a : a, hunp el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan.
a (KDFLD) : ich, i chil a Iado : t sel a que : ast a ababoI : k uyche ([) (SDSDYHU UKRHDV) abajo : kaabal , kaabah, yanal , yanah abaIanzar : puul , pikch ii n abandonar : p aat , xun p aat abanIcar : pi ki l , pi ki t abanIco : pi ki t ([) abaratar : ems t ohol , kabul kun t ohol . abarcar : bak paach, mek , mek t an abarrotar : chuup abarrote : ba al o ob ku ko onol ku hach k abet chahal . abastecer : t s aa ba ax k abet abatIr : pul kaabal , l ubs abdIcar : p aat , cha abdomen : nak , chuun nak abecedarIo : u t s ibil t ul akal huum ku ya al a al ken t aanak mak. abeja : kaab, yik el kaab (DSLV PHOOLILFD) abejorro : hol om, bal am kaab (DSLV ERPEXV) abertura : hool , pa al , xi i k abIerto : he ek ab, he epaha an abIgaeto : okol wakax wa ba al che o ob. abIsmo : t aam abIandar : t s u ut s uki n, sul bankun abobar : hap chi , nay ol abocar : nat s al abochornar : ooxol , chokoh ol abogar : ant ah aboIengo : ch i ibal aboIIr : l uk s, t seel aboIIar : bool abonar : bo ol p aax abono (SDUD WLHUUD) : ba al , ku t s a abal t i l u um ut i a al u ma al obt al . aborIgen : wi it , maaya wini k. aborrecer : p eek abortar : ems aal aborto : emel aal abotonar : k al nook abrasar : t ok abrazar : mek , l och abrazo : l och, mek abrevar : t s aa uk ul abrevIar : chi chankun, kom t s ib abrIgar : t eep , baal abrIgo (SUHQGD) : nook il ke el abrIr : he , he bi k abrochar : k aal abrumar : nak ol abundancIa : yaab, pi k t aan absceso : chu uchum absorber : xuuch, chu uch abstracto : ma chi ka ani , ist i kyah u na at a al abuchear : awat t aan abueIa : chi i ch abueIo : nool abuItar : t uchki i n abundancIa : ya ab abundar : ya abt al Graci as por ut i l i zar el dicci onari o aul ex! Est e vocabul ari o f ue act ual i zado el 31-V-2005. Los dicci onari os son act ual izados f recuent ement e, asegrat e de t ener l a l t i ma versi n. ht t p: / / aul ex. ohui . net / aburrIr : nak ol ac : waye , weye acabar : t s o ok, xu ul academIa : u nahi l t u ux ku much t al mako ob u yohel o ob ya ab ba al . acaecer : uchul acampar : u p at al mak he el el wa wenel t i k aax. acanaIar : meen yam acaparar : mek t an acarIcIar : bay acarrear : put acaso : bey wal e acatar : u uy t aan acaudaIado : ayik al acceder : ot acceso : beh, hool accIdentar : u yuchul l oob accIdente : l oob accIn : pek acechar : ch eeneb acedar : pah, su ut s acedera : abal kan (UXPH[ DFHWRVD) aceda : chuhkal acedo : paah aceptacIn : heeh acometer : k och acomodar : t sool acompaante : l ak inah acompaar : l ak in acondIcIonar : ut ski n aconsejar : t sol xiki n acontecer : uchul acopIar : nuup acordar : k a ahal ba al acordarse : t uukul acorraIar : k aal acortar : komki n acosar : al kab paach acostar : chi t aal , chi t aah acotar : koot acostumbado : suk t aah acre : si ih acrecentar : ya abkun, nohochkun acredItar : ut s acreedor : mak ku t s ik he ba axak p axbi l e acrIbIIIar : t s ot s op l oom acrbata : mak ku xinbal yok ol hunt i in suum. acta : hu un ku t s ibt a al t u yo l al hunp el ket t aan i chi l hunmuch mako ob. actIvar : t aab, hoop actIvo : sak ol , t a ah acto : beet , meent actuaImente : behl a e actuar : beet actuacIon : beet , meent actuaIIzar : t unbenkun actuar : meent bil he ba axake acuarIo : u un ukul t u ux ku t s a abal kayo ob. acuarteIar : u k a al ah waacho ob t u mahi l o ob. acutIco : ha il acuchIIIar : l oom acudIr : t aal , nat s al , bi i n acuerdo : ch a nu uk t umen t ul akal . acumuIar : mool , muuch acuar : no oxki n acurrucarse : mocht al acusar : t ak pool , t ak ho ol achacoso : mant at s k oha an achatar : yuuch achIote : k uxub, kiwi (EL[D RUHOODQD) achocar : chook adn : yax xi ib yok ol kaab. adaptar : t sool adecuar : et k al ap adeIantar : t ani l kun adeIgazar : bek echkun ademn : bech k ab, et s p a as. adems : bey xan adentro : ich, i chil adeudar : p aax adeudo : p aax adherIr : t aak adIestrar : ka ansah, suukkin adInerado : ayik al adIos : ka a xi it ech adIvInar : na at adIvIno : na at (K), na at ([) admIrabIe : hak ol al admIrar : hak ol admItIr : k aam adobabo : makkuum, akat adobar : pak xa ak adobe : pak l u um adobo : pak xa ak adoctrInar : ka anbes adoIescencIa : t ankel emil (K), l o bayani l ([) adoIescente : t ankel em (K), l o bayam ([) adoptar : ch a adorar : yaakun adormecer : weens adornar : hat s ut ski n, hat s ut skun adorno : p oot aduearse : t ia al t al aduIar : l eet s aduIterar : heel , k eex aduIterIo : okol t s ii s aduIto : nohoch mak, nohoch wini k advertIr : a al aeroIIto : chamal xnuuk afanar : meyah yet el ki imak ol al afecto : yaakun afeItar : t s ii k afemInado : ch upul xi i b afIcIn : ut s t u yi ch, ut s t u t aan afIIado : yeh afIIar : haa afInIdad : chi ka ani l afIrmar : haah, haahkun afIrmacIn : haah afIIccIn : yah ol afIIgIdo : t uukul , yah t u yool afIIgIr : oks yah afIojar : cha , waach afnIco : ma as kaal afuera : t ankab, paachil agachar : t uchki n agarrar : ch a , maach, chach agave : kih agave mezcaIero : kii w (DJDYH SRWDWRULXP) agazapar : mot kin gII : peka an, sak ol agItador : mak ku kahsik ba at e il agItar : chi i k, yuk agIomerar : much kii n, mul kii n agIutInar : t aak , t saay agobIar : ka anal agona : pa muuk agonIzar : t u upul , muk yah agorar : t omoh chi , t omox chi agotar : xuup, t s o ok agradar : ki imakkun ol agrarIo : k axi l (K), k axi l ([) agravar : yaaht al agravIo : a al ah ba al , pooch il agredIr : l oox, ba at e el agregar : ya abkun, nuup agresIvo : kaxan ba a (K) agrIar : su ut s kin, pahkun agrIo : pah agrIcuItor : kol nal (K), kol nal ([), meehi k ax agrIo : su ut s , pah agro : k axi l agrura : chuhkal agua : ha agua saIada : ch och ha aguacate : oon aguacatero : oon che (SHUVHD DPHULFDQD) aguacero : chak aguado : ak al , ak al che , ha achi aguador : bi sah ha (K) aguantar : muk yah aguar : hul ha , ha ach kun agero : t omoh chi , t omok chi , t omox chi aguIjn : yaach guIIa : kot (DTXLOD FKU\VDHWRV) agudo : yeh aguIIIIIa : koos aguja : put s aguja (SDUD KDPDFD) : kayche agujerear : po pot , ho hol agujero : hool agut : t suub ah : t e el o ah (LQWHUMHFFLyQ) : ah ahogar : bul ni , kup ii k ahora : behl a e ahorcajar : het s mek ahorcarse : hekt al ahorcar : hi ch kaal , bi t s kaal ahorrar : l ik es, t a ak ahorro : t al k u ahuehuete (iUERO) : ha bi n (WD[RGLXP PDFURQDWXP) ahumar : buut s kin ahuyentar : p u us, t oohol aIre : ii k aIsIar : p aat , hok es aj : ii k (FDSVLFXP DQQXXP) ajonjoI : si ki l p uus ajustar : p el echkun, p ii skun ajustIcIar : kii ms, xot k ii n aI Iado : t sel aI prIncIpIo : yaaxi l aIa : xi i k aIabar : ki iki t aan aIacrn : sina an (EXWKXV RFFLWDQXV) Iamo : kopo (SRSXOXV QLJUD) aIarIfe : meen pak (K) aIargar : chowakki n, chowakkun, si i k aIarIdo : t ah awat , chi ibal ok ol aIba : pik sas, sast al aIbahaca (VLOYHVWUH) : kakal t uun ([) aIbaII : meen pak (K) aIbarrada : koot aIborotar : awat , j uum aIcaIde : hal ach wini k u nohchi l kaah aIcanca : u nu ukul i l u t a aka al t aak in aIcanzar : chuuk, nak paach aIcohIIco : mak sen ya ab u kal t al aIcohoIIsmo : kal t al i l aIdaba : k al ab aIdea : chan kaah aIegrar : ki imakkun ol aIegre : ki imak ol aIegra : ki imak ol aIejar : nachkun aIemn : al emkan wini k aIemn (LGLRPD) : al emkan t aan aIemana : al emkan ([) AIemanIa : Al emkan aIentar : ch a ii k , mus i ik , ch a ol aIepusa : p aay, p ah aIfabeto : u t s ibil t ul akal huum ku ya al a al ken t aanak mak. aIfabetIzacIn : ka ansah xook yet el t s ib aIfabetIzar : ka ansah xook yet el t s ib aIfarera : u kuchi l t u ux ku ko onol wa ku meyaht a al k at . aIfarero : mak ku meyaht i k k at aIfIIer : put s yan u pool aIforja : oot el sabukan aIforza : wuut s il nook aIgo : wa ba ax aIgodn : t aman, pi i t s (JRVV\SLXP KHUEDFHXP) aguIen : wa maax aIgn : hayp el aIguno : wa maax aIguna : wa hayp el aIIanza : much bal , much bah aIIento : mus i ik , yooxol chi aIIgerar : sebkun, l ep ol aIImentacIn : t sen hanal aIImentar : t sen, t saa hanal aIImento : hanal , o och aIInear : t ohki n aIIsar : bay, hi , yul aIIstar : l ik es aIjIbe : chuul u ha , chul t un aIma : pixan, ol aImacenar : t a ak, cuup aImanaque : t sol k in aImeja : ch ul am aImbar : ch uhuk aImIdn : cha ak aImIzcIero (UDWD) : p u us aImohada : k an pool , k an ho ol aImorzar : hanal , hanah aImud : muut aImuerzo : hanal , hanah, o och aIocar : chokoki n pool aIojar : k am u ul a aIpargata : xanab, xanab k ewel aIquIIar : t s aa mahan aIquIIer : u t ohol mahan aIrededor : bak paach aIterar : k eex, heel aIteza : u ka anal i l aItIIIo : bu t un, kakab aItIvo : ka anal ol aIto : ka anal , ka anah aItura : u ka anal i l aIudIr : k a as aIumbrar : saskun, huul aIumno : kaanbah (K), he maxak ku bi n t u nahi l xook ut ia al u kaanbal e . aIzar : ch uy, l ik es aII : t ol o , t e el o , t i i aIIanar : t axkun aII : t i i, t e el o , t ol o amabIIIdad : ut si l amabIe : ut s amado : yaakuna an, ot a an amaestrado : ka anbesa an amaestrar : ka anbes amamantar : t s aa chu uch amanecer : pik il , sast ah amansar : suukkin amante : weey (K), k eech ([) amapoIa : k uyche ([) (SDSDYHU UKRHDV) amar : yaakun amargar : k ahkun amargo : k ah amarIIIarse : k aank ant al , k aank anchahal amarIIIo : k an, k aank an amarIIIo cIaro : sam k aan amarIIIo medIo : k ani l k aan amarrar : k aax amarre : k aaxi l , k aaxi h amasar : ya ach , xa ak ambIcIn : t s ibol , poocht al ambIcIonar : t s ii bol , poocht al ambIdextro : ka amat i l k ab ambIente : t ul akal ba al yaan yok ol kaab. ambos : t u ka at ul i l , l e ka peel ambuIar : xinbal , xinbah amenazar : sahakkun, t s aa sahak amenIzar : ki ol amerIndIo : masewal amgdaIa : p aaki l kaal , bu ul il kaal amIgo : amikoo amIstad : ut s bi sbah yet el he maxake . amnIsta : u sa asa al u si ipil mak. amo : yuum, yuumi l , t s uul amodorrarse : chi ch wenel , t uubul u wenel mak. amoIdar : u beet a al j unp el ba al he ex u nu ukul i l t u ux t s a abal e . amonestar : k eey, t ah t aan amontonar : mul ki n, muchi kin amor : yaah, yaakunah amoratarse : ek kume ent al , e puk e ent al . amordazar : k ax chi amortajar : t ep kimen amparar : kal an, kanan ampIIar : kochki n, nohochkin ampIIfIcar : nohochki n, kochki n ampIIo : koch ampoIIa : xaak, p ool amputacIn : xoot , l uk s amputar : xoot , xoot amuraIIar : k aal bak paach anaIfabetIsmo : mako ob ma u yohl o ob xooki . anaIfabeto : mak ma u yohel xook mi x t s ibi . anaranjado : chak k an anatoma : u xookil u winkl i l mak. anca : p u uk i i t , bak el ii t ancIano : ch iha an, noxii b, bi yeho ancho : koch anchura : koch u t an anda ve ! : xeen! andar : xinbal , xinbah, man anegado : bul ul anegar : buul , bul ul anexar : t aak , nuup angIIcano : ingl ese wini k angIosajn : ingl ese wini k angosto : un ut nguIo : t i it s , t u uk anheIar : t s ibol , yaanyan anIdar : k u anki l , meen k u anIIIo : t s ipit ([) nIma : pixan, ol anImaI : ba al che anImaI domstIco : aal ak anImar : l ep ol , l ep ol al nImo : ol anIquIIar : xu ul s, chehs anIversarIo : noh k ii n, k ii n k aaba ano : ii t , mool , chuun anoche : ak abhi l , ok onhi h, o ni ak anochecer : ak abt al , e hoch e ent al , e same ent al , ok nak kin anoIar : nol anona : op, poox (DQRQD JODEUD) anotar : t s ib ansIa : t aak, t s ibol , k at antao : uchben anteanoche : ak ab ka ohe, ak ab ka awheh. anteayer : ka ohe, ka awhe antebrazo : k ab anteceder : k ab anteponer : bi n t ani l anterIor : t ani l antes : t ani l , t ani h, yax antIcIpar : yaxkun, paybe enkun antIfaz : u pi ixi l i ch antIguamente : ka ach uchi h antIgedad : uchbeni l antIguo : uchben, l aab antojo : t s ibol , pooch antorcha : t ah che anudar : k aax, mook, hook anuIar : xu ul s, t s o oks anuncIar : k a ay, a al anzueIo : l ut sub, hok ob aadIr : t saay aejar : uchbent al aejo : uchben, l aab aIcos : xexet al aII : ch ooh ao : ha ab, t un apacIguar : het s kun apachurrar : peech , pupuch , yaach apadrInar : mak ku bisi k hunt ul chanpaal ok ha wa hunt ul mak ut i a al u t s o okol u beel . apagar : t uup apaIear : nok haat s , t ah haat s apaar : maach, ch a aparador : u nu ukul t u ux ku ye esa ah koonol . aparato : nu ukul aparear : nuup, t s ii s aparecer : chikpahal , hok ol , t ip il aparentar : chen t u menkubah, chen t u t uus apartar : haat s, huut s , kol aparte : hunpay apasIonar : ut s t u yi ch apaste : kat apata : ma ol al apedrear : ch ii n ku meent a al yet el t uuni ch. apeIIIdo : a ake apenar : yahkun ol , subt al apenas : ist i kyah, i st akyah apendejar : sat ol apndIce : u ni pol ok chooch apertura : he , chunpahal , kahal apesgar : peet s , t s aal apestar : t u apestoso : t u apetecer : t s ibol , t aak, k at apetIto : t aaki l hanal apIcuItor : mak ku meyaht i k kaab. apIcuItura : meyahil kaab, kanani l kaab, kal ani l kaab apIsonar : koh l u um wa beh apIanar : t axkun apIastado : yaach apIastar : peech , puuch, yaach , maax apIaudIr : papax k ab, l al ah k ab apIauso : papax k ab apIIcar : t s aabil ba al yok ol ul ak . apodo : k aaba apoIIIIar : u k uux yik el che wa nook . aporrear : p uuch aportar : t s aa aposentar : t s aa t u ux wenel mak aposento : u k asi l nah apostar : u buul mak yet el t aak in. apoyar : het s kun, nakkun apoyo : t ohche , ant ah aprecIar : yaakun, yaabi l aprecIo : yaakunah aprehender : chuuk, maach, chach aprehensIn : chuuk aprender : kaanbal , kaanbal aprendIdo : kani k aprendIz : kaanbal (K) apresar : chuuk, maach, peet s apresurar : chi chkun, sebkun, l ep ol apretn : chi ch maach, kan maach aprIsa : sebal , t u sebal aprIsIonar : k aal aprobacIn : haah, haahkun aprobar : haah, haahkun apropIar : t ia al i nt , ch a aprovechar : k abet kun, k a ana ankun aproxImacIn : nat s al , hut s ul aproxImar : huut s , naat s apto : ma al ob apuesta : buul apuntaIar : t ak che , t ohche apuntar : t uuch ub, e es apuaIar : l oom apurar : sebkun, l ep ol , chi chkun aquI : l el o aqueIIo : l el o aqueIIa : l el o aqu : t e el a , waye aquIetar : het s kun arado : yii k araa : am araar : l a ach rboI : che arbusto : che ku hok ol u k ab t ak t u chuun. arcabuz : t s oon arcIIIa : kat arco IrIs : chel archIvar : t a ak archIvo : u kuchi l t u ux ku t a aka al wa ku l i sa al hu uno ob. arder : el el ardIIIa : ku uk, p eex (VFLXUXV SROLRSRV) ardor : hach chokoh, el el arena : sa am, u l u umi l k a nab arete : t uup rIdo : boh t i ki n arIsco : k o ox arIstcrata : ayik al , hal ach wini kil armadIIIo : weech (GDV\SXV QRYHPFLQWXV) arma : t s oon armazn : winki l , winkl i l aroma : ki bok arquear : wuut s , l ooch, p uun arraIgar : t abal , t ak moot s arrancar : hook, hoot s , t ook arrasar : t axkun, mis arrastrado : hi i l aal arrastrar : hi i l , kol arrear : k a am t anbi l wa hat s bi l ba al che o ob. arrebatar : t ok pay, han pay arrecIar : k a aamt al arregIar : ut ski n, ma al obki n arrepentIrse : yah ol , k a a hal ii k arrestar : k al arrIar : ems arrIba : ka anal , yok ol arrIbar : kohol , k uchul , u ul arrIbo : k uchul . u ul , kohol arrIesgar : pek ol arrImado : naat s ba arrImar : naat s , huut s , t aak arrInconar : nakkun, t s aa nak l i k arrodIIIar : xol kin, xol pix arrogante : ka anal paakat , k ak ich arrojar : ch ii n, puul arroIIar : wuut s , koot s arroyo : beel ha arrugar : yuuch , yaach arruInado : host il arrumbado : naat s ba arruInar : k askun, huut , ot si kun artesana : u meyah mako ob ku meent ko ob ba al obb yet el u k abo ob bey xan yet el u mehen nu ukul o ob. artesano : mak ku meent i k ba al o ob yet el u k ab bey xan yet el u mehen nu ukul o ob. artIfIcIaI : ba al ment a an t umen wini k. asa : xi ki n, ook, k a asado : poka an, k ak t a an asaItar : ookol asar : k ak at , pok, t ok ascendencIa : ch i ibal ascender : na akal asco : p eek asear : ch och , mis, pus asentar : kuki n, het s kun, akkun asentIr : haahkun aserradero : kuchi l t u ux ku xo ot ol che . aserrn : ma ay che asesInar : kii msah, kimsah asesIno : mak ku ki i msah, ki imsah may asesor : mak ku t sol nu uk aseverar : haahkun asfIxIa : ku upul i ik , xu ul ul i ik as : beey, beya , beyo asIdero : xi ki n, ook, k ab asIento : k anche as como : he ebi x asIr : mach, chach asma : k aak as se en, kok se en asmtIco : wini k yaan kok se en t i asocIar : much kin asoIear : hayk ii n asomar : chikpahal , t ip il asombrar : kak ol , ha as ol asperjar : l il ha , wii t s spero : hi hixki l , po opo ox, t o och aspIrar : ch a ii k , musi ik asqueado : may t aak u xeh asquear : t aat ak xeh astIIIa : u xexet al che , t uuni ch wa ul ak ba al o ob astIIIar : xi i xkun astuto : may hach yaan u na at asumIr : ch a , k aam asunto : beel asustar : ha as ol atacar : k och atado : k aaxal atajar : k as ho ol , xot ho ol atajo : xot beh atar : k aax atarantado : saat al ol atarantar : sat ol atardecer : t ubul k ii n, bi n k ii n atascar : k aal , t s oop atad : maben t u ux ku bi sa al mukbi l hunt ul ki men. atavIar : ut ski n atemorIzar : sahakkun atender : t s aa ol , u uy ateo : mi na an ki ichkel em yuum t i aterrIzar : hayal , emeh, emel atestar : chuup, buut , chook atestIguar : haahkun atInar : t saay; na at atIsbar : ch eeneb atIzar : peks k aak , hut s nahche , much k ak atoIe : sa atoIIadero : t s ot s opkil , t s ot s opkih atoIIar : t s opol , k al al atnIto : hak a an ol atontar : sat ol atorar : k aal , l eech atormentar : t o ot op atracador : ookol ich kaah (K) atraer : naat s , t aas atragantar : hak ab, ku uchul atrancar : no oxche , t ohche atrapar : chuuk, maach atrs : paachi l , paachi h atrasar : xaankun, p at al paachil atravesar : k at kun atrevIdo : ko atropeIIar : hent an, nakt an atuendo : nook , buk aturdIr : sat ol auge : u hach ma al obt al mak wa he ba axake . augurar : t omoh chi , t omok chi , t omox chi auIIar : uyok ol chi ibal peek auIIIdo : awat yok ol ba al che aumentar : ya abkun, nohochkun aunque : kex aunque sea : kex t eech aura (]RSLORWH) : ch oom aureoIa : peet aurora : t u t aal u sast al ausente : bi ha an, ma kul a ani , mina an autobs : wawa autctono : wayil e , weyi l e autorIdad : nohochi l kaah autorIzar : cha abal avanzar : t ani chahal , man t ani l avaro : t s u ut ave : ch ich avejentar : t eek ch ihi l , pot ch ihi l aventar : puul , pik ch ii n avergonzar : subl akkun, subl akki n averIarse : k ast al , k aschahal averIguar : k at chi , kat peks avIcuItor : may ku meyaht ik ([), kaaxo ob (K) avIsar : u t s a aba yohet a al hunp el ba al . avIspa : xuux (YHVSD YXOJDULV) avIspero : xuux, paak xuux avIspn : hol om, xuux kaab avIvar : t aab, hoop axIIa : xi i k ayer : ho ol eh, ho ol heak ayuda : aant ah ayudar : aant ah ayunar : su uk in ayuno : su uk in azabache : boox azahar : l oot pak al azar : bi nak, buul azotar : haat s azote : haat s azotea : u t axi l u yok ol pak ik nah azteca : wach wini k azcar : ch uhuk, asukaar azucarar : ch uhukki n azuI : ch ooh azuI cIeIo : sam ch ooh azuI marIno : boox ch ooh azuI turquesa : t uuni ch ch ooh, k ak ch ooh azuzar : chu uy
b : b, ka ap el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. baba : k aabanki l chi , l ul anki l babear : k aabanki l chi , l ul anki l babosa (LQVHFWR) : ii sil baboso : mak hach ku choh u l ul , ku ya al a al xan t i mak mina an u na at . bacn : u kuchi l t u ux ku kut al t a mak. bacInIca : ch eneb ii t bache : hool bagazo (GH KHQHTXpQ) : t a kih bagre : l u , boox kay baIIador : ok ot (K), ok ot ([) baIIar : ok ot baIIe : ok ot bajar : emel bajareque : kol ohche , kol oxche bajo : cabal , t aam baIa : yol t s oon aIancn : Bal amk aan (OXJDU GH MDJXDUHV \ VHUSLHQWHV) baIancear : umbal baIdo : xt okoy baIIdo : u yawat t aman baIompI : baxal kocha , kocha wol i s bamboIear : t akchal ak, chikba banano : ha as bandIdo : ookol (K) banquIIIo : k anche baar : isim baarse : ichkil bao : ichkil bar : nah t u ux ku ko onol yet el ku yu uk ul ba ax ku kal kunsi k mak. barajar : xa ak, xa ak kun barato : ma ko ohi l barba : me ex barbacoa : pib barbero : k oos (K) barbIIIa : no och barco : cheem barda : koot barrenar : poot barrer : mis barrIga : nak barrIgn : p uruxnak barrII : p ul barro : k at bscuIa : p ii si b base : chuun, chuun pak , ii t basIIIsco : t ol ok bastante : ya ab bastn : xol t e basura : sohol basurero : u nu ukul i l u t s a abal sohol wa u kuchi l t u ux ku pu ul ul . bataIIa : ba at e il bataIIar : ba at e el batata : is (LSRPPHD EDWDWDV) bate : che il haat s batea : u nu ukul t u ux ku yuchul p o batear : haat s batIda (FDFHUtD) : p uuh batIr : book baI : baas bautIsmo : oka , ok ha bautIzar : oka , ok ha bautIzo : oka , ok ha bazar : kuchi l u yuchul koonol bazo : yal peek beb : chaanpal beber : uk ul bebIda : uk ul , uk uh becerro : bees bejuco : aak beIIeza : ki ichpani l , hat s ut si l beIIo : hat s ut s, ki ichpan, ki ichkel em bendecIr : t sit s ha benvoIo : uut s, ut s mak bermejo : k aan chak besar : t s u ut s beso : t s u ut s bestIa : ba al che bIbIIoteca : kuchi l t u ux ku t s a abal ya akach xokbi l hu uno ob. bceps : muuk k ab, muuk il k ab, mii s k ab bIcIcIeta : t inchak hanchak bal ak ook bIcho : ik el bIen : ma al ob, ut s bIenestar : ma al ob kuxt al bIfurcacIn : xa ay bIgote : me ex, k ono ch bIkInI : kul eex bIIInge : ka ap el t aan bIIIs : k aah, k an chi k in bIIIete : j u unil t aak in bIografa : u t s ibil u kuxt al il hunt ul mak. bIstec : t sahbi bak bIzco : t s eeb bIanco : sak bIancura : saki l bIando : o ol ki h, bi bi ki bIanquear : sakkun bIanquIIIo : he , e el bIasfemar : pooch il bIasfemIa : pooch , pooch il bIoquear : k al beh, wa akuns boa : och kaan (ERD FRQVWULFWRU RFFLGHQWDOLV) bobo : hahap chi , meehen kee boca : chi bocado : nich bocanada : p u uk bochorno : ooxol , choko i i k boda : t s o okol beel bodega : u kuchi l wa u nahi l t u ux ku t a aka al ba al o ob. bofe : soorot , sot ot bofetada : xi i k l ah bofetear : l aah boIa : wol i s boIsa : chim, pawo , sabukan boIso : sabukan boIIo : wool , wol i s bombero : t up k ak (K) bomItar : k uux, p eek bonanza : kukupki l bondad : ut si l bonete (SODQWD) : k umche , k unche bonIto : hat s ut s, ki ichkel em (K), ki ichkel en, ki ichpam ([) boquete : hool bordado : chuuy bordador : chuuy (K), chuuy ([) bordar : chuuy borde : chi u xuul waa ba ax, haal borbotar : popok l ook, pok os l ook, l ookanki l boreaI : xaman, t i xaman borrachera : kal t al borracho : kal a an borrar : t uup borrasca : chak hach k a am yet el u yi ik el . borrego : t aman bosque : k ax, nukuch k ax, ka anal k ax bostezar : haayab botar : puul , ch ii n, pik ch ii n botIca : u nahi l koonol t s aak, u nahi l wa u kuchi l t u ux ku meent a al yet el ku ko onol t s aako ob. botIcarIo : meen t s aak (K), kon t s aak (K) botIja : p l nu ut yet el wol i s. botIqun : u nu ukul u bi sa al wa u l i isa al t s aak. botn (GH IORU) : unt ul i s bovda : pak t u ux ku mu uku ki men boxeador : l oox (K) boxear : l oox, l oxbah boxeo : l oox bozaI : hool ni bragueta : hool t u t an u nook xi i b wa xch uup brama : u k ii ni t an u baxl aant kuba ba al che o ob. bramar : awat , akam bramIdo : akam branquIa : bu ul , ul brasa : chuk, naxche bravo : t s ik braza : sap brazo : k ab brecha : t ut ul beh breve : kom, ma xaani brIbn : k aas, l oob brIIIante : l embal , l et s bal brIIIar : hoop, l embal , l et s bal brIIIo : l embal , l et s bal brIncar : sit , puul , p ii t brInco : sit , puul , p ii t brIndar : uk ul t u yo l ah ul ak mak brIsa : yik al k ak nab brItnIco : ingl ese wini k brocado : chuuyil nook yet el k an t aak in brocaI : chi , chi ch e en brocha : chan mis ku meyaht i a al u bo onol pak broma : baxal bromear : baxal , p a as bronquIo : soorot , sot ot brotar : t op , xit i l , hok ol , t op ol brote : k u uk bruja : way ([) brujo : way (K) bruIr : yul bruto : ba al che , t simi n buche : t suuk, chin budIn : ch uhuk meent a an yet el u xexet al ch uj uk waah. buen : ma al ob, ut s, ki bueno : ma al ob buey : xi i bi l wakax (ERV LQGLFXV) bufn : chi ik buho : t unkuruchu, kul t e buIIa : huum, ya ab t aan buIIIcIo : huum, t aan buIIIr : l ook, omanki l burbuja : om burdeI : u nahi l t u ux ku yuchul t s ii s. burdo : poopox, t ot ol burgus : ayik al mak burIa : p a as, baaxal t aan burIar : p a as buscar : kaxan buzo : mak ku meyah t u t aami l ha wa i ch k aa nab. C c : c, oxp el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. cabaI : chuka an, p el ech cabaIgar : nat t simi n, xi i mbal yok ol t simi n cabaIIero : t s uul cabaIIete : ho ol nah che cabaIIo : t simi n cabaa : paasel cabaueIas : xok k ii n cabaret : u nahi l t u ux ku kal t al yet el ku yok ot mak. cabecIIIa : pool i l , ho ol i l cabeIIo : t so ot s, t so ot sel pool , t so ot sel ho ol caber : he u paht al u yokol t i ul ak ba al e . cabeza : pool , ho ol cabo : ho ol , ni , ii t , xuul , t s ook, yal a cabra : xuul ubi l t aman caca : t a cacao : kakaw cacarear : t ot ohk e cacerIa : t s oon, p uuh cachetada : pe l ah, pa l ah cachete : p u uk cachorro : aal , mehenil cachucha : p ok cacIque : hal ach wini k, t at i ch, bat ab cacto : mul cadver : kimen cadera : t eet caducar : uchbent al , ch ii hil caer : l ubul , banal , hut ul caf (FRORU) : chukwa caf : kapeh (FDIIHD DUDELFD) cagada : t a cagar : t a caImn : ayi n (FURFRGLOOXV OLQQDHXV) caja : maben, ba as cajete : l ak, k at cajn : maben caI : t a an caIabaza : k um (FXFXUELWD SHSR) caIabazo : k um, chuh caIabozo : k al ab che , k al ab maskab caIambre : l ot keh caIamIdad : noh yah caIandrIa : sak chik caIar : k uup, hat k up caIavera : baakel pool caIcaaI : t uunkuy caIcInar : t a ant cIcuIo : mehen t uunich ku yant al t u beel u wi i x mak. caIdo : k aab, ha il caIentar : k in, chokoki in caIentura : chokwi l , chokwi h CaIkInI : Kal k ii n (OXJDU GH OD JDUJDQWD GHO VRO) cIIdo : chokoh, k ii l kab caIIente : chokoh, k ii l kab caIIar : mak chi caIIe : beel caIIo : t aaham caIma : kukupki h, heet s caImar : heet s kuup, ch een caIor : ooxol caIostro : yax k aab yi im ko ol el wa ch upi ba al che ku t s ai k t i u yaal . caIumnIa : l ik sah t aan, a al ba al , a al t aan caIumnIar : l ik sah t aan, a al ba al caIvo : k ol i s, t ooroch caIza : no ox caIzado : xanab caIzar : t s aa xanab, t aak xanab caIzn : eex caIzoncIIIo : kul eex cama : ch aak camada : pakab cambIar : heel , k eex cambIo : heel , k eex camInar : ximbal , xinbah camIno : beh camIno habItado : beel camIsa : kot on camote : is (LSRPPHD EDWDWDV) Campeche : Kaanpeech (OXJDU GH VHUSLHQWHV \ JDUUDSDWDV) campesIno : kol nak (K), kol nal ([) campo : k ax, kol can : peek cana : sak t so ot s, sak pool canaIera : wach ii t , k axi l canasta : xaak, xuxaak canasto : xux, xuxaak cancha : u kuchi l u baxt a al bool a wa wol i s. cancIn : k aay Cancn : Kaankuum (OXJDU GH OD ROOD GH VHUSLHQWHV) candeIa : k aak canbaI : mak ku haant i k u yet maki l . canIno : peek , peek il canjear : k eex canoa : cheem cansar : ka anal cantar : k aay cntaro : p ul cantIdad : ya ab, ya abach, ya abi l , nohochi l cantII (DQLPDO) : wol poch cantIna : kuchi l t u ux ku ko onol yet el ku yu uk ul ba al ku kal kunt i k mak. canto : k aay caa : him, ch uhuk him caa de azcar : sak ab, ch uhuk sak ab caa de maz : hal al camo : k uuch caarroza : sak ab kool cao : beel ha caoba : punab capa : yal capacItar : ka ans, ka anbes capar : u xo ot ol u ye el u keep ba al che wa may caparazn de tortuga : aakbal capataz : maayol capItaI : t aak in, noh kaah capItn : nohochi l capn : mi na an u ye el u keep capuIIo : unt ul i s, unt uris cara : ich carabIna : t s oon carcajada : awat che eh caracoI : huub; uri ch carapacho : sol , maak carbn : chuk carcajada : che eh, j aj a che eh, k a am che eh, awat che eh carcomer : net , not , nich , bi is, sib carecer : mi na an carga : kuuch, k och cargar : kuuch, k och cargo : kuuch carIcIa : bay carIdad : mat an, sih carIes : hool ol koh, l aab koh carIo : yaakun carmn : chak chak, hach chak, seen chak crceI : k al ab maskab cardenaI : chak t s it s ib cardo : mul cardn : mul (RSXQWLD WXQLFDWD) carga : kuch carne : bak carne de cerdo : u bak el k ek en carne de conejo : u bak el t u ul carne de cordero : u bak el t aman carne de gaIIIna : u bak el kaax carne de guajoIote (SDYR) : u bak el ul um carne de res : u bak el wakax carne de serpIente : u bak el kaan carne de venado : u bak el keh carnero : xi i bi l t amaan (RYLV DULHV) carnIcero : kon bak (K) caro : ko ok carpIntera : u kuchi l u meent a al ba al o ob yet el che carpIntero : pool che (K), men ba al o ob (K), yet el che carrera : al kab carretera : beh, noh beh carrIIIo : bal ak carrIzo : hal al carta : t s ii bi l hu un cartIago : muun bak, muumun bak cartucho : yol t s oon casa : nah, t aanah, ot och casamIento : t s o okol beel casar : t s o okol beel cascabeI : t sab cscara : paach, sol cascarn : sol he casco : maay casI : ol ak, ol i , t a ayt ak, k as caspa : t a pool casta : ch i ibal castao : chukwa casteIIano : kast l an wini k casteIIano (LGLRPD) : kast l an t aan castIgar : haat s , t oop CastIIIa : Kast l an castIIIo : nukuch nah castrar : u t se el el u ye el u keep ba al che wa xi i b catn : ayim kay catar : t unt catarata : sak t ah, buy i ch catarro : se en catstrofe : l oob ctedra : kaans, kaanbes catorce : kanl ahun caudIIIo : nohchi l caverna : akt un, sahkab caza : t s oon, chuuk cazador : ah t s oon, mak ku bin t s oon, p uuh wa chuuk. cazar : t s oon, p uul , chuuk cebar : t sen, pol okki n, pol okkun ceb : wakax yan u p uus cedro : k u che cegar : ch opchahal , ch opkin ceguera : ch opil , ch opt al ceIba : ya axche ceja : mot n CeIectn : Sel eekt uun (HVSDQWR GH SLHGUD) ceIeste : ka an cIIbe : ma t s oka an u beel i cementerIo : kuchi l t u ux ku mu ukul ki meno ob. cena : ook in hanal cenar : u hanal mak oka an k ii n cenIt : chumuk ka an, chumuk k ii n cenIza : t a an cenote : t s ono ot centIneIa : may ku kal an centrar : t s aa chumuk wa ba ax centro : chumuk, t an chumuk, t s u cenzontIe : sak chik ceIdor : k ax nak , hi chnak ceIr : k aax, heep , hi i ch , t ii n cepIIIar : ho och, pus, sus cepIIIo : pus cera : l okok, i i s cerca : naat s cerca (PXUR) : suup cercar : k al paach, bak paach, suup , koot cerco : suup , koot cerdo : k ek en cerebro : t s o om cerIIIo : hi ri ich hoop cero : mi xba al cermen : t a xi ki n cervato (YHQDGLWR) : aal kek cervIcIo : kul kaal , pachkab cerrado : k aal an cerrar : k aal , ch oot , maak cerro : pu uk, wi it s, mul cerro pequeo : bu t un cerveza : cheba, seerbesa cesar : hawa, t s o ok, ch en csped : su uk cesto : xak, xuxak chachaIaca : baach champIn : kuuxum Champotn : Chak anpet en (UHJLyQ GH OD VDEDQD) chamuscar : son k ak , l et s chaparro : kaabah, p okox chapear : haran ch aak, kool chapeo : haran ch aak, kool chapotear : bok ol ha , baxal ha chapuIn : mas, si t ri yo chaquIste : wel charaI : t sak charco : ha akakbal t i hunp el k oom charIa : t si kbah, t si kbal chasco : t uus chato : mach chaya : chaay chIcIe : cha , yii t s ya , cha ach chIco : chan, chi chan, mehen chIcote : hunp el chan suum chi ch haxa ani yet el t s aba an u yook ut i a al u yuchul haat s chIcotear : haat s chIcharrn : yoot el k eek en t saha an t i a al j aant bi . chIfIar : xuuxub chIIe : ii k (FDSVLFXP DQQXXP) chIIIar : awal chImenea : beel buut s , kuchi l t u ux ku hok ol buut s chInche : pi k chIngar : t oop chIquero : u nah k ek en, kuuchi l t u ux ku k a al al k ek en. chIquIto : chan, chi chan, mehen chIrImoya : op, poox (DQRQD JODEUD) chIsme : a al ah ba al , l ik sah t aan chIsmear : a al ba al , l ik s t aan chIsmoso : a al ah ba al , l ik s t aan chIspa : t ip ix k ak chIspear : t ip ix k ak chIste : baxal t aan chIvo : xuul ubi l t aman chocar : nak t an chocIo : nal chocoIate : chukwa chorIzo : bek ech chooch but a an yet el k uxub yet el t saat s. chorrear : chooh, t i i s, weeh t i ix chorro : chooh, t i i s, weeh choza : paasel chubasco : k a am chak chuchera : ba al ma ko ohi chueco : k eech, k eechel , k eek ech, l oochol , l ool och chuIeta : ch al a at yaan u bak el t ia al u j aant mak. chuIo : hat s ut s, ki ichkel em (K), ki ichpan ([) chumbera : pak am (RSXQWLD ILFXV LQGLFD) chupafIor : t s unu un chupar : chu uch, ma at s t s u ut s cIcatrIz : buy bak cIcIn : chak i i k cIego : ch op cIeIo : ka an cIempIs : chi mes, t semes cInega : ak al , ak al che , chak l uuk cIerto : haah, beey, wa maax cIervo : keh cIgarra : ch och l em cIgarro : chamal cIgarrn : koochol cIma : p ii ch cImbrar : k ool , haat s , wich cImentar : eet s , heet s , akkun cImIento : chuun pak cInco : ho cIncha : k ax nak cInchar : k aax cIne : cha an cnIco : ma subt al mak cInta : k axab nak cInturn : k axab nak crcuIo : wol i s cIrIcote : k opt e cIrIo : nohoch ki b cIrueIa : abal cIta : t aanbai l ; k ii n ku ya al i ko ob yan u yi l kuba mako ob t i hunp el t u ux. cItar : u ya al a al t u ux yet el ba ax k ii n kun u yi l uba mako ob; t aanbai l . cIudad : noh kaah, nohoch kaah cIudad de Campeche : Kaanpeech (OXJDU GH VHUSLHQWHV \ JDUUDSDWDV) cIudad deI Carmen : T-Xi ib (OXJDU GH KRPEUHV) cIvIIIzar : kaambes cIamar : awat , t at ah awat cIamor : awat cIara : saki l he cIarear : sast al , sasi t al cIarIdad : sas, sasi l cIaro : sas, sasi l cIase : xook cIasIfIcar : t sool cIausurar : k aal , t s o oks cIavar : baah, ch ii k, t s oop cIavcuIa : puyt ani l , u ni baakel t seen. cIrIgo : k ii n (K), yuum k ii n cIero : k ii no ob (K), yuum k ii no ob cIIente : maab (K), maan ([) cIIma : k ii n cItorIs : u yaak peel cIoquear : t ot ohk eb, t ot ok k eb coa : l ob, l o che coaguIar : l akbal , sist al , ol omt al coatI : chi ik cobarde : sahak, sah ol , sah l u um cobertor : t eep cobIja : t eep cobIjar : pi i x, t eep cobrar : mol p aax, u ch a abal u t ohol , koonol wa meyah cocer : chaak, t ahankun cocIna : k oben cocInar : chak hanal , meen hanal cocodrIIo : ayi n cocoyoI : t uk cochIna : l eech ([) cochIno : kek en (K) codo : kuuk codornIz : beech coger : ch a ah, ch e maach, chuk cogoIIo : ol , k u uk cogote : pachkab coIto : t s ii s, naach , t aal cojear : kohk al ak, t omchal ak coIa : neh coIador : chanchab coIar : chach, mayt coIgar : ch uuy, l eech coIIbr : t s unu un coIIna : pu uk, bu t un, chan wii t s, muul coImena : hobon coImIIIo : t s a ay coIocar : t s aa coIor : boon, booni l coIoradIIIa (DQLPDO) : chek ech chak peech, chek ex coIorado (FRORU) : chak coIumna : t o ol , t sool coma : yaaht al , muk yah, nohchi l comadreja : sabi n comaI : xamach combate : ba at e el , ba at e il combatIr : ba at e el comedor : kuchi l hanal comejn (DQLPDO) : k amas comenzar : kahal , ho op ol , l ekel , chunpahal comer : hanal comercIar : koonol cometa : but s eek cometer : meet , beet comenzar : kahal comezn : saak , saak il comIda : hanal , o och comIenzo : chunpahal , kahal , l ekel , ho op ol , chun comIsura : xaay chi , t u ux ku t ak al wa ba ax. como : he ebi x cmo : bi xi , bi x compaero : l ak nuup, et compaa : et , et el , i knal , l ak in comparar : keet , et p ii s compartIr : hat s compIetamente : humpul i l compIetar : chukbes compIeto : chuup, chuka an componer : ma al obkun, ut ski i n compra : maan comprador : may ku maan, maan (K), maan ([) comprar : maan comprender : na at compresIn : yoot , peech peet s comprImIr : chchankun, mehenkun, peech , peet s comunIcar : a al , t aan con : yiknal , yet el con I : yiknal concavIdad : yaam, k om t aam concebIr : yo omt al conceder : t s aa concentrar : much kii n, mool concepto : na at , t uunkul concertar : ma al obki n, ut ski i n concIencIa : na at , t uukul concIuIr : t s o ok, t s o okol concIusIn : t s o okol concurrIr : much t al concha : sol , paach condena : bo ol k eban, xot k ii n condenado : paul a an u k ii n, xot a an u k ii n condenar : xot k ii n, pul k ii n condImentar : xa ak, t s aaxa ak condImento : xa ak condIscpuIo : et xook condonar : sa as k eban conducIr : bi i s, akt ant conectar : nuup , nuup conejo : t u ul conexIn : nuup, nuup conferencIa : t aan, t si kbal conferIr : t s aa, k uub confesar : a al k eban, t sol k eban confesIn : a al k eban, t sol k eban confIado : al ab ol confIar : al ab ol confIIcto : ba at e el , ba at e il confundIr : sat ol xa ak pahal . congeIar : siskun, sist al congregacIn : much congregar : much kin, mul ki n conjuntar : much kin, mul ki n conjunto : much conmemorar : k ii nbes conmover : peks ol conocer : k ah ol , ohel al conocImIento : na at , ohel , t uukul ; k ah ol al consejero : t sol xiki n consentIr : cha ; u p a at al u meent a al he ba axake . conserje : kanan (K), kal an (K) conservar : kanan, kal an, l ik s consoIar : nays ol consoIIdar : chi chkuun consom : k aab bak , ha il bak consorte : icham (K), at an ([) consteIacIn : eek o ob u t sol mubao ob construccIn : beet , meent , l ik s construccIn (HGLILFLR) : nahil construIr : beet , meent , wa akun, l ik s consuItar : k at chi consumar : t s o okol consumIr : xuup contagIar : paak , t aak , t saay contamInacIn : k askuuni l contamInar : k askuun contar : xook, t si kbal , a al contempIar : pak contener : bi i s, ba al contentar : ki imakkun contento : ki imak ol , ki ki ol , ki imak contestar : nuuk contIguo : et chi , t ut sel contorno : bak paach contraer : moot s, moot contrIbucIn : bo ol , ant , ant ah contrIbuIr : ant , ant ah, bo ol convaIecer : ch a muuk , ch a ol , ut st al conversacIn : t aan, t si kbal conversar : t aan, t si kbal convertIr : suut , k eex convIdar : mul hanal convIvIr : much kuxt al , mul kuxt al , et kaht al convocar : t aan, t aanbah, t aanbai l convuIsIn : l o ot ol cnyuge : icham (K), at an ([) copete : p oot copIar : u meent a al hunp el ba al he ex ul ak e . coraje : t s iki l , p u uhul coraIIIIo : kal am corazn : puksi ik al corchar : haax, bal k ab, ch oot corcho : mak cordero : chan t aman cordIIIera : pu uk, wi t s cordn : k ax t ab chan suum, k uuch coro : mul k aay, much k aay corraI : kuchi l t u ux ku k a al al ba al che o ob he ex. correa : k axnak correcamInos : k umk umi corregIr : ut ski i n correr : al kab corretear : al kabans, al kabkun, al kabt corrIda : al kab; pay wakax. corrIente : chowak cornear : k och cornudo : mak ku t u usul t umen yat an wa u yicham. corroer : waay, ma as corsarIo : may ku yookol i ch k ak nab cortar : ch aak, xoot , xoot , k uup cortar (FRQ PDFKHWH) : ch ak corte : ch aak, xoot , xoot , k uup corteza : sol , paach corto : kom, xoot xuut corva : l ooch, p uus, waat s , wuut s cosa : ba al , ba ax cosecha : hooch, mool , uux, t ook cosechar : hooch, mool , uux, t ook, ens coser : chuuy cosquIIIas : chahal , chi kil costa : u hal k aak nab, u chi k ak nab costado : t sel , xax costaI : chim, mukul costIIIa : ch al a at costo : bahux costra : sol , ooxel costumbre : suuk, suuki l costura : chuuy costurar : chuuy cotorra : t uut , kel coxIs : k uul , bobox, bak neh, t uch neh coyote : ut i u (FDQLV ODWUDQV) CozumeI : Kosomeen (LVOD RFXSDGD SRU ODV JRORQGULQDV) crneo : t seek , baakel pool crecer : ch ihi l , nuukt al , nohocht al , ya abt al crdIto : p aax creencIa : ok ol al , t uukul creer : t uukul , oks ol crepItar : wak al , t ip ix crepscuIo : okol k ii n, oka an k ii n crespo : muuch , mul i x cresta : p ii ch, t eel cra : aal , mehni l crIada : k oos ([) crIado : k oos (K), meyhi l crIar : t sen crIatura : paal crImInaI : kinsah mak crIn : t suuk, t so ot s t simi n crIstIanIsmo : ki ichkel em t uukul crIstIano : ki ichkel em, ki ichkel em wini k crIsto : ki ichkel em yuum croar : k aay muuch, t aan muuch, awat muuch cruce : xaay, xa ay crudo : che che crujIr : heech , herech , hi ri ch cruz : k at ab che cruzar : k at al , k aat man cuajar : t aat , l akbal , sist al , ol omt al cuajo : t aat , sist al cuI : makal mak cuaIquIer : he makal make , he maxake cuaIquIera : he makal make , he maxake cuando : l e ken cundo : ba ax k ii n, bi k ix cunto : bahux, bahun cuarta : nab cuartear : buuh, he , t eeh cuatro : kan cubeta : ch oy cubrIr : pi i x, huuk, t eep , t si i k cubo : ch ooy cucaracha : k uruch, na t s uul cuchara : ho opob, k uruch cuchIIIo : xot ob, xoot eb, et snaab cueIIo : kaal cuenta : xook cuento : t si kbal , t si bal i l cuerda : suum cuerno : baak, xuul ub cuero : k ewel , oot el cuerpo : winki l , winkl i l , kukut , wikl al cuervo : hoh cueva : akt un, sahkab cuIdar : kal aan, kanaan cuIebra : kaan cuIero : t as i i t cuIo : ii t , mool , chuun cuIpa : si ipil , kuch cuItIvar : pak al cuItura : t ul akal ba al ku kani k yet el ku ka ansik mak. cumbre : ni , p ii ch, ho ol , ka anal i l cumpIeaos : k ii n k aaba cuna : kuchi l t u ux ku chi kunt a al wenel channpal . cua : no ox, t akab, t ak che cuada : baal ([) cuado : baal (K) cura : k ii n (K), yuum k ii n curacIn : t s aki k curandero : meen (K); wi ini k ku t s aak yet el xiw waa yet el payal chi . curar : t s aak curtIdor : bon k ewel (K), t s aan kewel (K) curtIr : bon k ewel , t s aam k ewel curva : waat s , wuut s , koop, ch oot ol cutIs : oot , oot el D d : d, kanp el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. dama : xunan, ko ol el danza : ok ot danzar : ok ot daar : k askuun, meen l oob dao : l oob dar : t s a ah dardo : huul de : ut i a al de nuevo : ka t een de prIsa : seba an debajo : yanal , yaal an, kaabah, kaabal deber : p aax dbII : t o ona an, ma muuk il decaer : t oont al , man ol decepcIn : ok om ol al deceso : kimi l decIr : a al , t aan decIarar : u nu ukbes, t sool , t s aa un uk, a al decIInar : emel , p at al decorar : hat s ut skuun, hat s ut ski n dedIcar : t s aa ol , k uub ol dedo : aal k ab dedo deI pIe : aal ook defecar : t a defender : ant ah, t ook deformar : yaach , yuuch deforme : moch, yaach defraudar : ookol , t uus defuncIn : kimi l degenerado : k aschaj a an (K) degenerar : k ast al , k aschahal , k aspahal , k askuun degIutIr : l uuk , t at s l uuk , t ut s l uuk degoIIado : ma kaal , kul kaal degoIIar : xot kaal , k up kaal , ch ak, kul kaal , l uk s kaal degradar : ot si kun, t oonkin, haaykun deIdad : k uh dejar : p aat deIante : t an, t ani l , akt an deIatar : t ak pool , t ak ho ol deIeItar : ki kun ol deIfn : pixan kay deIgado : bek ech, bi ich , t s ooy, t s oya an, haay deIIcado : neet s deIIcIoso : ki deIInquIr : si ip deIIrar : t aant an pool , t aant an ho ol deIIto : si ipil , k eban demanda : k ant demanda (FRQVXPR) : t saa demandar : k at , t ak pool , t ak ho ol demencIa : choko l akaabi l demente : choko pool , choko ho ol demonIo : kisi n, k aasi ba al , xul ub demorar : xant al demostrar : e es denso : t at dentadura : koh dentera : cha ah, cha a koh dentro : ich, i chil , ichi h denuncIar : t ak pool , t ak ho ol , a al departIr : t si kbal dependIente : koonol (K) depIIar : k oos, t s ii k, hok t so ot s depIorar : yah ol t deporte : baxal deposItar : t s aa, k uub depsIto : chal t un, hal t un derecho : no oh, t oh, t at s derramar : week, t i i x, l al , k ii t derretIr : yii b, yaal , puuk derrIbar : l ubs, huut , puuk, ni i k derrocar : l uuk s, l ubs derrochar : xuup derrumbar : huut , nii k, heen, hul desabrochar : waach desafo : ba at e el desagarrar : hal k abt , cha desaguar : ho os ha , pul ha , wek ha desajustar : cha desaparecer : saat , baal desarroIIado : nohoch chaha an, nukchaha an, ma al ob chaha an desarroIIar : t sol desatar : waach , cha desayunar : uk ul desayuno : uk ul desbaratar : hoob, huut , puuk, pa , ni i k, t i l i k desbastar : pol , ho och desbordar : t uul descaIabrar : ch in pool , hat s pool descaIzar : t sel xanab, l uk s xanab descaIzo : ma xanab descansar : he el el , wa at al descanso : he el el , wa at al descargar : ems kuuch, l uk s kuuch descendencIa : ch i ibal , aal o ob, meheno ob descender : emel , t s aam, hayal descIfrar : na at descomunaI : t ah nohoch descontar : l uk s, eems t ohol , ens t ohol descrIbIr : t sool descuartIzar : p aay, xo xo ot descubrIr : sil , kaxant descuIdar : nays ol desdentar : hot s koh desear : k at , ot , t s ii bol t aak, pooch desechar : puul , huk s desembocadura : chi deseo : t aak, t s ibol , poochi l desertar : hok ol , put s ul desesperacIn : xet ol , naks ol , t s iki l desfaIIecer : sat ol desfIIar : t sol ximbal desfIorar : haat , t aak desfondar : hoomchahal , t onchahal desgarrar : l a ach, haat , xeet desgracIa : t oop, l oob, k aas desgracIar : k askuun desgranar : oxo on, p eel , p uuch deshacer : puuk , pa , huub huut deshIdratacIn : wach k ahal deshIerbar : pak deshIIar : hil , hit , t i l i k deshInchar : t s uum, t s umul deshojar : l uk s l e , p ep t ok l e deshonrar : k askuun, t aak desIgnar : e es desIstIr : p aat desIeIr : puuk , yaach desIIndar : xot k ax desIIzar : haak, kii p, pi it desIumbrar : huul i ch desmayar : sa at al ol , sak ki men desmonte : kol k ax desnIveI : nix, nixkab, t oont on desnudar : chaknul t , pi t nook , t sel nook , l uk s nook desnudo : chaknul , ma nook desoIIar : t s ii p, p e es despacIo : chaanbel , hunhunp it despachar : t uxt despedIr : cha , hok s, l uk s, t ohol ch in despegar : l aak despeInar : xa axak pool despejar : pik , chikbes despepItar : p eel , t s eeh desperdIcIo : xi i x, yal a despertar : ahal despIstar : saat despIomar : banal , heen, l uut , l uub, nii k despIumar : p ep despobIado : l a kaah, kaah mi na an u maki l o ob despobIar : u bi n u kahnal i l o ob hunp el kaah despojar : l uk s, t ook, t seel dspota : k asa an, t opa an desprender : banal , t aak, l uub, poot s destapar : he , t sel maak destetar : t ok ii m, t ok chu uch, l uk s chu uch destIIar : k aabanki l destItuIr : hok s, l uk s destreza : pek, seba ani l , peka ani l destrozar : xeet , t si ik destruIr : k askuun, ni i k, huut desvaIIdo : nuum desvaIIjar : ookol , t seel u ba al o ob desvanecer : xi i b desvIacIn : l ooch, ch oot desvIar : l ooch, ch oot , ch eet , k eech desvo : hal paach, pach beh desvIrgar : k askuun, t aak desyerbar : pak desyerbe : pak detectar : kaxan detener : he el el , he el s, wa at al , wa akuns, k aal deterIorar : k ast al , hut ul , l aabt al , uchbent al detestar : p eek detonar : waak detrs : paach, paachi l deuda : p aax, l ak deudo : l aak , ch ii l ankabi l , l aak t si l devocIn : yaakunah ol devoIver : suut devorar : l uuk , hanhan hanal , t at s l uuk da : k ii n dIabetes : ch uhuk k i ik, ch uhuk wi i x dIabIo : ba aba al , kisi n, k aak as ba al xul ub dIaIecto : u hel a ani l t aan ku sihi l t i u na t aan dIIogo : t si kbal i ch ka at ul mako ob dIamante : hat s ut s sak t uun ku l embal dIarIo : sansamal , t ul akal k ii n dIarrea : waach , wach k ahal , k axi l , t i ri x t a dIbujar : u t s ibt a al wa u bo onol u yoochel hunp el ba al dIcha : ki imak ol al dIchoso : ki ol dIecIsIs : wakl ahun dIecIsIete : ukl ahun dIecInueve : bol onl ahun dIecIocho : waxakl ahun dIente : koh dIeta : p is hanal , p it hanal dIez : l ahun dIfamar : a al ba al dIferencIa : hel a ani l dIferente : hel a an, hehel as, yaanal dIfcII : yaah, t al am dIfundIr : t uux dIfunto : kimen dIgerIr : t ahal hanal , t ahal o och, emel o och dIgestIn : t ahal hanal , t ahal o och dIgno : t si kbe en dIIIgente : sak ol , t a ah dIIuIr : puuk yaach dIIuvIo : bul ul , bul kabal dImIsIn : p aat dImItIr : p aat dInamIta : waak , ba al ku dInasta : ch i ibal dInero : t aak in DIos : k uh, yuumt si l , ki ichkel em yuum, dyos dIos se Io pague : dyos bo ot i k dIreccIn : u bei l , u behi l dIrecto : t oh, t aat s dIrIgIr : xi mbal , bi i n dIscordIa : t akal t aan dIscurso : t se ek dIscutIr : ba at e el t aan, sakach t aan dIsentera : k i ik nak , k i ik t a dIsfrazar : hel bes, heel dIsgustar : k uux, k uuxi l , t s iki l , p u uhul dIsgusto : k uux, ch a k uux dIsImuIar : t a ak, mak chi dIsIpar : sa at al , xuup, xu upul dIsIocar : huuk , t uuk dIsmInuIr : chi chankuun, t saapahal , mi na ankuun dIsoIver : puuk , yii b dIsparar : wak t s oon, t s oon dIsparo : t s oon dIspersar : k ii t , k it pahal , pa dIsputa : ba at e el , ba at e il dIstancIa : nachi l , yam dIstante : nach dIstInguIr : k ah ol , il , t et , yey dIstInto : hel a an, yaanal , k expaha an dIstraccIn : nay ol al dIstraer : nay ol dIurno : ich k ii n dIvergente : u heel , heel a an dIversIn : cha an, baxal dIverso : hehel as, hel a an dIvertIr : ki imakkun ol , nays ol dIvIdIr : t oox, haat s, buh, xoot dIvIsar : ii l dIvIsIn : k as dIvorcIar : p aat , p at ba dIvorcIo : p aat , p at ba dIvuIgar : t s aa ohet bi l , men ohet bi l dobIadIIIo : bi i l , bi i l i l dobIar : wuut s dobIez : waat s , wuut s , wuut s ul doce : l ahkah, ka al ahun docencIa : kaansah, kaambesah docente : max ku kaansah, max ku kaambesah dcII : suuk, suuka an doctor : t s at s aak, may ku t s aak k oha an. doIer : yaah, chi ibal , k i inam doIor : yah, chi ibal , k i inam domar : sukki n ba al che o ob domestIcado : suuk domestIcar : al ak t , suukki n domIcIIIo : nah, t aanah, ot och donar : si, t s aa donceI : t ankel em, t ankel en donceIIa : suuhuy, xl o bayan, xl o bayen, ch upal donde : t un dnde : t u ux dormIr : wenel , weneh dormItorIo : u nahi l wenel dorso : paach, pu uch dos : ka a dote : mu uhul duda : pek ol duende : al ux dueo : yuumi l , nohchi l duIce : ch uhuk dupIIcar : u meent a al ka at en hunp el ba al durar : xant al , uchbent al durmIente : wenekbal duro : chi ch, chuchul , t s u uy F e : e, ho p el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. ebrIo : kal a an echar : ch ii n ecIIpse : chi ib ecIpse de soI : chi ibal k ii n ecIIpse de Iuna : chi ibal uh eco : eet s echar : ch ii n, puul edad : ha abi l edIfIcar : wa akun, l ik s, meent edIfIcIo : nahil , nohoch nah ment a an yet el pak . educacIn : ka ambes, kaans educar : kaans, ka ambes efectuar : meen, uchul egosta : t s u ut ejIdo : u k axi l kaah, u l u umi l kaah eI (DUWtFXOR) : t s ib ku bi n t ani l t i hunp el k aaba t ia al u ye esik xi i b yet el chen hunt ul wa hunp el . I : l et i eIstIco : saat s , sasat s ki eIegante : hat s ut s, ki ichkel em eIegIr : t et , yey eIevar : na aks, ch uy, ka anal kun l ik s eIImInar : hok s, l uk s xu ul s eIote : nal eIIa : l et i , l e t aan he el a chen ut i a al xch up wa ko ol el . eIIo : l e t s ii b, he el a ku meyah t i a al u ye esa al u k aaba xi i b bey xan xch up. eIIas : l et io ob eIIos : l et io ob embarazar : yo omki n, yo omt al embarro : pak l u um embeIIecer : hat s ut ski n, hat s ut skun embestIr : k och emborrachar : kal kun kal t al embrocar : nook, nokt al , nokki n embrujar : wayt , pul ya ah embudo : but ub embutIdo : buut , but a an embutIr : buut , chook emIgar : hok ol , bi in emocIn : ki imak ol empacar : paak, wool empachar : t ii t , t ii t t al empaIIzada : kol ohche , kol oxche empanada : chancham empapar : ch uul , popo kin emparejar : keet , t axkun, t at s kun empatar : t saay, t aak empeIne : pach ook empeIIa : t saat s, pol ki l empear : p at ba al yo l al t aak in empezar : chunbes, chunpahal , kahal , l ekel empInar : hot t al , xakt al , hot ki n emprIco : chen kambi l empIeado : meyah mak empoIvar : pos l u um, t os l u um empoIIar : pahkun, pakkun huk empujar : l ench in, t ul ch in empuar : maach, l aap l ap k ab en : ich, i chil en este (HVWD) : t i , t u, waye en estado de : yo om, yo omchaha an, ko ha an en nInguna parte : mi xt u ux en prImer Iugar : yaxi l enamorar : yaakun enano : akl ax, kaabal baakel encajar : ooks, l aap, nuup , k aap, huup encarceIar : k aal encarecer : ko ohki n encargar : k uben encargo : k uben encarnar : buy bak encendedor : u xi ki in k aak encender : t aab, hoop encerrar : k aal enca : chuun koh encIma : ok ol encIenque : p eex encoger : moot s encomendar : k uben encontrar : kaxan, i i l , nakt an encorvar : p uum, waat s , l ooch, p ooh encubrIr : t a ak encuerar : t sel nook , pi t nook , l uk s nook , chaknul endebIe : bi ich endemonIar : okol ki si n t i mak enderezar : t ohki n, t aat s , t at s kun enduIzar : ch uhukki n endurecer : chi chkun, chi cht al , nol ba enemIgo : ch a k uxt a an enrgIco : chi ch enfermar : k oha ankun, k oha ant al enfermedad : k oha ani l enfermo : k oha an enfIaquecer : t s ooy, t s o oyol , bek echt al , bi ich t al enfrente : akt an, t an enfrIar : siskun, sist al , ke el t al enfurecer : p u uhkin, p u uhs engaIanar : hat s ut ski n, hat s ut skun enganchar : l echkun, l eech engaar : t uus engao : t uus engarrotar : l ot keh, l oot engordar : pol okki n, pol okkun enhebrar : huul enhIIar : huul enjambre : much kaab enjauIar : k aal , k aal t u che enjuagar : t ix ha , chaal enojar : k uux, p uuh enorme : nohoch enramada : makan enredar : baak , babak enroIIar : koot s koop, bii l enroscar : koop, koot s bi il ensaIada : xe ek ensartar : huul , l oom enseguIda : seb enseanza : ka ansah ensear : kaansah, ka ambes ensucIar : kukul l u umt , ek kun entabIar : chunbes entender : ch a un uk, na at enteramente : huumpul entero : t ul is, chika an chuka an enterrar : muuk entonces : l e t un, he t un entraa : hobnel entrar : okol , man entre : ich, i chil , yam, kap entregar : k uub, t s aa entretener : nay, nays ol entrevIstar : k at chi entumecer : si ist al entusIasmo : kuux ol enumerar : xook enuncIar : a al envasar : t ooh, buut envejecer : ch ihi l envs : paach envIar : t ux envIdIa : yah ol , t s ibol envIdIar : t s ii bol , yah ol envIudar : p at al t u huun envIudar eI hombre : kimi l at aan envIudar Ia mujer : kimi l icham envoItorIo : t o , t eep envoIver : t o , t eep , wool epIdemIa : ban kimi l , hay kimi l , ban k oha ant al , hay k oha ant al epIdermIs : oot , oot el poca : k ii n, k ii nil equIpaje : kuuch equIvocacIn : si pi l equIvocar : t u ubul , sa at al era : k ii n, k ii nil erguIr : wa akun, t ohkin, t echkun erIzar : xib, xi ix mukuy erIzo : k i ix ooch, k i ix pach ooch (HULQDFHXV HXURSHXV) ermItao : may kaha an t u huun he t u uxake error : k aas, ma ma al obi , ma beyi eructar : keeb erupcIn : k aak , pawo es cIerto : haah u t aan es verdad : haah u t aan escaIdar : mak , xaak escaIera : eeb escapar : put s ul , bi in escarabajo : kukl i m, kukl im t a escarbar : pan, k ooy, buuk , pa as escarpa : t o ol pak escasear : mi na ant al escasez : u p at al mi na an wa ba ax escIavo : paal i t si l , mak ku meyal t i a al max maneh. escIava : k oos (K) escoba : mis, misi b escoger : t et , yey, xix esconder : t a ak, baal escondIte : sahkab escopeta : t s oon escorar : t sool escorpIn : sina an escozor : saak , saak il , el el escrIbIr : t s ib escrItura : t s ib, t s ibil escroto : chim escuchar : u uy escudo : chi mal , pak al escueIa : nahil xook, kuchi l kaansah escupIr : t ub, hak t ub esa : l el o , l e he el o esas : l el o ob ese : l el o , l e he el o esos : l el o ob esforzar : men muuk , t s aa ol esmerII : huux esfago : ul , u beel hanal , u behi l hanal espaIda : pu uch, paach espantapjaros : bohol espantar : ha as, ha as ol , hak ol espanto : way, ba ba al Fspaa : Kast l an espaoI : kast l an wini k espaoI (LGLRPD) : kast l an t aan esparcIr : k ii t , t ii t , t ot , t os espectro : k aasi ba al espejo : nen espeIn (SODQWD) : xpel on esperanza : al ab ol esperar : pa at , al ab ol espeso : t at , l ol omki espesura : pi i m, t at i l , pi imil , su espa : ch uk espIga : yi ih espIgar : yi ihanki l , p o chahal espIna : k i ix espIna dorsaI : t o ol a pach espInIIIa : t sel ek, baakel t on espIno : k i ix (DFDVVLD SXHEOHQVLV) esprItu : pixan, ol esposa : at aan esposo : icham espuIgar : ch ich , xix espuma : oom, yoom esqueIeto : baakel esquIna : t i it s, t u uk esquIvar : heech esta : l el a estabIecer : kahal , chunbes, chunpahal , heet s , kuxt al estabIo : u nahi l t u ux ku k a al al wakaxo ob yet el xan t simi no ob. estaca : t s op che estacar : ch ik che estacIonar : wa at al , he el el estado : l u umi l estafador : ookol estafar : ookol estaIactIta : ch ak xi i x estaIagmIta : ch ak xi i x estaIIar : waak , wak al , t uup estampar : t s aal , t aak estancar : wa at al ; xu ul ul , niki l , ni kkun estar : ant al estar sentado : kul al estatura : baakel este : l el o , l e he el o este (RULHQWH) : l ak ii n esternn : baakel t seem estIrcoI : t a estIrar : saat s , t ii n, t i i ch , si i n estofado : mak kuum estmago : t suuk, t suukel , nak estornudar : he sim estoy : t an i n estoy bIen : t ooh i n wol estranguIar : bi t s kaal , hi ch kaal , bi t s hul estregar : haax, bay, hi , cho , paat s estrecho : koom estreIIa : eek estrenar : u t s a abal wa u meyah t umben ba al estreImIento : k al t a estuche : pi i x, ba as estudIar : xook, kaanbal estpIdo : ma na at , t su uy pool , chi ch pool eterno : mi na an u kahal mix u xuul ; hach xaan eunuco : may t sel a an u ye el u keep evacuacIn : hok s; t a evacuar : hok s t a evaporar : saap evasIn : put s ul evIdente : hanil , sas evocar : k a as exacto : beey, beyo , huch beyo ; hach t u p ii s, hach l et i , p el ech examInar : ch och , k aat , ch a t aan, xa ak excavar : pan exceder : t ii p , t ip il , man, pit man exceso : maanal , t i i p il , ya abi l excItacIn : ko , ko il , t aakkun excItar : t aakt al , t aakkun, t aahkun excusado : nah t ankah kuchi l t a exhIbIr : e es exIgIr : k at exIstIr : ant al , kuxt al expendIo : t u ux ku yuchul koonol experto : hach kaanbanaha an; mak u hach yohel hunp el ba al expIIcar : t sool , t sol t aan expIorar : ch och , ii l , kaxan expIIcar : t sool expIosIn : wak al , waak expIotar : waak , wak al , xik, xiki l exponer : e es, t s aa cha anbi l , t s aa i i bi l exprImIr : yaach , yeet s , peet s expuIsar : hok s, hul extender : si i n, xi it , t ii n, haay, haykun exterIor : paach, paachi l , t ankab, t anxel extermInar : t s o oks, xu ul s, ch eeh, kims extraer : hok s, hook extranjero : t anxel makm t anxel kaahi l , t s ul extravIar : saat extremo : xuul , ni , t s ook, p ii ch eyacuIacIn : t aak, k uchul , u ul eyacuIar : t aal , k uchul , u ul , kohol F f : f , wakp el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. fbrIca : u kuchi l u meent a al ba al o ob fabrIcar : meen, beet fcII : chen ch a abi l , ma t al ami , ma yahi faena : meyah faIsn : k anbul faja : k ax nak faIo : keep, t oon faIso : ma haahi , t uus faItar : si ip fama : pekt si l , peksil famIIIa : ch i ibal i l , l ak t si l il famIIIar : l ak t si l , l ak fango : l uuk fantasa : t uukul may fantasma : way, ba aba al , ha as ol fardo : kuch farmacIa : u nahi l koonol t s aak farInge : ul fastIdIar : naks ol , naks ol fatIga : ka anal fatIgado : ka ana an fauna : ba al che il , ba al che o ob favor : ant , ant ah, men uut s faz : ich fcuIa : nooy fecundar : cheek , cheek s fecha : k ii n, k ii nil feIIcIdad : ki imak ol al feIIz : ki imak ol feIIz cumpIeaos : u ki imak ol k ii n kaba femenIno : ch up, ch upi l feo : k aas ferIa : cha an fermentar : yomt al , paht al , su ut s t al feroz : t s ik frtII : ya ab u t s ai k u yi ch wa u yaal fetIche : pol bi l che feto : chan paal ma sihki fIado : p aax fIar : p aax fIbra : sook , so ok fIebre : chokwi l fIera : t s ii k ba al che fIero : k o ox fIerro : maskab fIesta : cha an, mank inal fIgura : oochel fIgurarse : t s ibol fIjar : t aak , heet s , akkun fIjo : het s a an fIIa : t sool , t o ol fIIo : yeeh fIItrar : t ooh, t aah, ch aah, t s ii b fIn : xuul , t s ook, naak fInado : kimen fInaI : t s ook, xuul fInca : xt ansi a fIngIr : t uus fIno : mamaykil fIrmamento : chuun ka an fIrma : hohon fIrmar : hohon t s ib fIrme : chi ch, ma al ob t aak l i fIaco : t s ooy, t s oya an, bek ech, chol o op fIauta : chuul , pit oo fIeco : pi i k fIema : k aab chi , yom chi fIexIbIe : wut s k al ak, wuwut s ki, ma chi chi fIoja : hooypel , meel en peel fIojo : ma kol , hooykep, meel en keep fIor : l ool , ni kt e fIora : k aaxi l , che o ob fIoracIn : l ool ankil , ni kt e il fIotar : k ak aknak, bab fIuIr : al kab, hok ol , wekel fobIa : sahki l fogata : ka anal k ak , k ak ku hohopaanki l fogn : k oben, k oben k ak , chi k ak foIkIore : ba axo ob suuk u meent i k hunp el kaah foIIaje : k aak fonda : nah t u ux ku ko onol hanal fondo : ii t forneo : t anxel kaahi l forastero : t anxel il forma : winki l formar : paat forraje : yo och ba al che o ob forrar : pi i x forro : pi i x, yal fortaIeza : muuk , chi ch fosa : mok och, hool fsforo : hi ri ich hoop fsII : uchben baako ob wa sol o ob ki men mako ob wa ba al che o ob fracasar : bi n k aas t i mak fractura : kaach fracturar : kaach, kachal , t eeh, t ehel fragancIa : : ki iboki l frgII : kakachki , o op ki, op chal ak, op k al ak fragmento : xet ; xet el , kach, xoot francs : garia wini k francs (LGLRPD) : garia t aan FrancIa : Garia fraude : ookol , t uus, bal k ab frer : t saah frenIIIo : t ii n aak frente : t an, akt an, t an pool , t an ho ol fresco : ak , t umben, si i s, che che , t ul up frIega : t opo frjoI : bu ul fro : ke el , sis frontera : xuul , xuul u l u umi l hunp el kaah frotar : hi , haax, xu ul fruncIr : ch uuk, meek, chaak frustrar : l uk s, t oop, p at k aasi fruta : ich fruto : ich che fuego : k ak fuente naturaI : sayab fuente artIfIcIaI : sayab ha fuera : paach, paachi l , t ankab fuerte : mu k a an, chi chha an, t at ahkl fuerza : muuk fuga : put s ul fumar : t s u ut s funda : pi i x fundador : kahkunah fundar : akt al , chunpahal , kahal , kahkunah fnebre : kimenil fusII : t s oon fusIIar : t s oon fustn : pi i k futboI : kocha wol i s futuro : bin uchuk C g : g, ukp el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. gajo : hek, hek el gaIn : may ku buki nt i k ma al ob nook gaIpago : ak gaIIarda : ki ichpam ([) gaIIardo : ki ichkel em gaIIIna : kaax ([) gaIIInero : so oy gaIIo : t eel (K) ganadero : yuumi l wakaxo ob ganado : wakax ganancIa : nahal , nahal i l ganar : nahal gancho : hok ob, l ut sub gangIIo : ma ah gargajo : k aab chi , yom chi garganta : kaal garra : mo ol garrapata : peech gastar : xuup gatear : huuk gato : mi is gato mots : yak gavIIn : ch uuy, i gemeIo : ii ch, k uh gemIdo : akam gemIr : akam geneaIoga : ch i ibal , ch i ibal i l generacIn : ch i ibal , ch i ibal i l genIo (GXHQGH) : al ux gente : mako ob, wini ko ob geografa : u xookil yok ol kaab germInar : hok ol , t op ol gesto : eet s gIba : p uus gIgante : t ah nohoch, hach nohoch gIrar : suut , piri n suut gIande : pool keep gIobo : wol , wol i s gIotn : hool ok gIteo : p u uk i i t , bak el ii t gobernante : ahau goIondrIna : kosom goIosIna : ch uhuk goIoso : hool ok goIpe : l oox, haat s , k ool , l aah goIpear : k ool , k oop, l aah, l oox goma : ii t s gordo : pol ok gorgojo : yik el gorjear : k aay gorrear : mat , hoch ob gota : ch aah, t aah gotear : ch aah, t aah gozar : ki ol t , ch a u ma al obi hunp el ba al gracIas : dyos bo ot i k grajo : k a aw, k aaw gran bretaa : ingl aan grande : noh, nohoch, nuuk, nukuch, nuxi b granero : ch ii l granIzar : k axal bat granIzo : bat grano (GH VHPLOOD) : neek grasa : t saat s, pol oki l grave : yaah grIeta : yam, xi ik, xi i ki grIIIo : mas, si t ri yo grIpe : se en grIs : sak boox, sak ek , booni l ch o grItar : awat grIto : awat grueso : pol ok, pi i m gruIr : k eey, t ut uk chi grupo : much gruta : akt un, saj kab guajoIota : t uux ([) guajoIote : ul um t so (K) guajoIote sIIvestre : kuut s guanacaste (iUERO WURSLFDO) : pi i ch guano : xa an, bom guapa : ki ichpam guapo : hat s ut s guardapoIvos : t oon guardar : t a ak; kal an, kanan guardan : kal an, kanan guarIda : sahkab CuatemaIa : Kuhat emal ha (PRQWDxD TXH YRPLWD DJXD) guayaba : pi chib, pi ch guayabo : pi chib che guerra : ba at e el , ba at e il guIar : mut s i ch, chak ich guIsado : hanal , akat guIsar : meen hanal , chak hanal guIso : hanal guIa : bal nak , hool ok il gusano : nook ol gusarapo (DQLPDO) : bol i n H h : h, wakaxp el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. haber : yaan, ant al hbII : peka an habItacIn : nah, ot och, t aanah habItar : kahakbal habItuar : suukt al , suukt ah habIa : t aan habIar : t aan hacer : beet , meen, mak an hacha : bat haIagar : ki imak ol t haIcn : kos haIIar : kaxan haIIazgo : kaxan hamaca : k an hambre : wi ih, t aaki l hanal harto : nak ol hasta : t ak hasta Ia vIsta : t u heel k ii n hasta Iuego : t u heel k ii n haz : ich, t an hebra : t sil , t ich hechIcera : way ([), pul ya ah ([) hechIcero : way (K), pul ya ah (K) hechIzar : way, pul ya ah hedor : t u , t u il heIado : ke el , sis heIado (SRVWUH) : ke el ch uhuk heIar : siskun hembra : ch up, ch up([), ko ol el , ba al ([) hemorragIa : t uul k i ik henchIr : buut hender : buuh, heet , t eeh hendIdura : k oop henequn : kih henequenaI : kuchi l ki h hepatItIs : k oha ani l ku meent ik u chu upul u t ammel mak herbarIo : mak u hach yohel ba al o ob t i xiwo ob herbvoro : ba al che ku haant i k xiw herboIarIo : mak ku kaxt i k xiwo ob ut i a al u meent a t s aaki l yet el ut ia al u koneh. heredad : kool herIda : yaah, l oob herIr : ki inpahal , l oob hermana : l ak ([) hermana menor : it s in, ko ol el hermana mayor : kii k hermano : l ak hermano mayor : suku un hermano menor : it s in hermoso : hat s ut s hermosura : hat s ut si l hernIa : p it t uuch, p it chooch herramIenta : nu ukul herrero : men maskab hervIr : l ook, l ookankun hIdrofobIa : sahakil t i ha , ko il hIdrografa : u xookil u ha il yok ol kaab hIdropesIa : k oha ani l ku t s ai k t i mak t umen u yant al ha ich u winkl i l hIeI : k aah hIeIo : ha chi chkunt a an t umen ke el wa sis hIerba : xiw hIerbatero : meen, mak ku t s aak yet el xiwo ob. hIerro : maskab hgado : t aman, t amne el hIguera : k o och ([) hIgo : k o och hIgo chumbo : num t sut suy hIja : waal ([) hIjo : aal hIIar : haax hIIvanar : hul put s hIncar : xol t al , xol t ah, xol ki n hInchado : chuup hInchar : chuup, chu upul hInchazn : chuup hIpo : t uk ub hIspano : kast l an wini k hIstorIa : u t si kbal il wa u xooki l ba ax ucha an hocIco : ni hogar : ot och, nah, nahi l , t aanah hoja : l e hojaIatero : ut ski nah hojear : wal ak hoIgazn : ma k ol , hooykep hoIgazana : hooypel hoIbox : hool boox (KR\R QHJUR) hoIIejo : saay, saayel hoIIn : sabak, yabak nah hombre (KXPDQR) : wini k, may hombre (YDyQ) : xi i b (K) hombro : kel embal , kel enbal homIcIda : kinsah wini k, kinsah may homosexuaI : ch upul xi i b, kankal as honda : yunt un hondo : t aam hongo : kuuxum honrar : t si i k HopeIchen : Ho pel che en (OXJDU GH FLQFR SR]RV) hora : ora horadar : hool , poot horca : hi ch kaak, bi t s kaal horcajadas : het s mek horcn : okom horIzonte : chuun ka an hormIga : sini k hormIgn : sakal , j och hormIguero : nahil sini k, muul sini k horno subterrneo : pib, pibil horqueta : xa ay, t oxche horror : ha as ol , hak ol horteIano : kanan pak al , kal an pak al hospedar : k aam u ul ab, k ubenba hospItaI : nah k oha an hoteI : nah u ul ab hoy : behl a e hoyo : hool hoyueIo : t uux hoz : bat huano : xa an huasteco : t enek huaya : wayum hueco : hool hueIIa : pe echak hurfano : ma yuum, ma na hueso : baak husped : u ul ab huevo : he , e el huIr : put s ul , hok ol huIzache : k i ix (DFDVVLD SXHEOHQVLV) huIe : k i ik che , saat s humanIdad : wini kil humano : wini k, mak, l u um kaab humear : l uk ul hmedo : ch uul humIIdad : ot si l i l humIIde : ot si l humIIIar : t oonkin, subl akkun humo : buut s hundIr : t s aam, buul , bul ul , t omchahal huracn : chak i i k hurao : k o ox hurgar : l oom, hul che hurn : sabi m hurtar : ookol hurto : ookol husmear : ut s ben, uut s , ch a book I I : i, bol onp el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. Idea : t uukul IdentIfIcar : k ahol IdIoma : t aan IdoIo : pol bi l che , k uh IgIesIa : nah k uh, u yot och ki ichkel em yuum. Ignorante : ma ohel , mak ma u yohel wa ba axi . Ignorar : ma ohel IguaI : keet , beey xan IguaIar : keet , t axkun Iguana : huuh, t ool , t ool huuh IIeso : ma uch l oob t i i , ma uchuk l oob t i i IIcIto : ma ut si , ma ma al obi IIumInar : saskun Imagen : oochel ImagInar : t s i ol , t uukul ImbcII : meel em, mi na an u na at ImItar : et s , u beet ik mak l e ku meent i k ul ak e ImpedIr : weet Imperfecto : ma t s oka ani , ma ma al ob ment a ani ImpermeabIe : ma t u man ha i ImpertInente : nak ol ImpIorar : k at , yaanyan Impoerante : k ana an Importe : t ohol ImposIbIe : ma t u paht al u meent a al , hach t al am ImpotencIa : ma muuk il Impotente : ma muuk , mina an u muuk Inaugurar : chunpahal , l eks, kahs, hol bes IncendIar : t ok, el el , t aab IncensarIo : p uul ut IndIcar : e e IncIsIvo : koh yan t ani l t i u chi may IncIInar : chi i n, ch e , t oon Incmodo : ma ma al ob ani ki , ma ma al ob u yu ukubai IncordIo : ma ah IntroducIr : oksah Incubadora : u n ukul t u ux ku pahkunsa al he ; u n ukul t u ux ku t s a abal mehen paal al ma k uchuk u k ii nil u sihi l i . Indagar : k at chi IndIcar : e es Indgena : masewal , wini k, wi it Indgena maya : wi it , maaya wini k IndIgente : ot si l IndIgestIn : bah chim IndIo amerIcano : masewal , wini k, wi it IndIvIduo : wini k, mak InducIr : t ak t aan InduItar : sa asal si ipil , sa at si ipil InduIto : sa as si ipil , sa at si ipil InfancIa : paal i l , t u paal il InfantII : chan paal , mehen paal Infectar : yaaht al , t u t al InfeIIz : nuum yah, ot si l may InfIerno : mi t nal InfIar : p ut u us, uus, sot ba InformacIn : t aan, t s aa t aan Informar : t aan, t s aa t aan, a al t s aa ohet bi l IngerIr : u yoksa al hunp el ba al t i ul ak IngIaterra : Ingl aan IngIs : ingl ese wini k IngIs (LGLRPD) : ingl ese t aan IngIe : he eh IngredIente : xa ak Ingresar : okol InhaIar : ch a book, ch a ii k Injertar : t aab, t aak InjurIa : pooch , pooch il InjurIar : pooch , pooch il InmIgrar : k uchul , t aal t i kaah InmovIIIzar : wa akun, wa at al Inmune : ma t u k oha ant al InquIetar : pek ol Insecto : ik el Insertar : oks, buut , chook , k aap InsomnIo : ma wenel Instante : sut , sut uk InstruccIn : ka ambes, kaans InstruIr : ka ambes, kaans Instrumento : nu ukul , ba al uba InsuItar : pooch , pooch il InsuIto : pooch , pooch il InteIIgencIa : na at IntensIdad : seb, sebi l , chi ch, chi chi l Intentar : k at , ot IntercambIo : pakl an k eex, k eex Interesar : k abet Internar : oks, oksah Intrprete : t sol t aan InterrogacIn : wa Interrogar : k aat , k aat chi , ch ooch k at InterrumpIr : xu ul s, wa akun IntestIno : chooch, choochel IntoxIcar : t s aak IntrIgar : t aan t u paach IntroducIr : oks, j uup, t s oop t s oot Inundar : bul , bul ul InvadIr : okol Inventar : paat , t uus InvestIgar : ch e , k at t aan, kaxan InvIerno : ke el il InvItar : t aan, a al InyeccIn : huup , t s aabil t s aak yet el put s Inyectar : huup , t s aa t s aak yet el put s Ir : bi n, xi ik Ira : k uux, p uuh, t s iki l IrrIgar : l il ha IrrItar : p uuh, t s ik, chi ichnak Irse : xi mbal IsIa : pet en, kach l u um IsIeta : pet en, pet eni l ItaIIa : It aia ItaIIano : it al i a wini k ItaIIano (LGLRPD) : it al i a t aan IzamaI : It zamna (URFLR GHO FLHOR) IzquIerda : t sik J j : j , l ahunp el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. jabaI : kit am jabn : sak p o jacaI : xa ani l nah, paasel jade : ya ax chi ch hun jadear : hesbal , hesbah jaguar : bal am (SDQWKHUD RQFD) jaIar : kol , pay, hit s jaIea : yo och mehen kaab jams : mi x bi k in Japn : Xapo o japons : xapo o wini k japons (LGLRPD) : xapo o t aan jarabe : ch uhuk t s aak jarana : sit ok ot jardn : t u ux ku pa ak al hat s ut s l ool o ob yet el hat s ut s che o ob. jaspeado : papay jarro : buul eb jaspear : papay boon jauIa : k al ab che , kuchi l t u ux ku k a ahal ch ich o ob wa ba al che o ob. jefe : yuum nohoch yuum, hal ach wini k, t at i ch, nohochi l jeme : hat k ab jesucrIsto : ki ichkel em yuum jeta : ich jcama : chi ikam jcara : l uuch joda : t opo jornaI : nahal ku t s a abal t u yo l al hunp el k ii n meyah. jornaIero : kol nahal joroba : p uus joto : ch upul xi i b, kankal as joven : xi ipal , t ankel em joven (PXMHU) : ch upal , l o obayan ([) juanete : t aaham jbIIo : ki imak ol al juego : baxal , baxaj h jugar : baxal , baxah jugo : k aab, ki is jugo de IImn : u k aab mul i ix jugo de naranja : u k aab pak al juguete : baxal , baxah juIcIo : t uukul , na at juntar : nuuch, nuup, mool , muuch , much kin junto a I : yiknal justn : pi i k juventud mascuIIna : t ankel emil , xi ipal i l juventud femenIna : ch upal i l , l o obayani l ([) K k : k, bul ukp el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. kakI : boon ku ho op ol ki t ak k aank an t ak ya ax sak ek . karate : l oox ku ka ansa al t i a al ma u ha at s al may. kermesse : cha an ku meent a al t i a al u mo ol ol t aak in t i a al u ma al obki nt a al hump el kaah kIImetro : u p ii si l mi l meet roso ob kIosco : hunp el chan nah yaan t i u k iwi ki l kaaho ot t i a al u meent a al cha ano ob. cIaxon : hunp el chan ba al yaan t i buus wa, he ba axak ki buut s il e t ia al u yawt ik max ku t akal t u beel . L I : l , ka al ahunp el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. IabIo : booxel chi Iaborar : meyah Iabrar : pol , pol che Iactar : chu uch, t s aa chu uch Iadear : k eech, ch eet , k uuy, ni i x Iadera : nix Iado : t sel , xax, hal Iadrar : chi ibal peek , chi ibal Iadrn : ookol Iagaa : ch eem IagartIja : meemech Iagarto pequeo : t ool Iagarto (FRFRGULOR) : ayi n IgrIma : k aab ich, ha il i ch Iago : ha Iaguna : ak al Iaja : chal t un Iamento : ok ol , awat , akam Iamer : ma at s , l eet s Impara : ch uyub sas, huul Iangosta : sak Iangosta de mar : chakay Ianzar : ch ii n, puul IapIdar : ch ii n Iapo : l ah, wek l ah, bok l ah Iargo : chowak Iarva : si b IstIma : ch a ot si l i l IastImar : k ool , k ii l , meen l oob Iata : l at a Itex : l i t s IatIdo : pek, puul , sit IatIr : pek, sit , popul aanki l Iavabo : u n ukul t i a al u p o obol k ab Iavado : p o Iavandera : p o ([) Iavar : p o Iazar : l eh Iazo : mook, l eh IeaI : haah, ut s IeaItad : haahi l , ut sil IeccIn : xook Iectura : xook Iechar : u bo onol wa ba ax yet el t a an yt el ha Ieche : k aab l i i m Ieche materna : ii mi x Iechn : l eech Iechuza : ii ki m, t ohka x nuuk Ieer : xook Iegua : l ub Iejos : nach Ieja : ho ol IeIo : meel en, ma ol Iengua : t aan Iengua (RUJDQR) : aak Ienguaje : t aan Iento : chaanbel Iea : si Iear : si , mol che Ieo : che Ien amerIcano : koh IeoncIIIo : koh Iepra : haway, we ech IesbIana : ch up ma t u t s ai k u yaal ([) IesIn : yah, yahi l l oob IetrIna : u kuchi l t a Ievantar : l ik s, l at IIbIuIa : t ul i x IIberar : hal k ab, cha IIbertad : hal k ab, cha IIbrar : chal k ab, hok s, l uk s IIbre : cha ak ab, hal k ab IIbro : hu un IIcor : ha ku kal kunah, k aab IId : ba at e el , ba at e il Ider : hal achi l , pool il , ho ol i l IIdIar : l oox, paay IIebre : t suub, t u ul IIendre : ye el uk IIga : saat s IIgar : k aax, heep IIgero : saal IIjada : haab IIjar : haab IIma : haab IIma (IUXWR) : hi i x IImar : haab IImItar : p ii s ImIte : xuul , t s ook IImn : mul i ix IImn agrIo : su ut s mul i ix IImosna : mat an, sih IImpIar : cho , chul , pus IImpIo : sak, hani l IInaje : ch i ibal IIquIdar : l ah bo ol IIso : t ax, babayki , hahal ki IIsto : seb, peka an IItoraI : hal ha , hal k ak nab IIaga : yah IIagar : yaht al IIamada : t aan IIamar : t aan IIano : t ax, t at s IIanto : ok ol IIanura : chak an, t ax l u um IIave : ch ot ob IIegar : u ul , k uchul , kohol IIenar : chuup, buut , chook IIeno : chuup IIevar : bi i s, t aas IIorar : ook ol IIover : k axal chak, k axal ha , chak IIovIzna : t os ha , t osa IIovIznar : t os ha , t osa IIuvIa : chak, k aaxal ha Ibrego : l oob, l oba an IocaIIdad : kaah IocaIIzar : kaxan Ioco : ko , choko pool choko ho ol Iodo : l uuk Iograr : paht al , nahal Ioma : mul , pu uk, chan wi t s IombrIz : kani l nak IombrIz de tIerra : l ukum kaan Iomo : paach, pu uch, si bin, si bnel IonganIza : bek ech chooch but a an yet el huch bi l bak Ionja : t saat s Ioquear : ko il , choko pool i l Ioro : t uut Ios dos : l e ka peel Iucero : eek IucIrnaga : kokay IucIr : l embal , l et s bal Iucro : nahal Iucha : ba at e el Iuchar : ba at e el Iugar : kuch, kuchi l Iumbre : k ak Iuna : uh Iunar (GH OD SLHO) : yuuy IuxacIn : say, sayal Iuz : sas, sasi l M m : m, oxl ahunp el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. macana : xt ol , xt ol che maceta : pak al t s aba an t i p ul wa t i kuum machcar : kool , k uut , peech , maax machete : maskab machetear : ch aak yet el maskab macho : xi i b macho (DQLPDO) : xi i bi l ba al che machorra : ch up ma t u t s ai k u yaal ([) machucar : peech , maax, muux, yaach madeja : chach, chuch, k aax madera : che madero : che madrastra : mahan na , ka ana madre : na madrIguera : akt un, k u , sahkab madrugada : ha at skab k ii n, sast al madurar : t ahal , t ahankun, t ak ant al maduro : yi h, t ak aan maestra: ka ansah xook ([) maestro : ka ansah, ka ambesah (K) magro : t s ooy, t s oya an, bek ech, chol o op maguIIar : nuul , maax maguey (DJDYH) : kih maz (SODQWD) : ixi im maz (PD]RUFD) : nal majar : maax, peech , yaach maI : k aas, l oob maIa suerte : l oob maIdad : k aasi l , l oobi l maIear : k askun, k ast al , k aspahal maIeza : aban, l oob, k ak as xiw maIIgno : ba aba al , kisi n maIo : k as maItratar : t o t o op maIva : chi chi beh maIIa : sawi n mam : na mamar : chu uch manantIaI : sayab manat : t eek mancebo : t ankel en, t ankel em mancIIIar : u babaxt a al xch up mancha : ek mandar : t ux, t usbeel mandbuIa : kama ach manga : k abi l , k abi l nook mangIar : ak al che mango : ook manIja : k ab manjar : ki il mano : k ab mano derecha : nooh k ab mano IzquIerda : t sik k ab manojo : chach , ch uuy, k aax manosear : babax, mamach manso : suuk manteca : t saat s manteI : nook ku ha ayal yok ol mayak che mantener : t sen, kuxkin manzana : chak pak al manzana de adn : k o och maana : samal , ha at skab maana (GHO GtD) : hat skaab k ii n mapache : k ul u mar : k ak nab maravIIIar : ha ak ol , ha ak ol marca : weet marcar : chikbes, weel marchar : xi i mbal , bi n marchItar : much , muut s , chuchul , kimi l , k ak al t al marear : ek hoch e ent al i ch margen : chi , hal marIcn : ch upul xi i b, k uuruch, kankal as marIdo : icham marIposa : pepem marIposa nocturna : ak ab t s unu un marIsco : k omoh marrana : l eech ([) marrano : k ek en martIIIo : bahab martIrIzar : muk yah ms : mas, maasi l masa : sakam, huuch masacrar : kinsah masaje : pat s , yet , yeet s mascar : cha ach, haach mscara : t ep ich, pi x i ch mascota : al ak mascuIIno : xi i b mastIcar : cha ach, haach masturbarse : kol keep, kol i it mata : che matanza : kimsah, banban kimsah matar : kimsah matorraI : aban, haban, pokche matraca : bohol che matrImonIo : t s o okol beel matrIz : kakbach ([), choko i i t ([) matrona : xunan, ko ol el mauIIar : awat mii s, ok ol mi i s maxIIar : kama ach maya : maaya wini k maya (LGLRPD) : maaya t aan Mayab : Maaya ab (OXJDU GH SRFRV) mayor : nohochi l mayoraI : mayokol , mayol mazorca : nal , hek nal mear : wii x mecapaI : t ab mecate : k aan, t s ak mecer : umbal , umbah, pi k mechn : p oot mechn de pavo : t suum madIa noche : chmuk aak ab medIcar : t s aak medIda : p ii s medIcIna : t s aak medIcIn : p ii s mdIco : t s ak mak t s ak yah medIda : p ii s, p isi b medIr : p ii s medItar : t uukul medIo : chumuk medIo da : chumuk k ii n medIr : p ii s mduIa : t s o omel baak mejIcano : wach wini k MjIco : Mexi koo mejIIIa : p u uk mejorar : ma al obki n, ma al obt al meIIar : p uuy, t s eeh meIIIzo : ii ch mencIonar : chi ha mendIgar : k at , mat an mendIgo : mat an (K), k at mat an menear : k uuy, bi ik , yuk, pi pi k meneo : ni i k , k uuy, bi ik , bi bi k , pi pi k menester : k abet menguar : emel , kaabal t al menor : chan, chi chan, t s iris mensaje : t aan, k iben t aan mensa : meel en peel ([) menso : meel en kep (K) menstruacIn : emel k i ik menstruar : emel k i ik mensura : p ii s, hol ch ak mensurar : p ii s, xot k ax, hol ch ak mente : t uukul mentIr : t uus mentIra : t uus mentn : no och meIque (GHGR) : t uup meoIIo : nooy, t s u mercado : k iwi k, u kuchi l u ko onol yet el u ma anal ba al o ob. MerIda : T-Ho (OXJDU GH FLQFR) merIdano : ho il mermar : p it kun, emel , kaabal t al , kaabal kun mesa : ka anche , mayak, che meseta : chakan meta : xuul metaI : maskab metate : ka meteorIto : k ak , chamal xnuuk meter : t s oot , huup, chook , oks, kaap mexIcano : wach wini k mexIcano (LGLRPD) : wach t aan MxIco : Mexi koo mezcIa : xa ak , xe ek, ya ach mI (SURQRPEUH) : in, t in mIco : ma ax mIrada : t a mIcrobIo : ik el mIedo : sahki l , sahaki l mIeI : kaab mIembro vIrII : keep, t oon mIerda : t a mIgaja : p uy, xet , xet el mIIpa : kool mIna : akt un, sahkab mo (PtD) : in t i a al mIrar : il , paakat , cha an mIserabIe : ot si l mIserIa : ot si l i l mItad : buh, t an buh, t an chumuk, t ankoch mocho : moch moco : sim moderar : p ii s, t s aa p ii s modIsta : chuuy ([) modo : bay, bey, beya , beyo bi x, l ay mofar : p a as. eet s moho : kuuxum, t a chak mojado : ch uul mojar : ch uul mojn : xu uk, mul t un mojonera : xu uk , mul t un moIar : cha am koh moIde : u nu ukul hohochi l t u ux ku l al a al wa ba ax. moIdear : paat , u meent a al wa ba ax i chi l hunp el un ukul hohochi l . moIe : kool moIer : huuch , muux moIestar : k uuxi l , t s iki l , p u uhul moIInIIIo : huuyub moIIeja : t uuch moIIera : ya al momento : sut , sut uk momoto (DQLPDO) : t oh mondar : t s eeh, t s ii l , p eel mondongo : u t suukel wakax meent a an t i a al haant bi l moneda : t aak in monedero : u nu ukul t u ux ku t s a abal t aak in mono : ma ax monografa : u t s ibil ba al o ob ucha an, ku meent a al t i hunp el kaah, ba al o ob yaan yet el ba al o ob. monstruo : k aak as mak, k aak as ba al montaa : wii t s, noh k aax, mul montar : naat monte : k ax, wi it s, mul montcuIo : mul montn : t uk, mul , much t suk montura : xek moo : t uuch morada : ot och, nah, t aanah morar : kaht al morcIIIa : chooch mordaza : k ax chi mordedura : ch i ibal morder : chi ibal , nich , k uux mordIzco : nich , k uux, not , net moreno : boox wini k morIr : kimi l morraI : chim, sabukan mortaja : nook ku meyah ut i a al u t e ep el kimen mortandad : ban kimi l , kimi l i l mortero : muxub, k ut ub mosca : ya axkach mosco : k oxol mosquIto : k oxol , boox k oxol mostrar : e es mover : pek, peks, pi k , huy movImIento : pek mozo : t ankel em; paal i t si l mucosIdad : sim muchacha : ch upaal ([), xi ipaal muchacho : paal , t ankel em mucho (VXSHUODWLYR) : hach, seen, set en, het a an, ya ab muda de ropa : u heel nook mudar : heel , k eex mudo : t oot mueca : et s , ni ch koh mueIa : cha am, cha am koh muerte : kimi l muerto : kimen mugIr : awat wakax, akam wakax mugre : ek , ek chok , kii ri t s mujer : ch up, ko ol el m, ba al ([) mujer joven : ch upaal , l o obayan ([) muIato (SODQWD) : chakah muIeta : che ku t s ai k yanal u xi ik mak k oha an waki inpaha an u yook t i a al u paht al u ximbal . muIta : bo ol ku meent i k mak t s o ok u meent ik wa ba ax k aasi l muItIpIIcar : ya abkun muItItud : ya ab, ya abal , much mundo : kab, yok ol kab munIcIn : yol t s oon mueca : hunp el baxal he bi x chan ko ol el ku baxt i k mehen muraIIa : pak , ka anal pak murcIIago : soot s murmuIIo : mukul t aan murmurar : mukul t aan, mukul chi muro : pak mscuIo : xi i ch , muuk , bak museo : kuchi l t u ux ku ye esa al uchben ba al o ob msIca : paax msIco : mak ku paax musIo : muk ook mutIIar : xoot , kul muy (VXSHUODWLYR) : hach, seen, set en, het , het a an, t ah N n : n, kanl ahup el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. nacer : sih, ant al , hok ol nacImIento : sihi l nada : mi x ba al nada ms : chen, ha al i l i nadar : bab nadIe : mi x mak nhuatI (LGLRPD) : wach t aan naIga : bak el ii t , p u uki l ii t nanche (SODQWD) : chi naranja : pak al naranja (FRORU) : chak k an naranja agrIa : su ut s pak al naranja duIce : ch uhuk pak al narIz : ni narrar : t si kbal , t sool nata : oot s natIvo : wayil , masewal , si knal naufragar : bul ul nusea : t aakt al xeh nebIIna : yeeb necesarIo : k ana an, k abeet negacIn : ma mina an negar : ma haahi , mix haahi negIIgencIa : nay ol al , nay ol al negro (FRORU) : boox negro (SHUVRQD) : boox wini k nene : chaanpal , chan paal nevar : bat , k axal ke el nI (FRQMXQFLyQ) : mi x nIdo : k u nIebIa : yeeb nIeta : abi l ([) nIeto : abi l (K) nIeve : bat nIgua (DQLPDO) : al ch ik nInguno : mi x may nIa : paal ([) nIa deI ojo : neek ich nIez : xi ipaal nIo : paal nIveIar : t axkun, t at s kun, t ohki n nIxtamaI : k u um no : ma no (FRQGLFLRQDO) : wa ma e no hay : mi na an nocIvo : k aas noche : ak ab, ook in nodrIza : chi w ([), paal na nmada : mak chen bey u mano yet el ma u het s kunmah u yot och t i hunp el kuchi . nombre : k aaba nopaI : pak am (RSXQWLD ILFXV LQGLFD) norte : xaman nosotros (QRVRWUDV) : t o on notar : chikpahal , i l notIcIa : pekt si l nube : munyal nubIar : nookoyt al , l ik ih ha nuca : pachkab nudo : mook, k aax, hook nuera : il i b nueve : bol on nuevo : t umben nuez de Ia garganta : k o och numeracIn : xooki l i l nmero : xook nunca : mi x bi k in nupcIas : t s o okol bel
,: , ho l ahup el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. ame (SODQWD) : makal oo : ma na at D o : o, wakl ahunp el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. o (FRQMXQFLyQ) : wa obedecer : u uy t aan obeso : pol ok objeto : ba al obrero : meyhi l obscurecer : ek hoch e ent al , ak abt al , ak abchahal obscurIdad : ak abi l , ek hoch e enil observar : il , paakat , cha an obstruIr : k aal , maak, t suut s obtener : ant al , chuuk ocaso : t ubul k ii n, bi n k ii n, chini l k ii n occIdente : chi k in ocano : k ak nab ocho : waxak ocupar : t usbel ocurrIr : man, uchul odIar : p eek, k uux odIo : k uux p eek, ch a k uux odontIogo : hot s koh oeste : chi k in ofender : si ip, si ipil , pooch il , p a as ofensa : si ip, pooch , p a as ofIcIo : meyah ofrecer : t s aa, k a ay ofrenda : sih, k aam odo : xi ki n oIr : u uy ojaI : baat si na ojo : ich oIer : ut s , ut s ben, ch a book oIor : book oIvIdar : t u ub, p aat oIIa : kuum ombIIgo : t uuch omItIr : p aat , ma u meent a al ba ax omnIpotente : ku paht al u beet i k t ul akal ba al ompIato : u baakel kel embal once : bul uk ondear : pek, wi l ba onomstIco : k ii n k aaba opacar : ek hoch e ent al operar : xoot opInar : t aan, a al t uukul , t s aa t uukul oprImIr : heep oracIn : payal chi orden : t sool ordenar : a al , t sool , t aas ordear : poot s , pot s im, hok s k aab im oreja : xi ki n organIsmo : winkl i l , winki l i l rgano genItaI femenIno : peel , k uul orIentar : t sol xiki n, t s a nu uk, ch a nu uk orIente : l ak in orIfIcIo : hool orIgen : chuun, kahal , moot s, ch i ibal orIIIa : chi , p ii ch, hal orIna : wii x orInar : wii x oro : t aak in ortIga : l al , much, p op ox orzueIa : xooy osamenta : baako ob oscurecer : ak abt al , ek hoch e ent al oscuro : ek hoch e en oso hormIguero : chab oso negro : boox chab otorgar : t s aa, k uub otra vez : ka t een otro : ul ak otro da : t ul ak k ii n ovar : e el oveja : t aman oxIdar : ii t si n xIdo : ii t s P p : p, ukl ahup el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. pabeIIn : l akam pabeIIn de Ia oreja : l e xi ki n pabIIo : k uuch pacIencIa : chuka an ol , pa at padecer : muk yah padrastro : mahan yuum, ka a yuum padre : yuum, t aat , t aat a pagar : bo ol pago : bo ol pgIna : yich hu un, t an hu un paIIa : nohoch yet el koch kuum pas : l u umi l paIsaje : hunxet l u um, k ax wa k aak nab hach hat s ut s paja : su uk pjaro : ch ich paIa : ho opob paIabra : t aan, t aanil paIadar : nab ka an PaIenque : Tul i ha (OXJDU GH DJXDV JUDQGHV) paIIdecer : sak pi l e ent al , sakt al paIIdo : poos paIIIIo : ch il i b paIma : xa an paIma de Ia mano : l al ah k ab paImear : papax k ab, l al ah k ab paImera : xa an paImo : nab, nab k ab paIo : che paIoma : ukum, t suut suy, sakpakal paIpItar : sit , pek paIta : on paIudIsmo : ke el chokwi l pan : waah panadera : nah t u ux ku meent a al yet el ku ko onol waah. panaI : pak kaab wa xuux pantaIeta : chupul eex pantaIn : eex pantano : ak al , ak al che , chak l uuk pantorrIIIa : p ul ook, t on panza : t suuk, nak paaI : t as i i t pao : xet nook t ia al u yuchul cho pap : yuum, t aat , t aat a papada : k oh, k o och, chin papaya : puut papeI : hu un papera : chuchup kaal par : ka par de zapatos : t s am para : t ia al paraIIzar : wa at al , wa akun, he el el parar : wa at al , wa akun, he el el pararse : niki l parecer : chikpahal pared : pak parIente : l ak , l ak t si l , et k i ik el parIr : aal an, ol i nkun parpadear : mumut s ich, p i ip i il i ch prpado : sol i ch, paach i ch parque : t suk parraI : abani l parte : xet partera : aal ans ([), i l ah k oha an ([) partcuIa : p uy, p uyul , xet , kach partIcuIar : beel partIr : buuh, xeet , xi i k, xoot , haat s, t eeh pasado maana : ka beh pasar : man pasear : xi mbal , man paseo : ximbal , man pasIn : muk yah, t s ibol al , ol paso : xak ab pastar : hal suum pasto : su uk, xiw pastor : mak ku kanant i k ba al che o ob pata : ook, mooch , xaaw patear : kochak , hanchak patIo : t ankab patrIa : l u umi l kaah patrn : nohchi l pava (KHPEUD) : t uux ([) pavo : ul um, t so pavo de monte : kuut s payaso : chi ik peca : eek , yeek pecado : k eban, si ipil pecadora : k eban ([) pecador : k eban pecar : kuch k eban, kuch si ipil pcarI : kit am pecho : t seem pechuga : t seemi l ch ich , sak bak , t seem pedazo : xot , xet , kach, kot s pedernaI : t ok , t ok t uuni ch pedIr : k at pedo : kii s pedorrear : kii s pegar : t aak , paak , haat s peInar : xach, xache b peIne : xache b pejeIagarto : ayim kay peIagra : t iki n sol ba peIar : t s il , sus, k oos peIear : ba at e el peIcano : p ont o peIIgroso : hach k as peIo : t so ot s peIn : k ol i s peIudo : mak wa ba al che hach ya ab u t so ot sel peIuquera : kuchi l k oos peIvIs : t eet peIIejo : oot , oot el peIIIzcar : xe ep , l e ep penacho : p oot penca : l e kih, l e kii w pendejo : sahl u um, meet en keep pene : keep, t oon penetrar : okol , okoh, man, t at s man, pot man pensamIento : t uukul pensar : t uukul pen : ximbal mak, meeyhi l mak (K) pepIta : neek pepIta de caIabaza : t op, si ki l pequeo : chaan, chi chaan, mehen, t s iris perder : saat perdIz : noom perdonar : sa as si ipil , sa asa al si ipil perdurar : xant al perecer : kimi l peregrInar : xinxinbal peregrIna : mansbah ([) peregrIno : mansbah perezosa : hooypel perezoso : ma k ol , j ooykep perforar : poot , hool perfumar : ki bokkin, ki bokkun perfume : ki bok, ki bokil perodo : k ii n, k ii nil permanecer : p at al permanencIa : p at al permItIr : cha pero : kux, ba al e perra : ch upul peek perro : peek , xi i bi l peek perseguIr : al kab paach, ch a paach, t say paach persona : may, wini k perverso : k ak as mak, k asa an, kisi n mak pervertIr : k askun pesadIIIa : wayak , k ak as nay pesado : aal pesar : yah ol pesar : p ii s pesca : chukl ant abah pescado : kay pescar : chuuk, chuuk kay, maach pescozn : k oop, was k op pescuezo : kaal peso : aal i l peso (PRQHGD) : peso pestaa : mat sa pestaar : mut s ich peste : k oha ani l ku meent ik u yant al ban kimi l i l petate : pop pez : kay pezn : pool i m pezua : maay, mo ol pIar : t s it s ianki pIcadura : chi ibil pIcante : pap pIcar : t och, chi pIcazn : saak , saak il pIco de ave : u koh ch ich , u ni ch ich pIcoso : pap pIe : ook pIedra : t uuni ch pIeI : oot , oot il pIerna : t on pInchar : l oom pInoIe : k ah pIntar : boon pIntura : boon pIata : p ul pIueIa : ch am, ch om pIojo : uk pIpIn : om si ki l pIrata : may ku yookol i ch k ak nab pIsar : pe echak , t s a acha pIso : l u um pIsotear : pepe echak pIzote (DQLPDO) : chi ik pIacer : ki imak ol al pIanchar : hi , yul , t aat s pIanta : aban, che , xiw pIantar : pak , pak al , xaab pIanto : pak al pIata : sak t aak in pItano : ha as pIatIcar : t si kbal , t aan pIato : u nu ukul t u ux ku t s a abal hanal wa he ba axak t i a al haant bi l e pIaya : hal ha , hal k aak nab, chi k ak nab PIaya deI Carmen : Xamanha (DJXD GHO QRUWH) pIaza : k iwi k, chumuk kaah pIazo : xot k ii n pIeIto : ba at e il pIIego : wuut s , paak pIuma : k u uk um pobIacIn : kaah, kaaht al i l pobIar : kaahkun pobre : ot si l pobreza : ot si l i l pochote (SODQWD) : ch oh, pi im poder : muuk poder (YHUER) : paht al podrIdo : t u , t u ha an, k aas, k aasa an podrIr : t u t al , t u t ah poIen : u t a ani l l ool t s o ok u k ant al poIgama : ch up wa ([) poIgamo : xi i b maanal t i , hunt ul u yichamo ob wa yat ano ob. poIIIIa : ik el , chabche poIvear : t os, pos poIIo : t aaw, chan t eel ; kul uul pomada : naab poner : t s aa, t aak ponIente : chi k in ponzoa de vbora : k i inam por : t umen, t u yo ol al , yok l al por eso : l e beet i k por poco : aynak por qu : ba ax t en porcIn : t s e et s ek, p it porque : t umen PortugaI : Lusit an portugus : l usit an wini k portugus (LGLRPD) : l usit an t aan posada : mahan nah posar : t uchul , hayal , t s amal posIbIe : unah, paht al posIcIn : ani k, ani l postema : chu uchum potro : t oon t simi n, xi i bi l t simi n pozo : ch e en pozoIe : k eyem, k eyen preceder : paybe, bi i n t ani l , man t ani l precIo : t ohol presIosa : ki ichpam precIoso : hat s ut s, ki ichkel em precoz : peew predIcar : t seek preferIr : icht pregonar : k a ay preguntar : k at , k at chi prematuro : ma chuka an u k ii ni, ma k ucha an u k ii ni premedItacIn : t uukul u t ukl a al wa ba ax t ani l t i u meent a al premIar : bo ol prenda : nook prender : mach, chach preada : yo om preez : yo om, yo omt al preparar : beet , meen presagIar : t omok chi presencIa : t an, t u t an presentIr : kohol preservar : t a ak presIdente : nohoch hal ach wini k presIonar (ItVLFDPHQWH) : t s aal , peet s preso : k al a an prstamo : pay, mahan prestar : pay, mahan presumIr : u uyba nohchi l , u uyba noh ba al pretender : k aat prImavera : yax k ii n prImer : yax, t ani l prImero : yax, t ani l prImIcIa : hol bes prIma mayor : ka kii k prIma menor : ka it s in ([) prImeras horas deI da : h at skab k in prImo mayor : ka suku un prImo menor : ka it s in prIncIpIar : kahal , l kel , chunpahal , ho op ol prIncIpIo : chuun, kahal prIngar : wii t s prIsa : seb, ssebi l , seba an prIvar : l uk s, t seel probar : t um probIema : t oop procIamar : a al , t s aa ohet bi l producIr : t s aa, ant al profesora : kaansah profesor : kaambesah prfugo : may puut s ul profundo : t aam prohIbIcIn : weet il prohIbIdo : weet prohIbIr : weet prjImo : l ak , et wini kil proIetarIo : meeyhi l mak, kol nal promuIgar : a al , t s aa ohet bi l pronto : seb, han propagar : ya abt al , nohocht al propIedad : t i il , t ia al propIo : t ia al prostItuta : kakbach ([) protector : aant ah, kanan proteger : kal an, kanan, baal provIncIa : chan kaah, pet en l u um, kakab provocar : kaxan ba at e el , kaxan k uuxi l , kex prueba : t um podrIr : t u t al , t u t ah puebIo : kaah puerca : l eech ([) puerco : k eek en, beel (K) puerta : hoonah, hool nah pujar : akam, men muuk puIga : ch ik puIgar (GHGR GH OD PDQR) : na k ab puIgn : pok ol puIIr : haab, haabal kun puImn : sak ol , soot ot puIsera : k aap puIverIzar : p uuy, huuch puma : koh punta : ni , xuul , p ii ch punzar : huup , l oom, t s oop puado : l och , ok, l ap puo : wol k ab, t ap k ab pupIIa : neek ich pus : puh puta: kakbach ([), chek a an peel , choko i i t ([) puto: ch upul xi i b, k uuruch, kankal as
q : q, waxakl ahup el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. qu : ba ax que : ka, kex que bueno : kex beyo quebradura : ki impahal quebrar : kaach, oop , p ii k, pa ax xi ik quedar : p aat , p at al , p at ah quedarse : p at al quejarse : t ak ho ol , t ak pool quejIdo : akam, akan quema : t ok quemadura : chuuh, chuuhi l il quemar : chuuh, t ok, el el quereIIa : t ak pool , t ak ho ol querer : k at , ot , yaayan querIda : k eech ([) querIdo : weey queso : kex quetzaI : kuk, kukuul uetzaIcoatI (6HUSLHQWH4XHW]DO) : Kukuul kaan quIch : kich e quIebra : kaach, wat quIn : max, maxi quIjada : kama ach, no och quInce : ho l ahun quItar : t ook, l uk s, t seel quIz : wa, wal e , uchak, uchak, bi naki F r : r, bol onl ahup el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. rabadIIIa : bobox rabIa : ko , ko il rabo : neh racImo : ch uy, p och racIn : o och radIcar : kuxt al radIo : radi o raer : ho och, horo ox raz : moot s raja : xet , xot , buh, t s it rajar : buuh, t eeh, haat , xi i k rama : k ab, k ab che , hek , xay che ; xa ay che ramo : hek , chuch ramn : oox rana : muuch rapar : t s ii k, k oos, k ol i skun, noroch k oos, norot k oos rpIdo : seb, seba an, chi ch hach chi ch raptar : ookol , bii s raqutIco : p eex, t s uut s raro : hel a an rascar : hoot , l a ach, l eep rasgar : l a ach, l e ep rasguar : l a ach, ho ot , xe ep raspar : ho och, ha ach rasurar : t s ii k rata : ch o rato : sut uk ratn : ch o raudo : seb raya : haat rayar : haat , hara at rayo : haat s chak rayo de soI : huul k ii n raza : ch i ibal razn : na at , t uukul razonar : t uukul , na at reaIIzar : beet , meent reaIIzarse : uuchul rebajar : chi chankun, mehenkun, ens rebanar : k uup, hat k uup rebeIIn : l ik il , l ik ba at e el rebosar : t uul rebozo : boch rebusca : meent s ul , kaxan rebuscar : meent s ul , kaxan recado : t ux t aan, t uxbi l t aan recaudo : xa ak recaudar : mool , mool t aak in receIar : sahakt al , pek ol , k ux ol receIo : pek ol , k ux ol recIbIr : k aam, ch a recIo : k a am recIuIr : k aal recoger : mool , haymol recompensar : bo ol reconocer : k ahol recordar : k a ahal , k a ahs recostar : naak, nakkun rectIfIcar : ut ski n recto : t aat s , t oh recuerdo : kahat sa recuIar : kukul ii t recuperar : ch a ol , ut st al , ch a muuk rechazar : ma ot a ah, ma u k a amah ba al red : k an redactar : t s ib redImIr : l oh redondo : wol i s reducIr : chi chant al , chi chankun, mehenkun refIexIonar : t uukul refrIgerador : un ukul ku siskunt i k ba al o ob regaIar : sih regaIo : sih, mat an regaar : k eey, k eeyal regao : k eey, k eeyah regar : hoyab regIstrar : t s ib regIa : p isi b regresar : suut , t aal reIna : ch upul ahau, ahau ([) reIno : ahaui l rer : che eh reja : hool beh reIacIn : t s ii s reIacIn sexuaI : naach reImpago : l ehem chak reIatar : t si kbal , t sool , a al reIInchar : awat t simi n remar : bab yet el che remedIar : ut ski n remedIo : t s aak remendar : pak a kook, ut ski n remItIr : t ux, t uchi remo : che yet el ku yant kuba mak, ut ia al u bi n ich ha remojar : t s aam, suul remoIIno : moson remozar : ut ski n, t umbenkun remuneracIn : bo ol renacuajo : mehen muuch, chan muuch rencor : k uux, ch a k uux renegar : pooch , pooch il , k ex ol rentar : mahan renuevo : k u uk , t op che , ol renuncIar : p aat reIr : ba at e el reparar : ut ski n repartIr : t oox repetIr : u ka meent a al wa ba ax reposar : he el el , wa at al , ch a ii k reposo : he el el , wa at al , ch a ii k reproducIr : ka meent reptar : hi i l , hii l ankal reptII : t ul akal ba al che o ob hi l anki l u mano ob repugnante : che k aas, t ah k aas res : wakax resbaIar : haak, haakchahal , haal k ahal , ki pchahal rescatar : k eex, l oh rescate : k eex resembrar : xaab, t aab, hul be en resfrIado : sis ol , oka an se en resIdIr : kahak bal resIna : ii t s resIstIr : t s aba chi chi , ma t u p at kuba respIrar : ch a ik responder : nuuk resoIIar : hahak i i k respetar : chin ho ol , t si i k respeto : chin ho ol , t si i k respIracIn : ch a ii k respIrar : ch a ii k respIandecer : l embal , huul respIandor de fuego : l et s responder : nuk responsabIIIdad : kuuch respuesta : nuk restar : t seel , l uk s restaurante : nah t u ux ku ko onol hanal resto : yal a , xi i x resucItar : ka kuxt al , ka sihi l resueIIo : ch a ii k retar : kax ba at e el , kaxan ba at e el retazo : xet , xot , yal a retener : t a ak, k aal retentar : l ekel retIrar : l uk s, l uk ul retobado : k o ox retoar : k u uk anki l retoo : k u uk , t op che retornar : suut retorno : suut retortIjn : ch oot retortIjn de trIpas : ch ot nak retozar : sit , pa muuk , pompom sit retrato : yoochel he ba axake retroceder : kukul ii t retumbar : huum, amba, l il reunIn : much t al , much kinah, mul ki nah reunIr : much kin reveIar : e es reventar : wak reverdecer : ya axt al , ak t al revs : paach, kul pach revIsar : il wa ma al ob revIvIr : ka kuxt al , ka kuxki n revoIcar : babal , hawl anki l revoIotear : popokxii k , papal aanki l revoItIIIo : xe ek revoItura : xa ak, xe ek revoIver : xa ak, peks, chikt rey : ahau rezar : payal chi rIbera : chi , hal rIco : ayik al rIco (GH VDERU) : ki rIdcuIo : su ut si l , subt al i l rIego : hoyab rIeI : u beel wakax k ak rIenda : hok ni rIfIe : t s oon rIncn : t sel , t u uk rIsa : che eh rIzar : mul i xkun, mul ixki n rIzo : u mul ixi l u pool mak robar : ookol robIe : bek robo : ookol roca : nohoch t uuni ch rocIar : l il , t si i t s, wi t s ha roco : p iha , hat s al ha rodaja : pe et , me et rodar : bahak , bal k ahal rodIIIa : pi i x roedor : ch o roer : nes, net , p ep rogar : yaayan k at rojo : chak romper : haat , xeet , xi i k, pa , kaach, t aak ron : cho ol roncar : nok akan ronco : ma as kaal , so oh kaal roncha : si i p rondar : man ropa : nook , buk ropero : u kuchi l t u ux ku t s a abal nook rosa : sam ni kt e rosa (FRORU) : sam chak rosado : sam chak rosca : koot s rostro : ich roto : haat al , pa al , xeet el rtuIa : pool pix roza : kool , pak rozar : kool , pak rubIo : ch eel rbrIca : horon t s ib rudo : mak chi ch u meent i k wa ba ax ruedo : u kuchi l u pa ayal wakax ruIdo : huum, ch e eh ruIn : k aas, k aak as mak ruIna : l a pak ([) ruIseor : k ook rumIar : haach , ka haach rumor : huum u t si kbal il wa ba ax rstIco : t o ot ol ruta : beh, beel , behi l S s : s, k aal p el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. sbana : t eep sabana (FOLPD) : chak an saban : weeret saber : oohel sbIIa : hunpet s k in ki h sabor : ki , ki il sabueso (SHUUR) : peek sacar : hal , hook s, hoot s , ho op sacerdote : k ii n (K), yuum k ii n sacIar : na aht al sacudIr : l il , t it , pus sag (SODQWD) : cha ak saI : t a ab saIar : ch och kin, ch och kun, pak t a ab saIarIo : nahal saIdar : bo ol u t s ook p aax saIIda : hool , hok ol saIIr : hok ol , t ii s saIIva : t ub saIpIcar : wii t s, t ii t s saIpIcn : t si ikbi l bak yet el u xa ak saIpuIIIdo : uusan ([) saIsa : k ut bil p aak, k ut bil i i k saItamontes : mas, si t ri yo saItar : sit , p ii t saIto : sit , p ii t saIud : t oh ool al saIudar : bech ho ol , t si i k saIvaje : k axi l , ba al che saIvar : ant , l uk s t i t oop sanar : ut st al , t oht al ol sancochar : chaak sandaIIa : xanab sangrar : t ook , k i ik anki l sangre : k i ik sangra : t ook sanar : ut st al sano : ki ol , t oh ol santo : kil i ich saa : k uux, p uha an sapo : muuch saquear : ookol saramuIIo (SODQWD) : t s al muy sarro (GH ORV GLHQWHV) : t a koh sarteneja : hal t un sastre : chuuy, chuuy nook satans : kisi n, ki si n ba al stIro : may ku t s isi k mehen paal al satIsfacer : ki imak ol , ki imakt al ol sazn : k aan, t ak an, si i p sazonar : k ant al , t ahal , t ahankun secar : t ihi l , t i hi nkun seco : t ihi l secretarIa : t s ib ([) secreto : mukul , t a ak t si kbal secuestrar : u yokol t a al mak t umen u yet maki l sed : uk ah seguIr : al kab paach, t oohol , chuuk seIs : wak seIeccIonar : t eet , yey seIva : k ax, nukuch k ax sembrado : kool sembrar : pak al semana : p is k ii n semen : sa il keep, u k aab t oon sementera : kool semIIIa : neek semIIIa de maz : i inah sensIbIIIdad : cha ah sentar : kut al , kukl in sentencIar : xot k ii n sentIr : u uy seaI : chikul , bech ho ol , bech k ab, bech kaal seaIar : t uch ub seor : yuum, t aat , nohoch mak seora : xunan ([), ko ol el seorIta : ch upal , ba al ([), l o bayan separar : t seel , haat s sepeIIo : muuk, muksah sepuIcro : muknal sepuItar : muuk sepuItura : muknal sequa : yax k ii n, noh k ii n ser : ant al , yaan serenata : k aay yet el paax ku bi sa al t ak t u nahil mak sermn : t seek, t se ek serpIente : kaan servIr : meyah seso : t s o om sexo : kobol , mant an mak sI : kux, t un, wa s (FRQGLFLRQD) : beey, beyo , haah, haan, he l e sIembra : pak al sIempre : hunt i i ch , maant at s , l eyl i e sIerra : wii t s, pu uk sIete : uk sIIbar : xob, xuuxob sIIbIdo : xob, xuuxob sIIencIar : mak chi , p aat ma t aan sIIencIo : ch een, ch ench enki sIIueta : oochel sIIvestre : k axi l sIIIa : k anche , xeek sIma : t aam, hool hach t aam sIn : ma , mina an, mi x sInguIar : hunp el , hunt ul sIrvIenta : meyhi l ([), k oos ([) sIrvIente : k oos, meyhil sItIar : bak paach, k al paach sItIo : kuchi l sobaco : xi i k sobar : pat s , yeet , yoot sobra : xi i x, yal a sobre (HQFLPD) : ok ol sobrecarga : p ik kuuch sobrecargar : p ik kuuch, pit man kuuch sobrIna : sob ([) sobrIno : sob socorrer : ant ah soga : suum soI : k ii n soIamente : chen, ha al i l soIdar : t aak , u t su ut suhool yet el ki b wa ul ak soIear : hayk ii n soIIcItar : k at , kaxan sIo : chen soIo eso : chen l ehaah soItar : hal k ab, cha , waach soItera : ma icham soItero : ma at an, may ma t s oka an u beel i . soIIozar : ok ol , xuxuch ni soIIozo : haha ok ol sombra : bo oy, oochel sombrero : p ok sonaja : soot sonaja de caIabazo : t uch ([) sonmbuIo : chukut ki b, chukut wenel sonar : huum sonIdo : huum sonreIr : che eh, mukul che eh, k as che eh sonrIsa : sak che eh, k as che eh soar : nay, wayak sopa : ya ach , chok ([), chok ob sopIar : uust sorber : xuch, hap sorbo : xuch, hap, l uuk sordo : kok sorprender : chuuk, hak ol , ha as ol sospecha : t uukul , pek ol sostener : l at , maach, ch uy stano : yanal l u um suave : bi bi ki, susul ki , o ol ki suavIzar : t s u uba, t s u ubankun subIr : na akal subsIstIr : kuxt al substItuIr : heel , k eex subterrneo : yanal l u um suburbIo : pach kaah succIonar : t s u ut s , chu uch suceder : uchul , man suceso : uchul sucIo : ek , k ok ol , kii rit s sudar : k il kab sudor : k il kab sueIa : k ewel sueIdo : nahal sueIo : l u um sueo : nay, wayak sufrIr : muk yah sumar : xook, t s aa sumergIr : t s aam, t uub, buul sumIr : buul , t s aam, t uub spIIca : yaanyan, yaanyan k at suprImIr : l uk s, haws sur : nohol surco : t i il suscItar : uchul suspender : ch uy, ch een, t uy, l ik s, naak suspIrar : ch a ii k sustentar : t sen, l at sustento : o och, hanal sustItuIr : heel , k eex susto : hak ol susurrar : mukul t aan suyo (VX\D) : u t i a al T t : t , hunk aal p el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. tabaco : k ut s tbano : akach taberna : u kuchi l t u ux ku ko onol ha ku kal kunsi k mak tabIque : pak tabIa : che , xot ol che , xet el che tabIado : ka an che , k ax che tacao : t s u ut tachar : honhon t s ib tahr : may ku buul tajada : buh, xet , x ot taI vez : wal e taIar : ch ak che , pik ch aak, l uk s nukuch che o ob taIn : t uunkuy taIIar : pool taIIo : chuun che tamaI : t amal i , t o obil hol o och tamao : nohochi l tambIn : bey xanl ayl i e , l eyl i e tambor : t unk ul tamo : ma ay tamo deI maz : ki is tampoco : mi x tan : hach tantear (FRQ OD PDQR) : t at al k ab tapa : maak tapar : maak, nuup , k aal , pi ix tapr (DQLPDO) : t simi n tarntuIa : chi woh tardar : xant al tarde : chunk ii n tartamudear : k al k al ak t aan, k al k al ak aak taza (GH FHUDPLQD) : l ak tea : t ah che , nax che techo : ho ol nah tejado : u ho ol nah tejer : hi i t tejn : chi ik Tekax : T-K ax (OXJDU GHO ERVTXH) teIa : nook , xet teIaraa : k aan am teIevIsIn : t el ebi t s i o TeIchac : Tel chak (UDt] GH PDQJOH) tembIar : kiki l aankal , ki ki l anki l , kukuyaanki l tembIor : amba, kil ba, t it ba temer : sahakt al , ch a sahkil temor : sahki l tempestad : chak i i k tempIo : nah k uh temporaI : ii k al yet el u chaki l temprano : ha at skab, sast al Tenabo : Tenaab (OXJDU GH QHQ~IDUHV) tendero : t u ux ku l e ebe nook tender : l e , si i n, t ii n, haay tendn : xi i ch tener : yaan tener oportunIdad : uuchul TenosIque : Tenaht si i k (FDVD GH KLODGHURV) tensar : t ii n, si i n tentar : mach, i l t un teIr : boon tepezcuIntIe (DQLPDO) : haal eb termInar : t s o okol terremoto : pek amba, kil ba, t it ba terreno : l u um, k aax terror : sahki l testcuIo : e el keep teta : ii m, chu uch, chuchu tIbIa : t sel ek, baakel t sel ek tIbIo : pa sis, sat sis, k inah tIburn : ch il am tIempo : k ii n, k ii nil tIenda : nahil koonol , nah t u ux ku ko onol ba al o ob. tIene razn : haah a t aan tIerno : muun, ak , ya ax tIerra : l u um, kaab tIgre : chak mo ol , chak bol a ay tIgrIIIo : sak xi ki n tInaja : kat ta : t s eh na to : t s eh yuum tIrahIe : saat s tIrar : ch ii n, puul tIrItar : kiki l aanki l , kukuyaankil tIro : yol t s oon; t s oon, ch ii n tItIIar : l embal , hohopaanki l , ni ni baanki l TIzImIn : T-Tsimi n (WLHUUD GH WDSLUHV) tIzne : sabak, yabak nah tIzn : nax che toaIIa : cho obo ha ([) tobIIIo : kaal ook tocar : maach tocar msIca : paax tocayo : et k aaba todava : l ayl i todo : t ul is, t ul akal , l ah, bul todo eI da : bul k ii n todos : t ul akal todos Ios das : t ul akal k ii n tomar : ch a tomar (OtTXLGRV) : uk tomate : p aak tomate verde : ya ax p aak tonto : ma na at topar : hent an, nakt an topo : ba torbeIIIno : moson, moson i i k torcer : ch oot , k eech, l ooch tordo (DYH) : pi ch , t s ii w torear : paay, pay wakax tormenta : chak i i k tormento : t oop tornado : moson tornear : pol che , sus che toro : xi i bi l wakax torpe : aal , ma peka ani , xaan u xinbal tortear : pak ach tortIIIa : waah trtoIa : mukuy tortuga : ak tos : se en toser : se en, se en kaal tostar : oop , eel , pok totaI : t ul is, t ul akal , chuka an trabajar : meyah trabajo : meyahil trabar : t i il , k aal traducIr : t sool , k es t aan, u su ut ul hunp el t aan t i ul ak . traer : t aas, put tragar : l uuk , pit l uk tragedIa : noh k aas, nohoch l oob trago : l uuk traIcIn : t uus, t oop traIcIonar : t uus, t oop traje : nook trama : o och tramo : xot trampa : l ech, nup tranca : no ox che , t oh che tranquIIIzar : het s ol , het s t uukul , ki imakt al ol transcurrIr : man, al kab transformar : heel , suut , k eex transItar : ximbal , man transportar : bi i s, put trapear : cho yet el nook trapo : xot nook traquea : ul , yul trasegar : bab, pi ich, t ooh trasIadar : bi i s, mans , k eex traspasar : man, pit man, t at s man traspIantar : xaab trasquIIar : neenet , neeret hon k oos trasto : nu ukul travIeso : ko trayecto : beh, behi l trboI : t uk trece : oxl ahun trenzar : hi i t trepar : na akal tres : ox trInguIo : ox t u uk , ox t sel , ox t i it s trInar : k aay ch ich trIpa : choch trIquIna (DQLPDO) : muuch trIste : t uukul , yah t u yool troje : ch ii l , kumche trompa : ni , chowak ni trompear : l oox tronco : chuun, chuun che tropezar : t ochpahal trozo : xot , kach, xet , kot s, hat trueno : kil bal chak amba chak tu (SRVHVLYR) : a t (SHUVRQDO) : t eech tubrcuIo : wi tucn (DYH) : pam, pam ch eel tuerto : ch op TuIm : t u u l u um (OXJDU HQ OD LVOD GH ORV FRQHMRV) tumba : muknal tumbar : kook, l ubsah che tumor : chu uchum tuna (KLJR FKXPER) : num t sut suy tupIdo : su , pi im, chehekbal , kokohekl , chechehekl tuza : ba U u : u, ka ak aal p el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. ubre : chu uch ba al che , yii m ba al che uItrajar : pooch , pooch il uItraje : pooch , pooch il un : hun un momento : hun sut uk una : hun uno : hun ungento : naab nIco : hun unIfIcar : hunp el kun, pa at e kun, much kin unIn : nuuch, nuup, keet unIr : nuup, t saay, nuuch unIverso : yok ol kaab untar : hi , paak , ku ul ua : ich ak uero : t s op t a , t sop ich ak urbe : kaah, nohoch kaah urdIr : waak urdIr hamaca : waak k an urgente : seb urraca : ch eel , pa ap usar : t s aa uso : t s aa, suuk usted : t eech ustedes : t e ex utensIIIo : nu ukul tII : k abet utIIIzar : ch a , maach uva : aba (YLWLV XYLIHUD) V v : v, oxk aal p el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. vaca : wakax, ch upul wakax vacIar : l al , t ooh, pii ch, bab vacIIar : t uskep vadear : ch aak; k aat vagar : man chen mi na an u haahi l , man chen beyo vagIna : peel , k uul vaIna : sol , pi ix vaIor : t ohol vaIIa (GH SDORV) : k at che , kol ohche , kol oxche VaIIadoIId : Chowakha (FRUULHQWH GH DJXD) vaIIe : k om vamos ! : ko ox vampIro : ukum soot s vapor : ooxol vaquero : mayol ; mak ku l ei k wakax wa t simi n. vara : ch il i b, p isi b che varejn deI henequn : boob varIar : hel bes, k eex varIIIa : bek ech che , ku t s a abal t u j o ol naj ut ia al u ch i iki l l e xa ano obo . varn : xi i b vasIja : l ak, k at vstago : k u uk, aal ki h, aal che vstago de agave : boob vegetacIn : k ax, k axi l , che il veInte : k aal vejez : ch ihi l , ch ii hil i l , ch iha ani l vejIga : chim veIa : kib veIoz : seb, pekl a an, seba an veIIo : mehen t s ot s veIIo pbIco : cho om vena : beel k i ik venadIto : yuuk venado : keh (FHUYXV FRPPXQLV) vencer : t oop, l oot s , nahal vendar : k aax, pi i x, t o vender : koon, koonol veneno : t s aak, ba al ku ki imsah veneno de vbora : k i inam vencedor : konol vendedora : konol ([) vender : kon venerar : yaakun yaabil , t sii k venIr : t aal , t aah venta : koonol , koonoh ventosa : nup l uuch ver : il , paakat , cha an vera : hal , hal chi , t sel verdad : haah, haahi l verdadero : haah verde : ya ax verde cIaro : sam ya ax verdn (SODQWD) : kuuxum verdoIaga : xukul ([) vereda : t ul beh, t ut ul beh vergenza : subl ak, subt al verruga : aax vrtebra : t o ol ol pu uch, t o ol ol paach verter : bab, l al , pi i ch, t oox, week vrtIce : p ii ch, ni vestIdo : nook , u nook ([) vestIr : buk, t s aa nook vez : t en, -mal , -puul va : beh vIajar : bi n, man, xinbal vIanda : hanal , ki il , o och, ki waah vbora : kaan vvora de cascabeI : t sab kaan vIbrar : t it , t il vId : aba (YLWLV XYLIHUD) vIda : kuxt al vIeja : nuuk ([) vIejo : l aab, asbe en, uchben, chuchul , ch iha an; nuxi b (K) vIento : ii k vIentre : hobnel , nak, chuun nak vIgIIar : kahan, kanan, ch uk vIgor : muuk , muuk il , ol vII : p ekt a an, k aasi l mak vIIIa : kaah vIno : ki vIno tInto : u k aabil ki vIa : abani l vIedo : abani l vIoIar (GHVKRQUDU) : t s ii s, t aak vIoIencIa : u meent a al waba ax yet el ya abach muuk vIrar : suut , ch eet vIrgen : suhuy, ko l ebi l , ch upal ma t a al ki ([) vIrII : xi i bi l vIrtud : ut s, ut si l vIrueIa : k ak vIrus : ik el vIsIn : il vIsIn entre sueos : wayak vIsIta : u ul ab, ximbal vIsItar : ximbah, ximbal vIsta : ich, paakat vIuda : ma icham ([); mak kimen u yat an. vIudo : ma at an (K) vIvIr : kuxt ah, kuxt al vIvo : kuxa an vocabIo : t aan vocabuIarIo : much t aano ob voIar : xi k nal voIcn : wit s t u ux ku hok ol k ak wa ba ax k ii n. voIcar : wal k ahal , t sel k ahal voItear : suut , wal ak , bal ak voIumen : kochi l , ka anl i l , nohchi l , chowki l voIuntad : ol voIver : suut , bal ak , wal ak vomItar : xeeh vmIto : xeeh voz : u huum kaal , t aan vueIo : xi k nal vuIva : peek, k uul X x : x, kank aal p el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. xeIh : xeeha (OXJDU GRQGH VH YRPLWDQ HO DJXD), noh kaah. xenofIIIa : u yaakunt a al t anxel kaahi l xenofobIa : u yaakunt a al t anxel kaahi l xenfobo : may ku p ekt i k wa sahak t i t anxel kaahi l xerofago : mak ku haant i k t i kin hanal xIIfago : bey u ya al a al t i l e yik el o ob ku nesko ob che o xIIografa : u t s ibt a al wa ba ax yok ol che xIIgrafo : may ku t s ibt i k ba al o ob yok ol che Y x : x, ho k aal p el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. y (FRQMXQFLyQ) : yet el , kux y tu ! : kux t eech ya : t s o oki h, t s oka an ya me voy : pa at i k i n bi n ya que : t umen yacer : chi l i kbal , chi l i kbah Yaxkaba : Ya axkaaba (OXJDU GHO QRPEUH YHUGH) yegua : ch upul t simi n ([) yema de huevo : ol , k u uk ; k ani l he yema deI dedo : ni yaal k ab yerba : xiw yerno : ha an yo : in, kin, t een, t i n yuca : t s in, t s im yuguIar : ul , kaal yucatn : Uuyut aan (OXJDU GRQGH QR VH HQWLHQH QDGD) yuya (DQLPDO) : yuyum Z z : z, wak aal p el l e t s ib he el a he bi x u huum i ch maayae bey xan i ch kast l an t aan. zacate : su uk zafar : hoot s , hit s , poot s zagun : nohoch hool nah, nohoch hoonah zambuIIIr : buul , t uub zampar : t s oop, oks zanca : ka anal ook zancadIIIa : bak ook, ba ak al yook mak t u yok l al max ku bi n t u paach ut i a al u l ubsi k. zancudo : k oxol , t ut s zanja : hool , k om zapatear : hanchal ak , hanhanchak zapato : xanab zapote : ya zarIgeya : ooch, bok ol ooch, hol i l ooch zonzo : meel en, nuum zopIIote : ch oom zorrIIIo : pay ooch zorra : ch omak zorro : ooch zumo : k aab, ki is zurcIr : ut ski n nook zurda : t s ik ([) zurdo : t s ik (K)