero esta ley para nada impide apacentar
en dichos lugares o segar hierba o cortar sacar malezas. Los curadores de aguas ac los que posteriormente hubieren, tend potestad y derecho para cuidar de que e lugares contiguos a fuentes, bvedas conduccin, corrientes subterrneas y rib corten, arranquen y saquen las vides, za malezas tal como corresponde y est per hacer sin fraude, quedando facultado imponer las multas oportunas y exigirlas de la toma de prendas (pignoris cap
minus uites arbores, quae uillis aedificiis
sue inclusae sunt, maceriae, quas curatores um causa cognita ne demolirentur dominis serunt, quibus inscripta insculptaue essent um qui permisissent curatorum nomina, maneant, hac lege nihilum rogato.
Tampoco impide esta ley que sean arranc
vides y enredaderas que enmaraan los m las casas, sealadas y demarcadas por el c y que ste, con conocimiento de causa permitido a sus dueos que se conserven
nus ex iis fontibus riuis specibus fornicibus
sumere haurire iis, quibuscumque curatores um permiserunt permiserint, praeterquam ce machina liceat, dum ne qui puteus neque n nouum fiat, eius hac lege nihilum rogato.
Ni tampoco impide esta ley que, con perm
los curadores, se tome o saque agua de fuentes, arroyos o bvedas, o inclusive se una noria, salvo que para ello se haga ne cavar un pozo nuevo.