A AA AELIUS ELIUS ELIUS ELIUS D DD DONTUS ONTUS ONTUS ONTUS
No se conocen ni el ao ni el lugar donde naci este famoso gramtico, el gramtico de la ciudad de Roma por antonomasia, a quien su discpulo San Jernimo llamaba con reverencia praeceptor meus y lo sita en el 353 d.C. Escribi Ars grammatica, conocida tambin como Ars mior y Ars minor o D partibus rtinis ars minor, siendo este libro el curso antiguo de gramtica latina ms completo y que se destaca tanto por su mtodo y fines didcticos, que fue elogiado por sus contemporneos e incluso fue el libro de texto en las escuelas hasta la Edad Media y an con posterioridad. Otras de sus obras son Comentario a Terencio que nos ha llegado incompleta, y Comentario a Virgilio de la que slo tenemos la introduccin. El siguiente pasaje es parte de su Ars grammatica mior. El arte gramatical mayor es un tratado formado por varios apartados, que trata de la fontica, de la mtrica, de las partes de la oracin, de los vicios del habla y de los recursos retricos del latn. El Ars minor es un manual de gramtica escolar, destinado a principiantes, y escrito en forma de preguntas y respuestas, a la manera de un catecismo gramatical. En Roma, la gramtica comienza a estudiarse a partir del siglo II a.C. Las gramticas latinas son escritos tcnicos que proceden, en lo general, de textos griegos; sin embargo, pueden considerarse originales en su decidida aplicacin de las categoras tcnicas griegas a la lengua latina. Donato fue un grammaticus Vrbis Rmae (un gramtico de la ciudad de Roma). El grammaticus era el encargado del segundo nivel de la enseanza en Grecia y Roma; los nios, en la escuela del grammaticus, aprendan gramtica, naturalmente, pero tambin lean a los poetas, con todas las explicaciones necesarias (histricas, geogrficas, cientficas, etctera.); aprendan sus obras de memoria, las recitaban con la pronunciacin correcta y, con ello, aprendan a hablar con correccin y claridad. El primer grado de la enseanza era el ldus litterrius, a cargo del littertor, que tena como meta ensear a leer, a escribir y a contar. El tercer nivel era la enseanza retrica, donde se aprenda a elaborar discursos persuasivos.
2 DNT GRAMMATIC VRBIS RMAE, ARS GRAMMATICA nm nm nm nmen substantvum en substantvum en substantvum en substantvum significado significado significado significado Vx est ar ictus snsibilis audt... Omnis vx aut articulta est aut cnfsa. Articulta est quae litters comprehend potest, cnfsa quae scrb nn potest. Littera est pars minima vcis articultae. Litterrum aliae sunt vcls aliae cnsonants. Cnsonantium aliae sunt smivcls aliae mtae. Vcls sunt quae per s prferuntur et per s syllabam faciunt. Sunt autem numer qunque a e i o u; hrum duae i et u trnseunt in cnsonantium potesttem, cum aut ipsae inter s geminantur aut cum alis vclibus iunguntur, ut In vts... Latnae vcls omns et prdc et corrip possunt... Smivcls sunt quae per s quidem prferuntur sed per s syllabam nn faciunt. Sunt autem numer septem f l m n r s x. Ex hs na duplex est, x... Mtae sunt quae nec per s prferuntur nec per s syllabam faciunt. Sunt autem numer novem b c d g h k p q t. Ex hs supervacuae quibusdam videntur k et q, qu nesciunt quotins a sequitur, k litteram praepnendam esse, nn q; quotins u sequitur, per q nn per k scrbendum. H interdum cnsonns interdum adsprtinis crditur nota. Y et z remanent, qus litters propter Graeca nmina admsimus: altera namque vclis, altera est cnsonns duplex. Vnde fit adsprti, adsprtinis f. r, ris m. (gr.) ars grammatica ars, artis f. comprehnsi, comprehnsinis f. Dontus, Dont m. nntiti, nntitinis f. grammaticus, grammatic m. (gr.) In, Innis f. nom. pr. lcti, lctinis f. littera, litterae f. nmen, nminis n. nota, notae f. numerus, numer m. pars, partis f. potsts, potsttis f. Rma, Rmae f. syllaba, syllabae f.(gr.) tempus, temporis n. urbs, urbis f. vts, vtis m. vx, vcis f.
prnmen prnmen prnmen prnmen alius, alia, aliud pron. indef. alter, altera, alterum pron. indef. hc, haec, hoc pron. dem. ipse, ipsa, ipsum pron. dem. qu, quae, quod pron. rel. qudam, quaedam, quoddam p. indef. su, sibi, s (ss) pron. reflexivo
Significad Significad Significad Significado
significado significado significado significado
3 ut qudam putant Latns litters nn plrs esse quam decem et septem, s quidem ex vgint et tribus na adsprtinis nota est, na duplex, duae supervacuae, duae Graecae... Syllaba est comprehnsi litterrum vel nus vclis nntiti temporum capx. Syllabrum aliae sunt brevs, aliae longae, aliae commns. Don. A. G. I. 1-3
conincti conincti conincti conincti aut conj. autem conj. cum conj. et conj. namque conj. nec conj. quam conj. sed conj. s conj. ut conj. vel conj.
praepositi praepositi praepositi praepositi cum prep. abl. , ex prep. abl. in prep. acus. inter prep. acus. per prep. acus. propter prep. acus. adverbium adverbium adverbium adverbium interdum adv. tiempo nn adv. nfasis quidem adv. nfasis quotins adv. cantidad unde adv. lugar
Significad Significad Significad Significado
Significad Significad Significad Significado
Significad Significad Significad Significado
verbum verbum verbum verbum ad|mittere, ad|ms, ad|mssum articulre, articulv, articultum audre, audv, audtum comprehendere, comprehnd, comprehnsum cn|fundere, cn|fd, cn|fsum corripere, corripi, corripu, correptum corripere, corripi, corripu, correptum corripere, corripi, corripu, correptum corripere, corripi, corripu, correptum crdere, crdid, crditum esse, sum, fu, futrus irr. esse, sum, fu, futrus irr. esse, sum, fu, futrus irr. esse, sum, fu, futrus irr. facere, faci, fc, fctum irr. facere, faci, fc, fctum irr. facere, faci, fc, fctum irr. facere, faci, fc, fctum irr. fier, f fier, f fier, f fier, fi, factus sum irr. i, factus sum irr. i, factus sum irr. i, factus sum irr. geminre, geminv, gemintum icere, ici, c, ictum icere, ici, c, ictum icere, ici, c, ictum icere, ici, c, ictum iungere, inx, inctun ne|scre, ne|scv, ne|sctum posse, possum, potu irr. posse, possum, potu irr. posse, possum, potu irr. posse, possum, potu irr. prae|ponere, prae|posu, prae|positum pr|dcere, pr|dx, pr|dctum pr|ferre, pr|fero, pr|tul, pr|ferre, pr|fero, pr|tul, pr|ferre, pr|fero, pr|tul, pr|ferre, pr|fero, pr|tul, pr|ltum irr. pr|ltum irr. pr|ltum irr. pr|ltum irr. putre, putv, puttum 1 re|manre, re|mns, re|mnsum scrbere, scrps, scrptum sequ, sequor, sectus sum irr. sequ, sequor, sectus sum irr. sequ, sequor, sectus sum irr. sequ, sequor, sectus sum irr. trns|re, trns|e, trns|i, trns|itum trns|re, trns|e, trns|i, trns|itum trns|re, trns|e, trns|i, trns|itum trns|re, trns|e, trns|i, trns|itum vidre, vd, vsum vidr, vsus sum irr. vidr, vsus sum irr. vidr, vsus sum irr. vidr, vsus sum irr. significado significado significado significado
4 Respnde Dont verbs
1.- Littera quid est? R. La letra es la parte ms pequea de la voz articulada
2.- Vclis quid est? R. Las vocales son las letras que se pronuncian por s solas y por s solas forman slaba
3.- Latn vocls quot sunt? R. Son cinco en nmero: a, e, i, o, u.
4.- Cnsonns smivclis quid est? R. Las semivocales son las (letras) que ciertamente se pronuncian por s solas, pero por s solas no forman slaba
5.- Latn smivcls quot sunt? R. Son siete en nmero: f, l, m, n, r, s, x
6.- Cnsonns mta quid est? R. Las mudas son las (letras) que ni se pronuncian por s solas, ni por s solas forman slaba
7.- Latn cnsonnts mt quot sunt? R. Son nueve en nmero: b, c, d, g, h, k, p, q, t
8.- Quid crditur h littera? R. A veces se cree que la h es una consonante; a veces, una marca de aspiracin
9.- Syllaba quid est?
R. La slaba es la unin de las letras, o la enunciacin de una sola vocal, que contiene tiempos
Vo Vo Vo Voca ca ca cab bb bu uu ul ll la aa ar rr ri ii io oo o