Está en la página 1de 537

INTRODUCCIN

AL N UEV O TESTAMENTO
Su hi storia, su ..sc rit u ra , s u tr ol ogia

CORJNA CO MDJ:T_GAll.A~D , ELlA~ CUVILLlER.


DElTII'IUJ!. ROSllY~E DUPONT_ROC,
l EAN_DANIEl UESTLl , DANIEL MARGUERAT. YAN~ REDALlE,
aCOUES SCHLOSSER, FRANCOIS VOUGA, lEAN ZUMSTEl~
A~DRE.AS

INTRODUCCIN
AL NUEVO TESTA;\IENTO
Su h ist oria , su e s critura, s u teo lo g la

E d ita d o J><lr D a n iel

~larguna'

DESCLEE DE DROllWER
DtLBAO

T i,ulo orig;n.o

I","""oc';",, "U No"",.u T,,,",,",,,,

.so.. n;,,,,,"',"'" im'u... so ' hioIo;U


e 1004 by Ed;,;o", loba< ... F;&.
l.

ro<

Ikoue<gam , CH _ 1ZQ.I G;""Na , Su ;,.

M.,ia .Id Calm<" Bh """ Mo ",,,"

EDIT ORIAL D ESCLEE D E BROL"WER. S.A.. 200!


H<n ao , 6 _ 4 800') B;lba o
w",w.<d".d .<o m
;n fo'hd".d .<o m

Quodo proIIa. ...... ~ _ .. b "Y,""""",, bmo "" ~dOtri


_,..,......... <t>i<> y _ ".."' .. _ _ .., """'" roo .. . . . . . .. "" ........ ""propio>ioi _
. ... _
.. ""
"" ~ .. _
"""" .. propio>ioi . . - ("" :rn>. '!I"'" O>io _

-., cmro

'*"'" ""

_ "" '''_1''''''''

D.. ..... ~ (WWW~ ,... po< ~ _

lmp",o ' " fu!",". _ P"'",,d;" S!",in


ISBN ,9 7! _!4_J3Q_1107 _J
D"p&o' o L"8.L BI_JJ8 107
Imp"";,;" , RGM, S.A _ Billo

"" ""

ISD leE

PRlOGO

D",," M,,'E'.". '

,
LA TRADIC' " S ."P'I1CA
y LOS H FflIOS DE LOS AJ'STOU.s
El PROBlE.'U S IN PTI CO

Da,,<I M,,'E""'"
,

El EVANGEUO S EGtN MARCOS

Ca<"" c"",,,",,Ca I'md

"
"

, . El EVANG EUO SEGt N MATEO


~"" C....W",
~ El EVANGEUO SEGt N l l"CAS

Daai<! Ma ~ ,", ,, '


,

LOS HECIlOS DE LOS APSTO LES

Daa"! Ma~ ,",,,'

"
'"'

"

LA LrTERAn ;RA PAl'U"A


6 C RON OlOGlA PAl 'UN A

F"",l'o' , """1:"
l . EL CORPUS PAUU'<O

Fro"fo" """~

'"

I NTR O DUCC'O" "

NCEVD

T~TA " ' NTO

/1.1 . US O'RT4S DE. PABW


l~

CA RH A LOS ROMA" OS

F"",p'"

_~

F"",p'"

_~

LA PRlM EU CARTA A LOS CO R'''TIOS

'" F"n,p'" -11"


" F"",p'" -11"
" F"n,p'" -11"
" F"",p'" -11"
" Fro"l"'"

'"
m

LA S EG L-"DA CARTA A LOS COR''''TI0S

'"

L A CA RTA A LOS GA.....n

L A CA RTA A LOS FI LIPENSES

L A PRI MERA CARTA A LOS

TESAW"'C~NSES

m
m
m

L A CA RTA A FlI..I:M,<

fuu;d

11.l. L<S CARTAS I>L'TER<>-MVU.'liAS

"
"
"

L A CAR TA A LOS COLOS EN SF.s _

A""" ,.. """w'k.

'"

L A CA RTA A LOS EFESIOS

A""" ,.. """w'k.


L A SLGL-" DA CARTA A LOS T ESALO"'CENSES
A"",,,

"""w'k.

113. LAS CARTAS MSrolULES

"

LAS CARTAS PASTORALES

u Y 1 TL'<afEO; TITO)

Y, " n &dal..

'"'

1/. 4. HHJRH>S

" F"",l"'" -11"

L A CA RTA A LOS IIEBREOS

1~ D1c .

m
LA TRA[)[CIN JO" ' CA
' 0 ELEVANGEUO SEGtN .II; ~N
J"", mm ," ;"
"

"

' 4'

l~S C ~RT~S JONICAS


J"", mm ," ;"

'"

EL ~ POC~UI"SISOEJl' ~N

~" " C.... ,U;" ,

m
LASCARTASCUUCAS
"

l~

CARH DE

Fro "fo"
U

l~

SA"'TI~GO

_~

PRI MERACARH DE PE ORO

JOC<{"', &1olo=,

".

l ~ SEG "'mA c~RT~

DE P EORO

JOC<{"', &1olo.>",

' 6.

l ~CARH

OE.II;OAS

Joc'!"' , &1olo=,

,
LA H ISTOR IA Da
17.

IlIS TOR I ~

DEL CANON OH

J"",o."',1 "",,,{,

.....
"

"UEVOTFsr~M ENTO

"

cRtr[C ~

EL TEX!' DEL Nl'H'O


f!<>" ~'"

CA"O"

TUTLU

T Fsr~."E"TO

y SU lIlSTORIA

."

""P<'",.R<.-

GLOSARIO

' 9'>

INDlcE DE NO."BRES y ~ "Al. t T I C O

""

P R LOGO

"""""ido

E.., '",rod""e",", al N""", r" ",,,,,"," h, ~oo


prralo a prra_
fo como un ",," uoJ. ""lO _ inada a los b i i>J ~ "", a los .., ..,han'.. do r..
I"",had"" ~ los """"'" do ~ a~, en defm;ti... a <oda>1", f""'O"'" ;n""
.-....das en una loct..,. riBU"'" do los eocr i" .. del N """, T.... me o'o_ Se , ,._
" , 1""". do .. n "",""al, no lo djco t odo, ,;no '1"" " loccOon.o Ydj'l"''''' j<d<qu"'am.nt' la 'nlonnac;n ,~; ooo'ione "no oomI"""'''''' oohe<en" del
cam po do la hlerntu," """""Ia"",,,<aria; expIoca
dehalida, ~
.nu""," r.. p<i""'1"'1.. h;pI.... fonnuladao para
p<><><lo< 1.." ~ " pro1"'"" ...- ,;"""""'_ La idea .. 00< ol locto< p<i""'p'"'''' .. na ';.00 pobo!
do los ~ h;,,6ricos ~ h,,,,,,-"" p1an'_ po< la .-.daocin do , ada
libro del Nu.", Th<!a""",lo, f"<O "n ooofundioo con un ba rullo do .-.1....0_
e""; """ " p""""lan ........ 'ignif",a" ..., '1"" """ a'ribuKla. a '" au'o.ori~n.oI . A ~ 1""", cada oo-aU'o< dol manual" ha ..rona.do no """ po<
'-oi""", ra. hil"""'" pert'''''''''' a , oda ' '''"', ~no po< ru.""-,,.,
"poo"ndola. ron la m""im. OOje<i;idod. 1"''" >aca' rooclu~""", .n fuo_
e"", do la prop;a opc"'" f"""""I- El loctoo- ~ la lec""" aF''''''''''n '"mh" n
<l ~ "' ''' inclu ido ol Imal del libro , '1'" del i"" los ' o!nni"", tkn _ utilj, a_
oo.. Un (00"" I"" ililala buoquoda po< ' ''''. .

"","o,...

P""''",

l a p",,","do do cada '''''''0 d" Nu",,, T....m. n'o .. ~ .... ,rol l.o
,;gu'endo, f""'"
m;.""" """,;""",. Se .mp"" po< U"" pus",",_
...... h...-...," del ..mro, .. "1"'"" l' so just W",. lo " ,ructu," ( f""'lU" todo
d''I'''''coo "'ruct
f""""'le do un...""'''''' do lectu,", '1"" doh. ...- con_
oo..-..do oojet;,'"
nte pan;,- do ;,-,d"'..oo.-., """ual.,); .. contenido "
,",==1_ en (une;n do la """"'tu" . De<f"'k ,;ene .. ",,1Ii~, del ""'_
,,<lo
de prom.roOn , que abxd. ""","" me ote r.. ';guiem.. , ...._
'ion.., " U'o<. do"""", dol "'''to, moti'" do origen o ido nt;<iu! do '''' primo""'""" ....._ . La"",'P"''''''''' {'''", tia " pIo.->. lo '1"" so puododoc;,-,oo"
ra. fueo' .. Ijlernt'" 000 r.. '1"" ha t<abajado .. "''''"', pen> la m o"o .00.-. r..
.-.1'1;""'" '1"" fum mndoIoOO '" 1""""'''0'0_ Con" 'l"grnf,

"""*'...,

h,,,,,,,,,

1n>d"'' ' ' '

""'1
~"' ~ ' . '" 1"',"
" 1. 3~~nnn
i'~~ .
~ ~ ~1~ , q g ~~ ~~J q,[ ~~ L 1 " ~ ~~-lj'1[I-'1"'l
~~ --1a r. '''
r~ '''
~
H
~
gl
~
f~
~
~.l
ed -~
I'i"
~ ~ . l ~ s ~ h~ ~ e; f - ~ ~ ' ~ ~~ H !
i~r~~1 ~ ~H t~; ~1 "1i

no, ~3' ~q S 3~~'J !!.~ gl


'~i "' ~l ~d~ q H - 2 ~ ~{ ~ '"

o .

;;;
;!"fi,dH!!''''
~'P:~l~ ::'P'~P z
P~l
_~ 8 P ~~ -' o; ~ "" ~~P t S' ~J"t g fl~.:o.~
~ . . ~~ I~~ ~ ~l ffL
'f~tdo~l:~B'P
l:!:tt~~ g~
H
~
g,~oa
~H
I;'~~~l~,
,IJ
'
, al'
,' i ; 8' ;_1i"~~~8~
!,Fi-~,! ~ _~~Hp1. "i nn ~ ~ f -q ~
.. . a, l
!l:~
. o~~~
i ~.~ :;~~Hh2'pl;';~~ ~
~~3 " -~ rJ: ~ . . ~~g~ -~~'g~' ~""!l
"" ~
. ~
q: "ji ~
ars a ld i,!;!!! !! !
,'-:0..-'$' "~~O~"~
l"'I,l
"'l"
_ !. 2 ~ ~ .f "
~ !~ a~ ~
,;g- s~~ i1~~-'~~h; lHalh~~nt ~ ~H~ _~1 ~
<J

..

'1 l- '!',,
:i ... '
"1' J""'"
"J""oo.ji""' _.... 1 ' "
r.

~ ~

_~ Ei'i" '~~U3 .~d

~~~H.ll~ dn 2:~" ~
~ 1.~ ~ " " ~~~ n~~~u~ ~

."
' ; -l"d
!!! !]'E ,-.~ 1" 'ft,,
!f'
i'
,i1,;
'II',
~~ .. ~ "l .
~. ..

~
~",,JiI
-t
"
"
~"'~
s e .e ees S'~'l"l' s.
oo.

~~H l -q H1 H ~ H ~ fiU [ n ,l:!HI"


,j! -'''
p
, -p 11''

, [ . e~

'ii__i~'~

'1"'
~,
~ .~.. "g-l,i'
. . -~ ls "
~
~ ' :~L,t:~-g. ;g~
_ 11" "

h ~i ~f~~~ ~hn~~1

:o."L~ ~~ - :o.itq ~
1
.
~'ll8"
~~ nl~n-~~S~
~It ~n
:o. ;I<"~ "

....

:o. , "~'.!t ..

ss

.~o

uu

.;~

Ht-,-~.B
;se
~.j'.,'lj~i

:ji

Il

j>",H ~~ ,
1: e.. ~e,
~ ~ il: -' '= ~ a
..'l::;; j, " ,~

~~~.,'lj] j o

1 ~ ~f" l
,' j ' '.

~ ditg u
I~l"}li 1;1"

B';h3 t z
-:l! -' :j '" 1 ~:

J~U:! ln!jl u

,~Il.;]

1" ~'" ~"'.5i ~;~

tJ1 HJi

H~ ~6 ~

~~~ 1 ~

I ,=~oll!l
2 _~

! ,j

It.a~!.

ee

~.:l c(j,.,a,<

'il'l'!'1'

=Si ~~]~'; ~

'J
-dJ!;
= -.;; ~~g .,'lj~
. ... ~

'g ~"~~'-;;'ii~
.,'lj'"@"~ ' ~ "", ..8
~ _{'.E~'"

...

ii~~~Hii~
u

ldl~~
~ ~~
aee l ~ ], "' ':'

';',1 ""11

'f~a,!.,'lj.,'lj"ii
~ ~~d.j ~~"

-.jh ~ i ~~

,il .j, ~l... lo


t ' ,,1 ~" : L

~ .l!,lj"'pn ~q,
~ ~~!~r~~d

~~!J~,~~! 1,~~J~1-~ A1
"'1
." j-;S:; 1' " 1 Jj jl+il
e
.. ~.'e.j
g,-,' " ,1, ,!,, _,11.5 '' .~ !~~:e
.:~d~~~lq

.. ~

h~;;:].:l~ o ' ~

HI!

~ ~ tf.,'ljj~ n~~j -jl .n ~

1~ f~:O~~

llj".
~.He~~ L

!;'
ti!'!
u .. oh

,
LA TRAD I CiN S I N P TIC A
Y LO S HE CH O S DE LO S A PSTOLE S

,
El. PROBLEMA SI ~PT ICO

loo , .... primeros "'~"8.li"" "'" llamados "'npI_' 1.... ","" j"" f..
."""lo.
,*"" po<.llo so llamo ~'""",i, al ma noal '1"", di,!",,""" _
<0 do M" 'lo y Le ..., roIu m... yu>taf""""". 1""""" la ,"'ro ~ mul_
..,.,. y la comp.....do do " ronnuJaciono<.

'.<ro<ioc.oo po< JJ. Gri..oo.ch, 1776 ) po.-_ 'u l""" . fi. ;dad >mi"

ju"''''' (""" _

do" ...

"be""

El xOOlema . iOOptico .... ~gu"""" 'l'"


,,;<10 .."..., ",......
oocr itos' La cribe. do la. fueo t
;. 00. .... """"n
punto do ,;sla ~co, la
Ios , ..... iOO><_ " oruU in>d.......00..
la d.p...dond.
"'1""<' do otro; lo ."",hgocin""la. 1""", do Olen_
,W",,,, '!ti' .... nge!k> h. . . f'ioridad l it ..........
do los o<ros.

,....,"'"

do"""

d.odo"

,,,,,,lo

l.l . El he<bo . Inptleo. Estodo do la ......_

",,"'an
!""l"""'"

loo .... "os do ." ' . Me j'U p,..


do. ,"''''''''''""",,, '1"" Jos dj "in_
[<Uen do! ",,,,",o .... ng.Ho. Po< un lado. la fonna do la romPOS''''D ...... li'
.. ....loso' oo. . ~ .. ..., U"" ,uce<W>n do
""id"''" ~"""'''' (/osW .
portbol.~ m;lagros, <o m""'...... 1.
meoos >6Iidameo " un .. .
"'..... Po< otro laDo, u n """""" "I""C"'bIo do ...... unOdado.
"""",'no en loo t .... "". . gel"," , "al monos en <los. El cuarto .... "8.10, po<
'" parto.
la """""in en ampli.. """"'oc"" narrnt',,"" "')'0 ....
,,,",,, POCO" romfi ron el do los ",~"gei jos "npI;cos

"",da. """"

0',1'''''''"

Ii""""", ..

La .-oh''''",'' d, 10> f""lU""as " nidad.. ;"""n.., .." .. do ,ti ; n'"!!",,


c",n ...... ""'lo d. lo, """"8.1>0., ha ,;<10.,d"....,'" f'" la , " " ,ca do 1""
forrn"" (F"''''fl'wh",h'') , p..-'OOI"". ...Ia"" do m;fatu"'. ,on'"",'m;"",
Iog"" . " ......, han ...., ib..., 'u huoHa fnn""J d"," ",.1a faso do ' " m , m;, ", n
",aJ. Do hec ho, fa tradd"" do J " DO fu< tran,m j;;da po< ro. p<'m.""
_ ""nns ron un .n".... dorum !aI , ~no ron.1 hn do ....pondo, a f..
"",..;dado. do ,"""",,n,", de I"oclam.dn m i ~ nno "' , do coleb",dn f" "'

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

~ca o do oodjfi, ..",o >ti<.. de las p<im


' ,om unidodes ,..,"","', P....ta ...,6n 1"" fijado, J" ocaImoOIe,.n lo "", 1;Ie",n "" d.,l&do. p"'.1 COsI'
''''0 de 1... ;<10 comun " a"" ISi" i.. l L Oro) 00 el que ... nm.. <c.. bao , ca'"
'1",.. i. , cuho, COsI'ro', ,,,,"" ron la '" ""8"lla, ."',
'. Su "."'pein .., lo.
, '",ovl j " ,
d..poj a ..t "" uo idoo... "
".. de . u. C"""'...
~"'''M formo les; ello 1",,;Iita ,n ".n ",."jid. 1a oomp" ",o de un ",,'a o
poljo COsI otro

.inp'_ ""

', 1.1.

'",,,,,,,rio>w......,.0

"''''Iipl..

Una oo......acio
~,
~Ia que M' , " c y l.c p"""
n cado uno,
"",n .., propore
t
"""'..... ariables. do> 'ipo'
"nas..
"""""',',,, lo.
",,,,n .., comn COsI U"" o COsI lo. otros 00.
';n6p<_, Ylo. que pe<I""""'" excJu.;"a ....... " uno de . Ilos. La
"P""'kio . . - .... cuonlifiaida; "" obstanle, ha y _
oomprender que
..... cif.... "" ' ''",n un valor global, por lo que la a1n bucoo de u n wrncu
lo o de parto de un """"," lo h" de .... Ioma da con ca ule la
~

..."!!''''''

mat"""'"_

"" 1"'" '""""""

So oompru.l>a q"" Mt J' Le f"""' m..n ""8'" O['u..""; Mc ronti.o, oIo


una mro
<a m<dad de ma'...... prop'" ( l ...., ' rul", de un ,o<aI d ,
"';1). m"n'
q "" la part, "1'."'1.,,, de Le 11eg.CM; .. 1.. m ;1ad del text o
\ ' ''' vo"",ul", de uo tola l d , ' ' ' '); la ...partic"'n propore"'naJ de M' Io
~ t a .nU' "'0' do. ""',,ng.I ;" . Por ot ro lado. el 3Q% del m,,"nal de .' "
.. _""nt... . n " t y . 1 ' ''' . n Le. E l " xtocom o .. Mt. Mc l' l.c Itr iple
, rad .,;6nl .uma 330 ..... " um, m;' m.... '1"".1 ...10 de dOOl. t ... dieio

.... ""'- ""

oc~

o. ~ ~ _ """'"

Bcu....,

,...-.""
/0 .
ono.

L lO ", ' LOl I, .n.,


, ,,,, ,,,"". '"". ...
~ . , La ,...
..... do /o . -;", _
, ............ '"
' , coo\ Wart;. Do....., Do.
"-f<>eIodo. ... E
, y",,-., Moho, LO" . 'LOn <..!I._ " , "",,", e.r.~
1;. ,
D. ~
_
, cftmo< ,
_ ~ .. ~ < """
f~ , c.m...d
~~/o """ ,
""'"-' "', O............. ~ ' oJo., lI. ';
o..hom
roN, ....,.
-... , ~,
pp..., " ,....
_ ... ,"",,,,L ,Lo """"",,"_ ,
J.... , ""_.....,..,
,
,;", ~ L

R"_, """'K'K'"

Lao""".'

T_".....,"".

d'_ '

"""" DMoo, , _ , pp. " .'"

......,"'C
.."" H"""""'K'"
N_ ","'" ''''',

"

IM1_'-" 1 ,urna 01",,0110< d,

n, ,-",1<"10 . La. '"""''''''''''''''' "'IT";'~'

.n'..., loo ,'nphooo """. PO' con.ip''''"''. la ;'" amplia. y mIOpl...

1.U .&nuia""'. y,;' ...............


Si 50 rompa"'" lo. ""los do loo ........~"gei;o. ron la a)uda do u.. ';nopm . 50 00Mtala '1"" "'" .... acioneo """f'<OCas .. carncti"", al m ~ mo '''m_
po po<
~ nt .. Ypo< d;,''''l!''''''''' i ",~ '"'. Sem'ja"''''
~ d i' '''!""",",, <"""",,"inon tamo la ... ru<1ura y el ""'.... ;do dol .....t o romo
la ''''''''00 do 1.. pf<opa> (unK!ados
o la """ul .,;"" do! ",ro

""""jan''''

Ii'"",,,,,)

s.m.;."""

Mj, ma ...ructu... fundo"", ,,,aI


d.oI ",~'W lio, Jua" el ",,"h... I
Da"';=O _ marra .. in"'''' do
la act;,'i<\ad pblic. do ,...:;, I
milagros y
GoJjlea
I viajo.
1 ...."'" ~ .......

~'"

"'Ia,,,, de la 'n!a""ia 1M. l' : L<

'_'1

no ron<o<dan....
en '1 , _

'''''''nt..

1"""'_"'" ""

J."...,,"

~~

Duracin doI m in " ' - <lo ""'"

~<lo"n oooUn, , . _)

Al"""",",," do u n~ 1;.....
n as di""""" . Iil""''''''''''' Iocal;_
~.

"'(M'"""'"los"
de """" d>OO<da....
J ....... <lo ..
de
nom"'"

"""'Mn a J..w; Le " 77 nom_


bo-.. de Mn.Jool.
E.I _
de la """,laa l-'"
5- 7) h... un ro".~ pa",",1o en
Lo 6 ,10-<'. pe co , ni ngn
...lorial com n con M, _
Nu morooa. pa~'" .. . oc ...n _

t m n slo .. L< 1<1 Samaritano. el


rujop...,!;do. el fan""' ~" <eco" _
_
<lo ;m p""",," . el noo y
Lbaro , . "',,..... )

"1""'<""'" <1",1 R.. oc itaOO


...." "",ent.. de Me
tie_
""" lugar en Ga ljl.. ~ n
(>S ,lo-lO), en '""",al""~" L<
L=

(U,IBJ)_

'''.'-J!; o,,,

I NTR O DUCC'O" "

NCEVO

T~TA " ' NTO

s,,""'i<"=

~'"

Ejom pl", de ....,,"""... idn "".. de


mocha. f"''OP""

E.mplos do d; ve<go""'" "" .. """._

At0 1, 1_11 I1M, 9 ,I _" " "", 17_


"" ",....000 do u n p.....htico, lla_

mad.

un

"",,"dado.-

d.

;m pue><OS, oorn ida ron los P"" -

- ...

"""",, ron1"""",,;a

sobr... aY"-

Mo ll, ' H 7. UM'll, ' >-4<> II Lc

1O'>{44 , ruglro ,.."oo de 000_

"""""'
M I 1, "1 1

JI Le 6 ,"-< . logia
""'"' .. 0rl>0I ~ '0' ["",,". par_
bola de las dos ca...

M, ' ,17_'.811 Mt '''.13- 17,' 11


Le ' ,,".JO, conr_ de !'1m,
""uoc ", do la P",""'. Tran olip> _

<le""","",o do la, f""i=po.


Me 6.'''; III Mt " .' '"'" .... ata la
predica"''''' l' 01"",haz o do J.. O.
o.. Na ....."'; Le . lIo.
p.-od ica _

cOn al prind p;o do . "


!;'i'"
11.<4,1"-30 )
Me 1,' 6-1 0 VI M I 4, 1&-1lI namo
la Ilomada de los poi"""'" d i>c'
pulos; Le ,;t. la llamad . de
lWro de<puk <lo lo f"'5"0 m i " ,
uoso (L< ' . , -, li.
Me ""oc. primoro el <, "o popu_
lar do J.. O. y '''' m;lagros, ~ ,", .
puk la i"". ucOO do lo. """"
1M, ' ,7_l l . Il-191. Le ~ de

forn-.o

-~
Nu......"."

CtiOO

do Klenh dad " .,-_

baI ..., los , .......~":elj05. Ejempboo

M, 1.9 1I M t ' ,' " Lc ' ,n

"'
'','''1''''',," 11 '-< >'''1
M, "." "M" .l' " Lc 9)' .
ida<! carac"'-;", lam,"'"

La

. lgu
<..... d.oI h ';g"" lO... """,
10 ,"" ''-P'''''' de la ".,..;n p;ega de
m ~

M' U II " t J ,l l1 l.cM

'm.....

(Le 6 .11 '6.1' _l ' ).

1Jj" "'!l"""'" __ DJe., ;",1"", "" 01


ca", <lo trad,.,;""", p"........ Ejom

,..

M ' "- ,_" (baoquet. <lo boda.


tloI poioc ' po) y Le
(un.
~ rn n romOda)
En 01 . ",... n!ro con 01 b>moc.
rico, oomp..-... Me 10. '" ron M t
" ,17
En 01 ,.lato do la "'"'oo. ... w<_
,;o.",. <lo lo. h'm.. pa lob<a. de
no coioc.....' oom >l.....
Me " , '" 111 Mt 17,""1 ron L<
palo""")

14,'"''

J,,'"

lJ,"'."''''' (""".,....

En Jo. Ir. .

,'n6p<_ so on<Uefi t = tamb;n ........ ,"',. '0"""'" "

"
mm<

en

~~

"m'enOO (;w;~,,"n' Me U ' ~ f"""lo"")


..."bnodo (o"","""" ' Me UJ y para""")
m'gajo I''X;"'" Me 7.28 y para""")
poeocillo
Me .., y paraloloo)

(ixaoo,,,,,

El nmero do 1"" """"jan,,,,, .. tan ;mportan" _ no p"",", ... a lri ow_


do .. ",,ar. Si
contactos "" oon <><tu " os . la ruf'""' . """ ,"",,'m il ..
_ <leoo<a" <m.o <10... 00.""., ~"""'ia ",,'eo los ...,,;,, ... Ahoca b"n. ,'l""
<10... 00.""., Y"""'" ..."ido'
Fonnu lada en""" ........,nos. la P"'Suota .. "",ion'" en la h' >tona do lo
....."'" do los """"8"H05.
Jos... "B'Ii.... fuoron """~ ....
';go> ocu......, la. dif"""",'.. en " .. f"""" nla<iooe> . . . .pHca ..... p>< lo
,ariodad do lo< ~ . La ruco excop< ;n ,ni... los Podn.< do la ]gIo<"
fue ",n Aguo" n, '1"" "" ... o _ . en .. "" ,.., """'" """"g'~'."'m '1"''''
....pon do< lo.
d in ~ oo. 0001... la. co nt....mcc"""" ""'... "" ....n_
vi''''' 'u t ..i..... _ los """"8"H05 .po""",",,, en ,, oro.. cannico, .,,,
on pn"".,-luS"'. ." 0 romo .ro...iacin do M' IUI y L< para f'O'W< do ma.u _
r_o la d im. ","", ~ I do enojo (1.'1. Su ......, <'jo<c",u. . .nonne
'nnuo",," .10 l..-j!Odo la ru>l_ do la l:l..",A pa rtu- do final", doIsipo X \1Il la
"llu'jo<wada po< la blli'J""'la d.oI ,..., ni_
o plan ..,; lo f""8U"C' po< la dop<OOeocta ,ni... I<s
~n6pl_ , ooya""" pbno~ tico , ,'no ... 01 ~_. ru>lOO>.Tod,,,; ,
hoy ... _
..
50 d" ;don "" 00. c ~ la don " ,cin do U"
modelo romo. o oI ..' ool. "'m....'" do una S"....Jog<o
"'''''J>tiros

"'OS

""m.....

'"I""C"'"

'''''''"8><'''',

pi""'''' ''

."".10.

1.1 , lo dm......... do un mOOolo ..........

..... h;pl""', fonnuloo.. ........" ...- ....grupadas ." , .... modelo. Aun
"",ndo ;" dkamos ..,.., . lo. ;,"0..000-.., "'as , _ .. han ..00 I""l"""""
d",po" en mOl""'" '''"''''"'''U .l.

m,, ,,,,;, d./

"""nffio ,... ;...;, ;, ,,

S<g n ..la h;f'""", Jo. u .. ';np<_


an nbo-as ;OOepen<li.nt.., dori_
..das do un "~ng.b" prim;"", hoy p...,!;do
act ado en """", o." ",...
..,.". e .E . L"""g (l 7N-1 7W, que fu. el primero ... propno..- ..'" modelo
plk"''''', pensaba en 01 EVd".""in" b> I..b<= o en el Eva"g</in''" In.<
...""""", m ~ pn< Jo. Pad.-.. do la Ig"''': .... f"""<>"""'rwlin ,
.....""""" pn< los apsloa.., habn. ron<o"idn 01 .... ato ha","", do la ....
do J.. o, desdo '" "",,; mi.nt" hasta la .... urroccin. coda ""'rwli"" habn.
tomado do ....... a' " Jo. mataria"" que """sid..- oportu""," A
rom
pa.m"'''rio.' "'""'.. po..ula quo Me d;'J'U'" do una....rnt>n a"-",,'oda del
""",S"lio p.-im" ""

",UJO

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

",
so .. 0;""0 '1"" los ';np<_ luvioron d''!'O',""", la rn""'" ",n in
p-"'g. do! "" ""ll"IOoprimi""', .... h ; p<" ~ .. plic. do ma".... 0>>...... 1..
KIo.,Kiados ,.""","" oo',.. 0I1os. S In .mba,-[<O. no , xpIic.... ~ ...oo.. dOf..-",,
"" "' 'l"" ..."""
(p""'''''''',", po< ..mplo. en Jos ... la,.. do la i n_
f. ..d a " en l l""",. paboo.. de :r.,. l. Po< lo do_. tampoco ..pljca la
'''''''oc do m uchos """''''0' do la """""in en Me , ru la nooa blo p"""'n-

""'"'<Vado

cOado malorial propio. ron


u. ~.

II;,,""..,

,"

''''l''''''' ' '"

y l.c

ro. f"'Z"""Hn l. m-",.M

."""be la ,..."",.
cin do los "'~"8.li05 al """"no do un proe<"O do romp'la";oo de P"l"".... aU'. ' n<!epeM ie nt.. u"", de rom. In m..ha l"""'"'. de.puk do la ",uert.
do J
, m.... y ......oo,.,,,-. . . . ""'..,.... bo"""" ~do
po< " " ,ilo
en
nota. 'l"" &hJe;ennac"', "" o<na000 .. ","",no dol p<Iogo del
....'Wi<o de Luc" , lloma . d jgolli. ( ........0 'l"" m",hao ha .. ' '''''''todo
compo...- un " b lo (6,; ,..,.",) do lo. .ro",,,";m;,"'", _ .. han ,'.,.;f",OOo
on U. noootros.. . , '" I ,l). Cada .... "!!'Ii... habrla ...... ' zado,u
particular . ", ... Ia prohWn do DOli ", ""~"'nto.
F[}.E. & hl eiennoche< ( 176&-""' 1. ulo< de .... ' '''''''',

f""-

""""in

''''no ...

E... hi p"'"
16 n , ""..do 1"'''"1. u n" 'agmo nta ";".. do l.
, ,,d'dn ,n '"' mi!","" , la lonh fica"" " po< parto do lo F"''''!l" , hich''
d ,1 "",,,,,,,,] d i", ~rk ado ~ "" "'" la ....lacc;on d.1o. ",',ng.l;"" confim,
.... ;n'uk i6n . Aun cuando la ;do nti da d do lo foo- mu " dn . . . . p1k . 'I,

8-3 h .

'j"~ ;l'~1
l

;:;

aa il~
I 1'1"
i 1Lpj
, ' e H
-.'

1 ~',,!1

1
' In'
l,11 1

1-

: '" '2,1

~~:T ~

,l .

~."o

UUJI

ifMl'
h[ P~, .. ~" !L "

e,n,~,

,L
fif~~t

'ti'"~
,.

P:l~
':.!j "~ i

", :;r.-"!i2'i~

~"

!E~

~
;
~ 3

8, 0

;.

f ~ r~
8 . "
,~

g~ ~
,
i " I ~ E' 1l <; ',e
17
_ ~ Cl ", ~ q ~ - eP
8",
....t~ I " ~1"- ,' r.H~
"
!L.. ., r.~ ~~_ ~.

h:;
'~!f1 n_
~ i ~~ ;'p

8 ...... " S E'

o. ,
",qd
"l"h
1" 1' '" : ,

./

/ -~

r1

~
_ "~ '!!. - ~ ; ~

S" r.

30

,_~ .. ~ .

j;mlH
F"~~h
'Il" '

.~- :::B' ~"',.


... ~""1

3"
ZI'e
'-'- --.::> ::.::::: "e-~"'~
"
in
~
',!
'9!!'"", ~ ~
<>
,,/-

.,--'- ._-"-_ .--- '_._._0

r ,"/

z~

~
~

- t"i

o ,

,.' o,
-

e-~ H
~ ;:

',"
3 ~
~ , '<

_
~

1 o

~!.2"li

~ ~ ~1 " ~ ~~ ~ f
."
'1
ee
~HH~!
i~
[
~ ~ ---------c::.
:
<

,
'
,
1

'
'
i
i<
.- - -" --~ e i;
o
"_. o~ Tf

' -,

-j'
1,<", ,t: m,
~ 1t- ! 1 i- ~ ~ "
;,,.;n1
.a ~~a~~~ ~ 1,.' "
~~ir;'
,{ H
.
'-,
n
.'~
~~
,pHU
....
'--....'"
~{~... h
r.~ p_~~r. ,
~ ' " " ! ~"'P!"ls ! if 0_.. ~'--....< , '
an a ,lIl'
. " , 1 --.-..,--._----._-.-

' NTR O DUCC'DN "

, .], ... ge noalo;o ........ , ....

NCEVD

T~TA" ' NTO

"npt"""

Do< mode .... !!"~=, cado """ ''''quoc'oo con n u ~ ' anan_
..., 50 propo.. n para ....,,,..- 01 pn>bloma . iOO>t"'" 01 modelo do la dopoo _
do",,'. IlIam oOO ta m o"'" modolo do Jos 00. ... ~ngol k 1 y 01 modelo do la>doo
~".
'-J. l . Modolo do Ia ~,.rn,

.nI..-"""'..."',.."

A d'I......"'. do 1"" hipt.... do do.-i..",,,,, "'lado>


modelo ..
propt><>O la !Uf"'<"". do la " locin do ~la ..., ...
.... " .. "OO>tOros, Y""d uY" '" ,amoOo, Inda inll""""'" POC parto do otra
Iuoo"_ JJ. _i>ach 117<0-'" 111, 01 'n ".""" dol ",,"ino iOO>tico.la _
Doro una h'f"'<"'" d ie...........'" 'n 'Pirnda ... sa n "I;""'n po>tol andn la >UI'""" , M'-'-"_Me; Me. con"'oMln """ poc romplot o ... Mt Y Lo. ...... .. .... w_
_
do uno ,"untad do """m" .... "'~ntol'''' ms on "po'"

pi.,.,,,,,

K lAcrunano ('79J_" " ) odnpta" mi. m<> ""'01' """'pobo', pero modi _
;<0>,
la pioritla.d 1...,.",00 de Me ; Mt y Lo ,'ondrlan
d<.pu". W.R Fa """, ('..,.) ha ""omoOO la h if'""'. do G, ... boch
,~ ndoIa romn o!Upt.. i. do Jos doo "" '"'!l"Iko'_ So oficma. la pri<><K!ad ","_

doI"oo.

[icando .... _

" Do""_

......; conlin"""in viooo la , odaocin do Lo. '1"" 50 ."1"'" on _,,'- Mo. 01


Ohi"", do Jos "OO>t;ros, 1"" .-.dactooo ... Romo poc "po"n '1"" 'J""ia, poc
un 1aOO, oIim'n", la>"'"''''''''''''''''' on',-, Mt y Lo y, poc ntro. uprimi, ....
.........t JOO"" do la <nd;",,,,, ""'"'ll'I". linlluencia po ol' na soIx-a Mol; no
.ntnorla
compolic;"" con los doo pi ........ "'""gol"", ~no '1"" los rom_
piola"" con 01 .. plnt" do los d i" " ",,, m' rnnern. do Pedro on .... 11. <1"" do
.....f''toI.., dondo Jos ~ do ""'" no dosomp""n n' ''ll''' papo! ("""'"
'kh1--<; ' O,3+lJ).
E. in, ,,,, "iona bl. ~ "" .. lo 0100.10 ~..... Ig'", puo<Io " pI;c..- Jos
"""",do. ""roa"" . nl<. 1.... inptk o . , . 0 po"""I", PO" lo. ioI'" do la
dobl. t" .dioi o. q u. Lo h.bo-' . tomadn do M.. P..-o "'ro> I"'ntoig""n
....00...."'Uro> ' 5OgOn ~"" Jog'" habo-'a ,"om od.. Lo ""roa".. Igu"",
I~;' do Mt (<.o
11 _", 7,7 _' 0 Y h.bo-'. , ..., ri to 0' '''' ''''alm.n''
\ <.0
11 Mt 6 ,9_' m Pm ~". d"m.. ota <.o las ."""" "', " m " k ""
q u. oono" tU)"o Jos g.-an..... d'Ku<>o, m at..n... IM' '>-7; ' 0 ; lJ; 18; 13;

'!.l-'

",9-"

......... . C'm<aI ........., N ~ y


L_. So>r." """,... do ,~, .. w ........, '"'_ """'" L "'

'"",",m " , ....., "" _

~ . .... """.".

J. ""Nom., ,,",id '-

.......,,

.. _

. Wlo,- '

""'-'N.""""

,""'"...",. ... 01

....... _ """'m ,

' _"

~ ~";...,;'" .. ~, ''''"', I'P-

""

"'-"'0,, ,"'...
v

Tm., ....

,_, " .... G<>ooocn, " " C_


,~

,
"

" G, .lOO!

"

2<_"11 E". ><egu"la .. a n

c;"" d.

m" jod ,;, " por lo que " ' pecta . Ia ,..,jac

' k ;o nu"d,, . u n" pa rte tan important. d . Mt Y '-" pa ca .... li_


"na _"",'6n qU" puedo .., conceDida po< un .. p i"_
'u modo,"o, P"'" q u"n ha boia ",,, ido en.1 . iglo 1 l. ""'oc>dad , uli _
d."", P"'" .. c n fk ", la ,....,j;cOn do , .. O. Y m, n"'" ., slo un b.-. .,
....um .n l un
d lIa ' Po< 01," lodo . como """ """. la ..."I"d n
d" lo" g..je on'", Me ~ MuL< .. m '" bien u n ' '8" m ,mO a fa;",- do lo
poiDoidad m aro , n"
m , una

.f,,""""

.pi",....)

1.J. ~..uoo." Mio. oI<n f~ """

doI ,",..-'"

E... modelo ..plk . hvo. d.orivoOO


y de.arroIloOO. fmal.. do!
"1;10 XIX {e.. . "'. ...., '"'": IU. llolwn ann, '80' ; P. W...... I., " "l. ""'"_
ta
con la
do un 8"'" Dmero de ; m"" j ~
Apljca t .... p<ioc'p",,' al Me .. " """"ll"100 mO, anhguo; b)"na f....... donom;,.",m Q ..lO en ,, <Xi!!"" do la <Iobl. tradOcin; 01 MI l ' Le .. han benefi _
cUodo de trad ,.,;""", part""......

.,,,,,"Im,,,,,,

.,.ot-..,
",

<-

" ",
~
.",
~

~I '" m pl. lrndk ..... .. o>plk<o. - Ia prioridml


Qu>

"""'Q""

"'fU""'""'" "" a lan .... hj f'"" ' >

La ."""',,.. . 1.0 .<tructu... <lo M t Y do L< """,,<ro '1"" .." .. dos """ "!lo,,' omo n y adaptan ol
,"ognIfooo 000p<ad0 po< M e. En , .mbOo,

00>""''''

d rg.o . m '" en cuanto .. aleja n de la " ""'0_ ma...ca.. . El poind Mo y


ol (..al deI
t " son ' ip' jf",a'''''' a ........pacto, ' " y l.c dh g"" ronsi
dernblemem. '" 'u, """,,&,H05 de la iol"""ia (M ' '_1 : '-" ' - lI. pero coi",,; _
den ruando tratan de ia act n;dad de J uan ol Ba u' ;sta IMo 1 ,1"1. Los <Id o,
pa><U"1.. ~ o po< lo '1'" .... p""ta al desrnbnm " mo del ..".ocro
" "'0(." 0 16 ,1-0 " ." , 18 .'''11 '-" 14, ,-9), pero " . leja n ;,...,.,j;at . me m. deo
puk, _
'lo no
n;"!!"" apoyo romO n

"'.-.ce

l a ",oe<"" d. los ~ . " , y '-" abandonan ron """"""ia .. onIen


de .''0, p'ro nu""a f"""''''''n una >e>eocia romOn ;ndepentti.m"".m. de

"0

' NTR O DUCC'DN "

Ejomplos

M.

','." UO
', ' 8--1

",1_ 1'

NCEVD

Me

'-' 11
>,H_J, 6

T~TA" ' NTO

' . 1739

6.1_1'
6 ,20-"

' " .. el p<imoro .. abandonar el ocden <lo M" mient.... '1"" Le lo si<u"

""'Pu" wcode loronl rnoo. ConcJu.;oo; po< ambos part.., M, .. el h;\O"",


doclo<.

El ... ,mal. U.. ~ ..." parto do! matorial """'''u>o.. """uen"" .. '" ('"
"""","los do los "'" do ..,). _e1""""ario, en Le .. """"""",,n s6lo " " _.
""'"" do ." 0. Cmo .. pl""' ' '1a ..1, ,,,,,,,;. ' Po< un lado , Le ba p<.forido
1"""101"" lpo< "jomplo. la pn><D"'<"'" en " .."'," Le 4,, ..'" ~
"" 6.1';') para ,oda u .. ...." de port<opa. marca ..... ..,. otro. Le .. ba 00<
000 """lan," do una "",","", no marcan", LL 6 ,10--7 ,'" c..-eca de "'lu' ,," ,
a.m" en M<, y .., . ,'-' ,'6 falla po< complo1o .. Le
.. oo...--.~ . no oo.lan,", que U"" P"'l"""" ".... do! .... . t o do .", (16 , 'O<.
""'""1no .. "",,"",m n; en M' n; ,n LL; '" 'n"l!nmoo ha ohocado "'" la
~. de los do.
S'Ii
( l ,n , ~ , ' 6 _1' ; 1,,,"JI>; 11,"" 1. ron '" <ris
1010#' O ,,",,; ,, -"" ), o ron """" <lo ",,,,, aoj. ,,,,,o ,oda<c ;ona! l l ,1; 7,J"

trad"..,....

' ,ll-l.'...." '''' ,,).

,,<

u~$"a y ",ilo . .
f""'" nla un .... lo .'m pa.. o "",nuoo pa ......"o
1" " ' 00 ); p"r."" am pl'" " p..... m. h.._
, < a "''''.~'''''o do uno len
_ po pul'" ~ ",m"n, nu m.......,.
!..as >rro<cione-o , ,,i];...
e .. l ' ];ngo',,",o, p .....m .. ,n Mt l ' L< tien,n .;.-mp<' la l' naHd ad d a
m""- a~ ....itan lo. "",,";.m,,, m' , tosco" L< a ba ndono <a si t"'a lmen
la el f""'" nta h;,,6OO> , m'ao".. que M' cecuIT< roo frecu. ocOa al ao<~lo; la
para""" ('Y__ l ' ) .. ....."plamd. po< una si m""~ m. rompa...
Adom., ,,1 ""0001.,-;., po pul'" do Me ........,...00; " ""'~ rro< (" una .
' ;o) d a M< l.Il . . .u""u;do p"" ,. "''''' (""m.l ,n MI ' " ~ ,. ,),,,;00.

"",,'''.mo<.

leamilla l "n Le

_.W

Co",,"'.';" dol ,.rlo El ""'t o do .'k .. o"""-ia<\o f'OC"" """.. en Mt y LL


I'.mplo de .bo-"'a<'n; la """noin "",""na <lo los ...!al", da m'!agrol.
pero .. B100ad0 ron "",,,,,,,,,fa . Loo romaotari", '''",n la fuoc"", do .. pli.
e"., romo en el <8>0 do la ronf.,;oo <lo """, en C, ,,,,.ea ,

M, 8.>. T .,... el Cti"o.


"" .1 Xpmi><;
'11 16. 10 T .,... el Cti"o, el H 'jo <lo o;.,, ';voo "" .1 Xpmi>; , .. O--.
Tal

LL ' ,10

110"" ,""

mi- XpKITOo

>"""'"
Tal 110""

"
.......... ;~ .... romo un. rorrec,in """'s"'.. como en ol , ..., do la 000 _
res"'" dol CO'nluroo (",...
t"""'s"" en M' . hO"ori,odoca "" Lolo

."..

Me " ,39 <v",dado<a m...,'. . ." horn ....


.... H;jo do
MI "-'" .y.,-dado<am.n......
.... H;jo do
Lon ," .C;ertamen...... hombn.

D.,..
D.,..

.... un' u"".

'A" 8w<

""'O<; "

ari"..""" ,,<>o k ", "'

' Al., 1lW< !lo", 0;0<; ,j, """"

' 0..,.,.-. ,

'v6p<.>,,,,. ""<>.

! ;' o,"""'

part""aa.m.....

E l oonjunlo do .."" """""ac;oo..,


la....!al;,,.. lo
... """ u"' ~ lo suce<Wlo do las f"''OP"" . ",,,,tu)'. un ...-gum..<oa ra"", de

la amert <ridad doI texto m =ano

b l .... dohl. ,TAdki"" /;."" romo .n...,. u.o ..... mla ""''', ~"" f~N'"
do !o;1. lla.....da ' 0., ~"" JI, , l M' W",,,,,,

.-...","n'' '....''

Mt y Lo ,,,",,,,, en roro fiun a oo OOo" '" maLeriaI , _.uma W>051J' w<.


(.~de <ooopa .._
), """1m"",,,
de M e; so "".....n_
c..lme m. do pala b,.., do :r..w. ron algU" '" textos ...... ti""" IIa , ..., <acin de
J.. O. , la cuno<;oo dol rujo dol """turin <lo C.f""",ml . eonoc.mo. ..'a
ru..,,,. 00)' po...hd.. , " .. ka"'.... ua<"" al hocho do '1"" fuo ;,,<luida.n los
00. .... nge!k>o; orig .. lmem. f.. llamada Q , la p<i""""""" do la pa la""'aJ.ma.. Qu<1k (. fue ntel. =a
'1"" '" nat u",",,,, no .... .,.... cono<da (J ,

' """'lo

nowo.

,.<1"",

W.,,,,. '""")

'roo

lo,.,_.>izuio_",non
..

lo """"'ROcin ...
do Me "'" el do lo F"", ,.,, " ""'" ID' .. """"
""'" .. m.ni"
ron" ojom plo do
, "'n<Ji". "" ' .'."; le
l ,I_"I. " , 1' ) ' '" U ....) ,mJ';.,.n
no "''''ano; 1.< lo "",,"fi _

am"'''''''''1o, jl> ....... Cu=o

la _ " " ' .. J......


. . M, . aun cua_ ,..
_
un ..n o
"" """~ on. """'. ..... Ia .....nu Q . Mt l ,lJ Y 1.< l ,I'
~
1Ioo,;... , ,,,Un un t o " " , - - " " - "'" M, J,7~ EL...., do .. "",,;<acin
" ', l ,", " 1.< l .11I
n ""'~ m<-n " do Me. " " 00"""'" _n_". m;"nt... "" Mt Y 1.< """'" u", fonn ubcin.nJo<> """'" en Q. El _ " " " " ' 0
do '.. "'" ,,,,,,,,,," Ooctiment...... ron"=- "",,, ""''''' do ..... 1.<. ... ....... ..
com> M l, propocc .... . la ...'"""
",!ro<O

""",",amont.

110o';.... Mt {],7-IO) Y 1.<{U-lO) .. _

"""""'"""n""",,_

docci6n l.''','""" """"'no"", "" l"

""uenci. "'"

la F",,"" J. la> logia dobK> IIogac .1<0 oc.. "'''"ll'li'''''", fornu> .>eriJo J
'" !>'~ _ ..... idon"d"'" ,.rna", .te>tig'-"Odos po< ambo, p"rt .. no .. e'pl;_
"""an do otro modo. So ob>en~ "" ' " una lendenc" ""',,",'''- '" !onnu_
l.doo, rn
'1'" 1.< h ..... o hoI.., jm lo lengua . la rup6<e<i' " una foc_
mo eocrita so
"" el hecho do que las t nod o<;..... tomad", . . la fu.....
m ....."'" 'l"" "8",n do <ea .. rn""'" oro.n en los dos ...~nvl;o,. romo
pone do .,.n,rio<!o r. ta bla 'ig"".. e . c ada "". _ ""'" la fuen .. ~ n
'"' proeed'm"""".-..la<rionala>, M, .-..Jjro ....... ~ 00; apupam""o> lem_

~ o .~

"", -

;...

r;i>'
----il'

~~ ~

'" ~ ~~ ;: ~ '"

-::: .~;;

t~ ~

i!:~~ ~

-,"

~.

'-'

~~

~~

~~ .'!'

~~ ~

'-'

ilf

..

~ ! If

~ ~

~rt ~~~ g g,

~~~~i!: ~r: ;;'-' ~

'-'.,".

i:

.. lf rtt

~ ~"' ~ ~ ~ ~ ~ <r ~ ~!'C<: ~ ~,-, ~<:

-'-'

'-',"

~ 1'"<r~~

'-'

,"

Hi'! ~I: :;>l lt g!

'"

- '-' '-' ~ '-'-~-- '-'---~-~ ~- ~


~ '-' ,"""," ," "'~~ ~ '-' '-' '-''. ~c,,," ~ ,,

~~

'-'~:ptt~ 'P C:'-'

: ::: ;:;~::t :: t ~ ;

- '-' '-'-~
~'" ~ ~ '"

.,.In

It .. :

S' ~~.

HIf ';;

.~ 1:::::

i!: ~ ~

" "" '"

.;:.=.= =.= =.0 a ~ ~ e:

"lo

'f'

;";"

'"

t.' ~

'"

ee ..

.' .
,
".
ir
"
.
..
"
'" g!
H
,
,m
Ii
, , 1 I
"
I1
!I!
,!,
n
.
I
1
','
g. ~~
"
~
~
1
1
{
~P~rt
p i " , H
f.,,!
"
a
..
e:l r.. "
,
~a H ll ~ 1~1 ,;
!
"
.''1 ~
f
~h,<
. -.
..

'1' 'C 'C '' '" ''' Ir 'r 1'"

", ,,",,, ,," ,," .. ,,, ,,"c,

r: :; :: :: ;:; y; :: :: ::

,~

I
~

' ,
i

,,f

..

"

,_ o
el m=o do
d,ocur><,.d",u ,,', "!!'oo; L<
' n<ro<iujo el texto do la ["""lo po< bIoquo> ."'......, y po< ello"" "'00""""
.. bo>an en"para ".a,,,," ,,', " onI",n ;""'w do Q . ..,. .... "". . los ..."'
,;g.oor.. ........ 0; .... 01 te .<o h ipo"h<" do la F.... lo Q "'ln 01 onI",n loca_
DO IQ J ,' O "'SOn Le '.71Hay un "'P""""''' qu" ",fu""" la h' P<..J' do
'T''''''' fw,"" j<o"ro
~ aJ"", """

lo. ~ ...oo",

Ufl.O

Me el fonm eno de los w pl"'.oo. oom u


So lloma "". la "","',"oc"
en .. ,,0.<0 de un ,.. lo ~. ,. no
,'00. Ahon. 1>"", .., ms do un
C"", . ' " y Le ,"'oman un ~"" un a
" gu"ndo la " ,","" do Me ,
~ u .. "'8"00a'" " p " endo la , .,..;oo do Q . As, el ~'"" de Me ~ ," h Ol
_ h """ .. lo do"', Y al '1"" DO h """. " U" lo 'l"" ' ''' .. 50 lo '1" .......) .. "'Oma .., ' " IJ, " Yl.c S , 18; .. """""nt ... ta m o"'" en ." , " '>' 11 L< "'>0, don _
do .... lomado de Q . Ot ros ..mplosc Me ' ," I..h ",,, peroo.-l. p>Jriamal
.. """"'" en
l.," Y Le 9 ,l4, m je nt= quo un ~"" """"jonio do Q a po_
c.,,, on MI lO.'" " L< 17 ,31: Me " .'" 1",''''8''''''''''' do ,....) ' ione romo
para"Jo ' " 16,17)' Le 9 ,1., yO" la venin do O " . 10 ,3>,11 Lo "" S. Le ........". dos d;~ ,.,,,-.Ia m' ' - do los di"'!,,"", U"" tomadodo Me 11..<
9 1)' el otro do la Fu",'" d. lo> lagO> Il.c lO).
P"""" de ron t octo p<'<_
mi"" s.,,,,, la co"d "~n do '1"" Me l' la h . m " .. ." "tia so ronocia"
m"'",,me n'" Su e.,,,.,o ,,"moro 1"". oruI, b;en tribW, rn e1emem",
comu.... . la , rnd jcin otaI lF N e~...,#

poi""'' '''''

"t

""<OS

_,<no;, " F ... nle ........ 1ogIa ( Q)


F......., rn prooodim"m",
cado ... ~ "v1 .... """ un " " ,,'" ""!l"'"
pro<.... ron agru _
pomjent051em,"kos y mezcla "",terioIeo de ""genes di r.....,,,,, P"'" rompone< rn gran de.1>Joqun que """ rn d"""""", del J.... ""'''''''''' 1"" el con _
traoo, LE la desagtado "",,,,Jac "" fuen"" y ~ 1""
de
l>Io<peo """"""_ ... f'U"', Le 1"""""" me jo< el nro." nrij nal do rn "tia en
la F..m" po< e llo. oom'Ooc'onnal"",",e. so , ..... """ el ""'n de la Fu ..
~gu.. nOO eI"",o de Le le.mplnoO
el "'''o """""ruido de O rorr...
pond""", . LE " ' " 1_ lAs """"" b.....,,'"" ...... = "'""""'"' (' ,' 111 Y la,
"-"'trn de LE ""!lu..... do maldi " """, (. ,lO- l. ' dom',", de un mj, ,,,,,
La ~ do rntale"'''' 1'" ", 1"''''1Yla de'); mi no, (LE 1".l l _m ,"""
..tri",,, .. de la ~ do O'
,....-os<m;1 que la
"tia llega"
rn 00. ",',",!!"I """ "" 00. "
d jf"",",,,, po< e.mplo bojo el
jo de
la tradic;oo ....; ..... 00. ...-.ioneo bo" ,00., denomjnOO>.(J" Y
1", Salol
Poc, lo q

teda<c..,.,....

' ''''f'''''O la otgon;"";oo .... ,la

o,,,

'ortegno<""'"

',1_"

""'lo'

F",,""" '"

cr

,E>

'nfI"

posible te<OMUu ~ la Imtona de la F


",,"" " '" "tia y la _ _
logia do '" """'" La d"P~ic06o de la> """"oc",, y de .lguoo< " ,,'"
.......,, "'" que la rompooen denola, "" oIecto, un trabojo.-.da<cK<uol {O
Lohnnannl, La j """';gaOOn de la ......"1",,,,,060litern ria de la fuen .. ~ e
va Ionnuku- .. ["",m.. h;f"Ite". ho y 'l""
un ..t m!o

""'"gui' ...""

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA " ' NTO

peIo>t j"""""""""",, basado "" la Toct, ~ un ....."'" heIon""'" "",. Ia"


dOn, 'l"" apuntaha al .........., do la f""U'1a J' 01 oc;ndo I....... IS. Sch"',)'
,0 h"'"
una t rnd icin primaria 1""P""'ua) ~ una ..-..driOn ...,uado"" """rnda,n la> """"""""comun"""",(A. ~, ,0""'... un poi""" ......to ..pion<w ~ un ......., utt.o-... do
af"""'lip<Ooo (J .s.
K\oppeni>oq;f? En la actu ahdod ,...., a pan,
un """",do q... afoe

'ni'"

ma la ..duo.... do la Iuon.. " peru.- do 50""""',,", "" " ' " . . IL< ' '''' :
lo,H), pasando po< agrupam""'tos do ~ l po< 'jo>mplo. L<
".39--"1. ....Ia U"l"" un " " 0 """ aIabonodo do .......ocia ~ oc.

'," -<10;

IIa ",",,,,in do l ... MI U -Il)...... proeoso "'00''''' .. c..-.....;...


po< la ooparatin do l....... ~ po< una "",",uaOOn P"'ll..... ,.. do! """" do!
'ri> "",atol6gi<o.
la ..."""......acta do la F....,.. "guo,aodo 'oc'..-ta, y no podomos ",be< " los /O;" fueron,..,,,,,..oo. po< u n solo "'~ng,li'la o 0g0.,.00, po< . moc... En ,odo , aso, ra' ''"'' '1"' no jncluy un
at o do la
"""000, "un "",ndo la P""I""" '" da la muerta do l .. . no lo
.....
Ro Id. L< IJ,"" 14,171. la cr~<oIogf. <Iomi. ,,,u, .. U"" ' risI~ do!
dol homlx-o , , u )~ , .... Oda P""" M ar .. io m'"",,'a. La ""'tOf;cac .... do l oo . ron ..la f'gura "",aloill"" .. .oo....u'an<!a po< la "p<tO,nd. do la P"""-,,,. Thma, pmtura ron .... porto a """" ~gn'f;c~ <loe;.
d,- po< lo .. ~""ooo o la rondo"""ooo , . 01 momonto do! juk;o (L<
I U.); po< 0110.. im po<18. " guardac ~ ' ",.. m il '- . ", palo_ , q"" , ...
... ,'Blo.- "",atoIg_ la ",",,",,000 da ,n ; , ron l .. . 01 '''mpa do lo
",1,""000 Il.c ',11; 10,1"1<Iom'.a la m;,;oo da los d'.ctpulos, """"'E'"
00. do I",~, lo paz (l.c 10 ,",) ydo a.un"'", la pro, jmOdod dol ""i"" (L<
10,'.1 lb). la Iuonta .... . ,,""....do po< la , ;..,ocia dolnrosa dol fracaoo
do los a",_
da Q "" la m j",," " 1"",,1 (l.c 6,l>. 10, Il- "; " ,7); da
.... modo .. a"uoc'a 01 jujc;" . . ..ta 8'""","""", _ ha "",..,000 01
""",sojo> da l .. . ~ do .. """,0<10. (Le ',JI ; ",>9-".,0)
la F"," "
logO> """.. ..., " ..... 1(" . lo"!,,", " rnmao?). Sus ind '
P"'S"'f"". le """,., Oa<>a Kia, Cafarn.om l p"""" do man'
f;."" qua Galj"' ' ' 0I 1ugar do . ocfm".to proba """. Dado qu, no iuo)'
rung U" oco f"'IT"P' iblo do " do>t ruilllln da 10m ....... ~ do "" Tampl<>
Id . l.c 1J, 34, ), ,,"cononl.d.dn (;t a<ari" . . . . torioc aJ oo 70 . s." divul
ptlt>.-.o ru.rno m', """"'" ''''''''''''''', "')~ , ,'''aneia .. ronfOg........
po<" d j"""" da m j'.... (l.c 10, I ll) , PO'" tamW . ~ oom U"'
doodaol.xaJo. da " "'8"'" "ro--pa"'''na 1M. Sato ). la fijac'on po<..ro.
,,,do la ru..nI'" . itola "" un poriodn '1"'" <I<-.d. kn . o,,'u..-'"Ia, ...,

"'jo

c."'''''''' * '"

"m.""" '.
u......,

(~T" ', "'."'"', """''''''"'',


,,
'
odd/ia
"''''''Tm , """'
"""'..........

, ..... Ho ,,"", ......... '"' ",.,.,... .... _


",-"",,"oo. ,.. "" ' _ 0 ( 0 ,
v.n.~

L_

DO

........"", N

TO..".... """" "

,,"'z. 1. "

.... ............

l'ort= """ , ,. .' . ,......

' '',

.......,~ I'nU<, fM "'....,.,...

".n.o.

"p .

r "' '''-'~T
("'l'~--r 1.1'

Jo- _
"'ro, O

_
1'>' "
....,.... """-'-', O , DO """'''''~

'

,
, """" ,

"
los '1"" lo m js>n jud o. .';... ,;va (G. The~,,",), """. un. foch.
poco am orio< al aro 70, pro,;mo . Ia ...doce"" do M, 11'. Hoffmannl.
Como rolocc .... doJogia . la Fuent. Q no .. la ruco "" '"~ ,,<",riD . La Ii,,,,,,u,,, ud" 00<> ..mplos
la ,rndidn
",p"oc'" en ol Anb8"" Th<\amen(o " "" 1",
do los ",,"''os
~"" .n ,, .."" de la .",,.,.. El "'''''Vii.. apcrifo de TQ""" Y la
[)i.O
en" "PO 11 ca""""",,",.......,"'... Se ha rompa'"
do la P....," Q ron los h b<m prni,,"cos (M. Sato), con 1.. ooIocc>on..
do .. ""'ocia>
nd .... (J.S KIoppMborg). ;"""'"" ron"" .b;o;co.

,"Iogoo ""
pol.oc..

p."....,,..,

'.p..

r... 'doal... ID. Donneve<I.

d .11' Y ' d;,pu,''''''' ,,.

"'ad,""'..... "..",nm

Ju m o .''0 lb F...., d, lo> lag"" _ '",-'-ron . dj, posic in "" fonn.


oocrita,
y Le 1m''''''''' ooc<o po< p,,,,",,,, u n teoorn ln>d'dona! parti
cular; de ol tomaron ,..,,'" ~ ~a ",1",,_ do ,., ....poch '". ~"geI;o.
, el ......na! P"'l'''' do ' " ni .. do Lo 000>". d<.de 01 punlo do
lit ..
"""'" t """'l!Ooo,
tal '1'" MiKuo la f"""'ocia do
""n_
"-.creta. 1'"......
el modolodo 1.. <los
habla >Olamen " do ....

"t

U"" 000"'''''''''''
",,<lo

U""
d",Oonos P"'l'''' 1"" at.mn Soo<T" )' """"bOdas en fonna de 00cu""'"_
ru......

'oo o>cn<", o do ,.!al", _ .,;=01 ..." en la !nodk;oo onoJ ,,"- <o , ......,
tradOcional ~ la comunKlad del "'~"8.hsla 1M!) o fu" oom"loDo
.n 01 '""'" do la> 'm,..hgacOonos '1"" f""'dioron la o>cntu... do! "'~ng.Ho
11.<). En la P " " ' - do .." .....~ngel;o. .. ","""""n ms <letall.. .oon.
<l rorn.nido y la> ""'.c"""'."." do .." .. ""'t.,-..... prop;os do cada ""a"!lo-

h.",'

,Ou> co.. du~n pnde""" """" do loo 00.

P"""""

mndolns ~~ pro-

para la """""On do! probIoma ~np"co' L"n' h ipt><ooJ. ht"""';"


pon> ...- ;~I"" "".. _ nbodec..- a un pn oc ip", do oronom," lla compleji.

dad deoocion..) y, al m'omn ' Iemp<>, ..pl"", <l m.Y"" nmorn pna;hI. do
["-eOO5 obo..->adoo; """""loo a .... dnbJe cnterio, .. mndolo do las 00.
fueot.. p<",~ r.c. .oon." mndeIo do la depondena
Aun ruando la plaus'b'lidad do est, moo.ln P"''''''' """ ru.n.. "" """"'n
lo choca con un probIoma .....mu.) loo ..........00. ... noc.. 1"';_
'11"'m m " ) ,n", '" y u. '" ! ", <ja do f""l"""a' moo'["oci<>noo do! !ex! o """""""
l.....""". "~ ,
do tnniOO5) odop>adao "n;forn-.em"nle
P'" ." Y u; , u"'l'" ' _n <ma Importancia """"" P'" 10_ """""" a1"t
ru["a<Io, .. han cotrta<lo no menos do 700. Ahoca r,;"" la 1ela do las d",
ru.n... """ula la ..."""," do <000 ootrtactO"''''' loo dos "''"'!l'I'''''' en '"
<e>pcin do .' k
exp c....... prnfu_ do m;ru""" ;d"n,K!adeo ,'.,-.

",""oc'onnos

,C6mn

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

.....' El modolo do la depondon<ia ..... pi"" po< lo ...t.cI.... loc..,. do "' ,


1""', romo hornos ' ; " 0 ,
h;p!",", plan'" '" VOZ n"",,' ,", dif","ha<!o>
\ 00m0 ..pI_ ... 1uort.. d
l"""'..., do long"" ~ do rorn.nooo, ..,"" Lo ~
"l?). Se .... f'<"PU""0 ooIoc""",, romi,;"",ocias, 'l"" '"'~.." .., la hOplo~ , do .... "",",&,1., p<im"'vo la ",,~ <encia do un pro<o- MI ~ do un pro<o- Lo ~
aadenlo apo"""'n da <ma fue m. rom"n M " 1.< (P. """"" _ M.t. _""aro;
"" . "' ~ land f; al ria>go 'I""" 1""""''" aqui .. al do l"",ar la .-.ron>t"""'n
"'" un g>'ado da complejidoo tan grnndo _ .... uha poco __ " i,~ 1""" lo
''''v> ~ . U .. ",/un plau~ '" oon~>t'ria
!"'""" _ Luca>. al .-.da<1ar
'" ",=goI.,.oo.-.1a "". do .\k, da lo F
Q ~ do "" Inid"'""",, propia"
"""",,",tamb"n " , ~ ",b un ......., . ou ""-' o (H .' . Il " " maon ).
A modo do ..mpln. los ""....-do> m""""" da MI (11, l ') Y Lo (O,,",).n
'" """",,;Iu,,, da! "1'00<1'" do ... "f"gao a crnncada> an <ha da .. baOO ( Mo
>,"-lO ) .. p""'m a n.~

' " 11. 11Le 6 ,1 <>mi""" do ,,,.. ,," ,o l ' aadooo do , .; ;"," " . I"' l I m ;
ina,,,,, (Lo l.
' " 1UILe 6 ,> ouMocOn do , .; po< & Y da ;"'Y"" po< ,1" " .
'" 11.M.c 6,J '"'hloc.... do
po< ,1",. Y <>m;,;oo do "., , ,,,,,

..

I.i,..,

' " 11.<.'Le 6,4 <>mi""" do ;i, '-'ll '~ apx "",... ydal part"'ip" oI.n. ,
. a<tido do """"'" (M <l/ oDw<>-. (Lo l
So om; .... """culo antoro do " e 1,"-

' " 11.il-'Lc6, " <>mi""" da OOTI Y da m , . doopl",am;"',o do "


al f,na! da lo. ,.,.....

a..&pW"""

.;0..

TW

la mayo< porto do'" 'ma",,,,,,,,,,",, do Mv Lo .,.".. al ' ''''''' do Me , .......


roma f... lidoo ,...,.,,-Io> ......... do languajo o ""',..., .. .."lo 1'"'" anIo,.,.",..,.. al . .mpln do .,,, 11 ,1-'" Lo 6.1,'l. 01"", """"', coma cuando ..
da Il ...oo", Antipa> lila " "'''' " e 0,,.) an mpaa , X'l' . 1o
_ .. rornl'" .. una ''''''''''",00 h;,triooo .., 01""0. . ..."""'... al u lulo ofi
e .... m ' ","'" .,... al apola< ivo ''':r'. ma ruf....... u ., i"'J"'la'. E> P"'"'1a........ Iogf.."., propo ....- lo b' P<O>;' ""8" lo cual oo....dactoc.. " 'm", lo
rorrocciOn ~n B"'''''' ' ....J j"",, ;n<!opo..m.n'"""",,, al una da! otro, ... mj,
ma> modif",oc~ ;10 goma do ....""""""'"
an lo. /;0; ", "" ..
'nf' n ito ' P"", lo. """"",ia a<loof>t"'. do ..
~ "P'" ,;".00 f""OC'U'
pan", Yha u..,.oo . ><><lula>- _ "na .....; ,;00 ... '1;" ",,, da Me habria lanido
am.. da _ a1 ... ngol'" n..... "",m.;, po< .,,, y Lo, ~ '1"" I>00. ... a nvi..... habrian .... bajado 'OO'-' un ............ Mc . boj' pdooo lA. Ennulatf .

"""""",,,," ",uIa

,o>

ling'Ii""'' '

"'P'

._........_._''''_'LOI.'''''''CKf",..
"'"
..

7. """" ....... , M.ri<-tmil. """"",a, s;""" ... ln """"'..."....".,"""" n , .. Loe ,


,,"",Lo. '" -....-, 1",. ""'PI" ""-'--'"', Lo , ,.,.~
O. ~~ _'"
_~

.~ ~ ~""" .

........, c~ ..... ~

. AndnM

". ~........,.. ;
.............., L99 '

"",-U>. " " "".~

"

0_

.........

",",,"""'~

'".,~.

....... ,. " ' - ......... , _

"""""""" - . . . . ''',",IT 1.62', Tob;".... "'""', , _

''',
....

n
Ot..... p""oa" . n un . proto-." o. , poro do
"",n
la ""'"'" n'....... haboia ,

>OC"'"

modo no .. rom'BU" ..pi"...


' ",rod ud e lo. dW", ultados

<0.

...01....".,

S i .. ''''W''" ... do. """"'..,.... do la F"," " d" lo< Iogio> .... ladas "", .
rio<me nt' . ol ""l""""' mod,[".oo <101 mod elo do las <los
so F'...."'a

fu..,,,,,

como .. gu.o

Con M. rros ""'" un <ipo do oocr ito _


' ond ".o,n la ;"""'u'" cr~_
ha "", 01""""ll"IK>. ..... 'o1dado poc loo oum t
"'''''Vh''", l ' poc loo Ou' o.... ap6c nf", " 'la 01 "PO VI. Al
<nodk;o".. di,!"""" en .. ...., de
un ...!al o de cactct..- mogn;fooo ""..,,; nodo . la ,ido do J..",. MOITOS n",.,;
cabo U"" ob<a ioWd. .. " .... ,ni"""", la Irod,,;oo ""sli ana oIo oono"'.
"""""""', " "",,"n, hmitoo.. (o! " bID do la ""'in), coIoccione> do Iog;o
o'" cartas de PaOlo. El prim..- "'~"p'h<l' """ha...-" ,,_do un 8' ''ro h<.morio.
P"'8uo" "" .. "'''''vi;'' os un Vnero lit"""'" ~n par
.n la ;"",'u",, " un renme"" n'=. " b... pode..,.,.
do otros
VO ...... U,_
empleados en aquella ">oca?

,.,mi,

""est...

1.4. 1. n./ <OnN1"0 ,~,,

_,arlo

ti"'"

<>ngi oal""",". 'Oyy,',oo (la bue.. " "",'a l no ioo Oc' un hbro, ~ no un
' ''" oc"'
01 "",",a. ' " ,", mihoo PO'''' ""undo feH.. En 01 ~ riogo no
biblOco, , 00""'; 1,,,,,
mjli...... ~ los arome";m "' ",,,, gloriooo.
<101 jm ,..no. Su . ignjfocodo coj= .. .." .. 00. en .. marco <101 culto al
.mf"""doc. L'na 'n"'"pdoo de Pri ..... {A,," _"'00.-1. dolad. oI .o 9 .C.,
do['"" do "'lo mo<Io 01 "''''"''''00 del empo rnOOo- "";""0' .eI dio del """;_
m;ento del d ... fu. para 01 muOOo el rom"'", O do las 00""'" "u",,,, h<iw

f"',., ind"'. '"""""'"

=;=':,!~::;,:'~:'==~~":::~~:!.::~:

';pIns al cu lto ;mpe<iaI. Pero la ",","" p- io<a del Anhgun Te<tamen<o (lo.
LXXI ophca el ,..-00 . a nu"da , " na buena n "",~ b oo,.,.Aii;<a6a'i o la pro-

~ ~ s~ .

11.

r es e a

" . ", ..,~~~

;~ ~N~~;

=~.o" ~'

, !i: ~ l f

1-... S

;>: " ' 0

" ; ~ . "' _~'~

.B-r~

.i

H.[i fU~~~ itliHtHnt

~H n n i h~~

.. ~_.~~ ~l ' ..~ iJ. ~ ~~ . o ..,~a ~ "g- I .il:~. .~ 'Ii~ ,z ._ , o,.. '; ~, :~ ~-~~,..'" ;
~,
~;~~ i .~~ !dJ~h-1~ ,~ h h~;:!tn~ . ;: h ~

" 9 g- ~ . -J SI =

;- ~8 ~ ~

-~p
r~ ~ ;' ~ ~it : { ~~ ; i ' ~ r. I! f~ Hhn~ H~[
5 i r. ~ r ...,!!!~~~f~ro ;: "', "' 3 f:' il . ' 2;" ;:lro~jr.o z ~"'~

H q

i:; ro.-P r
. ~! ~~ ~ i" s2",d" grn
f;'i~~~:tl
r~~i
~"
'2.,
- 11.
r.8 ia~~t.~
OJ .";; , ~ '" ,g:""

1 3 ~ .,~

'~Hl'"
H
~l!;-~-H
~r','lfl'~i.~
~ i~~ ~ .i~' ''' "1
a }~!t
..., E'
H ~
~~1 - " ,
~ ~ .
H "i

o ' ~~

un
Lto !'q~;~ig!~t E~ ; 1-~i~ '~I.~ .~f~ uu
I~ ;-'i H ~ ft ~~~~ ~I-~r~H~ ~r~i~~ f ~n ~ H ~

;q r ~~~~ ~~~ ~~Sll~~"8 ~ ~ii'~ ~B',,:: ~ l IH:Ji f


g~.2'; "-- i< ~! , ~;-..,~ . _;: ; ~"'- 8 "E.~ S 3 ~~,
'hiJi E""r~1r.f ~;~~ _ ~-[;~n6H~~";:;~r ~~;~

~l~ il ..~lts e~'r~r.~t


~ h~, ~ i~~ 1 H~ ~ ~ [~Hf~~;o 5 ~
! ~L;'lil ; _ _ -g- ~ 3 'lo l-" -'l~l- ~2. !iJ~o.

p~,r.p.!!!n~p'l~n~1

g ~, , 15" i!"~l ,

n~Ji

.z

f,,

~~

,~~.'

= ~

"

"

u.~. C~...

'"oonif'"

i<IN>

La F"""ffw/o;'/'" (I;;stoo a <lo la fonna I;"""''''l ha def,ndOdo la .... <lo


"" '" ~"pik><com'uia" un f"""""' "" U,.,..,.oo m i!"","', ""';00 <lo la>

_
_<lado.. <lo la comunidad. DaOO '1"" >ti fina lidad
.,j'f;ca.- a "" l>cto.... """ _ ;ostruiOO>. ""'an U" producto <lo la I
u"' pnpul., '1"" ""
ha)' _ compara.- con la. 00... li""""'" <lo la " " ,. a tu W'O-roma.. (M
R. Bu lt"",,,,,l. E> ;""""" ,,n.obla _
"" ...."gaIk>< , ....." a lgo ru.
co en .u 1""'"",,,,, ~.o. Paro desda al punlo <lo '; staliJ""n'o , .. ' mta
<lo p<oguota"" " ... mt<><lo. <lo ""'nt.... ). >ti ron"'nido , ..""" a"aI"8""
'" al mod;o
en qu. ,""Ooron.
K. Bal".. ha id.m(f"ado '" . 1 hliguo T"tamen tn un gnero <lo . h;ol!"'h.......... , ~ "" como , 1" " "ll , I;o .. co"",m"," en al a"""tn l.oo!g"
CO) " _
n'",,,ao <lo la d;"",,, ..,,, I";ooig" a d. "" p",...,. .O' IO',,;d
'" 1 S B, l 7; ""'""'" en J, ~ ;
<lo Ex , Dt '41" Paro la pri m..-a
,n.ologfa da la H,.."u... l>eh<ea qua ,;''''' a la men t> " .. hhro proI";co ,
_ "PO"" la ;m..-w,,";oo do! Di", <lo l....... a " a,'","da la ';da . <lo la. pala .
h<a> Yd, ... ",,(on., <lo .u . ",,'a<\o. E1 Hhro <lo '..-.m;"" of.-...oo la mayo<
""",,ja n '~ , _
coml;i.. . lamen'.. 1"" " 01" en . I ..'a npiio ; U" ... lalo
<lo lall.omo<!ad' ,' ; " ~",, i",luya un.o""'''';00 P"""'''' IJ, 1,' _101. un.oonu
m..,";oo <lo pala""'. "",,,1"'" oon ""';00" proftica . ( of. la "";00 en"
Tam ph J, 7l, ,l ao u ",," <lo la m'na d. ' .., ,,,a l,, y u .. foc
<lo Pali n <101
proI'" (J, >6 ; 37_"1. La ,,da'"'!o.>
""'nta en Pa tin.o. " . I. ,g!o
1, m ....... 1aI;i""'" do ..... figu.... <Io1 pa...oo <lo 1...... 1 , la. q... .... hgo.
da la ,""",,060 pop"lar. " t"" h;og m f;a. ;<loa" . ,n/oc "",,, a loo ...,""'"
"",,,oa del ,,ac imi,01o, ... palal;,"" ... "",,",,,, ;ml>6l""". la muorto y la
"","hu m <lo lo... nt o. varon". E> ",."""", ~"" loo "" a npii'" p"". . "tan
mud"" "'>g< ..mojoo"' " anon;ma'o <101 "",o< I~
<>cuba <lo",", <lo la
polah.-. _ an uod a ); d'm,nlioo 'ooI6g"a <lo la h;og rf.o; P'"'P"""'" .,j'.
He.om , do la ob,... Paro .. e"",o ~ ... ' o oonjuo1o, la H'..-atu ... proIt"a
.... m" in'. " ......" ' m n",,', la ,""';;a"," _ en ",,,.,da, la ,;da <101

0;""""

,nI,u'"

."n''''

1"of<'""

ed1."J. La. "'''' ' ' _ '


la lit ...t " ... ~ of""" ",",'" a" .logIa> posj bl.. So ha pen ...

do '" 1.. a",'ajog"' " oquel'" b logrnIias _ d.o.cril>on "" milagros .-..J i",
do> po< "" . I>nmla-.. di, ,,,,,,,. 1&'' '' "..bpo<; l. Po< lo qua ' """"," a ' " y Jn,
11. Ko" .. ha plan"",," la hip<osi. ~o la ",al cada "no. >ti " " " " " "
halria imwadn col", d""", do m ilagros en un ma;co h"'llnilloo """
ompl;"" Poro .. duda """a do,; '" la I;""",u", antigua .. puado habla; <lo

".","", .""n.,'" .._


"

..... _

,N

' ''''''''' "'""". "'" J=, "nd "" ...--

'<,. n.o.
Tob;

"""""' .' ''''"',........_

, .. oh.-, lO" , pp . ' ' '. ' ' '.

. .", N

. ,_

,.-r,

, ~ ; Hdmu<

'''' ..... """ .., ,.- "I., _ ,

I NTR O DUCCIDN "

"'- los"

NCEVD

T~TA" ' NTO

la
com o del """'I<>-l!'noro do un o><nlo, la
""'.. "" d",,'goo
una fonr.o Ut.,..,-j. ,
el
ido (na erad on .. do
". oOO<enalura"'l
do o><n to, lan d' ,'""" como h' mn" . , "uta ~ 'n><ripe"""" ,,,,,,,.. o b~ .
f". ""''''''"''- "" 'nduda blo quo "" ...~ngolj". , ,,","" uno I"""po<1 "~ no<a .
blemen.. ~ .
" .... Lo

"no con,....

.-I""'n <hI

oo on

"""0

la n"",la rm!l" dob; do " la .."" lo..,'. do . u con.


' rucdro na ,,,," . . (,'.... Ia "',,..1. . . Ak jo" dro o uc(po y el"o(o"" do
"'u' l.. 1Oc(ol. ." ,~ , Tolben ha propue>to 0"0
1"''' Mo". la d'.
><>sidn d ..... "I' j.oo,o<, "" oro<1o< d"mt _
y 01 <l.e.. rrollo de una
'n,ng. ca"""n ,~n la mb;'n 01 t... bajo do "" ... ngol i""". cuyo o><n to
con"" u;" una " i"~ .n focma de na rracin. La I""u... del """"I!'ho,
corno la d , l. no,', I., do..",aden. un p,-o c,.,o COl!n jjj", on el quo ollooro.o. Hondo . pon..- . p rueba . u. """"'pe'''''''' l"u
de valo ....; c ada
",'a ngol;" " ..' a de co~ , 01< . . o.-i""~., La coml"''''''''" co n la """Ola "pu n," " 1" eleocin , van!!, h" do la n""",Oo" CON
'. ' . Jo.. (ms q ue
" ..""" ,b;, " '" d'"u"". como b'zo la Fu,,"" d, !o, log;,, qu ,.... d", i.'n,roducO.-.1 d.."no do! H 'jo do O;". on un. hj""",. de bo m "-.. y muO..... la Pala "" .. h im eam, . .. hjro hu "",njdad n"rraNo, La narra'",".-!ad
o. 01 ' ndicOO"" do la ,",,",,,,"'n. "o obsI"n" . no ""l' _
oon fund'.- la
olocr"'" 'rol,,!'... do la """,,, j,,OdOO con la adopc"'n
del e"non do
la no,.-. I" ~ ~ ; k<a coocode lo fico "," y ., m"",.moon un I"'peI
mucbo m. ' m poeta " "
Se ha p"n ..

mnde.,

.'''emo

1',.......

1,.. ~. Lw ..._

........ ,"

I~

Inovof'"

En la produce"'" U, ,,,,,,,, g.-oco-romana de la "Poc" deI " glo [ .. """""ntran. junio ' g.-a..... 00.-.. h~!ooiogrnr".., un e""" n mero do b;og.-af""

e",,,,,

la. """, de hom"-. . "'....... do l'Iu' o.-<o . la. >ida< .. Jo,- Doco
do
Suet"",", .... ..,,,,,,,,',moho do 860"" .. po< J enoIon<e, la >idd .. Op%N""
110m . do Filstrnto , la. """" .. /o" .""~"" ~""ofo< do OOge... Lae.-cio ,
..""""'. A phm.,... , i ota podrla 1"'''''''' '1"" ...... angol Oos " """" de .... ""'.
~ 'l"" habo-Ia 'f"'''f''"''' "" uno b;og.-ar.., n inpjn j_
po< la ' nfanc" ~
la ...,,/ud,," del pet, onaje, "'ngu no """"pe'''" de ""''''aOOs de 'n'".." nin
P"'" inl"""","'" .00.-. "u. """"'''''''''''' (.... "'~ng.li". .pcrif", roIm ""'n
.... "',-oc"'.. do '''''''''''''"'" ), Aho.-a b""', com o ha "",,!nodo CH, T. lbe.-t",
po< la im..- io.-idad do "" bo!.-oo; la P'"
la.lriogoor... an " gu.u no ..
oona ....""" como """.... ,KIad ..!tica, ",,-.n" do ",01",'00; Jo. el"""""",
m'ho", OO" .....,....,-;" 1""" pode.- ;nd(c" , 01 ,'aJo.- del 1"""""';'; la 'mag....

'm......"

"
...ili ,
do lo ,

del ;nd; ,;duo quo .. ..00,.. do "'lo modo haN do <1 un pa nodjgm.
00" deI "i"; o , _'oOOo .1a od ocac in moca! de Ios loctoc...
la ",. "'" '1"" 1""........ los "'~"g.h", .. " ,.. do hecho ""
"""'<O
'=
oon an ms ;mpe";o",,", .. q "" en el '"oc> do la. " -d..
do loo [;160010<: lo bKwaffa """"""' al """""" ron lo ;m" ..cin p<e<;'" de
oorr.p fal"", ; mgo"", _
dado do .. Y hen. la fi ,.,j K!ad do .......

" "'"""la""...

d dpulos. Como la ~fj . , el

~"Vho h ....

poco ..,.,... docum... <ario o


en el """'.
ca,,,,,""'''''''' del la,opano

tra"""._ .. """ ,." .""1",,, ""'

..eal6beo; 1M..., .., _


"'jo '1"" dobon tranomil;,_ Se ""'>'ea" too.. las
...,Ion>< la " pU f,"acin do la. pala""", Ylos

V"'" del hroo. "'1 p""'. ..

puodo afi""",_ el "'''''8''"0'' -U


" ~noro de la b"'l; rnf;. groco-rnma _
.. . m ,E . A....)'. pero toniondo "" cuenta el hecho do _
roosh'uyo . ..
ti, ....,"... popuI..- 'l"" oo nt...... ron " afio ruwl ru]'und do la lriognoho. E>I.

~ <o" ",;de 000 la doblo dj "",n>iOO dol "'=;0100. . .. boc la concon_


""".... "" la , ida do1 I"'""""i< ~ .. in...... po< 'u ;...mro ... la )U" oria
Como 1", Vida, do loo f,l6sofos. el ",a n;"bo u .. 1a t rnnsrn'sWln do un """,,,,_
jo . un rorn.nodo , ida ';'UaOO h ~ lri<a """, "' . Se ot....va, "" obstant . que
en Iup- do " "".....- ,-al"""
'm"",pornl.., el """"ll"ho proclama la
. ..,""''''''.... do [);os
lo , ida de l
do N """",,. d",de su bautismo po<
Jua n el Bau' '''' h
m _ e ... el GIJota y su ....""""'060

1.4.6. L'H _

.."'" . ift ",..

En oo..d .... oo, I"' c"" _

oI "'~ "8.H.. .. . pro, j... a ;~ _ !' neroo lit..


"""" de la "o<ip'.da,L ~r" - . del.miodo de DK>s, eocr ito con 1"""po<1 ;'~ aret.o"'l;ic a , nowla. o'"l;rnrla gc..-o-romana. DepondjenOOde ..........eadn.los ")~m .. o los .....""" del oiglo 1 10apro .;maron " dir.,..nt.. tip'"
d , ..e,"o . C .. mo ,,,,mo n los pro. jm c a p" "'Io., tal " p'o' imo <i n
pu"" , ..."" tam o"," ~ .. .,~op>llo .. 1" " . ~ Mo, sego Mt, seg n
L< o sego l o
P..... 01 pac'o""'" lit...-ano "" t'"", _
d;. mio...;'- la nngina litlad del
.....S'li.. , _
"",, ;m"nto de ...0 """"""" IU..ricame....
deo<ifoc abJoo .. de=rroIlo de la r. en 1e<s. f'o<quo oI.. ongeli.. oaco de n
f"OlU"ma tenI6gico ~ n pac, '1"" ti.... romo fina lidad man ir..t'" la mntidod
.nt.... C rudfocaOO ~ 01 R..""itadn, lo deotKlad ""'.... horno.. de "," "" ..
~ 0 1 _ ,.;". La eleccin de la
aquf. lo 1""'1""""" k..-'!!_
mlltic. lo ,.... del GaI;1eo rodeado de ...n punado de di .d pu1ns .. narrad.
como" arorn.cim""'to >m..1de la
del m undo . En adela ...... p""
"""" y" fut uro ...... ogad<,. " ..lo frogm",,,, de 0"'_ en 01_ .. da
"""""'" def "';, ,,,,,,,," 01 ....tro de DK>s.
f"OlU"ma t"""'l!ioo oompiotam"'te o....." .. ha mnldeatln '" uo <ipnde ese ';t.. _ .... h. .. p'. ,,,,deo ... iomed ia',,", no ...- lo Jangnofla, romo Vnero mo proximo

""""""'Y' ..

nan-.oc""' .... ...

h;,,_
""lo

. . Darid "....., " " , p

""

r" ""

Da """""", ' ''''''

_ , .. .. '" " " , " - _ , .. bdoIR', W8 ',,".'''Fl ,.~ ~ ""_ ~

,. """""'Iim.rio...,'- ",......

' NTR O DUCC'DN "


l ~,

NCEVD

T~TA" ' NTO

" ...... po ........._

torno"

erilica dn _d.la> do> f""'"" . El ron...,.., en


modelodo 1..
00. f""n"" romo ...."..,"'" do! probIorn. ~00p<000 " """'''''''''''' parti'
do.u !"-m' odbi l, los . ""...... 00 """"",,,. Mv L<. la ..... "'8" n la cual L<
halrio uhl;,aOO Mt .. exa minado a parti, do los ........00. "'""""" en',..
..",. doo "''"'vi''', b;en pa'" """iLV 01 modelo do Iao doo f....."". h"n
1""" """'"","00 a [;0 do ,""'" a lo [;;p6<ooi. do Gn..i>ach (modelo do lo

dopooo.""" I"

' " Fu<><" Q . La F" ,"" ," lo, I~i .... ,",000 mu y .. pknad n.1

I;"""i"

p1a.

no
~ . o o! l; i" 6_ . [jtonu-' am,"", la, h'p<o'i' do .." ... foca
cio .. a fina " P"" I'O<On"ru i, la g.n..log; . do! doc" m.oto V .S
Kloppenoo.-g l; po ro la "'1""'"';00 do U" .." a to ..p ",,,,,ioI ~ do """ .... oc
' u", apocal;pt ;ca .....n " la do juk'" 1'''00 do, "'8;""" .. i "'" d;,.,";a
bl.. n. H '''6oi<am..,'', ' ' " a la do .-.c<>n" ru;, la . , om un;dad do O. y 'u
~'a, ha ,,. .lo>,'", lo
la
do ..'a ng.I"'. Lo lili'l"""' do!
J""", 1;,-._ .... ;",,,....da ' a mb;"".n
" ,uitadoo, P"'" to f"""'o
la" o! ...od;o "", . " a Ooo d. l. t.-..d'-d n d, J""", aJ ~ ... pt>tlomoo ten."

ru.."" '"''ll''''''
"'00

~.

El go!n<ro ....~"~io . EI ... od'" do! ~ h""",'" ."'~n~O!io> romP'""


m;nucioso""m, los prneodim''''tos nacrnl"'" y 01 ".tamien'" do lo, t.-..di
e""",, ent... los ...~ng.lios y 1", b~f""
Y 8''0-"""""",) , ""
como ron la nowb !"'S" (D.E
"'). la b~ do a fi" ;dad"" ..... lo
orn.n do! d <a. " na voz _ los ud;""", . . han h _ do lo h;pol"" do!
~ Ii"rnoo """ .mpu
1"" la F"""'1"Kh;c,,,
""","", "('den'f<. Si .. , ,,",,,, en , ....,.. los ",,"'os apcrifoo cr~,<a"""
ha)' _ mu h iplic...- '" Iro)""tori'" do lo h""",u", e"";a "" do los oo:g......
E" part;rul"', .... pono . los , .... "'~nvi;oo " npt; = romo """ha<lo do
"na .......,"'" "",U"'" en o! ""'" do U"" trod id oo m> ampl;a CU)" ""mona ha .;00
da 1""
",ritos m" taroios n poi"'" I"su , o!
E, ~"!!,,lio d. ","ro ~ o! E..,"~" "' Fo"",,

ijud''''

"'=

=""'....

l A;, Blhilop"'fio

u." ",,,,, ".-.r.."""

""00;'
" .yoopIi"",'. (196]),
'" 'o
. "'"
m,. ,
oo' . ......n

RudDlf Ilu.,....~ l ''''....'''''"''' '""


11, Parto, """, , _. pp .

"ro"""""",,,,",

n ......... so""', "'" ""


Al"" J. "<Nooc<, o

Itmd . _

~_.. ... " ~ K'"

L "'

J.' v~ af"""""". ""..,


, . Joho s. "'"""'"""", . Lt

"""""'" .....",_,
''''''
...

, ,,",id . "'-"""'. <d... ..",..


, T...., " ' - , _

--". .. ~ ,.... ~ , _ ,

..." " o" w, "_M" """'.


.._
'Mondo " "" ,.........,..... .. ' ,_.
od. , ,,_

, . . ...,.... " "" '"


T"",",,"', _

,~ "" "" _'OH , """"' .. "


,.."

. ...

.. _

PI'

Q,..,..~.

"'-"'-<'"",
, """"""', ; '. ~

m __l "

do""",,," , ........, ..........',

"
cm. J """""'...., to<oo l . Madrid, S<ud,"m,

"""'in

_.,-

"lO) , " u."", CocSN , ~

J.> ""fa " w..,li."" .. lo """'"'


,
<De 1= ,<TI," """.,l'",,'' lo
EI""';" " " ' _
Do""" M<ao,....., u IN" ... """,in> e h _ "
G......., lo_ .. ru.., '1997 , ,,,, . " '01.

as=''';.

r>n""_

"'S>

",mo, "99'5 ,,",,,

, v _ [1;';00,

r.

bi bh q.... , . ).

RuOOlf Bm ""' N, L~ ""' iH " lo _ _ "....,,;... , Pan >, ""wl, " 7] ,Ir>d
<a>t
onc. ....... Lo "mm .. lo .......",
' p mo,
2,)(1(1> ll
L ""''"'''', ..... "'" """"",,,",, a( '"' ~ , BEThL "')
,
......... U n ~
_
n , ,_
M"" Gooou, " " e
'"" D. s",d...
Do ..." , .. _
.,.,""",_ ~
Tnru",
John
"'--~ "'"" . Eron." ... Q .
H istay and "",ti". of ," S".~ ""
C<Hp<i, ","""pol io, Fonr2>. P,-" ',
F..
~,. no. fu&
r">Ju',,, _ , .. e"m "~"TA ''". l..",~n. ......., U n ~.nit, ......, '''ss ,
RooaJd A _~ ....,
Co<p<Is. 0."""
Q INTS:""
....-, BriJI, ' ' '', c.oo-, "'-<
, , Mi .... " - " " " " (GIA "'l. """O"="
,~-..-. un<!
Tcc <rrr, Q .... ,lo<
of
F-" m <:1m"","", . ""nl>u..... CIor., , _

no

,_o ...."""",

rt,

200',

_. Ham.......

r"
lOO', no "".",n,

S.

r" """"" &.,

""

Ru,...d'. '''', 0""'_ "

'n"""" """'.

"'ud><, ""

/1,,,,,,,

E"",,,.!i<n

[1,,,,,,

n.. _

,,><,","'" , "<na"

E Au...
~
F.nWoo ",,",. e _. "'....
_
....... . ' ' ''. "". " _lO (t <>d = L Fl." """,
hl#"'00 , Bln_, """... o. Ilrou~", , ....), '''''m", Koom y F, ,,,,,,,", ' bON , """"
chffl;m,~
J>R""""'J. Tum...... _
,
Iloo..
al< 10",00'",)" "nJ~)" e./t.". eF.dF "'31. Da' m.....,
l'ii " ,,,, ho" Llcho Bu"'
'''''m", Km" .. , ,,,,,", cM~ i&n
eo.p.h , " _ ''',
ln_
'"oo. l, ' '''''' Da"'" M """' Ne, 0;." <In
_ .... , . ," ",", , E"'6 "'blOque> 1'1. "'. - ., ~ .. FI" ', "997. W ,.,1';3,
...... Sn 'HL"-'C- ' od.. "'" F,,,,,,"' ",,, " nJ '"' F"....." '. Tu"",-, M_, 19",
~ H . TAll',"" , " lh .. eo.p.n .l.d.-eo, Sl'CK. 197.

'"1_ ,""
""o. ."" ""h"",

1"_

Tel,.,

'><""",

' 1&9,

1>.<1,,,,,,,,,, ... '" '"""""


199',"'""',

,
EL E \'A r.:GELIO S EG ~ M"- R COS

u , P.....m'........
~.l.l.

em.rn /;,,,,,,;,,

Si" Evanvlio es el <'Oa'..,KIodo la prodamod"" en"""', la buo .. DUO.. do l. I;beno<On do los


po< D'" en ' ' ' ' '
ng.Ho "'So.
" aroos .. la prim....
Ilepda hasta """"'ros q naen '"
El ...10<0 omp;,," roo la polao", 'Oyy;' ,oo en '" dobI. "8n'6cado de

horn"""

"""""'00
h',""iarom'",,,.' oom'.."a" """odo[,,IO,.romo una voz ,;,,,,;rom",,,,, tomb.."

,,,ho

al act o do o>cntu... _lo ...


Y lo "'.... en la fonna
un ""at o do .>da .
La pri"""" Ira .. p<oc i.. lam""'" _
01 " '''''ll''lio .. 01 . do J.._ ...._ y.
"'Sn alpmo< "","uocrilos r.._ . " 'jo do o",., Aqu ' .. 1"",....," " do ""'"
'" do. f'O' iw", ..,.,00, do in ......""""." . .. E"""vlio .. el """""'jo '1""
1..0. , romo '"jo>. proclamo, la pro>im'dad de Di<.n .. ",joo. al ,umpije.
.. 01 ti..n 1'" 11. 1' _" 1;.. tomb.." 01...!alo "'J" objo<o .. ""'" prn d a ma<loo-,
_
<erompone .. ih ne<ario do en"" .00.. los cami"", do los hombre<,
0 1 _ dood", .. oou",_,.., la fron"", de Galilea, ~ la n....a dla
.n Galiloa, dada . los '")'OS "m.. do '" .""'to.n ' ........n 0 4 ,15 ), poro

"ni'"

~."oI..,..kro_(lU -' )_

El

"""',no '''''''''ll''bo. opa co> do " ""'" do focm. ,igrurica"va "" la

"""",,'n l' turnIO.." .. JalO... de """'. .. final d",I prnIoso. """" proclama
... h""ll"bo do D;o.. (1 ,l ~l _ """ el ","" ioo ..
m")' x<><>lO""
aOOoJ uto en . . . . horuo<06o ,.....- \ .c""' en <l ~va"Vh,," . " lO) ~
"'0 pmj.. una ".""'060 do! 'igrufioodo, doo.do> ... momento 01 ~va"Vho
do D'os .. "",ama en lo
do ""'" Y toma " " ""'ro O" .., "",uentros,
",,,,h,,,,,, los ""'
m',,,, ,ida- 1.0 pro,'mj<!ad do! R';no ..
",'u.h.. en , .. portbol.. ~ "" 'u, milogroo "n '1""" _
en oIlos. Al mi,
mo ''''mpn, ., ih ,.,..am do la
do J.... no dej. do 000"" [);05 ~
do 000<0<>0 .losd,,,'pu1os, y<l..pu>.1os 100-.. deI .... . to, 1""" una " "'.
'00""" [",unda, En S," Y 10,19, l.
.po< " " .. de mi y do!

",omado

...,"do

,,''''ocia

~ " '"'!l" I ;" .,

""1"'''''''"

em>loada 1""" fu nda""," "" la ",horuo<06o . 1"'", 1a pmp,"


U'. ' ..... une........ propias ''que''''' f'>"" ""., m i""" nh" 01
~
la P"""'" de J. . , q"" ha l>la D. ." " modo ,,1 u mbnol q "" ha )' qu" " n

"""'' '*'

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

q""'" pan> . nl.....-"" .. "" 00 do 0;", 11. " ) .. . "'""""u. ""....."",""ca m i


00 do la cruz,
"'j"" queda ,"mf"" m" a l"" ~ ; "" la "ojmo
",n., ""'" In """" mM alla do la muert, romo" da 'l'" .. oo ... . n .. '1'"

f"'<O"

.."""- .. ,;no n".", (1~ , 1+1 ') . En " ,10 y l ~ , ' , la prodamadoo fu'ura ~
"n;~ do! En ngo l'" _
a nu",," _
'" prop ia .......; .n ..."
punlo" .... ato .... bIa tam "",n do" m ~ mo m "nl.... " ...,rilo . in"W' ''
' m bito m;,"""", do '"' loo....... TamO''''' "'l u' " Evanv!'" y la , ruz " " U
m;nan mut"""",,,,,, .. Evan v!;o " ......'m"";o dOOo "" oled'" de 1..
don "nd.. Ira"..,.... l do los f"OC<"O' (l ' .~IJ) , Y"" '"
'noo<p>'" 1"''' ""mf"" la ""mon. <lo>1!!",,1o do a rnoc do u na mujo<. n .....n'", '1'"
J oa , """O'" romn U"" u",;oo am ;c ipada pa.-' '"
(1~,J-9IEl " 'a"!l"'" "'SOn MaITOS ,''''' la I"' rucularidad do ,""""pondo.- a u na
""'pa <lo> ' ''''''''''''''.... n..-e.loro do f" "" ", ""..." o <lo> fue nt" 1"'..... ya .n
parto po< """ito, quo jnt'W. "" '" na """"". Como modoIo , """". ,'n
duda a loa , ';/'" dolo,
~ y'''''''' la do
como la
..... <lo> un profet a " ;"""".. udio '1'" fonal""""" .. ~;do. "" I"";b!a
'l'" tamO" n loa ...... "'l!... ""n;"".. .... l~n ...-oido '" ;nf!"'",ia, ha bida
"","la de la la" ~ ia de Jos milo gros du",n" .. m ' n;"orio 8aljl00 _;"
trala, 1""', <lo> u na P'ed "adoo ron ",",no.,_. Muy pronto " lo ...1.010 cr","
'" fue "",ioido romn rnodolo; hoy- " .-.oonocido como .... . do loa
d'''''Ia' <lo> MI l ' Lo quo, adoptan<lo d;f"""""" .. ,u tramo """",i.a. In unioron un <ooorodo """'"''''' proeodonl" <lo> "'''' , rnd jci6n. A" n ,",,000 ...
"n .. lalin "" la IU"ori. do una
p<i....- "'~"8.lio .. tamo
O"n una ""'" completa. ;oo.p...J j",," . un aoonlK;m"nlo <lo> la ...,n,,,,. ,
"n acto <lo> ';gnir"",,,,,, y do con;->OC""'. l.a ,;,, Y la m"""" de ,.,;" 'l'" "
n"""n.n l habla n" 1"....,.. do Ja romunKlod do<h naw>a: ",n ,,'>Cad..
.n '" fuona ;"'''gm odora y adqW...-.n .aloc do " Ja,o fun daDo.-. El " m;no
do los d;"'!",k>s, 1"'''''''' ' pru..... , uando ,';...., k>s P'''''' do 'u m,"""",
"'" rom o k>s ."'""""_ ''''''f'''''''Io con f""'O"" i" .,._ros """"m"'n
'O " " lo duda Y"" la f, do k>s .....""" 'l"', a,u "'z. puodon proaagu" "" ..
ea m i"",al>ion<Io 'l'" Iuu> ,;do f""""did",

J,,'"

anuoc"'"

"'f"'l''''''

J.""

r.M>ofo>

f...,,,,

,,,,,,,,,,j,""',....

~.u.

F.........t"'~

"'P"" "'''''' d.oI con jumo no"m;nuciosam.nt'


de ja eap<ao- flle"""n.., y " Oan pro1"""" ,.. _ crru.-ios pa.-'
la ma"';" y 1"'''' 1"''''''
La

oruUiLV

do .... "',' 1.. "'''ul",, ''''''' ~ g n ;r""h;~ ' <101 "''''0'

al EJ... oo;o do! ""'''''' .>>U'w

1"""'''''''

d;"'ngui', '""""'" <101 p.-.Iudio ..


bocde dol Jon l... 11.1 "1, '''' "",""",lo" .. m;n; , "'" "" Gal jloa, ron ""
i ~ en tornIono pagano (1 ,'+-9,, ") ; la ",bKla a J"",aln 11 0,1
"); .. m' n"""",, ~ la ""'''''' . n Joru..Jn, ron Ja apertu"
<lo> la ol la
"" Gal ilea \1 I ,'_16 M . M" quo a """" do un ;!i,.,..,.oo --'600 1""';'

1""''''"

d.""

D.",..... ~ o.r"' ...... o.


'>-J' (<nd. " . D ......,.,

Lm . ...

........."'" "" , ~

"','.no.

" .~ ., e.."" t~ ....


c..-f,
_ "' ~, ......... ""bo ".,..., ' ' ' '' ,
~ """" o.",

EL

","~G' UO s:l' G C ~

" . . eo.

"'f"'O"'' ' _ ..

"m'""" aun ...........".

quo
ru. <6ri<o, ... fiBU""
t m<'
t oran .......ato ...... ca<pda> do U" , imbol j, mo quo d''''jo "" .. mu .oo do

>O ,

la """"""'" una ~'"

'ools"".

" mino, do '" "" ," all . o"' '''''


'" "
"""'w;.,., poro um..... "',,'......,..., romo
.. <aoa l '" "....-to , co.--.nbu,.n
lo ... """ loo """
ron '"
.... , . .""", '

,an ""'""""""
O'" "", ito do

"""', ..., mM, ....

""'pIaza_....onunc;." "..Y
>NI""'"

""'" do "&no"""'"

.. ",..".

do """,,,,- EJlao
]a,
roho.,,,,,, """,lo"'" juo-

'"

..... """,_ y '" """''''''''' ......"",'..... oL '""" . A", ' .S. ....""" ...

i''"' """

oom",,"'" '" ...

m"". a"".

...",U_ a1_
~ <f~"" ""
l,
"'" ... al"', "'caRO
"naI K!ad .... """,oL",, """joda ... '" final ,"'rto
(" .'), oL" ... . . . . - " "''''''' un _
r, na1 .... ..law romo Paain ... J "",,
"'''''u'''' ,4-,,1. poro lom_
oomo
romunK!ad ('" cap'tulo n ,
. poca lf",;ro l. ron
"" _a "' Loo .ro
"'"
"",ni"",," .. ton",,",
0"""" ,..
"""""
oL " , m ..,
al
",,", "'''''.... , loo
'""'" " 6 ,7) , al umbnL _
loo cro,.m .. ,""",,,
~ ,'oL._

PO';oo '" ..

"',]7)

m'..

b) Un ..t oo ", do"'~,


Jo,- 1'""""';" dor ioUf. <am l> o , ........
~do' on<Uont ro""' J
~ J""o " ....." ... (1 ,
ciooo do , .. . ron . u. dj.,f'-'
d'.. ,ngu<dns do lo m uchooi um""' y' do
Jos """ ...._ (1 , ' <-<; ,6); J"'. y la 'ncomp"""On do 'u, d ""'f'-'Jos

PO' ,

'll"'" ,. 10

..,".. 50 m"""', y ....""" >Obr. '" Pa~n , nu oci>cl. 16.<'. - ' 0," 1; Jos
ron ~"'''''' ... J """,aln, " abaodooo do Jos d "" ' f'-' loo ~, ';'''''''''''''', 'o

al "I"'krn (1,

"uOda do ,.. mu.o-

.""""olu<,""

,' _'''-"1

te"" "', , ,,~",oL", ron la

ro.." u"" ' u """","..no

.... "",,,.U,,

"""i,'O '" '" '.......,

coo u", m irada " " " ' ' ' ' ' _
""' ''' h;,.,..,;<
oL ....._ . n ]a, ,.. Ia<..... ruando
lo"""'" ,.._
~
,...,hozo'
"""", ..
,""" al ...". Y rorr....,.... a loo .......
""""
", nl to '" ~ ... """ ." , ", ,""""m.. /onna, , loo ,"",,".
""",i,'o"",""'. _ _ '" loo fa; i"", """' .. autoridad . .

"'nd_
",,",
_
__

'". m ~,

Iooprop;ood_Ioo.m

te
cam ino ...... J""
h","'''""""" an"""""" ," "un""",, """.m"".. ron "n> o",,'

loo p"pooo. """'"",'" "" _

.....m" ""', .. "",,,,",,, _


10,

""" m;...., """ loo ojo>

loo _

..

n. q

~,..

~
,"," " . Y

."""'t=

" " ;>in m' Laro, no .. "",iblo __ ~lo, no .. ,.,....


o;""," .".
~ pooo po< ~ _
cruz
bR .. ~ Icro, """"
""'.. la ciu ." CaL "",- """";
_ ' " ""'" po< una ~ . in

ho'
_
_ . no

""""''''' -1 ..100 . . . . .,.... " od (. .. 1 .'" ""_'_ 0 . ,0-' )


o) U" ...

..oo doId.",,""" dd d"""". cen...oo "" la ido-ntOdad do -"">, ......

,"","pO< _ bIo<r-- d..p.>> doI '~ m ""," do la voz do Tho< al


DautO""" I l,l- IJ" la ....Lidad "",,,,,,- Yla """""P''''''''''' do Jos d""',.oo.
E

"onohw
'OO' -."'" ""'. ~ .......,......'..bK.oIs.m;"., Ll),

S. " ~ ..,,,
:ISOy""",

"""''''', ""' E,.",.o.m - ' ..."'" r ~TD '1,""""-', ~ ....

"o"","" lO"', pp . "

L.' "

I NTR O OUCCION "

NCEVO

T~TA " ' NTO

(l " ..... ..>.); lo ......Iati6n, do lo ron/eo;OO do Pedro "" e...u-... lo del oont orin """""" al pie do lo ,ru ~ roo[;<ma<lo po<" _rnnacto 1",17_'6,").

En .... """""''''''. _ _ .

lo .,., po<"''- dorompic""...oc.,. ,

m_o'"
mundo .,.00-......"." B. SW>daort "" """"""""', "'.... .. . . JO (... .. ",,,,;,,,,,,,,. ",,<Joco ,en
wpuicro) ..... """"'00', la
pro~

, ~"""'"

"",,,,,,,,,,""',," , .. ""'~, la " " " , _ do loo '"""'" oon " oomienID ... m im~
_
.. J..",. _
.. oocuont.. ~ ..... . . la ""'"'" " ,IU,"" "' .. " . ''''', ''
"""'''''' en " , , _ ca-... .. _
,,'ado .. _ ido del "_ , ........,
rompa<>bIo , la .""""""","" la ,,,,
"""""""-'lo
_ _ do J,,", """"' , pruoba ron la ..... iptioocin del """ , ..."", 000
... "uOOoo do la P,,"" ,.....
' )7--\0,", """" ..,.. .. "",ro do

,,,,Ia "" ..........


_to," . _
~ .. .... . . ."'\ """,monto," ';""'ba ... """""'" (1'_1'1
--oo-b "'""" .... - . ,..,"" do ... ~ ',...-na>

""" "" ,''',j,-. '"f wrin """"', '" la rom",""""

.,..-e."ooo

"'P '

.-.latodo '"'" .."..


""""" .. "1""0" do

cin PO'" la " " " do """ua, .... ~ oc,"''''''


. . . .,"" p,,,,",, la """ho en "" ,... """",;,,, .. "",".
'" """",-".."..- " _.""", al "'"""""', do "'" """"'"
~
'" """"'- 'nuOOuciOO "'" ......., .. ..... bao ... '
del _
" 'n<rlo,
""""'",.. do..,....,
la
do
rubWrto .,., ron ""'- .t~
do bbnru (14."",

....., ..." . ... """"

"""...-ti_, ...,.

....."""""ro."""", ""'

",'1

""'0".. P"""",

Do .... dh ....idao! .. ~ renelu',.. la "", '1"" o'nB o hilo penn" ma,


"'" cortos
, la""
coo jontn del
poro ..
'l"" <ndao

"""",,,n"

"n"

""oto,

mm""

... f><OP""''' = ""''''n ... 'l"" la ronf_ do e..."", 1" ">7JOI ;mroduco
un ca m D'"
an .... los ....'" do '"t""dad, poro " ""'...... l lo comuni
cadn "n 1'""'001." d.os>uo.. loo anund", ""pl"'''""
, a m'"" do1""'.

.-..1"'' ,

poro"

"'''' Uln di[ "'~ do

rom,..-...lo< p>< c,," . . del ",[,im""''''. La, ""n,,,,,",,,,, ..


d<=m>llon po< mod'" do .... "'.... comn ... cu "",""",, do c~ ,'" ,ual..
pndn>n ;"""""" tan'""n .. bloquo 'l""
romo ..... bloquo sigo"o
.. '1"" ;nt roducon.

"..-non

........... .... do l _ _lIn " SOn l<ar<ooo


Prlo ~ U . I IJ)

p"'p"''''' ""..

La ",nid, do 1..",
J<lAo
La "'" do o;,.. po< la "'" do ... E.m,"" , (1 ,1_3, lo

prnolamori6n del Ibu' '''' 0 ,' 5); .. f>aut;,,,,, do


J""" (1 ,,_ J 11; ... t" " - "" . 1...""'" (1 ,11 " ).
.....

~ lJTORl D~ D

DEL H U O D E OJOS

..... poi ........ co.m ........ 11.14--U.


1,l<. "

proc"""""iD do J..", "" GalO"", ol bempo ..


Da cumplido , .. Ro i"" .... , la i""""

La

~ " - ' " " "" ' " ' , L'


~~ . . . . . . . . ~ C_
1071, . ,....

z..-.nun..,

'''... .. , , "H

'''~ ~ ~

. "'V" ,

:;

, r

~ f

.= .-

'::2 .~

.0

.~

"

;;

si

r.

;;. ~ 1:;:
"
;.

; " -e'~

oc ., ~.

"" ~
.. ;; e,

se

$:~~L
~:;i::: ' -- .~
"""
"1;':
'-~
"'''
...

~.,"
.;~~ .o:~
-'"",

,",

.. ~~ ~~'~"'"
e.r e ,~ r" a"
~.t-S"~o Ji~t-H' ;; !i
~f"h.t~ .t- ~" ,..
~,,", __f" 8-]",

..

e s ..-~ ~ ~ S h ~ '1! ' "


s... ~ ",' <;o.:r. "' '''

,~u~" :;,:"n~ ~

l'~",:~~~r.p~~ :2'"' '~"

"

il ~

aa ''""

;"O'! '

'"'

t E'

,,

1 .. 3

r.;!".~r.
s ;.., ,,,~,,,,

!qj !'B'

~~~r.h
u o p.~

S0~; 3

'.,,,'
eve s av !"9"
.:\:d~

o~rf.i""

h ~~h

~~ !='.~

~r.r. ""11

s~ ~"'ii

o,,
l~.- ~r
.. 't 3

.. '~.s~~~g
.n j ~ - F ~
2 3 t ;:'< ~;.~w ....

''_ ii!';:,
-'1'H-

~,

""8 ~ ~

"1' , ~
'tl}l
.

!1011

lo'l"
. "'11 , ~l! "
~. ~ ... ;: ~~ [~~~ ~. '" ~"~2a-

=J~ "s!~ "'r.~.!~~J ~

~;:~~o,'~~~
'"

f
.. ;;::1<::
's "'rt:: ._~ H~F
~ ' ~ ~.
. e, .:r r. 'i =s .. ;;.,
:;
! ~ ~ ej ~

INTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " 'NTO

La .. <nod. ,.... 01.1 _1'); la h'l"""" , in fruto y el

Thmplo ~n onciooo l ' U"");"""""....."" on el


Thmplo 111,17_11.37 ); lo ti""""" de .... " uds ." el
Thmplo (11,".... ); .. d'"," "" apocalfp<Oco I H I.
El """" O
La un"'' '" del ",..-po 0 0 -9}; J ud"" o 01 p ,,,do de

la ''''"''00 U4,l 1 .IO}- II r. la lh ma comida (14," _


'" la ",.";60."
(1<.1, -41); el "'"""'.
.. bo>o de Jud"". el abandooo de "" dd pu1os. "
oegu'm """ o do!",,,,, de<nodo 114,' ' ' ' ')

a....rnan,

~~

;H. . de prnf.....
0 4.':1-<>'1; .. "J><O<""D' do !'1 m ~ la ""ll"";oo
El proe<"O judio Y su burl

\ 14,<>1>-71) ; .. proe<"O romano y '" .wb:


"'l' de ""
' _101.

1'.1 ' 47

" .~
~

. ; Sak ~ ,

jOO'' '''' ("'.

'u h ..h
( " .1

. ;Si .,... 01 Mes "'.

"",te

h
el GIgo<a. el ;~io
rn>p<Io.n el Thmplo. la oonI..in do r. del """'Urin I ""H4I': la "'I'" ltu... 0 ' ," -17)

La

eTU<

mi,..,.,' ,

'_"1; ..

~ n 'o

.n

Ep dogo ( ' 6,' ''')


16,1_'
06,9-70

El ,.Ja,o do! ~I enci<>o 1"" muje<...n .. "'J"'kro l'


la 0;" en Ga liloa
,-,,,,, ron<i" doo . "",h da el ,.Ja,o do la proda _
moOnl

1, ' _[J. 0;", . . . . pi"""" _ t oma lo pal a ..., en 01 ""lo,Y habla. t ...
"" do'" bcrilura',.n un ... <o~..., atn bu,*,. ,w... "" .."

modo .....~"gel;o omF'' '" como 0;" .. 'n!o<p<o,. dn Ji..... do 1", Esent"....
ud"'- Con Juan. des<rilo ron los "''1;'" d.oI pro/"'a Elf.., ~ ron '" ha", j. "",
do con ,'.... 06o, "'" 1'''''" lo< '"'pla,,,,,, " o,'''' '"""a ln y
oo.a ...oo."
.. '"''''''o. <OmO ' uo 00 lul"'" 1'"' 0 .. no ,,,,,1>0 , '1"" """'" uoa ""'l..-o'''''', """"' "'mb;n al~ , ~ . lH .. oo uhzaOO ~ 1""""""";' romo IJ j jo po< O""
bajo los ""los ab;ert,,., .., .. ' ;e mpo "",.tol;- AI~ ,ed l>;, 01 E'f'Imu , '1""
do jo nwd..,,, lo " p""" la te olacin. El combale con .. d .. bIo po< una com
1"'"'';';01''''' do la f i h _ .. ~ , pero 00 contado, <OmO " .. ,.Ia,o
lo . . . an b1aoco. "P"laodo ""'" wcuooc"" oa rrah"", pano 0."", ..

tod.,

. .do. 0" 1"" '1"" SotanA> ""'""" _ ro humano, ron Ped ro 0" e ...""" '1""
"",1=0 la oruz I" ,JI JJI. con .. ,",.., I""l'''' do ""'" an la noc" do
""'""""of 0 0 ' . 1), roo lo< u.. daoafios , Ia",,ad ,,, .. p " do " cm', P"'"
'1"" bajo y .. . ah l m i""" (".19311.

EL

","~G' UO s:l' G C ~

" . . <o.

"

' ,' '''' ,''- u .. "", '1"" J uao ha ~do """a co.>Oo<Io, J.... lomo la l>and>.
do la proelamac06o cuyo objeto .. 01 ' ,,0 8" 1io do Om , ",,,,,ido pac' ...- cceido . C.....- . o .. ;mpl,," la 000",...060.... IIamOOo do 00. =oj.. do 1""""'
doc. . .o la rolla la actualg m "l' pronto; olio. dojoo la .-.d bmjlj..- y OC<>nmic, P"'" ""8uioo y IIopc , _. 0610 po< tu P" lab<a, I"""adoo-o. do horn
......... 00re0 .m..ndonad, "",ib"" ""'" funcinn",.o 01 .-.lato
Una pn..do do " ..,.c"""" (1 .>14' 1 ""pl,,". .. p blico y.o p<i"do, lo
d'm..,"", do lo.ou_<dad do J..... Su pnIcIica .. , d amada desdo la
na .0 la ~ " gog do ear.maum, romo una """"an", """'~, y ....h endo
ha<Ia01 . manoco< doI dia "p""'" '" <><ro l ul"'" don<lo> "'" dj, d pu loo lo bu<.
can. En las !mnl...... de la m
y do loo tab<>, hay .... Iopro<o '1"" 0>CU<!0
, u f l _ cu ando J<.<> lo toe
1...,luido .. '-'; ntogrado.o" "'f"'C'"
,.hg_ Y .0d.l, 1""" " 'u ..oodo< qu j " , 0Cti1'" '" IUg&'" loo mrg ....,
don<lo> la bma lo rondena
... "",ha . <.fama ffi ...... u na ...... do rontrol'"",,", 11. 1_3,6), cono
>ruido> .. fonna de ","""oc"," 1""""" ' 0 0>>0. romo cu c",;onos y
das q... 1""""0 tu "",,<ro lo.""""roca doI,'no """"', en .. """'"'o'" do las
bodas. . 1 ponI6n do Dm 'l"" J<.<> .... "gh '" .0 la h ....., lo ~boru>d po< la
'1"" ...."" Y hahla, Yq... e<>o<odo o "'" d i.d pul o>, . use;"'o ""''''''''... y 01;.
"""'tan la con""","""". E<to IJova o la dod, 06o. tom.... m uy pronl". de
tup< imu-. """,,1 'l"" >Uf""I;'" la creac060 de 1); 0> Y la. ,o,,"'"""'.... '1"" lo
o.>lob.-.n , romo 01 " bado, o la ,;da do! bomb.

ma"

>m"

U --6,tl. L'na ","""oc'" de l"'.-.boIas y de m;lagros .. i.....-taoo" . dos


P""'j<-> Il.IJ" y6,1' ' ' 100nde la '""""'f"'""06n de la bmjlj. deJ.... ron
""'"' con la ....,.,060. Ydoopu> 000 .. en;"',o m '~"", do la .fam iI"'. do los
doco d,.dpu o". Una jornada do pac'hoIas 1<. 1-"" , pronu""'..... o d ort a
d',,"",,"', dood.e lo.I.o.-c., ' ''P'''''' 01 R,;no do Iho> en hn08' '''''' S u '0'"'1""
'ad"" .......Ia dos
do ","""ha, '1"" 'p"'m"'n o .~ , pac' 100_
..'J"'dan fuen. eIlengua;. f""" b6h co .. "l""'Odad Y..d u ~"" doI pe<d6n;
loo '1"" ""i n dootro, qu...... ... ha daOO 01 m'.","" del Ro' no . IU 11. ..
los ...... un ca mjno do ,""",p<en<"", '1"" penn;" P" " "' il"" " lo produro""
m;"". do 1"" pac'hoIas (. Con qUol com pac..-e-moo el Rojno' . , ' ;l0). ea",
la noc", una pri m.... te. ...... del """
marcada po< " " """J"""WI, y la
...."",. del m"""ro <Ionnido 1<." -' 11
en"da ron ong ",' ''- ""pu>,
..... """""""" --la lh"", do la> cualos .. una
urrecci6n_ .00.-. las dos ori_
lla. del la!,", la _
na y la jOO"'. ....ta blecen la ,"",;dad Y la d igo;dad de lo
00 ""'0" bom l.-., mu"-. 0;00 lca p/'ulo ' l

pos"'''''''''

~ , I """ , ' 1. E l ."... "' ~ lo.m uorte doI Dau ,"". "'.-.coo u na ; mag. n .-.d u
<oda y oot" ipaoo-. d.1a P",;6n (0, 1<-1.); ....n p co-codido> po.-.I.ovio de
o" dj. d p ulo. , co mo ~ m ; , ; 6n ~' p""""OOo fu.... o u n..... ,," hay deo
<a non 0""000 "",k'en loo d;.dpuloo, "no com" a . 1"'''' "'''''. '1"" fuoma n
la .ecci6n do loo 1"'''''' (6.JO--J! ,lll. c ada uno do loo ...1" 0> do m ul<ipl" o.
c;6n mjla8'0'" 1"'''' loo Ud 'o> y deopu> para loo P"g&no>, "~a ..[<Uido de
una ,.-.",,;. dol mar. pa.-"" que la .ob.-.>l" ",da n". d. l. dj" nbu c;6n

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

.oc. n"", = f"""". poro la oomP"""'in d", los d;od!"'1os .. 1""''" a J"U'bo.
C uandoJ""'"," i"" oob<-. la . "/!'-"" l ' ron e1lo n,. .1a '" d""n;dad 16,0'-"1.
.. pu<><le 1"""'" "" .... .-.lato d", "f""kin. .,oc. lodo pxqua "'ta falla al
[;,uoI, "" la oobrio<Jad pa><UaI prop" d", M aIT05 , En.... la. 00. mu h;pLca .,;o.... d", pane>. Jeoill iI>n'1'""" la OJ'O'Ocin ont.-. Io pu ro ~ lo i mpu ro d",1 pla .
no , " ual al plano ,,"co 11. 1-"); act ualj,g 00. oS"'" wroO<!oros d", los
compo<"'m""""" b palabc-o d", Dios como ""toriorida,d qua int"'l"'la Yno '"
d",jo .-educir a
hu "",,,,,,,. ~ el oocmn del hombro, in l...... <dad
proIunt1a, f"""", d", totla coOOuc!a , Poro .. uno mu.o- .."gni" b _ ' m<'
P"'" la fron "",, d", b ; mpu ... " ; .-.<oma po.- '" cuo nta la ro"';oo d", 1..
.00.-.. d", b oom K1a como m igaj.. _ , ..n d", la """" y, , acuti"OOo el """.
co do .-.1... 0..," del prop;oJ"". , con un.o p"labu I;bonodon, """. d",.u hijo
' m!"",, U"" h'jo del Ro i"" (7 .l4-JO)

,rnd;"""""

1,11- 10,", El rit mo del carn i"" hacia J"""".... , qua .. ""t ."d", an'...
00. <ti""';""'" do ' i<gos, ..lO "",,,odo poc , .... ,",u..,ios do la P. <in l ' da la
...."""";00 . A 1""'" do un ... ~<io. ( 11<1) _
~, ,, . los arom",'m"n
'''' on mono> d", 0;0" los a no """, Ir.nan do """Dro Y ."!l""ia .. "'8",.
m;anto d", los di 'dpul"" El pnm..-o 1'-' 0 '" 'POY' on la con f.."", da P..dro
on C....""" ha.o. dol camino , l"!la.- dooda ""l' _ 1."", la propia ,ru" U""
o';gooc ," P"'" ,odo "'J'Wl_ qui ...o ""8" iclo l ' P"" qu;an b ,ido ~ la mu..-
.........~lan "" '"......-dotI..-o ,'Bloc. la voz do Pot!rn quo, poc ...,ima da la
mochodu mh<-a."".-.conoc;do. er"" ( " ,17-30), t""'" 'u aro on lo voz da
D"," _ , "'"'" al monto do la t.-and i!,"""in , .-.oonoco. '" " jjo o ;m'it a a
0>cu<1uorlo 19.1_10), """ J.. O. , _ '" "" a"",,,,,;do "" la palaheacomp'.''''
do con Eh.. YMo;"". da<c"nda ..," ron ' u. di.dpul", on "o los hombr..;
lo !>la""",,, da '"'
ldu"" la-iIlalO ..," an la tu mba , d,.,pu'" do ha ",", at"'
........00 la m"""", ",
"000 ..... o.'an (l6 ,'). Al 1'0 del mon'" ""'" l ..",
a un hijo do los hombr.. t!a<rigUraDo. al m","",,1>o "'1""'0<0, m udo , 1""""
do (. " ... , . ); la fe!,"'" del pa.d<o, quo ..... d", b m",hod umb.-. P"" I"""'n,"'
'" iamemo a n'" ""'"', pann. o a1o,,,"S"ho ron, " '" ' 'u .... hel la ;""'gon da
lo r. _ """ . C.-.o , ayu do a m; poc a fa' . (' ,1' )
El ""8" .00 ""uoc "' d", la "" ~ oo 19.30-3>1 .... "'8u<oo da .-.11&",,,,,,
.00.-. la rond"in del d j,";pulo; al ruoo, an ' u "'P"';da,d d", aros...... la
'magan m ~"", del "",iOndo al R';no. m;ant"" _ la . r.u.""', "",1"''''''' o
do porloccin .-.Iig""", comlitul"" u n ~, En U"" dacla"",;oo 1""'"
d;oa, l ..", ..,
Ia a>'S".." ..... .-adOcalI..-.nGerlo lodo 1"'''' ~ clol
con lo IV",uidad
a b<olu," I"'" 0;", puodo da.- """'" al Rojno), El .,-.
"'" a nund o 11
la .-.Iu..-za, a""8""" el pm;log'" do ",n"""" ron <Ion
lo gloruo no p..-tonaca n' "'lu""" ' '''''. P"'" """1""'" lo '; ""',
puodo
~ ; a '" d..-ocha ~ '" Wu,,",do ... .,.n, f'C" ot ro lado, no 00. d j,
dpulos an b ~ Iori a (10 ,17), ",., 00. 100r0n0< cruc jf"odo. con l ( " .1 1)

0,',.,.)

"'0

I I _U l.a antrnda """ Yadamada delllijo do Da. ", an . ti dudad, , " , " , o
do )'..... ...-do, rondu l~ con una m;""'" 'l"" oo..,-"a lodo a1.-.d.do< del
Thmplo. El hac ho d", quo la "' do 0;", no of... "a """"""" p"" """" 1..
nadona<, l ' _ U"" h;g """,
""1, fu..-o do "'toc;OO, ,., of"",a fru"" P"'"

EL

","~G' UO s:l' G C ~

" . . eo.

"

" . rondo .. a am bo. a la d.o>Iruoc"" . 1 Thmplo, pnmoro pu'if", a<\o<lo '" com"do. .. com'''''' 'o ..."" <lo <m.o ..n, <lo contro""'.... '" la. quo la ou'rodad <lo J.. o... ' ....t ioooda; f""O J..
", I,~ <lo
las ;""id""" y ""oco a .u. ~ _ al
ruando acog' 'o ol umbrnl
do! R';no . un -.cribo 'l'" h. ....d.> ....pon<loo- (1, ,17 _",3 71.
Como los ..robas <10.=
las ca.,.. <lo 1", ,;...... Y.. T, mplo <10.",.. '"
"",aso d i"",", """" ammda lo ru jna <lo .... su o'"", ,",,"rucc;fi '" un
do.cu.-so 'poc~hphco ( " l. """ la f""dicoc"" d.oI
'l'" ",..
cada< a la ... rudo d.oI "'jo dol hom bca, """,oda p<imaro romo " calacl""'"
<lo un parto_m jco, y '""PUS' do uo mo<Io """ o"'u.-..1, romo' p""" <lo la
pn""'''''''' al """""', quo no .. ,akuIa h no 'l"''' "'I""""'!ando

ol hambe, do! _

.i''''''"'

. "

"''"'!l'""' ,,,"'

, ... . .. la ""'in .. P<'l"'" con romida" <!onda.. m",d on la ""00, la


d.c;,;oo , la .....~Jacin do la 'mic"" <lo J....... La ",..".".. 'o Ba<onJa I ' U
91. .... <rt.-..do ,o' S""" ru.".,.. do lul"" <lo una muja< quo po< adalaolado,
h n qua J..". lo "f"'. lo nI.-eco lo wri6n pa'" la ""l"""U'" quo no
lul"" ,o' ""l""lc ro, _
.. ""'1'" no
p.-asan" ; J""" promata qua
1=. m """",, do la bond nd do '"
0. La ~ nda comido '"
J"".... n .. la oh j"", ca "" qua ,.. O. rompa"" con .'" d i. d pulos 114,1>_" );
'o , 11a di. <ribu)" , pan partKlo romo su cu.a<p>, ...;no dorro mado romo '"
""'l"", con un. palalx-a 'l'" no onIo .. "'1" ';' los ~ ,.",. '" m..,...-ia suya ,
como an la tradicin do ""DIo Y do Locas, .;no 'l'" ahondo .. ,=lo "''', un
.nu",," """'. y u n . ...... , d ... '" qua. da! ,;no n"",," '" .. "';no
. I a nu""io . podro do '" _ i n no ; m p' " al di.dpulo '" c...- '" la
""",,,"," do! '""'" " .. " a<.. '" n ....man', n i "'!l'" a J..s <r.. W'S
d um "" .. f"OC"" , quo <lo .... mo<Io .. rom;"" "",bin "' .. 1"""""" da!
d""'puIo. """ , """",do da lo. pa la""" <lo ,..O" ."",,'lado po< .. con'"
dal ""lIn, f"O"'C8 lo.lgnmas, in", n o. la ""llu,,;. da la in[;d.oIida,d '" la
"""'in do un , umpJjm ;",,,,
"" lo [""ha do un. nocr.. <lo """,in dunda ,..O. haca oond j, '"
,," un"" con la dol POOrn. En los 00. f"OC""" q"" h g"",,- o dio Y romano,
.. m' ",," do .. mo< i", pano conc!onarlo como blasJ, ,,,,, ; '""PUS' .u hl"",",
~ a Pilatn, 'l'" d.osaarta .atarlo. f""O no 00Mig", ,"",..... , nud.><lo
la ",, ;d .. da los .u""" """"do<.. y do la "","",,"" do la moc had um "" . A
"""" <lo'" ".-agun... y da [", lturl... , los f"OC'S'" pannit'" al "''"'" puna<

"00'"

"""pr' "

un. "", ms '" ~, problema <lo la "'m;<!ad <lo J"' ~ . , . .... 'O"
" " '''', , H ijo do>! "'udilo ' . 0 <,6 '); . ,.,-... al H ;jo do! hom bca__.' 0 '.61) ;
.; ha" do prnf"" , (1""); . , """ 'O .. ~. <lo loo ud""" O
po< Oh; mn,
c,-""ido loo >OIdodo. '" .... Oaron do f''f"'" Ylo ""'""""'" do
W, " J' da loo ud""" (1 ' ,1'1.
""'PUS <lo " .. hocas do "oiebl... '" plano mod;odla, J- ' m...... ,"""
tras di ng;.... hao D"" ron u n Ohjmn . , po< 'l""" Un o.'"" Hl'"'" prop;.
do! " ,"", <lo " ,,, , <tii>o ~"'" "",000 ,.... 10 ""cag j' loo d i. d puloo
'" . bando"""",; I"ro al ...- """tado al m j, ,,,,, h, m po qua J.. O., a _
al " neo 'l'" '" ru ..... y hul" da<nudn O, ." ,,, ,. P
mant....... un vinculo
''''', no quoda oruI. <u. 1a m j.-ado .........o. da
m uja<.., pn maro .00.-.
la cruz y d.o<pus.oo.-. la 'umba

'.1 ,;

" pi""" .;....

NCEVD '~TA " ' NTO

' NTR O DUCC'DN "

' '', 1_. E1 ~"gel joCUo>" "la ma Ra""

p."""" ~ n lomo< ala faha do t =

oi<;<L ""'
do1..bado com"n '~ ol'''mp> n """" la .. hda do! >DI, la p '"
d", cocrid" 01 """f'> a """," , lo palo"". .;,.. do un ","" _
",'>Ca la dla

_ ha)' _ cecoroa;, fuen. alo>d;' d pu1os. .... mujo<e>h "l"" d.oI


1" "", do t ......- y a"jj oc;""; po< 01 mj.oo no d;jeron nado nodo,.

~. u.

..".ocro,

Fl ".."hl",... d<l final

[J fin,"""", (l' ,' ''' ac aba cono [JI


""'" " ' _ ... "pulcro, """
un ..... _ y .._
.. habla . """
, y nodo""" ".... .

"""~ """" ""'''n m;"oo.

EI ~"" ""'" ~ """ "'~ _

....... F.... ...""'" ,

_n "

"',..-00'"

""""Icro, """ "" ..... _ _ , ..


ha bla 0 _ _ " . ,. . ( .. . )
"""" "",,", m _ o . JI.. <oon..-on ...........,, '.,. rompo """" ..
"""" lo q'-" " la """'" ""uOC""'. . . - . al m"",,, _ ,
""" ..." ""'" al m.rn. ""'"' ol
la procb"""......_
, inoo-

rrup<''''''''
~
"' """".
"",
[J1ffwJ

(lO

[J ~"" JobI"

"'ID"""'"

poo""".

, O)

la"" (lO .'" _


b"" H "lO )
"' fi,~1 cm ,.poIaco> ..1 q,.", '" F"", ,"",loo w '" l> y """
_
n ." ' u "''''''"' . ~ , ""'" '" ;n>qWdad l .. ;oc,"''"'"'''' , ... t>ojo
~

_lo..,.....

loo ,....,.

.. dom ",;o" Sat' n, "'" no"'ia


hajo ol ~ '"
'"' impuro> "",iba la """"" l " _ _ .. ""'" .... n ' I~ .... """, ,.. .....
ahon t u juot,ja". E"" .. lo .,... o.ctan C"'"', C",",'" ",pond", "El
Sat, " ha " , m _, poro
00>3,
_ _ "a<oan. , ,-o '" ,;00 " '' '. ._
a la
'"
ron , PO'" _ " oom""'.. ,Ia ""- Y 00 _ "
, a fi" .. ..,. ......
.., la ......
;0Crup0;""" juotOo~ _ .. lO.....

""""'""loo........ __ ..

"'ca>

_loo "'" """'.

<...,".

""""uaI ,

Un on li ~ , do! vocaOO lano l' do lo> mol;",. do lo>, ....ooul'" '>-10 do! cap<
l ulo '6. Y do 'u parenIO><Oroo 0<""-="'" do! Nue" , ' .."u",",o. o po><eri""", h, pm jjido datar
1"" " "" el ~ _
dol "PO n . como
U"
de la mj, in en>l;a"" '" 01 con " '''' heI",;>Iico' E.l "'~ "vh o
e" 'u fonna ori~na1 "",,;naha '" '"-" cuya' Ohj""" I"'la D,.., ha lila" do!
m;.oo do la , mu"-.., _ .. p100arta >ti hu
del "f'"ho ~ >ti ~ "",,lo ,
b"" 000""'" 00-0 oond u""",, ....,........m
I"",hda o ><>I""Ia.-"""""
mu .. lada ' Poc lo '1"" ...."..... a la 1rad00;n ""'"U",rila. do> 1;" 00.. unda
1" de l .;glo '\', ,1 S jna" Ooo ("1 y el .. . .. <ano IBI, .. debe",n e n ' .,' . u"
manu>crito do la ,,",o,
01red"", k do! ~po ;: om j" 01 .;..""'" do 1..

,>1,

00cu"""'"

'.a"na.

cn_

, _
Ho, Ll.fi' """'" /'_"''''~r ""~<->o' ''''lO....... c.b.oido. " " ." "
rofund
_
d
~. L 000 , . ,,~ - "
o{Sd.oion. ... ~ .
~ ... ""

, on--Qunokn , ..."'" ......, LOO!

EL

","~G'UO s:l'GC~

" . . eo.

"

m"jo<eo pa'" 'ndu j, U"" .didn .....',.1.0 mayooi. do los u oc....., ." romo
la VUlg
'~n' ",<0 Ww (1-' . .. '0). tate " jalo", ma)'OC m.,j,
da bajo
fonn. '1'" integ ... loa dna ",",;o"", ( at ..ti~, po< a1gu..,.
",""".ro".. 1~ """ la in"'J>Ola<"'" do un /og"'" "'t ... los n'. . . ~ "', que
o.pI",.1a ;ncr odu lOdad do los d'''';pu!os I....'igua<!a po<' cd a do F _,
....., dol . ipo.1
1.0 hjp6t ..i. do qu o.1 f",,,1 p<imjtivo..-. =no p.-e<Inmina hoy .00.-. lo
do uno m utilac""''' ""0. '" adapta m.n. la """""" de .." "~"8"1io de
""'1"'00., mil. do "na .~, u n ."jaod'o """ la 'OO"'",,06n do "na omoc'n
Si , ""o 10'[<0 d ibujo ' '''')'''''<0 '1'" .~ dol "fK'lcro l ' do ." .i1oocio lo
poi"",,, I"'ocla moda 1"" <oOO' m undo, Y" ,,,,,,,Iocro.' mjodo on ~gno.
'1"" acompaa n. los cr'yo"'.., , .... 0 =no, po<' <Oo1",,'n, neo'"
"f"""",..,,, la d .. '" Gahlea " milo al comi",zo dol , 'ato. dondo , .. O.
"1"'''''''' '" GaJilea , 1""" .-.comon"" un.lec,u... dol"'~Dg'lio;'.ileocio
" mil o . l. pala"", q "" In h' l"'""od joo ,. la con f..On do , omwin que
acoga la ",,,,Iacin, no de 1"" a pooi<iona< pascuala<. ino d, lo m'.ma oruz
O,,,")

.1 .... ng, ljo "'!ln M .-cm .. un. ob", '" "ncionada"",n" "oonjm.
Cu ando' .utoc ,a-c'h06 un' l"'.,jicacin do J
~ wIi" J, qu o ' 1 t...
dujo.n un ...Ia<o de ,'ida , '" I"'nonal;dad q
borrad. an" la .utoc<dad
del mon ..' que "h.. de t" ",. m ilj,, ' '''''Dg'lio. Su ..... <0 no p ",",nta
n'ngn 'l'" qu o ha Dla, d ifoco",, " do lo dedicatoria do L"""" ( <.c 1.1 .');
oIo .. p...."pue"o po'' .po'rofo aI lect o, que .. ; o1..-po1aon , dj,"",
'" al""'. l<p"<o I' qu o 01 Iect", compconda. , u ," ). 1 au" " no " p l"'''a
..mpoco njng un. ; n'ooc;oo , djf,,,,,,,,,. do la <ond",,'n iNnk. U n
'O ,JO-Jl, .... hay '1"" d.,jucirla , po< ,"n<o, do la 1"''''1'''0''''' do l. 01....

~"

Toma< oooc"""i. do .... d',""","'" "'" .yuda ~'"'" la " ...tOn .00.-.
la .den"dad do .,,".-cos '" , luao- que le COITO<pooo.. 1.0 fonnula ."'!!"n
M .-coso 1'"'" """ ",..l. " n nomoo. de oril"" romano mU)' ..I.ooido , "
"""ndaria;.... tiguada dao.do ,... """ (f;na'" ,,
11), .-.IIeja """'~. con
d"'''''''' do 'ac<fcin. P..... il"", ,", .... ato, ,oda la ,rndk;oo pat .... tica .. h.
Do.ado en , ...timon'o de Pap;"", oh'l'" de
F'igia (hacia el
ao mi, ,,,,,,,,,,,"ido po< Eu..lriode e....... (J I~""'" ",~""'Ii"" 111 ,," ,1 ' l
.<l romen<a.- la . HnnaOn do un p<"""tern llamado Juan, PaP'"' , aJjf.,
M .-cos romo in" ', ,,,. " de Pedro (;P ",,"""", , pero ,en 'l"" "o1'oo?,
duclo.-?, ,comenlaoo.->l, '1"" ha 1""""'..00 loa pala""" l ' la. aociona< do!
s.o< (i,,,,,,,,,",,,,,, <:J" no ..... 1a".dkOn ,",,,,,""'on" """,ihle?I. in
~ona< ru ""m'..... ..mDiondo ~ n onlen pero ron " ,.,t"oo 1' " memoria

.'glo
"""'poi"'"

,<ro.

am'

INTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " 'NTO

CUO<I"""'_ '''''''la,

, .... ..loct;,~ " sin dof"",,?). Ad.oili <lo las


...,.,jan"
"""""",,, f"""'" apoIoVti<a, t ..... la int""""" do ,; ocula.- k6 "'""&,1,,,", a un
cuando ... iooi coctamen!o, ' la f;gun. <lo un a><toI y "" p.wdo ""' tomada ..
p" do la lot<>- El oom.nido <101",."" mI""" ha<. _la rnOnod. del auto.- ..
diri jo
los do<t' natarios dol .._e1;.,; .... 5O oxpIic. """ romo ""f'UO"8
la> """"..,..", de las romuruda<i.o< .... _ .. d irigo 'l"" como """ moruo
orul", di ,..."". No OO<tanto. la
Papia> ha -.nido la hif'"""
"'F'" la cual Mar=-..rnbO "" Re<na ~ de lo
do P..tro
En el " ""'" T....""""o, .. en la poi"""" ' arta de Pedro-<J""" lam b.."
un oocr ito psoudoop'P"[;co- dondo M..-cm .. """'''''''' Pedro como . ml
hIjo . "')'OS . . Iodos """ "",u.oo. po< " ""oc do la carto ju nto con los do lo
comunIdad do Roma (' , "j . La
K!emW"" .
ron
Juan M ' 05, ""
do lo romunK!ad do 10m......, d i.cOpul o de
Pedro. " " " " ' _ en IIch '1. 11. Y pimo de Jl<.rnabo>, "'SOn C<>I ' , IO; Juan
""'=' fu. rompa oro de m ~ ; "" de p ablo ~ llernabo>. portu- do Ant ioquia,
hasta '1"" """"lugar " na ""l"'",,;n _
P"'" pablo ..... d",fi" jj; ,.. II Ich
IJ.' : " .l7_' .), La. """"",los lo meociDnon como .odo do p ablo (l Tm
U O. F1m 1. """"'"""' " a "",- ju nto . Loca> y"'''''. ",'eo los ooIaboca_
doc.. doPabio
La~, ha f'U"'to "" ru.ohOn """" ...tac~ A fal" de "na teologlo
do Ped ro
oomo punlo do cornpanci6n. y. '1'" "" .. roo
nin _
p> n texlod"""lo de el, 50 ha oo.."..dool im portan.. P"f"'I quo
d j>ctpu _
lo dooemJ""'o "" 01 "Iolo do M =os. Pero i"" .,.., pr... p>ndrta la 'magon
_ 00 dod"", do >1 .. con_ d ie,",," de un di, .,pu ln o de un ; ~ , .....
'mp...
geognIfic.. del ..... 00 han ~oo roo>ide<ado. tam bin un "']U.
......00 . fa",.- de una o;orta mstan. del """Belio ron .-..pocto. "na..-..di
e"", del auni"" en Goh'" l'goda . Pedro. Pero .. sobee 1<>00 la plu rnlida<! de
la.
""nOdas poc M ar=;,
d'"""KIad, In_.-est. fuena.1na
.'"""Ina Y hao> .... compa.. la ""","", do la ...."" ""n.m.m . _ otro
lado, algu... "!""'u.... '''''''''s'ca' del " ""vlio puo<lon ........ emp"'e"'ad..
con la p.-ed"""'"", del E;~ nvl io de
la oomon .... Odad con Ina paga"'"
lrom por" , Me 7.14-'" ron Ga '-'
poc e.mpln), la oomp""'''''' de la
"'''' comn ,"ga.-dori~", de la ",,<laci6n de Dios (Me " ,19) doode '" ru.na
00 .-..J i", "" la _ UKIad, como.fe"". P. bIn ......". de ~ m ~ mo 11 Co !> ,'I.
Perola euo>st"", m" >>bIom<lie. do Ina pa ulin"","" en la Ion!"", do M,,,,,,,
.... 000 ,
bien _
tl ' =>en.. poc la
ai .... yaprox;"""""""
poaib
""" producti'" aituarlas en el
de ""~ ~nl'"la,-..
de loa euo>st,""", dec;,;,'" del cri.tl anismo ""'.... te -<J"".. focu oo..n m Ulua
......te "" la loct...-.- _ en """'ino> de
. ., p""". no ""'""""'" al .uto< """'l"'" <"'.. de '" """i<o Yde In '1""
pode""" dodu.o;,- de '" ""B'-"'. de.u ..<ilo , de." _
con .. "'f"'Cio y"
" mpo, do '" traba jo I ..-ari<> Yde.u I""'poct"'" ''''''''s'''a.
Se h. "'"-'yaOO '1"" el ... ~nvlio ~ M=
.. un """'<o en Iefigua
~ te ida de oom.;"""" f'<<'''''' a loa <nodOc,""",,,,,,... ' ''"'''"'', roo un
..."'" pot><., una ,'n""" ... """",tal, 'l"" Y"' tapooe
Ipan'''''''. 1
en 1"6'" do jornnui,m-.,_ .... ron """.... fre",,,,,," ..
hi_

""Ja

,el.......,..

judoo-rn"'"'''''

m""""

"arco<

,,.,."''''''' "'......

_'Uva

',,,,,,,,,

trad"'''''''''

"".ti

'_Po"""
1',

'''<'''a;

.ban"'"
depon"""'''

propos"'
''''
P"""'''''

EL

","~G' UO s:l' G C ~

" . . eo.

1"""'''' _

~ _
""'o;n.... el....",.... la 'ocpo"~ do .u -.criM' Hoy ..
",. ""8'" no lo tleocaljf", ,",, .;no '1"' lo ;o<cri"o poc d""-,,,ho propio en
01 , am po ' 'OOOCKIo do lo ~ .. rntu
pt>Ka, ..100''''''''- C"",,,ment, el
""angolio , .. <ti ,.m'uno, .. ha ,.", ;00 do modo<otia. p"" 11"" dentro un
...",;dad 1""""" _
d.otao.
lo. "'p""'-'" de lo f"""o l ' la
fonna m uc~'" " " '" ""',"'- l.as apro>i macione< acI ua ...... 0 ~ b1", lo u,"
dad do la oc... y. 1o "'lo"" de .... OOCT.Jac>oo.. '"" " " " , d..cu"-.o uo t.i00 muy t...bo.do y U"" iovo"j dad oo<lao', . labonod . _ """"Di,,,,, el
",,;10 ron el ron"o;Oo

groo"'"

~.~.~.

F1 1_

l , t ..... ";oo , P d.eode Clom"," de ' Iojand.-ia, Ioc,l j,,; el ",' a otel;O , n
Rom.. No ha)' oada .0 01 " "o _ ponn jla ....Imont. oonfi<rnaoo o d.eo.
m","rlo, So han WIoo"f;cado alg uno. 1a"0'<IDOS (d ... ,000 .. ' '''''''nos
m ilit a ",. o m on"","", como lo tnoduedOo do Iop''''' por cuad... " .., 11,' 1 );
p""'" P"'a<''' "'l ""IIa ' poca ~ a ''''" p,,,,,>do ya , la Ioogua com n <101
p-~ boIen ''''''', Po< un lado , la ool. e" "" do dif..-. o'", tnodj " "", qu.
" , "'" h..-ocla)', pococro. el r..ohodo '1"" luca. ~ Matoo conoc "'rno y ""Oooc.....o tan nip;damen " . u . utrodad ha... el 1""0' 0 de util;",oo romo
una de . u. f""nI'" oom """" con""u)', n un ...-gumento , fa.".. do on ""O
tro u,bo"" l ' "'1"'.... _
"orta ;nII ...""",. E.oto .'alo pa"' Rom.., pero
"" ..du."""",o"; la mb"" .. ha " P"'P""'0 ' '''jandn. , , n Eg;pt<>, y
Antioq u" . , n Sj,,,,- Algunos '",""jga<l<.-.o han = " ruoo lo
do 'l""
' u;o.u oc;VO'o Gal i,"" debKlo al jo...... do1 ...'.ngel;" poc "'la 'og;n
-do<>de J ", mp;." procla """ el Evaog. lio , qu .-.cocTO en todos los
"""do<,)' donde el """" itodo "'p"'" los 'uyo<-, YdoDido , .u fidel... ad
, u na , .....,,"'" "" 'gua, "'8".... por ' l. quo Iocalj"" los .... UCODS .. el
Thmplo y ' los ""n bo
J..- "",leo --lo ",al",..,...p>ndo , la ...""''''''
. n'''-;oc al .00 70-, m;"'t
quo M' l ' Le .-edUCO" la . ' ",uloc"'" ron 1"" pri_
m..... ,,,,,, uo,,,oo... pai. .. j ""...... Roma "guo " enoo. no obotao.., lo b; p6"" prn'jfog'ada.

...".

t"'"

~.~.J. Lo

fm...

Po< lo _

""peela , lo da' ",;"", el ; _ .. """ '" OD 01cap" ulo IJ, el


l""0 di"""" _ ..,unc ia el fio do los ''''mp''' ' P'u,;, do la
del
Thmplo do """....... " aco poo"" .0 U" dj"""" do d.eopodido. _ do al
p""..-Io P"....,.. do'" oomu oWlado.. la . '1"' el ",' a ngello .. din!!" 01....
''''' de UD ,," unelo
de .u So_, ......... o.-.&jo, poc'" inlonna
'1"" .. f"""len dod uc;, do ' 1, un p..-Iodo ,whuloo"" , ~"'" tenso , prof""",;oo dol 1ug'" "" ,,,O (, ,,,,,000 """.. al Odioso o...aadoc ;" " aloOo don
do no do.... . " j , W;O"'" de pcocla ma< . l E. , ovlio ' ... "'"''''''''' l. 10),
comparoconcia ' ''''' los tn oo oo'" l. , "l.
""""ruca< 1"'- ' 7;
P""' ..... jnfonnoc"""" podrlao .-.1-.. , la prim..-a Go .... jOOi' (6670), _ u....; , la toma do J""",",o po< 1\10 Yal ;ocoOOlo del Thmplo, """
_ la eocatologia )' , moc'"' ' 'p'>C'~p<_"'8" 0 lo. "'t..-.o< ip'" 1>obI_

e""""
m,

_ruc<iOO

proI"""

P""'''''''''''''''

INTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " 'NTO

Ouol ,,,,",, ....., cada una do ...... po"""",;'"", , Hay '1"" p<e.-~ la focaliza";On .00.. lo ....""Hdad o """'" lo paru"'" La im ; ""''''' , ...... dj' ;gOdo
,loo, ron la '1"" Nodu)" <l d"""""
u'llw ,'n doda )'OC Jo. ooo mo";_
m ...."" do lo guooTIO_ Poro la al""""
h m jto &l confl j cto po....,"" o
lambWo un 'O do los dooOOIo
do Roma "" "'J""llos m j, ..,.,. '""",
ron 01 ,,,,,.0000 do lo doooo '1"" " ...00 haco l"'8"'.los "'......,. Y la BU"'"
cMJ 'l"" "8"'" la m","", d.oI ompe<a<loo-' La ..... do oIanr.o".., el martirio
do "...'" "'f'...... fW" los crO)"
..lo babeo- ..hmulado a _
po<
"",rilo la> t n>dic ion<o """'" l ..",
, 1""", la focha dol .ro 70, "" .... c1 jma do
apocahp<ic. ... la
"""""tada. poco am.. o poco ~ ,
"'8" .. "ponga ".,. lo calda do JorusaIn .. 'm,""",," o '1"" ya ha ",,"00

,50

'"'''8''"

.f""'""""",,,

lugu, La Iu,'""",. la .",1..,00. "" .... 'l'Rogo.on m"" ", d ..... quo en
pod"" hace< 1""' '''' "" u,," [""ha am.noc.

" """ (po< ojomplo, 1>.71. lo '1""


~.~. 4.

..... ",,,; " " ,,,,...

BU"""''''

Po< lo '1"" ""J"'C" al ooig"" "''g;= do los _


ioatanos, .. la
do ,..","'" profuoo. .00.. lo l\ri. d ir"""",,,, do! "'''''vi;'' do .'''. lo '1""
h""" p'"''.''' P"8ano-cr~(ianoo.La imp><18DCia do los d..pI.",m j.m", do
Jos. "" los ""';torios Um'<rof. . do 1\ro Y do SOdn, do c..a... do Fd'po, Y
""'" d ~.....""",,,, la 00-0 orilla doIla!JD de GaI',"", en la Doc, !,,,!;., a' ~ lo
.... h;f'"";~ tsta .. ronJl......... pu ntu al"","" po< la trnducci6n """"""'"
do """ ud'os d.escooocKlos do Jos loct..... ( 7,1_' , 1""" los ' ''"''"'' do i"nHcad"" )..No - """. la imp<e<~in h;>t6ri<a do ..... m~m". .
no ,mphe. on g......... _ 01.",,,, m ,,,"o ... P"!!"oo-em""no;
_ su
origen .. ud;", .. puo<Io po""'- '1"" ~. u ,," e"",,, djstancia 000 .... p"'10 . las ""tondoo.. .... '1;""'" y a 1", ;"'''t''''''''''' do '" " . mpo, lo qu. pe< _
mOte una e"",,, lI..;l,;h dad" . " 1"""pe<1 ;;~ . roo- ot ro lodo. el eam l>o do 1..
= 'umtx-.. .. puo<Io .,plica<<ambin de.de 011""'" do ..... poIm ico do loo
do ..... eo>nir;cadoo en la
De . >t. moOO " .. ooza para 01 ""t<..
la r;gu," de un judoo--cr~'iano de la ""8" 00.. l""''''''''in, do lengua ~"'ll",
.1,;""0 a la m js>n un; "...... '1"" ...,nl>o para una com un Odad do_noen>t;...,., .; no do Roma. al menos del mun", oe""le ntal
DOOn '1"" no .. 1""'1>10. pa no.... prime.- "" '"'!l"I;."
u ,," compa_
""'''''' . inp<ic. con otro texlo antorio< no .. puo<Io obteno< u "" in>ag'" t ooll!ic. de la ",,"un;dad """'f"O'O .00.-. la toa.. de """1"". d..pIazam j.nt..,
<>mi';""", odic"""', romo ..... 01 ""'" pa no _,,, y l.c a P'u", de Me_b to 5O
.-.medja p""'ialme .... con 01 "'boj<>.oo.-. las f"""",, . qu. "1;""" .;en<!o
h;p><<ic"', y .00.-. >do con la ;m encin '1"" 50 d.xiuco do la propia ob..._
Co<> >do, c6mn decid;,-, 1"" . empln , .; la djf""had do loo di.d pu1os para
"""I"""deo- la 1""""'" Y las ""~ do ' ''''''' .. u ,," . . >tegia para
aoompan..-. Ufl.O comunidad frig ilj' probada 1"""Iec.....oola con 01 ejempln
de loo on:g..... o 'O. 1"" el con<n>rio, la fina lidad .. de>pla"" .-.1"""","" ya
demasiodo """_;pa<!a>, d.ese>taIM]j,., loo u>o> de masiado l icu",. ;"eI uida
la conr..in do r. (1 ,14; 5,l) o !a> pala"""' do po.-dn 11 ,')'
Del ,.la",5O fUOden doduc;,- .Iguno> '"ogos '1"" "'!li....., U"" ,",,,,,,, ia
h;>tOOc . Se perl,]. la ;""'l"'" de Ufl.O com un idad on eam ;no, kta .. hbe.-. do

:c:.,ca<""""

=""'.

.-.al"",

EL

","~G' UO s:l' G C ~

" . . eo.

la f,""" .poeaI'P''''' (1J ,6-'1; .. <li" , ,,,,ia do las ",,,",,,,,Oonos jud l.. lpo<
,-mplo, al sbado. ""_1 3 ); .. <li n[<O hacia otros, los paga""'. '",," co.dooe
'" la ~bonad do J...., _ tuvo _ 1ranqu.nr m""" ' !ron ",,.. 1"'''' _
, <o<Jo.1os hom,,-.. ..., al ","<ro do la craacin do [); 05; .... """u ,id. <!asa.
rra.ipda. ;ti" ...." .., qua """"""" las "'m~ do la tu"ori'j' da la fa;
'''''''''''no la acogida Y la fu.,.,. para .front..-Ia "",..dad an los p,,,,,,,_1e
o""" ... s.o< --como h' , o Dios con '" puobIo an al ,,lo--,
po<
los ",""",",05 da .-.tiro"", 1. . ca"" <!onda .. j"'<mOd. , .. ; mpul""",
dola".., an bu><, da .-..ooooc'm"'n'o. po< la f""8U m poro am """..
.. ,.."" .I'.-'8""" """", ...oc, ..., ....pondo da"
Modal. '" mo<Io
do """tibU- Ydo 1...- la prop h;"oria, laIx-a al , a m'no da '" p>n'an j, 000
>andodnda rom"'n,.... m,.".ci6n,_ a11a "";1,,, romo u na cu",dn, un

m"""'.

""'maclaha<'.
,qu'''''

....""""' in.
. ... , C<Hnpool<l<In " ' ....... y 'ooIop<.

1 3 . ' . ..... .

""",lil"'-"

S, al ..,'10 da! .... "gaIio"'" '" oompoaOcin da conju nto """""",- ,Igo
'ncompanililo>, los 8noroa 10""""05 da 'u, "f""""'" porticulac.. pa""'"'
mOa ,,'<d,m ... Ha" ~ do . nu"",.-.doo p<>I la coi",. d.la, liKmaa (F",m
~ ><h "h " l y co mpa ca<\os con los da la I;t.c"u," ,""'O ju<i(. ro mo 8"a-co.
romana (los" ""'" da! """pIo da! dios ~ E>euJ.ap"' . " Ep;dauro, po<
,-mplo, pa'" los , . la<osdo cu",dnl.
l .. M """"", u " Odad.. ..t On d' ''tioojda, "'" la ,.-.",. da! ...!alo fi" a l,
dooda .. f'U"'I"" d; ","ll"'~

al Un!"""..-Ia,,,"1a """'" loap"uI", 1....16), <"U)" ritmo .... ",.",adopo<


los dI:aa qua ~ n . la Pa>eua, Y doapu'" po< loa hocaa'1"" f""C'p;<an

la m """", E'" f""P"""Io po< t


a nu""ios d ic....'" ..., la bios da '''''',
'l"" jalonan la ,"hOd ''''''
" y la ;m "'P""an romo una
con.dan" dal Hijo, quian los dj,dpulos ~ g""" toda,ta. au n ruando no
com.-.ndan y '" .",""an'non cada "" mOa..""""""

oh"d",,,,,,.

h) ~ u """""" .... at". da '""",... Y da .rono~"'" con>Iitu)""' la

,. ,,',idO<!

pri ",,'paI do ''''''' ..., GaI'''' ; ' 1 mjlag"" particul..-... .-.fonados po< " . .
,uman"" q... ,"'""" la fu",,''''' da .... 0""""" 8""""'1O,.ado.-.a, Como
""<os da podao- ,
"';<;), "go;[;<o" qua la ,ida .. milagro , qua .. dad .
po< [);",; un
to do ,...",-"",in n.... '" "'P'.. in .. " '.-..no 1''> l
1 0 ,..,)

el

Dos"';" do ro,"""""'"' 000 los ad, ,,,,,",,,, -aomoo., fan..oa, ,umos


,acenIo<.., ane ia<>- ocupan un luga; "go;["'''''O ..., los 00. .. pecios
(' ,I_J,6) , Y daaP"'" ,...,....", 01'>7_l l .m
dal m' n'''oria
R"""""ndo al gen.rn y'" , .....onoa da los daba,.. da la, """"loa,.. ,'!;.
mat ',"", la "P"''''in da 1.. dif",..""" ,u<<><idadao jud"" al f""lU"OO gru'
po de ""'" Y da " " d'>ctl"los

Gol,'"

I NTRO DUCCIDN "

NCEVD

T~TA " ' NTO

OUC"".""""

d) la buena n"",'. dol Re i"", _ ,.cI""", proximidad . n la


tamb'... . 1,,,,,,,no ind '"",lo do las I""bo"- , Re.m.... ,.,,,-. todo d u,,",_
" u .. jornada do di",,,,.,. .., la orilla del la~ , pm;log",n W img....
do la I"",,,,"dad do la """ Ula (ca p"uIo 41. m''''''"", '1"" o" .. pa~ ,
I"""'u""iada "" .. Thmplo do J"""""", , , ..""lo .. ""'''oc'oo do la
d""-rn ",,,da po< lo< Iru " .... ~ do"
0 1 .1 _11)

" "ll'"

,' Ro

".-go

.) En .. ,;,p..-a do" """, 00, uo


d' ,,,,,,o con"''!JO' a>O<"11pt"=
(cap"uIo lJl Hg. al ,nuodo do la de<lruccio del T. mplo ...,.....n"",Oo... del lin del mu OOo. Pero pa co<o '1"" , ul>.""'''!!,,,,,,,, lit..-ario desde
do nlro, PO<'I"" "" Jugo.- do .-....n'"," """ ",,<lac'.o, .1gunos in.d .oo., ..
d i" ......, los """jo "" mod ., do lo< """"""'mi.m", do la hi.. oria; PO""
"" guonl", cont..... falac ia do lodos lo>"gnos do """"",,'mi..,tn, a fi"""
'1"" o, lo< <ngele> n' .. " ijo lo , aben todo """'00 do .. boca dol fin, y ..
oc. al fioal "" un I""",mientn d'ngido " odo> . ;V.Iad'._
~.J.~.

Lo ,

r_N'"

1Iad;,,,,,,.. '1"" '" pueden ............ .., su


.-.modeI, doo; P""' ' ' dil"ill"""'u",'""" con p"",,oo """" >U " '''''''''
El autn< del ,,'a"!l"" ben>d

, .. con t..,'do. ..r como Iamlrin .. d;f ldl """,,"ru it lo< 000"",,", do uo
p""bIo proIo- Ma c",,; SOo duda ' um. d~ro"''''''' ," ':" fue nl.. ""n ta> ~
mat"""'" nrnl .., pn..,....,. ..bozos do! Judoo--cri>I..rusm o do """",na ~
ot.-os "'" morc odoo po< la cuhura holon' >!"" E> pos ' bIo _ .. n"'r.odo ..
n""","'" .. , u,o.", lonn.ado po< uo " " 10 do ..
po< med.., del cual
W ro..... ,"dad.. con"",,,,,,,,,",,n "" >ti rolU'!!", la m """" ~ la
do
>U SeOOo-; "'><In 000 d ... do la> b m 'u.... _
,,'OC..... f<g
del ju >!o 1""'>egUido, d., al " ,,",&,1., >U " , " " " " d rnmO'o__ lo qua ''''l''''''' ' las P""'boW, W ""'Iro","'.., lo> m[ogros , P"""'" _ .. lIad""", .... liro j~ uo
trabo jo do ""'llrupamo.n!o. .,"''''' .-.tom Iom b"'n a lgu""" ",",,,,,,,",,
lada> qua manl"", .., d ir.......... ul"'c" _inclmo ruando w "ecun"'",'"
w ,""mi..,t.., lcomo .. P"""""" do qua .. Rei"" "'""''' am .. do la m....-"
do .Igunos "l~ n"" do J..w, 9 .11-- o _ habia.. ,ido agrupado> ya.n f"'l"'"
a> """"""""" (romo la I"mad, d in gOda , <0<>.. lo> homr.-.. , >egUUIo
P"8"ndo" p.-""'" do .. prop" ,;da, " ." _lS l_
La ob.-a final "" """,,u.oc. ""'" ""'llrupamo.ntos, P"'" "'ll"n'za OOn ..
mat.nal.., una trama, 000 ma.-co "'f""'o-<empo.-al j" "",'" do un iuego do
acto<"" tamb..... ha
",10<0 , otros ..r_ do """ int ......,., qua
tra>pa>an las !ron<..- .. do lo< g""""" lit...._
El d i..mi""" ~ do la rom po. i oo do M =os, qua ""'S"'"' la rolw-"""', t"'""'8'" do ,w ,.-..dri>ne> """ll , ha 000 d,.,ignado con " '''''n'_
no ."""'" """""""', """ comp.w ocdo... de """'........ .. ,ilan< ",
d;,-;g;.Ja. po<
la> f""""'U'" W qua curo I I .H ' ," ; '-'o; " '''1 o. ""
d""f"lo> '""""'" do una ""'''''"'''''' l' ,JO; 9 ,91. y" """" do la
d , ro. di.dpuro. I~, 13.40 ; " ,'0 _' 1; S, 16_" , ' ' ' ' '",,), E" o> do> mot'"",
h",.., de la ...... "";00 una p'!an r, ""'
, "'S".. lo henno.. !<mulo,
do M. n i n o;behu" Algu no , . utor
""ian Iam b"'n al ..,."."",
"",,",.uro. la _ , do las p""'bolas 1 ~, l o-ll) , la . n>oan", wIada do ''''',

Pa>""'.

....-.ce"'"

.i,_

"""""ido "

,..,,.

)" el",,,,,

'''''''''p'''""""

EL

","~G' UO s:l' G C ~

" . . eo.

"

'I""" explicada en port icula; Jo. do doo1ro. La ...., dol ."""el o m....
""". fuo <><mu lada po< poi"""" voz po< W. " .,..do . n ' 90 1' . En .. "I'''''''n,
ol wcrelo .. ol mod," , PO'" la comunidad poim ih ,.., a ","~ do! ru.aI ,""..do n".",.u ., po><U.Ol . n Ch"o ......,i" ,oo """" la ,ida do! , ..", 0_
,
J'" qu . .... no " n" con"; "",, " clara do '" """Oa ni""", Po< co",'!,"""'''. ~
J.. O, no dOjo _
.... ol M....., f"" P""'l"" qu;""
la d i",lpeoo do
..........idad ha "" la ,...,-,-"",060 Y la man tu", en "",,,,,,,- OIros outoo-..
I"'n",n _ ..t a """'" no .. imf" la l>lo a la t nidOciOO, , i"" . la .-.fIO.OOO too"'l!oc. del .,""vi""'-

1""_

~. J.J.

F1,,.100;' /;,..",", y uoIo"i<o

Modjon" ol a"'h.i. do In> ..fa"" J. mOlo!:",,' f""'I'U"'o po< C _~ '"


puodo i1..."" 01 ;m pa<'" do! tra bajodol"'~"8.l j'la bro "" fuoo,.., en un
doI>Io mo>OmO...o do
peto l ' do """f""""On , ritic . ""nh "'p""" _
la
tradicOn wIa yo.n ", ......"', OnfiuKlos po< la "",.,oOlida<! ""lano"ic 1o
~ do lo <h" i"", "n """"",<ro hh..-a.doc 'l""
una adm in,doo
~ """ la outoridod cari ""Mic. do Cn" o; P""'" _
p..-oObido oomn un
<h" i"" (!kO",. m,,'p), l' 'I""" ....ato do , .. ""'''',
_ . u.fa .... m oc....."ml>o-...........in dudo a lo I""I"'poo. m~ion..-a

""",,1>0

100m"'"

El

J""', "'"

"'''''vi'" at n bul~ "nal""n im portanc" ...", ....at"', pero Jo. "';u!..-

i""'" "" !undoo do '" P""l"'''' t <'Olllgico. La . . idono.. del milauo y lo 00Iai>rno;oo do '" oulo< '" t.-.n ofnnn"" .n una ..... do jnt'"""S"u"'. Pa ro
" ..-ros, ~ bien 01 mjlap'o hb..-a , '" rorro 01 rio>go do _ ""Iovico al hb..-a
dor. do ohl In> '"'!l"' n"""" do un Cn"o _ hb..-a f"<"'Xo ndo ru pl"'' ',
Il",~ndo la "","'''''060 al .. no mOsmo do ... i""'!Jo.... _
01 homi>r. '"
""" do la hbertad do Thos. La,
"',.. '" " P"''''' ''' la ..ru mad do
"""" mnrir o qu.... haoa "" k o
P"",", El """"" .. ronocim....'. do
. qu in ...", ",.>!mon" ' . " PO"' ''' " la do 1''''''' "",. ni'" do! qu..-"',
po< la f'<"""'0 . do In> a<h...."''''' '1'" ""loman un .ig no do! , ...., ... lug..do dooo;f..... ... J..", 01 oigno do D io>; ..... uO,'" do! pnd..-, po< lo f,p"" do
In>d, .d pu1os _ t ....... djfocultad<-s PO'" oomp.-.oo"" "" ol nO",. dol "'""',
po< Jo. domon"" _
f'O'H n y no .. hocen _ "ula'l' po<'" comOgnos do
ma m.....- ,. ,Ola",,", , u l~ , ,,,,,,,,,,..060. po< "'ro lodo , "" ,.... o la moc....
dwn""'. uu ,ooono";mO.... ad.o>cuado. El ofu mo m ilagro , . n " '1'" 01 ""....
ficu.nn .. J.."'-......,Oodo po< 0;"" <laja un '.pukro ah<ortn pero ' '''''":
J.. O, da, .. da , pero no '" doja ,........

""" ~ """

Dos ............._

E~ """" ~

""", '"'"

""'
,,",
...."....~ ,
'..,'.d....
"'fia"'._,
~,
'" """'""' ' ' "" ""hood
n" ," "', _,,;,_
""'" ,,_
.. ""'" ,
m,
,c.d. , _ ,,,, ' loU;
"', "" . .......".,
8>0,_~ ....., Ga>pd,
c~ .. , ' 990{_
.... oIom>o. ' "''

r. Chn.ooph. S<Nn, L'

'9'>',pp.''-"''

~ ' '''';"

lo"""'"

lO). G'....... ,..... ~ ' ''"'',

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

_(Ufi
.,,7-<[), """""_,

s.
_
"" el-owmati"""
""""" ...
mOmo
__
Iiw
~ """""" """"""
un - . . " . ,
i_
...
C.r..mam , , )'-" . ,
~ " " " _ """""" "" ~ """
"""'"
-..
_
,. indu>o ..........., ~ .. """" "" ~ ' '-""''""''''
~ pia<>.
"" me a<doo .m" .....
' .Ul] , A 00"'"
..
"'' ' ' ' _ ... .. " ' _, .... ,uando ... - . . . 1"""" ....... """'"'
del
_
"" - . . ""'''''''''''''' . _
ron fnruontio " ron""",'" "" oonto. . - del
00<00 ~<ado m_
..m.n ... """""'mio ..... ~ " " " " _
~ . En ... """" nanm... ~
" , ' _ l o o "' ~ ,
bojo" unOdad... , ,,,"po '" una ",,""""jo<.

po<" """"""" "'"""',

ro.""" '"

"'""" ..
po<_

d._

"""'- en c.famom ('," "'l, _" ,.,..... ... ,unoci6n"""'''''''''' ............"


"" " " ' _ "''''........" " ..........' ' ' ' ' . . . . - (lo "'..
""bIico,_
w.;...
a '" "" en.....,.. ,,, ~~

... , _ ,

... P.rlro, 00<00

.."""""'1
_ - .. _ .. _
,taro"""
el "tanoc,
....,.." """'.Ufi ........,........""-"" _ .Mo
""'~

cwurl> - . .

"""" """"'

""'.-

... ""'"

""', """"",".

00 ..........."""" ~ mj""" ".,.,'m"""'


_ "'~ "" oooIarla>
porooombol_ ' " _ " ', ~ ..........,,,,,,,,,,,
cw-acionoo-. ... _..-;.
... del <na< """ """" "" j>i>oo "'loo~ ,
00<00 , , _
en" .._
aI " _
~
al
""""""", a
_
...... a iocka<>.1a """'~ C<>n " ","",,,",,,,;ro m......
.. ... "" ""'" ,
, S,l l 0) , en '" "" <riIl" "'"' .,.;"' .. """"" ~ aOOn . .
"'_ _ ...-..; , .. wu6n ... "" _ _ ..
~ den ... ....

"'.......... <"''-' ,<l,,,_ """' .....

nam"""'.. """""'"

"""""po<
_",.,w",,,,"'"

... """"" a ~ moc""'''' a la """ - . . """' ... """,""oc 1',' J>. Otea> "" ''''''''"'''''
... "_ _ .. """"" del ,000,
maoh (1,'4->ll].,
"",,,,,,, .. pito . . un _

" ,14-N), m

n_

""""""'

"'"
... """"""" ... "" "" _ """aRmaon"
conmo
... '" ",,;ro .. boza " """
_ _ --< __ nado. __ " '" ,_
romo _
, poro """ andan. U 4l. ,..-

-........, __ , -"'{'O.">-,- . >000 "'CM'"

00 ho,"""""",

<TI '

_ _ , ,,, - ' " ~ el mj""" Crio<o 00 _loo oj. Do


"""" .. '""""""'"
~ .. ;"""""' _
_ ... ~ "'-jo """"" (d. _ _ 1, '"

" aroos hjzo" m;smo ,.-abo;> d.o euo'Oonamiefi' o ron 1.. .,,,,ooo.,, quo ,
.. 1'""""'", ms '1"" comunicar uncon'onioo, hacen ," "oxjonar >Ob<o la "">o"""" poniendo "" en . ;. la romp.-on . oo. ,.... ",..la Y ocuha la voz ..
Roj"" quo ""1"'''' on Uru!p"'''' El longuajo para blico ""'''l''' la in '",,-__
"""00 d_ta, marca d;ocon hnwda,d.,. nama la ....ponaabjUdad d.o la """'.
ch" .1a ,~z '1"" ",.. lo _ .. ;mposiblo 1"'" <l hornJx-." no .. lo da . oonom iOWrio 1_. ' 1).; ""'" no .. plk n dotal.. In _ ""'nla 1_,3-11. Po<
In - . .. narrado,- do 1'""'001.. lo .Ud.o In m ""," _ a .'"
no
una .giro d.o
(e. Sonlt), ~ no <l , am i... d;I"~ 'l"" u.,~ do la ;ocom
1"""''- '' "",1=0, .Ia .... idn y " . 000000o.
El "'..... afociomn Iocmulaolo po.- ." ,,"n Koh.... . pn nd p;os do! .;gIo
XX. "'8"" .. , usl los .."'goHos "'" .,,10_ d.o lo p"'in f""C"'Iidos do """
'n <roduccin pocm..-,........ _ i6oo partkul"""",,", lo .., 'l"""
mahza, "" Mm ..... En 01""",. doodo los pn .........nl.-.""""...._ 000 !na
""",'mj""", .-.I;g>osos. ron ",,,,.in d.o la> , ,,,,,,,",,,,, ~ la> rom"",, 'l""
'm"",,,n lo oompn-o ~ n ';goo.. do los , aloc" j' d.o los roa... d.o !na '''mI'"'
~ d.o los Iuga...., .. coo ~ic'" '1""" ..".. u..., lo """",;o" do DJa.f. mia 'l""

c..-"

,.j".

,;,,"""',

EL

","~G' UO s:l' G C ~

" . . eo

"

.." o! m"'i.., do la cood.." , mu.n. (1 , 10 Y ..... 1. y m i, m ",. , .. O. ouca


"n, mano w<a, ha d.ndo m-.-..- la .';da an . 1 ",n'ro do lo .;oagoga y , n
..badn (J,I-6I. las _
do ..ta caoa do ".,. .. aIoan y ~an Iuen.
al...., .. "..... rnataoo. n. .... rnndo la """'" .. anuoc ", de.do In. ,.,........
_
, ,..;n...,...,......, ... """ do &<>S<> o 1);00; romo""" la mo<Ion. do la.
bodas, ... ndrOnd... ." <pO . . 1Io>va<On al "poso, . nI""",," """ o! momenlo do
'''''''''' ( 0). ..". <&ro ladn, o! ..,angelio oom.... ,~ ron la pn<tic_
del
Boo""ta , o! p<0Clli>0C <pO I""P""" o! " un i"" del _
; ,00.-. bien. .. ""'....
pOO ruando :r... ernp"'" o proclama.- (1 ,"), y '""""'" "",,"..00 dunn,"
una - . . "" la corte de II arodes, yo! _ " " ' nlo""'"" o! mn" .,,"" en "..,
o! podo.- do :r... hao. hallliuc de .. y en".., In. d""fUlns son
m;",," 16. 1.... 1. El o ~ma .. """"""a<koc la Pas>6n arompao desdo o! ,.,nd_
,.., ala proola"",,",". Pern o! ,,",00 do <pO wu> parto tan .., ...... del ""'nl'"
00 .... ~ o Jo. """",,"lrns do .... """"'"' ;ti""","," 'l"" ..,.....,
""'" y da de oomo.-, ""'" mocho .... <pO .. <roduo,- o! _
de '" "...dida
Su."",,,, ........ n In. mal_del "",," do "",, , toda> las Ionna. do 0,.-..",",
do pan1Ji"". do sodu<cin
la creacoo. Al """," o! _si"
do Dio> a la .-da. "" ..
, ...- a6Io u,," p-pOrncin F"'" la ""';00

..,.;,,00, ..,

,J,:'..,idnlatrta"..,"""""'

.-.e,_

.<Irun"
. . han "",",;Iio>do
deo namrt~"'_'"

M io

"""'o

o~

.-.-po"""'n M -'-"'"

'......

~ta

".ca .'""""io< ..... u ",da

'''''''''""''",".-m",,,.,, , '"'... .... ~ _k>ban.. "" '"' """"""'"'


.. dobu jo un """"m_o'" """""""'" """" un """"'"'" """cal; ....

"..- ...,.,- "' .....__ .... cooJH'lO. "" .... moOOlo ..... de doco oon""'...... '" 1. 1_] 6, _
lo """"'"'"'" ""'"
~
lo _......,.,..
;00.;,;0
00 ..
"..- ,."......,. .. ~ oo """"" ,..." o! ...._
00 .. """"'" _
o

o"""""""__ '"

.... rom-, """" '" ....,,"

""""""ril., ...

aota """""""'" '"


aotNctundn "'""'" ..... ~. Po."'ro lado , pan " " m6 mo """""'" "" coo""""''"', un ",""""" '" b __
""'" tnua "'ro
" " ' _ O"'"
ca
,",".jo,," , .., b artiru_ '" '"' """"",", "",.. ,; .. .-.cr>-

""""',,

"""'im_ ....

""'" un papol ,...-t""",, . _ " " .,....."" romo loo ",",00 "" o....
o
_
, ou"",, ....... ,. " <mi,.,. .. "",..lo"", "'" loo de'" porteo".,
"""""'" o ' '1''''0. En. . ~ _ _ de loo d i" " '1oo .., .. """
b - . ,;';00 de """".., e-.-.. ('.17->0, .. ;nd~ ~
del o, . . '" ""....o; poropronto .. ",te apono> a"'a b,......,. ... Pedro
".."" "'lo c1acidod
""""""" . "' d i"...", ,'" oL""", 00"..-000-

(0,'"''
~Ia

"".oin

_"""""la

'",] Ll3l.

""'mot,,...;o.
'" "'"''''' '''''' '" "'" pan""' ............ """",t ca"""
m..,- """,,o ;n","""" .., b "'~ . , ... " _ , .. r<>oiuoo una . oh"'oo
dca m;i",,", poro" "no! ""' .. """, 00""""" , .. P"IT"" una poo;bIo._
""...... puaoto.., ruaot .... Io>i""""'.., .. .-aIalo '" b <arnpaotad calm_ ,] '-<I] o.., ~ "...""'" "'loo.,;"""""" _ " '.... (] 1, 1" ). Po.lo ......., b m6ma .."';00 al imanta tIo oL "~",,oLio.
_F.",~~," , _
m_ _
""""''', oomolo ...... ~
d a de '"' """"""""', '" oL - .
del d"""",

_;p<"'"

,.

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

(11 ) 7_11.'7, " l. moapobda ,m... " " , ..t o .... '" "" roruot ' lU;. " o
",,",o prim ;h", do la Pa>in ,la ,m"';"""'.n )"""".... ron lo punlk. _
_
... T. mplo.
y" ,.wo .. lo Pa>roo, , .... , '1. EL,nc>jo " " O
",,",o en "ro .. produco ... .. o;,"
un_
"""""..,
lb , .;om"w-, do lo
m ujo<
"""" '" .."","" m,,,Uo '"
do J ..... hoti. ];o " ' . do
(',1 5-,.
. " . "'" mnmo modo, Jo rooc.._ ' " P""'~"
lo ,
" ""
do Podro " . .... 71) anoo.'...............n..... <loo """,Da>. '
""'"" .
.. d;"," AO apoc . h "b ro _;, _ """' .. ,," , ocio do la """"""",", ...

'1.1.".

rom<_

""''''''",miento ,"" ci""" "

"'ro

,.

>l.",. ,,_

_ ...... "'" ron"',''''' , "" do,,,,"!a> <loo m"joc." .. dj """,,,,, lo


pol<. ;iOOo..n 01 arr

T, ,,,,,, ... Thmplo {ll ,., ....) y " too< pe.-_

<=an"

f u "", _ . lo "'''''''' do )..in.n Ret .... (l 4,,""', 'U> "'too


mov;m'.m. m;"",, " ....,;'''''...... T, mplo do J",",""," po<" '''''J'O

Dw'....,'..,.,..,;".,
un

do " ""'

W ;oc""'"",), """""'" ,,", "na do> !a> ""mo.


".,...Jj.... do ...... p Lic.,;""
. m"ho.
po< F.

do

m"

;m,,""_

"'",oct'. .. "'_ _ .._ .... lo ..,...".,. do lo muJ""oc..oon


"loo """'" 1' ,>04< " ,]4-11),,,.,.. 1"'""" .... " ''''''''''''''' "'""PO_
u n _ _ modo" _"""" . n <loo ' '''''_
t<poro do!"..,.........,

Ydo];o ""nI,... .. MaIToo. S. 1'0"" do ..."'h..., ... ""

..ro.-

'''''''''oen ,<.'''<''',",''''( _ ... lo


"Pm..oon mj
,ob" en ... <OOJU ",o
.... 1'0101 ..,.-100 ".....;ten un~'" _"' ... ''''''00,''' _ ;ru.
lar'"
_ ... """"""" <Jp;roo do
.do pronto> (, ,,,", ) Y ...
<0<, '

la

pu"",

ODI. , 1,,,". ...

lo

","=-,

,...... (o; '"ol._

.... ienen ol "'IT'<> _

do ... . ,,,,,",,,,im;"""", - .

da
,""oun "'IT'<> "'_
tono"'
"
""'...,
.;gn,"",t"'" .. tocm. oom ".,,,,,,,,un. ....
(nmodlo,,, '" Ooo" '"'" _"....,... . ,..., ..,"""" hwn . oo, lo

""" la ""''''''''''' . . _ " " mjen"" _

al

Su ... "",_
<>n lo

""oo.""'" do _

.. .

"",,,,zar _ .mm". do ... ...,......,..

lA, ....."""U... <...lgIca


~. 4.I .

Fl Hijo do Dio ,

">reo> ""

El """"ll"100 . . .
hace . . olio " n m'''_ . ru lo ",,"o,''',, .0
""","o, Yl'" las poi""""" pa lab<aoIod.<I
o ' ''''''', , " )a buon.o """"'... ,~
. 1.00<, I"'~ ol 'ft"lo" 0'10 <0, al "",I
nado, oogo . Ig""", mao"""it..,
. . . . I! (jo . . 0;0,. S io .m ba ,~ , lo 0,",,"'(00 ..tO .. mbrado .. proguota>
.00... '" ; _tidad. So
rroIlo ""'""' romo adqW~ ci6n
un
..o..., _ voruiru. 110 una r. ha, 'l"" romo "na ronna .. po....... """.
hoo
o......'" cr...- y. dado. Como ~ , <'00 ol apoyo ...... poi"""" <'OO .
ru.m.. ""''''''"''_ ol hom ...... pr~""'"
.00,-. 1..
mod.hdad"" . . accoso al oonoc'm jen t o, y _
en ol co m j"" m j, "", " ..'"
f""8U ",a<>. . . d..cuh.-_
capaz do u n ceoonoc'm(en<o." la , .,-dad . 1'0.-10

pro[U"""" ..

,~ ,, ~"" .

ron""ua.,...'"

....."" ~ ....., C"""i


""'~

r.EThL "', ..........

,, . "," _, ,"" of ""

u._ ,L071,'''. '

............_

EL

","~G' UO s:l' G C ~

" . . eo.

"

do""", o! n i""",,,,, do la , ida do """" ' '1;'" el m' =o boceto los ~ g "", do
la atu.-Kiad do o; ". . n ol, como "" el ha u' ;,,,,,, o en la t"''''rol''''''''06o, "'"
o! .",,,oo _ >mi" al "'jo , "" .... ,am' oo ,",um ido do obod',nda,
"" la muerto. El op;.ooiodo la mui<'<_ pienlo '" .. ntu" f'U"'Io ni""'..- .....
"'P"""'n""'"", do la b>quo<la PO<"'''P''' 'l"" el ...~ngelio pa.-. ... promo<'''1' '>'''''10do una ~ P"""u euo<p<>, la sal ud ,n..mOda oom n .... 00j010 '1"" '''''nla " ",<no..- sin ...- notada. PO" a la ....oc'"'" 'nwnubjot"''' ..
c.... a '''-' , cuando 1..", busc. ' '1'' ''n lo ha tocado; ,""puk, fi""tm..."" '"
pnstra u, p.... )'
una pala.... do _dad. El . vonladornme....
.... hnm"- .,.. I"jo do 0;",. (1 ' ." ) del "",,'ubn a los pio>do la cru,. que
oo ", <i' U)~ el 0<0 del <_dad..-amon'"
un<> do ,Ilos . _
hdro n "'g .
cua ndo 'u """"'ro .. aITO<lado
00 .. la p''''ci6n do la mi.-..d.
~ca """",""""Oca del ",' a ngelio , La oo nr.."", del ",mu _ '" , nu",,'.
,n el i""""" do la _dad. p..-o lambin en el
mismo do la m """",
do la
do
modo 'ntwa la
do la ~' uoc '"'" d..puk do
los ooon<.ocim'en '
"''''''PO lo '1"" ..... la 1""'ci6n do los lo>ct.....

""','0-

1"""""""

'.,...

ou o-m,..

" p""'"

d,,,,..d.

""'"''''''a;

"" ........ , {ih'.oc'''''


Sin .-elato del noc im....'n ni do la 'nfan"'a (M, y "'''' .-. mon .....n . '""'"
y mOlag"""'l. ,'n """ "",,",,, do la
IJn .......
..... , n 'u pn>l_ .... o.-'g,n p'im,rol, . 1, 'm ng,hn d, ,, " '''' "gu, , 1
"'n..-aoo do Ia.Oda )' la muerto do u n hnml;n, ad uho , Lo
do.
bou,,,,,,,,", el delagua"''' ' o.-dn ... m",""do todo el p"'hlo q... '" ""' "',
y o! do 'u "'"'060, ~ n la """"ron del =nino do "",",",o y do ,uf'im''''''',
_ """" 0f'0'U' la glo.-" con la _ , .. "" dos do '''' d""'pulos 1"1'000>"
""n", la copa '1"" )O "":r' a ........, "...- ha u';,.o.dns ron el ba ",;,,,,,, con que
J" "'Y ....
10,J5)
Ahora b"n, PO'" d.oo- ""<imonin do 0;0, do una fnnna .-..d"'''"""", n....
""" ., do
lU..nria 'l"" '"""""'" .. o! mu ndo ' ''jo. '' .... . to t
'"
lUloeoOOoc!<r
,... dos d..; """""" o! d<.garro do los cio>los d urnn "
..
bou,~"",.
cual P"'" la " " do Dioo '1"" """"'""" a,u hijo y "'~ ,
y po< el cual ba jo .. "'f ';'u '1"" oonf..... au_dad a """" (1 ,9-11); Y <1..puk. el ,""gaITO del ;010 del Templo ." la 00... do la crOO f""",, ""ando 0;",
abandona el Santo do los
, ,n el b'"", ..Olio, PO'" no
en>n.
''''' en """n'" """ '1""
el Cru<ifiaulo ( ".' ''''), En""
dos & t ....
<nos.
el """'00 del "'...,..,-io Y "... am.. do _ .. ' nc~"" hacia 'u ,...,-.
,
do som...., un .-..pIando< do luz ..,"" el mom, do la t""",r';urnciOn
.... ~n<a <amI,;"" el veIo"'"" la ""ntid od m,; na do , ..", 19,17), A;', ,...,
do ......._
"""""" el ri ' "", do la inuigo; ""'.."'" '" "'''''",
_
'"' haco """ poo" ", a<iora, f""'l"" .. t ..-ce<a "'" .. palabra do """"""'m ......., _
.... la do 0;0, 11 ,11 Y 9.7), '"' d..pIa", "" 0610 a la boca do u n
hnmh.-., "00 la do un f"'!l""" 1" ,391, 1= d'odpulos -p<..... <a.dns
lrln do los 'nti""" 11'100, San'''' y ' uani- "'" ""'fgns n""'''''''''' do lo
.""'" int"""",". ; .. poi""",,
(1 ,111 p<~ a 'u "oca,," y ",d;n_
l'" .oIn.o J..",; la ~ ; mo (1 ' ."1 ''1;'' a '" a i>andooo y "" """",m", d..ti
na<an", ""... loo f""'O" al'" del .-.latn, Slo .. m....... doIloctn< a h<u-ca todo
o! cuadro. A "" op, .. palai>ro do """ _ al pri nc;pIo. ... el ha u,",""",

P"""''''''''''

<Xi!""",, " umild..

,,,,,,,"ba ""...

"""",,.00,.,

po.-"

momen""

po.-"

,",,'' ' ' n

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

d",;gna J.... pan> prodamar 01 E..'WI'" Y "''''' Y .,.... deopu", 00 la


tran' {;guc. doo , i.,;Ia. "'" di.d pulo> ...,,,,,h.ro ruando .nund. lo 001'oi<Ja.d do 'u ""''''''. .. " in_
final "",,,, . con Iuona '" lo 1raj IKlad do
lo <TU" .n lo p>bo-.,~ ,;n ';gOO5 do una m" ' " '" 01 abandono do [);05, ....
homh<o d..ci f...... igno do D io> . La mi.doo .. da. cono<..- " ' .. ""'" mi>
mo d.I . hondono. o..do ... """""nlo, los di>d fKilos
'l'" podo.act....- con .-..oIuoo. pa ru , do un "'I"'lcro , a d o ; los Ioctoo-.. tondrian.,...
podo.- e.-- . pan;,- do un E,a ,,!!, !'" 'n l..-nunp;do """""".n .. f,na] po< la
.ng",,"' , la hu ,,", y" ""ocO> 06,0).
Loo ou-os
m;,"", proyo<lo tooI6g_ la H!",,,, d.I " ijo
dol homh<o, hoo-odada do! proI.. ;smo y d..puk poi, u.gioo. po< la a pocahpbe. loo I""'ie"'''' Dn 11romo figura "'..... do! fi n do loa
"1""'" al
poindp;o loa act o>do au toridad do ""'" '" la ti.... (1, I0.' " 'O .n, J.<J. Poro
.n lo '"'l!und. parto d.I h'"'!l'lo> .. ""I.Hn,,", .n lo ..lo.-. do! ""''''o> (1 O.~ ,
y los ""uoc"" do la Pas """ . la ....... do la ""n<da doI " ijodo! homh<oaobro
la> nu.... doI e '-lo pa" po< una pa~oo do! mundo 11J,1.); .. an u",,"'. n ..
1"""""'. do 10. 0.;00 d.I
d.I bomh<o .. nlaOO.1a ~h. do Thoa podo.-..o 11<,6') f""C ' P;lala rondena
E. '" la conf.,;oo do Podro '" c..a.-.. 1',>7-"'1 dondo 01t ku ln do enslo
...pI"' J..w; "",.-c. 01I"'nlo culm;"",," do! ..... j'
jo.n """" al cual
j!i"" podro .-.ront>CO la .....,KIad """ nie. , poro .. hu
n la t"'lac"'"
",an<In "" ha ,~ la doHn"'''''' _ .... justa tlonominoc;oo as um '" '" la hi,
tona; un Cri>to do! .-.c h,,,o, d.I ",f" mi",lo l ' do la m" " '. Poc In domo.,
,oda la narrac""', 1'"""0 '1"' tamo. "I"snd"" ompio>a n po< un d..pI..a .
m;,""", ha ""'00 ya do 01 un er;"o do la. partK!a>c pan' pa'" d", do """""
.n oI _ orto, parto y ",,",,;osa .. """ P"'" """', parto pa'" """., romo ....
"'Y """"",,;oo.n '" "udad. y " f; n d.I poimo.-d'" do ",me"""". 00" .,...
.... pano proclo""" 01 E. angolo> 00 oIroo lug....., mi",,,,,, loa di.dpulos ..
1"'''''' ooocarlo (l ,"_J9), . . - ..,lid!"" 01 " " mo acto, '" ....""""'"'" ,
'l'" d.a un wpulcro ,'aCln y .....~ ~ .El """f'> a u""," d.I
..pulcro llama
di>e fp ulos !"".... l '
ord.n. q... ,")'an
GaIH... no 13010 paca un. """'''' do la parusla como pa'"
for ,
ma , . n la !U, tona 01 """f'> do '" 'I;",;a

" oon""

,"uJoo "","""," "

'''''''p'''.

"'1"

m"'"

'0

' '''0'''''' '''''

Cm"" d< l., i.........,

1..

<Om"''''''

d< n;..

.... po< '" "'-;",o""'f., 01'"""","io do M..-cos 1""'" 00 ' u"'"," ,odo n<'<'<>ooal "'" Yal ",o..-. El o....fio 'I""lan,.. ,la f.." lilid do pala"", I"v-' 1"'''''la conf.."", do r. '" la 00c" do los demnn"" (l ,1 ' ; J, f 1; ' ,7).
1'""". una
fonna domoniaca do d" la oo.na " 'I'"""Ia. Ning n .. o..- prnt"!l' do la
P"';h!a 1"'' '',",''''' do '" uao . Do .... modo" e.-o:r~""" ;n'"'J>Olado no oIo
aobro 01",*,0 do la p.-op;a f., ,;no '" 'u a"""tiddad do ,ujoto .,... ,onn._
... Poro ol la
I'...
demasiado d"""<, .. """",;da .. la
la p"'.bi.
IOdad do una
1"""'" i ndi ""la .. Iamm'n .._
1"" 01 .-.1"'0; loa di,
cOpulo> .. p'''!lun13n qu olgn;f" .. ' ''''''''" '" "'t ... los muan"" cuando
J.. . ' " ' ml""'" .. ""''''''' """" la , "';On do '" t ... n>;gun,,;oo .h
.,...
.1 " ijo d.I OOmh<o ' '''''' ." do an t", los ",""",,". 19,'); .., "'t"""",
Ia

"O)'.

"a

m''''..

EL

","~G' UO s:l' G C ~

" . . eo.

"

to do lo cu n,"; "" do un h ijo do lo. hom i>r.., el mocha d ", "I"~i<o. el _


propon< U"" "'1""....,""';00 do lo """'rre<c;OO .n d a.. hu ma"", _
el
""'to I""....,ta .. mud.. ,o como " " ,u;"'" m _ o ~ ...,ptoa lo. dos ,'..00.
do lo .... """"';00 P"" ooo uu- 'l"" ''''''' lo ..,~ .... 1 27 ). " " m;,..,., modo ,
la , ~, """,n"" "" la .... " m>cci6n, ""n do oIgu"" m"""",
po< lo marrha ,.,,,-.., ... "P"" o lo t......r,l""""io; "" lo t""".

taro""'
"
",,'' ' poda<

""""'i.. alt ....... do .... modo , no Im _


01, ,,do do lo m uorto, " "" _
lo p<ocotlon como pa '" ha<orla
~
panl, do ohe
El ...lalo do la <omf"""d colmado ~ 11"""" lo a", _
m t"'. do ...
'mg..,., do Dm '1"" 01"""'gol;" .....,,. ",, :r..w 1' .' '-<1 1. En el .,.'''' do
lo " mp"s1ad , ,,,,' apa.-.co do m in.noo el , "",,,to y.l m " , ,om o . 1 Di",
o.-...do< 'l"" ""'""""' 01 caos; poro e1.-.prnc" del .!<><la.lo ""
f ,
dOrigOdo lo. d ioctpuro. '1"" lo ha" d",portado po< m ''''o , m",'" ",,,,,,,
lo I"'t.....
el co n'ro del ...Ialo dood", el ...oro del m,"o "" piona "'m
P""ad po odoc p"""b;oo "'mo U"" """"foro dol o"",'f"'ado, do l D;" .
i""''''''' "" la .u""", lo. El ... loto . . . n "'" ,,ose el ro",,1 ....... 000 una
P"'S""" _ , tomado "" .. n" oo
_. Qul"" ....'" q"" r...ta el ,""n
to ~.I ma.- .. obodeo. n' . _ " ,<11. 11""" an ", . 1 D;", do"""",,"o. El """ .
to q"" " h. do m.n"'..... 'OO'-. la .... u'''''''''n do lo h'j . do J. ,ro (....
,,,,,. M m ocoo ' " quo nad .. lo ' " pi.,- , '.4'1 0 .00.-. lo ' rnnofig""";oo
19, ' ), ~ ' ig" ifk..- ta mbi n qu. J.."" ~ . 1 ,,1"0 do
oond"""
.. oo ,d, do lo ''''''llnoo<ibJa.

1""''''' '""""" ,',',.

t"'"

hao'.

fue".

M.""",

~. 4.~. Un

/oiio. do "" loomIwN

S ; la p"','mit!ad do D'" al muodo .. "P""" "" "" .-.lato do ,...., el


100m....." """",rndo .. ;""'J>'b<!o """"" del moOO do '" acog;da, do '"
....p""'ta . !'oc Ia. oo. 1""'"', po< partodo Dio> l' po< parto del horn ...., 10_
.....OO'-'. n el .-.lato do """"" .. la , ....tio do la idont" ad.

n "...... , l ...,..........
La 0000;";00 humona .. ",nI"moda "" la c , " " " y "" la h i..ori.. '-'"
nu m"""", ...Ialos do mOlagros
la ,.... u " .,;"" del ' "'"P", ..nado y
..,""'.....00, ..,~.....oo , h"nodo do'" fu""". d" S'. ptI<xa. del demonio.
SOgruhcao tamb;o>n la l""ioilOtlad ~ lo ..;g.oc'. do u n. ,;da hum,"", ,...,.
' u K!a u ;do nht!ad ok.~, po< tanlo, u,," palaha p""",naI. Mod ia"" la
compJameota n"'ad do "" ..Ialos , 01 ",'angelio ,"hu,. U" 0"'"P" ''''''gro ,
..,., ,;);,ado, con m"mbro. , ... "ioo.. La. ""i""''''''''' do lo omoc"'n Im p'"
moan tamo"n po< '" ;mportancia. l" " ''' ... del m""'" J.."" '" c/.,-.
o.u rompa"OO (1 ,';
; ,19; 0,34; ".> ;
10,'7."), o 1" do lo. 0)'''''''''
do ' " palaha o los """gos do un m ilagro, do una ' ' ''e1ocIOO, 01 "'..,." ~ el
"""'.pooo"n'" "'ml>lo, (' ," y 16.' 1, 01 aoornl>rn (' ,10 ; M; 1','."), el
" '"po< IM1; 16.'I, lo , whadOO (6 ,"'1. 01 m' edo .......,., 19.1'; l ' ," ; 16 ,')
E"", omocio.... P""'OC' " "na '''',"""oc"", do J.."" poro .uel""
'"
""p"n'" una .-...oc;"" do los hom i>r..; 01..""",,, final tleI "1".00;", doja
con """"oc, 1os f""'O" aje. con .... omocio _ <xi;;"""" .. 110.00...
01 , am 'oo do la f., m '""u-", '1"" la n""adOO pa rto do " ""'" con otros pro-

il"" " "

,,'o

' '>';

IN TR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" 'NTO

",_;sta. >Ob<. Jos , am;"", do! mundo. El .-.lat o m " "no romo el """1'"
habl I ""~ do .u. "moo".. , ,,",,do la. ",;t!on< Ja... agriet an , c""ndo el
homb<o '1".... poi,ado de "'" "f......,"",. ruando la
de lo.
"'.... l do UDO m o.mo ..cap'" la ',,",IO~.oo.a
,""p''''~ ''' . u.-j ' " ...
... p"';h;J;tIade< de ....1;00

por_

00ffip""''''''

La",inu/n
P..-o el .-.Ial" de Ma "", 'n.~",.oo,-. todo "'" la m;.-..da. Po< '" .;gnifi< .
6n fa voz """'..... l ' . imb61".. p..-m;" fa ronox;6n ....... el ru.p> l ' el
.n",oo im""", ..,"' .. ru.p> "'" .., .... IiOOo ~ fa F""""P'"'" do U" .. nh do
nu.", '1'-'" de.f"" ""' .. m undo . El ",',",&,h" In abocda do fnnn ..,"""';
do hocHo, ru.o>nta tam" fa cog..... de Jos ,,os m, n'" Jos mdag<= (In> d;sel

puJos rom" ~ . . . f...."

po< al"',........ mar deofU'" do f.. do. muki


ph"."one< de I'"n"" " ,'0-' 1 y ' ,14-1 1) """" .. mdagro do lo. ,,os .bOort..
" .21 1" ~ 10,.... '1). Con fa. do. """,;n... do c~ , el " ."" m "",' " '1'-'"
DO ha~ ""'"' m. d.ffri l _ aho-i, Jos ,,os un .go; Je<. t ..... _ ."",,,.
",<In <los """" p"no <U"" al P'im..... La <",,,,;ro do! ""!lu"do. Hart;""""
"""" el 00nI", do! c.m i"", ant.. de .ntro.- .. ''''''....n, p"'.... """"m..., la
.1"' .... de todo .. """"8'''''' fa IIamaoJa al <"go co",,"ul. " 'O de]a, poi.
....... """",,Oone< al 00nI", do! ""'" t ...,~ del dO<eo. 1"""'''. 1"""1>0. de un
~"" o do '"""', ..oo,~ la ""," ocfa al do"",Ho do ... dopond....., . nf"""" ~
......digo; ron la ,'iota , ..-olx-ada. po< el m ' logro, ioo " . " acc-..n al "",,;00 tan
d.ffc il del ca mj"" """.. la , ap"aI ; ron el ""haro del ma mo ,,,,,ndo" horn
", .. Ian ,.. . "'1;";,-. Je<., I""l""'" una f'g"," ..mplM de d;""'puln, un
crnl""'"' ~ n ru.oIidatla. n; n'l""'.... U" homb<o deo"uoo

La h ' NU,u,
En " " dos 1"""" """"""'. poro oobo> Indo rompl<mo""",",, el "'m'll'"
00 de jo p"'lO;,- ... , nlno-.. po< <los "'f""""""'00ne< ~P'(f"",;,,,, do la deo
noo",- E1 .. 1att> "",ha,a la dol fiom ..... ""'",,;00. la ,"" "",bdad bnna, . la
"W"'oo 1"" debajo do! ....... do ,nat"'" . El .nd.omnruadn do o..-... (',l
'0) "''''''' una ;""'l"'" do . 11n, P"'" el loco ;n<oou-olablo <la la """ orilla do!
lago. '1'-'" go-it. ron"nuam",,", y .. "," <""UIU., la
do , .... prndu<o uno
..lid
<la Jos wp.llcros; la poi...... _ "'P"'" .. fiomb<o do! <lamnruo no
o6ln lo
u)".ti
m ;oo, ~ "" '1'-'" lo oonIfa u n ~oo _
flomu-. In>
""''''''jo do su lii>m>coo . De .... mndn el ..,...00 ha<. 1"
con
'" "..." .. t- ' pagano la i ", ~ n <la """, para ron~ ; do
mndn

f....,...

"'ros."
.1

oo.n ..

""'"'&'"" hobIa de" m;""", i""'. rx..do .. 'u "",unciadn lo ~I"""oo mj,

ma do su prodamacoo, la bueno """'~ do la lil>..-acoo ..... i..... 1"" U"


s.o< '1"". t obsuon..,.. ""ha"".., ~ ..t .u"""". La "'... "'f"""""'"'" <la

la deonude" '1'-'" el ... ~nvlio ,up.... con d;>crecin. "1"''''''' "'" la ~g"", fugl.
do! n..-... _ "l"'" J.... cw"id.> todos , .. di>dpuJos In ha n .!>andona
do 11 4.'>1. " "";00 o6ln con un 1"" 0 de li",, --Io I"' lal>.-. ..;I;,ada .. lo m;"""
_
.. empa.. p"ca de<ign..- lo >bana _
""oh.....el ru.p> do , .... pan>
la - "tu .. O' ,;l-- , dojo el 1"" 0 ,uando qu;..-.n""""arlo ron J..w, ~
h,~

EL

","~G' UO s:l' G C ~

" . . eo.

"

huyo domuOO.Aqu l 01 "'''''vi;'' ll", ~ al ,,' '''''''' .. 'n"'_


tooI6g,,", en la
huid . m '""". "" la pffiIid. do lodo >t>tlo<, ;nc1u>o " do "'8ul,. J.... .." ....
pDo, la wtdad.ota fidolidad .. toio' '''l'''
como ; m poa lblo 1"'" ,, horn
""'. como puro don do rro.. '-'o j'..,
>do dol>lanco.
Y al mi>mo
hompo romplo<a""",,,, d;f""",,,,, "1""0'" "" o! aopukro .biorto .., ,, 1"8"do>l """1" a """,'" dol cru"""'ado 1' 0,
""ve. do .... """""'joro do
0;"., la polabta do J...... ",,'uah,.ada n"",'ameo'" en o! Inga< m~ mo do la
mu ..-t , po< "n. "' ''' 000 los
pan;' do la <ual1a lUaI_ xw.io ompo'''' do n """'El mol;vo do la .do.nu.do>, . . . " ,..... "'mlrin en la ,""ittri60 do los
Intimos --quo . la la.-a no "'" 1;01..... po< P"""""'i"' oal"""" --quo dan un
....J'U"' ''' lulgu",,"o_. El posado do Gota.. proclamo '1"" """" .. _
1' . ' 9-101. mion'"" 'l"" los d i>clpulos ..tan bIoquoados po< la ptogUnta
. Ou"n
, 'l'" '""'" o! ."nto y o! ma, lo ob"d"con'. IU 1). El "'ogo
O""' moo
p'''''''' , aogu ielo l' O," ), m'","'" '1"" San'iago y Juao .. ptoocupon po< 000"""" uo 1"''''0 pano Insta.Ia"", '" la pon. 110.''''1. S Imn
do C",""" uo a rhea "" '1"" voM. do>l campo, ll", ~ la cru,. m " m"" 'l'" J",""
",,"'ion. Y "''''P' J..w. L... mu;" do """''''' un!'" la c. ""~ do J..", en
un. of.-...la '1"" adquj"'" ,'Bloc do l""' o Iu"""","" mion'"" '1"" podrn n....
l'" al Lng;do do rro. --a quien , ho ""'Da'l!'" ru..-..conocido- o! , am'no do!
...._ 'l"" cumplo'"
Po< Oh;,,,o, un ooIdado roma"" ' ''''''''''''''
o; o",n o! cru" ficado, mion'"" q... PO<Iro ha nogado u """",ro y "'"
........ m u;".., 'l"" , ,, n al aopukro m U)' do madrujada" poi""" di. do la
""""n., ... 'l'" "'OOcto 'l'" ,ocotda< "'m y . los o<ros 'l'" lo ru.n a Dan
donado, la cOa on nahl....
Loa.......,.. do Iron'
do oo.,OcuJo., do Irmj"", do>l """ l ' fma l""....
do la m"",," xw.ion. .., uo aoguOOo ru"o!, h mboL "" lodo" ' '''Dajo quo la
......... o"go. qui oo ..""'.... ,, ",,,nvl"'. Con la f"""" do 1"" .mll'...., la
tooIog;. do " aroos .. ' ''f''''''' on una lU"oria do la prn>imlda<! do rro.,
romo ;m'"'''''''' al""'"'""" , ...- .h m i""" romo otro. (h .. _pi"" al ... ~n
vi'o la magn ,rk . "'I""'n do p ...1 Ricoom) Todo ... o p""" po< la " m

;dOn,,,,,

'.'1;

'TI"',

""'' ...-a,.

.~ ,

" ...... 1"'''1'''<"'-

sr b"n '"' Iocru"" do "PO na rrati vo .. Dan "," j,arlo poi"""'" Y.. ru.n
d..a=Uado d..puk am pl"'""o'o, """"" o! "'''''vi;'' do M..."". hoy po....
co 'l'" .. doI i.. n mo jo< l ', al mi>mo " ,",po. 'l'" qu""on ..,'"" "" di~

.,en,",.

id
M "."0. Algu005 'rnbajos .... 0 dod"aoo. .... modal Klad..
do la romun""""" ....,"""", pa n icu lannen" la iron la. Eo .... P""'P""
h, ~, o! ..... , " popu la.-do " .-ros a pa""'" romo una OOMtruc,," rompt.ja y
. el"

po< o"'plc,

",.-n.'
"
01
Di.."
""~

e
nd ,

ni.

~ .u..

pp. '"'-410

J...,
~

",.IID<.<..t' . I~ , ; ...... >


u,,;~.,
Robon

,lti<;'"

....., "'>l,
,.. e-pd 01 ...,..,

,,,........,....,,..,. ..

c..,../.- "" ",,,,""',,"

"""""', n.o RM<""


4a . '''', po .

"'.ll',

~, ... , R!lPRoo, ' ' '''',

'NTRODUCC'DN "

NCEVD

T~TA" 'NTO

,u lo" gu. , du","" mucho t " m po co o,id"a<ia poNO. pa , ,,,,oc. cga<ia d,


pot"",'ai Klado. quo "" pi"""
Plu,aJid<uJ d" 1=" ",,,. ..,. lo _ " ..po,,,,.1a , ,,;mlad 60 do los ", ro'J""'. algu"", .,.j~, """ .._ y narrahve m """"", la 1"""'"1"""60 po<
O"<no.- '"' dO\Jogo ron loa "'u,ho. h' ''OOco-c,;t _ o ...- oomplomo nta _
con ' '''I''''lo ' ollos".... mj,mo, , Ipmos , " {jj" , narrahm; ""',", P"'"

plaoloM cuoot i""",

""'iolli"''''''.

..,;, Blhilopfio

C,,,,,,,,", L'Ev,,".,k

".ro"",,,. ,,
'001,

d" Mm.
~ " u" (B't>J, '"' ' oc . ),
e_,
Comil" Foc"', L '[,. ",,~ " .., ....'"
leom
m
b" Oiquo. ~,.,,_ r oot"""'" ' ), P,n" Cori. 1OO+ ~," m G ~ . ,
"" E,."..IiWN """" _
'" l>.KK,u'_l,. Z_~'~euliIT "" ,
~'". ;,-.
_ _ V....., ,. , ..
1'"". <t.' El """..1" ....." "'" _
. Sal """""',
Somon ""-<, L """.i~ d" ,Ka.. , lo]);". eom ......,... 51''),
P'';' , Cori. tOO" m"" l ,'H .~" "
Morit""", ,,p/lu," <"~T " . TObin..n,
M_, "'' '' RudoIfP' ''<H, " " "",*"", ,,,,,,,h",,, ("Th K'U'"- Fri b<qo, " "....,
&l. 1, ' 19SO 0<"), Bd. ' . t . ", [<luan! ><-m,,,- l, E..,,,,h"m """" "",*",
n ,"

...,~ ..

Pari>C,

.,....-m',,..."

"""ri""-

,om

D."

{~TI1 I), ""'ti",,"' , V _ooo,, ",", R"""",hl , " t " ' IInd. incI.' "'" c..x.I ," "" ,
_

... 10

S. 'm M=

i" " lo.

"'rit , AIlanta. Joh o Koo, . " 70), I ,i, ,,,.. Yooc. ' , L'E",...
C '"",,"- Uboc .. e _,

,cm

IC~"T 11.

u." .."" ".-.r.."""

_
,\el<'> de,

Bi"'_ '"

A' ....' . E,"" .i ~" Marr , J. "'-~ ' '" , "".. [ "",. '"" ,,""""""""
_ , " ,..
Srieocoo B'bl"-,", ~"T <J. Parl , D." "",,,

,.n

' ''', P1'. " L!9, ,


Dnoo~', . ""'"" . . ,........"' .. Ion .. im ""oc' . C",~,,
"""P ' 11, Parl , Cori.
(1Tad . ".,.., El E
,11....." "leila,
\'""" l);;;no. 1986), (briot_
s.m. Uva ..... "loo M= (>."'6 "'bl"'" "),

..,..oo ..."" "'"

G''''
, la_ .. " "", " '' ', B,_ "'""..,-, L'"~,,.,k
eom ,.". lli.. la Bi"" . , ). Parl , Cort. t."
H ~ _.

'"

""'" Mo",

la 'H"no;""",,"

"'''''0'"'',. ~ "-"........ '" do< _ "..-h'........ "".."", do,


""''',., Ao.""''''' d", N,,,,,,, ""......"."'_"m",m65 . , ......,,' ... "'"
Dan;'" , .

M" . u

' ,," "" ., . n, Friod cicb W. " 00 " , "'.. BilaH' uml Pmp"iw "

<1
-._
"'<- de lo"."... !iR . , .........' ,
do ...."
__
'99 ' , e
oc ,. rok 7,"'_ll ,...-.'" "" ll .'" cr.
~~
...... ~ udo _ ~"'" _ , lo .. >d , 1M _
",""",. """" Cno'rum
"~
c_ , ~ 'a.ETbL t l o), ...._ , ....... u......" " ' - ' 99'
IL Dovid". ' ''''''', ."""""" foc M', "", Tho SOC'"'.,.-. ...... Toou, - . . . . . . . B
- ' " " ;" ,ho N....... ~ 01.". " - ' ........ , ~ , '-'RW n."u , """;,,, '" """"'"',
,~

....,.

''''''.. ...'"T.'''''

EL

e-, "
M..-'"

","~G' UO s:l' G C ~

" . . eo.

_];D'~ ""~ Yod, do Gru """, , _, pp.

60-"'" P...-

""""'0'''',
_ '-iolo;"",,
Gru_

~ ;"ITL ...." "... '""

"'ht.,.,"'." RW ' U ,",. _"n,

do

mrt

"

-.,.,~ ,

.0..

Fondo """"'"

pp. ' __lO"

Hu'" M . H'M ~ ,",.Y , ' BibO"",,,,*, fa ," G<H>ftof "",,* m4- '9I!J ( St~ ' n
, ... B''''' and E.uly Che ;""";",
~ ...,~ Yod_
. M eI~ n ......., , . " , Fe"".

N.." """,,, ./0' ,

n.
n.. eo.p.lof ""'oc, ,"mulo,,,,, &I-.o, IOj(J-J9'XJ , BEThl.

'm),........,....,...

l,,;'....'" """" ' '''''

E"...... ,..nuu.r.....

""-' M. - "" . In ... """', .",.,., ot """"" p"" " ' " " O;';"',., .... ,"
G<H>ft of
M'OD pn"" Foro
, 1"" ' ,
S. "'"""", N""",,",
,,,,., _.i'", i" M
Shoffi eld, 1SOT .......,
('1986,
D.
F. h " n.m.. in ,1Ia'" ." """,,",
I S ~"ffi M ' ""' , c.m"""",, c..m~ Un o...."' ......., ...., ""'XI M. """"",
lIonakI M>e....
,<"
lo '"' N."",,,,, of G<H>ft,
Ph_
", Fort .... """" ' ,"" IInd. <>~. , M..e," " " " " ",",ro. '"'~ . lo
n~',..i". Sala""un, . ..."""", 100' ), M.un" "".... od.,
L'J',,",.i~ "loo ""''''.
, IlEThl. "'), ......... 1aMn l n;,''''';"
....... , 19" ' n ...,~
,"""",<>dar. _
"'~ , U'"",.i~ " .., M=.
"".."",io""" ""'" I'''ro,,", "'""', "'......... n , '19""', M..,. A"" TOL''''',
.""''-". ," eo.p.l.- "",* , lItriJ in li """" H~ ""'d _ " " M'"",",pom,
Foct.... Pe_ , ..., E_", ToocM' , "'fa_'''''' .. 1" ..... ~ Jo ""'''' (E HPR m ,

""'*.
"""'
.
,.
'9'1'

0.;,_
""'* .. """..

"'''''u",, .. ""

'"<roo/",,"'"

1hodi,""'''"""","'"

""_

P>ri' , "'"' , 196 '

E/' _

,Oo"""" s.m,....- ''',


"'......u..

,
EL E \'Ar>iGELlO S EG" MATE O

rn'

El '" ~"Vho "8 n M. "" ocupa un l"llar


; legiado ." la h"",","", en._
,.... ,m'gu . E> .. ms c itodo po< loo pod,.. do la Ig....., "" >6lo do t oo",
lo. '" ~"Vh", ~ "" lam""'" do to<Io. los <lem'" hbro< do! N""", T.... """'<o'_
","""", Y' P"""
num o...,.,.. ,.. ""';0".. en" orn.n do 1os",,,!!,I""
dontrodo "'" I;.... odo Ioscd_ ""'1;""'000 _... p<i..,.,- p"""" <le
u n daLo constan...
Enu. las roronoo _ ..' ''an ""1"""'060 portie"'"" haJ' '1"" ' "Dr')'''
_
Mal ..., fu. ""'~_ dura.," """'.... <iglos el mO, .nh guo do lo.
"""Vii"" ... podaJ"","lo bojo la ; nlI...na <le ... Aguan u. ..... Of"n;oo )~
DO" compartida act ual ""," ,". Po< 1.> dom"" .. Importa "" papo! quo M. , ,,,,
oLribuyo . los '""""""" <le J..w lo haa part;culannent, apt o pa no la c.lo'l""';' do lo. """,,, <On,.,;;doo y PO'" la e<lifocaci6n <lo la. romun"bd.. ,.
la J.... _;gua

do'"

"atoo ..

3.1.1 .

E<tnoct"'~

Mj.m.... _ "BU"'"" Ilmit"". ""'"""..- una d''!'O'_ P"W"foco


pro,'ma a la de Marros, la majO< parto <lo los "'V"" oon >tat an la complo-

_.pada.al"""""

jdad do lo m atona "",""na. L"no. poi;'~ "'" la d ~ posic ;oo lom 'hc. en <oc_
DO lo. d nco d i"," "", 's .. ",o d",in ......
, a , ;l""'TO OTI
,,),,"'. " 'l<oroo . _. d . ',lO; ti ,1; IJ ," : 19,1; ' U ), 'l"" 50
ron ...
i"""" ...... li;~ . oum ."oo.y" el
"""u"'"" de la expo-.. in
ron ",",O TO en 4,17 y 1b ,l l . P""'" lo. quo tal .., .. ya 'l""

c""""'" ...

">ro

'0, Io;"'....., po< oh; mo, qu""'" descubrir. todo oo<ta '" .. '" ~"vl;o
'ura. en qWa",," (no _
...., no .. ha podKlo most= quo , en la lit
Mo...cd ""..m . - . .. ".... "p"' H ~ '

"-""'..

_,Gom_~""""' ,

L"''-

.nadi,

""'.

'ura

_;", _ ..__ do......

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

, n"gua, la f,BU ro """"'" dol qu ia uno ha ya .xloaplicada al conju olodo u no


p>nO< de "",n'f... 1o la _
"".
cOa do! ronjunlo do la ,","""oo, n. lodos modos , .. impna;bI. " pi;"" lo
complojdad de
pn< m uy detall ada _ """

obnl, S ' n dod. . . mIIa prudon" lim; ..... ,

"'la ",."j"""..... "''''''w-a.

Eatn1 ..... do! ..... gfilo ..p

"at...

.....>Ara<.....

do Loo ...... " ..... (I . I ~ .IO

,-,_"

1,I_l .B

Gonealng<o y .-.1alo de la inf"""ia do '''''''


p'-.,jican do Ju an 01 ....." .. 0; ba u"",," do J..",

U -II

Te n""'"," do J ea,

El anW>rin .... lo 0...... " n... ( n - I I .O

U l _l'

Com;enLO do! m io i""';" en Gol;"'; Uamad. do Jo. pri.

. ,U_H,J

""""'" "' /o ".,"'...


Relo_ do m;[ag""
c """,oo de u o Ieprooo ( 0,l '); 01. - " do! ",nI"",," l '
"1; ' """'Ooneo do .ru"""", 18. 1<-171; "'!lu", a J..",
I',l '_11 ); la ,ompe<ta<l cabo.... IB,B-l7); ' '''''''"'''''' de
00. p<ooe<do. ( 0 ,1&- 3<) ; 01 po.-aI"Ooo de Caf"""m (. ,10);
la oom;da ... ""'" do Maloo 19.'>1J ); el .yuno; oo..... ;.os
y ,;no """'" (9 ,1+ 17 ); la m uje< .ruonna y la n;a m uerta
19,l '_l. );<"llnri\n de 00s ,;ego. (.,17-, 1); ' '''''''.... de un
pnae<do mOOn (. ,3"" )
Di",""" m i,,,,,",,,,

mema d'.ctpulos

,' o

",,~nlI<Lod

111. :t--- I" , 111

" ... Y J....


P"'S"
do Jua n 01 "'uni"" \1 l,l -6 ); ..,.,1""""," de
''''''' .00.-. J ua n 01 Baoh"" \1 l ,7 191; ' moct',,,, ron'"
1.. ci OOad.. de Ga lil... (11..>0 1.); n' mno do j Dik> 111..>"
Ju an 01

La

11,1_'"

"'

Con"",-.rna.

soo.-.

01 .. ba<Io \ 11,1"1; ta do oumfl im;..,to (11, lO


J 11;"""" YBekeboi 111.1 >-31 ); 01 Domo.. Modo po< ' "'
pala",,", O U ' -37); 01 'gno de JoruI< 111,38-41 ); '"8.-..0

do! .. pin tu i m p"ro (1)'<' ' ''1; la fam;[ia do ' '''''' 111.>Jj.1 .j2

IJ,'"''
1<,1-11

"'
Di","""

1'""'00/0,

"""" en '" po"'"


M...... do J ua n 01

"""'i""

! ,

1:, ,-

.0 ~

io

~~~ . ..It~~

;::;: 3 "'2

<,
....

<;.-' ~

"

"'-

~ ' ~1 ,
p:C[ir
,. ~ !::'. "S

t: ~t:

~ . :~ ~

!'''~h

"

1.

1-

~1~ ~2} ~

~ '~Er~ "

~ ~

nI"!"' 'ir -,
",:o. \"

B ..

)~,.~ ;<;~

1'"

~~ ,:...

! '!'-!! , ,

~ ,,I ,,.. t8"a .dl"'!'"

[p

t::

~i:

.t::

~PJ ItE :p ~ :
. ~"Bs\:::,,<;IS: ~
~~ ~ . ., ~~,; - 2

~:

.\;: .t::

f
, ,, ~'" '"
e'" ""
=:"
qg:

,.
:o.~ <>

.~.::;.::;

e>

':;;~

.<>

.-

e , !

'~

il- l

~~ It-~

..P

tl ~ _

.
;l' ? ; l '

ss5

_,
,.
'"
<> ~
~
~ . a
W '"
' .~
\: ~ ~.

:..
I ~
:l ' ; ..

..

~~.-,H ~.~

i ~ .. ", "

'"j[.

~lt-r'

!~~ s
:O ~ ."' . " <> :;
? >1 ' ;.,
":;;: ~, .,~ ::::,:.

'~H

j e
N ~I( " !f "'2 ::l;;; ~ .;

L:;

!.8
.
" e
~!~

It ::::~ ~~

e,

i:

l;l

!:'r

!:

f'I 1- ir

e
~~, ! ~ s h~~ _ ~~ ~

~8'!

~. ~~.~~

;l' ~

~' ..a o~

~_n3

It-~ ," a";::

_.~ . ~

e e e-,

-1- ~3 ::: ~
.<>_ rr "'1t-

s~
s "I'" ~ '.' ~

~nh s

!. ~~ ~H ~

~B''' .~.Jl ,,

0
~~'''''1
~Ud~;:''''.:
~~H
~ .1'""
. "~l~!oi
~ :o ~ :o .02i ~ ~" '1l2i ~ B'~ ~ r-l=: _f "~

.,

.:0 :0;
O"
,
o -

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

3, U . CON_ido

En la pri m.... ,,,<dOn ( M, 1.1-<.'1), J..w .. 1""""""""" romo el ."""..


do ',,,,,,L De>do Mt 1.1 ""'" .. """'rnOO como hijo do """Od h ijo do
Ai>nhn, dos l;gu"", fun da ""'n...... do la ' rndk ;Onjud"'- La ge~a ( ' ,' .
17) ",Oro ya el profundo "n",i,,,,,,"o1o de J.. , "" la ni.....'" de lo fe do
' ...... 1 (Ahrnh.On. pad ... do lo< cro:Y'o1") y en la 10;,,_ de '" "PO "''''''
""",,"ica (la Hp"'o de Da,;,!I. Do lo<,""'" <o. . do cu mplOmj""t" dj..m' ",,
da< po< lo na erad ,," ('P"'" que .. rumpl ie<>. lo q.. ha o" dkoo el _ _ po<
el proi....... ), ' ''''tro .. """",n",," "n el a'" matnnode la 'nlanda. EII..
..ron.yao ron fuona q... ,.. o, de N ""' "'" AtueI qu" ha i>la ,;do prom,,"
do l ' an un"; oOO po< lo. prof"'" U' , el "",,'m" n'" y el """,00. do J....;
', ", lo
Oda do Egipto. do J........ 1..." ",.. axpl''';ta .. da<t,no del pueblo
"n el da< o; '-'1, la an j<cin de R"'l uel; l ,n , J..w romo el
puodo afiad" a .... 1" .. ' " 1," el 1"8'" de don de .. Id... el PO"'" de ,,,,,el
El <aplt ulo 11' ''''' do m "",~ de Oriento; ou>da , Ep I"" ""'.... ,~ do lo.
n'o< de B.a.n; "'S'''' , la , - . do , ...... 1) ,uoo.ya la apert..... un, ,,,,..lj,
.. ~ la "",,,,,"IOdoo de J""""..... . Ado"""" mu""... '1"" J.. O, .. da<pI"", do
un I"ll'" a
1........ I';' plo. " a"""'l. El capitulo J I"""'ma a J..... el
Ba u""a co mo an <m<Oado.- do la m''''''' do , .. O, '1"" .<um pl" too. jusl k "'.
n ."). te J e< " ,,,,, todo en el da<ierto (U , ' I). w " " , , &ruin
A con "nuadOn .. 1"".....,. lo m~ "'" do J.... Y do "'" d""' puio< 1' mo ..
1""'0l0 1_. " _' 1.1 1. , " uoda !>ajoel "8"" do la "n"""'n,,a 1'-11 y do la , ..... .
1' -9 ). La " o";;"'"" del M",,,, do ' ...... 1..
la '""", que <I1l.,~
cumpl'mj,,01o (' ,1710) al m'""" h"ml'" '1"" la "'1""" (' ,1 ' ' ' '). En adoIonto, lo 'ju" k 'a , uperio<> 1'-'0) , uplan'" ala Ioycomo "",oo.m "'",o(', ,".
'O) " 'naup"'o uno
de la .oo.-ealunda oc'" dol don. del.,,,,,,,,, Y do lo
<oo1"'n '~ (d . ' " , . 1). l.a< oum ......., ru ''''' ona< qu" ",," i,~ J.. o, (d . M ' 3
0 1 son tamo" n un rumplim'ento do lo palar".. prof>1k . (3 ,17) Y aoornr"..n
"",,,,,,,,,,,,,,,nto a !a< m",heduml..., 10,H
';0 <OSO il"'a.1 "n
' ...... 1.). n ..
, no oc,"" una am plia<"'" do la P""'P"' '''~ .., _ .
mento n",;"",,1 1a , ,,,,,,,",,, dol ~ """ del ""o1u, "", I"-, IJI .. la oc .."'"
P"'" '1"" ""'" oo...t"'" la lalta de 1" do , ....., 1',101; "n cont""'" ron lo
do lo, mud wd um r.-.. (O,H), .. a iiado el ju k K>
do lo.
la""", lO,:w ; Poc el P1inc il'" do lo< doman"" " ,pul.. a lo< de mon"" .1; po<
Ohjmo , el d"""",, do m '~ On (O,''-'' ,' I
el froo..., do la mj,"", do
J o<' l ' de lo< dj' d pu m d'rigOda ,.,." , ....., 1'0,' ; d .. H, <o,"""",,,n "n

".,g......,...

"'ro

<"'"

,,,ff,,,,, .

"'<0

.'om< ..

"P"""""

admi,,,,"'"

""S.,,'"

""uno'"

"'" ~ '"'P'8"" ; 'gua.1"""' t. ,. l'b).


La pn'8Uma del !lou" '" (' l,1 -<; ) Yla op'n"'" de J.., .oo.-" "'t. OlIO"'"
( 1l ,7'01 'nd"a o lo '1"" .... "" ju ego en lo. capl,um que ~l"''''' IMt
"'>-'un ro o ' n<""ulidad. La "",,,,,"IOdoo .. la de !a< dudad.. do
Gahl.a que no .. han """!""'tido. la ..... do "" m 'lag"" I 'l.lo-W. la f.
lb, _ K....dc ....... ~
~ 11 , 11 , ' ~1L ,

'"

lO .'"

n,'" ll ," "-'. 10

'""" Uo

' .... ~_,

t ,'" 1,1>, l .", 1, 2 ~ " ' ''- lO,


, ,'''' "" B,'<-

>- _Do ....... ..-. "

El

E\"~GEUO ".Cl'~

"'UO

._no..

.. lo do lo.
1"" . ,0', " ," l a '1"..... o! Pa<L-. ha ...,<Iado al !l ijo
01,1, ->7) , "'luo! qua carga ron lo. f""'05 de too", k.. lahgado> y """"'ar
gado> (Il,l&-'Ol. El ,"p "ufo " , l ' '"""""" lo. eap"uJo. " l ' '" an " n n"o!
"""'oc. no "'" ms qua una larga ..na do ;"'''''"'"' de J.... 000'''' 'u fU"
blo .... u""ido de con.ro",...... 000 loo lah...,. (I1.'-J!.'>-1<.1 n B8
~H6-'" l ' . '-' 0' '., ' '''; d. lam""'" B ,"_'"). En .."" car"um .. ooof..-
ma, modlon'" una d ta ,_
..ta""'nta "', la apt"'" u ru,-.nal ya .." ....
..... Id . " ,l8 : . 11, aqul m; '''"''''. a qu,"".t.gf.. a n" oc'''''' al do.-e<ho a]a,
""";0",,,.). p"" ..ta P""'po<1;'~ un;,', ah " a
t<>da.;a ma.-cado po.- o!
..no do! ""oc", (11.'6). El , ap " ulo B pbea ~ica""'"", la ; ncr"j u ~
dad do , .......; d. IJ.": . I'o.-que .. ha ""houodo al
de .... f""blo
. .lo f""blo de <tu.. """ .. oponan lo. d,.d pu1os, dod..-..oo. dicoo.o.
po.-'I"" ",n Y "l"" (B ,lbl. En ''-'' .' ' ....,,," un op;.ooio--b;"'8"" al J....
mat"""', aunque hoca ,ul~ la palah.-ade '0,' (.No 1<,... ., camino dol""'h .
... n; .nte", .., dudad do .. ma.-"""",.; comp".... 000 " '> ~ y >s, '9), ..
de ja conw"""" po.-Ia in ~ """'ia Y la fa de la m u je< canm.... CU)'a h ija ..
1;".1""",,,, curnda
La conl..oo de Padro an
06,1'-'.1 ab.-a una """"," 06,,,"_
'0,3<1. eonoa",ada a la "jifkadoo da la ;. ..",in (d . l . , ' 6 l ' ," ,17). El
....;", de ....... ,..;r",a.u n"",'a comunidad.oo.-. Padro (16,1'10 1. qua
"'f""5"nta , "" '" fa ' mparl"'ta (d. "'. 21" 1. la fe!'".. de lo. ,"",;pum. lla
ma<Ios ta m D"'n . ll", a toma< f'O"eoo an .." deDa", ant... l., 'oc.-.dulidad
u". 'gte.'a Ilomacl.o u n d;a '"po.-..- 1", from ..... del f U - Id . U IJ, "POclolmem, loo ""- " l '
romo I".r;gu"","""" de 13, ' 6-' 0). " ta
comun;dad .... "" <am'no 000 Ja<. had a lom..... n. Una !""egri nac in qua
.. oca~n do ""'o!",,;"".. (17 , ,-,,) ...." ...... ruaIa< al poi""" .. n[<O OOITOO'
poo<lo a loo 'opol;oo, anu"";,,, do la l'tii6n I'o,>, n; '7.>1; ,",17_'9)-, Y
do I"'g.>n'", Y_ " " " (17 ,l o-" . '4-' '-'<-11; '9--10 ) -om.. ]a,
cuar .. al prim..- rango ea TO' poo<lo .. d;"",,,,, oomu nitaoo (," ,'_'9, '1
La ~ ~ a de I.. , a Jom",",n al>.-o una...-cin "'nI.-.ida an """" a una
co nfrontadn a." .. loo or.. do! fUObIo de , ....... Y J... '-' " , ,-,- ,",""
E" a confrontacin ,.. acompaiuida da u n juic", ~n ap.bdoo do! Ja<. ma
'"'"'" 000'''' '" puoI>Jo. y"''" ,odo ront", '"' ... pomabl.. ;o lig;"",". EsI.
juic", com;..". con la ontra.da de J..fu an.u d OOad. J""",1o>o Id. " ,<). Y
",Im;na an al , ap " ufo n , .n r.. rnakh ,;o"", con"" k.. ..ro... y Ion .....
""'puk ""pio '" al di.""", """~ (14-, ,), qua """'tituyo una
.
'aneia d'hgOda ala comunidad m_na Id . "" partOc...... al captiulo "1.
Aun cuanoo al Ja<. m....no i"'lla a ,......, no .. '" ,.,-d"go. Thdo In
co m..no: la ,..Jacc "," m,,",,"" do! ..Ialo do la P...... 1M' 16,1_18,1 0)
..ro.-.:,'a _ .. al mi. mo 1>n>oI. .., la p"""na de .u, or.., qu"n condona a
mu"", a '" M """", >ag n lo qua habla a ,," ociado la bcritu.. 1'0,".""
27,91. T, .. 'P....'" 1""1"'" de
" dOcan".. .. ha l"godo a un punto
docid.o no .. f'O" '" vro,..al . puoI>Jo. (/,n",,, 1,"I ..umo plan ""","",
la "'p""""lM]idad <lo .... act o; o! angao 'mag;nadn po< lo. or.. do! pu.olilo
.... noga< fa ..,.,.""""," de J.. O. (lS ,"_"); y, po.- lIimn, al.""" do lo.
d,.dpuloo a . lod", ]a, na<inoa<. 1""""" ,..; ;~ , '".'9). En M""",, la m uo<

a<t'

ro.-a_

c...,,,..

".>'."

taro""'"

""'00

m"",

,
1
t

;i!:

.p.;o:!.~"2.~

fHiHHi!~f~H~
l~,,"~~U~8~~-HilJ
.10t5
'1: ,H ,l'U i 1
"h~ i!:"Ui:i.""~
U

.~

11: h t".f~.

o:;.li .... ifo

~_ ~:.-:. fl,

""!t ~ ~~""

naH .. g'5' _~g ~nft

r~~~n I ~5'fHl~ ~~ ~ Hl; ~~~

[l. :O:

~1 r:i'~
r'[~~~~~'~-~O'i~f~~
~ .. .Jl0~.g 3"1Iftg-Il"_:- _il;
" S ~
pSo5 'f~~.~;l't1~~;

'l'~."-!l. o- ~~E-.~r.J~J

!-,-'ll.~_
ah~'; J'18:~l", -O

<t~. o~~~2 o ~ ~ s . , o l ''''

h[~~ ~H~~~~~~r~H~r. ~

~ .~~"'~ ;~

. _.~ h

h~~l'
,
'1'", ' 0"

",!,.",,,
.
~.~~ " ~lg ni: ~ ~ Ej l

rrHI-i H~ qtij-j

p i!:

fP ~ ~ ..-g;. ~~! ,~
"
~ H~l
~n1fi;~h

~IIJ ~ H ~ It .. ~~~

1l
!'hf
1 ~~~H ~ ~ 8t~F~ ~ ~~~~ nl~p
H H fr:I"lj
1l.~"~
~~h .~ ~
h
1"1
,'1'
;I h~~~~~~f1
~~
~~H~iH~~~~
1~ 5"g;n",h-~~~in ,
~8g.~. t~ ~:;;!i~~:,_,.~~ _h_~_l
o~ rh ~ H q .. 38
g~"!, "= ~O~~~ l~-!i2.
<!i~::"~'
0 ' , 0. ~ 3 1!."""1I-; "
~~ _ L~o

~[tqlr-"~ i<~r2.l~ "


; L &P i~~l~~nh~~I_~-;fH
o
d
' fi: 1~1"~:-~'1'
,""n!-ll -

" '.0

~ ~1~3~g -'I;h~~ ~FH1~~aJ~;'

o0.
"-0.._.. o~

" 3--"
" _'

38~

1 o ,-~~ ~
,
,1
."
-"" - "'~
"]l'"

_. ~ " ,
- 0' "1 ' -' '~'..o

-~l g
"il ~~
~_ ".;O il: o.o,

o' ~~_
"'

'i_
:,"'.~i'
... ,-"'
"a S

~~

1..

,,!"

3. ~ ~

ftiPUr.;r.~,o~r..",,

~~o~!;!"~"lil.~ e xs'e ee s s
"~t ~ ~
~Ji. B~ " l~~
~"'.Il",!~1<" .o-~ i ~ _~ ~ "_' ~ " ; ~ "

"3.:'~~~

~
~

El

E\" ~GEUO ".Cl' ~

"'UO

.... da,.dOn a l M' "tilOza 'lo ldatado ha<", 01 a o 70 ) como f""n" , 10) fa
' mate n '1"0 o/""" <101 judo ',mo .. fa <lo un i>loquo un lOO en lon>o a Jo. fari _
""" l" fIen d.oI judaf, mo po<Iooo.- al no 70 , 01 conocloo 1"" M. ""," 01 fa
... peticlOn do fa .. p.... On . ,u, " n"8"[" '" (< ."; ' , "; ' 0, 17; 11,9; B ,"';
"-J.l' al habl a; <lo lo. judoo. l ioo 'do <lo una ..,..""'060 co",,"mada , m ...
fa com un'da,d ma'""n. y ", . in"8"ta lari .... l; d) la ," ",060 . fa, P"""""'
<00...., q... ,..Jo. una ''',"",'On do fm ,"", doI "glo I 1"'''''' on >Brt"ula.10. " -<1); o ) la f'O' ihlo 0I",,'60. 1a d.o.'ru<ci60 <lo J,naa"n '" oI.no 70
Id . 12 ,7; ,,""'" Igu. lm"," l J ,,")
J. ~. ~.

," ""'" y

"

,nulki'" "d"

doI """,,&,100 do Mol", ponn j" oomtatar la omn'f"""''''''' <lo


ada. do! judaiYroo aoti[tUO. El o",.;'amiento ""............
mootario do! pri....- "'anvllo .., . .... '"'I""'to , mu)' "pUf","""" la . t>uo.
daoda do
,"mp/'''''''''' (1 ,n ;1 . 1'.17 .1J ; '-' [?); ' . 1<; S," ; 11,17;
1J,1<['i."; 11 ,' ;
n ,') ,"..."jnadas po< fa na"""06o,, no .
pruoba man' rl..... doI
'n"",.. dol "" "n;oI' ''. po< '"' rnf " " jud"'~ ...
tambiOo "p'jf",.,w, fa p.-oocupac 06o m_rnda po< " ' ....' 060 do! .... ' u. y
.. rug...- <lo " !.ay (en partic ular ' ,17_101. ~ po< la cue>l 10n , u n,,", la an'..
00.-. do " pnIt1ica do "i"" ic" IJ, 1', " '.IO.lO; O,UJ; 1' ," ). Pa n< 01 ""'OC
doI ",anvl'o hay, f""". un , incuio ... ""ho onuo 011"', do! quo da , ...,.
moooo ~ fa , rnd_n "lOpo.- do " quo procedo; J...... .. M" ,,,, OOW>C"'
do " ' '"_ do " :J\ri ~ do lo. pcof...., do lo. '1"" M ' ha<, un" ",""'u," . fa
1", do " lo pa""-'41
En con ''"l''''ic06o lo que .. " . ha do
ta m D"'" .... i"" W",ado ""'.
,...". quo 'la<", "
un
"miento y """',"00 " lo. '"1"'"
..."."'" of",,,,r.. doI judaf'mo , o ' nd""" ""","00 01 ~ jud fo "" '"
""'juniO' ""'" "'lu' ",,'OCdao- ru.auo "",1;(, ,,, do la narrac060 ",""",na on lo.
'1"""
p>\'mica . ) r", num ......... ooo'ro..","" do 1" con
"" "U,.,;dado< jud"" y mu)' >Brticula"""''' 000 lo. f",""" 19,9-17; ' ,J.l;
La loct

trad"..,...,

Ja,,',.,''

" ,"'.",?);
_ "bIo

doc',.

'gua!"""" p>iom''' "

do<arroI" ....

11 ,1_1<; " ,11 _" ; " ,"' -<1; " ,1_10; 10 ,1-<; 19 ,' '; 11 ,13-17; 11, " 11 ; 11 .13D;
101 " u, ;I;",,;oo p>\'m"" <lo <,"",,,, P'''' ;'' del An" guo
Th<tamonto lIJ,I <-I'; " ,3-' ; lJ.38; n .9- IO); el "" "'1"""'" ). mu)' ,;oIon
"" '",'o,"i,~. do M' l J (", >Brticul"' .... . - ...ldic'""", <lo lo. w . n." cf..
po< o.mplo," ~ n . SO'P""'.... ma <lo ,1born<,
,~,. " o""'pa.- do fa
""",""",'60 do " v"nna>. ); d i po< lti mo , , ;",-,"" , <adiciono< f"'Of".. <lo
M ' en .. ...Ja, o <lo " P" - '1"" """'"""' fa cufpab;lidad do lmooI "" fa
muort' do
R ~ paniculannon" M' l7,'10, n ,H l'
lam
iOWn " . 11 "

ll,""')'

,romo

J,,"'.

.......M
.O."'" ....e'e.."

ch, L e. , . . . "...,...,. hUtoriquo


,, ~ ,

.. '"",,-," do "..........-.

"

, ,,,,-,, do b ..... lll. G i. .."n

.<>uond """" ,..


"""""""'
-"Han .<rio)

~ ~

..,Ia........,.J. if> ,,<..._

"

do. ';h

,,~,

,.....,

" C..-f, ' ''''', pp . ' OI. Il5

".....,... do

_
Wd.
0."'
"
."'<
.."',
"';.u
" "b,..,....,
,jud._., .."".<J.i.
' td._

'ido., , _. pp.

m. ,,",
r...

M'

I NTR O OUCCION "

NCEVO

T~TA " ' NTO

Do lo ' xpo<icin .n......... dodu", _


Jo. d..t,... 1arios P"'" Jo. q...
""'00 "",,;bo '" ",. ~., son probablo"""'le Jo. miembros <loUfl.O oomun'
dad ma;OO...-;""".... judao-<.-~" ..... _ ,TI" '" S.... ltaI "", '" Anhoqu lal
.n' Oh'".., "''''''' doI" "" I (la n<la.oriOn <lol "''"'!l''I., .. f""'<lo "'''''' . nt...
los . - 80 Y""l. &l. pupo h.... '" oog"" "" la , oomunK!ad<o po.... i"'""""
y .rn.nLm it"'"" anIeOO<.. al .ro 70, oom pu ..' " po< jud"" _
hablan
.-.roooc;oo "',..,., al """'"' <lo" " ..l. Po<
_
Jo. disctpu Jo. <lo J"""
<000 ""';aOOo , [ ..-...1, 1""" - .
habla encomondaOO q...
In "wit ""," n>ronOC<'< al M """'. El .... urnah """ cauoado po< al h-aca... <lo
.... m;,;oo .. rin ag m 'odo po< lo f" ".''''''in po< PO"" <lolo S O _ y po<
lo m ip-ao; On doIpuJ hacia S i"" do<K>k <lo lo d..truocin <lo Jmaln Ydel
Thmplo "" , .ro 70. En SOna, '" co ntacto con loo ~ia"", . ....
comurudad, <lorol"" jud.oo--coi" iano. .. '" llamad a mplia.- "" 1""'1""""
.'" ~.".,' .1 ~_ a1., .. dongo. ,00.. ... """"""'" , in m, hn"''''' ,.....
p<'<"i"' nt""""''' do lo _
,", ,,,,ia al fU" bIo <lo " ....
E... camb., do P""P,,"h ,........1;' 6 ..nlom""" y no ,'n djf", odtad",.
~ ' "" pan'cuI..- una doblo " n""",,, po< pan' do la comunidad """N'
n" _ , , u" .. doI poime< ..'an;a1., f'O"" <lo moo,r.... o . " "'.. <lo,u , ,,.
bajo <lo
PO"", .... ~.,.. plie'" al "",haco <lo " mal Y lo
'-'; ';"'ica<in <lo Ja <OmUnidod m....... <lo .-..non
, rnd ie""""
jud' "
lfa 'lb.-< '" I"' n icula.-). Pn< """ I"' na
' ,," a ba <lo
dorende< lo """"",,,'On <lo la coml""Min judoo--c"" ..... dol E;~ ng.li o.
"odian" , ti .-.Jalo. al ",,"gol ~Io f'O"".n """,n" " ',,.. <lo lo b' """" <lo
Y<lo'u, d i'cOpu r"" ..lo camb., <loI"" p. ' ''i...

..,'n''''''''' ","

""""o<. ..,."""

m" ..."".....

J""',

.],C<om......"'" r". ......


J oJ.t. Lo ' {_N'"

Er " ""~'o <lo " , h .... ' 068 "....""",,- En al m.<oI'CO <lo lo , """" <lo r..
00. fu,""" " , u"l g ' ,,a n;a1;" do ." ..-coo, lo F",,"' "" " Iow 101 y''''
die"""" J"OIri'" IS."'I .
Do Mo, ""'"' '" <loJo. M ' """'-"los <lo ..lo .. g n~ ' o. .. <loei, , ' '''''
Ik> oual constituyo
lo m ilad doI .. g n~ ' o <lo .""""'1. Poro

.. f""'<lo

'f<""'''''''"'"''"''

"'n...- _
al <lO% <lo lo m....-;. m..-cana .. ancuenl" '" .,,'R.aprodu<o 'lo ron oo.Ion" fidolidad, paro ' rn ndonna fa m",,"'''''''' (ha""
, <""" uln (4)

_Io..

M' ....... Jo. " la",." m ; ~ _ .""""","",,, ""IR Me , ,. M.o an <IDo ""pO.
" "'" ,,,, 0-0, d . 01"""","",, la P. 711. ,
"" """'" ,_
, 01
la

".,-al"""''
rontraloo ' 96 .. Me , la.
, >O po_.. ron'''' "" m
d.
',"26 ,. "".." romp",,"'''' "'" u pan.
""" ""re,,,. ,,). Suprimo un ""rto n""""""....,,. """""""'" .. "" _ ..
Me (01 ,"".,.J ,n 01
la
cal '"""", d .
,,U,la mon

cu<><"'" "'"
MI O,' " oont
" . paja
m .. [,,,~ "';"'''0'' Goaa, '" ." ' .2'M oont
.. "o,- loo" " " c." Iam""'n '"
.-.IaIo . .

Iampo>C>d

M< '-'..'... .,

El

E\"~GEUO ".Cl'~

"

M'UO

,n M, ' .w'-Mt I H ~ dino<o .. ~_ i""'i""""" po< " mujo.. .I..-m, en Me


M' ' "'" lo h...... ,,"'" '" 01 ,...., do la mu " ipticaciOn
do " ",1911 " , a,l ' ,. 1'0.-..... lodo. . mpl la , <en
01",,",,0'"
do m"'croo, """""'" _ ....""""adoo <M'
ti...,. runOOo (M' .,n.lI) , n Iu..,-" "OOen "" ,. .too "......,.,. do " , . ... mj ~
mo , , n la>
do "" CM' 0," " Ii M,
M' 11, 1-3 11 M<
M' "I. do " ,'" do <lo
('," ,
,n "" _ diooo",,"
do J
,,,,,,",,,,, d j""......"
Me. " " " ""';00,-,., ron>i''''''t o. (d. M< <JI ' "
"
_
do M' 1'-'4-JO , """; M, "iI M' " .,", ...._
do M l " ,"- ,",%1
ciOO . . _

',,"1."

arta<ti _ ......,,,",,,,,

'.l".")Y_

'"'''o. ....."" """" ,,'"

l."";

',"'lO], oon""....... ""'"""'"

".7). ,."".......,

O .. "",uon' " , '" ." ' , .....,..Ime nt' on "" " .'"
C.p""""Fu"'"
deI ...
_
. . la mon t.na. los ca p"u1o< 10-" ,n ge. n
y los cap" u1o< 1 3--" lB. ." ."-, "" ,:1+ 30 ; ,. ,16-lO .J7 _
".-00-. Ln
" ; l ' , )41Ol; d . '_I""",to Mt 17.>0 ; 18, ".l< Y11 _21; 10.13 '1,1- 10
Junto , Me y O. 01 """'8"Ho "
contion . u n c"""" n mo-> " P""'"
"P"'W""" 18"'1. So J""'de
de trad""""" u"l;,","",
Ma'"" o b;on
. . '" pn>>ia ""idad ,edaocional (ya
_ 01 P""'' haya .<do '""" ",,, n
.. ",,"o 1"" Mm.<>, ,. ... _
ha)
ocado una . . . ,.. trad""""" proromo Iiaoe roo Me con 0 1.
la . ," ao. " " " la ",,, .idoo!
.....ocd onal . . M. too ~ la """ "" """'. de "
trad""""" I"', mat"'"""
c"'ula Dan. . focma ornI
'0S""" <o<a lme"", aIiiert"". s.a lo _ f....
... . . ... """"""",Oooeo ""mp'" h0J"<""" que .. f"""I a n f""I'O""', ...
fuont.. f""P"'" ..
,n port"""" los logia, nos """<mO
"'" la ;'n. 8"" . .
oo . COffioo idad ju.doo-<o,;. ha na ...""ham"'" .... """'nad. (.. mao .... roo
La

p< imo-roo

~ngeljo{"

porto)

Ml

po<

In....

La """'

p "",,,

...,';Ia

Ml,

O"'iv, o no roo O"'....1roo la Si_

__ ... ""w " lo ", faOO. (MI J_ll, ,,,,,,ro.. propi.u ""n
=
,,"""'"
/aria ",,,,,,,_ en "''"'"''
do la
, n """000W
..
"'"""" .... ,noo" ,," 1'," Q ' .J7.1' .1I,."',"."-]7.4I.. '.H l" " .
la>
lo ..,..

po<

do M l

nan>ci<t,

, ,O."1, . . ~ d"""", do m i""n (1 O,,,,",,-"b.l"'l. '" 01d i"",,,,,, 0001.. "" f>;i""",
{l'-''-'-3- 1 0 -". 1 " ",1~ d . """""" 12,]"" . " ,1t>'.I1IO; 1' ,14-'" ,", " .1"
'", 10, " ; ,",""'1. ,.....""""... una ooIo<cin do _
1" ) ' JO; n ,.......
' ''' , .'''' ,",l lo" . ,",l " . ",>S." ; " ,1 1'. ".J_B . " ,I4-JOI " "" " imo , u..
'"'"""" ......""""" ...... '" "'... do .. Pa"""
' 7,14-,,; 17 ," t>5], "-'l.
M, ," " . ~ ,"," 'O; >S.J 1"1

m.""

Ila~ q... " 'au- tam _ _ .. 'mportanto n mo-> . . "la. de cumpl;.


mO"""', ' " f""""la Ontroducloria ",...._Opa<!a n...~ n a1g"uo. ""'8""'
1"'' ''''' _ oI ... ' an S" I~ 1a u " Ii ,~ una coleccin . .

,,,",,,,,,,i.

J.J.l. F" .1 CTUCO <h ".dO,"""'.

trad"""""

Con .... porto , ...


'l"" ha ""'ib<do, .' " "",.. f"'la oo . ge, n
f.... idad ,la vez que oo . ~ ""' I;hertad. ~ n
modu .. J""'de <Ioe;,- que
c"'" una f;cci6n h~_ " ", " ""'llrupam'ao to de m Wwos '" '-9, que

'CI..
ch

.., -.

, u., "

" , L99 ! , . ..

C""""

;" ;ri<" '" .I."'.........,.....


,,"m

~;m 1~ ,,",

.,;.do"'..... .-..~. , " ....

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

""

...."" en U"" 1"');. 05>. . , .. , , ' " 'l"" Mo ~ t "


momonlo5 dOI..-enl.. Alh
loman Ionna OO...,""'ioneoleols"'.. pa"Oru.I.o.... Y " n """..lo de comuni
c"';oo
d e " . m",,", los "'''''8''1i.... "",ibe n una lUaI_ de l ....,
pero .. ' rnIa de una h' ,,_ _ """,.. tamh" n . 1. 0"'00' y . 1a. 1"""'"
pod""", de la. comunidad.. . ... _50 d'rigen

"p""If",,,

M...... Y

.n.

1.....,. " . 1.Jomplo do loo <af'".....

"'010 Ia . i>enadromo la [;de.dad de M


e.mp"fooadas "" 01 t ... !>ajo odit ooi&l

.....",. de mjlag..... de los cap"'"'" , -9


l)

I--~

fuen t.. quedan 1,;...,


,aOO ..., 01 "llrupam" nlo de

' .117,

"'-''"'
__ ,,,
',"-"
' ,l6_17

cul>cio <IoI l.oproso


cul>cio <101 . ""'-'0 do! """ " _
cul>cio de la ""ll'" de Ped ro
oumar'" , d ta de cumplim'e<Uo

li Mo 1,>0- '"
110 7,1_1 0
li Mo l.ll>-Jl
li Mo '-" _'"

....daocio M !
(....J Mt )
.) 1....' Do URO orilla . lo "'...

',"_11
' ,13-17

',lB_'"

U" ..mbo

y un dj. d pu!o '1"""" "llu', . l ea . 1109,'7-<10

li Mo 0 __4l
lompeotad calmada
cul>cio <IoI . oo.mo..,OOo de Goda", li Mo ' ,!-lO

J ) _.. .. . ,....",do~. ... dud.d

IiM o l ,I "

9 ,1'
9 ,1>- ",
9 ," _17
9 ," _1.
9 ,>7- "

, Yoom' da "" ... o..a


conlro"'
'OO'-e el .)'U""
cul>cio de la muje.- y de la hjj"
cul>cio de dos e~ ,....J.'"

9 ,1l_'"

cul>cio de " n pos.odo

cul>cio de " n p""'1"ico

llamada de

9,"_'" ."""Iu.l<InIIn'......
""cln
dol di""""" do mI......
.... ~ " " ~ "",,- .l .,,," ~",""",do b , _
Q , . ...... ""' .. ~O

''''',l.1O

do ,--." . ., O 1, L.I. _ ~

IiMo l ,IJ- "


IiM o l ,l&-l1

li Mo '.1l-"
"""" Mo l O,4' "
11011 ,1"'''
1,-IMt.oo.-e Q 10,1

.... ..... ~ b .....

""".-<Ic do O ,~ ..........

Mt .. ~ I" .,' .n . 1 ON '" de "",... ,...dio"'"", .."',"" l ' <eol6g "'' '
Me. quo co"".n"" la f. e n.""n. e" l. oru z (,'n U" compone" " djdclico

El

E\" ~GEUO ".Cl' ~

"'UO

"

p<e< iool; lA F""o" Q , ,'n ,;,>culos part;culae.. =0 la h i..oria (" k . del


momon'" y do In p"""''''o.l); el judoo-<n ' h . n'. mo q"" ,."" una profun.
da en, j, do 'd.n"dOO. Con "'1"""" Mar"", " jn >cn bo la '~ I. de la
eruz.o 01 m.ceo de la .n... n.. de J. (d . 'u ; n.i.."",,,, en el "f"C'0
d ...... "" del m' n i.....", de J..
La ti< no .. = mp"onde n' fu. " de la
p""""" de , .. o. 1'1''''''1. n i fu.... de '" ,0"'.n2O IPablo). Coo '''P''''
lo . lA F""o" Q , ,.h.b'[;ta la d ' m.n. i60 hj"rica de la f. en""''"'' no ..
..." ' mplem.n" de ' ",n.m'h, f p"labe.. de J."" , "no ta mWn de
compcende, .u p"""'''''''' .n fo <00<""0 de la ..j, " ne'" ' ''yern . La.
pof.r"". def '""""ro no h,nen ' il"r"ado fue ... de la h'""," . Co n ....
P"'''' f.....odie",o.. del judeo--c, ''''''oj, mo que .-.cogo. M' eI. bo... u n.
~ I. "p"'lfk. q... "" n' u n. , ar'. n" def juda', mo n' un 1'8"[;,mo
en,h.""

".l.

J .J.J. Fl ..criba

'ft""ro</o

So hal>la. """" de .." 10 m'dnW<o pano """,.,01 t",bajo de M""'" '" la

<'Omf'O'''''n de 'u " .n;eI"'. E" ri<tamon" hal>lando, 01 m'&-&. .... hplo
al An h _ T..tamo>",o (mtodo de ;"' ''1'''''"'"''' Y de comen"",,, del ".'"
brbhoo , do e"",,",... hornH"''''') l' .. una de{;rucin
P""
el
traba jo del "'.n;eI''',,, Tal vez la " p"""'n . ;m<p<e<e '
lOv. ,., ' ... """
_
. .,,, adapla l ' ..,iendo 'u. fu. m .., croando pof.b
ou"", . de
J.. o., con la 'n","""" de ""'""""" P"" '" oom unOdad
o aquella trad,
e"", """" J.." , "", .n 9, fJ Y 11,1. lA "la de o.- 6,6 como elanf". dn
de lA focma '" que , wgo ""'oo.
oomf"'""l..- ra. porioopo. ,"",.
can.. h _ _ me n '" Mal ", 11 ,4 1, l ' " . la elanf"",,(n de Me 11.9- 11)
Aoo... !>ion, ,""'1 .. la . u,oridad que ., ,""'" .. ot<x'ga pano """'" ..." A
fonmono hablando do prole!" 'o 'Pinodoo (..moja"'"
los que 'rnn>m jhoron lA Fue "" 0 1 qu' , en ra. <'Omuo;da,d", I"im;'i' ..,
B1rof"ado.
' ...n",,""'n f.. palalx-a. de
So haN. 'B'"'lmeo" do lA oom f"en,"'o que M. "", h.... de 'u papel de
. ut'" como . ",," ha j",pi .-..do f. ma nee. d, la li te " tu" p d'. del
",!!undo T. mplo I""n to . f'O" .....
del Anh gno T
me n'o, h......
'POC.Upt"'., ""nt", d. Oo m e'n) . ""....""''''. 01
f del "", iba .. '''''.
p' ''' tal "ez en la noc in del .,,"ha , al como .. dn oll ada .n joo "",ri_
'''' que "".ham", de mene'oruuc p.-cI'" do la ..b"un., doo de la oom
P""";n de l p""'bora. ~ de los m i....."" , noc'n du,rodad ~ d, la
"mlad. ...
jn" 'P'e!"'OO de lA lRy ~ de lo. profe!'" Esla oood.n
cOa
de ..,,'''''.. 'o'F"'odo. 'mpl"'. una "p"'''ad d. e......- y de
"'.""m i",. de P""" de O"" , m"".... palab<.. de ..b"uria lpo... M. """
..t.. palar"". ",n ra. del "",riba ;deaI , "
1.. de J..", mj,mol. En
..ta p"'''l''''' i.. , ." , n ,' 1 . . . , .. ... ;n" 'f""ado como una cef.........'.

.-.duet',,,

pI"'..-

000"'.....

""""....pi""""

,..w

m.=

'm.

ju""'"
proI""'.

doc'"

r. "'...... ~ . .... roN,


1991 ,

er. ~pf1 "'''

J"'-""

c.o..,.I "" . "'"' ,-,". .,.&.


EJm ..............
.".......
.......-oI"""..,....
iR "" " - ,

H . C.......

01 - ., PO

I NTRO DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

' m >J''';la &l propio 'la" "" . A", ,odo ...,ri"" '1""" ha ...,oo " "" pulo do!
R. ino do .... e ........ """"jon," .1 dueOO do "n, '"'" 'l"" ""', do .. area
,..,"" """'''' y co= ""jo. " aDrla, en " ''''''. <loo "P'" do ...,rioo,., ....
o=i'" jOOOos '1"" hao pen''''KIn la """"Rarog do ." 0 _ Y ..... ...,riha.
eri "'"""". ......., """"'ros.n .. oom uo Odad. . En e1 pe ",a m"nlo do! "',",.
~oI' '' a , ..
eri "',"", .. par"'" , "n pmp""'oo b en
.n......n'.. .. 1>;,,,, "" sIo . n la " " _ ...,ha , .... pL-.. po< Mo _ Y
.... pror_, " 00 lam""," en la _ DOos ha <'OONdKln.1os homlx-eo po< ""
" ijo ,ru;<ru)'ndoIeo.n .... m'''orio. do ou
"". G n.";g . , la ' o'oIig' '''''''
do .... doble ""~"","",, 01
cr~,,,,,,,,
en rendieiones do
hace< fr. m, 100"" ,,,,, """"KIadeo do .. """"""",,' . " '''''' apIiearla " "
lag"'" '" propia "",.,.;dad do "''"'vi'''a . Su ' Ulocomp<. ooin ""'" la do
"n """iba 'n 'p ~ooIoe'l"" ole""'''' ole'" leooro lo .." (1"" ,.-..dieiones ro..
"""''' """,m" OduI y lo n"",,, (.. ada pt''';'''' olela. Inodie'""" """b,w. "'"
romo la croacin ole n "",~ . tradd """ _ OO<TOSpoOOen' """ n"",.. " ' ua
ein y en la f......ad .1 ","",ro).

eo<ri""

p<O"'' ' _

m..,.<ro

j A,

''''''pe'''''~

""

ne....,''''

'...IgI<.

"'h',""'

J ,4. I . ""... iNdad, mo y uni....

En el pi""'" ",gnviio .. puede d.ocernu- uo doble "",,;m" n'" En poime.- '"ga, u n portie"'a "",," " 'ta m, fu..... ." , >""'" f""""'"""n," 01
juda""" ole ou
con
'1"" o=iha. Y fan..o. .... n ...ola<los . n
la 0"'-<1", do
l ', po<
",ron, ....peta ' " . m ....n'.. m ,l). El J"""
_ "'" p""ma no ha wnKln ,
ioJ. ole la lry (' ,[ 7,) .
Po< oIro lado. .. pod""n m... .. p.. o... k.. . .m pl", 'fU" m an.r'.... n u n pn>funOO , "",i",m i.m o en la 1n>d"in judi, oI
ole M' p"!!" 01 'mpu"'o
oIelThmpin, 17,l+17, M' , , dif.... nd. do Mar=;, no .. pi"', "" ""'" moc..
ud'" ole"" _ habla, d. " , " . 1-9. comprese >n Mo '-'"l. _ ih mn ,
J "'"", "". diK'pulos 0610 la. -=-;a. pem""" do la O""" ole [...... 1.
{M' 10,' _'; d. ;guaI"""," " -'<l. Sin
junlo ..... fu..., port ;ruI ..
ri.mo , cOOab", un "n;""".li,...,
y con """''',.
""'ll"" "'" k.. poi""""" _
'~ n p"" ....... an," 01 Ni';", m i.",,,,, '1""
" ..-00., '1"..... matarlo y k.. ""riha. oleJ""",""" "" .. ;"""""n po< " I,-,_
111; :r..s cu '" &l , .., '" oIel C<'n!u,"", l' , "hrnya _ oune" ha ' '''lo en , .......
"na. f.
g"'ido O,," " I; la hi jo ole la ","jo< o,"",nea .. ",.-..da de.puk do
mocha. ",~,"oc'" '1"" ""ho-ayon la d ificu l,,.,j _ ' ''""n
y k.. d;oclpu.... PO'" ron..o,;,-.... ' pen"'"'
poga"'" 1" ,l '-m . Fi""bn""",, despuk do Pa><"", ' '''''' m;.mo """
el . nu oc", ole.. Bue"" """'.. . , Od<>S
de ......... 115,' ".'0)

'_ po.

Mm"".

,bol', n''''Ju"'''' "''''


J,,'"

""''''''l!''.

'"";"do

"'n

pnIm""', ....

J,,'"

.... 1"''''''''

'l.'

LF_"...... _;0."'...."""'-

[''-'''''', . N~ ..........
1>''._ .
, ~ .. F
, 1"'", pp. , , . ,. <> . . ~ p. '"
. . . . . . O'Y U.m<,
""'""""' .. _ ;
"",, "l.. .,",." . - . . . ...poO...... .
r
, s-.?O, ' 991, pp . " L." "
" '"'_

u. "'"'"'"", G

El
3. 4. ~.

E\" ~GEUO ".Cl' ~

"'UO

Cri" oIo6/' "

M' .. In""'... mucho mOs quo Me po< 01 m i n ;",.oo ~ po< 01oonteoooo de


la """"""'" del J..." ....."" Icrio<%g1a del """"ro). ......tn q... P'" '' '"
r ...,.."""'ta la 111<1' ''-;' de la 'm""wri6n d.d"." y """'oIV" de Dm ..
01m undo, 01 dooti"" del , .. O. torrono Im; ta al ",',,,/!,Ii ... o una .... oe'u... de
'" prop" 10"00, ~ de la de "U comu oidad. , Irom do la pon p.," i,~ de la
de , ..." ~ la
do '" on>o""",. la '.m~,,_ de la ,ida de J....
"" " , po< lo tanto. Onica ru prio< " "'iam.m, 01 ...la,o do oron!e<lm j.m",
f"""doo. si "" la o n m>aci6n do la 1don,K1ad
01
~ 01
RosuoOa.do p""".... al ladode m "'l"'. Esta Odooodad fu ....meota la , ti'orid ad ~ la ",",,,,,IOdad de "U .. "."",,,~ ~.n .. "''"'vlio, ~ particulac.
"""'te.n m cloc<> gra ..... di""...,.". As' , la nam.d"" matean, de la ,ida Y
de la ........ n'" do ' .. 0" de Na.,""" "PO"", al mi"""
la 10, , _ de
la comuni<Jad moteana tal comn la im..,..."a .. "','"'ll"I.... . E. ta mbin ..
.-.ooro"'orio po<m'""''''' de la llamada rndi<a1quo di,,;, 01
ro.

h;,,_

o lu,

,,,,,,1.." ... J""'"....""


'_po.

R.....,"aOO ,

"",,-'O.

dl.dpu m do las !l''''''~''onnos "Igu "'o" ,. la naeradOn funcinn.o como


h,,,,,"" Yof""l"a<"'" de la hj", _ de J..w ~ de su ........n' ,a .. la ,;da de
la <OmunK1ad
p "", Ma' ..." ' ..0" do N. ."'
M..,,,, de ,......1.
"",nlr""ta , ..
'" narradOn, de , .... ""'...,'''' .. J
""""""" .. p"""macln dos W'O
comn" omu.doocomn" quo .."ia ,
d''''l"'m , la , ,,, ,de ''''''.. 1' 0,'
b ; " , 1~1. , '"m do las , ;,,,, do rum pllm ' ,,",o , .. <!oscuro. quo J........
""I odo "f"""'Io ~ o n u",;"oo: '1""",.. 10 ",,' 0.0 '""', puos, r..... , la tradl
de m pOO'''' Po< lhmo. ...-c.< .10""""0, ,..w 1..""
'''"m ""sloll!"'"' , nma<lo. del ' nh_ T.., ,,,,,,, ",o
de "',;<1 , M ""'"',
del
hom;""l. l.a ronrosin de J..fu de N.,,,,.. oomo M...." de ''''...
udio M.o""', ,"'... como ron>o<"Uo>no" la .-.definidOn .n proIundOdad de ..
un"'",," .... ,gios<>. En la moojda .. quo J...... ron f....oo comn
'''0 de Dm on modio do .u i""bIo, l ' ms om>Lo"""'te.n m","o del m un
do (, ,,,,, %g1a del Enmo nooll . .. os.... o un, rnd"'ol j,,,,,,,,, del """,'a niuno
udio l ' , """ ;oln""J>"'"'<''''' on profundidad do Jo. ;om.. c"~cm del ju .
<wsmo: la '"':Y, la """''''' de la .-.0000, la c .... 1n romu....."", la .-.b.oln

" '0"

ro.

c""

,"ijo

ro.

"'jo

pano."

P""""""

Jo. poga""'"
"""""""" la ' mponanc" de Jo. "'um a,ri l>uKJo. , J..u ~ y .. mo", o la
del parnl olo quo a1pll'O' .... Dlocon ron Mo_ . Tampoco h'l' '1'" d..cu....,
la 001.."'...... n>fu .... 'I" ' ,.n 01 "''"'vlio de Mateo, u"".:r..s ron ro.
<'OsI

_ _ (n ' <pO< ., ,,

'M'; '8,6 .10; "

,JI ....). J..fu .. p"""nta como "


Id . M'
~
un ."'ulo. 'l"" ron.h
,,'n duda un nu",," . ' mporto.... . nona<!", de la. oIros fnnn uJac,""",

i"'l"""io .." ... m _ _


'ul~

'M' 1'," ....),

""" trad'cI"",,'"

o......" , "~. Clu '

, . M ~,",
0..0. .,

..... So"" ...,


'99',,,",id D"'..,.......",
,_

... F;'" ""'poi

"...,., ..... ..a,""


DW. . ",._

,.

m. .n.,

eo, , _ ~

(s"u """".c.mbridp, c.mbridp C''''''''''' ....., ,_

I NTR O DUCCIDN "

3,4.3. F.d . <ioI_

NCEVD

T~TA" ' NTO

"

El , ..O, ma'"""" .. lit U )~ u .. n "",~ romunKlad La l;guno do lo. 00<0,


cuyo porta"" .. Ped ro Id. '" '~, l>_ " ; 16."_n l. , i mboJi ,~ oqu ( la coroi
6n d.oI d;sctl""" ..,. ,,"n<i6n,
la >'OC8Cin prof'U",' a. to<In horn
"'" al quo .. procla ma al E" ,,!!,I'" (" ,16-1 01. Paco .""""', al d i.d l"lo .. 01
'1"" cumplo la ",ru ntad do lhoo 1" ,""-'0), .. d.,. al quo ~ g "" la onooruu..
,~ do 'u M .....,.,. Est a obod'"""ia .. con.hlu';'~ d.oI d'""",o ma""",, >Ob
la coro".... d.oI d, .d l"1o. la " ill"ocia m...... do la _ ' . nd. ('l"'"
WI'S asume "poeI'" .",""""""", d . .'" ' ,17_'0. d . ; '. >O; ' " " ) nn <lobo
.n""""a nu- "' quo ca """"'za 01 .,""u, d.oI d i>cfl""' "" " """', . .. bo<, ""
><><I"in parndj;ca do m i..na ~ do ~ rn oo. "" m'..na do un d, .d pu!n do
'PX' ". (/..,yO" ' OT<>< . d . "'>6; " ."; 16.' 1 1""'0 f.. n" , 'u propia dobi
IOdad Yal mal do .... mu ndo (d. 14,1'-'3); grnndo= do .... m~mo d;sct!"'.
"' llamad<> al ""8Uim'..,'" ~ "'8"'" do la gnocia can"'i" do .u s.o< q... lo
ponni" ""p""" ., f"U"" " Po< In do""", .. ''gnlf",."", '1"" Un<> do lo. "".
m;no< rn""""'" do " ""'" P"'" d..iu= los di.dpul", ... 01 do <f"'l""OO'
\ 10,<>; 18,6.10. 1< y .... ,'"' 1 ' .3'-#;
I l,l' ). EoIn5 d;sctl"lno I
i""l"""'<' "",;b... una d ip>idad 'goal .Ia do lo. jwln5 ~ lo. prnf.... (l MO ~
1l.16- '1I. f;gu= .mi""nt.. do la tradOcin udfa
Eota ><><lOcin pa rndj Oc' d.oI d i.d pul o .. plOc. ~n du da '1"" " , "" ;n,
lau", nadio '1"" jmg uo, "'lu' abajo. '1";""" ".,-~.. mi"",bro do
la romunioiad do J..>. la _ i n .n". 1a d zafia y la buona """m. 1"""
""""" olo . D ios, "" 01 ;'Oc" f, na] (d. M I U,36-<3 ; " . " ""1. Pa ... M I, lo
fp..;. " . "" .....Odod. un ""1""
La ""Oca oxcopdOn .. la fom"",
d~dpli na ",r..c;,tOc.do
"'" lO soIn-.I. ." Iu''''' do l r-m.nnh~. " . '"l.
Con to<In, hay '1""
al pa>a..., '" ronto.", mal. ...,. Ha y quo 'nl
i"""" lao pala b.-.. """" lo ..d"""" do la romunida<! en al con ....o do! con
un'" d.oI d i>cw><> comun;torio, ). do Indo 01 "" a ngol": co"'......" al homna
no q"' ''' '' """f'i""" como un pa!"''''' y un "." ... daOOo- do imf'U"' tos l.
17) , .., qu' .... doc ir "",ha, ,,, ", ~nn"",""cnn>l.'mag'" d.oI Pad ... quo bu,
"" ~ n d.oc.noo",u ow. f""d ida "3,' 0- 1<); .. con'-""- " honn""" 1"""
dOdocomo aquol ron 01 quo , .. O. comporto '" m... 19.'>10), ). al '1"" llama

"la ..

'gu.a!"""'''

mi"",,,.

~n

dos<o."'" (9 , Ilb l

IL """"
_

'm "

". ..........
_"'"'"~
~: O
HJ. IlnD, ~,"''''''''''
""
~ ........ ' 00 1, PI' !lo'"~
"""'''''',
hao
lO BO ' ' ',
,

''''' '' ''

O
11,

Gott.......

td...., "

......... . ... _ """"""" "lB' 7ll. " " 'prt. ..,""""


" ''''''' ', "" """'
...,.'" o-. ,_

;m """""--,,,.,...o.m

"""""Ix.<, ...d "","' ,

, "'"

,m

'"bo.q'

El

E\" ~GEUO ".Cl' ~

"'UO

3 . . 4. ,< fa"'" Y " ,,",,"

do la mom."" (S M) al com"'"ro del

El l ugar del _

"".,,,,..

m j n ~ Wrio

de

J.. o, .. {)ahl.a, y, .. 01....,., del S M. 01


proS"""'''oo de M' '. 1710
oeguOdo de inm..ha to po< lo, am '"";, , oub<a)'a n 01 l ugar
ocupa

""",no! _

.oon. "

'" Matoo la "'",in sobo-, la Ioc E" la ;n;"," ll"'in


",' an;oIio de
cul .. la
" "'. . '" lo ",!!uOOo mitad del ~glo X X, .. t ""'" ..
'""'J><""<'in """.... de la Th< Y'!ti' paf"'l ..... mpoa .. ' " coml"',,..;n
dol E,,"S'lio'
En
"",nti_ '" "'","'" do' ll!""" do. "'de"", de
una part . 01 oni.o" o la ll!k a de la 1")' oomo mandam j,"lo ( v;'
" _'9 ). t.ta , jg... ~,ndo vhtla m ',nt.., parou..o 01 ",den y la ll!;ca de
..ta m undo. A, ; p"". la ","jda d, , .. O, no ao ula lo Ioy, q"' partena< . , n
..ta 'on" Xlo. a 1.. = .., 'I"n itjm"" . , d, ,lla no dopand,la ,",.-..da , n 01
"'ino . , ino la ",de"",,,,,, don'ro de"'a (d . no oo.ta o"" " t !l , " Y
'0,'61. 1'0< ot.. po rto , 1<.." a ...a ll!;ca do lo la)', ." ". . ~ t .o lo Igk.
dol _ou mpljm;, mo. 1"" en.lo de . Ia Ioy Y "" prol"'"" . (~ '7), . . <lec;" de
lo ma oll ocin do lo voIumad I"lman de Di... (.. pod.-<a <lecl" lo - lo' Y
"" prof
como promoo..). So af"'la '"",oc.. ala nocin d, _m'kta .
(". 1 0 ). ""a .oo.-'p"'.la la)' tal oomo la pu ch c an Jo. "",nDa' y lo, fa ri..
"'" l.a ,",,,,da ' o , 1.... no del"nde del ,umpl;m.,mo de la jm ' k ta n ",'""
Ina ugm ad. po< , .. O,
..... '"'O.... del S" ('-1 , 461 ,.,.. lo iI""nocin dj".cta del ""'cco hanno""",,,,, p"""'ntado .. ' ,17_'0. El h ilo oonduct'" de cada W'-' de 1.. '"'O....
",de . . lo l6g"a del_no 0610, , ino ta mbin. , no >610 .. a""'.. ro, ~"""m
""'" .. odio; no >610 01 adultario, , ino ta m o"'o la m........ ' ml""" . ,odo ..lo
.. """<ario a lo vol untad de Dioo.l.o 'l"" la palal>ro del J.., mat..no 'I"io... f"O'''''''-'' una """,,";00 de la coml"""""" de la ......ocia, jn;ita OOo
a P""'" do uo onlo>n de oo. .. a otro. del "'no de ..", mundo al ""jno de Jo.
No ..... ta
de "","mas mornl.. o , dicho de """ mOOo, de " n
. "",ndam "' o' o> 1'-,"19). ~""do la .m ' k ia ,uporioc> 1' ,101. l.a I6g;ca_
P""'al"", "" ..ta
la del ""-'OSO. Ahoca r,;on, ruando hay algo .. ,a~vo. ;oca k-ulabla. 01 """ no .. ' impla""",,,, una p""""". objoto de un ,.,.

"",",,,n',,

_.17_'0, "'"..
=,.__

c"....

"'l"'

1'"'*"

'n""""" ..." .,,"_ " -..


lo _
_
J..oo. ., '
' ' '' , ..
"L.''''' ''''''
M."'........
_....
_..
'..,',"'
"... ..otdoHu., ' "
'oc'"',
t.. .. ,""- r _
'w>. L" ', ' _.n.. C <1'''''',
... '''''.L7'; "''' ' :mE""'
, ''''- ""'-"'-',
........
npoci>l
..................._
." .',".lO
.. _ ,1 .,_o.""--"O.,.Lo. ..
"~'''''''' _'..'~"""",nu
""" _""'
",
._
r._ _ ., Ma.io
.... DOblo
J..oo. .. '''"',

" o.m."

, . OH

"""

c.."'H

,,.. ' - zo.. ",~,

IOou., _ . """.. '_ ~ " c;;


~

r _~

~ ".

'" ~_ ~

100 J, pp . lO ,"

,.~

do.

m,

C~ ;,..

Lo

Lo

. " " . . , . ,;1 " -

><l.. _

4]).

,_~

...

._ ""'"' _ .

C;;......

'1"

~ 'f,3 ~y;"',' ':, ,f ~ ~;

i- ~ l ~ l ~ ,. r ~ ~ ~ ~. ol ~ .. ~~'~ .. fi-~~ .. !a~~ .. 8.. ~ w i ~l ~ ; !t1~~


.fs .. ~nl~ "0 3 : s!!.fi- ~!.i" S~&'1!~~l'!p;. ;d8 P ~ !. g .,
~~,~
8 ~fli ,
~ '1!
.....1 8., .
nh !.~ ~~g.~.~
o ~ -5~li'hofi-g
.fi-~~ ..~fi-e
~lnH ,fi-~
.. n~ " H fi-~:.~

~JH!nl
~B Hi~U~~Hihi~UiJfntUh~nH1
t8~t~~~, B ~ E. ~: ~q - n~q8; L[~H1~ ... ~ ~
~io.

. ~' 0.
e~ s:
-~"';8{n

1al
~ ~~ .f 0l~- '~r p"O
l ~_ ~!~~","'~
~~ . o ~~l"s';
~~-','
~ .. s 1~
.~
I1
ea " -s; :; "~~-~- g". i[ !i:t 8..
~ .
~
~nl~h
~8H ;"! '~~~~'~;~;~~ -~lo[tlp
~ ~lnr -11fl
-~
o..; o i<&~d J ' H ~ 3 :; ~ ~ 8
~ 3 ;P. .. t1~~ 1<"
~!t "

iHI
r~H,;:~ ~ ~ i ~H~ r~ !~~~H~i iq ~~t~i ~fl H~~ ~l
~- ~~ .~:;t. .~so ~ -! ~' !o"335Er i< ' go l i~~.fs .[r.-ti~t~ !.

p.~Hr.Ppl~r.qT~~nqnH

PPy!
'i~i~;'~~~~~~iS ! _~ ~-~[ ~! ~ ~ ~ 1~~l~!~{~ ~t ~~ ~_i ~ ~~ 8:~-: ~
~. ~~ ~~
H~,~ t :; ~ ~~ ~ u ~:..: ,! I. t~, ~! ....
~~_tt.. !~g.
h~ r.~ I, ;.~ H
1 ~
"3 . ': " .. ~ "" " 1 "2- "' - ~ ~
i: il''' '' !. if
'"8 -~';~ -~~~n 0, r
, 8 ~" d ~;; ~H ~ n': H hl f ~ ~ . [ 3':; t "..g
e;r~~H~~;l~
' - " , - .o"ll?
.1 ..:<.['
.. o al~3~
-'1'~
""H~ '"ot~
1" ~dl~
, l
.. t:: "-283

nU. ~l::H

"

"

El

E\"~GEUO ".Cl'~

"'UO

=..., .1. ,....

prof
"'inl"'p.-oI.oo. PO' J. p..-m i" n"
Al ho aJ,
la pol.b d. J........bidu,," y desc a ow pano qu"'" ponoo ao" ...u
c a<p y toman . u yugo .ua,, y I;g.ro ' M' ti ,1' JO). Quo .la loy Y lns p ro
loIa
n una p.-om... PO'" " " "'. slo .. pos;b1 .., nom l.-. do ' qu"
quo
u ;0"" 1"'" .scatolg"". "" .." mndn Y.. diga lo quo .. d iga . lo
comp"o.;6o mat..o. d. I.loy .... n.,hcal"",o" aJ. jado do la do! ju<laf.
mo dol .;g!o l. P. ... M. ' .." .. ha po...oo do la Ioy . la J"",;cf . d. la 1\""
.. M..;a.
3. 4.~.

F1;uki<>"

Se ha ",c",dado con rn.cu.ncla .. luga.- fmponan.. dado al """" dol jW'


do .0 .. primo>< "''"'!l'I'" 1"""", ,"u. 0U05 mocr.,. """'. ' " 1I ,11-14,
l l .3J "; ' U - I4; " . I'JO.J I-#). ' pa"" do! maITO f o<'
mal apoc.lip<"" '" _ .... "ma .. puodo "'1"""'", M. '.., toma lns "",,;.
"" doI jo;c'" di".ctamo"", doIlofi;u a. do lns prof.... do ",.....1. El J....
""""""' ..."a as en la l""0 trad;c;6o proI,,;ca ," ''''''''a"",otari a, 000
do la fu""On doI Iooguajo do! jo;c", .. la llamada .. ....-.peoh m"o'o. """ '"
" """' .. d.o>arroJ lo do lns """_ del "",,,, h.", .. m,"n "'''' fuoc""'. ...
un Iooguajo do ...,~!a<On _ haN 'p""oe . lns horn"'" como lo _ "'"
oo;,;du", prisioneros do la rupocr..... j doI mal (d. Ia. ;"'oct"'" do ' " lJ)
Po< .10, hay _
o""" _ la a"",o",g del jo;c'" d i" ino no .. d;,;g. sIo a
"' ...... o . lns fncrd ulns. Se.-.fi.... . 1"" r'S..... doI ...!alo '" la. qu ... fU.
doo ' '000<00' lns m "mbros do la romuoOdod ma'","",- EJI'"ll""jo mat.. no
do!
f ",
al hornlx-. '" ~ y" d;sctpuk> '" parucul..- '" uo
"'S''''''o do
x=abd;dad. En Mat'", no oo.tanta.la cruz .... Ii,~ una rup, ...., J.... ".,oc;""'" no prof..... ru "!luna pala"" do ""''''. No .... juez
escatoill"", "no A<u<I _ ""'" a 'u. di. d pulns ou""f..- la Duoo.
N""" ,00.. la. """"""" (" ,l6- 10)

!J,'''''' ,","-'"

"Ocio

J~,

N ...... pe .-.portlvu

Desdo prioc fp;", do la dcoda do 1980 .. a ~"., ....ocialm.nta '" Nort.


uo d..pI"",mi.nto ~""' . ..... Ioe' u"," ""'io>ll!;c"" , P'"
un lado , y las """"'f,,", , P'" "'ro. dop o ,",,,"'..-la pos ibilidad do plan"",
do o""", uo 0""0 o,"""" do cuenf""", d..~=
ud'" do! p.-im..,,",,"gelio
omrica,

'"......

P. " ;m la '; , ,,,o -' "n;v",al;,,,,., "I=roo" "'" ,1 "da',,,,,, . La = m u


o;dad m " ..o. , " u o. ' Offiun"ad pluri-<ui' u.... d", idido m,n" .b;'''a
la m;,; o 0,. pagano<. o 1", d..ti oat.,io. da MI .. oo mp.-.odoo too.

'NTRODUCC'DN "

NCEVD

T~TA" 'NTO

. " romo miomi>rno d",I puebIodo ',mol' u o<do , "'ta probiomti<a, lo ruoo _
boo d",I . an ti _judal""". mat"""" .. f"""'In ...- en " ....ro h.mp> . .jot o
do un, al"""'" mU)' "'f"'C"'1

'''''go do
""'palO do! ..Ialo '" 'fU" OOMtru)" la f"""' o""'", ma""na do '''0', fK""
Lo. c ';'~ . Lo naITal""'l!l, no< .p.da. c...- en la cuoola do>!
.Ioborn; u,," ch"""'l!" 'fU" oln ationda los . t"u.....

"""oll:-- E, ..

maoir""'a do . IBU "" ma""", uno . cr ~ <oIo;. """",... . _

m. ,,,,"".

Lo. ocl,,'orog<a
,C u l .. la =m!""id o Y lo 0 '1! a " i '~ c ;'; n d.
lo comu"Odod mat""""' Se """"oja . 1a oom uoOdaddo o..m<n , 'I""" u,,"
comunldad ... b",,,a do pu "'''- do d d piina ' ipi"a Iprn.'ma al ,;po ~ ,"'o
ll!"" do la . """a. l, o b ien la romurudad mat"'""' ' ' un ""1"" m"",m , '"
.. 'fU" ......... la .ro_ """illa. y la . c;",a. Iprn.ima al
"",K>Ipco.Ig1e>'a. 1I

m_

Lo. , ..." ,,",,., lo ~_ 11, 1]"ga<Io" momento <lo .-.tomac ,, . nI


,......
pendian"""""'" da la problomto paulina, . un ruando .. _ "
"""""
... """""_ en la oomp.-ons>6n do la <.o:>.... ,, """,do! pdaim>o do! ~!lo ,_

'''' .....,'*'!;.. y .1 ," ;"'0. ll.... a hoca .. ha I"""tOOo f'X'O io'..... , 1..
"''''''''' f'>' las _
uti lizaOO.... Iongua ja. poro .... "'Imon,. los t ..._
bajos , .......... """"ta la runc.., >ocOn/g"" do los "mas 'poe.lfp<"""_

o,,, ..

J'<;,

Bl lil ln V-fi .

c.....".. _
PiaT. _ " ' ", "F...... ~ ",loo "'iN' ,1Ia rn\~u (O .. 2'1), ,,; . - ., Lo"" ..
FI" ', ',." ,t.-ad . , ..,_, FlEvo....lio ",,"" "'" "''''', " _
Criot.._
, "" l,
"'",..rn [I,,,,OJ
!>do> e. A WOD, -no. ""'poi _
,,'" ro ,_,."
" ,.,,
{IC C) , ""'._ [ 11_111 , E<ti""....." Cla , ''''"' , ' ' ' ', '997, Joo<hirn C.u
",-,
,1Ia""""""' I'" m ( HThK ~Tl, &d . [11, """""'" _
" "'"', ' '''"', Dooaki A
"-'<..,,~ .. .."
' ("'OC 3ll. 'oo . [_11 , DaJ'-'>, ""'" _
, ' ' ' ', ' ' '', E bct<
KLO"'~ "' ''' , "', ,1Ia"""", _E."..",,, ( lt ~ I ' l, Tu",,-, .. ot.-, "'71, Onnt

""= ,

l.oH~....

{Womoo- Se h... ud< , .... l. Do, Evo....""m _h ...,,,,",", {KF K


_ " "l ,
,~"""""""" und Ro"",,"-, " " ' , Ulheh l""" "'"
(ZBK ~T ", Z"""h, T _ " , " " , V. n.,. 199' , tJbict<
le<, "',
.\la ,,",,", (UK " , Bd. " ti. tIt, 'V, Z!l he ~_ o;IT""' ,
"""n......" ...."".......V. n.,. ' '''-' , ' \1911, ' W7, , ..., (t.-ad . ca ~ _ n ""'..../io"'..."
"," .llano, Salarnaoc a """"'" '99' _' '''3)

C,"-',
E"" """,,m ""'* """M",
E"" ",,""m ''''''"

,-,,,,,,,, ,...r.."""

t""'",

l _O le.....l '. .'~ I .......

""_''''. ~" . lo ""'...... , """.... ,

..., Dan"" "'-'>cU'NC, ,.." Z,"""" , ""'.. '" ""''''''". .. ~ _


IMondo "" lo
BlbIo no, G;' -. , laboc .. """", ' 99', pp. 77-'01, U''''h le.... Di. }" .... "'h~""
{t.-ad . InI., ".. ~ <>{
,lo. empd <>{ ..." h", 1""'" T""
nt T~ J , Cam""",", Corntid..

"" "",M",. Nou'' ' ' ' ' ,""""'' '

_ ,,..,

E\"~GEUO ".Cl'~

El

l'.."""', .......,

t.,,,,

"

"'UO

Joan Zc"""" . MotI""'" .. ,, _

'", """', c.rl. ' 9M (<nd. <a>< """" d

"""'00, b

....., eohm
, \ ""'" [1;";00,

'""no"""'"
Ce"""" , .0.""'.....

Hin_ u '"

""",.i~

'''7)

"'.'3+

~'ian
ma tt"",,,,,,,,o, J, Ern "", ' ' '', PI'
n,
ErR n , ,...,"". ,o,_m , tIt, ETR n . t .." PI' " .% t V. ETR "- , ..., "". " ..
' ''' V, Ern " , , ...., PI' '''M , \'J . ETR " , 200 ' . "". ' ' ' ''"' , G<>ham ~
"'''''-' "'', oTho> o.-;; n and """,,", '" " ." .....,' Goopol M. "",," Sd'Dlanhip lrom
' ,"RU' 11 ' '-'- """"'- do> Gro yt", " " . PI' """. , ., ,

,..,.,.....,o."

_~'" "n.u.~h~
F...", N.." "",, """ " .....

,oo.,""',,"'" .,. Q. aU "",,,,*, "'0-""" {l

""~l. ........., ",",.", U...."""' ..... ~ ' ' '' , ""m", W"'- ..~, od" ",",,,,",,' and
" "k cA" E"O" "'" Bjbh Oll"p0 '- '" th_ Now T....... nt ll, M>ron. " m o.l'..",,,,,, ,..,.... 19"

E"......

,..mcm.....

Gom"", Iloo."'-WM, .......'" "'_

""'""_ i",

H.Lnz

"'_""m

.. w>d

1InD, _

,""" "",fuo""'""' 'W ...."T 1]. _

...., """,,,no"""'"

"oda<.

'%" """"" IIc....., u._ ""lo ,1/_ . """ ... , _lo.. "''''P'''''''''''BibIioo......., ""n.,......".,..."'"',,'"" Romha<! HC'"M,,- "" '~"i"",""""'"'"

",""'10m ",,,lo< w>d J.....,"'" "" ,""" """-"'. ..... ~'" Of-"lb
,_

, ''''' Doan """",",-..,., ,""'

ll), M unich , " '....


' .. Sron-, fll.do>"fa. Foctr... Pr
;, _ Don'"
,.;/< J.
do> b Bi
6) , "'- .,

, .,,,,"" "
o.ro.. ""

"""'-...." u _ _ do.. I'F

."'"1><. _.,. ...

1.>._ .. F_
',.'' ', ....., E.
<M= ""
Apoc,"""", _
(JS~'I.SS " 1. st ffi"", _
"""""'"" ......., , _
Ed uarn
SeH U>. , ,,.,,,,,",. . """ ,.in<
" OS
So"',..",
Bi""
,.,~, " "XI C. SI " ,
G.-ap<I o( """"""', '"" eh",,,,," ' wJ.n",. ""
H i=<> .... " "',, ."'".. o( ,lo. ""olwn e""",w''', Ed,"""'O, Cba. "''",
~ . s'~"""' , '
&,..~ . Sl..Jin- in _ . Erl ;........, Oart,
" "', Gooq SD.HUO , o.. ""' ..... ~,", """""'"_ _ ",.,.,... Jn
Idotlhol.. (""-A~T ''',~, " ......"""". "'" RUI" """ . " _ , _ " "
Tu """,. [lo , . . - <m#L " w!>m ,"' 1hroIop"" ""',..., E""""""",, '
'T
,O" MIloc
, Ko>ei'v.....,
E/"""""' <m#L Lo """""" .. " , ,
"""""', F
t 971), MartLn Srn.-, _
" """" _
" " , ,I/D""" ' ~' ""
.o..,;... i'F ""ik don< ~ .,"'""""" ... '" """""""""" ,
1.>.00.-.. """",
lOOZ, :r.an l, ''''''''', Lo ",.."""
(O BO ' O),
Fri ~" _ , f.o,,,,,,, uni' ......"""" _
"'"

em.._

""''''rn

""hoI''''....

m.

n..

G.-ap<I"".

''''(te'''.,,,,.,

c.o.-..

.m """'''' """ r""".;l- ... ,,",o,,,,,

R_, ,."

c....,.,.."...... .. m.--uI.,

""",,

[la,,", " ' ' '' ', od" Socio! H i=<> o( 110< ...
e""""""",,- e,." . ""'ipIi ,~"
"""""""', " ''''''''"''''', FonRoo " ' - , t 99 ', ""XI R "',,~, ...'" AJ ~n -......
...... mm""",""""," cM c~"""' '""""""""
(s,m"""wn","," Jl ,
At ""'~ Sc ....... ......., t ..., M_
...... , n , L'F.... ,.;/< """
" """""" (111-:'.-0'-"), Go>m- . x, """"'" t 9'11, _ h;m
od.." " Idot,Iwn
"""...,1;"", IWdF ' 1 '), I>ann ....."
"bc ... B..d ......""..." , '''"'''

"W!><,

""''''rn ~. S""""", n ,n.. "_

",e'...."'...

"'ome...""""...

""oz.

o(""'""'" (' RT ]j, """""". SPCK, "99'

EL E " -A"'GELIO S EG" Ll'C AS

EI"'~ng.lio

wgn Lucas p""".... una doble ooig i. . l;dad en el ""'" do> lo


tiene una ron""""""" en otro
libro, loo """.... do Jo. apslol.., lo obn. de Loca. (llamada lamb"" Loca._
"echo.) comp.-ende, 1""'0, dos . 010m ...., .. p<ime", d. lo. cual. . . . .1
..'ongeho. Segunda ooig j.. lida, L l< .. , 1nico ..'''"galio CU)"
la un
cuando PO""""""" "" el aoon;mato) .. ma"m.... p"""0" lm,"" con un
.yo_ y " PO" '" ;m, nd oo 1iW<>ria. ni"",",,,, lo ha>"" 01 maITO do un
prologo (Le 1.1-41. _ si"", do imrodoccin al ronjunlo de '" ob<a Y 'fU"
.""""'''' u n 'O al oomionzo doIlibro do ", _ .... (1 .h j. R.. uha . " ...'do .... '1"" el ... ~ng.Ho do Locas .. , itOa en el 'mbOIo do un pro)'eclo " >lo~r;co ""'" omplOo, .. 01 '1"" ocupa """ u,," 1'""". y quo" I"""p.,"i;~
do .... proyo<, o os focmu!ad.o .. pI''';.. m..."._"" m........ "'1'" un proS" '''.
en el 'fU" ,,,"""...... las oornJ""'''''"''' "',"""as ru. <o.-..oo., d.I Luc ..rn_
'''' l ' d",I Loca>'~
tradOcin ~np<"'" os el Oni<o ..'ango!'" _

,,",O<

La .1"""" al prologodo Lo 1.1_' "" Hch I,l ( .E.l p<im..-Iibro lo dedKu',


Th6/ilo,' todo 10_ '"""
l ' .",,,,,,",
poindp;o... , I.. un od''';o
"'SUco de '1"" . kh romO'")'" la 00",;" "0";60 deI .. ""v!io. Se poode 1"'"""
_
po< razones rlct""" do .. ",,,,In del "","uocrilo" a u'o< qui"" d i,idi,
'" ob<a en <los part.., fac Uita OOo la
Y la d;f",j60 d",I librn, Poro
la ~ ont... ]a, dos"""", DO" " ,. u al , po< un 1aOO, la h ~ u>< ," do
J.. O'l', po< otro, lo. oorn jooros do la Igl..'"Ahoca men, .. da ol ca do 'l"" "nBfu ","n...roto ao"gun DO> tranom'"
ol "'lo do lo. H. d "" do lo. ap>loa.. ;nmt.h"""""", d..fK"s do "'......
anomala tiene una o'pl"""""', en .. Om,,"o del proeo>D do fonnacin del
canon del ,,""'" Th>tame"'0,'1.> J.u-~ do oiglo n , '" fuo..,..,-..do do Hoh
PO'" oono<"uj,-" ""1"--" de lo. .","goli",;""" fueron ~ l' oop.......
;-"'to>,men on .. oro... ...... al ""'n "'[tUiendo .. oro... llamado <OC'Cdental. ,
.....iguadn po< ]a, ""'" ,",;gua> """..... Iat; .... f" l . ' n. "'..'kl. la fonnu

",ro

d..<lo"

fabri<..,,,,,,

' NTR O DUCC'DN "

"'i;"

NCEVD

T~TA" ' NTO

","lo ....""vi'"

l"c060 """
doI
da Locas... """".........n ol """,",,.
crilo P", datOOo ""
los ""'" ' " ~ " , .
4, 1.1 . Lw

doc"

,u ...".,,,,,... <1< ",,""ro,. doctrinal

lo

la ,. ",,,,,,,",,, . . <los _

da la 00... luc ana oo, po< lamo. una docO>i6o


doctrinal. d.ohda al hed da_ la ' :loo.. ""'0BU" ,0<0n0C"Ia" "" m&)'OC " ut oridad a los """8"00.; la autoridad "p""heo y eano",. do " eh ..... admitO
da "" poco """ ......, B""''''' .00.. todo " los..tu.nos do ' ''"''''' (Mo" ol
ao
Mi f'U"', los 'Ich .. ".....-00 al "'""" de<K>Os da los "'-"'1m " m'!l'"
U05 o,a""'"', <10<..... d.o las
'1"" ' la ",,,'n ....a. n,.....
do "B'Upoda>. El I'.>p",tu , a"'"" m,;no d.o ... E><rit ....... tonia .m"""" ma yo.'mportond o"..," d..oo doI oulo< hu mano do ...<los _
do> '"
""'lo. En ron junlo, .... 00... oon~ .....t>lemem, ' ''''80 (' 1 car'tulos l """ ...
un a"""'" pa rto dol """" T""""m" La t rndrin om;gua "" ,..., ", d uda
la unidad da oulo< do '--"'lch; "'"lo" Ca """ do Mu"'tooi (hacia " oo ' 90 1
romo """"', T.rudO""" n ' ..n Cri>>tnmo atrihu)"" los <los
Lucas
ol mo>d>oo, """......" da Pablo ("","" """ .........., .. U )

'''''l.

epi"""" <atI""'"

...00..,..

a>crit"."

4, l.l. L'Hd' p''''''

t'"

,--,,_'Ich ronsIitu)'" "n conju n'o t .. fonnado po< <los _


~
"""" da>.d.o .. p"ntn d.o ,;>l a ..
Los datos On"""" co.-robo.-.n a !>un
dan ..""",.. la homogonoK!ad ....,..na do '--"_Ileh,

..,..,.i<>.

El

",." ,,,....,""""" .. Imponarn" ... ,., ....... MOromu"", en" laIT .... ".
, .. _

. om_

rria> "'",.. ro """", '"' '" """""..... ,n

""'uc_
'--"

'''h.

El " ~",*,,pod/iro'" '--"""h, ""'" """''"" ... ......., ... N "",~ T........." o,
oo Imponant" 110 paJa
D
propia, do 1.<.' ' '"'
~,"ih "
~ron "",...ooa ,n !kh. om >loo"

...."'"...

, ...""" <00

ro/i '" oorotrucci6n'" nrt;ti"'" ron un arurulo ""''''' n"' ... TW


nrucOpio'" oom""'" "" la ,,,"'" ""'.

",ron't ',,, coo ","t"",

"na!,"",,,",,, ...

Alu.... fnn<, Jft

.. """""'..... lota! o

_mont....

,.... 1.< " . . , He" ll ," , 1.< 11"' , ",h ' ) 7, 1.< "" "

!kh. oom pO

' k h 1.2l ; 1.<

"eh ' 0,17, """"'"-

",>O ,

""ti"" '1"" ol a"'"" .. ha )'a .......-udo do> ioc l,,", e_

E, un h",ho >igrur

lag" do , ..fu

....

"'''''vi''' con ol f;n da ,...., ~ _ paco " ch. la cOa do ..

6 ," """'" ol . OO"",,;m" nlo do "",,"- .. a i>r.. iada "" Le 6 ,10 (d . Mo 4, 111.
f""O
in """'" al final da ,!eh 118,1"1. la cribo. da
ron"" ..
Thmplo . . .limOnada da la
a n" .. sanodrin (Le " ,67.7l ; d.
Me 'Us) o poro .. ;,.,lu)'" '" .. f"'OC<"O do E>ta-I>an (,!eh 1, " 1. ""los <1...
pla7.a m"nlos [''''"'1_'''1 """ ol iOO...", do".., la planif"' a60 doI " lato
.n:loba ol oon jUfil O do 1.<_lloh. Poc Io da ...., .. a "1o< ha _
a >ti ob.-. d.o
punlos do unin y do ; ocl u ~ """, _ ti""", la ru _
do unu- f.. do> m Oa
deo 1... dos ....... doI d'p' i<o SOrnn .00.. .. " la,o d.o la """"""" , ron ..
".., ronclu)'" ol "" ""!l'I'" 11.< ", '"-" 1 l ' .mp;,,~ .. fi bro do los " ",00. (,!eh
Ii) a1..... solin """"na"" .. T. mplo do Ja-ru..... n 11.< 14." 1. dond.o

opa"'"

',1>-'1),

"""P"""""""

' a>,

"
habla emp"'.ado ron z.ac..-ea. (l.c I.'-"l, e l po< lh mo . " ronju mo Lc-'kh
.... c ~","><ri<o po<" " " un o do la ...... "".00 <lo " "" '," ,," ....-.,;n
lomada <lo l. "",,' . 'l""
1a prodamacin do J"",," Bau,"". en el
umb<al deI ...."!'.I'" 1'-"
d .>.Jo l yo ........ p<edkacin do pablo .. fon"
do ' lch (>0 .>8). El . " u n o <lo la
do 0;", 1.. "",;o"", . . u n
nd'c;odaro del """" quo dom'na todo la obn. de Locas. E.n ronju o.o. ..""
"8n'6cal;'''' ....",~""'" in",""" de""'an 01cu K!ado p""'!o po< " na crndooen la oomp,.dn do '" " "'''0. y .. p<"","p""'n po< ayudar al !ocio< cap"" la un K!ad do '" ob<a'

,anocti,..
'.6;
.sal,,,,,"'"

4 .1 . .......",........ y "'"",'un

El " " ,,&,100 <lo LL .. ....... Iargo do los ","'ro "" ""ll"h". , a _

...

taro""''1""" ..01 <lo Me,uidaDo


"ngtl'"'''' ~ lit ....""""'"'"' '" """bula.-'" .....
y ' '' . u .. , ilo .. IM-" K\o l ' su compoo;doo e<t' no<abI.m.

rico

"""'...lobocoda . Su a u'o< .. ....... gr~ del N """, T.... ment.. . Su p<Io~, ron la dod",.,ocia To6Iilo (l< 1.1-<), man ir..." ya '" ;oIum o<! de
'",,1";, '" o><nt" en". la ,.....' "'"
<lo cah dad. Mj..,' .... 'l"" Me
"'"".,U texto &l . E'."8"ho do J.. oc"" o. ( M, 1.1 l. '-" """",,io . To[;l" '"
do ..mb;,- un ...... 10. (~'"'"""" 1.11 do todo lo que ha .00000KIo;
.... ' _ 'no " f""'" 01f""l"C' O ,.....00 de f""" nta' un. """"""" >n ro< _
n"""". de la hi""""l!rnfi oh;.... Do> lw<ho, lA" ",
uh ...- un
..oa.n" narrndc<c .u talent" narra""" no ", Iu)~ , como ,
moa. una P""'-

"le""''' _

'""'oci<>

"'" .Ia.

po<1;'~ 'ooIl!ic'
4, ~. 1 .

Gmern /; ''''',;"

El corte ....... ..00 . nt"'loa 00. ,,,.,"""'.. de la ob<a do Luc .. do""", .... .
d . ... voluntad do d jst j"ll uu- la h;st.... do loa. de la do Jo. . >sloleo. Con
""I""to . Me, ,uy" gnero Ii<ern.-'" <eloma, la d jmen ~ "" ~fi " d",I

,,",""gel"' .. "",muada p>< Jo. .....",. de la ;n/an"'. 1'-" 1.'- ' ,391 Y do la
juwmud (1,OO-,ll. po< ... ...r.,,,..,.,,,, ,ronolOg"" la h jsto<i. d",I Unpe<'"
romano 11.10, J ,l, B,ll), p>< la A""""",", que mareo el f'na1 do'" .pan_
e,""",
( 1~ , "" 1 . El "" " ,.. se .. f,..,o po.-dnta.-. '" ...r"'o de un mM_
co ~fico'l"",.. del "",,;m j.nto del ho>roe . 1a
de Jo. "')'OS; de
.... modo .. 1"''''''''''''' en la . n' 'g....oo la ..da, do Jo. [;16,..".. El lwcho
de qu. Lucti .. "P ~"" en el modelo de la. ~ff.. """1'"" .....~Ja '"
'n ~st.n"'. en Ja mod"""," .~da po.- D"" 1'"'" man;f...., el ocon1"';_
m;en<o d.oc~; ,,, de la .. h..",,,,,, un horn ..... l ...., que ,;"" en .... m undo
""" en '" in'"",,,," el ,,",""ge l ~ .. se
loa
de Jo. IOt>ro. h~ _
,"""" del An' 'goo Thstamen<a """"" oon,~""", mM q... ;rnonna,.

1""""''''

_ .-acin

,'""ula .

o..... " ""''''' .


' '''' , _

La ,.._

lo,
""""'"", e..-<'Loba-o<

. u""'"

" ~_ ,,~ Adu "', ........ J {.....

, ' 990, pp . " '"

I NTR O OUCCION "

NCEVO

T~TA " ' NTO

Qui. n t " no ,n m.nto lo ~ an j ",d n goog"'fica do l .. ,ng, li n d ." 0


IGali '" _ .. oam' no _ J"",alnl. ~ comprobar I"'ilm"," '1'" kta ~ , .
O al ",""!l'I
L",,,, romn ha.. P"" la .. lru<"Iuc.dn do . u " ia<o. La
act"'Odad do J
'" n,lil.. va <lo <," a 9 ,"'. la ro".~.....,.... marca do!
ca m ino IMo ' ."_ 10,' 1) ha ~oo rons;d"",w.m.m. a mplia.da. hao
I""n
10 <lo OOMt" u ~ un a m pho .... ato do! ,-... hao," Jom
n qu. com"n'.",n
9 ,," 1.8",..1;6 _
como so iban oum pl" ndn loo d
<lo '" "",oc",", .. ..
firn"; "" " voiunlad do ', a J........ n . ) y ...-mj"" '" 19,1' (.y dOooo ""',
"",co"'ba P'" deJan.., ou,;.ndn a J""","",, ). La ",t.-..da 00 J<.ru.... n
( " ,1......) ""rod"", oomn 00 Me un d'O<lli>O ...,atol6gro 11U " l. an l.. do
la """"oc'" do la p.,.;n
~ de la """""""," (W . '-< ampli " lo
"'l"""'" tripart"o" """""",de '" nbn. ron .. E"""!l'I;., <lo la in r"""," do
0 .'-1.' 1) Y con " na ' "",,,Oo'n _
P"'P"" .. m jn i""'" pblico
U .I --<.IJ)
SO la ~Iru<"IW'O . . . . bono ,'n d;[icuJtoo , 00 oam bOn 1.. grnoo",
""""",,"..., ."i>d"'"lid.. """pan oo' "'",,'u r,dn 'nlom' ... ,Oda. La
d;[icuJt oo .. at ribui lil. a la t"'nOo, ...... ti,~ hKana. '1"', a djf"""".. de loo

m- m

J""'.

.,-.nd.. d i"'" "". do Mt o Jn , ' ra ta do " P""'" " n sonhoo """.dona ndo
i""l"""'" " nOdados Ii,..,...; ...

1,1-4

PnIInso <lo la nbn. I",a""

La 'nIanda do J. . ..

1,'-' 0

(l .'-....)

An" ","" <lo! ",.";mj. mo do Jua n " Ba "hsla ~ do J ...


'-"''"'"'" (Ma!"if""' '' 1,'<>-" 1. N.dm" n'" do!
, ....

1& ""Oo' "-,, ",, IlO)


No<im' ,",,, <lo J _ ~ P,-....."""'" ' " .. Thmpln
"""".n .. Tompln a la edad <lo <loco ana

..... ~ ..... dol "" n"!orlo pbl_

'-'_'0
',"--<, IJ

O . I,,",.lJ)

AcIi,i<!ad do Juan .1 Bau " "' , """"''''". p.-ad Oo"'"'",


"""-Niam""'"
""",i,mo do J.. . ~ ...... los"'- T.nl""""""

-....0GalII..

. ' 4--~ "'"

,-

.o. '&-:

,H,

""-

"

,.

,
!

.. s ~

ai!: ~ .h f
,f!~'- !:: ~
~:e ll. : .

,!'j'l
" '

:;:

t ~

;..

,.

:;: e~

., .,"' .-
::

;;
;..
~,

11

. ,

-~

-.,...

.'"
~

~~

, ~.

;;;,~

.""
'"

;.

;l.-'\"

;1: '

-t
:::: . :: ~ .

f .. ?

Ir-r.::;
"

~~

~ ""
1>: . "

'1'

p~'

,.. ~ r;

~ ~ H'~

- <

:'e<:!~ ~

:Il.,.:::.
~= - ..

-;:~ = .; g-

-~

~~~~ ;l'

h[ ~~;: n
' l"' ~ ~!t .. ~ :eW ;:.; .."E
;
~ ~ ~~r. ~ !"~ ~ ~

~e~

" ,~,.
::~ S' ;~ . ..

j o; -

"T~ - ~ ::: i:' ~~ "i:~ '~ r


=,-!t; .. t Br " ", ": ~ ~ ,:;;
c-~ ih
.
o... ~." ... ~
;l' :; ~ .. ! ~,.. ..,
....

- .

"' ~

~~
."
... rf ,"- '!I ~Br.;~~
.. ,. -L
'
, - ..., - j

~ "'-' .

-'","'~:::,
o:

,m;"i
'
1
;'I
n,
;r ' l";
ds , l
ae
. ;;r.

:;

::

-,

;..

,;:
.

.~ .... .
3~:r..

'n
.-

~ ;;;~;~

1l,~'::'

~ ~~
-~ ~~
~ <f ~ jl1
~_. -'?d
... ~~~fi. ... ~
S":O!
'

;"B

!=' If

,"Oi!:
"'_
"' O ~
~-~ ...
~ ~''' r. ~ ..o~ ~' ;'~ . :9

~ _",r.

r-B'

~ ~

".
e ~'l::~

..

~.:=
~ !
" !

~ -.,.~

~lf p
ee
e

,, ~ ~

' -r

~~ I:'

,-El,

..

::: ~

~r.&~~~~~o~ ~~tt~
~ : ~' ~ q ::: i: ", r.!8'''
0"'., "' , __ 1
~~ ~;t ~iG~ ~
~~~ t~~hH
~ -~'!I,
. .. <>. ~' l

l::

~;'.:

~ ~ ~i~: ~ ~~l t W r ~l

,-

,"

"'8)~g."'~ !.'IIft

~rr~

",; uHIi"

. "g,!!!",",E"~ ;;~ ft"nl. : t: !i~ ~ 4


o.~ ~ _It-'l s "h ~il' ~l;;~o - s s

~~

~ r -" ot

",

~ . iii' '''

~ _.

"'~~ ~;~. "

ti~a' ~l-8'

t
'lo

8 .~ ~~';~, . l ~

~fi- 5

;:iJ~ ~ "
I !~ ~ -

il'

:'in~~ ~

rn" "~-~0'"
n~

'i " "H'! -'" .,-""


""rl"
iH _~hnnh H n{f~~i iH ~hhll

..

'l=~!.'~~ o ' ~~

,.'e' ,,'! '"

"~'2~:~-~"~~~ ;;;8:~8 ..1


~ .. ~!l, q ;~ ~. ~ ";: '- 'l'l~ ~ 1L'I t 3

;n::: ~ !oH

~ o .n ~ ~ ~~"8 ""t .."li;"''


g~~ _... -..~~il'!-"'~'" ;:"il' 3 ~o;;
ee
~ ~~8 '"
l ~~ ~"f ~q!'e;: t:: 8 "~ ; :-q ... ~;; h~ e:d~

~~h~
d~ ~;~~ i n, ~~ H d ;~~ IHH~~
.iii~~~ ""'l~"" ' ~ _ ~ o ~,,~ ~ s e c ~~ 'i",.":r

flh~
~hU~l; ~ UhH~I~!Hi ~~i ~H~
"-~ ~" l..'il'i"~' 1~ ';' o ..o 8 ~ !l: ~ Ir- " il'8'~"' '' 1.1
~'; ~i; n~,d n~ !i ~.~:In~t~~n
~~ ftH~~
"1 a e a a.

l~t"'t-'~o~"o~P~~Oo
~~rfH ~IH ~t; ~n"-, -~H~
; ~~ll ~ ~H"~t-'l
hn
". -gol

"":: l ~~ ~ ~ "lo ~ ~- ~
a

"'SlHo,q,o'I" ~
~~

-"'-'"

1;

:l'

o-

o,'
!.;

a~

.. ~
. .-

. ~ ~

~[

, ~

, '.

..

o;
..

,, ; " ,
U . ;~ ,~

~i5'

ao

'nt J HI,

lii!n

_'"

n; ~ .
.--'"
,? ,~" .

~~~

...... !.

~J-i'hn~~~ ;.

~ , a: ~~ il: t ~

Il"

a:

Hhnh~h

:u}. Il i I
~,~~ ~'~; ii ~,~~

h"H"'"
g~~3~- O .~n~

s~~~ i h~t~ if

~ ~ :': h;:~. ~ -

a: ~ ~

.",
1
h"'I"I'}

~l iF!iPj!

~~ ' ~'~~~ ~ h
- ~ H q ~
id"e'lI-"

~':q , ~, -U>:!. ~

~~~~,B "'n~ 'i ~

I.-.
l' , .
. 'IIl,'!

~"'l1.~~HI!'8~

..

....

!-

..

fi- .

H ' ,
;j!
h
h
3..
cs ve

"l

p a~
a I: 2..., ~~"I
p :.~~~q
ee a,

nl[~ti~
- o

~~g-fi- ' ~ '


"ji ~ il:3;-~ e:~

o'- :-o,..
."" '-'11" "

. 3:-.>:
_
_

~:: ~V"~~ o't.3

-'"l'O
i
3Hi~H

~a~~;~ ~ i

"~ n "!l'
1
~ 3'
} ,n p;r~ f

o ~ ~f1 2; O - f

.~

es
-.,', e ~a
.'18~, s e
~F~

-o

3 "&d;<~
~ "'g" .. 1-l

~ ~-~

.:;~

~ ~:H

,...

, ~ "'t'rt"

Il"

.. ~ -" B H h~b&.l

;~ ~

,~II-"'

l~ ,,"1.:!l~

~oi -"

lh;'
,. ,'1""
~ !i~ ld
~ "!'"
U ' ~~

~"

aO~"'~tl

2 " ",
i1.~ ,,~o~
~;<"""' -, = -

'ir

"pi"

'i: O.,,'
,.[i~!"J,i:
.; , '''f
'
,,i ~~~
~r~~l.H hh~i
,i,li'
"h'l
.. ..
..

33

'~}r~~!r
~ll~~~;
d ~~q ",;< 4 5 1. :;'

HUo~-. i:1~~ ~

~ ~ -i~t~

-!.H~d~
'3["fll~ q ,,- ~. iq .. .<> " -

r"!'
'"!lO ,'
1'11h ~P~n-'~; H

"

INTR O DUCCID N "

NCEVD

,, ,",,,,al'' ",,' ''' '" ,"""

--,"n""

"""p,oIoc;'" ,.. """"""

_'" l,l--<."

Me 1.1 . "
Me 1.11-1,1'

T~TA" 'NTO

_ '" 4,]] -44, ' .12--6,1'

4 ,1"'"
'.1 11 ,_

.10--',]

_"' M-'.17

Me 4.' ...,"
Me '.17-9,40

,ineoo """'"

_ "" ,1'-'"

Me 1O,1l---"," _ '" " ,1""', " ) 0-1' ,"


_ "' 12 ,1_>4,12
Me 14,1_1.,'

...,1
_ "")

, _

'," _" ,14


.1" " _

<ine""''''''''
....._1

El modo.n '1"" .. ",dbOdo' ",md"I .. bto marc,"" .... a<ompaOOo


do un 'rnbajo do ' '''''''n t..... '1"", ,in tit=a'u,,"g, al .... 0 lomado.n pm .
tamo, lo ""'jono' .... ojo> do Loc. .
So pul.." .,.,,,,, " Me. So " rom loo""""",,,,,......,,,,, ... ><OOIO' o . do oc",
vo, {" " " _, poc
M, I ~ ' " ron 1.< 4,]7"'1. So
"'Uo , 1.<
_bo . n 1,,", . V " , qn, .. ",b .." " ",. ""' , oo... M, 1,1 "".. n..
"".., .. mi ,;
01 """ ............. ....
So ...; .... loo """mo, an

.Li"".'"

_pIo.

mODO (800 ""'

"".l.

, C....",."i , ~l l tambWn loo

""n6""" ,01 """'" _ ,....

' "' do Me ", 141. '" """'~, .. '" ("""'""''' ' "'1" modif~_<oo " ",,-'
_
do , _
"""'" " ""'"
la """'-" .. lo ...... "".. IK"'" ..

,oari..-

""," " , - . tao <oo ~ ron _;,,;pit>. RooulbOO W>O , _ .,@~


t Oco

""""'n""'" oooou ..

lc.>o ;",""''''.

un> _

n","""""

""'.," " n

pon .._

do[

" nu>jo

o""'"'" ma, (.. n _, 0 10

.... 00 .. m, "'" un","" """... . n . ,' q '-'" lo "',..".",,""' _


""" h'... .,...
, {Me 1,10 . . . n '-"'ooo,

.... . . Ia mano

o"', ,rnn,. do " '. ""'" ..... ,'m,,';'-""'""_


n" n,"""', -. ..... __
.....,m'' Oro
lc.>o _

''''

lo In

mo do lo """""" """" ron 01 """"'" .. """, ... oI ...-.n, M, 14," .61>1.<


un ""'i<>< .,"''''
(oit "'- lo <>H> '
d o do lo ' "'!l.. .. Sun"" '""" do Io llamado." ...w m..m o d<ngXb o Si"""
l O'"' """PO"""", "" U"" 11 1.< 4 ,1"" , 11)

choc.",.. "'"

loo """,;.o """"""",,,


al imi_ _ '" ....,.-""'" ,,",,' l ",,,
00 " _
todo lo .... manoha 10; _ " "" di";",,,,,, poc . _ , ","",.

do"''''
llama o """" . Sal ...... ,M, 1," ' , cm_ pnd""_..""'......"".
,.." ,M, 14)7) o roa _loo
Oocm_
. n c.ao..maru
'''''''''In

po< """'" " "

1M, 14,40 . '" rn~ _ "".... "" ""'""" t>mpooo """"",,",,, ... ..........
!>do oomo un "" hwn . oo duro , itritado" "'""" . . oh! la ";mina<"" .. M,
1," l."" , 1,"
4,'" (
"'), 10,140 {indj, _, 11,1'"
( ~ , , 1,'0-" ( rrWd ~""" 11," "
, 14,JJ ,
1'.J4 ,......

,i.-ri...,"""

m"""' ......_

,,,,toe,.,

l.

4,J.1. Fl u'o do " F ua nl..... loa logia l O!


So ..timo '1"" " mal.,,;,,] .....-noti", t oma<lo do la F"""lo Q,"P"'" liV"'.
"""'lo
d"I ... ~ng.li o (>l'
l "",. 1o opJ ica al mi.mo pro--

., '0%

,-.rno.oo.).

i;"";l

' . --

"

'a ~."'8 ~ '""8

~l it'2';.-"'2H l

p.p~ p . n

..

_::; ~ r. ::: H e,

- o.

IJ'H !lfS HI

t."jl
i;
",

~~

~ ~

r~

.;

"'11"

~o . ~ ~ ~

'1'"'1

oO~ E ~

. ~

. . ..

' ." .-

i~< .i
!!!sa u r.d
~' Ji~;..""i ;:~

s ""1
~ " "'"~'i! ~ "'1I"
,es
' o '
1>
. ,, " ' . If- ; f . ~ ~.

;'.
3 0;:

ea e ~~,.'
t e _~ ~;:n"
~~~ r.~;.:

~ .

:r

C-, ses.s -' ~o ll.3"h~;' ,

~3

- "3

,;;,,,
nw
-,' " J"" !"

:",o~.
i 1 e.~ . ~ ~~ ~O ;:.. ~"F.Ji"'~
3-" .,.-

f!; oc g ~E - i h ~. ~" "

~:'

~ .

1
"i:

~,;

1 ~ :Ji.

i. -pJ

l~n
!' -"p

-e:
~ ~ r -l 3 ~

!j,',!,

"' . ~~ _ l

., ~.

-"d_~ l _i _S 1g: &:'z"'


"-r
n~~

~" " Ol

,~
hi"'~"l

~ .

~ " I<l'
~~ !
t a 1<1_,"

!~1
~h

[l ~

~ -~

~ I<-,< ~~fj'

J:,'In!
n~s.

iII~'I~
a l,i
f~~i
h ~ E.d

H~
~l) ~
~"r. ~!"~

8.H ~ r"

tr.U~

~H ~ ~ ~~ ~ ~'f

' - ~ ~

"

".f ,1~ J;"E~a~


;."" i ,

~I P ~ ~ ~~t ~t t , ,, ' t'I-,~ _~1 ~:S;~t.~ ~og~ ;...~ S' .' r.3"" ~ _ "2. ~ " " 1 - i::3: 8- q S- ~

~.~r~~s ~ r ~ ~ - l- '

,t"i! 1l'
1<-'" '!O-. e
--- "$';.",
~ o ;"l" o 1
~ahlr.~;g'
'.
" h- ~I -l r.r. ni' I> ... . ~ .
~ ~ ';"
=> , ~~ g. "lr
~~_n-1~' "~21
h~
~il ~ s ~
v....
a
r. d
"
n
~

,r.
"~!
_ .. Ir- - ..
-- .., ~ .
~

~ ~~ . ~ i ~Q ~ ~~ ; ~~ ~~

~ o

..~gt't'..
"
~ ~ H I~l .. j HB

:: d
.<; :o. ~ ~ ~5 r ' j" . i
{ :T-o q~~ "'~g.p,p~~
~~ 'h

I,

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA " ' NTO

F. Re h.kopf. E Selm'''; _ f . P"""" m""ho m. ~I m "'I"" '-""" ;mesn''''


01""""",,,,, ma ",""" un .bunda"", m.,...,aI """"oo "",,,ha do otlo .. 1a di,
... d .." ,.. .... , ..... ou nd", do la P "'""'....
'~ "' o. Me 1'-",
9 ,JI; 'O.'l}4). poro ~ulllbno.do"", '-" po.- Ia.ptrta<'on .bund. "" do
.... "'''' do otro ~ia 1'-" 9,11; ' ." . ' '-' '''1. AoI puo> , Luc , rnha
o """" la .... do 00s f...."" "",;'''' (Me y Q ), "" oomo >Ob<-a un toooro
trad"'ional m UJ' rico 'l"" IIog ... o. fonna l""";aI"",n.. "",;
parrial.
"""'.. ocaI. E> ' "",,1m" '1"0."", a1[<Un'" "",",oc,"" na rra",,,, IE
gol'" do
la Inf.ncia , P....... 1... bonof",""" da uad;eion.. co ",I""''''' ya fijadM litolE Rehkopf. .. . Selmn",um )

lli"""K>n.

,m'.",,""

4,J.4. Lo

COft" " , , , ," ' "

d' ../a,o """""

Como Y' """"" I",icado, la ""no do oompos icKln k><ana .. opu ..'a .
la do .' '', '1"" """P'.Iza . u m........ procedien<lo.
pu f"'ml""''''
, rnd icione> po.-blo<.... <'Ompact"'. """.. 1mai.
"'" '" ;."'J>'"""'"'" "j"n<Io ......,"""" ""'... 1..
u. >dada. '1""
t.e.-eda . E... comtruoc;oo da! " la", "1""" .....J.."'" rualro proeediml""''''
_ podom",IIama.-"tru<1ucal.., 01 pa pel pro[UOm'lco, la ~ "",, <ia. al ma,
co yolil;lo , ,,,,,,;co.

""'pi"" ....
I""l-"

_,Oros.,.ta.-poIando "'"

EJ".pe/

,ico

El ""'00- oonf
e"rt "" pa.-<ropa. un papell""!!nun,,"o paco la >o.
' inu _ da! ... Iato. A. I, al ep;.ooio da la
do J..", .., " a,,ar,,
!,,' <>-"') o. nota"'m..," .mpli.oo. po rt ;, da! .... " 0 de Me 0.' _6. Todo al
pro g.-.ma e ';.toIglco do luc"" .... contlo ...oo"",,,,,,, .",,"'ulo>, la pn>d.mad"" me,"n" . .. funda""'n'".., la> E"',; 'u.... I"'- 11 "'; la .,." n
vii "",In do los PODr" Yla liba"",,,,,, da los oou""" a nu ",, ". la d ime",;oo
" "" dol E'~ nge l '" 1""'00 ,,~. '''l; al ejemplo do la .;uda do Sa,,,,,,,, l ' do
""'mO. a n,;ci pa la oleccln do .... paganos ("'. " _17); el "",ha m da
\ Ingn prolet a .. 1>;.., ...., ibido .., >ti pa" " . ) p.... il'" " la P",,"n 1"'. >s. );
>ti fonna da ""'pa "
la m oci>edumb... ""'".. 'u .oba..." ,.
la oo..
" Iida<! 1". "'l. Se """"'.". o<ro ..,u oc;aOO da cri " o~ "'" m ;. I"m. o.
01 ... Ia", de la Tran.fil'" " ,e"'. 19 ,1&-36), ' ,"nd """.oo po.- al "'~ngall''"
on una .....~Iac ;"" ocu lt. do la gloo-;. dol "'jo ""'" de _ . uha Jeru .....
\ 9,JI ; d ..,,). A~ mi'mG. al .... a' o do .... pe,cegr;oo. de Em aO. (1 4 ,U'"
0.1""'" . ",,,,"vam..," la con fonnOdad ""ri'uri"ioo do la muerto da!
Me"'" y la. , ,,,,d iciDoe> P"" .-.oon""", al ....""ftaOO. El ...-rndoo- jalona
"" >ti , a1a'o con pun '", do ... 1...."""., '1"" .I,,~. como """'1.. ;ndicadorn>
y ooonla. al locloo-.

J"Od"'-

,..w

1"." .

_him :ru.,~w, Dw ""'""" "', " ' ,


.nd
IUH

""p<". ''lOO, .riodrio.

T"'". . . ., ~ ...., lO"., Muo", "'

........,_ .lD.. -'.~ , r."_"'


""" R,.,..d><. ' ' '' , ... "--'"

u,

. .. . ~ ' KEK>, ""',...... ~

, ""

lu,",.""""""""""

L~ '

CI>n'''''''"".m

' ","UNI " ,

",.,.."......,..... ......

""'''"OO', """,,,"Ix.<,

La

,;m"""

El S""" po< la, comlruoc;o"", ~ m'''_ .. coocr'" en la .lal"",,,d""


do dip<icos. El E."ngoi<o do la ;""'"da (Le 1_', .. """""YO.oon. .... pri"_
cipio, 'l"" f"""" nta." I"' rnlolo a 'uan" !lo u' ;'" y J.."" dos a"u"""",;o",,,
\ 1.'-1' Y 1,'6-561. dos ..",;m;..,<OS ('-'7_" y '-' -lOl. dos c""u"";,;;o",,, y
dos ;ml"""'io"'" do nom .... (1 ,' _
y 1.1 1), dos """;o",,, do uac"'" 11.6179 l ' >,>1_391. dos
al ,,,,,;mio ..,,, dol ..;o (1 ,,", y l,OO). El d;p<Oco
"""":>'. la oon li .. uid ad '!ti" .;""ula a J..w oon "1""""*> do 1......1Y0[;"".
al m j,mo tiempo la , uporioridoo del aoorn",;m;..,'"
Fu",, ;"" prouaml""'. y ,;me<"a p""'dioron " mo"'" la "'P";''''"''' do la "",.. ""ia do
Lo 10,""'" .. d"logo con el <!ocio< do la ":r' (w 1 ,->8) .... u"'" do fonn.
pro[U"'ml"",.1a '-':\' ... el _
"",ndomion'odol amo<. uno do "" rus.....
;lu"rnOOoon la p""'Do/.o del ""mamano la mo.- al pro~mo) , y el <><ro oon ..
"P;.ooio do Ma rta y M'"'" 110,38_' 11

oIu,""""

'''<1;>.

El mol i.,o d.1 , ';ajo ,in'. do m."" a la ""cin con ".1 dol "'. n~.[;o
19." _19.>8), E<Io maro> no .. fOcU"",..", peop<;bI._ El loct..-h.... djf",I_
la<! P"'" Klemif"", "" d.e<p!a7.am;..,<os, '''''P''' al romio.., " de la ""'....cia 19," _56) l ' en .Igu".. ""'"... <1;,P""'" 19," ; 10,,"; " ,1>; " ." ; 17 , 11;
19,n E, .. ido..", '!ti" .... mol i"" no , ..... '31..- docu""",,,U, ~no ;"""J><O-

""""';0"",

lati",,; .. un medio i<,..-..nouoaOOpo< " ~ 1"'''' ~ t"'" ''''


boj<> el eml>Jemo do J..w quo ,ube a 'om..
El enuncio '!ti" '" <10m;...

"n,

19.'" .CuenOO .. cumplieron "" <1;.. do <ti . . . ." ' " ' " (i.... " u+o< l. ) ... g1obo """o la ,ub;da a '...,....., como la ...._
en la A""",""" EsI . modo'" cri<t""'l!"" """'" dos """""" 1) , ..O" romo "" filsof", do la am ;guedad. expon' 'u . n"""'.. '~ romo """,,<ro ;linom m" 1 ) J.. O, .. el """", <10<_
' "ido a
J""",,"n, pero <ti "m;no """'''>0''- en la exaha<"", del

--

,u/ri, ..,

M.

,.,,,.,,""

' UC. , ti..,. la oo<tum.... do de<!uou- ~gn;r;cados uniondo d;"""""","",


oISU"'" i"""=P"' po< medio de un " ;'" ..."",,>. E.nt.-. el ",,",,, del DaU'~ _
mo y la " .. 'a"'n, ;"..na la ~ia do Je<, IU J -38I. '1"" <enn ino ron
.[;;jo do Adn, hijo de DO", . ; no ha)' n;.. suno ;.. ionnoo"", .-.daccinnalque
..pi"';'" la ""n do .."', pero .. loct ..- .. ;m'itaOOa uni, la fiI"""", d i. ;...
proela"".,m ." .. Dauli""o U .1 ron la qu e .... ,'1; la _logia IU 8),
i"""'" pn>ODa po,e1 diaI>Io (4.',' )0... la !ti<l_ do J
oo uti,a<\o l ' "'.. 1a<Io se ;.. rihe do .... modo uno ,""~ del n"""" A<LIn
Otro . jemplo, la """"ocia , ,11_00 ...,;he romo !tilo rond"'lo< el moti""
del proI.... Id , "', 16. 1., lO); de .... modo afK""" po< el """"""imiomod.el
..."lad.ro prnfe1a en J..w, E.< .. moUvo del "'i el que une la I"' nlbo!a de ...
m;""" 119,11_1'1 ron la ..."
do,..., "" J""""In 11 .l9--4O); la " " ' _
...... propia de Lo ( 19.>8,38l
fKle'U 01 "",,",,io de la cri<tolop.,." "" d",

I NTR O OUCCION "

NCEVO

T~TA " ' NTO

ca>o5 , J..w .. 01 "'J' CU)~ ....u.z. .. da a """"""" po< uo ca mi"" do """"'o,


do o<al'odoo y <Io .... nrno (19 , " l.

El pro logo lucano (1.< 1, ' -4 >


la tInbIo 00... d.ngKla To6IHo so .1><0 ron "" 0010,,"'0 prnIngo, do
un . 001.1.- ... 1'" 1,1'), dnndo 01 a ulo< p"""nta '"
Luc....
.. a una rlct"o e<mocKla do lo , uItuno p-oeo-romana , po< la _ lo.
ou""'.. do 00..., o",rio.. o do ,rntado. cioo1ifooos
a ' " ,",- .
'o la ""'IT' do 00... 1"......-;. do ca _
po!;",' ~ n la nonna, 01
ou'oc do k !leo " pano '.n"'.,"""'
'" P"'ll",ma do hi, , _
""...,-da 01 , ,,,!>ajo do .u, prodoo
(. 1),
[""n'" (. l),
o'PO"" .u, pri nd pios mot<>dnl6g_ (~ 'l. do<i"o <ti 00... (~ '1 ~ o'po.. la f"""P'C"' ; '~ do .... ( . ). So> .-..oono<on . .,' " d;[......... PU"'''' en
01 prnIngo do la c"""" d. ",
po<
poco ""...
_ k ll ,h, .La S...... '1"" lo. j udi", hao 1....""" cah<> ,..
lo.
romanns no oIo .. la ""'YO<do las _ !>a haoOdn 001'" nn>o<ros, ~ ""
ca>i "'mhi"" do 100.. W '1"" nos hao conoaOO_
han ocunido ""''''
la. d ..Jad"s o loo puohIos. Unns ",,'; ",, 0 do focm. , ot6ri<. "'"'" loo
OOGn""" m""'los I""","u"m. '" 1,1) .;" ha h..- ootado 1"'....,.... en olio.
~ "" !>a..u.oo... en loo .... at '" ( ~ 'lY'l"'TO , d . '" 1,1) foctwlos ~ di"",,
dan... _ ha " _
l. 1, y os; .u. ooorilos 1"'''''''''"on unosc.,.,. ala'l"'" ~ on otros ~"', poro ounoa lo a"",","ud
d. '" I ,J) 'l""
o"go la hi" ..... Poc ....
,. <!o<iliio
ron , odo dotal", en
loo!"", gnoga, loo hahi""'
do! ;mj>Orio romano lo _ am .. ha"",
",,';' 0 en nU loo!"", ma '
1__ .1 1", , ,,,,,ro l J. 'l"" on un pri"dp;o
., luchado en f'O"O'U' ron1, . lo. """'""" Y qua po< "",""dad mo ,.
. . . .0 obI'gado ;nlon'en i, en lo.
POSO"'''''''' l.. 1
..... " ido tocio< .." ,. aoom",; m"' nlos en ..... lIbros, ,." da , oc"",," lo.
_ CGnOCOn loo hechos (Wpo "";TO ) o han ootado p"""O'" en la [<Uerro
P"'" '1"" mo '';'''I""n o mo acu>on. y loo ho ",,'; ' 0 1""" """ ' ;') I"'no
loo_ aman la ...-<Iad. ICN,"",, '" ",
1,l" .:lOI. Fal ta lo dedica....., poro com o oon'''P'"';da ol ou"'" .. p"""nta
El prnIngo l oca no con'''"''' ahundan' .. ;oo,,"'..,.... .,,,,-o la "'''a
do! o"'ociado.- Locos

",to.
ronf,.....,

ot'"

'00'" ""

i"""","",;'" """'loa-.,

mot'""

,,,"a

(a,.,fIO<,
.-.Ia,..-

"""'''''''m;'''''",

"a

i""''''

li la ahi~oo lo. "

(""'lO' ,., la> I""'<i.a,om l . l) ,;' a a Luca. en


una ,"""""" ~ ~"ma <ti 00.-.. '1"" " , on <ti <>pin ""', .... complo' a l. 31. Los . mochos. qua lo Dan l""'adOdn i "'" oIo M, ~ la Fuo n' a
Q, o !>ayotros' Soa ,"quolu..-o, loo ""","""m;""'", . _ .. !>a" wri
f"aOO on Uo """"'ro>' (""'"'"' el pasi '" di,""") .".ro""n a Luc.. ~
>u. P'~ on 01 .."" do U""
do ro, en la _ .....
""""",;m "'o1'" """'''u"", >U iden"dad.

,nui""'"

, ""od.y .."
U......,

"'" "'foco .. ....., ",""" " NU ,,",' "'- e_brida- , CamlnIoo


, L99 )

f"'"""

'1 la IOO_ in do las


l. , 1) def..... t !>ajo do L"".. romo un
' m!>ajo ni_ "" , .... ;,.ado a U RO "orta di
". do loo !wc"', ""
pert"""'" o; alol!'"""""in do ........ ,~ocu
a la dolo. P'"
de<eooc.., ~ "" a .. _ _ no!!".......ooo
'1 la =<odoIDg<a I ~ JI odnp<oda .. at"'" a .... cnon-. do .. hl<loriogmH. a oh gw< 1"",",,,,,,", ocdo. do los !wc'" l '
del 00_
!!"., Lucas, po< .... lbmo "'p""lo, Ju",r", .. !wcho do "monta.-
so a UD .,.,.,..,'0 00'''-''' al ""lo do "e, al nac im'""lo do JOS. (O
Klanl' En cuoI'l";"- e""" ......_ im"""o do un on!eo, do u
d i ,' ~ in do la h;"ooa pertoOO', .... d i" ~ a prin"pa! del outoc,
L"" .. a fi""" hab..- ",u.Odo, _I"ado y rontroloOO la h,b;lOdod do

cri"'"""

,.;

" pi"""....

~I

.u.(...,,,,,.

la<d;,.,_ (" J le Tollfo (h",,..lm. m,, " a mign do D'osl puotIo...U"" l'g ..... 'mag;nan. del Ioc<oc tle..ado. un P'"""""jo .-.al o un
S; L"",.. "8u> los u>os oociocuhunoJ..do '" ".mpo, ..
' mta do un I"""' .a. In flul"""" "'J" prot'Cin "1""", o do un
ITW<O"", ' a F"" do ""'8""" la d ifu,.... do la obno bocl'nOOI. '-"">iar

__'mo.

(F. "' ~"., )

' 1 L.a P''''I''''''''' do la oh... ( ~ < ) =n,;,"'.n [ort.l<-o" la f. do lo.


d... ;"",ano. ga ea.",.,><Io" ..,j ido, Y la fo a b,l;tIad d ..... boc ho.
nar.-..io., M' pU" , .un eu,ndo l.uc.. adopt 1
lo do la h i"o
"08... 1<. b.l.o;<lioo.n ,u,nto a 1", modo. d
'n"""g."OO, lo
H""lidad do '" .mpe... lo a ooc" a .... h i"oc' ado.... iu d<nsc la b;,
' o,.... t.." mo.;o do O;". , Lo p e",'~o y la " nau"', '><Iad lo
' ' ''' '''g. ' ' . d. la ""'u m.",,,,,_ " ' pond , u. Hn '"""I""ko
l ' a po logtl =

modo"

Do ....
p<lngn pomni'" al ' u",.- do l.c- ' kh focmu'", '" am,"
doo 1;""",,", 1""'"'''''' 'u "'''a do h;"ooa<lno- y " po...- .. I1",,'>dad >00do '" .mp"""-

lOg",

~.~ ,

La ......In do! a u' oc

y" . ootono ....._

do prodO<cln

Qu imago. do .. """" """Vho do '" au<oc' Atmquo . p"""" 'u "l"o


11.11. 'u nomb .. d<.conocOdo; y 000 . 110"8"" la tum "-. do los .utoc..

lodo" ..

bful_. '1"" dojoo


patio a la p"1.".. _ ""W>< ..... """"" . . . .
e"", do ." , a""'. Su OOm;ruo del ~"'go Y'u, """"'" = noc im'""los do
bo. (.. 000""''''''''' do .... d i" u"", do " , h l "'" n....n' p""'" '1"" fu. un
o=it o.- 'u"", ""'000 do U"" locm.""" ooroI., ouf""'ooc,
4, 4.1.

l.uoo ~'

,ju<i'o o

," -

~;.", >

S u "ooo"m"'o.o do la Bibl.. JOO" "" la , """'" gtOoga do loo LXX ..


_ a blo; oonoco tam,""" la. """"" do la .xeg..;. ;><Ita; '" 1"""""""'"'" do

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

en .'n"B"ll"

T~TA " ' NTO

"","co'

con

la
de
10 ,'6-301.
la descripcin
mInuciosa del co.-"""",lal do Ioc,u", 1""'" " 1os "",""los ,." 11. a, ...h gua
una infonnacin p"";'" """'" <l ""';CK> """ll"llal . '<o oo.,""," , ' " oonoci_
mIento do los "1""'" jud'" "'''<u''''' oI_ocio,.....Ja,o do lo p.-"""''''''in
do! n'o """" en 01 T""'pI<> (l ,l> -4() ) "", ,,la ~ .... 01 rilo de !",;fe_
cad"" de lo mad..., que "" ""JU"' la f'<""OC ia do! ""i n nac Klo, l'" .....
ca'" do! primognito, '1"" "" ....00 hgado al Tem>'o. R..uJta d .h,,"
_
un ud'" do n. d m"n!o h u,
oome<ooo ..", OITO<.
,Ila)' '1"" conduj e 'l"" luc
de ooi ~""
Su """,le oc," "" .. "'"
dol ~ riego do la
lo Io"gua comn do la ' ''''''''"
ha
PO"" con !re<uenc'" q... .,.., ~ Ahoca b.....
oono";m""'10 do
las E.=i"",.. I"'c<> ;D<OOC<>b.blo po< PO"" de .Ipile" _
no O<Iu,""",
r.md;a,L><!oroo
doo.do ""fa t_ po. La , odacc in do! ~ vanvlio do lo
nfa""" (LL '-lI. no 0610 >oc.ti .. ""'f.... ..,,,,,,,,d'",,, """.",, bibhe,", ,;no
tambin po<'u .... 10 "'l'!eto de "'1""....,.... lomad.. de los LXX . oIo f'U"de
...- . "'buOd un ...,rilo< ,o<aI""",,, r.m;l;.nzado ron 1.. E>mlunos. Su
act"ud hoc", los oem " ;'<nos rorrobo<a .... punlo do ,; ,...,
Luc .....i _
ta los .. mi"""", do Me ponuo lo p"'0C<'0 ""J>O' (oom p..-.... po< ejemplo.
Me 1,9-1I ron L<
ta m D"'n ;m rod """ rom. Ahon. b"n. ,,!,,, "'810
"8"'" Pa ,.... '1"" .. pri ocip"''' q... usa Jo. """ ihsmos . cooo;,,;oo do '1""
lo pa ""~. n adm O>JbI.., .. <loe", consagcad", f'XoI U"" do Jo. lX"- As, lo<!o
01 E'"n;oI''' do la infand . ..11 ,odac lado on ...h lo "'''bco_ . 1'n< ..1a proxi
m' dad.la trad;,,;oo jOOla 5O ~ rondu" """, am .. do.u com-.ni6n al
eh.h an"",", Loc.., do Dril""' f"'l"U'D, 50 aproxim . la . i_
>UD'" do u.g..- .." pro>Iitn n """"""" do " "" lE _ "., Y. Qu o f
....
jOOiodo la d"'pn<a 1'. , ....UI'.. poro ,"",,'m U, debdo. '" ""'''''' im.....
pn< loo dotan.. do loo
do la~, lo lectu.-. rn"nIs"" '1""
h""" do la Ton>
. Ia~. d.eI ~.h a "; """-

la hom;l,. de , ...,

..,,,,00,,,-

_ no'
",."h"""'""". ""'00
""""ja""

"'l.

.11.0.

"""'l"

',' ' 1.

""'la ..

"",nd.""_",,,,

",m'''' ""'" ,"""

4, " ~. Lo

po.k'''' ,nulk'''''''

"'" quol d "" do la " ad;,,""? El nomloo-o """""' . dim i",""" g~ do ....
nombo> Ia"no ll.ariu. ' , nn .. ronOOoo m pn< M..-c"" lhacia .. """ ..,,
m pn< ' u.hno ; la "f"n;oo do Pop;'" lpoi""'" mitad d.elsiglo 111 no .. ha ron"",aOO. El prime< """ """,io .. .-..monla al manuscriln P" (dolado ""'''' loo
..00. '7' Y " 'I . ~, on lo rn...... Opoca, al comentario do ' .-0" '"'' . y '"""", ..
COffiI"'""'" do Pablo,
on un m,co .. E;~nvlio """ Pab/n p.-od_
ba. (e"",.. la,
m, l ,ll . u "" van""'" do ano. "'"' taro.,.. Conon do
Murnoo . [;""" 'l"" . Loc.., " _
. de>fU' do la
do cn.to,
como PnbIo lo Icl><a <omadn consigo , la m"""", do algu .... 'l"" ."ud;. deo-..
eoo, .-.rnlri "" ... prnp;o nomloo-o, "'8"n lo """ oon~de.-abn ,",,00' ""....

t.-anom'''''
"'''i''''

a><om""

F...."" _ , " '_ " ...... _ .. 1M< I ,H " fe NT 30), G""",", . .

L99 l . ,. "
7. '"''''' " nne, "" ,,,,,,,",,,

,...., M;.-pol". Aupbu... , _ . ... ll. 25

Sol.-. ol,~" M"'-;, ........." ,,,,

>- ~ ,....,

la al ribudo do! ",~nvlio l.a<ti 01 mo'<iico oolobond.>.- do


Pablo. no .""" 1'" nomi>r. . . d todo .., c ol ' ,14 ; 1 Tm 4 ,11; Flm W . la
'""00 .. la 'igui'.",,, ~ """ ", ~ n , Tm 4 ,11, 01 " jmo coI.obonodo< _
al af'' tol; .l>on bion , .... oart a , ....Jactada.n Roma, ~ n
.H""" oI."'oc (> Tm U n. ...itO. p<""i","",n...U' <Iondo""",jna 01",la_
to do "o" (,.." ,,); po< lo ta nto, la apro.i"",,"n do ....,. dos """ito. dosig_
...ba "" romo.1 .utoc <lo ~ Ikh_ ..... p<Iogoo ""h ma " ion ita......~n_
v1io p"'. ...'.. n . L",,,, romo un ~ , io <lo An'K<r-"" mdico. d i. d pulo <lo loo
op>o<oIe> Y <lo Pablo. m_ o . la edad do .. . no. .., """"Ja, do<puk <lo
..1>00- ..mio,," A,")~ 01"" ""ll"lio y oll;brodo loo " ed ,.,.. Al>on ""n. . ...
p<Iogoo datan do! ~ gIo 11 o do! .iglo 1'" No lo ..Demos.
El ..no do! ...'angelio , ...... no 0<10. da..,. <nod;dorull..' Se pu.ede dedu _
eu- do! .... 0 <lo ~Ik l; _ el ."'oc ..nla una funru>;o io mo'<i"'.' Es ...rooo
que la .nlennedad .. deseri .. "",", con p""is>n (4 ,JS ; ' . 11; S," ; 1J ,1 1;
Ik h 15,"1. Yque la cribe 100 md_ do _'k ' ,1... omibda .., 1.c
Pero IIJ . ea.dbu'l' .. moo<nodo que la deseril"ion <lo 1.. ernennoda.deo "" ,..
""'" .11>. do lo que .. encueo..-..n loo
~ .-..co-roma ", . . <lo la 'Poc';
po< "'ro ladn , .., la '"" igoedad no ...,.. uo leng uaje md ;co oo... " u<OO. En
do [;n ih ,.., la oompe<eocJa mdios <101. u".-do Lo_He" ... ndemoot",i>Je. !'oc
lo que .... pecta. la ",!Beion do ~ Iloh ron la tooIog'" pau lina. la i~..,
1",.". del ap;.<oI .., Ik h no ronstitu)'. un aqum..,'" f."", <lo la
mida<!eronolllg"'. ' 0'''' 01 autoc y el . psl oI <lo los gent...._..... P""'"'"'"
del "ijo peroido (",I l _J l ) o del fari..., Y 01 ""auciadn< do iml""""" 1,",914 do"",,,,, pro>'mida<!. la toolos '" pa ulin., pero .... pOOn "'- oomuno _
da po< la trnd_
.nlon<. .,

P"""""""" f'"

"'J

..m,,,,,,,

pro.'_

4, 4.J.

'-".fa. de ""''''''''' ,

d,,,,,,,,...ri,,,

S j nos ' ''n. m.. . los d at.. of"",idos po...f propio ..ori to, 0..-, qu
f .u"" ..ri. uo " i" j."., . nn' mo <lo oog.., no Ud ' o, pero muy f. m'Ii . _
rir,arlo ron .1 jud'i'mo, oon .u. E",ri'u.-.. y .u. ~oagog "'. qu' p>d em ..
..l.", del l ugo< y d . f. ""h. d . f. ,odacd o d el o;-.og.lio' Ef lug., no
.. o"'tamen" Pa re" .". le l . utoc co "",. malla goog.-aH. Ioc.f, d . . .. .
Y 17, 11). Se ha n propu."o t f.oo. Aoti"'luf. Idehioo . u n. meo oi6n de
1.. "'cogo"' on.. P"..,"<I. ...m 'n"" 10,711, Ac.,~ (<Iohido. los p<log<>'
antima "'iooi"'), M=>don'"
la p<im.... ole la . '>OCCioc>e> _~ros.
d . lo. H ol; .. d ..a rroff IH)" , Rom. (p',,-q ue los " e h ",mjn.n.n .. la
d ud.d ). Ena .OO",,;, ;6n e. ",. I.do ,. d. una d.rt. u oi, ",..Hda d d . 1
. u'oc Y<lo 'u 01;,-", .. puede Ioc.liza.- a1. utoc de Lo_'k" . n la parto orlen_
... d. la oue",. modil .....","" . in que .. f"""Ia doc;, m>; ' u . " , ;", ,,.,
..lO d .n in.oo u n, comu oidad d ....m. nte identiho.lile (. d.le",,,,'" de

1_

,,, o

Mel

l os deoti oa'.,,,,, d . 'u 00,. oon ta o'" 1.. igle.... de l Mod''',,-' 'noo
oo. n'al co mo loo 1"",,,,.. d.......,. do ' nfo ' m..... ooh", el i.li, o',mo
. . . .... '"'" odol.n<., PI' '"
, ~ ..... '"'" odol.n<., ~ H1

'"

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

1'''',.'''0000- Y apoIosota <lo fa f, ,,;,..


lo " m o""'" <lo d j' ip "'" una yan "00,"",,,, C""",,,,,n" " lo
pohoo .. <lo ruJ t ~"'g"''' "U,''' " jm'"" o~ d.olaJ [., Hp"'' '''''''''
paJ..< iOO5 ("""pO
Me 1,' "'" Lo ' ,l O) y.-..mpla2a fnn ulo. ""'''''''''' p><
"f""""""" ~ 1 " ""
<lo Pa~ '; . Lo 9." 11 M, 9,';
." 1 _ <lo ""~~ , Lo ' 1.<1 JI ' " 106; . ,,"""", E" fa
do lo t ...
d"'oo .. f"'Cio. U" ,..["""0 do tran><u"u"",OO
La t ""done", manif..... <lo ....,,'" ....

h" " ,, don_

'"!!'"

;w,""'''''
,,,,,,,-,,"u...

4,.... """.,,","
La dal..d ,," d.oI "'''''ll''hn do Lo .. '" ,odo , ...,

fX"""i'" o la do

M" ya

_l.a<",1n u,;I; .... Nn ha y _ dalorlo o""'" doIoo 70, _ _ Lo ' ''>0


lO""" <m.o ,,10... a1 u ~6n la tl"",tru<cOO <lo ' """al"" .-.i"" '1"",landn M,
IJ. " ; In

00ft

mj""", .. oo...--.~." 'O.~" l ' "

, 1~ , La

di ....nd. _

""J"'<"> o la iom'""",," do la 1"'''''''' ILo 17 ,""; 19, Il; ,

"u",.-loma

..
,,.) "f"O, jmo

'" ""atolngia o fa do 'lo. Com ","", ~ 'u", lo , odaoo.... doI ...~"8.lin o p'io
dp;o. do In< . - 80
, '" .. 80 ~ .. "'; una da_ "," m" tanlJo ....""""'"
." . ,,"" fa , odaoo
do In> 11"0, El ""nln no so .tuna"'O "" <m.o o,mof..
'" do ~ ; lo looIo#' do! ",,""goli...
fa proI>Iom<'i<a <lo la lo<.

""'" go""""'","

,.n.j.

cri"'"""

4~ , ....." ",... '...IgI"a

El prolngo dol " ~ " g. I Oo ILo 1,1') ..n u",", " _.-am. d , ,-"" "" no
oIo ~u"' .-. t ... ba"h i"orio doo-, ,'nn _.,.1 n i> . """g. ""~'"
1" "''''' tool6[n"" ""n".1 " omp" Yhaco do la ",,,,,,,,, un obi" 'o <lo .-.lI",oo

como

"","",k".
4,~. 1 .

l.uoo. h " tnrindo,-

h;"o.-;. '" la 'l""

No .. fa h "'_
profana fa _ 'nlo<.... . L """, . ino fa
'"...."''''' 0 ""'. Do> ah brota '" 1_
po< .,"""'" .. ""'!&lo ""'_
~"~-.
In> f""""",
do 1. 1" J , "l' " ,JI; o """" do . 1100 so marufo
p><

o<oo""'m""'", ..

_ .. """'

"

<lo In>

.,'",ron'"""".

ru.no

"'"'l!""""

In> aoon!o<'m' ''''"" do la h "'_ do lo .. Iv",oo uo ""'= ,ronolgOoo toma


d<> <lo la h~ toria d.oI Impio """"no. Pa.-a '1 , fa h~ "" ," do lhoo Yla 0" -,"
do "" bnmoc.. no ...." '" de>~ -"'la P""""P"'
po< lo h ~tnoi"'
"00 so ma";r""1a tam l>"" "" ' '-' 11, dnndo lo .....mt
do! t.. 1n do M,
trad""" lo ,," u nt ad <lo "'1""'" la ca.... <lo J"",.. ln d.oI 05I'nari0 apoc alfp<i.
<o, L""", """""" fa "".. otrof, do! aro 70, poro lo _
lo 'mpo<18" ru.c..- do
. Ila un a<onlKlm "''''o <lo la h j"""" ~n _ ... OOftfu",jda "'" .. ,alonda
no doI final do In> h.m pos , El fo n ""","" poro """'" lo
dooarroUo
~n _
In> hom,,-., ...." "" "",me;"""" do >'do<U- 'u """,1..,;00 (17.>00;
19,11; >l , " . "; lkh 1,11-" . Au........
ha tomado nota do!
"""'... <lo la PO"''''' ( _ 'u """"';.., <lo ."" 9,1 '" 9,171. no p>< . 110 ..

h;,,_ ..

",Odo""'_ '"""'"

"",ha", la
landa y f
,<>1"" 1.

,"""'" do! ....<><no do Crioto y do! joid o final So pOdon " ig;_
1J.6--9; 16 ,19-" :
nvi '" do ~oca' , ueg' un in"'.... nu"""" do>COnOCioo
po< ... .-ros y p>,-ja F
, do "" "'r'a ;la f""OC""P"""'" po< la !ti"",;.. N o po<
<I",;n""" hada " i<.,-;gma, ni po< , ,,,,,,, plaz a.- la , .,-dad do> la f, po< u"" ..,-_
dad hi"me. IR. Buhma nnl , ~ no po< la " " " ' _ do _ "" hay I""dOn
ru..-a do la hO..<ria. Loc.. compo"" .... 00",;0;,;00 con la h;"oc'on!!",fla ""
.--.t"""ntacia y judO' . u"'1'" la h;" "... no f'<U'bo la " i " "",", do [);05,
~"" P"'" .-.conoce.- "" ;n"""'oc"'"",_ La hi _ P"'" ...- "" '" " bID rus_
'ooa do la """, ,,,,",,, , .a 0000,.,"", do que "" .. pon;' hajo ..ta .. f'<"'On un.
'n"",,,,,",,, do> lo llj,;no , n la h ~ <oria n i, ,n" <><ro ....."""', .. ~ m i'" la i......_
",oc"", do
<m.o prnela"""iOn , in of",ro .oo.-. Ios aoon<acim.... <os d.oI
mundo. U. y una h;..oria dosal, _
_
a ~ hom b.." , bojo la aroOn
do> la pol.b.--o do D"". f'<O"'<= una ni........ y la vi "",. IF "'''''''''' El ",Ia_
'odo '" i", . a u,," lo<1u ", ~. do la hi........
idod "ka a la ,;sta dol jo kK>

Con"

(11." "" ." -,"'

D"".

4.J.l . L'" CQImJario do "

m,torio do " >ah",,"'n

do, .

El . ocdo>n. _ .. " 'an;"'''' ha prom,"oo


' u ",laro (1,JI .. ,,' ''n_
do> su Ioc,u", do la hi"oria; Luc ...... taIogo do las _
do la "",oo.
do> la " h _. U . Coc,,~ lman n ha loIo,n 1.,1. la da'~ do '" d;,;,"", do la
hO"oria do la """,iOn '" poriodos" .La 1.0)' Y los proIe<as Ilogan ha" a
Nu"" d.oI Roino do
J",n; pa.-" , do ah ; com'"" " a..,une""" la Bu
[);05' . U.... Ju an llog
" , mpo do> ' ''''''', _
",mpo do> la p""""":
<1 Bau" ,,", _ no ,,, 'n .... "",,&,1'" la fun";On do . nu oc",," Roino (.
d'f",oc" do ' " J,l ), p..-tona<o . Jos '''mf'''' .nh8"'" com o p'.dicadoc do
ju k "'. Con J
00.-. .. p..-;odo d.oI "-'"no . nu oci.ado y """'il"""", oon _
do> <1 '''mpo
cu mpboo. la.1' _1 1, 13,JI; 1> ,17; l a,"_17 )_ El " ""PO do
la "",,,,,",,,
ma coado po< la ....;.-a<!a do Sala""' ,_ .. '''jo do J....
d",pu" do la ',m ociOn (a,lJ I paco "'8....., ....di
la
do> Joo..
Ill,J ). Yo "'.. a ""tan" ca..- d.I d , 1o como u n ",. 0 0,)". d." '''''''
los d" d pu!os _lo habla n do los """"""""" _
han .... ~,.ado_
A juid o do c:oro.Imann, <1 _
loca"" romf"'""le ..... ponodos; ..
h""po do , ''''''' _ <1 "'mpo do J "", q... .. <1 <Centro do! '''mpo . - ,. '''mpo
do> la ,p..;.. La , ... id. do Joan " Bautista ' ign'fica " fin do! ' '''''podo> 1......1:
""'''''''"'''', tIondo los ~ _ _ .. ""p<mu , ;"""8"" ..
do la
rg".... Aun """"'" la "'ru<1w-a .. i""'S"blo, cabo du da.- '1'" .. """"po do
J "", l''' do lo lp..;. ......
fUmo do "". t ~ tan d ..........'"
"f"""'los '" .. 1""""'","0 do> Loca>. El libro do> los _
al""," "'1"';do......'" la rominu Klad ""'" .mbos. '-'>s apIs'-' t "" [<OS logftimos do la
.......loe"'" ex,,"ca IHch 1)"', son los cocu'nuadoc.. do la obrn do,..., po<
lo pn><licac"", y la acl;,;d.od m ilagrosa . Em", J..", y la 1:1...., lo A"""" "",

t"''' '''''

''''''pO

d..do"

I L '~ _"", ' - .. . - . . .. """<''' ~


""'" ' 1, 00;
Loba-ot
, ' L.... ~ .,

" '''"' CON''''


~I """ . .

', ""M; , ~
. lo

"" ......... !I'''''''''' ,..""" do ~

u;, ,""'" l1J, T.........., MoIw, L


""- ,.... '~ od .....
..""... .. """"', Modrid. .~, " ,.,

I NTR O DUCC'ON "

' 00

NCEVO

T~TA " ' NTO

1'-" 14 ,,,",-'" 'kh U>-l l) cumplo la fu ocin do .. labn Y no do ru pt ..... El


ompo de f ..., h """ para '-" .. ....."" do ' _ po do . al""""",, doI _ """"
la rg"'" y .1 'l"" .... do .. cor..-_ 00Mtan"""",,,. o...d. .... i""'P""''''o,
o1g""'" ... ud k>oos p<ef....... di.d;, la ru>l_ do la .. Iv",;oo "" dos penooo. IG. Sch ...Odo<l"La dO"', i.,,"''''' <lo la, 'm....."";on.. do! E 'f'Irilu " "'p.-.. en tahva do
. .lo
h ~ <rico- .a l;ifico . El Esp'n tu .. ooncod ido . alp'''''' figu .....
del E;~ "8' I '" do la 'n i"",,;. (l . " - I7. "_~I..'; >'>'-18), poro d.sdo '1""
bau<i,,ado 0'>11. .. .. 01 n i> porta<lo.-. o.>do .1 m ame" lo do '"
",n;da . " !lijo <00>"''''''' ' u P""""" toda la 'n'p'"",OOn , ...... d" poni_
Ole, mocin del E' p,n tu. ;,;, oo. ' ''''''0'. ;m ..w oc"'n " "8'1"'0. ti prom ...
concede.- .I don do ..te pode< ti . d ~dfK' lo. d..p"" do '" partida 1'-"
" ,49; " e h l .' l, ~ ..r so cu m f>lo en "'nIO<OSl" . o..do en"""". lo p;.<olo. , de>pu" .... """ng." " I'kh " l. dos!""_ los c<o:,'.n... de ""maria
('!oh ' ,lO' n. y <!o<pu" loo ,-,n ido. <101 pap,,', mo (lic IO 10,<4 4') ",,' Di
<ti" ." ..,...,,"'''' .1 Esprit " ""mo. Pero noto mos ~ "" la ".upe;oo del
Esp ,n t" .." OOfihn .."",n" "nida .
a la ""'!!;da do! "'~"g.hD , al
bauh, mo en ' , ,,.e n ,,o El ~ g no <lo lo .. k",,"n "" " da<lo . in una vuoI<a
al h ",,1'" lundado<.

..ce...-'"
J."" ..

J."".

4,J.J. Lo

m>l"'_

J,,'" ,......

"""'l"'" _ np<><!a le al .... ",In m=ano <lo


un e;"rn,
h.....'; ..,." .. "'I""i"",n 100.....00. do ' ru mo ""!lat"=, .. ";mina ,odo "".
[<O <lo "l"'n<aoo>Odod a .." .... p"""'- El .... . <lo le .. un 00mtx-. """1"''''
"', g_
"" "'" !!"''''" do ruracioo lo ' OCUIT""io do un o.."" '" N. ;n
1"'" la .comP"'""" '1"" ~ e nt' ,..O. hac ; u m&d"
P . I ' 111 ..'"
y deo...... <lo kabe< ",,,,,Oado al mu,ka.<ho , .ce lo da u mad.-" .
La ......,n tu" <lo la ""~ n .. , . ......00.-. <lo los acon'", <lo lo rn.. oIog'"
'''''' na . J..w no mu.... co n el 8h ln <lo obando"" <lo Me I '.J.! , ~"" 000 una
docl,"",,"n oonfiadao .Pnd" . e n ' u. ma no. """""..ndo m; ""'h'u .
\13,<61. E n ""'.."",nf, '" """'000 ' 08""' iada ha bla ,.dbKio " 0".;1;0 do
un 'ovl P'"'' .""... rio m.4' ). Sa no la m.ja d. un ho m.... herido po< un
d,.dpulo "" . 1momo nln del arr"'n (l '-' I ), ~ ;oc pon<I.o l pb ca del mol
hecho.- ,ruc;f",adn 000 """ pala""' 110)' ......... ooom ;[<O an .. paca'>o.
llH'l. la 1"""''''''' <lo.u d .d, , _ . n lo eN. 11J,'''' .Pnd" . pe<dOOa.
loo
no.aben lo qu. hace n. " ;nc""'" "" lo trod ieio manu>c,ito' ~
no o b"on . 50 ;n'.g.-. I"' rlac<a me n<a .n lo ; mag.n lueo o, de u n Cnoto
q u. , m ",i, ndo m"h" no p; .-do nodo d. l. d ign ;<!nd ~ la co m p,,;n dol
Sa Nodo<.
J acs " .. " ""'" '1"" I);oc an.... a '" pueblo " ..... 1 P'"" .... ..rooal E;~n
vi" do la 'n1aocia lo ","n"'''la ,Ia=no>.... '" .. umlx-al del ,alato (l ,1>.I. ~
Los

""""..da

,'ud.,

1""'_

., c.m""
.~

""'....""'"
....

...

S< ""OD'O, """", _

~ ""'" 8~"""""

.... " " " '... ~... , . . . ' ' ', " " ' - " ', ..... <ti . ,

_'- """""'""' ........ r , ... ~~~

, Codo

'"
el prole<> Si"""" f'U"'Ie d..- _ .mi, ojos ha n."'" tu ....."''''', qu" ha>
p"'p"....oo ame todos "" puobIoo, l uz para a1 um""" lo. "",;o". . Y~ Iori .
do t u p"ebio, I,noe/ . (>.>o-m. n..pu nt a)~ la .limo .."" """ .... a1 de la sal
..d6n en Crioto; poro .... "" .. ha "- o/oct;,.. ,,"" en " .-h, ron 01 """'''0 de
1..0. Y de "" . ",-iodos. J..O. ha venKlo .....'"... a "" hijos do I ...., ( 1' .3<!
La hi ....- i"", 6n ~ " <kI "'''''Vh''. ha> _
" m ile ..t ri<ta me" 1a
do
al p"ebIo elegido IUC<'f"OB..>e-J9lo el '1'o.odio de la m"jo<
~ ro-f.., d. do Me 7.l4-JO no , ...., "'l";,~"n'''" L<. y la curacin do! ......
'" do! ""muroo de eafarnam .. .... I ,,~ .1.......'" (rompa'''' L< 7 ,l lO
con M' U IJ). Lucti no dojo de .r;cma .- que la _da <lo1 . . -, ""mple
pa.nam"m, las 1"""""'" """"'" . 1" ... y.. ' "",ribo en Ia ..p"'" profund;_
,.oda poc las proIe"'",_ """ de ..,<nocla p""" en
de S i"""" la p,...he_
coo do _ J os...... " ;goo de ron<nodkdn . ~ ' " ' d I.... d j; ~ ..,.... en el
""'" do! puobIo elogido 11.'<)

""". >dad ,.ws

la,.,.

4.J.4. ....

m.. oIoo:'"

M'.'1""moc.""""'ml
"y
_ . "1,
""""
l' _
un

L< la importa p>nO< de ........, quo l ....


~ "'" nffiOro do hom"-.. y do mu.o-. .

lo . ig
En 6.' I', ' un grnn nITWrn de d""'fKilo< "')'OS' Y _" na w,n
m""hedu m.... dol puobio... """""' . '"
En ' ,I _J , los noc. lo
a<ompanan , ~ tamb''''' un l""" nmero do m uje<o> _ ha b' "" ,Odo""""""
de "'P'.-itu, malig"'" y do ..,I~. La pa lab<a ~ .00.-. to<Io la rompa
""" do ""'" ..,.,.;1;,-"" ronsIam"""'
un. oom uoKbd a tn.dedoo- do <1
'-'" noc. .. d;' hnguon do ...., m oc
mOC" Iuc""", como "'l"olJo.
_ ,"n llam.oo. pn< J..w ~ . Jo. quo da .. nom .... do "f"'"'" (6 , ,,). ....
~ do ,,,,,,,,,;n. ,um.na. .., Me 0 .16- 10; 1, 13 17), son a mplu.<ba ron
.. m Uap-o do la 1""'" .oooo.n" (' ,1_111 y pn< la ;ndicacin dol 1m cu)o
....'ic'" .... la Ua m",h la 00"'..-..00 (' ," l. n. .... rnOOn .. !",,m a "",,".
"""''' la nIx-a m j, ;on"", . la _ oon ;mit adno loa af''l '""'; olloa Ia..re.'"" ef1;,~"""''' "" ol I;brodo lna Hocoo. IHe l; 1_"1.
",la
to.n .. rn",1n "'"' prox irno al m"""ro , <I..<;nOOo.
. ed n
d..pu'" do '" d<=paric;oo , 1<>. noc. "'" !a""" d oo. roo un
oca
00 con ....pocto . Me .. ooo;",n lom "ud P"'" roml"'........ IM< 3 ,1>_'0);
d..fK"" del p.-i..,.,- anuncio
Luc .. ,..p.-;"", ol a h..-c'OO ....... P.>dro ~
do la p" "", 19. 181> 11 Me ' .17-13 ) y ..,a"no la iDOOmp""" "'" do 1<>. di . d _
pulno (' ,H _'" 1I Me 9.30-37); ol . n" ocio do '" d;, l"""n "" ol rnaITO do la
""""" 1M< 1<,17) .. ",".uioo pn< la f"O"""'" do,,, ...,.,;",;00 . C..mo ..,
.. R';no 11>,1'-"'); .. om j" ... huida "" ol mnmeo' o del ........o. E.otm m"
" pi.. """"".. OO<TO>pondeo , la h;,, _ do la figuno do loa noc., .,;_
poo. .., t ..h gos do u n " .mpo nico ~ eoo"u;oo , ol h ompo de ,...,
La P'."I;<8d "n ~ "" da " n idad al me n..' d . J.., .. el . n uoc," dol
Re ino d. Dios (<,4J; ' ,1; 9.11 1, CU)" P"" ""';' .... fjpol '" I""",n . A
la P"pm<a f., i... po< In, ';gooo de la ,'eo ;d. dol R. j"", J.., '.. pondo
~"' ' ''e no .;e"" corno u n f"""m.no o"e"" bl d;"and E n ef",,,,,
.f Re j"" d . Djo , ..tO.n m.d;o do .oso,..... I . n vo,"" o,. 117,1 " ;v=.
w l.l. Ef R, j"" de Di"" ob jeto de la p ...diead n d , J..., . ...... ,nuoc;_

.Ie""""'.

'"""Iado. .., "


I""P"'''''' ,,,

""'''0 ....

,.,.,

'"'

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

'B'"'I"""," po< los "1'6" .... IIIch ',11) Y po< Pablo Uk h l~ , ll ; 10'>': >S.
po<" E'p(n lu , ""'ll.....'" lo ~ . <lo
J os . "" la Ip..ia_

"-'1): .... p.-od_in. nimada

4, ~. ~. L'tY "kQ f~ ""

Do lodos los "', ""ll"I

, '"""as .. el '1"" (bajo lo ;niI""ocia do Q Y de ''''


;mpLcoc""'" ...,"'" do la ". 11"""""
d""'pu\o '1u",", un ,amo'" do ,;da. Po< ello la
<lo la rom .... in
...." ,,, 10 lacto> do todo '" ...",,0 1' ,1.0; ' ,31 ; 10. 13; I U l : B ,l.' ; " .' .10;
10."': 17;l" 1','7). 1.0 a m .";n do Jo. do., Ioproooo 111,1 ' -17) ~ el en<U<'O _
>ro ron ' oquoo 0'.1_1 0) ilustran b... lo que '-"<as en ' ....... po< con;"""'"
un ....conoc im ..nlo .... ;o <lo la gr.d. do 0;", Y un cam bio <lo compocta_
fam - <lo la jusli . El >la", d",I
; " "'" ~ r"'"
'm'lacm
00... de i">ticia
En 01 P"'!!<ama .."" luc ano, .. ''''''''''<0 socKH>ronmOoo b
un papo!
~ ,,_ Pa co ~oc"" , el U>D <'OITOC1o do los prop;o. b
mmu
f.....""",,, un probIoma con !,," 0 ,1 " 1" U _lO; 1.,l _Jl , ' 1.1-1l. El d;><lli>O
.n la 110" ............ con la pron>O'8 de fel..,Kiad 1""" los ><>I><-. l'" makli _
cin do los noo. 16,10."' 1. La ~a mada al oegu'm .... to , .
a1.ban<Iono
do los b..... , ' . 1 U8; ' ,l; 10,4; " .>8), . Puos, de ,!:oal mana. ru.aIqW.... de
"""'ros quo no ,,"und . a todos " .. biene> no ~ ...- d'",' pulo mio.
( 14," ). Se idenhf"" on el ",'""S"Ho la .aIooizac oo do las tradOc""'" . bo<>n;", (1 ,"""" ; 0 ,1 0-16 ; 16, '''' 61, li gad.. la O<f"'" do uo """'" """'oIgi.
co do loo, aloc.., _ el ... ~"8.I ~ .. .. irneg rndo on su "k, do la con;.moo.
Con la rupt ..... de loo """. fom;""-,, y la a<op<acio d",I . ufn m'",,"', la
..... une.. , loo bioo.... ;"""nbo on la n"""" d",I "'Swm""'to. '<o .. d jfk d
'n'uu- "" ..la in~st"",,;a la p...,o.".paci6n do Loc"" po< dong "", o uo , mha
n;. rno rico o , """ bioo , po< 'n.."..l.o, ,loo ""'" p"""nt...nt"' loo d"shna

trad"'..,.... pn>>iasl "',


m'ento a

P"''''''''''

"'S""""

p"" ""'"'oIl!""

....

"",da

.._ cr~'"'''' paro '1";""'" "",ibo,u oro.


Ot ro ""'~ can<cteoiza la "Oc, foca .., la "","""". En cada oIapa Impo<'
...... <lo,u m ' n;>torio. ' ...s ocac "" su ha ulis<no, an"" <lo .legu- o loo aps
loa.., a """ do lo conf-.;n do f. do Ped ro , "" el """"",,'o do la -rn.n sfigu.
",oIOn, "n fo ap,"" y " n la " 'u IUI, ' , 16 ; 6 ,11; ' .'".'"' ' 0 ,1' , 11,1;
1>-''''0.; 13,,",.' 6) . La pa ....... ~ ...."",
la """,io
al m j...,.. h.m
po on la coofi ,," ,~ "" la bondad del Pad J' "" la """,,;dad do orn.- """",",.
lerne"'" Ol.l -IJ; ," ,l " ). o.-...- ~" in' errupeoo , .... 1.. ""' u ... ~
P"'" " . u-o! h empo do la I:le<ia quo, oegn la """""I"io foc"",, do la b;>toho, ><d m U)' f"'W

""'sto

4'<;, " "'OH p"

pertWu

C'nal""s--I
,ioIg;.-. I'h . VioI )uu...- ~ 11. Co",~lman n """,ndw-ron
el d..arrolln do la b _
<lo la soh= oo.n Le como una ....1""".. al problema del ,,,''OS<> <lo la porus; . Hoy .. h ende o pe"'''' _ Le ...... me "",

'"
i"""'Upado po< " aIojam"'"'" do! f,na! <lo lo. hempos _ po< la inquiotud
<lo un;,- " ".mpo do la 19le<" . 1h empo de ""'" 1' . Ff" m)'Wl". la I"""poe' it ~ oc~",. do! """"8"1.... """"l!' ron """ fu= C<>o . llo la .... _
"m ... 01" empodo la Igle<ia y " ' lempo de """" .... ult. " . ,,"" ma coad. po<
la ''1'''''00;00 _ po< la ronhn wdad
W> O< <1.1 A " "'~"" '.. ,,,,,,,,,,ro. u.. Ioc,u", h><>lg><. do! ",' =goli.
oLeota los ecos do! ""';g"" 10>.. .,,",,0 ..., el '''''o 1""" ",,. l<i.entW",. "" la
I""""'C'" de "''SOS pror.._ o '1"" """"""
En 1"",<rula< .. ...... 0 do! " 'jo f""OCO con!;gu,,", er;"" como .. lhmo profota.
un prore<a romo " '"""'lE, ,". " .18), ""h"...ado po< el pueblo "'Sn la ....
d.,_ douIoronomi'" I D.P. M........-)"
Fl
la Uo,'. la V2J Klez do la 1.0' "n" ~ "." cr;,h " "" " jll" un
d",,,,,",,, ," a Drngada los 0;0. de Lo' o-oda ...duo... . la Ioy mocaI'
,0 ,,," Le "ene la ,"","";60 de apJ jca.- 1a 1.0' ri'ua1 .100 ju<Ioo-rn.,;""", Y
la lo< mocoI los _no-cn>l'anos' So ofU"'ta tamo"'" po< ob<.neo- un.
;magon ""'" d.... del . ."""" .odo_...ligiooo de l a" o<, ""'... el juda ',mo y el
_n',mo 1M . KJ iop " ,.-dl; K. &lo)".
Fl papd .. los "'"1"" , la ;",port.n. at n buK!.o a la p<"""'" do ""
mujo<eo .. Lo Y ' k h 'n...-.... lo tooIog<a ""'jn...., poro tam o"'" lo h ..
'ona ooc~ del cr""ian j,mo poimi"",,".. E> importa",. j "''''' igar .. qu
modid. . .la ;",, ''''oc ia oorrospoodo un papel . ohvo do 1.. muje<.. "" el

"""oios,. 1a

a1 _

"'aJu,"

m.h ani""" I",<DO

4.7, Blbi"'F-l'ia

e......,. _

r.-.....,., U ",...... ""'" ..,,,' """. k U '."'.


l:>"""",,,,., lLd,,,,"
P,"',
lO"' , _
""'* "'.., "-"""'- ....... IOn
Vol.

Vol. ' ,

' .'1 10.."

Vol. " I'.' . I<,ll IU'-T "", '0, x l, Gen.bn, Uboc al """ ' 9'>1. 1_ , 2001, Ch
I'f.. "Z' .. """.
"""'lOo,
Do,
E..,,,,,huon
, R ~ n.
_ ph .. F1n M" ' ,
C<Hpft ~ "lW ",",, ' ,,", IAB ' ..' M I. Cae_
CO" _~ 198 ' "''",
_
B. ""...,
C<Hpft o(llil< , ~ lC~n. C.-and Rapido, ...."""n>, ,..." lulo
T JoH"""',
<:<>""10( ,,,", <Socn ....;... ' 1. CoIIe..,-illa, MN. Tho l "lliPoal
E",,,,,,,iu", ond W .. I01X~,

n..
n..
......., '''' , """""" So"''"'' . ""
"

n..

''''.2). '

.....,,,... ""'of""""""."'" ""'"".... _

,...,... Frrn<n.o. "'.. "" _ ~ """~ of los C,,",,-<, ...... , '"'- ....,...

L' ,,",id ' _

...... r...J

L'

b..-.,

......

" ~.

H""'...... Tm " .... ,....".,

.r ~ of""

' L_

='"'.OC_,w
.
,''''
, ''_
....,'"
'"'

......... ","""",lIT, 1:'" .., ,,", VoIiI e-. Do.


..:.do.
""""
""'" " " '",",. F. . ..... . ... ";~ m " " .. ;.,- Co<
1~ " , T ",,"-, lO""', ' '''' , <olonoo ""-<>, "''''' _ _
1_ _
,.....,.,~
.... bi<n,~ _ " L o '-'"
, r_~
""" ~ ' Com' ~
1<,,,,-,,, (Lo"" ' ' '' , """', c.rl, L99? pp . ""-125

'-"Wu "'- ,

<no<.r

""'" r.. ..r_

,. .... "'''''''''''-W'
C>mloidoo

C""""'

..

_ . ;. "" "",",,,
u.......,HI,.....,
lO'", L1' '''
pp .

""-,

~ ' '''' U~T

CIoom.... " ''-TS "" ''', c.........,

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

"'''-. GCl' en ' ohll'i""'""",, " olu"E<lu" ' '''''", "."", Ed...,.., & H....,... "'"
E..,,,,,h" ", "",,,, "".. ( ~T D ] ), GouC""," .
W>d Ru,..
~.
( H Th K ~T " , Fri _ _, rol , ( l<

....'" """-

"'" """"""'"Z'!''''''
",,_t','''.,...

1.l-9,"'l,

vaooe_

d'. ,..."

, rol.1il ( l<

u." .."" ".--.r.."""


F~

8<-.0" .""'".,..,... .. projet. , ,

La..."" de "'" (Le"'"

1]0),

P,n"

t."."". ' '>-17,


"'-.-m, L"" de """'''". "'"' elu"" , ..........
lhenl. Pan , Se ";' , , ... " ",,- con. Fl"", de ron"" ]e,,,,,,,,,,. Sal''''''''''',
,.." .~"",

Ce<!,

"'....-m', ,.."
H ~ _.

'",no"""""
_o,,"", J. ''roIoo"'". Vi...-'"'""" de ",h",", 1J9j(). 1''''

do la

F""<,,C,

" ' ''''.. d, '-' BCbI, ' l. G'","",.l.ooo.- " F'''., " " ' , 'D.. . E,ud..
""",,,,,,ti"'. Rlhl'h "'.
m m

t.,,,.""

.....""""'_C,'...

_.....r'.,doo.,,""
F"". ,."

Se<.o.oo<"-. " "

Co<p<I

of ""l

,BEThl "), .........., ....,..., l ' '''''''''",

''''''D''D'

c"",...,,,. ~ J' 71-1,,",


, lO" .

E""",, "."""""" "

F,....,,; .. _,L''''"'...... ''''' (l<lIiv , JO), ......, C..-f, '''7, l'"", "'_, IN

Kat"''''''''"' B'''''''

, " "',11,,,,

u \<nd..- de> """"""" "'" (lzb " ), _ .. art,


CoN"''''~'", IN .."" .... z.,;, (mrr o ' 71. Tubo"",", _
. " " , t
1"""- ca>t
EI"",rrodei ",mpo. ... """'"" de """', Ma<Oid , Fu , " " , A""",C" Groou,
..., ,".1'",""", ... ..- (''''), ......, ~ " ". O ...""", 11"" c.l.u .,. Q.
Su..,," '"' .. "" ti""'" _ _ de< """'.........
Q , 1lZ ~ M " " , """", ..
Gru,....,
Ho"-" cJaNj,,"M _
'" .... ~ de,
c.l.u ,GTA "" , Gou"-" """""""'. "'" Ru""",he' ''''' !,id P """"""' ,
wN ,", /lo ... .." . " " ,-,,,,,,,,, 'M ~'" ~""
N.m,Ji",. Ham.",,,, TriD"' ...... Int""-""''''", ',.''"....." ~ "''',C< , "'..
L'E.~ " "J. J, l.=. ProW""" hu".'.., " 'hioioo""" (BEThl m. Ge mblom ,
Viol " '"I S='~'"', Z.',,,,'.. So_
. ,04 OIo-;u". Z.,

100', _ h-";""'"

of

""o

h"',,,

of """""'" _,.

lo',

"""'lo<. " ".

"_,_ <In

1....." '... &hnft.. IFlll"T t "l. Gou',,",", ., . . - . - ,


I,"",.'"'~,
Lit..."
In"""".""... ..,. 1.. "" ~ _
.. lo u.h, ........., F"""'" ....., ' 986
,oriK""
W>d R""""'ht,

'9'>',_c.

n..N"""". ''''''of'''''''_,

,
LO S HE CII O S D E LOS A PS TOL E S

El libro do los " ochos 1"'"1 .. nk" .n .ti ~ """" e n.l N""", T....
mM ' O' ..,. -="0, ~ "" DO " ni "". ng"'o, n i ' a rta . ni "",rilo p ro/tico,
"""la la P"'f"'!l""oo do la p<im.... ,,''''aMad en" mundo d..p"" do la
muorto y la , ,,,,urrecrOn <lo ,..M E.Kri b; , """ " iotona do los .J>'t oa.. <1.._
P"'" <lo la h j,lori. <lo
un ~ ' s1 0 n'= .n la "nlOpwdad er i",""",
nad io lo
10' 6 ant.. q "" L."",. Y".,h. lo "'1'0"'" d<.puk de <l. Aha...
b... ,
"",'edad li..-..- .. troduco un ,"mm" do p ,hgma ""'ll!;a,o la
00.-. d . er;oto 1""';8" In" " de , .., .... ,g< y h
'1"" ...- <o"lada romo
una corn inuacin dol Eva"!!"I.., . ....
loolgOc' h .... un ,'sk>< 00"" _
dora"', >OC'!"" la '"".....,"" no so limo. ya . la .... do J.. o,. ~"" q"" '"
.d.Ia"" engloba la hlsl"'''' <lo 1", ..... gos . Ju n'" , on '''h , . 1 E" ng.h o

J."" ..

doc.,,,,"

Meo hlslo<'"

'. 1. Una ....."n... <l6" doI ....... ~ 11o <lo L",,_


El libro do los " ",00. .. .,......ma romo <ma 000" " _ dol "' ~"t.ho
do Loca> . Va hemos ..aloOO quo la ~Odad h.o"ui. Y <ooIpo. con,
';'")'0 un ' ~ "","lo ' fa, o< de la u" Oda<! de aut<>,' , Adem> de 'l"" la narra_
coo de Hc h emp""~ donde t"""ioa ,....nge lio. .. de.., "" la __ . ,;00 I'-"
><; Ikh 11. un ;00"' ''' h""",'" ron!irm.1a oon"""lda,L ' k h 1,1 """"'"
como "" 0<0 la d. ,h, a lo<'" a Th6/iln, jn>c ri bien<ln .... """""
a con '"
nuadro d",I _".,""" m,..",. quo .. ol ""'"'!l"IOn' _El "., ....- hbro In dodKju',
Th6/iln, to<In In quo J"",.hi", l ' onood..do" """'ipOn,. ,. , En "' mon"
do .. auto<, """ kh con.h' ")'. una >Ola oh<>.
.... 00. port" do la ob.-a ,,,,,,,,,, .. a",,"Jan ...00. la """""060 do J" ' ; ' ,
.....-..la do 00. ronn.. d iF.....,... 1'-"
Ikh 1,6-1 11. E... d' ,'''l!"'"''''
ha u""ado a los ... ud~ a 1"'8""""'" si' KCriIodo luc"" no ha !>na me.
d"''''idn '" 00. "...... f""''''- , d; ~ m ulandn la sopo"","", ".,.jj"",.

" "'<O

" .50-,,;

'"<oc.

1,

v............,

,.

I NTR O DUCC'O. "

NCEVO

pol.." o"", E, ."dad lo con,.....-ioo lo


IObros .. un . p<c hca ronocm en la

T~TA " ' NTO

"1'",,,,,;6" do un " "o I.'W en d",


Y romo lo at ... ,B'"'"

,,"p>odad. tal

tam""'" .... LXX Wbro. de Jo. R, Y'" ~ Ubro. do lo< M..,. boo. l. Po< "'UD''''
rlct"''''' de Ion~'oo d.oI ",""".mio, 01 a u'o< '1"'''' ..".,-..- . ti ...,rito en 00.
partos de ;guallon~'ud . poro "" d.oj al ",,,.. Ia.locciOO d.oIlu;ar de "'P""'cOn, la .uc.n,,,,," "grufi,&. la ;~z 0 1 _ <101_ de , ..., Y01 'n'o
de '" """""'ta, la "'I,,,h oo de .." ..... 10, _ ""_ 1.. 00. m itad.. de lo
obno. ponn" al su,o< P"'l'O""- una doblo !oct""" 1...< ><,50-" romOd>. lo
.uc.n, "", romo la oo..d " ~nde la act ,idad de ' ''''"'. m jen ' .... que'kh I ,1>" la oon";l>ocomo una aportu... al ' ;.mpo del t "" monK>.
El ' anDO del "U"", T-..m.nto p"""nta en 00. parto<, ~ po< el
"",,,!!,Ho de ] """. U"" obn. que ola"'", qu jso
con';"",,. ..... d j,
debo al prneo>O de Ionn.d"" do! caooo, '""gu.aI .. su ',,_"'n_
todo Jo. "'~"t"'" Yde 'kh; el apupamien to de los ' ''''tro """"!!,,H05, cuya
.utocidad fu" ""'l' promo ceconoc.... I"""".,j'" la ' 01"'.... cannica de
'lch. E11u&", atribu ido. 'kh, ""t .. do 1.. " ',." ,. paulj "", propo<cionaba

_!uo<a

la""'"

..... u n m .,-", ......" ""

. m ".; , ~ ''''''''''''''''1''

El 10" 10. He"'"" de . _

1''',,"''''';''''''''' fina_

... de'_" ron ]". "", le"",,,, w ""'l,n 111,", ,31.junto . olroo .""'b.".m....

t.,. Ho<"'" .. lo . _
. """'" .. lo .. ntoo """'...., 0......, . F. ~ ' ti'uIo
..imil> " ,.,... "" """"" .,-.oo-=m..... "'" ""olza ban lo can-..-. .. hom .....
al....... m~"
_ieno .. luca, "'"
00 ha"'"' ..,ro_
.. oJ'Iaddo . "

....".,
.""
.p."....,

.. " " " "

lo

cWrta""""

""""""'"',,. """.,_ ... ""'" """"""

",'.'<).oo.rompanoroo
"'..... """' ..

ti'Io. """"._

' u ...".,

", ...

do[ ...... """""

(1.1'" .. ..-;.

cap('uIo II ".
.-.Lato. El ti'""''''' " ha mantondo """jo .. "'"

""'" "-;00,,",
toL ro<oo " ,,,",,,,,"

..- ..
"'-"';00
adap-

.a_.
.nLa ....... pool'P""""-;oc;_'"
""' .,,""""""00 "
lo'"
,,",o " m """"ro<r<>. p.bIo. ]..
lit.<>.
000

r~ .

m.,. d. "" .........


Idornif",,,, 01 Vnoro li" oorio al 'l'" 1""'' ''.'. Lc-'lch .........."..... <liI'.
c~ ; do h,doo , la '''''''';gac''''' no ha ,..coo"ndo .... """""'" doI initi",. '" ha

J,l.l . L'H

I""l"""to , ..- "" LE ~ " eh una biografla m<><lobd pan;,- do'"" <-<los ... lo<
do lo<''''''''''''''' ICh . Th1bon.f; f"'IT' la an'igUodad "" """"" wffiad.m>s at.,. 'l'" ... arrnI.... la ",,"' dad do loo ~..
do ....
u.mp"" 'l'" loo ~ fK"'dan ...'" ha comf"""'lo 01 libro do loo " echos con la h;'-Oograffa ap<>loV<ica
tracia '" la <poca hoI.ni, lic . po< "" obno. do M _ , do ......,.., l ' oobo> toOO
do na,,",, _
. 'l'" ,"""" como obi"''''' "" 1"""'" la
do ao puobln o
do una ruJ'u" pan> doI,..do...u """"""la IG. Sl.rungr . '-"""'
toOO ""'O,
.. primo.do la a"' ~ 'l'" "......". u o """';m j""" ,.ligmn po<

fiJ>ofo>, "'S"ida do la !ti,,,

ma.,.""

ooMidornd<,.como .."').

""'o

!ti,,,

""'o.-

a...I.. " . " ' ''''', ""'""


'SBL.... >Ol, M;, ...... ,,!don

e;,-q.,.,- . ' muNe.

H;,_

~ ""'- . .. ... ""'"'


, ' ' ' ', pp.

0("''''._

m.''''',w. ........., "''''.""


." S<!f-Do.;

_ " , , , " , , , ' . . . ' , ' NU " ' , ....... IlriIl, L991

LOS " OCH O ' DO LOS . .OOTOLO.

tam"'''

'"

"""io do un .....'0 h ~ toioo. S. ha ,u""'yoOO


'1"" lo> " ecoo. de
Cuc a> ylo> " ecoo. apcrif.. da lo>.p;.toIe> ..." ""'jan la "",,... ~ ;
poro la ",ru ma<! dol auto.- de hacoo- una obra hiH<><iol!"'f"'a .. dir"'H""'....
""",,,,""bIa.

s. ob..<va d ...."""'''' _ ,, ... ~ng.lio y n , h no porte""""n al mo.mo


....aro lit....no. Al u .., la h;" ,"-;a do lo> apsloa.. . la do ' ' '''' : Lo ha proaocKio un ..rolo _
la wz a la ~r" (
ogel"l Ya1 1,!>ro
do h ~ ",, '" (Hoh); la 1"....' "'. ud'" o heJan~ , ica CM> p"""
o inp'o equ;.
..1..", do ..lo g"""'" mixto, poro " , ..-dad qua .. "'l""tLo "Poc. la rront..
ra ..t ... l>;ograJ'" hi " _ .... fluida.
na)' 'l"" ~, fU". _ la 'nI""',," do Cuc '" hao.
llo.-lo> g>o.... Iit..-arioo d;'fX'n._. "'"
de ~ . ""'
una lti.......
I l""'P"'ti;~ h;" orioS''''''.I . fio do
al """"m,,",o """;ano (ponpartiv' aJ>Olo!l" ""I. roo uo guRo ",",,000 f' la""'"'"'" """"lesoo. Po.- ""a
rnzn !l. eo..zaI mann ha l""f'U"'<> la dofio"' .... am plia de .""""'S"'ffa h...
_ . ' . '"'" h..... lti>triros do lo> LXX p"""m.. la .na!os;'""" pro';ma
Po.- In _ .... poeta .'u
'kh ..
lo> .-.latos do oc'lJon 1""'"'
... ... la Bibl;, ~ rusooria de Mn Y E;~ (Gn 1_'), de C. ' n y '"'al (Go ' l,
do la " 0<0<;00 da Abrahn (Gn " l. del 1"'''' del """ de lo> ' """" (Ex " l,
"""'
Po.- """io do '" obn., Loca , <Wa.-. oIrec al """"""""" do ,,, h. m
i'" un
., .. "
_ la penn;'" fija< '" iden,KIad ( O .""'11'"""')'.

part"""'. ,

.'lec'"

p<"'''''''

;0"'"""".

U"" ,

""g<""

'.1, ........0 ' . - del Uhro


Al '_1 q... ,, a;''"'lJ''lio, ,, ... ",,0 de ' k h p"""n.. una ..,-ja de """""
"", d'" """. ron ~"'''' , d..pI.",mi.mo, eto<an). "'ro, . d.!.,.."".,
deI ... ~ng.lio ,
P"l"""'" unidada. lit....""', los ap OO<l"" "'"
la.-gm, lo> d. """", .mpl"", la> " . ","' io"", ",Kla<W El ..,ru.",--,o do rom
p"'''',," ro""""" .. """'ir....o

1=

_"""f"'""

Er ....In . po.- ap OO<l"" . da !l e h . """'ja .. .-.lato. una,oce<io de cua


dros; poro c6mn .. a n iculan lo> , uad=? Er P"f"'l da pernio '1'"' daoampona la ...mhl.. de ' ''''''''... .. ,, ca>"uIo " neva . dn;d;, n , h .. dos PO"
...: fa
dod"'ada la m i ~ "" lo> ud"" (l ,
la "'l!uOOa,
"'..ngrnda . fa ... ~ngel i ".e,," do lo> paganos ( '
L' na p""OOtiIo....oc..... los P"""""'" m od
del ... Ja,o penn;te di" i "!lu;, uo
de
I'o<I",("eh ' _" ) y un
de PaI>Io Ukh , 3---'"1. Paro la na""",," "" . oca
ja <!antrode una "'8"0;zacin ta n eoquaru\''''a
'-" cierto .. _ ,, " ,"", m o.mo ron""... la d aw de ' u oc!""'."",," . Eo
' ,3, Cn"o ca. ud!ado """, una p""""" .1os d;,",!"lo>: . V-Xl'05 "";,~...
un , fuerr~ , cuando ,, " p'n'u ,,",,' o "'"8" oota-. ""'"''''', y de ..ta mOOn

m"""",

,"'lo

La ,.._ "",

' ''"' CO." ,-,,,,",, Dw

, o..... 10_
' '''' , _

..., .

po'"

_~

" '''''''''', e..-<'Loba-o<

,._'_","1,Y
>0.,,).

m NT 1>, " ........ Moh., ' ''"', p. ~

u_

, ' 9'>0, pp . "'-',

,,~

,"'lo

Adu "', ........ J {w>.

'"'

I NTR O DUCC'''N "

NCEVO

T~TA " ' NTO

"'la

...-.~ m" ,... h gos en ' """,aln, "" <odal oo.a l' Somano . y
lo. oonr.
... do lo ' ierra. , E... d.. d a nociOn con'''"''' en "n"';... prognomo de ' lc h,
.1 .... ato narro cmo, bajo .. imfU l", del
So"lo, la palab<a del
hango!'" . . ." .. 00. po< el linf""io romano gn .d.. a la m i ~ "" , nsh....
bta propapeOn .. prow"'va, pa rto do J..,.,aln y I"P <oda Ju<i.oa,
So maria Y <!e<puk. po< ohimo , Romo, adondo coodu.c.>n P ob!o ene.do"000 ('!eh >8). Ahon bien ,.... "" ", im""'" _
<Ofoco ' ione al mjsmo 'iem
po ..lo< t ~ "" , la . ,IaDro .. '''jo de J..,.,aln, l ugar de lo. aoonloci_
m;""'", do la . alvacio, P"'"
la cap'" del m undo pap"" y
lo. "" ju dl", .. """"'" al D' " de 1
1.0 " ""","", .. "'E"ruza, p""'.
"Bu,""'" un plan _ " 'foco. n el '1"" .. p"odon djst j"ll uu-so., "'P"'-

""pOi'"

.oc,,.

.nI.....-

Estroc1W'O. do

loo ....,"'" do loo ' ''''''01..

La "PO'" do l Eop ' rtl n ( 1,I -U)


I,l. ,

T","~ c"'"

1,4-11
1,' 1 _1.

A><.>n>iOO h.. <ruocOonos do ,. .." . . lo. apslot..

ron el "'~"Vho

Reoom ' ''_

del roIog'"

de"" """"

.lftusaUn. Lo comwUdad om ....... . 1os l>ooo . ...... 010. (2, 1-", l al

>,' -4 1
>,41_""

_"

P..._ y d '><w>odoPedroen J...,.......

\ 'id. do lo oom",Udad .. 1"""""," Y co nRk_ ron ..

Primo< ",mario 1' ,' 1 -<7). Cu....ooo do un , ullido ....


T""' pI<> Ydo"""" de Pedro 1"', '0), """,,o y romp"'o>oc.. ..,'" el ..owdrln 1_, I_m . Segundo ,""",00 l' m "",,_

" de """'a> , - s.ari", (4,3>- '. 11). T ....- , ...n.no 1' . 11


'.1. """'o , h"""""", <lo los
~ cnmpo~
."," .. .......rin 1', 17-411
I .. litu,"'" <lo los s ....
la cr;,j, prneoan ~ man;no <lo .........

.1'."....

' ,11>-4
,~

9 ,1_"
9 ,J l_II ,18

1}j, pornOn do la 1;"'" do , ,,,,,,",,,,


F" ' p< Y podro ... ""maria. .....,""'" d.oI <Un ""' ''in><
eo"'...."'" <lo Pa blo '"' Da """""

Act"' Odod

en"""",

do _

<lo E ..., (' ," _"1. R.... """,;D <lo 10,"'"


(',"'""' 1. Pot!rn ~
bauh""" <lo los pri"""""
f"'l"U'"' 110,1-4' 1. Podrn ""pnno" aronl ",,;m "'mo ...
" ,I9-JO
11 ,1_1'
11 ,10-"

Corno,,,,

' """,1"" (11 ,1_181


Cr",' m""to do la lp.,ia <lo Am;nqu' a

M"""" <lo ""nhago y I;be<acin <lo Podrn


M"""" d.oI ":r' Il ......... Agr ipa

,.

LOS " OCH O ' DO LOS . .OOTOLO.

El po1mn " 'jo rol""...", . loo pagan'"

'o,

IJ,
IJ,' _"
1J,13-01
1<, l-7

1<,' _1'
" ,, _"

(1J.'_,....)

" m1o do o.m... ~ Pa blo en m '~oo


COi..-" con ~"'''' con el ""'l'" El".,
Anh oqu", do p ~ "h " hom UOo en b ';""ll"ll'
Milatu'" "" lcoru o
CUno<On do un t ulli<lo. n Lis <ro
A>.omhloa do , ,,,,,,,,Ion: ~' m i. ", o do lo mi,oo , ""
pegaocs

Pablo m Isi o ...", (1 0."'-21 . ")


".31>--10 ,10 Pob!o .. &>ocia 8 ;1"" ~ 1\ m"""'- L1amada . n

IO,l l_I8,13 M;, ""' . n "",ia

F"'p""

"""..00..,.

con"".."'" u<",

do
Y" """,-;00 do la <001 1'.,
11_401_ 'fu mu h", , n """'00"'. 1" ,1-'), ";;,"";0.... , n
B".. 1" , "'_ lO), A"'n. " di"uno do P , blo .n . 1 M o _
pago (1 7, l 6 _3<l. Co.-;n ' o , = m pa.-.e' n.,;. a n" . 1 gobo<_
-oc Gol"'" 08,1_13)
18,l<-_19,40 l""", "" OXO~"" judioo ; el t um ulto ti" ""
Viajo ti" P ob!o . ' .........n
Troado, .....u' TOcc On do E ut OcO (10 ,' _111_ Milo"" Pa blo
.. do.pi<lo> ti" "" ancian". do l..., (ID. IJ_" I_""bOd

orl""'"

'0,'-" ,"

'""",,1'"

(> 1.1- 1<)

El martlrIo ti" Pablo. Do , . rusaln R """, (21. I .... :t!I.J1

" ,"_J<I

Arr...o do P ob!o . n el Thmplo


'1,37-21,1' M.MO ti" pablo ""lo el puoblo ti" , ,,,,,,al...
21, 30--->J, 10 Coropa""''''''", do PnbIo ""lo el .. <W<I~n
>J," -l'
T.. daOO do Pa blo . c.-..,-..
><,' _'6, 31 [Jj" , ,<so ti" Pa blo . 1"" ... t<><idadoo ><>1ft"'' '

M.o.. "",,, . 1 p..rn000.- Flix (W , Comp"' Ooc'


n'" el goboo-nadoc F..to, Pob!o 'p'lo al om ~ 1" ,, _

" '6.m

" 1_[liocuno .. <ro' "BriP" (" .1


>7, 1...

,",' _1 0

,", " _lO


,",16-"

"ajo hacia Ita lia , E l nau f"'ll'"


Acotid. .n b ;sIa do M, ha
Do Mal ta . R<"""
Pob!o en Rom. kimn encuentro con "BU "'" """,r,",

"'~
P"'",, .. ""P'" la " ""'" dd E'plri,~ (1 ,' _' 6 1, llospuk del prnIogo (1 , 1_31,
o! ..Ja,o ti" b A", ensin Hjo la al""""'" do los d;sct pu loo "" el " . m po f"'"
"""" I.G .Ii....., po<"""
m i" ndo " cielo? 1,l l l, Al gru po ti"

ponna""""

,,"

IN TR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " 'NTO

"_"l,

lo. """'.-, ~ po< a1P""" mu"" (1 ,


Pedro ... ' ''" oc'" lo
""".,;dad do roIm..- la deserr>n do loo..; ,, roI"ll'" do lo< Doco .. ""'Ofl>' ;'uido po< la
do
(l , ,'-'o )

"""'in .""ea.
&8".... n . "... Jo. comunidad ainOOJoT .. la>doc. ap...... ( ' ,I-<l.I.). La
","id. <le! E.p<mu en "'nt-=- (1 ,1_" ) prom ,. " ,,,,,;m "'",o de la

comurudad a<rupada .I",dodoo-de lo. Doce. T....... mono. (>,<>-47; 01_" ;


' ," _l O) , ui>roY"n la """,,' m Odad do! grupa . '" ejemp1arcomun'oo de biene>
~ la .(k. da de '" frlctic. de cuc . d "" . la prole"On '1"" ""'8"" ,, Esp',;t"
l"g' ' nd""" a .ba( ~ . '1""' .... oono<"ul"" una " ,." ..za pano" i<lo>aI romunilario 1'. ' _11 Ana n"'" l ' ..[,... ). Poro
,,,,,;m "'mo """",,'110>0 de la
lp.-;. va ""00 a un """""'ID de la >dad po< port. <lo las . ut""<ladeo
jud'.'" .......'" <lo los .p<tol.. Y rom pa""'...";.. ao" el ......w" ale an ","
'" pum o culminante .. el f"<'C"'O Y la la p<dacin de E>t.oon el " .Jen~
16.' -'.101.

..

;,.,
.,,,',;dad

Tm ... "apa: .. J,m,. I" A"""1"'a 1' . lb-ll." I. La


d.w""o_
d"""da po< .. ",.. 'nalo de E" .i>an f"""'C" la di'p"",; n de la 19" ' " d .
J."", ,",," 1' . Ib_4). La Pa lao", se Mundo en Sa ma ria ~"''''' . la
..'"ng.'odoca de F.hpa (8 ,'-401. Yd.. puk ""b... 1a "".. med il
..
con elaJ>'loI Pedro (' ," _1 1, '" ,. E.looc""o' ro on',.. PI ro ~ eo.- lio on
CO
00.1 ") .. uo pu oto ,u lm;",," " dol libro, po"!"o Pedro. bajo
p ;lIn d',';c,. , llel"" ad m"', . un pagano 00 l. 19lo' ia. E n ado lan'" al
c n";an;,mo ao noao do. poi"" Joru ..Mo, donde ",'a 01 ,oIeg;o do Jo.
Doco d" igido por ""nhago. ~ la d",po.-., m" ' '''''tam,nto ~ o h "'l u ia ,
dondo por ptimo", , .. , lo> ado..", do Jo,," ,"o lla mad", , n slia "",
\ X"oT,""", , I'-'61.

eo""" " "1"'__ . II"''''''''''''' m;,"""ro lo, pago"'" (IJ,1_" ," ). a..-nabo!

o",,'3do> po.-Ia 19le>i. do ~ m; "'l u fa , oooc....... la al""'u ra do> Pedro


los no jud"" '" un ""jo m;>io<wrn . eh,.... Y ~ "" M""" (He h 13--1<). La
~ Pai>lo,

"'rn<e;ia m ;,jon...... "",ano"",__ pri mero .. ptod Oca en la ,'nagosa; oI.ooi


torio" di,;do, p"" los ro,...-.ano. son la ma)OOia; la oo.tilidod f"O''''' la
partOd. do los m '~ """"', 'l'" dojao "", do ~ una aomunK!.od oompue<la po.jud"" y no jud"". Uo ~ u-o deo;,ivo .. prndoco ron la
m""", de ' ........ n
\ " ,1"1. _
.. f""'<'<'" la unK!ad do la 19le<ia.- la
,,"" pto<iia""
po.- """"'"" ~ Pablo ~o "'gi' la _
ooc ia .Ia '-'Y" oo,.Mida romn u no
oI>ro do! E>pln'u; .010 .. ""lu;.... la """"'~"'ia do> """""" mfo;ma , do>

1"''''''
<}>-,;o '" ""f'"' Pablo m i.io."," (l ' ,36---' " l<l. Pah lo ocupa 00 ad ,lao "
al pnme< p lano da l. o""na como m i ~on'ro ojomp l.o, . El n navo ";" jo lo
conduc, . ()"",'a y a " fa,", dando 01 h a ngoho .. oocuo m ," ron l. filo..,ff. gnal'" Y01 ,'oc"h,mo ~ ~ , om. no. la p.....",,;Oo do> Pah lo no
d ' ja de f"O"""u l. agt" ,,;da<! do> lo> Ud'", o lo .otipa' ia do l., mu , r..du m h...., p'ro 01t..hgo de en"o 'u,I... . omp',.aton tod"" la, oc..""
na..- Iil>tado m ;lagto.."",o" da la , 0",,1da Fihl"'" (l6.16---""1.o'pul>ado

LOS " OCH O ' DO LOS . .OOTOLO.

_Oc.

'"

Y _ .. (l ' ,1_ 1' l, ridktilado poc filsofos <lo> A' ...,., (l 1.16" ), d..woc,""" . m. ol proen.... <lo> eonnto 0' ,' 111) , """,..., ado poc los
.......... de ~ I..., (1 .>1"",. Con ",,,,.060 doI . jmo " ajo a J""",ln
110,1_' "' <), Pablo d in g. un d'ocurso de deopIid. a los ancia nos <lo> t r...,

d,

S,,-,ta n_.. .1 ""mino .. Pa blo. Do J. ",oak" a - . . . 1'1.1>->8.'1). Los


ocho Ofiimos eap4'ulos doI bro
n ded jcados al ","",no <lo Pa blo . '"
......to en 01T""pIo Y la a mena <lo Ijnc" m j"" o 11' ,1" "'), su "","""o..
m' en<o on c..ar.. 11J, "_10 ," 1... "'~oOO a Rom a pano...- ",godo poc "
.m"..-..do< 117_13). Es .. OItima ""1'" .... jalona.do do '"""""", donde
Pablo proclama .. " ""B"H" u.t'6cando '" oon,'.... 06o l' doI.oo",ndo>" <lo
o. """"OC;,., <lo ;nf....idad a la ....... an.... puobIo <lo> J..".aln m . I- >I),
an.... ",nadrin (n,01.a n.... ~ O < H fi, 11<. toJ>I), an.... ' ,," Agn pa
110 ,1l9l. El ,"'jo a Roma oonlinna la proteccil>n "",,-idot>c'al do la qu. l"',.a
01 ap65IoIl17,I_13.I OI, y u..~ a un ","moencuotororon los;.d> ... .,... ..... 01
1.-." ", <lo Pai>Jo, . 1cu al "" kwa , onV.oc<>' al pu.bIo <lo 1"",1Y""""""'"
_ .......1v",,06o <lo n ... ha ~do , m ;oda los ll"n, u".. 128,18)
' .J, C<>n..""

h..._

do

"""'....,,6n

La tg"'" do los ".- i"""", s'glos, _


"""nocla la unidad <lo a u"" de L<
Y !l eh, a lri hul a la ""'" a la pJu m. <lo . Lucas, .. md"" quorido., rola"","
<!oc de Pah! " (Col <,1<; , Tm <,11; Flm ><1. Esta atnbucin .. fundo """"
.n ol dato do _
.n l!o h .. """"'otran en ' ''''' ro oca ~""'" """'""'""
.-.dactatla. .n primero 1"""""" del pJunoI; los I"moda. wccionos-n""".....
00, toJ17; ' 0 ," " ; ll,l ,"; 17,1_>8. 16). ,,'" cualro """""""" ""'~"en
"""",Col""",. . on .. lotos <lo , "'jo. _
",ron, huocando . n'",los roIal>orndo.-.s <lo> Pa blo qu"'" podn .."
a OOnimo rompa""" de "'jo, los
Pado-.. at n huyorno a Loc",lo .-.da<ci6n <lo> .."" pa""l', poc " " """", la
de tod a la """'.

JoJ. ' . L'H e n "ia... '' la

'.....,Q.........."....

lad",pendiom""",n" <lo la """'060 de oonoc qu"'n ,,,. on ol oril"'" <lo


.... ,.ed""",noooum . {alxx-dar.m05 .... " ma mOs adelan" l, ol a ut o.- <lo
l!o h no >U"do ...- un rompa"""
de pahIo. llemos ....lado , a propsito doI "' ~np>l'o do l.c, _lo Unap>n d.oI crist"''''smo alo 'fU' .-.mil...
""'''''B''li" .. un ensh a"'""" do la lorro<>. 80"""'"""", f", jmo a las
....oca....; al>on. b en , .. diocurso <lo> ,""podido de PahIo "''''''' la oon f,,
_
de .... .....00 a'~ n zado de la crist"'ndad (H, h 10, "_" ). MomOs,
""l' _ """""""" 'fU' la ,odiooo;oo doI t"'" "'~"8.H" t..... _ ...-post..
00<. la"","",06o del ... ~np>l j" do Me y a o. ca"'trol. <lo la ,"",ruocin del
Thmplo en .. a o 10. _10_ ....""'.. a Ikh, ""l' ,.... ...,""'" _ d... m

.'''6Oro

po"n un pa pol del"",,'na m, en la datocoo

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

'~TA " ' NTO

al la ;"'.... oc;. do " , h on 01".c hozo '" E..ngeHo po< parto do la S i_


.. dir";]""'.... """",b'bl" " 01 dillogo ... u , cr ,.... no< y ud"" .. mao _
lO.... tod,,,. o
do r. ,odaoc in do!..mIo; oho<a hion ,"
con~"'" juda"""""';'ha n;, mo 5O ag"'''" <!..pu> doI a o 70;
b) la u<iIi,,,,,OO a buodo n'" d.oI 'I" """ . Jo. jOO"'"
un .. n'oo d..p.c<ivo
(dosdo 9.H ) ' mpl" o qu, joda'uno y cr~' ..n;'mo
n ;nsIitocion,"""",_

,n" mom,"'o

" wparn<Ins;
el la
d'!.,.,oc' ...., ... 01,..,"'to loca no do Pablo l'" po""""....'" do!

_al>I,

apotol ."p"""o "" ''''C"'' ''' haN improbo hlo lo b'pt.. ~ do '1"" fu.... n
compooros, .copto,,5O p"n", quo Loca. ontond; mUl' mal a1a potol;
"" cammo, ....
Iuga.... la tond"" o do la t"""'"
g"""""in ch,h """ magn,r"",,, ~ doI opslo/'

''''''gua<!a ... ,.._

Er hf>ro do lo. " ",[,o" "'S"000 PO"" do lo oIx-a ded icada a qu.... .. donom;....oo .mol' ""'u, ,_ "" 11.< U ; ",h 1,1), n.. rndoctado al m iuno h.m_
po quo oI ...~ngol;o poco~ , ..
"",,,,los aoo 80 ~ \10_ Er , ilon _
c;o do! outo< oob<. la """",><><><lo"" .. I'"uh". haco ' mproboblo u". dolacin
a fon," .. doI,;g!o 1; ... " octo, 01cano<> <lo ... ca"'.. do Pnf>Io .. fonn on' ",
loo """" 9' ~ ,,'"

J.J. ~.

doc',

Fl QU_ Y'~ pb/ko

Er a utoc a nn jmo do l.c-llcb .. un ""h<oc rulh,..oo, gran ,....""', '1""

.....ru. mu~ ; monnadn """'" la topogrnI'" doI ;m porio l ' '''' '" , h'oc""",," Su

r.md;a,;dad con la D;!>h. ~ (lo. lXX) haco pon"" '1'" pod"" _


ni'
dol , lITUlO do los """"""'" do Dioo, ..
loo _
no< ot rnioo. po< ..
judo ',mo quo
on la ..r"" <lo la Si oagoga ' P....""'" al
P""l jno quo , "" lo. aos 80 , agruPo a .1[<Uno< c"'Y""t.. hpdos al "",....-do
dol"f""oI do los ~'""; .... '1"" P"""""'u !nd";6n ~ P"'P""" ' u ac <i,i<\ad

,',"n

doc',

",",'m"_

...ngeli,""""'Su 01..... d" ig' a a.ct o.... cr i"la"", '" ....no do! ; mp"'''. ~ n q""
.. r.. puodo a"" la.-a u"a <'Om un; dad I"",;,a ; ' u ob.t;vo .. ta m b", n con_
..n>' o un > bh,o m" a mpljo _ ~ml'"lO zan'" d .r ,,' '''''n', mo- d, la
log'lOm idad d . ra
r, con '"f'''C''' al jod.;,mo y d . 'u ;""". oc '. con
....porto o la, ,...lOtu,.,.., romo n .., "' l' qu. , ;,""' oI l ug..- do .-..!acci..
'" ,r p" o1m""" d, 1 Mod ''''IT' ",," oriental Ir,,,,, _"aclon"', AnlO",! u "' l
0'" "., ,n R om a _

"<ti""

' A , Co>m......c ln r". ......

",h.

Exam 'naco """ "'1"' .. ""'1""" doI "'''o do


la euo>'in do ... fuen""
quo oI a u<oc .. utm zado y 10>, modi", namu',,,, '1"" ha om pl-lo

7, V
V

,pp. " ' _L"


..

~,pp. ,~

'"

LOS " OCH O ' DO LOS . .OOTOLO.

d<l ,.. ro do H ..Ioo.

J .4-'. Fl .n

p"", e
hbro dol N""", T<><am. nto, ....blec.c 01
0 rog"'" "'s<
hae U"" .I.ed'" . n',.. 1.. lecc~ ,..""""" _
n.. lo 'n>,Hd'"
ma nu.mta . Ahon. I>ien, el .... 0 do " 00
lo ""''''
"'1 ..,'" un .
~ '""'_ to<almon.. po"","I..-, loo ma"" critos .. dn;den on dos ,.mono.
d ....m'n .. d 'v"". El ""o . "o"d ri" o _adoptado po< 1", , ...du" ioo..
...oo.m.._ .... ' '''f''''''''tOOo po< dos pop;= ;m pocta nt.. del
1lI 11'' ',
1"') Y,.... ~ rnOO" unc ia"" Vah o,"", (B" S ' nalt"" 1"'. Alejandrino (A). 0<",
r"""" ""... , u n ' ."" """ larga. .. K!en,;f",.bI. .n ~ ma ou",ritos do
lo ""'"'" r.""" (do . l el norn[".. do "no
pero .. mb"" .. la
""'"'" ~ """ , .n POI'U= do n...r.. del "g1 0 111 (I' '' , PO) Y en " ed"" do
""za ( O)' , En ,o<aI, .... do 000 ''''''0''' d,r ncion '" dos...-rnon... La
",,"p>odad ~ lo am ~ U . d,fu"'" do .. los dos
os "'" ha.c.>n ".-.gum."""
cul .. 01 <><ip",,1

."a

.'glo

""""mIOn,

Lu ................. del . den-oto of"'5' l ""', l Hch 1"'7_'~)

r,,", "';.ndr;,.,
.....;"""" 1"-'" ,
quj ..... "' ..pondrin

r" ", "",,j""al le"".


, Sil "

mn mo '"

,;". v= Ouo ho moo docid"'" el


F-""el!" Santo ,. ",,",ro> 00 'm><>"""" "'" " 'l'" _ ..... indnponlo

_fic_.
... _ ,"" ...."", ... ......
...

......,.bo""""" ..

"";

~ , ' ~""IU""""

........ ""n,n
""". ..,"'.

io

'

im".....,.

..,..-daroo "" ....

Be_ ,DI

, " m'"",""" - . loo" , S~ ,


m,,",,'"
m. "", Ouo"""'"

.....,'" '",__ ""O

""''''' ' 01.'' ' ' '


E.>pi'"" OOOO<ro>
00 impoo..-oo ....
..... ..._ _ ...

~que

"""'" "" lo

... ..

~,

_fic_.1oo _ ,
"loo ......,.,

ew>n-

..."""" y ... ~ Cm".....,., J <odo lo

"'" "" "",,,,~

.....~ .

""",,""' """en"""

'" , <O<OdO, """ lo

roo ....... rooao, b.;o

la dim-m. a.I

E'Pfri'" ." "'" . ""loo

..... m l"pI.. d il"" ",,ia. del te xto <>Ion'" con ' '''f'O<!0 al text o . ...
a ndrioo obe<I.oc.>n ''''' ooo,,"n"'" . ) un .-.fue<U> do mojo<>. ",till. bo.
1""'" [l,' , ); b) la 'PO""'''''' do infonn. d o "", oruI. ".-.ei.... 1"''''' 16.10.;
e) uno m.yo.- l.g,od'da<! del ""o PO' la , Iim'nad" do ' PO'"''''
con!ndiccOone' h ..... ' ,ll ; l O,l ' ; " ,:H; 16." ...,). El "",<erial ""-dio"
oc upo " ""'" ""rnculo. .n"'ros 1'-'7; ~ ,'; 10,1'; 11 ,1 ; '~ ,'- " ; 13, >4" ",7;
" ."; 1' ,1' ). La d'!",,,,,, .. mb """,bI. .. la .-.Iati,.. al <Ioe.... o a posllico
do 1 ' . 1O . '~ , qU" "llur. lo , 00.0,,,,,,;00 , , n lo 19t.." , d. ro. ori" ia no. do
ro!!"n Udio co n
do origon 00 jud"', ri'''''li.... "'!ln 01""'to ...a ndrino, r.. o,,"'ro no"",
p..- '.,.""'n on el ''''0 occid""al una d.", ' nII..

" .l);

. T
Luo>,

CM

;w . d.

>ftRnK<"" "" _ro ~

, ' " ,..~

"""'<aI "', ..,

, -,...." ' "

_ ... ....

"" ~

........ , ""'"""
...

1 0010" .n., _ """", _

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

"00 "'ka F ola.. ""'uvo en '"9' la h ipte>;' do una <Io'" , edacd 6n po<
parte do Luc.., la 1"";"'"" do las cual.. haboia .<do la v.,- ';';n occ "",n<al. S i
.. adopta" """'. do 1.. 00. ed'don.. <101 " ,ro do " ch, ca"" i m a~ ; "'" ' "".
tro ,'anan"" ' ) Wc"" "",no'" 1
"" <los """'O"""
en un ~ n _
do momo"lo u n " "" lar!", (01 ,,,," hado ""'" la , ~ n . " " ale ja ndr ina), o
. mph"OOo un te"o mO, con";"" 101 ...."I...o...-<a la "a n a n" occiden tal );
un """"rio!losa "
original
en"", doj oda. po<
.. " U' O<; '1 . 1"""0 ocd don<al oom"'")" la . ,hdn origi"", ~
lOza U"" ve.-~n.~e n" ,.glo 11 P"" "" Ui......ti d ; r"~n; < 1.. ""'.
~""'" de " , lO """.1 fruto do _
"'''''''''.' '. ;oo.p..djem.. ""... _r. del
....o o< i~ j . .1de luc.. hoy p" niido

'1

""0 b,...-,

E. """"""'"

.""".,.000
""",.00..

do " .......

""U,.

ha<.< una "",.".lacine "" <los


pueden ,..;,;""",
una ~"'" ","p>odad. """ cmo ..
di'''-V '''';''' ""'... oIIos' La
tsorla de <m.o doblo .,j"'in de Heh f'U"'Ie 'po)~'" en la Ubomad, ceconoci_
da un aut<.. en la ","p>odad. de mod ifi"" .. propOo text o doopu" '1"" un
oocr iDo lo ha ropWlo para una pri..,.... d'!usin". C........... """'" .. fK""
d , .. .. gnm " do. 'eg"m, .. ",. a ) toda. las v..-', nt.. dol ""0 oc,,;,", .. ,. 1
pu"'"n .. >b,,,,,,, >oc un d<.eo de glo.ar" ",to bo-..., m''''''"", '1"" ........
ta m" "!i.,;1 de oom p.-oode< una ..... uoc,"" del ",.to la'!!"; b) las po... del
",.to oc..c ;deu<al ne,'a u la marca de uua toolog(a l""'e,;o,- a l. d e Loc a ., a
"'""" .. "","; m "' nto <101 anhj u da ~ mo. .. poimado do Pedro ~ la , .. Itac;oo
do! po<le.- <101 E.>p, itu.
La ""u"" do la Inod"';oo manuoaita 1"'''''''' oondocu- del "'''o alejan.
<lnuo .. ",.to """idon<al, ~ uo al , ,,w,. La "'P"''''';oo
' k h ~ .. ",,'' '''ll'''
100 do Lo en ... igIo 11, 'oh""",' e .. pro<"'" do fonna<;"" del "'non. "'"'l!uro
al .." " de ",10 u .. pro!"";oo ""'DO< qu ,la roncod;da al .... 0 <101 "" ngol K>.
La
do! ' e. to '1"" ~gu" ..... f"OC"'O uo fu. """","",meot e
caruU inoda en una
variao..; do hacoo, 00)' loo... 00i""", ..
lo _ .. lla ma
t o occOdontal. DO ""llloba """ bien un , .... ,.10" do..ria
del ",.to oc'!;,"" {"""'-I do '-"'... [eo...., .. poim..- ""ritoc '1"" ";<a
.. [bro do loo " ",00. {hao" .. """ [SOl, .. 00.. , .. I"'CO< ,n un "''''' '1""
<610
a1gu oos '"'SO' del ""'to llamaOO occOdont" . El I&t o po.ntIo
pudo 01"'' ''"'''' d""d" .. "1;10 Il "" .. .... dol Impom, po< e..-nplo "" S ina;
...., "'pi",""" '" rnp;df>ima d j!"""" en la trndiri"" , """a ~ ,n Egipto

pi"'''' ""

e.""

'"".aJ""" ""
c""""
ront"'...
J, 4. ~. Lo ,

f""SU"""'"

{"'N'" <1< Hm-

,Con '1"' t!ocu me ntnci6n t..bo;;" autoc de ' k h' ,De "'" fue ot.. to m
'" Imon ",,";"'" ... ."..;d;,mo _ la >it uaciOn "" .. la mj"". _ nos ''''''''.

tramo< ,n .....~ugelio, don do .. idonhhc au fOc, ,,,,,n'" las P"l""'" un ida


des """""'" !ndl onate. h..-edadas po< l.ucti; aqu ' .. au<oc t .. bojo de
ma....
",,",,<ando Ja'S"..........,"'" ""mu',',", ,n las _ """Ita
..-iaIlnod."onal del .-..JaocOonal

d;f....,,,,,

d'' c""'P"""" m..


LO. ". ~ ......

' oo,,,,,,,......,
""" """,,"m
o{ """n O{ "''' ,"" TO M' 7L>, Cambn....,
L99'

~U "~....,

'"

LOS " OCH O ' DO LOS . .OOTOLO.

.,j"..,"

'-" ' ''''0 .. q "" SO h. , ,,",,,,,nodo lo


m ',m. do f""nI" paca
la h',<orio do los a ps" " los pnm,ros cn"","""
ados ;a,
una " 00 ,";00 k.ngmlk. CUYO '' f,..... Cn " o, , " p"'"""paroe> la mWn
do P'...", a e lo m.mona d.1os op>tol.. 1M , ",o." u, )' La ""I"""ta ..
"""'.,'" , n 1..
pou h""" lo f. " ,,,,, ", . la f. do 1.. comu oOdoo..
~ . Ios .p>tol.. d ...mf""'. en . 1
u. pop'l la n ' mpoeta o'" ~ "" lo, m.
una p""" del n gm. (l Tn 1,8" 1 Co 9 ,'; ", ,> 7; , eo J .I _J ; Km U ), Lo>
...1..", ""b... los . ps' oI.. l' ",,1>0-, l co m u.'da.d.. "". fu ooa",. no oon,
P""', m" '1"" una ",um ul..,'oo do a""'dota> ~ do l.,.endo. ' a ed'o" la
I~ .. ,o p n m ''','o no 1M 'o...,,,",,
po< una P'""uP"'in do """'.
"', hj,lrico o h'OS"f'=, ~"" p.'" .-...poro..- o una """,,'dad ""~ Y
po",n"k. "
L u< . ~ ~ rn o ,' o.ro, c""""",,m, ' 'Ol!i do ,n.. "" ol!," "", trad."'o....
lnca~ romo la ron,'...."'" dol.,muco ..""", en Sama"" 1' .' 0391 o la h ~
'ona d.I ""'ll" EH""", en Ch'f"" 0 1,' 111. Si 'u OOl!"" maoodon", h..--...,-.
dad.ro. lo fi!,"'" d", [;d j., """""''''... d", i''P"'" 110, IJ_I '-"") ~ la "",,".
m",. Iil>.o-ao"'" do Io"".-ce! d", Pahln ~ ," la. 06.16391"'.ion_ ...... en
la m. mocia d", "H'omun' dad
quo! <1.0..- d", ... ru.."" - =it..,

i."'....

c.".,

"""",oda

,Y

L. h ip6<" j, d ." ic. , f", m ul.d. PO' A. ,-on Il.mack , n lo ",'" ,''''''.
IW ' , ""on,"ul" " .. fu.o"'" u n. fu , n" A "'0....00 0 J",m. l>. y
c..a e.. 0 ,1_' ,'6 ; S,>,"" 9,"_1 1, 13; " ,l nl. una fu""" B d", ""'no< ,'Bloc

1U"6Oco 11. 1" 7; ' .17-4' 1 ~ una fu""" . nhoq"""" IU M ; 11,''' ''';
11,1'-"',")". Otros ha . profU"'ID d ~ " "l'" ' u.. f"".", PO"''' ''''"'''

f"".

11.<'. -1,"'; J ,' .... ,JI , ' ,J6--', l ' ; ' ,' ' ' ' ' ; S,> ,"" 9."_ '1.18; l U B), una
,J " I Y U"" ru.....
pauhna (' ,l J(); IJ,'_",," ; ".''-13 ,3l). La dOf",,1Ia.d d.o< i,~ d", los ,n","",
opIk.oo. 1"'''' """""rui' ..... f"".",,, U"" .foI,",,"'" googcif",. no .. ", " .
PO" do." fi"" una fuon,,; hal' '1""
un cri.- .." U..""
Podrta""" ap<Oac al ,,"lo fu",;""" m, "",,"imn'" d", los <lo<. P'im<-ros
cap'u"" d",
f"<O"'" "'llum.m<> no com """'" el auto , dom j"" o la p<-<.
fecc"'" d;f.,........' ilos, aOOp<onoo u lengua <a " ~"'"
ap>.
,01.. p'..J"'.n "" J..-maIo o d ...""""", m" gn'8" ",an<\o p ahIo .. d in go>
<>:1""" ruJ" ,'adns, Pa ", ,',.;f",arln 00sIa rompo"" el d'"",,,,, d", pedro en
""""'"""'" 1' ,
,unuln d",.,~l ' I!'cm do Jo. !.xx, con el gn..
~ .-.Iinado d", Pahln . ... Ios filsofo> do ""'.as ( 17 ," '''). 1'0< lo d",....,

'" ...''''l'''''''' d", orip'" MJen~1a 16,1.....; 11 ,''''''; "

c".'"

. na.dl,

",h,

,+"'),..

ru.onOO""

".

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

,od"" la. """;0,,. . de 'kh 1..... " 1"" marca. doI 0<1"0 ~ d",I ,,,,,. bula""luc. _
n",. Conc lu . "'" , Loca. " ","rr",. a lp'na. fu "nto>, poro l ,,,,,,ri b; po.comploto"
El "",,,,,, do lo hi~ . <!ocument aria de""", en ...... ilid la ex>lenc..
doI trnbajo I;..,.".;.,d" lA" ",. que. como buon ..mio<, ocul" lo '1"" ha torna _
do en p<ota mo.!!sta .. 1a <eromeoo .,;oo _ haN l ..dan<> do """""ala,
_
"",ri bo . . loo '""'"
un m8 n"," '"ulado , .",,, ,. ,,,, ,><ri,;,za
hi'",,",'. y ..horta al h ociado<. P""'" po< ..rnto " """,""00. "" u ,,"
memoria. \"",,",","0 1.
1>00", dospuk un borrado.- ~ po.-h;mo, """,,,o
taro! text o d"l"" t;,,, It <al. ~",''' 5O ""'" ... rur"'la "",",,, al m o oodifi" . _
do po< Lucia"", las ,"""" tomada> po< el lti .._
.00.. '''' fue n'" ...."
)" marcoda> po< , u ..t do , y ",=00 p""" lo ...da<cio, de.puk de .. b<ua,
.1 borrado< la. ca <a<lorl>l;c... I;..,.""", de la fu""", .... 'J"'dado aboorl>;da>

'66_1.'

po< u,.

f;ltros " " .." i"".

A/ouna. rnu/ki"",.

_ri""'...

Ao" ",an<\o no podemos donl j f", ", roo ,>"'.,,~ loo <Iocumen'", "nwoo.... al ",ro do Locas. "PO""'
dejon ,"",,"'''- <"",ic"""" p".." j._

lragm.,.,",.

t.",. .

,..-lo

a l ..gu... " ..... do noml.... (1 .n; 6 ," n ,l;


b)
"hos .;,loDos como lo m..... de l ","" 11.16-10). " curacin
de un 1;, '-<10.. la Puerta " """"'. (J, , _10 1. A"an '.. y San... (' ,1_'1), lo
.locciOO de los s.... (o, 1";), . " ......;
e ) u n "elo na""", <lo p",jro (' .'1- 1" ' 8; I l ,I H);
d ) u n ; """"," <lo la m;,,,," po..);"" _ ront""'" ""''''... <lo ''''' ;00"' "
"'""'" <lo ""P", d j>>mjbl.. romn t.... fondo <lo "" 'ap/t.oo. '" >l o..
ha I""'..oo.n ... d".no d.....;
.) u n "'l"'ma k.rig""," oo P""""" ,""'o.n "" d;"",,,,," <lo p",jro (1 ,1110'_ :18; J, I'- " ; <,"" ; ' ,19-' 1 ;
rom o <lo PaIOO ( U ," -H"
J
'1";"" habo>i, m,,,a<\n _ h. <idn e1",a<\n po.- D .... _ .. el D .... <lo
l aeI qui .n In ha .. a lta<ln _ .. .-roa >Om O< t ..h gos do.1lo.

"gu""" ","..

10.""'''

L<>< a;,m"o, oc"pon m>, d. " .. ",""ta, 1"''''' ti.> II e h : .n to<ol oon
' 4, " , ;h ..;OO, . Pedro, E, ,,han, p. h lo o Sa n"ago". ""..m p"a n u n
papol ; mportam n . 1",lat o po.-q " o ; n" '1'''''a n ,,,,, ooon"";m j.nt"" qua
.. d...,rol lan , y m ....t,.n q"" .. tn .. n id"" . 1 plan do D;"". E, '''i
m.n" ,omp"'n, ;hJ. q..o on 01 orig, n d al , ri , han j,mo. "",000 la Ip....

"

_,t_

'"' _

[a'""",

_~

... .... do,

t. """--do ,....,, t ,"."; ' .LO.";

.., ~, .

~ ".";

i ,.. do lo _mon , .....' I>=l<o <lo

' ''''; ' ,N-ll; ttU UJ; , t,"-" ; lO,'.' t

.-.... do.....o..n ' ,H l . DiK ~ do ...._


" ."_l t. ""'~ do . .._
"' ~ ~ do Polo"" ", t'-" ; LO,t"-" ; "~ 2~ t ; 1O, LI.l5 ; 1l, t ~ t; ", ''';

",,>--10.

lO, t..,, ; "

.'-l!; " ,ll.'~

lO, " ->0.25. "

'"

LOS " OCH O ' DO LOS . .OOTOLO.

DO ........ '1"" u n !""lU""" j!ru podooconocdn, n'ngn """..... rio 'om ont"
do'" dod.",d""", do lns apswa... Loo hi " - ' " do la "",;g00<iad. que
1""'''Dan do pone< d'~ ,n lns lahos do "'" ~ , afrontaDan la m~
ma djf", uhad. y "'S"ian" poiocip'" adoptOOo po< lIridOdosc oH, ..1"'. ...00
lo 'fU" mi juk'" ,/J= habri<m pod'do d i, '1""
""'jo< a la '''"".
";60. (""""" <1.11'</op"""" 1.l1, O. " , p<ioc'p'" Iogj" ma b .-.compi<i60
do lns <ti","""", . Ia voz _ lo """"", a u ,," doblo ad.ocuacino..
.-.coMOruido h ..,. '1"" adocu,"", a lo 'l""" ..1>0 do lo f""'O'" '1"" lo pro,.mda y';'" '1"" ...- aprop;.oo pano la ~ t" ad 60 . l.uc..
pou" " do
Thcld'"'. po< '"' oIocc""""
Y lo fonno do lns d iscu"",. Al 000p"" PO'" cado U "" do '''' ~ .. lo"!""';' '1"" lo 00",,,,",,,, oobo.., ..
.... do la ''''''",'0, lo 'm i..d60 ... ~"'k. "I""C..... po< lns ...,,;toc
..
t "iros Loo LXX P"'I,ocdonaron .. a u'",,'" " ' P" " "'' ' ' 'fU" ooocam

,oop>nd,....

d,,,,",,,,

,,[<""' ...

"",1;""..

El ""..n .....

o ~OOODOroo.

, '" ' """,;00, " ~".,. . lo

.. "" m i . - En ,",,!ro OC"""''',

phm.". """"'" do ' plu e>J,. "'P do> """.

~ .._
",,""''''''''''. E" 10>cuatro " " " _ .. "." do>"n ,~jo moriti
m" do> _
a m po, (16,10-17), do m "", ' M _ (10, 1 " ), do> MU" o ,
J ........... (>1 ,l "), do> e-.-.. , Roma (17,1-","). H;pt .. ~ """""'.., .)
oW=, ~ _

, ""'"Wtoro ........ ,.

""toc" Ho" .. ~ .. ' u """"" oxpo-

"""'ia (........ "",u,.""'" quo """ " " _

ton ".-.00, . . Hoh 00 ........


ruada 1" , b ) '-""-"' _ ' " """ """,. .. d iario do " 'jo . . un rompa""'" do>
Pablo 1""" , po< """ m""'"
o) Lu=
" ." " .. , un ""ificio ' ''',,''''' oonocm do loo .""',,.-. .,-aoo-romonoo
Illomoro. ,",,"Oo, V""",,, _
, ....,.. 00 ) ..... ""'....... ~ ,'O ' u ,..."
1""" , xx..-10 ' ... ".., ..... do>
""""""" '""
""",",,~do>...oo, en un narn<d<r "'" ou","
<looooom<>luo", 00
" " " ; _ ( ~ '''''''''' _ , ",,"""" , _
""porum", po< "'"to , " mi
lo """tOO "" mI"" (..
diario do> , ,.) , ....""" """""" - . .. lo<toc A ""' """",,", 00 ha, ,",,<OflIw>d ~" o""""roo. do loo "
o}O"
"" . . - - "" .ut (1.< 1. 1" , l id< '-" . El"", "" ooooo<roo
un """",".
"""'"'..."....... ""'" do.- "","bibdoU " ......... ,.,. , ..... 00<00
.... '" ....... en un ' <Uf'O "" '"" """'" porto " norr><IocEn =<ro """"""000
<ruoioloo "" mnonno do> ..."'" ~ narn<d<r ""'" ...
"""'"""'~ , U""

" "to """""' ..... t=oiriooo,'"

P.""",

lo,..

"""'" pb"""'''''"'.....'" ""

,_

""'oct>..

= ..

_00.. .

;f',..'"
. -,",,"""""".,"" -....oorr=o
"'''''' ",.;,,,,,

J.4. J ...... JW""" j;m;","" ...""';,'"

h'""""

Con .. 00j0h"" do po....- do ","n'[""" la roho.-,..,;. do '"


do!
m "'" . i""" y. 1m ~ m o "''''1'''' do ruoc..- . ""'ti"" '" .-.1alo y do .., .... do"-

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

""""Ui.

al oye n'oI1oclo< ...,.,.''''''''''. .... ,,'" "'" ron


n""""""" prncodi_
m;en'", narrnh " ..; do .... modo ~gu'" loo <U""'j'los """ de 'u 'Poca

A d ir"""",,,, do! """"!lol.., lromo)" so ha dicho), Loca> DO .h,.,. i""l""",,>dado< .."", j, _, ~ no '1"" ",,,,'ru yo _ ",ocia< ....pupando , an..
...cena~ Ejom ph el pa..' comagn><loa Est.oon (6,8-' ,' 01 " bla el oonfi<e_
10 '1"" ,'""" . k ododoo-<lo b tobon, un largo d i",u"" poc . ti parto. ~ d..puk
'" Iopo_. Pero Luc ...... "'. ....".00 "" hac..- _ "I"""~' el ,"",&do" = "'",0'" el 'l"" ,"...,'''' '" lug..- la ........ ocia <lo b toban . , Po< .."
mol;"" . it.
el "o <lo la 'n""",,"'" de los ,;jet. 16 . ' '';) y u n ,umario
m ,dm"'"'o de la romunidod (6,7), mi""' .... _ ' .11>-4 ;mrod"", ..
P"""""' <lo pablo Y'" pon.ocuOOo <lo la p.... '1"" ~ la ""',,!!,U_
,,,,",,, de s.am.... I',' ..). A lo Ia ,~ <lo lodo" hbrode loo "ocOOs,",.,.cm
~ P""';" <lo u. "'","'" """" .....,,,oc",, ron el fin de jmograrl.. "" el plan
de 0;",. _ . . la difusoo <lo la Palaoc.. Lo> ",,,,,,,ro.. en _ ;euJa.-. jalonan
.. romionro <lo 'leh . lo mane<a <lo u n ... , ibillo _ ...,.}'" 01m ,"; m"'",o
de la Ig..... l!""" '" la accin de Dio> 1' '''-<7; ' ,31_": '. 11 ' 6; 0.1; """'"
9 ,JI; 11.1 4; 16, ' : 1' .'0; l ' ,JOs).
~ ,"mano. "'" los oig_
DOS de "na 'ooIo#a <lo la contin uidad.
",

.oon."

"ni"

..m_

Lo pTroCupac"'" "".. ...

""n,"'""""

,,"m, "",,'; w~idAd

La ~ poc most",e ronhnuidad en la h;ston. do la h "",," ..


"""'..... en la ""'u," oc;. do o;";os mot i""., Los , .... f"OC ,,,lOmjemos .....
00. con ""'" "",uend. pocol . """",,", la
do ""'''''''oo..... , od.n"" ....... ti... y la ,."" kT;, ;,
A1<u "", ",...,.rio. >on "'1""'00. , y on'", ollos 01 m.O. . . _;pado ..
01do l mj,;On pa ulOna con '" ""'1""""" p<Od""","'n on la . inagoga l .-.c h.
>o , A1gu n ~ ' ",",,'i.~, .'....;... n 01 ,onjun' o do LeHoh , la c adon. do loo ",ntu rio n.. "'Y' fo o.mpla , "gillma 01 """'>o d , loo pag'''''' .
la oaI"",,," (Le 1 ,1 10; 1M'; ,''o 'Ol;iacade"" do la ",",..,,;On do Pa hlo
",jmo'f"O'" ol aoon tec imlon'" lHoh') al [Ina! dol ,o lato 1' ''10 11 ; 16); la
c ado". p"",ero<<a1 u ne 01 poime< Pent ero<tk 1'''10 " , _, '1 la. m,. '"""
..n .... , 01" , del E' p ('ilu (lM+' .' ' 9,6), Por lhm o, " procodl.
m"'nto del. "nkn',;, ro","'" on mod.I.. I. p....."tadOn do u n pe'''''
" . . .00", otro co n .. IOn d . ..t. oloeo, una corrolaoin e n'", 011",". A",
01 m.rt;,;" do Eole""n Imit. l. muo'" do J..", IrompO..... lic IO' ,,,-<>O
con Le 13."''"'' 1. El ..mplo m" "p"'tocul m d . ",n k ri, i, o. el 1"'",1.10
J_ . I Padro-Pahloo lWro l ' Pal>lo' ''''"' como J..", curo (Lo ' ,' ' 11; '''lO "
' _3, ' 4,8_101;romo J..", O" 01 bauh,mo, oon loo bo n.k;._ do una vi
~ n ....'k. e n 01 mom.",o cla vo do.u m;n i"., ;., OHoh 9 ,3 ' 0 ,"'_'6);
romo J.. O. , p.-.dk." Y >oport." la "",li lidad do una porto do loo Ud'",;

"'P"''''''"

m,,,..,"" ""

,. .... _ ........ o. ~ .. ~ ~ ,-,. "....... Noo< . ....


'" ""', ~ _ _ U n

I> blo " ", . _

e..-f. ' ''''. , PI' ... ,. .

LOS " ECHO' DE LOS . .OOTOLE.

'"

romo Jess, ' '''''''' l ' "'" ~ de m.-<o kh ' 1 ; 1 ' 1; Pahlo .. oomo"do , un 1"""""'" romo In "'u;o , ..fu (' k h 1'_'0 ); Y romo '" M... ,ro,
""'roy p ablo """ objoto de U"" m ibgros&
al rjoal de '" ,;da I'kh
' 1 ,6_11; 1',11_15,6 ), Semojan" ronJonnOdad de <loohno ""' ,.. C""n y '"'
....;gos deoo<a, pn< u,", parto , fa fodebdad de lns d iscrpurn al M . ... ro y, pn<
",..., fa conh nuK!ad de la ;",,",,'<'OC;oo .1;,;"" "" la h ~ <n< " .

"o.m.c;n

Luca. ",,,lO,,, una obn. de ru.. oriadoc, Al com"'zo del libco , . m.. de la
__n,;oo, J.. , d...m "",eIa la "P"" .poc.llp<"" 1""" rji'" fa """";00 de
lns d;sctpulns "" la "'"'''1''' han de 11""",, "'" n ino "n el 1"...." . , "No ..
cma """'''' """"""" el h"",po Y el """""n'" _ .. I'adno ha fijado con '"
propia au'o ridad; al """,.-ano. "",",ros""H, c'" U"" n..n. 1..1y de ....
modo ....... m;.
1'-" ). Aun ouanOOla ll ,,!!...r. del final de lo. ' ..m
P"''' <>cuna a1 ..m..- de lns <"'l"'"",,-Ia "'P"'" de la p," ,,,. no d..op"""" "
.. . "orno de Cri>lo "BU" '''nOO 01 hOO,on'" de fa m....-lo O ."; ' 0,41;
' 7.:!l), """ la r. de lo. d;sctf"lns ..
fu_
del
;mnn"'
_ ,..,""'l"" da.- "" fa h"'ocia; .n",, 1a
l'la P''''''''
'alil"",
un ,,,,",po "" el 'l"" fa fodelOdad no rom', '" """ """1"""" el ""jno de 0;0"
~ no "" ooIaOO.--ac "" la difu,;oo de la . ala n . Loc", .. el '''1'''''''''''''"' de
un o"""'n',"", <Innde fa l"oocu!""in pn< 01""''''' de la paru"" .. ha ....
m;nOOo.n "". .",", de """ vaJo.--acin del """'PO 1"""""', 01,,,,",po de la
rg""'" " Ta ma ,", ""'p""" no .... I""il>lo n i "'nla ..n';do m" 'l"" pa'" un
"""ito<y.n una >poca "" lo quo la """'nios;' apoc. Hp<"" no dom;n.ha}"
.n el ronjun'" de la .... , romo h. i>la .ocodido "" .. eh";"",,,,,,, I"im" ""
A nad;. . . . . oc ...... ""n h ~ la hi"""" de la lp.,lo ruando ...... "'P"'"n
do "" cad . """",,",o el fin del mu ndo- (~ . ..........nn)"

''''''g<''"

"""'ili,"'" ""
"""""n

J .J. t . l.u<a . h i. tmWI",

o..de el PU"'o de .'''a m""","" la o"'" de Luca


I " " 'j"", f""'lU'
''''''''''UY'', 1'n'" , la """",p<><>do""la I'" ull"", n
n"'. fu""", d''''''a
d , ; nrmm.dn ,;01,,- 1 ori , " , nj.mn p'im ih ,.." P. ro ,h.... q "" pun"' ..
rloru. .... fu.,,,", ' Se """'.... _ 01 ' U'o< o,,",ro '" ... la"' . n la d;fu,;oo
eh""'n, "" el O";" nt, """-' mo. on ..." M......-, "";, o l..h" ;gnornndo el
eh""'n;, "", "!!'f""' y 01""'" del ;mpmo, ..r como " un h',," " ","" an i"""
i<>'nOoo. _otro lado, .. Jo... proeha 01 habo.- "",," i...do la ima;,," de la pri_
m.". Ig """ "" Joru ....n (He" 1--6) Y 01 hal..< dofocmndo lo tsoIogia de
I'ni>Jo. ,CUmph '"""" '" <'Offil"om;,;o de..rnbU-, TO!jlo "un ...lat o oro.nado <loop"" de habo.- im,..h gado d'hg.n'"",,,n'" , odo de.do Jo. oci~ "",.
1'-"

'.Jl?

or, E_ ""'...."'," El ............., 1.... " ' _.

....."'=,~, ,,-",". 'm , ~ '"

(~~inol ........ " ,, '. _

.........

''"

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

hi"'_.

" ay 'l"" ,,,) """ el hecho de que luc"". como ,odo


cuenla lo
h' >t""" . PO" '" de un 1""",0 de ....... poeWooo, y .. funcin de .... 1""",0
de ,; ".. oeIecc;oru, lo. da ... ~ los 1"""" . I"""po<1 ; ;~ . EN pri
tu;ar. lo
ma""", del dou!oronorn'sl. o del cronj. la, luc...... 10... una
uno ' ''':''''''
te de la
l'
. le"",",,,, _~" fa".-< '" loe_
'" no t ~ ", . , la cual oo"' ~
moot,.,- romo Dm coro"", los '"W'.ti<
~",.oo tu!!,' , La<a' qu
de qu
~'~"Vho abando"" su
"'f"'OO oriB'oorio. el ;.da<smo, para l
Jo. pog....; el ' !i....",oo de
J.m=ln IIIch l) . Roma ( le h >8) ~ m i>ol "u.." _>tuco de la Pa lo""'- al
muOOo. EN '''''''' INI:"'. L ""...... I"""u", hdo de _
Pablo f... el '''''N _
""",<o rn'-i!eg'odo ....- del ru.oI el oIrecim.... to de la . "h acin 11og. lo.
DO judios; Y.... '""""""00 en """"'" _ 01 ;"",.... blo impulso de lo
m',"", po uli.. hoc", la. """;o,,
el """ ltodo de un pla n de 0;", = lli>_
d ado po< el
11." 1. ~
1i",OO ~ "" "' men " po< Feljpo (I" h') ~
doopus po< Pedro (He" ' O-'l). La h "'~ H .luca ". oo, po< Ia.lo, tooIpea; no 1"""00. "". p itulli todo Jo 'l"" hay _ . a be< >Ob<. lo. ""~""'"
en.""""". " no '1"" du" ... un. tosj. _ . . la u nn '"""h",,;fi del cr~( ""' '' _
mo ",.,han" la m ~ ; "" de Pedro ~. sobo> todo, la de Pablo. El hbro de lo.
" ecoo. 1""....,... 1""", u.. h jsloria pa<c'a!j' oriernOOa de los on:g..... del
en.!ian"""'. ,',", port ;, do lo mi. in po"'; "" y ron lo 'mon"; oo do 1""1""
''"'' lo "",mona do! ap><oI de loo !!"ntil...

10'''...., rn",,''''''.oIo ''''


pi"''''

moOO "

""""",lado

... ",,,,.,,.IN. <h Wa/; _

El """.ro halagado.- de lo p.-i"""" <Omun; dad on J"""aln , do.u una ni


m;dad 11..,; ~ , 32 ; ' ,11), do . u romunOda<! do o"..... (l , ~ " ; 4 ,32_m y do su
fulgurn m, ;""....""n'o nu_"" (> ,41, H ; ' , 14; 0 ,7 )
la ""'P"'ha de
'l'" Luc .. idea li'" lo "",Udad. No ca ", duda de q.... . loo ojo> do! a u'oc. ....
poim"", '''mp>s do lo cri.... ndad ,,,.,,"d. en t on><> a loo Doca oo",h' uJ"n
una . odad do oro. " ""f'Cional y, romo 1aI, un modo>ln pa '" loo loe""... A lo
ma""", do Gn '_11 , la .h;.._ do .... on:g....... on lk h ,-1; cum pl"Ja fun
ein do m;ro fundadoc para un cri>I;,u usmo 'l"', on ' ''mp>s do l.a<. ., ....
d.,;dido Y ..".rndo do! ud,"","o.
No 00...""', """"".mus 'l'" en 'ota cornu n"," ejemplot do lo poi......
no fahan n i ... cm ;'
I'.'-"; 6 ,l-< . m lo ag ..... in do! m un
do .."'"'" 4. '_l! ; ' ,"'""'; 0, " _' 'l. La 1""" "" do la ,","umro do 1M""",
doocr ita '" U " no fue lan [<""..-al corno da "nte"'""' el aut<>" pero un "".
"momo do cosI u m
pa ",,;da. '" la m;.ma poca " n'", loo ",,""no 11 OS
, ,"_ IJ; 6 , l 6 _ll)
a oon/' ""'" ..t a oo..n'oc ",", que Lucao ''''''l!o; como
un h",ho tndioion al Y'l'" [<""..-al;'" on el eh.h a ni""o do loo ro!!",",,-

.""" "<n

,p..;.

Pnocupac.... po< la

in,,,,,,,,.

.=';,~ J

La p.-"","pa<in do! ru.._


'->K .. P'" lo ","","ud .. no<ahIo. El cui
dado ron quo de>ohhe .... i" "",orino _;do" '" ronocim;erno m in",,,,,"
do ., ;n. h'",,"""" del ' mptrio y do loo"'uloo do loo f"",ion a.-"" impone'"
Id . '0, " ; " ,"1 den ""'n una ;nlo"" .,;oo ,,,,,,",,, y _Head . E.sl" ma ni

",

LOS " OCH O ' DO LOS . .OOTOLO.

.0""..- "" "''''''''

r_aro..'"
una ;'''' 8'''' P""';'" do! ;"'P'""'" roma
en " que , .. 01 rUl" "', 01 ,"" f. o;.mo t . . d... '1"" ,"';, Y <><

H U'"

J.J. ~. L'tu

hi<loria ...

I~

.aI""'....

El OOjo<i"" funda men tal do la tooIog'" loca"" .. "" " mo>I.....- '1"" 01 """'
",do loo no udios. la ",.,,,,;,,,, .. ;o",,"bo 'o la Igic. do una h;,,"'" de l.
"",,,,,"," in.,.ada "'" [..... 1. Ent", ol judaWroo Yol criot.. nj >mo ""'''' con>.
truyo una co nh nuKlad t <'Olllg" ........t ruct.r,a". L'no " ". ot ro, loo do.ou"",
do Heo lo "'Pj"'o ~ n ..... m;.-ada " . rospoct;va do la h;,,"'" do la .. o~
01 0005 do "' ..... qu"," ,,", . J..", do '"
00,. llama . 000
_"'" .1 E"ang ol'" 11.21:>1>; J , ['-16; ~ ," ' l ; 7,l."; B,""" , l ' ,, .. l. La
p""'.... oo.... ,, oro.. o. l. "",,,,,"," .. plena....,'" .fim>ad., pero .......
Ian", '" S"""
1"" ,..., ..
~ u"," , ....
f""" , ,, f'U'hlo do Dios que .. con"" ")~ en t on ,, " om m do ' '''''''''lo
.. oomp"'" do ud r", y no ud""
L",. . narra 000 ;"'.... oo quo , P""" do loo
do .... m~ionoros , la m.yo< PO"" dol juda ~m o .. ffiO O' U"" ~
pcoela m_
SOn ,moo.-go, D"" d'" "p"" ..... 0"" do 'u """,",o<im'''lo
" ", ",,""
do la "",,;iad de [",,01 al m undo en t"". La ;""rilo do!
Santo . .
ol ';gno d;,;no oonoed;OO '" m i ~ "" <1. .... "!'"""" 'o .. momenlo en que
. . .h.-.. la uni,.rndad. S 'gniflo.hvamon"', no .. nu oca l. 'g\osia la que
' oma la
01 "'P'" tu ~ loo "!'"""" Y ac1 .o
01
"'ul"" de .... """m... El m;lag ro de
I"efigu ra" '"''''''''' do
la Pafah-a .
puobIoo (l ,""~. ,1 E.pI"'" mo" va " h<w'Wroo do!
""""'" ..""" en &unaria (8 ,1"401; la harr..--. m;,,""". 'o'" lo 1"'''' Y lo
'mpuro "'" "" 01 """"'otro ,m", Pedro y Corno!jo, ruando 01 "'P',itu d"".
e"oo. """" \o, 1"....... Yqu it.1a p.bb<a al .p>loI; , .<ca<o pu.... algu.
no noga' 01 '[<W' dol hauh.mo ....'" '1"" h"" ",,;1>;00 01 Eoplri'u Soolo
corno """"'''''', (10 M ). El E opUit u .. 01 ;nslrumenlo 1"" m,,"o do! ",al
0;", I"~' loo ,u)'O' l ' t ""'" la ;olo",uva "" la hj,,_

e",,, ..

m- . y

ooncod'"

(ll,''''.A"

,,,,,00. .

""uono>

"1'' ''"

in"'"",,,,
<odoo""

J.J.J. Lo

Pon""""""

,,,,,,,=00

d. l'ahIo

" lo do Pa h\o """,<lo 1"" Luc.... 'kh YID doclarnc"""" do!


"!'"oI en 'u. cana. 1a dir"""".... ">CJ"""'Ion"'. to... focla ......,;al"",o
"'. ,.;, I"'m'"
Eo'" 01

1) ,a ."'''''''''' d" J.....","," ; Pah!o 'o Ga 1,1 10 "",ha7.a toda """"""" 1""
'u part o y af irm' ~ "" u m i""" fu" "",,,,j '" 1"" ' '''''''....., con la 001",
lo en favo< <1. ....
romo ... 10 do ..'" .......00 'llmnico; Lucti

haN. ,,, ,aroo"',

por,;-..
o. " na mfn im. 1""""1""'" de

nom ... al'm....uaru..


imf""""" loo POP "'" I'!oh " .10.>9)
" ,a ciTo",ro''''; Pablo .. ;oo jgo.l""" """"" <1. .... gIa"".1a " '",".
c'~"". que . '" julo'" "","na ,, " ''"'ll''I'" de la g"""" (G. ' ,' . " ; 6.' 1
"); " , h '6,J monc'ona '1"" Pah!o " une.... TImot", ' po.- " ,usa do rn
ud''''' '

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

P"""""''''''

'1 Fl ".. d. Pabio, 0I.f''1oI ... o~ do '" p;oda.d lo<al lmi


... del modo 1ruI, .b.oIulo (F1p " 'd . m """",,, ~ ... 01 Pablo do luc..
..d.ma a "" 01 ~~. , ""'l' frn- i...,. rujo do
(Hoh ' 1.61.
~ 1 id <o .. ron~iclo fundo men,,1. 01... ""1>10 ~ 01judo""" so
lo On""'f""<8"0oo do lo T.... ~.n .. ,-aJo< .. hifooo do '" oo....aocia IRm ;
G.; Fip); oIl""0IOdo ron ~icIo so <!o<pIa.. .., ' lc h , dondo Pablo '" deI " o
do dic "ndo~ ... no ha bocho .nOOa cont"''' puobIo ni ront'" lo. , i",. do
Jns pool..... I"oh ,",, 1) ~ oonojdo.-a quo la 11".. do "'P"' '''in ..,'''' oris
h """, l ' udm PO'" pn<" , ocoooclm " nlo do la ,...",-oce oo do
(Hoh "-6; ' 6 ," ' 1.
'1 En He h no hay ni n~ ""'rodo m=~c<",~ ... nI"",'aron a P. 1>Io ron
'u, """ ...._ (.00.-. tndo G . ~ , _, Co), 00do '" a<11,;<!ad
6 1 Mj"",,,,,, quo ""010 , "'vindica 'u Utulo do axhU>I ~ rombo" 1""" 'l"" '"
.uloridad ... .-.oooncid, (l Co 9.'; " ,90; na l,[). U>= ""'""" ... ti tulo
m Doco ya<ribuyo ""1>10 01titulo do .....~ 1"""1"""" , !oh " ,' ,").

f""""".

oon<on"....

J,,'"

'1"''''.'

,A ~ '" pod.mo, ",nI"", lan " " dO!....o" .. la n importa n"" l', ",bea
,odo, a-n f"' nlo< 0""'0.... doll"'o",m"'nlo pouhno' L"na PO"" d.1o 1m',,
" l""'0oo dedu", qua . 1 "',,",o l",a no d. Pab lo no ronti.... nada do po uli .
no y ~ua . O=Op'ua ndo l. admO"doo haco. .. ~ ,"n .p"to! , Loc . , no puodo al"'l.. ,>I.n modo alguno". P. ro .... oondu,in no ron, '.""" "" ,,"o
la. '"' .... If<!ad , do o...- . n lo " "'"" do lo d i" a""O
. " i,"m a .n'", la 'pod. Pal>lo (10.._ 501
" , mpo do L""", 1m a _ 8 0) ; .1 . u<o, do
'lch, a una ~ "", "", i n do d"Ia"'ia. porto""'" U" <on""o ~ua &dmjo O,
". la bo",,,,1a dol . p<to!. Su in" ",16 0 no .. " 1"" 0' lo ~ uo ha d.., ho "
'f''Io!, ,Ono P"""''''''' ' u "",mona , "","'ndo , ... lt.v .1 POl"'I qua d...m
1"'00 a-n .. "",lm O.mo del " i"O.n j,mo
o..do> .. 1"""'" do v,"" do L"""" Pablo no .. """" .roo.. propagadoc del
men..jo do lo ,",,'oc;oo a lo. V""1..c romo ud '" com.,;loo. .. lamb"" la
f;gu", ambl emh,. do lo contin uidad h"'rico-",Mfica ron ""., ",;, ; oo i
cada pn< el m," an"""'- Su conw";OO .. .-..co.-dada .., do< oca<ion.. 1I!oh
11 ; 161. ruando Pahln deI "'oo. quo ... noco .... m. o" a "" det """",
Su
Unaa do dof"""" no carnlria, h,
lo " ,..beOoo del lho< do ],
1 y ..
"'''''"'''' l"""'S"ooo pn< cau", do una o""""'"" qua ' 'i''''''''ta, no "",,"".
lo, la " I"""n,.. do ........ , "'""" la ....u<Toceoo do lo. mu,""" (B ,6 ; 18,101.

c,

y"

"""!>ido

A/ouna, mlffl--;a,

,..,",,;"'"

En ,0n"'O,, " jnnepbl. _ el "","0 lucano do ""1>10 ",.. la algun..


dOf....",,"", ron ""p""'0 al l"' .... mion<O ,~ = del ' psl o!. " "J' '1'" "'...
l. """"" "",,"<la '"" ""' "" "

.. """ No~ r

~ ,Joof_

" " .... L~ . .....;............. _

1"" ill. " ""'M',

,,",_ ,"."', pp,""

';d ,

'"

LOS " OCH O ' DO COS . .OOTOLO.

bu;, ...... d if""""'''' la penpo<1 l;~ h;stori<w"f", de '-acas, '1"0 valoca la


",..haeoo quo """""tU)" P'"" 01 onstian;."", do '" '''mpn la doblo port<'-

.,!>Io...... '""uno

...",ia (ud/a y en.ha..) do


do la h ~ ",, '" In ha I"'odo,
do.pI",g,oIlnon" poJmK'o pau Unodo la l\ri .1a .... urrecciOn, no . in man
...... olg<mas fonnu lodone< ~""" ""almen.. pauh""". Poo- o.mpln
.Poo- nwd'" do st' .. '" anu",;a 01 poedn do lo. poeadoo; Y la <o<aI justl fi.
cad"" _ no
oht...,.,- 1"" la '-"Y do
ob!lo", 1"" .. lodo
01 'l'" croo (IJ,'''' d. l O,,",')'
L",,,,, pa""ipa do .... ..ru.",--,o de lo '''''''''' !l'"""",oo enst;ana _
odm in'." " y "" ..hza 01 .-.ru.ortIn de .ahlo. 1.0 prod occin de la. e"".. a In.
EI..... l. lo. CoInoon..., Ydo la.
<ma 11"""
,,,,lona! y doctrinal donde ...pI"a" I"""="mo do Pa!>lo. la. ""'......
do. ",""OsI"a. do! mom,""o. " 01>. romo ms la .... lo. JI "'" "' Pabia
"f'Cnro. , .. ",,,,,,,, '" una 11""" h;storiognlf", 'l'" no 1""""" lan'" una
",nfonnK!ad <Ioc'nnal romo .. ""....-do do la fa Dulosa "P"!"'Y" m;."""""do! apslol. Poo- un lado, ..11 .. ""....-do del
t"""so y, 1"" otro. do!
""bIo f u n _ de I g\O>ia ~ 1.0 i""st""ia I",a... on lo f<g..... del m;';""""
o.mpla.- ~ o.pI"'..-1a """,ondon.o a""""ia de <oda m""in. on " e h,
do la a<! ;,;dad .....ola, de Pahh romo .... p " ronocw 1"" lo. dos! i..
,ano. de '" 00.-., no 'n""... al narrado< 'l"''' ""m" >6In '" la di..,""oo
""''"!l'li',ado". del pe.-.n..'.

"""" Ia

pud''''',

1"""''''''''.. 'n><rio. '"

'n"'

.,!>Io

J.J.4. L'IM " " '"...,,;, ... do ....nridod

La "'nstan" .-. i.;OO"adoo, 1"" parto do] p , hlo do Coc.., do '" ",n
lorm"'d. la ,,,dki6n do In. parle.. pud,;a h""", I"n,"' qu o 01 a u"" do
' k h 'm' do dolooo.,.u m.mona ",n'... un, ",u"u,'oo do a mijucia;.mo
w. Schm"hal.). Coca. . . ..,[0""';' 1""
una en''', judoo.
en";ana al pa uh n'.mo. No hay _ ..d u" ..la po.,h; lidad ; I"ro ~ 01 1""
oona j. d, p, hlo .. ' m todo ,.. h;~men" on " e h co"'" u n, !Ig<'co . m ha.
m''',", no .. , ...la >610 de ""hlo, .;no dol d...;no d" e",""an;,mo. M '
1'"". Luc. , doh,ndo la l. ori . "ana do la ",,,,,,,doo do h..... rolo oon ..
juda;.mo

Of"''''''''

La

"""u'Q""" '" an

"""o.

Como <oda 00n0 h;stori<w"ffc., '-" Hoh .-..pondo '"


u n a _
dad de doml<!ad. 1.0 onstiandad do Lucti, u .. en"ian<!ad do la """"" !l'....

""loo, ."n'o lo _
dad do f'ja< 'u ;donhdad 1"" medio do
morncoo do >u. ooig..,.,. 1.0
1"""'" do Locas .. doblo

<ma

",n..,..

_no-rn.-

Poo- """ pa rt" """l!u,," ,


cristiandad lmayrn""""""",,
'ia..) quo .. una ~ lo>s";ma do la hi>\oria m;a."""" de ... 1"""""""

hoc... . ."
;
1"""""'" han """",,,odo '" """pI'm,,",o "" la ,.. u
rroocoo de ,
de "",.. los m _o Do>do oIl'"n'" do ",.. k><ano, ....
'l'" """"'" un ..-ro.- al ~ ' ""- '" .... .-..urroccin lo oo.-a

juda"""'''

'"

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

dol D>os do AbrnMn, do '''''''' l ' do Jacob. Aun ",an<Io " futu ro do l =el 'l""da
""P"">o. la H.... do la [U'W'ia po... n ......
po< el puohIo ""'"
'" 00""0<0<10 po< la p. I."",Po.- "'... I"'rto . lo l:l.... ha """KIO do " na ruplu," DO ~ po< olla,
poro quorida po< la S; ""~ ; .. ~ ...
do la m j, On paul i_

"'l"'"

n"

..-_.pado
na , roo la "f"'~n " """'''''" do! """,,01, ;ml""" " juda''''''' la ''''f'>'''"'
bOlOdad de la "'pi"'" do lo que """" .. e".';an"""'- """ .. ...."'0 DO ''''Ia
"f'U'I''''.... oos-n; po<oI con""'",. ''''Ia a1 loct oc cri , h ano .loma''''''_
d o.."', do las prop"" ro"'" porojda. -aun ruando .. haya alejado de ..1....
como do u n origon ioo 'opensab!o P"'" OOMtrur, la KIonbdad ,ri.h...

E""" ,,",.mm y " La d.,.,bd od on,,"ana. tal ~ como .. oon/iponoda po< la ob<a lucana. ,;Ia
la cri,,'an<!ad""'...
YR<"" . Jom","", .. "lugar do! 00&,0. ~ ""' _
.. do la '",,00labI. fid. hdad do 0005 . ' U pueblo; Romo ,'m ooh,g el futuroo"
.1 que .. "",1;".... la """gua 1"""""" de la ",1,,,,, 060 do Di< . ",-iod. a .00..
la> n. c;""", (L< " O~ '!eh 1' ,18, 'l"" ci ta l. ,"" j . Con ""J"'C'o al Imperio.
.. aut o.- do ,,," odop<a " "" poskin d." "",,,.. fa""", , lo. fun"'ona_
;mpe.-"'''' man i!;"". " h .,.. el m.ha ni""o u .. """, IOdod be "",,",,: '"

'..,.,al""

ero"lo 0'.11 -17). ..., t r"", (19 .'

' -401. .., JorusaL!n (>1 ,30-H,B),

,m -..-

.... p.... prnt"8e< a PnbIoa"",..,.ado do liocham " mo po< lo m""hed u m....


jud'''- En 00. "''',s"'.... ~oc"" ....fu",n po< _
...... _la n ""'~ l ..
poHt"'a mo"," ;001"",,;,.. I 13,1""; ' 6 ,H l. i H a) ' quo , 'O< aqu( .. vo<hg ", do U""
del"""". fa",.- do la pesia. una ~ P'" .oo.s;. l E. Il aonc hon)'" El
. utoc do Hoh i<rua do dof ""do,- la ca"", do! o,;,,' ia" ;,mo ""lo la al" """",dad romana. pa'" _
......'" 1"';'00 Yd ign;dad
u.oI? El di"""", do
PaiOO an '" .. coy ";hpa "" l!oh ' 0 COCT~
p"" p ochva. liaD""
"""'la de _
la rn. )O'' do loo
do l dteD OO" rn<h""",. ..
""'" _ rn~
," ""o lawnl>lo lau n ruando "" s_p"''' d . 14 ,16) do
las , .. h' ",;o" .. romanas .." _;"000 a la.,;!;",. la irnplan ""in de la
Ip.,;. O" la "",,""""1 ;mpo<iaI.

'm

_;""""0<

'I"""

J.J.J. Lw

,."",,,, <h la pro>;ok......

En"" loo desplaza rn..m", do la <001"8'" 1", ,,,,,, Iron<o la ~ . do


Pablo "" """""",,, lam""'" .. oban<Iono do la contm Udad do la o"", la """".
lo do J o<' oono ....... ..-ro< hu"",no Iro m, DOo<,
",,,,,;m " m o do sal
..oin "" apo)~ on la""",,,, do la , .... m>cci6n (I!oh 1.23"
7.5' : " .27En la """;oIog<a, la ....",-occi6n <oma .. pue<to .,... ocupa la oruz en
Pa bl" )'a "" .. la rn"""" do J o<'
oo.... " U)~ U" moti"" do "",...dalo
Id . 1 Co 1.1"" ), <;no la
do 'l'" DOo< lo ha
do """, loo
muortO<. Po< olio Loca> '" ..,..,..,.. po< " P""'" la " i"""c OIady la mal.na

poro"

m.

no!"''

... ""'" ' '"'"''''", DN _

',..a,pp. "'''

lo.,...

....rl~... r n:~ ) ,

'.1<"

,,,,,,,,..00

""'"......' ~ ... " "",,"',

LOS " OCH O ' DO COS . .OOTOLO.

'"

,fim.,";""

"'' ''''';00

ldad do la ....
(Le 10- 43). " n oon wcueocia , .. la
do
""""" Y no la ~', lo que """'''t")'' ol punto do h<ipo ""' '" la lJ.." Y la

SO""l"'l'" "" 'lch.


P..-o no po.- olio r-I- at n ooi "" , Lucti una tooIogIa do la pon. (E
"""",,",,n)". _ _ si 0"'" la propagacOo do la PaI, 1x-a .n ol imporio ..
'"""",,",ii>Jo, lo. pocta<Ioo-.. do! E'~ n goik> """ con" n""mon" m_ tatlo.,
.njwia.dos. JJ,,;ados , juid o , goIpoadoo Y lap idado.. La pos ;c;oo do Loca ..,
.. 'l"" la p aloo.-. lri unla "1'. .",<10 ..",' difirultoo.. y " " " . uln m"ntos; o!
.-.lato "'""""", po< o! """.-ano. que o!
do la ... ~ngoi ",",Oo "P"'" "".
"" do ..",. _ l o s. La m' ' - ,.... ,"mI'"' n"",,,, d<=rroIlos _
I);os I"""'V 'u, "",;ados y ' rnrudonna .., d..ua<i.u "" trioon , P"'" o!
"" ,",gol;" I. j ol """..-",Iam " nOO "" F;I;p'" ' o,l O-'lI. La oooc"P"in que
oI!o<a aqu ( .. la do! frac""" p<O"idonc iaJ; o! .miado do e n " o""
""
modo alg uno f""", do! aleanco do lo. wlnm "'mos, y "" ..to "P'" ' '" m
>ro (Le 11 ,' "1; poro "" .. f"'ll'IOda<l..n '" m"mo Ira<a ..., Dios ",la po.- la
lerundad do '" Paloo.-.

".0

, .<;, """-

po.-.port-

"'1

El ''''baio
h'->,oriad"" """,,. ""'u,l"",n<o .. mom io"" o! con ~ic' o
. n'", d...." t"" l pa rt; da'io. do la I" hilidod
d , 'lco, Y p ro. "
_ la ""mpa",dn m; nudos , dol ,.Ialo I"c."" con los da tos h'st,_
y ' ''l'''''~ '"'''''- Co n todo, .. d;ooja n ,"[<U n"" po"poct; ,~, pa ca ..h , do
..to ;m p"""'. La ru..lin dol "a1"" '; " rieo do! ,.1"0 loca no '" planto a
pa rtO, d , " n " """",,;m ''''' 'o do! ..ta'u' pa"" '" y . uhj"';'" do cada [>Un
'o do , ... .. h,stonog"'r,,,,,,,, ..;,"n
NUtos_. , j.., "n " a m, nto
;ntocpmodos l ' """,,at..,.,jos . n fundn dol punto do ,"sta d.!
h;"oruido.-. R"",""m ;, . 1 punto d , vi", h;'toriog",r"o d. Loc"" PO"""
lo h""" ju"ic". '" t",bajo d. '; ,,""ado.-, sob ",
<'Ompa'" con
lo. f"<'C"l. m. , mos ap h" dos po.- lo. hj"onad", do ' u ' '''mpo . El
. mp"" do la. f""m .. y la ""mp"';d n do loo d.",""", .mp""'n"n d.
,"01.01010. "ochos do lo. , !'"ol.. con las 00"" h i"," "" d ,1 " g!o 1; , n
particuJa" .. fa 00 " d. n a. '" lmofo 1, q"' p.... m. fa mayo.- ooc,"n'. al
" abajo do Cu" .

...,00.

,;,,_ .

_...,00.

,000,'..

El ,,,,,, <lo Hen. " n o! ...., do la en"," ...,ua1 ...... f""luciendo " n

""""m....'" do ......oiUt" "'" del ...to occK!enlal.Para """'- la _hH..., . oc"; _


do",a!

ha_ f""""' aOO un ...000 orip"," del ...to lucano . Pano "'.-os, la

'"

I NTR O DUCC'"" "

NCEVO T~TA " ' NTO

comp"""'oo do las vemon.. alejaOOrin" y occKlental "OS ' roocma principal _


"""'lo """'" la
do!
la 'n"'"",,...., ;,;dad ' " )" , ...
f..
mOl' pronto la '" n,m;,,,," ""'ual"

'"'''Y'''''''''

h.""""

Iro

CONtiN"idad, "'1""'" '" .. """,",,, "",.t wid(,,,,,, La p> ~ci6n do luc..


con '''''''''''' al fu'uro do l, moI .. objo<o de"na ~"'" ."'oc"',,, el fin do ' Ich
a 5.I" "! ,'""!ruJ" los
,ni... ;.d"" Ycri<t'anos" NO deja . b.....
una "'1""""'" do oon"""'da<!' "" un modo """ g........., la ""'ocia do la
"";00 tal ~ como la roncio. Locas .. ob.to do <loba,", ,,cri" an ~mo os el

_oto.

"r...".,.... '''""!lu" """ """'''

do
_po en lo
ron Di<' 1.0 '1"" .... en juogo pano la 'm, ..h ga "'D .. m8 n""",," p n_
ta> la conh no K!ad y la d j""",tinu<dod_
Locas di",.......u . criot",ru.mo
~ judo"""" Do """oo.""'... todoo los ""nI'" do " ""'" T..'amomo. ,",- ' lch
. . . la voz el .... ,I>ert o .. uru",,,,,Ii,,,,,, y " m" fa,=nbI [..... 1; luc..
p""ta 1a.1a mencin. "'" ""ceo jud f.. ," la
como. lo ..
goop>lfri doI h an!!"ho , qu" condu jo . ud"" Yens"."", l. ruP'"""
Ohj "", cap " ulo do la lU>I_
.I; an '~

Ig"'"

Lo., """""""'"

'"""in

"""&"' .id "''',"N''''''' I"'mil',,,,_ Entro las <"')"Clon..

~ca> d.oI en " " " " "'" p<imi";o... hecho do

si',...,.

Lucas.n 01 .."" do
la _ _ ",, ' n cr i"""'_ lo 'n <rn<ioc.o en u ,," d jn.Omica do oom' " '<I...
cOn de la ............ po"hna. La ceanla do " oh . la
do ra.
Pa><o<aIos. pero tam_ a las on.h aociado<s maep""'" _ .. ;n'u)'.. d.et....
do loo """hos apcri'o,; da a~ , ponni" coco""",;, la d;,'""Odad do ra.
rorn.n ... _ apela n a p. bIo l ' qua ,,;,; nd;,an .u ..... neia. re..... dalsiglo
" En pa"""la.-. loo ''''''''''' do l.u<a. y loo """"'" apcrifo,; do ap6oto'"
,"",al"" moco.. m. af i n _ '1"" la. coosidanodao P'" la ;m ..hgacin
._
. tamo .. al plano ~ """," romn an la ;mag.. ""'~ do la , ,;,.
ba ndad ""'" la '1"" "'" ;roonna n.

al"""'''''

","'ia";,,,.,,

f"OI""""'"'

Sociologl<o'
El ma<aria! qua
" eh a la "",;010"".h an""'" pri m;' ,;" f"O""'" f""""';""'" .. al fu' uro " ...., ro
"""",im;.. to da! ..oo soc ;ocult urnJ an al 'l"" .. ; mpla n'" al pri""" , ';"ia
"; .mo".

pa do'

LOS " OCH O ' DO LOS . .O OTO LO.

'.7, Bl bi"'F-l'ia

e......'._

C""''''
8<...... D,

K .......TI , Ac" (Ice). ' ,'Oh.. Ed,_


Amaud <......'--'-" ,,, ....., ..,

r.m"

, llirt.. , _. lIm , .'1.....


~s 11_I'l. ]

..", opIJm, , E<B

"" ~, !'am, Gabaldo , "'.', PM_ ""","rr. ' ean ......~"" ..., Ti_ .. .. lo
Ac> J.> - . ., , oob..
d'El"","
n,;,_
...,
F. IIR""" no. Ac" 0( '""
no. """1 ~' "h

Bru"'''','",,',"' ">l
......,.,",.

"'.,.. .. lo """'__ 1.<"""

t.'",_..,
,

~ ""'.",

eo."""",,,,,,. Gnnd _ ~ ", Eonhw>.'A_, '1""'"

{t .-.d . ,, ~ . Lo,

11"",,, .. lo,

_ ... "- Fm'"' .~ , -n., . ..... 0( ... Apo~~, (OB "", """'"
. pO>l O~' I.moD",

Yod, DoobIoda)',

s r. ........ "O""

""""""n.
""".1,"'_ "

,m

Em ~

...."""'. , 1M ......,."If',., ~,,. , H "'>.


"",.1""""",, o '" Ro,. .",. ,
. , ...., Charloo l'E""'"".... , '-'> "'... .., opIJm, (la B,'" """"P..-oI.ol C ,.......,
lobo< " , _ , " ", _
TN
, KEK>. ,0<,,, " - ,,
,~""""'""'. W>d Ru. . - -. ' ' '', ...... T _ '''"", no. Ac" of ," ......,.,~, (Socr.-o
!'ag'o> ' 1. eoa.o,, ~".li<"'IriI
J"'i"" R",-"",. "" ~'ich"
(NTII ' 1, Gott i ~ , ,~. W>d Ru"",," . , . " (lnd . ca><. 1I1r>< .. /O,
c.rtw-d & H"''''~ , Di. ~'ich"
(' ITh ""I ". 1 ,'Oh.. Fri ......, _
....., . .., .

J,,,,,,ll.
"""" '''',

""""""" M><>id, C,',h,,"""". ,."


,-,..""".-.r.."""

O,,'ld L Bu, . ~ . "-pooool,,,,,,hI, h"., RCG , .. . ... , . 1, TUbID. .... Mo h,


'"""""',
, robo.., ......, , _ "'_~ l.a
n>
port ' L'
'" r"",_ ", <.oc" 'Do N~, ""'" ""' ~,
1'-'''''' . ,." Pulo, C..-J. .... , pp.
M-.c....' , ""
'''IDi"
"'"'"io "~ ",,, ,'-'> "'''' .., opIJm,J ('-'''''' ' SO" PoriYGi. - ., C~ ..
Ff"", " "" ,
p. ""

""

"'"orl."

''l.''',"""'"

_.lodo

lo ,,,,..

d_

rooc'","" ... """..


"'"
"',,,.., _,
p"'''i'''

.""""" ""'""', ,.., " '"""""'" ''"<>-<,''1 .. " .. ""_

""'0-19'"

1 _ "''' Bi... ' I. CI


lo""' .. Ff"", ' ' '' ' . " " _ "'......, ..... ..." , ...
_ ,... BUan ,,00
, """. '"' ACE""C. . IJ< """ .., ""'""""'. L< ,.""",,
l' bIiqu. "",.ro.,,",,
".", ~
' 631. """''''aL'P art>, Ffdo'eorl. " ''", pp
W. ",.ro c...o<.. ~
o{ ,.. , ..,""''''.., 0( "" Ac" 0( ... .,.,.,~"

")7.''',
..."""".
_1oIf'of"

xx,

H """",' ,,,~ 1...

(,-,]);"
"'>Jory

,,"'u"h ~

, J. M<rn u.. M " J B. M"",-"-, <1=O" "'b1~of U"",,,,,, ,", ,"


Ac" O{
Apo "~, , ~Tr '
1IriIl _
W" "", E.
~ lJibIuvapIr<
o( ," J'F""''ru1 Wmll"," "" ' "" Ac" o{ '""
J"" I984 (" 1'.' "1. ........,
Dril , ' 986.
A""'

n........,

.,.,.,"

"'cu.

E""'"" pomcuJ.. ....


ACFEB, u ,

"' ~,

.., _

)(XX ), ....., C..-J, 1004 , Mm,"

""'ti""," , """"""""'. W>d

, 1I>IDi" , OO' , , ~ , .'1""'" ............. ,,-,,,,,,


'""" "", ",""'"" ,"' ~ ~Iot< ( FJliA~ HO > ,

Ru"",," .

t.",,....,Cm""" """"", "" 800..,

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

'''l.

"'l<,

N"",.r",, IN" ,"", in- ....., .., ....'" lu"'"


p,rt>, e.rt,
J""l'-'"
lIuponl, F-,,,,",, "'. in- Ac" , '", "",.., {u"'" " l, P,n" c
, ' ''', Id., "",,,,.r,,,
~, Ac", ,,., _ " (uD;" '''', Parto, e.rt, ,
, ' '''''''' Jo","' , ""
""""'r o( ,.. Aa, 0(1100
C>.m _ ,
U """, """'. , _,
J"""" ""'me.-, ed . IL< """ ,,., """"'~ rrn.JiJ' o.", MIo<rioo. '1oiDIop , IIE l hl ""l ,
Gem bloo ~"""...., ~......... U...""", Pe....
Dan'" - . ., Lo

,"'"', ""

Cam_

""""la,

''179,
""",... ,,,"".. d. ",ri""'""", lu, "'''' ",_,j ""']);V ' 80), P, n>'G' - ',
C..ruuboo' .. """" '''''' " -rt _
, "" Po"",.. o(l.uh-Ac" (f1! LA' T " 'l ,
""',; ".en, Vandon""o'" ood RUp""'hl ,<>al,Edi n""'Ih , a..>, 'lO "', E,tbaro
P10 m.. he. , Lu l o> ol> Mk"wi"," , s<hri',,'k. '; " d ~ "
,Sl'~ T"l. ""","-, ,~. " 00

V" .."",,,/<,,hic',,

Ru",,""',"";_

.._ m,.

"'l,

C. ! """""'JI, " "

"U,.,"'"''''''' ""- >. r " "'".,-," Ap=h

N....,,,,, U'Uy o( "'kAa~ ~ "'".'"


F
Pro", '990, 1m" V.,- h
,BEThl
len
, Un""',,""

, ""..

"""""""""n, ,...

-n..

U""J o( ,"",,'M"

11

LA LI TERA T U RA P A ULINA

CR ON O LOG"- PAL' L1NA

No .. flkil ....- . . lo 'ronoi<>s" pa uli. .. Po<"na 1'""". lo. dat.. oleocOdo. po< los 00. grup>s <lo fuoot.. do '1"" d',1"""""'" -w , arta> do Pabl o
~ los _
.... do los apslot..- "" ,'eml""' co i",,"'. y. po< <><ro, .010 000''''DO. oI.m.m o. do ~ . " ..
El .. o,ido propio do una crn<>oIoglo
tablec..- Ia """",oc" do un ..n. <lo aron""'im je "'.. ~n 'l"".
~ n .mba ,~ , ",. oront..";m "'" ..... "f..... . un maceo do ....""""'"' " lono.- ~ po< tanto, ". '1"" f<"dan ""' fijo<los "" un caJ.ndaoo. La data";"" do
las d il nt..
d",I ap><toJado po ..);"" y <lo las carta. dol "/''tol , ..
doc,-. el
i>Jocimionto do " na crnooIogla absoluta, """ .. pos'bIe ron la
ayuda do un. Ooc.. me"lacin ..........

ti,.

....at"" ....

""1""

6 . 1. lo <ronolopa pa ulina ~ J.. <..... pauI.....

1..

"'U,,,,_

eu.o... "'"
'n/onn"";"",,, d.ola> ,""'"
I"'no """" "ru ~ la
cronologia <lo la m',"" paulina y la .""","", do ... ca"'" d",I .psloI' Son

,-

1) El .....10 aut ob ~ fi co do Ga 1,"-1.21 . '1"" propxcion. un calendario

'1

'1
~I

ronhnuo '1"" emp;eza con lo ''''''''',00 do Pablo Yt"""' n,, con el oon";);o
<lo
Y01
<lo ""'''''1",",
El inl"""" do 1"" "'''l'''' """",'" (F Uipos, T....Jru ca , A.....) '1"" 1""_
d """" . la pri..,.... llogoda doIap;.tol. Co< into (1 -"1.2 ; J ,I-<>).
l a 'm"n<ioo do p, Mo d. I"',rn ,,"o>,.n tr.", ha". Pe . t oco" " (l
Ca ' 8l.
l = plan.. do ''''jo d.oti.... . Con ",,, 1"""'-.10 po< Maco<Iooia (l Ca 16,'_
pla ...
proboblom."" "" do> 1 Ca 1, I'- lo . po< 1..
coron ind"'''''' '" 1 Ca l .I7_UI
1= ....."" do>
en 1 Ca l, ll_ 1J l ' 7,'-7 1""100 en 1'rooio y '" MO'<Ion.. I F ~ ; p>sI . " ..
hao.. Co<imol

'"""al"" ioc"'."

n ...'"

"

""'''"Y''''

,"jo

,am'oo

' NTRO DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

6 1 Loo .nuoc;o. d", la ''''''' Co<'o1o 1> Co O,, ; '0 .1; " . 1<; IJ,I.IO)
1) Loo pi. ... d", ""jo . ''''''.... n, Roma yo E'I'"iia IRm lO, '<-m

El conju nto d", ..."" ' ni"""",,""'" ponn" ..e co",h'uu-d", """'.... ",la"_
.."",nta
lo.
primeros .os del "f'O"oIadopa uhno. En
...", "'" objeto del ..... '0 do Da " 1J_1 ,>' . quo d. ru.o>nta ~ ,, """"''''''''''ta
dol pe<K>do que ,.. do 'u " " " _ >ti ""!lundo ' iajo , ,,,,,,,,In . El " ,,"_
<!ario p<... n _ cont""'e, no oo."'n"', dos ; oc.m; t!um"'"
La poi"""" '" .-.1..", 0I 1",e1", do que la """piedad ' nduJ. en " .. cm_
pul'" tanto el prime< ao romo el oh ;mo del pe<- ' ;m jcado. ''''''puk do
..... . _ . ' ignW",., f'U"', ""","'men'" _
h. t'"""'urnoo un . 00 en t..-o
enUe el '"'" d", la
d", Pablo l' el ao do 'u poi....- ""jo . , ,,,,,,,,In,
m''''''"", 'l"" Jo.
menc_ en Da " 1 " gn
han ",,",_
currOdo tIoce aoo en""'" ""'''' el.,., d",1 prime< 'iajo. ' """al"" ~ el ao
dol "'8U nOO. Po<
la "'8U 00a ;oc .....umOC', , ..... >ti oo&,n
en la oom ' rucc ;oo del .....to
en ..., ,," del pa rnle Usmo en Ue Da ' ,l S,
Y>.l, .... tim . en ge~ _ Jo. ' _3.os en Arnlria ~ en Da """"" IDa
lo. qu'nce
en ' """al"" (o
~ Jo. " . .. aoo en Si"" y.n
C ~ "" . IG. l.ll ~ 1, 1) """"" _
...el . d""puk do
co,""" """'. do G. 1,1 en el ",,,,Odo del '"'" doc'm""uarto t , .. pe<K>do
.de.puk do u.. """'. do G. "'8-10 ~ .,""""", do qW"'" d'
d", G. 1.18
~
Con ,odo, ..na uamat",. I"",n'" >OSiblo e n'.oo..- _
e1l""o1o do pa c_
"da do Jo. caloITa.os .. el m'""" que el do lo. u .. """'_ En"","", haboio
_ 'n""J>fi"t"" u . . .os do.puk do '" """""'OO, Pahln wIri U"" poim<-'" ve< . """.. In ~.
d""puk do ' u con, ......... fu. alll po.-

f"""'" '1"''''''

el""""

"""" ;00

c.,'''''' ""'"

'fo" _

10_ """"''''

',>'
',"l.

m',.."

d'..

',l"

.wnad<>o, .. j"".p<""

>,

-~~

calOITO ._

1...,...."',...,.1,,"""_.........
' ,1"

l.1. p,,,o .... ....., . n .woe.don'"

' .10.11

.... G .......

SO ,.., 1"" ;nJonnation., do la cana lo. GOlat.. 005 ponn'ten, 000 la


e ><O!"';oo do 00. ;oc.midumoc.., f""""""" un.
con tinua do
lo. 'n"''''' del .postolado 1"'"10"", Jo. dat", ..... ;vos . lo. ' ia" Aw.,
M_
u ~ Grecia, .. doc~, el periodo do la ~ rnn p<OOucI;,;da<! ~ ......... del
"f'O"oI, '" ""'''''''' <uticamenta . a1g""", oIemento< ~torios 11 T" 1 ~ 1
Co; Rol); ..nadiflc~ ....."""'" "n 01 ..,..-00 ~ po.-lo. llecoo. do
lo. a>>toIe>. Con ,odo, ..t "" 'nJonnation., h-agmen""",, oon mUlo
,
f'U'" conciernen """",iaImen'" al .,......,,,, ;nmed jato " nos penniten po.-....
rnron dotar ron """ ciorto P""'~"'" la> Uta> qu e la>
Po< consi_
"",.",Ita m uy
f"""la datar roo " "" ciort. ""!lu-

"'P""'-

l'"""'''',

""J'<-

_ '"

""""""n.

CRO NOL<>G l. ''''L1~ '

ridad , _ " , " " " " la>00. oartas a

eoo-int'" ~ la carta a Ioollomano<;

F""""'"

'" ""'00, " k>gardo las " ',." ,. a lo< G


, a lo< filO!"",'" ~ a
en
la lU. """, do la m;,"" poul;na . i _
objeto do lUp<e>;. , fK'O" .... ul
.. '"~ ;mpos'b" ton= una <Ioe;,;On. 0<1. '"'f"'C'0, daDo o! e<tado do n "",,
tra documen!ac;oo.

.'endo

6. 13.

n.

I~ ~hi"", " '~nc"

... Coriwro ~

/0,.....--"" d. Eop..-ria

A P""'" do la h;ma .... ""ia en Corinto, la. " ',." ,. (... ..,ial"",ntoo Km
"', ' 0 1 1
"'In proyoe"'" do ""jo a """....... y ~ a E<paa,
1"""000 po< Rom.

me..,"",,,,,

6 .1, la <ro nol opa panllna

loa ....10'" do loa 0,.,...010.

d;f......,,,,

,;v,_

A
do ... cartas, H<b nos 01.-... un .... " 0 <'0"';0 "" <lo la ..
dad ' poaI6Ik . 1= OOmf"-'to . <lo la b;"oria '""ana .. ha<on I""' ''''larmon.
lo 1"'0<,"" ".... to<In . l poriodn '1"" . mM.", oon la larga ....""; n t r...,
~ """';na ron loa 00. a oa '!"" "guoo , la llog.da do'af''tol a Roma. E<to
Iapoo do " ompo ron ,",")" lo< dio, o l" mns .oa """",loa <lo, ' posI oIaOO
poul;"" la
on t r..., Illoh
o! ""jo a ....... do M~'.
""".. Con nto (ll e b '0,1 ' .), do<pu.. la p","da hao" J. ",.aJn a
<lo
,, ~ '" (ll eh 'O.'b- '.), la do<pI,J,. do lo< ..,ianoa do t I..., en ", ;foto
I'kb '0. '738 1. la Ilopda ~ o! arre<to en J"""",In Uk h l ' ,1- "- ' 0 ), .... 00.
ooa.n e....... (Il oh 1'-' '_1. ,32 1l', po< oh; mn, 01ornl"",!"" rumbo a Rom.
~ la llogada Italia I'kb " . ' _15,JI l.
"'" 1"'"", po..... quo la. ;nfonn.. ;ono> P"'l"''''ionoda< PO' I.u '""'..
pou lin"" y po< ll e b .. romplot. o do! ""'jo< mndo pos ;I>I . lamen.. l>I.
m",, " , 01 li bro do loo Il ochos un lu>co n;"!luna moncin <lo la pcoducc"'"
l'lo rnri . d , Pa !>lo, do f<><ma ~ uo un aporta m', quo una .yud. ' oo ;,,,,'a
p.'" la d atacton do la. ,"""'. ..,. o<ro lado, la compo,,"n do lo< da ,,,,
locano. con l 'n f"""",io "". d , pri m.,. mono da! af'" oI, . 11< oon<lo ..
oola pa o, mu,,,"', qu . no "'" " ,. a1me nlo compati b.... En oI"'to. l", ......
to< do '''' jo locm an parte <lo loa mod ;,," lo, ......."", p n ";~,,,. t..." ,.. <lo
lo< m a l.. Loca . "1"'''' '" <'O"""p<ton do la h;.rona y 'u prop" teolog ;.
IN e llo se . ;g
q"', "'" oomo la. e ...... ",o.." uyon una doc umen!ac;oo
"'!lu" pan o!
abled m ',mo <lo la b'"oc" <lol apos,o lado y de la oreno
logia pauhna _lo. ,"",'na""'" de la.
",o .....,;. Ime "'" ",olo mpo
"''''''. d. lo< """,'ocim;en"," ... Ialado. y puedeo. po.- .. m o. w n fio..- lo<
da to. propo.-cionado< po.- 01 'f''toI---. lo< ,.1"", do Hoh f"-'eden .., ujj l;
,aoo. oomo fuen,", b'" o.-w,,,,, ...In con U"" cie rt. prud.o""". A" 1'""", un
0;.... 0 nOmoro <lo da ,,,, <lo Hc h
quo...- atnooOdo , la 1;;00 lit....,'.
do lo h i"o, ,,,!!"'!;' l""ana ; PO' ojem pla lo ",o"rucc;oo dol
""jo <lo
Pa blo a J. m ..lOnIHeb ,",' 0-11 ). 0 . 1 '1'" laka todod...II. , poro ..mb"n
la p<""n"" "" do la """ka m;.'"""" do! a poI. quo . mM.", ' ....mOh

e<tan<"

" .'-401,

'm,'"

ca"""

"""e

"1''<

'H

I NTR O DUCC'.N "

NCEVO

T~TA " ' NTO

ca men" po< la ><I",. dn dol ~va"vl ;o "" la ~n.o~, "'" como 01 ,,,10<_
"'" do 1.. comparoc<>OC'" """ la ..... Ocia romana en COOnlo y "" """'oa.
63.

....,.",.lo,.,.,...."

La> cartas pa"IO""" f""TI" "'" .... bloc u .. cronoi<>s" ""ah"" de lo.
'1"''''''' p<im...... ""OSdo la m'''''''' pau Uoo. m j. m.... '!ti" 'kh <>f..,,,,, "'",ero-

nologia ... ",, ;;~ quo ,.. do la .... n . doI "/''tolen


Roma. E.l lro bajo dol " ,..ociado< <on~"'"

t...,

poi""'-"""'""

"""la '" llegada .

en comb'"..- .....
00. cronolog<a> ",!al ;,,.. P"'" co<o",,,,,;,-Ia h ~ <o< ," do Jos "'i<" y do lo prodoccOn
del
en oegunOO l ul"". h... como objet;'" fi ja< ....
cronologia ...!al;,. en el
do la ru. """, ~ . roo" [in do 00.....- <m.o cronologia .ioIUIa

'"aria """'<""onda,,,
01;

6 .J .I.

Crnooolor'" .-.lo';"",

Pobl. Y lo" /1", ,",,,

Po< ...p g""",," , so odm it. 'l"" ......... do la . """bI.a de los ap;.t",,,
lo . concd'o de ' '''''..... n.1 de 'kh " ., _" .. la ""'''''' locan . dol """""".
>ro .. modo po< Pni>Jo "" n. U _lO. F.n <>o" jum o, 01 " bon> do los <los ....._
'oo .. 01 m;,mo, ~ el debat..... oem....oo "" la m'""" """''''" do la ad m i_
~ n do .... _nos en la 1;"'''- En cuant o a Jo. dota l..., los <los ..... 10...
d'!.,.,,,,,'"" en mue "", pun"''' "8'" Da U -l ' , el 'nd d.ente do An"oqu ,"
~ g"" . ... rom.,-"",Oonos do ' """,,,", n, m' ..,' .... q "" "!l0n 'kh " .1-4 , ..
la ca"", de la .. a m blo,,- El _ l o do Jos <loba... DO .. 01 mismo, Ho h
" .' _, I mene"'.. un.oaso m i>lea do tod a la I;"'ia do J.ru..""' , do loa aps
toI.. y do loa ''''';'''''''. m j.o
'!ti" P. b1o . ubn.y... ' " _... <i.et..-m'nao
lo do lo """""troo port;eu la
m o.... con al go"'" _abI.. Y con'"
.000um ...., .. d.d " con Sao' ~. Jua n y Podro . '-'" port"" pan t.......
doba", no ..,.. .....,' .,,.0.. loa m """". y .oon. todo .'" p"p"'" .. tOo d;.
" ibuido. do ma ...... dif.....,t a . El t ema del .. lalo do na '-' 1" .. uo caco..o";mj.o'o ""'prneo do loa 00.... l' do la """..,000 part iculac do Pni>Jo,
Podro , """''''1;0 YJuan ; .....la lo luca no m.ncOon. u .. ded."," ",1.. ,OsI;c.
ofidal, PaDlo y """,,,D< t ienon .. ~ m plo ....' u. do "''';p, mion' .... qua
Podro ",um. '" dof""sa y Sant ia~ eumplo.1 papo! do la p""'dencia. Po<
"'limo, loa .... uhados del """""" ro DO " ' " Jos m j.m"" ..g o Ga 1 , 1_10, la
""'..,000 del .psloI do loa paP ""'. la mj. "'" uru, ....'" '1"" dom'. do . 11aY
las ;g""" qua nacon do . Ila ..,.. caconoc Od", .;" cond"'ooo Ydo la m i"""
man..-a '1"" la m "''''' do Podro ... la D;" pxo jud;. (G. 1,I>-' ); u .. ooIoc..
do 1.. ;gt..;.. "",.... "'m",,'" fundad.. "" la. "; 0000.. del ;mp..-K> "" bo nof;c'" do la comunK1ad do J........... tO"". '1"' .. na,.1acu..-do y" <e<oooci.
m""t o ""'pro> IGa ' ,1") . Sog" !le o " .11" , "" cambio . el ,..., I,odo do
la """ m i>lea .. 1a
doI .<lacr..o apostlico. ,
ru.alloa
1"'6""'" puo<l<-n .., adm;'""" , n la 1;""" rond;d"" do q
go..
do f. i<InIa' tia. do la ;nmnnl jdad, do la c'""" do . rumal
ng ufodo. y do
la sang "'.

promu'p"""

"'8"" "

CRO NO L<>G l. ''''L1~ '

E.... d if..-en"' se .. phc an .;n d;focuha.d port O, de ... roncepeOones


propias de la h;",_ de la ",",,,,"," con tada po< Loca<. Se adm" e, pueo,
vne.-a!"","le que'" oo.~.....la,;, ,,, de la. ca"'" po "lOna< y de
" ",1>0. pueden .... a n icu la.das entee .f
de la equn.. le"."'" e n' ... n "
U _lO y""lO ''-'_l l

1""'"

En .. marro de .te. . h""""', .. "",m ito lo ,;~ .. de "" 1 ,l _lO ron ~ ,Jajo
"",DCiOna<IO ,n ",h 111 B ) _
la I.< ~'" de """,,,," la """""""' ...... y
"""",,"'u ", , - oroOOmk.a " '",",""O L n ron" '''jo introducm
....- ill=
H,h ,",10-11 . "" ...."'''''''' de la "",m;fk.atiOO de "" 1 ,1_10 ron 1""
" .10-11
acort" .... ~ blen"'"le ~ ronjunto de la
ya .... lo pi_
""''' mi,,," '" Europa <Fi" poo, T"""""""-. Cocin<ol _ '"""""' ;oc","", en ~
_
de loo """""' ..... .,...,.-e<Ien al """""1m de loo ,,_
. ,",",""o
1"" ' ,l_IO\ de
modo. poco m. de ""', """'..".,-.rian la ,,,,,,,,",o de P>bIo
de .. "" imo " "'
" Cooim., '" Oi"", ""jo . """"'....

&roa"" "'"

"0",,,,,,,..,

Voc"" ,," de
'-~ je "

P,,_

Anl>la (Go l, " )

Viaje " Sicla , Cil~ " ("" l.l\)PIi....- ,Jaje " Europa
I I>.loo....' "
A.. mble" de """"'.... (Go ' ,l_IO\

........ fl",",

I CM "'",,~
1 CM"'"'" Y CdIo~,
..... ... Cocinto

. "
~,

n
n

n
"_,,
" /5"

6-J.l, La ;n",""""",.s. Ga!;,Jn y lo. ;n/m"" do ",.bI.r

""" c~" aruolN'~

l .. in/"""""Oones que "'" propo.-<"","n Jo. ' ''''a< de Pa blo y .... " ",1>0.

de .... apst.... penn'''''' """"",,;,-Ia "",,,la m,;,;) de U"" ~ .-eIa"_


. .. pero no conhenen ....
"""""no. p""" fija e .... "".Ia en un
calen oJa"" de la 10;"00" ~en..-al

.temen,,,,

B""""" ...

Rewha poo ible ....- . . - u na a-onoIogt:a .~ uta


ime "",_
cione< en...... .-el""'".., IJoh 13,ll _" """"" de la 00ffi1""""""",, de Pa blo

,,"le Goloo, ........., del fdoolo S neca y. ia .._ P'0 ro",uI de ......y.. Y
.... ;""rif>'oo de>oul>iena en , . ,,, en Delr"" que pennile detar el prooo",u lado de Goloo. la i"""p'oo .,~ la fecha de la ';~ITXHe "" ",1amaOOn
en 00n00- de " n" ' ;"lOO" impa.-;" I, .. de"',. en'", """'0 del."" " y" 1 de
.... ""' '''''-...00. lu, "'" hMJ
""""'" GNw< . , _
'''''
_ ~ < ~ .. " ~ ,.,.

..- ,Jo. hw o{ r.~,


, "' ~... . . c.. , i _ ' . , ~ Ik h l
, , _ . . ~ .....,"" . . ~ " " ' . ' " G>boH

"...". "'" - . J ...""

<Id""""

'," _JO ,...

' hocio d ....... _ ....... . _ ~ " ' " .... ~ _


G<nJ U"".ON hMJ.a <>' ~ I " ...... "" ~ ' '''LA~T "",
"""........",,",hood """

""0<","...

,,.

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

agooto do! m~ m> aoo. Como ol m ego proronsula.- dw-. un aoo, ".,.

"""Oo"'"

"'
' ' 'pO do julio
"""'ioo . fi ..... do pruo. 5O i'-"' doduc i.-'l"" GaMo
ocupa"
de coo.. del I do juho do! .ro" al JO do junio dol &00"
~

p""'1o

lo

Pablo oomF"""'"' an" GaM o al poindpio do su estancia en


con",o (Heh ,"," l. Y ~ .. ,,,",,, q... f""""U"'Cio un ao Y " ~ ""'" en
confito (' lc h 18,111
""""" .. proboblo.,... pablo .. onooot"".. "" Con",,,
....... fi ..'" del ." y .. "....,., do! " ......... f...... do! '" l '" poi""""'"
Si .. , """, _

~"

A part ~ de ..lo punto fi jo. "","000 "" ""'... las '""""idumoo.. lipda>
las .".......,,~ do las ..tanc ;'" do PaOlo Y do Gabo en Co<in'" y ""
"""pulo< do Ga I ,IS .' I Y l ,l . .. fK"'le oon ,',", ~ lo oronologo ..... <i;~ d"d, _
cw do la> " " "", de Pablo Y de ' lc h ... una cronolo;ia aOOoIu!a Si .. admito
_ IIch 1'.'_1 ' rompoo<I.o a Da U _lo. .. ob!;.n. " ....uJl'OO "8"""'''

.,.

Voca";,," do Pablo
Viajo ~ rn b; .
Viajo Siria ya Cm",,,,

'1 " .

'1_" 1:1+37

"""'t....... """......, ' '-'' 111-<'

" 'mi>lea do lo.


Viajo fu",!",
Pablo ... COO","
J

<&-"'1 . ... "

.w-" I 'lO-"

r.saIoo<i<"."..,

Pablo ...

_.-

~"

"-"'1"-"
"''4
'4''5

t r"""

J Co..i"'io~

2 Co..i"'io~
Pablo ... Confito

J .J . .... m

" do Pablo

El pri me.Roma .. """"'


[i".'" do!

.ipo [

''-''' 1'''-''

~"

,,..."'''''' _ ....,......

'moo.o do la
mm;, ", de Pablo ,n
en la cana do Cloment . do Roma, dalada ~ """'" .

. Po< ""''''''''''' ' ",""'........, ... ~ _ Ioo _ ...." m" 'm ", y ,",,"' mo.
rolo"""" do lo 'Va" , ",,' u-..o rom bato ha>t>. lo """"". Ponoamoo .,," " ""~
0;00' loo ""',..
>O< ' '''''''' ""' _
" ''''' do
,""",,","" uoo ", """, ~ oo m",,,", "'"
;00. y ........ do"" uf '" "",1mnn ,", march " ,,,,,, do lo o\ori' ....... "" _<In. Po< ,, ,,,'''' , n nl",," m. ." "
Pablo " .. i=I6n do lo pac""""- Po<"; ...,.. fue cup<Io do """""'"" r..., ....._
"""", _ _, ""' """ Ido do
Occ ident., ""''''''' lo """"
r,... do '" "
do ...".,. """""""' . >do el mu_ la ,",,"" ,do ...".,.
"_
ha
Irm del occ
Y daOO . U ",ti"""", . m. loo pi""","", >ab
'" do "'" mu _
, """""" "
nto, - - . , . ....... ,1<0 ""'hado . .
pac_ Ia. {l a....... ' ,1-7)

'roo

_tola A""""'''''

Crioto.""""".. ,

-e~

.s

'

J ~
t ~
8 ~

,
::1

- ,"
'
"

-lJ -

'O

,:

,: ~ \l
0

~ ~H~ ~ P ~

1 ~ ~ ~~~!~

~
~~
;"

"
j ~ "''' -~U ,! :!l.
~ ~ & ~ ~

,:

o-

~d

:!:" , ~-

::+~ ~

"i .-,

0-

..

...:

l ~~ 8 l ~ 8 "'- 8
.L.,J
.l ",.,

;.. ~ t<: "'"s ,c~~' ~ -: ,.~;!' i

~; ~

:,N .'

e
s
~

" .

"' ~

~i

<>
_ "

~_ -" " ~,, .."_ f

~~~

,@ ~

i -~ r '";j' ~ '"; ~j "

'~.. " ..~ ..2 "P~

>'.

H ~ h UH~ ~ ~
~
j ~
'-' _. .."

'

.d iJ ~ i ja

.~ ~..
-11~ l

~ ~ -~ ~
'"

.. :.", .

", l;" .1- ..

i '"
;:.
:

;l.

~
.

_
~ :';:"l "~
""_ ~, ~'_ ~l ,'
_ '

1 '
' j"
l .
.~ _ ~ .
~ ~ _
.:-! = :! ~.: i

,
..

,-

..

..; '

di ;"''':! i ;

.;

I t,, ~ HLH H L J
e

;"~f
j ~

In
..
i1 ,1 , 11 ,

'NTRODUCC'DN "

Cro _

.........,

Ikh 10 ,1_")1"
Joru ....n IVl

Rm " ,"17, plan "

(f""

T~TA" 'NTO

Cro _

fionoI<>sIo ......" "


".~

,,~

"io jo .

NCEVD

:r.ru.a....

''''jo .

Ikh 1 ' ,17_'])'

en c...n.a,

. ..........

~.

to.n J,,,,,,",,n
Ikh

n,17_'.,'"1

,"'" , n c...u..
u , h 27,I_llI,'"

..

"
M
.,
I
>
."
""""',
se".,.... " m"""

_.(7 . . ,'

,,,",,,,

Rm " ,'U,. pla n.. "


" ..jo . """""

Romo(h nool

6 A , Blbi lnp"'fi.

F."Una"" (briol.. n ",,"' , I'au''', <In ApoM k ," om",.._ lLI>-n " od ,.;"

"\T" ".,. B<q "" ".,. lLh" , S<"'....., _


B""..,"'",i. .L'_ '" " ''''''',P.m.._
.......... I'oul_. F.",, J.- ~ ~ m"

.... uod " ""'-. " ''',

J."""

, Corl,' ''''''''''poW. """.. se""",


'.."""""', Corl,'F """ "''' .

.,.,,10/. E.m'''' J."'m,


"'"1
"/1>,, , se odio n-.... m' m.,.
",,,lOo'"

~~ " i/iru . " " '... ' " """"..-,


""b~d<. ' l,
p.mB",...,
B ","~,,-, , ..." I'P- 99- 1l8, M m <n H '-NL"'-. Anruo " ....
...... .... , 1'0.. """"""
A..",,", " "
Y""" londRo,
se" ""'", '' '', _
J...", ~ of"',"I' '-'{o, FU.""b, Foru-a.
""'", tON,
laH... I'oui.u> E', ~ BiOf.rnph ~ ,
t...

TDdocci6n

"" I'o'"

' 0''', Boa. R' "'_

<1'"

"""""", .",

'"'*"""ft

'-""oc"

".oc""'._ ..

u." .."" ".-.r..-"""


CUno.... ....' .....M, I'w<i. _

looo.- " F""" " " ', Pl'. "


Parl>. PUF, 100'

.. k....n.""

,,,",,,,,,la

.,," Et"""" T>.oc.....

B,""

"1. G' - ',

"'N' "".. lOuo .. ~.jo' "" l,

;::

P
i:~~sfl ~ di:rt-""'oW~ ~
rt-~lrt-~'~)i~" ~'i:~, !;lJi ~i;

" , " ju
' " e. ai~~e~~t
Il.
~P3~!~
' ~!

__~

l'. ,

f~ f~

-~ .'

f"
,U,

,"

-1<1
~!"~
l , tl

~~~

.~rt-.)1

o~ rt-

w!]"
"
~ t ~~~i'1 ~q.

3 . "i ",;~ o: )~ ,~
n0 ;: ~ ..~ '~ ~i-~H
g-,. " . o'U
rt-9

} b~~
! rs.~!

rt--5.,g

al
a ~ ~p ~~;: ~ " f~ ~{ ~~"3 i ~

~n:r ~ ;t~:~l l ~ ~

~ ~ !~I~i~~[P ~:, . J~rt-~ 1


.H ~l ! . ~~
5&d~~5"rt-
f Prt- -1
H! ":
~t ~il~ r .~~Ii !n-rt-~
~~~ ~
rt
".
&
- g." . "= s s ""; 1 ~ . . ;

~rt-~; ::~1 ~ rt-';,~ ~~ ;~ i" ~ ~

'f,l r~jl~~H~i ni~~n~~l f i


}l ~t

:.a -~
r~~;
~

!I1
;: ~ ~

:'nil.

. 'it;P!llHl! 1

lim

sq ~ l.n P "HUU[[
.. r iP.

l - E.~~
" p
t~
E'
'U
,-' . e~ ! r.sa, "'.~
~ ,,,,
_, "1!~rt~

; ...

..

1: ", ':::

o.~!i". ~. '.a~'

g:g' H~~!

~ "n~

","g-~ ~

~ "" "

0'

. "li ~

'n[~.";'
0"','

1l~ ,

';. ,',,"'P,

"!'l' }: l" ,j
~, " "'- ~~ ;: ~~f ~~ h "~~
~ [~i 1~1 i~ 1HH!~

.. p~ "~]{~l .[
, ~ 1-'H"H:'h

~ q .... st o

f t~ ti~ !~~ ~~'~'~' e,~~ ! " -I~l~t~

..

2: 0
~~ 9i' 9

: ...

~~f~
~l~ I E
~lj ~ '"
"' -.", ~ . o'
,','_O

n
h ",~: ~ ~~hln

'f
" "' ~ 3 3.~ ..o ~~
'~ I ~.:~q!.li

~ '"

il H!! ' ;

. '

"';:~i" 3 .,41~
"g~.0-,
_.
~L B',,; ~ ~ ~~ r~

", 3 0 91 , "

"2o ~i~!.~ ~ :'i""


~ ""O~~1"~ 3~'
~~~ g~ ~ h 8~q;,
..
2'" iP se e, ".
;;8-,,~.ut2'

"- P ~ l"g u ~ H ~ ",


h~~_ ~nT~ ii't:

, 0 _.

~ _il ~ ; , "' 81]


3

.. . ;-!'.'
.. .

lg' iPo 8-~.

'I

i"; ,.-~

'1'
", ~ .. ",

[~~:;.5' g ~Ht~H~~ l ~ ~;~.a~p

I-

,
'0_"
;
-l""""--
L .. ~ ~e,8'ldh.

u,o~~ .. ~: ~lt. ~
~~. "'..o 0 . 3 ;~"
t e ; -g1l" 2

~h~?~
~ ~, H l;;~in ~ ~~~n:~ !~ ~l;
~i! r.. 2'~ 8"~. >: - ~~ "SO" d""'-O

811

; ~ ft sl ~ . g' l ~ ~ ~d . ' l'-t l _h h o ~


l ~-61'B
o _~I!.",,-~ . e- U ' e1 ' q r .d "3" 5 ~ !r 8
~,~~, ~~ ~ 'r. ~o.S i~~ ~p~1
~ -~ h~

l~ ~g
r ~i qj tf f n n ~ HtH Hi Hi l
-" ~ ~1 8 ~ ... :...~J e lt-'Jr.~ r;~ ~ h 5'~.r.~~ ;:

~~ ;; ;-'"S ~, H
~ . !l ~ h ~L :; ,' H;
~;~~ . ~g- f ~
; ~' . : r.t
'" !. _~ " ~".~' r._ e

~~t; ;~, h~ . 5 } ~ 1 ' (d f ; . o >" f" ; ~ !


"r",,-""li'" iq ~ " " 8J ~' ~ ; - f ';; , 11" ," e
:r. ;."og .. o " ~3 ; r. ".f = . ", " !i'iI" '<

. il' ~ [ ~ - i ; l ~ b' ~ cil 'i ~f r.~n~r.l ~ ~;;- ~

El,

~rnr. 'li~'

. ; ' - ' "' ! " ~-

"p :n~

'"

EL CO aPe. ",UUNO

d'm,"", . d .,;a1l' po>b1ic. dewrm'". tam bin la fonna ..jo la ,ua1 "'" , ae
_ pa ulinas ru.rno mUl' promo ' ",.. mil id"" l<> m' ",," _
la corr...p'"
do ",'. do moc .... aut
a.'ig,,", y mnde<noo. las d if"""" .. cana. do
Palilo no ru.rno """""
, OOf"adao y d ifundK!ao idi, id""bn.m . ,;""
_
fu""" ed jtada. ~ """.m"<das en fonna do coIoeoo , b " proaed',
m' ,""o nos """1
,, fam;[;",-, ya que ... rualqu.... ';l.1"""a podan"" on<o8 .
tr...- r. oorreopo...."',. o fa> eartas do " n<ent .. n Gogh, do chacW.,
F..-d j""nd Ra mu, o do SU-";",,ky, y .. In" do un f.oom.no J" oonocido '"
la a.'igoodad. Con las ' OC," do Pablo .ucedo romo ron f.. do Plat n o'"
do C".., ,,,,, an '" do . frontor la ""'u", do cada una do las <a<taa, el lact o.- ..
.. """"'In !ren" la coIoeoo en '" "",p.to. q"' doijm " r. ..1 e<n ~ ..
orn..do In< docu"""" """'.......00..
7.U. Fl ~ d. lo

,...ud_vof""

cana. "" uUwm.. o . _


u l; a a ,
cana ,uuu",.paul;..... . , . tri_
id i..... .

Qu"'.

habl. do ooIeoc'oo do " ', " ,,' i'fi"UP""" '",0 fa<'" un 1"""""'" do
odic .... '" , _
In< t!ocumem"" "",,,,,,..00. son ..... rudos, od.tidos y
d'fu cidOdos, Al!,"""" . u,..... pIDl ican "1"" mj. """, .ti oorreopo...."',.. De
...... modo , """,o la I;bt.tad de do d ~ '" q'" fonna qu ....... pon..-. d ;,po"";00 del po>DCO '" oorreopo...."',.. Ot"", son objeto do pu lilica<Oone<
e"." fie.. ~
El od.o.- ,',.;f"
,l<>, la procede"''"l'" deot i"" de
eod . eart. , d..<'f.-a "'" al""""", Y plica a1 lectm "'"
de '"

m'''''.,

"=0"",,,'..

composic'n.
l . coI.roo de la. ""_ 1"'''''''''' '' el , .. uJtaDo de otro .- oceoo '1'" la
haco """j te a ,,"a. ooIeoc;""",. como las de ... e. rta. d.. p lio,oo " de
Epku"" &taa <a<taa "'" 1.. do filsof"" , ma ,,," ,,,,, ~ 1" ..........., la. ruaJ",
n..rn. IeIt1a.,""'....ad "".id.. Y" """m
po.-la ",m" oOtlad do . u.
oIumnus, que "'" """"
n ......"" fund odoo-". Eo tloci,. ..... eart.. no
n..rn. "",,; denotIao y
slo como docu"","'"" hi"""""", . i"" tamo
b'.o co mo " " 'mo. ;"" , P' ''' lo
p
m.., d.. 1o."dad .m.. ad . PO'
. u ,," ' oe, P.... mant.....-,;,~ '" "'......, P"'" ",linao- el "oc'" crea.do po.-'"
."""",ia ~ P"'" .-...olw<- ~ n.u ..p<n, u In< n"""" probIoma. pla. """",,
~ do '" mu
, In< d",""" de al um nos ~ do dj' d pul"" completa. r.
""""'po...."',. del
tro PO' mod'"do <8rt. . co mpu;"t.. po.-..Ilos , qu..
, ;" ne. co mo objet"" """,1;,., , ""o..jo del """' ''ro ~, po.- l<> tanto. del
"",juato do la ooIeoc_ "'8Uo un f"C"'d jm'""" '1'" " """", """"P'' '"
romOm "a do la .- op o.dad
d..apruel>a. 1"'" q.... '" la am jg...
dad "'p"""ha u o ",m im' ,""o de ."'''''''.... ~ de ....I"to, ...... , ana.
' ~(uafa. " doc'" ....... uid.. Hctk"men" ba jo la f"m. do U"
a ut o.- q"' no" .. . u' ", , ..... , , "'..., romo objet'''' hace, '1'" la pala l>.--o del
msofo "dol.pstol." .. '" t;" mpos ou. ,,>s. '" W, P"" , d ",-,,".otequo no
~no qu.. "'p"""a , po.-"
la ",,,,,,",,,'" qu.. ..
m""a'.."" de la "Poc' t " '", de , ;. " de la paliolx-a Yde la '-"""'''' de '"

it,tIa.

,,,,,oo..

.,tIa

'"'.tea,...

"'" fal.'f"""""",,,

,-

"""''''M,

'"

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

",,,,"'n

.,OJO

El "mno ,..do ,"1" "" co rta>.,... ..


<oo, 'd",..- do
m l, mo ,
. ..... , ..... quo "" 1m""" oon . .,_
". , pro_
la. , ...... ,,"uLina> _
,,",oc i>.. Como .. bemo> poc Rm l.,'" do_ T.ocio .. ",... , "' romo aquel q u<

s._.

.... ",oci!o" 'u'" 1" """" Rm " o _


lo ' ..... I . n el
y .. ".....no
to mar d'""..""",.. lo paJab,. ".,.. ..luda , ...., Iocto<e., Y <o""' .. vo wnb....
"" I Ca l.," , . n Flm '" "" Ca
.p>tol ""',... """ .. m~mo
to ma la p Lum. PO'" toITn;nar la "''''' do . u pullo, "".... Pablo 00 , ....... roo _

',!l.",_ '"

...cumo' ""..meio> d, un ""'"' '''"',


d, '" !O.mpo, del
, Cu.l "'. ..
la . nti.".."" la fu nd n
oocrotaoo, """ I"' pe , . ....,"". .'" ... l.o !onnu _
I. d n do !a> " ...",' l ......." .... . , .... ""',," """ho muy >enelU.
DO
.... oom,"_ron '" ';, m",,, depo_ . . <>da '">o Y ,. ". . .._ mucho. . , ,....;_
to " to . . - " "'"'
" ,. .jo p....... po< paI..." poro la mb"n "mw- " no "" .
t> ..-ciad. ''''
" .. ...- .. oocro<aoo r<o _tonto, lo "....,;.... , lo ron>!o"_
c i>.do lo ~
n_
"""""",. ".,-m ito " ""..
.".,.ta1 mj""" """" ..,
. n tOOo =<> " " ' . - . . .
d . la.
loo Roma"",, ' ."
t umbn" ,"eri,", " ml,mo. "DO
romo <><roo m ud_ "',,"'.,., do ,

""""ro'.

do""

Cooot"" , loo c.. L " . ~

,...pon..""

"""'U<

..-_.1

re' ''''''' '""" .

Aho<a b"n. aun "",000100", las ca""" do! OO<J"'" pa " l;oo p<.. en<I",n .....1 apslol Pablo, no ,od"" l cartas ...,,,... po< 01 .pstol f....... """",".
""""'ola ,.." .....ada. .. 01 canon. como m """", .... "", I e" _.9, l' .. probable _ "" ,oda. 1.. _ en t.-amo . Iornwu- P"' " d.I canon iue<ao """,i _
po< el . ~ n .... c"""""'...."" do la im .... ig. n , ..... ,art"" """ con"
dornda. "'""'''''"'''', .. d.oci, fuoron d"'tadas y en.iad"" f""'O" almen la po<

._.

la <arta . "" Roma"",


las tIos cart. . . "" Con"b",
la , a rta . "" GOlat""
la <arta . "" PHiI"'''''''
la rn"""" <arta . loo T.... k>noo.""..
la <arta . p;I..,..,.,

No oo.t""... 1o " ili"",;"" d.I ad'hvo ' ''"t'''',,,,,,, P"" do.'g,,"c u.. ' '''o
"" "",,;<ha de la pJurna o do la "" del op;.tol ,.. 1"'. ... . confu _ . En efec
no . n ema alo lo K1eotidad '0'" 'l"ioo liema la carta y ""
' U''''', "no '1"" i mpJ"'. un n i o do ..1"" ",",ido aobn> "" ""'''" .., . out""ti
<o. " nif"" , "" efecto. .."'" .ao<riIo o dOclado po< el mi smo Pa blo . como
. ....o que ....i mon.. la.....dad del E.~ o geii o . , m;en' "", que . ;na ..
' mpl; ca una de<c. lif",,,,;.,., del conlanido do la. <a"'" f""U'Ioop;uaI... .ota
.. la ,,_ po< la _ en adelanta "'ou""..""" . .. i l; " " .... <enninolug"
comenla. La ...... ca"'" "hoo;w pablo m i""o .....0 Ua ma<la . ' pro<'"
p",di"" ' . la. ca "", ..mu. po< "'" d d pu Jo. .... "",can,,, (l T. , I'i ~ CoII
.....0 llamada. edi""","p"" I'""" , mion'"", que 1", carta. m.. Iard;"" (1..

'''..,,""'n'''''.

""t"".

, . ........... ."''',,...""'._ ~ .... ''''''' of '-' ' '''U~T '''>l,n""...._," 00.,

,. ,

'"

EL CO RI'C' ",UUNO

.pa"""'""'.
""""nolos"

cartas llamada>
d'rig<da. o TImo<oo y o TIto) >on lla mada>
.,,;<O-I"'N['''''''' Con ....
ouOO.p mo. '1"" too.. 1"" , a""" do!
COCJ'U' I"'"lino I"""od.o< ...- do Pablo Y .. ~'''an ..oto 'o 'D e"",1o do
"'8""""" romo bajo.u OD_ <dad.

7.13. Lo ';bonad """Una y .u


.1 probk_ do lo .oo.

;..0.,
lo. "'..... do p"b/o

_...-o-

Algo.... 1""""''' "",iboo po< plao. poro la mayoc<a eooriboo po< ""'''
,;dad. u.. cartas I'" ul;o as, ya ...... proIo-,
o t,;<o-paol;""" DO "'"
UD' """P''''' ..... .-.gIo- ""o o,. la a~""'",",,"" '1"" daarroIlan DO ..
co"'tru)'" 'o,, vado, ~ DO '1"" .... 'o ~ "'o parto do<.mn'"",,," po< contio
l"""'" h'",""'". Po< uo lod.>, ,, af'"'D1 ti_ '1"" p""'''''u <Omp<,,..;ro
dol E.. 'Wl;o, ... ooml... do! cuoI ha fundado 'D' '!!I..j... Po< "'''', e1 jm'o,
loa maloo..oo ""," '1"" pud jeron ~u- ""'... .>l Y'D' _.o"'..-;os. Po< lt.
mo, ..
con , ,,,,,,,,to a "'''''' .".,.""n,",,, u o<ros op;.tolos '1"",
"'S"0 '" propia """"iocOo, doIonnon o tra"'"""o el podo<.- li ""-ado.- do!
E'''"'ll'''io do [);os
o..do la ~ m.tad do! '';10 XIX, la 'n"''';tiW''Oo. i"'..-...d.... la
""""",,,,,,,"," do laa d ir""""", cocri"""" do p""""m"'o'o _ modelaron lo
do la t"""'l!" ,""..... delaiglo " .. ..fon po< """",,,,,,U- con p.-.e;';ro",,..-fUdo "'I"e1"" _ .. ha daDo "'" liorna.- los .00, ...."'''''. do
Pablo.
Sol>.-. .... 1'"0 '0. romo ..,"..,, f""""'lento, I..mos docKlidoproo...... con
prudon"a,
u ..... oo.",.. do la ,,,,..tigo""" "","'ot . Po<
UD lado , """ """'moa """"'" a11"'0"'m.... to y o la. 0d0M t,0'6g"'" do los
00, ...."'''''. do Pa blo o
do la a Cl'"me _
'1"" el m"rno Pablo d o; _
l'" contra e11oa. "os po""". po< ta"'o. probIomAtico tra.... do io!""""", ,..
af"""","""" pau lioo. o parti, do u... .-..con struccin do lo 1""""'" do los
"",''''''';os '1"" d",pentlo po< oomplt<o del ...to paol jno y"'''''' a.r,
doI6g"""""'t. "'" """lo ,-;oo",. Po< "'''' lodo, do la.....,
proIo1"'"1i""" la carta o loa Gla"" .. 1o njca _ """,i,,,,, ind " ""
_ "''' 1""""''''0 con " "'''' _ Pa blo m,u";""" uo vonla.d<-ro <lobo.. tooI6p= con 00,......-"" q dof;...den "''" j","""""'"," del ,"""o'.rno
Thlea 'n d""" DD so ,
tnon ru ... la carta los Rom anos , ... la _ el
"f'"oI ""I""""u h ao;e1io o """'Drutlad.. '1"" no lo conocen ,
lo , ..-.
la o los Filipen.... 0000. nada at.... gua lo 1"''''''''''' do .o.dv<-=oo.. 'o lo
",,"un'dad. Thmpoco so ,""""otrao 'o la. cartas o los Con"'''''' los dat",
',,"oalea >mil ... 'dentifica.- " o~""'" t anto do"'ro do la ip.... do COOnto
corno ,ou, algo"", do ,. .. m_Dma y" "f'"oI; po< lo doms, .."" PO'-'coo .-.Ionadas po< la
do o<rna "f'"oIoa '1"" , al PO'" po< Con "'o,
ha n haDlado mal do PaDlo. " 0 00a " 0'", nada nos . utonza. at rif>uj , u o 1"""
los conlhctoa o, tladuc ~ do ,1... do.."" tooI6g;cos do Iondo

d''''nguo

,;,,"""

"BU"'' ' ' "'" """

t"', "

un

,a"""

"""O-

ind._."""
o, ...

f"""'''''''

..,,,,,;o.

0""'""""""''', _ """, .."""...


ron>tru" Ia ma o"" "" un _ . lo"...
do loo .am.nano..,.. ' ' ' ' ' ' ' <><10 atinnatiOO "'"

.. _

...

INTRODUCC'O" "

NCEVO

T~TA"'NTO

"""'acin" E... prooUm""..yoo,..00""'0''''''''"'"',"'"


_ .....

. _ romo u...
un ~>tem> .. rom""

t"".

lo "",,,.,. ..........

~ "", _

~_

""'''''' """'..- m;""",,, no

'w,da"",,'_ - . la> ,ni""""""",, oxplkrt..


pro><><tiooada "'" ol '' '''', , m"""... no .. ];m"" estci<.unwo... Io"","la> 000

porm;""
7. U .

"'uci,

Pololo y la in'""",' . """ ,., la

''''OfI'' ""NU""

de las cana. poo l'... no .... ~ _


la do 1""'"1"""105. "uest
oomp<.n~"" . . '" oon<ep<;oo do la M_ud ~
do su
do la ;." ' ''',
mu)' de<.nn joada po< ol....les<ubnm"'mo
'1"" do . 1ta. !Uro LUlero y po< 01 ronllrio de 1",
q....",
d<.oncodeoo. En oIoct o, la i nt'"J'<o!oc;n lu,,"".na"la i"",;r",.. n poo U..
DO slo ; ml""~ la ""8"'" pa uJioo pro<o<tanl' , ~"""mb;n , como COfl><'"""",'a 'oo;",",a , la ; mag< " "'"jad. po< la 'm..ugocin bobUca , ", 6bc . ~
.. <lobo.. in'eonf-.ional quo .. ..,labl "".... Ia. dos',
F"",,, una trad.",D mod""a1 ma",oda po< A.-~"""~ la p.-od_in
I...... na de Iai"",;r",..n ... 001"", una "posidOn ""'''' la lo y'" <>bnos. La
""k. obro que [);05 pOdo .. ,.....- en .. --y a.' lo ''1"'' ,'" cesar pon><\jka_
"""'.. 01 _ "a. los '-oo, obrn,'_. .....
Ia f, j 'la. 00...
.... ,"""''''''''. . .t . .hguad" el N."'" T"""""o, poro slo," la carta"
Sanh ago . " o .., si" omOargo." pu nto f..... del h an;oI'" pa ulOoo, quo .[; , .
ma 'l"" O"" no ;." tiHc . "" , ;<too de la '-'Y. ';00 po< lo ro de y en Jewcr~<o.
La
on". ro y 00,-.., de<~"'a pa'" al deba,o ","n,"oOdo po< lo
Refocma de Lu<ern , ape""' h . . . . .oh ';' poro PaIOO_ En aloct o, romo han
..,.",rnd.>la> "'''''ig'''''''''' ,," , ion,", oob<a lo teoIo#a jud fa y sobra la rom _
1"""'''''' paul ina de la Lay, lo !une"'" de lo Lay judla no .. en phme.- Iuga'
.';gu ~' , "'"" me"",,'; !1m;" en'..., al puobln de la Alian za l'los paga_
no> qua -h"l!an lo _
hag an y cual..<u .... qua "",o '''' """"- 'J"'"ian
.,du",", de la oloedn d;,;na' Como "'"""'''"' partfrula"",",," la cana a
'"' Romanos y lo cana a los GO!. '",. al E..'W1io pau Ii no aftnna qu o [);05 00
-..bIec. >ti ,.,.,ida . .. dec..-, una;u.<a ocin con '" eriatu" romo f""">
na, en fune"'" del hac ho de '1""
" ru.. Jfcada romo porte"""".... al
f'U"bln aleg.oo de lo Lay, , ino 'l"" lo
bIec. de fonna inooOO"'Oon.oI. ' oqWhondo a '" ,"""'u,, """ la ron ,.."", """....n. poro "",iOi, >ti ""'fcla 1..
>ti OOEan l ' >ti iden,idad) 00D>0000 l!"'''''' o del er..odoc 1'00- .... ""00
La Iecl"", 'l""

D<Olro5 ~

""""'la

'""'J><""'<""""

op"""'" .",...

"1"""'' ' '

<lec..-.
4 ".

o..-. _

.. "'"'""'""'" .. "_

,," ...,.....<. "'" "'...... ,~ ......

........ ~ ~ >OOOft!ario" ""'"-.....,'''"'''' ......., '-'~ ",""""

", - - ........ ~ ~ N~'~, ' '''' , . " "


'"","-<"'>D,
Dn
~ . ~ , W", ,,,,,-m , ~
""""""'- w", ~ F

, ' '''' , pp , lOO_"", o ~

L _, PI' 4J ~ "-'

~ Inncft ~ ,

(C.,-

a - n l,

a._ ,""'''''''),...... Coll .......,

. ....""" ......., '""' . .. ........... ....;." ."""........ <>( ,",,"", <>{........,


,, ;.......,. ~ , !le" , ' ' ' '

EL CO a"'"

",UUNO

""""m.m'"

'"

ol
do BJai.. P. ",a1. 'fU" ....bloco una "I""ic'oo . nt... ol no""'o< do '1"''''' ama a o ~ . o po< "". rualOdad.. y 01 , .,-dadoro . moc, '1"""
am o<o la ...,.,na. ' n<!opoMj.nt""""''' do oo. , ,,,, lidad..'. prop>DO, .u n ...
tra "p'uin. una 'o"'J>"""<in mue"" m'"
dol E"'"'ll"ho pau ljno do
la ju"icia do Thos '1"" la d,,,,,,,,oo .00... ... 00,-.. Y los ....,"'" la huoua
u...'a do la ju. hf",,,,,in po< la r, .u J""",rislo .. 01 om me", 1 0 _ do!
>bI."'mj.nto do <m.o ju '" "be,oo 000 n Oos, 000 uno m'.rno y ron ""
"'''''' po< la co nfi "" ,~ .., la f, '1"" J.. """,,,o ,.." "" '" Pad ....

,xact.

7.U. Lo

'>Ioe'o ""uhoo .. <l juda'"''''

do la "be,oo do Pob!o ron 01 ju da" mo .. una ""'1"'' ''


_ .. hac. imf"" ' hI. de>d. 01 """""nlo "" _ .. pi...dodo ,. ~ .. la .... Iidoo
hO"rica do . u ''''''''''00 'p""1ico y do "" Evanto/'o.
La <'Oml"""siOO

_ "o

pablo no ..,,,nmo oune. la ,,"'01"" ;00 q... n Oos la h i", do J..


y la
EvauV"o. q... tloriv. do olla, como una rup<u," ron 01
ju<Ia''''.' la vocacin a la _ n Oos lo lla m do...- 01 op;.tol do "" F"8"
"'" (Ga J .l l ' " 1 _
o p. blo a """"""'"'" al O OOS _ en ya "')"'. E<.
po< ,,",' o . """ justo -siomp'" _
.. '1",.... d..- """'.. do .... afi"na"'<>"'" """'''''.... .., 1.. """" pa uhu ..... habla.- do la rorocin do Pa blo_
do.u ron",",in

bu",... o..... dol

la idea do _
Pa blo .. hahrla com";;oo do! judai.mo al "",,''''''''''''
ront"''" "'"al"",u,,1a compr.",,"" 'fU" Pai>lo , ,,... do.u b' slon a
P.... Pablo, ru. .. Thos do Ab<ahOn qu"u .......~I o .. "" J.....,,-~to, do
....... '1'" pano .... E" ,,/!,Ho no .. f"""" o" romo una a H,",",,; ,~ a la
t .-..die "", ju dla , po< .. 000'""", , lo
romo la """'p"""in '1"" n Oos
la ha dado do la """dl,"", do Abrnh.Ou. do la prom'" Ydo la "occ"", ,"
tloc~, do los . 1o"",utos ....,.,ia... do la , rnd ic'on jud "'.

1"""'"

la """""""oc'" i""''''ata do
000';"", .. _ Pablo """, j ",", o .~
hendo o la . , _ ron toda
' urn litlad. E< 000' _
. , la ro ....,
como un """"!ro do ".-.j'a l' Co 1I ,"41" , Ylos ....poo.. w.. do la ~ na
1M'" lo ' '''ta n como" ha b' a ' '''tOOo y f"'<"'8UKIo o loo , rislia nos do","
" . u 1""'000 ,,-;"'" IGo " U n l. p "", ... ., po< """" ... be'OO do 0;0"
_ "" .. la Loy Yla...,.,...,.,.,,,, o un fUoI>Io "egKlo 10_ jusl jf",a, ~no
Thos 'fU" PO"'"' d" la
(G. ,-,' )

"""'amo......

id.. do q "" Pa No .. b.brlo 'o"" KIo dol jutia' ""o 01 ,,''' i. o'.
mo . . . """ronica. E l d.b. .. qu. ..ta bloc. una o po.ic;u .u,... Pa blo
y.u pa ..do 1..-'''0, po< un lado. y .u,... la " ""gogo y la p<odfcac' ''''
. " 0 la layo d. l of'"toI do 1", pag' no., po< o' ro , " U"" e"""""""i.
ioto m u . 1 ju tia '.mo , ""ot"tia .u lo d. fin i"' u q "" . 1 ju tia '.mo ti .
La

...

IN TR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA" 'NTO

m ~ mo_ El <.'ODCOf"O de cr~".";,mo .. tot a l""'.......... .


oo. Pa blo , Y
p"odo .. " h,- una oonfro" _ _ ""'''' . judasmo.
y o<n.han"""'. , La ,.,-dadou ronfron."d6n '!ti" ""~"', Y'1"" p, bIo ..
no.v. ,"I>o.hm..- _
...... juogo la __dad do! E" ,,!!,ho de ""'"
(O. 1,1"-1 1 ; l,l - 101. .. u n "",lbcto "D UO .... <Omp""'''''''''' doI judo!. _

.. '1"" da.- de ..

pano" ""

~Jarl. '" n;jo. 0005 ha '""..todo . Pablo 'l"" la !nd;n l mi_


1>0 oquM>cad. con ....pocto O"" Y.10_ <O"''''")'' Ia".,-dad
judal'mo

mo;

"""
d",I

00

al

"";ro...... ""'""' depo<domoo


Pablo, """" .n.c,," "'" , udo(,..., .. "", ...... qu<
<Io,i'" n"""" """_ .. ..me.. En _ _o

podomoo

"'mpl~ ~

"t>...<ara<l"'''ol """'"lo "'''""',


""""""da
_ '....
<n~w.;""", , ..
de .... r,
.... y _ _ al judabIT"<>
po<

.....', " ", . po<

_ ,nt_ '01'..,... di,""'..

00 0, """" ..

rn~;

_lipic.
""".10 ",.U_ .""'taI, _10 .10 ..... "........,... '"'
,.mi"""' .. """""

<OO~;(",..,

lo " ' _ do .oh....." "" <tin."", .. voceo COflO'" Pablo bro<a de " na

= ...

;m_
El ...
de ... ,...........,_ de Pablo, q'-'" .bu... deI_..
"... ~ . _
de"" paganoo ," Irod " jo en
de """, . Ilepoc< har . Pablo """ actnud o ;~ """
al ..wuoo .. un
pro<.,hm ~nto - - . " . . . oomi~. en caro..- " "0 ;..1'" "'"
I ron lo ....pon _
do'

";.wbIT"<>""" """_tao" ' '''',h

.."' h dad de ""'"""" romo';". . oooln .. _....,...- no -""''''' y ",,",000. Ot ro


" ......... de la mi..... ro","""" """''''' ... la """"""" de '"'" """ !Ud
""'''''' """""" .,... mi "n.. iz , "" """"""'" '",... Pablo Y ol bri,.{,,,., ......
"ompo , fin do> "";"';, '"
<n~ian""",, _
,"""En
CO"', ........... moot<v """ la <riI"a """lino ... la U, .., <'OO .
-... , _
la "'" ~ no """amonto
<Ufto,
""""" ...... ,,,,a
m ual ' . F." al o<ro , ...........
Iocmu ""
po"'
' ''''''" ,. ...
",,",a"' ....n al "",,"o
A_
""oqua la d',"oc",", ,... ..,. m ual
al N """, T.... mon'" ( M< '.1 ."1 oomo ... Ia ...
d" ",", en,"....,
""",;,.""""0 """""o "" '" probIomO,"a """. na ... la .. ~" ..
, ""n ruando .. ,""", q... al _ " " ' " COflOC> .. "''''''''''"' 0-., "'Ia 1<,-'0, ..,
rono-apnno "" ",a como ""' acto ..... "'n.. "'''~' '" ju~ _ _ '" Jo , nna "" .
ti,
opo "" 00... "" la ...,.
la
la ....... Pablo """'
...
"""""'....... nodrilaW ,.
~ .ru_
~ oonocim","to '" Dono, .....
Ia com """,, _ "' ''' o. ,,,,,,,,,"
na. El _ante< _ .. ".,yen......"""..,
....... . _
un "",,,..,,,,",,,",,, _
do> " ' " " " " " _ , La> "''''''''''"'

'1'0""'"

al .........

,...,."""'"<ti'
",oooi,

la ""' ,

d,'o<ooo'" ...",.

al "'''''' '''
_"me'. ""'n.
"""'ca< """ ""

"" '"'"

_odad ;. . ,. . . ,.,.

" " - DG. "''", .C~_....,.~

'"'
L
_.,. "

... ..
~~',,,,

""c.alo... ~ LB"""..,......, Blod,

. Li ...... ~ ~ ~~",. '''''''"' V.... < .... J.

c.r-..

LH>IT "l, To~ ...... " ""',

EL CO RI'C' ",UUNO

7.1, El <'-J'U"
U .l. Fl

po"'''''' como ",1.._

do carta>

p,...m h'''''ario d. la roIecc.....

...rn.

En g
..,.."..... do

carta. do la anhguodad quo <OnOComos han Uogado ha" a


m""""", dOI...e ol..

Una cierta ca nhdad do ' a.... al. 1ada> ha o . ido deooubiert"" .n...-.. o en
fonna do mgme",os. Se ""1a de P'p;ros halloDos Iuoo-mernalme"" en
110 donde ...
me>eoroI6g;'" los ha n
Egipto , _
"",,'8<In mejo<_ E"
c.,t "" 1"""""'" o lo. dof.,..",.. form .. <le la
corr..pondendo
oo.dao """ " entre . migos ylo famil ia'''' """ ,,<le >01 _
_
en guo=ao '" familia, carta> de .-..como>nd .,;n. ca rta . <le
carta> <le ap-adecomiento, . """",-

0000"""'"

000_

rn'

P"'''''''",

Alguna . ca rt"" han "'!lado n"""..... po<qu. "'" , itada> e o la. oh""
do la lit""u,, on hg u. qu. DO' han "00 t" flunid"" po< otro ..,.,Jio
Te",mo< olgu"", 'i""pln. <lenu o d" ca DOn hlbI"o_ Seale ",", olgu_
""" J, ' 9 ,' _31 coo".ne una ,arta del prof, .. a los deporu" ln>; 1 M 1,1 9 Y 1" 1,10- 1.1' """"ol a o dos ca rt "" do los oo to. de J..,..aln y de
Judoa . In> jnd io> d , I';opto; 01 ,tpocaJip'" , rlaro d. Sa rn, 7 3 ,1 __8''-'
con'..... u n. c a no <le lIa"" o los jndio> deportado" IJoh ", ,"-'9
" o "", iba una ca rta do los
<le los o", .."", y do los ba,m.DOS
do Jeru .." o. la comu oodad <le Aol;"'lu" . Evidon..m. n"" .. dof"i1
of"O<'a.- en , ad. C a>G e o q'" medida ..."" carta. ",n <!ocum. n"" 0.-;_
~ ' n . I ... o " ",n oom poofc ion.. .-..loo";onal.. d" . u"" del " " o don<le
.00 diada.

0"'''01...

Un n mero imponanle de cartas ""'is"'" ha l]"godo o ""'""'" en form .


<le coIe..xion.. do carta . "" .." modo d' . I"""""'" 1"" .jemplo, <le ca , _
t"" <le"""""", Platn. Ep"'uro, S"",.. 1I0n o . I..xx."". _
t'""",
C_
, o de la oorreop>nde"'ia .n'ce plioto .. Jown y .. emperndo.T...jano_

Eot.. ooI<>to.... do carta. han .ido odi! ada. Yp ubl" ad .. como [joro . ,
.n oca.ton.. po<" outo.- m i""", qu. . n ..., ca", .. tom. 1a
de
bu",., la. c a no. de la. que no ti
COP" 1= ""0, Co" o A" "" ~ , M),
Yd .-.-. a, '" corr.. po oo.",
n funcin de la omag.n de " m i.mo qu.
q u'",. da.- al p Oblico (C" ..n ,
A,ico 16.' ,'; Plioto el Joven . C","',
1,l . l). M' .-..l".1 . n .. la act itud do 110"'''' ,". que cono ; ba . u. carta.
como una ob.-. f'O"t" o y quo , comhinando w.-dad l ' f; 06n, dirigu oh; _
m. carta al h oco.n.1 '1'-'" Ia .-.coge Ypubl". ( lI D,,",'",
1,10). P,ro
.1 t... bajo do co,",06n. de "",o.06n y de edic06n fK""Io .., ' a m';'o OOfiHa _
00 o un "",,"rio. En o, ,,,. ca"". 1 do Plat n po< eje mplo. ....ul.. ...0_
do n" q "" . ", u abajo ""p.-. nd;t!o m" ....do po< ... """"1",, fflo>fi_
c"" q "" contribuy," do ."e motlo . 1a d ilu"6 o de la oono del ma..tro, y

moleR,.

C.".,.

C.".,

...

INTR O DUCC''' N "

NCEVO

T~TA" 'NTO

q"" junto .... ' arta> au"' n ' . "., '""luyen cartas n "",~ . _ la. act","',,,,, o
la> """".Ia. Po< n jmo, en "'roo e....., como ol do ... ,,"' de _"""'.
,od.1a """"'I""'d.ocJa fuo ooml""'la como un. foccin 1;"""""
Como .. w , la uun. de lo. pro<ed jm"nlos ", j U"''" no .. ... ..,;al""",
te d ir......". de la q"" .... I"' no la pubh"..d "", en 01 mundo 1;""'''';0 "",,"",o
DO ~ ooo"mpxOneo. de la """"'ponden. de ~ , ...,';u,..... . ni,

u. o
u.~.

poHtko
Fl ""PU' pau l;""

como rol..... ....

m".u...

..... poi""""" oolocc"""" de cartas


>00 1.. de Pablo ~ 1.. de
Ipliri> de Anh oqu' ''- En lo. aos
P<>lq>o do t.sh mon'" de lo
"",""",;On dol OO<J"'" do 1", cartas do Igd o (PoI;ca<p>, Ca"" .. ",
FU",.".., 1J,1). En la m;.ma poca. "tal "'" "."', la <arta de C"""'" de
Roma ..... Con nt""5O basa en la ",!!"""","""oo de , Ca (1
", 1_
Ip>a<io do Anh oqu ",
la <arta '1"" Pablo d j' igi ' lo. Ef.....
1/f." Ff 1' .1I Y POOca<p> ~ en ." <arta los F;I;J""'>'" lo O<'Cin de <ra '" dada po< Pa blo . ,.,
<arios &l rom"'"m de ." carta IPolFi/ " ,JI .
Pa c"" _ , p ' ,l6 -quo do.. de mod-.d", do! "BID ll _ COODCO l a u .. 0010<_
cin do .00.. las cartas. do Pablo.
Sj u ,," ",'ona. coloc"".. de '"rtas
co"","zaron a w< con,"

"0-'"

<1<""""

_.

m.ocio..

1'""1;"".

' u""" <!e>do foo.... dol . ipo 1, como geno"'lm..,.. .. admito , .......,,;m'l
q"" la ,nod i"" manu",n " dol "u",,, T" "",,,n' o no oon'''''g' ya la . car_
ta. do Pa blo on la fonn. on ~ "" lueron om'w"" po< .1 'f'"nl y , odo"""
1"',1"" , om un jdad.. do " j",,'a n .. ; .. , ..... do ''o,,"""'. ad aptad"" pa ca.u
pt>b1ica""" y >ti dj[",, ;oo como ",1."dOO. El .... o do 1.. ,,"',.. ''''''''
,
a ; '' '''''', ;ooi,;o. ' '''don'', d, .... ,,,,oajo ",htorialo .. m...jgnj[ ica .. ' ..
1 dolanad;do d. , Co ' ~ , JJ b- J . PO'" >rrogj ' I Co 11.2- ' . Y l""Pa "., 1
Trn

l,'_"

El oro.., "" que "PO""''''' Ia. carta>.n loo ma ,,""'ntos an' '!;..,. y loo"",,_
lngos p""'ann_ que ron'''""n la h... do los "",nto."'_ y

.-..conoc_

.n las ;~ (Ca non do _" u"",,". Catlngo darnmoo<aon, Canon Mo",,,,,,,",


Carta
JO do A,""""io l ~onan ;nfonn. d""", ..,roe""'''' '1""
no> I""'"j.. n fonnula, alguna Di""""' .00.-. la Di>l_
de la coIoccin do

P""'"'"

... ""ta. pouU"""

"''''pi''''

.it""

SO ..
"'a,doo, ~""
la ' arta a lo. Gola,,,,, al ",mj.n, o del
><J'"" pauh"", PO<'I"" o"",,,,,t... "" . 11... fundam.., to da.u prop;o pm-

guma honn."""'ko n:p;fan ;o , CO"". ,,, lo.")..... '1; T'rtul"no, C


"",'"
lV.' YV,l .I _' , " l , la d;'l""k"'" g....... lm.n....guido ",dona 1..
carta. "'!ln .u ioflgitnd <Iocr",,;.m . Ahoro b " n, ha)' 00. " a rta. ~"" ",n._
"'u)'On co n [,-""uo",;. una ' '''''l'''06n a.". tagla. La p n "",..... la ca rt a a
los Ef..;oo, ~ "" '"!l"n
, "".no
oolocada a m.. do la , arta
a loo Glalas, pero
""""nu "",nudo logada al qu jmo lugar. La
M.","",

d"""'

'"

EL COa"'"

..

",UUNO

oegunda .. la ' art a . "" " ,.,,-. ..., _ "" .... ",",,"-0 ;",Iu;da on ol COCJ'U'
I"'"l;no. ~ <"Ua OOn ...., .. """""" '" ~,uada al final de lo li... o bien ( deb;.
<In . '" Ioogiludl ..,U-o Rol ~ 1 Co.
l . !ah. de u"",,;m;dad .., la """'''''' de ... , ""'" m....' '" _
probo .
blom..,.. .., el origen no o.;"'" una .01. ooIocc"," de , ""'" poul;"",; ,aria>
coIeccinne> Iuoron primero rono<" u w. y deopu" oro.nod.o. ". En todo ca><>
1"""'" _ ..
c""u!acin 18nto u na ~ d, ,. ,.." ,.. lron
Il bl romn <m.o ~ d< IJ """'" ( ~ n Il bl y u no -.,.."", d< IOc."", (la
de " . ,,_ ~ n Il b ~ . in ... carta. pa"""'''''I''

P'"'''''''' ..,

R.....""" ,

H~ .

1 C...in';", y E{Nio, """'"

<,,,,,,, _ca>lk Q, .

La tnodk"," """, ",,rila de R m. de 1 Co ~ de El l"


n181o pa rti<ula oooo
de ....tigu'" dns ~ de cada una de ...... , ,,
Una de"" , .... Ooneo
.... dong.... la oomurudad """;notan. (R m "' ."; 1 Ca 1.2; El, l,l ). El
,,"000 de la ou--o ...,..;00 "" ron'''''' runguna """""'" de 1.. oom w dad..
partkul",.. de Roma o de Cori nto, yd;ng. 1. ca rta 10> 'I"' .... n "" la P"-'
de Dino . (R m 1,7: G 0" 1. _. la '1;1..;. de llios, a "" '1"" han .00 , ,,,,I(f,,,,
dns.., o-i"" ..._ 11 Co 1.10 ",","'" dool",m dj c"""""," de la ; m ""';n
....,'I;uod.o po< P" B ". F Gl , _. "" _ ""n ","' o. y f".... (El 1.10 ,... SOn0 - ). Se JX-lo im ag ;n", _ ..U-,.....".X>ne> . , ,,61k ... de Km , 1 Co ~ Ef, a'
como " b , c""ularno .., ... ;gte.;"" ; ndepeoo",memenle U""" de "'....". Pero
"""""'" .. f"<de P"""" _ u na ooIea,,,," de ...... <arta. _ca<6lk... de
Pablo. que COffip<ooo; a o ;" " 'g<a bo Il b "" el OO<J"" pa ulino , fu. 1"'b1"ada,
d;fuoo'" y u, d;, aoJa f"""Iobme nt' "''" coleccin _ d a , f" aba ~ d..ig.
nabo ... ,,"'" wgoj" 'u. """;natanos"

Pa", .,pl;cu 01 lug..- .;"gula< q ... E l ocupa j " on P" y quo de , pu"
.. ; mp,",o de hoa fio e n el ca "on """..tamontac;", D . Tcob; ",I;" fo.-mu
la <"rt
, ,,,

lL

0, . [>;0
""""
Co<puo 1'ouJ '~m ., ~ . ,"~ N_ -.<1i<"
,, ..""'
!CUY< 1
, PI' "".]50
H""" . " ' _ _
, _

....... dorirtIOdooo _

""" """'" ' " PI'

.......,.,.."

~".

" 0..-.."
N', ......,
D-.. n.. ."''''''- " ,h. .""_ ........ ~.I'rt>bIom
_ . ". _ , _ _ d hm',ri
o. c.lI__ J, ,"",.,
.....;du"

,,~ ,~

pp. '".'''

Ll D ~ " T ","""" ""' F

eh,.",",," "".. , ;,, ~ (N TO<

lA

"'''"''fHM".

,,"". . '"

IDl. ' ''' ' ''''''''''". ._ , ,

'.",,*
mm.
1Inci<n<
, ' ''''',

" '"' . " "",,"',

'"'
"''''~,'''F
'''''''''''''''''''m.r-""",,''''''' ..Jm ' _
dou<.
,,,,,,",,,-<'"').Ga
",", "".-1<,'''',
...""
_
<.no"'
"""''''''
_
, ......
,,.

,...... """ #~

,,,, ~

(N TO' ID ), ' ''

''

iH

~ ~

Ir

. ~.

1
". ;, ';" !.~
. , -~

l HH
~i l ~

~ ~P

1!lbtf
'1- ~~
th
~:!t t t

' :'I'I
se l j ,

~thi
"~ ,J.
. ~f

!i' ~ 1' :,, ~ ~ 1

H n,;,
. , "1".

F ~ i,,~ ?t ~
" 1- ~

r'I'!

i-I, . h

t ~t -ln Nl "

~ " ~S'

g-~

~J" ~

Hn ..,

""' O-~

~~ .~ ..~ '"Ii

"'-I';;
otO

.~_ .

" -

s' es
e
_00

~_~d
..
~ -88

o.o! ~- ..n r.
l. u ", 8ii'~~

g'- ~

- o'

,.e-.
3 g "1l - ~ :;-3. 3'

-i i: ,~ "~ og- 1~_, o,'

liH~ _~

-U:.~

,,
" )o S
h1~~ l:~f ~, f

, . . ,, .!o

~ ! ' I "E . " 30 ~


o3~
~' "' Ii' e .. "~ "'
8
3 ;:

, ' !

1d
~ H
g Hii

~~~

n"~Br. ~H~

.. ~

~ln~"3
H o~

..

e s r e a ~~"'80
~ -~~'l~[~H.
_" ;:", ~,.-I!,'-lI.
r. 1 :l"
~o ,,~

, ",, ~_ . 0
n .e

~.
,~;:;.~
o- _. On

. ,, 0'

_s~30""
"::'.
, e.a",
a"
e e,__
~ O _ ", :t

_ e - -O
-o ;
o . o ;:

"~o
,, "

~~r~HUU
HU
".
' "li a"o~
. "' o. ~ " e!!:'e _.~.,&~..o
g.o~ n'

h~::;l ~~~"i :.,~ ~~

0..

~o.~~~
~ . ", "'"
.. ~.
';';8 ~.a~ ~"iilr."3. 00."3
"!- .~ ~~. "l!!!: "'. '''r it~
= , . - ,
.~_~lo- .~ _' ' ~ ,O'c>t
0' 0
~:i"~0
;: ~- l
~ .. l 8. -'&
~" 8J,ir
-d~l"r.~ ~.i ~P~~~ ~~ ~ H
- f - ~a=:>l - ,.oll ~.
o

.2.,' .

._, ".,~_oo
~ ~'
, .,.- o. --.0s e !2..
~o
.,.,,~"-".'
o ""
il~
.O n!-'
~ ~_,.
e.~. a
;;~a
2n~q~8a.

~~ ..8 ~~U
e ~ q;:
o i-::~i! zH , f~
... ::, o ,, ~, _~ ~~
~ 3 1:1."" 2. 1'- . ...... 3
~2:
g .,I!i;;: ".
""o oi
~;ob' -;o,; ",-'oif ~".a-,
'0

:-~
.. e e o: 2'::' ~ll"3n;:
~~
_.'-_'
''' '01''
oc,
."
.,n."
3 '"
" 0,,,_o.
--3 . s
r e ,,0
s.s eo ~ii' ~ ..o . o _g- "o"". ~ ~" -

:;<
~ o ~3 o.
o g :r ~ ;> o. o.

"

,
~
,o

'"

EL CO RI'C' ",UUNO

lli<ho """" hay 'l"" oo..n= ta m o"'" qu e a W'S" mojo< "", n o ~ quo
.""""....... y doocuh, <lo 'Ov' voz. C_
..crio. una carta u n poco om o.
" "''''' a """"'Ous, 'l"" .... oocrio "ndn u no ho"""" <lo la domncracia roma
na, P'"" pIUIoquo no ; ocl uya on .... l""n nbn. la pI"'oc;"" <Io.u , aCTO"' poIit"'a y do '" ron> uiaOO, dnOOo p<>drion P"'''' dooaf"""; oooo,. ~"" quo
... d.odKuo una poquo. n>ono[U"rfa ruslri<a sopo...... (doI m i<mn Vnoro
quo los
<lo los """"oIeo"):.n '" m i ~,~, C""",,, hao. _'" DbiI
m.m. ~ uo "un.o ' a rta no so nroja. IC",,",,,,, Ep" "'''' od (.", Ha..,
V,l " ' >], '1. Del m i<mn mndo, pero po< ""0"'" muy dif..-.nl",
pt;.
ca en >Co l .H_U' quo ha ....,'''".oo . u , ;,ota a Crom o I""'l'" quorta ,.,.,.
....- p""'iamenlo la con'rowrno medo"",. uoa , arta. 1.0 """taja do la carta
<'OsI '"'1""'" al encuentro f""'O""I .. quo peno """'lo""' ''' d i"'"",,, a
la "", que ~ uoa ciona """a nfa"
E... """a nCa .. p""'0 ..menlo lo quo con,,"")', la w m* <lo la carta
.oc.. o" ". f"""", lit....""'. Sneca. on "" ca .-..l.. o f",,"'''' a Loc oIOo,
hace doI0o.rndom enlo """ po>io;oo doI"",''';
n fonna ep~ toW, po<'
quo la fifoso{ia notrata do ...dad.. ll"....-.J... ono do """'....... ""slene"'
.... Er mol ;"" do ..... lecc;oo lit..-ana depeo<lo do lo ~ ... oon><.u)" ...n
ciar"",n' . lo "ut a ; .. una fonna <lo di logo. .,... nactamenlo y >egn la f6<
mula do .... ep;st""'llrn r", ant iguo", fa carta .. "un d "' logo _ . n dos.
(Cic<mlo, EP;"N"" ", ;nn W.. "" XII,'O,l ; Sneca. Ep'" ''''' morn/e, " ,1)
Po< "" lado. lo ' arta ""1""'" lo , iOO<l'ridO<! Y fa ' e<1itoo do '" a uto< ISn",a,
"I""N"" """"le>~
' ill"ocia <Io ...dad (""""a , EP;"N"" """".
k, " ,' 1.. aiu>de, po< otro lodo, ",.r"ocia fa ' art a trata de ro n mo,", al d,e,.
ti nataoo I""""a, F~ "N "" """""" 38, 1); lo 1"""""" a lo ~ ... .. dOng. ..
On""J>Okada pe<>OOalm",,1o y ...oenlo obI0gada a '" ,~z a """" ""000 del
m.,,.ajo quo le .. dest ona.do y , ospond..- . ..
.... dor.,.ont.. wnta.. <lo la comU" "OC;oo epO.".,,, . , pI",," lo mu ltopl;.
cdad do .u, om plao<; fa ca rta puede ""';, ....'" pan> """",,oli, uo ",1>..-,
dofu oo ~ un pe ",,,"," n'" o 1"""""'" uo a o n>e ,," ,~ oomo 1"'" ,.. u m ~ un
~ sl ema fiI",hro P"'" uo lacto.-que <1;,1""'" <lo pocotiompo (Ep;ruro, Cona
a Uorodoto l

.""'hos

.,bIo

" .21- .... .

n "",",u /ario o";.roIar h lo ca" u 'ipa


CUaIe>qu
coml"""<Io

que"''' '" fu ncin Y ' u dimen>io, la carta helen"''''a


elemem", ,Oguio m..

1 0;"""",,, -' . . INda . 1.0 f"""" ",,,,,1 oom p" ",,<Io'" oom"-, del te m . onlo

on nom i n,"O", . '" ""moc. <101 '""O"alaoo , n dali''', y '" "",,;110 ..ludo

, . 0.0"",,, "-" " ''''Gat.... ..... o.t.niK

" . ""''''' ' -.~ ~ ""

T _ """ ....."""""
....nK....
Sd>"""'.,_
'''''''''''"
, '""""'" oh ~ ............ "" ,.....

""""''''''"''f
"" _ 1 " ' " _
Tob;..... ,'~"', '_

,~. z ~
t4, ' ' ' ', pp . ' '''' ' ' '

M"' ..... ,....""""'" """""" (R~Z LII,

I NTR O OUCCION "

NCEVO

T~TA " ' NTO

Xm,," " . Pa blo, a P..Jro. ..lud." "'ro .." Io<mul.oo puede , ~ n .,. P..un. parto, el ~m pt. dal i", q "" ><lOc' " nom.... del de , h nalaoo puede
...- , m'''u><lo po< w,.; + da".o. p"", alg una, ca rta , ' m'''''''n la fOmm
la. de modo q"" o! _ i..,,,,.., .. cilado .., """,Orun i", mjentro> '1"" o!
, ,,,,, " e m e .. ondicado po< ""pO + gen"'"" . p",",o, de porte de Pablo,
. alud . Se puede , ~ n ., la fO..,mlo de la ..Iu" '""o, .Saludo. y [<O'" de
b...... a lud . 1"",1""
. Salud , t . a i>rozo . (, " ,1" ""
Con la f'<"f'O' icin
+ geo' ''"" el ..mil..,'" P"";" 'u
<den,><Iad mencionando 'u <!omod lio, . Pablo. de la d udad de Lau.....,
a P.d , o, , alu d . Notu",lme n lo, puedo a na d', " 'ul", a 'u nomo.. ~ al
no mfx-o do! <!e." na' aoo, . PabIo. p""' 0<, d , la ciudad de Lau
, a
P.dro, proI....-, del l""'0ro de teuo"n" ..Iud y , uida ",. I'<>,1n q"'
.
f"<"I8 a la oonslr""'Ooo ~' " + 8On"','o. me ",Oona al , oIaOOndoo- q"" Do
. ><10 "".<;<>do de "",iDi, la carta. b;e o a la 1'"""" o",.<pd. d..
p "", de ' ,","'portarlo.

a""o'""ad.

,a,.....'",..,,) b;.,,,
a"O

2 Fl ""'''PO"' lo ""na puede ""'1"'''' ron bu..,.,. de.oos de ..Iud. ""'f"''


in' rod uco 01 ob jeto quo .. va t .. IM po.- medOo de 16<mul.. quo, l'" on
la a mi pdo<!. o",n a monud o " "'.-.ot jpoda No qu ',ro quo ;<" oc " "
' qu """
I>ero ,.'" mogo ' ,.'" pidn., "''''''''''
j

h"""", ..
,a """/N''''' J. lo ' ''''. La ' a rta """"n. ron o! final del """f'> 'f"" ow-. o

b"n o! . u,..- ....., 1mB kimo I_ula de ,;,..,'" de.oos. .., 8o nono! un oqui'....n'" do! 'go '~ de buena ..Iud. l.".,..,." plu, ....... 1......
b"a l6<mula puode e<I . ,
po< "'udo. ""'uoo "'"" . J",n
..luda eafu,,,,,,,,, ,,, . ... Iud. a SomOago de mO I"'no.
7.J. ~.

p"""''''

Fl fiInN"O J. /. ""TtQ opo.llk .. pouUno

SO .. I"""; nde del ""00, .....00 P"'""""""", de quo la roma ~ ro.


,,"uOOs f"""'le o al """f'> de lo carta. o! lonnulorio ep i""'' ' de las ca "'"
f"W1i"", p"..... 1a ,.,." un 1"'' ''''''''''' ,,ano ron o! '1'" .. ",,,,,,, n"" h. Di
,,,,1,,,,,,,,,, en las e..... r..len~h'a'. Pablo " , on olecto, on prime.- lug..- o!
he<edero del judai.mo helenl. hoo, de modn '1'" no ""f"""'le m",oo ron.
Ial..- nu""""", ~mm,oo", "'''' 1 " Y1..
Con Rm, 1 ~

,"""" 'n'f""or..-.
_ ",,.la de la carta

, Co, G., np y nm. Pa blo ,..'..,'" u ... o"",a fonna

1;",,..,..,

,,,,omado

'1""'61"". '"JO gnero


ru.
a contOnuacin no ,.,." po< ro.
'U10<. . de las ca "'" ,","toro- ~ ,n<o-pa ..);n... ~ "" Iaml>in po< la m.y<>< 1"'"
le de r.. " '," ,. ",at);"...

o.

20. . . ~ """'WK'"
, "~ 8 dO,.,," ....,. d ..."'"
~,
X" '.. ,......,
~ .) ~
"."" ,. 11.,.... quoK
.. ~ 0. .. ,~"""'"'... "'"' (t ., . ....... . . . . ""'"" quo K

, -o."'",

""', K

~~bo

, .... ~

~.,

EL CO RI'C' "'"UNO

1 T...mo " k ..,.. , lo

",,"Q

'"

, ma-l bNn",;....

Con
pe< to .. lm ulorio heleo',"oo, Jo. """"tno '"""'" '01..00...,;.."
po< 1
""" Jo. "Bu,..,,,,,

''''''''_ no """ >6ln nomb<adno ;o>ocahl_ ~"un..'"


la ;gle>" ," Jo. 1O>aIon;an"" '1"" .... "" 1); " , P. <In. l' '"' .. _ _
J.....,,;oto. (1 ... 1, H.
b) la fnn ula'" >aludo .. """"flazada po< wu> b.ndicOO, """"0'05, grao
e" y 1"'" \l ... 1,1),
e ) ... ru.p<> <le la <art. oom "o,~ PO<""" acc;oo <le se "';" (1 ... 1.1-10 );
d) la fnn ul. <le bue""" ,....,. fon" .... ,.-.codKla po< U"" ocaoo <le ;" .....
""'''''' y po<
pe<;,,"'" <le la
<le los _ ,... tan", (l ...

al Jo. _

U""

'"_00

',> '.

l ' );

,,) la fnn ulo <le buo>"",, '"""" n ..... """,,>la L>da, romo ...... udo '"Oc;aJ ,
po< U"" b."";,,""', .""" la uac" <le """," o _ _ J.. "",;oto ... oon
""""0'05' (l ... ' ,1'1.
Todo. ....'" "le""""", .. """.. ""'rn o l"'. junl'" o ..,...-....., "" la> co rtao
~ _ b.le";.. Oc. (l M 1,1' ; 1 " 1.10-1," ; Apoca1il"i> , in'ooo d.
7U- "",'I,
son
," Jo. fnn ulari", ..potolo.
.... b"b,-"", Y ..- . ~, Y"""
la, 16omul.. h.. eni.. ;c.... AoI, la
l""""la grlep <le .....""'''''' . ...ud. IX"'''''')'' ,.. m>lazada "'Sul..-me ....
po< .... ludo ' pa" (,; """,, ), "''''', "" ,amoo, <'<>""'f'O"den al m..-ro ",,1.oiaJ"" .. _ .. la, carta> oon llam"'" a "'" Iad.. (1 T, ' ,17 , d , m" <arde
Col " 161,
<le la ""litoc;oo <le la>..." ..000", po< 160m uloo<le b.".

<le la

"'U""

U"""

"''''tU05, P""'-" "'"


eqW'"""""'"

E,,,,,,,,,,,

d;"""" <le la introd occ;oo d. u... "",oo <le gno<;" l' <le la """'''''' d. ;n....
""""" .-.c lproea '1"" oonct..l~ .. ru.p<> ..pot""', Como 00""",,,,",,," <le
..... tra"oIocm..ooo",. .. ~ <le la carta a """" no oIo un """""""" 01',.
l ' lit w-g Ooo, "no laoo_ la d im.. ,oo t ~ Oc' <le U"" "".. ""oo, <le
una .. bo<Ia<"'" o <le U"" a~;oo p.-of>1;ca, "n nom "-" del O... a ....
'" <"UOI ...,,"" la oom unOcoc;oo

c'"

"'''01..-,

,,_al,

Il ......u.-. d. la ' art a


"Bn'6cac"'" '~a d. ....,

la co rta ' p"'<6Ii<a po..l;""

nodi<ali,~

la

al pahIo oo;>mo .. I"""nta oom o .... KIn< (Roo 1,1, FIp I.n. prioionaro
(Fi m ) o a p>lol (R m 1.1; 1 Ca 1,1; 1 Ca 1,1; G. 1,1) <le J .. oc';oto l ' <le Dm

1'00.-.;
b) pahIo no "",,;bo S'... rn l""'.... ooln, .;0>0 con ' u, oolabondo"", oon
"""""'" 11 Ca U ), ron Tlmntao (l e" 1,1; F1p 1,1; A m 1) ooon to<Ino Jo.
homna"", '1"" .... n con l (Go 1.>1;

:S'

' , 11-, - ,. . .

>
~ " f ~;<~ :l! " a ..

1~b'~n~ ~~

~ ;- ;:

"~ ~'"
!!i ;

:; il'

.~~, j

"1

~h...
;;..

~o .::.

".~ s
Il
",._

1e;11 !

",
"i! a
~~]'

"'!!i o

"i: ~ ;; _! ~

1;

.~

", o"'

o ,.

lHn

f:i,

~!H: ~
~fj

-"

~ l "
1, 1, .fll'-~
;h!
o!,'._ ,.'
'e
ir ill '"

~ !-" :. h
.11 " ."."

~~ ! H "'l ~~ ~ r
'" ~ e ,n I! , ~-...
~ rP ,
" -" l
.-.
. ,~ i B I ' ' j l l

'"

-. :;;; ~ e-

-~3

Lml !~I

~ . _ ~ i~_'- If ~ r.

"

" ","

~o

3, 2.

'-_i!""
~;

~~~lt- n
, ~'

"

~ ~l ~
!;.! !:'~;'~
3 "".

.,]"';:1" ~l~p:
..

n~
se-!!.;

;;g~E

.0; "e e.

H
a l&- ~ ~ .. . ~ ~

qlt-. Ir- ,,

r
' 1' <''' 1
',1 ~~ uuu lH

. ".. !W s ;l'~ hg:

r. ~sg r."~ s~ ",

lq~r.~if .. !t~

"

' '' 'h"I< J~~ ~~l

, _t",'
" h[ lHH ~ ' ,
!.~'<
" ", &."s~Q.
' Jil ,. ,. , ' - It- ~ "" "~"~

3~ ~

I
un

: ~ ~ i ~ ~ f )

m:']!!!!! -:1.s ~. '"


g' q . ';;
~~-~ S,...IH
! ;! 1n 'JI
3,. "
,

cU

.~ d' a'
~- g'" r.l
~ ...H ~!t11n~
~
Il' u~~!'


.~ , ' ~
;'~." .., ~" 3"" ~.r.

.. , . "

e.

'! ~p.
. ~~.S'
l ~ -~.q.
n
. ~ ';- ~ ~~ 2'";: e e e
'\l o "
"
" "

n;d p ~hH
n
i
1.
5
~n
!
~
~
.. ,; " '!!, t ~ un",!'"J';
"~U"~ j'

.., r !!i

!l 6. " .
[ "'::. :r i

'"

EL CO RI'C' "'"UNO

- . 10 ...". , lo """~" " " ' _


....... Cu<.<s , Evo/u';ou fa- o.I1'",,'=Iovaf. . ,,"" _
"".. ..".bb/>ru
,". >00
""mi
pffda,m",,,,,, Romo,
, " ", H"" " Koo ,"~ " .., s",J '. u "" 1... u" & ~ .., rihiK

.., P"'"
_

,.,O,.,""" "'"

",O',p"rolovor..

l.,
"""i
n
".
"''''' ,ti _ ..

400 . ch< (Anoa'" oc_m'" """'(arum """' ~ ... s..-. R 10',"T


m.., ,.,., Cu....,.. s...u.... l ' _.......
rom u
'o, J""'.... "'" ...,.... , ed., l'wJ .. To ,,", ,,,,,,,,, ,.",
p.,;~ C..-f. ,... , P1'. N ", ""'""" K. """....
M'm;"l ' " <:Nro-""""'-"
"'''''uo, Il""'" '" Earty Ch"".. n(<,- 'l. ro" - 'R ......mi"""" ......., 1 98 ~ M
l ol h.. Sn' '''''''. Sl"'~' '" A,,,....,, Cff<k F-P'''"q,.,,,y <SBl !>ooIT.. lo<
R(bl"'-al SI"'" lll. """"R _
......., , .." Kl.... Tl<R. ... <:no>I_ .....

10m Bri<f<>

Suoma[a;. ."

W,,'

,Io"'",,,,,,,,,"'- B","","* (z....m... "" , " """..... , """

, ' 970

col<cr,...., .. ",n .. ",..m"" -'w/oH


M. "-<M", " ~u,", o"' ... ~,. Ji " ",,,,,poli, Ato' ""',. "'''''_
"'" liocoi, """" CCClXIl ' .
C1oo> di "'''''''' mon Ji, _~ ...
_
_
Xli
Romo, ' ' ' ' Ato"'" E. CowLo' "
~ """... o{.h<
F'fr' Cm'"" B.
a..-onoon ......., , on, "'nn~
S.
..... """. J. ,,",,", W""'' '-'D, ""ul E. o.c... 110_
o{ """"" fkI>me lLfi<n
(SBl s.-c.. t..St ud)' , ,,, Ch;ro, Se""""" ......., " " , R_
Il
"",,,... . "lO" "''"'" o{ Amrio. ' T"''''/i ....
Tu" ,,""" o( j j j OirocioJ
""m ....... f-< ,,.
ml-&j B. el, ""', " .....,
A"",""" " " " ".. Soc",>', .." .

. B." ,,_

~._

""'m<rio.

(',,5-,"'),

",,,id

e.. 0'''"'',

1Ij"'''''

''''''.",
,.,,,,,,,;J """'"

_n'""

.- "lo..- ""'.. .....m"" -' /Whw


,...... V" .F"'hiodiKl>< - . Di< ".oh",,,,"'" - . 'm RJm... u ""#i.
ti<lku ,,1'<'0,,"
E,O'"',",",,,, ( ~ TO' , ,,. F1it>ou'lGot " n, .n,

_r- ..,

V"",,," """'" " 00 Ro"",,"t. '00' , John L Vi"m , od.. "'"d~, 'n A",,",

m,. ".-,"'''''''' n , ..,,,.

U,",

.- .. 10 ,..,,m..... '"' ""u" "",,1' ....


K"" "'''" , .Dw E"""",,"< ~ Co<puo "",,"oom ," ,."",.,"-""'_
E,,"'~'- ,ThR 61 l. M""'....,
PI'
MolI van '''''"''''', IN
__
, ~ Po"'" wo1 J~ . ,
_ " "....",Iom
""iofs<>
.</u ","",w _
o l"iKhI~"'" -"u.. ' w.,,,, h ~ "",

""j..-, mo.

lw,,,,,,

...",

"'' 'sr<

_ lid,,,,

E-,,"',,w~ Jo- _babriof


(~TOA 10). Fribooez"""",,,- Di< ~ .",

, ' ' ' '. pp. 6-17,....., -.."."",.. ""

.....""""'" '" ,;", ""fimu

,'ri"~'"

Pt.b!V.. ...

"""_ _ \'''''''''''''''' " 00 R"P""I'O. .. so, ,,",,", I


..... ~ ' .. Jo-d"i>di'.", Pt.b!Vm' lKI mi. GotonlDh. K"j..-. ,....

.- .. 10 ...". .,."II.... ".ull_


K"'" R....,", . ;.po..",_ und _ _ ("
, Zum Fono,"..- 'ru "'m~
Lid ...- 1Iri z" ... " . " l< , PI' 1..." ' ;
" "" " ' , IN
A;=t<h ah """"'000.., Proern"". 0., "",,, J<o.'",~ ,,, &i>p;<I
lI..,li d ....' Jo- ".oh","," lh<oIori< rr;.';z l !l.
1...., NLi,

_ ...m,,,,,

Tub!",,,,, "'"""".

ro, "'-

,,.

INTRO DUCC'O" "

NCE VO

T~TA " 'NTO

d''''.....,"'"

Abtrup "",,- .Tho PartOruIaril,


Ep;.o.. .. . _ ;n " '" A",,,,,,
eh"",". , .,'
'k~>do rifi o.
196'. pp . 261_m , Vil''''''' G. Don , ,,," " Do
a m '"","",, ,GIIS.Nn .
FU.d...., _ ..... ......., " ' " H.... .Iooo/ "'-'<'.. I . .....
N,", k"" ....'" (L'TB l(21) . Padert>orn,
' k OJ'HY_
O'roN_ p,,"I .. I.~ ipio'%i... C"" ~"', "
Pan , e.rt, , ....,
F=-;oio "OUCA. . "'" """ 01> Foom .... a p t _
Klaon

N"""''''''''"'''''' ",,"""'"

B .AC '~ .

Frar.;ooo Voc ...... ,,_

Wo'-"~ ,

Il'im"".o.n..."""".-., BriO,
1lri</Ii'""'"'" od'"
"""""'
n
A
"'
'
"
, )"""""
,""",'" Ii''''''"" .
""!<Mi""".

0;"..- l",,~ , .,,,o!....nd J>, ~ ""

F"""",.. . Io'c'", rrA!<l1l. ' "bn_ . F,,,,,'o, ' ' '' . pp .

_ "p..

..

'_58

""""" "'""'. f""'" ~''''''''''' Zu, C""""", ,;". ;w.,"Ui!khm


~ ~ (SSS 79 ). So
K"'"" , ' ''' ' , "'n-DanWI
Mn>oi<. ..
_ " " ,.. <!afio lo " .-;>t.. "
"",.... """_apootol..... , R,-,p, m,
pp.
o..,id G. M....... "",..."~, ..i,,, . ,. C""""- ' " ' '''''',.." ,'''
_ ,..,oh", ~ Awhoc<),ip . ,. ""....'" '" ....
.,. F.m~" <lo"",,"

"""'n<.

"-"

,"lJN, m .ru,"_..._. ,_

,y""" lU""''"."'uJ "'"' "'.l. '-' ~ ..",. ~ ..bu,

lo ""',." ><Ioo~, tplm,' n_/W.. ,

.. ""'" , ..., W .

l._.,

U"

,\19"

","',"
Itad;",,"

n ~ (Mondo> "

~ Bi,,", lLl, G' - ". ~

11.1

Las carta. o d IO P abl o

a
LA CARTA A L O S

ROM"'~O S

Po< '" ""'pl" ud Y po< .. '"~t..- " """""'0 do la p"""DIac'OO de '"


"""""00, lo , arta. los Roma"",
como u n ...,nto~"" "'ni.....
do! N""", T
m.nto. l.a ~" m.nt...,;"" oonsI'U)" un , oconioo h' >t6ri<o y
q
,"",,=1.. "'Pi'Oc"""''''' ",ve. do ,oda lo o arta , en la cual
...bocd.,, ""'p"lo <lo
" " Jo.... .......,
do la r, cri....no . 11 ..,-.
>do <lo mod.eJo, con n n
p"'.. """'>on.. , ,,,,",.. de
la lo cri"'ana IIa
"">t i
<lo
po< . .mploC
la
bajo la '-'Y. la .....~Jacio" <lo Di< "" '''''''"'''''. la ; 'KIa cn.h. _
n" la ,.b<.oo ent... el ~;~"g.hD Yla promesa, los fund """,n"," " 'ros do la

.pa,....

""""00

,"""">ono.,

"'''"",,Ja

1m"'",,"'"'" " ,,,Z"'"

,;d.ou".,,,,-

'."'"""aI

Ca"''''.

La J""'<1a "pOit"'"
do Km ,xpIica '1"" ...""""'". pa""'"' en la, grande. oncrurijod.. do lo t """sla en.ha,,"_ Ell a do<.mn jn lo
~ . <lo sa n AgwH". Con la ioctu", de los Salmos,
"""'m"'"',,
do la ...
<OmD
do Lu""" de ' ' ' ' ' ' ' , . E> .. primo.1;0r0 =yo oomonlario Offip<,oo. Cah;no .. E>u",Dw-~_ Y lamb""
en 19,. y' IOn. "" el 00-';" de la t"""s" d j. lct k . <lo Karl &nh

r"""".

mu........ '""'"

1'""-"

osi""".

La ;mponand. adqu;ndo po< Rm .., la ".''''f''''oo do! N""", T....".,"'"


Y"" la hj >loria do lo ,~ . cr~".na nod",peoo. oIo <lo la amfl ilud [mal
do '" 1""..."""'060. Pa blo da fonna aqu' una de la> "->onos~ ..
""'" ~ y ..... portilad.. do! ,risI",n'""" pri m;h,,,, la 'm..,..
e"", do la mueno y do la ....UITOCC"'" <lo er;" o romo ." . " "";m;om,, <lo , ...
ladn do la ;u."cfa <lo D' "
como p"nto <lo part'" Y fundamoooo 16gi.
co al ooojU"to do '" rontP"""'"'" d.oI ,n,h"n;""", A pan;' <lo la m...-t. y
...."""","'" <lo
""""m;na 'u .-.1""",,, 000 la cuhuc. l!""'g., .-.1.. la
<lo las f'<"""""" Y<lo la E>criIuno _
..ta""'......., l' d.ofino ""'"
.amom. 'u dem;dad juda, Thmbin. partu- <lo aqu( .-.; m.,p"'" In> ~ ""' .
,., """"1"'" ~ do o""'""" do ;',,' '''fa, <lo 1.0)', <lo p""aOO, l ' f'>'"

,;n'.

tu""""

a-,,,,,

..o

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

lo. fuodame m". do un n""", ' ;po de oomocudad y do u,," """,~ .. ica ""'"
= "'...00'000, ta m o"'" aqul ...,,,,,,,,,,,, la cert,, " de.ti """aOOn m ;~"""'"
do op><tol do Ioo~_
8 .1.1. Eo lr ....t"'~ -' ""'....

uro

De<p"'" do! saludo "f" >toiao-, """,jo- al do la. o."" cartas poro m"
dooarroU.do (Km 1,I -n. d..puk do la oc .";"" do ""';00 do gr.da. (1 ,8-10 1
'1""" """"'"',... al como.",,, do ca>i too.. la> carta>. Pai>Jo ",""oc 1a fina
IOdad ,.. med ia ta do '" " " ",, '" 'n"'",,"'" do ,;, '" ,' la oomocUdad do Romo
(1 .10 _" 1. h uncia l a m b
loma do su p<edk""""'. _
..... ..
do! """J'O do la cart. (l , , " . IJ), el E..'W1", do la ".tida do [);oo (l , 11>-

"""..,ido

El cue<p<> "f' >to!o, do Rm (l ,I3-",lJI ,.. <ro<iuco . ti loma dol ~va"P'0


do la p">cia do Dm .mp"'.anOO ron la
do la >00","'" do!
homb<o bajo la Lo:Y (1 , 18-3.20) , 1.0 "" doI.oow ...... p,.;m.... p<M" lo
"1;"''''''
n'!T"'go oi judio, .. u.to an l. D"': Ios!,"~ (."" no
judios) poUO hao.. mal ..., do,u oonocim' ento
do 0005 Y do lo 10:\'
d"'i"" ...,nta .. '" ro<>Zoo (1 ,lBJI ), Y los judios pocquo , ...... la '-":" poro
DO la p<a<1i< an (U l_' .8 ). la 000""'"''"'," do .... oo"'talad n . . '1"" ..d..
puodo ...- ,.,.,mcaOO po< 1.. obr.. do la t..c la '-":" 0610 puodo manir"",", lo
"",Ia" itud do la
oc humana boj<> " pocaOO \3.'.-'0)
n eo,";
d..arroIlo, en la "!""OO
toma el toma prop;o do
la cart "''' E..nll"lio do la I"ticia de Dio> 13.2' -4," 1. Ahn<a "" 810."
do"; " "" J.. ..,rt"o, D'", ha .....Iado." jw' ic",. _ =n.'''o 00 " '0' 11;",
.. juW> poc_ i""'&' al peendoo-~n onndicinn..; "'0 .. 10_ h. ~
on . 1 a<nn'o"; m'oo'" d. la m ...... ~ l. ...." IT""";OO d. J""" (J.l' _JI l. El
hocoo de quo n;." jusI'[;ca poc la lo, .. de<;,-, po< la .'mple conh.",g ... '"
~ no poc 1.. """" do la '"":Y, ... ne.....'''' """" ~ ... la m""'"
E><riIura ron 01..mpln do AOCahn , que poc
on po.dcoy pro""il'" do todo croy<.... (4,' 1' 1.
Sin ' m o"""'o, la """'" 1""" , ,,,,d uco a1locto, del """" de la ""....,....
do la juslic", de D ;". al do la ""i"'ne'. c.-o:r~"" on " "'"'" .,',,_'" i"' '''
!;cad. (' , ,--",.. ' ",,;[lo.oo. po< la lo, los c.-.)~ o'" .... n "" P'" 1"'''1''''
...On .-.cnno;j iad", "'" D....
n.I m j.m<> mndn _ po< A<!<n
han bajo" dom'n;" del pee aOO, as ta m""'n ,; ,~ o.hora "" Crt. ", bajo "
pn<lo, de la i"" lo",
Pni>Jn ," nma aqul una idea cnonc<da "" la
""8"lli do Go ,-, ""djn><!. poc .. i"d..', mn ....n' ''ic<>, 1"" ..mpln poc
F;ln do Alojandrl. A<!<n, "8"n .. ""0 do Gn " _ narra romo ru. for ,
mado, "" .. truI. q"" la ""p'. do ho rra do un prim.. Ad'o, _ f.. " ...do
~ 1"""'""""'" ,n . l ..taOO ~ {Gn 'l........ Pn bln, .. pn """ AdOn no 1"'"
m. ood" "" .I ..,,>do do tnnd.In ',"",1; ",",nh!"'ado ,n la p"""'" do CrtoIo,
.. ron, "''''' on" "'ll"nOO Ad'o, . n " """ la ,,,_'" jusl ific ada
l""'" ~ ,;d... la ..-gum""tacin pro' ';"' poc mod;., de dos d..",rol'"
pa.-ar.losc la " j" o""'. ju ,,;roada no .." J'. bajo" peeado, ~ nn bajo Ia ju .
' k"' , poc"",, poc " ha" , ,,,,,,, hornos m """" con ' ..ucr;'t o pa.-a,',;, u ,,"
,>d. "'''''.-. IO,I-Bl..... otro lado. la ." " "","" ju" ;r,,,ada y. no .. ,'," hajo

1"""""""'''''

nad".

,,'..-aI

""n..

jusi."'.,

"In .."""'-.

('.'-'1).
(',"_'0.

,""o

,,",'h.

LA enu

LOS

'"

' O " ' ~OS

la ~, ~"" bAjo 01 pode.- del E.>pi'''U, l~ '1"" dospue. do Ad" 01 poeado h.


mod'ficado la fu",,;oo do la ~ pau haceo- do . Ila UD ;nsIrum""Lo do m....-

"(7,' - '-'91-

'"<Ut. ""n, ..

La
lO con~ al n>hlema LooI6;Oco fund """'..... piaD'
teaOO 1"".1 " "'O part","", do lsrneI (., '_1
~ DOos jushfica 1"" la r. y DO
1"" la. """'. do la '-'l' y, ~ , 1"" o<rn lado ,
l""0 m.yoria_ s,_
f;el la '-'l' Y, ,,,,h.,. .. E,'an;""', "8o'f"" .'uo_ DOos '"' ha "",ho in f...
la. f"O"""'" hed", SU puehlo' Pni>lot"'"' "" .... Ia. "'a>00nes do on<DD '
....... U"" ,audD ro"",,",", con '" E'~og.lio l ', 1"" lo "'oto. """,'ocen..
~"a .. 1""""""' como una '. <a pd ulad o do '" E"'"'!l"I'" do la ju""'ia, tal
como lo hab4. p,e"'OOo "" ... d", primen>. partas do su "p",;c'o/n D""
ha .0CTad0 ,odo. los hornho-"" "" la
(R ol 1Ula I1 Rol
1,,"_J,1O) para manif...... su m iseri<ocdi. """ """" (Rm 1 U 1h JI Rol

',"'
lo
",>el --.. '"

<le>obed"oc'.

' ,'1 --<,1')'.


Uo. O""". f6nnul. d. ;,,"ooue<f6 0
(ll , 1 .ili e.hono, her
mao",. __ . ) . o uod . la q,,;n'"
como .Igo
O, ,,_,
La 1""
",ola ''''o d.1 E,'aog.ho da la i" " i[;c", ,,,o ha ",m;nado. p, Dlo P"'" la.
"'''''"'u'''''"'' _ '" ~g""" pano .. coml"""'m"''''o do loa
an la
comuo;dad
y de.pu" f""lU"";,.. me"' o la oocie<la<! pagaD' d,
cundan'a. la obedend. an la as; """';' """'iana "" .. <"Uho '1"" henan_
d...- . D"" 0,-, 1); la 'mal"'" dol """f'>
la ,aidandod do loa "ilLIa
DOS'O 01 m uOOo (l1.'",l . La. """"""",,",,,,,, "",uenlao . """,udo'"
.......,""'" del Sermn do la monta'" IML 7); ' m_
' hle....,.. (l1 ,9-ll),
. mpl f' o l. penpeehva ha " a l. >I.h m lix' ma de u , ' _7, ~"" " """",e
como querida 1"" O"" la ""il"ocia do una ""mio,,,,.do pohhca y ,,;;)
HU J) . La. 8"''''''''' _"";""'" Ylos fundam""'"" oon dados.o al dobI.
ma oda mianto do . ma"". "mil"", y."'u,' al proj'mo (l. '" l , qua .......
... al con junto do la 1.0)' 03.ll-'Ol, Y an la rond.nd. '1""
0 loa "'0)"0'

P'"''

.p'''o!...-

"" "O

',"l.

"'0)''''''''

'""";ana.

"''>C.

... do ".u- .. f.o do loa h.mi"'" (IJ,!l . " )


La ",la -' "'ima
(l' "- ", lJ) 1""'"'"
" O probIoma prop'" do la comuoidad d""h"""'". do Roma, 1....",,",,,,,, t...,aog" a> Y pct<t"
ca> _ "';0,", . 0.... loa ,rishanos do origeo odio , I""'",upa<ioa 1"" rona.a;-
.... 'us hilit'" aH....,!>ri"", y loa m..1a"", do <>Oigan pagaoo. Pni>lo d omo
,,' 01 """f'> do la carta .-.ronIaodo qua toda ,ida pert"""'" al SeDo< y _,
1"" lo laoLo, """........ al olo<""oo do juxg..- . su hennaoo; la fa cri.hana as
lO"",""" P"'" la lO"","", .mp;",. ",n la ,a"dud 1"" loa do........
lo< ... 1.."" Y f"OY<""'" de .(aje> I"""",,"""".n Rol " . l+l'l "".."
d'.......m.n.. Ifpdoo al .ou""'" qua P,i>Io h"", da '" pro.;ma .;s'la
R"ma an U ". El af''ooI de loa pa<aoo" ~"" .. ha ;mpuaslo.l den., de
. " u",IM .1 Evaogal;o >610 doode al oomn... de Cn..., loda.f. do><'ODO'
ddo 0 ' ,10 ), '" "",,,,,o'ra.o u n mo m",, 'o ,,,,dal d.,u .ml"'" mil""""

""n.

""""S'''''

.
., ,..
,

,. -,

l
"
1<" 1<" " 1<""

8..
1-.7'. _, "' , .
' -_
'"~~~,
" ~
~
3
~",r.",I<"
':..

""

, ".

e...

~~
r l<"

~
r

e;
S' ~

"

1_

o '

,, , "

{ [ "'i

;> r - ~

~ .

'o'
~, ;>;e"'Si"
h .
!t~~

:~~

~ ..

1}1"

","

' ,_ ~

...

'~

"'

r.~" ~

,i
hl

~~ -~
r. "

"1 '

!~~I<"
o ,

r~

~
:

:-,'
f 'g'~
,

S' s~ h 5

e ~d ij

~
t
lO

e '""
"~.
_,8..
~! ~ ;;;S' 'j
,.. S' ,
e ~a"
~lo-" -,
,-'''~" ~ .
_t- 11.1
~s ~ r S e
z
!
_,,1,
I<"r. ,. ":::
-~
-,

.', , "l

~E~
~ ~, _~tl
- 0, 0.
~
I<"~I<"~~,~.I<"~
... ~ _
!l
'"" . S' 0" " ~ ~ , r.-"' h l<"
"I} ,,~ ;; " "'S";
; l~ 1<" r
r j: no,,:e "'~!tl ~r.: g;-';
~ a- !,
t:: H~ " ~ ~~~

~ f
,

~
;:
: ~
,, I
"!: t
1.
~
"'
~
~ G ~ ~
~~~ ~"~"l"" ~""~ ~"" s '1 ' l '
" .
!l.
~~ iili ~~ i ~~ ~~ i t ~ ~ 11 ~, ~

i"

. ~-O.

"

~.j

.. ;: ~,.
1"" ' ~

,
.~

n h

. '"2 0'

"\l il

hh

B ~ 8.. L
~ i"' .
~"
'3~l
~; "~ ~~ ij~l~

'~

~ I<"t:: ~ l -~ ~ g" j:
8 o" :'"ll~
~ 1<".1

~"~ o

H H ~~ ~ : -~ f~ ~
q~~ "i , !'5.ir-
~ " '> ~ , - , ' "

; lg,. a:d.
o ,

"~
.
,
(' ,! n [ !fE ~
.8 " e, 8.. t " 1<""-

,,:!-g'-l';~"

..,

~;.s~J~:e. I-.~~

e " -1'
17 , ~

" ~, ~ ~, ~ 3 ~' ~i G :: ~

{ ~~~~Bih~

~F ~ Il. ~ S: ~'li l"

..

1.3~. 111F~
_ . <I,
"i .~

"

!' ,."

' "- , . 1"- oC


oc
3 ~ ~

'00 .

LA en

LOS

'"

' O " ' ~OS

r"" . la ,""",'Acin d",I..,- ([ U ->i- Exhortacione> P"'" lo


,;da "","ha.. y lo ,;da ,n la dudad (["'_,
,, <n " "'""
y las a"ori<Jad<.sdo la d OOad0 "' -1). Ejo fundamon<al do
l. "",," .. doblo mandam'.. lo del a mn< a uno m jamo y al
proj;mo. con t..;<!o....... w do l. '-'l' (" ,8- 1O), .. fuodo _
m""'o "",at""'l!"" do la " ' " (1J ,11_" )
1<,1_", 13 1.oa . d.>b; "'. Y los . fuort... en la romuni<lado j udeo--cri ~
,w.o. y paga"""';";"",,,

1,

" ,14->'

" ,30-13
16,1_1'

1.oa rb"'" do Pablo


1.oa p.-ioc'p;o. d",I al""'oIado p"" Ii"" \ " ,14-' " a no oc'"
da ,;a" ' """,,1"", Y do<puk a E.paRa 1'"..000 po<
Roma (1'.1' -10)

O<a.<"" ~ .. k>do

""" _><"1"""'

F,"

ILa<omo>ndac"" do
06,1-; Ji... do ..Ju"" (10 ,' _
l 6 l, Ohi""" .., =maooado... .. (l6 ,1' _10); .."""" (l6 ,' l _
B], <IoxoIoda 1;..1116,1>->7)

8.1, C<Hnpoolcln " ........


&1.1. L;,Mod , ;N....,"'~ h..... ri.

do la CQrto

S; .. 1"""';00. do los pn>b!o""" do '''ca ....ual ~ da ,"",a lit""';a


r b n _ po< Rm 16, la ; ntagndad da la ' art a - . .. 00j0<0 da d'o<wOonos
ma~ na'" o .... at,,''"' dotal...
Rudol l ","'mano' " """" .~"""""am'nt' la a"'oc"""""'" '" _ podn _
an "'" g100as ""und... ias ......
do Rm . la ""'"
do 1, 1, la
d i",naOOa ,ni... 1"'' ''''''''' Y fu'u ro ""'atolg>oo ;nt rod ",ida po< ' ,16 , l.
ru p'w- , do! p""'r.!'omo en", 6.17a ~ 6." f"O'oo ada po< lo "1"''';00
po> 1'""lOna do 6 ,llb, .. ,",u""n ;nad.o<ua<!o da 7,7-1'" en '-"b---3,1 y
.. """",,n, ..,",.".... do 10.17

""'to

tm"''' ''''

Wa lO" Sohmithal. ', .. n~'" a la a u,",oc " do un Odad en t... los '""a .
<!om;nan"" do Rm 1_1l y los da Rm 11_" , pro""" frng"., n.... Rol en
<Ina <arta> ong'naJo.. U.. poi...... <arta, qua comp.-...... ria >610 Km
11.1_",13 ~ Rm 16." _B. poro ~n ''-'_13. lOabn. ,Odo , ..';"da po<
Pablo ...Ia"' 'a men '' pron'o a Roma 1'"'" t ...,..- do .....,k,..- los

pro"'"

. ....... ""'''''''' "', .&Iou.n im ~., 7>LZ "-

(l''',PI' ' ' '_101, ~ F.- ri.-o,

T"'" ,,,.,..,''''',pp.""'"
-..mm. F'" ....._ _ , ........., """'" L'
"'''<01, ' orido, _K

, "'
"'-""""', Do<
.., """"' ~ ,,_ ."""~ F~

"" "''''"

"..

'"

I NTR O OUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

rn.. .... ..;' ''' 1"" p...... . "., . h "",n<ari.o . Slo mO .....do, al [;oaI do ' "'
" " ;" mj"""."". ha lm. ""'n to Pa blo l. "'S""da ca rt a, m ocho m',
importa n.. PO' la am phloo y po< . 1 loma , ' " )" .."" .. ha 00""",,><10
.n Rm 1, ,_, l .'" l' " . " .
qu_ Rm " ,, _" .. ,;tU""" , o ,,. 1"
" y 31

m',",,,,

poc "

Loo probIo""", pla.......oo.


con ju nto de Rm 1600"""",",, Ia"lo a lo
fonr.o romo .. oon<e"OOO
Poc lo _
poeta la fonna , la h... do """",.. d&~ Y do ... ..00.
(R m 16 ,1_1 J ) no
;"""",,", ,n la carta, d ir.r.n.,..
<e<omonda<io.... Y .. lu.dos f""'O""l..
1 Ca ' 6 . 14-' 0 , _
...... un ogrados en .. maITO
~"""" fi ...." do 1 Co 16,1-10; la h>ta OOMtituY" un oad;oo
do>fU' do la rond.. ,"", "",<01",_ Poc lo quo .... poeta al oonl erudo, .. poco
ploU>JbIo _ Pablo 0000<. . . . "" la oomurudad de Roma -& la 'l"" toda , no
habla vi ~ <ado-- . tan"" f"""O'U" romo .. 1OO> expIIcd.""",.. ,n Rm l 6 ;
0
.. '""-<lo 'l"" olguoo< nomoc.., como los do """, ila Y ~iJg , ap"no<en ",, ]a,
dos U.... do R m '" ~ 1 Ca 16, do , ..... '1"" ' '''''''''''' do<ecb>.
oco ntrnOOn "" ,;;r.." en el momento do la ,odooc oo do I Ca l.; po< Oh;,,,,,,
Ep" .... o . . oalu.dodo en R m l 6-' romo poim"' ''''
;~ do ...."'1'0 .1""""". f'U" . ;""'8i...- '1"" Rm 1600"," '")'" un """""'jo '1"" """"".
o...... ,n ..... . lo comun'da<! do Roma , ~"" '1"" .... d;,,;ido . f"",
Efoch,,,,,,,," " , pablo coooclo b;en la OOfflUrudad do t i"",. ..... ..,. baDa do
p""".n 011. unu. 'm . _. C<>o moc"" ima;' naci6n, podom<>o 1""''''' "" ....
m.,,,.jo ioo.p,,,,d ',,,,... Aoo.-. b'.... 1"" '" con"oooo l ' 1"" '" forma. .... no
.......... "" .nad In qu. OODOCO""" do lo pi""" do Pablo, Y01 rom;""udo Rm '6,1 1& ) 1"""""
un "'''u """,<don..
.... h;p6<oo" mo plau~1>Jeo oon 00s

de'"

do'"

a.

pe....- .,... ..

do'"

'1"""''''' ""

1)

r"..

Rm 'o conol"u""
1 .da ""na "''';aud. . Roma Co o U"" <""un
lo '1"" f""P"""u ,;.ita. Roma -0000. ..
~ m '."", y "......".
E.. ng ol'" po"...- .... a ....-;1,;00-, Pablo . . . u' .-.-.-..-om;".,da """.
m....ndo tOO"" lo. f""'O"'" ronodda. _ f"'odo norn""" La """' i
dad do "'I""",n"" , .'evada doo' ro d.l ; ml"'n o roma no , ,. fadl; ," "
t ..-. .. La imp>""".. " ". _
""". igu 1000",,- ;oc' uyo oolooo.-..oo,,, y
ooloborndo.Ino _
conoci "" A'"
G....-;" (poc ..mplo,
Ep<o" o), Yqu
'o " . l.oroo de<..... "" Ru",". En"Ilos y ""' ''' .lino,
a1SU"'" .....n .000 "'fK'ados do Ru"," 1'" <l .dirto do Clo ud ;o y ha
,,",n t ,,~ ndado "'" ..,......, "'" rom..-.-"" o " .. .-..goc"" d"",n" olSOn
tiem p> ' f.." o. eronto an o.. do vah',,-. ; ",.... "" "" Rum. ; . " ,
..'" 01 O,""" ""'... "'.-.-.., do p,-;",'I.o YAqujl.o. Por ltOmo. """' 1""""""
. on ""mheoda. ~ n q"" P. No .. ""yo ,<=n"ad o oon . 11"" ..
m. n'", .. ron"".o ;od i.-.o,.m.nlo m.d j. o.. f oom'..,,,;on.. y f",
sal 00...; ", ,..porto ha y q "" ohoo",..- '1"" apar
n nom""" ..",0I1no
06,l <M.-- l l '.l 4- " 1 ""'... fa> P"""'"'fidade< q ""
n lipda ., ' f'"oI
por ~.-.ru.omIo. 1""""'aJ.. (l6.J.' Oa." I.--' "l.

" .u

1"""""'" .
""

,,,,,,,,l.

LA cn

u ,

LOS

'"

O O " " ~OS

' 10m 16 00....'"'. U" """,so. '" . 1, _ ha)' _ ;''''"1''"'''''' m> como~"
m ,",,* d. oab<oo q"' """"'f""""'" 0I"""",.~... ' ''f"a '' R oo '',,,"'"
a t.", _ com o una c.". ;n<lopend"'n.._ E"" copa, , miada con un
le ngua;. f""'D""I. ",,,la q... podo<...- lo<da '" la comunidad . 101 voz
cono " 'ula tamb.." un ojomplar f"""'O"I_ Pa blo 'J"'"" ...... . '" d ~_
pos''''u,
q... dobla ""';, d.o ha . . . """ ed'du u!torio< do Rm d.o
cana. En ..lo ca ." las '"""-"cd",,,,, do nom br.. ""'.-. Rm l o y
1 Co '6 .. expljco"
'1"" ... """",,",o POS''''''' doopla",m""''',. do

,aria.

.i"

rnm"3

Un probI..... _ dojan . in , ,,,,,,,,,,," ..tI.faetona""'.... Ia"lo la


rup<o<i. como la
do las ""',.... oc,.. d.o IO, I7 _ID con '" loo
",,","u. 'l"" cr..n d",' ~""", . La cana "" """,..... "'nguna 'nfunn",,;n
"""" .. cri>t",ru.mo romono '1"" p"oda ..
la """,,,ida<! de , .... .-..co""",dao""""_ 1Ompxo .. llep. . """",,,,," , la p"""oc'. d.o u n pe ligro gno_
w _
bu...... podjdo
ro. of";05

_ nda ....

pi"''''

""",,,,,,g, .

, la ' ''''''''''' . . ,, lea L"enri.,.""" ~. al ronun<o do Rm " .. >nado la " la


W>O " . . , (1' .101> o
la " la
loo da<oo "'"
al " .. Ludo {I.) Ob o " ,' " y la
( " ) ' -27)
...oc.....,... ju""" al ["'al . . la carta. _ .. l>," , " ,1 1"'1, "'....
y 1>,1
{le""" 1a _
'o o '" lo
oona .. lo ea'" '" l<,ll
(bt, bl la _ _ .. '""" ... '" al ",,",," """",,,ritm er, G" m""'.... que olroo
Ia..,.;t'" deo.......
de ,,)}. Lo ...." "... m. p1aco"'e .. .,...
la _ _ o 00 pe' tene." lo ""'"'" ..-iUW de lo =u., ~no q'-'" roe

,,,"""'" ' ro"",

'.)'1>'

''eWen''''

"""'u."," '' "na ""'"'"

<lo"""'''0.,"-m
<lo"""'''".1'

".1' ,de_

"'ad'"

"""""'... marnoo". .......


IU.), .....

mulk...... _

ul;".,

A di l..-e oc'" de 1 ""(1 Co " ,H; " ,J l , Rm "" """'..... "'''guna dta .. pb_
cOa d.o una <nid"" n I'-'-p"w ina. A>J1""", oIo sobr, fa 00.. d.o an.o ~ '" d.o
lonno y d.o ni""'''' ir..""", .. "'pone en Rm '.J-I . J ,1> Y ~ ," .. """"pie<>,
'" la '"P""""""".... d.o1 . "..,<01 , de ronnufado"....,"",,""

aro, "" no inm",,,,"w'' propic,a.-.... po<


..."".,'~ ",,;,,.. habi",do >=<lo
po< . 1", "" >e='" """,,ido,- ."" ' ; """"" " , m , ''''''Po ,H la p<><"'' ' '
R oo j ,13-1"".- oA 'f";n, . ...... ".
'" propio "'"1:", ""ia "", la

, P"'"

,H [);", o_

E". ded

,cin de f. , ' m ,odoc id. 1"" u na fm e ..cope ;o nal mem.


00ffip"' " '' ,,,,,ci.lm em. po.- co ncapt"' !eolg"'" . " " " _
, .. d.o1 """" bu ia rio pou li"oo ia
d.o la m u..... de J.. . co n l
)ud. del prop"'iotorio de Lv lI, . po""e ' .""'q u (; .; .. " ">I"n o"'"
dos Io>-wu lo"" " .. ',.."j" ion.l.. d e , Co 10. 16 y
Pa bl o no b" bl.
d e la ""g.-., ~no de la cru z d e cn" o , y ,1 ' . m. prop'" me n'. p"ul;"" d.o
la ;U" j[jo"" in 1"" la f... una co n" ,",,,"',, ",b.-.aod jt!a . Eo , pue> , 1"0b"l>le que fa a'l!ume ,," u,;fi p,," irna .. "poye . qu ( en u na , ,,d ici n de
e<>mpleja,

'"''''1'''''0<'''''

",".17,

...

INTR O DUCC'''N "

NCEVO

T~TA " 'NTO

="1"'00 cri"o~ca q "" 011. ""oma por ' " cuenla , po.-qu' ' ", 0'1""' '' '
lam_ ella , .. acorn.cim je m o do la m """" ~ do la ...."rrecci6n do ' '''''' ron
la ayuda do! ron<ep<o do la jusl '. do
po< la m..... do ,..
0;", ha
ma",r... aOO su iosl', pdonando lo. pecados oom"'""" en .. pa>ado ~
....' 001. "'.,00 su .Iianza ron '" puobIo. El com e ma oo '1"" Pa blo aad.o en

O"",

O"

.. '" '" mod'fica rom...... i>le""'".. la f"'<'P'C'i'.' la <!ea <1",1 ...... bloci_
m'ent" do la
y. po< tamo. 'mpJ "'''""",n'' do la '-'Y. cedo el _
.
una p."o" do O"" '1"" u. h f"' in la 1.0)" [);05 ha . miado a '" H'jo ' P"'"
...,.."" '" jusli . "" .. h empo p""""" . P"" ...- .. rn""'" ;"" 0 l' ha< jo .
'1'""" , iw POC lo lo <loI J..",.',

,<Ji,.,,,

'o.

en

R m ' , . F", ""~ 1"" """"ro.> p"",,k,~


, """",,,,.10 P'''' """'". ""icia .

El p"'.lehsmo fonn al do los dos mio mbro., _ u.ga ron Jo. dos ...,,,_
dos d'f"'...... do ~ a , """"hvo lpo< ca"," de . y 1'0<1 pa'" "" , iota
do.), d.1a ' ml"""""" do c il", una rnnula hecha, '"ya p< i...... parto """,",_
da l. " '. ~ """ .. a iiodon dos pa n iru laoo","" hngo''''''''''_ _ una pano,
"'" ll"......J "","," las ,,,,dic,",,,,, '1"" el
c ita en ' "' cartas 1.. '1""
hablan de la m """" do Jos'" ' po< nu"""" poe.oo.., Pablo "",n o..po<
nooo<ros. Y emplea el ' _ iDO . pecaDo. , _
.. I""'O"W"," romo pode<. en
~ng" la.-. Poc "'
pa rto. el , ; "",10 .... _KIo on U' lo
l ' la " ...m. ,
c060 do J
'n ,6I;<o '"' <1. La "'1!u"",maci6n .. 'po)" do n """" P"'"
<'<>OCk.- 'u domost""'""" ,n una fnn ula ""i"'n" _ prod .... la ~ g n ;r. .
"",060
do la m """" y de la """""",060 de """" con la oyuda do!
""""no 'ju,,;ao.

"""'<01

p.,,, , ,

"",'f",,

Rm U " . So ".jo. """ido d.1",,;. d" David "'8"" la ""..-,


""",,""ido mi" d" Dio, am po<< "'l:"" 01 E, p{' '. d" ",""dad , po< J d.,.
p"" d" ,. ","",""c"", do '"". Jo,- m""",~
J,,",,"'ro """"ro

s._..
En <l prlogo "",,,01.0.- do Km, comn '"' .. do Ga U, .. 01"' ''01 .-.<oma

probabIomon<o una fnn ulo " ,. ,l;ono1 do con[";6n cri>t<>l6go. En , oda


las "I"',..",. o n .. t<'Olllg"'.. y .. voc ahulaoo >00 ,".-.os , 1..
""""'f'<"""" I"'ul;"",. E1 ... <o_ .. encuem.-. "" la 00.. do Rm U " roo
oca ~6n ,

dI " na I; , , _ do la cr i>tolog" ,n <los " apa' y .. <los ni,'.t..c ,.,0" do


na m"n<o humano, pero ..,.."'ni",. >610 ha Ilep<Io o ... !Jii" do 0005 po<
... ""um",,"'"
a ' udoif llm ..."

(n.d. <..c

"""""P""

N.~"

.-" ",,,,,,", [~TG ). T" ~ ....., MoIx, ' ' ' '. p . .

~ " ' ''_.''',

' ""'""'"

" ~ . _

....,.,'", . Z. m _ _

"">mM><>. ' ;p._,

''' L>, "

}' ' '' ' ' ' ' ZN~' <l, " ,'''' ' . PI' ,"'- ""' " ...

<_.,..... ~ p"""""m ' , ".lO "~ ' E~"", ......K=, .... _~., ' '-"'"

' ~ '"
, .""""pp"'.-.nw<.,
"'"""'" ....
"_ ""_,", (~TGl , T _ " " ", ' ' ' ',(c"-'p. "
. ........ .........
J. UL........ n .... .. H" ...,
<l ,
LO" ,

~ , F~,

" _ ,,", d,

DNduo~.,

~ _ ~,

s ...... ,""', ~ .., Ap<nd ~J

LA en

LOS

'"

' O " ' ~OS

. ..., C<>nL.>Lo y clr< un ........... ....06"".. do .,.,..JuIO


1<.J.l. Lo ....,"", <h lo = >1Q
La ... ,6u ..plfe"a quo Pa blo du Rol ", ,"_'9 do '" Lom. d , con""'
. p i""'''' oou la comu o'dad d , Rom., a la q"" no
y '1'" no In
conoo< a" 11 ,. 17 ; ''-'l _1<.' '_l9I , .. d
Y"", il" , Pablo, quo <loado ..
poi""l"o ocga o',..u ' m p"'" m '. "'
a pa rt i' do ",m"" q'" " of..." con
'" 'po)'O. b",,,a una ha" PO'" '" n .. , 'O p royocto d , mj.'OO , n ""paa; d"
mj. mo modo 'l"" la. oom "o'da<!o> d. An"o'l"" y d , f.... lo hau ponn"
' ;00 ... aw.e..- u o. , ed d. n..,' ;g"" '" '" "" ', .0 ." . 00000" Y ,n
"""" "'1"'"' q'" la ip ..'a do Ro m. lo . ""', como m', ;" u. ro . ""pa .
El objoto do 'u 1""00'00 '" "," " 1""""" Y,,,,u,... al loopu>jo !kujco do
lo. m', ;" u. "" i,; o....uL..' .,,'
("P"ri, ,,, aIIo,) no ' mpl'os olo
"um i, " o.....po"'a oihdad "1","u aJ, ~no Lam o"' n hacW , a '];" d"
"I"'PO do! m ' >iouoro , " o. pa rtk'pa"'OO.o 'u, ga"o> y" ' m';" d. carta,
do ,,,,,,,,, . ud,,,,Lu fa" "laudo.u ,; ajo y . u . " .",la. "", p""', probabl. qu.
"" ioLo"';""" ao u", Cada> on " 10"' -->u dosoo, romo . potol do "" paga.
no" dod icado
j", griogo> romo a lo, !>Ornaros, do " .a.- a Ro m.
p.... co mpart" co o ' u,
Jo. fru Lo> do 'u ob... m', ;" u..-. _
. "'n .u""'d'nad", u na .." a logia af'O' 06lk . m" .mplia. P. ro ~ la oca
~ o do .. oa<t....... Im.m. la qua ".,1".... 0 1,1_' Y
c ul ..
.. o" " , 'dad do ,oda la " I'0""in quo .. a f''tol f"" po"" . o .. ,u"'PO do

,ono<,

lo

.",,'ado.

"0'0

,.,,,"",.,""

"'."_'9 ,

.. cart.,

"'J!Uffi''''''''''''

U"" poi""," ....J'UO'La, '1'" la


'"""""Iado.o " .'-" ,"
,,,,,,", a hao..- p1' U>ibl. , .. qua ... potol .""',. . . "",o,"jo do ,;" La <ooIp os. la ,~ac"" do '" 'f'O"olado . miada a Rom . """""""'"'" 1""
lo. cr~L","'o do Rom . ",,"o m O>ion"" y loIogo. Pablo qu
da<l.. a oono"" '" ~ vaop>l"'y " En u golio pa " .. quo p;do '" 'poyo. Est
..
..k ..,Lo p"" , xpIk '" la a mpl" o<! do l. ' '''''l' do .. "'l!""",,"""u .mpleSo f""dou
o<ros dos .,,"""''''

.,,'"

od,'

.nadi,

El f" im" .1"".oLo co"",,"" Jo. 'u "docu'""" d , Pa blo don tro do
.. oom unid a<! do Romo . ~ j ",oju m " do l. a ']; u m, m . "'oo . mpl...... 1"" "
carta pa '" "P""'" 'u ~;. ng.. '" p .... upono uu .ud iO",;" fa m'ha n '~oo
con .. "","u," y co n la ... """"""00. jud" ",,"n ''''...; . o",h.o (<.l l') ;
lo. do, . d o ( ' ,!l_' 1) ; la ' m"P"'ado do nu J . pa rt', dol "',m jno _coo
cul"".oda . 0.711); . 1.... umou do .. " l' coo l. ooguoo. ta bl. do! <loo .
~ 0 1.8 10). Poe" ..Lo .udit",,,, ..'" ta mh " u ","" "mheado ,..{I. .;.,.
"'" con "" ''', m ino, ,..,~"'" d ..,,,," d. lo Lr,', do la jo" k " o do l
""'in . So pod rla ,,,"du', qu'" n ocloo ju<ioo-<ri"ia no do l. co mu o'
dad do Ro m. co o" ituY' " U po' io" ",mro d. Of'O" o;o a lo. f"OY""O> d.1
""""LoI y. PO' "' o ~p' iou " , .. . ud;,,,,;., pa"ku j" . o .. quo 1',,,,,".1
...d"" ", 'u ' arta

..

INTR O DUCC'O. "

NCEVO

T~TA " 'NTO

La <e<on"ru<c;oo ru.l.-"'. y ~ic. do Foro;.. nd Ch,~ "." 110....' ....


""'" nodk.L .n .u ",,;noo. lo carta lo< Roma"", .. haboio .. fonado po<
...ruta< las p"'''';''''''' do un judeocrisl ia " >mo co",,",aDoo- "'''paul;"", '1""
haboio ,," , ha za<lo <l "ru,""," ~mo <1",1 "i''tol Y"""'''''''''' la acogido do lo.
paga""''''''' pueblode lo f'<O"'O'a. EI _
.. r ~<Io po< PaDJo ..pti.
c..-<o la ... ruct
un pxo ,,' ,,'" do la ca"'" mio ""', la "p"'''';oo <Ieg_
""'tic. propam
dkha t """i. . en ' ,J9," apslol 'n <ro<i"", en 9,1_'1.'6
un """"" desarrollo, _
""
"hado """""'''' do lo '1'" p<ocod.o ,;no
.. cornIario do ello ; .. opIic.los
uhaOO._ ha _ nOdo al ooou,,,,.<IIo
problom. do la ...._
..",.. la jusl jf",.dOn paul jna po< la f, Y la oIoccin
do ''''... . La ruf'"' ;' S".. rn1 do F C . Da"" '1"" """,ib.> " coojunlodo la poi ..,.... &,""";00 doI en";'";'"'" romo dom 'oodo po< la Of""'<;n ,ni.....
pauhno y un judoo-cr~ ( ia " ; smo oon
p.""'''''''' a lo.
uaoo..
han marcado l. h ~ lo<," do la ;.,,,," !? ";60. SO . . . bao
donad. en 'u con junto, .-paroco do fonna ~ ""'n""'" l' ron d i, ,,,,,,,
'''''''''Oonosc la _ do _ la am pl"ud do la orgumen!a<;oo do la cana Uala
do """""," las .... i" "'
judoo-crislia
"",m;... '" plau,'b;lOdad Y '"'
do[..".,... ., Ia"lo '" tate.
OC . . . p<=
do "na propaganda am'l""'_
IOn" p><e<ion" <1",1 ""torio<, como ,;
de romicc;on.. p>Jria. do
el","I", ud. o_m ...."'" do "" comu nidado. r o " " " , " , .

"",,,,,,,,,,1;,...,

,.,,,.doo-.

mod.Ios_

pro"_"

;.,,,1;..

El "'ro .Iomen!o _ p"odo .. piica< la ;mportand.o


quo llog a
""""' Rm .. la I""'poct"" p<xjma doI a. a J""""I"", quo o! ap><oI dobo

.mf"""'lo< a. lo> do d'ngi"" a Roma y E.>pa". PahIo ,.. a l."., . """.....


o! prod""", do la roI.octa ....J j,"" on las romunKlad.. paga""",n"""",,, fun
dad.. on ~ >ia (Ga lada), .. Mocodon'" ~ on G",da, El "","do qua da a la ; ru
'paco> da" "",o'' ' . la P'.... tacin _ haco da . lla en l ' ,>' 170 al
panic;p"" la roI.octa y acop<ari.o, las .","'" ;glosi.. y la romunKlad da
Ja<U>a!n ;nd ica. simbl ic."","' a su portenenda al mj,..,., cueq><> (1 '-'3 ).
Pai>Jo. al '''''''''''00''' 'u ""'jo. la "",,;On da k roma"", ( " ,30-31), doja
" ..... la, djf",,1tad.. f"""i,..... quo acompaium.o ' u 1""),,",0; .....i<len.
te qua "" .... ""l"'" da "",;1;;, una ~ fat. W. da k honna"", da
J udaa j ' " 1"'''1''''" PO'-' una con frontacin dilic ;]
CUando.-.dacta R ol, Pai>Jo,P;en<.o .. el
y .. la do!en..
dol E" ' ''!l,ljo _
teoo'" qua 1""''''''' ante 1.. ;gr. , ... d. Ju<lo.o'
1ndal"oo"."'"".te do lo< noogos f""'O"" le> l' ~ _ <Ton .. l' '"'
coI.obocadn<-e<, al ''i.ojo a Ja<U>a!n roo><"u)" un giro dac;,i"" on el m io.....
00 do! apslol. la "'Sunda "'po de >ti al""'oI.oo ha oon<lu;<Io. y al .... uha
do de la roI.octa .. el signn de 'u acabam"mo.

ci"'''.

""jo. ''''''.....

7, ,""'~"" Co.n"... "'''.............. _ ' " ' ,,_ """'"


_
. "' .. ~ I.Iu., E~ """'" "' ..... In """'" COC
0.01...- .""
' ''' ~
m ~

"'""P'

"'''lo>,

..,

,...,. ..,. "'....., _

"', ,""'_~ ,

LA en

LOS

,.

' O " ' ~OS

La 1run ' """,,", d",I ,,",jo J""",aln do<orn> j"" <"","""",,, la ",,';tu... de
'" oarta. ll"", Dalanao do loo " ojrnos , _ , o .. P<opara 1'"'" defe od""e en
Jeruoal u"
& J_~.

Un

oIe.". ,.......

Km, qu e constit uyo un " '''' e""1"'Oooal. .. la n,," oarta d'ngOda poc
Pablo . una ;g!e<" que l no ha fundado ~ adems, que DO 0000<0 . El 000 _
""'to de romuruca<"" no .. ,, de 00 apstol '1"" .. d i n ~e u comU"idaLi,
~ no el de un mj, Oonero ;li nernn ta '1"", p""a,hd.> poc una "'P""";oo mO. o
"""'o< fa,,,,,,,I>Je, <oI'''ta la aaog Oda ~ ,, apoyo de una comooidad amtip
,
dotada de 'u, f"Ol' ,", tnid"' '''''''' Y'1"" ha ",,"00 una o;<tona aoc ido" tada

El ed j<"o del ompenido< c laud jo que expul<.a loo jud fo< do R,""a dat a
del .o ~ ' d .c. .. g;." l. h' <to rio roma u. do Dj " Caa lo (C . ' " _ ca .
~ del .00 ~ 9 d .c. "'80n el h i" o,"' dot "'-;<t;aoc>Oro<io I ~ p os lV_V)_"'sOn
.....0 "'" IlUa ole C1m<diD , 10,<), C1aud ", axpul. . . loo jud<o< de Roma poc_
que , iu<tipOOs po< 00 tal CO""'"" no dejahan de provocan u muoo<.
co .,<de" "'" la nol fe," dellOhro de loo lIad,", <Og u la ",al
Pa blo. al llaga.- c..-iu'o. .. o"",entra 000 oo . pacoja. Aqu;la y FTI iIa, que
",aDaDa de IIep< de la cap'taI, po<que . claodio ha"",
que lodos
loo udios " uian que ",lO, de Roma . (k h ,",1) . T. J.. inf"""","""" penn'_
ten "'pone.- _
la pri ..,.... romunida<! o'; <t,"". de Roma ""'''' mu~ pron_
to. ""'''' fi " .... de loo . _ '" l ' mediOOos de loo '""" <o, .. deci, ent'" el
prime.- ; ''''jo mj, Oonerode Pablo . Si n. ~ c ;l"' ia (C. l.l ' ) ~ mocoo am .. de
la 0001"'0""" de """
IDa l,l La romu uid ad , urna
,uLd O" d ,,,," "",,,,;a . complotameme d if..o"_
... do la. Igle<'" fulid ada. po< " ap<tol_ "" ffiOn j[;...o ~ue uad on la
Si""gog. Y en tomo . ella , ~. '1"" .u . pa "';oo ca "", tumu lto< Impo rta n'"
de"<ro d",I jut!a ;.mo romano . ""to OC> ~ g " ;f". qu o ..'"'
ooml'"""a
<610 de judeo_cr;,lOa DOS, ,;no que ' u nc leo .. oonali'uy du n" el ..,,,_
d o <agrntlo del "'Dado. El o""'""'", mO. p1 a " ~l>Ie qua cah. 'm agf"'" DOS
lo p<opo ,,;ona al modelo do ... .. togf. mj, ;""e", qu o e mploa u loo ad;~ ,_
.._ de Pa blo en ' C<>, ~ que
nooyo
al m~m o
Pablo, a lguDOS ud'os de la d'Oapoca Y tal "ez do la m i""" Rom.. . que ba _
obu ;do corno p"'Ogo-iDOS " Je"",.l " po< la r,..ta do la Po><"U., .. Oa D"' n
0" =',,00 a"" Jo. . do " ,,"'ot; a lU habbu ,;do ....;go. do loo olnmo<
d;&< au " ';",.. oI ..-""to , la mu..... ~ la , .pane"'n", p"",ual", . "mm _
,.00., '" O"'''''''''''" pri me", O" AnlOoqu;. , ~ <!e<pu. om l,,,oo'a,,," el

'''1,

""La<

'"fonnaa""'''

_ .00

'"1_

' OC"" ..

E ,
~,

c..KIodo .. ,.

'''',"".llO_'''.

",."u,..... .

(,""""""""'""'1

, e-u-~"" T........"' . ., .......,


I! ""'"""""" " of><,, ~

,.. t"._
.,,, " J. "'_D.n .....,

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

"""ll"ll'

ca m i"" do "'ll""" Y.. di"P"""'O" do ';""l"'l'" ""


pa ra p<e<D"'" lo
r. on" " ..... E.n 1.. " oagog.., fuoron """",hados po< lo> f....., ;00'''', poro
tambin po< lo> f'<O"'liI'" Y po< lo> """"""'" do o .... do ori_ pap""
E. ;ndudablo 'l"" lo ,." i. dad do
", p<edio.oo.-.. ;oo""do Iongu. gr'"
p , ~ uo Loo", lb"", los . ..loo i
(Hoh O,l), ......1'0'"" "'.. do la primen>
;mpla ",,,,,",,, dol , """ n;.",,, . n r..
romon",. ""'Pu" do haM'
in "' '''men '' "" la car"ta1 doI Unl""'''', ...'" p<i""""" , """.
"'" fuoron "'pul_
ron lod", Jos do m" ;00"'. Rm .. el poi.....- "'li mon'" do ",.-.tomo
onU", doI~.

......bIoc"'"

"""ll"ll'"

.Ia.

a_

En lo medOd. ,n qu e no u' miza . ..",,,,,"rui.. un f'OC" l ' do mod o


'n d i"",,o la ."u",;oo ~"" ....n.ba. mediad", d , ""
' O. la po "'n..i.
d , " ,1_", 13 n", 1'"""'" con'la"" 01 ..~.", o una nu ... "'8ada d ,
o..." ;, """ Ro ma; olla n", penn;" <am b;"o 00..'-"", qu .1a comunidad
lo la. 'OffiunOdado,) con"Hu)"'n ) u no .ntidad ; nd""nd; . n," d. la
Si n"!lO;" Pa """ ~'" la .. pa ... d n do lo S ' na gog. f... ",im ;lada "'pOd .
mo m. por l. pobl.dn romana, j'O ~ uo Noen pu oo ba .......n el ""'0 '
los en"'a no, po... o<pn i ,~,.n 01 ."" 64 d .c. u na 1'""",,,,,;6n d irigida

""0o..do
con''" ",,"'el

I"m' o do ,'''a do ' u con><it",in io'..-no . la , ""iandad do Romo


la qu . .. d ing. el opslol po.-.c ", ,, n;.., po< una parto, u no minorio ;nn u
)',"," do judoo-rnsliano>. quo "SOn 14, ' _" .13 mantion", ' ''' idWes do
,,",,<dad, .. n"San com..- """'" l' ronou mu- " no y, po< 0< ..... port , . u ....
do t.oo.ocia ""'" b"n Iibe<al
mayooio do
Los da" " do
s, .. .-.f....... " oct;,,,",,n," o la igl.... do R,,,,,,, , no
cornead""n .... ",o<froo la li... do "'udos """';0'" .Igunos nomb.-.. , uyo
origen ud'o m",,;ona e1 .psIoI , xpI" ;"""o"" . ..,. o<ro1a<Io,.... ,ig ... '1'"
el , """ n;,,,,,, no ......no .n la " nagoga, " no "" "","'" comunidade>

_no--ori>t"",,,,
'6.'_13,

-"'..

a_''' "

8 ,J .J. l.<qra. , (moa .-k compo.-"",,"

E, muy probablo '1"" Rm ru...-. ""ri<a '" c..-imo '" lo>


o
""". Pablo .. IIogado do t r"" y do Mooe<!on;o 11 Ca 1.1'-'-' n. La ",,,,,.
gol;".,,,,,, do la porto _tal do! imperio ha """inado IRm " .1' 1. l~ '1'"
Cn"" ha s"", p<ed"'odo '" los contros wOOnos ,"",, doodo el Evangol;o
pod" d.fu nd ..... po< el medio ru.-al. El ap> toI ha ..",n"", la colocto do
" """*",,," Y do ","y. IRm ' '.lO) y .. 1""1"'" 1"'" ""baITa", rumbo .
,~

. 00..
"'"'"'

oc ~ ,

,....,.

fWl: NT

Lo
T

!l.'''',

DO - o - ,iK ","
, r.kft-, ,..,

<>.......

in .....

~_

......

LA en

u "-

LOS

lA, .......pe<LIva

'eoIgL<a

&4. 1. _

Y"""""''' '''"''' ,,,,..a/ d. 1);0>

hKron

' O " "- ~OS

.m.

La los i. ~ "" d.CTA la p n m, ... "",do do Rol "

~ ""

"ad', f"""Io ,,,"

ju sl if"' ado
DOo' po< las obno, d. 1a ~ IJ.lOl. ~' \a los j, .. lo, muf.
da de t, l modo qu . , H""" que h en, un ale a"eo U" 'v..... 0 ."" 0 1. pu"
'oc l u)'" ta " lo . 10> Ud "" ( 1.'1 - ' ,8) ""010 ' lo.
O . " Jl I. La
" ,00 po< la q... lO> Ud '", no pu.od.n '"' ju sl if"' ad", po< la Loy .. for ,
mu lada 01'"01''''''' b ....n la L 'l' pero no l. p"'ctk." . La . ~ u m ' nt.dro
~ ua " """ ""010 ro;" i.o d ,,,,,,,,,,,, l. ' nj u";c,. de lo. pag'''''' p , ...nla
U" " pe<lo
,omp!a" au n ""000 no te nga" la ~. "'" i" . ""u" l>le.
La. ,.,"n.. de . " a
pa.-adoj' .. of ,,,,.n , n I ,l 'l J y."
po.- u na pa rto. D'o> ha ...... odo lo ~ "" .. puode ""'o>, de . 10" 'u e ....
d ro; po< "'.... , la !ay ~u , lO> pog' ''''' no ha " "" ib' do de Moj, ,, .... '"'o
e n" , n . u , "",ron
[Jo, _ . """ """"'"'"' P"'" <'Omp""'deo- .... ..-gu""",""'''''La prim.... _
"'"" do la 6I0.oI<0 heian 's1k., Y0" partkul" de la ff,;
ca ""oO. E> la ,;gu""'" el mu odo y >dos 10> ..,... 'l'" lo hab lan ....n
.-egj00s 1"" un oro... ""mm; "'" Ia .yuda de la .-.IIa>.""" la filo.ol.. fIav.,
parti, de la ~ ""oo do .... oro... y do la .-egulandad do >u. """,.
m' '''''",.
e.-.adoo- y '''' 10)''' , La "'8uOOo KIaa ,;ene do la apo~ k ' del judo""'" hoI""s1m y .. """,,,"ca " p~""""''' de<a=lkada
0" Fdo do Al. jandrl .. E.plk. quo, '" la .....JOda 0" qu oe"nhene
...rooo.n..,la .. bKIurla do lO> P"S"""', Y'" PO" """" la fikOl.. ghega, "'"
.........na"""", "f"O, j"""""", de la ",,'.tao"'" hacha 1"" 0;", ,,_
10>
fil"""", l!""gus fueron . 0" ofecto , dj, "; pu lO> do ." o i'"
'" puado 000en'''- _ ... """'"1"00"" fiJo.fK'O-poj(,"o.-<e<>Ig><.. de
Rm " ,17 f"O"; ""'" del m' . mo ""'jun<o de "'f""''''''''''''''''- '-'" ".e" ,,,,, "
dad...,.. prict"," de !J.' m """,,", _la ..-gum. "'ac'on no h ene romo
00""'" legi"ma, lO> " "'01" ...... m.., . ino """ bio" def.oo..- U"" posi .
e"", do filosofo. p>l'''' paca la ",al la o.'''""fa de U" ",de" poI'''oo ""s<.
p<Iode gobem..- Ia.....oda! .. un do<> de la ['ro,; denofa dj, ... La KIaa..
0"""""" .. "lo '" Pla,,,,,- M i"""'''' Y EMcuro com o '" na J ,lO , la 1.0)' fue
dad . 1"" cau .. do ... u ."'l""......, .. <!ocie PO" protege< Y ha<...- posibl.
la.Oda do la .. udad. El PU"lo do .'''a "1'"""" no..,-(a la p><ioiro ",,'01"',0........ " 00 la posic06n
<egO" la ru.aI todo ...-don <ocia! .. po< pri" '
"pOo malo Y ha' qua ""ha ,...-\o.
La enbca p, uh". d" oo"", imjo" lo de Dj", 0" Rm ,_ , .. ha" ""I;n,
o" .. dos ....... P,ro Pab lo fa. """".. , do. u , n. f..-m" Oon.....neO.k>.
Pr 'm .ro. ~ D'", pu.odo ...- "",oc" o . "',,.. de 'u "o. .ioo , "'010 pj. " .
..n lO> ...oko< Y la .poIog'''oa Ud '" " f, n '''i. ., .. por 'u p 'op" ' nkfa
D'o< m',mo qu ie" .. d ""'0>" on la m"''', . n _
el ..,
hu ma no pu.odo 00""",,10 \l ," , . Segu nd a fa ...,. pauf jn. no .. _
10>
0001 1>.-.. h, n conocido . DOo' , "no m" ben ~ ua , pud iondo ""'0>, ]0, no
lo han ....,,""';00, ...... f. t.." de f
del "",oc'mion'o bumano de

P"ll''''''

m"

l.""

'p""."..

"""""" "U

'",u"''''''''

,na<qu''''

." ..

"'.""

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

""rta

D'" Poc m"'io do la " o"'u"", lo ....


dol mundo no Da ~ido lo
" 0""''''' do D'" (1 Co " 13" t los Doml. ... han cooocKlo a D"'. poro no

lo Dan ' '000<;00, han ronfu cKiKlo al C...ooo.- con lo """ ""', Y"" '"l"" do
~ al C......ioc, "'n d;,;n j,ado y ado<3do . 1a enat..... ".
...; fU", "''''ondo un mal u>o dol conoc;ol iomo '1"" DiO> hahla ",,'''odo
do.f m j.<no , .. hornl.-. .. au<od" ; o i ,~ y .. croo 'fU" .... c ...ooo.-, La 000. . .
"""",;, .. _ ya no queda loga' pano la U""''' do DiO>; D'" "1"" 0'" .010
comn uo rro. do 061>., La maru r..t oc"", do lo 061>. do D'" (l , f3--} ,l{I) . .
lo oonl,.oo do lo "",''OC;'''' do '" jusi "'''' (f , f" f 1; J.ll J 1); lo roIoro do D'"
.. o;oo " Y como ' PO""" cuando .. hornl.-. no '1"..... , ',' , en . u 8""'''' l',
po< tanto. .. ... h" mano . . ....ndonodo f ol iuno (1 ,1' -1"""" D'" los
on " "8" a '''' oo<><ul"><on"'",. ".)
8 , 4.~. Lo ....lac i<ln

<h lo '' ''ici. <h Dio .

El """"'ajo cen t.-..l do Rol 0 . 17; J, 1 0 .. 1a "","oc"", do lo jusl ic '" do


D"', La 00.. ... m ....~ '1""
psloI doI"oo. aquf .. lo " 8"'en l " " oconlod m jen t o do lo m"""" y do la
u"""'in do , ,,,,, ha ",,'.lado '1"" la U" i
",.do 0;", no ",
, 00
no ..... .mo' " na u..;"".po< W 00.-..
do la ~' . (J,1 0); .. una jusl ic '" . ~ o la r..y. (J,lf l. u... jo ,,;";, ' 1"" g ".d~.
o una U";"" ...-c; da S"" uOa.,..,"'. (J , l~) ; .." u..;",. do D'" .. un.> U, .
lida _paco la f, . (1 ,17 ; J ,l.) o ' 1"" la fo. (l , 17). l.a , ..... a los o Jata, oleo
co una Ionn ulacin un poco d'l..o..., poro "'1"; ' ",",0100
jusl jfocodo
po< D'" en "rtud do la. 00.-.. do la r..y, ~ no po< la lo en lo po< lo lo dol
J""",ris! o 100 1, ]6 ), l.a -..no van""". aoo.;oda. .. la do A p J ,' ; )oO no
tengo ya u no jo ,,;";, on ""00 do la '-"Y, ~ no la
po< la f, do en.", o
on Cn"o, u ... jusi"," 'l'" ,""' do DiO> po< la lo
El ~ ". nl"'l io pauhno do la ju " Oci. do Oj" , IRm] o do lo j u. h fica<i 6n
PO' la lo (o a ) o. 01 , ,," h ado do "na ""'01,"'00 d ',';oa <uyo d,,"nau.rio
h, .;00 01 .pslol , l ' q"' h. ",o" ;'uo.lo.u ""''''';00 do a pslol do loo
pag ano. , S u E, 'aogoho no vio"" o, do ,,,,d;cio... n i do on " ;um",, hu m.
na. (o a 1, Il , "no do "n. '0,,,1,,;60 d , ' ' ' "' '' ''0 (o. 1, I{> I
D ;", lo ...
""'olado , 'u " ijo (o. 1,1.), 1.0 10",,"1"";00 .. oUpt ie., y probahlomen.
lo ha)' quo comp",od..-, con la ayuda do c. >,1' y J , IJ, quo Dio , 1, ...
hoc ho
J..", do " n a "" , 01 C ru"'fi, od o, como '" " jjo , El
acoo""; m;o o'" "f"'C.h p'Oco do lo ""'01""' 00 do D ;", ,n Jo,u" i"o oblOg
P . ,o . ",m"rt i... aJ Dio,
E". ""'01"";00 . jgn iHeo, on
01"'10, " na '",n,lmm ","'n ,.die ,.] do l. ' magon do Dio. ( .un ..... f C<ti
dficado no .. un m."(,,, jud;o . , F.C . ""ud; y '",n,form. l a mh;'n ,.d i
cal moo '" lo com pt ' n ~6n do la ""od ie;"n do Ao,.h n, do lo Prom... y do
la ju,,"''' do D;",.

no '"

n""".}'

nad" "

ju>''''''

1'0<0""'''

q"' ''' ' ")00,

,~

euno.....__............ oo.ob.no,. do. z ~ ""' ..... z-' ~ lO, i " ~ PI' ''''''6Z,
~ no.. , .... o"
"'_...,"
I ,",-,'lo ' '', "' ~"' "
" " _, lO " ,

"''"'= """"'"......,
pp,""

""f_..

LA cnu

LOS

R O " ' ~OS

p"'d,

La """'P"'",'oo pou!;n.o do la
do Di< Ydo la ju sl jf" . d " u l>ro<a
do .... d<.cubrimio.<o ~ n.l ru.ol <l [}jos do AOCoh
~l en la 1"'"
""'" d""- crudf",.do. A 1""'" do 1""d"=n"n u>dado> md Oc
_ ; mpl""
parto d. dos l"'''Ul''''sI' ' qoo , . u"''''''' 'mpik".., "" son "'"...
" " para la com l"'.n.", do la "');u"",."""oo . P.-im..-o,
d I~'''''",,",," .pa...... " "...... on Rm . un.o "H on 1 Ca, 1 ''0'0 on 1 Ca,
~"...... on na l ' ~ , .0'0 on Apl. .. odio';;o . p slO. ( ~ ; . a ' ''-. . ,,,...... en Rm,
uu"". . .u G. y , ''0'0 en npl y .. vori>o . ju slW",,,, . I~ . ," ''''''' " "...... . n
Rm , 1 "",", .. , Ca Y, ''0'0 en G.l "" >ou ooncopt. . .botC&<105, "no ,,,mjnos ,.Ia.,;""".... La """',... no" la do la filosol," ~"'v-, qua "al. do
m" b... la dol
dofi n" In q"" .. l>eilo. lo "..,-dodoro la ju slic ," on " ,
<.rt""'" "'"' 0 "'"... odocu.oo do un.o ,.1ac(n i' '''''p''''''oaI. ~ndn
1""" Po blo , .... claro _ " " ... qu"n p"'f",", f'X "lo la fonn ulacln
l""""iOc. do Flp "O " ..... _ ,..- 0"'"1"'. ... '<10 on
'u fuona pro;<><&.
doc.. Po ... ' 1, la ru,oot(n .., " . . he, , 1 bomoc. puodo p"'f",,,,.. a n"
" i", o,, p"od. ,..- jusljfic.oo "'lo por [}jos . la ru,oot(n " , m.
con
'l'"
jwLi[;co "". y ",u 'l'" cooo""u.. " p"'f",odo.l horn

",_j"" doc"'
'1'''''

.i""

,od.

b"'"

"''''''';0""

f'X [}jos ?
El "p'jf"odo d""- E""!l"I" paulj"" do la p"Oc," do Di< o do la j"," fo.
<.d6n f'X la ro " '1'" la ...IacOn odoc ...... qua p"odo .... ~ . m,.
[);os y la ""i"'oc," hum ana " oquella en la _.1 .... hwn.ano ,; ,~ la ron
[ia",~ do .... amodo Y """"",,Kio, como p"""""- po< ou c....oo..
loo I""'up""""" do .... dofiuic ;oo """ los "Su,,,,,,,,
".

El ,'aJo<- uama"oal d""-l"""'''' I'"" "'''-' (.... [);05') _

iu"Oc," puodo " M,"'. L'. ll".'Li;o 01>"..", p"odo

... " ibu)', " la

n.o..- do la i""''''" un.

co""''''sI,," do " ... qua " la do ...- juoto (1 ,16). Poro .... ju . " d . do
[}jos . . man jf
'umod jalam.." en" Iwcbo do qua [);os ha<-. jwL05, Y
,, ll". ' Li;o .. con
f""""""," uu g."'''vo oubjot"'" " ... " iu'<o f'X_ baco ,..;"'" .ti ju si" ," Ypooo p"ifi,". La 'u""'J><O""'''''' ",,"m. do
la ~la pa ulO.. do la jusi"," do " ... ha "Lado dom jnada f'X" dobo
" ...... dos
po< una parto, la
""'slenciaI do
Rudo n Bullma ..., 'Mcrita on la uad""'" do ' gusl'n, do ' ul"" y do
K iortogaaro , oog'u la ru.ol la
do """ " .. Iwcbo do '1"" " "" jw.
IW",. la
l'"
com.-.oo.,u " j " " " ,," como ......oc
jwLifioada"; po< o<r& parto, la jm"J""'a';oo .pocoU!",," l ' ro.m,," _
Emsl ,,",",mann , J. clui." "'-_ y J. Lou" """rn han ,.. om&<Io do
u.. uad"'6n do lact..... lOOC>" noa y ...ro.-mada, la psi"," do " .... "'J"
",,,,Iac;oo "",ib .. Pal>lo, ",,
_.m""'" po< " "" do la o""""'" .....
,. '1"" 10"""'-al munOOdo
potooc,", _ lo dom'''''.''. Esw 'u"'1""-

""'1"'-

1"""""'"

""''''ocia

1'''''''

""Y''''

R""""" ''''''''',.........,....
..........
T_
_ r.kft-. " " _1 2U I
._
, ' '''' '
" ._ ........"
.~ "' ~ Ui, bo;
Z1"~
pp . ,.'.m. ~
"'-"' ..,. "" _.,..'1',v"","",-<'
und R
o",,"',,_
'L

Ii<~ ~

,..... m'._,.""... ..., N~ "" ........"

(~TG',
~

50, ' ' ' ' ,

~_"'K"

pp. " , . ,,' ,,<>d. ~ " . , . ....... , ~ ~ ..

[>ioo _

. ...... ~ , ~ _ "" . . . .' " " " ,

'H

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

t acione> pone n de "'_Ios dos momento.""""''''... do lo ,~. I"' u-

li.., la ~ apocahphca do! E"""ll"IOo l,.ti " pU f",,,,,"'" p"""


I"' " ~ n
m;, ..,., ~ I"'no .. d..ru Drim'enlo <kI ioo wK!uo"-

de.,

la rom-

.... juot,[;cado . ""'"'n"'. o .,n ,.. , ud de la. obr.. de la '-'J'. "8n'foco


_ la ""~",,",. . . u.hncad. oob<. la .... de los
quo le J><O<U'"
,, cumplim;e nt" de la 1.oJ'. la
ut...... de Pablo ha pue<to
"""",,<O
el conup<o do
do ....-t. '1"" '1""""""'- justW",ado
po< lo. ob<a. de la Lo:!' ~ g " ;r"""" 'l""""" _ l a ju><ifi c _ po< lo.
I""l'"'" m"''' o" 0. .... modo"'gnoco un . Jem.mo do";';", quo . ,'n
ornl=go, .... en el """'ro de la
'l"""" "'- ,," bc odo po<
la. ob<a. do la '-'l' oo, en prim..- lugar. en R m y Ga , gu""'" do una 1""'_
ten ene ;" . 1puobIo do la ai i. ",g y<lo la ~', < ,.""....",., .. ..ru. de KI",n<idad Y ~ mbL ca "" la 0;=""""," ~. en meno.- med jda, en la> nonna. do
1"'''''' ' ali"""," """..... p.<ificaOO .modianlo. o ", n,'rtoo do las """'"
de la 1.0)" <ign'[;ca. 1""", ""lo ,odo enrorn",,,,,.n u......
ron
[};os "" ""fu de , ;"na, , uaJK!adospan;cu l..... <ti)" pm;Iog"'" do!;fi i_
00 o garnn,a<\o po< la '-'l'

in'",,-_ "

en

,"llios

.m"'''o_.

"'8""""''''''''''''

..,""'iu>t.

l a fu" ". d. la toolog(. pa uli n" d , l. j " 'c; , d. Dio. o d. una jmti f; .
<acin , jn la Loy .. t , n . 1h""ho de qu. d.,o";. l. <u'sl iO" de l. [.oy.
de 1.. , ua lidoo.. y d , lo. p n . ;I ~ ", quo ,,'S" . do> lo ou..ho do la
j .... ,.1..,,60 d , 1, .. ,,,, "',. coo DOo . 1'0< ,,,. ,", 6 0 Pa blo no "",n _
bo, . Noo,... j","f;c.do PO' 1.. o ..... d. la Loy 'no po.- mod,o d , la
f . "00 m', b ' m . Noo,. .. i"";r,,ado po.- l 00 .... d.l. Loy "00
po.- f, . (Ga 1 .16). La ju ..
no ..."" oad, qu. ;.. , ",o la '""1 E"o
<qu jd ,
q... la j u" ;c ', d , D'", .. ,1 ,,,,""oc'm'.o"'. po.- D'", .
do la PO""o, _y. po.- ta nto . d , , <><la PO""o,_ 'od' p'nd '. o"'m, o" d ,
. u. <u,I;<1o<l""

;c"

, <loo"

la . ,..,""' no po.-la. ob= de la Loy 1"00 po< la fo.

no ,, ""' _ u,,"

'0"'"'' ,po........ y ...-<o un S ''''~ """'",adOOO com.-.ad..- Ia f,

romo

la """' ~ coruJjn de la iu""" ...- Ia r " gnif" , ~ mplo "","",on la


>n r""",. de '1"" D' " """""'" (. ju . hf",al, cada f""'D"" ' ndopo o_
d '. o"m, n" do . u. ou, h<lad... El S,o" ','o . do J... , ri" o . o " 0
J.. oc"" o . '1"' complo1a la "p""0n. d..poj' la amD'gtIodad. La ' U" _
h n. muy' dj" u' ida. do>
hay _ consIruUlo como S"" " '" roj'''_
'" (la f, '"
como .. hao. 'o gononoI. o., h.y _ ",",'ruUlo
como S-o.'", WDjot;,,, (la lo do J.. ucr~"'I. romo .. propo'" cada "",

,,1>00- .,

"""""""l.

LA enu

LOS

' O " ' ~OS

ron ..... r,-""""",;a", no .. probabl.menlo mO. _


un. atu.-naLi.. 'po_
coo,,, lo 1, d", la _ .. habla .. ronH.n", '" (8"';''''' ob.t;vo) l. 000_
fi. ",~ '1"" hai>la '" J""",,~Lo (gen ih vo . uo.t,,)
La >n>OCU""';' d", lo~" paul;na de lo ,," "' Ja de DOo. o de lo " "._
r"'a";60 po< la 1, 00 la r. de :r..urn.t" no .. slo 01 .-.roooc'm j.mo d", lo .ub.t;,;dad ioo "'id"," y doI "l'" ioo.p.OOiom"""
d",.", ,,,,,li<Iados, ~""
tam_ 01 funda""",,, de u o uo " ....alj""'" pI
IiRa , '"l" pro[U8D>a"
",,,,,;do po< Pa blo '" Ga ' ,l8

n ,..oo."", ... lo

'" lo ""TtQ

1", JIo .. o..,.

l a ar iema";OO coot",l .. '1"" ,odos "" _

u:r' pa'" pononeoo.- a Thos. do ."""" _

""'" hao .ido 1 ; _ do la

''''''''0",," bajo 01 podo.doIl""aOO, d", la Iou-o Yd", la muorto IP. 1>Io hahb
doIl""aOOoo "0_
nd ..- romo f'O"O"' ~ romo p"'"",;a, ~ nu",a 00 pI....1 '" .... m;do d",
traoo;"";""" ;o d j,;<luaIo.I; OOD la ,,""'Ja (0 " ..' ') ~ 01 Esp;,;'u (7 ,1-<>1 ""
_
"'nao .obro 01""_
ERa ar;cmac'o6n d .... ogu<' doa """as, unid", y aop..-od ", po< oI"""m",
tamo do d;oront'ouidad romo d", cont'ouidad
So .." ,bI"", uno "1""";60 "''', dO< """"" 01an "",,_ ..11 canoct..
nzado po< 01 complot d",1 l""aOO , de la
~. de la m """" '1"", al,"""""',
""Ia" i",o la ""~,",,,Ja bajo '" podo.- E1an O"""" ..'" ,..-octon , a<\opo< un
cam o'" do podo.- _ 'io ... lu!"" po< la , ... ~Iao"'" d", lo jusi " " d", D.... E" a
cornp""""" doI 'iompo im pl" . una roncopc'on d", la .mrop>lo;;. "!lOo la
cual la ......"''' humana no .. """,a ""000ma. "no _
. . ."''''''''''
"""P'" doLonn.nada po< un podo.- quo la ",!!ulac o bioo la ""'a1"""Ja , ,,.
"""",Oda al I""ado ~ . Io m """", " !>ion , ,,. oojool podo.-do la jusl ic Ja ~ del
E.ple"u. Ya quo la
pononeco, romo podoo-, al jjompo
01 paao al
''''''PO o"",,, ~ 8 o ; r "'a la libo",.,;oo DO """ doIl""a<\o ~ do la m......, ~""
tam_ de la '-'l'
Aoo<-' bio o, .; la
,," jfioada .. Ii......... do la l.o~ .. 1"''''
podo.- cum pl;, las " i[<'''''''' do la Lo 1'-'_01. Los
conc;_
boo romo 1"""0 , ocoo",;<1a. ~ amodas po< Di",. ""O lIamodoa a ama<_
.. a .. mj. m", ~. ama.- ti f"j imo (,omo 1""""'" ;od",I"'OO''''''''' 'o''
do . u. ""lidad",), d. , al modo _ cu mplan , oda la Loj' 11,-"_10, ron UD'
";Ia d", L. '0, .., . La ar ~ ma,,;n "!lO la cual <';"Lo . . .1 fin" 01 OO.t;""
do la LoJ' (n Ao<; , '0,' ) .. , .....' a m b;""..o,", po< una pan', la ....~IaoK>n '"
<nslo do la ju sl ic Ja do D;", ' ipU f" a lo I;bo" ,,"'" d", la ... ~. ; po< "'''', . .,.
1i[.o,.. ";60 do l. LoJ' .. l.
necoaaria I"' no q "" 01 ...- ou""" pu.I,
cum pli' lo LoJ'.
~~ no ..

"""p.-.

u:r'

"'''p><>.

u:r'

""i"'","

''":1'''''',_ ..

oood""'"

"

'" CIo-U,,, lo fai' t,"", ..


Lo>" ....., ,...,. '"

Lo ........""""' ~ "'~ tiomoc """ "'" ""'" """"'"",


_
- . - , - . . . . . ..-;. ,,,.,.,..... lO ), G........

.........., _.Incuoo..
~ ~

_l.""", ""'"""""""'-'

I NTR O DUCCIDN "

La <ti......" .....

NCEVD

T~TA" ' NTO

_da ""'''' la h>..,. o "",~ do la lO" rne "'" do la '-'J'~

" '8'''';'''' do la '-'l' tal Y romo


um;w
.n .. <IobIo ma ndam" n<o do! omo<. ,; m~mo y al p<jjmn, I"' pono u ..
mD i,~ " .., ia do la Lo:. El "'..; ,~ 1""'1;= do la cood i<io do la "'>Ieneia
bajo la Lo: obl;ga d;' hnguu- <Ins <timeo ~ ""'" d;f.,..n....
la Lo:, .n
" mj"",., ....n" ~ bue .. 17. 11); "'8undn, la Lo:, "" .. homi>r. m;""", con
d"", . Ia muerto (7 ,7'''1. La probiom'h' n'~ d..crita po< PnbIo
con~>I ' .n .. meo.n;, mn " gu"",,.- .. l>omb<o 'l'" '1".... ,"",pli' la Lo: ~
'l'" """ do la '-'J' la """"",,ia do su " j>l"",ia .. """""t'" nooa""men
Ia. ~ "" .. ".-culo , ...,_
do la d",.,p..-ao;OO. Po< .... . porto, '1""....
<"Umph, la Lo: '1"', romn" ....... ,,"untad do Dm; po< "''", = f""'do
lO""" In '1'" '1";.... y ha.o. In '1'" '1".... .,;"" . La ",ron do ..la si'"",,,,"
;n1.Ii , ........ n .. hooho do 'l"', ""","""""",.. . In
"P"", la
no
PO'" "' ''!l0n IOm j.. a1l""aOO, ~ ='l"' , po<" ""''-'00.'' l""ado5O ~"" do
la '-"l' O la .o .. homi>r. 1""... f'OC'I'" no roru;;p>< """pi;' ,oda la '-'l' o
b"n rn.o...
oo!l'n y" podo>- ju>t;r" .oo.- do la ";>I"",ia .. Dm,
no la Lo:.
la .. horta<;oo. , umpJj, las

fu..,....,.-

quo"

u:r'

f""'jU' "

~ , " ....., p""portlvu


La 'pa",n" nov..Jad do In> t" o. jo> "'tu.]., .. do. . ,n g,"n P""'"
la . m ....;. ",l.ti, o la ; "" ..hga";60". b la . mn.." 11." . =n f"",u. o";
,;obo-." im..- 'om",', ;oom,n " In, do o." , ...";,m .. , j " , ,,,n d. 1pa..do
;o me.h .,o o do! p ,
nto. A ..<o5O .ad, u o I.oo"",no pa,,;cuf., do la
....,.po in do f. ,
fo> Ro ma no>: la in' ' 'p'''',, ''n .. ..lado p<ofuo .
d a m.o" maco . d. pm los " .. =m.n"rio> do 1<..-1"""lO" Y po< los " .
b.jo> d , Rudoff Bu f'm . n n u ~ "" h .n d..p1. zad o . u n "'8undo plano f",
d ,,",u Dnm j.o' o. do f", , ,,' , ;gln> . oto,;"'... .n partkula, la probf.m"
" '" 1O;>l,"'.~", 50 do . . . Focdjoaod Ch , ;, h e n """' y. 'u, al um no , d ,
la .." ..f. do Tub ;0l"' " --<uya ; mportan";. lOa bl. 1'" " ' 0 do " Ii,v. Em"
" " e ma nn

I ~ u~

.... o.

~ N~ T~ '""""""",,~,, ~ ~ ci<ru ~ ~rt"" 0."'

'-..........__ ...., Xl' ,.'"""_


~

....

,~~

ir"""'

' " ,,- ". <.0<.<"-.","",,",,"," _ -...... rfi""'" '" <


..
po
~,,'
................" l=u~ ,.,,, ,.,,
17..... ....,.. _-.......uf, ....., ''' ~ ""' -.......uf ~~ ............, "' ~"'",
" "_, lO":
_"""f', 'orid>. TVZ , lO,.

""= _

,. .....
R""'"
, .'C''''''"'. _
".

.. "",

,,", "'- "',


T_""'"
,'''.,,,, r"..
__
,L" ",...,...,.,
"'.....,_
_
."' .. r.Iu..
""""< "' ..... lo""""" c...
,
"'""P' _ ..... u"" "....,,1-1,
""","," "" ,.~ ",

,,,,"~""

, ~,

Con".....,.. ......... ... ...,....r,,_ """'"


~

E~

<""'_~ ,

LA en

LOS

' O " ' ~OS

Do ,lO, ... il"" '1"" .. 010 sobr, l c.....>ono. h's1rica. (la ..... oc"'....
do lo tooIogio do la carta o lo. Romano> <OsI .. u<i.ao-<on . h . n'""" y" proI>loma do Jo. ""ac"""" ' o,'''.. m" "'oi""", """,j ) romo .00... 1", cuoo
,'''''''' lo<>Igic.. funda"""""",, lla '01'"1""" ""00 do la ,.,'''',. do 0;0,;, .,
""acio"", "",,,, la ' nLropo\<>s" Y la h ~ Lo< ", .. vlncuo, oo'''' .. E,'aoV h o y
la ,,;co), ,,,, n """",
poradj"'O""'nl' don'ro do un
p1metro oooLaOO po< lo. =a<!'g
'1"" ...,.."""'.. n son "I;""' n , .'''rt' n
Lutoro y ' ..n c.h;no y, m" ' '''''''''''''''''''', Fecd 'naoo e h'; . "o n Bolli,
A<InIf Do ~'m an o ' , .1 .... Sch~''';"."" . Ytami,; "" _ .... K" " "8" aro (po<
modk> do R OOn ~ Bultmannl .

I"""P"""."'

C......,. _

C,,","" E""", Ilurland C... ,~ o.


E " ' _, CIor.,
10m, &no,

19",

n.. F""'~ lo ,,.

,'01.

1Wma... ,

M_, l'n. 'l''''''F",", ,. '--"-' ....,. LFpIm do..,,,' 1\wI """ _


"""...toI.

(ICC),

"".,,<,, di< """'" (H" T ). l U,",="

."' IC~T . ),

lIobc""u," ~""t ", '''7, " """ ""'''''''' PITIA. lLrrmo oi """"""

Uro Bibo"' ,

~""""

lO>1. monto ' ) " '''00, """""' . ' 00 ', H~ n _

(1

Soou ... " "

. ' 977, Do....- Z....", "" Inf"'';'

_ron.( Im hK VI) , Foo",l", _


_ I R ~Tl. ...., ....... ""''', ,""-'

,-,.."""..r.,,,,,,,
J""" n _ .... "''''1.

.L_ '" """""',

P"", iMom_

Cm'

' ji

"',

'99'5 , pp. " "'Jo, H.... CON,.,.....~, ~ .... """""~,", N'


" ." "
,,
IL'IB ' ' ' '), l U,"_ , "".... " 997 " ",,- ,,, ~ d, ""'U""," """""'"
[~oo"~" _
"""""".... " ~ 1'orto'CO......., c.nt urioo/l~" F'""", , ..., PI'

"I."i"."" l."".", _

" ' '97), """" """""-'-". "" ""'~ m /Wn<'


"'oh".... 6) , """'...., M ;oi....." , , ....

I & ~oc ..

'n,

Hin nria u la 'n,no""",,"

.. 'd .... T""'""-o. "" _

,[dF 19<J.

IIochgo>o''''''''.. >000.

"",mM""', "'i......."'''"'''''...

F" "'"" po"""""'"


,..". ~"'" .....n,

1.-1 " lo I.oi do.. lo Imu .ux ""...,.. (,""-,,, "JI, Pano,
,,. """.~~ . "'" /hu,",," o(Cod in J.if< """

C...., , ... , J. C1ri>t ..... 1IEu~ ,

"',,

"""""'. Erl'"""'<h , ClaR. ''''''' _

"',,, ,,,",," ,,. c.kt.... , .., """",


20.

",u o, n..-'""if~"''''''

Peabody, H<'<dric"",".

",/o, ''''mh
,1m,
Gum.....

Ador
_ ."',....~ F .......,. . . . " ' _ . " " ' " " " .... " ", '"~ ..... """'"
lO " , .,."
"'",""",n ."""",",'" ""'''''' hMJ.a , T........ , ..,.", " JO (,,..j. "

2L
m

. , '. . . . - .. ,.,

...... Al... M i" ,"" L9<l \.

Lo

'NTRODUCC'DN "

NCEVD

T~TA" 'NTO

....' .....M, . ]); , Ofloobaruno; do, """'" ""'.., lRm " "' . Z,'W M . ' ' '', pp . " ..
2.,.", Do, F.nJ. ... c.",..~ _1"",,,",,,,. c.""""",,, A,s." .. , , Bb Th lO) ,
M_
Ka<__ '' '', pp . " " , lo .. _"", ROm ...."'..J'
,, n
c.rlid,~ UM Cia"bo 11, """""",h. ""{>in.. W {BbTh 'l>
""'
, Ka.."
" " . pp . t",n.. Karl P.nc......"......
D<a,.,
body,
' ' ' ' , 0 [; , ,,,", "'~"', '--" J'='<u> ," N"",,,,u r"J"""'"
~ ..- ,, ]1",,- E.pI~ . Ouo>bo<-D<bWo, ,.,..".,
I1J n"""""
AIain GoL""',
Ju,~"
. I>W.. 1\wI .. """. ""''''' ,"""" lO'"" """"'"" d'u", mu",
'1- /1 ( & - . . bobl;q.... ' ), Moo""al, " M "'",ul , ' ''''' Onnt

n.._

..

do

m,"

,hm'""
.. """"i..

'lonoho,,,,,,,

L...... 19''',

'%'. "". ",n.,"


do."""",

""".......
~ .""'...."""bI..... "'" "'""" ' . Zrh K '",
F--"t'n"'" _ "'' ' "M
11, Gooti"O"". \\...
und R"""",bI,
,. . .. "". " ' _,., ,,,,..,. =ot.' _1> juotri> do> ]);OO '" Pa_ , , " ...,." , ,,,",,,,,," ,
.....ma oc. , S """""', ' '''', "". 1'; J- 27", O ui .."""" _ n-, . C&>ction d 'l .....
.. la juot<
""""" ,Roaw... "" )' . "'" L'E",,,,, ...
,",>owJ~u' . .....,..' FJ.
Gi- . ., l . _ " h '.., lO" , ,,,, . " ,. t 41, S.. nL.,- K . ' '''''''.' ', A
- . .... of- . " ". 1..,,,,, Jn'~ .,,
Il"" ... l.<n<boo , V"," U ni...-

JI.""",",,.,,"

,"'"

iR""",Ji.

"""",. ""'.
,,,,.""'",,_ """"'" "'''.UN..''.... ,,,,Iom "' """ ."*"vI,,",- " "'" "",,,.

"'oh<,

,.i.....

'" F],,."'" b<'


" M '"
L''''''''' (f1! LAS T ' ''), Goot' "",n ,
,~~' "'" R"""", bI. , .." .....""'" J.M Vi ......." '. n.. """"'" '"
""',"' ~

_ "."'" n.....

h , CIod. t . ..

LA PRIM ERA C "-R T"- A LOS C O R INTI O S

Sl, hab ida '''''''la d . lo q "" m .."


l. ,....,j, c;n "","""er'la. la ca'"
.... Roma"", h. ,ido d ....m
l
= 010 "n" up""';oo
dol
en.h, n"m<>. la 1"";01..-'
Co<'o""o so P""""" . 11a mioma. en 'u
......00 <,oo_ka . como un "",""al
n'<"goIUca . El <001.. <0 d,
comu n"'",,''''' "" 0...,;<10 1"'" .. a p6<lol K , "" efecto, p"ca<l>c<>' la carta
,m-Cada " . " todo. con",o; ....pond , ...bo.", 1""0.,;. , . <10 Jo. conn_

doc,"."

,.rt

* ,,,'"

.-ce"'., " . "

, ;'" (7, 1, d . 8, " 11 , " 16.1 11) ~


problema. rae,;" "'.....
m g.oo. . n Con",o (1 ,1' , 11. " : " ,!l). Al m ' ,mo h .mp>. P oblo la <1.<1; _
n" ,'a ""'''''ego. al <>o" junlo <lo la '''iondad. E ",rita PO'" la i~ ..;. d,
Dios quo .. . ..,,,,,m ,".n Connlo 0 .1.1. paro la d ic= "'" a mplia " d = _
lo do
,"",'n,""'" 1"'''' '.<1u', a l<><io> .... que
n ",.lqu'"
luga' .. nom b... dol
J.. ocr'oIo \1 .l b). "'" pUl" . la <arta OOnsl" ")'O,
.n la bj"ooa del
un p<i"".,- ma nn.,] cathco y ec"""","" d,

.ti.

lo ;....

<run', ,,,,

1.1 .

E< tno ct"'~

s._
cri"'''.i""".

'n;""

Desdo .. P'""" do ,,;. Ia do su con".OOO, la p<i"""" ,. rta. lo< Cono'''''


.... e1..-.".,nt. e<ln>ctonoda , 1.0 p<ima parto """""'"' _1 .. 01 funda _
""",ro del arisl ",n',mo l' _"" "'" 1M >00 ","""" do >ti romun""'in
ap",.H. a (1 ,l- U 1), la wg onda PO"" trola ona ....'" do a....
"k""
1' . 1_11,1); Ia...-c.,--, port ..... comagrnda a la ,ida <uno al do la lpos'"
); la n jma p,o" 000'''''' la """,in oruI, d..arroIloda do pablo
0 1,1-1
.oc.-. la '
do los
(1 ' )

t""""

m"""'"

O. U .

m_..

con_ido

""" aoatro """,oc'" do la ea rt a .... n e ..... ~ fonnal men" doh mit oda.

''"

I NTR O DUCC'''N "

NCEVD

T~TA " ' NTO

De<ruk do

la dO""""", , ,, ,," 000 \1 Co 1,1_' 1 Y la oc. d n do O<cin do


el .. wrio do mx.. "'''''''' que ..ru. .bocda<Ios en ..
"""l" <lo la cana 0 ."-"), el "i''tol rom "'" '~ ron u.. "1""",,, f",.da""m.1
.oon. la ..-neia del cr~(ia"; smo ~ .oon. ... coOO",Oonos do la p.-odcin
.poHca <le! E' ~ "Vh o (l, 10-4,13). Esta ""><>sic"",. m"'''' .... po< 1.. ;"io< .
macoo.. "",ioKio. po< Pablo ~ la> ""'... la ~ <lo Con ",,, .......
lu!"" do d"=<d j.~ J" qU" djl, ..... "" part ido. . pelarla". di!""",,,,, "i''t o....... com <i' U)~ u ,," do lo.
m. d . n". m. "'""" Y ms 1""' [;Iodo. del E,a ng. lio pauljno; boj<> .... """",lo, .. fK"do rom pa"" con 1..
partos ""ni...... do Roman" . y GOla, ,,, , La "p"'ic;o _
no .... """""".
da 1""" lo. j<><loo-<ri"'anos, ,;no pa" los oo<lo. ~ n ogos y heJen i",oo, do 1..
comunidad"" pap oo-ffi>t'''''''' ""'''''' cr....w_ no .mploa las ca"P''' t ooud"" do lo ju>ticia, la '-"l' lla r. (romo .. el " ',.., do Rm 1.16-11 .3<\
" do Da 1 . 1 1- ' ,1. sino que "'ll"me m" ron los con<op<osde .. bidwf., Iocu_
"', fuza Ydeb;IKlad. El E,a ng. ];o .. p<od "'",, ' oo de la oruz. Es Iocu" P"'"
lo. 'l"" 50 p.m." ~ f..... do D>os 1"'''' los '1"" creen. La .... _ oui>yace
en la ~ <1",1ap<lol .. 1a . igu' ''''''', com o " mu ndo no ha 'JU"'ioo coconoc...- a O"" po< la , ab;du ria y en", ..'Kiurta . lhoo ha doc"lOdo ha< el loco
~ '""........ en lo paradoja do la comu"",,,,,''''' do la c<u< 11.1 8" 1...... Iocu_
... do Dm dotonn' n. la constitucin do la comunidad do Connto (1 ,'0-31):
.... m~"""" '1"" h""" romo pocta"'" al .p;.toI I1.I _SI, y .. 1a.... ""na , o< .
dado<a ( l,6- '.< ), La. ",,,,,,,,uene;.. do .... i""""";"" do la im"8'n do O...
000 _
on ,.,""'" lo!"", q... I.>s ap6<loa.. "" "'" modiado<ao, pxqua I.>s
<.-al""""" "'" do D'" y.ti " la"; 60 000 O... pa'" po<" ""plnto '1"" .... on
olln" 0 ,> ' 81; ~ an "'S"nOO
'1"" .. ap;.toI 0610 f'U"da comprooo..- ""
obro romo m jn iotario do! cru"'fooado
I_IJ I..... ax hortaciona> '1"" ""'.
el")'.., la " l"'"",n' _
1' . 1' 11 ) ponen [""",,'manta fm a .... prim.... 1"'"
ta, '1"" oo"""u)" un . unidad .

l"""'''' '1'"

00",,,",,,

1"""""'''''''''''''

ill""'"

"'gao;

La Uf:u """ 1""" \1 Co S, 1--6.10 1 .... ",n,"w ada . in " ,n"don .,. d,.
cu,,"n do t.-.. problom.. .m giclo. .., Coti mo. Po< una parta, la ,om un;dad
,01..-. an , u ..no. un he""""" qu o ";"0 ",n la mui'" da 'o pati"', o. do"'"
ona " tu,"";"" do i",..to , ta n'o 1"'''' la ''')' jud'. romo P"'" .. da",coo
romano l' ,l IJ), Ada","" all"'no. he","",OO han ,.. , ..do 'u, li ti~ oo .n"
I.>s
pagano< (0, 1_111. " " h imo,
"",udan ,.. pro"it ut..
10," '0 l. La. ; n..rucc'""", dada. po< .. ' f'' tol ......n ""h<-ala .. nt jdad
do ,. """on idad 1' ,1--6,11). ""h<-a la , '' 'o.-i",c in do' ""''1'" co mo m ',m
hro da C,'''o y , omo "mplo do' """ n tu 10, 11_'01. y ""h<-a la """opcin
p" uhna do la Iiho>"ad en",",na, Todo o'" pornu tido . P'''' "" todn .. pn>Thdn .." p',m'''do, paro lO no mo da j.... dom'na, po< na da.
10 ,ll)

"'bu,,,,'..

"'ro<

.,,00>0.

m"

La '''"'''' (""" , la
W;a (1 Ca 1,l_ I' ,ro), pa""" ..t ruct...-..da po<
ona .... ia da"""''''"",_ la
do Connto ha plan toado al af''lol. 1 Co
', 1 """,ion. una carta da I.>s curint"" ...an "",nto ./ ....pacto . " . (",po
& ), _
in' rod "", mucoo. do I.>s """"' "l"'''n'''. podna a'",," da """"' .

'!l""

'"

CA FR''''.", c unA LOSCO"NTlOS

.10. (7 ,10 ; S,, ; ", '; 10 ,1.11). E.Ipn'"..,.gmpo do "",,"o,... pla ...." d.. po< los
rori"ho< en '" carta al apl>slol oooc..... al matn """'''' y 01",lObo", 11.' '""')
La "'llum.macil>n d.I ap<tol al>o<da do """'" 01 toma do la 101Oortad , desa
rroIlado
de>do"" P""'" do " .... 'risI~, Y ~ de>do un

"'moro

pun'" do ,'ota OKatoll!"'" ,oda uno .. llamado .... 1;1><0." 01-..do en


_ ha rnollamadopo<oI _
._
po<oIlwcho do ...-"",0.", do C'-;"",
.. Ii.... (7 ," _1 4); OC "''" porta. 01 h,,",po" oorto, do modo '1"" , oda uno
,;..", _ ""'"',,""' '" hhortad ron .-..pecto a lo _ ,"'.. (1 ,1'>-" l. El 'Tm
do gmpo do cu.ooti""", .. 01.... ah"" . la .,h'oo 'l"" '" ha do aOOp<ao- "'" .....
portoal """""'" do " """ I' ,I - I U ). El "",met o do ronc"'",1a do una 1"'"

""",,-.do

.. do "" criotlano< do Co<in' o ....


po< 01 boooo do '1"" una ...."a
porto do o. """".. ndOda
do "" ""nfo.,;", do "" ..mplos _no<,
y no ,"'mI"" "I""il>lo ;den"fooarla. ""''''' '!ti" .. pla m.." d i, ,,,,,,, probt."""'. Col>. toma"" o. lii>ertad do oompnu- c"""'." 01 me<cndo'
com><>ruuwcuando .... ,",;<000 Y '" '""'" c""'" cuyo origo" .. d..=no"" QwI .... ;t oo adopt a; ruando .... ;n;it ado . t>anquo<.. ... "" '1"" t""'en
lupc "","f",;o, I"'l"''''''''' Pa e"" '1"" "'" ........ ,"".et';"" '1"" dictan ""
.1"'"", ' """""",, dada, po< Pa i>la . 1la ., '1"" "",[""a un solo D;o, y un
0010 Sea< J.. """oto, .. U... po<_ ,abo 'l"" los "'''''' .1""",, no ax;"en
I' . IH b) pero o. IObonnd enru.om," 'u Hm'.. en 01 "'poto. o. ronc"'",,'a
d.I "'ro 1..,-9.>3; 10,13--11 , l); Thdo .... ponnilido. pero no todo .. pro<'ael.,..,. lOdo .... ponn.;oo. pero no todo . dW"a. 1I0.H); el el ....ocno la
KIoIallia .." Iuo.-. do l"ga~ no .. P""'"' romo.-." la """a do cmto y'" la
"""" do los domen'", (lO,'->1). El
f"<pD do """,;""", .. 01 .... ah"" a
o. _ _ d.I cuho 11 '.1_" ,<0)' la , m u"-.. " ...... 01 m iuno """"ho
_ los
lomar la 1"'0.00. Y
prnf"i"" . pero po< ""O,... do """".
cla no " ...... 'l"" haco-rlo con o. " bo", dOKub""'" 111 .1 16 ' ; los m"'mbros
do o. 'gt..ia t ....... '1"' .. p"'..... los uno< . los oIro< .m.. do tomar la ","a
dol SeDo< (1" 17_"'); cada uno ,"'"" _ ' _
"" "n,""" do los do ....,
como m "' mbros do enoto, en '" ",.",.",Ia complomenlariodad (11 .1-".,; 01
deo do 1o"S'"" h.... 'l"""'- "","",ido al c n lorio do "..;r"",in do la com"
""lad (14, ''"'''1 Y 01 ronju m o do "" 00.... d.I E'p<mu al crit..-;o d.I . mo<
",Jlb--lJ,"'.

p""'''''

,Cmo

,m",

hom"""

m.".

"''"''''")'0

La
1"""
do nu""" po<.I 001. u na "I""kwn ioo.
I"'"di."'" (1 Co "'.1_" 1. El t . ma .. . 1 do la ....urroccin do "" m ..rt o,
""'f>uk d. ha"", ,oe<Iado q.. la ,enf.."," do la m ..rt. y la " 'U"",,
.,;oo do 1..0,
1 fu""" m."'" d. la f. , ri" iana ( "" 1_1 ll. Pahlo m u""ca
qu . no ". n
m ido h.bl", d.l. ,..u,,,,,,,,;6" d. J..O, " "O
l. <o .

"",al.

,~

Gri<d.m
"' KoriNk
.<lO. , n

dobLd. .. ",",<,<"-Al.. """', ...... .......-... ... Judo. .... ...


0.. ;

Ci<mftodo .-...", ><hMJ.a,


1O,m.

I'nn "'

, """" ,..,

~,

,~><

"_Ioif'__e

c ,.,"'~'" ""","", ""~


~ ,.,. C'Io-im.

'"

I NTR O DUCC'''N "

NCEVO

T~TA " ' NTO

, " ",,<";6" do lo. m u"'", 1"' . 11_" ), como pa...." n af ir ma< . I~no< '"
Co .-' n'" ( " ,111. E n .... I;d a d , la ..... " ITo;6 " do , .. O. no ..
~ "" . I
com ionzo del ou mpl im iento final ,n " q uolo. m .."", , ..ud la"'" . ~ ,n
.1 q"" c n.to, hab;.ooo
"''eo toda la """"';On, so.omo......... m i""" m m ( ", ,1 0 _1 5 ). . . r. la .....urro<cOn <lo los mu"" ", fo"""
parto de la OOfl>U"""' '''" <lo l. OD,.. ,.-dono do 0;", 1" ."-+<'), en la ",.1
"""ac' ;oconup<ib'" "'" eria'"..... oo.-ruph w..c lroo. .."n ,,,,"doc_

m"

,.c;' <do "",oridad

00.00. ( ",,,",b-' ",.

" "n", p.-Oct ;c", ...Joh va, . la


'" proyoct o. y a1su nas "01 ;0;"
OO" en parto .u~.fo. \ 16,!J_

La osrt. ' ecmi n" con . Iguna , ...com, nd..

colocta (1 Co l., ' _4) , .. a n uo ,"" de


p"... """I.. 06.0-' ; loo , a lud", foo

BI.
E...... ' un .... la primo.......... .... C<H1ntl",
I,l. ,

D;,. <dn paludo

1,4-9

0 .....,;60 do """00 de gn.";..

El EvaAl'" o do la 'N' (l .' ~ . ")


1."'17

1,"-<,1 '

l..as di,o.;o".. en la romunK!ad


1.0 d .;ducia do Di< com o locura y romo ..Nduna """"'.
o~

Lo pala.... do l. ti< co mo en." do la ..b"url. do .. lo


mundo 0 .1 ' lO ), la .a.cdn d; , """ do 1", 'Y, n'.. d ,

Co.-'nl" 1,26-" ); d" , il;dad d"l ap"oI, fuoc" <lo Dj",


U . l -'I; la ..'du ria O'SNoo>da de Dio. (1.6_J .4); loo
ap"oJ.. ~ l. 19"' " 1' ,'_" ); loo m;o ''' "" no >00
mI jodor", 1' , 18-"1; f>d"I>dad ~ hbo rtod "f""tl;ca (<.l , );.1 ap"oI d.1 cru, ;F;catio ( <,6 _' 'l; . . huno" o"", ' Ofi_
d u. ','a . 14,, . -" )
MAnnal <lo"''''"

',1_"

6,1-"

6 ,' 1 _1 0
', 1-4<1

'-'-ll,'

"""lana ('.'_' '.1)

El caoo del 'oce<tu"",


!.os f"<'C"'O' o" ," los triDun a " , _
A, ud ;, o las p'" ''itu'''
Matnmnn'" y calil>alo
l);""t""'" ~'" (7 ,
part"'u1 "aoo eOli"". ,;u _
da.. matnmonios m '.tos (7,B - '6); lo Ubertad a>catols"'o
(7 ,17_1 4) ; "'" ,1<ga
y la.
(7 ,1' -4<1 )
Lo . acr ificadn o
ldoln.
ubertad y amo< ( ' , ' '''); la hbertad ~ al ""P"'o . la ron"'.o_
d . del oIro (8,
p<im..- ..mph la hbertad del apotol

'-n,..".

"oda.

'_ "1;

'"

CA FR ' ' ' '.", c u n A LOSCO" NTlOS

(9 ,1n); "'8uOOo ..mploo la l""""""in del '"'iorto 110, l


" 1; la """" del s.o<~ la m .... do "" do""",,,,, 110, 14-W ;

hbortad y

"'"'.","'o6n (10 ,"-' 1

,1)

El <ulto (l '.:t---14 ,40'


l !,ll.
El comportam"nto do "'" mu"" d..... m. 01 rul 'o
11, 17'" 1.0 cena del Seo<
11 ,'_ 14 ,<0 '-'" dooes ....
m" erniad ~ comple""'OIaneda<! do "" dooe< (11,I lln);
"" dooes esp.n'""I.. y el a mo< (l1."-n./l); gloool.ol'" l '
pror_ 11<.1-0<11

n,""'"

El

E ~ lI o de

IJ,' 11
IJ, I1 '"
IJ, "4'l
IJ,SO-"

la

~ "' n ( n. , ",)

1.0 certm. fu"" ""","'" Cmto ha ....ocita<ln


Jlowrroccoo do J.. O'l' , ...",-occin do "" m"""",

El CUO<J'" .. piritual do "" '"'ud ....,.


1.0 , rnns!onn." do final

c..n.1"""n ... la carta. ( ' ~ , ' 14)

'0,' -<

1.0 ooIocta 1""" Jeru",ln

'0,' 11
,o,/lH

R-ome"""'in.. I;naIe< Y"""d,,,

~.1,

Prny1'"

y""'''"'' f"""''''''''

C<>m.pooI<.... 111........

1.0 cana "'" romlitu m ooo..... "" '" .. ta<In oc,;.oal U"" ' art a do
Pablo " Co<imo. h'l' q... .... en 011. la .-.daocoo, po< pablo po< u n , .dac.
'oc """,,"oc. do un ma nual do la ,ido , """na romp"""0 ' pa rt ~ do."""
cartas diI.... m..'
L.. ",,,,,,,,,_IIe;~o.oon~de<v , Caromn una combinado do."""
cartas ",n 1", "8 u'""'.,,

11 , Ca 1,1.... .>' co n" " ul~ "" cooj.m to l"'il""",1o a '.Ja Dlo ,Ca <,, 4-" d.
la 'mp""in do cooMuu-la ooodu,oo do U"" carta .la
le fa lta
01 ,,"ud<> fenal Y"" I""P"'" do ru "!l0o modo 01 ' oido do , Ca _., ./l, _

_.010

com"n,.. bou.oa "",nlo.

...
.

INTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA" 'NTO

l El f",.1 d, 1 Ca ' ,14-1 ' ,n'... en oon t...d ic<in con lo coocl"" j n eaoo" ;ca do la cana 06,"1>1.
rnmoro, pablo .... 1" "'1""" 00 P"''' d in _

En "

g;' ' ' . Co.-'"'o. "'''nI.... q"" .. l. "'lUoo, . n uo<," '"


~

" ; ~ta

paca m"

' 1 En l. mayo.- parto do I Ca , p, b lo "'pondo. la. ,u_o""'" d. loo


con o<ioo; di"," " "",,IT' d. '" comporta","",,, ~ leo , m." como "na
oulo<>do<l ....-onoc<da , """la tal pu nlo q"" pu ode d.c;rl.. ,'n t e mo , en
I Ca " ,9 q"" no d il"'" d.1 """,be. d, ",,'''0I. En 1 Co l.l-4,11 ~
en 9 ,1_18. , n oamb",. d,f..od, l. "u'ondad d, un apo"oIo<Io q"" "lO
, ;.odo "",," ionodo.
~ I 1 Co ' ,9 ru.c. ," ",in &l cont""ido de""" <arta quo ha oocr ito f""'"am.... a los _Dho. y.n la '1"" ... ha onlonado '1"" ..'lo" lo. d.p<a,aOOs. " aD,,", """"la doI ront"";<!o. "" pu.o. '''''"'''' doI rom"n,,, do I
Co. Pablo , habla ..rolo J'" " na cana los co<in'K>< an'.. de I Co , o lo
carta m.",",..da so .""""'''' en I Co lpo< ejemplo. .. 0,1_" l'
' 1.... .... p"".. . l. "UOS""" do la .... ,,00 '1""" de O. adopta< oon , oo
1""10 al O"","mo do lo "",ri [;ca<!o.los Molos e mple> &<gume """ <00ll!;coo mu)' d;f.,.m"" la .. , ~" odv'rtend. corn" la ;dolo,,,,, e n I Co
10.' 12 DO f"'eo<o m "J' oomp' h '" oon la ,n"""do do u n, hbenad
ioo j,' Odu, l limit ada ooI.moo1o po< 01 ....po'o do bido al P'"6jOmo 10, 1_1'
Y 10,13- 11,1).
6 1 En , Co l,lo}-l7, PaDlo ...r
"""d.. "",ibKla"lo la gonto do CIoo , quo
lo obhgan proto>ta, oom los ronmclo5 _ dom.n , la romunOdad
PO""" quo d ,r..,om .. partOdo. apoia n la in" ueoc ", do di r.....,... ax;.t o", quo Dan .... uado di""", o iodi"","'mento en c..-in'o (Pa Dlo, Ap>\o Y
taJ voz Coi,, ), En , Co 11,11_34, "" cam D;o , Pa Dlo slo ha 0100 haDJao- do
d i. i>ion.., Y"" parto e .... en olio 111,131.
El roni"nto do la carta """i_ la 0.0 """,,0, do '''" .... mi~'... en'",
c..-io1o l ' ~f.." , l "!,,,, proDal>Ie do expod"'''''' do la cana o do fa> ca """
En 1 Co 1,'03-<,1', PaDlo ",,,,,,O<>na f"",to . fa> inr"""""",,,,,, do la S"" ta
do clno; "" 1 ,' . .... pondo, unacarta do ", _ mO".; "" 11.18 Y " .11.
la firn>ac'onne> do d ortns m","1x-os do la oom unOdad; en ' .,11_18, ....
rodoadn po< una d o ~ 01"'''' do Corinto. Cmn explica.- quo Pal>Io
do;'", _ .. ""um u la",n la. dof""had", y los prohI<'m.. am.. do dacJ..

"'la

una .... p""'ta'


La ""TtQ ......, ><,it>n, lUp<.. i.

"'"'" .-..nI,......... dW""had"" y ,,'uu- ..",,' cont.-adioc;on"., .. ha n prop""""

,aria. ooIudone<, la> hOpl. ... m. d. ~,.. "'" , ....

1) 'ohann.. W";,. ( 19 ' 0') d i" inp'" , .... cana.

" Joho "~ "" "', _

.....

........,,'K'. ' j, """.....' "

" , pp , xU-xu,

'"

CA FR ' ' ' '.", c u n A LOSCO" NTlOS

f'O''''''..

La pri....-a so , a c"""m,.. po< " ..


m;. '''.. n gOO"'~ Pablo la
, odaol en ~ f..., en u o m omeol o .n ~ ... la. "n~""'" denlro de la

romunOda<! ....bao """"'l. en una ",. ,""",i... Com.-.nde , Co


' O,l 1>( n l + 6, 11_'0 + ' ,1 4->7 + " .1- 3< + '6.71>-9 + 16 ,"1 0. A ..l a
cana pene""'" proboblemenle tam""'" 1 Co 6. 1<_7,1
D. La _nda fue"",;ta en M"" edonia (l Co " ,J>: 16. ' _7b I. ComI". n.
de 1 Co 7--' , a lo< , uaJe. .. U"" m uy b ',n . 1 cap" ulo IJ. l' d "f'UK
1 Co 10 ,"_11 ,1 + 9 ,1_" + " lU_16,7b.
e 1 Co 1,1--11, Il ronst"")" una u oOdad "'po"",- Po.- pri....-a "'.., pe<'
cib. " na , ;",-,. lrri\aoOlo d.I ap;.tol , de ,"""" '1'" .... fngmonlo
rorr"'f'>"de a u .. 1"""'" osrta indopenclie...., no al comion", de la
~ .

>i Wall ..- Se nm" .... 1 (19."") d'..'ng", 00s c",,",

Job""""

A La prim..--o ~ponde.n ronu o'o ala cana A de


w,;... A
. U. .. aade 1 Co IJ, po<_ " lo. os p" u1o ;"'<'nUm p' _ " " " ' ' ' la
"""""",,,l. de 1", ' """""",, I" P' 6o . en ""nlo .1 ' '''f'''''<> a .. .'. 1 Co
11,1 ~ 16 H 1 Co " ,1 .. " "" m en a 1 U ' y 1 Co 10,1> rorr"'f'>"de
un estad'" .-.coz de la..... ..,"""".n". p. bIo ~ cro "'o. Com.-ende,
1"". 1 Co 6 ,l< _7, 1 1 Co9,"_ 10 ,>1 + 6.11 ' 0 + 1l,1}4 + IJ 16. 1, .

,,'

D. P.... 1a "lluOOa ' arta queda n 1 Co 1,1--11,11 + 7,1_9 ," + 10.B _l l.I
11,1_ 1<.<0 + 16. 1_11
31 WoIrgang Se """. O ...) y Chrisl opt.. s.nft \ 1979' ) d'..,ngoeo ruatro
eam.., _ romOderno como 00s
1 Co 1.1--<,1' , 1"'" un . parte,
~,
Ia..n. de ... """""",delap'''oIa la carta de ... ro.-inbc..
Con al!," "", d uda. en la """""""';00 de ... do. pri"""'" os "'" (l Co
' ,9 """ alus>n 1 Co 6.1_1 1) ~ al!'" ... , ari. o' " , proponen

"";da,d."

1""''''''',

A 1 Co 6,11 1 + IJ, 1_'" 1 6 . 1 3-1~ . Sohen ' aade 1 Co 11.1-3-1, m " o' .....
_ Se nl, duda en . "ibui, 1 Co 6, 1>->0 Y 1 l,1 . }4 a ~ o a D
D. 1 Co ' ,1_13 + ' ,l 4--IO,!l . Se",n. aade 1 Co 6.11 10 Y9 ,1_1'.
e 1 C0 7,'.... I ' . "",_" . 10.13--- 11.1 + 11,1_1<.<0 . 16. 1_11 . Se o~ a '"
de 1 Co9 ,1_1'.
D. 1 Co 1,1--<.>1.

kn'_""_"""""

, ""...... "'"""""'-" iN "",", ;. "",""". E'M V _nd""" '" ....


. ."
L_
" """, pp .
~ ...... wdoo- "'"""""'-" iN _
"''''''' ~ .. ~ w,~
L""",,, T;,..,o,pKh<. _
,
, ......
~ "~

' AtLl~T

."..,'"",.....

, ""'_

e""'..... ''"'''''''''''"',

~,

"""N<, .Do- ...... "'"""""""'"' ... _

~ ~ " '"', Lo ... m

...................., LO,.

".LO

I-t.i;

"',,.,,
"'Con"'''.r ,", ""'"
"""'"_"'"
......... .. , Z,"W "'. ' ''"'', . .

.. _ .. '"'" ~ c~

.. ;..,

(C~T

1>, """......,

...

IN TR O OUCC'ON "

NCEVO

("",""r

T~TA" 'NTO

00"'''''_
po"''''''''''..."

la prim.... ",ron .. do orn.n


la nica """ro do la carta
,da po< la ' .....J.d o manuocr it. y po< la. d t""
f""""
cannic . ' n""P'"...... ' Ca como un. oomb"","", de d.!.,.,",.. cana. de
Pabl o ",,>ln P<"'"p"""- que ..... dooapo.....","", si" dejar " ,tro y '1""
>6lo .... "
ipuoda la odid"" do la carta """",,la oegunda , n _ ,~ do ..
d. lo, forn= Jmm'a>. En la ""l<_
8.... ad .... bi..., oonocdo 01 g'noro 1.....00 de la oolocc;oo do "artas, 1..
cartas do Plat n, do Epicurn. <le l.ocr-o"" o do llom<t"".. ru.rno ..J .
do. romo I;bros, y ",'",.. romo C;e.,.oo. S"",," o Plin K> publO""",", el...

lo"",.,..

m',,,,,,, '" oorre<><><><looc'" en .Oda- De .... fonna ..

<On>On=>n

fK'~ eron , d ~ f'O" dn

doI ><lbhoo d .. ,", ",.",,,.jo. ron",. En cambio, . .


la "'''pledad no .. ronocJa la ,x;s1"""ia do ooIocc>onos o do combinado... de carta
focma do una ..,. cartala t 0ITe<8 _ . . de ocden ""'''''*'"'rico, una <arta pu
frapnon _
l ada ;ndo[;o"'"""," "n funcoo do 1.. "'f"""'"oaooo...
1.. do la en_
lit
Po< .... ""'n lo. rntorios emplead< ,"""," quo...- do[;,. _

'k.

<los do """'
P"""'" '-'" "'ll"me m,.. <ooI6gjeos o ~_ ""debo,-jan ... romido<ados "" la mod ido "n _ P"""pooP" U"" .n.........
cio de la ~Ia pau Ii.. Y de '" ",'>lucin " ,,"" do '1"" la crtI;ca te " ",
bO> ,~. los ""-tos. .... d i" """ do un. <arta "" ,ari.. carta> >6lo .. bci_
ta si .. puede demosI.....- quo 01""'juniO do la " 'P''''''ntaci6n "" .. rom _
1". "~i>Je ~n un ca mbOo do! ron" "o do romuaOc. dn, ~ .... upo...
mi&> ~ '"""K>neo h ~ t<." .. ;ocompahbl.. en ' ...,. r. Aboca ,"en, >a", no ..
,, <8'" de 1 Co'.
la ruarta "",n .. 1aunidad prn..! ~ la rom,"" 'roIdg;<a de 1 Co ; el ""'.
juniO de la
de la ,,"'. . .'" dom'naOO po< la rondond
pocal;p<Oca. ...,a>oI6go ~ m i ~ ono<a del "f"oI; olla dotonn i.. . u 'ato<
de la cruz (l Co 1,1--'1,11) ~ '" ohstolnp. 11.1" " ~ " ,11 _15),
.u . a ~ y '" ;~Iooiza"n del , _ roma - >lo de l E'f'Imu ~
miombro do a-i"" (J, 11>-1 1; 6,1'-10), '" 'a'~"'oc'" en la ~ do la
rup< = do la Iglo>'. ron ,, muOOn an h gun 1' .1.... 11) l ' '" oom p.-o",On
<lo la hbonad
9.1_18'.

....

''I\U"''''''''''''''

1""""'''''

,risI"'. . (.,,,....,,;

, . ..... CON""",,"', "'"

""" _

_.r

m" _ C
'"''''''-''_
.n. """.. ,.,. 'n " ' ), ""'<O"... , " ..... ..Ix.od
_,
... ,,-,,, "' ...

,", ,... ,...... "'01-. I

C~_ ....,. _

'"""'" ~ .ort~,
.i""'''.,_
......'"o( .;"'''''''ll..
....,
""" ,'''''' o( o(""'
_ _ <.
m... .
_
Lo
,.
....,.,.... _
_
Joho "'""', '99',COO
," Lo, " ' - ''''-''.; CM
orio""
m,'_
,."..,.",
,,_
,,-,,,,",C...,-1""'
" "'
, U........
......" Louin" ', ""..... '_ IoM <no " '99'
~

.~

~,

'"

CA FR ' ' ' '.", c u n A LOSCO" NTlOS

1 CO 14,330-36
L. 00"'';= del ~I en< io para las mu "-...n la ... mbloa (1 Ca '~, "b-"')
.. probablom.m, una glosa ta""" .""''''''.n Ia"'P" do la
del 00<.
pus P"ulino para P"' po= , Tm U ". l.....-rump" .. romo'Io~.-aOO.
m proI"'",,; .... fonnoda >oc
d',1""'" tomados do> m ""","'um
p<,'moo, oon lrndi<o ' Co 11.' y .mpioa . ~ ""n"" no p<Wllnoo (.romn
d.,. la "'Y-. l U ')

,."''''''

.a.m.n""

u.~.

Lo , mu1ic'-o' w.-pau/;no.

, Ca .. la n ic. ca'" pouli.. 'l"''' .-.1""... pliellamen

algu no, f6<

mu"'" Irnd ic;".,.... En 1 Co 11,H, Pa blo e" U"" P"la i>ro q ha "",ib Klo
dol s.oo- ~ en " .Jo, U"" oool.. lo do I.'l'" tam b;o ha ",,; b;doy ha ' '''' ',
m"KIo do>opu'" los _oh",. Pa blo el la nactamen" ...'" ""'" o .-.lo<'
mula . "oc.. l m i""" 'u """ .rudo'
1 CO 11,nu>
, Co 1 1,Ha ' ntrod"", uno ella "" ...'10 ind'""lo """" la oual Pa blo aponl""("",,, , ' >OC'l"'- , 1 Co 11.27)
E"a el ta <'<>OU""" "" lodo """ U"" doblo polab<a del s._, y ~ probo".."..,.. uo oom. maoo p""-f""'W'I, ., l. ,odooolo do , Ca
no ..

pdo>opu'" '''' """"""""""0<>0> , m _

"'>"

do Pahloo

.El """ J"",,, , """..... O""''''"'",..,..,. _"" .' '"pi'" "w"..."


_ .... lo
dijo.'

1""''' '

"F~~",.,

"">pO ,,"," "."", "'" _~ Ioo<-..J '''''' '" ...""""" mio"

"'im
""'"ro"" , o""""""" .."""" Ji<;md~'
"F~", """ ., lo """ ~ Aba"U"" ... ""'f". C",,""" """ ~ "'bi<m'~ Iw<do '"
"",,,,,,",,,.,,.
"", ruJ. ,." O'" ",.,,/i, """.., ,
C<I1i,.
lo m""" a.I

.-.-,"""- - ,,

",,,, . . ,,"

"" ",r"~

E, .....Ialo d , l. ; n" " uel 6" do l. "n. d.l s..." . , pa... l.lo.1 q u.
e ll. 'lo I~, ll_" . P"",'. n. ,' n duda do U" ori , ti. " i,mo d. Ioo; u. ~ n.
ga. y .. p"'it>f. q u. Pa blo lo ,"' ib' .... d. l. oom un 'dad b.l.o ''''''. d.
Anti"'!u'"

O. , Co ',ID,~' T,,,'/O-17, ,'~ .~poJ. m


~

LT. ", /o-,,~ """,~ "'K ",,~b ,

""""'" quo d ...... <.....

;;" "_"o~"'~ "

... _nl~, , Co ' ,ID ~ d ........ d; """ do> "'" ID. Ll. LU ", '0,0.

...

INTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " 'NTO

.... con"",c",,," .. 1a m o,m. en , Ca " ,'_ _ "" 1l .Ha El " " 0 '"0-0ducido por l. fo-mul. do """dn comp.-eoo. """ i" " 'f'<"aci n de la
muen. <lo J.. . (1 ' .JI>-" I ~ "na ' m"!",,,'"' '''" <lo '" UIT'e.OO (1 '.<be_
5a);
la ,"""",me"'" do "na dobI. cadena <1.0
tOga; de las . pa n do..., c..r, Jos ""'" Y lo. """ hmano. 11 '.'-Oj, ,""pu> ""nhal'" y los
.p6<Ioa.. (1
lo. '1"" .. U"" .. m ~ mo Pablo I "'."1. En ' u ,,,,,,06" ori_
~ ; ... , la <0"1,..;00 do r. comon', p robabJ.m ..," oIo lo< do. f"imo>ro a.-

.i_

'.71.

m.m"
CJUJ<> ",u '" _ "'" "",""'" """""" _ ......" lo,
-y fw "",hodo,

EJe"""""

. _""......

"'00'"_al""" J;" _ ""'" Jo, F=""""


-

Como las fnnul", en las q... tal .., so apo)" pablo en Rm J ,l ' y~," ,
.... oonI.."", <1.0 f, .. 00""'"''''
el doblo
de
la m""". y do la """rre<c;oo de J""',I""" <I.e1......-.ti significaDo .aMfico.
La ..."...,"'" de la oonIonnidod con las Ese';'""", '''''''f'<''<> .... aoon<oci _
o1'ento oom o <um pl jm " nlo do la 1"""""". La "1""'"'" "po< nue<lro5 pec o_
do.. no .. pa "lOn, (Pa blo ...,rib." . >oc DOOOlros . ) , y com'" a la m i""a ~m _
boIog<a '1"" ..
" '00,,",''''') <lo R ol J ,lO

en"""""'....en

""""',,,'m""1o

prop'''''''orio

1 CO " 1,16

"'l uf .... "u,em. ,odo .a.m..lo do "'<acin. T""'o " p"...teU.mo <lo lo
",m'mocin romo la tm ioolog," (.Ia copa <lo beooOciOO. ) <IoOn ol, el 0<0
<lo un. {6<m ul . U'~ic

"' en,,,,,J, ,.",ji",," .'" ",.JKimo<. , .., ,, """'" """"""" "'" "
Lo " ",.

,,"",",

y , ) 1"'" . '" pani,..". "" " romu"in "'" , 1'"""" J. Cli"o' .

s<"f"""do la im .... in do la, "P"'''' ""'...,,""" ,Dopooo. Pa blo aqul


do una tradicin di!"","" do la do los "lolos do ,",,;,,,";60. o b "'" " an u"
cio pnsI..-gOOo do! pan 1"'1"'''' la a.-;um,"'><in '1'" ' ipo.'

O.M . Lo oc. , "", ,"


la,

I~ ",, "Q

ea.i ,000" =n" n ido do ' Co ,,'" d.'","ina<!o PO' I"'l"""" d i"",
do Jo. ,oc'n';", o po.quo .. a"",' oI ha .-.ci,"<Io do Corinlo.

"0<"""

aPRI"'.",C""ALOSCO"NTlOS

, SO

Pablo ;cM!.,. """.. la [""n" do '"' jnf"""""""",,- romo en I Co 1.11 En


lo han ....arido 111,1' ; " ,1'1

"'ro> """',d ta soIamen.. "'1""110 _

pablo "",ocOona "p"Oamen.. la carta do lo> co<inlK>o >6lo a prop<!>'lo


do la ,u..hn do! matrimomo y <101 o.I'baIo, .En ,uantn. lo '1"" "'" ha....
..m t n. ,,' (l Co 7,1), No nb>tan.., " probablo '1"" Jo. o<ros "'P' & (. en
"-,,, mo . 1 ".pecto .. .... 1 Co 1, " ; 3,1; " ,1; 16, '-" ) .. .-.1'"""" ;gualme ....
I"'''l'"''''' '1"" lo hk","", en "'I""lla oca~n. '-'" t ama> _ a! ap6s1ol "'Oma n .-.cuenia bom""'" (. E n ,uamo lo _
me ha.... ..mio. , 7, 1;
."",,,,0' do la,,'I];'
, 7,"; .""'f""to.lo inm olado . lo> kIoI",., ' ,1; .En
"-,,, mo . Jo. done>..p in ,ua1e>. , 11, 1, . En ","mo . la coIocta en faw< do lo>
""""" , 16,1; .En ","mo n " 'lrn henn.ano Ap>io. , 16, " J no rennilen
I'OOOMtruir a! ronIenKlo f""'oo do ....."'...Oooe>. b tructu.-an, en ca m b"',
,oda la 1"''''' ",m.-al do la , arta
7,ly 7,,"
...
11,1
16,1
16, '"

'n!rod"",n 7,1"".
'n!rod""'U_ll ,1.
'n!rod"", 11,1_1~,""
'n!rod"", 16,1-<.
'n!rod"", 16, "b

, info<mac'o..,,, , ObR lo, ''''''0''''


"" ",," id dno"" d.1o "",,"",dad

En 00. oc
al .p6sIoI "",","'na 'n["""ad""", "",,!>id .. soIx-a la
." ,,""',. do acciono< o 1"'''_
do la lp..;.

den,,,,

1 Co l ,ll 'n!rod"", 1,1<>-<,11


11, '"
'n!rod"", 11, 17' '''l' tal vez II ,'1 6.

no!"'"

..... pnm '


m.""'ooa.... pro"';'""n do .lo> do CIoo. , '1"" probol>lemem e
"" "'",n .n ';'jo do
io[oc man Pablo d. lo>
conn jct o, y rn'aJidade< quo d',<den. la '~ ..'a, A parti ' do las ' n focm."o.... """..n.... e n la ca ,,", .. f"'ode n .-.con>Iru" lo> ,"men"" ~gu'ent ..
.. han focmado vario> partidos Y cada uno do .1 ... apela . la a u'rodad do
uno do lo> '1'6""'" _
han 0<ta<I0 d i' ''''ta o ,oo j'octamem. I"'..
n
Corin'o, Una !aooin .. 'p'a e n ApoIo, "'ra
"I"'l""" "" Col.. I. un
",aOOo no
n ingn ...t ro de un P"'" do p.,j", por Co.-inlol. y u na ....
""'" .. mamiene fia! Pa blo , o/fundado.- de la comunKlad. E> d'["" .. he<
~ a! . partido do C.mo. 11," 1' ''f'''''''nta u
ntah ,," fallida do ," p"'.. Io,
conn jct o"
~
una '",'.oc"n do pablo
lo _fu...., la ["""",oo de
1""'_ P"'''''' goda, f'" una pa"", aJ hauh""", Jo. n"",,,, com'''-
,;dos ma ntienen .... """'''''' de ..aliad ron lo> apslol.. _ Jo. han hau';",
do (1 ,l'-ln. ~ po<
part,. .. a! , .. ultado <101 eco d'[e.. ",'ado do la .....
dkacin do ....J>'IoI.. en la """unjdad. La .ut<>ridad do Pa blo podna

1"'''''''

.,j,,,

e,""

""lOC''''

..

"'oo

e"'..

,.

INTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " 'NTO

>uf,;, la oomf""encla <le Apolo. So p"od. oo..n,"" ". "'....". '1"" 1.. f"'<">
" "" <le Pablo Yde A>oIo dosomp"""" un papo! ceo,,,,1 en la "'1!"""'"'''''''''

U ,O )

E. man'[""o que Pa blo t oma la '.Ion ..o";oo "" wrio. Reconsidero lo


de dos mo<Io. . _ u n lado ,
_la "b<.oo de los "":...".
... ron Crisl o PO" po< el bpcnlu
en .1"", y no po< la modo.dOn de
lo. apsloa... "'" <><ro, d>Ij n;'" la act nidad <le los
<le '" aros'"
po< partodo Iosrori.h05 . Aun cuando es <le '""- '1"" Apolo p<OOg> .. "",,_
.>dad en C<>rinlo, . . . .,"" ' '';., _ los oori nhos cam o"" la roml""'" ~n '1""
do,u ",la<oo """ los ap<tole>
..... ""''''... q... "[<U"" 111,13) >00 mO. d ir,,;].. do ' m",]"".., ..... di,'_
~ ""'" _
frag"","lan la , """ do! _ _ ",", en qu e"" m'om bn>odo la ;g~
<i.o no .. "'1"""". los """" 1.>. o<ros 1"'''' ",m." (1 UJ), q"" cada uno romo
~ boba po< , u cuenta lo q uo II", ~ 11'.1101. do modo _
unos ..... ..."...'"
mj."'.... _ "'ros , ......
(I1 .2lbl ,
de U"" sim f>le frac'u _
....odai , o b"'" .. de<p"""o do la ",,,,,,,,,,aldad prov;en. do "na romp<",,
~ n ""''''''''.lah... do l. Q m.?" PaD" "~ O "n .110 un probl..". toolg Oco

,.........w.
qu"""

~'"OC; n

"1"'''_

,<ene"

,s. ,.. ".

ham"'.

fundo "",",.., m', . " ,,, 1", m'.mbc". d..p,."'"n .. """"'" d. en ojo que
. 1... mi"",os f""""n 111,1' ), no hay pos ' b' hdad <lo como< la """" d",I SeDo<
O UO)

ro. "'.........
La gm><b ~ Ohi..,. grnn ""I""'d"" <ooIg"" do lo carta ""la '1"" p, bIo
eo",.ua. lo '''''UIT<'''''''''' do los m"""", \1 Ca " ,'"" l. Dos ... n."""",,
doct' i"'s.., do ca ......... ""'.,~co y ' POC" ' P' '''' 11,lO-<, " olo ",,~lac"'"
""'''oIV'' do 0;", '"' la f"""'Ioio do la cruz; ",,1_,"0la romum",,"'" [;m1
do la ,,,,,,,,""'l, .nm.""".., . 1""" ro ..,." l' "'r..d6s"" do 1 Ca >- l ~ ~
d''''''''n la onu ilectu... pobaJ do lo carta. La 'n"",''''' ""eHe.. da! .p<loI
.. """"do<. los ron"h", lo......,la dol hang"'" '1"" han ,,,,'bido do" \1
El ".oo.m. '" lo ",,,,,,,,,,ron do

Ca "',1l. A"" " ' ''''pocto,


Ca 1,17 . " u"d . ba l~ U""

Ol"ma port , "" u n dupl"odn do lo pri m..- . 1


n"""'" f"OlU"""" ;ca do la p<..J,.,,,,;,,,, .. u
10...; u'" .. guoo. ",,"" ' PO""" e...... m.n< n "'. 11; alg u.... P"""''''' do
lo comunid ad doh. oo.n lo ~ do _
no hay "",urroccio do 1.>. mu,, ",
""" ~ .. """1""'" los a 'P' "",n"" ad 1"''''''.'' do
lo "'1!u """"
"""'" da! .><IoI h,", mO. ca ...... " do ..><I""'" ~ <I ....,,.,. _ do .-.fu .

",19-".

-~
LO. lb.. _

- " ',

h . _, " ... "''', ..; ,.. "'~ L~

'I>ouIoo;K'" '"
" ~h "" ; ' _
T........ " ..... " " , pp .
........ , LIh ~ !i, ,os,;. pp . m a.

,
'. Lo., _ .
'''.m,""'.,.....
,
~~

........"

_~

" 'l' do, U"'''"'"'..... u""

O><"; ' ~ "'. m . '"


<H~

........ "'

lOoH . . . . . . ....... ,. 11' ''''.''' "'- " """"'", " '_ , " " , pp.

'''.[]O

CoK'''''''' /,
I(j ~

"""

....

,. '"

'"

CA FR''''.", c unA LOSCO"NTlOS

Corink>
La d udad <lo Coonlo en la 'fU" Pni>Jo, acompaOado <lo TImo<ooy Sj I ,~ DO ,
ha introd ocdo . 1",,,',,ru,mo," u .. d udad n""", y nea. ""'<ruido "" .. '"'"
''''' ' .e. , fu. .-.oomImOda po< l uJoo u'ar ..... a.e. romo =Ioou P"'" ""
""....nos. En" ,no'9 o.e. po"' a...- lo eap;1aI de _ya. Econmk""",n'. ,

lo dudad .. ric a , . 0 part'culo, grada> a 'u , ","",loo gOD[UOf;ca. """"' ..


I"-'mo<lo""...... ,g>oso, la p>bJaOOn, mU)' m. .d ado, .. e..-actoriza po<" plu .
m);",,,, l ' .. ~ncret'''''''- La d udad h.... """ p"'ma '"l"-'tad ya ... ~<
1..... habla de . rorin"a n',.ar> pa.-a ind k ar u.. ,ida dj"'uta (...,moftio{ouo"
hag"'.

''''l.

'--" comU"idad <h CoriNto< h ',,,,,;,,, """,."".... . ~'" , "",WI


La IU,,_
Y 1 T,

<lo lo fund"d,,", de lo;g\Kia <lo COOnlo ,'mia "'8" o .. loa , Co

o" ",""o de " e h ,",' 11


El p<loso <piolol., de lo pei...... carta o los n...Ion"'..... l>Omoo. o
Dado_

TImo<ool' Sj k ~ DO romo coaut""" l' T, 1,1).


Ioeart a ho oidoen,ia
da d.e>do Crom o, IaIl' romo pennden P''''''' a lgu.., mend""", <lo "'aJ'a
\1 T, I ,H ), .. ~ '"pon..- _ los t.... aut""" oolabornron.n fa funda
d,,", de lo """,unidad <o<io''''. 1 C" 16," de<'~"" fa ca", de b t""'na> romo
pbrnic'" <lo "'aya, .. dori. como los pi"""'"
de Coonlo
E"""'na> y 'u fam;!;., en'po j' Gay<>. '""', po< lo domo., lo, niCM p""""""
houh....w po< p,hIo en c..-imo (l Co l ,'~ Y '61. De ..ta> Ir. . f""'O""" . lo
carta o6lo me oc"",,"" nomoc. y<l hochode 'fU" la <tia de E..>ra ...... un..
'nmed ja"""""" a1 lnobajo al""t);oo (1 Co l.,").
El au'"tono oonsIruido po.- lo
<lo fa carta .... """"du KIo
po< P"S"no--c""'a"",. 1 Co 11,l . . .,plldlo >Oh.-. ..ta CUKtin, "" <1 .....
do , los m"'m[,ro, <lo la oom unOda<! ....n P"S""'" '1"" >docabo" !doIos
muoo.. b iualmo.... "gnil"'olfv<> _ tnda la d'"",,,,,", ."oc. fa """'" ...m_
I"'",," a los _
..'" oonducOda d.e>do uo pu nto <lo ,'''a "lernmem. _
no--c"""'DO. Lo> .fu..-tK. Y los . ......,. DO oon los papo<>-<'h"'aOO5 y los
romo .. Rm 14,
"DO los M""'" "","'m""",m.
oom-.nloo., "'" """,'ene'" ru",;. o db;f. .... ' ....t ionK de pum~ aJi"",n
..... no <!e<..-n....... " jn;"" papel y la IU,,_ de l, "" .. """Odernda de<.
de un punto <lo "~Ia du,i,amen" ..mplae y liJ>Dl68foo (l Co 10 ,1_>1)
Lo> an J~', ""'oIl!- .mf"""di<loo ...... """""rui. lo """'po,jd,,",
del cr~("n"mo p"UhDO "" Coonlo, quo .. apoy"n .. l""n parte """" los
dolos de " ",00. . 00''''''''' "" '"' d..cripeionKc fa '!l
ha "",>lftw
da po< "'pe"'"''"''''' de """ amplu ""a" social . .. la 'fU"
~ ..'"' .. n
dlta> (P"'l""- a """",,,,, P " ' l - """"","'n,", Y ...,10 ,,,,1 I""""han la
mayoria. y """ mjnorla <lo f"""""'Iidade< innul""'' ' <lo lo dudad " o"n un
P"'" p" rt"'ulae.n lo oomunidad"

000""'_

"P"""""""""

judeo-<-h"''''''''

'_".ll.

' LGonI _
. .. ... "",,"".uo.. ~ "" do .. ,
~ oxK>Iopo ,,"dvi " ~ " """_ " "

"'00"'

"""', ~ , lo .. I/u

""",,; ,,_
~

...

' NTR O DUCC'DN "

O,J.J. .....

NCEVD

n "rloc~k>n> 1<1"...b/<...

.-_ . _

T~TA" ' NTO

k los ..",....,. rio>.)

1 C. /o "........... <1< ~ .... .

PahIo . . Corin""

E. "" .... p""".. . las 1""8"""" do lO> _.bo> Yen 1.. ~Oo
... _ da poc prop;. '.id.. ;, ~ I"' no la .;da , ul<' " do la """u.id" 11 C<>
'1.2 ' '''), al ap<lol on""'" ron una autoridad cu)" , ,,,,,,,,,,i m" nlo no plan.
tea "'nP""' doo.. La ,"uncin , " d'f..-",,'e cuando def.. oo. '" ~vanl',l<o ~
'" al"""oIaOO (1 Co 1,1<1-<.13; 9 ,' " Y " ,l ")?
La _
hva, po< PO"" do algu .... m " mbroo do la romunKlad , crea.- ,n
la """"""in da lO> m uarto> (l Co " .11) af i"". un <!ao.a<uanln oh joh vo
"'" ....peclo las po, "'..... dof..,,;..., poc al ap<lol "" ronbnu'dad ron la
tradOcin (l ' 'l.
qu> d""", _ no ha~ ...."""""'" do 10> m _
' La
"arta no ole.... u ,," ' """"",,, d''''"'a ..... p.-ogun"", ~ .. ha.l""l"""'lo .....
o b;en " 'ima n '1"" la n"",.. " """",,, .. ha .... 10,-""0 ya plana.
monlo y no ..1""'"' ""'" , umpLm ' onlo _la hbertad cr~'iana P apocta.da
poc al E'""'ll"I" , o b;en 00<> adap<os da '''I''''''nt"''''''''''' mM ronfonn", al
1"'......
gr"'go l'dohanden, poc ..mpl<>, la .... do una '" mnrta li<!ad del
alma; o m "., ""'s'" 1"-'''' Y"'m plame .... la idoa. ron.idernda a"...-da, da u ,,"
da 10> ru.p>s- En al pri ma.- """', la ...-gumontacin londerla
..m...ya; la ," ""' n ~ oo del .100" ", "". do la """,~a cr~'iana , En al
oegu..oo, ....f<07art. poc aH""", al ca l'ct..- OO<J"'-l y camal da la ....u
""";oo. Segn la
la truI, probable, '" uu-ea ..
h""", p1au ~bla una t.-an%nn",ioo da lO> """1"" f"""""daros "" """1"'"
' m pa.-OC<>d..-os como cumpl'm"n'o da la croacin
'"'" miemDrn. do la """unid .. _ ""'s'" la .... WTeCcin da Jo. muo<
" " ,00<> 10> m'"no,_ Jo. ....... _
, on las euo>Ii""", ' he.., piaman '1""
'odo .... penn"ido 11 Ca6 ,"; 10,n l' ,S.p"oda .-.coMtru', una ooh..-enc..
,n", la oposic;oo ' daaJ ~ .. l' ,n'",,'.." la ,;,;,., do una ....""""ioo 00< .
poeaI y, poc <><ro 1..00, la .... da qua la UDortad
penn i" , in probloma do oooc'onc'a uni"" . lo. p<O>tilu'", ron, um', la ,,"'" ."",iheoda. lO>
idnIos o doi'" .1.. m ur " profo!'"'' "'" la " o.", de.cub;art a?

,' o ,Po<

"'!!'''''''',..,

""'10
....= '00

'..-con> '_""'" _ ..

cri"'.".

: Ad..."'.rio>

,..,,0/0> k

r-,. o m;""'""" do l. iP." k

Cori." Io>

_.-d'"

La a'E" "",ntacin do 1 Ca " 1<1-< ,1' . _


pooa ,n
la O;1..ia . la
"" """,. una rom l"'n ~oo """"'" da la ..lridu ru. do O'" Y ron'''' u ,,"

CA FR ' ' ' '.", c u n A LOSCO" NTlOS

'"

comp"''''''''' .......... do "" .J>'t ol",. ponnilo taJ .., 1""';"'- ol 00;..0 <101
dobolo. La ;nlo<J><"""""'" ...... nem. do "" doLos... on ofocto. _ la ~ "S" .
<la do ApoIo . Con mo, d""f'U' <lo la partido <lo Pablo,
un . ~On
""",do<ablo .. la ,,<la <lo la ;g\ooia. Sj cabo fimo <lo los nf"""ne"'"", <101
Ibro <lo los !l ochos --quo nos I"""'n.. . ApoIo romo un j"....... u.oI _ ,;_
<lo AIojoOOrio Y focmoOO , romo Fjln , on la .. bid""" Y on la 1" _ " judo.
""n"ic., la "'" ocadoo- brilla ".. l ' " "8"'a " porto on "" _odoo <lo la
0'''8''''' ~a---... puedo COffiI",oo..- '1"0 hoya 1a",nOOo. toda la ipo"" <lo Co<imo o parto <lo ella
Ahoca mon , la crtIica q... p. blo .... h,.. ,n 1 Co "'8--J ,< <lo la
y
<lo los di",u"", do .. b"'url. no .. dirig' . ApoIo, romo m """", 16,11 , ~no
""'" wn . la m"""", .. '1"" .... ha ,d.> cocbido on cim05 nwd ... <lo1 cr~
, jamomo _nho. Do ,110 ..
la .. bidurl la _ .. "l""'"
Pa blo no .. la t """'s . ~ p< ja , filos/k . o "'P;""""" do> ApoIo, ,no .... b;on
"' .-.copcin <lom", do Ia ;g\ooia <lo Co<im,,"

'U "'

,,"',n

_oc.. . _

03."

'-".fa . .. {moa d<

""""",;""'n

Segn , Co 16,S , l. c.rta /u, ""rita ,n t r.. o dm anlo la .. ' ane ;. do


Paolo on .... dudad ,", ,, los._ " 1' 1
'kh " ,6. 10 a" iouyo
.... ..ta nela uno d .. illn do do> . _ Y <"" ........ S la c arta .. ol ... ul
""'" <lo la comb;"",,"'" do m i" , ".,ta>, ..... n irla una ""'"'f'>ndencla quo
pudo "",m ono"" ,n d if.,., n'" mo",,"'oo o ;mpho..y.on j<la,
, nt.. t f"" y Co n nlo . An' .. ti.> d; ng ;"" Conn'o, o , n el c a mino hao ia
Conn' o, Pa blo <u,'o " ""p" pano on,;",loda.. la "'llundo o..... . los Co<;n

y""";

,,,,,i.....,

li",.

. ... ,. Lo

. <..,q" . ,u la

c"""'

,,~ , .

En f..
po"'"", la oruz .. un """,no Iknico _
in'''P''' ta no
oIo la mu..-lo , ,no 01 d.>bI.> aron<oc;mjonto <lo la m....... y la ... """",;On
<lo J.. iI, (l Co 1,17.13; G. ' ,11; 6 ," ." ; A l' l."; , ,",. La <TU, d..ign. el
o=nlocimion<o .. hifooo <lo ' ''''''';''0 on 'u ronjunlo, do modo _ Cmlo
puedo ...- d",,;gnado romo 01 c"",if","" (l Co 1.21 ; ', l a; ' .11 Y la pa labno
<lo la ti< .. ~n6nimo d.eI E..ngol'" (l Co ",8)
La paJ.bno ti.> lo ti< .. f""'" nta oomo U"" pa cadoja quo p rovoca f. fo
o el ""ndolo, pouo .. ,,,,;oido oomo f.. ' >a d , 0;", o co mo Iocu ca l '
Co ' ,21; G. ' ,lI). "'. , n ,1"'10, la ma"".. on q .. .. ,,,,b id. lo q .. lo d .
'" 'Sn jr"'."'''n, par' la r.. .. f.." a do O;"" PO" lo "".-.duhdad no ..

'"'

INTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " 'NTO

m', qU" Iocuca La '<!ea "" .. la d, u na p ced.." "ac;n ~ "" da"" "n<
lo = m f" ' " ~ n Y.. la neg arta a O' ro<. Thdo lo ",n'...oo, ~ un< .. p ''''-_
d , n , " por q" p"",;]"," la cru, como loc u",.
q u..... o'ro. >00
p"'ci.. m ""t o h,.oo. po"!"" l. "",ben como una fu.m . de DOo'
El hecoo de _la pa la bro de la ,ruz
pa <a<lj"'", do q... PO'" unos ...
locuc . Y I"'no otros fuonoo do lhos, .. 01
uJ".do de la d.ec ~ ;oo do [);05 de
hace< """la la .. bid .... del m"OOo po< la f"""'Iojo do la cm, \1 Co [ .>lI.
bla d.oc~in do Dm " SU", la
de lo. deoafonuoad"" .... acione> de
la sabidu"" de D>os con la ..bidwf. del muOOo. El OOjo<i;o de la " ''''''8'"
d"" ..... ha<..- q .. do.8p""'' ' ' la incomp'..".."'" do la .. , idu <fa del mundo
h. d. la , alrid uoia do lhos l' ......... los quo. cau.. de la p<edk .,;o-nec'"
los ojos doI m" OOo-, f'O""" '" "",!;a"", .. n ....
EII""",o de pan ;<!a de ..", ~ ;ro apocal ' p"oo " '""""'nt ... en el frac""" de
la .., ""''''' del 01"000 para ronoco.- D>OS . n . . . .bKiurt . Lo '1"" PnbIo
p""upone .. _ la .. 'Kiu"" del m uOOo
podKlo ~ n ....
",",. 10 o1;, mo 'l"" lo ",''''neia '1"" i>u>c. ou i".h a .mod.."", ... """" de
la '-'Y" "'1""" de la '-'J' lo '1" . .... no . . - da; Y cae "" la '"""J"""Cin
IG. J , " _' 1 ~ Ull. .., t amo" " 01 munOO ha abu>ado do la .. , idu rta pora
.nconl.....-.n . Ila .... nh < y'u origen. de modo '1"" la ~. Yla ..bid""" ..
han rom..-t'oo" oo.tiruI05 pano 01 ".",nocimionlo y la romp.-''';oo do

m',n'",

">tori.

ha"".

D " '. La ... ~la odop<ada po< lhos

"""'o", '" n''''..... po< una f"""'Io-

jo do la comunicacin. Po< uo lodo. la cru, .. uo "",.ndaIo 1"'''' la .... duna


dol muoo<>, '" la mod ido '" _ co " .. " u)~ In ' ml""'-'I>I. po< o>>lo>ocla,
Dios "" .. " ""la '" la 1"'''''''' do uo cruc ificado.
otro. .. la m,oOf..
" " 60 adocua da d, Djos qu, ""h', ~ , " u i " m ' oto . La "h',d6" d , los qu,
e ....o 11 en 1,'"1 no ......, '" jua<if icacio . La " .., . . una coroic"" do la
,,", ..,;00 ndo la usl jfoe'd On,
""ica"",o,,,1a ronflao,,a.., la _la
"""'la .. a"", a la S'",la de [);os, la ""ka '1"" ~ d" aJ .., >U . . ,," oo,
'" identodad y '" 00&,0.
La locura do la prodicad On do la cru, funda .. m j, mo u ru,"""I ~mo '1""
la jua<ific _ po< la ". Jud... Y g<"'gus aon 1"'''' PnIOO loa ...,......,.. 0...
do la m i>ma act it ud " j .. "",lat "'P"'"0 loa "p"" _ "",fimo.., 'u oh<-d"ncla, I""'l'" oo..n UuaOOa""'o'" 'u " j""""la """" "" Ley y """" ""
.., <duna, .. dac~, """" In _ di"" '''' ru.alodadea prop;a~ Ahora bi..... 1..
U""", do domarrnc"" ,ukural.. y "Ug;o.a, ,",," .dios Y gn'8"' '"" pr__
ci..""",,,, ... J"""daa 1"" la o...... poa iO'IOdad do ,.....-.

,,<,,

"no

" j,.

.... ~. Lo /;b.nad rn"Oa"" "10m 1'AbJ.

F....-on Pa blo ). .. ""'"'!l"h. de Ju an loa q.... PO'" u pHc...- la "'''ene'''


en"Oana. lu, ;"ro" la 'oicOahva de <om..- p.-""""" 01 "'moi.., . Iio",;".,j . do la
m"""", ......,'..
El con<ep<o de hbortad,....,. do ()""la. Port..,,,,,,, 'o
poim.. lug..-, a1l.oguai" polftico y ,""Ogua la indopoo d.ocla d.oI d udadano y
do la d udad . Con 01 com"o, " d.oI ponodo
oO"ico, .. 101.,;00 ", Ytoma,
dol "'oioci<mo, .... ",loo de la hbortad 'l""
1;;0 oonquO", '""""," al
mundo " lorio<.

,<0.

CA FR''''.", cun ALOSCO" NTlOS

'"

La co mp'.n.i o pou lina d. la h " "ad .. <!oh n. f'" 1.. e""""" ,,;oa

"8u ' """ ,,


1) lhoo .. ,, a"'o.- do la hbortad o <lo la h.......,in, .. ,, a u"" <lo la p""""'a

<lo la n""'~ croacin

...,ha Ai>roMn y &Cada crO)''''''' (na ~ , "_', '; Rol

01)

' 1 P"", Pa bln, la Ubortad .. 1a U.."","", <lo la ,;"ja ..;" ....,;. <lo ... I""'n
e,", _ la dom'na o," pecad<> (Rm
y la c.y (Rm ' ,' ; Ga ' ,' ;

.,"."1

', '-" l.

'1 E... h.......,in no con d"", al . u.to a la . u'onoma, po" u. .m""",,, ..


ron,.,;irta.n "",la"" do 1<> q... .. J"""""'lor, do la e....... ~ 1"" tamo, do
. , m;omo ( Km ..,, ) , la ...... neia nu"", .. hlx-o
al
"'., <lo la iu"Ocia (Rm . ,' '->J) y do er;"" (1 Co ' .f7 1~1.
~I
to '1"" la hbortad .. la n"",'a ..,,,,,,,,;. y .... bajo" _
do!
cru"'fooadn y bajo el juic;o do D'" Y <lo 'u iu"Oc'", .. el nac im' ...'" <lo la
o.... , ,,",w-.. ama.do y ~KIa romo p""""a ind",pond"' m,"""m.
<lo .u. ru.alidoo.. ( R ol ,~, ' _ ", fl)
' 1 Po..-aron el pros" .. n.. do la libortad po..hna no . . .;mplomo....
'odo
ponn" idn. , 1<> ru.aI [J,,;...-f 1a "''''neia" "'" "",Ia,~ <lo la
<amo y do la roITUp<il;;li<la.d; la hbortad ~ n P. !>Io ""'......"' ... hm""
"",, "",,"oc;m "' mo <lo la P"""'"' Y do la rond.oc," dol o'"" TOOn ,,,'
ponn;hdo , pero no lodo .. rom~"",o". o.Todo .... ponn itido , pero no
tndn odifk a. O Co 6 ,'l ; ' 0 .23 )

f""'-

U .J. Lo ".N>n<'C...... pkn i'''' ,"

I~

'_

,,,'

<.-...cOd n

romeo,.oha con la prodam adro ap"'a l<p<;oa <leI E,. "S. l"
do la en... t"",,' na 000" " " o "'" importan.. do! N"",,, T..tamo mo .oo.-.
la """"""in do "" """"''''. La _
do la " ... m'<'C.... <lo "" m.. ""o.....
... do la ap"'aHp<k. jud1o. s. di" i"S" do ""'" "1"""''''';''''''' <lo la .ida
d..pu" do la m """" 1""_, .. d ir, ,,,nd .. <lo la iruno.-,..bdad <lol alma o <lo
la .;<!a
imp lOoa u na dobl. di.coo"n u' dad ron la vida p'...n'" ..
tr.to , 1"" una po"". <lo la <l..truccin doI...-1"" el p>doo- d.1a m"," , y ...
n"",'" croacin 1"" un nu""" acto cr...ooo- do D"'; 1"" ou-.o,.... n"",,, ,,'"
0...000.- <lo n lno .. comprondido como ...... """in do In. ' ''''P'''. l..o ",,".
""",in do loo """"'''' ocupa .. n "'S'" importan..... Ia~. pouli.......
lambin " t""'" <lo ..na con'rowcio ""'''',..., y "" ...."'''.. (M '
Ypan.l. b ') y " " " do ions"i' P"" la "",atolos;a fu'uh" a <leI .... "S.lio <lo
Jua n IJn ' '>819; . ,,....., . ..,. ; " ,>'161.
l .. ,011, .;""", pouli"", >Obro la ""u""",in <lo In. m "",,,, . . . oc",n
,,"n ... el 000"" 0 do 00. "'ll.. m. maciono> d'f.,..m..
l . carta. _

".ma,

'1.'''17

') En , T. ~ . " _ f8 . la ...... ,,""';ro <lo "" m.." o. " . 1"" .1 ..,..;<!o do la
tromp''' hnal, el n-. f..dio doI "'>lO Yla ..""",;ro do "" ';VM y <!o 1<>.
m.."'", ha"'a" s.oo<. El ""00 <lo .. ha- q"' lo. m ","'" ,,"'n . J... .

'"

IN TR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " 'NTO

ron lo. " ;""'. pa'" pe.-ma""""," jo,"I O al s.o<, .. el .lom.m o 1""0"P""'"" " i"'a... .... "'P""""lacin '1"" da . 1"phlol .. la
.;gu'on,o< c...ooo ...... la t romp"". er;oto boj.... del d ,,1o; pn moro
, ..oc
" .... mue"",; ~ . e n . lo los condoc i,' al dolo con qulo""
n toda"" ,-;;os
' 1 En I Ca lO. ' .'" . la ,.. wn>ccio do loo m uen", ["""" I"' rto do la """,.
fon na ",Df",," do la creacin COITUpl jbl. . n ex..."''''' ;nco<rup<'blo. La f,
"" la
u rre<c ;OO de "" m _
fuMada .oon. el Lm<ma de lo
rn
y do la .... urrecc;n de J
c ... ndo ... ene la lrompota (1 C<>
",," 1. los m_
....oc''''''m , fm de '1"" toOo. ,
Y m ",""", 1""'dan...- t "'.. fonnadoo. Em<>OC<'S la m,""",. " lh mo onemigo de D m,
..... wocKlo
d ",.

P"' de la

,';os

lo cono""",. . . do"" "" "","''' .........

1",-.0000. , C< "" l _JoII I


.............0

r .n

,n" "ripn. de];O m"""" , de lo ~ do J,,"" I Ca

t>,Jb-I'. ' '' ....

A'%U........,""' . -. I Ca ",,"SOIlI T ,,,


. . . . . - ."",,,,,,,,,,. I Ca " ,50-" "1 T. ' ,16-17
Ileroma>dacin . . . L. I Co ",,50" , '" 4,1S

""',

oc. . ", """, " oac ~ un acto do >al.


"""creado< do""" 11 Co l
lo <O"" u_
do lo
mWKlo. .... 0<10 do "'''''000 " ..... " lmo
creoOO."In todoo ""
"'maooo. . in " " ....- . "'" d"'ine"", ente< ''''''"' ' '
,. 00 " .."' (1 Ce "H .~, . , , ', ' -10 . 100
la
.....-too
"'......, o lo oond~'" ...",.,;. pan .. <>p<o o lo ....... r..........
fm.l la """' oo"""
lo
Y """"" lo ..,. . -. Mm"
'm~
lo
Ha,

,~ ,ia>

~ ro<rnH>OO . ...

'ooc"'" del Seno<{1 r.)" un

'" ><oc"

",ti""

r.

.'oct._
m"""".). ,_rr"""""' '' ''''

ro"""''' "....."..

.......
,_ o .

"" .n .ubjoo"""" """"""" .. "" """""""""0000n, ....

La ru.n.. .. lo , '];U""",""" oo .poc.hpl;c. . . 1 Co lO,


Klo .. su
copaeKiad" un~ la .."..-dogla .1a t ~ " do lo c"",,;oo ..... ""1'"' do lo

""""'".";00 son lo. "BU"'"'"

"",tado,
"'o",""

11 1 Co " , 11_'90 " Crisl o ha ....


como lo proclama .. k..-';ma '1""
fuMa lo cri" la", ( "., i>-, l.
ha)'
, ...",-'<.... do los m uo<
too. I'J ca", port icul" prueba lo ,'..-dad l""'..-aI. E.I P"""l"""to del ,"' o""" "''''''. _ .......... para .. p'. . . m',""o 3" ego, ..
000C<'f"0
. . ' ''''''-'<in ao puodo..,,,', " lo oooa ao ..,,,,.
'1 1 Co 1'.1" '"' lo .... u"""" oo do e n"
com,..,. " 1a
ITOOCin
.. los mu..-tooc too.. los ""'.. humo
'l'" m """", "" AdOn
"",...
i[<U'"
Cmto, '1". .. .. "'SU OOoAdo ,doa] y d;,;no. 1.a
'1""
ron lo
""""';00 do J O<. com'.",-, lo 00"''' """",,, . . lo croacin y su
,u m~'oo .. """"'" d";oo. Como .. Rm '.1 1"- Pablo "'.... pono '1"""
ronoco r.
,~,,, n. 1_1 , ~ n r. cual AdOn (G. l ) .. lo
, oprodocc in matoriol " .... origin>.! 001.... , idocl (n . 11.

r.

una

quo"

' xgo>o"

'"

CA FR ' ' ' '.", c u n A LOSCO" NTlOS

'1 Ca

",,'V'" "" toda la do".rniad do la cr""oo , la m""", do> lo q... ..

I""~ .. la ooOOioo """"",la paco .. """"" ." m "'mo do 10_


.. O m ~ La idea .. _la .... urrecci6n do loo m _
.. u"'"

<ecroa'" lo 'l"" .. carnal y f""""'doro '"

"" octo , .....00,- do lhoo, q'"


ru.o<p>s ..
' ml"""'odoroo.

pOi''''''''

La

ru...rr.. ~ ' " y'''''' do la "'!! um",,,,,,," pau l'na .... >do "' .. hoc ho

~ ico

do q... la 1""'""'" do la .... urrecci6n , ..... romo ronWCUo>oc'"


UR" valoo-i,,,,'oo do> la ....u Klad p""""" . _ """ al homb<o .... p>... w. do
'" ""'1'" moctal Y do la , ,,,,,,,,"
~~,

" ..... 1'""1"'"'-

La

'01" 1'''''''''00 ",,"' m, do .... . """,,,,,1do ,;da cr~'iana. (Ch..~ 1opho

Sonr, ) ha .... do m",,"" po<" h""ho do

.... m"''' ,., E. tado. U.'do., Ir. . "


l""'n ""'''sO''' y oooCoI aloma"" , n

q"" "

han "",om odo. pan jcu

'000.. ya ,... Iad", po< la ,,,,.. ti


iglo XIX Y h",,,, pnncO
p;oo d"

~glo XX

Po< UR" part,. .. ha ...." , " ',.. la. dos orillas d..I Alllm' ''o la can.....
e.. i " bandonada do loo",wi'o>
_ inado> " '''''''n>tru u-la . da colO
dla "" do loo poi ~
la.
do
do " ..
rndoo... y, po< 'an'o, 1o.1"''''''J'U'''''' do la ......,..,. pau lina
Po<"'"', la ... "",a<!a
, .J.b"'" "'h',,"" 0000"", " uno .....~ .
loo-oo'n do la ~ ....,g;osa ron la _ .. ap>toI doba" '" Coonto , La
...b" """. Yla ..p;n'""IKIad qu' Pai>lo , nb,,, no .... p1""n"'n'" po< UR"

.oc"'l<.

,n",,,oos.

oooo";on,,, ,...... ,;d"

<Omu

"lo""""

"'' ." .acin

do la r, """ "'no do loo _ mios como poc una 'm"","'oc'oo


dol E;~ . goljo macead" po< ... """"la. r'I"""".. juda . do A..aOOrio. ,
o.trndoc'" '" G""a poc "f>oIo
Po< h imo, la m~ma "''''''''''" 1""'""" la lo<>Ioda iOO'" do "ng... gn..
l'" cond "", " una "" ~lori"",," do las i><fi'' '''-'''' "f'O""lil"ica> .00... la
los'" do la <TU, do! 'J>"oI, El , ....,' ado .. una
do la 'n"'J><O"""" " ronnad. do la ~Ia do la oru. 11 Ca ' 1

'00-

toI,._

Gi"""""" ..... ""''''' '" "'""" km" Con",,' ("" ini _ , """mi""","" l. ),
_

""_

, 1" ' , H.... ea,," ","N, """ ,.., ,. ""'. ,-.,, J~ I<o<i",",,, (KfK

u'"

' 1. Go<!,....., "..-."'."


R""",ht . , _ GonIon D , F.., " " Fi,,' F.pi"k.,
,lo< COO"'"""" , ~ lC ~n. Gnnd Ro""",, Eonima.., 1007, ROo" '" B.
Fi,,'
""""'".... (1.."', .......,...). laW,,; lI.
Kra< . '997 , Cm.......
..~ n , '" P"'''~'' __ ,, .."" "'l.", Con" ,IM" K"T 1), ~ "",...,~
,
""""h. ' .. .. ~"" ". " _
M.uioo L SoAoDo, J """"'""'.. (N ' lIC n.
body,

"'''''m"'''....'''''

_ l>Dn,'_

"=,

'"'
u." ..""

INTRO DUCC'O N "

NCE VO

T~TA " 'NT O

,...,r.."""
"""""'0

e.rt."'............
po""""'. """'1m 1,.",

J"",," ""..., ""uL . , ...... ,",


Pari>'Mont ' ''',
'99'5, P1'.
eru....,,,,, ~ ...,
Pari ' , .... !ld,1iono """""'" "'"

m"'" """"'", D,,,. ,,,,,,,,.


'"'-' Co.''''"',""
E"...... ".~'..

ACfl'.B, 11 ""'" " lo "''''' J" <lui<, .ro.. lo """,!in "'"" . '" c,,'",,"'"
{ulliv' .. l, ......, e...., '"'" Jeromo .. ,.. .....-0""'-.-..Cori" ," "" '''"P''' oo,'"

""""" o

_ 14'apff' ~, ",," .. l' " . """" , P, rl. , Cori, 19' .,


PIIT. , 11 ,.. " .
""",,," ,,"01',... s"'" , P;'mmo. ' ' '', ADd,","io"""
.... ",..".,,"''"'.. Coopm, ' Cori",h<. F..... " ""iN ..loo 1 C",i"'"""'. """,",
Kri>-'ista>q", " ''''''''' do la "''''" !6j , G;...... , UOO- .. F_ . " ''', Goma'"
' ' ' ''" , L"" Sm i, u"' d~ '"1<"" ""'" 4., r",," , FOl ANT I " l.
n,
,~-..-. und Rup<O< ht . .."" _
.... V""-" " -'-" fm /ri al, "'''' .Ioop"' .... E"" t'"'.." uch",~ E~",hma I.i ""U"" " ... >ft""
" 'l,
und R_
, ..., Un " W"-,=",
IOOorit.
E" ~ ",,,,i><''''",,,,, ,,,,," du& '' sl wi~ '" J "'" '"od ' (B"lb , . ).Tab"_
.
M_ . ..,..

.ro"" .,,. <ro, s.a' di

C<I"',

""'ti _ .,..-.-, ,m

"""'""_"M
.Ir "'tl..",

ro
LA SEGt:N D A C ,,"R T >I. A L O S C O R IN TI O S

loo 00. gra.u.. "'''''''' do la cana ""'. po< u ,," parto . la <lefa .," deI .pos_
, ,,Iodo pa uJ iDD ~, po< "'''', lo ooIocta. Im ",l. J"""aln amf"""dm po< ..
op>otol "" la> oom u,,>dado. ~.h."".
fu ndadas

"",.. ."""".. .

_ nda

La
cana do Pablo . lo. Co<in'''' at...h gu.a d;[;ruJtoo.. . """"... .
das po< el ap;.tol".. coonto . Pa blo ha " .. uodoOOy post"'];Odo .. m i". oc. _
_ .. URa """'~ .; ~ t Co<imo 11 Ca 16 .' -'6; 1 Co l . , ....
" ,usando ron
.I""na ciona d.ec.pcin. A.. <o .. &i>ade .. ""00 de '1"". ~ do Pablo,
"'roo " " " ' . - ; ~ ; taron Jos rorioh05 . ..,. u na 1"'' '''. P"'''''' '1"" ;mp""K>oaron.la comun. dad 1> Co II ,1_" ); po< o<n>., 1'"'.'" _ ,ntic. "", la roloc _
la \l Co " .H Y 11,ll>- lB ), Pablo. "",'nuiam...,'" a el"", no dej '1"" lo.
rorioh05 lo papnon" lo _""'''''''' oronm"'amem . poro . Ilos d.eclon '1""
lo mro po< . """"'-; po '" ,; Pablo no dej '1"" lo
fu. 1"'" qu" ...
comun'dad"" ron1'ibti)''''''' la 001"",".
S egn Ga 1. l0, la coJ.c .. e n b . ; ~ ..... pa " h".. ha boia , do " n" d oc; _
~ " 'omada po< "" "h ' g o. PodeD, Juan l ' p. blo . 1 oond"', '" . " ,,,,,o'ro
Jaru.." " (Ga >, 1_101' 1"" . =J um o", . de l. 'g"' i' d. Jeru.. ln <0<0Docan l. m ', ''''' d. Pablo". ,... I05 pag''''''. paro pedian . las " o...'" ip o~ "" ~ ue m.n.I..' ..... PO' mod", do u na , oIecta au .odan dad =n 1..
= m un jd.odea mad , .. d , JUM . la =rro.poOOo",;a do Pab ln =n Cori nto
11 Co 16,1-<; ' Co 7,'_9,1') y =n RomalRm 1' ,1, _n.]<).31) 1"'"' d ,
m.n ih .., o 1", ..fu" ,,,, , .. Ii,.oo, 1"" 01.pa'ol paca '''gu,..- 01 ;to
d, la om!"",a. la '1""'''' 'ooI6g'" Y , d o' '''I6gk. d , la =1"" .. d ....,
.. '.-ata, paca P, b lo , do ma n .fo" ..- . im i>6l".momo 01""onoc'm i, mo mu _
"'" do la. 1". 01...... ,omun ida<io. , , n part;cula, 01 , ,,,,,,,,,,;m ', n 'o do 1..
= m un jd.odea jud.oo--c'i";..... d , Judo. ,
t.-.c ha mon'" Ijpd.. al

".1.

_=,

,oda"'" ..

'00

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

f"'l"""H'""''''''

judasmo, y do ... n"",~. ip..J..


Y urna.."" nao "",, do lo
m;,"", y do la p<edic".,;n dol E''''"!l''IOo po ..lino.
La dof"""" do lo ooIoc.. p""' . 1""", ,,,,,,,,,,, ,,,,,,,," po< la d.ef"".. do!
.pooo.oo po ..lino. , Ca prosi_ de .... moOO la
...oo.....
la pri m.... ~ . do I Ca ' . 15-4,'" Pa blo ha <ido lla mado apslol do!
C ru",r",ado, y '" " ;sl ene ;,, ..lO d.etonnioada po< el lo>oro do! '1"" .. pocta _
doc, el E,a ng. lio do la cru,. La euohn fu ndam..,.... do la , a rta ... po< ""'.
'00 ruI .. la
",''''ociaJ do un "i''tol del c rudfocaOO' 0 , P"'"
"""""ul..-Ia misma cue>I ;n doo.do oI l"m'o do ,''''' do la
do la romu_
.",ml""
la, oondkOn.. """"""'" Y ... f"' ...."" PO'" la """,.
m;,"", del E,,'Wi<o '

"'8""""'''''',00

cood"'' ' '

,ru.Ioo "'"

10.1.1.

"Oc,

E<tnoc"',~

El . """"", de la cact. lo propxeionan ""


lo. anu""",, de '" prn.;ma , ;,' ta cro mo

" "<os do ,"'jo del ap;o<oI Y

""* "
""*

Re ..", d.
1,0 . pablo ......... los p.hgmo .ufridos "" "'
""10m d.
11, l . ,'- , ,. Lo '1"" J;. i>lo proyect. ,,",, p, bIo qu.fa ; 'lajar .
Co<imo ""t.. do " . Macedonia y "'8""'" Con"'"
""10m ..
In l . 11_ ' , . Pablo ha 1I0gad0 1h>&do>, .. h. f""OC"pOOo
po< "" habo< en<on.rndo. T1to y ha f'<O""lUKlo ha"'. ",,,,,<don..
""10m do..ro. "" ' ,>7. pablo ha 11.gado. Ma><Iooia, _
h. ''''''''_
1....00 toda el... do djf""ltad..; poro la llegada do nto y La. 00""'" "0" cia> _
Jo da do Co<imo" <nnqu;l ".

.'aj<

A" " " oo d, ",ita / , 1,1'- ". Pablo qu..-f a;iajar in",..h " """,",. <le ti....
Conn", A" " " oo " .;~I. 11, I ,H_U. Pai>Jo no .. ha emb."" ..oo ;n nwd " !amefi to
rumoo a Co< into. I""'l"" qu..-fa ,..00.,,- poimoro po< ca "" el conflicto
.biorto ron Jo. c..-i",;05 (l Ca '. I_I I?).
A" " " oo " . 'tiit. In 9 ,' . Pai>Jo so d;,,.,.,.. ia;U-. Con ",o, .n compa
.. <le delogados <le M",,<doru a, pano """'8" lo roIocta
A" " " oo " ''-'''.W 10,1 11 Pahl o .. I"'''P'''' p'''.... j''' . c oomo y .....
tan
ron "'" pol, bno< romn 1"" nwd'" <le 'u, cana,

fu"",

A" " " oo " vi<;'. V-V'" " ,l<; lJ,l l ; " ,!O. Poc t<a wz (d . , Ca 1, " .
1m, Pa bln .... p.-opanodn pano . ia;U- . Conn",-

LA 'EGeN'" C'RT"

LOS CO OlNT lOS

'"

E..""" un do la .. ~ wxIo carta . 10. C..... n" ..


I,l-'
, ,1- 11

00""";00 y oaIudo
Ono.<;oo do ""';00 do B""'W

la ....... ""111."'.... do ' apolo ' <on loo <orln_ U ,I:I- ' ,l 1)
' ,11 _"
""""""";00 do 'n .._
do! "i''tol

1,l >-1,'
',>-'
,

.... ""ono> doI ""...., do la ""..


Pablo !""oo . . . quien lo ha m.ooido.n COOolo

P""''''''

El fundanwn'n do la
do' apolo ' U ,I:I-',' )
El rn'n;>torio do ,. """". ~ I "uug
La
la ,"p""idoo doI.f""oI (1 ,,.-171; loo corin_
tio. aon la corto do ",<om .ooacl6n do PaDlo U .' -'I;"
a f'"tol hecho capa' po< a-"" 0 ,. ....,1)
' ,l _'fu
El t .-oro
tribuladon.. dol . pootoIoOO
' ,16b---',10 la g1o<'" fut..... ~ la oonf..rog ,.....m ,
El rn'n;>torio do la , ,,,,,,,,il,,",;oo
' ,11-6.1
6 ,3--1.'
La ..;gooc" do la
1""" ,, 'f""oIj' P'"'' '''' do.ti _
oa'ama
' ,' 1 .... ,'

euo>'''''''

y'"

jo""'''
Pablo .. alog... ... q... loo """'n...... ""Y"" ....,.,nclIlado ""' ..
( . .... ' 6 )
la p""',
"",,0IIca (8 , 1-9, " )
' ,1-9 . "

"""""

_ mio< ........ '1'" 11,,,..- . """"no '" coIoc_


'" (' . '- " ); ",oon"","",in do los '''1'''''''''''''''''' do Pa blo
1' ,16-9,' ); po< quoI los _otoo...""'" _ d..- ~......,.._
Po< 'l'" loo

m. m,

(9 ," " )

la . " . .. ~ do po.;"-l ' O,I- 1J, lJl

'0, ' _11


'0 ,11_' 1 ,"
'1 , , .... IJ, 'O
1J ,1I _13

El a>atol a""oc'. ." ......"".. '" Croot o


Modo odo<uado Y modo "",,00 do gloria""
El a>atol a""oc;. '" ......"".. '" Crom o
c.,...,lu.-dolacarta

l D.l .l. C",,"";O!O

""o'ro d..." m.rro, ,, 'p6a'o' " plic. ,.. '''00'' q"' lo hao 11",,00
"'tea .., "",;" ""''' 'u ; ';.". (1 Ca ' ,.... l,Il)_ ""[.,,d. ' " af'O"'o'.<!o
11, 11--6.IJ). Emon.. . '"' d.>tinalorioo. 1""""''''''''' fiot.. .,. B""''' "",;1,; do (6,1_7,3; 6 ,1_13 ~ 1,1_' """,1,;0""
do la apaIog<o .posI6oc. y do la .m,,",,,,,,,,,,), ~ la """"",di",,;oo oob,-""""KIo \7,' -"11"""
.._
Y an j""" uno "'" ms a loo _ "to'" a pa rt",;p"" ... la roloct. I",

""doa '""""'''''''

'"'

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

capdu"" y 9 le" """" la, n<'OmeMOC"'' '''' de I Ca '6,1_' , Y"'" P<'P "'''
00. _ .".,"" po< la ..pr,..;oo ." todo . , 1 Co ' ,16 )
El [;,w de la <a rta (1 Ca 10,I _H, IJI .... Ii.. una d j,;,in de Jo.
n"" romo ha lw<ho ya en I Co "'. 11. ol ap<lol d jst jng" do! ....." de
""'" l' del 000)''''''' de la 'glosja de cromo. un grupo de P""""'" (n",,)
CUY"" ;dea".r.....n _
pomo". do! plural (> Co 10,1 .7 .10 1.U . . wz m"
Pni>Jo haco la apologia de '" aposlobdoo >1 .. <l a p;.tol do! _ _ CU)~ fuo< _
,~ so manifie<la "" la dob;l;dad (11 ,]<>-" ,' 0 1; . . . . doI.. 00. r..."",. lo
'" ~ ",,,,,,ia '!ti" algu"", m i ~ onoroo od, .....,. .,. han oo"'''l;U ido """'" lo.
rorioh05 y [....,,, ," m a lodic.>oc '"" a pmpsil" de la ooIocta (11 ,1 .12.10;
11 .10- 1'l. Y.. .. fu,.,-,B po< P"'P"'''- '" llepda l ' '" ~da en ero"lo (lo ,1_

_ 'nata_
,,,,loe

"

Y 1J ,1_10 )

'0.1. c..m............

n........., ",'dad

Inlogrldad do la . .....

Los prnblema> plan"""",, prof'';1o de lo unK!ad de la carta """ ""

"1;"''''''''
al 1 Co 1,' me.,,,;,,,,,, U"" carta """ita po< Pa blo . los _ nti", o" " logri _
rn"". , El probIoma .... m iomo quo" p1a m..oo po< I Co ' ,," 1"'' ' de
U Ra

""",.<Ia denoro de la rorro'ponden";, " j,_

carta !""dida " hay _

bu""",,"

, """', En .." <8>0 . . pio... 'l"" " _


1 Co, m" "....n I
Co, po< ..mplo. "" , Co ,o-U
b) la ~ . do! aposlolodo de , Co l ,l +-M '""""'m f'" 1,"_1, IJ l ' " '.
l o, """"Wo<!oo a la .-.1_ on'", p, bIo y los oon"ho
el 1= <los cap/t Wos ,,1" ';00 , la 001.<.. (' ,' H Y' ,' " 1 p"'on duplka.
~

'0,' .. brusca.
"" tod "" r..-ma.. .. t ono do la
do la "m</..-, mocho .... t .-an

d) la " , "''''000 ont... ' ," y


ap>logia do 'o-B ""'1"'000.
quila do los 'ap/t Wos

'_9

10.1 .1 . Lo 0",,,0/0 como rol......... d. "">1Q'

..... hi""''';,

do la crih,. lit..-an. '1"" .-.curron al mod.elo do la "f""ola


como 001""000 do ' a rta< parton do una ""'" do f'O" ulados '1"" ,",,,,, do cri
,.,..,. P'"" ......(;, ... Cn ","" """h oo O<I",,(; " a , " no "uta
'1"" f"""""
..... uno unid ad do focm. Y do rontenido , Cn ","" 16g_ la. .fonn" ""o.... y
"'f"""''''''''''''''' ron'''''"'' '"",,,n '1"" ,.,. ..".rnda< " no, do "'
Coi",""
la tooIogia pa u(;na .. ..... rroIl. do tal modo q
fcil dj,
' ;"lluU- Jo. ..Iad.,. a nh gu< do los "".." ....
1= ;m "".... do
prnblemo do la unid ad do 1 Cocon<idenlndola
como WU> roIoo"'n do """ " ... ""n de algu.... un"",,",,, ,;""" romo hornoll.....' Y000 ..." ",,,,, 'l"" .. rombi..." do d;f""",,,,, mod ",

h"""

""ocion'''',

,..00..-"

la a ~ deI ' p"'<nIa<1o do 1, , ....' ,4;

LA ' EGeN'" C'RT"

LOS COOlNT lOS

un. def." ", dolapootolodo pauhno." ' 0- 13;


un. carta do eo<onc diaci6n que com oi,,"
y , " lo ;
los cap'tulos OOMap>OOs a la rol",,,,, U l" y ' . I_"

','_1,"

l .. h;p<oai.

d.~ , ..

"'" lipo" '''''

" H;P""'o. do Johann Salomo s.ml..- 0 776'; ch","" K. _ t, " " ;


\"icto< P F"",j. h. I., 1 Ca .. la commru.";6n do dos cart.,.. la p<imo" COffiI",oo;, ' Ca ,--\1 ~ la "'S",oda , 'l"" ioc.... 10-", ru. "",rita d"".
fK'kdo '1"" Pablo
""'''''' a l.,,,,,,,,,,,,do Coonto. Sogn ..ta d "' ;_
.in y en .... o.-den o.-onoil;"" , la . ,,',.,. .., lO", i"""'. " p..-d'" yol 000
fl" to ....
a la coIoct......
10-1 J .. " n 'O do la mal. """f"
cin do 1 Co ,-9 .., Coonto
11 H;P""'o. do los 0"""0 oapitulos do -'tloIf H"""" " h 0870') Y Ja .... H
"" ~ 11900'; eh","" H . T.J D.rt. '''7'1' la d i;i ~ 6n .. la m;<m., pero
la "",,,,,,,,", ~ ca .. 'mi..-t." 1 Ca 1-9 .. 1a ca rt a do "",,,,,,,m,,,in
_ " _ a la ca rta .., Ign maa 00-1'). Mau oo. og",,1 0916, Y k>n
H""n;. ,,,,,,' ) ....oman la m o.ma h ip<oai., pero "'I'"rn n 1 Ca 9 do la
""8"nda oart a y '""'"' do 011. una """"'" carta.
'1 la h jP""';' do Ha ", Wjoo iaoh 11" ') .. tamlMn " na van",, " do la h jpt .. ~ do Semi.< pero" d ~ ti"_ do .... _
""P"'" 1 Ca ,-9 do la "nm.... carta la carta 1 com"...oo. lns capftulos 1_1, la carta 11 los oapi'u
los 11-9 ~ la carta "' los ca p' tu los 10-13.
~I la h;P"""'do R OOnlf Duhmann 11' ' ' 'h .. om.o la do Hausrnt"- pero""'
cu la la a~ do 1 Co ,, ' 4-1, 1a <le Io-n, do fonnaque .. 00,,_
una .carta ..,
COffiJ"""'8 do 1 Ca 1, 14- ' " Io-n. a la que
Dultmann aado 1 C<>', y '""""'" una carta de "",,,,,,,d""in ronstitw
da poc los dosbloquos 1,'_1 ,'" ' . ~ ."
' 1 la h;pt .... do Gtlnt ..... - . .kamm 0"1'; Ha.. 0;.... D.t<, 'OS' ) 01,-.,.
u ,," ~ n ""o. do las t..,tah " .s , nt,.;.,,-... -..kamm dist;ngue "noo ca rt.,.

t"'"'''

at,,,,

,p>a<!n."

' 'l!_ .

"""'"" s.Jomo ' ' ' ' ' ', _


" /1.- F......... . . c'""""'= , "'.. Oodu~ Om "
. "' ~ 2Co'"
Ador lb,""",', Do, ""'~
"'.... _ ... k-n""- , """""'- L' '''
, ,_
N ""","", UN',"" " " s.a..J
"""' F_
' SO. ' - ' .. ... COn"'.~,

- ,-

.....,. -'

"'""_

Chod.. N. T....."'. ......... COn'''''';''''. A


~
~ I
. ..., .",.... ,"'-. ,.n, en-ro.d, lO"
, """"'" <.oc<n, """"""
N=_ r......... r,.".- Lo, '>"'" po . . .;.""." .....

. ..... ,..,n.. """,

, ' '' ~ , .'" ,_ ""-'"", Lo _

..... ..."" "" ~ . , ",", ~

COn'. ...... (eN TOl, N_DMd, ........., .. S ......, L.".

,___
O"""N _
~

" ~ ", ~ "",,, o.~ o. ' ''' ''' ~po< '"'. D ''''''
...." _
_ ;~ a:om. "" , "" ~ ~ I. ""' '''''''''

."""""""., """ R..,..d<. .., .


M I_
r. Ga......

r"... ......- "" """"" Lo' ... .. ...

M. " '"""........,
'
._
_ ""'" ' '"'-, ' "'.,..........

~,

'%'1. ~ .- Go""~'" .,,; ""'

""'_,lO", ",.'''.1''

11.

Go_..... AMi"'''

L_'~

COn"'.~,

. <ri. .

lO' ,....n,

~.,

'''. ,,_,,",-

'"

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

1.'....
"""UO'''''' ""

la prim........ oo",hlu w po< la ap>logia de 1 Co


7 ,. La '''8",><10
1""" "'1'0"" un "OO"""; m',,,,1o de la
~ so
,o-U
' ;g.. la carta de ...co n,.;I; .,;"" (l , '_1, IJ 1.'_ ' 6) Y ,""pu< la. ' a rta>
la 001"".. (pri mero ', ' _l ' , j'luego 9 ,1_")

si'"",,""

" la,,,,",,
La>

do!.,.,""" h;p6<osi. prop" ' ''''' dem>"",bnm y .....<ru<1uc.. , oda

una a '" ma""", la ,,,.oocia de loo " la.", de ,;"jo (1 ,8.' '- ' 6; l . " _1 3; ' .'.
1) y de I",""u"dos de.;~ ta 11. " 16; "" -1, ' ; ' .~ ; 10.l_Il ; 11. " ; ", 1_2.101
del .psloI. lmpHc.... 1""", """ mul<ifl_in de loo ,;... de Pa blo ..."...,
~ f..., Y C<>rin !o.
JO. ~. ~. Lo

. ",,,01<. como ""idadlitffa,;"

eon.Odo<ac la cana romo la oom bjna d 6n y la ed jcin de ~ ""' n'os de


dOf..-enl.. cartas de Pa blo 005 haco choc a; ron ' '''''''' d'f""hados mo<odoI-

~"'

al '-"" <arta. pa" lO""" .010 """ .... " ' m."d po< la , ""ic;oo ""'""' ''',.. 0"
'" focma cannk.'.

b)

Segn la ep;s1~rfa . "tOB"'. la...,,,,,, . ~"""",.,;d oo y la """""''' de

un;dad "'m"ka form a" pa rto d , l. dehnicin de Ja carta En 01""10, la


carta ,"'... como o bjo"'" .mhl u j, un dWo~o y po< .... ... ,n '"'""'"
la fonna de u ....m;-<On' ....oc;OO,
el l .. """'" pau lio"" "" part,,,,,,,," al !l'nero de las ca"'" pe",,'. ....,
, jno al do 1.. ' a rta> dj,"", ,,,,,. A ........p"'to, 1 Co . . oom para b'" po.' u Iongi' ud. po.- la
idad do 1", t ""'" .bonIado> YPO' lo. cam o""
do toDO, . 1.. ca rt '" do Platn, do Ep"urn o do S""" . La m '"", ..truc
t u no Ii".-aria ... ",uent... .., la Sptima , arta do P1a'o , .1 .... at o do la

d."....

..m y "en..m dol m_ ro .." ... A" n", y Si""".. propo.-dona .. maITO
formal dond.o .. i""'rt a n a l" rnati.."",n" apoIo;,"" ""...."'B Y
..bortac"'.... ".
dl En lo bj"ona do la li..... ' u
oonoce .. g'''''<o d e la oorr po oo"".
da o do lo oolocc;oo do ' ae
IC"""",,, ad A"'"" 16. 1(' 1,' ; 0,1 ' ( 10 ]. ;
1'.111 1 ' ; 16," ,' ; S"",.. Ou l"" ',1; 11,}'; n ,l; Plinto. C.n"" I,ll,
1""" "" la coIocci6n do carta. "" forma do carta n"".

eon.""'"

la ca ,," comn una un idad lit...."" P'.. ul""'" ",""".n c"",,'"


ol ca .-ct..- ;,' meo do la "f"'Io!:ia do 1 Co 1, 11_1 ,4 que P"I""" la pot 'ai ,," do
...,

"""'"""

fThHlI, ..""'
O.
,~

, ""_ , ,

- ,.,,'1><,,,,,,,,
" """""
KIou.

"'" OC<J""

_ ~. , ~

""'--oK ... " , _ . ,......... " ', ''' ~''o,

.-.Od.
.
' '''-'' ,.-d.

' ....... _""- . Do- Briol ... , ~ .....


,,"""" V.<.>, M I, .... "'.un, Di....-

_ w" _ .,.., . ,.....,

".J;,O""" Tu "

,w

"'>l,pp. l.", _. ' ''''''


""""" do ... _
......... J
...
.......,. """""

........rl~""(T..~ z ' 1, T","-o, '~ oc ",


_
~ ......... ......... ,...
ISBL Sou<as
SO""" 'O), '"_

'oc """,,-,

.,. . ... ........"". . ,,_

, pp. >01.'50

~~

" ",...,

, L' "

::l'&. ~

. ~

If
"~ ~
11'
-}~

t"

., tll

p-~

d~
"3 ~ .

H l .H
"

"j
~ .

~~~

~ ~

~ ; ~;

"'<> 11-!. " " ~

", -

g-H~h~ 8 ~g-

S'

'o" ~

'
1 ~ r . i jil
; ~ ~~ Hf~~

'-lO

"N l i -~ " 1 ~

~.'" 1 ~

iH~ ~'~~lp

; ~ ~ r ~

1t.~"~1 3;>,.-"

~1
~ ~ 1 ~~Q ~~
~ .~ - ..-s Z:d

"iq l~o~d~

~ ''h _ H :;;~i 5

"'lP

t=j frH ~~ :;l- ~


r ~t8"if-~
":i!pr
ifr i " !! . 711 " ~f
"~
e
e
'!l
[ 5 -

~ -~t

.. O.!. ;8< ,;o.r. . "

-, , t~ ~r.~ E~~~~ _a [
,.,
_.- . hn
:"'(r"I,..
1'~tlJo.~.'
n ". f "l
l
g.;:::: og- ~
"

b'

S"

f,
P i,
"1 5

g-.~"1!.~ ...

IIb'

~~~~~~ [~~ ; T3 ~ o d ~

5-~[: " ~

-. ~li.;~

~l~.
-g;t li~.:
~ p:"

'!'.

11-

g, ~

' .,H

!'n
ti

:" 1 ~

"a

uu
f ~"

.,-

' _" ' 1 '1"


-8'"1 ~
- ..
- .~. "r q~ " ..
l n -'n~
P

~ ~; ~.

~ . 5 ~
", 2. ~ ~ s s
f 'o. "~.~.,

.~lf

.a ~

..
~ ~ .t
,
"~- H:a~
',
'
,,1
t!!~;;:', " ,<1'

~~ 'S~~ '.8 ::

"n"
nu
" J,l,,!
,,l
,,]! I, iI"

il,P" 2''''

1 nn "'d"]
~

! r

r s

11-

~ ~

H",Ft
e P'_i t ; ~~ ~' .
,~ i~or~~~.
~ ~ 5 ~:
~ o

,.

INTRODUCC'''N "

NCEVO

T~TA"'NTO

,,, fu" la ooIon" . hecha al ap<tol. do la ~"" so hablo ,n 2.'.' l . in. q""
la tr'ot... 'l"" ..
debe . .... o<o nle";o1"'"'", ,.lata_
do. ." I Ca" Sea lo '1"" ru...., la .. gah,.. d.lap<tola "'8"""' on pe<"""'. Con o'" an ' " do '1"" .. =nflo ...."
,.,,,,,110 '"""". e n l. 'g!o~. d, con",,,, un ..guOOo m..... ,..,dido, e n
,.".s",.... Pa DIo hab<.o
prometido ...~..., 1'<0"' 0 Co.-into 11 Ca I ." , l. pero no d,j do f'O'po...- 'u ';' jo. ,-,,, "pl icac~ d.etalladas '!ti" P,i>Jo propordon.o en
1,11_1," mu",,'m " qu" no w l. ~idad d, d i. ipa.- l. ;ncom.-.n,On
q"" ... 'na . . .t o ' ' '1''''10

..'n'"

oc. l,'''',"

El OOfit ..." " en t ... la _ i'Odad apo<l!k a d. p,bIo Y la " " tondad '1""
do m"""... "" '"' carta> 11 Ca ' ,1- ' 4.< 0< ) ha .uod tado""" do"" lITil. d 6 n
en Conmo (l Ca 10.>.10) . La ac(i, oo =adjka do Pablo con"..... . 'u

"" . ,on el ;<0 .,;<!ente do .....up..-_ap>'' '"''- El te"'" obohvo do , Co,


)" .. con,ido<. la , arta como unidad" como oomb'nado do frogme"''',
.. " pJic..-1a """.. ida<! do ..la 1"""00;00" en la _ I jdad del "f''tol don _
de la f.."" del E ;~ " S' I Oo " p""" lo ""'jo< do" m j,ma 11 Co
~
1O. '_IJ.lol.

""_J,'

JO.J_~

..... ",.-rloc"'on.

I.t,..oo."", ,u 10.0 ..m..... ri"".)

El con te xto d. romun"'a""n ..ta bl,," do por la carta p ...,upon.1a f'""


...,,'" d. t..... grul"" d. ; u" d ",uto, ,,. d,,1 a p<tol . Lo> d''''na''"", d,
la carta o'' la. djf""n"" , ,,'a. 'l"" la co u.."u)",n ""n 10< mj"mbros'' la
.gt.o;a d. eo.- into "n '" con jUU'" l.a ;gl.... do con u'o ..tu.o "n OOfi~j cto
con .1 ap<tol; 1 en 1, 11_1 .11 ~ ' ,' 1" . "n ambaTgo. of<o<on ~ ", u~gnan
una , ,,, uno ili,,,;<;n da la< do> pan.. , 'l"''' puad.> ", u~da=, l"O", jonal
"n a! , ..., da quo
focma parte de uno ca rta ..... tarola , o ,,riu" ;,,. ...
,,1 ca>o contrnrio. Uu ",!!uOOo gru po .." oon"" uido por . a l8O"""" 'l'" la
"-8Om,m",,;<;n d '''jugue da! .....to da la comunidad ; P""" qua ' ''p''''''u,
tan a uno I..,,,,,u opua-ota al " P'''o! 110.1. 10). Po< l"mo, Pablo '" rom
pa",do ud j''"'tam"n'" 'ou ot eo' ap< tole., q ua du,"n"'.u prolontado
0"""""0 han ,do ~id<n ron u n
,,", u~a.mo , n c..-'nto; pa.-a.,.
qua la ba u bocho la compet'''''o ~ han ..Ii"",ntado la, ,,""'a, djrigid ..
cont'" 01.

'O-"

".rto

Lo>

"p"a,

..m.-... ri""

La< ro",,"""""" qua 1 en con t..... soOCa 10< ap 6" ....


upet... p<to!... , 1 en 1U ) oon 1.. oigu'''''''';

Son .deo-ori,"a""" ha!an j,ados 11l ,Hm , romo Pablo


S" n mj,,",,,,,,,,, " ....... nI. . 110," 18), romo Pablo

ad,"""""" (10<

LA 'EGe N' " C'RT"

Son apstole. , """"""'" "" ... _ do '''' pa labrn. Y do


(11 ,' o11 ,1 11. romo Pa IOO 111 .11)
Se han
r m ~ """ (J,1; 10.11 .13).
Ha n ,od b;do un ",brio do los _ nt"" (11 .11~ ro=

LOS COOlNT lOS

,u,....'" m ilo

,,,,,,,,,..,,j_ ..

Han hablaDo mal do la coIoct", pablo .., ha dojado quo a. M""" "'" un
pri me.- ,""""",lo (11 ,7_9) _
ha ""'uaOO ron .sluda a foo do q... los
><i", '", con tnbuyan . Ia coIoct. (11 ,11.>0; 1" 100lB )

l . a ~ u m "" t "" ; n dol apslol p ""upo" " n. OOffip"'n, ;6n mu)' d a ca


d" a l""<olado, quo p . b lo <looa"'" la do mano", co n"",uo"'" pa,b , do . u
...,~ d , la , ru , Id. ~'a 1 Co 7 , 1_' on 01 ma"o d, 1 Co 1, 17_3.4). R"ul' a
"" 'don"'. , i "'" ."'n""", ""
P''''tka . que l. co",opdn
que Pa blo , """ do ' u al""'o/ado Y do la "'ka do lo ,omun"ad n d"
Eva"ll " ' o d;fio" do la ""~Ia do los " up"".ap" ol... , apa",""n dOlo
..oc;., on la " Ian quo un", y 00= . . <abt.< , n oon "" col'8'" (p.blo
"," ta lo .;'uan d , ,omp" "" a , 1 Co J ...... , " ,. con .u. ,omunidad..
(l", ''''p'',.a p "oI.. . "oib.n u n ..Iano po.- ' u, .n"an",,") o ,on .u
propia a u,", idad , los . "'P"""'psl oJ... p"""'n<an ca"", da '''''omo>nda
d n q... han md""odo .-.daota~.1 a p "oI , PO' ' " part".Io _lo a l
crucif"ado y no " ,,'" m" q"" " na carta d. """,m.oo ",,;6n, los propio>
co nn'io, 1> Co J, 1_')
A d; f"on , 1a do la ' arta . lo, GOl " ,"" 1 Co no p',,,nta ni ngn doh ato
""pco fu ndamo ntal ..!ab,,, . l. ,omp","'i6n q"" b o..n da! i";a
n;.mo los m;, ;""""" q"" ha n p"'ado po.- Cori nto . Thnt o la a po logla d.l
"1""'01000 do l. Nu... Jj an'~ (1 Co >,11_' ,. ) oomo la doron .. dol op5'
, 01 ( > Co 10.1_ " ,10) .. d
,roIlan "gn la l;ka propia d , '" ""logia
d , l. c ru ,. En " 'a, co oo Ooio
, h""o falta """,n"ru;, d , fonna "p""u,
",- u n p..-fif KIoaI do Ia'~ do los ad"""",,, ' Lo> 0000"'" adoptado,
000' un P'o-g""''';'mo ",, ' u, ""'a Y lib..-t i",,". una apolog> judO. b.a.nf.
' ''a'', o un ;nton'o do co n"oI ud"""'; ,,' a .., po< pa rto d , la co mu nidad
mad.. da ,,,,,,,u' n ".

""1""'''''''

"

E.

........ ""'"

..........,. ,~

_ _ .... . _

T"'"

n. "',
""

....._
,-

,~ oo

T
"

E_

ll Z,'

_~.

b ,,..,...,

, H_

O-...do

oxr.UK~

..... ~, quo

~",",'_

o....
""......., "",,", ""' ...............
__,
ro"",,,,,,
ko;_,~J'

,"'
""",lO"
H"">n, ,~"",_ . . . , .....",........ ,,, ko;'' ' ' ,o, ro. '''<l,
, '''''' w.kK ""'.mwa, "'" e..- in .,....,.. ~ O-...do.... "' ....

''"lA'" " ', """.....' '"""""r.o.d .... . ........ ,_, " "" ,

G'ooa, n.. _ _,", <>( ' - '

,,,.......

in SI<oN C"'''''K~
in ",',",,1\
loroh, am. ,..,
"'., . " "
'" . .,,, ... ~ _ ... E... c'.............. ~ 1
" . ' ' '', PI' '~7L

in ,,,. .....

",,,,u..- , ~

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

Lo ~;,;,_ M lo "",," " ida<! y '~ (Acri<Io "",..., """

"'f"<'m

.,_,al

El 1"'''' do lo, .,u p'''~lolo,. po< Cooiolo tu" , un ' mpae 'o ",n,'do... blo ,00,-. la ",m unjdad y ",b... ' u .. lacin con Pa blo. La, '"rt . . d
.-.comondacOn q "" llevaban =n"gn ,"",aron una profunda ' mf"""n (1
Co ' ,1; ' ,1 ; ' ,H : 10.11 " 1. aJ ;8 uaJ q "" lo, " 'ato< do 'u, prod '8'o<
\ I l ,ll), 'u dend' l' 'u elocuooc '" 111 ,61. P" me" ,omo<",,""'. lo. <Orin
"o< .. do;' o I"'''u''''', l' p;..-den ' u .. gu ndad de ju"'''' 111,l " l. Seg unda
= n,,,,",,oc "' , l. =nhan," en 01 . pol o'" d ,bj l;tada. a l "",n", on . Igu.
no" do ma o.... q uol", con""" o, l'a me",,;o o""'" , n 1 Co 1,10-17, o . Igu .
no, = nfljc, ,,, do! mj""" g'"'ro, ....n do .... modo "'o.-,~ <Ino (1 C<>
10 ,111 1.
1033. " -, ,

f.ma

do compo<kOn

Seg o lo. proyecto> do ,;"jo """"Oonado. en la mj,ma cart. , Pablo 'l"'"


t r"" c..-""o 1'-" 1.); pero po< ca""" doI
""'''''' do TIto, .. dj" p pri mero . :J'n>ado 02-lJl y a Macodon'" (l ,' l. S , la
carta fu. o",,""'" c..-'mo "" ' u fonno cannico (con la f'O" '" o''''f'Cin
do 6 ,"_7,!l, ." ..rnta poco ,",1" do _ p ablo " "" baITa ca fenaJ""""
rumbo. Crom o, desdo Ma<o<lonia; oogo 01 "",ebe",mjemo do! V""'ano
lB' ) y do p. .. t,,"acio do Fd'f'O': " , Co .. lo comb'"",in do
..... fuoron "",n t.. ,"""" ",momo"" tf..." ~ po< lo 'l'" ... pocta .la h.
ma, en Ma><lnnia
Si l. ,""a for mo d ,.de 01 p,'ncOp io un. ",l. ep'''ol. e m';a da d ,
Ma<-odon.. . Cnoin'o , en""""" fu o ....lactada POCO """" _ la carta a lo.
Roma"", (" .'7 d ,C.l, SO 1 Co .. una comp'ladn , la ...."""'" do! conjun
'o do la corro'poodood. _ otla """ " '" .. dj" , ibu)" . 10 Ia c8" do todo 01
periodo _ " ext""'" ent... la .... oc,. on t..., lo""" do 1 Col Y la _ 1'"
on M_
'. (" . '7 d ,c.l
rf. d .n gi'" d' .-.ct amo o.. do

,aria, '"""',

l o.~ ,

.......pe<I... 'eoIgI<a

10 ,4.1. Lo """"'.... ...... ",,"Ii_ MI.."."roIado


La oomp"""'in _
" o", 01 apstol do ' u eposlolOOo <1m,.. 'n medj"",
men" do 'u com!","sOn del Evanvliocomo ",,,,la<'n doI pode.- do la jo "
lida do Dio> en 01 ..-ool",;m"n'" do la , m" Su """," oc,. aposlHca
O"""",," '" " P'"'in inm"'ata en la rc.m. q uo ha daDo . la d'"","," ~ al
..J u<Io do '"' '""'"

pablo ""ibe como apstol do """"i..o

Como habla hecho ya a m.. qua .. la ,'n"8"ll" do longua gnoga (d.


Af'<'c"lip'" ~'n'"",do Bornc " . 1 ' ; 1 .. !,l-1, '"1, p ablo """,,pla,~ oI ..lu
00 po< una bond "' ",", pero a Oado...ta bond""," una "",,,,la _ haca
do Dio> Ydo J..
lo. dooo.-O< ....J.. do la gn><io Ydo la f"'Z-

_"o

LA 'EGeN'" C'RT"

LOS COOlNTlOS

El E""'Vho pau linn ... palob<a do lo cm,. en Cti.On<o


hgua la ,,",'olo"" de O"" en la f"'<'O"' do! Crucifica<lo ( 0;", . . """,m
en la f""'O... '1"" ha peniido <oda cualidad), y.n cuon<o os.. ,,",'''moo mam;... en
.qu. tanto . la ~. romo . la .. b"w<a, dos i....."" ID po< mod'" do Iaa cuo
humana "'1"'" en<onlnU'.n " m j,ma" prop;o <>Oig.n y"
prop;o ';gnifi<.oo.
El .psloI ...psloI do1Cmf",ado l ' no puo<lo ...- """ _ ...psloI doI
eructr",ado \1 Ca U " 1 Ca 1 . 11_7.<). El E""8'I'o .. ru.n.. do D"" en
""'n!o ",",Ual i'B lo ruenoo t",Mfocma<lo<a do lo ~ de lo <m,. Do.tio
.. "gu, q "" la fu",.. do la p .-.di,ad n ap<>sl6hca no ' ......n la f..." .
dol "i'"oI , ,;no en.1 podo<doI E'~"8.lio qu. .u..
La dobOlOdad doI
"i'"oI , "",["""" lo Iocu", de la "m, .... whirnlo """""'''' dol pod..I;borndo< do la
"f'O'tlicao ; mplic. u... <la", d;,hnd"" .m", la
..bKiu"" de O"", 'l'" 0610 pu.o. a pa""'" romo locura. y la .....du ... """,.
do .... mundo.
La """",,,,,,,,la do lo roml"""'in do! "f'O'tolodo como p.-I"",;oo
I;borndo<a de la cr= y do1 Evaoviio do 0;", . . un. n""...'" d;,h",,;oo
.m",la;ntorioritla.d (. " 100mb.-. ,...... io<.) do! "i'"oI ,.. <Ioe'-.,u ......,.".

"' Ia ,x;"''''''';"

'"""m;"'.

f""'I""""'"

"'''' 0;",

Ypo<

0;""

Y'" .",...io<idad (... 100mb.-. """""'1."

opa"""'"' ,-,;h!o 11 Co~,

<loe" . '"

'''' ' ', " ,1101.

al El "f''tol 'P"'<>> en la dobOlilid. P..- ....... roo ...... bo...-do l' un.
locura. .-..com..->d.o"" o poriacw do" m'=<>, romo Iuooen Jo. .,upe<'
.p;.<oI .... '1"" 'I""".n da< pruooo. do '" ' m"''''idad po< ml'" do
do""",,,,";oo....,
.
pod..- Ub..-ado< do lo gno . do Di"" po< ..ta
b) En '" '"'; IKiad .. ""-'01
..roo .. "i'"oI 0610 puo<lo gloria<w do! cru.,;f"a<Io y do .., , u!nm"n
t os (11 .10-11 .10)
10. 4.>. Lo ... ;%o'" ",,1m.. y lo

cohc ,~

El l>au'~mo oonsImyo , imhHcamen" lo comun;t!ad do loa <"l"""'"


'1"", m_", ron C""'o. han
una.do nuova (Rm S ,l _"), han ",d_
bido el don do! Eop<n'u (. ~ ."'7) y fonno o U"" unidad tIond'l~ no hay
udio, n' !,,~ , n; ...,10,,,, n; OOmlx-o tib.-.. ooodo}'" no hap~.-n y muj..IGa ' ,m. " t o "8n'f", '1'" .. Evanvi;o. '1"" "",fi.... un. Ki.entidad n"",,"
al "'"-o ; ooi. K!uoI romo f""'O"", fundo lam_ uo n"",,, hl'" de 000....00
huma... . El hauh,mn den.., .n 0(..-<0. u n "P""io ooolal ,,,,,,,tori,Ado po<
.. .-..coooc'mjeoto mu tuo de , ... m'""l>roo ;ndopen,"eotomeoto de , ... cuo
hdad.., do '" porto ,.,", de 'u, ....Itad... .... .-.ronoc;m"nto mu'""
'mpl". lamo la apert
un j,....alj"' . do la 19l..ia romo .. plunoh=<>, _
.. la fonna do .. uoKiad.
El u ni""",h=<> plu .-.l ~t.o _ ""'I.... ~ la porten"",,;" Cn..<o .,.,"""''''
",..f""in en la odoru.ada me<l..-a do! """f'> do Crislo, '1"" ",,1>Io ...,ptoa
.n 1 Ca " ,1-:lO P"'" ,"""n b ~ la ip.... do cro mo. Eot.o """"foca impl" .

"""Kit>.

' NTR O OUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

'1"" cada m " mbro do la comunidad .... ruali[k odo po< lo. <loo.. _ ha
"",;[,;do<lo1>:Sp;,;,u; sip' jfoca quo .. imp>rta nlo 'I"""<OS tIone<, 1oOO .no.
',,,h' l"',,, a lil.., ""'" d;[.,..n'" '01'" si. Y aum)'" '1"" la fu"""", _ cada
1""""'" .. llamada a , umpl ie oncue m", '" ..."ido 0610 an la u"'dad del ",,",.
po. Aun cuando a lgunos """ ob.to do <m.o mencin "P"';a! P""l"" '" 1"'' ''
"""la .. oon"""" ;~ <lo la '-iomldad prop;. do la com unOclad m ";""". romo
.. el '"00 do loo apsloa.., <lo lo. prof.... Y<lo lns m..."'" (1 Co ",'".3lI,
.. """)" toda .<loa <lo una d;";,,n .;~n i6'"tiva ru.,-, do la del ha ", ""'"
Y el <loo dol E'f'I"'u.
La m'.ma metMo.--. del ' '''"1''' .. """"m.... .. una I""" P,," i;~ m"
. mpLa, .n Rm '1,,-", donda no del i... ya la comunidad loca!. ino la 1"""'""",;. romOn del apsl ol do lns ll"n'u.. y do los h..-manoo y loo honnan..
do la '~a<ia <lo Roma aJ mismo _ . la"""'"l"'''''' funda man tal.;guo ,"n
<In la mjsma <odoo , ..""" don.., , . " ,. dnn.. >on th r........, paro oon"",u
)'an un solo """l'" an er;.."
E.... m;.""", impikad o" .. <lo la unid ad pl",. h"a --<Iond.o ",')'On... ,
.~ ..' " .. .-.ronocan, an.u d" ....idati, m"'m!>roo tleI m;.mn '"""'J'>' d.<.,-.
mina la ro" cepn pa ulina tlo la rol, ...." .; lo. I"'l""'" do Gala" a, do
" ..,..oo"ia Ydo ""a )~ han partk;pat!o do lo. [,;.... ","'itua!eo tlo los , , " , o
'oo <lo ' """,1", a "" "", " " ..n '1"" prow<" a . u. """",idoo.. mat""''''
(Rm " ,11).
IO~ , " . ....

"".-.portI...

E... , arta ....n'", """" ... e"".. po ...;........... 1a an lo 'fU" la <ooIog,"


do! .psloI .. ""I"""a ron la ""')'0< "'ioaljdad . No .. """ro, p". ., _ . .
si... a un cito """"",amian',, do la ...
La. Oki""", ~ rnoo",
''''''J>''''8<'ioneo ,;guon ' ''00n loo do ROOoIf Bult""'"" ). '" diK' pulo Em"
""..m a.m".
E. 1"'''''''' seala, doo aportu,,", orig'nal.., '1"" ponn itan " laLi....... lo
' mp""'in "!lO" la rualel ""odotlo la i........po"'" --dom;n.oo po< In dom"
po< ]a, d;""";"",,, !U, IO<_
y hlo"",". """" la unidad do la carta. >ob<-a lo
eronolng," pau lina y """" la ....,..... ",lig_ do loo """P"'-apotoJ..'P""'" ha _uona.dn a In Ia<o de un ,;g1o.
La pn m..... la <lo llan. Die!.,. Betz". el ru.oI -im' 'P''''''ndo el ",n
me '" e n'" Pa bln y lns " ul"" ..p"'''"J.." a pan., do l. o'''ocia tlo la ""'a>ein tlo lo = 01""' ;. an'", ""'...... y In. ,oI'''ao- ha in" oooc ido con
["""" la. ;n;. " jgac i
>00'" la
. ""~". ,n In. ""ud io . . - ".
la me ma,""

''''.gac.....

,,,,,,u-.

, ~."'"

.....n ..., " Dio

~ ;w

.... . .-.... "M

I"- ll. , z",, <1, ' '''-l, pp. B."


".o.r~ ....... ..,. "" ............. T
_

, """_IO-IJ

r."",

<sI,T

~_~..... ~

. Fi M U ......... ' _

, MoN, Lm

Il 100<.......

..."' ''' _

LA 'EGe N' " C'RT"

'"

LOS COOlNT lOS

La otro, d. d i men~o ... rn"

m OO...... ,o . .. d , la S " i,~ f..., ",,6fon.


,hg..-"" on'l'~" po< "na I""", . n loo ' rnhao. do RudoIf
Buhmann y do llana n ;.u,,- """ ~ po< "'''', en loo anl j,~ do la I""P""''''''''

"""'' 00" F....

la COffiNnicariN em.-.odOda po< Pa u Wa tzla,...,.. p"" . ,pI"'..- 1a ,..",."'"


,, 'J>"t<> .00... ... roOO;c;""", del a posloiado y de la
m ....,'"

f""'I"'''''"'''

10 ,&, Olbll"F"fia

Comm'ario .

c harleo K Ru..-rr, ~ C"""""" . ", "" ,"" s.rond E";" " 'o ,'" Co<in
Ihiam llllack', ~TC ) , ""ndn-.Ill..,k, '916 ; Ha n, 00....- OEY' , 1 Cmmhiam
S."' O III....nen."), FdOOelf" , Fort..... ......., lO" ; " aurico CURf:z, ' "
"'""""'" ""'" ,. "'N
c m N,h..", f' x [ ' ), GineOCa, W>oo- .. Fid..,
19""; V octo< P FU..,.., II Co.inlh"'N' ( ~ O "~I. " """ Yoc', Doub/eday,
19'6; F...nco
&-<oNda <"",.o CociNo (l u boi B ililici ,
T....
mento 9), ",;la"", !'aoJi.., 1001; C,.,.., H . T-"--"'JlT. R.-adn ~ Co<iNhian,. ~
Li""''Y . ''' ~.I C"",,,,,,,,,.,,, "" '.n o 1 Co<iNh",",.
Yod,
Co=sroad. 198 7; " a n. ""D1SC1l , [""
IKE K VI) ,
Go<tj"ll"'. Vaoo.n"""d< und RUf""Cht, 19, .

"",d.",

"'!"",

"""'-'O

""ova

",.0" """"'''''.m.f

J"'!l '" ""'<>:0, """L . ['op&"'" ""'0"" , Pa rt.l Mont...... , c ..-f' ", om..
pou " ''" , pp. 11l18 l

E.st.do J. '" im...''''''''''"

ou<-,,"'" of"",hod iN

J e<ry L S l' W' H , Idmlif; NE ,,",,/, q,1"""'"'" -n.,


2 Co.inlh",", I JS~T SS ""1. Sheffiekl, ISa< ......., ""0

Bob/i<>r-af""

" ""N'';'"

R. imund Ol,-" ,":O. Oobhog... phy. , .n R, jmu oo B" " "''', Jan
r.<W'''-''HT, SI""", "" 2 C,,"",IUoN' l B EThl " '1 . .....,'''', ....." . , un;
""' ~y ..... ..;P......., , ..., pp. J .""

E.stumo.

pamc~"'

...

Ha n< llie<e< OITZ.

'xw""'"

o.-."P"".IA,"I", U"' o ~

"",,,,,..ro"nI '"

,.,-,~,

"'tI"''''''' r....i!w..

Ap<>/ofo', 2 K",,'N'" lo-n l OHTh

E",
~,),

Ttlb' ng,n, " o ...., IOn Ro 'mu,," Ol,-"," " ', Ja n r.<W" E<HT. Sl Nd""" 2
Co.in,hi.m IBET h l ' l l ), ....... n, .......n L'n '''''''''J' P,-". 'P .....-., 1994;

,. .......wn "-"">K.", ,
""'_

'" r.,,;.. ' - ' , 0<11.

o..... """""",.1eo-;..... ~ ,O-a

"'."..

.. "'J-u
""

,.

11 c. I I J - " < _ , _ . .

~ ~ . . . . . ."""..... poDwu . m"J, ,0<" pp

'NTRODUCC'DN "

NCEVD

T~TA" 'NTO

_''' D,.F.'........
'"'s, 6'_'0. 0' Ana.."..',. _"=.., 'N'

Pi...o
pu j~ duch....... ..Ion..,;nI Poul. , ErR
' l.
pp.
/o
(Ca bO... do la RTh"" J I. G i.. bn._lau>"""", ' .. 0 , pp. , .... ,., ; Jean
F","<o i. COl """"', nigm<'
la 0.,,,",,,,,, ""'" d, """1 "'" C",in'''''''

,"ou>"''' r''' ......'

o.
o. 2 Coc 1.1 <-7,4 (SN TS." S '"1, Cambridgo, Cambo-<dg.
U","""ty""",,, " 71; .ric FOCH', . 1.0 Ia' b....., !lo;", do r.f'O"OIat ..lon
Pa ul. t,oo. ...- , Cooolh;"" '0-13 0, ETR " . ""', pp. lJI _"J ;

DuJ. <ed!!f"'1'"

Da.'"

""'O'H -'T. , con",h.... lO}- IJ , P...... I'''p<''''''' do Ih", o , ETR . ' ,


,.... pp .
M;d '" OC '''' '-' . CiI'COMta""'" do oom>O'ihon do la
ooconda "f>it'o .'" Co<inl hio .. o, ," TS " , ' ' '', pp. 1 "'-167

,,7-0,';

LA C A RTA A LOS G L"'T,," S

La carta los Glo .... constit uyo . romo la carta los Romanos, a Ra 1"'__
"""","", " " "",lica do! E" " B"lin poul;no. la "",,<mocin g<""" do ...
00. " ',." ,... la mi, m. u ,," poi"""" parto. ooo ..sn.d. a la f'<"""lacin del
E' ~ " g. I Oo do la jusl;C" de 0 ' 00 ' Rm 1,16-11 . ' 0 ) n d , la ju"if"'acin po<
la lo (Ga 1 ,lo-' ,ll), constituY" la be.. de URa oegunda parto . oon~ . la
.,.,,"""', m.h a.. IRm 11.1-" ," 1 y la " da "'SOn .. Esp',;t" IDa
'"l. la '""..tac;oo apoeallp<,," do la crm . '!;nWo". 01 .i n do la makiC
<;00 do la .,'''"""la bojo la '-'Y y la oo.,," """,n do la ".fic_
po< la ,
IGa ' ,14 i>--1.2 I), ..
la cr doo " ""'" {G. 6,"1 de la f""'O"' <e<ono<da poc Thos ;oo.,.oo"""'m
de ,., rualidadoo; O>J. la "':-' .. , umpl.,,"
ol doblo mondam"nlodel a mo< a '" m iuno ~ del am o< al p<~mo como <'O"""im;""'" do,u P'"""'" IRm 1J ,8_10; G. ' .Il-"I.
A 1""'" do los p"'
mos, las <los cartas
ntan grnoo.. d.f.""",....
La p<im .... oond ."", a
d i"",,,,,'o.... al ca
,,,,,O
do lo.
''''''''' trntaOOs en Rm """"pond.ola ,.mpliddad didk, .,. odoptad. .. ""La ~ d ir....""" ......,.... al li!", de argu meot acilln empleado en ...
<los carta. la <et6ri<a de R m en t aDJa u n doba .. ron e1 loct o<. y . " ',.. 00'_
ca . ti propOo <am i"" (Rm ' . Il l<; 9,1_ " ,JlI. m i.,,,,,", '1"" la
de
Da ,. eoo>n<ro en 1'0<." de ...1.... la, ;""","p"'''''''''''' IDa J, I) Y en la
lgica del han;oh o. la to<=<a ronc...... al ""n"..'o """,une
cal;"", Rm tOo"" romn ob.t;;o 1"""'""" Y deI,oo..- la oomp", n,"'" pau li.
n. del enal"" j""", fi,,'O< de " na comunidad d.o>aconoc.b "'Y" "P"l" ..
"""""'" po< .. . p<loI. m j,m..... q"" Ga
fu<.na. po< clanfi= las .....
do alg" n" iglo ,,", port"""""", po< la ;" , ~ "'''" _ . l ; ;lj """"" do n uo"'" m~' on ....,.

',"-0,

<loe".

p,,,

..,"'IopkI""

""1"""'''"

..pi"''''''''''

El . j""",,;', ~ al '1"' G. ;m ;'" '" d a ro una """"',,", po< la 'f'"


oI Crudr",.oo", ilin mna<....oo po< 0;", al . p<lolcomn '" Ihjo (G. 1,'1. 1. 1.

".

IN TR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA" 'NTO

dol..-m'n. U"" rupl""' apoealipb<& do la h jsloria _ 1""'" fin al ",no do la


~. \l. ") , 'n""llu", .l b. m po dol b plm u (J, ' . '; ~ ,' -7). Esla rup<""' ap>caUp"'" "B"'foco "" p<im..-Iuga, un camboo" la oomp<, """" do 0;", y "n
la compro"""" do la ...... oc,,, lhos no ju " W"," po< la> 00,-", do la Lo:Y...
<Ioe,-. en ..._ do lo. pffi'~ do lo <ice"nei,"", l' do la pon"""'''' 01 1""'bID<lo la Allarua, "no po< la re, ..
po< la oonn.nza en Di", '1"" ha D"
) " " ' """,<isla 11.10-", 11. Poro la .........,oo apoeallp<,," <lo Thos ,n
'""",rislo <>N i!", ta mb"'" a .... ""~Ondo la EocriIw-. romo h' >tona <lo la prom'" (J,6-',l). Sob<. la ""'"' do .... ",',ola<"" do 0;", ~ do lo
"'1""'" _ implico. .. "1"'''01 ""hona. '''' d.e>t j......,,,, . ,;,;, la ho<a do
la """''' ''''''''00, da; .... frulos do! E>p<,; 'u, y no ,,,h..- los ''''mI''''
. nhguos y ."f"""'Ios do la c ~"'oo'''''' , de la carno ~ do lo ~', oontraria_
"""'.. . lo '1"" ... "'8""'" "" n".",. mj, Oonoros1' ,'6-6, '"l. El ""'jumo
dol meo..;' de la cana
po< ro"''!;"'''''''. en la ",.><060 plam_
.
lo. g<lo"'" ' , 0wI 00<>. ..' , '

doc',

,.me,

11.1.1. Eo""c"" ~ , ""''''';'/0


La ..tructu... de 0 o, tal y como .. h. propu<"tO d""'amem . djsl jng""

..... P'''''' "na poi"""" PO"" . ",~ri<., hi.._ . (l ,l-' .ll), u,,"
oegunda t<'Olllg"'. Y doct.-ioal (J" ....U 11. .... ~ .tic. I ' .I -/;, ,"l . .....
d",'~n pctctic. , _ el d.efeclo do oc""'" lo u" Odod fu nda""",<aI do! ""'.
junio do l. ca " ", la ",", """'sica _ fu 00a Ydom'""el ronU"'O do la argu .
"""''''''''''' .. o"""""",", ..
o" 1, \O} ll, "" la parto llamada hOOlrica,
y" co nt.. KIo do! [lnaI do la carto no .. 1a . pl"'a"''''' da la. t.,j, dosmO t"'..

'"oct<>.

do Ga 3--4, , ioo qua CO" .. "u)~ , po< al ron''''''", al 1""" ' 0 ",Im'""mo da lo
...-gumenlac"", <aoIgica da J ,l-/;,,"'.
La ,"""","", Y al .. lOOn anunc;an do ;"med;ato el rroll """" do la cart'"
Pablo no .. ap>toI .. norn oc. da ro. OOmoo" n i po< U" hnrnoc., ~oo po< el
0;", qua mm pa...-' ,.,""""" da lo m..... a la ,->da (I ,l 'I. A oom'"""",,,
~S"" lnrrw<liat """"'1o, al """'" .. la "'''''''' cannica do la carta, .... decla
rnOOn oobo> lo, """', ""..... do lo carta, loo g........." confund_ el
E" ...goI"'do - . ron un ~'angoI,"_ no .. m> qua polabn. huma
""- A part ~ do ah" el ap>toI anu"," In".., ron""u)" la ,.. ~ da la cartac el
E'''''goI''' q... l ha 'oc;loOO y proc lama no """" "00a"'" """ ron la. """.
c ..... hu mana, .. ""~",,,;oo do - . m j""". Todo el _
h; ,,6rico Y l>iop-fko .. la Uu.I.-a<; "" da .... afinna"''''', el Eva" goI," y el "f'O"OIado poul',
no "",.. loo paga"" no """ .,jI.. "'''8'''''' logitimatin', _
ha" ,,'-"1000

;'-'11_,.. ,/W " ' ~n of " .1, <"..."".el ..... ' ' '7, p p. LLl.

J . Lona ....m, ........""'" An<;""",", " .."', G. Ia" . ... , -'7S H , ' ' '' , PO

'en10."'." _

" m" .-r... N ......' ;.", arhuJ', _""'" .. <l." ,"", G.l ' ,' ,"",7.,N,m J2,
" " , ... N ."
, "'"'"'" ""''-'N, ." huJ """"'""" lO, _
"' G.l ' " N7S >l, ,
,
4lL.
, ..... J.

<.,

H . ,"

. UZ. CoI.hDu , _

...., F

, ............, " N , ..........

u C..... . LOS e" .".

'"

OU o"oridad do 0005 m j,,,,,, 11.13--1 ,111. """ 00 pudieron "1""""'" ro la<


romuoidad"" do Joo.. I J .n-l~ l . n i la. Ila ma<!a< coJum""" do Jom ..... o (l, J.
10). I'o< loque ""I""ta . lo que <'O"'<it u )~ " ", e",ajo "'''' ''''' Pai>lo tu voque
Ped ro en 'u oncuentro en ~ o ho<l u a 11."0.1 11
Lo ..... ~""''''' <le 00", eo j ",oc ,;"o i""na . , ',', eo" "empo o"""',
delenn'oOOo po< e! don del E opUit u. y o 00 " . "...- en e! '''mpo an' ig uo en
_ .. confunda . 1.. ona'""" con e! 0;"" C...ooc.c ,,,,, ona'""" >00 taolo
k>< kIoID< paganos romo la Ley, '1"" '"
do i"" ;r,,,..- _
00 puede
dar lo ,ida IDa "" 1. E"o d j"j"",n ""'... do< 'Poc" y do< .-.gi""""" ..
"""'
po< la ,,'o"'J>"'t8'06o """"ona do la Eso,;'u"" _ , en ",ron
do la ~""06o do la oruz, 00 , ..... que"" loIdo ya como ley; ,ioocomo pro"""" (J,6_1' ). ' ,1 ' _' ,11. Da U -10 Y ' ,1_1 1 000 do< 110m..... , k><
".... ..honarlo< o
en la , ,,,hdad 0""""La """"'" port, <le la oarta 1'.1 , ..., 18) con""'" lo """"fa1 <le ' u "'"' o
.., ,, 11""", . k>< plata" '1"" ha o ,;do bau"zad"" y bao "" ib,*, e! ""pOitu
13.13-1'),
""ndud , po< .1 ""pi,;tu, " no lo
coodo>oa c'n
la '""''I'''~' 1"""" ~'uac'n bajo" ><><lo< do do< "'. ,.,""'" <'00 16s"
ca< """,,,,,hctooi.., e! E<pi,;tu po< u,,"
la oamo> y la Ley' po< o",. Su
.oJo puedo, en erecto, ...- e! , ,,uJtOOo <le 'u ded,i6n de rom '' ';; ''''
en aque llo en lo '1"" han
t" ,",fo""""",, la nu",," 0""",060.
do .. ouale! ap<tol puedo
'1"" ya 00 v i,~
C ,;"o . ;;" en
.>1 11 ,10 1.

.-.cord_.

''''''1'"'

g<"""

".,-

de,.,..

"""en,..

1"''''',

"bortad

''*'
)"
.H""",

o; c= "" y .. ludo
O'.ro de la ca rt a la di"indn """"""'a
ge!'" y lo _ 00 '" e! E'..nge!'"
1,lO-"

'1"'''''

'1,,'''''_

e"'... e! E'~ n

T" i, d, "",,"a.- , ( E",,"!,I'" 1',,"1',,,, .. E"W1io d< Dio.<

Pablo"""01 dol b angeUo do DIoa pano ... .... Ione' 0 . '3--2.21 )


1,n ..
1," 17
'-'8-10

""'"

La ,ida pa<ada <le p, bIo en e! ud,""""


La ;oc",,"" del.p<toI de 1<>< P"l"'005
P1imeca ,;, ita .,."".,..""

"" '-'''''.'' B " "

..

<_"".......
J,''"',''

~, ""'"~"""'

"'K~ ~

, B ,,", N, ~ ........"'

,...,.... '"'_ _..060. '

"', B ""'~ b
~ .. ~
~ ~
..... ln
,...., "~.d>ort.o<
~_~
.. """ ","""",..., ...- "-'" . "'-"'""'. ""'" Cm."""'
RJ-.ororiaJ Criri"~ lO'..... ~ ..._

'_ pp.'''''''

......

por~ """""
~ .- Co 1, '>-l' B b""""".
B d.ci<, b

,~

"......,.. _

" Chopd HiI, U......,. ~ "'"'" Carol""- ......,

IN TR O OUCCION "

1,11 _1 '

U -10
' ,11 _1 1

NCEVO

T~TA" 'NTO

La alogria <lo'" ip..... de JOO"..,,, .. " j<o de l. m ~ ;oo


.....hna
Sog.oo. ,;",.. . 10m"'''"
eonmel<> y d;"",,,, <lo Pa blo "" An';oqula

J' ...roa<!del

""","",""O'"''

E'~"8.ho

La 11......... <lo l. 11........,

m""'. y ' - "'"" J ""'.... o U, I -~ , Ill

_....00 <lo la """-;"",,;a 'l"" .... p la... han " nido del
b plm u

"""8"''''''

ExpI"'acinoe>
Y <eoI6gjeao del E'~"g';o
P1i"""" "'"o"';oo de la Promosao "" h;n. de AI",.""o
y ""nd.ocidoo po< la f" 1"'0-91; oeguOOa .....
<lo la
~ pa'" de la maI"e;oo de la '-"1' a la lo, ala """_
die .... Y . la pn>m"'" <lol E"". ilu (J, 1( .. 14); """"" ....Ief.
tUc;oo de la Prnmeoa: P'''''' <lo la '-"1" la Prom.... . l.
Al j.",.. y . la hoo-.n"'. <lo Ahrn ""o 1'-" _13, cuarta ..de[;n"""" <lo la Prom""" fu"".... Y. ubonii"",,;oo de la I.e)'
bojo la Prnmeoa (J, Io->l), qui nto c.o.firuc'on <lo la
~ P"'" Pablo l'loo e,,,)',,""" de la
8"""'"e
, ., OOje<i"" del 1""000 bajo la I.e)' ha .;00 la i"",jf",.e
,..-la lo (J,H _," )

'""';00

,.-i""""

u -'O

,<d,,,,,,,,,,,", .100 p ..... co nt.. una """.. al 0 "",1'" . oh _

Loo sal a' .. "" """ ""'['",", .;no );jn. y ho.-.deroo ,1-7);
,000 _""'" no ...... ms _ u ,," ....... a' ''' 14,&-11),
pri""""
loo 80lat.. ,"""" '1"" ;m;'" al

.-..comooda.<.",

"f""'oI,11_'0 )

4 ,11-',1
' ,1_11

El mo<i"" la h i>orta<!...,.<oI6gica
Segu nda.-.comondaOOn loo pla... ,"""" quo permane,.... "" la h i>orta<!

...._ . ...... . " .1

',n_"

Eopl , u .~ .1

' " mI''' """"" (', 1'-6, 10 '

' ,16 _14

1I'a".""",,: h........, "",,""".. hajo .. pod..- de la camo y


amo.- m "'uo
Loo cri"""",, ti" o "" 'l"" ;;,;, . " .. bpOi' u
, iw" "" .. E"". itu, '''no" 'l"" a m""",
Loo criot;anos, _
.... "00. . 100 0<""

6,7-10

EIIio<i,on" """'ols"" <lo la doc,;oo de loo Sal"'""

'," -6,6

.........,..p<wn autpr", la o ..... e<oadn 16,1 1_18 )

u C..... . LOS e" .".

'"

11.1, c..m....,..... 11< .-..

1U .l. L'H;o/ad . ;w"tri"'d do la , .....

e ... I""""'ta romo u.. cana d Uia< del ap><oI. njeo fuman" do lo
'1''''ola, 1"" 'g!e<''''' do G.b"",, N' nsu,," ' nfocm_ cont",,;da.n la " a< .
ta, n; n'ng'" 1""""1o~..,-,.rn, o ..."""" ponn."" .-..constru ir la d i..,;l...
eoo . ... d'I.,....... comun'dad"" _ 'na" ,,-ia. , ,Fu< """ iodo un m. ..ajoro
ron la carta, 1""" u.-.,w do una OgIooia . """'
Ga "" In .-.rom"",,",'
,Em'" Pa bln un . jompla"l'" ,""fa '1"" d =b< . m", la>comunKla.doo'
'l"' la " arta nocoo".n. una J"o>chp<oo """"jon... la do Col ' ,16' ,Mo l" .
pllc" af'" oIlas cop''', paca h"".rl"" ltog"' . 1", d'f".n ... lo!'".... ' En
.... caw. .. oon"nooo pudo ",,-ia< do u.. a o"'" Pablo pudo
una
""""00 do "",In do ~ "", "' . n fun"'oo do 10_ ..!>la do cada ,""""'00 PO"
'icula< Yla """'00 ca",,""'a .. baoa >Ob.-. u. . copia ..tanda< dojoda o "'" io
do a l""", , Co<in'o a Roma.

,Po< "'"

,Po<

oda"""

G<

1, 4--~

E. p ,obahlo ~u, . 1p ro loy> .pi" oI" d. G., co mo" d. Rm, c it. u na


16.-mul . p.-. . pa u[;n ", . l " u",i" o . . .n"'S6 po< n ..""" poe a<!o., p....
~ b ... rno . do
m undo J'O'....,"", .'Sn lo , 'olo n,a<! d, n"".o D'", y
Pad,-" , qu"n
l. Si"" , po< loiglo. d , 1", .' ~I"" Am'n. E l o" gon
tra<! "';"nal .. ",';don", Pa blo no o>criho ~ "" , . 5O ha . d a<1o. , . i"" qu
.. ha _.n'.-.godo. ; nod"' po< n""""" poe.d",. , . jno _po.- """" ro ; no
. mp loa _poeadoo n pluno!; no
n' _arra,. " ". , n i la p....'oo . ....
mondo J'O" "", o . ' Cita .." , ",, 'o " i"olgico y "". ltolOg"' o po"!"" lo
propo.-c""" . 1 m. <>a poc. 1(pi "" ~ U< . ..-. . 1d. la ,'Sum.n'.dn do ,oda
la carta

u,''',,

Ii"'.,

l . I<m ul, - yo no h.)' ju d (o n ' S'i'S0. cI .. o n '


",,6n n;
mojo<.5O .n<u, m,., con . Igu n.....,'",,;o n.. ,n 1 Co 1' ,n, ,n Col ', 10
11 ~ . n .1 "" ,.do
' NJlC I, ~ ' ' ' ,1'''").
ta do un f"08""

,So ,...

"-'''''''''''0

.................
_ ,_ <hn'
,"".,_, "'fi-ocn...
""'"'- ....-.i
' ''',
".'
01,
'M""'"
""'"
, ~"

. , ~ """"", ,u~

~~

l," " " _

,r"'~~~ lGo
.. _ ~ " , . , .. """"" . .......

d _

,_

,." . _

" ~ , I'od" Do _~ cd.

pp ,

~ . _ """"""" <........

F...., ' ''"' , pp,

do

"'"'"=

~
"" , ~

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

m. pa ul;no ....o modo <onhn u.";60 m', . m pl;.m''"to , o " .. p .olo una
I"",p' Daul~ ,,",I "
".J, e-Io"o y

",,",,00""""" iUol"".. de ~ ....,"'"

113. 1. Lo oc-o,"", '" lo


La>

U1Q

'gle>i'" de Gal.", fueron fun dada. po< la 1"..1""'''00 pa ulino IGa

U ,b- 14. lO , d. 1.9; ' .Ib-l; <," ). N' I"n.1m .nt' . Ga <," no sip' jf"" 'l'" ..
'J'"oI lu ", que des""", de imf"O"'''' ha"'. Gala", del>i<\n u no .nl",
.......,, . inn m. 1,;", qu o .. ><>de< del E'Qng. lio .. """,ji""", '" Gala"'.
comn '" Co<io'" (l Co l ,,",; , Co 11,1_1 0), en la deI>, Odad del .p>toI . '-'"
m' ""Deo. de ,"'" ;g
",.n P"S""'" 'l'" no co noc"",,, al Di", judio y
eh "'""" .nte> de '" <om
in IGa ~ ,&-O , d . '.JI.
E. ; mpo .iblo ..he, si p . blo le. b'ro " O, ..gun <ia
an to. de l.
cart "' Ti> ><pOTIpoY
1'1 po..... jgnj[;c...- la nto . la I"imeca vez. como n
.1 p"".do . Lo q"' " ..guro .. q "" . ... DoOO inlo, ma<1o ",o... 1, ...olu
";60 de fa OOffiunj<iad, . n Cala" . ba o . pa "" i<\n . Igu no. m '. "",a"" q""
part u'DaO, 1", pI..... n-. ta n d , p' " uad i'o. pa'" qu o .. "",un"d.n
\ ' ,7. 11 ; 6 , 11) Y y. h.n ",nve",'da de
algu"", (' ,1-41, q"" b"""n a ho'" p""'oo 5Gb.-. Jo. olro. (6 ., ). 1.0 ' arta
po.- Pa blo h "", como
poim,," fj nolidad ""....""" 1....... de Jo. p lat"" , 01 ...Qng";o d , 1",
n"o",. m ~ nn hon. nada 'l'" " "- con .. ~ ' n "!l'l '" de " .... Adem . ,
q u',,-. aJo"- , 1",
d. ", n"...", m i.",""", .-.Io",...do 'u, con,'",

".it.

"lo. .,,'jad.

p."""

eoon...

La difi , ultad qu , I"...n l' 1, "onh fk .";60 p...., ;.. d , 1", d..h o.

la,'", d ,

la cart. . . de ba al he<bo de q"' . c al", "' . d""'[l'"'. n ".ml""


d , Pab lo. d"' ...,., g<-og"'f",a. d'l",m .. . c . I' ''' ' ', . n poim..- luga<,
un. "'l!'oo, cuyo no mN. de,i.. del orig, n col.. de 'u, b. b,.. nt
P. ro
. ". ' '806n , e")" ",ou o .. Ano.... (hoy An.....) Yq"" " " " . ndo d
1..
m...."" d , Anotol;., . 1 m., "'8ro, d'o '" no mb.-., un.
rom.
na q"" ;",Iu '" ,~ " .....g"'.....iluado . al '"' de Ca fa"'. prop;."",n"
dk ha . __ .... m ro n .. habla d , h ip... i de C. fa.,; , d" Norto . , ' "
.nhond, '1"' Jo. d"' ina",,", d , C . I""ron ", gOla.., de la ' '806n d ,
G a l' ' 'a; .. ba ol. de bjp"'" . d. c . I. " a d. 1 s " , . , ; .. p ion .. q u. 1",

pnn',,,,,,.

", ., ~

A. " . ..., "'" ' ...... 01 u.. <nd=r,' . " So~ _ , 01. ',-mb<' '" ......"

do<ooo. " , ., H~ n , " ,.. PI'


rum, ~ . ~ , I~ "" o. L e o "
pp . l . "

"'.M' ,,,;<1,.1_mn,

. e ~ ", ,,o

""",,",lo-

,U , c.l l ," .lO , e ol l ,I O.I I. , " " " , " " " ' ' ' -

C..... .

LOS C" ''''

d.."n.....",. do la carta f......... lo. hal>;...,,,,, do la pro"; oc", roma.. do


Ga!ac "" .;,..... ms al .m.

Gdac.. y lo . pllo,,,,
G....,;
,~ n '1"" rodoa la ",",oc. del "" H aI)", om
e.padoc'" y
01 I'<>mo; oom p ".H... ""'... """', .... .,;udad.. do .<oc;,. (.n
), """um y
""';non" . F.. ocupada .., 01 .o 177 ' .e. p>< , .... tn Duo gal ,,,,, los <oI j"obogoa .lo. lro< mios ~ los loct. . .~ (P . ""","" 10.13; Estrabn " ,', 13; TIlo
'-'';0 ,", 16). " "",,;do. ." oI.o 159 ... e. p><oIc",ul ""'ni", (PoI' bOo, , ,-, ,.
~l ; TIto U ,.., '", 17 17; E.sImbn " .1 ,n). 5O. ... ,.;,.aron f'<"S''''''~"'''''''' y
co"""",,roo . ti I;bomad boj<> f'<""'<10cad0 romano, h.... 'fU" f......... jo!",
p-adoa O" .. Unl""'''' bajo ""1;",,0 "" ol . o " ' .e.
Loo Hoc "", do los "f"sIoIe. """",;oruu, <los ""'i " do Pa blo ..-.- do la
.-.tin galal'" ll eh 'M y ," ,H o..do la ."'ig.....d 1'"''''''0 I=ta 01 ~glo
""n, la ""mifoewn do la Ca!acia de G. I,l Y los pu do Ga ' ,1 000 la
.-.tin gal" a l ' .u. .......n"" no pla n"'" n' "BU'" duda

" m""",

a. , h"""'m ,..",, .a. """""" d S"'-.

Lo ..""''''ia ha .... pu.... on ..]a "" -",Ocio _ J.J. Seh m ....n " .............
"'" '.P. M,TI. t {ooooc' " .,-.cia' . "'....... cd ' , . '" , . . . -, _ .""", Reoa n
O" ' ).
Se"modl, Ga ' .' >mpho. quo loo pj...... """"'" ><u "'' ' ' l ' al
.,..".~ .. ","hoo """" del ......... , -;ajo del _
o 'on ' 'o, lo _ '"POOO
_
ha, "'" b ,,,. , , loo " lato, . n la, ......... m, ,,,","""
n Ca U L o. ~Jo
.. ~ .... quo G
la '.""~ .na _ r ' 0 ,...;00 . ","", , rno la "",,"OC", mm .... do
Gabeia _
0000"-0""'0 " od r" """,, '--"roo"" ' ''" ,", , ' ' di"nto ,",,,,,,,",al
nna parto d, Pi, ",r . F." &,
,tr p.O...,n;o , '" 311
.. P"",o pj. to
Si la Gol",,", de Ca 1.1 dooi""" la _ i n<",'; " .. ha""""'........ "''''''''00
o"""", .. "'uho do Ga ' .' --lo ,"" .. poro proI>ahlo--- ..""""" la ..~ u
cin do GaIoti. _
""""""'" al "'''''' de IIoh "~24 . Lo ",,"..jo do la h ,pGa tao"' del So........... .., 01'.....", ,,,, _ la ......n<la de >loo " , judr..
... la p.-<M n<" , ,.. """
iod~ o _loo m .."",,,,, ...... nt .. ' " Gol""''''''''' ""tuado ,'"","Iadoo .lo sr _
. , la falto """""_"",..
~"" .. Gatao"' 000 ~ -",d."...o .. pi" "'" "" "'''''' ~"" ""'""""'" _ '"

""'Un

"" fIioj.,

o.e. .......

",j,....

o.e

.""iu.... """ """"

_moo<acin.

113.J. ....

"'_ ~'on,

(ft ,..oo."", do "'" . ,... , ,,,rioo . )

L. "'1!u memac oo do G. d;. ti"!!",, .... igleo;.. do Cal..,ia, . .... que p.-e...". romo w, <!esI j"""",,,,, do los m;. _
que , do ma""", ooo wru.ot"'"

"'' ' ' ' ,

a u. "', . .... ""'",.. .. c.or.u. ..""", "'""" ...... ~ " .


r. c; .~ ~
.,.
nodo, ,.
Apos,.,..,do.... ~ " f 10,0 ' J ~" .,.
~, ~ ~. "',

.......,0,;.,'_

"'.1.,

*' .....,.,

c. ~ ,~.

'"...~ . '"

c.k~..... ~, (AC J ~ "'-

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

'0ITe<8

~ ""''''''''''',,.,.. de<ip>aOO<. ..
1"'"""" do! pJ un l. _ med;o do ....
"""""""in del ron" ,"o do oomun """in. '1"" dj """la a k.. p1ata, do lo.
m;''''~ ""'_
. n med;odo . ll"" Pa blo In" do "'""g, la romun;oo do
. nt... "" romunidod.. quo ha fu ,.."oo ~ l m" ' - .do"""" ~ ..
"""""'00, ''''la do e;amm.., lo. Ie.n""
En .... a 'l"''''''ntaciOn tnanl"'w , lo. m ~ """""" """ identW",..oo. oIo
d , fonna ; mpo ""nol, . a lgu no>. (n a 1,7). o . , qu;' n " (} ,I , ' ,7 ). Pablo 1",
p"""nta oIo ron ju ;a", do ,~ Io< "'P""" .00... In '1""
In 'l'" han
hecho ~ In '1"" '1""""" 10. 11; '. 10. 11; 0.11 " 1' man ipu lan.1 E'~ "8"jo (1,7);
...d""", a lo. pla'" (J, 1); .. J""OCuP'"' po< lo. ~ " at "" , 1""" """ .. f;n do
hpuloa a "lo. ~ do ai olarlos do
;n!l n"'.. """'Xc'" (O,11_'"); ., ;mpi'
don _ " _ la , ."dad 1' . 10). La burla do ' ," (. Ojal1 'l"" .. mu, d""," [..
<loe,-. .. <aR"""" llo. qu. '" porturt>an'. ) .... bIoco.. pruno< ,'ocuIo .., ,.
la ""'widoo do lo. m;""""'" ~ .. pmbloma do la "'1'<UnC~in. "'" ''''P'''''
co .. 0.11, .. .,[.....,.a" poc . bhl"" a lo. gOla.... c ~",,,,,;...,.. pano ....,
...- _u;do. .Ilo. m"""" po< causa do la cruz do C"'to. ..... " oimo
""""'_
.. ;""
nt. m """,
m;';""""," no "'" h""', ,;no
'l'" tamO,"" "lo. ' uf
pe""""" ......""'...
'"'" , ..u h ado, d.1 ".boj<> , m pe,n dido 1"" lo, " U" '''' m ;, i.n. "" . n
G alad. '0" ,v'd . n' " , In, g' I"., " tOn d " p"" t., a d a, la .. pal'" al
h an;" '" pa . hno U . I_' I, a .,..,"""'" a '.....'
1"'__ 11), a ' .-a.i.
cOonar"" Ioaltad haola .. apslol 1<. 11 20) l', algunos do .uo., a c ~",,,,,id ,,,
"1 ' ,1_' ) y a oj..-c 1"''';''''''' >Oh.-. lo. "''''' m " mbro. do loa romunida<!""
10. 1J)

"",itu

""<n,

"'=

'l"""''''

oo..m,,,,,,,.,,

La h' pt.. ~ 01...,. "" a los m;"o"""" do Gabela romo judoo-o"""''''''


= n"",.oo..... , 1"" . .m plo a lgu no> , m ;,..IDa dol "'l'Culn d. Sanh a go . n
J"""""", , ;~ .n
bloc'm; '""o do la '"':Y "" "" romunida<!""
paga""",'''",,,,,, fu
po< . l a p " ' oI. """ ,~ ,iant .. pag."""'i..;an ""
d , ..' a h ipt ..i' eI"ica ,.g;...." quo 1", m ', ;o", ,,,, w " b i, n pagano
cn,"""", "".... oo...... idna ~ ooln>os do la '"':Y, o ,..., " '''''''8''' '1"" tra"n
d , cona"!! u', la .,im il" i6n do 1", " ;" ia n,,, a la Sina go ga, =n .1 rond ,
l""" ""'" la "'S"ooati poI;tic. do 1.. ,g1......
La

h ;pI.,;, . , doblo .-"'"

,,,,cia""

Una ...-c..-a
do la hiJ'""i' d""a .. la h' pt.. ~ U"",oda del
doblo
la ca rta PO'" .. g....-d;. a los pla'" no slo ron!'" lo. mi, .,.
-In cual "P"""'" d g",,,,,,n" "" la "p"'.,in .00... la
"'l'Cunc~;oo l' la ...,...., ,;no 'am"",n (.. part.,.Ioo-.n la pa"''''';' do G. , ,!J.

,...,,,,

......,. ju<loo-<ri"''''''''

c. ,."'. ....,..... """'" .. ~ """',.....


m

r''''R_

Golooo" , "'" " , ,_

, po . J2L.

C..... .

LOS e " >,,.

" ) con'" las .. oo."" " pi';<.,h " "" g""""'as don<ro de las oom unK!adO<
_no-cnsh.... pla
La delMl;da,d de .... h'pte<i'''1O en 01 hecho de
_ no w la . "","",,"'" f"<"'Xadon.
_,da po< p ablo en Da ' . 1:>-<>,,"
....... la '-'l' la c""u"d.Oo y la ""'''''
G., " TI'" "'8" la """"'. DO . ig.
..f", nOOa ", Os _ ,;;. ~ . bojo la...,.. o .t"" '" de...- jo" W",ado po< las
ro.... de la ~.
Lo< ...rn-.-.a..,....... ri..".

La """.. ida<! do un 00bI. rn., ,, <lesap"'"",, , ; . . P""'"f'>"" qu. lns m i ~o


....-os DO "'" .doo-rn" "'"", con ....ado<-O<, ~ "" j<><loo-<ri";""'" de "n
do ",,; , S'"'''''"
'-""OO' ... ",jntrod oc;,- ta nto la , '.-cuoc;,; n romo lns
calen da_ de hpo ast rol6g;= {C, ~ , " 'l l"' . .<ho<a m.n, .1 """'f"O do lns
. ...m'""'" del m"'.oo. (<, HI 'M ioo ~m"'"", n " 01 fuogo, .. ajco, la ,j"""
~ .. "SU> romo .t.mentos ron"". h ,,,, de la nat urnlo", c .-..da; "" <'O"""
.foma .. ca""'..- oqu i;~"n" ~ profano de las
ud'" _ In< ~ " at "" ...." dj. !""""" , odnp<ar l ' de la. """"'~",'as _ .
... _ .... , bondonOOo al con , ""'""

'n..

""''''''',"'1'

n """, i, mo 01< l.

""""",,,,ias

AI;"" ,~ ~

n ." modia 01< l.

l.n

La debhdad de la h'pI .... dOs", .....n oI hec ho de _In< mj>n.,-os

DO .. opo ""n.n moOO a1goDO . la m ;,;oo en t... In< P"ll"""', d;I....",,;, de


las
ju<loo-<mt;""'" con>on...oo.-.. 'l"" " " P"""" "" '" 10, ' -6;
.Ilns """"
n """""'.. la c""u",j,;oo de ro. P"l"""" con,'art .oo.. Po<
"'... part,
~ ron"''''' _
DO...... int..... odo. "" prom<"''''01'" los ~ ..,"'" la oh..o--.~"" .. del con jomo de la 1.0)' (Ca ',JI. ,;no fi,,"
men" In< mandamientos _
os """"zan la ""n';da,d j "'. c ~"'"',.""' ,
ohabbo<~ f...... ,.,..,..", (Ca ' ,J ~ >. 10 ). Poc con.igu' '"'''', la rup<O<i' """
proboblo.. la "8u;en .., los mj, ," ....-os delio","," 01 po mo do ,; " a jodlod .
"'" "8" 01 , ua1 01 fenal do lns h,mp'" "" ",, otilO con la oport" '" de la
AUon,.. a lns P"ll"""'. E.1om' o ... .. 'l'" .... n de ",u...oo con Pablo ,.,de
.n 01""","o" m j.nt<> de la p.-ocla"""Oo pa""-Ol comn "","""'im' ento ",,".
, ~ = qu. i... "S "", 01 n".", on. Su pu mo de ,",ocu..-m .... Ki.o.n"
hecho de _ '" ",aooq.. ""pin la en <roda de ro. P"S""",.n .. p""bIo
de la Al,,,",,, y, po< lo tanto, '" c ~","""",,". Ahora b"n, .... ""ig"'''o,
poro Pablo. .. , ,,",,,,,,,,,,,, del ""'jo en.

,ondenoias

F._
c.rum...,.. (."""ye."."
, """ """""'"
c.

. """ lhol ~ " ""'"',

XX "~ ' ,

c.;" .

So........ """"~ o{ "'" <po',,,", .. , "

"".... S,,,",,,",,, ......

' ~ ""'d

,.J

n, ' ''' , pp.


pp.. ' . "

... , -......
~. ~ ..,
H.-..,"'"
........ x'"i,

,~ _, ''' O :''~
~ ~ l H . ~ n1 Th<oIcoK ~

dH e_h'" "'"""........,. '" ...

'0,. ,
<.,.,..00....- ,,; ,""'"
'" Goo"""
no.

.. ~ "'" m . H~

' L r ....... ,,'""""-

u.,,"~ '"

m~ ... ~ I~ " '" "","o{ h"'. .....

'"',~

oIGol, ..".

hu"" """'- '''',

INTR O DUCC''' N "

NCEVO

T~TA" 'NTO

11.J." l.uoa. , {moa <1< """",,<iNd"

..... dOfirultoo.. """,." ,. .. . Ia dala"''''' y. la Ioc.h ,."";"" de Ga .. dobo


la " " ' " .,''' do d",,,, p"";"'" y "hhzabl.. "" la ca rta mi,ma.
11 Pabl o m,,"cion.1a coIoct... Da 1 . 10 . Ahon. bion , 1 Co 16.1 '"lomo ""
><'",;05 de _ Pablo ha dado in" ",,,.,;o,,,, ""'"' .... toma a 1.. ;g ..
<lo Ga locia- Poc 'l"'a no ho<. n io!",,,,, .1.,;00 1."
d.bo . q lo
"I""""in do la oolocta "" ha """,,",.ado
,-...da<I.om>mem.'
,""""," la ~n problema, do modo '1"" no .. """"ano habl ar do .110
(excopto,
modo <lo
Da ' '>><>,W
ha
y. bao",.", t_ po'
'1 la fonnu ladn do G. ~ , "" . m b;, ~ ......, <lo modo 'l""" im!",,' b!e
d.ecidi, ,; Pablo ha 'iaja<lo u,," "do. W'S ' Gal",,'" "m.. do ...,nl,;, lo
ca rta- Po< lo dem., la fecha probal>Ie do .... ,O>Jta n"'.. o <lo ..",,' 00.
;i~!as, ,arta '"'l!n 50 opIO po< la h' p<..J' . de al. da do! Suc. ">OC lo
",p<"~ . de o a loc.. del """".

,s.

<oda,,,,

.Iu.-..

qW",.

,s.

,O 00""'"'<10""",,

Si .. opa po< la h'f'""" .do GaJacia del s ..... y p, bIo no pa> m"
que .... voz po< Galocia (. IIch 1<,6-14), la cana fK'do w< ...,';Ia
in",. ,h.,,,,,,,, ", " d.espu" <lo lo wg""da
leru.."" y do! ;00_
<len" de A. tOo'l ua . G. puo<Io
,m"""", "",~do<ada como la cana

''''lo.

ms a " " _ do Pa blo, anl


..d "", la p<im.... carta ""
T"'OOO ""....
Si .. opta po< la ru ~ , -do Ga l.a <1",1 Su.... YPa blo f"'> <los '''"'''
po< Ga lada, " ~ .. opta po< la h'pI.... . do Gala"'. del N_ . poro
p, hIo "" f"'> mO, '1"" U"" "z po< Gal."'. , la carta fue ..rnta <10<.
fK'k do He h 16'>_' o IIch 1 6 , 6 ~, poc ta.. o. porti' do 10. ._ ""' 1
~
m "'mo '''mp> _
I -..
Si .. opta po< la hjp6<e<" 'do Gala<'" del N_ . l' Pah!o f"'> do>
'''"'''' poc Ga locia , l. carta >6lo pudo...de<pu" do He h 16,6 ~
IIch " '>J, .. do"'" ,n ~ f.." o ,n Ma<odon"'. p,,,al olam,,,," , ~ 1
Co. ,n loo """" 'l ."', "" Connlo". poco an'" o poco <IO<pu" do Km,
"" loo a o> " .", o domo" 01 ,.... .
o . n mO, ' aedo ,n

1""'''''''''''''' ..

"""la

"""so""''',

,,-

JI E.I OK'o " ,,"i"", ..q"O .lKoIu'o lo do " .-.la1odo Ga l , 11 " la ' ..-t a """
fK'do ...- escrita de<fK'k del oogundo ,ocu""lrn do , .......... Y <IO<fK'k
del .",don" do Ao'Ootu"'.
Lo h ' pI,. , ...dkiono/

,.-..die"" m""uocrita " b.<I"'" do loo ma n"","'", B ' "

T",,' o "!l" la
LO'" "39 1'SI , del

"""o do la ""')'O<fa ~ do'" lnod""'one< ~ ""'.. ~ ro>-

ll.'....
"" ..,.,.Lt. .0_
",....... '","m., ............... .

'''.lO'''''''''rij<

" '<po.~, Galo<-" J<B "', ,. . .. PI'


nd zoo! '" GaJ . , ~ , ,,,,,,,,," - " ' " ' BZ" W JO), o.n.., T<>po-Im.n., , _
pp . D .14'

C. .... .

LOS e " A'"

'a.) = 010 "!lO la ,....dk i60 pa ' ''''k a (Tood.... to, " "'' '''010 , E""" io do
E......I, n . .. oo . carta lamia, .. c o n a _ como la pri me<a o como la
oh jma do 1", carta. do la ea ub,ida<! oocr itaa <Iosdo Roma po< Pa blo , Un '<gU_
""",'o dtaOO "" ,,, o.- do
DiI'""'" t.-ad..,KmaI .. _ haco COffiI"'.MJ DI.
_ p. bIo dod.", quo lo
uha io1poojDl. ,;.,a!a<'" (e. A,l O). Uo ..
puodo ao.d;, '1"" Ga oooc.>un ....umen . la .., , la ro y >fiJado do la. uaado. ca "'" pau li..."_

'--" h iplo';.

,Id,,,,,,

Los oum ..-osos pa ....loI", Iia g" '" k ''' l' tooIOg"'''' "'"'ta'abl. . .a'",
a y ' Co, 1"" un. part. , y ' 0' " e a y Rm, I""otr. parto, haa ",o,ribu;_
do a ....bloc.>, u o " Iati,,, =n..,", o . n fa""" d a una .-.daaoin d. e a =n_
"011""'''''' do 1 Ca o li g..... o1'o.. a m";o.- a la do Rol " ~n .. 1..0_
",no 1 pa ",n.."" con , Co o =n Rm , la ' arta h.brt <do . ",,'ad. d.._
d a ~fa "" . <Iosdo M",odo oia o posibl'o1.m. d..d. Corint o anl<. joo a ;;os

" y " d_c_


ll , ~ , . ........,...

' oolgl<a

11.4.1 . Lo , """"iN ...1"""..O/ , lo """"d do! E""

d k>

Una dohJo "",,,kcin fun da "",atal e.........."" la


..,'" do! E,a ng. Ho
proclamado 1""01 a f'' toI_ Po< una parto, la .. '"ene''' do! apst ol ha qu.o<\a_
do d;,;djda "" 00. 1"" un acontacio1iento _ l in'"'1"_ como una , ... la_
e"", do D'" IGa 1,"16), Y
oom"""a en portado.- do una ,'..-dad a la
_ f""TI"'''''''' r.... ;ndopen<ti.ntam . nt a do rua\quia-< ~ "ama do ,'..-dad "" ~ _
lenlo, ya ... 01 doI jud a ~ mo fan"", doI _
prncodo o 01 do o" ,," trad"ion<-o
rn" ",no. (1 ,1.10-1>1_ Po< "'.... parta. .... aoontacimien'o fun daOO.- .. la
,,"'01"";00 , po< Ihoo, doI C""tHe.oo coro<> ' u
1 1.Il , I . ~ _ El ",",00 do
_ 01 t .... "'S'
do la Lay, al "'""'" "'" '""
do UnJ'U"t05 Y
'"" pe< aOO.-..,
.-.conoc;oocomo " jjodo D"', .. 01 mi."", '"mI''' la ,,"'aladn t ~ " . y ",'ropoIg,," ~ o la cual 01 0;", do la I""""'a

_ In

"'i>

,,,,,. udaOOo-..

Alx-ahlto no .. un 0;", quo """"""" 01 hnmOCo.n ....' 60 do]a, oIx-a. do la


Lay', .. doc rr, do >u. cualidade<
E... doblo """,;ocin fu oo.o1 entol , ,,... 00. 000""",,,"''''
La pri """" """""""""'" """,'''a en 01 un " .... alj' ,.., dol h""ll"IOn pau_
lino la , .,-dad quoco""tituY" al "f''toI "" '" nu",.. iden,idad ("l a no , ;;0
' A ' ~ ""-"-',"",.,. " ''''
e,,", a-.Iu~"""
~"""........".." "

"U<lc-..., _
,~

~ w " ""

__ "'''''''''' ",,, ,,,,",, ''''....n.


"_!oi#',

c_.. . . .

"""",........,." "",,", . " ",""no.,


, PO- >U-l'"
,~ ( 4l).Bono,......,.." lO"
, ""'" Lo ,.ano. ... "'
{ o.. ...... ""
,_

.... a-<
""'"" .. """""",,,w),"""', ........ ~ ~

""~

~,

lI''-'

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

)", .. C'; slo quioo ,; "" on m ( . ' , " _' 0 1slo .. ,~ ... oo ~ ",cumple pa<a lodo
,nd,;;d",,_ ..,. .... ""00 el E'~ n gel i o .. .-....ruun..,.. inrompa lii>Je ron
toda defin "'"," de la f"'<'O"" "'8'"' el crilerio de caIegDrias a!>sl"",,,,, ~ udio ,
~"'go, ...,Ia,,,, !"""'n.hm" vanlo, mu jo<) o.., fune"," de ' u cuallf"""","
po<
ele"," ponicula<
ru.c. el
",'""!,,,I"'. de Jos
0 ."" 1
La
ron>o<... ne" ....Ode on el plu",lI""" de la ""..... ,q.. pou_
11"" 01 ""'n"".m. ' nlo de la, pano"", co mo ,ub,,,,'<dade, .nd'vidual..
' mpl' ca , po< una pano, _ cad. uno .. Uamado con 'u "'olida.d y ....,"'
prop'" (' ).; 1 Co 7,17_><1 ~ PO<"'''' pa''', _ Iadi~ de Jos miem _
bro. de la comunidad de Jos ba u'; ,..oo. forta..,. 'u un<dad.
El ,"neulo del E,u~o ll o con u n ocon'", im " nto do ",,'01a" 6n di". ".
~ = n la "",",a , ubio"v, d. lo v",,,.";6n d , ] a ps ' ol " phc a ~ u, 01
Evang ol'" mao' ro.." ' u ,,,doo ~ 'u a u lori da d cuando joo i'" ~ g~
",o llbo..do< d , .... m undo I"' ,;-en o In a 1,' _'), cuando "," "n 01 E,p'_
,; 'U (' ,6-1) y ",n " a nd orm ado< on n u, va c""" i6n 16, I ' 1. 1"" 0 hac, = m _
p",nde, Iamb"n q... todo io..nto dolo~f1 ima"6n ,n 01 muodo a n" guo
o, "a no (1 , 1_" )

un.

romo

."'ro

m',"""""

_ oda

1 1.4, ) , l.o

. . lo co"," lo"

GdIa,.,

La a H""",,,," ""nu al de n a ",!>r. la Le) .. ~"" noo" ..,' u,,;r;cado


1"" la , oh .., de la Le~ "no po< la fe de (o .n) ' """ i"o (l , 161; .. la co o_
Ha n'~ .n la "",na n", d. J.,,,,,;,,o .. la acl ilud " i",,,,, ia! po< mad io d ,
la cu al la ." ..."''' so , ,,,,u,m ,,, ' ..n, fonnada on n"""a 0 .... ' 1n (. ya no
yo , .. enslo qu"n ,; "" on mi., 1, 1""01 )' po< la '1'" """bo el Eoplri'u
{H-1lUn poi....- ...... UI""'Io de .... an"""dn .... ,de .n la <'OONl'C"'" apoca_
lip~'a de la IUsloria d..arrollada po< la 'arta, l.a ..... ~la.<oo de D'" .n
' """",,o. "'8"n la 'n!a<f""U"oo 'l'" n a haco de ella, ha dn;d;do la h,,,o';a.., oo.; " pU f". un , amh '" de 'Poca, el fina l del tlempo am'guo . n el '1'"
..anaba la Le) ( J , " ), Y el com'.." o de Jos t _ 1"" n ......,. _ '"" el " empo
del E'f'I'ilu (' ,6 -1), l.a ron,,,,,,,,,,,.. .. _ Jos crO)~n'" no "'' ' )~ hojo la
Le:P', " no.n el Eopon,u, ~ '1'" "'" Uamaoo. a deja'" 110,'''' po< el E>p(,; 'u ~
a da , Jos hu,"" del Eoplritu (' ,16 _1' , 6.7_1 0).
Ahoro m on, .... ""1"""'" IU. !<;co dejo planlead", 00. ""","""", ,qu.l
.. lo quo ha
de la ex'sI"""" bajo la Le) una o,,,,, ,,,," bajo la ",,"di_

,'vo

""'ho

o"" " ' poca (' ,1'- " 1' La


ex'sI"""" bajo la Le) .... condenad. a la ~'''" ponue 'OO""'~1o
dn (J, 10- 1'1. Y on qu.l so ",m ',"'" la Le)' .., la

'" la Le)' ~ '" bu h"'" dodo a la Loy el podeo- de da",... , emoocoo la Le)'
londri. el podeo- de Usliflo.. (J)I ), Poro la Ley Iuo dad a slo po< un tlem_
1'" IIm ilado ~ pa '" ocden.. 1a d udad (J, "), Po.la ex''''''''''"
""jo la Le)' .. " "'...,'''' ' " " la '""" al","",If,~ de "" mak!'Ia pon'" no
I~ a rumplu-Ioda la Ley; o P""I"" I~ a rumpli, Ioda la Lel" I"'ro no po<

rom'gu''''''',

C. .... .

LOS e " . "

.;d.

1., .... jusl ificoda, PO"l"" ""., o..., y "" la Loy, ' ''na ol podo< do da.- la
Y do ju >tWoe""
En adolon"', lo Loy .. cumplo . n 01 doblo "",oda m " n<o dol.mo<. '
m;,,,,,, l ' do! .mo< al prnjimo. El .. oh do <lo ... la . pa fa""'-, (Go ' , I ~ 1 n<> ..
otro '1"0 ha<..- , .cl lo ju ", jfoeacin po< la co oH, . '1";"" .. .abo ji,," f;c .
do po< 0;", ...10 . ulon , ado y llamado m. "" , mj,mo; ,00'" b'.." 01
do=uDrimj.nto <lo un<> m iun o romo f"""""' iadopo oo;on, ,,",,,,, ,, do Lo.
prop'''' " liUidad.. ao puedo fu."' """, , io . f ,.co",,"'m".<o dol otro. Poro
ru.I .. lo .-.la"''''' """
pola"" y fa '-"l" El oon<opto do cumplOm " .
10 ' mpl;ca una dobla
lac On <lo con" nw.-!ad y do d iocon" . u;da,d, quo Ga
cfa.-ifica d'.. ,"8u"ado "" u.. con<op<o> do
(J,' .ll ; <,J OI. do prom.". y do Loy, El ....-min<> """",, .. 01<lo Ese,"u... ; .bo.-. b"., lo E.m, u",
"P""'" hajo 01 "'p""<O do la '-"l' --<, .... ido .n la p""poct;, ~ <lo "" ' ''mp>'
. n"S"'" Y do la exi"'oc," hajo lo Loy--; P""" ; .. lelda parti, do la .....~lo
cOn do o ..... ,......,.-"'" y do la " j",...,," on fa co of,"., a, a pa""" bajo 01
""pocto do la f'CO"""".

Ese"'u...

1U .j , Lo ca ..... y" " ."tri'H como

do,,,,,,i_

La "P"'ic;oo an....."'. , .....'E.>p4,"u _

ti. "

.,,""'..

"""'''''''In

inla lo
bombnoi
O;os '1"" dom; na la . 'P'm",,""""' . port" de G. 1,1; 1,6-' Y 1,10-11. El
bomb.-o Y lo , amo "'" l .-an~ '_ y _
""'" al mundo de lo , .-.aOOn,
m;onu ". '1"" " ... Y01 E.>p4,"u .. ..,.., fa ru",-,~ do ru.c...- '",;, l3 .l l), de jw.
,jfoe", y do da.- fa . ido a<om . (U,)
Sog o U"" primo<> p""po<1 ;' ~ , fa como y 01 Eop''''u "P"'0C<l'n como dos
P"'''''';''
'1"" <Ialenn'.an dos act"oo.. " j"'''''';
rom...
.... " .1 '1. La exi"'""," '1"" ",,;be '"
po< la la .. ancuenl bajo 01
podo< dol Eop'''' u, mion'"" '1"" ,;,;,. Dajo 01 podo< <lo la "U""
;noo; mo
do ......, do ...- p"ificado po< 1.. ob= do la Loy".
Sog o un. ~ p""poct;,.., fa c"",,, y ol E'P""u c
im n dos
"J>oca' do la bO"on. do la ..., """'" l l. ,ama .. ol podo< do
m un
do _ pa "', m " ."~ . quo 01 ""pl";,u .. 01 podo< <lo la o"",. """""'"
Sogo una """"" f""'P"C' ;va, la d.oc ~ "'" <lo c....- y <lo do,..... conf_
un. n "",~ Klant;dad, ~ m bol i ""'" po<" bau~,,,,,,, croa u. ca mmo '1"" n<>
h" ", , ,,,,h <rn; los ~ Ol a "" qua han c.... d<> y .. han bau ti""'" .. ha. ron
_oo
y ,"" ,n on 01 E.>p4,"u U .,6-l9I. l.a ,..,,,,,,,u,,,,,," <lo ..la
...... fonnacio .. 'l"" qu;on "" , ....do l ' qui " " """"'"' . la 1.0)' ..."".....
.... ""'''00 lo 1""' ''''' . nt... "" cam pos do fu""" <lo los d", ~ , Y
pIo.-da ol con trol <lo.u exi"'""," ( ' ,16- 1~ ). P,.- co",;gu"ato , "" ~ Ol a "". _
...... on . 1""p;";, u, , " "". q... <loj""" COOOOO, po<.1 E>p<";,u y <lo"-_
ol E""mu d . u. fru'os .., 01"" ," ,lt>--<;,10).

conl""'''''''''''

p""''"

, n

"'jo>

or, ..... ~ , _. , '-' (Lo ...... ...

otom.ao. )

!
"

,~
o

,,,

!.

"S " :w ;"..!l'" ~ ~.

i~il 1 1~ ~~~j~!~ ~~

l i !

"J1 ""t",f!.'"
1, ,,
~f ~ ~

' 0

N~Il. ."H~
O", ~~!Sll
~]_
..!l 2

'" ..

'IW'lf'!'I'
',",.;
",'
"Ir " o
J1""1~- J~ q~ h~ ~ ~~ H
au

4)>'

!~i ll l ~ i! j . !l ll ~

&....

E g

- ,, -ll 2 :il

<! .... !~f

~ j h ~HHt.HJ~Jln

' - ~ ~ :ii

; jll jn!"j"l",
.;

"i:

n :l" -

~ "

~ - ~

un~~

~\lt
"
"l

ij

:1

;
o'

~
o,

J.

;i~ H ~

:; ~~~,~

::~j~L

~!
"

e, ,ss
, Q~~
,. ,, 11:;S ,;

/5_

~ ,,~";5:&:
_ ~<>.l!

""-

~.i "'-l

~ " :o.

.f~

i' ,.11

~:;: "

,. '"

~:~.<! 8 z ~
.N.

" -'"
'"

~ ~
~
~..c ~

OO ~

it

~_

:;i

1~

"

sj

~d
I ,
..
~iJ '
I' e J'

j"

I-- ~

<

. ~~

Iq

"
'. , . ,
l-l'
'.<1 'l ' 1o:
W
-

i ";
~ .L

j~. ~. ~'

t '",.

i ~ ~dn iJ
e e
~ ~ ~ ~ H H ~ . J ,l H~l

iJ'

i:-;:P-; -<'I
~ .O..!ly 11l!" ~i
.. 2' -ll~~ 1i~jO
~ ::
.e-z," .. " 2"'--'
" j O:; - -S ;!.
4) -lj:l. -ll~ l ~l -;;~~~ ..!l_
.., . J! R l~2
~ . i!;: ;!Z
~dg ~ E~ ~ ~ "'J:~~I'o <!!
~ &.~ E ~ -ll ..!! -ll ~ " ~ ~
-" 'j"
-~j
e , "j .,.,~~:~"~'iil ro _~ H1

I . HI -~ lUJ~ . ~~d..!l~
!

lA C. .... . LOS e" .".


E.M,.m". pamc~ "'

...

Sa'"'

""N'''''''''....

Al. in IIADIOIJ ,
fu "! '" {o..J." ,u", <k
(L.. E" . i,
du CoII/og. im..... 'K>naI do pt, jlooopltiol, Parl' , P,-. . . . . Un"""ital e.. do
F..." ",., '997; _ , Ecx>,' T, DW u,mn'"licl.. ""l<""d'.~""l: im 51,." "',.""""
fu" I", " ,oI,."", Go;""," ...ro <km GalaJ..ron.f (BU . 1, ~onsbucg ,
,., '; Bom a m 1ATEU.', . " Pn ul ""rendj"l! h.. AposI"'h' p i n GaJ>. , NTS '"',
'9", W ., '-130; Jan U W. . ..<H'T,.d.. n., 1h<lh of,''' Ga<></Ic." i""' 1,1 .
<,11! IM ~ s..;., o
Bibl,Ecumon" a1 Soction "),
Romo, . _.dict'n._ PubH"'jng SI , Pauf . Abbo:o', '99J; Fno", J. Mm ..,
To. Culm,," ion oPaul', Acgu"", n' to , o. GaI GaI', '-II ,7_ , JSNTJ1 , " ",

"""<,

._ 'ct'n.,

pp , 79-91.

"

LA CA RTA A L O S

F I Ll P E: ~ S E: S

.ti.

aquel la q"". po<


d. la com'''''''';oo quo .... blec. con
d.."
"", Y po< la
d"''''dad do .... """.. q"" a bonla, 50 P"'''''' mO U"" c ana om;na,," .
' . lig.. ,"""oca , Cko"'o' ) o modorna. A d il" """ .. del", ~ ... oo.. ""'''''
pauhno> (Rm , I y 1 Cn . Gol. "" p
una "<;umo.ladn '..,lg"" '''''_
troda e n U"" c.",,""" funda"",
IRm, l. j",,"da do 0 "0; I Coo la ...._
....,., er'''''''; ' Cn, la coOO;c; n del ,,),,' ''01; Ca.1 E.a"~ . l io de D i" 'l.
Los g... oo.. oonc<'I''''' <lo la ~ pa u lin" olo "'" f"""' n...oo. d,
modo .Iu,'.o. corno.l <lo la gooficaci n". Flp '" o .. de la ju"ihcaci6n
". nI' ' ,9; .. OOffipn>oo.. po< Ia.to. qu" pecd;n.oOO ehti, ho. B"n , co n" _
do...... Flp como U"" d.brl ; mi' "d " . de la. ~.oo.. ca rt.. po"Ii.",,'. La
c a na ."""'m .... e n ,"mmo, .u un ida<! " 1 tono .,.....,. .1Y conha<lo q""
don.. d, la pa rt;c;paeOn do los fil i!"'...... la oh ... dol ap<tol; la ..,"en_
tr. tamb"" "" U"" ...
"'''.oc'al "',,-, la coooOd n del ""Y'""
q"" ,;v< ba jo" .. OD <101 Cru cihcaOO, y "" la "'1""'0;00 pa<adjka d,
de , lic Klad Y <lo " """"" ",... . la ' ''sru. en me<!'" do Jo.
pohg= do l. "ido oo<;dj.",,_
Do ,00" ... c...... p"uli .... !a carta. 1", Fili!"'

.1

~ .. ro

n.,,,,,

"1"""""'''

Uo l.l.

F", ""c"" ~

""'1""" del p<Iogo .psi"'''' (l , 1_11 ~ lo 0<0cin do O<'Cin do l!""'.... lo


corto so <'Ompono do 'm g<'00es part .... 1.0 poi"""" (l , 11_' ,1') ~ lo t OITe<O

..... "" ._ .., _ _"""""'

, ..

..'.Js&l>Owft"'m -...,~

"",_,
L_
"""'"''''' C\vi"ion "'''
"" _ ' " ' ,,_ el. i'" Sft.,....."""""'", ,.; ~

~ "" '''''' ' .W' ~-'

.'"

"'"''P' ""'

Io.. E~

""'i<>,

. ,,j

'" m- h.im... c~,,' " ''


L.." po . " . ."

..., ,""''''''"..~ ,

""

INTRODUCC'O" "

NCEVO

T~TA"'NTO

\ IO-lOl . . p"""" la.~ .. pooimentada poc el ' f''tol >oc la pan";pa_


c;6n do .... m.p""'" .n .. oh<>. apst"IO"., mi""'.... '1"" la oeguoo. port.
U .I -'I.II .. una ., a o n dj' ip da . los f,lip""'" para _lo imi"'" y porti_
0p"n en 'u a"vfa. lA> <loo poi....... po........ n ""...... ida> do ...""'"
"na "posicin dol apst ol """" '" comp'''''''''''' do! aposlobdo
0 .11 _16 11 J.l" 1 'n<ro<ioco u,," llomada . ".u->mo el .p<tol bapol .. o"" <lo '''''''';'10 11.27- 2.' 1I J , 17 _'0, d .
oilE 1,17 11 >roo\ ;""",, J ,lO);
00. himnos ""stoll!_ .n"""" 'l"" todo ha .00 oome<ooo en"'" y '1""
1000 le ..... '0"'0"00 (' ,1>-1' 11 ' ,' O, c oda u,," <lo "'" parto> , ,,,,,,ina con",,"
m;<acin a la aJ.geia m,';"" lo. fi li p".... (1 , " lB 11 <. 1l.

para"."

oIo.,,,,..

U U .

c...,...Mo

El ""'""'jo"""",.. 1do la poi"""" parto 11.11- ' ," ) .. int rod uc ido poc u,,"
O<cio do [U'W''''', '"Y" funcin .. 'm".,,,,,,,,,, too/g"'.".,n" lo
part'dpoc;ndo los fUipo n... .., 01m i" ' . . - apstolico' Iaobn _ o ... ha
""",,",.ado. la II.,-ac' a ' _ 'no hasta" dI:a do en.." (1 ,}- l l l. El "'.'po do
la carta , _ .mp" '~ .. 1,111 .'1""'" _ "1"';,.), prosigu.o ron 1"""""d..
_ Pai>loda do 'u apost""'" .. """","<ro en lo
poro '" cauh....no
ah""", .Ia comunidad y o;,!o .. """",,'oda. lo cual .. para l "na poime<a
fue nte do aIevfa (l , 11'90); .. ~ moti"" I"'no alogc...... lo com"'
cOn del "f''tol de '1"" 0<10 condoci"- '" ""'''';00,_
de t oo.. 10<.
"""'. po< .. muerto po< '" ,ida, cn"o ..... mao;l.....oo '" >l . o. hecho,
""100.... """"oc>do de '1'" "!lu;"- ,;vo. lo cual lo 1"""" .... oegu'" ,rnba
joodo paro lo "I;r"'a";o y lo ~ de loo mjf"""'" (l , ,.0.16). E,,, ,.Ja,o
~,,~ de funda""",w a " oa _
P'imoro. '1"" lo. fUipe .... !"'.
ma .",ao f"""" "" lo ro del E''''''ll..'', P""l'" ..... ha concod jdo 1"'''''''
P'" 00 oIo on lo k . ioo tamb''''' '" loo ", fn miom", de en". (1 ,>7-30"
oegundo, '1"0100 m;poo... rol""", fa ~ del af'' tol . ,,; ondo romo <'OO
,"" bajo .... oo del c",,,,riendo (l ,I "I. np 1 . 11 18 ooodu)" """"",".
dodol.. 'l'" f'>"l""' po< ""'" '" .. k ' _, po< noa 1"',,", '" ""00 <lo lo
obro de O"" '" "lo.; po< ot ..., '" ""00 <lo '" ....po.... bilidad '" .. mondo,
~ ..t . ..... """.. de ""'s"" tanto <Iol ap;.tol como de .. ro..
..... dos palob<a. de , ,,,,,,,,,ndoc;oo 1"'''' TI_ ", YEpafrod it . da n f""O
a un.
n ~cio . TI_ ... .. , robborndoo- <lo p. kIo 'l'"
a
F;I;p'" como "'P""""",m. del 'J>6"oI I 1 .1"1~1 . mj.m.... _
Epalrodi'o
babia ,>do ""iodo po< lo comunidad de F ~ ; p'" a ""100. con .. """"8" de
.n""I."" al af'"oIla apida oconmka po< lo '1"" ... da ... 8""'''' '" F1F
~ , 1G-1O . Epalrodi'o. quo ka .nr..-modo. ,"'.. quo '"8'''''' 1"""'"'" """,,.'0,
~ Pa blo ""'8" a lo. rUipe
_ lo "",iban ron a1'W'. (1,1'-30 )
la "'8"00a parto (J,'
11P' ,, ,"a lo """"""" <101 ap"oI como ". P"""
d'una paro lo ;n~ de lo
cre:>~." El ''''mpo de
leOO a ..'" ma,..oo po< la .-..urr'cio do """0. po< lo romunOn '" ""
..,rnm;",_ ~ "" 'u m""'" ~ po< Ja "P'''' de la """"""''''' do lo. m"""~
l3.l. I 11. po< la ca""", ...". .. ca m'"" '1"" condu<o a lo llamada <lo 10",,0 'l'"
0;", r. do<l" "" ""","",o (J,"-I.). po< lo "P'''' del s.oo- ,.. ""n" o 'l'"

on60 do

,"'NI,

P"''''''''

"'me.--. '...

,"ja"

""j""","

"'a"",.

'"

LA CARTA' LOS FIU".N'",

''''ndonn.a... 'u ""'"1" hum jllado ..

""'"1" glOOooo 1'.17' 1) Imitando "


"f''<oI U .I7), loo fi .. p".... ~"',,''" la alogrta 0.0. ~ .. '" fe""",. ..
.... ,,,,,,,no lo quo ~,Ia alogrta do! ap;.<oI.

.-.,, _

Una "'8"000 trao,"'''''' .... ron>Iitu;da po< ,,,, p""doo.. <!i npla, a
E,'XI,", a "'o'O<" y al companero bol I~ , ' _'). po< una """'~
en
~ ,'" a loo m;pon><" pa'" _
.. a1eg"'" ~ "",[<en.n la ~ ""' "" do Dm (4, ~ .
~ po< una '''I'''ic;oo do r.. "horta<;o".. do Ap U ,
llosdo
f'"0"" do """, la __'" parto 1~ , l {l- lO ) .. , i""",",a ala
primen>. Con<.....me""', p,HIo da la. [U'W''''' a loo [;I j 1"'.... po< haboo- "",o..do '" ap'O 000"",""", P...... como al oon"onro do la , arta, 01 ap;.<ol
"P""" '" aJevta po< la port""padn do loo [;Ijpon><".n la 000>. quo Dm
.-.alj '" .n '" "P"'<oIado.

n.

va_

F.""",'nn do la <arta a [", mIl".....


D;"""",,, y ,,"udo
. "" ",,, do B""'''''

1,lo'
1,1- 11

la alog.... do[
1I ,11-1,ll

U l-l.

1 ,n',

"""',O!

Y do [", fIJlpom n la ...... do """

las ""'''';.. do! "f''tol


El anuncio do Cri>to dm","''' cauLi-..rn dolapt>s>oI I1.11.

"

'Oa, la glOOf",,,,,",,, do Cri>to como ,,""'a p""!""""" do


P"''' '''''''
P""""no< 1;""",
la
0 .17-301; compona"" romo

fu>W'O do! apt>s>oIl1 ,' %-1.)


las
do1apt>s>oI Jo. m;l""''''
0'0

','l'"
' ,l"JO

"

oom;.... en J.. _,to 11. 1-11)


F.oI>ona<in a loo rOlp"n... PO'" _ do.n 'l"" ......1"'. la
000>. do 0;", 0'0 . 1100
R-omendoc;o".. do TImol "" ~ do Epa frod;to

la >m p<ft>""" ' p""&o do la nla<.nclo < <>mo modelo pano

....l"n...
' ,'

ro.

(J.' ~ .~)

El to.rud"",ada a la aJevta

',".1>,-fa1' ."',
....,.,"" con'''' ro. molos ojompJo.
la romuoin do! .pt>s>oI en la '.... m"""'"
'-'1 1.

~ .n Jo. ,um_
m "'n'", do! crucilicado
la ,'..-da.d.m> pon""""'; .n ",m ino ,"", ia lo llamada do
Dm .. crnto
Llo",""," a ;m it. , al "f""'oI.n Ia"'l""" do! So_ JOlUcr~to
R-omendoc_ a Evo<!ia, a SOmO<.. ~ aJ rompanero r..1,
_oc;oo a la aJegrta ~. lo vida.n C""o

la ~ dol . ...'01 ca ....... po.- la pertldpedn do loo nUpon .


... on la o ..... do DI ", ( ~, J "" 0

~," '"

con<lu,"'" 'I'~<oI..-

I NTRO OUce'ON "

NCEVO

T~TA" ' NTO

tu. c..m............ 11< .-..

" .1.1. ~'oklad ~ Inl ' ~ do .. carta


La loct ..... <lo lo carta

al la <IobI.

pone de manifo...o

t ....

problem",

od",,.,,,,,,, do Flp ", Y J." ron '''' los m j . ~ P""""'" ~

ront... una mu hit"" ...

S""'" _ .. comportan romo """mogo< ... lo

Cm, <lo e n"" rompa .. ""'" confiado y g<', .... do! oonjunlo;

b) tanto "" dos fnn ula> do bond'.,;"" <lo Flp .., Y<lo ' ,9 romo la 'm'lacm
lo a1eg>ia ...
~ las , """""ndac in.....
fo<_
rn.... oond ..,"""" ..pst....... ~ p>drtan ronsIitu, el final ... U"" ca rta ;
el ,",'p" " do ..t e do bl. ro..!, la <arta dg......oc im i' nt o do Flp ' ,10_10 ,
10). produc. la
intro<ioci d. do "'""'0 PO' .11",..""v d , l I.~.
i m p"""'" <lo ...- un oI.m""lo ..... do.

" .0''''''' '

..,-90 'ion..,

4,''''

Flp como """,b;"""i<\n <h ,", <'<Uta'

U.. de 1.. fonn"" en q "" lo cr11k. h..... ria .... ""1'" ..,"' problem""
con,,'" 'n jcOa lm, 01" en otn l>u',. Flp " ,-U . Flp 4, 1{>_10 Y3.1-4, I dm
c arta. d if.,,",.., l' d..puk en ... pan;, .... do. fo""...... < ,4-7 y <lo U ,
, n',.. la. dos carta. d;' ''" 8u'd" . do ..'" modo. So oon> jd", ,,, que la c arta
co"," tuid. po< F lp I .l _J, I + 4, 10_1 0. q"" . 1 paco,,,", "" h e . . toda <0 00cOmo..,to <Io11"'ligro '''''....."'',00 po< 1", .o,,-....,. 1"''''0''''' . ~ po< 1",
. , nem jgo. do lo m , . p<I, a la "'... . fu<!<, ~ uo las .-.com, ndacfo
a
Evod ja, a SJ""~u , ~ al = mpaero fi.l (Flp <., _J ) puede" 1..-01..- pa n
".
'o do una ,arta como <lo la "ua, 1"" t .... ...... om .. 1"";1>1.. do la h ' p""a

~ F1p U-J,l < ,]oJ-1 J ; carta B Flp '-'--<....


Carta ~ F1p U-J,l " '7 < ,]oJ-1 J; , arta B F1p J ,l --<, 1 . ......
Carta ~ . Flp U-J,l. " '.73; 'arta B . Ap J ,l--<,7

1 Carta

Una ".n an " d..... h.pt .. ja con,;," . " .-.part;.. . 1 " " o do la carta
." , .... carta. d;f'''fl'''; l. nota d, ag..odoc; m;.n'o po ...1 a po)" "'onm "" do Jo. m jl""'" con"",") n,' m ', ma u na pnmeea ca rt a indo1" 00" "". Po"!"' Flp

<, 1010

,; . ..

~".

p ,,,od.,- a " I_J ,1 (E pa frodito ,

c.,.... F>n...", Do< _ " . ;~ ....,.,.,." _ . ' n epoll<"'... ""., """""""-" ',
c.""'", "" ""' . Pi. 8n-.{ ,,~ c.'"" . ~... ~" "''' '''''''' ~""',,"
..r...._ {><ID <l , ""'' ' _. V""""",,,'" . . . . ""~ .., " ",
pp. n , m

""'n...........

<_

him eN ,,,",, Do< _

<HT hK

,..->l,

'n~

__.,...

LA CARTA A LOS FIU".N'",

CU)" " '8 ....0 habla.<do . nunoOado po< Pablo , n 1 ,10 '0. habO" . ido . n
.oodo d..de Fihl"" 1'. .... n''''8'<Io lyud. econm ica d. lo. feh...n...
d . A,lB!. Como lo. .. Iuoo. de ~ , 11 n y ~ , l J pu.eden de n",,"o >OC d i"" _
huidos d i,'" .. ","n'" , o". 1.. " c.rta. di [".o' .., la. , .... "".-'a n""
I"" ibl.. de l. hipt..i. ""n
1 Carta AF A,toJ_' O; carta B Ap 1,1_'.1; ca rta e F1p ',1 --4,1>'
, Carta Al' A, 1<1-10; carta B F1p " I_J,I A, ~ 7 ; carta e Al' '-'--4.1

~ , &-9'

Carta Al' A, 1<1-10; carta B

, "'_1.

F1p " I_J,I U ,,; carta e Fll' '-'--4.1

l ...... i ..oO.. " co ... idenuc l. carta como la oompOl"""," de ,...... , ..-.
ta> se ba>an pr im....m. "'n la. m '. m", r&ZO<>OO ""1'"""'" props'lo de
las cartas Jo. Corin';o,; la oOc'
06n de Plp ''''''igu.a<.o 1"" la
c06n man"'''ita .. la ' ......mi"d
canon . H.obrta ~ue I' ....upo....-, 1""
....lo , _ las "ut... . u"'n'Oc", de blo <iceularon "" una oOc' forma; la

,.-..d'.

.-o<I= "'..

de '" ooml""idn
a l. u ... segunda ... , 6n .. _la . 0"8....00,
'1"" ",n"". 1M..... s'ne", Ji,......", de l. colocrOn de cart'" o de la ","",.
pond""'la. l"'b1kada Y vendOda como libro . no of.-.co n' ng .. 'jemplo de
c...... o de hogmen'oo
oom b'oa<!", y .-.dactados de ..uovo en
form. de c arta. T..-c. "',00; la "'Sume..""'ioo de PlI' no ' ml'IOc' c amb"'.
del
de cornu n"'""",". . .., . .. a f>ade qu. " himno crislol6g0c0 de
PlI' 1,<'>-1 l Y'u ,",.. i, ... Al' J.>Cl-l1 .ioculao .." ...b.men" foo cap"ulo.

.p,,,.Ia.-..

"""'''0

1_1 y ' .
L...- la , arta romo u,"dad ro,.,-..... ba.co ob..n~, q
c .. de np J ,l y J ." no ....uha """,.nde n"', ya '1""

la doble ..n'.......
"" c""" moOO
"'''''''00'1'''''' ...la, o de nI' 1,1>-16;" trabajo ._<!JOco, '1"" .. eo!"",' a
d'h",Jtade. ,ru., dentro de la com unidad. en .. lugar y con """'''''' del
no del ap;.tol , podrla Ogu'" me .... """"'"..- d ificul' ....., pero pro<'o..'en"" ..'a vez del "",..no.-, en la igl..ia de Fihl""
l .......... de la ,arta romo u,"dad h,.,- ..... penn 'amb.... 00......'1"", >egOn la. formuladon.. de la prop" carta, Jo. .00.-""" f"'<"''''''' YJo.

c""...

, Gu. ..... _ '' ' . " , . Do.- . ." .......,. . . ~ . . w ;n;K'" . n.l,.mml"..... . .
... _, _ _ .. .....-. 1F' ~K Iorif< o. c..II _ _ J, ........, liri O, , .,. pp. ' '' .101,
o ; c.KIodo~ . "" """'". ~
pp. ''''.'''': N;
~ "'m.... "'" _

,,""''",

",_

~'''. Goo,

fM _

""""""", L'''''"
' ~ ....

,""""""- .""_

R..,..do<. ,

........... d N"' ~ , ''''': W....... "'

"'"''P' KohIhornmo-, "".

AK{""..
"'L1I.,'-l" m ..""'
_ ;~ _ , ~ N;w.., "'""

_ .... _

'L.'"
__

, PI'-

'""' . ~

(CNT

"",

oc....

"_,~--rD

"la" """.......,

fM " " .............., ...... ...._ _,

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

'''''''''' igos do la cruz <le Crisl o> no "'P"""...." U" pohuo actual 1"'''''''
_ ,......,OS,
q... oom'''u)"" mo bon, junio ron los p.-o d _.. "''>c.do. ." F1p U 5a, U" ron!nt_modeo, "","ruido po< la ''11""","""",,", In.
locto<e. """ llamado., po< 01 ront"""', oomp.-.oo"" . u l. y. romport.....
comn haco o! a pstoll n p ' ," y

.i""

' .11

u.~.~.

l.<t<

mulk,-" _

El h;",,,,, <h EIp

Un".,

~, O-ll

o... pu" do! a" . h, ;, d " a llado do E,"" Lohmo )'' '' , o! "",,,", p'""
pa uli"" d , .... him no OOjolO d , U" aou,,,lo . mpl ia m, n'. co mpan ido.
[.os a '8um, m os . f..o, <le .... hi p"'" ' o,,, .1 rit mo pobco d , l10,
m.do.... ori "olg;c.. , la fo,m. , i mt,k. d, la ' ''lu ;, ,,t u .-. {F1p 1....
l>a j.m ',n ' o , Flp 2,9__ 1L .1 , v8d6"1. la .u" ne; . do d; m ' n ~6" ""enol~ k. y.1
1""" p"uhno d , los CO""pIOS ori "olg;co, y dol ' '''' .
hu l.o,;.,.

ot.,,,,,,",

<61 nouo/. ,~..., ... ""'"~.", dM....


"',.,.;"", ",;"..J, Diao ,

m ~",.u. . . ~'" " .. ~""


"""",oJo """'ero. ...","""

A," mimdo _ " ' " h,""'....


J~'" '" pon. " " " ' _,

<" .. ",!;,p."

. . ~"'"

"'"''''''"''' -...... 00'" lo


(yn... m ........ ' nu)

(91 ""...,,.'" lo ."'w


J ~ _ . I N"""'"'

"'_u

......"'

(101 ",...... oI...,.,.., '" , ..'" .,." rodillo '" Jobj,


... " ,.;,"" '" lo ",',. y ... " """"''''.

"'1 J...._' -"-"oJ.".,..


~"f. '."''''f_

' . " - . "'' '

<Ion', .. """ - ..

ll ay U" .mpl;" """"'""" "mo .00.-. o! ';gnilio.oo do! rumno, _ ronl....


.. oI .. oo ""mico do! ll ij<> """ maOO '1"" .. .-..I>aj, como.oo.-. la
1""'""000 I""'P--""'-- POC ""DO, al d taOO P"'" fundo menl..- 1.. ~ .
<le np " , .... !'oc """ I"'rto, p, bIo .-..dic.h.. '" . Ie. "", aad"ndn la
""""000 <le la , ru, Inp 1.& 1. do fonr.o _ el Seoc .. o! cruc; fk .oo; poc
"'.-. p""' . no ;n'roduc. o! himno comn f"O"' "" 'OKln <le un idoaI ,-oI;gmn ~
""""" do .l>ajam""1o ,;no comn co "I..,," do U" .. -.o 'l"" dot"",i... la

'"lo<.

o""'"

..;,,""';. 1"'.....,..

w_ ,m

7."'" ""'""" , ~_ k, E.~ '''''''''''''... ,. "'"

','.JI '''N <l, ' ''''"'' '" ,

LA CARTA' LOS FIU".N'",

En cam b;o , son objeto do dobolo tanto la """,,"rucci6n do la...t rola>


dol ru mno como .. p<OWni.n. """"s"" (so pion>.... " "" ""'''f'Cin do los
can"" dol .,,'''' do Ya lm> do l. ~1_" o ... " "" adaptacin do ... "'J'OCU1a.
c ....... ....".. la ..bid""", ... una .oriacin aob<a lo r;gUnL apocahpbc, dol
" ' jo dol homb<o
la H<u'"
f'<'1!D>tOca dol .. k..oc.- d"i_
no). '--'" opin......... ""P""'n cado voz roo m" ;nt ....>dad po< lo 'I"""
,..r",. al pa po! '"""mpoa<lo po<" ap>tol . n la ...u.ocin dol tumno.

o"""'.

"Joo''''''. o

F/p 3,=11 , ..""nl'''_'';""n

.<n,.... "" h u..",, }

lJosd" un pamo do ..... ta mo ronn.ol romo do """''''00, la conf,,;oo


rooclu)" la ""i>octa<oo imitar al .p>toI , ... Al' ', 1'1' ,
pod.-<a """ni.- ta m o"'o una
pn--paulina

"""olo'l!"" _

trad"'' ' '

"""''''''''
""'''ro
San"'" m,,"""
....
",,,,,oc..,,,,
"","ro
,.m e",,,,,,
, _ " J. '" """"' ,.,..,...
_,1,.,.."._ tilo< J...,....",."'", ",

=<1>

Tan'o la ' ''I'''''''''\OC;oo ,""~'" qua Ut<' .. c.......... ~"'" de


J..O la , ,,,,,,,fonnac'n fmal do "" CUf'O' romo" roojunto do la ...-mi
onIos'" son m uy poco poul inos. En cam,"o. hay o<ros mo<"'" oom u .... Flp
'-'>-" YFlp '-'0-1 " la .r;.-moc;OOdo la
do <oda> ," ><0' " al . _
J.."""".... as, como "" concopto. do roodOc"'" Y do """'janza (~ 11

wm""'"

"""""*,,,), de obodiooci. y de "P"'" (U" O""'"l. do lomad"""" y do ' ''''''.


ronnac"'" (o,,""" 11 'To "",,",, " m'~

" ,3 , C<>n.. "o y d"'UD.I. od... hIot"...,... do pn>du<cln

u,3.1. Lo ""' .", <h la

U1a

lJosd" un punl<> do ,;
fonnal, Ap .. P"""''' como " no "''''' ooown
c ....... qua
dif
10m.. _ conc"""",, do """'. o do l.o. """
u o<ro do los ;"'.meu
.
lo> 10m......a"'". . lo f""'O"" y. la> P"""""I""'...... dol ap>tol '0'"

.bxd.

1"" "

.1.gnLdecim"'nLo
papo! '1"" .... m,peo... do.. mpe""'" la 0 1...
'p""lic. de Pa blo. Y .n partiru l.. po< .u .yudo aconmic. 0 .1 " ,
~ , ](1- 1 0 );

....." Cit ITG,......., _

...."'" _ " ,

elm'""""" ' , "LANT ,O> , ""'". . . . ' V>

'"

H; . H~ "'..... ""
h ~' . od

' .p<",,

;.6<'"
pp. "

,,.

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

en""

ol o""""io do!
do 1\ mo<oo (> ,19- 2<) ;
ol o""""io del "'8""" de Eparrod it" (U'JO);
lo. _ Oc;" p"""""'" do! ,,,"h,'''';o de Pa blo (l , 11_' 6 )
Lo

.,q"".cron do

I~

co ," uwiolad

_'"alar'" ..

El ,,,,,,,, constan.. do la cana " "'i,,, . 1os


Ia=~
do lo obro de Dio. ." la oorn unK!ad hasta 01 d a do Crioto (l ,61, la ...... Ii_
,~ en el ~ do lo obro eumplOda p>< Thos . . ellos ( U , 11. en las <0<0~ del apstol pon> '1"" .. I""'ll"" bajo oI .. o<fo del c rudfocOOo
0 .27_1,111. en .. ejemplo _
d. Pa blo do '" oomp.-e n <iOO do lo ,ida '"
Cn"o 13.>-<, 1), y en 1"" .. honac..,.... 1"""'0'" " dong K!.o algu .... do ''''
miembro.. Esw ~
, aJo< do ejemplo' 11. ), _ ot....va,
'1"" los nom"-. . prop"," do F1p~ , ' _ J he""" ''!lnW",ados _ h"""" do .....
wrdoderos pro[US""'" IE""'ia; ...."
S in" q" . encuentro)

,1......

,am'"",

. ..... oI... "",,,..

u.J_~

En 1", a o< " ' 1"7 a C. F;j po d. M" edon ia conqu i".l l U8u d ,
C ....,do., hab;<ado ooigioal"""," po< los tra"'oo , I"'co funda , .., l u .. ciu_
dad ~ n.g lo _ P"'" 01 n<>moc" de F ;lj p>s _ De<p"'" do la deo-rota do su
oh ' mo " J' en" _no 168 a C , Mocedon. pa> ...- en , . . ' .C
roma"", E.n .1 .C ., An to nio, '!ti" "".!>aba do dorro<a.- Jo. ...,..jno< do Csar,
Caio Y Bru to , hizo,", F,I;p>s una colonia pora " .. ""......,.. A"!!" " o, <10._
P"'" de la bo!alla de .<ciD O I .c. , """ " . nt6 la pobI_
000 """"'" snl<Ja.
Desdo" aoo 17 .c. , lo d udad n...~ ,,
de Colooi. Mia
p,lippm'~ , la may<>< pa rt. de la< i"><ripe;o"". d.>cu,""'" '" . I la
la,,", au n , uando .u, "","<aban tod a; -la
l ' ~"'gns. .. una d udad ..." .
ci al""," .. rom,"",- ,.pda poc " i", ..ah'",,,,. Su ' m px<anc ia no .. de .. a '"
papel &<Im;" j"",""" (F 'lipo>
ni
de pro"; nc ia, ,,;
de
poim.. <><den). ,;no . '" . "u_ _ <01'"" """" la "'" F-!",,''", q... une
Mia M,"oc 000 Rnma' .

1'""''''''''

oo..

no.,..

La

""",oc.
<"'."".
,ap"'"

Auo<".

" tOn."

un ""'ro

hi"""' , lo compo, id... de la """," nida4

",",,,,,, <pe la iglosia do Filipo. fu. la pi...... oomu rudad fuOOada poc
Pablo "" Europa l F1p <, " I.~" la. alu"""", 000""'.... "" Flp 1 ,JO ~ "",,
i"ro.m" de , " U. f"""'" 'l"" la osIaocia del apsIoI ...-mi"" de mili m .....
'" leC, " eh '6,1' -0<11, Dosde a1h. Pablo prooigW '" cam j"" ~ .. ding>l> '
" " " _ (Fip <,16 ), ~ a A...... 11 T. J ,l 91 ~. cromo (1 " ,-,__), Flp
U ' 16 da ' .m ........ q... dospu de " la pe'"""" m i"""- loo foI '!",,,,,,, In ,.,.
' "',,,,"," e=Dm"""", m. do fonna ~ " En 1 Ca O.' , dosde ." " ,,<Io" ia

LA CARTA

LOS FIU" .N'",

""1>10 m.ndona lo
l""'..-n<Odad do ... ;g!o>;"" do MoceOO" ;' --.. doc;" T.....true;o o ' jljp<"-, do
la '!ti" han daOO ~ """""""',," ron '" ron<ribuciD . la ookc... . hoF>
........."" do...., Iuoron .., "" ,:l
'l"" ""1;"""" ron lo. 8"''''' do la
m;<iDpa uJioa "" Cnointn , "'
"";., do lw<m."", PO'" pro<''''- la...,"",.
rn..", doI'J>"n1 (1 Ca 11,9)

--dood", .. . ..,"...,,,. proboblom",,", po< "'8"000 wz_

Uo J . j, ....

n '_~ 'on.

(ft ,..oo."", do los . ,...,.. rio>. )

FIp", ~ A p J, '" >OD " " 00. P"""i<" don<lo la carta nomi>n , .," adwf

...nos.

E.. J,1, la d.esc,;l"'iD ..

,,,[;0",," P"'"

KIo.. tifi=loo, 01 ",""j""


","";no""moo pa ra
m '~ """"" (l Co 11,1J ; M' 9.17 " ; 10,10 ). la """" do." d.e..
<.hr.< .,;n .. ,,,,,,,,,,, ,,.., 01 u.go do po laoo.. '1"" "guo (d. G. '. 11 )
, .. , .. ~ ~s"'[l e;o la mu , d,dn, poro" . pHe;o. la < ~cun";<iD , 'l"" . 1"'....
ca d..a.c..... ,tada d.e.......' po< "'8"..da w " cuando" 'J>"oI lo rontmpnna
la ,'..-dad",,--a "; .-cunc~iD; ...... la "; .-cunc ~iD dol 'J>"oI ~ do Jns fi~
po..... IA p J ,,,- .. dociF. do lo. '1"" f'>""" '" oonf..rug .., J....,';" o, ~ ""
... la <>ma. la .",,,,,,;, . pon..-la propia ron[;'..,. ... J.. ""ris!o-. l . _
la
propia ronfoa"", an la e;orna
"na ta.-<an d.escaljf", . dn do "" ""',.....
nos, quo ..... "'" lo '1"" d.<-I>aria
01';S"" do la Al ;an'~ aJ 'm,"tn do la , " ,o
.... p ahlo
"""ti""""iD un . h" . do ........ ra zono> po< ' " qua
pnd.-<a _
la prop;. ronf,an", ... '" """"', ~ quo ha<on do" " n ju<!;"
..mplaF 1"" '" noiga'" po< la educacin '1"" ha ""'i'<do, po< '" oDadiaoc'.
~ po< '" 0010 ..po.<>. E." '..""n tario ~pon<I.o.I ..,"",odo "" ""',.....
nos, .. ' mI. do m ~ ; """"" judao--cris!ia"'" qua .. """""jan . Jns m~ iono
ros qua
an G....,; ..... doc~,
ron....adoF.. '!ti" ,,'.
l"'" la c ~cuoc;'iD do Jns paga"''' ""janl""","" ron, ..-t;oo."- o . Jns ' "pa<.
ap;.<"'" udao-haionf"_ """ "" qua Pa hlo .. an r""", "" ea-imo. y qua
.. glnoia.. do '" noil"'" jud fn (FIp J ,a b-6 111 Ca ", ,11)"
'-'" ..",m'go> do" "'" do Cn , tn . , oon "" mj,,,,,,, qua "" .obo-"",
pan''''''''' El idoaJ do pa.-feoc;n cri'Oe>dn .., Ap ' .1116 PO""" ju" ;r,,,..la daf",'.,;n do u.. "'8,,000 f....... """',.. .. rualla carta q" .... '1"" "" f,~
po........... P"",..,;do" no .tilo "" m i ~ """""
pnd clan
,",." . ,;U"" ' " ;g!o>" d""d" ru..-. ,
'l"" 1am,""" danlro do lo romuru
dad pnd "".. "" '''''' .. oo.."... "",,,,,,,,,",, o hb.m joa., """"...... . "'l""tw
'1"", ~ n .. ~"I""ha, ..i.. Oaron ... la fga..;. da Cnoim o 11 Ca '. I _ l ~ , ""I"

.obo-oro.

ti..,",,)..,"" 01rn.t;.ru.mo pim ill,,,. un

-S'"'" ""

ni""".

"",o..

;.doo-<-ri""'''''"

;.doo-<-ri""'''''"

.i""

,~ ~ ~ _'''0, L'''"''' .. ..... '"""""' "'~ ( C>lT lO) , N


NN ' ' ', ' ' '''; '-"Th . " m n. ex, &Vi .., "...... _ ;~ "'

''''''

lft p'", "'--"N"~,


IL _ h.. G.." ex, "'_ { ""'~ " " ), . ....... " ......, L_
D>uA>oo< ,

L'''''' "

N ~ , o., ' ."

"

~ ; "'

.... _ ,
~

(C",-

"lo), " " "

, """"......
"""~T LlI I),

1<an-'

""
, ..

" "". ", ,",~ . , .... ~ '.11. _;~ "'....... ' ''NT , Il, TO,",- """'"

lO"

,,.

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

b to< &..,.. rom "" f""",," _ o oIo u no ' Wa h...- & " m"ha " " ha
<101...,1;00 la lKJ ,,<omada d""puk po< "'''''. "8"" la ,uollos am, .....
_ <lo Flp oon ju<loo-cri"'a"", h..orodoxos do tende"" gn<lita, como
lo. do la carta los G lata ~ E n ..lo Ca>D. los . oOO.ro. p""""'" l ' los 000<'m'gos de la c<u< do e n""" fonn.arta .. un solo <rupo- Em >t Lohm.....-" , , .
c am bio. ha ",tomado la idea d. u n
""'lo' los nhp"""" 00" a m,, .o _
",d os no.Io po< los judoo-<riot"n", oon"""""*'.... IA p U , l) ~ po< 1..
"oo...d ..,'",'''''... ( J , " _' .), ~"" lamo"'" po d .
(J, 17_1 1), de
fonn. q"" los .,.,m igo. d , l. crm d. en. lo . 00" lo...... ma"'" y heo-ma _

"'<O

' P'' ''''''''

" "" ; n[;. J...

Lo< datos de lo ca rt. """ paradjjco> en la m,,,h da .n qu_ comporta"


ju ;c "" de , a1o< "'... . Jo.
,'n pro>O",;oru,,- 'oo icios d. '" p'-

""".""no.

..""........
Po< u n lado. .. apslol l""'" a los fi!; p""' " "" B"""h. """'... los . obr__
ros f""""<"'S0 ' abogado> de la d","nc~;oo In p 3.11. y """... los """, j ll'"
do lo cruz de C,~<o . (J,13 ), lo ru.aI d ",ondeo- _ t al.. f""'O""" ,';<1. .
El """00 de '1"" PalOO lo "",.....de.hon '000 1"8'; ma,. (J, 18) p.-" up" "
_ ,, probloma. del '1"" ""100 .... y. ""''''..,,, en "" h .mos ron'''''''''
"'" los fd'p""'''. .. h. a;""ado rn" ,,"'" ta nto, al ""'''''' para el apslol

penn'"

m;,mo, ya ... "" Ga l .,;. o .., Connto. E n cambo


, uPO"''1"" . Ipo"'" m ;,;""eros ju<I.oo-<rntiano>"''''' ef ;, ~ """' .. 1"". ...,
on
Fih>O'- . Pa""" '1"" Pa Dlo, mOa quo combal'" rontra ad , .......... '1""
""n
on F;I'!"",
un peI.gro....... 1""" lojano. "
Po< In 'fU" ....poeta . 1a pun tuaU"",;oo " lati......... do pom."dn IAp
" 1""'" la ,.......~ ""a<olgi<a '1"" ocomp..' . """...ria"""," la
"'I"""n,.. do Pabln do llegar. la .... um><cin de ..,t ... 1o. m _
1' . 1' )

1""""'''

',"_l.),

U.J.4. l.uoa, , {moa <1< """",,<iNdn


Loa da to> >on Jo. . igu;on" . P ab lo o..,n"" do"., la <0 ,,,,,1 (F lp 1,7.

'.17),

~ Pab ln

l~

ba " 0 .00 ut<'" " na p' im". ..n o do <ompa.-.con,,"" (1 ,7.1 31.

"1"" v..- p ronto d." . u , " ,"", i60 (1 ,13). E n '" c a utivono, P"

.-.co q"' 00 ... 1n ~,~ d , 00"'''''10' " I. ti ,'. moo" lc il.. <00" ...., """,
~ "" q... tamm'n f""'do ..."''''''"' u na """"'poodend .-.g ul", con FiIi>O'lo. m.l"u.... 1o han om;odo. ~ pafrod "o <on l )'Uda oco nilm ioa ~ .. p; .

" w""" """'''''', h".'


,.

,..
(Th>- " )
""'" " " " "
fN _

eott
"

l'Irno _ . " ' ,


N ~ ' ~.

,'>SO. ~

,,~ c.~ , ~~. u.,,,, ~

..,,... ,. "'" '1;,_.

""'' ' '=_..._......... 'K'.' Ol,

_
.. ,..,;, ... " ...
""' ......... . .
"","",," , LOJO.

hoo<I. ....
do ,.." """_ ..._ ." ' eN T "), ""-<hi<o/. """",,",,, ..

L
'_
,

LA CARTA

LOS FIU".N'",

.00.-.

" tual dolos m"edon'os, y Pablo lo ' m'"


de '"g"w. Po< lo demO"
Pablo "ono l. corto.. do quo 1'= '0 pod o< ; "it., lo< fiI' p'n, .. 11,' s;
>.la)
'" di",,"n " .. loca li"",""'" y datae"""" '-".""n" >osi_. La ' oc

del t_

po del , ,,"ti,,,",, romano y de "" Oh i""" a _ del ap;o<oI (01

",h,",JO).
de "" aos quo pa> O"'aIT01adn en e-.",.. (d . ' k h l J ,1J--16 ,3>1.
bien de la ...."'.. '" ti..." donde 1""" ""1'" pablo ..,,,,,, " mlrin '"
la ,Orco! Y ..

on<on'rn en p'Iiuo de m"""o (1 Co "

,3> ; , Co l ,S)

""0

Sog n la trad.,,,," del


de la carta, y "8"n un ron..,.., '1'" no fue
""",Oonodo ..... .. ,'g1oX,"ll, kta fue..m" en Roma 1'; ";' 'P..>u", . de>.
de Roma., '"""'ripJio de DI 6 ) y, "8"n~""" .... il"" deI .. .,o. 1"'''''' que
Ef"rodOo , umpl" la fundn de """ba, de oorreo
de
omDos (~ 'h"WOO;T<>... ' po< Epafrodito . , "!l0n "" m""",,"'os 07 ' '719
Y " " 11. SO ,"a
r..l, Flp no (.. ..rn<a hast a pri",'p;o. de ""
""OS "";
n ~w.m. .... poste.-.... Rol Ycon.. "U). la ltima carta lo<,
ma porte de
ltima, carta, deI.posiol . ..... Iocal;,,,,,;n y .... datoc ;n
_d'. no "'" "!l""'" n' .. ","",no ' p<et orio-o ; Flp 1," 1n i la P""""'C" de
..da"". del . mf"""'dn< ( 4,1>1 obligan . una 1oc.1i,,,,,,," romana'~ no oo..
""" , .,.. plau,iDJ... La d' "anc"
Filipos Y R,...,. no .... n ~.-ande que
haga ; mpos'bf., "" de>pla,,,mien'os ,nd.,ados po< la " ,rta : los fili!"'n... "'"
'nfonnodos de la ~ t uacin del aposiol, ",,,,", Epafrod'to, ti""", nolid",
de la enf..--meda.d de Epafrod'to In p 1,1 0), y p.bIo om"", de '"8"'"
Ef"rod"o; po< la , jo 4""'ia, Onndi,' Y la "" ..1'1'... . .. ; 'iajo debla duc",
"'.-.dedo< de """ro """"""', ). '" 00= la m """. La n' ," tlif.,u""" "'"
....;de.n la co m.-..dicc.... "'''' "" proyoct.. de "aje . ' Uipos 1F1p ',16 ;
",41 Yla deol""""," de in' end """, de Rol " ,1"-1 9, "8"n la ru.oI el ap>'
,01 ha ,.".,inado 'u m'",," al .... de Romo Y"""" coruow...... la ",' an;"
Ii,,,,,in de Es pa a

"'""",""""....

,rn<!"""'"

.nI'"

/lip&N;,

t'I<."" 11p <omo . ",ri ro <NI poriodo <ft,io

Aun "",000 ... delondOda "',",Oonalmem," .la h'J''"'" de una , odao


e .... en e ........ ap'n.... " nOda .n cuo ....: p""".... una I"'rto de ... djfo
",hade> de la locaI',.ocin .n Roma lla di,,"n,,;a .n". e....... y ''''POS''

,.

""lo _

a. ..., T

DO ..... . . _

""'-'

Gu,~ ,""""n._ ,

or. _

"""

lnH

,.",,",hood """ ""P< 00, LO" .

, ." " , . 201


" " " " - . . . . . " '.. ~ (., Ol,

''"

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

'ene<"

m" uaoo. '!ti" ,,'" Roma y Filif'O'l. ,in


"I"'YOd.o la !nd,,;oo
la ,'...dad.eno
prop><cionoda po< tf.w. ciu_
dad mocho
prn.'ma a Fil i!""__ u.. pa n o, ti..., .. capital <lo la pro,'"da do
, lo '1"" haco plau siblo """0 un proe"",como un ca "';'.,-", do!
.p<tol . 1'0< 0<"'. " Pablo .... """,<=Iodo"" tf.w. .. na 'uraI '1'" p" n.. "n
p""'"
Fih pos doopu" do '" borne""" . ~ que .. di ri ja. T...
o
ero"lo (l Ca 1,1' ' 6 ; 1 . 11": 7, ' l . En ..lo ca ." la """"060 do F1p 1""_
d .. o "gu'" de cereo . Ia <lo 1 Ce, . nl,..
,, ~, y ""~ ,
. fi

.h.""".,.. ..

Po< con~gu""",

""ka

Jo.._

. U ....... I""" ... . eoIgI<a


U. 4. I . F1 6pil<toi , . u "" ," uw;o!ad

o.>do la acc",n <lo 8"""'''. la . ~ " me "".c ;oo do la ca rta ....b1eco U""
...I.",n ent..... ap><oIy . ti oom"oOdOO '1"" ... ~"m ,,;c.m. ", . medi," _
,,ad., po< la ob<a do o .... Los fil il"'.... """ ["'lo. Ypan""pan act ivam",,"
"n la ob<a apo<I!k a; Pab lo .. ales'" PO' olio y da ~ "", ; .. . Dios, '1'" 1""0~ g " ' "n ellos lo qU" ha com.",ado. 0.1 m~m o modo, .. ap<tol no da l
uac"".1o. filil"'n... po< , u ayuda O<OnmOc' (Flp ' . ' 0 10), .;no '1"""
ales'" 1"'01 po< los 'n"
q"" a u menlan "" '" """',. 17); "n 01""10,
.. de l .. oc ri oto <lo <Iond", ,;
1 fru t o <lo la i "," ci a (l , I ' ) l '., [};05 -01 m _
dado", d..' ," atano do '" g
rooilid_ qmen ", colmo do 1M
(4,1&-, ' 1.
La H. ahdad ,"nlo do la pri m"", (1,3--1,181 co "'" do la
pa '" do la
carta ..,,.. lJ) .. ;""lu;, al "i'"oI y,u comu ."'ad la h;",,,,.. de U""
" Io",n ,nangubo- de la 'l"" D;o> .. o la vez ou' o< y ""p'" Yc")~ meta ..
l .. " , n " o.
Lo '1'" ,'al. pa ra lo> fiI ;1"""'" vale, en OCio, <am lrin para oI.p;.toI.
Pai>Jo lI "",a '''' deo"""","", ; m"a rlo IAp 4,111. Ahora b" n. la "'8"'
",",,""';n f'>'" do mmod..lo do man;r""", '1"' o! opsl ol no " f"""'ma ni
corno modelo, ni corno ...... do pert'oc.,;n . En o!oct<>, aqueUo . n lo 'l"" o!
.psloI .. ..mpl", y en lo 'l"" loo fi l;l"""'" "enen 'l"' 'm j!arlo .. la oOCa
'l"" Cri " o
" .. '" .. \ 3.1-11), A' 1'"", so "'l"';oc""a oomple<amen"
'I""n pon
'l"" Pablo .. f"""'ma romo o! ""' perlocto 1"" ' u r. y 1"" '"
componam;"',o, Si la ..;"ene", del ",')'Onte y <loI a pslol 00Mi... en ....ncom....oo '" cmto 1' .98 ) con una
'l"' >6lo . . - _ , do 0;00 Y
do la ronHa n," puesIa.n" 1' .91>1. enlOR<" 01 cono"; m "mo del pode< do la
",=;n. la oom unoo '" los ",[,im' ",_ de Cri"o )'.n '" muerte ;" ' 0 1
oon o! o""';"""m'",lo
la ' m',",oo do lodo ...... do perl-c""

jusi""'

.-..<1,," )'

u.4. ~. Lo . .;" ....,,;. ' "

en,to ,

l. panuIo;a do l. Q/qrla

"'nlo . [ " , mpo do! opslol 0""'0 ol d. '"' _ in"'anos .... . de<onni .
natlos 1"" u. acto . .. " , ,", do DOos, '1"' ", ha concodj<1o la grada do m."
do 0"""'''- . l .. u,,,~to n p ' ,"; J, 11); ...... ta mb"'. d"'rm inadoo 1""
ol """''o p,....m. del c""oncado (U , 1) )' 1"" la "1"'''' dol o;. do e n ""
\l ,0,10 ' 1; 1,"'_10 ; 1.1<_18; J , 1'; J, " 1, 1"" la "p"'" do la """""""" do
loo m .."'" (Flp '-' 11 Yde la "''''[''''''0",6.. de ro. eu..-pos b" mffatlos ...

LA CARTA

LOS FIU".N'",

cu0'PO' gio'io"" (J ,10 11). E" a "'pio c a".c',,'''''. do la ..iotooc "',


,,',,",'u,ada po< 01 pa.ado lu nda dor on 01 quo ha . ido . hnzada PO'
l .. ocn" o 1', " 1 y po< la llamada de lo a lto '1"" Dioa d" i!", en ' ..ucnaLo
PO' la o"," de
on e11__ lo da el .. n'Odo de U"" ".".." ..
' ,l4) --K
hac'. u oa m' " y, po< 00 . . parte, defino au ."dade... port.c<"'n 0 ,1.) y
oon ""u)'O au ' '''w'a
La ~ q... <,"""""za al "i"'tol Y la '1"" llamo los f;li!"""",, (Flp
1," ."; 1,1. 11." .1' .19; J , 1; U .O.IO) "" .. el fmal de la c""'""; po< el 000
trario. . . 000""" la , ,,,,,,,,,,,,in de ,..", IJ . IO) Y la "pororua de ...... con
c,;" o (I ';>J, d J ,I 1.10-11) , on la comunin .. "" a..mmien"" y on '"
mu"", (' ,lO)

doc.,.

n,,,,

no.." Fl,..>a<lo tori,.. drl.p<brol y

a~

La ",ouoc'a al ' deaI de porlocci6n en lo

comba.. ",.,.n ..

P""f"'C""" de d", los fruLoo de lo

iu"""''I'''' C'~Lo hacoc""", ... ~"" (Ap 1.1 1; a, Il) """'"uyo io ... n
c ... del .-.lato q"' 01 af'"ol haco de 'u """"""''''' en J .<b-I l. So oponen
onl'" ., <los mod", de comp.-.ndoF la ..
. imboJi,,",,,,, poc <los
"" de pooae>a (gloci.uw en en" o ""'" o 1'0""- la propia confoa"", "" la
C"""' , J.3) y po< <los oon<opc'''''''' de ..
(la ".''''''' propia de la P'"
oona, que .. po< m"'io de la "':r'; y la
de Dioo, '1"" .. poc med io de
la [O, , .s.). El prim..- modo de <'Offil"0oo..- .. ru,.hf",. y""""'nLro '" P'"
feccin on los , .... ;dea[., --definiLlos y ..ocionadoa po< .. lry_ del ooll'n. de
la oo.di""," Y del ",io 13.oiH>l. El "'8unOO .. p"""n'" romo un I""l!"""
del conoc ;m"nLo (J ,8); po< ........ t.... ru.o!'dadea ""'''''''' de ,~Io<, ponue
oI .. nI;dode ia ,ida "" .. aiaon ,,a po<~" de porlecc;"", ~ no 'l"" " of....
cOdo como un don (J, ' 11).

'''ene""
U""''"
U""''"

ma....

.. , ~, " ...... po.-.poeth'..


Desde un punto de .'''a ni""'''"'' , .. ha "'''''''''0 la di""";"" --;i,~ hao
'" pn"";p;os del .igIo xx"_ .00.-. 0I 1u[<'" de lo aorta en la ,.;da Yen la evolucin ~"'a del af'"ol. la ooo""""oc'" ha 000 '1"" 01 'p""oo" 000
"""'" ..,,,.... d..de ,.,0 .. ha debi litado. La carta ," cont""~ de
io 'l""""blo oacnhla al miamo " om po deado> ~f...,. ros oon "'ioo y <al "", a
ros gOlal"" , O .. m" b; . . t.." go de ros .himos deaa m>J1os de la t"""s'a
f""'h"" du ro"', el '''mpo de au ,""''''''' .. Roma'
Hi m" o do F/P 2,6-1'- ' " 00''''' quo, d,.,pu.k do io....udios de la h ioto
n . de 1", lo""",. la ;""'''igaLOin .. haDo oo"",mnK!o "" ros oo!"''''''
1;....._
Y..I;g;"""; del h imno , hoy .. " ..do . ceo""' la .."""''''' .. lo
homogo.. idad do np 1, I_l' , en loa """,ufos qua unon <><g'n ica m,m, el
h' mno fa p'"'''''''ia (np " 1-4 Y1, "_ ' ' 1Yen la fuoc ;"" d, .. lo 'I".ooio

,. "..roe. <.cun, lo"""",,","


''''''''... po....), .n.,

, . _ ",......,. ' "


"2~ "" . ... ~".

..............,

r.., "'"..

po....... ~,

'N TRO DUCC'D N "

NCEVD

T~TA " 'NTO

"""",M> ... ol oonjunlo do la argum ... ""'io paulina. Do

ah, la ' ....t io


pIan""'<l. po< ...1.... """keo-" ."""",",-.,,,.n" dta PaIiIo u n Ii;mnn ' M"
b.." so pxI"a f"""" '1"0 ol m j,mo ha oompuo<lo U"" nwd_ ,,;,,,016poa '1"" , ;"'" do am"",," a los o,bo<1aoOoon do F1p ' ."_' ,30

n,._

C.....

_'''o.

Piorro
L'_
'' "" '" Po.. ...., pj,'......... (C~T 10,. """'...."',
"""' ''""' .. N"""', lO,", .....-F=-;o'o Cou.<N<.<,
J. ",j", "'.1 , ..
pj,iI_,~ (C NT , 0. 1.
~'"" " , ' 97 ', Gorooo O. Fu. _1 '

L'_

Nou<"'''''."""'",,", ..

"'."' ,lo. pj,dippio...


Go,,'; ......,
(IfTh K ' O'l) . Fri w <yo, " ' _, , _
, ~ ' C ~T I .

" " pj,,~

F...-duw>o, ' ' '',

""'''' m """n,

l "trioh B. " """, 0., Bri4


.& pj,iI""" {ThH"T 1 'I l) , l2i""," h."~ ...... Verlapa...",", , "'"
_nc &"'.'~ IN "'"~," "'.1", """'""""'-', SI_
, """""'''''''''',
" ", ~ , '"lau,
0.. fH,{ '" di< PhW""" . oo. ~ ,w , "'m . a , Eotart
lA ...., IN sn.f< '" h pj" """,
p,, ~..,.,
,~ TD '''11. GO'h"",,, V..-c_ "", .......--. ,...., pp. " _lO'

.., _1., '"

"'.,m..

n... - ",," ""

"'-"'"'TI<,""'"

u." .."" ".-.r.."""

J_ " ""..., PouL .LO,pO,,.,,, ""'"". Pari>'Mont ' ''', e.rt,,,,

'm, pp. ""''+ Si""" u.o..-, . l '" ,"'" n

C..." " l:.".,'~ J] , Paru,

, Phm_

~ "," ..

,"'"',

. Ph,

e.rt. '"SO, "" ' _50

E""k ,..nu-u.r...,
L G,....,. """"""""" , n.. F",~',," o{ ."4fm''<

Sh""'' '''', JSOT

.... , _& """""~ ,

S<Ho.o=a ,. la

, 19'1J , EJianCc-va.u
"'.1", lius<

fizw>"

'" I'I.'Iippio. , (ls.~T.>S " 1,


l int.",.. .....,,",. .. , P"'" _. ,
Pan , e.rt. , _ ,"" I>5-n, J""l""'

,,,,o'1:pit"'
'''1,
."" Phi."""" .,

NI'S 4[, ' ' '' . W

DWu ...,.,

"'_J",...... w"", o.. pj",'"",,m,r ""


'"JW" '" - . '"' .",",,,
"'"' Im""""h ,,', '" ,,*,,,, (",",'''-' T ">l, s......... KohJ""m...., ,...
fom"<>~

, . ~,.;", .r.. w . .. ~

v_"""_",""

"""'" . """''"..... ~. oJo""",,"Ix.<, und ' ""","" l " "

1,'_JI ,

<l, ''''''''" - "" _


, " 'UNT "

Lm .....
a), ""u

"

LA PR IMER"- CA RTA A L O S T E S AL O NI C E N S E S

.,,,.no.-,

p", '" focma


la poi"",'" <arta . 1o..,.."look."',.... f'<"""1a
como " na <arta ",," ,n o.- las graoo.. "',."," <le Pa blo . .... C<>rinho5, lo.
1""""", y. lo. GOIa' a>. El prologo
"n .. quo r.h.,, . <10 parte do

"1"'"''''
s._

."oda"" ..

[);", m....ro Poo", y <le n"."",


:r..urn.to. pau U"" , ""
<le las " ',." ," al""t h" ",, ~"" ti"" variacin do! <le 1", " ',." ," " ' _..... Y,
po< . ti ooo<e"OOO, I " .. f'<"""1a como un. carta p"'""posIlic.'
Fa l"n lo. oon<ep<'" tooIs"'" d " ,.. l' lo. grnro.. toma> do! opot p'''e'' ,
cruz.loy. po<ado. "'""""'. ""'"1"'. ..berta<!,..... ""mj,mo , ..... " u""'''' todo
cOa doI M h guo 1" ''''''''"'0. En cambio, t anto po< '" """.bulario romo po<
algu"'" <le '''' "'.... ceo t"'"", "'"njf...... fonid"'" ... i<len'" con la apoIoV<"" udi.......,fslica y con la lilooof mornI
do los fH."'' ''
ci"iros y <le lo. ",o;ro,,'. Como toda lo <arta .... <>coita . . pnm> P"""""
doI pI.....I, .._
>,lB; J .'; '.17, dondo el _yo. d ~<i "_ . pablo do lo.
""'g.._ de la carta l ', po< "'... pa"". d.ebido. '" ca~ poco pa ..hno
~ ca "", do 1... f;oidados I".....na. y tooI6g"'" '1"" la .""..I"" 1 Pedro,
Em.,aro G. Sel"')'" .. ha P<'8""1ado si no <>do ... """"""'"' po< ,;jh ~"", "n
do Pa blo'.

taro""'"

hele"',,"'.

oom"'"

I " oomien", po< u .. aoc''''' <le l!""" "" partirulanneo" do.arrDlloda


11.2- 10), En torno .1a triada k a mo< y "p"rnnm. anuncia" conjun to do lo.

l. V

~, _H( "'

,...,...)

J. """" " . . . ""'


""""""~~ "'" "'""-"'" T,""",,"
e_, TibddA., !'<rt~
, ' ''''
, ....cd G. " " "' , "" T.", ~~', .. o" _ . Londno, " ~ rn ' ~ ", lO"

ohsWHl

'NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" 'NTO

d..t,,,,,,,,,-,,,,

"""". do la carta ""


ha o.ido .~d.>. po< DK>s, do fonna '1""
.1 E'~ngol k> ha """Inodo.u podoo-.n ..lo.; ' m;IaOOo . "".f''<oI.., "" .....
loo'""..... so han oo",.,-,ido u voz .. modelo pora todos , _
han
....,<m<Oadn Jo. <<I0Io. P'"" ad= .1 DK>s ,;vo. CUY" '''j<> nos ..Iv. do lo
cIoc. ".. K!o<a.
La ' arta
con una
do la ",,"'idad do "" 'f''t""",
_ ' ..na <ma funo"'" "",nos .pn1og>t,," 'l""
of""" un modelo
P"'" la ooml".n."'" 'l"" la oomun<dad ' ..na do" m;."", y P"'" <ti romo
poctamiento m ~ ; ono ro (1,111). 1 ]'s 1 .13 1. con" n"" con una ~ 00a
""",,, do sr";" po< la f""l<dad do "" .... lon;"""'" en la p"""""''''''' La
I"'na dol af''<oI po< no habe.- podido ,;ajar.n f""'O"" a -""al&Uca (1,17
'0) I"opara la "p'''''''''''''''-''' en,<O, " '" lugar, do n """"" (,-,.,1. y
.00.-..1 f" ;, jnf"""" 'l"" .... ha
do Mocodoo.. ( J,6. 101. ~ ... poim<-'" pa"" do la carta '..-m;na co o"na Ia'!la bendiciOO final on fnnn. do imoc

pros'_

f'<""""""'"

f""'""'t""

,,,,ldo

_""(J,ll "I.
~I

, _ m i,",o do la ' art a .. la oo""""aOO po<

oc.. I"'''doo.. do

""

.p>I""". poi"""" 1""";"" (la "1""""" do T. ~,l podi"""


1'Ol""""" comoina oc.. ",",,'no, "', n;"" do las c."" do 1"""""') co",;"a
1

La

.'"

Y '"

.n 'l"" Jo. ... a1oo;"""", , '"n on la ,,",,;dad 1..,30). '-" qua Jo. ap 6" """
.n,..nde o po< ",m;dad '" ooncrota en una ..... do ""hortac'oonO< moca'"
"",,","'Oona'" (O""). Po< 10_ ....p"'Ia . la "'8uOOo
(.05 podi.
1005' ,
una " hortao"'" al ,acoooc; m'..1o y la "';1".",," mu'ua
.n la oomun;dad 1' ," 1>1. En,........ oc..
'''l'"''''
don ."na ..... do P"'8""'" .en cuanlo al amoc mulUo .
pe<10
do "" mu.," ,,, ,,,...) y o. n 10 _ so ,..""... '''mpn y al mom.mo.
\ ' .11. EsI .. p.-'lluo"', '!ti" "'",,'urao 1 T. <,9--', 11, ~ o po< <ti con
""'00 y po< <ti lonna las do "" c..- io"o. .n , Ca ' _ l ~ Y 16. s. las p1an'o
n moloo . PaDlo' ~ noomanda ron "" "","""""m TImoteo '!ti" '" 1..
tran.m'''.... .. af'"'Ol? La .... p". .'" la poi"""" p<ogun la ,oc. ""05 " P""
'''' do la ,.,J idaridad Ydo lo
f"""" do "" rn";ano. 'Y"da oconm,,"
"'''''' 'g...... do
11 Ts <,10), t,"boj<> manual do , oda uno P'""
. ., " " _ u " " , " " , o ca.-ga pa'" ""'" 1~. I ll. oond"'la d'!"""
Jo. ojoo do ""
no rn.<""", ,n . ), hbortad do lo com..;dad f...., .. a1.momo ""fal. La
....fK""1a a lo "'l!unda f""8U nta tranqum,. . "" t ..._
...... f"Ol">si'o
do la """'" do Jo. di!un "" (~ , " 18 ) ; con'''''''''''''''ta a Jo. paga""'. "" ,n..
'''nos '1"" ronl;... o la m...... y Ia .... WTeCcio do J"",. . . ben '1"", cuando
"""'" la trom peta nal , todos Jo. m"""", """n. romo""",=. ..'" a<Ios po<
.. s.o<y conducKlos al c..lo h"".. D"" P....... Po< 10qua '" ....,..... la ....
P"""-' .Ia t..-co.-. p.-'llunla. .. una .. I>ortaoin ala ,'~lanc" (' ,1" ' 1

1""""'"

',"1...

pe<"'"""',"""f'""""

""12),.....

,-id.

."a<e<1oo"

U ..." C" '"

Est.-u<1 ........

"

U -lO

1);""";00

LC>8 T" .<lON,e""

1a prl....... . ..... . loo Tnolo..... n...

l' ..ludo

poc la .""'.... Y01com porto_


mj. m" .jompb.. de loo ....10""""'...

Oncio de O<cio de gn.d..

........,"'" de la a<lJvkiad """"llca y de la


....... y

1", _ oJ.. 1,'-'."

>.l- 'l
",,_
,.
',17 _10

'-'_10

1. 0<1"" ..., ... J. >mu_

La O<1;,;dad de loo m;rnn.rn. romo modok> 1"'''''''''00

Ac<;oo de gnoo"'" poc lo fidelidad de "" t....Joni<o.... '"'


10_"";00
La. " nla" " f.lhda. do u n nu",'o ' i.j' d, p. b lo
T.. al6o ica

El ""jo de n mol o<>


EI .m"' (J, ,",)

'-" _IJ

El ",["""" de nmol",
' n""""''''' final

. ti _"'" 1'-'>- '0)

...... ...... . , 1_ 11

"-'_1 1

' ,11_12

"""""nd.oc;oo.. mornl. . .ant ida<! y conconti.


La "poran= la .-..urroccilln de loo m",," ,. y 01 '"pln de
"" ",'" y de "" mu"",,,.
lo ' ig da"d . '" lo "'P"'" de la 1"''''-';'
"""""nd.oc;oo.. 1"''" la ,.... de la com"n;dad

' ,>3-1'

'n""""''''' ypot k ;oo de i"""""''''''

.,"-,"
' ,1_11

,,' o

',"

' ,>8

>:.>. _ .....

'-~
nsl ru<ciooo .-.!ah ",", . Ia loct u," de la , a""

,,",00" "" [inal

11.1 , c..mpooldm lit........

13.1.1. L'H;o!Ad. ;w"v'oIod"'lo "'....

prnl>I,,,... . la cr"". lit.....n..


fi", 1 " ' ,1._'0 ' lo d ;[;ou ltad d. u mon i,... b .
, n , m.d=>n"ioo;., d. 1 " ' ,1, _, ,, con l. oxpo . 'd n do Rm 9,1_11 ,
Jo ,00" 1..... 1; l. """m"l.dn do g iro> no pa"l;no. y.1 "''I'" nd, m
mp loo d , mo<;vos . nlij ud;.,. oo noc id"" po , o q "' Pab lo no ulili..~ nu n_
ca, ",n i nd ie ;", , fa, ,,,- de la h jp ..... do "na ;n ..cx>laoi6n do 1 ,"'_10 , n
.1 " ><0 d. lo ca"a
La carta p1ant
El prim.",

..

INTRO DUCC'O N "

NCEVO

T~TA"'NTO

El ""llundo probIoma .. ,,1.... . la orqu""" "-' do ronju mo do la carta;


en .ti fonna cannica. .. ruo<p<> '1".<01", "",".uKlo po< I T. _. ' _' . " "1"'_
""'" p..." .,Hdo po< <m.o .." oo do gr. d .. do",," Ionjtoo d..propo;onado
0'>_3.13 )

,..""_. ""

EI ,O<m> so
dupbc.oo. .,,;dern.. do do. oornj".",. do carta
en !,l_lo y on 1, 13_l., Y do 00. f;".... de cart. "" '" ' _H Yen
~ I 1 T, ~. l4- I(" C~""

' ,n,.

in r......,loc"'"'

La """;00 do S"","" COffiI""" "'1'" la ~'""';OO de los tesaIoruc.n ... ron


la do los judoo-<on s" """, de J 00..; u 005 l ' "'ros .um.n po< c..... do '''' rom_
pa<rio<a> ....1'00,;''''- Loo JOOlos oon objeto do U"" ,odena de ""u"",Oono<sc
han matado a J..", y . lo. pro/"''"', 1"""8""" los .p<t""', DO .gn.dan a
DK>5, son los """",_de t oo", Jos hom i>r. . Y '1"""'" ;mped " 'l"" "" paga-

,,,h..,

nos ..
.. combina n 00. ",oh ,,,,- E.I p<imoro .. el de la 000C<'f"'''''' deu<oronom'sIa de la ru>lona, _ donlro do la h""","", poub". olo .. '""""'nt ... en
.... P""'', pero que
en la fuen,. Q 1'-" 6,""6; 1' .~7 _" , U ,J3 _"'I;
ha)' _ " nt.. deo-Ia muerto de ""'" en .. macro de una lg><. do '""...duh
dad de ,.".., d.oI.oour.dm"'"'" del ~ _ t"",,'n" po< ..... ""ra ""
proI.... como ....J"""'8 lo. "l""idos "'"",'m je nt.. . ' " k ;"' ;'", de . ah _

_pa"""

cOn de lhos'. El "'llundo moti", .... d.oI anh """' ti. mo do 1.. "lit.. "Iu.
tradas. rom"",",. 'l"" ...,...,..h.on los JOO"," '" part"""nsmo ~ .ti ,"am
mo, .. <loe.... . ti oo'um hu""",' t"', ru . Eoto lugar romo. so """"'" "" 1 "
1 ,'6, en un """ido mu)' P""';'" y .n ...._
d i"",,,, ",n .. probloma pura .
"""'lo ,mh."" do la .pon"'. do la mj, .",. "" PO&'""" In. judio< .. opo...... la m;,"" un;,' ..... do! ,hst",ni""" pop on-Gi";a "" o pouJ i""
b l .-' n """'" ...,.,.,,

"" ",,",,'

Una """"'" do
, la< do<proporr"""" Y la< "'p.lid""", do la cana
""'..-". "" oo",,,",,.,.la oomo una ",,1.<dOO do <arta . S. ha n f"OP""<'o
h if'"""

,.,.iao

la . _

. . . , T. 1. 1"

''''art.'961',.una

"""~

..

"""'PO """" pi.... <Orto

, K.-G

1 r. 1.1-1 ," 1 ,]1_'" , ' ,11


n , '"'" <ano B rompR_ , " '-610 ' ,o-tOa , ' ,l!-- ' ," ,",'.''''''. Lo
""""""" "",.pa""", .. .... po"'. "., .. , " '."1", ' ," ' ,1" ' ,101>-", '. " .
1' y,",7
<Orto , " " """" ;'"""- ...-

0<1;1"""~. " '''.1- ' """


_ "'""""" ;.,-_
._
m ..r O _
m '''-M' '''' m , u.....~.. ~ """". U

.......
"" """"Hj>ru", .., ....Uru_""K "'"K"".".....' 'm ..,,,,,.-,
'"
"'r<.,,,., ....,. h..
di.
.. z'H 50, '''' ,
..,. "'""

, o:..l-Go<ri>d

I!ri</ ~

n...~

,~_
,~

~ _,

U ..." C" '"

L<>S T" .<lON'C",'"

nI<.,.
....hi"""".,"'''''''_,
r. >.n

Ka.-t MartCn F;,., ..... 0<"') """""",n , na ""nan" ..


. 1.' 1> , ' .11_1,' 1. 14 ,' _' ] ", _1]

" ...._MartCn , ,,,..

...

""''' ' " 1 " 1,I-lO '-'__10 ' H " , ,, -U. ',9-U '. " _11 ' ,H-

en
B
en""''' 1\_"" "....,.,''''''''''' .. Pablo ,,", " """""",""
ti,"",," " '""'l"''' '"'" """"'"
( "-'rl J. ' .han!,,_'o
.... u'" A .._
<oo.. p..<ho....en".nIen ,n , T. 1, 1] . 1,>1_"" (l " ' ."'_"""""
~ <BU

1';."
1 .,

1' ,' _IO)<oo~

<BU

~~

n,. lo <BU B"'",... "" oc."""'"" "" oomo...ro ,'.'_


1,1"

,"" final

(' ,l-U ') " lo <BU ' " " " " " ' Una h ; p< " ~ """'pn" tu ......., ............ ' I ""' ..... L"' Sehm
(1% h
qn, ' n" ",..." b. 1 T. 1.1-1 .11 , 0-'.1' romo , n. pn m
"'" . ""
T " " " -" ,
oomonn> cuo rt,,"'"
"""'ron"",,""" . .n H .

" '.IJ---.4,'

"",.no.-,_

L....., . .... _ g".,'.n " nuno'..- , "na dn;sWlo .. la oarto ... ,an.. ooc_
... oon las m"""'. I"' ca , T. '1'" PO'" las cartas , lo< Cai nt'''' Y' lo<
Filll"""'" "Ia Indiro man"_1a no
n'ng,," 'nrno" las M ..
""'... cartas <eronsIru",", po< la crfto ti,...,..;.; l ) on la . n' ;;.... oo .. b;",
coooci<lo 01 gen.rn .. la 0010 .... .. co"",, poro no 01 .. lo coIoccin ... 10<_
ma .. corto; 3 ) lo "'1!"""'ntaci6n" , T. no 1"'' ''''1''''''' un co mb;o . . ron_
,.,., . .. comun"'_ " ntro do! 0 _ " lo '"rto
L...- lo oarta oomn una ""Odad 1......... ilova ronsOd<-=- lo< oap ""1o<
romo 01 ind"" i;o '1'" ~ al Iml""''';o " la I"' c'''''''' "" lo< copO_
,u1". ....,_ M , la "",iro " grao'" ( 1,1 -10 1, la 1"'' '''''''''"'" .. loo .p<loa..
como fi gu= o.mpl..lo " da en"" .... 1'-' _'1 ). la """'"'-in .. lo

ronI'''''

'_3

1"""""''' .. loo ....Ioruoon

'" loo f"U"bo. (1 ,"_'0 ) ,. .. '" r"'IKIad '"


la n"",~ r. (1 , 17_1,10) >On la 1>o.. .oon. 1a 'I""" """""1"" la. ,xhortao'nYlas ",,,,,,",,,,,, 1. ,9--' .' 0 " loo .p<loIo>

....(.,,,";'.'1_1
B. ~. ~ .

....,

,nulk,,,,,,,, "...""u /; n.,

"'.91>-10

".... .. punlo" "~Ia lonnaI ,


po" ' ron""",,, U"" " nido<! ~'m".
".... .. punlo" """ do! ront
ron'''''' U"" ..-umula<in do ","",_
"'" y " fnnul.. no poullno., porodo '''''''''in ud" he "'~,o Y' "",nu_
<lo.... paront""'" ron lo< LXX' ,

,<Io.

.. ' ''" ~ ......, "',,'" , Km ......,


lfi - " ''' 1.- "" _

C." ~... "

A""'.,.,""..... '" ... -....


.... ,"_
"';"_e.._

.., ",",",..,., . - _ .., " " "' , _,

rokM, lO,.
r. \\>IIn- "',"n""", <1. . _

L_

1...",,>1";,/, ... ~, ...., _ .- "" ..,.,


,.., It ........ _1, T......... "'oN,
po . "'~'"

.- ~ r . ' '''''''', ",,, -,.-,,,,,,,,, "", ..... ~ ISom""""

lI), """-".., L _ ~ .....,L""

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

c""'"'""""""'''''''
,........,,;,. ""',

fJim.
.... )",b<.abondmoodo "" ido/ao,
~'",,~ .

'N Hijo)' ,"' .


"Ni'N "5 "'''''' ...". 105 ""''''''',
""",.",,, lo '" .........

J '''''''''5i.

J'''''
.. "at. do> un '""""'" do> lo mj,.", judoo-cr~ ( iana ."U. los poga..... O

..1,. . lo carto M om a U" h im no ba uh"",aJ do> ~ . los "".",. ro",_


,;dos "" lo

rom"nidad

4,16-11

Loo . u""'" do lo <arto anuncian . " , 1H ,' '" una po lolx-a dol _
. La
"""'060 plo"<oada po<"
"P'" oom i"" "" >aboo- <lndo .. on<U<-n _
tra la d ta ~ <I6ndo...""....,'''' '" romontaoo_ 1""""a",,," " , ~ , "b pod.-<o
... lo palalx-a do! _
comemada y d.e>arrDllodo en ~ , I 6- 17 . SO" emba,!!",
.. """ proba"", lo ron''''''''' ~ , "b come"'" y """"'" . 1..01'00 do "na pala _

""" o_

"'" odap<ada al ront..", l ' rilada . "

4,''''7,

Po",,,,"."'"., s._ -.. "" , ido "'" ,lo""".'" "",, ....""" , """"
......."

p,,,'' Dio> , ,lo> ..... """'"'" ,. , ,'"....,.. "".... 1...., ..., 0 . _. 0<51'" ,5
""""""', 105 ' '''' ,;"'...~ Io>"","~
"",boJ.."" .. ,..",-,
1"'"""" ,110>, ,,, ,,,",,,,,,, ... 1..."",. m lo> .in>, -,.,( """""'" , _ "'"

,-

Po . '" ro"..n""'. .... pa.,lx-a apoc.lipbca h _ '" ... " j ,~I.n".n"


, Ca ",,50-" : po< '" roo-ma l ' '" ron" " "",, ><><l<-mn> oompa_
m ela ron Me lJ,14-". m~tario. do

lJ' ],

c..n""o~ """no....."'... hh<"".. do po-adnln

B.H. Lo 0<0.,.... '" lo """~


El

mnt'", do lo .-.docdlln do> la , .... _pon" . ." '''' dos po..... """pi<--

""",!aria>. _

u na PO"", ....." la in>OgUoood cr..... po< la a """",'. pro-

"""'.00

lon;oda doI.f''<oI 111 ' 1 ,17_' 0 )" " , ,,


pa<oma po< la n "",~ comu_
"idad (l ,' -" I ~ la voI,,"tad do ooot...,.,- ,,' ,"",jnotario> en '" r....lidad al
han;" '" (l. 1_10). _ o". parto , lo ' a rta '1"""" fort ale<oo- ... ron,u"'"",
do> los , ..aJnnico...... La> ""i>nna<o"'"", la >amidad 1'. 1" ) y la ed;f"",06o
m"'",, en la , ido rom"ni' ",ia (' ,' l -ll) , quo hen.n romn objo<i;o ronflrn""

I'o- ~ , ~ _ ' '' , , _ , ~ " _ d """"""" . ~C n -,~ _

...... .... """"~ . , le """

~m_

~ d""""

~ ~ '"'"

."""'"'.....

.......

,<.1. ~ " - ... ........""

..." C" '"

L<>S T.<lON IC" ,'

a la ;gle<'" .. '" iden tid ad propia , .. ma cean la "'f'U"'ta " , .... P"'llunta>
lwchas fX"J blemen.. po< "" t .... k>n""n... 1.,'>-1 1; . , U I8; ' ,11 11. _ do
01....... n d.""",,,,,,,,,, .... aOOruido. "'" la

P""""

al ' "

.o.",

,cul ,.. ,.." la ...... do "" d ifunto>' la ""p"""" dad " ..ta
I""l'"'ta 1"""';'" rom~ '"
uJ" claro 'l"" "" autoc..
_,,;;os cuando ...... la trom pot " , y..rn. m obotado.
"" la. ou "", 01 """"'ntro do!...- 1 17) . la ;""",idu mo,. .",,;lada
po<
ron ,dOn """...... al futuro
a "" """,,"nos y "la.
"""""
do la comunidad, poro ta mb" n a "" lam .I...... _ fao"",a n
"" el tiempo _ quod""m.. dol "'p"> f", a L ,han m","", d.ma~aOO
pron'o P"'" ...- , ah'adns "'" "" " "os'
b) 1 " ' .1 pla m.. la """';On romp!o"",nlari" ~ hennonoo, lwnnan..
famm", tlent ro fu.... do la comunidad , foil""", .m.. do la f""U';o ,

"""ido, ....

p""""'_ ....

,,,,,,,,..00

,"'lid '" fuga' """",,,n""

l .. 00. """,;o". . fX""'" "" duda la ,.-.d jbj , dad do! mo",ajo do "" aptI>.
_ el ""'polO do la corto podrta !>abo< 000 ..m", P'"''
.-.Iuta , la <IobIo objocin '1"" focmuJan ". ~ """'m "' n .u ....1"""'" .. el
amme", do la , .......""'.... do "" mu,""" (. ,10-16), "" la u..mada o la "ig"
land o (',1111 y '"' la " hortao;Ona la od ifi, ..,.... mu' ua do "" miombros do
la romun"",,, 1 .18; ' ,l O

,oa.., do focma

d..';nala"'"

13.J.l

"' n"'"
l o dudad fu", fundada ... el '"'" JI, a .e. po< "n g......... do Alojandro y
OOtu", do M.oceo Anlnnio, '" el '""' ' ' , el ..... uro do ciudad 1;0,.; .... la
cap... do la p" "'ioc' o do " a<<Ion;" Puorto importan'"
"'"-o la "'"
E.r!'aJia. T...In"'a, la actual Saln"'a, .... U"" B"'n "udad =mopo!ita
dood", .. onoontnohan ''1'''''''01",",' "" poblac;o."" mM d i, ",,",.

,.uado

A difo,.ndo do la. S' ... do. carta>, dontIe.. ap;.<oI babla do " m i""" '"'
poi"""" 1'""0'" "'nto del ' i"[<Uta' romo del puno!, el .~"". "'1"""'' '
on 1 Tu "" ''''' .ig=t"'''' do la corto 11" 1,11; la romunida.d fuo fundad a
po< Pa blo Y .'" do. coI.oboc.oo.... .. k'a no y TI""""", p""", _
"" u ..
ap;.<"'"
un cieno '''mpo ... ThsoI6n"'o.
t",ba jaron
"'" "" m""", P'"" f"O""'- o '" 'u""'" (l,O. d . , 11) , Y ron, '""" a un
pupo do '''':'''''''' ba.t...", tim;tado o intimo, do modo '1"" pud'''''''' "'''''
a cada "no do 01... como un pod>-o a "" h;p. (l ,l 1l.

1"'""""""''''''''

1""",,,

""

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

I " I , o-l o ~ >,1<_ '. (, .... OItimo P""';' "" .. " na iOl'"J"'laciOn l m"",
tran _ .... miemOro. do la romunOda<!
>00 "n"l"'''' P"8"""'. ~
DO udios Y
do lo Sioagosa.
da '01.00.0Ja.
to do
17.1-9; .... Ohimo text o .... oompue<l 0 '" g rnn 1'""" do
C<'O' ;1"" do la ,,,,,logia luca n. do lo m i ~ "" , pn moro , 1""1",,,,,",,, do lo< "i''to... en la """ll"ll0'
u. al!,""", ricos .;m>ah, " "''' y partid"""" paga _
la p>hIacm y. la> " u<ori_
_DOS y. doopuk. ,.,id;. do loo ud"" 'l""

He"

P"ll""''' "mpa""'"""

"'10..

_'.al""como
ag''"

fi~

1J.J.J. l.uoa. , {moa <1< """",,<iNd"

,Ou>

lu[<"" , >00 meocOonaOOs "" la oarta ' F;I;p'" (dondo Pa blo .. . """'_
, ... bo ""'" do fu nda, lo ig!e<', do T.=l"""" I " 1 .1 ), Ale
(d.ode dondo
TI mot..." " ' .
PaDJo. al DO pode< ,;aa.- J"'<'O" alme n.. a Macedon ia , """
" . y '""PU< M acedonia Y k a)"" .. <loei, "",ia .n..... (dondo la r. do lo.
....ooruc.n..... """''''''' .. un m _ 1"'" l<>dosc 1,7 ' ,. TImot "" ha".".
'o do _ i ca (J ,<>- 10 1~ .. U"" . PnbIo YSj k ~ "" pa'" ...,nl,;, la cana. En
",ron do lo ""''''''''' do .todos lo. cro:l""''' do ""a ya. (1 ,7), y . 1""'" do lo
,"luc"l"'" do loo ma n" _ los ~ O', don... ,. loo .do At"" , .. ~ 1""'"" 'I""" """",""",,, "" cro mo, donde proba l>Jememo
bo do ... fuoo._
da la '8"'"
SO 1 T' .... ..rola d<.de Coo nlo. ~ " Ia <OmP""C'nd. do p,blo , ""
Ga Mn .. u n """ho hj",i,o " e h ," ,11-1 7), , nton>. 'u d."" i6n .. la
m', "'l!u m do lod.. la. carta. p"ulin . La .... nco. do Pa blo on Co.-into,
_
"'8"n " e h " ." du'" d iocOncoo m..... lU;" lug", on u-o [;..1.. do l ao
.... Y princ;p;ns do! ' 1; "" ooo """... ",, "' . la " '.. f"" ..,,jada, ~ n du da , .., ....

"'""

En <oo1'mo.la carta 'I""OC<> romn una "'I,e" <"," do lo< t"""" do la 1""0d"'",,"," 'posI6I"'.
1) La ron f".;n do! D ios -"

'O (1 ,. _lO)

met.f_.

po.- una parto, .., lo


im..,.-""""""
y mo.-aI do las ""egoru.. do santidad y do f'U'0'" y, po.-o<no. .., la o.ho.-tacin la oonronli. \ . [jlodolr...) como una fu<_
m. hele o'" '''' do! ma n<1am"'mo do! . mn< {<, , _111
'1 La cono-,g do la .....''''';00 leon" . la """"'" (4,H _I8)
41 La <i.etenni"","," ...,a<oI6g;ca doIl"""'"te 1' ,1_' ' l
"

La ""'.. .... ]( ""'" d;.-.ct""" do la " ' " .. o,P"""'"

13. 4. 1. Lo "",,,,,,Kln ,, 0;"" .;, ,,


La ro", ..-~n dol P"l""'iomo la fo rn.bg"" no .. f'<O"'" " ,da romo la
do un P"'" ;Iu""ado do! p>li";omo _ n o al moootoI.mo, . ino _
m',
bi.., .. romp.-ondida co mo U"" docO.;oo
;ooi,id",,1 y <001"' 0",
do rom po.- ron el """""',mo ""," noble dol o"leoi""" PO'" adnnu- slo al

po...,.,....

U ..." C" '"


0;0<

,;vo.

'"

L<>S T.<lON le ""

En" ocume oM>o monolelsla, oborto y plurnl isla, del mu 000 ,..(;.

P"'" heJen~"co, .... 1'""""'" DO" habilual, ~ no qu'l""upo" an lo lo<lo


.. "",hazo do una oonc. "doo ",,",,,oda del ,nono" ' smo , ""h.oz.o la id.oa
l""'...... do la ,"si"",,", do un d... ruco , quo 'nleg'" ,,".r m~ mo la pI"",~ .
dad do 1.. di> j oidad.. quo '1""""'"' '" la. d.!.,.,,,,
H; "","" pa'" .fumar
mundo .... poblado >ocdi""" l' _ , "', lo> d",." hay q... 01'8' "
SO hay_'o.g;" .. _
n ..... ha ","n;I.....oo '" la p" n.do ja do la",...,-
lo Y do la .... """"";00 do ,.. . ([ T , , .), y ~ .... 0;0< vonlad..-o Y el n ...
'M>, .. _
ha .legido lo> _ cr"n '" l Y los ha ",", ifieado 11.2-10)
La f""d i<odo ,""",na DO ",". ~Io ,n el ",,,,,;m " n'" do una "",,",,oc;oo
wpI""",macio do lo
~ no "" 01 "",hazo dolo> f<!olO<. .. doc',. on un.
doc.,;oo quo ..du)" o !<>do< los d;."., """1"0 uno, Ahon. bon, al """".
"""" "" la ~'""';OO do lo""" _ ,legu- 01 propio 0;0<, la ron,oc" hwn&'
no .. .ligo o , m iuna y " individuo .. oo"""u~,, m iun o """O '".<o ....
po",aI>I. "

'I"""

"'''g""",

13.4.> , Lo u"",,.

<o';<t"'"., .v"""," , "",,;'/"d

La <!es<,;pain do la
oc '';sI",n. "!l" la> artogooia> do la 01..,
cin \1 '" 1,.) l' do la
,Oda<! IU ,. ,7) _ ronr..... 01 pod..- dol E.>pi''' u
Sa n'o (l , '-6; U) 1""0 ..,"'. . . la tooIog" dol apslol; .. c""'" quo el .....
mino ""hdod apa""" oc.. """'lmonlo "" la>[U"oo", "u" ", paro ,;nruloOO
al do la ju"i<;a, _ .. ,"pie """"'lo paU~DO IRm U9 .ll; 1 Co I ,JO), Ella
.mpl"ola id.oa do "'"' "'P"""in del mtm<\o, bm dodo "'"-, Ia cono;"",,", do
hal>ao-.ido 1"""'''' apo"" Y, oc..-gad<>< do",", .... pom a bilK!ad port " ula"
A""", b"n. .... ,loccin, o d if""""'" do la >mP""""'" prop'" del Antiguo
Th<\am...'" Yel juda f.mo , .. inoond";onaJ,.. el """hado do la doc''oo P""
>OnaJ do ,,",uociar o Jos 0d0Io< pan> oJeg; , al 0;0<
([ ,1 101. ..,. "'... PO"
lo, ........ al .OO.,;doo do 1<>< po<la.-os _
lo """....... o .. m iun " lo OOI'ga
la . " 0&" '0, .. doc u-. al amo< l ' al .... polo m u' uo do lo. bonn""", Ydo .,
bonnon", don<ro do la """urudad , o la ""Hdo';dod ron ., "''"'" .!l..... y
un. """,;""",,", ....... l ' pocff". con ......'" do la t>dad (.,"' '' 1. La "" ~ .
,,,,,,,", f""'O"'U y la ,;d. """wti' acio .. """"""""' a' .., ruct u....... do un.
ma...--. _ '-""""l"'oo. lo """"1""'" do lo
o do la """f;c",in do

,'vo

la> ~ rn oo",
13.4.j, Fl

"U,'''.

jusi""'

CQ,""'" """,un;',,,.. <h la _ . 1 .

E. notabJ.> _ cad. una do ., ....ru.n' ''' do 1 '" . ,"" ,1 1 ' ",n '" con
una "" omondoc in qua """.. o los
o la ,;da >mu"ita"" lo>
m;ambrosdo la
liamadoso ,; , una vKla d il"'" dao,d" el rum o do
" " a da la> 1""""'''' _ .... n fu..... pro;.,..ndo o .u, """,;da,da., mad ion
lo . u prop;o ""!>ajo --y no po< la "",OO'''dod da los f""d".oo.-.. ;ti..... n

g"''' "'"

""<0.-..

..,.,,'" ".,

I L '~ " "'"", . 1'O<L";' "dvi~ ~""" _L" ""~ " """"'" '"" ,u

'",,",pp,"','"

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

...... I~,' _" ); h.",," _ coMOlm" los uno<. los ""'" PO' la ..,..an",
"",.. oI~ ca del ~ ;~"8.I'" (<, IJ); h enen '1"" .,j'r"'
y """""..... mu t u" _
men to (,.1' l , ,... cooo''';oo.. de la
cornun
'" >00 d.efinK!.o. po<
oled '" de las .">><t.do"o. '1"" ""m"" a n ..... ..,..;'u"'" de Jos a p;.t",,,
", ., y ' ,11 _11); .. Importa" " '1"" los ' ''l''"'''' P""""""""" r......."
(U) Y... o.","!"," de todo mal l5.2l). la "ka 1'"" lj"". J'" so hm _
de .00.. los ooncopto. de .""'''n l' de ,"",dad -como .. 01 "a>D en , fi--
.oon. ,,1 de la h.. rtad -como en , Co-, o >DOC
de la ".'''',. de D'", Y lo
.... e n" E.>pIn,u -como en Rm y en Ga_ , del
un dobI. ..pae"'o" "'P"d o de la ,","unOdoo, _ .. o/lugar dol o""", fro"""". del ' O<OnDCim j"mo
de las p"""""'. de la "'W"'''<OO" mut". y de una ooIidaoooo .. p;'itual ~
mal..-.... l ' .. oopa<", del mu OOo, _
, .... '"' propu" ......., y ....po<1o al
",al la romunidad .. llamad ' joe' "'" ....p"". . b;lOdro",.

"'''<'OC''

,,10,,"

lJ ~ , " ......

PO"P"<"YU

o..do> un PU"1o de ,;<Ia {',...."". la. " Jac;on". ent la p< i...... Y lo
oegunda carta. los T... look."' _ p""' ''ian ....""
en la modOda en
_50 rom......ba I
la ms an l;g'-'" de lo. <arta. proI o-pa uhn"" y 1
" romo un doc"me "'o dOul<m>-pouljno ....
corrogUla., . , u"" w ,
la. OO" objoto de n .....,.
si . . deno _
1.. 00. ca rt.. , lo.
Thsalonicon... "'" tam" una romo"'... 001"""..,.... do cartas, .. f'O' ible '1""

" <X>mD

doba"",

"..00.

.Ig""", !rag"",m", ,n"[<"O' l' " """" .. """"m"," en . mOa. PO"'"


o...do" p"nto do ,'sta do lo h istoria .. lo , ~ .. ,......'" pro><><W'< lo
e.... >n do lo. ' u""'" do lo cartaf"""lo.'mpl""," .. do" romo , [;, _
ma" """,,"so ..tal>lod do doof"'' do ''''''. que , ... .. 10' a rta m. an h gua
do Pa blo' E' .. k>do do 1 ... ' ,1 ...., en " oct o, [modo po< lo. " .. " :nata h", IP . blo, Sj I;~ DO Y1\",",00) l ', , d if""",.. do la. ou-a. cart. . ' " la. '1""
Pa blo hal>l. do " m ~m o tam" en pri...... 1""""" do! ph"," romo en pri_
..,.... p""""" dol
. yo fomado po< el ap>otol (l
l ,,": J.' :
' ,H) PO"'"
do! ..,..,....,.. ooIeo""" do lo. .. <oc , A 'l"'n ~
"... "'P""""' ao em"""" la. deow. don.. tsoIl!"" do lo ""ta'
o...do U" pun to do "" a ~ . lo. probIom.. di orubd", ",n >Ob<-.
todo: ' 1[.. .-.1..,00"", _ ... !a. .n""oOO""" do , T.
y !a pa.-''''';' do ,
... ""': b l [.. d'[... e","'" y lo. "'l"i ,~Ie","'" _ ... Ia t'""'l!" do la ,.,.,id,
"'p""'la en Rm ~ G., l ' lo tooIog<a do la "","f" ,,,>n 1"""""'" en , "'; e ) lo
e.... >n do <m.o ...~ ","aI '" oIuo>n do la tooIog<o ~ do la ""a<oIog<a po"" n..
en "e , T. y'" gnond.. earto. "go"n""

,s.

"0;"'''',''

d''''o;"'....

'_J

U ..." C" '"

[J,& ,

L<>S T n ON I<" ,' "

B' b1'''F''l'ia

C......,._

Tra_" Il o"",, "', " ''' B"4

"''''';''''''", Ikn,'-"'oubno_

",,,,l ...

""~

('-'''''

di,

n,,,",,,,,,',, (f KK " l, La cichl

""la&. ', , so

ltt....,

<om"""""

u , ""'..",,

_ ,>wn ,

7'
, Cort. 1999,
MoL" ,""., "'" u"", '" ,lo< "".-.,,," ,' B 31B' . N"",. ' '''' , """_
,, _
Ch. '-a M=nN, u , "'....
,. i nl 1'WJ oW'
(CNT U a ),
~ """' ,
Ea" , . hH.. o, F"" and .<-<-I
" " . - . ",,' {Sacra _
11). Col.....'.., tn"'l"<al """', '990, Ilda R.......,
, ,",' ,,, Paul u , ""'," ""-' n"""Ioo, ", (E,""" 1Ij" _ I.
Ca D. ldo/Duro"', 19"" , C
A. W~" ......, -n., F-I"',,~ , ro ,lo< """"""".. ..,

Ip/t,,,"

""""'''''.p,n., ","""",,", ..
(N 'GTC" G.-.nd ..._ E

u<,.."" ".-.r.."""

"''''1.

" ",

""""loo,,,,,",

""''''''m_u,

"""''''''''''' \'''. '''''' ', ,.....

.L"""'""" " '''''''.,

J "",," _ ....
1'. ...iMo m_
Cm' M""ia
,.." PO- " ', ' '''', M~ "" ~ "",-,-,--, . La ,..-.m"""''''' au , Th... _~
O>h~" ::."".i~ J" ...." Cort, '""
F " "'" ''

", ,
o,

la ' ''''''''-''''

Earl , . R>cH..., . eoo.....,..,...,. .....-eh ... ' ( ~ ' lT"""" "' ''o. 8rB 10 ,
,...., P1'.
'off..,- ' .D. W......
E. - " ', ' "
~
o( , . ,. , " " . - . ",,', ,-, ....., Bri , 1m

t,,""

'ta"""

' ""o'al<d

E"udl<n ,..mcuJoo",
"""" SO",hez """"'. La d a " _ . . .. """"'"'" "'" ~ ..., .. loo
_ _ .. p,", " OC ~, u"a
TI; " . ' ' ' ' , "". ' ,"--"" , " vmood F.
CoLu"', S ",.~, "" ,lo< F"" u" ..- ", '"
(BEThl " l, ' - -"", ....~ ..
l........' Pe...._
' 98+ lo.. ..... n" -n.,,,,,..,,",, n-~ ." , BH hl.

.......,.
""""loo""",

' " """"", ....." U"~.n", "".........." '9'>0- ""-' , ...,." "'" """'"""""
, ,. MilJmono" "'" { r...
r""",, ),
m. del''', rortc.., Pe" ', ' OS., Bru<o C. ' ... .....e" ro ' O'"' 8", h" " . ' T!
h","",~ " ..
(CB ~T' ' . ), S"",",""m ,
"''''''''''' and WjO",". , .,.-" """",,m , . M"""'
1'oWJ ond ,"
,," iJo"""'" ,..." .., o( _
1 0 "', f'IIadeI
r""",.. Pe.... ' 98', Da'"'"
M. ao.n ..-, . l '"",""", - . .. """ .. la rornmuna"" (1 Th 1,' 11). , ETR 7', 1000,
>p.
J.
FI..,,,, " P '"' .....,"". _ ," ~ oJ H,'' ''''''' '"
, -n.,,.,,,,,,,,, 1,H 16 "S.~T SS " ), "",ffieIrl , ' ''''ffoeld _
"' ......,

"d"'_ ,,'"

n-"",,,,,,,.,,. PaoJi ,~ _

, _

" '" , """""",,'"

n,".,Coro. Se.".,..,

""""loo..", ""

,9'7'

..

LA CA R TA A I'ILE M N

El cu..-po "f">tola,- do la carta a FHem<> .. p"""nta, po< su fonna, po<


"" d irn.,,"""" ~ po< ' u """'''00, como U"" carta tipOco do <e<omeOOa_
'00,
C<Uto 1.9 , "''''''' un. parod; . . .p iri ' ""1 d.o.." g>...... lit .....
00, Y do .... modo fX"'" do man'lie<lo " .. .10m""'", oono<"uh,,,,, una 1""' oona _ go'~ de u n cito p''''ipo """' ..1..- . ,.. ru.alidoo.. '1"" lo ponnC
""' in"""''';, "." una a utoridad, jotOITO<!eo- a "'" olla en
<le un pn><o-

""""'Oo,

fa,,,..

a1 _

pdo.
.Io;ia o def.oo.. En n"." ... cana. p, bIo .. di';!!" . I'il"""",,, ..
ru.aI lo de.... con,-,","'" al ""sh""'"",, (A ", " ); lo oocribo. XUP<"o de
'" ""'""" Qn<,mo'l"". en oooca do 0)...... ) . _po:.<>. .. ha...lugiado 1'"' 0 al
"f'"oI (Flm 10)

a.

S i " ru.pD de la carta .. ,, e1.. ico do u ,," ca~.


"""","doc""'. 01fo<_
m"iano "f">t"'" _ lo ..00.. ~ el
do oom U",,,.,;oo _ ... abloc.
oon lo. do la> S'ande. cana. 'posIb","" '-'" ["ma m.. do la carta >00 Pabl o
~ TImolso IFlm 1, d. , Co 1.1; f1p 1,1). Aun <u."'lo ....... do es!",,", qu" fu<.'" dO,'!;"', File"",". el d,ru lo<lo'"' <!e<,;"",ano. ;""Iu)". ApI;., A<qu 'PO
~ todo la ;;..... 'fU"" ""'DO en " '''' do F iJemn ( Am I->i- '-'" saludo., al
como."," ~ al fioal de la cart a , "'" ,""",uidoo po<"" bond" ;"",,, "pica. de
las '""'" do! op>otol (w J ~ "); lodo un PUl'" do rolobornd""" .. o>oc.. .
.... h jmo; Epafra., >ti cornpanero de '""';,.00 , l ' Ma cros. An >taITo,
"""'" y Luc" , "'" rolobornd"""

"""'''ID

la carta oom;eroa po< un. ;mp.-..

"'8""'.""''''' 'p"""" d .rnme.... .


la

"'''';00 tIeI .mo< ~ do la f.

;o"""" """;00 do [U"<;"" '"Y" [,,",;00

port;, do la pet.";60 do f1m ' _10, tan'o


do F;Iem60, de lo. qu e el "f''tol no de ja do

,,.

INTRO DUCC'ON "

NCEVO

T~TA"'NTO

o, habl..- Y po< los '1"" da ~"" . o;.,. (. ' 1. como la .. honacin "I""t-

1;,.,

Iko. d.u a coooc"' todo " b;"n~"" los <"J'""''' puoden , ..


,n
.oon. la '1"" Pai>Jo f'<"""1a ronh"",, _

'""",risla l . 6 ) , co",<itu)'"' la ""'"'


cin " " poli";""'"

""..". h<ga'. F i"mn .. llamado


mano quorido. Esto "gnifi"a 'l"" p,bIo
tran<f"""" la ",Jacin ,ni... a mo y d."" en u......
, im<ric. Y fra _
...... Iw . ' <\a.m . E~ ~ " , .oo lu,,!," pablo lo ruog>' que lo ,. d ,," romo un
honnano am.oo . t amo en la , ame como en" s.oo.-., .... r..."""ida<! en ..
_
de<.nn i.. la oa lKlad do la " I. d n Iml..".; la rralernOdad .. la , ame
DO ><>le '-...... (m ' l""'o.. de<'gna' ,.",m m. _
. 1 onI..n >oc.,,! F i" mn
hb....... a 'u ...,1."" F-" ""''' INl"-' FH.""," hact ~n duda . n m. do lo
_
so lo "de (", >lb) Y p""..... "" en,'''' '" heo-maoo
ju nIo al

..... pet.d oo .. do! af''<oI

>00 ,

,,,,,,b;, Ookjmo como un

a<"'"

""""<no

.J>'tol lw. ,, ..1

, _,
+ 7

,~

10-"
Il- l~

,'-"
,0-"

1&-19

"

B _14

O".<dnpaludo
Aocin de B""'w;" a mo< y la r. da F i" mn

1.0 a u'oridad <1",1

"""'<01

El ",..r.a oo de la p"'Ocin """"mo


1.0 .u;""""'ia dol ap><oI; _
""m"" ..."... . """"mo
junto . ..
1.0 pe<Ocin delaf''<oI ; que F'lomn ,.d o.. o."'imo romo
un """".""

l"""'"

Pablo , ooponde romo


de O Dkjmo
1.0 oonnO" ,.a <1",1 apslol .. la d.ec~in de FiI".,,""

,,-

Amll>c K> <le una ,;,it a y pIa... <lo ',"jo

E. d;[ "'~ "." " .. <n.U, la ,." . "",,.. <le Jo. aro."",,;m "'",'" '1"" l""Io.ron
oc .. ion""", la carta ,;n
<le si gn ificaDo lo.
con_

,~

sobr.,,,,..;..-

oIu."""" _

LACARTA A FlL.."ION

Loo hochos .. >don... ""' ..... Iguie ..... Fllomn. _


"",11,;6 de Pa blo el
E"""ll"I'" y .. ro",..
cr~'ian j.mo (Am lo ), acogo una ,:l.... "" '" ",.a
1'" 1 1. Po< '" p"rt<. el ap<tol ..
ceI000
1"'" ' .IO.IJ) Y ha "",I!rido '" lo , . ccel lo .,jta <lo> Ookim<>, el "",lat<> <lo>
Filomoo Iw 11."). Ahon. bion , O """m<>, du"",...ti """"'.. junio' Pablo,
.. ha 000",",000 ' '" voz 01 E''"'Vho ( . 10). P. blo, _ de<oan. mam..... Onkim<> . '" lodo (. "1, ha d.cdooo, ~ n .mborgo, no ha< nodo .'n el
ro....,"ml,""o de Filo mn l . " , . A<I 1"'.., .. d ~ f'>'" . .mw Ookim<>
" ,.. do> Fil""oo, ~ <lo> hao",, .m"lloOO F1m oomo ' art a do .-.ro-

,"'oI

--

""""""t... m"""''''''''''''''''t' .o,,,...

L......, ..... por '"' '1"" O_imo . . ."''''''''''' jumo . Pablo no "'" d.
""",000 .. ha ;m""""oOO Am "
<lo> '1"" Ookim<>
halria """""00 un I""l...oo robo "" ca<a <lo> F ilomn, ha""" I;uooo 0 , rom
b'nando .m"'" ro<&<. hab.-i. partooo roo In robado. AJ 1"01""'" Filomoo
_ pongo.n.u """'ta lo. douda< <lo> """"m<>." .p<tol .. roml"'O""""1'
.-.parar lo<daos c<w..oo. 01amo por el "",l."" ""000. Poro .. J""'do f"'n
"" '1;ual""'.... '" una '."""000 mocoo mOs banal . En .r",to, '" .. ":lo 1 do
......t ....... f"",u",", y 1ogoI_ un "",l."" _
"ma la ooa.no de '" . m<>
ru.... .oo.o..-Ia pro!"'On de un am'go de .",. En .... C""" , el ""l."" ""
..... """"Id..-a.dn como fup,;;o. podemos ' mag' nar, 1"""- q... """'1m<> bu<.
ro ..",m.".,o" .-.fug;o " m, el ap<tol de<puk de nna d "'u, 06n ron
Filomoo, y q... Pa blo P""""'" a .... p"p cW un. OOnlf""""'On por el 'iem
po _ o..;,'mo ha paoado a '" lado'.

romo" ""'"'''

m<.

"!l,.

L.a ......
"-l""""""' '; '~ <lo> la ca"" """'". '" _
,"u." u..
jornrqu i.. qu . "'ll"nl"", '"' ,,""''''.... ""'ro F OIemn. Pnl>Io y On"'mo
Sogo el onlen jurldOro, """'1m<> "" .. """ el "",lat<> <lo> Fjlomn, ~""
_ 'ie u,," _
ron,,,,,,",000" por" 'iempo 1'"'000 jumo . pablo . Po<
In _
poct Pablo,
'" pri"'lp;o.1 m;,mo nhel _
Filomoo, f"'O
.. oorrpo....ai>lo <lo> la
oc .. <lo> """'imo In m 1"1
Sog o" onlen "''''''-''tiro, Pa blo ha ",!!,oorndo a Onkim<> . 0.... cad..... (Fim 10); f"'O F;[..oon lo d.b.1am""," la r. I ~ 1Gb), do modo _
el
apotoI""" . utonda<! tanto <Ob.-. el . m<> ( .) romn"'"-." "",I.t<>. 1"""
lo<do< "'" h ijos '")05 I ~ 91.
Po.- .himo , <ego" orn.n cn"oll!iro, pablo y F io.moo In m 11.'01"'"
"""""..... 01 Igual_ pablo Y0..;,1m<>, Y romo Flo.moo y O_imo (~ 16)
L.a .~""'n""On <lo> la carta
rrolla '" vanos n;veI Po< ti O lado ,
"""'compro...... . F ilomn q'" p. blo
d ' _ o. ~ .. "",
no, ......, .

,,.

INTROOUCC'ON "

NCEVD

T~TA"'NTO

d'' de lo _lo de",," .. l ' Onkimo ( F lm ,"_' ' '). Po< "''''. mp""'do u,,"

o<Iv',"" .

dob lo , ..."",,.....,"'" d. lo< ;. 10..... Po,"na p.rte, p , b lo


Filomn '1"" , en ",ronde '" aulo<K!ad de "/''tol , podri.orn.n"," '1"" dejo_
"' . Onkimoa '"
Ivv. y 1J "l, de "'lo modo, .... i>loco <ma "l"""cOn "",... Ia e"''''l" f_ "'.....<lk . y el ....... jurldko, ~, en nomi>r. de la poi_
..,...., ,~Ia _nda. _ otro port pablo .. f""" nta como hermano
de File mn y."",'''''''o tal , ,,"und, . ou au toridad "f""'lo ( ,~_ . ...) P"'"
~ qu" ""iba. Qn<,mo. _
" . ... "'0 .. h. oo"""",*" como u n lw<_
maoo y DO romo un ...,la", h~_ '''-'7); de .... modo, ......,...,. una oposi_
y otro jorn;quCa. _ .. '" fundamonlo ,
cOn ,",... Ia i<'=qu<a
"'Sn lo cual 18"lo Pa blo YF ilemn romo """"mo >00 ...,,;00... de Cn..",
"'Sn "'a jorn"l" '" . la n"', .... _
posiblo ,,'" P,bIo, Fil..oon ~
OnkJmo .. la de henn,,,.,.'

_;o

oc""',,,,,,

14. ~. ~. .....

ok,."/a""

nomi>r.. de Filemn y Onkimo constituyen. romo lo.


de E""ia YSinh q .., f1p 4,1 Y p""bI.men" " de Sic;go I ~ .. un oom....
propio )"" np <.l, un progrnma po< '" sol",,, FH.mn ' ip' jf"", . amabl ~
OnkJmo . til .
Do Filomn, >6lo """"",,",las ,roocm..ooo... l""l""";onOOa. po< la ' '''_
ta. En , amblo, tanto lo. n""'I.... de O"",imo ICoI 4.01 Y de A<q u;po IA m 1
1IC<>I 4,l7) romo Iosdo Epom.. lF1m " l/ Col 1,7; 4, "1. luc.. YIIon= IF1m
24 1/ col ~ ,") .. """"ontrno "" la carta a Jo. ~ Sog,", la. inf nnna
cOonn ",,,,,,,da. po< Col ~ . 17 , A"I" 'PO fonna <lo n""", parto <lo In. _,,,..
ta_ <lo Col. m"n"'" '1"" "'8'"' c 01 ~ .9 , Onkimn ,iene tam""'" <lo Colo...
Y .. ha "n;oo al ap>otol Y "'" roIabo<adore. .., "Jugo.- <lo '" , a u" , ...'"
",'1;....... 000 "n gran I"'rto Jo. mj.""" _ .... han '" ladn ,,"rnnlo
la ....daocoo <lo nm.
Seg o 01"""n",," f'<OI'U"'Io po< Col, File""'" ""0[0' .., '" ca . . . lo iglo"" o . u na oom ""Odod <lo lo '!le<ia <lo c nm... ""'P<>" <lo "",ib i". carta del
'J'"o l _ On><'mo lo ... ont.-.gadn, ..,'''' <lo no.." , ", aolo ""hin, ... Y
como .. lo hai><a .ugorido.
CUoo..m....,

14. ~.J.

l.uoo, .. {moa <1< """",,';""'n

o.h jdo a la. " p""da. m" n, ," ,,,. d" c. u".., io d"l .p"o1 IF lm '9.".1ll. la carta fKxIn ....... ,;do ...,rita. romo la , ..... In. FlIl p'...., "n
~I..." .., c...... o .., Roma. la ,nodid"" ","n"_1a . ~ po< Roma
U"Krip<W <lo In. man "" ri " ~ P y ""' l. !"", lo pro, jmOdod P"W"foca no>...n. PO'" _ Qnkj mn pueda " bu"", ...rugio jUni o a p ohIn ,'n d ificu ltad
h""" _ ti....""' ..... p1a .,jf>l" . Ftm dala, p""', prnoha.........'" <lo la ",,",.
el. del aJ'"oI"n A~a """. Jo.._ " ' " l '

'4'"

N~ ~ .

" n ""o, """ K~"< ....,. .......,. .... ... So<~ 0(""" - ' -

-.r.i, F.......... ' '''RD ...... ,. .,

H~ qr.!r~1

;:

' '' ~ - ' ~ "li ~

~'i.~~Ir- !;: ~=-~

sr.-

1~ .

" ,

;' ;i

~ 3).

. _00.

ea
J

......

:. ~

Il,!!'

al
~

> ~ S o ,! ,.
'"
. ~ ~ . " .
-

e-

id ~ H h n_.

- ;;'p._,'<~
" o
, "

' o '" ~

.: q ~ -it"-l l .

"

g,, : . '. ~ .il .~ r. o

,~ ~g', _;;"' ~H ~

. . . ..

*'<

~ .- --

~ , .

d:; .e~~,a....
[ ~ ~ ~nB
,"
,,'
.
.
.
",
'
.
.
1"2.
"

. , - ,~
!~ -'~o o~ . o":>_ ~~'<
g ..

~ "--ll ~ '~'r. ~~
3o".
g~ '~ to o'~ &-'
~t _h; r..,, "~

p~

~ !.il: ; ~~ ;-

"",

o ~- ;

:!- n o, "-"'
s' -'
gn oo...., o...,,'~
e ese

'1 l o. . ~'l'-'i .:>

p~ ; , r. p ~ ;:, n i ~

~ P ~ ~ ;l ~d~ ~ ~t ~
~~ .. I} ~a a~; ~:o. ~ '.

8. O:2:-.! i:r.1 -a~ . ,

", o; ; h -

;d> ~ r. i"il: ~ '5. ~ ~ " " "'


f" ~' .;"~~. [..o j o ..

ee

t t

r.

i'~H n ~~ ~~~~1 H~:th n~

_.

~.a a e e- ~ .
~,< f
~"" 3.rt3 -" " [ . ~ i"~ .
e "'3 0 &"8 " e e e 8'< SS""'e~;

' . -1:.' .00 0

!O ,

. . 3"" "' !o9 ~ 1"


~3 3."_
",<~~
30.
3
.0 8 H .. p '\1 0
. ~ ~l ' 1>1
r,, ~ .~. i~~ h" 3 ~ ~~"~~
!. ~. li! s:
~ l~ o~ Pi"~~~~!
'~

,s'~
!, ; .. :.a":~
'"'- ,:t~~:t
' ;-,

~JH~~d~iq ~~ S 3: H ~~E~ ..
"h
1fJ , 1'1 , !!, ifF;;,
~ ~ :'< 2g. "'5,,~ q ~! ... , ~ . !. ~ !.
l~g-f ~~ H ~~~h ~;nH ~~~

~U~
P ~ ~~~~ H~ "p ~,~,<o
" '!~ ;~ l; '~'" .~ ~ ~

' ~ 0 " - ~ ; !.~~ 0- ~ "- ~ . ~ : 2 S ~ _ .,


8~ { ..oo .O 3 ::::o '''~ ~ ~~ if ~ '''
""
~ ~ ~:dtH
a , f 3 ... 8~"1}
;
~!. ~~'H~
.... ~; ',

:;> "U I 1 ! 'P :!'

:. ~~~ ~ n~~~ n.t ~i s il ,t. ;. ::


'0 "-". _0) ..., ~ _ "- '_ 1 "
~r.;~ f ~1 e. a~~ ~ 3f~ _~-gl ~_ ; "i
~""'-~ " 'i'i";; ;-~~ ~"2. &-"'If~-"i"ll !! 3 a
, ~ q ~ ', ~ n ~ f p rr Q ~ h ~~ h s: ~

3Q.H'38~~-",

~
,~

'"

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

;mplka u n """"",,'m',mo q.. def'ne l. ", " ti<!ad d.1o Ig.....

""i,,,,,

como """l" o romo "'gol do! """"'" do e n" o. Adem . , el '"~ oh"'''

do la polidn, "'" como 01 nom"" _ ,.",,1<;00 <lo lo. pro<agon~"" pnoti_


palos, m ...'" '1"" .. ob.tivo no .. hmita al _ in<> panirula.- do <>k'mo ,
~ no _
oooc"""" .. la O<1;tud tomada en " la.,;n ron la ...,Ia, itoo don' ro
do las comun' dad"" ' risI...... "nal""'...., .... h jmo 00...-...,060 oblip .
P"'8U nt""",. rom''''' com id ...... n m com o u ,," m~ ;'.. doI a p;.tol . o " lo
.....ocdn de lo <arta ' ione '1"""'- "",.."j.da como una manero de [ii'" lo
p"'icin g."",.,r do Pa blo ron ""p.,"o, la
un. <a rta "f'O'tli ca, fonn" "Mea de la " p'. . in de '" a ulo<K!ad

""'""'''00 ""

14.4 . " ...... PO"P"<"-

,i.

..... n "",~ . P""P""'""" "'" o.ndenco.. ront""'", ..,.'"


Yf'O""" en ",lo
do juicio con...."",. '1"" p....d.n oci<u j, KIos
Una poi"",'" ..oo.nc", so ' ''''..... po< la md'dod mami a! de lo< acon<oci m iefitos '1"" ,""" de oc"''''' P"'" la ,arta. Se .. ru.n.. po<
><>oiic"""" hislric .. Yjurldk'" don'ro
Pablo "'1!""""'ta l'l ..
;mpl;ca<"-' ""';s .... <im blk"' j' t<'Olllg"'", do,u
File""",
Una ""8U00a t en doneia 50 ronco",... en lo ' arta con_noclaen '" di ....._
,....1"'''''''''"'' {"......... La <arta File.,,"" .. ron>ide<ada como la f""",,_
1.";00 _","" "'a , a pan;,- de un , ..., ...... " tal .., ' nd"", f.rncio. de lo
p"'icin pa "lOn. oob 01 probloma <lo la ...,la,;""t las ...lacione> f""""""
'1"" ,x; st.. "" Cn" o <Ion<rn <lo la romunOdad criot"'na oon iocompa <ib'"
"'" la.
ont... amo ~ ""la",

P""-'"

<lo'" ''''"'''

PO<"'' ' '

ce"''''''''

14.' , Bl bI"'F-fia

n,._

C.....

so,"' "'"/ .

' " ,F," , <o" CDu.oNG' . L'. ",,,. "'


AA>!'","" lCNI llk),
C;....... . lo_ .. ....., " 87, P"..- l 'M "-, [)O, lJn "" ""'"'"''''' . '"o~,W.u.
"''''"'', Eart R,""M " H. ....... lAM'"- , Di< 1Jn.""~ p,W""" ,
"n" ,. ""k""", {~ID ' -"l, lO.''''.... n, V. ndeo"""". " 00 Ro"""", , 1.... PI'
' " ' H1; R ich..... l " M," '.
""Ii",o,,. u c/u'''",m,,,",
d o... .. ,C<mm,n" ;,.. o'oti '!" " ) C;n, ,,,", 1>_ .. F'' ' ' , l.", P<t"

n,,,"o,,',""

'.p""

''''H'"'''H' ',

~'H"" "'"'"

[)o,

Ihi4 on

p",.,"'(" /'".

AA'k""", (EKK lO), lt"i , ~'~ ,," . i oc ""' , Ile nn...-I

V_o. ',"' L

u." .."" ,...,(n-",'"

""" rP'"'

SJmon l.i<.Aaoo. .""'""' ...,


l '" ,",, ' ""
~ ll, Pari ' , C..-f. 10&1, l'P- " """ ""'" ....... N .... 0-.;"

L''''''

""",

"",

toI, """'

,,n.""""'''"... /o ...,.,,"'" '"""''"''


, .. ~ """',

'_ l."'""''' toI,

, c"'"" f _ ";
h .... """""' .....
(WIon. " M . ~J ,

" SO,"". m _17' ," '" ... '" C/u;', (B,"''',,",,",

lIeJachaou "

N"''' ,,.,1.

PI'

.'>-73

LA CARU FlL.UION

J o hn M.G.
",""",,,,",p',

Paul. "'i~
Pe" ', lO"

'"

1I.u.,,,,.Paul , Ph' loman . nd , "" O,lom mo .. Chr;,, ;, n SI'o-

Nrs 37, ' 99 ' , pp. , ., . ' "" No""" R. P" ....N. "'"'" .... n"f
_oI~ o{ Paw' ," om" "" _Id,

.."".",""

Fi'_'H" ."""'"

11.2

La s ca rn . d iu l .. r o .pa uli n a s

"

LA CARTA A L O S CO L OSENSES

col""'" ". .. p..... n<a como un "",,;10 d , P ob lo. S in


la ' m ..h goc in " "8""" ha d.mo.t....oo -con un p>odo do proba _
bOlOdad '1"" .o .... po<
la cana DO f.. "",,; ta po< Pni>lo . n
p""ona, ,;no po< &1gu.... m UJ' fam U.."..oo ron,u
bta figu _
'" dooconocda " ..
lo . mbid n do f'<O"'8w, la ...0."00 t ~ ic. "" el
"",",itu de 'u
ms 1"""" ...",...., el , "'oc ,.......ro la comunidad
inic ios Y el funda m""lo ~ico do,u Ki.e",;dad , rislJa",,~ I ""'prendi .... trabo j<> de _""mn""', PO'" fort alece.- la [;<leUdad do lo
co m unidad con ,..poeta . 1a ho ... ",,<a po"hn". y pa" po.,,1a e n !,", cdJa
cont ... una roni",,", do 1""'''''''''"'" _la .[;j".o(" ooio>e..._ . p""..mdo
do 'I"" .... d..trujru. la Ui>enad rn.t'an.o. Con el modio li" ", , '" do la p""l a ca rt Jo.

.mba ,~ ,

1""""'" '' _

,j_

1"""""'''"'"_

""""ti.,,

_ ',..!aria .,"

doop;grnrla, _

. n oquella poca .... un f'<OC,.hm"'"'" perl""la"""'" Iegl_

',," 1""" ""n,m''', Ia. ,nod"''''''''' de ...cuela>. el 0 "<0.- del .,m," ..

00ffi<'-

"""""",0'" la ;oz l" la ""_ <dad de '" m... <ro do p""""".... ' o' . La
Coio>o."" .... ;mon;. "" la "'gw"" P"""Cia d. Pob/o deopus de

h
carta Jos

la m """" del apslol'

y"

lle<f'U' de lo di ,,,,,.,;,,,,
saludo II.I-lI. el p<Ioso'l' ~ <Ow .... ""8 ", do po< ","'ro eI"""""os. En pri me.- lul"". la accin do
(1,J-' I. do
""""""" f"""""",.lo """",""'ka, port"",,*, de lo
fuodameo tal de
la ...,,""" '" cr"",,, {.... omad. do la triad. I'"" lj"" . f. _ a mo< _ " po rno_
'~ . I .
la romunKlad " .. jn "' '''' ,nalla nos y '" part"" p .,;o en la

l"""''''
"'me'""

"""""""'

"'>.. ol
~ .. ~ ..............."- _
, pp. " L_14J
....... ~
lm.nuloci6o .. _ """
""'"' .-n, . h uf. "So<ond
.........,' .. ~ , ~ Td ""'-'"'>.o, Dovid Hullo<Uo, . . .,
......, r.... '" 1M, r,-.J
c_". F,,,'KIu;i L " " ' " - , <>de,
c~ ..,. ,~
pp . ' ''_'lO

"......,....

.,. """"""",,,

.....,'''''',

,,"".,. c-.=

..

INTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " 'NTO

obro """ ...... do! E"""ll"IOo. u .",m;hdo po< I'f>ar..... A lo 0<ci00 de gr.";..
...Rad. <m.o '" _ _ n (1 ,9- ,~ ). quo .. a mphada en los , ...."' ...Ios "BU"'n... po< al " "" t ~ ;oo funda""",laI de Cot el h;mDD . Cnsto 11.1 ' 10 ). El
",,,,",o ''''''''''<0 (l ,l ' _")
ar,,,,,,,,,,,,,,,, del rum "" . la oomun<dad
_
...!aria ~ rond " )"' ..r la parto imrod uc tori
.... unK!ad
"I;u..... (1 ,1+-1 .' 1 d.es.mpena """ funcin de unin
onU. la ,..<ro<ioccio Yel """J'O do lo cana, oom. " ":I' la . ut<>- ~ _
cin del ... <oc. "" ""'...,,, rro8"'oruIh ca, d<.crii>o la 1." '000 de pablo "" ..
proe<=de la '"".tacK"" ...- el .""'" do la 19te. ., ), del ~ vanVho_ 'ncluso ..
podcla . ,,"", .. rom',mo do! ru.p> de Col .. la ""o-n>romo>OOac>,,, en
.... c"'" so ...."'""'" do 1.14 . <,l.
El ' "'"1'" de la ' a rta 11........ 11 romien", ron la ndic. dOn doI """" 1"'>SI, En </, .. puodo".. u ,," "p""io de oornJ'O'''''''' en quia>m<>' 1,6_' _" ,.;d,
p""'. "'8"" C";"lo , ..0o , .. SeDo< tal como lo hab;s ""'ibOdo.. . )",..{""""
la!",'" h n Icap41ulo J l, m " ,,"'"
;00"""_ rn'" b".. la P"'" O!""'O'ca o p>lknic. (cap"u1o 1 ). A.(, 01 t ono ca m o" con U. Se 1""....... lo
comun. dad d.>h na' aria """... un "",,;miomo _ .. .... lo< llamo . fiIooo1"' .,
""",;mj,mo '1"" .. daac... ,hlado mmo<i"lamem. (. M' <a<! _
nadj. '"
"",la,",," ",..h a m, la va. . falac .. de una filo>Ol<a. fuOOada en trnd "' '''"",
hu man ,"" "'ln .... . Iemem", do! m un oo, ~ no "'ln C';"'o.).
So<p<endefit"""'" . o! P""'' "gu"nte ..pi"' .... pri....- 1 _. u na wz ms,
.. lunda"""to do la ;d"m;<!ad , risllana (l,9- "I. .,,", do P""'" la poImi.
c. 11.1""1. En ..la part . o! . ulo< ...fu," la. I"'''''''''Ooneo comnui.. i n ~ '
,iondo en la UD.nad rn.h ana (l,1Q, . U"" "", '1"'
mu ""o ron Crisl o
.... eJe""n"" do! muOOo.
..,.uro. 1"''"'1''''', comn ,1 . n " 'U
,I ",,~ "" o! mu OOo'. ). UD.nad '1'" haoo anarnlo"'", las .. IS"","" 'l'" ....
a<h'....,-"" <n,"" <le Impon..- . la oomunidad. J, 1... ..U"" una Iu",,," do
unloo ""<c. la parte d~n"";c. y la P"'" ""''' 1",;laOOo' .... d..h na ta _
""'"'..... ""1 10. ' '''''' do arr iba. 00n<le .... C,~'" ntaOO . 1o <ti...,.
<le D"". (J,l). l.a ""hnrt aciOn "k. com~ dos 1"""" J,,",' ;m'it a .
pa...- do! homb<o 'I.n. &l homb<o n"e", . (ron cab\lngn> do ;"''''' ~ do ,; , .
' ",",,), en una n""'. .. I<I"'. 'l""culml"" "" o! .mo< m,,'un; J ," --<. I COst
,,,",,, .... cdigos domktl"" quo dos<hben las oh lipe"""" mu t""" <le ....
mlom""" do la lam ina , risllana
l.a oond u.; oo <le la carta romI"'ende lo. . le""""" ~guj.nt .., 1.. """",,.
""""'''''' fin"",, ( 4,1 -6) .. . oo. In 'l'" .. liorna . pa""'-o af'OS'6l" " I<.' -'Oc
la ....."'.. <le P . bIo, '1'" .. "","",m,. . nte la I mposi b~ilid <le ,;, .,
CoIo.a., . " . m pla""""
' u. colaboc>dore. TI'lujco ~ D""'imo, 'l'" <nru;.
ml""'n las ""," ",,), l.a cana t"""ino COst u na Jaqa l ~ ," do ....""'" (4, 1<117), m u' pro, j"", la do A m , ~ po< h jmo , la bendic,," 1<. 18 )

.pI"'" ...

lo"'"

_ 1.S

,po<"'"

ha"".

..

po<

LA CA" A OC ""

CO'-""E~'"

In' md"""
(I . l _ ' ''~ .. ........... 1.... ......n lldad "".. Iaruo; la
ob... do
bln

I,l-'
I ,J-B

O;,eedro y . aludo
Parte 'ntrn<ioctooi a
I.H

_do ~"",'"

1,9--1&

, .........;00

El himnn o en.lo, ;~en do Ihoo ~ rn"'"ll'n;lo


de e",,,,los muerto.
l.ll B
ApLca<"'" d.eI rum nn o los d.e>ti.. larioo y roncru
""" do I,J1J
Au!o-c""""'.ooaci6n d.eI ou,"" Po""', .'e,,,, do la Igleo" Y
del E""np'ho
1,1'->0

I ,H_' ,'

C"''l'''''' ........ (l....... I ~ man.....' .. libertad

' ,l6- 1J

Te mo llamado o pe, ,,,,,,,,,,,. . en Crislo; ndw-rteocia ron''''''


.filoso/fa.
R-onIa<o.-"" en en.lo, la com u nidad ,"''''' yo """"" o ..
de la ..Iv""",
Refutac""', la com unidad nn '''"''', 1"''', ~nd do nu-a.
doct.- ,... do . ah""",,,
1m;"''''''; _
...... hocfa ol cn"o e""",,.oo
Lohoc'o"';oo >tica
J ,' _11
0.1 hom l>.-. .,." al i>omb.-e n " " " ,
J ,I'-"4,l Loocdig<>o_"'=
.,,"jo...._mari<los

>leo"""

lliO' - pad....
E.do " " _ " """

~ , ' _9
~ , l o-l1

~, "

Loho<1a<"""" fmal.. ~ PO""" "I""tI,,"


Saludos fmal..
Pal...... ou'll... r. y be...",,,,,,

'"

INTR O DUCC'O" "

".1. C<>nt."o h'.._

NCEVO

T~TA " 'NTO

do .,....Jn'n

U.~.l . .... " ...."'" '"' ~ul..


La """'060 dola"'"" hIstrico do Col .. OOjoto de debat.. d.e>do media _
00. del ';g!o XIX . " "l' lo "'")o< parto de lo< ,,_
romOdon. '1"" Col no
fu"..rnu. po< Pa blo " .. 1""""'" lo. "'8"""""'" >00 do oro.. I."",""y t oo-

"'~

Col con''''''' ,. n..p..x~. (pala lmo. que so ...,"...," "" >6lo u ,," "",
en el N""", T.... mento), y lB pa lalx= d.e>conoc<da. poc 1..
' arta>
"'Y" . t<; !xriOn. p, bIo "" plan' "" probIom.. (Rol, I Ca, 1 Ca. Ga , Fip . 1 -.. ,
A m i; hay l o ",",,;005 '1"" , en .. maroo ge..rn del N """, T..l amem o. "1"'_
"",en slo en Col y El; "".. " polai>nos, "" .. m.,-", do! ><fU' paulOno ..
...,,,...,'rnn >6lo en Col )' Ef. 11. ), '1'" oo"'talar tamo"" _ .. 'nt" """,...
en col un l!"'" nu moro de np""""'" lip"'' ' del vocabulano pauJ ioo'_
Thm"""' .. , """, 'I"" .... a ""h . ~ ... ~ri<o no , ...... , ~ la cue<l 0n de
ma.... def.. ' li,a
~1ado< .. el .. , iJo do Col. "'Ju' la aportacin d.oc~;va
de
la oonUirocin de Watt.< BUi",d, _ "" .. con"'o" con .nu........- algu"",
"",,",aOO"'" J.x~"". ~
el outoc <!em"""", lo ""'oros""""
dad de col ron ....poct o la. carta. de Pablo con un.
roo<di_
" 00a de ... ilo Ydo m<Mm " nlo argum," ' '''' do la cana; diI........ U>D do
la> ronju"";o"",, do Jos ; nfinj",,,.. do ... ronsIruoc"""" do pan;c ip",. do 1..
proposk"""" oubocdjnadas, "" romo de 1.. f;gu,,", ,.",",,,,. 0.1 mj, ,,,,,
modo, el ..h lo do! I"', , =" n<o.. m....'" me"", ""h "'"", ms n"",;ahvo

o,,...

" o. .....

1""""'"

...;1'''''''0;

01"",,,,,",,,

apro.''''''''Oo

m" ..,"",,

Ob>on"""" "n ,"",o numoro de d'f.",,,,,',,,, ""'... Col ~ W

cana. ,uyo

carcte.- pro<o-pauh no no .. p"""0'" du da . Co.rtam, n" ha)' 'l"" _m.....

de """nlu,,, ' ''''ll.....,"".,'''' cada ""S" 'eo"'l!"" ..poctfi = de Col; w ' '''o
"" pouh"", .... ;," o n"" una f]".' b'IOdad "",oo..-.blo> ruando .. , ...ta de
b"""" habla.- al k.ngm .., ron""-'os h jslri<os rnr""""",. No
'n"",,,,,,," con"'"" '1"" la. d'f.",,,,"" .." .-. Col ). fas cana. pro<o-P"uhn",
.. """",m",n .., ,odo. k.. "", 1>;",. del I"'..a m" n<o, """"'"" de Col , ~ '1""
fonnan un conjun t o """"-,n". . .. aqu ' f", dOf... e ","" mOselocuem..

oo.,,,,,,,...

,-,w.,..,..,__., .a_.

, . !'>de. ,_
n .l .. " _ . ......... ' &00'.....,.) o .... ;~. ( & oo " '~' ; . M.., .
.... . ' .......... .1;>-'. (;"""'''''''''; ......-. h..
{~ ~ , .I. ..Mci60. '~",,",I o . ........ '""" ,.I.cftn;o. ~ , ~ ,
,,,oc. de .... ""-".00.. ..... ",,",nJ """'-. fN _ _ ... .<nIoo_
_ "'"""""
r <:l'~ "l> , Gott......

' ' ' ' ' 'hoKI. "'" "".-,",',.-n , ~ '"

LA Ca" a OC""

CO'-""E~'"

"11"' ....

,<'ro-pa..I' ,." d, "f'''''' Pohlo. pablo .. dO<ignaOO romo


m'.;<\ro do la [p.o.," uo....,.... (1 ,1+-1 .'1. La mndificociOO ron '' 'p. '''o
al Pablo h' ,,6ri<o .. 'ig.W"'",i'" "'8" 0 Col , el con<oJ"<><'la,', no .. ya"
E" "BOh. , ~ no el _m' ''orio. , a .00..-, . Cn " o . . mod ", do
1 en
""""...... (1 ,111. El "'""ion _m "'<erin. on """......iea ""'n"' .. con t...
0000 do! E;~ "8.li o pa ..lino (la cruz ~ la """""",;n do Crisl o romo 0<00 .
toc' m " o1o doc,.i"" do la .. Ii""""'l, ~on 'l"" oomp"",do tam o"' n la proclam"""'" uo ....,.... dol E;~ "8.li o .... Ii...... po< Pa lilo. Pai>Jo mi...... po<'
t ..."", ya al con",nooo do la p.-odk..,oo, l ' .. con"'' ''', .n un ."m...<o
cona " t.." "" do! _m"'<erin., "" f'U"', la ro!","a do pablo ha pasado a ...parto
do! proe<"O do la .....~..,oo . la af;.-moc;n tot a l"",nto
.oo.-... ",[n m"n<o do! apslollo w lx-aya "",n, . Ahn<o m. .lo~ ro po< los J-locimion'oa q... _ o po< """"....., J'oom pl..o lo '1"" faI
ta a la. tn buloc","", do Crisl o ... m; <amo,
fa,,,..do '" CUO<j>O, '1"" la
[gIO<ia. ( l,1~ ) . H . y _ nota, tam "",n q la ",m" ca do la tndk;n
(1,1) ~ do!
Il ,n; 1.'.7) """"poodo faen . ..ta '~ en
col""""" do Pa lilo.

,a

""""ro>

.,.!"'....'nI'8""'''

.p""""""""'.

"" ""'""..c
,".~k. d, la cn,,"log' . E l lwc ho do q... la Hg....
do e""o
; n"''P''.. ada po< mod io d , ...p""'o1",,;o o.. coo molg"
CM on
na partieu .... ,da<!do Col (como m"""" ," , po< -.mplo , 1 Co
U; , Co H ; Flp ' ,6_ 1 11. No oo.tan",. la di[., ...d
b'.o p".-cop" .
h " . En p . b lo ...., afi cm"";o ",,. coa mnlgjc""
n,,,,, n' ,,," olo
..porOd iea m.o", y a.u"",n fun' ",no, a ~ " m,nta' i" . d' [" " , Y h ',n
Iim i.. da" Col. po<.l ,ont"', Oo. la ; n",,,,,,..c06. coo molgiea do
Cn " n (1 ."-' 0 ) .. com';"", la ha .. do ,oda la ",gumen'""io (com
p<
, po.- 'jemplo, la ' n..",06. Iit. ,aria ~ la [ .. ",in a ~ " ""'. t a ". .
dOr o"" do l h' mno "'''oll;'co do Flp 1,6_" . p....' o al """,,", do la
..,-' '''''i' ).
[lO""",I"",. " , .. con"a" uo c a mbio ,'sni[ka"""
.n'... la...'ruclu.-.. d. p"o..m ',m o d , Col ~ 1"" d , 1"" ca .... proto
pau h. a " mi,n'"" q ue el """"am i.n'o pa uli no .-.c.., a . " todo a la.
c"'SO"'.. ",mpoml.., Col .. ;'a1. d , ca!ogoria
pac ','" Id. PO'
. .m plo. ' , h ) pa ca '."'I'.-.ta, " ""on t.dm io. to ,,'''oI''llico y la con
d ieio d.l <"'J', n' 1mund o

'lO,

Lo. tck,ioI<>fIo . La """foca oc"'''''6gk~ ",",,,,1 en Col .. la dol ""'"P"


(1 ,13 .14; ',19; J , " 1. '"ya '""'''' ", ai"o. la d ' f....""", con ""f""w a ...
carnta pro<o-pauhn"" .. c ....., miont.... qu. pablo di" i"llue ent... m",oo.
miombros y uo cu..-po (Rm 11 ..... ; [ Co 11 ,11 ..1. col d' '''''S"'' enu-...n

""'"P" y U"" cabo ,.; Col no .. io'...... ya po< la d"'",oo '","H'omu


oo."", .. deo;,-, po< la noc06n do . 01' '''''"",,' . ,w.,,-,. , '" Col la ..... fo" do! CUO<j>O do ai"" '" U"" ,atogoria ""i' .... aL " ion'"", _
.. Palilo
h_
hal>l
", todo do la ip.o.," local (. n Romo. Oon.<o, oWl..-a),
Col .. .-.r
la JgI<, ,. ~"M"" (la ""iea ~ "'''' '" <," 161. A
la """n' uac 06n coamolgie. do la ""'toIogia oompoodo la u-.""f""",,
cin un...."..,... do la ..... foca do la p.o.", romo ""'"P" do C';"<o
. o"']rudo

' NTR O OUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

o Fl OO"",mo y la . a1%gl-.. la ronc.pOn o><a"'/<'8 "'a de Col .. m"


""'" de p'....." ," Ioda la "."";00
""",nula .. la exJ"'ri'''''iade la ....
''''';00 .. 01 acto p'...... de la f , romo Cr;,to tnunf. ya ....","""'.
" soD<-. la. poto""'" del cosmos, Jos ",: nt.. "'" l'" """""aOOs del
pode.- de la> ti"""'", ~ . "'....d OOo. al "';00 del
de . u a moc. " ,l J I.
..... rontp"""';oo del oc io del Dauti""" .. roofi.-mad. o ;m
if"' ada . "
CoI 1 .' 1~ sopullaOOs ron Cn>lo "" .. bauh.mn, Jos "':o.nt
ya
, ....,ita<los. La d;I.""",;. ron .... poeloal ",ro de Rm 6 ,J-' 1 ..Ita a la ,,;,
i n ~ >I fa "" la .. i""""" .., ,.
ta . . . ." " " 0 , po< ..." ,.... "Oc..,
cmto .-..uc;1adn l' ,. "u'" ~ ,;da de Ino CT')' . . . . . _ . . ca"""""za po< la
" po.'u,,~ on la .... urreccin de Ino m_
.. , fu' uro' la portOculari .
dad de la o><atolog<o de Col a l'" """ d ....
la ..........""""
adoI a nt.

'''jo

Po"'"

m"

mon" "" J.''';

1""'" ".'.'1.

o ,a 1/;". En la pornesi" Col ."troti oco un """''O !,noro lit..-ano, 01 de Ino


>di!!", _ _ ;"'00 """,""ina" de """""'" " loLi" "ntnt. ""'''''''''
00.-. los ...Jacionos m ut....." .... Jos m " mbro. de ,. fam ilia """;a""
(J" .....,' ; _ .. .".. &dela" .., on " ....1.
, Il n~

EsIa

q"" ronelu;" po< ta n' o, q"" col P"""'oco a1l"'riodof"""p""I",,'

""",,;00 .. oDjetO de un ;nt"''''' deba,o. So Da f"'OI"""'o la h;p<o' i'

,id.

'"l;" la , u. 1Col fuo o><nta PO' un roloOOnodo, "" PaDJo""


del ap5 '
'01 , ~ ""ton t" "', po< l "'" una "P''';On a u, g rnr. ,<,18); .. "",J. 1"'''''''

." 1\m"'"" po<q"' .. mo ne;o"OOo on 01 pn>!_ rolo..",,'. La ' '''',, '''"


depondo, "",,, O"'"' "'''''''', de la ,"..""""",,,," de la Ji... de Ino."judos
de col l<.W '7); ." of"'to, .... p'. . onta ,' nculno mUl' ..t.-.c oo. "'" la de
Am. Sog" Ino port;daoo. d . la hip'"'' M . >.. ,ario o, la lisia colooon>.
no U"" imit. d On l" oc..- ia de la de A m ~. po< la"'O, no """" parto de la
f;;oo li" ..."" de Col . la> .. mop",". "",,. 1"" do. Ii" .. d. . .Iudos "
..plica""" po< 01 "",,Do de _ Col DaDrla ~ do .-.dactoda mUlopoco d..
p"" de Am. , Qu p>dom05 ronelu;, do olio? La hip<..i. del """"...-;0 .....
"' la ",nta j. de '1'" """",. , po< una port . , loo , ..u hados d. 1a " 1', i.
ro deI ... ilo de CoI ~, po< o<m parto, f"'OI""'" U"" plicadOn. p"mono ,; , .
la ..nem. "" la
de .. Iudos de col'. ~ 1""'" de olio , 00. ..,,"'.. "'"
."d""," a 1"'""" q... ..ta h ip<.... ti... q... ... P""'" .n .. lo de juic io.

,""o

1;".

v.... , Co

LS,'l-S. ,..............

, d. """''" .,...."'..,

,<

""'''V',''''''''io<h<nor """" .,_ ,


~

.,

Z<ori< ~,,",,""' D<. . " ",

", c""-~ ,

_ , ,. .", J~ D.G. I><M. " " ",""'" '" ... c""-o>u . .. '"

.....'bod"

--

lE"" " 1,

,"-', ,...... ~ " . , L.o <aH<

"".......,."< ,_ , ... "JO

'MGT C), Gnnd

til, ' " _


~

...., . . . .. L"'. ' 97.


...., ~

. ~......,
c'!rido U,, .,,", _ _

<oIoe<r. ,_ ,"""

'''.L'' , _ _
<Oonlo,,_"""

..... R..,..do<. '..., ...


t - urt... . .

. , ~. _ .

"" Colo.., ' ..... _ ..,. ....,.~, l ~--'D " ", """" . . .. ~

..,,;, .-id", ~ ""

... ..."'........,. -"_ podio


~

'" " ~ "" ... '" ...... ' ;adod ... ~

LA Ca OTa OC""

CO'-""E~'"

Ea pri m..- lul"'" .. d illd adm jh, _ uoa "uta con un pfH ~ co ..n
pud.... ...- aprobada poc Pa blo . Ea ""8"000 lup', la i""'ll"0 de
Pablo deoa =llada "" C<>I -po< """"""" oIo. .... po rt ;rnIa.-KIad '~"'a
de CoI_ ... m'" d a"''''''
a la "Poc' fX"' .apostl""'Do .1., .. deduco _
ulo< de Col ';gu.o ,"ndo un d..conocido PO'"
..,..,.",.. No """""", ' ''''''''''0'' uo miombrn de Jo. . ...=10 1'""1'"" ,
poc_ 'u ...,';'0 dem "",u--. ,;",um ~ """"hos con .. !", ,,,am" o
10 del ap>tol
ori~n.oI

So ha o .naI;, aOO m" de <ca m .,,""""'" comu "", a Col y . 1.. , o<.
... pro<o-paul j,"", ' ''''....do en cu en" nicam. m, "'l""1los """'" '1'" apa
"""" al ""'''''' en 00. de 'u, e""",, y .."a p"""m.. poc poim.... "", en "
N""", Y"" a"",oto bap lo plumo de Pai>Jn'. El ,.,'en"no oom~ lo
.......ro.-. "'~ del cu..- de o;"o IRm 11 .' ; 1 Co 10.17 ; 11 . 11 .. _
Col I.".l a; 1, 19; , ," ,. la ""I""'n .en Cristo I on " s.oo.-. (mU)' Ie",,""o
lo on Pai>Jn _ Col 1," . 1O} ll;
U . I7) , la Uiada .1. _ am o< _ "'1"""0'
"'. (1 y, 1,' ; '-"O 1 Co Il ,n _ col 1 ," l, la .n"""""" de G. ' ,," h' "",", Col
' ,11), _ ..... 01"" ,;",u"" ...""hos ronfuman .... con " " oc;n, romn
las .I;m>aci<>no> ,00,.. .. ba uli,mo IRm M _ col , ,'" o m P""'" pac......
h,,,, (G. ' ; Rm 11_13; "',...... _ col ,-, 17)

',".lO;

0;"""""""',,

'1'" " ....gua mu)' pn>ba""""",,, un.


"p"';[;ca . El ...,';'0 , ;."" romo fm al jdad ;om u"; =-
la com unKlad dest'nal..-" conu--. u na '-"O<riom, de I"""""'''mo llamad
'{ok=fld. d. coI=n .. muy djr,
'Aonot ;a (1,8). 1.0 .-..con"ruOOn de
c~ . So hao I""'P""'0 ,.na. h;pl
p..-a , ..00'''- .. enigma """"""'"
""'odnI6gomente, com'" '''' ",ou--."".o " P""'jo pol mico do Col 1.'. 16n las "''''' ;ooio""",,,,,, """"'" _ fK"den ,.,- ' en_ en cue o" (po<
.jompln, 1 . 1II deI>ortan ...- """""" con ~ .-.o p""auc'o6n
La <'OIT"O" de p"""am j.mo al""ada po< Col "",ti... algu "", .. ,to"
La
propagada po< la . f;]tOI .. . --w ' n " ao" todo de un
' ;1'" pa""'ul., de . 0."0''''';' .l imen""" !", ,,,,ooento (w-. 1. 16 .' I "!, ;... un vala< ... 1i~ tO . y m" pa" "' ul."""o" ,~;co . La ricI"o
co mo u o .cto " ligio'" de pu ,;l",acio , condiciooo ..
""""" al mundo " 1..,, . n,,,,, co mo oo jo",o d ...."'""'" de 1.. f"""o"",
dol m undo . y Hoa lmento ".,,."" do .lIa . P,,-o . 'l'" d",;, do la . "".....
cin de lo.
"",,,,;onada , n ' ,10, qua PO""'" ligada a "porio"";"
,;,ioo.';o.' L'na p"' j'" loe, "," de ..., d,fk H po .. jo cono;, " . o ad m " "
Col .. un. os rta de

~'u "' ;oo ron ~"' '';"

a>e{,"",.

."".i.

"","'''a,.0"OO"a

' ''!l'''''

'''''f
""' _ ,..,.... '''lB. "'Odond...., " ' - " "., PI' ,,,.,...,.....
",.. ",...
........,,"- '''''',PI' ... ..

l. .. ",... W"'''''. [Jo,


;~ """' ~,
Ga'"""""w.......... Ga......... ~ '''''' , PI' ll,
~...., ~. do '" """"_
" .G . ",,",-,'. """"~~ . ,.
~

T8 ",""" """,,",l , ......"~,_....

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

q "" lo........ " .. gel.", h e . ." como fund " """-"'l6g"" <!e<.h, .1 a=o
al muooo "'porim, fun";n q"" u " ' hc. " u "'''''''''';00
SU" do olio para la """,oo do lo ""n, jf",,,dn <lo la . filoool..
roIosen
"" el ront.. lo "lip oo<> do la 'Poc" A me"OOo " .ui>roya _ lo
.[ilmofla.
""8'" ,'''''.......... Poo-u n lado, 1 ,' 6 rn....' ... '1"" Jo. 00,0<,
...nos ha ... " 1<10 la ;n flu..nd. do ,rodicio> ~, ,..Ji." . Quo nadj. '" crit......
po< , ...., ..,.... <lo comOda o bob;da, O. f'<OI''it <> do r
, de ",,,, UUO
"" o
..I>ado. . En "'lo "a>D. no ..
do! juda''''''' "'")'00 '" do la
"', ~"" de un PUl'" udlo _ , "t=;~bo la importan"'. do la 0><0<0.. Po<
"'ro la<Io. .. ha p""..oo en alg una>
P"II"'''''' el hpo de a Dstj"",,
cOaaJim"".."", f'<OP"!l.oo po< lo. ..n,....,-"" do CoIooa>. ha . 00 pueslo""
.... "" ;fi con la , rnd jci6n p;tag<"''' uno do <ti)'" .';.... d.sh m; ",,. .. p<oci _

,Ou>

"".l.

,,,tarta
'"fI"""'''''

""PO-

un cornpoctamion'o do ,;da .""""" (.hmenl oc;n ~"'ria.. ,


_
. C<>Il." p>drl ...u.a.- la in n .." ",. de los
m i " ""_
cm. mu)' M u " d;d ", "" As" M ...,.-. Poro .. " naOO ",n .." ..
~ g ""
<iendo ;""""'0; lo " """,,","'" do los o..g.]",.... igu.al""",,, """';~ po<
.Igu"", ,.,,,,,. Udioo YPO""" oo.,".... djfund;da "" la piedoo f'Of"l..- judo.
"""""lo

ruI,,,,
rul,,,,

"~ I;

do la 'Poca

_'.alok,."/a""
. ..,. """ ..

u. ~.J. .....

Loo

prime< lugar los mio m bro. do la ;g",;a do

eob. ~ . pabl o- .. di' ill' una oom ocudad 'l"" "" ha ~do fundada po< l ,
~ no po<" oo&os.n.. Epof"'" (1 ,7; ~ ,l>I. La d udad do colo=. ..taha "" us

da "" Asi. M ..." .,. mO. rooc.....m""" en ..... 1.. do! U ro en F.-;gia, " "'"
170 km al ..lo do f""" La que amaoo habla sido una d udad ~ nu>do Y pnls '
P""', ha!>a po.-dido .. Importancia hajo" im pono romano; Laod>c.a, la ciu
dad """ano (a unos " km do Cobo..; d . CoIl, 1; ~ . IJ ' ''l. ha!>a ..um ido la
p"'icin f""PO" do.-a.... "" la .-.gin. La ;" .... d a do comun;dad"" ud;..
.... at..h ~ a "" las ciudado< do la .-.gin do Fhtia (FIa"" Jos%,
Am'r;U..a..d<> ud'''' " ,'~7 "J ; e _ , "'" fl=co lO ) . Poro col .. di'';a
prio<itariamen.. a pognDO-Crisli a"'" (d .. po< . ..mplo, l.11.17 ; 1 ,131. T"""o
narro qu. en los anos """" d.c la dudad do LaOOicea fu.. dowuida l"" un
......moI o(A,".. ~' 14,17 ,l). la pro .;midad _
",roca do Laod>c.a J Cok....
h""" prohabIa.. """"" do qua .... !t;ma ...."""'" " mhin daiuida. En &do>Jan.., la ciudad l a no .. at..h ~ en la l....."'" am;gua. No oo..- am.,
.;gu;o " i" i"><Io, como pruoban las ;"""hpe;onos y Ia. ..,.,....... ancon<nod..
.n CoI"",,- El t ..... moto do los '""" ""16' no ponnita . fK"". ,aca.- """'...
sion.. defm;ti" .00.-. la . utafi tic; dad do la ' art a . los Coloso>n... o .00.-. ..
c.......... f"'ido do la ind icacin do los
IIa ip..la do Colo>.a>I.
_ lo qua ru..-., la i",'" O<''''' do Col ~ , '6. i",,,,,a m biac Ia. ca ,,", con la
'!le<ia """ioa do Laod>c.a mu
q CoI .. dihg un pblico """ . mpOo
'1"" la comunidad do Colo>.a>
lamb."" .n Col <,IJ la m.... dn do la
"'.. ciudad """,,na, " ...... poh.l.

d...".,,,._

LA CA" A OC ""

CO'-""E~'"

1'U .O. F1v. y I.....,,, ndA<ridn


s , la carta , .. ..rola po< Pa blo m'""" o po< un rolabo<a<Ioo- on .... do!
op;.toI, .. p<"""'''<n Ir. . p"',l,;lidoo... En ofto, "'S"" ColO,," leC. 1,lA;
4,J1.
",. se """u,""", en la cO<eoI, se ""la do la c... ,"'idO<! do Pa Olo en
c..a c on K,..,. o..,
IIa h' mo oo .. """",K>oacla po< ",h. pero , en
ltjrno",",,'no. r-I- ...-"""""truida >Obr.1a ""'"' do , Co " ,J>: 1 Co"'"
1l,1J 1.0 pro, jmidad ..,,,. Col YFtm oono<"u in. un "'!!"ffi"01o' fa""" do
un <8"li,"';" du",n'" la ...."', .., t ,..." .n". los aos " Y ". En os m
bOo, " la ' arta n.. " ,rila po< u n m"'mbro do la """"la poo U.. do<pu.k do
la
do Pa blo , El lug..- do.-..!Bcc06o "8"" ~ '000 ;""""'0; .. P;""" en
. .,. Mo DO< ms p<""~,"""n".., ti..." qu. .. .. '"J'U"1o "",<ro do la
...,..,. pauJi",,- 1.o r",ha ms probabIo .. ,""""" . mo""" .., ,,. los aos 7()
~ "". En cuoIqu'.,- , ..." Col n.. ",rila.""" '1"" Er, roo la quo mam'...,
...",,00. vinculos

t,...,

m""""

1' ,3, .......... Y''''''''''''' ' ' ""'0011'. ...


a J .1 . , .., ...." "....

in''''''''"<M' ,.,,,. Col ...n..,

y lo, ",,"Q' p<_ul;n.,

E, .. duda '" '1"" 01 auto.- do col oonod 6 a1[<U",,, c",,", 1"'"10.", Lo


domu ...... .. ""'ho do '1"" col ,,'oma .. fonn "brio '1"'"'''' do 1", OS"'"
poul;"", IprnIogo; ",,060 do gnoola" parto 'mal l. Poro , qw1 carta> oonoc;'; ..
...,'" do col' C ............'" n m. _
1.. 00. c",,", "",ruf...tan Iaros muy
...",,00., .00.-. todo al p<i""pOo ~ al fi"" I ICoI
Flm A ~ Col O,"'" "
F1m l J , ). Lo> " "",los ent... col y]a,
, art"', """"lal......'" F1pYHm,
oon m ocho oruI, 1"'01",,'" Yd,[fc u.. do in ' ",,-""" 1......., po< ..mplo, Col
' ," " 11 np ','" 1, Col 1,H II n p 1, 30: Col 1 ,1>, 11 Rm M : Col ' .H; .., ,1 Km
11,1" 1. Tal.. ,,""'''''''' no p..-m ilen ...."""" con , "lid.m, """' ,~ la hjp..... do dopondend. I"....no """ido """'lo'.

"'=

aJ.l. F.lhim>TO

",,11

cru-to

,rnd'.,;""

El ""'lo do col '-" 10 ,.o.. U""


"' ''Ia'''' ~ n ..
Ton'. q... .., <o"""ido yo 1''' la comu n'da,d ""'''na'.,''' ~ tal "", Ionn.
1>0 la m b' '''' 1"'''' do '"
Lo> ,~'" .... n ~"", ... Im.n'" do "'''''''.
<In.n I"' n,"' qu. " ' U' OO' do col mod jfic" hjmno med "' "", do> .ad'
00.. En nim..- lul"". al a"adi, . q .. .. In ' g"'''' ' .., 01 . , .. (SO" j1l""
..pl<c.""" -ni< ;' ''''''''",, ), OI . U' OO' ," o",y'" comp,,",;';n do la ' gl..,.
como , u"p> do C" , lo . En "'8"ndo lug"" a1 . ruidj, ' 1'" la "' n~. do ,u
cru, n .1 ". 10o, un ;'; la p"' ir"'''''''n dol cm""" con .1 ",on t", imj. oIo
b'''riood, lo m ...-t' do
(d. ' a ml,;'n ' ,11: 1. 1' , l. H. ) _ """"',,-,
oo o;"ta olo, _ .." .. gundo a Md j<io.. m ocho ""'oo ' "'8"<0. 1.0 ido n"

li'",!!'"

J.,,

.. """,-"""" '"""_ .....'>a.""""',


~

--

,"",

..

,.,, ~

' 1', ..,. " ..,

......""'"""'

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

[",,,,,,,o do "'..... ''''''''105 ...da<ci<mor.. "gu.o ,;,,000 m""ho m> """>o000a . Hay quo ""'"", ad.om> , 'l"" 01 . ulo< do col ,.. "",6 y .""""nlri- ..
h' mno '"' la rorn j""",,'oo do la ca"'" po< ona porto , .pIOc la> .H"""""',,,
dol m m no . la ~ ," .d oo do la comuoidad ""'jnatana '"' 1,1 ' _>3; po< "''"
porto ,
loo
do la ..
cro:I'0"

.ur.-.) "o. "" ....

,,,<'OC..

fu oo.m""',,,

'o

, ~

H.J .J. .....

06<1;,,0. d ......ric<>.

trad"'' ' '

...u.. il"'aJ "",o" un.......mo do la


am..-'" a la
do col 1'" ' " Iamm"" .... _
_ , "" " .H I. """"' 011"-'010 do
,''''' deI"'iID, do la comf'D"doo Ydel "'nI""ido." "'10" dj" j"ll "" <lara
"""''' do '" 000....0 h,.,.,.", ' nm",h .. o
Col ', IB-4,l

.....=

;00

" A , ...... 1""" "'" 'ooIgIca

H. 4.I. Lo

m.rol"",,,, d

h ' m "" Q c.;.... le o/ l , U lOl

11"",,,, dom""rndo y. _ Col , 000 ' '''P''''Io ' r.. ca "'" do ""100. """".
la la d' m..."'" CYO"'a do la r<g..... do """". El ,. . lo do ~ ......
h' mno . Cn " o (l ,"_10). E1. ulo< do Col , al .-""'"." .... trad""oo oommu
lana . '~a '"'." carta, lo ha "'oo;ado uo ",.,"' "'E"m..,u",;rn.,p<roro "" 01 >n.m ' o dol oocrilo; la """"'" un j,....aJ do Cmlo 000""")" do
hecho .. ..-ro a doc' ~ ,~ P"'" romba,;,-la .[ilooof,., od>..-... El <01", <
1,.,',,",
h""" caduca , oda f""""'''''' do r.. po"""'" oob.-.oa, ........ .00.-. 01 horn
h.-.. La poim....., rola del h' m "" (n'. " 'Sa) d.esonl>o. Cr;,"', . i""'ll'o do
D"" "","'!>lo, poimognito do toda eria'""" ,"""" m",h ado,- do la
m'en!"" 'l"" la oogunda ... roIa h~. " 1>-1 01 alaha. C.-~Io
romo
.....,000.- do la """",;I;adoo u'",'....... eo.~ y ~, proIoIopa l ' ""'.."""',. ....n "" ..."",ha"""", .." .-.Ianodas. E'j...nd.lm , ..
h' mno apocta uo "",o,"jo do """....., r,-..,.. ala >m _, m ")'
ad i<la
'o .. muOOo """"''''''', "F" o la rual loo ...."..,,, .. Y la. _ " ","" dol CO>_
""" .. ""["nl a o 'o un ooo nielo P"""""""";
"""";oc"'" .. o"'" do la
..porienc," ,ogu>l'''''' do ,;w .. "n mundo
1>Io y r"B~ . EIlU mno proP""", f'U"', "na
do""""''''p..-'''''''" "hg-. _ 00.,;". .. dod._ .. Crioto P"""~ "o" y .... "",tado g.... m"a y "," m''''''' la","""""" del
"""",.. "" .... modo ,..,. posil>lo una o"",..
del mu ndo """"
<.-.acin buo"" do D"".

<"""""',
,,,,,,,,'ta<!o

" po<'"

"f"ri"""

'010-'"

H.4.1. Lo
La """"[o.-a

""r..'oI!!'" comno! do Col .. la del .<"'"'p>' ",o C n " o


",mo .cabo"", (1 , l3 ; >.lO; d. l .H; J, " l. E. "",den.. ~ uo la ooncope"'n
" , l o s ." " , d. 1a 1
9l..'a .. don,.. di,,,,"a,,,,,n" do la <n.. oIog'" "",moIg""
do Col 1""'" .. h im no a C ';"o 1. " _1 01.
la ,..J.K',," '"',.. "
y d ",".00' Cn" o .. So_ do , odo .. """"" (1 , " 1 0; >,10 ), p"ro slo la

,CUl ..

'lo,

LA Ca" a OC""

CO'-""E~'"

1;""', ha blando "", propWoo , constituyo'u """1'" Po<quo la po.," .. en


01 mundo 01 "'f"'O'" _ ""'Ofloca la pri mo"'. do Cn slo .oon. lodos Jos at.men'", dol uni ,'''''''. No obotan"" 1;"';' Y mu ndo no >00 . .1...... com plota .
men'" "' olada.
.i 01 E' ~ nVl; o h.... _...- p.-.d'cado ,oda eri alu
'" boj<> al "'010. (I ,l J ); , ..... q... cree y da.- lruto, romn ioo;c "" las """".
f""" do , ,,,,;m " n'" (1 ,6. 10; 1 . 1' )

""'.-a

H.4.j, Fl

"''''"mo y I~ " caln/op>


P"'''''"'

Col ",ent. oon f"""" al


do la f. la comunidad eri";,na ....
J'" ..1;.... po,.u bouh. mo y partid pa J" en al m undo ""o..la 11, U , ." o;
' ,10-" ; '-' ; , ""'" .oon.1OO0 1 . l l _lJ. ,ompa.-ndo con Rm 6 ,' 11). La "'n
~ oo d iafct ic nu, ,f p...... n'" y al fu' uco, qua " '''''tu ... do forma fundo
m.m '" la u.oIogia do Pablo . J'" no ""i", --o no .. isl. do la mi. m. ma..",_
CU1I .., f'U" . la comp.-' n ~oo da! ("'"ro> Col no dafiend.a una oom p.-, n
~ oo _","'''a da! hornm. La " da nu,",. do la comun Kiad .. una .. pon.oci. ,,,,,,,,dido ; u!Io .. m.ni r.." " en' ..... menta ,n 01 h . mpo do la 'P;'
f.ni. do er;"o 1' ,J-a, . Ponuo hah; , m"""ro. y 'u"'" ,;da .... ocu lta
con er;" o on 0;",. c ua ndo opa " '" C, i" o , ,;da "'
, ento",.. ta m!,;""
apa .-.co<'" goo""" "'" <l.). Paro la d if ",i. "'" ....p"" o o la .
e....... pco<o-pauli"" "
al fu'"", no opxta<O nada e " al it a " '~""'n'.
nu",,, (o"mpm.. "'" .... oooc 'Pd"n 1 Co " ,1',,). El fut uro m,mil'''''
, n "o"","'" lo qua ya
Do .... modo al fu' u", ..... "
d<I

"""'ro>

d.,.,

""i",.

,pita",.

1" '''' "''.


H.4. ' , Lo h ko

Sag n Col , la ";c. tion . un ,~ Ioc ami..n' ameal . "".>giro ('-' 17) ... al
"'f"'C'" en 01 '1"" la ","'idOO do la .... urrecd6n, _ .. p.-ioc;pal m.nla un .
",,"idad aocondid. (d . J ,l J ), 11.ga. w<, . . m....... f...unent..-,,- una .... ~ .
dad '1"" .... I"""'.n l. ,ida oooid"'na . . la comuni dad. E n ....
al
Col .. ,.".Ia romn u n roa! di.ctpulo do Pablo, lo cual .. ,'.,.;f" . po<
01 arraigo do la ";c. on la '''sI<qla y.n la pri m.d. dal o",....
Pano ...., ,, , ~ Jos d.b.,-., m u' "", do Jos mio mbros do la OS" ,"" ," na ,
ol .uto.- do col uhliza una , nid<cin '1"" apa """ "'1'" po< p.-im.... ".' en al
""1"" I""'li"'" lo, OOdi~ do""""", 13.1"-"4,1; ,,""'"' mo. adaian'" Ef
Los cdi[<'" .... n ","".00. po< u no lndicO" n r..Omisl". do la
<poca, la romini"""in do la "",,". E' " trnd"in <!af,endo un modo . .
,id. ",,;.,1_, "",illa.-.do en . u ""'Ia' ro h~ "" "" , .. , a.-.ct... in> po< u n.
pat n . " al y un oon","'OOun.mo m<><!..-ndo; ocu pa una I""'doo ;n""
mod'" .",,, Ia cooc"P''''n patria " al romana elOs;c. l ' l "'...."'i.. amon
cipadoo-as m" "",ion"". Col
,nid;ci,," Y la .-Ialxx-a
ligam"",n'"

...,'ido,

...u,."

',' ,--6.91-

,i"'"

,.",.na ....

muy

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

...., " ...... PO"P"<"'"

''''"'''''ca O"IiZ'''' El ;0" '.... po< la ....00,,. ha i""," do ta mb" n en la ""'-

~",", do

Col. A1gu""" contribucinr.e> ""'" . . ban ap l"ado la. , at.-gon:a. do


la ,.,,""'" ."'~ P"'" 1"""""- las fu",'""", ..-p"""....,;,'" do una port a
' mportan'" do la carta U.-" . A.."" M. -"'-l . Poro In.
do .....
'm'.." gao<on.. nooondden. 1.0 a fl " "'in do ... , ~ " ",n, .. .-..ul
ta f"""'C 00sa p""" darif" ..todo lo P"'"
do lo "'ta (1 ,6-1 J 1.
poro p"'.... pru<ion'" no 'l""'K """""K do m.o...... ,;gOda ,, """jumo do la
carta aJ ""l""""" """''''' gcoco-romanG. "'.-. """'in " UKha"",",a ligada
la 'm' ...'gaoin """'". . . la do .. be.- 'l'" P""" ..--gu""",..
>n>do.- .
la pa "" poikoioa do C<>I >, ~, po< tanto, o lo ' ....tin do lo . filo.oU 0010..."., la romp"""'in do .." p""" ,d.et"""i"" la doI """ju mo do la
o

,aoul".,1os

.n'"

p>i>m".

";o

no .. mM 'l"" una port a. oO.""mente ' mportan"', ju o'o a

w ou-a.'

ca""

' ''' . filo","" , '" colo>a, . la """",,,,,,,,;oodo la .f."""ffa. do c:om.. 00


do,. do .u",
"O ."", ;m....... Poro Iiasta aIooca pa " " '" I''' no .. 'mpo...
n'nguna propu
E.o luga.- do po....- al".....-..Io""'o'" en " looin alg'"
P""'i" do col 000 un dot"",,' nado si .....,. .. lipooo do la poc a , ""', ........
0""1i,,,, cuidad","""",,,, la ... ~ a '!'"""'...." va do la ' art a; parnloJa.
"""'''', t""""'OS 'l"" I""l"''''''''''' m~a"""'''' oob.-o la pos ibilidad
do do!jm i
do modo m. 1""""" .. fenmeoo ..lipooo do la .f,losoIfa.
coIoso o .
Lo. 'KNda I"' NI'"" Aun ,"ando la """'''''' do! . " "" P',.a do uo "",.. o
"" "" <t','a "",n'" .mflio a fi"".- do! , """... do>ulo.-o-paul'oo do Col , la t"'..
"""~" , en 1"""""- la .-.IaciOn
Col ~ las ~ ."
proto-p"ulj,"",
oob.-otodo.n u o o'voI.'F"m..... " ;o ~ to<>l6"" IH . M.,-kl.,;o ; P. Mw"", ). Col
"",,"ilu)' .. p.-i....- ,.mplodo la """'P'in do la tooIog.. paulina ; 50
~ en " p<riodo po .apost ill"". Una .-.fI, .;"" ms profundo
oob.-o" funo""' am"'n'" do .... prot<"O "''l;'na! do
,nU' o".. ""'"'. comp.-.ndo.- ""'jo.- 'l'" fu. la ...,uoIa p"ulin ,,-

,arta.

' 0'.-.

si'''''

'01"'''''' f""TI'''"""

n,._

C.....

......._

ID=. S"im I\"J. F.p<r", """ C"""""'"

lO,.

l~ "'" ~ "

""",,,,"",iN (F.tB , OOU'"'''' .... ~


P..-l>, Cabakb. 19'' ', Jo""" D.G. llc ~ ,-no.
F.pW/a ,. "" "*"",,,u
~_ , ~ ' GTC " Gnnd 1tapK!>Co""""
man
I'a<em>oto< ,..., ~"'" lnH>o. r,;, _
'N'& """"=
lKf.K
"',",""""-' """"""""". uoo """",.., "'lTl " ...., !U>d. " CL
.,.
""_
(H..-"""",",l, FoIadoIib.
'071 1 Ed....-d & ""'~ .~ , D..- iJn<f
,",& _
(F.K K
, , " , " " " " " " _ "" VO, _ ".......

,nJ"

m.

C_.",,'o. .,

m" '" _

Fon............

,,.

[t n d . ;" ,., n.. ,-""" 'o


eo.",'""" C"",,,,,,,,.ry ,
M;' _
6, Aup""'r. ' ''"-'l M" """ W" m ,"" iJn<f"""" KOO= lb iJn<f'"
""i""",,, (O'm K "l, """""",,"'aabuq:,
'99 '
" ... n ' m

""""'''"' ','&....,

LA CA" 'A OC ""

CO'-""E~'"

,-,.."""..r.."""

c%"'.,,, ""a

J. ho M .G. 11..."",',
1'10'/",,,,"
Sh"'-""", . """"'" A<-"~ """" 199', pp. [896

( ~ "'"

T.." mont Gu 'd..),

Hln"-. u lo 'o ,o n d _
&M... ., .ll "'"""""'" "' .... """""'" " """"" "" (I"'.'."}>,
o., W.....""
',"RW 'UH """ n-~""",- Yod. do Groyt..-, " " . ' " l3"." ...

E""'" ,.,mcuIo....
C' moo . ....., "-"-

n.. CoIoni"" S."""'~" n.. '"~' 1<1"""" CM'''"''''''

""a FoIk &Ii#( '" coi>"",

( "lJ ~l >.77). Tabm..o,

Aloe.; 199', W..... """"",

",'lp""'''''''
''''o"t."",',, ",,o
U,,""","""""
,u"' l>1o" .,Im -f al, """"1,u, -" ,,/wdi> "'"
( St U ~ T 111, ""''' ' n"o, V. ""eo ho_" u"" Rup"",h' , , . ",
Rj,,,,,,,, .. Do
Iho coI="" C""""''''.'' ,,,,,,., 'o Di", ,,,, .. coIa_
U S.~T S'. " ,
m_ld, ....' fi
"""""dn" deo K,,," ,,,, J

Aoodem ~ fu" , ' ' ' ' , Aod.'m 1<olo"""""" . n, .""

l c..."". ,...... K "" = "",",,, ~ '''' "'"'" "",,,,,,,,.. "'"'~ T

D." ""..", .[,,,

".,-"m." ', J.. n

" l ), T o "'~ , Motupp .


,.,,,. , .P"fi n'",'" T....' OIl.. ,,, do,Ro,.".... deo . . - '"" .P.........."
, eo , "'" K",n=o. "".. ","1", in","
",""",,",,"d~"," S""""rift"'. n.,
N,,,," r,,,.,,,,.. IQo " ',
" ri""..." H ..d ... ' ' ' ' , pp . " ..., [. ," , M"" ,., ~"r
m

Si'''_'', ' 001 , " '0', H.'m"' M

""ni"",,,,,,,,,,, ""

.....

"""'"",,""k,

- . . " ' " "'" ,..;"" "". - . _ ..01 ""' ~iof ,AThA~T 74) ,
l Oric", 'lVl , , .." W. ...- l.
ofGlooj, F~ "," .. , F.mo.,,,,,,,,,

"'n.""",.",l2Oden.
n.. ""'"
8riIL , ,. .,

in ... F.pW~ ., ... coI=..",

I ~TS

"

L A CA RTA A L O S E FE SI O S

Desdola p< i...... IoclU",. lo COffip"""""" ent... Ef.. ;os y CoIooe.... f'>""
do "",,,'f... <o la ;,,","~dad do lo. """Wos ' t....nos y ~ '1"" ""'po_
""'.." ....,. do. ..mi",. CoIoo.>.... portono> proba""""'...... la "poca
poso_Leo, El portono> 10. con toda ""8"00ad. o. ..lo mOOo, .....
00. ca"'" co",'ilu)"" la roiumna ,-........ do lo q... .. Iloma Ia..cuela pau_
lina, abe<, u n ~ rupo do d'sctpulo. o do coI.o~ <lo p,bIo quo .... lan
do IIonac 01 ,... <odojodo po< la m....-t. d",j B"'" ap;.tol. '-""'''8''''' han ' <a'
taDo do P""''''- 01 YlocuIo ent
los dos o>cn"" do la """",la pauh. .. ""
ha d.ofinm. po< ..m>'o. " la<"" romo la tran,",On do un _"'",o ICoII
una .... 1;,.aciOn pIe""",.m. oo",umado (E f) , '""",)'8000 '1"" .... ""'" t ooill",amen...... coIw""'.. ~ m. ,;,"n""'" '1"" "'l ulla. "'" lo 'l"" f......,
P"""'" daro '1"" El .. ha ''''1"....00 en gro" med ida ""." . ",""",na ""')"" ,
~ 1,;," pn'guiondo un. h... <ooI6gica mu)' "p"""""'- Est a carta .. Cara<'....iza amo lodo po< una ,..","'" profunda 000<.1& ... 'urn"'a ~ la
do
la lp..;. U"" Y """
a1 ; .... ...n.xoo """'s"" DO ,...,. po......, en"
canon d.I ""evo T
m""'o

'M"

'",roducOO" .

,a
'1"" ocupo 01 prim..- cap"u1o. comprende ..... .10m""'".
poindpat... 1.0 carta rom;orog con la di..",,,,,, Y .1 ",,,,,, , _ .. ;........ '"
la trad.",D op~<oI", paulina. Soq><en<lo. DO oo.ta"".la " u _ do la
e"", do! up' do los _,,,,,,",Oos.n "" ""'"uocril"' ....
""'" _ am.n '''.1 .' 1. La di_ in Y el ,," 000 ''''' ooguido. ."
po<
un. Ia'll" " , _ 1_ .. la mb.." 1 Co I,l..) , quo .. una . lab. ",a b'm ru
ca 1Jj " , po< la
quo los doat jrurtanos y pablo "",;b;....,., en" pa.ooo,
'1"" "!"'" do<.mn;nando la " j"eneJa cmt"'na en ,, 1"'' '''"'''' Y en ,,
futuro; .... beM jc;n """dpo casi <odoo los
tooIg_ '1""
d<..ml""'"''''" U" papo' dol..-m'nam. en" ..... 0 do la cart . A la bond"in
.. oad" un.o aocin de
(1 ,''-''), '1""" u,," im..-c.><in de P"bin po<

me"_

""l"'''' (.....

"J.,.

ua<'"

ua<'"

""""'1"'"

ua<'''''

''"

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

lo. dh",,' ano. 1"'''' _ .kan>n un coooc; m;..,lo m'" pro/uOOo do ""'"
do Cristo .oo....no, " be", do la ]glosi. "",,,,,,,,1
El c"''P'' do la carta (1,1-<>,') so d"Od. ..,u. una parto
b"n ~ oru\_
he. Ica pUui05 , _J ) ~ "n" PO"" paren>t"" {<, 1-6,'1 , do
mo<Io ' ''om. lo
"'"",'u",
de R m, Ga o C<>I
La f"U" dogmol"ca (oapit u"" l _JI 1""""'" un f..... acento .... roopoeti_
'" " , _,o ,........... p<imoro ol pa>ado y ,""pu< 01 f'<""""
n",,-"'''
cr....oo.. de lhos '1"". PO<" .gran omo<. 1' ,4) , ." ha
dado lo ; 'ida- Este P"" ' oub<8)" dos poriodos do lo " ''',''.,'''' ..
pagaDO" " " octori,.a<Io po< la rn..... ~ la .I""oc;oo do 1.. p>len<u.. col..
el don do la.da en er;"o .. descrito romo U"" .... =
;00 de . ",... lo.
muortos . En 1,1l_11. oI o" lo< do la carta ...",''''' esta ."(" .. ~
poro ohoca., proIundj, ,,ndola en la P'"'po<1;va de lo h"""," .. la "'~,
e nojo, P><"" <m ha unificaDo lo '1"" ...... d i, OdOdo d..tru)'.OOo." muro
de _",,;n . (probable""," ," la l.oy joda ). n. creado _un >Olo horn....
"""''O'.. ........ el """f'> de er;"o, """'.. .."idad fonnada po< udios ~
pagaDOS. la " rudad ",,,ua1 "gu" m" U .I -") ron>p.-eoo. '" .... """',, J.
Pob/o . El "'lo """",da la funcin
de p, bIo "" el f'<OC"'Ode la ,....l.dn; Pablo .. ...,.....n<aOO oqu ( romo" ......idoo- del m j, Wrio de la , ~Ia _
<On, mi"..-'" _ ' ;e.. como rontenoo la i",'W""in do los _
en el
"""1" de e n "' o 1',6); "". .. . '""ulo roo la ",",o""""..,terio< ""oha c .....
mente pereep<ible . la parte ~""tic' ...-m'n, ron una i"'""""," , oeguido
do u"".~ (J, " lI l; loo dos eJem"",,,, """""'" , la i"""", la beooi
cin ~ la acc in de grac'" del romienzo de la cana (1 ,3-n), ,ub.-aya ndo ""
la ' mportan"'n de la ,"oon", ~ la """'....
La pune",,","'"'' socp.-ende po< ' u longitud ~ '"' ..t""oo.
roo
.. parte rorr"'f'O"'liente de Col . E.I funda mento de la pan!n.... en Ef U -16
PO" todo .. """"'O .00.-. la u" ido lo JgI<'ia , '1"" el . oto< ronnola en el
....10de la aclamacin lit ~ ic. 1
1; un """cu.e<p> , n" """ ""p4 n to. u na
ooIa "pe",nza. U" """ ""00<
""" oo u,;,mo, O" """ D' " ~ Pa.d.-e de
todos. los d'f.,.en'" m'" ''''..-'''' "",,,,,ionado> deopuk I ~ ,, , 'p6st_, profe"' , "'."g, I;"... po"n,.. y do<lo""l p',m ite" . f"gf" i' ,ump lO, f.
m',"" . la 'l'" ..11 de>linaoiao la urutlad en la fa. A .... fundomento . . ."".
do O"" po...... i. di' ip da . la oomunOdad de los 00"';,..00., '1"" "'m ~
.. m""" dos pan" pri ",,'pol.., <, I1H .. W'-' . . Iiortac .... g""""l, '1'"
of
on el De<O....-io
la
P"!"na l ' d.nf;
c .., la ",!acin de la 19te. con el mondo d ITu oo.nte; la parto
\"''-' ,101 '' "'~te . u na ..truct """'in aprop<O<!a; las o.honacione> ..
lO""", m. ooncretas , el ..tilo ..,.. "",,",, ;ve> y ...d u ndante. La 1"'' '' """l.>.
"',~ 1'-1 '--6 ,'), po<" rootnorio, """, titU)~ W'-' " n" b d texlual laen delim "
do< .. ' '''' ' do los rodio.> ""'"''''''''', '1"" tle>on li.,-, t"" '; P'" do <elacin
on"o loo m' ..-ni>rn> de la lam ina , "",",na; el ...to panololo .. Col ' .18--4,1
Ef
de la ,.". ",mf'-'oo. on p'im., lug., la .. hurtad 6" fm.f
16 , I{>_' 01. q "" " ",,,,, n' ,, 0" la "",.. ida d d , ",mba,;, .Ios podo""
",b",naturnl.. del mol. " '",,.ndo e n port ieul., la ' magen de la ",modu
... de Dioo. La ' ",0<N. i6" de los d,,"na "rio> do la cana en fa, o< de
~

S'''''''"

de "" _

""". >dad

'runa_

1',,,,,.<10

t."

...,,00_

d.<',"a

,'nculos

PO'" "",",O

r""

. '''"'''''"'''''''0 .. ",da

"'[tU"""

'"

LA e'OTA LC>8 EfESIO'

.lodos""
do

_j""",_.o "" .";',".".

""'''''s, y "",, 1>," po< mi. (6 ,' 0.-19) com "tU)~ un 'O do lo 101..-
,....;00
Pabln en f.",.. do ....
La <arta ....
mIna ron una bo-... ~ oo....acln sobo-a al .,,;0 do Tlqu l<o. ooIabo<a.doc do
Pablo. ""'puk "'"'" al ..ludo Y lo bond""oo HnaJo.. Ef no conh... una I ~
tado saluOn.

In' '''''''''''..... f1 . 12])

I,l-'
I ,J-I<
1," l J

o;""",1n Y",,"00

Bond"'''''':
ol.boo,.. lmo"' D""
Me"'" do
'0_ _ 00
g ,"s,~

fundo do

0;",

po< su ob<a do ,",,''''';00


po< .... ,..",o mlen<o ms pro-

Y do """o ..,r""-,,no. ",boza do la Ip..ia

C""'l'" do la ...... (1. , --<,,'), fa lposla una y 00........

p,.",. dogmti=
U_lO
U 111
J,l_ l'

J,"11

" " mI,,,,,, ''"''PO 12, , _j ,2 11

Ilocue<do da! pasado P"ll3no Ydo1 p"...."'. do .... <1",,,,,,,,".

l o"rucoo sobo-a lo Ig\<>ia: lod", .-.unKlos en C h"" pa'"


accodoo- . Dio>
~ "'m "",,' do pablo (a uto- .-.comenda.<"", daI.",,,,,), al ap>'
<01 como "",;000- da! mI"",",, da fa ""'a1,,,,;oo, .. <10<1'. la
do .... P"8""'" en al _ ml , "",~.
l o-...in do Pobln po< Jos <I",,,... taoo. y doxologia

'''''S''''''''''

p,."u, Itic", vn'i,,,, .,,, c'"''PO " ,1--0,')


El funda ",,",o: la Ig\<>ia, """'l'" do Crisl o. como luga.- da la
" jsl ene"
La .... id.. da lo Ip..ia (' ,1";);"" dlf,"""",, """cios"", al
..no do fa Ig\<>ia 1'.1- 16)
U ' ',10 La ,.... ",iR"""" uo ron""-'o no """'ano
0.1 hornbt-a ';ojo al horno.-. "u."' 1'. 1' 1~); dlf,",.ta.. .,.

U -l'

' ," --11,9

""si.....

hortac..,.... (' ,1'-',>01


Los rodigosdomsl_

"";.0-'"

marido> (~ . lgIea""""'P<> - Cri>toI

ruO' - pad....
""'""",' "m<

6 ,10-1 0
6 ,11-11
6 ,13-1 '

E.ahortac"'" f;n.aI
Emio do Tlqu l<o

Saludo f;n.aI; bo"" "'"

,abo,..)

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

do pn>dnl""

16.1, C<>nl."o hl.._

J 6.~. I . Lo " ......." kJ . u l ..

Lo CUO<I;oo dol oulo< do Ef ",lO

p1anl<.>da do.do re..... do!

~ glo X\' 1Il

Com'''''' ,.......dao- quo Ernsmo do R",...-do m 11 %'>0""') habla ""'""'..do

)" fa oc'!;, "," Kfad "''''''Oc' do ",ta ca rta con "'poelo las ""'" cana. P"""n"" . " "l' '" " ',""...- diN''''''pa NI'"" '" ca~ un'mimomen" acopIadn ', iodo-

pond'..,""""n" do lo dom'dnd ronf",OonoI do los ' m ... 'godoroo. l= ...-gu_


""""'" quo 'Dopn f."", do! " ', ""...- -"'po"" = do E f """ do do>
" P'" d if.....,' ...

So ....ta, po.- u .. pono , do "","",,,,,",,,,,, oob<e" vocabulario~" ... '10, y,


po.- "'" parte , do "",oi<kn<;on.,. """"' ......_
" f""if"", em", col y El.

"","" NIo"'" E f corn'"" " ~"""'" lpo " _


'1"" so encuenl,"n
>610 U"" VOZ ..,,, N""", T....".,mo), ., t """i"", quo no .. encuenlnm
en el CO<JK" poul' "" l ' ""'" " """" ~ "nOca monlo po.- col ~ Ef. LOn
buo n ""moro do ooostruccinne> '1"" no .. e ne...n",," en la . ,art"" prntopo "" "'" dosoml""""n un P"f"'I f""I"""Io<lo .., .. tooIogfo do la cana
(E f 1,<' . la funda""" do! m undo . ; 1,' ; . e1 m isterio do '" ,," untad . , eWt ....) . No oo.,"nlo, ..... ot>son","""" lex""ll"'f""" "" "'" doc~ ',,,,
en cuonta quo Fl p 00010. . . .., hdpa'~"", ,Ca 10. . . . . ~

..

t..,..,..,.
Rol ' "

E" ilo. la> romdo"","""" """'" ..... ilo """ """"" .... ",. . o.do.-... E f
I"e r'",e rn..... mu y "'P' Id .. po.- ejomplo, Ef 1," 1<, 1,1""; 1, 1-7). Er
le n!""'jo f"""" nta nu morooa> ,od undanc,"" U"" ",umubo;oo do . inOni _
<nos, do ,...."" ron mOl"",", romplomento do
ronooruh ,,,,,
",,,,,,,,,,- E." ...'10. lit"'!!""
m. do.arrollsdo quo en CoI_ la>
"","",,,,i,,,,,,, hed"" >Ob<o
ilo do Col' "'" o"" mOs,.. !ida. en .. caoo
do El. Y ronf"""", .. c..-cle< ospoctf"" do Ef ~ so romp"'" .... carta
ron la """"pendoneo. poul i.._

[<""'",'''

""n

o.~ (''''roria di Col. la>""""""'" h""""'" Y tooIgOc.. orn ", E f


YCol "'" mUlo... ""tu... Lo 8rnn '"")_. do los 'm'''''gado.-.. co iocdon
en ,, hecho do '1"" >610 una h if'""' . do depon denoo. quo _ ule la . . <oriOOd ad do Col ron ""1""10 o E f penn' lo ..plOc", do f"""" .. ,["'lo<o.
los da,, ~ " " .. r... E" pri m..- Iugao; .. obs..-van"""",,,,. ''''''''' N''''',.n
la romp"'Oc"" do ... 00. cartas. E. , ,,",,, quo P"'" .. prim..-a parte do

""......_ ..."..."... H
.'"""', "' ,
--..., lO" ,......
,..........,.....,..,.. '''''',
00ubI0d.y. " "
......
,..
Do< _

me Lo ..... .... ~,
....... """',;,~ " " l B"", N ~" fui ,
....,.""..".,

...

...._, llaDdoIoo-f,

,, ~ '"'

LA e'OTA LC>8 EfESIO'

Ef (, a p/t.oo. '-' l. .... oo...-.",in , "' .. '1"" ...- ","...da; en d if......"..


el , "'''' de Ef
Ioc",;o"., de Col , --oobn. todo del h' m ""
en.lo de Col 1.1'-10-, pero "" el .....0 de la , arta d..arroIla . u pon'"
m""" o de rnOOo .....h'..""'.... 'ndependien"; _
la .... m...,j. de Pa blo
"" Ef ' , l " ..." ...,. en buena parto la de c ol 1,Hl' . La parto pa ..."'"''
de EJ. po< el com
" den _ " "",In> mocho ......." ",hos con la de
Col; Ef <,17_.;,l0 1"'
...- ron. _ .... romo una """'"~ od""" " " la
bocada de Col ' ,"-"'."- E.n wg undo , _. '" _ a n ""''','''0.<
Ef Y Cnl IEf ....""'" aproxi mada.,..,,, un ..ron del >'OCa '
bu " rio de Col). E n loITo< I"P" '" nt.....van ""'".,"" """'~"" o
1"""';' m dif"''''''';' P"""''' ''''''' lpo< ,.mpln, el lnni"" . m' ''orio.
"" Col ' ,los 11 Ef ..,..1

,,' omo

(ug a.-..

.,,U,,'=1

,,_i<O> """"

Lo< " .....""'w"'-' ,~.


La t<'Olns" de EJ ........., po< u na pa rto, d'f.,."""'",, "8ruf"" li'~. ron ....
p10 ,1.. , an.. pro<o-pa ul'"", ~ po< ",..., "''''''jan'''' "'" la de Col.

id

ro!"'" d'""''''I'''" Ii... ,;,Io"'-'Io! Pablo . Con ....p"" o Col , '" ha n

"".m,,"do . n m" la ' mporta",,', de la

,..J'"''''

Y la funcin rom "


del.p6<InI. El " '10 , 1a"... 1a. ...m""". de Pa blo .n 3.1. " , qu.
" 1I,,,io na .00.-" .u pe"""o l' . u
"n la p""p"'h"" de la h i"o
ri o de la .. h..,,"'n . Co n.lo> ",n'"" oP>to'"'l' prof..... (1 ,10 ;
el
'P>'oI .. """" .rto "n el portador po< " " .le",,1a de la , ,,,'e1,,,'n .del
m', " "" d , er;"o. (M I. '" d ,d" la ' gl.." una . co n""u;da al mi.mo
" " mpo 1"" jud '"" Y papn"". Ef no p..... n'"' J'" ,,1 , ,,,,"'anam "' n'o del
...atu. del 0p""0lado pa ulino (po< 'jemplo. 1 Co 9; 1 Co 10-"), n ' In>
~ ... ,'.. oon~i <l"" en" " judeo--o..
y paga no-on . hon"" q... '"
, ,o,,ja n "" l e""", prol"'pau hna . Ot..... P"'''' " f ...-,~ n la 'd.. de
t... dic in; wg n E f 1 , " .ll, 0P" o,", Y pr of.... , =" 'u)'en . 1 funda
m,nto d.l. gr..;". de la q "" Cn " o .. la p'-<l<a anpila... La Ji" a de In>
.""""" . n El <,11 .. flejo un pr oc"" d , ",Ieocin l' de ",,,,,' u,,,in
..podH,,", co n "'''p'''lo' Ia. h"" pa uhna . de eari. m.. Id . , Co !l ,S
1U B_' 1, Rm 11 ,6 _'1; "n Ef "'lo '" ..lo ma n lo> , ari""", d. p<odkacin
y d , d,..",dn, lo ",al d.""", un. ,," ru"u... ",1.. 'a1 dOf.... m. de lo del
" " mpo d. Pah lo
t u" ,~

'..,Iog'"

','l.

,,,;.no>

,a "",m"",,''''' ro~o .. Jo",',"*'gto , ya ","" atada en en Col , ..lO


.n m. de.arroIloda '" El. Se ,"''''ya la autoridad _m" , de C";"lo.

,a ..',ioOogto ,

id ",,~. La doclrino do la j""ir" o,;;;n po< la " en EI(l ,H , ) "'POri"""1a a1gu....


o ... carta. pro<o-pau~,

_ con"ul. el ""'" ~ = dom inan" de E f lO


pa ""'ulanno.... d..arroIloda ron ....pocto . 1.. eart"" proI<>-pauli....

,,,,,,,fonnac'one> "'" """"'"

m""""

""', como
la <Omp""" oo d'f.,."n" do la '-"Y (...... Ef 1 ," , ru
e;a mo""in del t_ ino ...... l. A _ ~ lo i"" ;r." "" ",, po< la f, del horn

..

INTRO DUCC'ON "

NCEVO

T~TA"'NTO

,,-. po<aDoo- fonna aqu' l~ pano do la trad.",D pa uli.. y no a p"' oco '"
u n ronlext o

poImOoo

,a .""' ~ . .

e1..-."",,,.. do 1"""""',. todo 01 0>" 10 .... i"""" "" lo

..pon.ocJa do lo p1...",oo do lo .. Iv"",,,,, .. el P"""""

la romp.-."""" do!
m ),,,,,,io (El '.21 " ) so d""nSU" de ma""", "gru_
ficahva <lo la do ""1>10 (
_ adeia m .n l 6.H I.

penn'"

El conju nt o do ..."" oo..n=;""", nos


oondu', 'l"" lo carta. ""
Ef.. m.., fu ooocrita <ti po< Pa!>Jo. n; po< un wcrotano de Pa blo ,uando .",
o"" " ... . El . " lo< .. d<ooodoo. " "J' qu" dj>lj"ll" 'rIo del ""'OC do Col ,
.oon. todo dobOdo . las d ir. ...,,"' """'s'<" en' 1os dos ...,nloo. La '"OO
h"" """00 de ~ f... judoo-cri.h""" o f"'ll"no-cr i
no puodo...- '''P''''dOda ron ..,roe""''' d..-<dad; no oo.t"",,. la r.md"oo.d doI ""'OC ron el peo _

"""""lo;.dio lO""" pe"=

juda'"

oruI. b"'" .. u n en.h""" proe<de


doI
mo ....."'".". Son 01""00. los ;00 ","" q"" ocio"Ia".n
d'....ooon, ..
P""'' do El 1." 18: .. Ionguajo do lo ,,,..d On , p"""m" en g>
como la bond"",,, o la ~ .. E f l ,' _'~ Y ' ,lOs; ...
" es"'he .. judi.. "" El . ,' Y6,14' l. La ',,"," ~dad ron '1"" el " "'OC ha <>modo
Y".lobo<adoJa <ooIog<o 1"'"10... (,"", _ ad.elon", "" 16.'1haco muy pro-

,nod"''''

babI. la

h;p<"~

~,"OOa.n

Ii"""_

"8" la rual .. Im16 de un miembro de la...cuela pouli.. ,

""u Mono<,

J6. ~. ~. Lo "

"ido kJ .....ro /;,,,"",,, 10.0 ",,,ma'a';'"

con,......

uo "'"='1"'"'''' ,"en defmido I," 'oc


"""'00 do S'""'a,, """1" do la cana; parto fi""I ).
Sin embargo, El oc> . . un o=itn do
..."ido .. tricto. No da
" 'limo"'" do la
do .-.Iacoo.. "'f"'<ff",,,, . n'", p ablo ~ un. o
....... com unidad.. cr '''''''''' Incal..c p.-cttca"",o," "" ole..... n'0B"no
,,,,,,",",,",,, oonc..... """" ....
do la ' arta , " "'P"' '' hooOO do
'1""
0 pagano--o"""oos 11.1n 1"" '0 1"""",..,..., "F""nl.,-., al fi"," <101
o=itn
n ,.,j"" ,"" . 1 m ' n' mo; "" hay <m.o I ~ .. do ..1.00.. Adem","
d'ff< ildoruoo.., problema. "'f"'<ff"", q... fw ,..... n podKlo""l""'" la 'nlo<
El .. U"" cana, _

<OD ~ .... udo , f>endjci6n ~

ex,....""..

<0="""" ""

""",,,,,..no.

..""",,, <IoIaf'"oI

La d " k u l<ad do p'0.,;,. . . . =nt..", h'"6.-',,, do proclu","'n .. aS'.


PO' 01 ,,",00 do quola don om'n.<"'n wp6<; 'Et<.....-. l lo. Elo.'oo.)
lu, aad,da f"" ,,,',,monto; no ap a.-.co , n los m an u",, "n. oo a nb
~""" A. , p u.. , o"am", obl;gado 00t0.... la, ' nfn , m""'"",,. ,;01>;-0 Jo.
d""na'ari,,, olo. pan ', dol ","o dol "'rito, p"",,'nd',ndo dol "'uln.
Abo" ,"on , la mon ,"'n dol", d""n "ari,,, _la """'"i>1'o- ;. '~""' , "on
~ ro",. , on El 1,1 la ha on 1", ma nu""",,, m', Ha blo. y m " a n"su",
\ 1'4" . ", O"). A<i.em., ., se om ito la ad>erip"" ;, 'E,,_ 01 ,""o ' .... n
to "" . . ""dadocamomo =mp",,,,'bl oj' pla n ... u n p robloma d, . 'n'a, j,
_ ,;y;"", TOO; """" "" " 0 _ i. XP'OT<;> 'h-aru, En ,odo <a,;o, El >ru; .

<

!'lsr"~~ B.a.if,
~H !

;;

r., _~~ 1. ~, i: q
~ ~ ~ ~ tt
r .., " r.- ~

,..o

;r

n ~~,., _~o;~~1
~
.... ~ "
't ; ~"
".n il:~~ H~;

l-~ ,

" t~

st t e

" _':i5~:f!!. 5~~-r..iI~Ji~ ~

~'~ ~~!~ 'p .q~ 5 '~ P "8tl ~- ~ ~ ~ ~_5


o;i ~~ ~ ~ n '<j ~~ I~l!~~gl~~~~ ~
hHr"!t"h
"".s h - es
~1f~
f~~HH 5
3~ qf. d ~
~ o ~8 r h ~ ~ s
a er e ~!' ,8- q ~ p! s ft~ ~U1 ~ g.!,If."i,l

t~r.~'.H

_; .. t-i ~ ~,~glr ~i!'.! ~ " 2

~ :;" o

. '

~:H~n t U ; Hil~~i ~t H~ H

~hnH i~! r~~tHl H~ it!H

1 .'1 ' .~~ 'f ~3. ~ " " ~": ' )" 'II"

l iH ~ ~1 h ~ 8!1 ;~ ~ ~ n[~H. ~

..

'il~ ,, ~; ; 1 ~ ~ . l ~ r Il"H :r ~ ~ ~

1/"

n
nlf~ H'H~
".Ul~[h
0 "!~Il'l 1l! ai:~ ~ it~~"_S"
; ~. .~ ",83O~~t:
El

o~

'h;",,'
,l;Jf, H!;,j ;
- ~"' ~ ~ ~. ". 3 ' ~ "'. ~ :r" ~8 ~ ~ .~ ~'. ~

e
~
_~sH5.;:Ii ~
~r.'~'.~ il .. s e ~' ~ I<-filo ~"H ~ "' '; s ; 2 r ~ li ~i'i"
"i!"i 8~ p ~Tl:'g :;.
g .~ ~~ ;~r.~l 'g il ~'pHHltr 3'] ; ~t ~!t~1 r.~ rH~

'"
~., ;' 11l' "8ea

;,

t~ q~~~~g ~
~,
l'l ~~g:i"tlf~ e.~ a~i~~
~~
}I.-jH "_ ,. 3~I:t ~S"~
"
1-'1 3
d
~-"
3 rh~
. ' "r., , 2g'<l<"
~ ~'-n', " . ~.
f ~ d p"l sh"l~
~i-~

~~~

i.~ ~

H
.- -~ ~~

,in
u-

1>:

1 "~~ r.lf t"-~a = !"

!f8 B"''' 2-r.'


2P~
~ ~p.

, t H
ir,

i~' i
(ro.

..

IN TR O DUCC'ON "

NCEVO

<f. . . ron< rn CTI"' a.- una """""" p"'"",

T~TA " 'NTO

CT""'''''' ron "'P""0 '

la tradicin

ju<\oo-<o';S"ana. y .... ooncm amenl... "mm",."" P"ll"no-cri"".".. '1""

acepa"'" ..... ju<Wo-<rntla..". romo

""""""'" '1"" .., aban "n .. m j, m<>


n;v.1 q"" . 11",_~" F. Mu " " ",, un 1"";1>1. ,,,,,,fondo do la <arta ..n 1
. nl.gono,mo "m" j ud io. y P"l"'DO<, do.. ocad.oado n ",,'~m. "" con la
""""" odia do lo. """, 6- 7(). la carta tendoia. p>< rom'BU "'"" , como fina _
l..... la "'1""""060 do ..lo an<agorusrn" '" ~" ;' 000 .. la ,eco...,;I;.d"" do
lo. do. grupo< en e n>!o. U"" ,aloc.";oo cribe. do lo. I""tul odo. '1"" .. foc. _
h"n "" la "",",in judiooI
o .~'"""" I pognno-<ri>tia"""
1",,, a oo...va.-. po< una pano, _ el pa...-daw _El "" _11_ .. f'<"18 '
'"~Oonos dj r.r..,,..; po< "'... port. ... el
0 do la carta, y en parti _
",lar "n la 1.'1!" pa rt o
lcap"ulo.
l
,",,"i6n no la
..pJic;tam,," .. " mah",da. """'1"" la <loa d, la unidad do la Igl.......'
oubnoyada con fu""" . o. ello .. . 'g... _la problem"". deoa crotlada "n E f
, .. den""",",,, .... ''''''''''ID importante de la carta, poro DO cons" '")', lo
",ron p<ioc;pa1 de Ia...daocin de EJ.
A 1""'" do la ;mp<"'biIidad do deornl>ru- una ..ron h j>t6rico
P"'''
lo ,odaOOn de El , .. p.w<lo, no _
, propo
'1"" la cana ...n.. 00. ua .... probIo""" los '1"" ,,,,"'" q... enf
la> romw dad cm ';""", a
I.,.,", do! poimo< >igIo. Phme.- probJomo, la <ti. .""" delo ""idadJ.1o J;k>"
La muerto do! . pstol Pablo. f'!l"'" de B"'n .UIocKlod y ,10cu!0 u" jf",adnc po<
.,",,"oc," de"';gte.'"' poo U"",- "b," prndudo "n ..mjm"mo de ;o"'S"hdad; . . . . habladn ,00""" de rn.;. de la d ie= - oc
'-= 'gIo>;", pau _
U...., a la .._ bukfa...., oonfun el poligro de d.,.;d
." f""l"""oo <m.> _
lns " ligios<... La """""".. de grupoo ci' ..... demro de
1'"" _
li...., J".n ,ida do!apstol (d. , Co 1,1"' 17; "''''', OC6da .... deo de la B"' wdad de I.>s probl<ma> odo>iale> a lns _
"1"," " ..... jw<>e>
comun....... en el p.nodn fX"' -ap"""hco. Segundo prnhIoma, la ."'.... oc'"
.n ft """".," '"". , vida cr'-"""" y lo vida p"~na
comn un hilo
cooductoc la mp. panInosi' de E f. La ca rt. """"Oa el """"""" dj""""," _
m....lo de'" OOffiuoidoo.. ""'jna" ",", con ""f"'C'O al mundo
con el qu . ...... o lam' '''''.oo.., y trata "'; de p.- "";'- a ... com " nK!ade>
pauI'''''' con'" una ....lIu""""'" exco<i,a o maI.m da

_no>.

""'''ati"

1"""'"'"

00nl.,,;.w..

" " 00n

.tra,....

,u-eu.-idan"

J ~_ 4, F",'" Y lu.,."

u """,po.;";""

w_

El fu" ""',;" d",pu" de Col . '-= ""t'" de 19"""" de ~ n ( io< u ,"


110 1
P"""""'.-.&jar un cooo< ' m"nlo de fa ,arta. Lna da _ _ . m",re.. '""" ' 0
y l OO .., po< tanto. p1"",,bIo. El l"ll'" de .-.docdoo .;gu.o _
d.e>conoci_
do; .. piensa ." ~ en "''" M eno<, m'" p.-"" .. m..." . tf..o. " .. out<.fonnaba I'"rto de fa "",uel. paulina
'6'], .... f...nt .. y loa t""""""", prln<'pel..

El cooo<; m iemo det a llOOo de col .. m UJ' ,.,.,.;m U, bah;da "",m. de la


de Jo. , ioculns Ii<e,..,'" .m", Jo. 00. -.crit",-

'o<e n~ dad

LA e'OTA LC>8 EfESIO'

l .. ...lacione> ;n""""tu "",, ..,uo El y las ca,,", pro>-pO,di""s oon 000


h;p<osi. <lo un.
romn , <lo la quo Pa bln Y 01 . u'"" <lo
El "'h1"" "''Klo indepen<i"' o""'om . "" .. """,O""""", 01 . ut<,.. do El ""
.... fam jlj.nzaOO """ 000 una t"""' ''''' pa ul;na <><al, .;00 quo <'OOOC. .
.na. "u" ,s d.oI.>stnl. Indu"" f"U'' '''' '1"0" oulo< oonoc" to<Ja. las ca,,",
proto-pauli...., ron 1a""'1"'''''' proba"'" do A p.
El .... imon.. ad.oms , '""ulos ...,,""" fuort .. con l Pedro. No nhotan",
la OOp<..J. do una dopondon"; .
Ompono. Los """;'' ' ' <OmU'
........<><nado. po< El Y 1 P f"'O""'lon '"'8 u...",..,,, <lo <nod"' ;""",
Y
bo.., oonocom po< " rn.<"ru.mo pn m"ivo.
P.,-""" po< ltimo, 'l"" Ef .. On'l""' ''' ""d; ,io"" hf","iali. Los ......
c".dos 000 ms f""uondo O" la lit tu'" ""8"''''''0"' El 1.'- 1<; 1,ID-1J ;
>,4-7 ; 1 , 14-,.; U~ H ; '-' ; ' ,I~ . En
l ' '. 1< (proba ""'......" U" b;m ""
bau,o.maIl 01 oulo< me""io no .. pi"'
" '1"0 ""'..... o
yo o..
boc>do . En com oio , po< '""""" """odoll!"''' .,.,.;,..",." la deljm ilacin y
la ,,,,,,,,,,<mocin """"'" do ole"","tos "",",,,,,,,,",, "" los otros pa .." ""'".
ciooodos """ m""oo oruI. oootro;.,; ida~

fu..,,,

. - - ....... La

1;..,...... "" ..

1;,,,,,,,,,,.

P""""""'''

"""..-ia1

l~ , ~ ,

El , ... ondo ... U:>ooo

la ' ....tin ......-o . do los ~""'"" do p"". . mj..,to 'l"" in" ul""'" .., El
~ondo muy <Ompl.o. Al trata, do '
mati za ' y 'Ompl;f",ar I;g..-a.
......" las d ir.,...,t", f"'OP""""' do la U, tu'" ""8"'''''' opa""'" ruatro

"8""

=rrO..,'.. princOpal.. '1"0 "' !>on podido ion u;, on .1 p"ns om "' " ' o d.1

"",oc.

id po"ti El moo.lo clMioo, dofuM ido .., la ","""la "'I;ma " n;,""" .. 01

<lo la PO"'"' (H. & h1"" E. " '''on "","; ms "" , " m,,",,,m. A. Linde ma nn,
" __, ,. F;,ro.,. l P. f'okornJ'l. Tm;"" " omo .pa.n;, .,., . hombro """"'.,
. muro <lo "'1"""';00 ' 11, 1<) de>ompoao un papo! muy ;mponan" "" lns
mOtos p>Wcos; ron "",...,.,;
apela o 011<"par' """"'" los vlnculos
om... El y la f"O'~ ' 0<= , O'""""""- romo la a"..,. Oo do los =yom"'......,_ con Cn..o al aalo ('-"l, la opos","", lu, i ti...._
(',B.I<; _ " '1 01 <Omha" con"" la.
"""na'urnJ., del mal
(0 ,I o-m, f""""O '' 'on a .-t am bin la rup<a<is do la pro>imOdod do EI . 1a
coffia.o" ~ D>' ''''. El probI ama ma<o<loI>'l;"" quo .. plan"," aqui .. _
la " f"""",.. a .... 0 "'1""1"""';no "" 00sta p"''' demos....... parom""",
<lo """ ...ruct ura de pe" """.... lo ..,t.-a lns ,;. temas
y la taoIo~ .. de Ei. La mayo< pa rto de los t_ inos y "'P""""",,;o.,., moOOo." idos
. . """"""'''"', .., . ."'lo .., ""'" oorn.""" do p"". . m .... lo ('nodio""'"

p>l_"

g"""_

~ ....... . . ~ ............. . ~ M " ",", "'"", ""' ........... u ..,

.........."""" """.,... "" .....-m.f'W1.'NT 1.99), "

" '~~"""d.Hf..060" "'''''joo ~ '''PI'

"' .m

,.... ", .."""""


_

' ''''' ,

PI' S4-

..

INTR O DUCC'ON "

d",I ,,;<h anismo p<im '<i;o;

NCEVO

T~TA " 'NTO

<T"'"" apoea~ p<ic a; Qu m<On; ;.da""'" ....

"'''''''l.AJ..ru,. 1a dotociOn do loo..rotno P'""'" (no hay mon""


""8""'" ".<es doI po 11 d .n OOMtit"l'" un _ .", 10 impenant. _
t .....

_,'"iro.

,B'"'"

El w.'"""
Los ""nI'" do Filn de AlojaOOria at ...
im p"""""""" parnl elj, ,,,,,, >Ob<. la
do! cueopo _mico
_
Er, po< '" part . apIic Crisl o. El fUOOofo judio habla, po< ..mplo.
doI logo, como ca ..... del ""'1'" _ mOco o ,"",," bo .. """." romo ...
horn .... perlecto. 1',),' '''''
Ef ' . IJ; '" Mi!:,"''''''' Ah....""
1201; la m~ma <0"" .....,;60 .... P"'" la
do la plen itu<l

"'P"""""""""

av8p<.>,,,,_,

'"1"""""""'''''

El .Jab"'"", , .."",,,". F Mu " .... y "'roo "'0000000 ha n Ilomado lo


. """'''''' """" la> """"ja""" de los ~ de E.f ron lo< ..m"," de
Qumnln. En Ef .... b"'" "'<<iguad. la me<fon ""....
del
Templo. "" como lambin la n,,";oo do . ""''''' , de . m j,Wrio., "la fuo< _
,.,,,-. la d'm.","", <lo l.
Y do la

oIl!",.

1"_ ''''''''''

" ,,,.ntuacin
(eC. El 1,3 14)

"""'in

i"P",""", do """'"'" filD"'p,"' a. la f'o<" _"ira. Pano "",Ia,."",rondo do la criotoIogIo do! . . . - 1_


"m. '"
'0.'.11 ~"" t odo, la dualOdad metafrica "" be"" ru.p>
ha <ecU _

,a

CO< ..

''''''''ga_

poi'"''

nido . la f,ko/fa
<lo la >poca g<e<o-roman . .<lg unos
00... d' , "nguon. ~ ion ..""",, do lo mooof.. popula , "'oU_

E... _
""060 do ronUn'" >mi" ""'..- , .... oondu,,,,,,,,,- En pn....lu!"". ha)' '1"" ..;Iar adopta< "n modelo _ _
la p""'n ~n do 01","",,_
nos Ufl.O , xpIicacin ..... usI;, ~ , y, pn< tanto, ..el"""" <WI t.... fon<1o .-.Ijg>ow; "n mndoIo 'l'" p""'"f'>"<a la jnEI" ....,;. do d.f.,....... '-'O<rion t .. do 1""'"""....<0 P""'C" m" ad.cuodo P"'" .. p1icar la complojOdad do Ef. En ""8",,do fug..-, la rup<"~ gnstica, fa" "".c'" d..... m. mocho ""m p>, .. ha dobi_
litado oo",KI.,--, bIom.n" .n n....t roo d"' ~ En t..-<
tu. pn>ba....
......" la tradicin;.d" --y oruI. p""isam. n" .. ;.da<. mo "].,-,"'000(F jlnl
Y Qum"'n- la 'l'" .n llu) ron .... fu..-= .......... m. do p""""".... 'o ""
Ef. No obRan", "" oo;domos '1""" ""lo< do Ef .. 'n'l'j'" "' ~.-an par'. . n
C<>I, y ... ""'no< mod jda . n las carta> prnto-pauU ",,~

"P"

l~~ , ...... p"1va

,...tgI<a

La c arta. lo. E f.. io. . . lO ma",,,da p>' u na vi,,," "p=ial dd mu "_


do. D'os.1 c ....dm do toda .... hd ad ,b" . j ",'j ~ b l ., Y '"ocri"o " j _
nan SON' lOO"" 1". = ... do od. la .. f. ... c
" . lo< """"", lo. ' n~.",. y
1"" p>" n";.. d.mon("".. dom in"n" "" .. f
' nt" m""'" , m j.n".. q'"
.1 m un do d.los .".. b"mano. ) do Jo. mu,," ,. =n."'"), la "'~"'n ' nf..
,; "'_ En " m"reo do ..1a oonc'rc"'n d.l oosmoo , El do..rroJ la "na c ri. _
' o1<>#a d ,1 ..oc1o_ R..uci'ado, c, <o " . . . . n' ado .1" do"",ha do D' oo

LA e'OTA L<>S EfESIO'

p'''.

\1 ,10 ; d . U .l O); D'", ha _1'' '''''0'000 bajo'''''


(1.111; >1 U. n. 01005
m", ,on ,u p1oo"ud d.> v<da Il,lJ). Con t odo, ... ac" "oIo8" d.>I,oOOrio
. .t . . d ,no modo "",hzad. 0 , moOC d;cho. proruoo j,,ad., f'O' la ,.r.
"'oc,. o la cruz. S.~ n " lJ. l , l. cruz d.> C""o .. <Oml", oo'd. como un
ac to d.> , ,,,oncOl"d n d" loo ud'", l ' loo I"'g'''''' con "'", . n un wIo
eu ",p>. la 19"'" 'la) ' ""Onota' quolo concop"'oo eh'loig'" d.> E' ....
d a rnmo mo influ " , f'O' Col l. " " po< ,omplo, col 1."_' 0 11 E ' ..,o-lJ)
'.~.l. Lo

'01-'' '

El ""'. t""""l!"" """no! d.> E' .. la .p.. .. Cu.anOO" oulo< habla d" la
rg.,;." .. cor;.,-.
la rg.,;., un" '..... ~ no o la rg.,;., loc.l. EoIo
eam o'" d" P""poct"" .... l~ p<~ po< Col . En El .. "",m Oa con fu..-.
... la " niJ<ui d" la l p.... (U l O). '-=
"..," ",";nIgic principal..
..Hinodas po< la eart .,.. 1.. " gu" o , la lp.." ....,,'
"""'oo'da
como" _odjf"",. 0" .""'plo .. mo . IU o-ll) , como 01 . n " wc r;wna
no. o _01 hornr;,-. p..-f"'lo . 11 ," 1"1. como . la "p""' . d" Crislo (' ,l ' _D ),
como . la pt..u.d. do Choto I I.1J ; . "'...... 1, ~ .00.-. <000 romo" .<u "'P".
""mico do Crislo. >U . ca"'za . 0 .1' -"; ~ ,"_."). La 19l......, po< " mo ,
P"",[;d. comn un _.." .. Cri>lo-o , y no prinrilaha"",n," comn u... ent"oo
.mplrica, 'n"""""',,,,1 o oociolg","""nlO ,d" ", ;[,,. [;I,. La
un" .... aI
no .. la >urna d" <0<10.... >munOdad.. eh.h a... loc..... ~no U"" ent"oo
la _
tan,uooro'na<!a. <ooIg;"am.n".
l
"'" '1"" ."",.. .... 'mp"""'",,"," '-""""'1"'''''' ",";nIgica . .
..h..- ~ la 19I..ia .. ha """-"-"00 do .." m oOO . . la nwd"",""" ont'" ..
mundo """"''''
, ,", " , " "" " ... run"'n ~ " - Fundada .00.-.
<Iondola ",",,,,,0 ;00 .. "'...
lo> "f""oJ.. ~ prnf...., ""'" .. "'f"ri>
cm al m u oOO. ... 1""'0.0. no oo.t""" ...",'
no ... 01>100..- u ... __
"";00 d"""",oOO d , "'t;". en" ... ",,"'_nm.mo d" El ~ .. cri"OC<'Otr~
mo do ... """ ,, proto-poulin= E f d.>I"oo. "011>;" " la prim.d.
ca ron ""pocIO .1. ""J..iolo;"
Uo .Iomen to n",,"o. ' mp> rt.n," ,n la "",,. iolog<a d" Ef con "'p,,"o
Col. ,.1... l. ,.,.... Ch , lo ha """ndhadn Jo. do. grul"" do la human'
d ad , ju.d"" ~ I"'gan",. l' ha hocho d" .11", _un",1o no ml... n "",-o. , la
(l ,l . n). "''" ""o .. e ap'''1 1"'''' l. ,omp"m.in d.> la "Ia"'oo
. n'", ",,,d ~ la /I" ," 00 la ca rta. 1", Ef.."". Aqu' "'" p""bI.. do.
' nt"p"'''''''''''''' ~n la p<im.", ' o""''''''''06n , lo'l"'gan", "'"
r;<a,ro, '"
p>' en,lo, .1 M" , d.> 10,,,,,11' , ' 11. Y1'"""'l"'n on ado
la mo d.> la. prom.. a . ~ la " p' ''n'~ do "",,1. En .... ]..,' u,", la Igt.. ia
.. l. nu.,,, man'f.". doo d" ." ..1, o ,,,"," ' ul" con ."",,101 pueblo d"

'_1""

'p..i.

y"

""1"",,,

""ni'"

"""olg',

,p..;.

'n'..

,,,,,,,1

.."..

, ..... _ h 1" , ""' _


_ F....._ , ~ , 1U '""'
~ ~ Irido U ~ "" _
J. Colo.., ~. ""
. ' L), ""'<in. .... ~ und ~
' ''''", p . m . -.... pYJ;
do lo ,....,..."..". _ .......' ' '. F .......... (leC),
L_ pp. "'~".

'"ID

...........,"""',

' NTRO DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

O"' . n 01 f"""" n.. '-" . Barth; F. " u",..<l. 0<", in""J><' '''''oo ....n''''' 01
""''''' <lo _
..... la J;I<,.. dondo los P"ll","", " "'ro ""mpo . ~ n .. poro"", y ~n Thos. (1 , "1, ha n ~ oo """"",UUodos 000 O.... Sogn ""a ""8 un
da loctu..., la ]gte., ..na una nueva .. hdad 000 ' '''1''''<0 al papniuno ) o
10" ..1, como 1"".... ougU-la
homb<o n """" (1 , " l.

""""f""' .....

16.J.J. Lo

."", r~o

La ooo". " 60 """~ca <loEl


""" do! OUIo< ) '" criotolog'" oc

"'hame .... hgoda la oos"",,'


Ef """h<o 1""'" todo " "",""o . n 01
f"""" "t" . 0 ... "'" ....oc"6 000 l [.. <Ioe,-. ron ai""i y nos h iro ""',,n
loo" ..loo, (1 ,'-"6; d. CoI1, " . " : ha)' una " ..... <lif...-.nc'" ron '''poc<o . R ol
6 ,,-"1. Y. no hay una """"'. """~ca 00" ...".00 pauh no (.. n>J60d"'
lkIica temf""al ..". 01 .)~. y" . toda"" no.). E.I futuro no . porta e' nada
s6Io lo qua y. . . .-.alKlad. El comparto .. """"'1"
n"."" . ino qua ",
"'60 """oIogica do fa "
o Ios~ . Lo _ quoda f'O' hao..- . n 01
f"""" "" .. _ .. Ig"'" hO"ric.5O 000'"",,, 00 aq.... lo _ .. y. tao/6gi.
ca ".,"" an Choto
.o.n",. <"""' , ) . od ificac. (d .
"~ I .ti i>no)~n
"" p""'o

'."0;

""1""'''''''''

d'""m""

1"- J ." Lo Lrica

"'P

po.-" ....

La
pana 1""...... 0 do fa cana .. ca.-~""'n'"
n'''''''in do
...... da .. u,"dad <lola Ig""a y f'O' 01 noc....nod'... n. m' anIo do! mun
00 pagano , ,,=00." ... E.I romp><18miao t o """, 000 """"""'" <lo.. n "",~
"'n,K1ad .-.I'g_ do loo m "'"""" .. con~_ romn una
oool...
... "",anoJa. ~ t ......... <lo.... m unOO do hniobla>' (0, ](I- ,n <lo.."
modn ...... n"" fa ' mI"""'" do una lma. n tn u nfaU... o .. , uoj. . . . do ..

be"''

Ip....

la""'"

El .u' OO' , otom ) ....


'o1. ..-am. n.. l", 06d'gos do la ; ';d a 00"",,'
",. ( Ef ' ,1 ' -11,9 1 do Col J, ,"_,"" El n "",'o ' ''''01 0 <lo1 ""lo <lo Ef .....n
.. Im port. ",' a y an la ' nlo,!, "",",O" 01''''''''01' t aol Og" a <lol m. ni","nlo
IEI '."-" '.
qu> ' ama '".'''.",' n . 1 maU imonin? s"gn U . Lu z, 01
. utoo- qu.ri. hao..- f "",. 1a <i.<=ahf".",,,,, ""',,''o doI maU imonin, ""' i
,,><1 '1"'. al pa.-.c..- "h. d ifun d'da . " loo d.-cu"," joo.o-ori " Ja" "' ) pn-do A" . M, ,,,,,, (d. I Tm <,JI y da "' " ,. fug a e.. (d . Mt 19,")'.
""" hay '1'" oo.....'" q"" .. co"'apOOn dol maU imon io .. "'Iu' 5O",,'bJa.m.n'. d'f...."'" d . la
PO' Pai>lo . " ] Co l . Mj. n' "", _
Pa blo
to n' . una .""ud ms h' . n P'agm." " . hao.. . 1 maU imonin (J Co 7,<>
. M. jo.- " a>a"", '1'" ONa"'-"" ) ) 1"'"""",lm.." 1" 01_
pa<",.......,

,Poo-

pK''''''

P"'l''''''''

_~

Sol.-.
.._
7. d. C-..'" '-n,

Do, _

....... F ...._

. ..

p.m

~ ... p<i~

,p.'", .....
& F......_
_

""""_ ,><ID

~ ~

, _ , """'" Iln<...

,,..,iciOO

Lb,

-"" ' _ '~ ,

I i l, 1M _

",1) , " "" . .....' ~ nd

_ ..

"".-0.,,_,

E ",

-I':l ~ ~ . i ~

.:.

f,

~l

'.

, }>

Ce

...

~~~Jj!~J ~

, ~ .e ~"~" ~

"'

.
.
. s=a~
~ "Ioi"~
"'"'

~t:~ ; ,, ~~.

i - ' ; ~::. " "


:::'~'~"':
"~t" , ' t,,.-- , ""'4,.-R

. -.:

" "

r.

. ."!=' . il '8 .~ ~ ;

~~

: ~r"~
"~
, S,

re

"l ~

" i " j ,.!

~~ -. 111

i'

~ Z~:S _ ~h~ " ~ ~

o. ~

:...~!1, _

;>

U ijll!l'!
_i! ,! , L
'1
~ ~f~ ~ _t i:
h h.q:~
"h[

~ ~1

'F
~ ~ i'

'"ir
,.

r-

p'. '!"I'U' '


~ ~il:~ "' p i
't'., -hn~~i!hf

~1~~

n
::]- 0 ,.r.~

..

~i
~~a ;''''
~a
~'
::~ .~ '
-s 1 g' [l" "il/"h~e
l", f~ hd 1;
"' r~
H l/" n H

fnhh.'
~3 ~ ~

.1/"1l~~"

n.n~
~
r.~l.:o..

l ;S~ ~ ~ ecllid ~ih 8 ~

up
t ~ ~ ~~ 2 :~
Hr.l~fi-~;_"' o ":\.3:""

"g:

fi- ;Jf""'~.;r.
'' ''~~i
'< I"l<-; fp
"""'ol~
~ ; ~~
Pi;I<-~'l '~mH
~i ' h . ,.!,
n =l ~i ~"

,l"
'T'~r. '
. g"L h:,,hl'
:a U ~ 1
I<-~j; -)'~,

'" . \ ~ "lt ~l "~ ~ ~~ o ~l;~


~ t~ ~~Ll ~ ~ 1 ~ h ~~~

fiiS '; .1~~1<-~~ ~ i:n q~ =


1~r.r. ~'~ "1d' ~ ~p ~ o 1

"

",."

[]

e s

",.

n"-' ,-
. ,

.'
' .
..
f s

, ,
'

oo .

- g S
'.~ "
r.
l~

~~i!.

'i'

~ .' 1l

il:" ~ O~

~~ H ~.'a lhrll
r ~ Et1 ~ ~
-

r. .. ",
"E ~ .i"

..

l~rlf
~
"' ~ . ! "~~n p"'''' 1~
, .2~P
. .. " '"

'NTRODUCC'DN "

NCEVD

T~TA" 'NTO

<-,.."" ,...,r.."" ..
\""" p "",, .... . """'. '-rt. E........... ,.... n ' .

'-rt.

E_"., 9,'''', "'TI'


1J1F

' ''' , W

"5-"" ,m", """""',

pp .

H~rorl. do la "" '' ' ' ' " _ , "'~'" .,,,,,u,,"~


Esno>ot Bm, F.pn,'~n' (1m. F-'" " .... cyh , llirt.. ,.., " '. ' ''''' ~.
.....,....... , H~ mu< M.u n, . !lo< E"............
"d,vRW 11.1"'- _"I>-~""'~ Yo. "Gruvt..-, ' ' '', pp .

d"....., .

'o.... """"'... "",.., .....

Di.,,,,,,,,,,,.

,,51>-,,'"

E"..."" ..."""""",,
Kart M.rt<n F1""" .. r"";",, "ood Ab, ~ ", ,"

Go<h,,,,.n, \'andoooo.,. "", R_

Ap=,,,- IN "''''''''' ''' po ,"",,,,*,,,

''''''

F,w~ lf1!LA~T 111) ,

M" .....

e ..., _ "''''''''"mi, ...,

"""""~ ,O< F.p/><>nIi<f ," TW r ' ." ),


Hl"'ngon, MoJu-. ' 991, ........... l . l """"". Tho ThooIorY o/ """"'..... . ""
, .......' l. '"""""', " " . . . - l. M. ".. .00. ....,. r" ~
",uf, ,,,
~ l~ ""

pp .

l <>t' men! Th."loe,-'.

Cam_, Cam_

''-166, Atuwman. c. " " '", .",.",,10< "" Fi" "'"

ClIt,,,,,,,,

rl'i ~ ~ T

l.'''''. Hlbo,,,," ,

'lo)"

0('''' """

Unw.nn ' ....' ' ' '' ,

io< F,w...m.f .. .J Do U.

SO_>, lOOl, ....moI

M,u LD',
K>tJ

. ...... "''''''" ~ in d..- .......... "'" . . -_"'" " ' _ " . ,

"'. ,
i", "

o.,

" ...... Pou"" in "'" "'N


","''''''''Iic.... Spit,,,lrnf" ". Z'" PoNI.H""""""
k , ", ,,. ..,, (QD " l. Frtb<qo, " ",d..-, '"" . pp . l"" ~ (bao'" R.", ,,~ ,
M",;.,. " , ....'" ~ , ,, I'_ ~"" F.pn" ~,,, (loo; " ' ''),

""" P ..

Patio , Cort. ' ' '1 , Ram..-

Se"'''''',"', "".h"', F.p/><~.

""h'd"lKh-aqm"," &wi~ (l'it'~ T ' ''), nlt. ..~"

h "

m"""'"

",""SO_>, ' 00' .

rr
L A S EG UN D A C A RT A A L O S TE S AL O-':I C E N S E S

,"uIo

_.

El
d.efi. ...... ..mio romo lo ~ <arta do p,bIo dj' ';id lo
comun'dad do T...J6nica. AI>on 1>;"" . "" ..lo hoc oo,
p<ima """ ,
.. oon<ont"'" todos lo. proba.""", 'n"'J><""''';os do ....
carta. En
.Iocto, 01u ' ulo fuo aadKlo ><>sI..-""""'n" al ...,rito y. po< lo tanto. no fo<_
ma parto del text o o<'!;..... So u .... p""'. do u,," ~ " , ... carta do Pablo
du;gido. la oom unOdad de T......",.,. ' y. de ma".... """ S-...ru, ,romo
corni"""doo-Ios ,1nru1", lan ... "",00. '1"" ....... la . pri """'" l'" .~nda.
carta de Pablo . "" 10>. 00",""",'

11.1.1.

ha'"

c""",,;oIo y "."" " /;,,,,,rio

,,,,,"iOn
T.l.'_ ". ",,1;..

Po , lo q.. ""f'OC'" al oonlo n ido prop ja men.. d "'oo, la


<lo la
,..,ida (Po",." ) do et'''" .1 final <lo lo. '''mI'''' <10m;". . 1 "",nt o. ' u",o
con 01..... " X105 """'.... ""'n'" e;.,., .. P""ajo> de ,
'1""
cas'
.. d " ~;."",""
;""'gen.. del mo>' m;..,t o apoca l<p''''' de la
'PX" ha '.,-ddo
m Ul' co n ~d....b" .00... la . la l>oo-ac i6n
de una ""'.~,. e""'",. Da..a pen.., .. el oonc.>plo del . Il om l.-,
;mplo' (m uy pron to '<!entir;ca<!<> con la fip' ' ' del "' o, ;ori " o l. o en .1 m ', _
ten"", . podo.- q"" lo
bajo
1""'1" "" " '0, pero slo bajo
.... 1"'"'1',,''", , T, b en, q"" ." con,id ad. como UDO do loa ""''''' q""
m" i " ~ u )'.",, " , n . 10 p...,,,,nc'" e o .1 m undo. de m ocha> g""""""'.... d,
en.ha"",'.
y
do";, de l ","ero
do 1 y, ' la ; """,,,[, .,;o """H .00"
..te I"'n'o. A """" .. ha d udado del ca ""',,", 'f"" ..... ti", , y, . Se ha dioho

00<>1''''' '

un" 'n".,,,,,,"

,,"..,e.,"''''.

,q""

"""""

el. """""_ "'''''"',


","",."""'""'-<
,...,. "

0., . . .. . " '' ' ' . . . . . n.....",;,....

rEn

' O),

""""~ .....

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

'1"" ' T, DO " URa ~ carta , " DO un ...,rito pnim"" "" lonna ",""
,01",. S ' n "",Da,!!". hay 00. '"P"""m'" ront"""" . .... ""'po<h", poc u ..
parto, .. m=o '1" " oI.o, <Io ' -.. .. 'n>Orta poo-f"lamo>nlo en la
,01", de Pahlo : POC"'''', .. p"""' "",,1noI11 ,1_' l l dem ....'" q... .. ...,n to se
.-.1""
" t uaciOn
P""';'"

t.-ad"""",""

u..

n''''''''',

11. l.l. F.. ""c"" ~


La """"" "'. y" """,.rudo <lo 1 -.. son fOca.. do O>la i>Je<..-. - 1"'" do
la d',,,,,dn 11.I-ll. qu. m."dona como oo t...... Pa hlo oon .., 001.00.-.
<100-" S U'~ DO y TI""""". , ...... URa OOC"" de ~ ""' ... de mo",,<Io
"",atolo'!!"" (l ,J. " : el. w . , _,o; doblo
ruando Ion!", l"/la.-" jul.
c;" "",atolo'!!"" <lo 0;0,1
El ruoopo do la carta ocu pa la parto ",,,,'a1 <lo ""
y ,
\1 . ' _J . IJ). E,M d"'''ido en "'" 1""'"" La pn......",..,,, Il. '_I """""U)~ "
",n<ro
ponn" d.o><ul>ru- la, dl'Ctio"'nd.. ru>trica> '1"" mo"
..ro" fa.-.da<cin do fa ' a rta . La 'n <roducciOn do .... P'u" 11. " ) ".,oc""'"
.n pri m..loma
'1"" .. ,~ " ,,, '" --la "",, ;da (""""",, ;a ) do
<10>1"'" P""" "" ~ "", .
e n"o y .n....t ... ", ,, n' n oon >1_
d .. . fa COffiun;dad de>,,"""'.... cont..... 01""'0 _ abU''''''''' do algun..
,,,,,,",",,;o,,,, <lo "-'l"'" dudn>o. La
oon<noria .. ,,""'...,.. poc
una ""''''o!og<a do p"""'.... (>,l; ... d'a del . . . - hallegadn.). ""Ia p<eIon'
""" " combatido con la deocripo"," <lo una ....'" do "",nt""'m "'m,,, "",a
~CO> '1"" han <lo
lol"" ",,'" <lo fa ""o;da <lo Cn " o (l ,J . " l. '-'" de>.
, e.Ia_,
prop;a .. pon,"",", do ,;do, puodon con ,,,,,,,,,,,,,
1"'~""",1o del ",""oodo _
...'" aron',"'mi.", o. DO han Iooido l"/la.- lodo
v' o; do .... modo .. """.. la po>rin con '",,",- La .-gw"u, pa~' del ruoopo
do la carta proti"'" u .. 'mI""''''' <lo h~ . C""';.... u .. ""!Iunda
acc"," do s='" 0 1. ""!luida do ~'on" y do una "",,"n
\1 . , 3--1.'). La ''''''''' pan, I'-'>- IJ) ,"' como ",ntro do> ~ "" .",,j una ""n,.-.
"",,,," do;Sida a . todo I>enr.aDO '1'" 1
u .. ,;do <Ie>o.-d.onado y con"" "
fa """",n. Iv. );.... Ohi"", parto
todo . n " pa po<! ejempla,
do ""100. modolo . "'Swd ,,'. ' '01.
La carta lenn'na con un 1>0-...., 'J"logo """, rndo.n fa """1"''''" do fa
.. (J,I+'O), "'SUido do "" .... uoo. fi ..r.. IJ ,1' '"1. s.xp.-.ndo la "",oc","
dol .... 000 autgulo como ,.;;al do> a u"""'f"",,,,". _
en "" ,,"'" p""'.
.."" l ' Co '0.11: Ga 0 ,11; Flm ,.) toI fuoc"," DO" """,,,'a
El " Doro do la ,,'ru<tu ca y <101 <onlo nido d,1a ' a rta , u""1a fa c"",
lin ,'su'om. ha)' q "' oon " do.-a, q "' 1 T, ,on" .... "" """ " .... o
van",' Pa ca " 'pond..-, co ""'o,,, . ""min ", fa. <on,'de"",'""", d....-roll.
d a> poc" . uto, . n.1 oap"ulo' ",..-oa do ."" q "'
do,,,,donada
mo m,.; ,se puede o .. d.obe .... 1>1""'" una " Ia"'n d',,,
n',.. ..1"
con,....-"';.,.... y l. t"",. tica ""a1olSjc. d.oI , ap "ulo l ' V ,,''''' quo
. "a p"l"'nla ti.... quo p..-ma"""" . I>;orta (v .... m> &dolanlo, .n "
>.11. No oo..a olo , no c.bo d ud a d, _ .. " ma oom' n.mo <lo l. c arta" la
cu"lin """'""ll'ca.

"" w.,-

''''''''''p''....

"p"""" ,

10m""" ).

1_"

""",m!

;,,","" "" "" 0'0

1""""'"

t"".."""nienOO . '"

'''''>le """"

''''o

_,1>1..

v,,,''''

In' md"""..... f l.l 12)

I,l-'
I ,J-I l

m """in y ..ludo
Accin de B""';" 11.' 10, ;"slmocin """'" el juicio "",a<ol6grol

C'"''l'" de la <orla ( l ,I _J. "" .....""'...... ...... <>lp< ooguIda de


01..... . .""".........

s._

Inslruccil>n ""'atol6g,,", lo f""U ~ ' tlol


"'1''''' de una
o<o<>""'im""'''' p... h m i......
' ,' '-',' Segunda accil>n de ~""'".. 11 ," 14); ~ o '",'Xa
0000 del _ _ (l, 1>-11); inteITO<in mut ua O ,,",)
' ,6-1'
Inslruccil>n "I""tI;ca . propsito do .Jos _ , i w n do<oo<donoclam",,". 1' ,6-'1); .........,in V"...... IJ . I3 )

'-'_ 11

..no de

',"1
'-',.,".

1.0 """'1"""" de la carta

Saludo ... '!!",fo ~ bendicin

17,1, CDo""o M.."""" do

11.1 .1 . Lo

pn><l.... ln

".u''''' kI GUIo '

La ru.otol;oo del . uto.. h j.lrico do 1 10 ha.ido <loba,.., de.d, poinc ipio.


del.;g!o XIX. EI oo;o do W;II1om "'...do 11.."1. quo po< poi"".,.. "oz ano
1i, 6 do ma..", ""
"'" la ... Iac;oo .n'... 1 10 ~ 1 10, Yde ,f"'k Jos

n. de

,,,,Da

Wol fg a n~

llill;"l! . ha n da<lo una ha... ""n"rica oIjda la ,",;. dol


_toro-paul jn iomo <lo la oarta , 1.0 ;<Ioa oogn la m al , T, 00
~ <Io
.-.dacIad. po< Pe blo, nI po< u n ""....... io 0...000.1 ap>tol . n " .,1" ~oo
>oc una I"""'na d""conoc'da. '" el poriodo p"'t-I'"uhoo, "00)' ca " <mO,
n;"",m",, " ocopuod. on la o.og"'" ,""ma na, 1.0 """!!"';, a nglfona odopta
una actiloo m.O, cauto , , un ruando ' m po rta n' ", coo1.. lbud""", ....,,..,,,,
der"oo.n "'mm"" el ca<c"" do>ut...... p"ulino <lo , 10, 1.0, =,noo",o. .,
de la , xg.. i' ",nclona oon m, m iad",. Cmo . "
1de ba,,' Tr..
o..... de "'P'"",,"""in _ ........ '" n"""" ","n;oo. la ru
' do>uIoro,," u lin.

ha"""

Ii" ,,"-;.,

on'... la . <lo, , . rta. d ....g.... , lo, T",a lo


l . , " '..,' 0 ....
n;con... no tI. non p"rnlolo.n 01 ""'1'u. p"uhno, Comp.-.nd.n, la ..,

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

para"los ,n la .. lru<1u no do con junt o ~ " ""'ja"'''' muj' nota.... '"' . " fo<_
"I;u"n" p<... nl8 al BU '" ......ja"'~.'OO'-' .. pla n
m"lacin. El
do la ..t ructu... do conju nt o ~ do! """.bula""

""l"'"""

1, ]

Pablo.

"""""' . ~

SiJ>".."

"*"",, ""

J>..... "''',.~ '" 1>",

, '" ,

,~

_m"".

"""'"" . - . . y "'"

u -' f'ob/o, Sih~ ., " n"""", . lo


i<I<' ;" '' ""
"""'"' _
-" '" d s.--

r,_
"... _
'''N_
a'''o.
~ """""" 1fT"''''' 1'." do
p...... 0;", P.d... , del "''''',
" wrn~ o

1,1 _l E. ,odo """"''''''


'"". -

do"",.,._

""O<, " ,."..-a.mo. ~....-

~ ro..

..

"'" """'" ' ''',,'',,' __, un

" """"' '' ,100 t "

""'"" ..,.. , ~ ,..........,.,.

bojeo "

"""'" . .""",. . ( .0; '"'" ;, _"""

u -o

E.

,<o """""''''

"'" "'<aro> ,

m" ""' . ......

Iwnna...., romo .. j<ntD, """'"


',",,~I> - "" """'..- """ho

, .. aaxionla

"""'"' ,""" "00 "


hto t>l punto ....

"" ;'oi6 l

lo"""""

.... " " ' . . - ' , -

""""roo, ,.,

oo.,,"'"

m'~

""" ""' ....,. """ .. """""" , n

_"""'''P''......."'. . ";e""'_......)

'" __ aroc""""
'-' P...",. 'n
m tl<,,", lribub<_ ,..

... ....."" . . llooo,

" '- .. , """"il__

,......,.. lo '" """' .., """""'..

mod" ..

... codo """"","' "'" kOOo


"""'"", ~. n ....." ..
( 1)

1,]

. . ~OO",,~-(mO;",-""

"" . i"""",l
1,'

.....tea

"""'l.. _J

,,",,,o. !.... ;" "",..,

.... , mb.Ioc""", ,o . """


... ,- ..o..l """ .... _ _
~

1,11

Con "'" _

" "'.."

codo ""'''''''''' "'" _

...

, ......

.... """"" 0;", '" .....

d inoo "

""""00

..
""""...
' '''' """-",,
l """oon
'" ..
""
<tiri.,oo,
, ....
.
,,00..- ~
~ """ , ~

"""'ro """ .. (o""",


ha<.."" ;" iJo,J ''
~,.

", OTI<.><;' _

' ,H "" . .. .... tambWn p ......


tI> parto", "',..,,,.. ,,oo._ ,
Dio,--

' ,1"
="""'........
r....""",,, 100<,.,..._,;,.-

l ,] LB Qw _ " """" ""',,'"


k,,,,,,, ,,",,,,,,

JIo/""

""",,,,,,s.--

......,..,. """'" hacio

.-roo

........ .,,- ....,"'" "",,,,.,,__

I<o>om>< """""'" "'" " "'...

1." _" ,o...d..~"",S._",""'''

k,"""", , _ , '''''''''' JIo/",__


(17 ) oom uo"" """"" "'"'1""" ,
loo ","m".

0."''''', .dI"".,."" ,.""_ ,'h.. _ ~ ".J"


<,l "" lo Jmot. , .."""OO', '"
roca'"'" , ,,00<t.>m00 '" .. ......
J"". . _,,~;;.

_ o""""",

.. . . _
~

' ," , > .. oon.moo, ........ 000 , .


loo "'" ,.....

......""""",,".
o
..<O'"',""',"""" (0_

""",,.
""""" '''J.+;>i, ......, ,,. " _ .
.";".",,,__..l

'-" "" lo ....." k.m."",,-, oc..


"'" """"roo. paco ......
"O O.
_
'" _
. . . . - homw>o

m",,' ....,., """"no>__

lino """ la .. ",.."..,., ,

""",""'
a"''''''''__''"""",
..... ".c"...... ,....,.,.""""'....
""". "J.+;>i ,
.m"",_,""",
000 ..,,'"

."400 ."'''''''

."" .om""""..). _d . ....""'" ....

'.11

,,"',

' ,H Q<M IJ. .1 D;ooJ.


(.vTI.o; & ..'" "'" , ;"""" )
Q<M , _'" J. ""'''"' .......

' ,la,

"_mro""""" "'''''"'-'
El ""'l"""'"

' .'" Qw EI.' ......... , ",,-.


(. , ' ''' .......'" "'" ' '''''"" ...l
',,", Qw , _jo J. " " " " " ' _

'""''''''' .<M "'" ' 0000 ",,<ro>

m...'... las

...."'' ' ' ' . . maITO

gT8..... """"a.",,, .." ... 1.. 00. ca,"" .., lo


"f'''ola, ldi_m, ..-c m do s noc"", """,1""'00 l. l.o p<o-

""",", do "na "Sunda accin do ~ rac ", . II " l , lJ 111 T. 1, IJ) .. laml,;n
""""",,","lo. E=<-pIo' .....mj.mo ..p.d[;co .......ado al toma do la aoca
~a,
"Id. '-'_10; l , l_ llI. cada
oom;.""parnlelos
do ron"'ruooodo fonna"", 1 " . lIa )' qu. oO"" q "" a1gu""" .. m.a",,,,,,.,.-
xaxIon'" .. """",n",," "",b',," "" I""ajoo
do """""" d,[..,m_
,n la ""ru<1.... do ronjunto do la. 00. cartao (f"" , .mplo, I " 1,9 11 1 "
,-"b).
""p1ic., .... f""""""'" lit.... ,;.,? Se pod.-<o a'I\U","n"" _
Pa blo, poco """""" do hobeo- """~o I T., ,, aronJaba tod a,,," do .~
[""""1... Se pod.-<o ape"" laml,;n.1a """",10dad. Poro ..... ru f'""" slo
..pIOcan
pun, ...... ~ "" """""" u ,," ""ucm "",,factoria P"'" el
""'jumo do "" ,".. ,dad"". I ~...,...-;
f""_ la ,.,-dod..-a "walidod , _
"""",'" "" !""'"J""W' '1"" toda.
ca.uaIOdod.. ron",,!!,,,, .., la produocm do' T. , no ""'" , (""U;am "',odol . Slo la ru f'"" " do la depon.
done'. Ii",,,,,", """"" u ... explica,,;oo ",". oc torio. Aben 1,;.." " hoy
dope"'ne'. ~...-.na, una do las 00. ca""" dirigida. o lo" T...-.ioo""n"" " ..
no qu ...- 1"""d6n'""" f""'I"" no .. concebjble _ Pa blo rop......u prop" cart a de ""'...... "'n .""","ica. IIa p""'ba do , 110 ..11..,.u mh ;p1_
""""pon<!enc", ron la oom urudad de cron"'l. Dado '1"" hoy 1""'' ' doo..
do _ ' T, .. la poi...... carta do Pa blo diri~'" lo" T","","",""", do , Uo
.. '-'8"" _ el onl..-. cannOoo ,-, " .. b...ri<a"""""rorreclo. , " ", f""
co""gu"n"', W'-' ca rt a dut<m-pauli...

<10m,""... ..,,

1""*

,.uado.>

,Cmo

.....-,..,'0.

~ ".

, .o

~~~ ,

~o~~

}",:oo

;; ~~

-3 'Ji~

~ ~Jo

~
<;~ ~n
rf~ ~'
.
~.
s0 _ ;0

r-u
. .- q

~ ~" rf "' ~33~,,"

~~ ..

!!:"H~~ g~~ s~

ea ~

~".

~bf ~

. ;:0

11

gJ ~ ~ ;~ ~;"; ~l ~ !H~
"" ~ h "" . .
~ ~ '1
~1 ::' '~ U U r.l ~ ~ ; ~
d ,~ r~~:il L ,,~ .. ,," o, f .. l

.~~ ~ rS f'

q ~~

; ~ .iii

Hi~

~ ' "' 1i"l

~~; "; ~
"~~Ji~H~l
o .-; j:-~ 3,,";:,,""r.
~- n~
f "' .~~Pl
' r. ' . ~
3"~if. ~ o.o "'o'~"
t' '''"li
~
~
l
~~. . .. "
~=
r. ~ "
~:~~ ~ 8F!:~ 3h~r. r

';;:"'$

s.

":l g.a.ll::

~- "8 n :;

';'"li~~ ~ :; e,'~ i" ~ ;:;


g~5,SIl"':' :~8~ il ". ;::
: . . ll' n \" 9 e- o~ft !:

3 "O: ~ . ""' . _
i_o;:-j-'
lI ~l~~ 8H
~ -,~
'<
~~.
~

"""~~""

" lO
_. ' - 'lI,s
~
lO
" 0~ " 8 ~ ~
. ~ ;.,

~~" ~~.o.~ ~;;" l. .. ~ .~

::' !. ~ ~" ~ 5 3 ~ r."' . "B!:

'fr..:.,..g ::'l
! ~~ a 8i"~H~3 t

.0;_,

3 [ eu"' .Ht< :; ~~
~." r. "
i! . .08 ''''. . ~3
. ~ ; ~-::'

..

~8':'f o "~_3

'!'e, .~- ~~ \-; o.; ::,"


~ ". ;; ~ 3 ; _. g ~ ",; ~

~~~ ~~

"~1l;.. " f ~iii a


e, ~~ :; s

0~~,,"_H"~~~5"" ~h" ;-d; il

o ~

; ~" ::'
P li t ~~tq l~ ~ ~!.~ i ~~ f~ ~

" _" ~

"

f
. "2.

'0-

~-; r:~ ~,," ;,.. 3 "' .Sq


e~~s- .e ..e
a ~31: ". .rd
.~ " ~

"l ::'~. ~~"I5" ~ '

,,s
,

!o

s
"

O'q :03 g P S ,", ~ " ~~ ~

;.~.~~~!..~S' . ~ ~~~

o <;~ - 2 ""h ;l'''"lln 'f

. ~~

....;

~ . ' ~ .r.- o. ~e, ~

; ;"'~ ~;;n~r.

nd

H~~u""hp~l;
: ~ r.! ~;~ ~
~ ~ "r.t~
. - e: - "' { " ~"1- ~

'1

.'

.~~

~t

lif
l!

.. ~ .~ ~ ~. s f ~ ' ~~p l "' ~ h

'! ~~Hhs!~i ~ Hi ~ ~.~ ~~! ~


!r.r. .~l~ ;:,l o tl~ "I~: ~~ :; ~

lR

iL- .

e, ~i e,1r.r.Pl r~ ~~ ~ 3 ~
e,
rn
",;
3 ~ ~"2,
'"i..., ::, ~
,.2:
" n~0"
eee e" b'

bonl", ,."uhados do la "-l"'"",o""in I""""'""to. Uo. voz ad m itida lo


b;p<osj' du ten>-pau lioa, podo mos co,,"" Uac '1"" . 1 ,'" do , T, ha u,m
,~ do te.. I""",. ..h m"o'", ,"'ace "'oa l.. pa'" oomp>
'u ca rt a la
o ' m iloc' ,,", lo di"" ......", ~ la <die.", . Eo I""imo.-Iugac, 1 'Th ....om.
""'; ;o'W."",oto un 00..0 o moro do ITa... ~ .. p<Kion<> do 1 'Th: m" .ig.
o;foeativo ao .. q"" lo carta imita do fn<ma '" ~ ........ n" . 1a ..trucl u",
PoOOJ do 1 h . En "'l"nOO lul"". I.u'o, do ' 'Th ha . h m 'oado ,odos lo.
I"""'" do 1 T. quo .-.lIojan la ",locin pononaI.n'", P. b1o ~ '" rom uru
dad : _ .. 1 'Th 1,I_J , 10 I oop'" ' ,9) ~ 5,1112 I "p'" ' ,1~). En <00.lu!!"" los oi"" pa ..O. o...""" "" 1 T. ' ''' n ...Iac;on.oo. co n lo .......tin
(1.'_' 0 ~ '-' .1

,,""Ii

,ac"'"

.....toIg".

1U.l. l.<u dTC~N"Q","io,y lo 0.1_ ""

.m,.

Eo , .... pa ..", . 1 au"'" do , 'Th''''''.. do "'" modo ". la ~ t u ...06o do lo


comunidad _ ;",'aria; f'OCSO<U<"'o n.o, ;""'rtdum "''' prop;.;to dol
mom.mo do la ,'onida d. en"o (> ,1). ".....ocla do .100 '1"" ";"' 0 dosocdooada m....... (J.... ,,'. La. ;oo ic... """" sob ... 1.. p""o<ucionoo oon mu)'
_ag.. (a modo do ' ompa....c io , "''''' 1 'Th " 14 ' 61. El probIoma """ do
.10. q 1I,,'a n U"" ,; da tleoo.-donada... tamm'o d i ffc ~ do dolim"..-. Si_
pIa"'
la
"""olo'l!'" d. l 'Th " quo ponn'to C'OOC....... , . , ci,
<"Uo".""",, b;,,""''' y lo linahdad dol "",tito. El . n u....'" prol" " o do lo
".........Ia do! . dia do! Sonor'. .. doci" la p'''''';. do Cristo ......., . ha pro"",ado inqu '''ud , ;""'rtdum "" , nt 1oo doo" na,","". Loo "'1"""''''''0'
lo> do . " a ""'''~ia do 1""
oo.a n , n ...".Iac;on .... p;,,,,,,,,",,
poro ta m o"o on uo. pal a... . (pn>l>ablo"",oto do .. p '''''''''06o) ~ una ' ",.
la (foe''';a o ...... ) do p oblo. H, "'l u ( la t.-aducci n ht..-al do 1 'Th '-' 1; . . n.
rogamo<. '1"""" '" doj" a~ t ac, !ojos do la ....roo, ta n flleilm..,t. ,n """'.
tro inimo. n i ....iogu ";.oo., n; f'O' uo "'I'''''u. n i 1"" un. pala""', oi
>oc una ,arta. como [ ~ ,' o ; .... 1 do =-ros 1&' .""aN,:; "" & ' ~ ,.,.) ,
c omo l. i); ".1 d (. d.l s.;;o, ha lI' l"'do . (vi"""". ,; ,;u;po TOO "",ion)
La fi.. lid<ui d , 1 T... c alma, ......gita "on.. d..arrollaodo u o coo,....
modolo """'olgico, una "P"''' do
apocaUp<"'" quo ",lula lo
contr..-ia (U !l). El !;"c bo do '1"" loo od,<narios ,",u muo. lo
teodi""" pau lina, m" I""o<;.."",oto a una , arta d. PaDlo (1 'Th >.1 ), ~ quo
<l au"'" do , 'Th. f'O' '" parto, .-.curra ' a mbin ... tradk "'" do Paolo' m"",
te. quo """ ",com ... m", aoto un con ~ icto do in,... "...",,;';n "" <l .. no do
.. ,.-ad"in paul ina
Rotomomos <l
do .100 .,... ' ;" ,," dooocdonad,""""", . Con
r.-.cu.ocia .. ha f'O",;bdn un ,1","1o.0tr0 la probIomlica .... ~ . Ylo
"""""'"'" con t'" loo .,... ilo;QO . u .... v;,;Ia~. ('-"_1 1). ""''''
miomb<os do lo comuoidad """;nataria 00 .......0, puoo. ~mplemon'" ."..-.-

,"",""o

.honu-'"

1""""'"

probIoma"""

, v
..d.

1. doo<

lo ~ quo g . . . . . . lo ~"""'-J ~ "",,",, ~ """"""""",,," ,...."""' .. , T" _


, 10.....-.00 lo ...

....... ......... ~2 T.2 ,"

'00

INTRODUCC'O" "

NCEVO

T~TA"'NTO

"""" . ' iDO"",l"""'" ta n ,",,,,,,,,-,... 00. po< la inm jnencia do lo< aroo!'i

m;""'", ""'.. ~",. q

habrian camb;.do ""icalmen" '" modo do


.
pos,bl", pero
con el lwcho do que el
.
10 no .... bIoc, .. plI"""'",' ..lo ,1ocu1o; DO" f'U"de p""';b; , ,"ng n "".
>ro do
.~

,hoc.

bla '","'p.....oo do , T

un

Sj

c""""""'"

so ad mito la h ip"'" du.. ro_l"'uhna 1"' ''''' " n", n ocm" .."'. ,.

11.1.l), .. aul m y 1", ,",,, . . ,"oo. 00 >O" =noc'-io . La c ...hn "",,reo

d, . i .1 "N'",- . ... un mj.m oco do la "",u,lo PO"!;". d.!"'oo. , n parto d,


lo que ..... h,nda po.-"" "",,'no (,
mM odolo.."'. n 1ni. En tod o
"'"'0," ""'O, do' T... di"'ngu" con "bt.m.".. PO" la, '''='''n..
1;".....' '''' y '...,Ig"'o, d, las "",,, c arta .uutoro-pauh""". col ~ El . La
"'""["',";00 h i"",,"', do la comu n'dad ""'N"'.'," "g.. _"000 objoto
d, d.ba". No . . .,'''',00 1"'" , 3< q"" .. , ;ataba do la comu oOdod d,
"""16"",, malq u'..- comu nidad" ' ''8 '00 bm;lianzad. con la , ... dk i6n
PO"!;". , Y _
00 0".,;. ... " ,,,,,o,,!ano
I -.., pu"'"' ....
en
con,;d.",6n

,oda,,,,

l U. 4. l.uoa. , {moa <1<

".'da

...Jacc"'"

Elluar do , .1."";00 do ' ... "8"" , ...00 drooodoo. El problema p<in _


dpal .. ' " --a .. be< la ag itacin ...,aLoIgo ~ lo rond.nd. del
de
la paruola--- 11......;,..,- la fecha de .-.docdlln hac f,naJ", del "so, 1, .., ...
loo . - "" y l OO (problem. tic, aoOl"8" .0 , P J , I_HI_ "'"' 00 .. puede

","",>0

--en'"

duu- u,," do""';oo <ruI. ant igua


100.- 70 ~ 1lIl--. El ,,,,,,,O""' od
q""m " , .. t<xIo ca><>, fm al.. del ":Io 1. ponue 1 " fue ;"' ~ en f..
roIoccione> de c.ort'" P""f j"",l7.J, .... f... nl

Ef ."''''' de 1 T. ronce'" 1 "",'"'';m Pero ",1> " ",;[;,6 "".. carta>


P""f j"",,, mucoo "'"' d'ficil. P"""" que u"] j,,, 1 Ca Id _ 1 Ca 1.,11 111 "
' ,11; 1 Ca 9,' " 1 " J,91. 1 " J ,17 p".... pone .. ronceim;ento de;.oo,", c,", _
.... de Pablo, ~ qui'" de una poi"""" coleccin. Si coooc'" """'''''''"', .... uI_
10 ao "'"' ""J'<'00e"" que DO .. ';"'-"'" de
pano
a'8"meo""';oo """~.

.1Ia.

I U , .......pe<llva

'eoIgIca

La p""p.'''i... de ' "

0"-" ti.mpo

ill"'''-

""'""e.- '"

.. roocoou-a po< . ",

P<""'''_ El """"<o poioc ipal

lo ,'>!uo!ad de ,..",m i_
P""" o "" la """,,,," ...,a'o-

'"
o ..... probable do los .romee; m"' "'" apocalfp<_
seg n 1 -"1,3-"
1) Apond n do .. """".,'" ( . ' b) ~ act ;,;<!ad <lo1 . lIom "" i mp(o>; el
. rn'''_ do la impWoo )" .... .... "'ndo. (. 7. ), poro ,. ....J i'~ de
mane<a "",ha i""'J'W algo o algu'"" /o ..'i..... ,oda';. (w fu .7 b
><>do.- 'l"" lo ........ Ti> , ,,, _ , "'TIX"")
'1 ~.", pbca J.I . l m>O>- (~ 8a; <do>m;co al . 11om b<. i m pio . ),
aoompan..da de . ig.... m ilagros<. P"'" r"""", (" '. 9-1 0 )
'1 J!<'wIac.... J.I . _. l en'",, )
y '""",cOO. dol . l m >lo. l .

m.",

Bb.o).

e"""""""""

~I

'," ' ~ca do los impios (. 11; d . I ,SI.

En 1. 1_11. las ;""'l""" Y la tonn joologia pro"; ,""", do la .pocalfp';'"


ud" 1'''''. ' ' 10. """'nos . ,......... . , . aJ>05l"'..... eI ll om"-, impio. o.e1
de la I""d 'd o . ; ..0",,'1. No .. """""'"', ro pos ' blo, , . n la figu ...

"'jo

do la fu""" 'l"" lo ,.';ene -...J f'lolo do partida do ..l a trad.",D .. posibl."""'''' H. " '- u n I"""' ''''i'' o aconle m"n!o h...noo de la "Poc"- """
to la fu""",,, "C
I""''''"'"';''' como la ron;
~. "'Dy""""'""'"d._
" "" _
de .... podo< oniprul'ico .. " ."...'" lhoo, '1"" <!e<ennj"" el
hempo ron,u O<ti,;<!ad y do ..... modo .. manifo.... como Sef>oc do la h ~ _
'ona ~ de '" final
E
pa ..O hace tu""api> en el "' ,..-lao .poi moro. 11.'1. EI .ul<>< do ' ...
qu ie ' '''''' un
PO'" el "'""PO f"""" nte, 'l"" ,;..o. un c.......... ""
1"....,." . P..- un. parto, ol ' ''mpo p""".... DO portono> loa . h;mos ' ''m
P"" . ';DO '1"" .. e1"",,,,,, n' , d iRimo. _ olra, .. "'""PO 1"'. ...,.. no .. do
a1Bn mndoun '''mpo ' '''''", ~noquo ..'" oome<ooo. la """ "'" poderosa <101
. mjsl..-'" do la ;mMe<lad. (' ,1). El 1"'....,.. do la lo no ... po< '-""""8 u;",",
c........... in>do romo" ' ;.mpo do! cumpl;m;efilo , ~ no comn .. ' _ po do la
"'1""'" l ' do la doci<io , romo .. ' ''mpo do la p"""'.... nc;. ' ''"'', po< In
lanlo. ;n"'n""..,,..," un """''',00 "",nto " ;<0.

->oc"'"

Ia._

" P"""'

17 ,~ , " ......

PO'"'l"C"""

E>"'I"'" ,."',"",,.Alguna, ooo, riboc;o"., ""'....... han ulilj, adn loa; "'.
lrum ... los do la n rica cl _ 1"'''' esI a l>Jecoo- U"" "'"",'u ",dOn """ 000
,;neon" d , la c arta IR J"""'t; G.S. Ho lland; FW. Hup,.,l. '-'" "nl;, i,
co.;nc;don "" . ~ I"m",. En conju nto, con""""n y 1""';''''' la, a fuma
c""",, , .....,"'. ,-",.moque> .-..ocooo. "'" ;m........,...... la ....,.... " ' _

...

~~

lo

.....-. . ... ,-.... ~ la b>dK' " .p>l;p<.... ... w ol =mo'n<.no do

'-'-

'"'

I NTR O DUCC'''N "

NCEVD

T~TA " ' NTO

PO" " """ d.""""".. <lo ... 1""" la coho""",;a Yla "''''''li& ''8"'''''''t''i;~
do , T. en , u 000""<0.

d," e"""

,0="'1a"""'"

""f"<" ',~
La """060 do la.
p""'..... '1"" pro",,"ron la , oda<cOn do 1-.., a>J oomo la do '" ;,"', "c in co m , no .... <ido
tod a,;_ po< comploto. La P"'8U nta que so pbn
la ~ g " ..,," 1

......1",.

...OK.,qu''''
toill""

nica"","" 0001.....,-....' '''''' fa lsa in ......"""""" de lo i n""""'in


do I " <, U lB w. 1h Ui"ll:l. o,u [inal.... fue ...."'," d ie.....

"""'lo
"""'lo

1 '" .llebeoio""" pe"....- quo la ' mencin dol.",o< no fu" n ic. _


proru"'. , la "''''''''''H>catolg><. do I 'fi, ~"" corrogu-do mano-

'" ..""'ocia! .. Pablo ni..."."" con" Pa blo fict o,.., do 1 h ' En .... ca>D , 1
" ..... una f..-ma do .oon <ro _ fa ~r;ca"'n. '. "P""""
I T,. " " " _
como " na fal>j f", aciOn doI p""som je nto do Pabl o. La tosJ. es ~bIo , poro
ha)' _
od m i, quo . ' " au t o< qufo " . m pl a ".,- 1 T. po< la ""ka cana
. ,....dad",n "" T....Joru"'.... (1 ];l , 50 ha bria p<i'ado do la Ieg iljmacin
.po..Hca oIoo;od3 po< la " " le nlid dOO do I ...

'" .>c<",u.

p" " lino . So do bat. oc." . d , la p"'


"' do , ... . "na
..c uel. pau hna . w. Trilhnt po ne , n ..1a do ju"'io
I"' '',,,,,. d . , haci en _
do """" q.. ' T. no con' ;' . " . ig.... do un d..a rroHo y do u ,," I,..n, !oo-
madn ;n n,,...,,do... y <.... do... do la t ~ '. paulin a . S; . . q ui." mame....- . 1 oon< op<o de .." ..la paulin a , haNia qu. hablar d. di [".n' " _cla_
... . .n . l ..no do la """".... P. " 011..-, a un cuando no . " ndon l ron_
c ,!"o d , ""u...., "" mo. la d i". ,,<dad Y la lI.. ibil<dod.n el d... rrollo d ,
la , ,.d idn paulina

n,._

C.....

Si""", u.o.. , u. ''''..., d. Po"1""-' r""'""~ ~ "' ( leDo.'. oornm"nai.... ' ),


Pan.. e ...., 1 , Abnham J. M, ,-" ,u ., ""' ~ 'o '"
,AB "11),
N..... Yo'->, _ " 2(1(1(> "'mi M......, Do" "'''" ''
{ZBKxr 11m.
!\'7. 1"'-' , """ , an ""'U,O, "" _ ~ Jnf '" J~
""'"."",-,.... lf_KK 14), ","' -ro, n_Vl"""
1"'" e ....... A

",e""",""'"

' CIrio '"

"''''''''''''' ', ""' F_p,ylfi lo ,. . """"""",," ,


,~

:n..,"""""'_r

"" ".-che"",

N G:rc),

"'oc" _ ,

F~rn ""'""

~
';

"i:it
-e

,,
se~
~

o'

j'
,!J

.sJ1<

H
~t
l,.t
"~ =''~

~"

~~P~~~i '

tL
E!~ ~ ~
"'~"'"

1 A,t",

,l"
"" 1
! "'
'"!
"';, !:;=1l", l. ,n
1
,-",o '"
-

tllll"l'!
~d lli" H

..u h d : o

.1>

"

~<:l_

-'

I!I.

..,

..

ll .

-,"

.... .

nl~'~
i

<lI

H d' :i! j' il~!'l~,i~J


e~
~_
~ E
'-'.l!j'

~
i~
,; '::
.....
". ~
ot,"'
''
~
~;:;-'"" ~. '"~ '~
! , , P H dj' IllP,;
~
i. - ~
'i!l:ii "'~ -~
; ~ ~j l ii i ! l~ Jf~ ~i
:.

t; " . .' ; .- "l'! .,

..-

J~ ~ $. :: ! ", , l lt>h:"l~~ ,
_~ ~ ". ," ;~~: t .lI~J_ l' l ~'l-l- C:'J~-!<j
'""'o!
1 :: ~ ~!l: i ~ .:l H i:t~-", "

11.}
Lo..

<: a. r la.~ p a." <> t a l . ~

..

LA S C ,,"R T ,,"S P,,"ST O R >l.LE S

(1 J 2

tu

nm o l ~ o ;

TIt o )

- un ""'l""

1&1.1 . L'H dI'

' ''' ;"',..,.",

Aun "",<>do "'i n donS.... . P"""""', 1.. 00. ca""' . 1\ mo<so y la ' '''o
la . TIto ron""""" """" to<Io ;n struccione> PO'" un "'p"n,"blo do comuru_
dad: ... "",I;dad"" """""""'. la .... n. "'f","",,;n '1"" debo adoptao-. ...
do";""",,",, do las '1"" ..y _ do'"",""",_
f"""<U J"W'.... ","'iaI. P"'"
la do ma nir_o d..de fin"",, do! '';10 11 "" ol Canon do ." u"''''", moti"' .
poindp;o. do! "BID X\1II lo do oominoc;fi do <cart as posloru.. . '1"" <oda_

""la

... hoy'" d..igna romo un roniumo_


" i"" nl. d ,n, ....r por 'u <on""Odo y ' u oo mf'O' ;cK>o I;' ,,",' a , la.
"""oca'" ..tin lipda. tam l>o po< .. . d i>cW>D ioo''''''Io. , TI""""" y n ,o
oon . . honados " hortar, i""Oados "",na.-, """"SU- . qu''''' .... ""..
OITO<.

pablo DO ; "''"'""''' d j,octa""'" 1e .. '''' comunIdad"". sino a ....- do

"'" dos ooIal>o<ado<... ' m ;tadoo . ' =a, tamo con '" ""-,,,arog romo ron
'" romponam j.mo, un modelo do ,ido con"....,.. con .. "'.""jo'"apslol
para las oomunK!ados do 1", _ han I ~ ...- ....
;""ruc
0"""" , ...... un '"~ g..,..,.,,) y duc>doro.
n..d. pnnc jp"" dol .;glo XIX, la cu .." "" del ' "'0< d . ..... '"'''". ha
,"""",,'na"" PO" la
do '" <on"'";OO y do '"
'"" "doo. La mayo,," do "" comom",'" mod.m",
qU" no
I""roo oscr;". po< Pa blo . n p.".ono. ~no pm u no d, ." d;"" pul"" ' O,"
fin,,,. dol . iglo Y pn od pio. <le, . iglo JI <le n","... . ... . An"'. do . b",d.,
. ". ",..hn ms <le..ll.odam. n'" l."'" ms .<lelam' ,.n " ,1). p""'n
......m"'.n primo>' lupu- cada "na d. la. , ,,O <arta> 1aI como .. p roporu>n

pon...,........

p,,,,,,,io ...,

..""'oc.

'""''1"",'',e06"

con."'",,,

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

"1<,,

l & U . 1 11...

Con , u I"' ruda ha"'. _"ocedon;. , pablo .. ha ,",,.do do ~ f..." dondo ha


do.do TI""""" ron 01 """argo do d i n g~ la ;g..... loc.1 ~ do fu,,,", oontra
aquel"" 'l"" . m.a. doct.- i
<ro_ (1 ,3). La> j",<ruoc """" ront..;w
la cana doborla. ponn ih
TIm""'" ""'- ""'lo . ... la roa, la m o"' "
01 ca>o do 'l"" Pal>lo t"',
'l"" prolnn;ar,u a """",;a 13. " ; ' . ' ' )

E..""" ..... <lo la pr1...... <..... . lImo_

1,1-' Saludo
El .........' 0 <lo 11"""... (p,,"ml>ulo) (I .!-'O)

Lucha.- ron<ro . la ou-o OOctnna. (I ,S.., la u:r) (1 ,!-lO); la


oxper"ocia ioaugurnJ do Pal>lo 0 .11-17): .. mandato do
TI""""" (l ,' ... ,")
, ....ru<clooo> JM"" la dl.-....,"", do

E.>._ "'"

la

J. <omun!dad 11.' -3.10)

"'''oo un;"...... """"''''';00 ~"

" " " , l o " " , do "" l>omi>r.. ~ romponamien to do fa.


mu..-.... la =mi>lea <unual (l ," "I: criIor"" po............
do.- " "" m;ni....."" (3,' -1' 1: finalid ad do la carta: .. bo._romo comport a"" "" fa c..... do 0;".. (3,'''''); Dimno
"""'" la m" , , ' f _ do Crioto (3 , '61

('-' -7);

limo.... oomo dfi1S""'" (" ' _' ,')

""'Da,,,, f.. fal... <loe..-i... 1'.'_'');ron,"";...... modolo


I"' co "" cr"Y"""" (<, I1_l6 ): . ~"'"'" Inm' "" d i,""", grupo, do edad do la comun jdad (', ' _1 )

, ....ru<clooo>

motI..' . f". g"'f"" q... """f'OC"'" f. <omun' dad

1''>--<;.11
, ....ru<clooo> llnaIo. (6 ,!-2I )

Cl1ticado.fa ou-o doclri"a . 16.'_ 10); la ....... do! bnmi>r. do


D"" 16. ' ' _l " 1: ""hn.-tac "'" "" neos 16. '7-' 91: advorto ocia
,na1 (" ,10-1 ' )

Po.- lo 'l"" ,,,,,,,,,, la , la forma '1", <01" ,.. """'''' 'l"" la ....,;oo do W",; ..
(' , " _' 7) no ~ g "" al ..Judo ( 1, l. ino <pO .... f""""'Iida poc la form ul"" ",,,

'o,

fa"'"

do>l mandato <lo TI""""" con'''' los


docto<.. 11.'- 10 _ Ad.oms, no ..
bo>a en lo " do>l _ u..aoo, ~ "" on l.
;""uBuc al do>l P"'l''"
Pablo y en '" <igrufOdo pa no" ooojunlo<lo lose"'Y"""'" _lo d oms, un .
".;"", ;nsIruocOo """,pIa", al .. Iodo f;naI I6.''''I_
l a> """""",", "",.-cado. 1'" lo
( U -lO; ~ ,' - lb; 6 ,1- l61 a horna n
con los ;nst rucci<>oo<o ", l.o ti;~. a la <><pn,,,,,;6n <lo lo oom unOdod (> , I_J , l.;
' ,J--<> ,l). En los p< i........ la <lonu",," "irule... <lo los f.l.,. doc;""", ( U 10; <,1_' ; 6.J_IOl ~. una o.u.oc,, "';"n, '" """'"'"', TI""""";.... " ..
na _ 000",",""', med;an", ,, o..-e"'," <lola prop" .... 1"... 1>; IKlad Y<lo'"
on"""'n,.a, en la ' '''''''''''' d.oci~, ~ a los a mona, .. do ' " " ' _ (I ,' .l ' _10 ;
H >- l" ; 6 ,11_"). .... "8uoo.. d, .. nooY'n ' u, ; n""""'Oofi.. wg n los gru_
i"" do la comuru<!ad {ob;' i"'" d _ , I>omb.-.., m u"-", " U<Ia., ,"",," _
nos. ...,10,""" riNsl. Po< ".;mo, ..... .-..comondac.,..., ",,;ban '" m"'i;~_
cOD ~ "' . do 00. ""'''''''''' ron kinnul.. , rnd"' ,"naJ.. .-.do, ,"toque"'" , himno; 1,"; ' ,' " J ,'.; 6, ....1 o apaIando a lo fil'"'" fuOOadono <lo
Pa IOO, qu"'n .. ronfo" Evanp>fio da la in"' ;ah va .ah 'f"'a do Dio> (1 Tm

"pffi""""

pnIm"'.

1,"; ' ,1;J ,'''1


1&1.j,

T;"""",

Sog n 1 Tm. Pa blo , ,,. anca=Iodo ... Romo (1 ,0.' ' '1, l"u fm .... pro,;mo 1<,""'1. he,!"o Loc", (~ , ' 11 Y On..;f"", (1 , '''1, l<><Ios "" rompa'"
ros lo n.n abanOOruodo 11," l . Ha p"""ntaOO ya '" pi"..,.. d.of
mio
1' .1" 1. "". 10 ;m'ita a TI""""" -quo , "8,",,, "'f"" .. ,",euo"'", to<la, en
~ f...,.. a qua .. ", " n a con l en t ["", ,9 .1 !) con
1' .11)

"=os

En """ ..... <lo la ..S....... <arta ~ TlIDO""

I,l-'

Sa ludo

Prmbulo, Tlmotoo . 1 dl oclpulo ll --'- 18)

l"""'"

Aocin da
11.'-' 1;, um, po< " ""'"'ll"I," , como Pablo
11 ,6-l ' l; pirnn.rn a-o Romo, ahanOOruodo do l<><Ios (" cop.o
0"",' [0.-0) (1 , ,,-,.1
Eahoctocl".... Tlmoco<> (l. ' --4.81
E;~ngol ;",,- a i""'" <lo", ...mm;on"', Il. I_IJ); compacta"'"
romo I>omb.-. <lo
(1,1+ 10); aloja"'" <lo los 00rrompido> do ", " h;""" ''''mi'''' 1J,l -9); ...."'" a-o lo '''P''
n.oc," rompartOda con ""blo y a-o la
la S-agnoda
(J.I 0-'11; proclomar la ""10""'- 1' .1-' 1;""'amonio
da Pablo (......)

"'1""''''''''''

Ese"'"",

ed..,_ ...

'"o

INTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA" 'NTO

l " .... ....,.""'ndadon.. y ....1clti I"'.....w.. (. ....

,.

Sil"".,;"" <1",1 apst ol, pe<;,,"" <lo !OVO<. 1"""'" "n ~ "",dia
(~,'- "); ""''''.., del proe<"O ~
<lo la conr.. ",~ ..

"P"""'"

n "" I., l "- 13)

" o. ~ en .. tono 0.3-'; 1. 1..': '.lo l7; 4,1_' .6_" <>-11), ' . Trn 1""__
....". toda.,,,,, c............,"'.. do la <arta- La accin do l"""''''' mol" .... po<

'"l!"''''''''''''

la fa del <!e<t'runaoo y do '" lom 'l'" (1 ,l- ' I "p>e


al ,," 000 ;ru,
cOaI (1 ,1-1). El p<Nmbulo I""';guo ron la ...I>onaOOo 1\molso. _ 1""__
do a u'o-<eromeooa";oo _ ...." ,;,oados rorr.....
"""'lo al rom"nro do la carta- ~ " la oondu,"",. doopus do alg unos ""ll'"
.....",..,.._
en 4,6-ll, la. mionnoc;""",
."-"1 ~ ,
"'Sn las """""" "f'..oI.o...., al oaludo fmal
E. m" M Ic;l """,m.., ,, u ,," ..<ru<1u," P"'" .. OO'J"" do lo cana. , Too
DO con,,,",,, .... "';0".. para "" gruP'" do la <X>mu"Klad, Se oncuont ... lo
.It."",u,,,," <lo do"und cont... los r.k>os doct ..... 11.1' . ' b- l
' .1-9) Y do
..honac..,.... o 1\molso paco '1""" ro","""" "n" "",'...moo.lo 11.<'>-':
"' _7." .1>-1 ': ' .Io--<,'l, La """i,,,,,",,, """'sOca "'''P'''''' "'SOn 1.. 00.
fonno. ya ","cada, . """",,;,,00, t....mcKmaJ.. 11 ,'>- 10; 1.II-IJ) Y f;guno do
Pablo romo funda""",ro ~ mod.o>lo del ""f'O"soblo do romunidod ~ del croJ'. ... (1 , 1". 1.8b. '" lb; H'3). , ToodooarroU... mol ;"" del Rn m"'mo
do Pablo 11,3.11. lb; ' ,H _U ; ' .10 " ; 4,6.9--10. 14-] ,)

...," " BU"'" ""_

f""'O""""

' .1";

1,1-4

s.alodo

1,'-9

1.0 ...... de 1\to ""8"";= la

g"'"

de C..... , .legu-.Ios

Ane ia """
EDo orto<""," ( ' , 10-2, " )

Con'" los 'l'..." ....." fa),,,..loct';,,.. (1 ,1""6); ""'[<"OC""


1"''' lns grup>s do la comunidad (homb.-.. y m u.r.. wg"
'" lad. "",l."",) (1,110); m"''''.,," _~ca 11.11
"]; la la"'" do 1\<0 (1 , IS)
EDo orto<""," U ,l -' I)

'-"_ "

""lah,,,, ........ torida<Ieo ,"'.... (J, 1-11; ""';,'oc;oo ao<.noIg>ca {J,J-1]; la la"'" de 1\to (J ,3]; ron tra" .he<<000. (J ,9--II]
Rocomondoc;""", y .... udoa

fe,.....

'"
..... dood", Pablo d.oj. TI<o ron la .."'" de oomplouu-Ia " p m ;_
'''''.'''' <lo lo Ip..Ia (Ul. De>d. N" " p oh . (ion" Ep;ro ?, donde o=ibo ,
Pablo Md.o. TIto '1"" so " na ron .. , ruando Arte ""'" " Tlqu "" lo h a;~" ,..m_
plozadol "'l l
f'lolo <lo '" ."mola.-, de<taca " a mpho ,,"000 que .. ron_
. - . .. un ven!aoi<= ""<me""'" <ooI6g000 11.l-<1, Yla " U"""''' deaccin de
F... . . e

Desdo"

~-

El "'.'po de la cana .. "'p n i'" .. dos """"""",.. """" oleo do .. ho<ta.

,om.. ........oo.,

e""",,. <lo di!.,."",, ~'oo, poro """"jam.. po< lo.


los
"",''''''';05, la oom","dad. 1a moI;, ,.";o _.,.;~, la ...... <lo TIto. Se
p""" do man.r;..." . f'U"' . un p"'ent...c<>con I Tm en la ~ t _ do <Omu_

"",,,,,;ro y.n ,, oomenoo, " " "'loo .. ..... "'" lo ..ho<tacOn djnpda TIlo
1l.7. " ; '-' l. ..,. lhmo. <lo los ..... onuncuoo. ~ _ (1 ,1-<; U , _14;
U -1),
primero .. P"""" "" ...toein explicita ron p, bIo

oIo"

1& .... 'hui....."

""lo""m"

y """" ,., la . CQm"

.. ha do dar . la ..... oc <lo ...


"""oca "' ",, " ... (Ch... ..- lleat<y. hada el ao 100 ) y O" el " "b <ano (B , ~glo
l\' , ," te... <lo un "'8""""'to . fa",.- do <m.o ....daocin tarda, " """ os oc"; _
dom,l (faba <lo " p""IoO pOP"'" pmhda. .. l;oaI dol ","""",ntol' Del m~ _
mo modo, la
do la. Pa"""I.. "" 01 ca """ <lo M= On puodo ...; " ~ do dOf..-e"'" """"""'" fuoron roooc"",, y ""haz.>da, po<
" ...";00. ",od",;.o "" .., aban dj>pOO' _ ' P" I ~ glo 1Il1",o"e"o TI 1,11_lO,

Se du da

do la in t",!"""";",, _

.""""'Ia

>.J-'
E l onlen cann>co .. " " " " ' _ .... rod.x

'''''.1. m" n"'" que " C"""n do MuralOO y "

<1arom""",,,", (O , "po.

Amb<m' "",,- ind "'a n p<imoro Tt y de.J"'" 1 Y' 1 Tm , Alg""", comon!..m", " l"""' .... ~ am' gua
, Tm .. romOd..-ada gen..-atm..... como la hi""" d i " , " " " , do d..podida do
Pablo al """ino do
Ttn 1,s.1M; 1,9; ' ,6-' 1, 01= p;...." que
do 1 Ttn U _1 0, 'l""" ",no"ta a la b;'W"fla ~~"a na do Pablo,
.... "",no- " 'nodo como ;nt rod"cd n al ""l"" que Tt 1,l _J , Tt .. un rom _
plom.. m , '1"" "",nOOo """ ti'"y~ un 'O do 1 Tm

.,..'sI"""", ('

.. "'lo

no. y

1l

l oa pa n iru landoo..

"f""oiar.. do 1 T m

y TI han oc"ntaOO la

"" ""'S"-

c"'" ""'a" "", do la fonna op~tnI ..- "" la h-",,,,"," '" . ","",,","," , "".

gnero do ""'o " ' " oomo objeti'" ' """,mi", "" ="'''~foi'' 1""1>..- ha<.<) o
no '"''', ..~,; ... laab..- ,',' d a jw"'" ..." .DJ... a fuociooa_ ""'.. ni"""'....
nombnoOOo, a " "",00 m iom b<m de ""''''''''';",,'''''' no .. " ,,'. oIo do OOd'_
~ do ';rt" d.. y de de
, o de ca"~ do ;x;os , "no ......_
de ..."",
""00"'1;"1'00"" do " "
d""" ~ do . jem plos do , ida Y do
'rg"'"

c",

,rnd"''"' ' ....

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

Po< lo d.m>, 01 oo.>nlo f'U"' to "" la los";m."; oo do Jos d.e>ti ""Iarios Ydo
'" manda to, 01 com""ido do 1"" ;nstruccione> TImot..., ~ TIlo, Y01 ,..-Octoo.nd;",,1o do la """unk"",,,", ha n 1"'''''''. la rompa"";oo 000'" ""U"
~ po< u o a l,o fu""Oooa,"', " n ...,. o" ornJ"""doc '"
"'f"""'",,",I" "" la I'' ''''ioc''' du"",.. '" '"'l!". Su. ; oslruoc """" ,ubrian
todo 01 ""'D itO do Iao ' '''f'O''..';lidoo.. doI deoli ... laoo . ;nd o ""n la. rua
1....... quo dobI. 1"'''''' do mao.f;... o.

adm'"'''",''"" "'"

En " am pJio 000...10 do la Ii....,"u.. d , .1"''''' ';00, '-' b " n . n 10m-..


"1'.,,01.,-, 1 Tm .. rompam DJo .00... todo ron Jos .....""n1os o los d iOClli'
"" do dospodid a. En los . t, " a m""',,,. , '1""" va m"" ' mla do ' m o""'
" , "" h;o.. una r...-.nc", do "1""""''''' ~ do . jompbo. El ~noro. '1'"
..." .""do po< ,, jud." ",n "" .1 f"riodn do '" boI""i''''",",.. hOrula la 1""
O<ul"";oo do la t.-..dk ""'. Y,,,, ul. '''''''''m.ol.la a m"""" do la pniKla
do la .. h'",,"n ron . 1olvido do la duolrina ' m osm " ;da . Comu . Jo""""", t ..
"m""'",",, "" 1 Tm. " "",",,,.n ," dopoito y la <!oct""" qoo h.~ '1'"
pumI ..- 11," " ' .1' ), la "", ,,,mi."n do! m.osa. o<ros 11,1 .' " ' ''' ), 1..
>I.di<c"'''''' .oo... Jos fa l>os duo....... I"' . IJ; "" ) , ,, . "'''' do! '."am",,
lo romo modolo 'l'" ;m i", (1,'.1 1; O ), los maJos . .mpbo quo " , i""
\1,1 6-"; J, ' I

,U,C<>n.."o h',,"""" do p.-od n'oo


1IU . I . Lo " .. ., idn '"' ~u l ..

l""""

La d "'u""" cribe. quo , "",, ' """ do Jos


duo<iom, , . . -, ..
e .... ionadu la ."il>o<",". PaDlodo la ..... """;00 do la. aula Tm ~ Tt, ..
h. dosarroIladu l"ioc'paI""",,, "" .,;= d; ..0<ci0n0>

.,,'Ia

. 1 """ .....ti !!"'"""" """". la kHg"" ~ ft


do la. p "'tornl.. ha n puo<Io
do "",nif""o la unidad do! OO<J>U' do la...... ca"', d..do ,, 1"""'" do ,;,;.
la l i ng";"ko ~ '" di!.,. ..",. ron .... p"'1o .1.. "'.... "u" " do Pal>Io, 1"'' '
"",,", do
00ffip""'"", """'''''''''''''' mIom...., u., dif........ do
la. 1"'1'"''''''''''' Y do e....... ooostruccione> '-'ni""''''''''; ""'f"oo do "".
minos d a;~ . " ........n Iao""'" , ...... P'''' ronoc;oo, po< la [;1",,01';0 do
la <-poca, ,.., do!l""llua. "'ig_ do! im pori<> ~ do los . u....... , ""''''''''''
do! .; g!o 1I

1"'''''''''

h) A .,;""'" ronllodic";"""",. don'", do l., ""''''.... pi.",...... h ipo"'po< 1"" Pa" "",,,. , " .ruid.1a dif ","ltad do hao..- "",d , ,,, 1",
mog",f"'" do n""".... ca """ ron lo 'l'" ..hemoo do PaDIo po<
01.... loo n"'" La .u"",", d. p . hlo , " la , !!" o b..... 11 Tm ' . " ;
y l. am,na " d , Jos fal"". doclor" , , " .....""" (1 Tm 1,J. , ) o fu'u ...
(1 Tm " 11' La ' ''U"''n "'1'"'_ "" 1 Tm . ,n la q"" P. !>Io .... pro' i

"e."",n'"
,M,,,,

'."1'

010 . mo';,. no pa CO <orr"l"'nd., tam poco. l ,oeom,n&cOonoo


>Oh , mi ni""';" (l Tm 1.<>- 1<; 1, 17.1 ' ' 1; ' . 1-17), n; los dato. 1"'"
soo al.. do 1 Tm . ,.... 10 .". 18.", n; . la
do un 1\ mo<oo
1>''''' y ,On
(1 Tm 1.'-'1; 1 Tm J , lO;
En I Tm 1,1117 ,
pablo "", p"""nta ......""'" do rup' uc " ,n , Tm I ,H , do contOnuidad,
",,,,,,,,,,- M.""", "'Sn ' le h " .1" . , Co 1.1 Y Rm 16.11, no
pablo doj.", . TI mo<", ' " tf..o (l Tm 1,' 1. No .. sao. nOOa do un .
m;."" .., er-ota (Tt " ', la ~Ia .. """",K>nacia como u ... ""'pa haco.
Roma. .., IIch n ,7 ... d if' d comP"8i...- la cauli, 'idod '" R"m . "'S n
H, h 13, ' ;ti...rnoo do Hoh "",' Ttn ' ,lJ.lO, Y 1.. info m" ri" ... do I
Tm I ,lB Y , Ttn . ," . En , Ttn ' ,lO , Tro/ imo ..'" , nfenno ,n '1 010<0, '"
H, h ' 0,' Y".1', acompaiu> . Pablo "" Jeru""",,, _
.....

P"""""""""
..,11.

""1"''''''';'

1""""' _

c ) A f""P" to do los ad...",n",, " 00.." .. '1"", ront.....-;am..,"' . 10 _


,~ .., ... 0". ' carta. do Pa blo, ... P""t<""],. no "'t.-.n "" un <lobato
>Oh .. ront"'KIo do la doct,;na do oquIlos 1.._
1 Tm ' ,1' y , Tm
' ''') y, "" <odo'"'"ola poIm". "'" "los
igu. ""'~;_ J""""rioc.. . lo> '1"' ",,, "",n '" , a "'" .u"""" (
""" odo>lao"''' "" , . adro
'"'" al"", dn<"<" ...).
d) Poc lo 'l'" ""l"'"'a . la ,roIog" , .Ia p""," ociOn do la """am. dOn romo
(i. ,..,"',. I Yla d..<gnacin do en,,,, romo .s.M..... ("""...) "'"
]a, """ ..."'"" ...-m;~"", do un 'mg.... I~ ....-cado 1"" ..
o.l"n "",", ,n , '1"" .."'n .u.. nt.. un o""'" do mo<i"". """""'" do la
t"""l!;' l"'uli... le ,;"" romo H O
n , la cruz, la .I"roa, la
h""-
too , _
....)

'P'"'"

1"'''''.1a

,) Poc ltimo , nu"""""", ind;cins ......"0 Ia .-.alidad do """ 'gJ.,i. "')o


..tadOo do d..arroIlo pa.-.... """ """,,ado q... ' do ... oomunKlad..
]a, '1"" Pa bl" .. dingo ",, ]a, "''''' , a "'" 1'" '" oruI. _
a nto .. ".e u adro
. "' inO..ma l' mOn;,,";"'. )
Cuo lqu " ", q ue .... la !",,;dn adoptada, t<>do. los oom,nla nno. han
P"'"'' do "",njf",o cont inu;dad". y d if"" o<;" . 'o,''' ]a, ,.,,"0...... y la.
c""'" ou)'" . u"'n, " ;<!ad I"' uh... no .. p""'ta ,n ",la do ju"io. M;"," ,..
'l'" lo> dol,n,",.. do la au '..,'''i<!ad do ... p.,,,,,"'" at,;bu)',n l dif...
...,.,... . una ",," ocin OO"'<na ,n' m;n iotona do ,."hlo (l ,;'-cu o" 'n
",,,, h.n , am b;ado, ru.,;a' n Ml do,u .'ida Pa blo .. f"OOCu p'l"" la du,"
",n, 1"" , 1 m;n O,"" Oo, "'''''''' ), alg uo", ,""",nt..i" han ' m tado d,
..plicarla. co n la h0f"<o' ;' do un ."",,,,,",00. al q"" .. 1. a"ibu;"" la .....
I"' n,a hilidad d , la .-.doce;n d , 1", " "o . En ..la mi"". d O""", "'n d,
, u"n''' idail ma ti",da . . ."0. la hipl..i. d , . f... gm,m", . u" n' ''", .
do cart do ,."bIo "",.. n">d,,, do nuo do un. oIx-a 1""'''-;'''' n ..do . l l"" n.
lo do .0". d , la ~O g.-of" ,
.fi n>dad", do l"ng ... i" y do ,..,,,. .
looI6g_ ' "" ~oc",_oo. hao 11...00 . at,;bu i,. ~ OC'" la """,,,;00 do
nu",,,, ca n ",. P,.- lti mo, . a"'" ",udi... ",,"n"" fia.<on h;ncap;< '"
oIgu"", pu m", do oon,""o ""'.. t.-..d" ,""", ....l.""'a<!a. 1"" los I k<"'"

c",,",'

".

INTR O DUCC'''N "

NCEVD

T~TA" 'NTO

apcrifru d. pablo 1"1;10 II l l" ~ moo;os y P"""""joo <lo las PasI "",'"
10.., (loro y.u c a.., ' Trn 1.1'-18 y H ho , d. Pablo J ,l .1 .H 16 ." ;
Ilocm"l! ""'" , Tm l ." Y I/<CM> d, Poblo ' . 1.'. 11.14 . ' 6 ; la. d i",u. " " ..
P"'J'" to do l. <lo l. ,.." "ec,"'" , 1 Tm 1,18 y II /w> d, Poblo " ,"' ;

."'......l.
Aun "",000 ninguno <lo "" "'l"''''''" 'OO I""""!ados ... po< " 0010 d.oci_
un peoo dolenn'",," "
para "",..-Ia cood,,,iOO <le _ la ..... ocn
carta> .. 00... do un
~ "'. "OS PO""" _la "",m" !acin do ;nd; ,;o. , j

<lo'" ,

d d pulo do ""lOOl""'o.,oo"" . 1a ~!l"......ooo ,rislia . . Como Mii_


c..-"""" ""'" .<lela...., en lB, ,, deba" no ..1Ocerrado.

...... ok.,;"."',...... fimo ..... y n ,o

"U. ~

TImo<..,
oolabo<adoo- do ""100 ""'jo< 00.." "'00. EmOado en """'....
dolapslol a T lnica(! T. J,1 ), ' F;I,!"" In p 1, 19-1lI y. Cono'" romo su
. h;jo mi" 'J""rido y h.1 en el ....... (l Co 4, 17; d . 16,' 0 1. TImo<.., .. 00en 1 Co U; np 1.1 , I Ts l,l ICoI 1,1; , Y. 1.11. Y salu da en Rm
16'>1 . N",, <oo do ped... p-"'go l ' de m.w-. judia , ~ n oIlilm> do lo. "ecoo..
P""'"" "" L"'", (" oh '6,1_1) , 1\mo<so P""" '""' ooIaboca<1o.- <lo p, bIo" ,,"
.., _ oI a p;.tol ...,,'''''. do ~ ('kh " ,37" 1
n to.. el homb<odo 1.. m'rnn.. doIkodas: w........ de la <eron< Uu.ein
en la cr i~, doCo< imo(l Ca ',1>- 10; d , l ," ; 11 .18) y,,,"[,a ru,,,,,Oo do la ooloc
la (l Co "-6 ,I1 ,'6" lJI. Sogo G, " U , a=mpa" " Pai>lo Y """"'"" en o!

""""""lo

momento do! " .".. n!ro en Jom","", ron PIro , "" m ~ y J uao y,

1""" , ...-

~"'go , "" "' OOJ jgodo

, c; ' <"llDCid""".
E n ,,,, ""'........., la ","",060 "'" Pablo oa mb"'- TIo1O<O<> l' 1\to, 'l"" .... n
00 """ """, en"iadoo po< Pai>lo"" m j, 06o ..p"d n l """"panndolo "" '"'
d..p!a"'o1Oent<. 'pa.-<>>n ahoca romo o1j n ~"'" ""idom"" do.oo. po<
Pai>lo do.puk do parti, bada ~ .. o NoropoIj. (l Tm 1.J ; Tt 1,S ), Aun
<"Uan<\o "'" ., aOOs a uo j.... ,,, , a.umen la '"'I"'n..bilidod do la romoru
dad. En """ P""!""'"'" f"""'Ioo p0p"f;ca , .... cuafid..! do coIabonodo<-.. Y
".,...00. pa< o! ap;.tol , 'l"" """ Ita do la """"'pon<!enda do P, bIo, ><Odj, .
1"''''' , TIo1O<O<> y TIto P"'" ron,.,,,...., po< U"" porto, en figu"" do lo 1"'0"""," del a p><oI du rnn" '" ''''''''''" '1"0 ha J"""'Io a ...- <lelo";,,,.. y, po<
"'... parto , "" 0100.10> do m io"'roo r..... al rol""' "I""<6IOco. caJ"'C'" do
"n"""" Iombin a n<ros lo '1"0 ha n ""ob;do do Pa blo (l Tm 1.21-

1iU.J. ,-ni.,;. ""

.s. " .......... .........."i<In>

Ef oonjuoto do los ''8" "",oto, q"" 'on obiolO do! doOO" 001>", o! '"""
Y ' u, <Io>"oalo';", n _, 1""" , , co o,id, ... , f.. ca rt .. pa.. o... r.. como
"",,; to> I"""oo.pf~,fo" ,,,jactado> ""<MOmOf"",o" , p<;ocip;< dol
' ipo 1 do o u,,", . ... on ",o, M""", (""". do f""'1 po< u o ....pon>a
br. do la> co mu oidod" paulin.., La ~pj~,ff,","o proc..JOmOen.
'o do "o," u... oo.-non," ,n la . n" g..-bd , qu' 1"' '''' ,n cirrulad60 una
o b... n u". bajo 01 oo mb.-. do "na fi8u," porioso do!
p'''-o1'''a

1"""""

=nfi,mac la fide l>d... de l .utoo- " . p<lnI Y .....pondeo- , la nocKJdad de


a< t u.oli,~ , 01 m,n ..' PO'" u n, ,"u.d6n .e1",.1 diI.... n"'. P,>domos 1""
",,,,, ".., o >don"r",", . rgun.. ""g<>' importa"," do " , . , oomunidad...
~ d. '" po "oo-?
En pri m..- ruga<. la. P."ornJ.. .....~lan una fuert ,
del ti."'P"
q"" 1""'" ' ;.mpo de U"" oom un>dad 'l'" " p"""bi<!o ~ la. l""'""",;o""
~ la. odad",(l Tm '. 1_16 ; Tt 1, 10) , hompo ~ pa.-a u no w.no oI.odn
de lo. m'n;""" (1 Tm J ,6.10; ' .111. po ... 1a r"""",,,,, l>I~ " del P '''' d ilO
l""'''' (l Tm ' ,'_ H 1." 1. Ade....., '" la m..licia 'I"" .. ...a de 'u oo!l'n y de
'" fundado.-. ha)' 'l'" oomolicia, la contin uidad de la comunidad; """ nu moroO&> , ,,,,
_con>o>"'a<'. man"'""".
l .. P" tornJo. .-...ocion"" "mlrin oonI<o lo 'l'" p..-o;,.., como w" . m<...", 1""''' m, ""lan'" 01 ~ ro >Oh... .Lo< rol"", _
... ). En plb(;.
= , In. ..n'....,.;.... P'....". n romo ean.mtioos que 1"""""" d~p"'" (1
Tm M ; 1 Tm >,13; Tt J, o l . En f"va<lo, """'" un tmban de d;, _ .d oo '"
la. o",,", (1 Tm '. " ; 1 Tm ' ,. ; Tt 1.Il). .<Jgu"'"
""""""la " ",,,,;n
de la . """"'." la p..-t w had oo de la. famiU.. (> Tm J, 6 ; Tt 1,10,'" nu mo...... in...m i... ( Tt 1,101. la ma...... de habl a<, comn do un Iwcho .....,.,.,,_
00, de am'....,.;.. y ..... .. (1 Tm 1.10; 1 Tm 1. 17" Tt ,",01. Po< lo de ....,
un oierto noci".liuno p..-<ih Klo romo do.onI",n m Odom..."". pndn
..pon..-. la comun'da<!. denund . . a nO. ... ootoridoo..
Poo- "'" po rta, la CUo>,,;n de lo, rompo""m"n'''' .... . 1a o ....n del
d'. po<qUo, po< un lado, .. d','..-~ rk. la
W"' del ,,;"" n;,
m,,, .n el p1.no "",nm;= 11 Tm . , 17 1' 1, wg n la ,;'uacin fa m;Iia<, lo
edad, eI ...ado d" <I, oI .. todo "",,'ol h';oo.., 1 Tm ' ,' _16 ; ""la """ 1 Tm
6 ,11; Tt >,0 .1. wg n l ""p;"" "'n,, de d ono. <mpos (comportam;.n",
de mu"- .. o d d ."",; 1 Tm 1 , 11." ' ,ll ; 6. '" >Tm U ; J,1; Tt 1,' 1. Po<
lodo , ..... romun;daci.. ,;.nI"" la """"dad de
dad ~ uo l rodea. El mundo no .... pr.'mo 'u do.aporicin. ha ) ' qu o
=ha D"at, Io n..- '" CUo>n" l. m',-od. de . In. do fu..-a . (1 Tm 1. " ; U ;

cono""''"

,.,;"";0",,, .............,

'od"'",

"""f"" """

otro

'"",nm,.. '" .. 'oc....

' ,J"

' ,l J ; 6 ,11 ..; Tt J ."l

la """""'" <00. . . . . ...."""'""" .

...._

, . . t ... """"- ' " ""OO, .. '"

.. ... ,.-acta "'" conl'_ do l.. ,,,,,,,,,,,,,",, lo " " ",pondo>

__
"""'""'" do

mi"'''''''
_ , l
00_... d, """ 000
'"

... _ .""", .. <qanUao;in ",........,., ~ ~o do


lO. ... "'''''''''' """,",o. '"
01
do

><non""""

"'- ' di"'""""'

"'''"'''''' de'"

"'""cano,
_
, . ioo .,...oI

t.vioo. Yo <!of""", , ~ronIbcto .. _

'm.'...'

"" """" "" _

,,,ro

_ nao: ."oo

""' . ... _ " '.

".

INTR O DUCC'O N "

NCE V.

T~TA " 'NT O

""<ro-

(l Trn 1," ' ," oont " . ..... _ ,,"". (1 Tm 1.\0, '.3). .. ".....
. ... q... .. han
do> la
o" lo " (1 I m 1,'" U 6,'"
Tm 1,17" "" Tt U ..,. ,
" ",..""", "",it~. . quo _ . oan lo doctnru.
.. la '
(."" lo ...,
Un lo piodad ' _
" rooodmiento .... ..,-.
dad
Un ~
lo _
.

nao.

".-dad

~,

"....-1..._

....._ .. _

proI""". "

tomado, ron , ,,,,,,,,,,,,," do la rooorl. """""" ."._ .....


Tm
U, 6 ,,", 1 T m ', 16), ."""",'mi",,"'''' , ~ .. ....""... {I T m 6 ,10). d"",, _

noria. ,

"""'bno.""'

, ~ _ . , Tm U', Tt J.<l. . di",,,,,,,,,", "


00 ~,,".. ,,.,.. """". {> Tm 1 ,14, Tt ' ,91 room.. " vWj. .. (1 Trn 4,7). . va""
"""'........ . " Tm 1,., Tt 1.t0 ). A 1>
la _ ,;na ....""' ..
do. m , jj,. ", ...,..,.". - ' " la
q... ",""'" loo doct"..., . .

. 00",

_;o,

_ "'","i'''
i' ",,,"''
La> " ' _'" """"'" "Ioof~ .. ''' ''oI''",""" ""fpro<o.mon" do loo mi""",
",",oa,." _ ;0; 0 (1 Tm 6,' , ' Tm l ,', TI I,l !l. _
ta la> (1 Trn ' ,Ill. faI_
t>" ,,,,,,,,,;cOlad" I m I. W '.l, , Tm l ," Tt .... 1.inmocalrlad (1 Tm
U~

!a> ........ 11 I m ],O)

1,'" , Tm U n), "'ito ,," ,


l "",

m .. im" .... lo

_ , ; ,~ ,, ;oo

oooxj""""" .. _

~ _
"" " lo
....r.......
loo """ """""an "'P'C"" ' opin _

do ];O - . poro u<iJ " .._

.. "" "".....00., .. ,.._


_

do

,"'"'

o"uooaoo.

poc_,""",,"

...,........''''''

oo."' ~. n"" . lo>


; "' ~ an
Ra...,. .. p;_
nt uali"
oonfl",o romo ,
"'"
loo m""'roo ,
000 1rino , ,
., rooocim,,",o {l Tm O~ 1 Tm l ,7, Tt 1.10), 100..
(1 Tm ', 1_", la . f""",' " .. _
lo " , mron '"
lupr ( l Tm
l, ,"'. la> ..""""",
(l Tm 1," Tt l, O)
_
""',..
loo" " rom> . _
"....
""" . (1 Tm U .. l.
( Tt
l ,' ), . 100 do la " "'''" ...... fft l ,lO), loo m_","" In 1.1'1. In """,np- . " . 1;"""...... (l Tm '-'1. 10 puro , lo ;mpuro (TI 1.1. F.o ""pOo ~ >fi _
t .... . . uno _
. ".-;mrt;... ;"ftu"'" po< ......., _
too " ,,,,, o ~ia ooo

"""ti""

do>ru'_

ton"'" ,.
m."
.,,""....... -... """.

...'" _ ro<>o",."",,,

lo " """""'" do 1 Tm " 10, "ribuid> H ;........ ' . _;Joro _ .. """""""'" ya


'" _ " " '._ .... wro .. W'oOiaOO '"""'cioo_
oxp"'......... .. 1= ..
"" ~ " .. """_romo~ron'OO .......'" """"ciooron .....
'" ""_
" "-;""", , , "'" d""""",",. loo _ minn " ......"" pOOo00- """"' ..... _ , .... . ""'.., ~ roood m"""" romo

_ ,t.-""""""...

. ... "",,", . " "~ ,,_

Rol>m J. . . ....,

"'~ nd . nd ~;f~.

.T'" ...

, . . . .. , ' ,,,,",,,",'" " " - - ''''', pp.

01 ... ........., 01

m _m,
.......

,."... , /81. ' T. ' OB , pp.. ,...,.., "...... R. " ' """' . "" ' - " " - '
.....,.,..
... ...... f<w '""';. ,...,. . .. c~, ' iIodoIf~, '"',""
, ' OU , p. '''''' '''' _
n~, ,..~ Rmoc ~, ,.., opR ' hMI. u _
~
, lo
~, ...... .
o" "oIond.~ ~
,",
boopp.. "" ..."
......
o . ... """'"
w~ pO, _
"...;"..,..,. u m'.,
....,,.. . ., ' ' ' ' , pp. L ' ~ ' 20,,_ _ Do. ..-"'-'
~ , J;.,.,, ~ . ,. ,..........

r-oo. .. .

'..-lo"'"

__;.,-_,,,..""'1'.....,.,
,_

. pp.. ' ~ " "

_ ,

' u u' , . -"",


"""'.,.d>dwn" Zur
"""''-.........,..,,~ . . "'"'" T..""""... NT 2! . ' ''"', PI'

" '''''''''"' "'"' '


","" PI' H . TOw>n,

''''''liJ,

""_,,

t_

.Gnooo

........ . ,." . .) .... , ,,, 0";,,

Roo!'ud ' ''''''''''''"' ;" _


{ol ,,,,
h" , Ium . ,-"," , " , ' ' '' , pp.. ,, ~,, ~

'"
"""

eoro<dido," """ """"""ciOn _ _

00, ""'>iodo, ""mm o


do en un
uaI, ... """"""'" _
....., oI ........ . . . - . . - _. "'roo,
y . la ...-;00 ",,",ina. al """..... <00 loo

... """''*'

"..,,," "_""""

""".bo ......

............,. . . Corioto, """" ,.;"""" "


la ~ _ .. """ eo<a.
_
"" ....""'" " Ca 1,1-16, 11,].-16, " __" b-" l- """ _OUD _ , ....
_
.. la ~ YO """"""- ""'"'
01 ......_
.. o " ,
"",Ooall"""" """'...... .. ~ ........",. .. P _
al bout""'" , Rm ', 1
1." ""0<]. _ oomo " " " ' _ .. '" ""urro<cio. lo ...1. .. un ......
~
torno . ~ """...._ . . la """"""'''''_
10.... .. oro '" , Tol 1 ,,",
ronhnoodo "'" '" Jr"""'o<;' ... loo
~ Jo _
.. """'""'" _ P>n _ _ "loo _
.. la ""U

""ro" """"""'
"""''''' yo o _

P" _

'''''1>00

,,," 00

""""rl>.,,"
.otondrl>.

. la.........,.,

la .""", (11",100> Jo _

t_. ..

""""""",""o, .

la
yo " ~""' oon-.>_ u'" ..., . _ _ ~ ' " octuabdad
""""" '" loo ""'",. 000;';;""" (1 Tro U n 1,"'- l-", " ' ....,
ca> _ _"'" ......n

romo

......n..... XnO " " ,, , , " , , , _ . . u " ,

'-'-'1.1' ,

un-.c,""
' ....

_.

... , ,,,,,,, 00 "'"""" """" ' 0 , Ca 7,1.7 '" "''''''''''';. "........ al <ellbato'
.... P. .." ..... , ....
," ~ ~ en '" ;. """"""'" ... ","u,"",bo {l rol
n l,O ) . ,A<a>o 00 ," ""'''''' '''''''' taol ,,","' """"""o .. la>ruooboc... oIi"","""", """ """ , .... """...._ , m ,"", .. """ ...""'" m',,
booron~ .loo"", ru",loo"loo. " _.'Rm 141.11, d. 1 Co')' En
al """"'= "'" - .lticM . loo ..... ...,,"", .. _
_ """"""... oomo_
"""'" loo """'" " ' ' ' ' _, uno
000 .... _
. la """"""', ;.
.."......"" 1.. _
""""""" t _ _ , , .. """,,",, ca" .... """ romo
""unOoriooloo _-'-"""~ " "'" 01",,,,,,,, oomo """""""'" 1 _

""'''''1'',

l,4.",',1'"

"",ud __""'-

y .-.didu....

I .,~,

1&J.'. """

0 paul;o"

lo oon"ou idad .. la

tradOc"" I"'u);", .. " 1"'''' en pi ....- lupc a-n el

1'1',"0 );""",," , a-n l. fonna .. la. c

,_
el . u,'" .;guo el modelo de
(Km, , CO,
, G. I. M......, .. ' ' 'omao alguno>
moI i"". im ".,.,."'.. 00 la. <out,,, ' U y~ "u"''''iddad "" .. ru.oot"""""'- Se
o"""",<no la au' o-d..il''''''''''' .. Pablo como "f''tol, '" o.mplaridad pro....... 1""" '1"" o! ,""" .. <ario la im", '" .. """ha ...."'''''
el
E"""ll"I,", "'" . ur..im '....., '" ,," untad .. haoW
romuru
dad.. y ""u"",i,.", . '" d;. posic"'....
la> c......

""t" 'Oc"

1"""'"" _"'.

ron

ron,'"''''

E,,"o la .-.{""""... Y aJu....... poojbl..


,..-ocdaoc 1 Tm l,l ~ 1
Ca ' . 17, .mi rujo . ; , Tm 1,8 ~ Rm 7,1>.1" .Ia ..., .. """"".; , Tm l ,lO ~ 1
Ca ' ," ' ''''opOO" So " .... ; 1 Tm ' ,7 ~ Rm 9.1 . digo la , .,-dad. ""
...; , Tm 1 . 11" ~ , C" 14,"b-3'" la> m u"-.. a-n lo ... mhloa; 1 Tm 1,7 Y
Rm ' ,," , el " p;";,u ""i],;oo ron!"" <l miedo; , Tm '-" y R m ' .3 , C,.,'" del
lin ajode Da,;d yo! E'~ n ,o); " de Pablo ; , Tm 1 . 1113 y Rm 6,3" mo<i ..
on en..o; 1 Tm <.6--' y Al' 1 . 17; ' ," el
la oorona y .. la , oc"' ;

m"'

--"

mn<'''' ..

p.,....

".

INTR O DUCC'''N "

NCEVO

T~TA" 'NTO

Po< ih mo , ca" <!eornbri, lo '1"" podrlamos 110""" 'osI6sa"'" pa "IO"",. ,


en fonna do oc.-", ["""ulas de ,...lgarizacio del pau lin""'" '1"" "",,ulaDa"
en lo. OOfflUru<!ados 11 Tm ... . La ~. .. buena.; Tt 1,'" T" do .. puro P"'"
lo. fU "",-),

~ mob",. lo ma oo . do Pa blo . las pg>to.-.I..


" 00,";"".. ''', .....re..'''''' o>, ' "",nudo ya orog .... on" d., _

J U"t" . .... . .. p.-. . ion..


""Ij ,~ n

c"n" ''''ano, y ~ uo """ 'u .., p<OS"ntada. a<ju ( co mo t<ad;c06n pou _


1;"". !..as ,ual;d.odeo "'1...-.... PO'" .. ",co>o.1 mjn;,"rio .d..'''hco (1
Trn ' .
Tt 1.<>-') , <'<UO,.d" n la. e n"";a n, "'.... lo. I"' rli los pn>[""""a t.., quo e n la poc. hele ..', bea .,,,,I;f;caban . 1 ca nd'dalo. u n
pu .. <o o/',dol DO ta n' " po<""" compot...d . apropIad. como po< la.,;,
,ud.. del homo" 00 ... (0. ' Los <.. {jO!! ", do ; 'Oc;'" Yd , virtu d.., ompload", po< 1.. Pa"".-.J.. ,n . l = ",,,(0 co n Jo. 1.1.... doc to ..... (1 Tm ....
'O; 6 ,11; , Tm >,11; J .l .'O; Tt 1.n .6_' : ' ,' l. se
l. pol> mi _
ca .n'",
fiIo>Hca . n.1 m Ismo modo. 1.. 1;".. d. d............ Ia"_
. 0 algu" ""
",d.l.. 11 Tm 1.3."; 6 , ' _' : 6.1 ' _10 , Tt >, 1_101
hac .. p." ,,,.,.a lo> e<hgo. dom""coo d , El 5.11-<>,9; Col J . ...... ,' ; 1 l'
>, Il- J,1. So ~ , . . . I ong..n do .."" 'a,",,,,,',,,,,,, .. , f;]n do la I."",u no
p;.ga _ trata do la ad m j n ~( ".";n
y do! ~ do la " ...
I"''''. ou'' ; y. " n" , PI. , n, l.o. r p" ';ca ' .' ' ' ; "" " t,I.., l.o.
1
115.,1 7;",,""-.Y.

'_1.8_' ':

.n,,,,,,"',,," en

."""Ia.

""p'"

_ic.

Po/"',.

Los , n uadad ", """'oIgk'" y 'oo!gk'" qu . mo h,'. a l .,hocta<in


"'" d. ons' n " ",1;";003 1: h' mno< y do,aI"ll'" \ 1 Tm 3. '6; 6 ,7-' . " _16; 1
Tm 1. I I_lJ), l , mulo. e"' ,,,\","k Y ko ' i~mOt;c.. (1 Tm 1.<-6; 1 Tm ,-,,_
11; Tt 1, 11_" ; 1.<.7). , onf..,o",. do f, (1 Tm , ," l, d ;ooo. do e" e"".,
"pj.","1 (1 Tm ...; ' ,1<-1' ; 6 ,68 1. La """lli. do las 1',,"0,.1
'.pn-do !OCmu l.. d , on~.a" div.""" . n 1.. qu
''''ono<oa

... ""v"

.......... r.,.), ,"""


c..boJd., ' L_. p. ""
v.., "",,~ "coJ: "'" Sx;'"""

,. e..w """'-1-. i_

, Sol.. '" oo.<_ ~: ,,",id c.

al

Sd>oloc.

r"'-rt><"'" :s.riK, ""' ;n, .. "''''''''

~~'",,"

L"",,_ 7lI. C>;a"


""".,.,.
-""-

, ,.... ... '" .. .,, """', ,,,..

H.,., ,_, ,.,,,_


Di., UN'""',
""""" ' -<Di>- "'l._
.., , . _ , ..
H"""'", ."...., "'.'JO;
_ ,

_ ik ." &""" "" ~,...~""""",,,"

Ik".. " o~~


. ......_

~.

, m, ',".>I.n .m " ' ;',

...... Lo""', "', .


","",
<,u. '
LO
L" ' 41

,
"'~

rl~"'"

""fU ~ ., "'" "- LO"' . . .. ' :>-97 ; M.ri<-

~~

",_

n,

C..-f, ' ' ' ',

"uio< ".01.010< 01.1 fu' uro S(mboJo 01, fo< 'P'''oI.. (."". "",""n, , Tm
' ,16; Pa,06n "'jo Po""," pHato, 1 Tm 6." ; ....u' co06n ' 1 Tm U ; ma n'
f"'",,06" Hn.I, ' Tm <,l l
I U , ,:U... f!nao

'aoIgI<. '

l .. P.."".... ocul"'n poco .. pae," , n "" ""'~'"' tlel """'" Th>",


man to. P..- una parto, al ...- <'On,ido.....ia, ",!>t, todo como .. ho<tac"""'"
.. h. <I.".,,,ulo .. c""",<a' ....... "" d. "'" in" rucc,"n. " la .tic . fo, m'"i,
..bo" po< 0<'" p.rta, .. d ud a '1"" fa, d " ....m .. frmula,
<'On " " u)~" una '",Iog"'. ,-", ... ud,", ",,"n... oobo-. f. t",log'" <1. f.,
Pa"o",l.. han ...'omado .." " do> "'f'OC'o< 1"'''' ".., ad",lanto , an IB.'l
P.-imaro, la toofog'" <lo f.. P' ''ota,", .. " p ca.. juo" "",n.... la ."",u la
d"" <lo fa ""ho<tac"'" Y <1. la "'''riofog''' q"" la moI i". Segundo. la ,,,,.
10#. <lo la, Pa"ota,"" , " """",n" <lel.;mioa<1a p<>I .. oon~icto <'On . fo,
'1"" ..".n doc'rina, ..,"'.... (1 Tm 1,Jl. " 1"""'" como ",na doc'ri
"" y ",." d,p""' ," .. ",m i'''n fi.l d. lo
<lol .p'" of " T m 1," ;
6 ,10; 1 Tm 1,I U 'l .
oIo u<oh", "" t.....k'"""', ,'noq"" .......<lo ' " "
trod;c;oo.

""""'"'l!"'''

,.",,,,-,",g

"o

<da una <lo n....t..." .... , art.. ",oo. . n 'u .....mbulo un plan d i,",
la ' <'O'''''''<O ''' Di ", an , Tm 1,' , '" J..'l"io an lTm 1,0, fa f"O""". <1. Dios
q"" "" mi",,, an Tt 1'> . ..... """M> ' mita . nam ina.- los di"""... anun
c,""e<; ootariolOs""" <!..do lo f"'''poct'''' <1. la "'1"'''''''''',00 tlel '''mpo an
ouoon j.m'o
D,", .. un I};o> Sahdo" q
d..do ,"ml"" . oftaea '" ~ ""''''. fo,
hom !>t.. 11 Tm 1,'; Tt .." l. Aho h'.n, .... dac','oo "'"n. da .. h'",;oo
.. m. nifo,.... y .nun oontacto con lo " ." "" . l . com un", ,,,'oo ..
"1"'" <'On" " ;m i",, <lo
E" . 010<"'0" comn , n.1 m u" oo
hal.n'''i<'O, doo<lo '" d k . la ' rrup" "" <lo lo di,'no.n fa h i"o"", la ma n'
f.."'06n b;anh",ho... <lo D'e<; coo oc.."'" <1. ""<orl.. m ;l" ....., p""
"'m o" " d. ,m""Oon.. o <lo otros ocom""'m"n",, '''000.-01'"._'. En fa,

'p'r.,,'.

l Tm "' '"' ' ,H

' .LO, " " " , Tm ' ,,,", a ", ., . ... n ",.., ' .l ' .'" U ,
'p<pMnoi. d<a.... _ ".n' Go< ~ , ;" <lv;"., J_
>wCM ........ do.- . u ' ~ l m.Io . , ZNW >l . ,..", pp. , ,, .," , ,......
Gru od""
"'''"'"' ,
phanfta.,~ _ , _ " " ", ,; ~ _ltiK..... ..'
,~
_dum 1m ,..., " " ', T,. .I" ... . ... r
..,.". ~. C . ~.""
v
o. und '".-1<, ,,,'. pp.. " , . ,
" ;" ~ H
phaoK " od
cJa-;
;" .... h
"""""'. , TIo' " , [011, pp . ,
_
"";p H. Too'''',
"'"
"" ,. "'" Ea<ha"""" "' ....
N'" ll,
PI' 417.
" " "'"'~ Y. Lu.' , "".,,... '" ""oO. "" _""'''' C/on..""'" o{ "" ..."".,

, "'"'. , OOUUN"a. tM

=" '

"u,'''"'..." ,

,_

, '''-u''''- H

a>, T......... M...... , ...

,_o

""

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

pg"o......, .... rnan r..tad n , j . . . luga" " ol . ' ;. mpo opo<1uno. (1 Tm


>,6; . , "; T1 1 ,J ; d . , Tm 1,10) . Po.- "n, porto. .. , ..... de un h empo p""'do , " ... odo .... voJun<a<!
d. .. I, 'oc; " de Dios .. "",ni f..", '"

ote"'.

Cn. lo . En.no "a>D. 1 mot; ,.., d.1a o" fa n" ' ';"'''1'''''' las , nd io;""",
c""to~c.._ ~pc oda .1a " . """"OOn. la ' p iro.." , ,,,,d en ," en un . oIo
""m ino 1.. dil.",""" et.pa. do! ;h""... no de Cri"o (m in' , "'OO, Pa ,OOn.
muo"". ....uITO"'nl y.u p...dka"" " _ Por oIro parte . 011",,"'" "I"'''UNO
un h empo fut uro "n el q"" D' os man i f,". ... de "UOVO, de m.n.... den
n;hva. la , a l, '''''''' \ 1 Tm 6 ," 1. Se , ,,' ,, , l a mb;"" a<jU(, del mohvo de la
'pif"N" qU" "p..... 1a
1;... 1de l _
11 Tm 6 , 1<; 1 T m ~ , 1;

man.r."_",,,,,

Tt 1."1.

"""' ro de osle '''1'''''00 'n" ,,,,.,I;,,,, ""'''' 00. .,.I.ru.., la .... ualidad de
la romunK!ad .. "",ri be en u ,," hs1oria .paulina . Pai>Jo m ~ mo ani<uJa lo
..honacin Y Ia .. porienc'" <lo la
Po<u.. porto. fonn ula ron ""toridad la>.. horta<..,....; po< ", , en l po< poim.... ;~z la ..h _ h. <ido
"",.. da "" lo h",_ \. 0/ prim
k'ado" [ Tm 1." '1.

sal,,,,,,,,,,.

1 & 4. ~.

1'0101<.

"""'do..".,,,"" -'

__

Pablo .. f""" ota como" P"'O obJigado dol ."ondo do la


",,,<ro do .. """"";,"'" oom>cta , El

,al,_,..

ronm"",,,,,, Jo. ad",,-,,,nos.. on ""'.

0 _ ,ni... """"Iros' ""'" .00... el ronoc;m",,"'. F.-.o ', las b"luodao


..n,,, -, ' la, g'"",,~" ,;n feo (l Tm 1,' ; 1 Tm 1 ," ; Tt 1.1'; J ,9 1, las
""".............fuonoan p><tra,-", una b""" '1"",
origon '"' Dm, I'"
_ al p<,..nt. do la comunidad, El ,abo< do la ..h _ no .. rn'...no.o, '"
U""" .. "
, D'" <loeK!.. d<.do ' -1"" .. k,,",, Jo. hom"""; """ <loe""," ,
hecha
lidad manif..tada "" cn>lo. .. el oon"oooo do! koo-igma COflfw lo .
PaOJo(l Trn [ ,1 lo" l ."' ; 1 Tm 1,"'; U so; Tt 1,1-<1. Pa blo .. Io .-.cu.omla .
n """",, -, n , o como mot; ,"", "'" Jhm. do! bu,m dq>o'<o -' do la ...., docm',
"" (1 Tm [ ,l O; 1 Tm <.l; Tt 1.9; 1 ,1). n """"" l ' n to, 'o " ' , h ...... '1"" ,,..
~, las 1"""""" n >t.. 1"'" corn;""""
has nooo '" 1"""""'00
do mucoo. .... ,~, ronftaln . hom""" fi
, 'l"" ..." cap""'. ' '" '""', do
'n >t,," , . rom. 11 Tm 1,1 ) , Fo,,, do .... go
~ oomuo"'. ' '', do rogo"
cornrolado _ bu... dop6>;"'. ,
doc;,ina._ .. ,""u,nt'"" la b>quoda
..na -' .. OITOO', El ,anal .... "",...;.

doo.do"

.CUa,,'" "'"

.,an.o

1& 4.J. 1'oblo. pn'mff

,...do
o..de "

Pero p. bIo .. larnw" e1lugao- dnode la ,"""ocin .. '""" ,;"bIo.


com""ro do 1 Tm el pla" d;,;no .. ,;ocuJa.dn 'nmed;",,,,,,,",", Pablo. E"
" ..... -' d;gno do ...- """f""'Ia po< todo> ..ta .6"""""",, er,,,, ""'" "no al
munoo . "",,,, . los poeoOOo-..; y" primero do ell", ""l')". y " enrontnl
m;...-ironll. fue pano que '"' m (," p.-imero , maoir...... ",,",," >In

too. '"

pae_ " J'""""'" do ,.mpln [..-qu."pn1 ro. que ha";,n do ".....- "" .. pa rn

'"

,nod"'''''

obte...- "da ..."... (l Tm 1,1'-'01 la


orisloll!"" " " _ .oon.
la ,-..,da do C";"lo al muOOo, Cntrodoc ;da po< una fnnula q... lo ....la (01
I Tm '.l : <,9; 1 Trn 1 . 11; Tt ,,,,. .. ' 01"' 1""' ''''' po< la ..pon.ocia <lo Pablo,
P""'"'tndocomoprim ~ pri ..... "'".,". 1.0
<lo Pablo j""u_
<U'" la tu>l_
do lo. que"" c.....- en Cri"" para "",ib;,-" "do .......
Nt..., da po"'. la dif .....a. ron la 1""....,""';00 da lo. ,"",;o. cri""""" de
Pa blo "F"n ,,,, ",... ca""",.., I Ca 1' .s., Pa blo habla da .. m"""'como .eI

"",,,,,060

Ohjmo.
pablo ~ . .... <>0)""""')' lo. m in' ''ros romo poeado< ju >tW",ado y
como """""". Del m;.mo modo,.n el dI:a d.oI p;";.,, PaDJo .. todo,..... P"""d'!""" del .... 1"'.. 001.
""""'1'."''''00. _ p,..
los que
amon la 'Piran" del
1> Tm "" . E> tam""'" 01 prntol jpo del cro:I'....
b.1 en la oon <inuOda<! do '. .docan fam ili..- 11 Tm I ,J I. Eo, po< Oh;,no, el
modo>lo _ ha do "'SU... '1"..... um. po< la ...... "'ac;n del E;~ng.lio (> Tm
1,11 ; 1 .91. poro")~~' (l T m <,13). El ha f"""'Io)~ po< tOOas ,,,, ....
P'" <lo1 ih ne<ario 'n d"odo en la .. horta<in.

cri""""
s._

1& 4. 4. C_

la

componar

"",jo ,roo.

C Q>Q

<1< Dio"

Poro Pai>Jo ya "" .... ""


mundo. T, oocr ioo .."," "'''''' con la "PO"",no da ;,- pronlo' li;
,.uOO. paco 'l"" "pa> cmo ha;' _ p<><t=e
en la ""'" da Dm, 'l"" .. la Ig..... do Di", '; va. roIumn.o y fund a"",",,, de
la ,.,-dad. 11 Tm J , 14-"l.
'1'" \'0 Ikg"' , <W"'.", la """uno [d", la
EocriIuc ' l, .Ia " horta", ,,,,. 1a ..,."an",. No d.e>cu'd.o. o! carnma '1"" .. y
,n ti, _ .. lo comunic poc "'"",',"","'" proI"'ca mod.",,, la ' mpo. jd ""

pero.'

1fo""

d", la. mono. d.oI ooIog'" d", los .,.,'''''''' [p""'bi""'" l. \' T rn " ,,_1<1
l . d ... t . ",,,,, do! ",mpo I"", .. n'" -m..."" .. pa...... d. PO"" -~ "'1"""
.-.- una ""upadn ~gni [k . " ". d,1..pae;" """,." la e... d", O;" .... con
"arto an,' mo= d", ... [" , ,.,", d", ,. ""hortaOOn. , l'ug..- oonc.-.'o d", ,.
""ku'.dn , nt PO"-"'l' '&>Iog"' . Porta"" "'!l n la. ' n" N o"; "",,, d",
Pablo an .Ia o
do O ;". . . . la ma "",. d, . 10""", .u "',.,ulo
con o!
op6<IoI,n.u .u..",,"'- La
min,.,,"aJ ocupo o! lugar q"" l h.
d' jado. o,d",n.d"n , .d uoac '''n I. m il"" , , n..an"" " hon.";" n y ""rn
po<tam',oto adacuadn "'I"';~'an 00)' la
"",rnda l ' ,n 0"0 ."'m po
....liza 1"" o! . po' oI, euanoo llm o'oo ,,,,uoh.h us p al.h.... o OOffi
p.rt' u v""'"...... E' manda,o d", TImo"'" l ' do TI'o b , n, los "''!los
d", .......... min,."". I.. ""'u...., ~ .u ""g,n ...
,n '''n,,,,,;'' d",

,,,'o

p<o''''.

0'''''

"0. ,1

.~

La "k~ d", las P..,,,,,,,",, .. P""""'" romo <m.o "..,.-,.) social, poc m.d'"
d", la ru.aJ ....t ahloca o! componam''''''' adocuado"" los d;f"""'... 'uga....
d", la v<da cotid"'''''. La 'magan d", la ca .. l' Tm J ,'."; , Tm 1. ' ''1 <><p'ru
'" l romportami,oto ><gn la art"'ula"''''' da los "1""'""" P'" nn lado, ,.
e"", .f'ivad.o.; P'" otro, ,.;gt..ia oomocasa d", Ihos donda cada " no ocupa
'" po""o; "" t """" lugar. los d", fu...... la """."lad '1"" mi... ~ U'l'" (1 Tm
U ; T1 1.'-".'OI.

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

"'""'roo , m'".........

Di'""","" .......... ''''''.n, plan..... ,. .....ti"" ..


r..un do[ _po ,

,. .. "" """'''''' la, _

_lO ,.

!a>

na"'" , ..

fu",

,""",,00 auibW... ta nto . RO,"'" como '"",000, .. amploo po.- la ,


l'a>tonIoo do[
an ~ncuW (1 I m U n 1.11 , d. .",..,,,,, , n
pIund (1 T m ' ,ll, Tt l ,' l , ,. _ tih, ,,,oo .," ,' oo'"", y"""""",, ""'".,...,.

_00""

"""" ,,,,,",,,;00.

"""""",n ' ,"", m""',., _ , I m 00 ""


~ han .. ~
to,.. an""' "" _ _ monqum, _
~ """PO ,
""""'"" , d an_
m, ,", '"' '''''''''_ .. "" a nc"ooo ,an "'",ol' , _
,.
loc, L "'''''0
"'roo, .. ... 'PO "'.......
>ncw,o, _ 10 " , - ""'. ....

""""Oo"""

mj,;ro {l Tm ', l4I, lo ,ua1 " """ al m'"", ( ~mpo '" ~~"-,,,",Io d'''' o_
.... , .. """"... """'"'" coo "" '''''000 en n 1.'_1 . Olmo "' ...,....n ~
,"""'"', e m _ ,..- " _po, an un ..m;oo """""", ........inado ,..- Ia
{un cat"'""" """"""'" ,_
...1.y",", .. " ' ' ' - ' uo
""","000, ...;00- ' ' ' - ', ."" "'"' """""". (."",.""""
, Tm ' ,11), pRd"", y.....nao. P uit ' IT, a1f1U OOO pien>ao _ " miru"do[ _ " " " ""' nlm .... "" . oc,.ooo

,....." ",d',""'"

'ub<rup<> """

t""Oo"""

Do "",oo , _ , .. p..-c lt,. .. "",-",ntro " _


la . . loo " "w,o"
'""'''''' en ......, .. """'" )Hloo-<ri
y la do[ "''PO Y loo d......".,
t "",m. " ' ",- 'U """'" . . . . . . _ ti
'" la t <>drin " loo ., ~"""' ,
"""'.... r,..;, ~ ron;"nIo " lo romun"""l .. """" ';"n ol foctoLe<i m"n_
to" " oom"""",,, \oc " , la
<Mrorto" PO<'" v>o""" oon la
<a>a , ' " . . . . n',..;oo , """,,po_
la ""'iorin .. '""'" """.... ,
la """"""_
. . la oomuru"""- E' ".-ocooo" ur u _ ... _ dan

"""00"",
-'
""';OC,

t ""im<>'UD '" 1'a>tonIoo, """,..,. , ...... ... _


,. ur u _ . w-oce ... Hoh l4,n, lO,l1 , , P

, ,la

m'..... ",-.e,. ,

'.1_" I 0."",,,,, ""'"

En la, ""_
, '" proponen'" do , oon~ i1,,",""' , ... , Tm ' , ' _ I] , "' ~
""" d _ , "" , Im , ."_,, , n 1," , "" _...,. en n I.H ~_po
El
la.
o/n,po / J..","",- '" , T m J ,l ,
.. ""no a>p;nr al ''"'''''''''''" . n , Tm '. 11. a1f1Uooo anci>.ooo " " """'"
.. "" ..... t nd," o"'" .. _w.. ..... ,jorro< nJ ... nto una ",oc"'n do

"""oca'" .......-iruo ,.""'"

""10< "

RO,"" an I ( ' ,'_'," """" " d, ,... ,

Oo,""""'000 como ro"""" .......,. "'"'

__ '-CIu<., e-.'''''
Ll'" """"' ""-"", ".n.o. _

~ " _ = ",,,_ "' '' _ '''''''' ~ '

.... Z. m _

.., ""'_

in .... . . . - , n U NT '!>l, """......,

"', " "', po .


Du ~ ~""'~ """"~
lEn
x V), , ~ """"". ", ........-.."
' 00', po. ' 60- ' 09,
........... <UC< . ~ ..,;~
"""," "'................ ""',
"'
~
, ' 00 ' , po . "
, . ."""", E. -..-., "'<Ii~ """ '"
_
,
c..-<, LOO' , po
" ' ,,.... _
, "" ....
_
_
, _
Do _
,
<ohn . " " ', ......,...". ..
h-.-.l E _o, CIIQ 3>, ''''', po. "''''''' ...... TlR
, . .................. ohno
e.m.w..> ~ N don h -.Jbrioioo.,
"" .., ' '''' L, po . " '_11' ,
V>ndonhoo<, .... _

riu_""_ ,o.

O
".""

"" '"'_ _

Lx~ oa ",-~ ,..,


po.
~u.~ ,

L_ ,

'''- '01

(.co.nunid..I. ...--.,

""'"~, .,

o"'""'""""',
o

,.m ~ ,

....d ......
<M<>o

(,

'"bu_
"....."
...

_ h don

",-.lo.. P

~.

m
uno pan< do loo . oc;.".,. ,;"""" ya la "oc

do

'"to"""'" .....

00m' ~ ""' "

00;,_ .. romU" _
ruocm '"

lo
Pa>ton
mpU", la
rol>"'" ha<b pa>ar . .. rom uu"''' ""'al en .. oonj un<o. A""" ....... .. "oc
. . lo mettf<>n " lo I Ve ~ ' co mo " '. .. 0; 00 (1 Tm J. " ),
tambn
~ ".m'hoo "'. ; "
pa " "'"_
lo ..,. Lo
al
.. " n> nu. .... oom""""in toolIica... oo,po,_'no... por _ tu .. .. , 11a

.. oro"...,

, tal,.,
'n......,.;. au..-

...'"

'<>d'_ ..

un """,ama , " na

"""p"""

."'oc""

o una oonno. U>


"""""' ''n. pu..,
m ini....,.... M ....n"" ..,. di""";",,, .. "'" m
, ,t ...
do[ mol;", . . lo ~~ . oomo " ' . b'" """'nado, ,...- la
"'" ."
.
Ioo_"', ~ina

l . ,~ , " ......

.._

poropo<th'..

7>adic'""" 1'""1'..,_Se han .... Ii,,ado muc hos "'00"" """" la ",,""" "
''''". la ""''!''.... p i ""'.mi,"'" J. lo, '''''ic''''~, "'"~""" quo .... ampHa_
do el cam po " lo 'm..h gacin oruI. aU
la> oipd"" """,>on.. .. con""'_
' oo o" <i.opeoo...,,,, ' t.....nas. dando " D po< un lado, 1M
orn.., los ..""""horn , . 1.. om.ol<a""" de <nodi o n .., l ', poc otro lado" lo
"';"~in de .., ""
po< pan o dol.. ,...." ,.....'.

trad,.,..,....

trad"'..,....

P,,"d""pir:-"r'".. '"'''<>-I'''"Ii"i'''''', El <loba.. d o,Oco 001>" .1 " n'o,


d , la. P..,,,
h. pm fun d, ,.do ,n d", deoconos, ..". " "" part e .
lo " ud'", d.n
wb... 1a p" "'"'p'r:-"r'" " al" . do . rr<>ja' luz "'O...
lo co mploj;d.od d. 1r.n6m. no j ' la d j ,',,~ d " do . a. cam, do . a. lo,m
~ d mo"",d o"'. Po, ",,",.1 co n" n.o "'b... . r " ... "" <10>. " ' 0'
f'U""o.n " l. d. i" "';o po.- a lga "", co m. n
pa a h"" d. r.. p u 'o r
ta, I... . . P"'''' <lo "
Ion.. do """000'. lo< . ~ . m ' " ' ''' d ..jcoo ' "
7. V.... c.rt..rn ~ .., "...".' ..... "" .... , , ~ ~ , ~ don ,..
!l, ,..a,pp. , ... , ..,
iKh.:rloooIcp .. 0..-

~ m.o." . "'

.,

, lO.,,' _'<un_",I i - . ,,_, __ ," ,, ,nb.qo,"""""


,. ... M
.,....LO"'.
....,.,~
_x.n!,.. '"'
pp. 70-,,',..... 1'1" .. ....
'"~

T_

DO """"""''''''", ~ lBH ""- "', ' ..... fu" ..... J.aoo. '"'' O", ,,,",
"""'-"' . DO ~ ... ~"'" ' '"u ~--,
V""""""""

''''),""" e.......

."" R..,..do<. ,...


~ '- ; ""'. ~. ,

""""-""". ,,,- . . . ,

......... , IBL

JIo<., _ _"

,Dr. ,.... pp . .... - , 0....;, .


"""-'.....,..,.

"-

"""" ,. . ., pp . ' ''''' ..... DWd <" n.<,


., ,.....,.,..~phio
~ ,Jv; ~
ti ..,. do
~ "'''''
pp. " ~ " "'00 G. "''-'...
'H ~"
e_
_
,,""
,
" <>( """""""" - '
F~ "'~
T
,
, LO' " pp
. .... 1'1".. . . .. DO ,...
,..~ CU T Bd. " , . ....... rt , .....
' - 'm, pp . " . LOO
. , .... T _ . ""', ~ '" ,".J.I "',"-. I " _
' "_
" , ~, ..., '
'
TriN<,
, , ..."........, , _ , ........ " ,. .., o'oawoo. lImooky e...uu
.

"---'"

"",,,,",,, .. -.

,ro......,

.... In

m . ''''',

"""" """ ,

OO. '''''. pp . "' ~ ""


, do !'ouf>. , "'mm ..

" ' ~ " RJi

'.L!,

ll,,," "'""'",.... ,........., ~ iftrt-

". lit.

' ''''', pp . ' ~ '"

''' o'''''',pp

' NTR O OUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

r.""" <lo r. f""Udoop'seah. odqu " .... '" fuo " a po< '" ""u mu lac i6n ~
PO' 01 hecho do q uo d.eodo al pn .,;p'" ,,... . 1..... 'o,.r.. co mo u . ' N '
pu, homog.noo. So , ug,., .n , .mh;o , m,," . n", PO' "PO'O<Io 01 ..' u
d;o d a oada U"" <lo la. " . , osrt . ., y.n pa rt "ul" d;,"n8u i, , Tm d a 1..
<>1m' d", cart..
fu",d"" =<0-10'''00<0, El d.eaarrollo do lo. ,,'Nd;o, ,odo-hi>,onro,
ooIa-. al pn m., cri"';.n i""" m"" " ro. I"";blea ""ana n", pano rom
f"""do< la . " "",; . q ua dio N'gen
Pa""rnJ... So ha blac' do . ",ns<>1..""06n . , do .",nH""ad . <lo . ;"",I'u,.dOO. <lo r.. ",mu ."""'" f....
to . "","""" .. m o ",, ;.,1.. como ...h g""oo. ......j;., y ""o<Iox;" .. d, ,,j.
_ n mu' ua m..,' o "n'o . , ,.,,,, <lo la. ;ncompajj oil.. adea da! . " Ho do
v;da romo 1"" ro. "",Hiel", do m""",... o do OOct, ina . En
f""1"'<"'"
va, v ario. . .
. xam j""n la fund . da!
do . la o
l ' do la
mNa! dom"" " . " . OI no, r"",,,.<I;'" .. >l "a. la g. ... i. do 1
'ma lea
PO' la ,'oIum od <lo 0f'0"""" la. ''1''''''''''''''''''''' <lo . , blo d;fu ndidaa
" .v" d. 10)"'00.., quo Jos H ho, apcnl'" d. p"b/o
r;""I ..
<101 ~ 8 1o ll" ""... I-:yonda. ha o""n . <do1"'I"'1a". an a lgu"", gruf'O' "' .
.........,.,. <lo la mono! _
". l ' d'. !"".., oo . pn,m., ,'., 01 mj.'"..-,., do
r.. mu"-.. ~ . u o..,"ad , an'and idos "'mo ioo.pe oo.ncia "'" ''''f'OC1O.
la . U'Niad "",><ul;"". En 01,. d i.-..ocin. 1"" ltjmo, algu"", . "ud""
ha . ,..la omado . 1 moti vo d. la _onn"l"ho B" .-g. rl" nko" . al " i"'an;,
mo bu,!!u" o ";,' 1, ~ "" ""p" " a ba po,. 0;1>01;", la ",Iun, ad <lo 1..
Pa" "",Io. <lo ;. .."'" a la ",mun;<!a.d on .1 mu OOo ""'Ua la. Iondan";..
n'u.;.,.... l d . 1 Tm 1, 1)" .

.Ia.

,ud""

0100-',..,

,.'oma""'.

Uc'N'. rom;n'''., E n '" voIumo . I"0g.- am """ En m,m"," d. di.


"",""",,,,,'" ,>ig;co-(,m;";". d. lo, ""g."" d. 1

el'''''"''''''',

C'n.

'" r_

N."",m, ,.."

OJ."', .. ~'-' . _ , ",", "'" """ wn..- ""<Iw s.c-I " " "
lll, ShoII>oId. 'SOT ....., " ....
.."",.. .. '" ,
d'..... ~ b .... " rng, _
Y. """'""", "" "'. . ~
CIo....... "",,",- . . - . J .. .J. <>( ,,,,,,,,,,,,,,,,, _ ,. <Iw ....._ . .. """'""'-

USI'.T

,o
'L

"'
F

c.........,combridoo c........, ..... , lO"


, .. "'"","-o. "" ,..... ..., <Iw "Po",", <Iw ..""",, ' - ' ~ s...,.-'c._,
W8"," .'"" .. ~ . lO'" w. l~ -..oo., . N~J.m.J, ............. und

...." "
, ~ , C .. K<"'",,","- O . Il<r<, ..... m.,_ - ' ' " _ .. <Iw
Nro' ~ ""_. Eno.~m
~~., .G<...d . . ~ _ _ , ............
....... ,. .,
" 9--Jl7

_0('......

"

""'" """.,
Sd>obn

""

, ,

" ,_

""'" ,. "" ""

"-'

0'" ..... ""


._;0'"
""""", _ ... c""__ """',""brioIon'
" .,'"
,-'
,Is-;"","" """'""""'"'

<loridoMum .. . ..

"'"""
0;1,

""~

" " _ lOollS " , Kb.


, '''''

"" . """"..,.,. ~~ o(

_..,
u ........ ''''0 N","", und _ ' " ' " '
, ' ' ' ' , I'P- ,,"-''''''
7~ ' ' ' ', pp . "

bu..,

'"

~""'-

"'
_ 0,
Rolond

..

,......,""'.... """"'Od>..

"""<oca...

Eh.....h Sd.m.,-_ F"".",~ d.<I ic 1..


una buena PO"" do!
cap;'ulo .00.. . la '"'" patn..-cal do D;os . , "",ndo aborda la """060 do lo
palri=ah,=;n do la 1;"'" ~ do! m j n ~ Wrio . N "", ca rta> marcan un
momerno cru"'a1'n .... ..-oIucin. Sigu,"'OO
~
un 8"'" 00"'"
ro de ;m ,..hga<Oonos han lomado como "'otro do in
p<ioc ipolmen.. I
Tm
lsobr. la DO """""",~ Yla .. h,. dOO do la mu.< po< 01 pano) ~ I
Tm ' ,1-16 I><>b<. 1", .ud",)".

l."'''

tu. Bl bl'''F''fia
e......,. _

","o"'Ibri<f< (RNT 1111. ..._ ....... ""''', '''''''' M,nin


I'<",,,,,1bri< eH", 1l). IU,"_. _ . 'l' ''..
l uL>T. 10''''00'', l n = ro I' m i' "'.... ~ , .. I n ....m: , n_1ry. nro<, V..... -..,.
Trin"" ....... '_OOal,1_.. _ J. ""..~. " " ....>mI F-P"'~' (NT ' " l1l.
"'"mingto" M " """ GIori. t 'N, '""",,, M ",,,",, . IN Pa_ _r- ( ~"TD .,.!).
""""'" B.oo<, Di.

"""'-=. 11, ,,, CoN "u.~'" , IN

""" in" n . \',""' nho"" uDd Rup""ht . " "; lo,,", o ..",..... Di . ,"" , .
~. """"""",, lW" " " ' " " _ ..... bo;,f(Il KNT 11.1,l) , Fribu """ .........
,_
[ o. , IN """',.I/"jq.. "","""""" ",.. ",.i"" " ...hm,oo.HK)" 111,'"
Fri....... _
. " '' '.. lo., IN ,..,~_ RD",,,,,,,,,,, ",.. "'"'bri4IIl K~T
11,1." . Fri"","" , _
. , 1m ,Vol. I ,VoL "
l Be.,"'a , ..,..... 1999),
J <qon 1!oLon" , "". . ,," Enf , n 11m""""",
""",;, ....." """",,.......- Verlq. " ", c.. l.u - . , . IL>
"",,"..In <E'B" ,

t""'.

CfKKXV), ' _ h""'"""""'__" """

"" ~ ,

Parto , Gabakb.,

F.p'"''

,,%.

,-,..""".-.r.."""
Y""n R......,.. "".,.",., """l u ' ''''I'', ~ "'"', , ""',." ""'" ~, ""'''' .
I1_ M. ., I1.. "'ondo> "" lo B."," m , G,......, UOO- . . .""",
f.' ......
"","....., . la _
.....,.-. , c,''" r "p 7l, Pori~ Cort , , _

ti''''

"

,.... Vi. 1ilD<>o, . _ ..... "'" E><....... '"

' ''''' , pp. ,

""'Odom

Vi_.

from"", . - . .... , U1 "',

...."0.;,, .. , Tm 2, Ll.L! ), ....,.""' .c.. . ""~_ .'


"'......,.... Iroon n lm 2,L." . , . ...,. - . r ""'-l j , ' ''''"' , PO

, . "'. L" "

9<-"'.. h
"""""" , " " .... - ",","" .. ...,.
F_
"""""'"'"'. N~ , """ ' ''''"', pp. " L.""'
"' _
OU
""'0.
~ do. ;po.-~ _

"'" " " ' - Vol. l . A


lo """"" .. loo
,

d'~
"""... ..... '
~
"'" " ' " OJJ',
pp.. 27.' ~_ "
"""""'Tolo ,
...,. .. , Tm ' ,~ ' " ,J'''
L_
pp.
TH<...... ""
, . .......,. .. ""' ~"'" """"". " _
" . , ..... ~
....., " . ', po . " ' ' ''' "'""" .. """'""", "" ,-"" . . . ... .."....,.. ," . ., ", lo"'"' .. "",,,, ' " C~ . 'doIfio. ""
,
pp.. ,'-"
Y.

'OO,,,.j,

""""...., "" '"""- """""',. ~


"'..
~ ."" _~_"' .. ~ ~_, e- ...... , Cam
' ''~

,>A,

''oflO',
u

""',".n..
"'..

,.,.... ,. "'"
, L_

PO

'"
H~_.

"'

'" '"

Gru_

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

'""no""",,," ......."

>OO,,,,.lho Briof, .. TImo<""" 1 und ""00 an "'u,

R
._..

( Pa ~ ""' _. ,

Fonchu", (1"" _,""). , " H 'RW 11 ,' '''' """'"_ ~ ""," Yon ,
do
1987. pp . H 'H_"',", ' ''''''
1","1 _
"'m i. '-' ""'P>. ~ .....,
Io """" ><Ioo~,
n_ /W... n ~ (Mondo>" ~ Bi ,,", ltl. G'-". ~
.. ""'" , ..., W .
'n

trh"'.

!l_"

11 ..1

H .. br.....

"

L>I. CARTA A L O S H E B RE O S

!lb .. 1........ romo un ...-mn o .... hom;l,. lu .. . polab<a do ",,00._


1J ,11 " . nt ... un . bo-... jm ro<!uocin ( l,l "' )~ u,,"
fioal
\ 1J ,10- 21) , % utoc "'ll"n',g '" argumentad"" "" """""",ea. """"",.. En
cad. etapa. ....or.. u ,," ....'" de .... os bobl_ (Am jg uo T.., amo>",o ) _
d ta,
pora romo.... ro. ~ "","aljm los ~ con 01 OOjo<i;o de ~ "'"
..... """ la impocta""'. y la "'p>jfoc.dn de la obno de "",,,,, 060 ....J j,"" "n
J.. ""ri>lo.

0.00"''''''

'''''''''', lIb

p'''''.

S . puod. d i" ',,!!" " , n l. "1""'0;6 . una ..t " nda


I""",,"k.
\ I0,19--1J ,1 1l. 'l"" ""'" "'"""",", oc a<.",a1 """,,, la ~'"",in <lo lo. des1"""" 10,31 _JO, Y de modo m" ro.w.oc<"".t " ,4); U"" p ri ...",
1""" doct.- i.... ""..-~ ca ~ cri>tol6g"" " PO" ~ s1 em ( ""m.nt' 01 0000_
t. m"nlo <lo la k,.";60 11,.... '0, 13). Una " J'O" ciOn ~ """" 1""....,.. poimoro a , ,,,,,, como 01 " jjo <lo Di",
honnaOO5 los homb<e< ..
do>ca ..., """,ol~ko. ~ como el . umo ~ fiel Y m;>Orico<d;o,o
11.5--' . IO). Una ' """,icin ""unda la 000" n.a";"" <lo la .. f'O"d"" , que P"'"
de los ."''''''''
Ylo. . daLos fun da ""'"...... de la f, m.ha .. a lo
.".. ",,,~ pa... los .perl"" ... (, . I !-6,1 0 ; d. 6.l!. La ""8uoo, >O<'C;O de
la " posj cOn doc;'ioal .... ~ . I a' ip> jf",. do de la m"""" l ' de lo
.""""loo de '''0'. umo .........oo.. ~ n el ocden de MeIqu;..dec """"",
como sumo ~ """~ y 001...... , el med;aOOo- de lo """'~ .han _
... 19 ," 1 que
lo. ' .....""t.. el aoceso " m undo del podro (7,1_10. 18)
El final
IIJ,n-" l, que .. p<""",!a como un
O U>!. 'l'-"' fu..-. del marro lit....no del wnn6n . AJ ... ocion..- . TImolso
\" ,nl. ,;"", la !l b al ""f'" <le la. cartas I"'"h""" al
lo. ",1.00.
de loo ..",,""'" de l!ah. ( U ,H), de<ploza el hbro. lo ' '''''''. ocd den tal del

t,,"._

'1"." ..... . ''''

.le""'"......

,oc. .

"f"""'"

en"; a"i"""

P"" Krip'"'"
1"'' ''''''''

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

1,1_' .

D'" habl po< boca do .... prof"'as;


.00..., en" periodo roo" , haDla po< '" " 'jo
Elljj jo ha <ido ..la bl. "'OO h..-od..-o do todo

"

AN""-'" dd ,."., "' 1,5---1.18

.., .....
El

"'Jo do

1,'- "
J,H
2,1 ,",

','- lB
2 ,17_IB

l>Ioo h wnlllado y oIn'ado (1 ....... 18)

_.do

El " ijo ha ~<!o


po< "",,;ma do ....
AN" "-'" dd " ,,., "' l,J-18

""go'"

Co<,,, ocm

I"' ,.... ;c..., lomar '"' _


.. m"""" jo
El " 'jo ....,000. al '1"" todo ha do "'" ........ ;do. .. ha hum'_
liado y .. ha co m.n' <!o '"' .. ' n "' Cado< do lo " " ' _
AN"_ dd " ,,., "' j ,J_'.I0

El " " DO......roo" 0..1 y mI..rl<. .."II"", l ' , 1 _~.lO l

.lo_

"'.... n

_
>Obro .. toma do lo fa; .. hocta<"" lo fa [,,, y Ua_
moda do
con t... lo
U 4_',I O El "'jo oomo"wno """"dot, m' ,.,-_ d """; " ho... ",oo
f""TI'"""""- r...... lo fa conf......
''-'',_JO

"1'0''''''''

AN" ''-'" dd " ,,., "' ' ,J ' _ JO,J81

La ..... Oanza po>f" . ('.1 1_ 10 , 18 )

' ,11--6,10

Prel ud io 1"',....

,=

lo """"am.. p/oct a (0, 1) . .


m"," <Om1".o . ii>Jo (', 11)

Lo>

..la

_'om..-'" son ,oda,<O I" i",,'p;am..

""n lo _

~ g ""

d; f""~

1' . 11_"); po<

..lO <les" ..... . los Ioct""" mad u-

roa 16,'_JI

"""'" do lo llamada do "",,,,,in ; 00 .. p"" bIo una "'SUoda~(M-1l)

16,JI
16,20

',1_"

AN" ''-'" dd ,."., "' 6 ,n_1O!


La "'P""'0"" 1.... '" fundam",to '"' la pron>O'8 16 . 11_10)
AN" ''-'" dd ,."., "' 7,J _181

El " ijo romo . ti mo """"dot, doI ocdoo do " .ltuj..doc


l ntrodu<doo y I"""'0""'in " "S"i<a ('-'-J I; la
dad do M.aq..,...... """" los "",... (' ,' _' 0 1; .. nu.""
"""",<!oc;o
un ocdoo """'" y lo ""pro<X>n tloI antO_
8"" (' ,11-1'); ,, ou.", ~io ha .00 confumado po<
" 0 ju ... monto dw'no 1' ,' 0-1', 1..", .. ",mo ............",
nico para lo """"... 00 (' ,1<>->8)

"'1""_

""pi""

LA en u "' lO'"'_.U""
' ,1_ 10, 13

__

'"

~"">Ob<.ol...mf","'do Qi""

'-' _IJ
El cu no "'....... y """"'" y la """''' ol"rog
9 ,1_ 10 , ," n .. orrollo doltoma.1 culto a n li,uo = mo
.parnbola. dol """''' 19. 1_10); ol cu no "U""" y

oot..' '''19,1' _14); la n""". oI ,"" ,~ 19. " -1lI; ol


"",rif",,,, """"" Y 001..< 19">3 _1'1; Jo. of '"
..Mh",s doI.acr ifio ,
, ... (10 ,1_10);
u_
mon Oo,l '_ " )

....""'''''''''''''''''' "...........,..,."""'."n a la m . ........ <'"J'O" "

110 , ' ...." .B I


10,1'_JS

bhorta n ola _ _ ",.a


Tono""" """'" al <.. In ~ po< , Uo"nomos '1"" f"""'''''''
on " O"''',, f, 110, 1'>-' "
Uam oda do ato_
ron''" la
(l O,,>O-JlI
Ed ""ta n o " .... '" la conoza (l o," -m
Ca""!,",,'.,,,,,-. ol toma do la lo
Dofmk;oo do la f, (Il ,1_1 )
La r. do la cr"""on
111 ,3-7 )
La r. do loo pa'ria.. (l l ,O-llI
La r. do Mo i"" ~ do '" puobIo (I '-'3-JO I
La r. do loo prof.... Y do loo mrt;"" 01 ,JI _,")
Rosu""", , , umpljm" " to do la ro y do la prom'" P"'" ""
m olo" "'" (1 1.." ',",")
_ _ >Oh<. , toma do la .... 0"""''"
J.. it., orucOado< do la lo 1" ,1_3 )
Loo ",mm""'''' "'" un f'<OC<"O ..Jo,,,""" 1" ,<-1 1)
E, hortac;oo o la ro (I U 1 -1J)

"1""'....

Il ,l ,","

""lo "'' '

11 ,l _1J

""'horto<lonoo , ....... (11, 14--B, 19 1


11 , 14_19

ato_

ron''" "1"""'''

lJ,l _l'

Uam oda do
la
E,horta on .. g................ h '" .la .... romunitori.

1J ,1 0-"
1J ,11-"

lI.>n<Ik;oofmol
Fo",,1pauhoo

I NTR O DUCC'O" "

I U, C<>nt. "o hl .._

NCEVO

T~TA " ' NTO

do .,....Jn'n

Tanlo " ront"lo do ooig"" Y la "" ha como ..

""lo< Y Jo. <10."""",_ do

"8""" , " 000 en';""'h<", pa'" la 'm,...h gac" n h' >torica y ti,.....,.; . En rnz6n do ' u, ' ''''"'' ~ do! Vnerodo la "'1!wnent aciOn daa_
la , arta a "" ll""-....

rroIlada, .mp".......... ron 1"" lect u"", ~ do ""'8"'" JOO"" hale"'_


...00. como Fj,," . la hjp<o>,. """ plaU>JbI. w en .... ...-mn el producto
do un. ""'los'" aloa ndrina do! n jmo tordo do! ~ gIo I d.c.
1U .I. l.uoa.,., " " -

El nk o ndkio 01,,,,,",,, po< el ""0 =a" Ioc.lj"",;oo .. """"""'"


en . 1 .. k>do wcuooaoo ",n"'nOdo en la ""!"'nd. "ndiein f;na', .10. do
Ita l.. 00 100.. . " (" , l~ )_ El oU'o< ..,...d it. po< " '" m..,h o la ,<!ea do '1"" ..
lugar do orign l' de "podid " " do 00"" " " oocr"o .,,', ' ta ha , y proba Da.m en to Roma.

No 00..."". do< ..' U" "", obligan a ... f"U'Iom... 1.0 prim .,.. .............
ca ......... do la inl"""""in m i"", . 1= do Ita lia . puede. en oIoct o, <!e<'t='
"'mo a los miem Oros do un. comunidad m.ha ...... b1ocid. en ' tal como
un , lITUlO nah """ d.n<ro de " na romunOdad ooalquj.,.. dol criot", ru.mo
pn m ibvo_ 1.0 "!lund.....el..... al probIoma Ii"",oo planteaDo po<.1 <10._
doblam'erno do la boomd"" [inal doI ...,n to (1J ,1<1-' I Y1' ,11_1'1 . El " '''' do
t a l _aroion'" "" .. n"",n lo hO"ori. do la 10....1"" dol criot",ru.mo
pnm ib "" h'"",", In 10 ,JOs Y, 1.l4,). """"f'>"" la act"''''bd <lo "n odilo.- indopooo'",," d.oI ""lo< d.oI 0><';'0 1
.1 ca>o d.oI E ~"g<Iio .. ",
'giprio" N I/e 11I,1) oh"", '1"'
]",<do oomo U" 1'"" =inum ,ut~ [o

e1..-.".,,,,,

(romo 1 I n ' ,13_1 11_

"'>101..,'"""I,1a

_ uha <lo tOOn pu nt n .. don" 'l"" " ,11 _1' .. " n fu,,"
pa" h no
'l"", tamn pn< '" fnnna como pn< la """""" <lo n mol oo.
carta "
In.
CO<JK" <lo 1", '""'" pauhna' lRm 10,11 , , Cn 4, 17; ' 0. 10; 1 Co
1,1.1'; Flp J.I , 1 ,1' ; col 1,1; 1 1> 1,1, U .O; 1 1> 1,1, I Tm 1,l. 18; 0",0; 1 Tm
1) . El
la cana y' """,tnI <lo k>S paga _
1,1 ;
no> """""pond la hj>l_
<lo '" t.-..-" m il"", la t.-..dOo"" "","""",; Ia lo
1""""" romo lo doc'mocuarta , ..... <lo la ooIoccin paul' na' . "" 0110 ..
,w"", 'l""' , u'o<. o IM.n' oditoc <lo la carta. ha n ' '''',.;, <lo .... mndo <lo

''''''''"a1

"""Wo "" .... _'do """,

nm

~'u..-Ia !>aj<>

la ""Io<<do<! d.oI

"f""oL ~ n la h"dn l...-..na "",ex...... , IJh

'1"""" romo " na cana <101 ,""",.00 0><,;1a pn< !>Io "" j """,I"". bto
'""n' o <lo
lo carta "j<> lo ,"'f"""'bOl..... <Io " no
boonnhlo
1"''''' <lo """,,[,.. to In. .. ru",--"" .mf"""'h<!os p..-' ~.....- '" """I"'in .n
.1 cri,, ""j,..,., f'O't"'po>I6Iioo. Sin omb..-go, "" nos.yudo " .-.con>Iru','
l"!..- <lo origon do '" .-.daoc""

si"""

,. " .... ~ , -"" ' L>J>"' poulino.).

.",ooidad

LA en

u ,

l O' " '. U ""

' U .l. F1v. '" """""'.;d ....


Con <oda proba"'l..... lA .-.d """KIn de Il b ' u", 1"&,,,0'''' los . - 60 ,
feeha de fa m ...... de ro. ap;.tol.. de fa pri ...... g."""',," , y lo< . - 'O-

l a pri"""" ....."""'.. proba""" fa carta .. ""'""'.,'" ".,.,,;m ilmea '" en


lA oart 1o< Co< i.,;", de Cr.men", de Roma. Es 00.<10 'l"" '
"' ,l
6 no .. f"""' nta de manera expI"' ta como U"" 0;" de H b, ,'ao _ .. ' rota
""'" b"a de ua . pa .-ili>si",o.nentad. de " b U -'.' .tI , como ""'" genen<I.
"""'''' I
ouando .-.mil 1a Esa n t..... (Ao';gu<> T....""""o o N """,
n..tamentol. Con todo
.o H""'in de la carta po< , et."""" (probabl."""'''' ...,n" en Rom
J"mo tloc. o'" del .; g!o l) rroP""';on" .. ",.
mi""." q"" m de fa
de lib.
Il b no .. "n ...,nto de lA pri me.... 8""""""'" en,,"""'. 1'0< u ... I"'rta, el
. .<oc.. f"""' nta como pene"""..... fa _
00a !,,","""'in de ro. af'" oa..o los
de fa pri ....... !""''''''''in hao confumado lA ..Iv",in amm
e ...... po<oI _
(Ilb >,J). 1'0<"'.... part . hao<> """""'" '''mpo _1os d"".
, ;',,"a_ .. han co",'<.. tOdo (', 111 y 01 auto< los ex hort a a.-.conla, los
corn'en,,,, de '" ex i""""," en,h a"" (lO,J1 1. El becho de _ ha)''"' , 00 [>0<'
_ _ 110," "') ao f""'ta ni "8'""' a)uda P"'" de!erm;"", fa focba del
""",,", el ..todo de """'''''' ........ r.. cornun;da<1e, en,,;..... y "" .n,""",
ud'" n I'"l""'" fonn . parte de fa
co<.hana de los en" ..nos de
los pri mero"'gI,,,. En cambOn, .; el
de Il b ".IJ,..... '1'" ....do como una al","'" a fa Guarro de los judl", n . 1a <lewuaain del Thmplo
de """.......
"n. ;ndl o _ """ f""';" po .... ..tablee..- el ",.
mi"". a q"" del "'nto

0.,,,,,,,,,

0.,,,,,,,,,.

COffiI""""'"

""''!l'"

.Xf"'rie""'"
""0

"""00,'

"'00"""""

' U .j. A....".

i""""

Desdolo<
de lo "'"'l"'n de fa ca ,," . n 01 en.. , ,",~mo an h gno , fa
"""'in del auto.- ha """," tuKlo un en iuna. la 'm>O'Jbjlidad de --=ntnu'
a1gtio da ,o al ....pacto en fa h~ <OC Ongrnf'. on " ," n. ha provoc ado lo mu l"
de bjJ>""" >la"," DI.., pero 1""" """"''''''''''''.

pi"""""

_ nda ben<hain f,,'" (l J.l' -l 'l Yla


.....I.'''
..
baja lA ....f""""I"l..... h
mo ,ale . propsilode
la

n fa carta

1rad0cin rnanu>cri<a 1I"". .. c.idel . f'"oI Pablo. Lo m i.


a.,igua, a uo ruando .... In

falrad""'" pat~""a
clomeo.. de . ..aoona "". 1"'-11') Y Orlp""" (1",.
'l"" el af''toI .. ""I"""'"blo del con"'oOOn, mient,., .,... fa
.-.daaaOn
""'" de un 1I>ducI0< al '1'"
ido.,jf"" con lua..;
Orlp""" dudo ""'.-. l ",,", J' a.m.m. de Roma (Eu>e!>On de c..a.-..,"',. 1' ," ; " H. Amoo.
lo ,aMoo del ""ito,
pero .. m _ con.,," ,",.,... ni
h
, ni "" .. "In .,.. lo< de la.
" '' ' ' ' ea,,", 1"',,10..... Se puodo oo...vae,
eI""o. la a u"""ia de todos ro.

baga ron
"JI .ug

1"'0<0""""

........,""" "'''.IJ;

,,,!o<ma

a.m.""
",<o,,,,,,,n

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

"""". pau liooo prioc'pol.. ( ~ de la crm , probIoma de la UsUa, cuoo


hoo de la '-'l' djsnm6n >Obre la ~bortad ) , "" romo la
de eaLego~ .. o"""""' '''',"",,,n'' a u""",,, de 1""cartas po"'O
... IM.lquj....doc, J..",
comn oum<> ~ , . la 'nte<p<"""""" "",,;He'" de la """"'" do ,.. ,);
"",'.l. , ade"""" una ""'''''''' do a c!," "",n"" p><
de oomoota.-Io ~
act""h"","" e>.eV<"'a '1'" no h.no parnlelo '" .. " uevo T
m""o. A
1""'" do la p<Ud.oo<O. de et.m.n" ~ do ongeneo, ~ a 1""'" do]a, """"0..
dol crnt",ru.mo occ""n,al (la oarta a los " """'" "" .. meocionod. '" ..
Canoo de " u""oo, co . 100 <le., la _
do la au ..nh dad po"'jna , a H"",,
da p>< Ap"'fn ~ J""" im<>, .. Ompu><> ha"a " Renocim " n'" y la Refonna

.,.....00.0

"""10

s."",N .. ApoIo

Una p'im.....I"m a" .. . la a" .hu<i n ,.-.dicion.l fu, p <Of"" sIa po.T..-tuhao<> ("". " '..>lO, '" Pudicit ia '0), & rnabiI. Ln "'); um. mo fa""",b.. .
1...... ..- il'" .... n
del poi"'" oompai>ero do Pablo; un "'8""""'0<'00'
trono .. la op"'o"," .m la r"" lidad de llernabo> a la ~. ud'a IDa l . ' , .,~ I
~ la dO" a oc'" ron ""1""10 Ua '" 111. l . ' , . '9; 9.9> l' 1J.9. 0< ", I""l"""'"
P'O""na do M' ..' ln .... tero (WA " ,709; ",,"9 ), Itp%. La> poca' infonna
eioneo '1'" Pa Dlo 0/""".00... .. (1 Co ' ,' 1 ; " '.'-6.>1; H ; 1b ,' l ) y" ....""0
'1"" Luc"" haca do" Ill ob ' U ' ; '9,1) OO<Te<pontlen ,.., .Ia Omagen '1'"
pode""" fonn.arnos oobo-. el a u"" de la co rta; Apolo 1"''''''''' do Alejandrta,
comn Filn , .... , ..-...lo '" la in" '1',.",e;oo do ]a, E_1m.. Y.. l"""' ..
adh.."" p>< ' u 'n"ligo"""'l' P>< '" arte ...."""'- No '*"ta m, . """ "" bo.
la PO'" ....-...- una K1emidad .n'" los oo..
A loo nomb.-.> de Bernabo> Y de Apolo, .. h. ,,,,,,,,lo do a Oadu- oom. proc.oio ..... en . u tna)"" parte del ""' >mod ."",,, ondo",cro de la m '~ oo pou
~n '" SO
);'ao<>, p,;",;b (Adolf "'" ll am ad<, , 1>00), A"""" , .. Ancia no men
eionad.> P>< Pap"''' Eu>o blo ,
HU9), n mole<>." d. >=no
F" Opo. Ma na, mad ... de J ";". ..- .

"',,,,na..k,"""'a

Sj . . qu i",n "' i"" oom p" ,adone id ,n" fioaoion" . i, mp" I"" i
bl.. , poro ..-b il...na. , nu..'ros oo" o dm ',m o> .. .-.d uce n a loo . Jom.n""
' iguO.nte".1 . u"', .. p
n.. oomo u n ,'a"'n (y no u na mu jo<. co mo
m u,,'
1 p"n ioipOo 6'01
...,. .n , U>l. pag a n<>-ori , " a"" o ju d....

no , " peno . n la I", u


Jogo'' ''a do la E.,,,,, u,, ' al ~ oomo ...
P"""'oada.n . 1 ju daO'mo " "'nO"ico, On ~ u ido P>< 1.. ""u.... filoo6f "' ",
. " ofea. y ""'pla,oo"'a. (v"" mO, ad.la m. , .n ' 9 .' .' ). Tal v., . ... o , i~
n.rio do AI. jandrla o d. 01," ce n" o Om.a.c'ual dol Med"",Onoo oo.mal
110 m al no ~ ~ n i f "' . q"" Hb !""... ,edactadn Al' jandrla ; ApoIo m " mo
ha bOa viajado m. I.o. do Corin"', d . , Co '6 ,l. Fonn . pano do la
oegu od. so n" acin e,;"lana ( Ilb Ul y , ... boja . p" n i' de ,.-.dicio n..

LA en

u ,

l O' " '.BU""

' "

' '''~ca, do 1.. 'l"" .. """",",,,,n a ~ nns '","'" "" Filn, "" Qum"'n o
on la I;""",u," ~ """;"a do Eg'p<o.

1!U.' . ",""i....torio<
l a l oc a H,.,i6n ,,,,d i, ional do lo e,," ,it o, 'u, d .." o'lari", on
Pa .... i". en Jom,,",," IJ""n cn.... <omo , Ad CM "', PG oJ,9-' .; Toodoro
do M"I"u. , " o, Ni BW en , PG 01> ,"'1 ; , ..ron;mo. Ad 11"""...... V,lJ, Pl
B.617; Teodore<o, Ad Jui",,= , PG ",,676 ). L' no propoo;"on alt." " U'...
wg"'" " "" romunKlad partrular dontro do la ~ " do Roma. Thmb;n
la o""",," do d",,,, .., el ""lo m""'" provoco lo mW"p1 ;"ad n do
""'jetu",,, .. .. p.mado "" Samo"". on '"'""Jur., Chip"', t r""" Colosoo,
Bo"n' " el 1'00' 0 ' inel "", Corinlo.
La cana .. ronocido "" Al.aoon. deod.e med'odm del "po " romo , " ,o
la.a loo 11.m.o..," " .. de que ....
at ... ,gwido po< la uadidn
","ou""la Iclernen'" de Al.aoon., cilado po< EuoeIrio. Hi" _ "'''''''',....
VI, 14.<1. ,SignW" a ..t o
deoti... lorin< t..,"'n _
...- al m ...... judeo,"" ,,", 005? E, I""0b!e. El 00je<0 de la ""hortacin I;abo-r. ,ido, po< ojernplo ,
'mpedor... que aOOt>dono"", .. , ""ia n'""" para >01..- al ju da ~ mo. Pero
1ambin cabo imag ' n", un """"""" _ 0 0 la ca "" " '!aria de fortaIec..un ~ sIemo do rom';ccin pagano-<riot"'"" a P'utO, de " ,.,I;d on.. ; mel"" ,,"
... del ud , ~ mo " leo"'Oro
"'P"'''"''
oobo-o la ;m l"",b;I;.
dad de u ... "'l\U 00a ron.' "'" 16 ,.....; ' 0 ,1') Y la
de u n pO'i bl.
aJeam"'nlo del 0;", . , ' " IJ . 'l) tO. OOen , ronfnrna, la rupl"'" de d.eoti",,

"'1"'.

",ulo """"

_los

>d."""oc""

I""'P"'''''

,ano.

_no--criot"''''''

l n> inI"""",...... propo.--eOonodno po< el ""n t o m i""" oon do n """,

o, "omadamen" modeot... '"'" deot'n",",,"" no """ ' '''''''"''' de la p.-imeca so """,,;n I U ' ; 'O ,ll). H"", mucho ' '''mp> que han ""ochado loo
ni<!ome o'",eatoqutiros lla lo.., 0;0" la doclri... de1 ba utO""" ydo la ompo~dn do 1.. manos. la """"",,"," Y el p ;,,'" fi nal), pero P""""'" deb;l;la
00. on,u 000>",,"," y ' .... 0 """"idad , "'S"" .. a ulo.-, do a1o man "~ ,61;00.
'-<o,m. La """,,"," do _oco"""" do ""poi"""""", Y de "",,,,,,la
mo,""", OO.Jl :>o1 puede e......men'" al ud i, a la, _oco""", do loo cr~
' '''"''' de Roma po< N..-6n (64 d.c.). pero nado obIig' a ..la iden" ficadn ,
.oc.-. lodo ~ .. " .... .., """'la _ un deo"""rom.onoo'p1;", malla """f"
e"," .....,.0'. de la cana .., el ,n" " no,,,,,, ",,;de ma!

1'.'

,~ ,~ ,

C<Hnpm'dSnl" .-Ja

E1 !""oto de panida del ,,"lo.- l ' de , u...-mn "" .... ""'" udio ni lo ,...
IOdad de loo """r",,,,, en el Tomplo de J"""",Un,
""0 ~ hego del
,,"tO_ -"'''''''''''to . Su argumen""'"," "" dejo "" ni ngn mome",oo"""'",
la
de U"" .-.lacin r->nnaI ron la ,.hg;oo judlo y ron '" ridico
De ello .. oig"" _
la ~ mentaci6n de la ca rta "" opono 00. ",lIos, el ",l

,in<>"

" i""",',

,,.

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

1"',

10 do la poime<a alia ",~ (" " 9 ,1 'l ~ el do la """'~


9, lO. d. 'U' l, ,;no
'1"" buoca el , .,-dadoro ..nh oo do las l""O<cripe """" ' -""""'.... mentan'"
En ouma , " . ulo< ex ".lo to<Io un " "S'" y un p<..i<cadoc Trai>ajo ron lo
.)Uds do c"""'" ""'<odos do loe' uno pa rt ~ do , ..",. Y do """'" _ ha . ~
pdo p<ed;",,-, romen' ", ~ oct ua U" ,,_

" .H.. ....... y


~'

""';.~'"

lo _ _, ""p

i>

Los m<o<lo< ""8"'koo .mpl.ooo. """""1"'00." al ~"'ema de rom"'_


cOonoo daarroIlado "n el """';n_ Los l"""ul"""''''
hoo-__

"""''''''''iros"""

dad", do la "'..... "'. do los mit.. homricos ,n '" .,,,,..10. filoo6l"'", .. ~


pan;c u lo.-'" lo. ....,pb_ _ ~ ....
y tamo"" de la loe_
' u ," do! Amig..., T....mM !o "" lo. moJ j", in"'''''u,"", ,, 'n,." "",.. I;,,..
dol ud,"."",
Son los "BU"""" " mu OOo po<'pl; '" y -...o
DO .. ms _
la ;""'8"" 110, O, la fe<u'" 1'.' ), la pan>boI.o 19,'), la "'1''''
O,H) ola """,oc.
10, 1) ;mperl",tas, pro";<ional.. y paso..a.do la ....
,;dad
Y, ..... ia1 q... lo ~"" do modolo 1'.' )' la poi"""" "",,,,,,,,,,,.
cOa do
" ladn .... I ~ .. con la
00 la """.. <dad do " "" loctura
.Iegrica do lo.
la ...roa<! no
la """". ~ no . . .1..
do!
'1"" "'l a "" .. m. _
lo image n. En
p""pochva, leo, ' ip> j f",. buK.,
la venlad dol.""nlu, ",ve. ~ mM . 110 do la >Ola apan.ne'" do la lot... . Su
oegund. 000"""""",1a .....
<lo ... h i" "';", lo "'rre"" " , , ;.na.
mem, . mona) y I""e>d.o<o ( 0, IJ) . '"" ""'''<u,de> ,..... Ia... >00 , en <ammo,
"'emas. D, ello .. "S" 00 vuoIco <lo los "'1""""" <emp""'e,, .. Templo
....."'" fu" co ....ru;do a ;maS'" <lo '" mod.olo
y '" ,,"""'''' ah ."",
..... somlx-a o la fo gue. <lo la n ue;~ , <lo """" _
......;"'Ia an O.. _ ...

"'''k..,""

"'0_.

hele"',,"',
1"',
te,"".,

pI.-""

""'P""'''''

ce]",''''

,,"""'''' ( 0,')
1O.J.~. ,""q~ i .,",

Il b no .... prim..- " ,rito ;.d<n o cri>t""K> q'" " plota ... f0l""" <lo
" elquj aook (d. Filn, D< -,,,<mil,,,, kfl>"' 1ll,N-": F1a,io Jo>efo, '" g___
"" ..." ud"" 6,438; .... ,g......., i"d"" 1,177 "1; I Hm ,,,, (..., ,,,) 7":
1IQH 1!Q," ""''; ,,<k: N I1C 'x. 1,, ,,,,,,,;,,,;,,,, ). " elquj aook ' 1""""" 00.
....... <lo fonna "'igoru!oica en" hhguo T.., ,,,,,,, mo. La prim..-a f'<OI""";o.
n. pon. ,;no y be oo","" Alx-ahOn (Gn 14,' ' ' '0). Em'iado m ~. .. a
.....,...,. <lo leru.."" l' ~ del 0;", ~ h ; , ; mo. l.a "'8"00a'" '" OOffi
hra .. m,ndona<!o en la , pro"""'" """iOnic.. del Salmo ",, " .""''''
onu ocCado ..... """,dot, po.-. '-p"'. a lo ma ....... <lo M" qu;aook (f',
110,<)
En ...'" 00. ""05 del Am iguo T..... """to, Il b eocuen' ", "" e"""nt'~
ow<o>a.-Oos pa.-a la c, " , ....""""" do J "", como """" >ao<mIo<e. El Salmo
110 , diado en" on"",1o del ' '''''' en Il b ,-", imroduo> .. pe<>OO' ' <lo

" " 'l";aook. Melqu;..d", .. 000 l; gura """""nico, ' u >acenIoc1o .. ......, ~
.1 , u mo """"doto do '" oro,., .. "omo, ..mo y si" pe<.oo. El " ,to <lo Gn
14,''''0 .. introduodo como I""nto <lo partida p".-. .. oomen<aoo de lJ b 7,'

LA en

u ,

l O' " '. U ""

,. Me.,.,......., ..

lA f,p"" do! "",'ia<\o ","'tial do! AJ n~ mo La rom bi...


<00 de est ". <los ""-tos ..,.. do Meiqu '''''''' l proI o<ipo .,"aJ do un ...,..,-.
doc ., ","';aI y perleclo _ se "1""'" al o.-den ..,..,-do<aI , -.oo. ; mpo<'
[oc to, d. la. p "''''' ' pdo o I01''';c... E l o cd. o col"".ll po,[octo d.
" . l<" j"'"", ~ n" cual ,.. O" . ti mo .oconIn<o, - . do una ,~z PO'"
' -P'" .. "",rifodo do '" .KIa (10, l O), 01 .. modoln Ctil~ po "'l>oIo ; mpo<'
[ec" y torren.o.", .. ruJ t o _ _ m. m..-.,

, o.J.j , Fl

... mo """.-.101< dM "" y ..",, ' 01"""'"

La ' risI ~ o ~ de Hb PO''"'' Uo.KIa do! d.1o '<ada "" la.!ro'

>ooll!"'''''

d"'>onot
do! mot'",,""'" ao";"", ron la p' ,,;bIo O><'<>peoo do J n
19,1lb, P"''"'' P"'P""" I omploo do!
lodo ... mo """"""'" romo .Uil...
lo ' risI~"'. Lo> P"'" p"... os do tal at ribu "" SO" los ~ ;u '"" "'"

"t..

al Un aI. am '",,1o googo-OIko.

~ ..,roe,",," do J""","," l ' de la ....


l Klad do! T<m plo y do ou ruJ ' o , , ..O. no ["""" part< do una fam ~ " """'.
do<aI Yno habrla pod',;" - ' " la Ioy judlo, ...- . umo

""""doc,.

b) Un "",ja m'''''o ll"'!!"'fo",< ~"'" . "fi""" do J "",a]n Ydo! , """


. "",ifidal PO'"
aut..- p.w<la o"a =lliu- una
.Iogoioa do los
" " '" ""'..........."""'.._ .... an"'" la t ,""da do! """,,"oro y .. Templo
"0 'l'" .. est abJozoa o"'''''''',,,.''''''''' una " "'00 con .. Tomplo , .....
m",," """" "" lo )'" no"'''''''''I<o Jaru",l" . La " o"" ' ''.pe' OO [>OSi.
bJo se """..., " '" on Il b S,"

quo"

loe,,,,,

e) la m!a<f"O"'<oo ~ do la fogw- . dol . umo ~ "" .. juda .. .


mo "",andrino. En ou ",m. m..-'" do b JO,l ' , FOIn ""'.....a ..... 'ot...-
P"hi"""'a, 'l'" "" puo<lo oond ..d, o la ",.,-dO<!, 1""" adopta< un .
lact..... alagOO<. oooJ"""".1a o"'u,"",,,, do! ""'t o l ' a ou objet o. El ",mn
.oconIn<o "" .... n fiombo-o , ~ no l ~ dn;no. n;and.-..dn po< o;", y
po< la .. bid .. n:.o IFiIn . "" F"~ " ,.......""" 10' _1 ' 0 , d . 1" _1 " l. So
.""",otra .. na 'o!a<f"O"'<ln """"jao" on l
U

T,,,",,,,,,,"' ''

18, l '~ ).

\T,."''''

Eo H b, .....mo ~ .... s.aIi..ooo-. Paro .. SalvaD..- " , w;oo ..


otCOnaoo do la carta. l p'imoro "" ...- ..lvaDo po< ou ro... do saI...d "" U'b
13.10), .. n" [;cad.,- y ..
m ""'" oc il"'" , de focma 'l'" 11.0.
ma a los """'",... fionna ..,.. (1 , 11.14). ti .. l io k"""" do la lo 0 1,1), ..
io'daDoo- do la ..1v"dOO (>,10 1 y" p'imoro qua ru.. .... ado 11J ,10) dotpuk
do fiabe< iliono pono l y paro . u. bonru",o. la """jno q... "1""" .. m un
do " " ..., "" do! m undo d i,i"" (10 ,1'>-1 0).

nt'f""""" ,,,.......

, o.j."
La

Lo dohI.....,."-.,,. '"'

ro... do "'" ""00 "

ori~na1

h "'l'ia

_ ' 0 la ' arta po< nwd., do la comb'ooc;""


do dos m......... dif........... do! T. m plo

,,.
El

I NTR O DUCC'''N "

NCEVO

T~TA " ' NTO

r........... _mo"""" '......... dn "...,.lo ",,",ia/ (Hb8,l -J; 0, 11 _12; o,' j)

rn"""".....

El punto do partOda do ....


roca .. """""nt ... . . el An" [<UO
"" el T""'pIo fu" oo. .t ruKlo "'Sn el modo>k> oa..t.a1 mootrndo .
"
IE. " .<Oj. Do> .... ""'" fundado< "",,;O "" " juda~mo .... ..,.<lk o lo
.... "'Sn la cual el Templo do """so"" .. la , oprodoccio do un Templo
"'....ia1 l ' otorno. Esta KIeo so
""'''' "" el lIpoca1il"" d. Hm ,,,, IH",
" . 10_101. "" el
,", !Lo.; Ir.." ..., J,l - 10 1. .. d.esarrDllodo
~ s1 emO ( """"",,, poc FM." 1""
M",' , 1I , 7~1
en Hb 10,'Sog n
roca. 00s <ompbo ~ 00. " , h " , so oponen .."..., ,, .. cuho
"'....ia1 y el culto
no, la "..,-dad l' '" oomb<a. el modoIo Y . ti ..epIic . la
"..-nidad OK. tolll"" y la ""t"""" ,~ . H"""" deI ......."" _ Sog n IIb , 1..-_
ma n partodel Te mplo ceIh. l oI '" m<>~ ' ",a..,"J, l'la pfocci6n del
oaorif",",. 'l"" poc ..ta ... ' .... oo""do u .. soJa "., 17;17; 9 ,11; 10.10)
Th<Ia

""'Na>

T" '

""'

"'a

1'''''''''''''''

El Templo """" "'''.,.." <id cm""" 1I/b 6,19-10,

., ~~

10 ,1 0-10)

~ do "" iw<rna"", .. el
ha pasado al o<ro laOO do
la ron"" dol Templo ~ la h. ' 0""'0 pora '"' """""005. 1.0 ;~ en del
Templo _ ..... fonnulocionoo I""'"J'O"""" d j[.....". do la ;mal"'" do lo
""""poooen. , ni... el Thmplo 001..,;.. y el Templo ...... no. 1.0 .... '1"""
""""'" _ , so encuentra, poc ..mplo. "" Soeca (n.
VIl,7,,!, ..
m"ndo , "' .. lo ... ructuno de u o ,,,,,,pi<>. Sog o Filn, " roo""" ..""" ..
co,,"'ruido como " n ..mplo
Y.. Sa mo de Jo. ,"nlos 000"0"'1" .. _
lo (n. Sp<>=;"~"" I.g>.. 1,66 ).
~ "" .. lo Omag.. '1"0 ",' om o lo o'EU","n""'in de la e""ac" T""' pI<>
"'....ia1 " , "" "",Udad, .. cmmo<. El m"ndo lorrooo . . lo parto del T""' pI<>
acco<iblo o Jo....-.. huma oos, y so ""u.m," dobn.. de la ooruno.
"'f'"cio de la....... Odad..
Y""""""- Po< lo '1"" .... pocta al ",""o
do ...... m"" _ so """""m," dot'" do lo cortina , .... Omb;to oot..tO" y
divOno, ..
' am o" n " do lo 1"'''''''''';0 do O... Ydel do>c an>o """'oIgi.
co promotido o los e,oyom ... la oh.->. de la ""'= ;n '-'OMJslo, pano ..
Sa l, adoc, ,n oood",,;, o los honnan", ho_ de lo cortOna del T. mplo IIlb
6 , ' 9; .'; I0 ,10 l. .. <Ioe;,-, del "'f"ri> '....,no .. m Di,o oot..hal; de .... modo
m undo d i. Ono

.... saI,aMo , ...xle en la . n........ del "'h ado<

Sant" do los ' ''''''''- Y J..", .. el Sa ~adoo- _

""...r,.""

,,,,,"'al,

''''''1''''"'''

Es "

doc',

'" da " """""' ..

1904. 1. Fl "'''''''''. ".1. "'" '" UM >1GCi<\n

"'''_ ''0'

El 1"-,"' 0 de partida de l ...-mn .... "Xlo b (DI"'o. E l ... to


m"","oo .. ,1 de .... LXX, .. daci,. la BODI jo " i"Oa "" , '1"0" 0" ' 0.-1"""'0'
la como la palabro de D;", (lID 1,1; <,!l. l. Es.. palaoro .. ,1 p" m o do par.
" d " de lo _ .. 0" ' '''- o.u odito.- llo ma 00 n ,u " n" opalab.-. d. . .borto
ein o ( Ayo< "" . . pa<l.<p", .l. l.a fun"''''' do , ,,,, p<odica c; n .. defm jda

LA en

l O' " '. U ""

" 1'1<.,;,."","" po< 01 au'o~ .. ""a do d ac ,", on.. PO'" cr...- ~ "1""""-
m.ha oos _ ya no .oc....,'''"' al im..,lo .., .....10""," _ do ~ _
han .-.c;b;d.> f' ,1 I-<;.I ll. So ha ago<a<In U"" t""'"ll'" ~ la lo , "'.. '1"" ...- ......
, ructu.-ado po< un """'" 1"'''''='''"<0.
" U .l. Lo Nun.. ,'ioN", , la pri...... ,'ioN",

dol ...".", pero lam""," 01 do la E.oc';tura, . . 01 acornee; m"'"


ligoOO " .m1o y al ...,';1"'''' dol " jjo (I ,l-'). El _ _ alegri_
'" do !ocruno do .... t ..,,,, .. p"""0 .. """ic;" do U"" ..... uc. ~ " em hc.
"""''' cri~ca do la E.rnru co'- Elmtodo do la a~ i. , _ """'"
" lee.- o1egrica "","', " " '" "" alognoos, .. una ""p" '" """",". hva;
poro la "'P""ulac"'" ....uha ".c,,," po< 01 objet o m;."", _ .. t ta do
'n~ 01
0 y.u "",",nido "'" la. ('SU""
do 1""
KIad..
"'....w..; .00.-.
, la. ,.. IKIad.. "'." ...,
rno anuociadao po< 01
" ;jo. do modo qu.1a . 01,,,,,,,,,, a"uncUoda po< 01 !ljjo (1 ,1 ; 1.'1 .. """"",,".
"""''' al m ~mo ' '''mpo'' 'ema y la claw do 'n"'J>fi"8<'"," do la pa lal>.-. do
I);os ....'iguada po< ..... proI"'"". (1 ,l).
l . pn"""" """""",,oc'" do .... pn nc;Nos
adoptados ,.,;.
do .., .... po<atloja"""po"" la muert , do ,
U. una al "' " ", ""'" ~ l' ,s ;
9 ," , d . ",1 41. poro .... n "",~ a1;a ""'
modoIo KIe.>I ~ "'."..,. sogUn 01
,.,... fu. ;""tituida la p" i..,.... .I"'ro~ fS,'; ' ."l. En '" ......,;., la pn """"
ahao,~ ~ 01 ocdonam''''lo "............. ""''''aoo del ",ho >on la sombta y la
p""hoIa do la a l"' " ,-" ","';a1 ~ eterna .. Io.d. do una "", paco ""mp" po<
El lom.
lo . . Mnoo

henoonn,_

.. " ;jo 1l.1 1; 9 ,11 ; 10 . IOl

_ 00. """"",,,,,,,,,;. ....

La
;do .., una j"',"","'oc;"" .-.,d"'alme"', . nh
..mfic,"1 do la m"""" do J.."" la """"a al "' " ", ha <ido sellada do u ,," vez
pota " ""p", do fonna dofiruh,.. y perlecta; olla procl ama " fin do la pn _
..,.... al, ,,,,,," , la do .... ,; '''' "",h(",w.. fS,"'. _ ha quedado <!ef. . ; ti.~
""",,,~.
, . . .. j . P,""'....

y cu mpi' m ;"'"" la

fe y '" '_TAN'"

proI"'""

loo potri..-cao, 'lo.... y ....


son .... """'" do la lo C.-eyeron
IJ l ,l J " . ' ''';"u"" pnxhgios (1 U l-" . I y _ron 01 p""'" do , .. """,ic
c ...... (l l,l'b-JOI. En 01 ...-m6n son mod.Ioa do f, ~ la ""ho do .... il'O'
l " ,l l _
como .-mplo a loa desl jrurtanos. La .-.ron1"" la _ "'" loa
>roI"'ipos do la ...... oc c"'Y""" .. ha .. .., la <!ef. . ;.,;oo _
la cart a d.
do la . f.. 1' ,1; s ,l . " ; 10,1B' " 11.2 ; 1J.1 Y " ....", .n Il b 1ll; .La l ..

P'''"''" do lo 'l"" .. "'P"", la prueba do lo _ "" .. "~' o (11.11. La l la


coroic"'" p"""" pano la OO<eoc"," do la P'" e>catolllgica ; .. la .... "" del
mu ndo di" i "" ~, po< .... .-.ron, 01 ",,,,,,, im''''lo "'''''' cuya ha.. .. a sienta
la

"'1""'''"''' (J,O;0 ,1 l ."

; 7 ,1'" 10, B)

A d il. "",.,; . do Pab lo. q.. puod, con, ;do..... . Ah, a" " oomo una hgu.
... con' ''''po'''nea do la l. ",;otOan. IRol ~ , 1_" 1, 01 "U' O, do Il b "",m"'""

,.0

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

una clo", d ~ " DCia ""'....," _ , .. <arios y" m;smo po< una parto y ""
. ""')"<... po< "'... IH b 11.21- E>t. d ~ " DCia .. debo . ' u oonc. ,,";oo do 1..
00. .han"" l,. 1a , i<i6n do la h' otooia qu o .. deo-i;~ do . 11.0, "" ma )'O"" cro) 'oron. pero no obtu-"" la .....I;",,;fi do la pron>O'8. Dm ""0" d"","",o
.Igo """ ""'jo<' .. , .,10 do 'u Ihi<>. de fonna q"" Jos mayo<e< "" ronoco.ron
el , umpJjm... <o ""lo> '1'" el . uto< Y'.'
en"""'" (1 1,J'>..<OI.
A la suporioridad do! H ijo oobr. los ,,!!,a.. y . la do la " ""'~ alia nza >Oh
'" "'PI"'" ldei'm ;n m e m. suponoda) "" ' "'f'O'Klo la suf""ioridad do la .... .
""",,, """",,;,,,da con ""1'.'''0 al pe.-K>do de Jos j!l'" -"')0<"'. La
do...,..".d OO dol ,.m...l' nico do los b
promo<KIos po< lo
palabno do n .,. _
;mpodu-quo los _ ',..<arios dol ...-mn .. <1<=", _
ma c.. y . band ona, .. la f..

_'.al. ..,.

1""""_

" ~,

" ...... PO"P"<"Los <nobao. de Albert Van hoyo' >Obno la ... ructu... U, ....na ~ fonnal de lo

carta ha . dado un ;m pu loo d .,; ~"". lo """';gocin ""..,,,.


La ol m fu" .." d, "'00"." 6" d, la ; n" ' p..." ..d fl hi"""" _, ... Ii~ "",
~ t ~. do l. carta ; ."" del descubo- im ;e nl o do los ' ext 05 do OU......"
.oon. el T,mplo y"'''''' M , I ~ "jw.c l ', " una medida . n 000)'0<. do los
cd_ do N"/; l1a m m" ,!;. La. profu OOa> , .."""'... de po ... nt05OO con la
.. ~. judoo-hele .." bca " p""""tada po< F iln de A" andrla , ..""" '1""

." .mphad.u P"'" i. d ..;, 1"" "'im.....

';.."'.mo.

;""'1"""""';""" gos'""'" del en.

C.....n.._

H.uold W A"",,,,", , r" F.pi<' ~ lo '"' 11< _ . " '''m......'. FiJadeJ""-,


Fonre........' '"'"' Robert " ",lAcH LC' W,,,,," , 11<.....,. " ' ''''' C, ",o ", IIjb..
Cnmmen.." l , e n..'" " p,". , . ..... m ."', 19 81, 0 " " MKHO'-. 0., B'' { .. H di,
H'",,,, (KEK 1'1. lO.''''..., n, V.nden"",,'" uoo Ro","' h', " ...., C. ~ .. S ",""
LIJ'" '"' H' b..", ( Souoc<>o Bibtiq.... ' , P. n . , GobaLd>., 1077 , " . " ~ Fr "" "' b
"'"' '''" , "" & "f,. d.. ,,_
(KEK l ' l , G<Hh_ , Vandeno -, HHd Ru"""h' ,

'"'
u." .... "..r.."""

Goo<e "'" """""'" ......" T. mple """ h e h>H>lo)' ' n lt", t..>t.... 10 lt",
~ .s.
l l , 19 " , pp . m ,.., AJbert VAN...,." .... ""'_ " " "'PO...
' ux "
c"'"" F,. ",, ~ ", ......, C..-f. 197 7

"""

Alb. " v
L%J. " "" lo

,.. _ _ . '
,..,.., ... Clo

r_~ H""-. . """', """''''' do ..... ~K,


"",,"", 1-> ' ' '0,, " ' , """', c.rl, L....

LA en

'"

l O' " '. U ""

E""'" d< la ' ''''''''-''''

""- oP, ul " """'... C...... '"' ,-.... "" ioo""oo' " e" ACFRAC, '''' """
.., ""'"~"" " '--'- """,,,1>. l' bIiq", . .. "",,,, d. XX, ,""~ (le]); " ' ''-' ), Moat",,"
Pori' , """""..-l, " '' ', P1',

F""'""

"'-'4"

,...-.ku/Q,.,

KnUl """,....."

N,,,, "'",d " M

.ro,

. ''''''' """"",

_ "ON..le Chri.., la

lI'fflJm .., 10",

IN

D>u"'*'-

il<"'""".., Il'""'",. ,,, "" 1W<""" .... ""'d",,,I~"" T/DIo" ocwm. , ~,.
>\1),

Mo"""" ' oc_

la .......

IMo_ de la Bible , . ),
G' oeb" .
F<d.. , " " , "".
Em" K' ' 'M' 'N, "'" w, n"" n",
eo""vo/l , F'.. t'"''''"''""' ~ , " m lI,o""" i<f (FRLAST
""'''n,en,
,~""""'-. " 00 ""p<e<ht. " " , "% " Albert v,..."... l.o """"" "' /in"" "''
1_
"'" ' M"""-, , Pulo, """"" de '""'__ ' ' '', 'l " 16,
elm'" .
Hlo...a ' 2 (le]); " " ,. Pulo, Cort. , ...
dan> .."," "

oo. , _..... , en. IM .lati<>m ..

1>.""' ''

77-'"

J'ffl ,"",

''l.

'n."...'"",""

111
LA TRADl CI S J O SI CA

ao
E l. E V,l, N GELl O SEG N JU A N

" 'bu)'.

l a Inod'doo <lo la Ig\ia a nh g"". en portK'ul..- """", de 4<>n.


c;nco o>c,;<", " " ""","Iarioo aJ apslol Juan" , _
. So 'ml a do!
cuarto """n;oI'" IJn l. do la"
" ,,." ,s <lo J ua" 11 J n . 1 ' n. JJn) y do! Ap>c.hp'~ <lo , .... IAp), CUalqu
'l"" ..... ,aJo< lU>l6rico do ..la "'''bud oo .
",. d nco <Iocumom", ....n, dosdo .. ,'g1o n . a>ocU'OO'
en la historia <lo la D' bh . cr~".na y constituyen lo '1""" h. daDo en Ua
la ""di_

...... iOO"ic<o

UJ. l.l . I,.." , lo<

,'_ ko.
""'p'-''''''

oc.."

com porad "" <kI ...~"gel k> ~ n Jn ron lo<


ponnC
.. pone< do .... ,""" la ooigioalidad <kI cuarto """"ll"IOo. En ef10, do ..lo
modo .. PO""" do ........, a lgunos 1"'""" romu"",. poro.oo.-. ,odo dOf..-en_
cia. . .!>sta "'.....
Una

CUa<ro

1"'"'''' romu.... ".,,-<>n ...- _aJaOOo,

al El m i""" ~

,,,..

rio. Como los siD6p<km, Jn ""'"'" al g<Wrn 1;<0"'"' dol """nvho. Pa ... "' ,,,,mi';,- lo fo. cue nta la
do! J ..
__
"" 1"' "' 000 del "'limen;" <lo J"",, " Bau,""" y tonn j . . ndo
Ja,o
ron la h' >t""" <lo la """060 ~ do la P<uo.

h."oo.

""ido."

b) AJ;. ...,
""",,,Vd' """",..". En la p<im.... PO'" do! ~"8.lio ,
hay c;oco "laLOS qu o "1""<>>" la mb... "" los . iOOpt_. So> , l a do la
I"'n f"""in do! Thmplo (> , "11), do la curacin do! hijo <lo u n fu ndo",,
00 ..... (H"-S<, do! m jla;ro <lo lo. P'''''' 16. 1_1J ), de la m...c ha oobr. ..
m ar (6 , 11>-' 1) ~ de la u oci<> "" .....n;a 0 "'-' 1.

..mplos ms d a ros delog" ~ ... " " .. n un


pa .-.lelo .. 10.,,061'' ''''' >on 1,17.J'-'I; 1,19; J ,'" <,'" 11,1 ' ~ "" lO

e) Ai;o< " '"l!;a """""', . Loo

.. :>~

o, '"'!!H .. ~n~ :z _

~ ~H;;:

"~d'b

:.;l~-

,iL.T

h
h

~t

~~

-"3

;l '

' j .~

0 0

..

p~~d"'~i
, d ~~~ H.

~ ~i!.~~~

'

_~ o~

n.Hi;-tti

~~

o8!

:0.01
~~"
3 "'~ '
~ .
8'

"..

-~~p~

" Pe- .. 1"


h i '1:.
r! !.~, ~ ,!:'f11

~g ~;-th~g

~1

Hel~g ~~ ~ nJ ~

;- gola1 V~iP":

l~
~rq~,t ~hi;H
a.. ~-.", ~~ ai8~~"

o' .._ ~ .'

'1'1'

~
~ 0 <:" _

n
o: .-~:

,~;--

,e

!;

,!

",~1 ;;~ ,s

,,
fi-r.-j

->~ .

"-;~ ;1

.,,1.

! ~H"

~ ~ ~"3

"' . ~ ~

,,,~ 2~~

>

, .,., ,

'~1

, th
r;tl!.. ,f ;;""elo
, j',
~ tr ,
,
~H~~

prO
ea
~. ~"i:O - ~ . - -,.5
. ~ ~.r.
"!. " r.1']'1
tj':'!,
';!
,
" 1:
~ "'i "' f~ ".

Il"
...

e ~ s
:o. ~
~p

1""
g, ~ ~ " ~ a
s
"R ...~ g-"
~ ri~~
s
a
s
.J
~
~
-..~ ", ~
:o.,...'is ~ "' i/

~ " ~ ;. ~

af>r."~

r Jis ,i

iql~
- [~

;{1: n l~~ ~ti


[gdh1

~i'i"::orl"]~'-

H ~r~:~Hf~~ :l~

i~ ,,~~"~1'l~"li~ ;:;:o:; a s a ; srqh~


~i ~h~h -~l~i -~,n;p-si t !)~l ~

~5' ,,"!f~;1"'P~~ Il"tH~~~q l"'~ 'i~ ~ -:5~"

...

"~ ~ q ~ ~.nI<.

, ,

~npnn~ ":~r.-~Efq~ "'~nfr i ~F~~

ti UWl nmHu i! HU

eHe

:H!
""'. "

~ "~ ~

~ :::n:~q

_~ .~

_1<"

8-2

,< ~ii ffo

' ; " ""

I- i

.~

.:.

.. ~~!'''~ '~S:;:~~"

., S' 1
h ~ ~n ~ =ao ~~

"'- ; j t ~ '"' ''-o -'

~ g ~ ~" ~ P ~ l - :i

g' ,

Q,

H~

;;

::: ~ ; ...

~!H~*r~ phH~ . fl~$lH !!~i~,~U! i


fsl ~ ~'{ -~~ !t ~ t ~ ~ S~~ l ~ ~~~ ~ i ~ ~ d. ~] ~ ,1 ;
~,:-,",
~~
~'~l
-h~~
r~~~ll~H
~~h!H
~t~h
iH~
1 .. :.:!.l ~ fi-~;:;H~ _~H~,~ _;-.~n fi- ~Hq~~~
.

;;;tlr"

,lo:

~ e;
~~
&.
~{~~~~~~ ~~r~H11~1~1IH ~"i H ~~fl!: ~~ l'g' "
~i: e
i~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ r t ~ 8 ~~ ~ ~ ~~ I ~ ~ i f~r l[;~ t ~_.0'-'
~h e
z
~ Q'< ~ ~::: !tlt- ~ .[-g s : ;. t ~ .. _~ ii 'f': " n i !t ~

~r. .

_ ..

~ r. t l ~

!
!n[!~
~ !S-~~::O"
~~!~d
~ ~~~f~~n !H~'< rld ~ ~ s ~ ~
~~_o~
8f 8 "El-'" . ~" ~
HrH,~t ;~iHhn~~~~ ~H h~~';~;!~ i i,"'
~ . ~' ~
i ~ i ; ~ ~ l ~~ ~~~~h~ H!~,~ _~ ! H ~ i~ li ~ , - J ,

n~Ie-~~~hH~"~=lf~H~li'~~~~l":~h~~
~
~~ "" ~ ~ ~ ~ Ir-i'~ ; h;'!! n t: , -. ~o ~ ~Il" _~ ~ j. ~ 8 8'} ~ ~

'''''1
""~~p-~.~
""';;t;
"""'j'
i-~n~;"o;.~,,"~
... "l
~L n";
.S" ~. ,
"

..

I NTR O DUCC'O" "

NCEVO

T~TA " ' NTO

Eso " ..'...... del ....... ~ ...


Prlo~

..po J uan

U , l _l " )

... ... . I..d m d . 1 HIJ o a n l 1 mundo o . l llb m d . l oo .lgn

H.'....' l,...
1,19--.1 ,11

Loo in''''os

El Ba""... l' lo. p<im...... d""'puIos 11.1' -" 1; los <los "'-"os
ea.. (>,1_11 ) y la I"nf",""''''' dol T""'>lo

_<am",,,,,
(>.IJ-m

>,"_J, '"

NOcod<mo
El encuentro con N'codomo 11.2 3-',111; .. <loba.. """" la

fK'n f""", in 1' ,11_"'); "'Ju'I _

,..... do arriba IUI -J.)

' ,1-41

La Samaritana

' ' ' '_54

La ",nri\n d.ol h ijo dellimc"'a.-",,..I

' ,1-4 7

La ",nri\n do un po,," "ico

cuc."''''' ..

dio do'"'bba1 (' ,1_' 'lo la


Ih i<> 1' . I9 _JOI; la I.gj h mK!ad dol ...,_

La

o"mi""'''''''
del
1'."-"" )

El pon <lo , ida


E l m i" gro do lo. pa"'" (6 .1_" ' ; la marc ha sob<. el mar
(6 , 16-' 11; .. d i"""", oob<. el pon <lo .... 16,n-",,; .. d i,
<ti"" do J "':' ."oc. '" """'" ~ . ti "''W' 16 ." ' 91; "",00dolo Y
<lo f, do pedro ( 6,<>0-71)

conr_

"",hamdo.n la r..... do ["" neoo..


Amos de la r
IJo. ~ <lo ""'" 1.1_1J); ha"'. la
m.tad de la r
(1 ,1' _:>1>); .. lh mo da do la fiesta \7.'7' l ); la mujo< adUlt .... (7 ,H_' ,II ); J _ ~ lu, dol mundo
(. , Il _ID I; la portid. do J..", (' ,l ' _JO); la wroode<a ..".
",oo."" de Ab<ahn ( ' ,JI . '")
Enf.-. nla mient<> . n J~..,"" Ydu","'" lo f..... do la
lledk",,""
La ,""",060 do! eOogo <lo "",imion'o 19,1-411; .. buen P"'' oc (10 .1_1 ');
ron los;.d<o> (l0,n-' 1 )
J os. . .

000"","""'.

11,1_54

La """"",,060 de "".aro
~ g DO

<lola """"",,060 de U ,.aro (1 " 1-+<); " ",nodrl"


do ''''''' 11l ,"-54 )
1'-''- 11,'" La On jma "1"'.;0;00 pl>l". <lo J..O. am.. <lola """...
La "",,06" '"
(l l ."_fl ,ll); l
(11.1 ' - '9);.1 d;>ou"" . los gn"l"" l. glooi. Y lo
cruz (1 1 .' ''''''); . p<Iog<> d. lo p.-.m. ... pan' <lol.,'ang.ho
(l l .J 7_"')
El

tloc<do la

.a""

m""""

B,"'n',

",....d n'. m_

"

.""I!1. !,

~~~gP~

~~ !O

~ 8 '"' ;;
g- "

"' e, .. .

1;

h
"" , H ~;t
" If "' i l'!! .8 1f

1'"
r e~ ~ ,-' ,- "
~ni H
It"
,1,'~IfH
"
~
;;

1ft ,q~
~l"' ~"' ~

"'"I'!

L,~ 2 p: ~~~~
a,g
'" ''
- O' " !Ji'
q .q 'I!" .+ ,- _ l; . -

1<"

o" "~ :d ! ~
.-~Hj''
2 ':i~ _8 e
~ ~ ,lflf~

, i"
." ~1 ~ il p,
.,;>

',-

,"li.!,
~''Il ~' r-

!i: -::
~
~
"' ""'1"

nv:p~

's" 1:' ;;~ ~ 8 ~ t . ;: ;: ~;.


" 1:." , " 'a- '~ ;, ,. ,
o
!- - ~ ' l

g;;!_1<"

e.,.

~ s~ h
'3'~1
a2 ol "

00.0. 0

", ~ . o. i

r.. "PH 3

~ '

~ ~~~'< .

'!!I. , .

"_ "~

~ - ~

~ ii ':; :' O

:So!. .

=~:; -

2 "-1<"

-..8

". ,O"
",.. ...

11~o
o

", r j -e s e ~
.-~"
, ., '!!l.... .o es 5'
r aa.. .. ="'- Ir.."Il O" 11 " 1
-"l - ~J:

~~~o~~n ~

"l ~'tP ~ ~

"

~ ~ ~~; ~ ~ ~ ~

e~'1
eO' ..o?
ec :"" s", e.~"e~:. a

~ ;; "' ~.

g~ . " ~ ~ r. o

"';;'
~ o. _!"~
3. o,~ ~, !:

," ~ ~' 8 ~ 'l, oi' "

o~n.q

-s.

"ji

'E, "

~ .. 5'r.~ ",' ~ b

'1.J;'!l- 101!..

"P

"3 " l'l1:

lO " ,:!
'
,,"
e
"o~

~ r. n ~ 3 n

r<>1t

:::~ ,~

..""1

~~

~ -

-I

- '~

5 ..

" .. ...,
~

_11"

::~

.. "

~~

tg: i~

- ~

2 "~
;1 1. .

..

~o"
1.~'
<>.~

- 2"
~ :J'

g~

'l~

"

,s sg'

,~

f,

r ,
P
II'
m

n! S;l~ '"

: ,

,
r
0
1
'1 ' -" ~

,
-

:o .
-" ' !
;

~[~ ~,HE{ ~i

~ _o J ~~-i'~~'

""

I NTR O DUCC'''N "

UU.I. Lo "

NCEVO

T~TA " ' NTO

"id" ,u lo i n'",,"''''' 6"'0';"

1hn' o la crit ica ",,,""1 como la crft"" ~l.moria m."""," 'I""" ",~"p'ho
"n '" focma <ann", no .. u n ",ro moooIfhco, ,'no " ,...,], .00 do un pro""" do rompo'i";,," 1"'[<0 y com plejo
.... <rl,,,," ,,,,,,,,1 .....10 q. . ' ,3tH ~ 1." -' ,H (.1 'l',.ooio d. la mujo<
. dlt"ca) com t;ouy"n ,"", u , ,, qu o fu . m" . "'d id "" un "'S" odo
momo"lo al ""0 <10 Jn . E.... 00.
po< comisuie",", no forman
parto
ob<a e n . ti !ocmo o.-i~;"al, ~"" '1""
lo
do

"",,,,,",Ja,,

d, l.
'" ...,eop";oo
".. I.,,,u,,, ."nla do

P'' '''''''''''" h,<ori.


man,r_ o q""'. al "",nos "n""

la ooc. PO" do
do la ""'"".", do lo. capitul",' . 1_, .1 omm de la na CTa_
hobe, ,do '"" .... ,00. La ind k . d n 'opogcOfk. do 0, I (. , .. .
<00.. p"'
la o<r. orilla <lol M. , d , Ga lilea.1 no o""'jo "n.1 con....o , pxquo"
conj"",o d.I ca pdulo' .. do.. rr<>J1.o en Jom.....n . po< . l con"""'.';"
'n "orto" o"lon do los capitul",' y 6 , 01 ma o= g... S"foco """pe<>'.
00......" .,; . M omO" .. di",,<>o pro"U""""'" po.-.I e n"'" jOOn"" ronoc. _
~ n do la r_. do l TIendo. e n ' ,[ ' _H ",'oc ala ,,,te,,dn do Jos _Ud!os.
do oupri m i" J.. O., ""'''''''' d , """"S''''!;' ' ""'!>bao. E a ,;"ud do ,,110,
p"'.... q oo ,,,,, p""' ",' oco do la " " .., a, do ' ,l " Y comh'u)'" la con,,
au""On ~ca do ' ,1"'47 , Sj . . ""'n ..... do. "","",,,,,,"n.., ..
.-.comtru)"' OOn " ocd.. 'n "'" do .._ ' "pdulos do la lo",", " gu;" o'",
ca><>

-se ,

po"' .

,,,,,,j..

~ ,6. ' , 7 .1

' 1<. 1 " ." "


Pm-.... '1u. .1 ...~agolio no foo """P"""o do una

.a, voz, ~ "" 'l'" foo


"'ta h;pte<i>.

ob.to do Vd"''' ..da,.., ro."" C",' ro oo....acione< ....ao

"" da> ~,ro ..., del "".g</ro, E1 ..,'WI" con '''''' 00. cond u. ""'"
"" ..~, do ua " La p<i..,...., .. '0.36-" ," la co""k,,"'" 'n; d,1 do la obn ,
m ....'''''' 'l'" la oeguOOa , ..
co "' ''tU)~ la Ohjma pala.... do! 'f'IIo-

"'> '.

".>' ..

;o lca pl' ulo 1 1). La '<OZ 'l""" " 1"'' '' ""
d i" iap'" .. pIk " ,
m..'" doI ...,,,,, doI ... 'WHo(. ""' .... dj. d pulo 'l'" da """mon;o do
"'ta.""'" y _ la. ha ""'n'o, y """""" """''''''' _ ou ..,h moruo '"
...,-dadoro-l. Mi .....' Jo. 00. condu"""'" no ~ an . la mi>mo
pJuma y "".-editan , " n njngu na dud a, la ruple<i.do u .. _
.-edacn
Po< lo do ms , todo .. "p" ulo " P"''''''''''- un ojemplo pri' iJ.gu.dod. .la
ndacOO. final do Jn

Lo" gio",,- El f"n6 m, no do lo dobl" .-..!a;n .. "" ... h>nado po< la


<oda ua ,
do pma. ""unda,;" , n .1"" 0 d" , van

",jot,,"";" d ,

."ri.

g.IOo. AlgU"" .",Ia""",n un pun'o "n pa rt"ul... { po.- ..mplo, ~, lI


01 ,,, co m, n'"n 'ooIgk" m, n .. . 1 ... lato (po< ..mplo, . .....; 1,J9b;
11 ,1.).

..,.,.ado. """''''n'", '"

... adrim<,
d ../aro A,,,,,,", , algu... pola "-.. han 000
i..
-sin """ Mii<",, ;n--- .......1010 in "' ''' P"'" ...oo.nt..- la

'"
' " to " d On .. oI~i ," (po ' eje m p lo , la. " ' .. m ,";o"o. . .,",olgk a. e n
' ) 8 . 6 ,39 .4 0........; ' 1"')

,"'" aadido,. ~ I [;..1do algu oas WCUo>oc;"",. han a Oodido en


un "'8"000 """",,",o fragmomoo que ."onumP""" ,.., ....." el d..arroUo do la .."",,060. Asl , al nnal doI eap4'ulo J . el ITodo do los ..... octo<. .
do la ob<a 'n <rodujo -<in """,lo
n; roo lo '1"" ~ n; con lo
_ "p>e- un I " " l - fragmomo ,risloIl!ico IJ." -"'I. Al final dol capI_
tulo " , la oondo""'" do la primo", parto 0 1.'7" I.. compl ...... con un
f""lU""o pa ..' 'risI~ 0 1...."'1. El ",laLO <10110" ' 1<>00 do los p'"
ron!;"" 00. '"~Oonos (1J,6-'
Po< kimo, el poimo< d ~ _
cm", do d.ospodOda """'na en lUI con la cleb<o 01, .;.....~"<aos'
;V' mo"". de
Pero ..l a oro.., no .. ajocutacla hast. 's'[ , '1"" nd. _
ca el rom"", ,, del ",!alo do la P, sWIo. PacO>, p""'. quo los " p "ulos
'>-17 fu<.ron . itooOO< en u n oegundo momento .n.... " ." y 13,l. En
too", ,,,os ..mplos, la """",la oo.""'- 1'"'.'" haboo-complota<lo"n, w<.
;00 'nidal do la ob<a amphO OOoI.ron el aa dido de _ _ mgm.n_

;.~

'P"""'''

""_'0).

"'l"" -.

t os tipOc"""'.... joOn_

pi"''''

Cmo .. ~ . .
todos....,. [""""'0005' Se fK"do ,,,,,,, ",<mUla h ~ <o< ," do la romposidn <1",1 cuarto "" ""ll"I"" Y, si la .... pue>. . . . .H,

"",h ,..,

,omo'

~~. l. l>..

"""",lo. do """",<Oc"'" /;,.... ria

l a ;m""ga";oo ~_. do! '';10 XX ha <ruado do .. pi"'... la Vne<"


doI cuarto "'~"8.I.,
gc.oo..
d'"'o,,,"

propon''''''o 'm

mode'"

a l Fl ",odRIo de la ~" idaJ de la "''''P''''''''''' E o ...a hj><.." , so a fi"",


q "" el e" a op'H".o 'u ""oiu ",o" 00... <lo un """ y n"", .u<oc. El
a '~ m . n t o io, ,,,,. do .. d. o",u... le,. ..<i" " a ( E . Rueb'uhl, ~
Sc h ",~' ,..- )' En ,ec"', como m u..". la .. uo.d'"",o lerm ioolg"" ,, _
.1 " la", jo. n"'o .... oom'nado 1"" lo mj, ma leog""- Pa.. loa pa rt'da_
rio> de .." moo.lo, la, I""' ble< "o,.,n.. que apa .-.uo 0 10 lo.-gn <lo la
ob.-a so " pI"'an 1"" un.o o' p"'" compl.m",' a ria .. el m',mo outoc
.1 que ,..la l",,", ,n d' f".o'" m""",n' "" '" " " n ioic" I IB. U oom,
W. "'illeo, Y

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

c"'''",-

E... modo>lo , .. !>ajo " ofocto do u na doblo


Po< una I"' rto. la u",_
dad do .., iJo no " m i'" ew<a""menl una ind "' "",al>dad, "' '''' qu" f'U"'Io
...- po<focta"","'" .. "gno di"'m'"" do un medk> >OCOo16gK'o hoonog"""" ~
..."",'urnOO. po< ojompio. una "".... apano, ",," 1,. d'hril expl"",
'1"" un a u'o< qu" """". '" oh<>. t """iDO , ...",>do ' ''''''''''''''
"" ,,

_o<...

n','"

"'''lo

I"enorio romo .... n'veI to<>I6g_

b) El ...00.10 .id "'~"I:'io nim"'", bta loooia. mu' .n bogo .,;, el ao

1900 1'.

W" l h"",,, " ~ ,

fuo ..etomado Y d.esarrDllodo.n la ""8undo m.tad

d",I ~ gIo XX (R. E. B<=n , W lan;brnOOtn..-, G. Rich""

_nof.

La

_
poind pal do .... mod.elo "",~"' n posIul., la ,,''''ocia do un
...~"8.Ho p<im.ti'" "" ol origon <lo la !nodk ;oo joOno . " ",al f.. f'O""rio<men" objeto do ,..;~;""'" Y do ompi""""'' ' ' ~ ,~~
La fu.,-,~ do .... h'p<o>" ....ido.n .. hecho <lo _
p,..,,, nt.1a hj>loc'"
do la ooml""'d o do! ' '''';0 "'~"vi jo bajo la 10m .. de un proe<"O <ooIgi_
"" y U'e<ario dinOmOco, '1"" am ph f.,. ~ profund jno el .... "'0 jOOn'=, S u d..b<_
l>dad .. <IobI. Po<""" pa rto. no hay n' nglli> con..."., >Oh la <!el; m;""'''''
dol"'~ngelio I""im''',,,, .... "'''' parto. P"'" '1"" hub ..... un ... ~"S'j io primi",,,, .. <Ioe;,-, un lato do la .... Y do la m..... de enojo, ba i>n. hecho
r. .... " .,,"" 'l""
" la,,,, do m 'lagros l,.1 do la p",,,,,, hub...." !oc"",_
do u n" U"Oda<!
com'onro del J><O<""D li'.... rio. Ahon. "",", la """ u
'" at.... dol"'~ng.li" no f..<><o> .... ",pOl" '" ""'" ",," pa """ '1""
"''''ll''h''. '1"'" ulOO """, doa ronju o1'" , ,,,d,o;ona'" mUl ' d'I.,-."""

<!<o.do"

fue"

."". "

el Fl """"lo J.!ds (...,,'" "".. f'>' '''060. roo-mulada do forma l""'l""""''''


ca 1"" Buf!m. " " , ~ g u . [', ando t oda, fu ooyd. un l!"'"

f",,,,

IJ. _ k..-,
1"" doa . [;ema
eOon."'ompl""""....,. ,,, 1"" u,", parte, pa co roml"''''''u .... "8'Il" . ..
....ng..,.... di. p" "" (1 I do u n ..... ,,, do fa Pa~ n , 111 do U"
do
, " at '" do mifagroa ~ (3 ) de Joti. que ,..faDoro p,,,' ''''fa, ","o1 ' .. "'"
~ "' ...... di""uc=<; 1"'''''''' part. 1a 01>.-. """p".... por " "' a ogel~"
fue """"'...... a mpllada y profund',ada por lo .. cuela i'o"' , l .-.da.e.
,,060 [; na!)
R . Se"" a",,,," ",!!, elco>t.",). ""

r........ oon> li' u... .

"""ju"'"

E"" hif'""'. --asl fonnu....._ ,"""". fa ;dea , fa"" do Bullma " " , pero
do U" " bID p.-o-jOOnro do la
"""OO, _ 1,;00 y ..... abornOO1""" " ""gel''''', "" .. '-"'" n<mca ,-""",""",.
da. A" mi.ono, la m.l""" do los ,,;Oooa adm'<en '1"" ........ se U.... 'rnegro
ro<ri~.... "",""" 1""01"'- La ni...",,",

,. ,

l. J. U ~ ... "- '" "'.~ , E_ i _ .... J """~ ....


4 _

, - - < ..,..., " " ' _ """

..... "'....... Uno. ,mi Go<q """"'", "'

"J. HM.' r.u " 1, . ............ ........ ,m

.m ...... .

E~ .....

m,

..nr. ,

Gan ... , . . (B'-T ' ) , '~ o kl..< _

,.m .....

_~

..........,odiciOO

""at..

,n '" narrncin un ..n, do


do m;lag .... 1""';"""'" )',"" part , . proP"" do! modk> JOOruco. lA> op; ru""", .. "'1"''''", "" cam b;o, ,"ando .. tra
ta do sobo< , ..... ",!al.. do m Uap-os """"beo """ Iuon .. con..-,o" laolo
,"",, , f',"lo do >isla 1;""",,,, como ,"",, , pu mo do ..... t ~ "" --on
.... ca>o .. la ron"" romo
dolo, "goro o do los ","",id (",,; la lIa m.
R. a.,l '"",on "'8"<00, po< ...mplo. po< J. _ ",,- YR & n"",konRng)-, o ,
.. """""'", m" b;"" 1"""" "" ""at.. do m'lagroa do f'<O'.ru,oc'" di....-
... (po< ojomplo, D. Marguo<at . U. &h",llof . Po< ' rontnuio, la " '''';S'''
ha .bandnnadn la _
do una f....... do los d "'"""" do ""..,100;00 do
oril"'" p.-.-cri"""" Ygnnslid",nto ilos . Ofl"" """'n"'....... . [dj","""" do
""''''''"'''1",,!,'"' ""hmo nol y p<"r..... f'>" ula.- la ,,,,,,,,,,, ", do " "" 00I0o.
do ~ crio<la ""', tn,,,,m;"oo. "" , m,,"o JOOoko. y q... ""brian
"""",,""", """"'al ..... .00.-..00 ,n los d"'" "", Y los dWogo. do! ...~n
vI;o lpo< ,.mph los dkhos . Yo "'Y' los dichos oob.-. .. ""~ I"o).
El 'rnbajo do lo .-.daoo"", fi",,1.., .. , " ...;onado. la lh ma ;oto<pol
l,""" o .... Ia. """",'1 a odj<los"" los PU"''' '1"" -.lon , final do u na ""'.
, '1'Uoso lcapl'ulo 1 11 d""f"'' do la cond"""," poim"i ;~ do! ",'a n;"
ho l'O " o-JII; .. ",,!,uOOo do"""" do d..ped jda U'- ' "1y la onci6n _
.
dotal {l1) d""pu do! poi.....- dj"""" do d""pod;do; " ... _SO d..pu" do la
coo d u'oo do la poi""'" pa"" dol "''''gol", {I> ," " J); J ," .JO d""f"'' do!
d,lo ",1>.-. " jcodorno )' "na. "",,,,,,,,", oob.-.' 8ouh"a; 10 ,' '" d..f"'' do
la cu rndoo do! c~ do " a"mj, mo ('1 .
do '"'''' ad;"Oon-. "".lan
dal"" ha)' 'l'"
gloso. 'o UO<i",""'" en a1!"'n",; ""at<,. o d'''''....
0..>%;' ,1' _1' ;6 ,' 10'"; """'tam,",," 00""""","",, "" 10.1. 0 Ym_
..,,""'" ""a<oIg;cao. E... ,mplo ""u.....-acin 1""""' ron"''''' '1"" m
.....abo<ao","'" """ im portam.. a fK " n a la '"'S"nda parto dol ...~ngoiio.
Not"".., po< lhm o, '1"" .. a1ca"" ""'"'" do la .-.d.,doo fina l .. oo.'" do cont"""'"''''' , " ' rnIa do "O tnobajo 'ooIgia> con.""'to y porlila<lo
'l'" "",jmonia uo
d i"'",;,",,;"" o con ....1""'" a la f'>"''''" do!
"'ongoli'" lpo< ,.mplo, R """ma n,,- J . _ ..-1. o .. trala """ b;"" do " "
traba jo do """"uro q"' h,n, romo",*,"" profund', ,,, ). act ua li",,- la f'>'"
doo dol"'~"8,I ~1a IJ. Zu......'o l?

f""'"'

c"'"
c"'"

c"""

"'"'ms

""""a;

c""'"

.>o.l. j, ',..0 , lo<

' ;nO"''''''

fu",,,,,,,

No .. puedo tra.... 1a """,ioo do lo.


U1 jli"''" po< Jo ,;'n ",'>C'"
la ",ladoo ,nu, Io y los ...~ngoij .. 'n6p<_. A .... ""1""'" ha)' <los""la
,",,,,olada.

al

id ,,~', an'igua do la dol"'~id /;,...."" ..lO ,"""".-ando act ua l"",,,,,


O"""" partK!an", Id. C. K. 8orr" ' , F. ",;')'OCk Y Ia...cuela do 1.o;~;oa ,

, .....
o.....,nao...
,, "'"'-"", . c.
..'-'.

.~

.....,c.

~.

_~""''''' -.,.oo. ''' < ; '' '' m '''''


" ;dod - . ., .... """'~ ,

~
__
.. _

""'

,.....

1""""' . .

1O),e;",.>,-., Uba- ..

''''"', ' '''", pp. ...." "'"' "',


""""""'" ~
"""-~ ..........
' '''U N> ,, ,' ,
.~ . ond " ".,-.d<, ' ' '' , po . L"'- 1Il

COtt_ ,

,,.

I NTR O DUCCION "

""""'-l'
'"penor

NCEVO

T~TA " ' NTO

u Sc hne lle r . E>Ia ' KJ . po<I ul. quo Jn <0.0";6" "" o "anos ' """ g,I;,,,
que "" u, 'I' ,,; com o
Do
modo q........ rompa."..-,
y ha
".mpl.".,- IH. .....'..,h"'o)'
",-an;" '" ~ np<_
Pano """
,..,,,. apol Jos '''BU"'''" 105 "p>"'m ... En pn"".,Jul"". para proclamar la f. .n k>UCri oto 1' " .30-Jl), I n """"" al m;><no
8""0<0 ~"" ..-'" q... lo. ';n6p",,", .. gnero 1''''='0 del "'-""!l.h o. A
im ag oo de .._ Jh """. ...dac1a un .... "'0 que ""' pi.,,, po< . 1... li mo n;o
<Iolll.o u" "," . prosjg.. con la """""",,, de la 1"1 ",'"' 00 l' de lo. m jl._
~ = do l ...., l'......'na roo" ".,,,..-00 de,u Pa''''''. de , u """"'" ~ do
'u .... ""'=060. En ""ll" 000 lugar. ..
COMUta la 1"""""'''' de
""""'""''''' """""".s '1"" p<....ma n '1".1;", "" el m;.mo orn.n.n '1""
apa''''''" "" 'lo (po< .-mploo J. 6 ; Jn 18_1' 1. En .....",. Y " n;mo Iug..-,
.. oo..n.. la ..,,,""".. de .~ ...
""- i>aJ<.s ,m" In y lo.

f"""".

'''''fl ''

""',Odade.

,,"""''=s'.

b) id ",,', .. lo ' ....I"n.k"cia I;",ria do Jn ron ....pocto . los ';np<_ (P.


Garone.-_Smith l' 1m" u,," S'an _ _ po< el lwc ho do '1"" ""' ___
nOda po< Bu hmann y Dodd. Esta ..... postula _ J n DO ><><>ci ni " li ti_

'" los

"''' '1'' '= en '" fonna ti,,,,,,,;., poro. n <ammo, " .U"","'" de

, .....J", ;o"". cornu.... Ia.. lo al mod'" p'-jonrn romo al medio p""'n6p-

tk o (ejemplo ,la,,,,,, los .... ,,'" do m' lagmo . 01


0 do la h,ool. En
...."'>n,la depen<!enoJa no .. ,"a en 01 nh " lit oo, ~ "" _ porto00>. la h ~ <o< Ja do'" trad."o...., do modo _ J n habrla inw.....oo po<

""!luMa WZ, ~ do fonna comp"""'.... ondepend jen " . 01 V-ero 1"""";"


d.oI "'~ "8eli<>. Los argument'" que ""'ienen
, """ In. ''!luo'"''''''
11 01"pn do on!erteXlualOdad_ )"...'....,. enl los ,;npto"" I po< ejemplo, la fonna en _ Mt ""oma Me ) "" .. ec.' ''''nI''' en J n ; 1 ) la, ....." .
dad.. , ..-l>aI.. en ....ea"".,,,, ......",~ . --que .,.. un "'8"""""0 tlaci
,ovo en materia do tlopeoo.",,, I".....na- '"" '"~
'1 ... ,"fe" "''''' en 01 mate<ia1 p". .eotado .,.. """ode<ab"'; Jn no t iene nong,,"
ronoc;mOen'" do In. ...."'''' do la 'n!a",oa , do ... padlbol.., do f.. ""'.
troo'""',,, do In> k'!'a "" ,";00, en la fu.... Q , d.oI "I""aljp''' ,On6P<OOO,
do la f""d" ",oo do J"'. """" 01 R';no do O""; . ) ruando "1"""''' elem.. tos rom u...., ... djf""",... "'" "mlrin oon.KI",,--,_
(oomp<r...
' '''f'O'''''. men.. en J n l ' e n los ~ npt ;oo" 01
d.oI Bao"" " , la fj, .

"""',,,ni..;

""'""",io

_ iB""" LO" , ""'on.""_ " _


.Joh_ ......._
,....,_.

Add>-o "'''''''', od. , JoIo. ...... _


......, L99' : " do

"' , ""- , ~

"0, <d.,. "'" , _

" ' - ", ' " _ ,

1- '

" _ ......, L99' . PI' [799- ,, "


7, ...., ""' ''''''", icIoo __ . ,,; ... """""""'. "'
. .... _

, ~~

""",,,-. ,

,d ,

hoo<I.

"' """- , ~

.,

~ 'Ol'

' '''

~"'

"_ k_o.-.. tuTll

,,". -," , """, PI' "".507

.,"""',.[ "'"""."n" ,'1<, """' . . . ... _


" _ ......, lO,.

F~

' B""'L LOO), """", .......

" ' - ",

" "'),

e........, ~

m
l a do Jos "!al,,, do m'!agros, la <><mu l..dn del maodam;."'" de amoc ,
Jos.. wrios do la "",;00 1

I'<xle""" d.ocKii, . fa, o< do U"" do ..",' do. hjp<o>", En el 0<Ia<I0

"".ua1 de """"ros ronocim;"',,,, y de n ...'" documentacin, - . .. ><>si-

'''''''''pcin ""'''"'0"
,'np<_

blo u,," "'f'Ue>Ia pa<c'&I . La


ha '"mootrndo '1"" el
';podo int"", ,,,,,,I.dad 'l"" P""'ale<o .."..., los
( d . la """'" do la>
00. fuoot..1 DO" ..,,"...,'''' .. el "a>D de In . E1 a 'EU""'"'o doc i"" .. el
"8"'"'''' en el CtiO de ........ parnlel", Un Hb-S< 11 M'
7, ' _lO;

','_IJ,'"
M'"..,,,

J n 0 .1_" 11 ." " 6 ,J1 -<4 , M' 14," ,11 , Le ' .10-17; J o 6 ,'6-1" 1 Me
1<,11- "1. la...rnt>n
no oonl;... nune. eI..,.,,,,o. """",,;0,,,,10.,

oo.""'.

"""""""',Oros de la> ",","'''' ~np."'"

p""'.....,
car.oc," soalo de
fonna e""'" _ no hay d.p...dend. ~ """' ia de Jo con
p.,"o . lo. "n6p' i<o<. Aun cuando .... org<''''''''to ..d " Y"u,," .... _
de <iopooo.oci. U' o" "... DO ' ip'jf",., ~ n ""''''1\0. que Jn "" ronoc"""- los ~ np< -' '""ni_
camem. _ no Jos uli liro romo
So
en "'orto, . u _ 'l"" Jn
" ' 00";6 la ,x;"<'OC", do los ~np< __ Cabo ;ncl uso _
......... " """
de
.Ilos. E1lw<ho do";';", "q"" e1.Don; ",,,,,,,,!!,lio. part "'"
d''''onaJ.. _ drruloban en '" """"0 y apo)~ ..oo.. en '" propia ron"e" d ""
~ca. Conocooo. " d.o>conoc<dos. Jo. ... ~"goi j 05 ,'npliro< "" ' ",; oron
P"'" ni ,.,,,-. la eloc,," de .... 'rn,Hdones ;nduKla. en 01
of sobo-. lo
"""'I'C"'" t ~ ", . global lD." . Sm"n)".

f...,,,,,_ P""'"

"""..-iaI

""lo,

.. """""">id"'.., ori.... <1<1 """..ajo iodnka

~,u

nI....."";. iod"ko
lo,

l a <X>mP"""'''''' de Jo con loa ,"~ovi;o, ~np<_ h "",", an'.........o


en 10. 1) f'O"" de ","0;[""10 fa .;ngularidad del lenp"'' jonOoo

_ 1 Fl """ab,,',,", u" I;,.o<Io . o . 1... . og. l'" de 'o , y ' amm'o .0 la. , a,",
OOo i' "" .. d j.. ;o'" d.1 " , ;H",do . o loa '''"''8,[joa "nplf"". La .....
d ;...,. to m" noIl1g"a m " ..' ,. q... lo. " ""'"'" p"[.."",, po< J n lpo'
. .m plo.a ma;, la ""dad, CO""'"', la ,'fda , loa Ud' oa , .. m uooo, ju' ga ' ,
da.- "" im"",". 1P ode., ,o"-, gu ama;, moo; r.. <..-, [. [u, . p." " ", ,,,.
""' , et ,".",) a pa"'""o caca ""'" te . o roa .,op" ""; por .. coo' .-.rio,
la. noc fo n.. pr ef. n da . por loa . inptfco. 1" bautO, mo , .. "";nado!

,a . _ . , ....., D."

_""~

"', Brnr. , .. """""',


,~ """'"'

"~

"'''''', .,... " ' .ZL .,

_........_;,-.. _ 'Mo""" " b


pp."'
"
' L D. """" '.,no,"""'_no. CluU.... ."
'_ "".9>-l1l
......, . "

>n'O,

......m' "' .... "-""'"

I.Z~W

'_.MOc"" ",..,.." ,_ ZC'''''''' , ....,In


, .,....,..,

11''': """"

Lo < ~ _.

Biblo "" , G......, Loba- .. "'In, ' ''"',

c.Iuml>U,

e'........" 01 Sou", c...._ .......,

,,.

I NTR O DUCC'''N "

NCEVD

T~TA " ' NTO

R';".,. ,, demo."o , """"' p '-<!ad, p"'ifica< proclama.-, .. "'~ng.Ho , con


""";",,. Ia pa"'OOIo, la "'''oo , 01 publk."",.._no) ...ne....,'''''' oIo
"""P""",a1men to .. Jn"
b) El ... j ]o la vez .. ",,;liD y oolo......, .. ca rnctiza po< al!,""", panirula _

c'd..Je. '"'"",oda> ron le......",,;. (~ .

,' '''''01,

sd",~ i,~

E. Rud","hl)

al _
...m i".... po<" rompIojo OOO~
t rn<rifi do ... propoo-..., Jn ..
<""" ...- ..
hoch> . . _ .. "....".,..,_
~ """"""". po< lo ron"",... . y.
(, o i). " """"" ....._
.. _
"'- ol.~_
do lo 000 _

1) . " . ," ' " ,,",. po< ...."

""",,,,L,. "" ..
"ni'"

_
..... " .. <IDo prop". ocio ,,,, ). " Un ""'
JOO ""'.. la partkul puaIpo<...,. (oo.).

ta_

"",,,,,l,,

''"'"''''''

.. "'" m."" "'..,


""""""' ... un> """""

n"k_ .' ) .... 000"'-"""""" _. lo... ) ,

00puJa do un"'" . in ...


. _ . ,,, ,, ) tienon oon _
t cucciOO '00. . . ~ OO '

(o...

.,,,la uno " ocoo ..

..

iJJ.O ) ,

A ""'" .........,'" . ,"""'_ ...,. q... on.d',


...;10 jooo,,,", l
pronombR

p1",,;,~ .

'",<u."" .

"Lo

>paRCO ' " _

oon~

. .,

aJcu""' loc..oo.... " ..'" ...

" """'<>t,'" i.""" .. "'"''''''''...

J n"
,....., poro .,.,
m
" """' ..... """" ... ~ ""'" Teota ""'_ Jn ..
..... do ""'" . . "";"00 """";'" ;''''' (:1\1 VOCOO, .. """ ' . lo """"""
ron "'"' rr.cu.",,,
,.. ~ o ... N...." T""'""",to.
""""" ~ _
"'''''''''''''.. , lo
_ " 10 .."","", '
' paRCO "
voceo ... J o (poro"'" _
en 01...."
" ""'" ! ... amonto' la "'_
_
~
~ "" ~ ;.,
cin ; , .. ,,"uam,

In",,,,,,,. '" """"

..,</o. ; ,,,;
1"""').

1>,,,

<)
mxwi'",""'o, "",,;,,, "'" ompJ.ados con """"oc," .. o! '''''rto
"",,,!!,,I"'. S Ufu ..oo .. la do . onqu.c..- o! oomontario ;mpl"'''' 'l'" ,u!>ya.
c. "" la """"';00 IR .~ . CuI_
). En prime.- I"ll"-' h.) '1"' ci .... o! "",Ion
",","00 (po< ~pla J , n. d . Il. Lorn)"). """ p><edjm .... l<> pego ron lo
' m " ;~""''' 'l'" ,a,,, ,m... """'" dodanoc""",,, del
pi""". El
"""ani""" .mpt.OOo .. 01 ~ g u "" " , o! ;morlocu"'" oonIundo o! ""'000 do
una. I"lal>ro do en" o ;'""'f'<"<ndol .... funo"'" do las <t<>".. 'l'" P""""
lo<...... ,, m undo . ""'" iocom P"""'''''' ponn ;" al Crioto joO.""" .-.fonnU ""
~ 1"'0<'= o! ,,"';00 do lo
En ",!!undo lugar. hay '1""
"""",;0"",01 long"";' "mbhco (po< ..mplo. Jos d " oo. Yo "'Y. , o! u", do
noc"""" com o . aguo ';' 'S _ , . pan_, .I u". ';dI..nn""',"" . puona_, .._
no). Explota""" " dnbJe ""'00 ;"n,.-.n" . .." " 1'" do long"";' (o! " ",ido
pri morn apunt a al "'8uoOOl. o! ~mOOlo propoWna la ........,. """""'''"
"",...na pano la ' ''P''''oo do lo .....~Jaooo . Po<OI" mo, la irona (po< . .m.
pIn, l l .~ ' '" ). o! .-.lat o do la P",OO) ""plota lo d'""",!","''' 'l""
01 "",ido ' P"" o" do un """'!oc.m....' o l ' '" " mOdn ",ulto --<r'" .., do
hoclto, 'u " o,ido ,'...-dad"rn

a-,,,,,

",,,,,loo"'" 'l"' '' """.

" j"" ..",

il . el. ... "- ~ ., .ud ,,, ;,,, ~ e..,.. " ll< " 'IT, "" ""''''' ...... i'"
......... W8 '".;,,'
" ' - . " " ', "'. , ...
" " " " ' " LHo<,
""" " ..~....,
,'" "'.... , . , ,_='odo ~

_ ....._ , " ', _

. r. H. -.;" ,...

ro .,. 'M. ,

...,.....""".

m
d ) Po< Oh;mo, "."."", d.

"""'.>"', ""ti"",, (p><..m plo , luzltin'"",""

'.,-dadim""'.... , do aniboldo .bajo. m,.,1ad,'...,Ia,;,ud. 'idalm........ ",,,,' ....l oo",h'u)'.. un ....,.".,,0 t...,a"g" . me n importan" del longu ajo
".,,"", ponl'"
,""m-roJ lo coh",-,n" do! d uo"",,,, '1"" ......
, ..... ,, cuarto ...~"goilo_

penn'''''' ..

n ''''fondo ..;."'oo d< JI<


El ""ll""' la" rart"'w...do Jo pia n'.. el probloma de '" ooig"" So o
la <lo u n ]," >;"";' ,'n 'naios" en " m uOOo ,.ligio> do! ono.." bobLco' D,

poc .. oon<norio , ,. >U"den ideo,W"", . [; nidadoo, parnlelos o d",peod",.oc""


con otros mod;", .... 'gmo. '1"" oonocomos'
T"""""" '1"" p"'.... rnos de da.- una .... p""'" unal....... .... I""~ t a
propon"'OOo un mod.elo <lo .. p1ic.dOn . . h'OC'<>. El ",~"~.ho ~ n Jn ..
~'. . . la """"""jada de di!""",,,,, munDo. " lipooo<, p><1ado<.. de Ion_
<ua.. y de
muy ..poctficoo

''1''''''''''''''''''''

al El poime.- modio _

c ol"" e1leng.. jo joruco l"" "n',....., <lo , O>...,""'..,.... .. el mi, mo m,JiO""",o pri .." ..... . 1.0
..,... del ma!ori"
......;o 1....."'. <lo m'''gros oru>l_ <lo la """"" l
~ "'UW.oo.
"" Jo. d,logo> ~ los d i><...,." (po< ..mplo. 1os d"hoo .Yo ""Y . ), "" ' ''u_
Jos cr~~ " el O' m"" al ~ (1 ,1- ")
, nodri>no> que
.. """"ron en .. criotlaru.mo prim;''''' am .. de ..."n el
"'~ng.lio. Una "", "",,,,,ionoda ..la rn igambo-.
y s6Io """ >D'
C
>UO<Ie >la"'"", la """'060 de la. ",la.,;""",,,",,. J no" ~ .... ..,...""
..,
aJ cr i..""'i'mo ",,"'on'o.

000"""Y'"

'""8""""
I"""'i""'.,

b) E I "'~ ngoli o do Jn .-.lloja 01 "","kto do! ,""",m'm<> jOOnro ron la ~ no


1M'" fa _
1' '>1; ' 1,'"
la ,->oIon" mi""a delonf... nta m'" to

'.,1).

doo; "." ..... O" 01 ",a"vho. quo pono do man ifl"" o un , ' ",uln e......
m . ." f"""'Io, poro "''''''"'', "'" 01 j ....,,"'"
pa<ajo< dol '"a"vhn ,""ola" un ""1""000"", ronncim'orno do la
.
!la 1"'.........,..: ' ,6 I""a,); ' '> I""'..da), 13,1 ICodronI. la. r...... ~ ...
PO<OP; ""''"'"'' hgadas a 01..... <ru<1u ,"n la " ""","," nonka (> , " ; 6,<;
1) .8. , ,; 10,11 ; ' ' ' ' '; 19 ,JI.. l ). '-'" P""""P'"' do lo :J\ri. on pa rtOrnla.-1o
"","",=cOa del ",.""", 1' .'>-'0; 7.>1"; 9 ," .'6), .. "","","",,n .." o ...
ro",->ociono< quo .. f""'UP" ""n ronnc.m., al ,gua! quo la "'1""""'-"
m""" " a jOOOa lpo.-o.mplo , U Ch<; 7.>7.<11.

pui."'''''''''. " '. ,;.,.,"'

la ; nfl""",", do! judo""'" pa1o<"""


.00.-. l o. aun ruando ... ;ncuo<.
h onabio, dobo "'" pon<lonoda do ,
modos. ""moro, .. porto "",... uh
,~ do toda
.00.-. J
Sogundo, 1""'''''''''' al f"""'Io do ...
romunidoo.. nonk",. T..-Nro,
con,,.le< tIoI judo'''''''
1"'.........,.. lpo< o.mplo: la '-"1' o 01 Tom>'o' no..,.. )a
co"
,,.,,, P'"" lo tooIog<a no ni ca

tnod,,"'"

probl"""" "".

,""",uno<

,,.

INTRO DUCC'ON "

NCEVO

T~TA"'NTO

el E.I d<.cubo- im .... to <lo loo ma"",,,nto> do 0'""'" ha arrojado una n "",~
lu, >Obre "" ,'ocuI", ent... In ~ .. juda ',mo palos""""... En .recto,"
lo"!"",;' duali.... _ .. u,," do las , a,,,,,,,"","",,,,, <lo "" ~ ;00."'ros, .... mOl' P"""''' en lo 1;"",","", de
ci<>

1u,,""_

"wrdodlmon"...).

. " [._.1 y J'U"O . ,,," _ .... ' ;tu~ ..... _


" ,'~"", 000 loo oopiritu> >> do lo
"" """,'",,,," lo. " ""'_ "" "" lo

0..""'" (p".-..mplo. la oposi-

mano'" po<.uo. """" ,.... po . .

,..-dad y" lo lo""""". Do! mana,,'" do lo


""dad,, .. lo roo,,, ""nWbIa> la> ......

e>ciono>o do ,.......... . En mano ... ""oc;po do lo. '-"'"' " " .. dominO>
...... - . . loo "';00 do lo ;.moti" ,Iloo maechan p camjooo .. u,. , en
~"
La> . ....... .... .-oI
do lo faI_
""""" oILoo marchan _co..u"", do ,; _. " QS m,I"'",

ma,,,,,"'L

<10m,'" _.100 h,JO'

..

"""'l"" los campos ..m<O'_ son muy prn.imos, ""emos que guaro"'.
"'" do ""'" la rondus>n <lo _ hubo URa 'n_oc', do<onn;"".... de
Qumnln >Obre I n. E.n .recto, "la
de ""'_ dol w..hsmo qum""'i _
ro ,....,"...,,,.... la problemtica de la
1.. la obodonda .."' lo
T<ti lo _ "P"'" los hombo-.. en do. ",mpos l, .. d""hsmo joOn"" ,,,,.. su oc i!"", on lo rn"oIogia (.. la f, en
k" do! ",uOOo, la _ .....
li ,~ la ..,...-","", "nt... los homb...,d. _
.. oonl....oo. .. dual i""" qum _
nI "jeo no .. f',,,t o ""oca en _
con la " 1""" m..in"a . n. ....
"","",,,,in hay qu" ""'..- un. doblo rondus06o. _ <m.o parto, "" ,.,n,.
<lo Qum .... DO propo<c'onao el traofoOOn .... ,gmn 'l"" pern>jtiria .,,""'
<lo ""'''''''' """,m. la U,. ....uc.
la ..",la del m"', im","'" ...run.
Poro. po.- "'" parto, 01 Ion_jo d""hsta, ,;p;o" del """vi'" <lo Jn , lo
'pro,;ma mil> al jud."m"
'!ti" al udaJ."", ",blnOro fa,""," ,
pr.oom' nao" deo
deI,o 70. E", ju"'''" ....0C7.a<!o po.- el mndn,"
'!ti" J" ..
con
pocto. "'ro """im","'" ~ ju d"'dol x;:\o
1, Ju ,", 01 Bauti.ta 1'u, djs";pu!os.

el.,.,

u:.'

0"'"".

;oo.""', ""
t..<.mxIo,,,

X;,"

d) El rom""", <lol """,&,1" do '0 oonooo-.~ """,,,'s 01 "",.....00 <lo no


""[n,"' om',,,'" x;n .....00 roo '" ,''''''''' oou"".,.
poiocip" de
la """",,060, el ... 'oc del """,&,1" de Jn DO doja de pr""'' '' la ,,1ac060
." ..."'"""""J""" el "'un ;>Ia ~ ,.,"''' .. Bao""s no .. ms _ 01pr__
cm...- de e,"" " (l ,""'); '" nOro f"'l"I oon>isto '" ...- e1 .... ;gn 'l"" """'.
la al Cocd.orol' al
do [);". '" la f""'O'"' do , .... 11 ,' ''''''); la "'POriOOdoo do C,"",,, ..... la ru.oI el Bauti... ti"", _ deoo!",,,",,,,,, joo u
dablo< 1J.30; ' ,"' ; ' M I). E... d ..- ificacOn . . . " m" .-...aria d.ood.o el
momonto '" '1"". "'8n '''' "" I"i""",," d,.dpulns do ,......Iioron del
.,;",uIo dol Bao"" o ( 1,' ' '' 1.
E", tr.bajo de "",mon. ,..Ijn>d" po.- 01 ''''oc del ",'""goH" ti"", '1""
llam..- o"",' ca o"ne On 1"" ,.... """""'. Poc una parto, ..
Da. _ .. ..,.,jj" ",H~nso judio dol q"" pro"'"''''' J...... el """'imj,,,,,,
bautista (eC. 1 bautiomo <lo J.. o. po.- ' U" " .. Bou'; . ,.). E" "'Sundo
l u[<"'. ,sto m.,j", Dauti" o, ' ao ' mpnnan'" " "" njns d, ' n POC<"'

n..d.o"

"'jo

'''''''''' <>na'
,..w

y "'" primeros d'><fpu!os 1"''''''' '''0do ~ , .. parto im.grnme del judo'''''''


heterodoxo. 1'<>< l"n, romo m ""'.... 1a hi>loria do la P'O'" maOO"" ....
d ''''.... ha", j" "" "' .. U"" dolo. lup "", do aparioo do la P'O'"
o) El judo''''''' pales""""",. con w s djf..... ,.."'poct,"- ""o.duY"uo posi'
ble paro meo> do ' o ron ol judo""'" "'Im"ico. Lu Inodic'""", "'1''''0'
o..... --y00 partOcuI..- " m " o do la SabOdwfa--- q... """ f"""O'P"- "" ' o,
a o'" <000 "" 01 p<lnsn 11,1-18), In dem ....t rnn 'ncuo<Ii"""blem",,'"
Filn do Aleand" a , po< ejempl<>. ;den "fica la Sabidwfa ron 01 lota>
f) No obs", o"'. en la " "1;""j. coo"'mpo<'o". el doba", ce o, .... sob<o el

oomi",miento hi_ ico-,. h g_ del ,uano,,",'""!!"!,""" cont....oo "" la


coladoo 001... Jo y' fa gno';' . "'010 01 dua l~mo_ (m l"~ fa na"",;oo
non"'a como su """"'1"';00 ori<loll!ic., contrnda "" la f(gu .... del "'" "'.
00 col..tlal , han fa"""",KIo..la h if'"""s. """ma o,,- 00 part"'ular, 'roy
,..- on fa f,p"" del Hijo I""""~"' me . _
m la ""k'acin.1oo
bom"'" ",m'do. "" fa< tloiebl... y _ "'S..... d.o<puo jo nto .1 pad ...
del 01010. un emploo o""co del m ito P'O"""'"!
' '''Y' quo 000
sidonu; .....' oI"'''''8''Ho''' Io romo con"""'i,~""",'" doudor del u,.;
,..-.o'" 1"""""''''0'0 ~ n<l 0c0 , quo ~ habria .-.;~," form.
funda""", <aI;R Bukm an o), o al _ habria w rumbKlolE. "",,,,01""0, L
&00"",11"). ron 01 '1"' tendoia uo , '"",In do """""ha pro.'mjda<! (J
_k),

,_e.......

.-..len,,,,.

La ....1"""". a e" a 0"""'00 "" d' f"' ~ po< , .... """"'" _


una porte . fa
'"fio""oo m i""" do lo '1"" ha )' '1"" """,00..- por . 'oflu"" a P'O""'a.
p1ant "" probI"""",. No basta, "" eI....o , con detectar "" el ",'a oVIi<> uo 000
-pI0 una "'p""""',.oIoo _
mOa ta<do aparoco<On a-n loo .~"'m .. goo. .
pa'" sacar fa oond",,'oo do _ huoo uo , '''''u'''," p.,,'e""""ia. Tal
co"""f"'> o <al "'f""'<' o""';oo ti"""" q... iOlag "''''' "" un. "'"""f"';oo
p><l ica do ooojunt o, "1'''01''''''''0''' Odoo"ficable. para ""!<ori ,,.,- <al ju icio
Eo ~ndn !ul"'" la del io";oo m'.m. del t"-m' no _g"""s . ....uf'" ..p'no" aI.," un. >ml""""'oo perfilada ," la ""i"'",,'a _ '" fa Iu, en
.. s'"",""smo antiguo y '1"' at r. .'......."" ~<Iom"" ," pon>am'",,'o (ll
'ona.I'"
hay quo I"'",m mOa bie o.o ~s"'m"" ooo ""u'do., fonnuladoo
00 <lncum""',,, bny a<-o> ble< U.'." . s,,;"o l' Si .. a<' _y ...... .. """"

,,><

...,Se
,~

,O

._
~I

''''!l,
....-

, ,,_ Io ,..)<;.. """, _ _ ~, !7. Yula


>IoIr, ., _
do " ... "'.,.... """""" . . _
/ _ .,

se"'"""'". "" ~
""""'_ ..,. _

" " '' 'NY" ', -.. ;~

" ',"", _ " ",""",


" "" ~ . pdrt, '

,....,~ N

~ ""-

""""""'
__

, ........

'"'"

~--"iwn

"""a. ' '''

-......... c.w, T,;' , '..,lANY" l , """.... ,. "",""",,",.,


, T" n', (..,UNY ' J) , ""'u....' '"",""",,"," "nd~ ,

,''_.Do"'" .....","""-..
.-"' _ _
' ..ondo .. .. " .... ""' ,

,. , _

"'" .._
""

r" ....

'm~, .~_

K IxI,."."..,

,,"~~ _ ,

"

,"'", .. ......,.,. _

~ . " ".. Lo ~ .. ....",..

, um. d ~...., ''''"', pp. m.l "

'"

INTRO DUCC'ON "

NCEVO

T~TA"'NTO

'""<>OC<'S .. """....no 00"''''..- _ los doc-umonu,. 1;""",,,,,, B"""""[<"O' 'l"" P''''''''''' dala" dol ~glo lIle! m"o dol """"10<, po<
..mplo, "" _PO""" ha
"na fas. "!torio< doll"""tidsmo ~ en moOO algu _
>UD<O- ,

heoo ....

no en "'" oo1g""",l
"". Ii~ .".100 1"'''' 01 ",~"g';o do Jn , los docu_
""",u,. gOOsI;cos U~ ms ,,""""'u'''"'' a .. (po< o.mplo. el himno do

la """""" , ... """,,;do en 01 ">o<n~ do J uan) 'PO"""" en 01 "1;10 n , ..

docu-. doopu" do la ..... acci6n d",I ova"p'!;o.

,Ou>

oondu.06o hoy '1"" ""'" do .... "'pido .;~n de ooojunlo' Slo ..


puodo da.-"na "'pue." ",",in>d,,- Po< una I"'rto . no ha)' un ..,["""'m"'",o
..p1icno ""'... lo S""';, Yla r. cr~".na "" 01"'~"v1;o de J n. '-'" .10m""'",

partOcuI..-Ia~) no
"'" _ ; _ "" J n . .,"" .un, romo rn...' ... lo nocin do croo<On Id...
proloso) o 01 p<im..- d;><lli>Odo d""pIid'ld. po< .-rnplo, " ,H), el ,oarto
"".'Wlio
_p>6<tico ( H . KosI..-)" Po< """ parto. la h' >tona da la ' oc<?cOn rn ' 'l"" In .. 1"".... . una Ioctu S" '''''" leC. po< o.mplo. la gno"" """",in",,,,). ..... po<oDCialK!ad de
u no
pi"" po< 01 hochodo '1""
.1 "'''''vi;'' doJ o naci en un ospado "lOpooo_S;, que .... un6 ...- u"" de
lo. - . n... f....", do la S"""O>. Au"'l"" Ia .. ~
50 P""-

de los "",ndo. . ,"""''''' g_bros del "BID Il (on

"P"'8"""" ""

do.awn, <lelo". de modo cJaro" ambiento ...hg_ en el 'l"" la """'"


la jOOruc. dooarrollo 'u "-060

la.

"'.], El >n''''O do pnx!u<d6n


romf"""<in do Jo ron los "">n8'H"5 ,'uphooo 1""'" do ,,1""""
""""ffoco do! pnmoro. A 1""'" do . I!"'o,,, ..m'ja""" Ig'uero h<o"'00,
to do la Pasin , al!",,,,,, ..... " " ~ "p. en romOol . Jn .. ; mI""'" po<
'" ori~n.oIOdad(""ru<tu.... le""" pnneipales, ",",,,, no '""",mjtOd", po< los
~np<_ . djseu """ cr~toI6g;ros)_
ori~n.oIOdad ~gn,rjeo que J n no ..
uu fanmen<> ",uOOano en la ti,
u "' """'...." . " ."""', ,;no _ con",_
'uyo una U
do desarrolln """"ffoco en la h;"oris dol an""n;""" pnmi _
live>. S;
el """" ,OOmo" awdo """n ' ~ el motD" do produa";,," '1""
.... en .. ""8'n del """"8"10,,'
La

Uj,J.l. Lo ."'''''~

jodn"",
El <",bajo 1"""00 y leolgia" que aon d ujo o la 'I.... ;6 n do Jo ..
.." .ndo o lo Ia,!!o do ..nos do>u;", . P....upo... la " j,leu";, d. un
oled'" '''01>1n .1 que .. ~"",", eoia< ioua",", ";o''''P'''o",,, ~
' " n,m;h ..ou , ,,d'.,;o",,, 1""1"" d. las i~ "; .. joOuk ... un med io don_
d. "". , ,,bajo 'aoIg;= ~ Ji. .... no eoud ujo l .-.d...,in prog"";;" dol
"'.ng.h,,, ~ d"pu> d. 1.. carta,. E" po< "nlo, I.g;hmo ,uPO"'" qu. ....
...... fu..... h"'da 1"" uu ";",ulo leol"!!",, -la
joOnico_ au)o fil"'-

.",",Ia

n....,""-' Koo~ . ...... ~ ~ ; '


.. _ dou._ ,O<do.,

pp . ,

r., ......
,oo.

":r..... ,"", ...

jK<on _ ..........

'"
'" fundado<>. .. proba w.m....... d i.cOpuIo .......00 (".H-" ; " ,1<>->7; 1 0, , _

'O; l l.l'"-' o-U; d . tam o"'" 18, " '6; 1 .,.0-" 1.


En ,, maroo de la ...cuela joOno .
OU'o<del cuarto ""'''8'Ho'
SO el di, d pu lo amado .... fundado.- de la "",uoIa
po> probable
_ ... el ""lo< doI ... ~"8"hD_ lIa y q... p"""" en un ...dacto.- d;,h nto de.>l,
m;emi>rn de una &" "","", """ o..,,". al '1""" """"'" nonnaim""" romo
d n ~" !!"Ii""_ La ron!noon
del ""'''B'Ii''' rom'''06 en dar fonn.
de .....10 1. . <ndio".. jonic.. y. en pan;culao-. en haboo- ronc.>bKlo un.
h; otoria de JOS. _
tOOa
la cruz. Los moh voo ...da<cio..... de .1a
bon . , de .1a .,,""..... ~ de la . gu if" . ",,,,, . _ ponen el conjunto del
.... "'" "" ......"" con la cru,. apoy. ..... jujcio; los <1;"'' ''>05 de d""podOd.
_ ,. _u'la' po< ... ;~ n irKodo de la partKla de , ..., ''''o en la m;<m.

,'1""'" .... oo-"'-,..

<loe"',.
hao.,

d'"",,'''''.
Com

, DO obsta_ , oono<ala' ol he<hod.> '1"" el


ng.liocanOOko ""
.. 00... doI
ge! jsla, "no del ~O< ~,., { (hoy q
p .""r en un ioo ',;_
d"" oo. un g"'P'?); .... dk> la fonna fina l . 1" ""geI;" , ..mndole "" 1"'"
,i<UJar el <'P" ulo " ;o""""ndo do!.,.,."" glosas en el ""-to (d
,.,.;oc_
"""'"'. en 1 0.1.1). " ay q... bu>c..- 1", ..."""" que mol;,~ron
OItim
...toe",,,, en el
de ,""",,060 do las ;g1o>'" oo.o"'. . d..m. de '" probobI. d<.pI.",m jen t o de S On. hocio
MM '" Y en ,o boquoda do uo a
i0"!l="'" "" la B"'0 !:l....

como'"

";a

~ J. l. F1v. '" """""'.id ....

,E.<

p"'i' " P""- cundo romp'"''' el "'~"8eli ... <ti 01=' El n Ooo
cont, "o lti,,6rico
pJ"'i" u""o'" '" Jo .. el ",f"","m""t o e nt...
lo. di.d Klios ~ la . i o _ ~ '" panicu
<ti . .01",;"" de .... (' .21; 11,<1;
'0,1 1. CUoIqu"""- _ ha)... ido '" fonna.
" ,1","", " , ito'a "" lo. 0 _
80-90. E... "",10""" 1""'" a lo. judoo-crisho"",. q... ru.rn.. su> ,1ch m as , '"
una ~'ua"" cehg;o.a y >oci &! m u)' dificil. No .., po< t a nt o,
wpo....- 'l'" .... rup<u" ",lm jn ' " una m,1a do identidad. 1.0 confu,""" el
de<a l"o' o y el fracaso ,.,....."""" la fe do lo. ,rislla"", jon_ o una du",
pruoba- El " " ,,&,100 .. io=ii>eea .... ~ tuad "" ~ t""" de ...... ructu"" la
re "",ilan ", do la , rom uoOdade<jon"'as
La
de "",oir",,,, de! "",'''''o p>lkoico '" el quo '" i""""" el "'~O '
Vho pennile su datad"" . Jo fu" ""'"f"""<> de<po" do la ru pto" roo la
~_
de";" de<puo dol """ " . !'oc otro fado , u o pap iro """"'.
trado "" Egipto ea !9J' --01 1"'. 'l'" """""" al!,""", ,.rnoulos do! <apttllio
",_ penn j'" fija< el '..
E... pa piro, qu e dat. doloOO m
"f"O' n.. .. a ""'..., m""'", 'l'" '" .... poca el '0""0 .,~ovlio .... conocido '" Egipto. E>. P"", nozooahle propone< fm al.. de! siglo ' romo fecha
do

,,,,,,ado ..

""",i""

f''''''

raru..... ..

mi"". """ q"""'.

""'"I"""'i"".

~ J. J.

" -, de co m ..... Oo....

p "", dol enn. i...- el rugtU' probahIo dondo fue rompo..t o el ... ~ovlio. Iuoy
'l'" t.....- "" "",ola";, """"es. no", 'l'" t " <la "" '1 do 00 ruga< dond. la

'"

I NTR O DUCC'''N "

NCEVO

T~TA " ' NTO

~""lM" r"""", d<.em penaba un f"'P"I importan!> y donde.." l""ii>Je ;mp>....- mod
dj"'p i"""",; '1 do un lugar donde "
toda"" l\oo_ '1 do un up- donde "" d'odpurn do J uan" Bau" " .
t.on "oon a su d ifunto mm >: 4) do un lugar donde la g""'" iba. podo.do=roll""" , ) do un luga'donde .. h.i>Jai>a 0I~ ; o do un lul"" donde
las fi B""" de Pedro Y Toro'" dosompoaDan un f"'I"'I ""....al de p<i....onIon. S iria """lit"Y" un "'f"ri> <Ioodo so d an .."" .... rood;,~, " .,...
po<
puoda ..d u;, "'u " e"",. A. llo ha) ' 'l"" aRad;, _ la posible loc. _
I;,,,,,in d",I ..' ~'" en SOna ..... ,'I1lm
bojo do! "'~"ph " a;
la , odaocin fonal dol """"8'1'" Yla do la> " ',.",,' joOruca . ti. no _ . it .......
probablem..... en A, ia '1,00.-.

jOOa''''''' het...oooxo .,.

.no ..

~.J_ 4.

Fl

"""'pano",...

Q"_

EI ",,,,,!!,,I'" no .. ob<a do un t .... go OC" ..... SO ' ''''"''''' ". 01ca pUulo ' 1,
010"'''' ..na el d i>c' pulo amado 11 1.14).
idontiric.dn, _
olo in,,",_
, ..,. en el ~ dol .... "!!'Ho. '"'1'""" dos 00...,..000... En primo.lul"". ~ .. ti en. . . ruoot. .1 hecho de '1"" en Jn
u ,," ,""", riva lidad
"DUO !'1m y el d j. " puIo amado ~ adorno., '1"" al P"""'"'" la m..... d.oI di, _
cOpulo . ma<Io """,'''u) un probloma paco lo. cnolos
do ello ..
"8"" que .. d i.cOpuIo a mado no <lobo "'" 00",.,<10",00 como u .. figuno pura _
"""'...;mb61O" . si. rom'''"""" h'sl6ri< a; ........ do u.. f;guno 00..
po< Jos .00. oonicos. mM p"";'''''''''''' romo fu ndado< do la tradOcin ~
do la """",la joOno _En
lugar. <tif...-.n<Ja do! d'>dpulo . mado, ..
.....octoc del "'~"8.lio .. probablemen.. un bombn. do la
o do la le< _
""" g.n.,..";oo. E ",n be.., nombre del d'>d!"lo amado, Y.. ..,""'" po<
"p>ne<.n la fonno de .... "",,,!!,lio la i" ''''l'''''ac'oOn de la fe criotJa". .. bo,.oda po< " dj. d pu1o amado

""la

.,",

i<>""-.

,,"'<10

_ndo

la .... bu<.... <lo)......., .......& "

_00.

' non . Izroro..

En lo "'>torio .. lo ...... ~ mod .-n. "'P> XIX, """""" m itad ... ...., XX"
~ ,
00 .. lo "",",;Iica<oo'" auto<'" ",""o.........,
lo " "..
" ~. """""""'lO <dU. Do lo """""'00 .. ""'" .."'''' _ _
"""""",an, _
.. croJa, b
lo "'edlo,; '"""' ...... ..m_
too
01. _
Juan . .......'" ... cred lo,;J""""
. uruh oo. ",,,",,, b .".,'naba. . Hoy"" ~ la
""... ~or"""oo, "'""'" ol "" ","""" b _ _ '" no .. ""'emtioao_
".n lo .........,00 .. 1a . _
_
"" do un..m",

"""'titu'"

""oOOad ' -'

la"""""'''''"'"'''' ," .,,",,_

hi._,

"""'do......__

.-..."""""000

"""'" un punto "" "


' o""", "'" loo _ '"""""" ""' ",.",." b
"","Ii''''",;oo ""' 01 "'
., .. """" " """'" ..
b ..... ,;6<,,00 ...
dj ",(pulo """"'" oon J uan 01 """""""
F5.. aonbucoo "P"''''', .n 1" 1""" .,...lo ,,_
1..",,_
...., "" J,,- la
1"', """
' " do lo ..
"" I ~ '"

'"="no'''

doc'"

lOa"""""" ..

,u_ m"","

~t~a.~"'!f
r-h
s.e
t " - - - "

I!-h~~. " "

1"'r ~-

rs

~1i"3
-n';5

r-

s'-

.:;, ;~f 'n ~ft ~ ~

d O'::~~ . ~- ~ !i " ii"

>~

;~~ ' l ~ l ~ - ~, ~~ I ~-=- ;~- ~ e"'e e. ns

;; -i

r-

Ir

1l"8e].-!

1! - r-~

~~~'ln ~ ~-

~ ""':.

~~Ii" ~~~~"

S ~

l
!~IIII!;
!111:!'II:II!"
,
1IIIa'II!!'!II,I,
!!,ll
. a .e
r

i.!f i "' S

'le-~ r-H" ' rn ~ r- ~HP.f!!I ~~ p ~l~ g1il~i~ ~[ ~~~P~ -"

~s

."

:t!
iH Hliii!t,IW i:!! i!!H!UHhl!Hl!!
ll " P~~ ~ " " fti;: " i --~~ "' ~ '< PU C [t t" ~ q -"i
,~Hin B!hHh~~BiH ~UHl~HL~i ~h~h~

l'' "!!

,n,!I!
'!!In!!
~!IH!!t
h!
!!IIIH!H!!fh!

l
""
I
!
'
,
"
,.
"1,"",1
.
"1
'1,
'~!'
.
f

f
Je

'"

INTRO DUCC'ON "

NCEVO

T~TA"'NTO

~ , J.~..... f~nc"""",,-"'"<kI ...~ _;o

o...do>.1 punto <lo ," de la I"agmt ic. do la oomun""""",,,. ,, "'~ng<'


1,., ""8"" Juan , j . . . la in" ..,06o do ,.. >tructu.....- la f. <lo "" cro:I'"....
Qu ..... _
P""'" do una lo dob,l;tada ~ ,..."o.m ""a f, foctal<.cid. ~ 1..-_

""la ......

muloda do un modo d.ro.


ru<1W"oc;fi d. .. f, ,.... luga, ....
hecho do '1"" .. """"vI;O,.. cada "na do "'" port .., apl"'. u.. hennonu_
,;ca po< _
. lo cual . ip ric. '1"" "" '''l''"'''' "'" captados en '" Io.Jomen tal y _ ililoda p"...... """.m'na<\oo h.d., una ooncopcin m" oo. _
~

:t<I .~ , ......

'""'.Iva <eoIgI<a

El <u..-lo .-.ug.ho P'''' ''' ' , n lo< d ' >cu <>o, do doopod id. (, a p " " I",
1<_16), .. l ugar to<>I6"'" partu-dol cual .. cuenta" h. otoria <lo Cri<to. E,,,
acto de ....",,,..~
mJ"""'lo. pan;' do la lo p"""a1 (1 ,"-'1; ll .lb; " .70
~ qu;"" .... Ii
" ""bajo <lo memo<"' .. el Pa""lit o (_ el
"""o),
Pa c"" hlo 0 . 1'-l7.'6 ; ''.20; 16,711.13 ." ), en
....;go Y01 honnoneu.. ru.. Jf;cado do lo ,;da y do la ob<a do! cmto oo""". Slo la m irnda """"P"';" pa><UOI. '''m' nado po< " E'f'Imu, ponnilo d""",bn, oI .. ",KIo""abaOO <lo la """""""'000, doI m'n ;sI..-'" """""', <lo
la "'"'''''' Y do la
del
A' f'U"' . ,, "'~"p'ho .. un ....'m"";o
oob<ema..... exceI""", do! enojo encama<lo, "" la ru",-,~ dol Espiritu, 01 ru.aI
con""", 01 ~ dol a-i"" -.no y oom un"'. '" actu alidad pa'" 01 1""__
"""' do la lo
E... d<.cr ipcoo do la acti.>dad dol Pa""li,o
p<otlac ~ do
d"'lo '1"" 01 ...!alo oo.nico.. fuOOa"""'taim""", un ....
rn~"'" la po<'
oona do Crislo.,u h' "oria y'u ~gn'f;c",,06o ""' .. ""joto cen<rnJ do!"'ng<-h". Em """,,, <"UI .. la cono"peOoo O" stoill"" dof"ndOdo po< J n' I'J Cristo
oo.""" ..
fuoo.m."taI""",,,, romo 01 ~a.- do 0;", "" 01
mundo.
fuoc06o .....~JOOnn .. tI"",,-roJlado do una dubI" funna

'".91

""pi';,"
oct<>. .. ..

Slo"
f'"

o"'""",,,

"'jo.

perm''''
"'0

'nmo-

E".P""""'-

U M .I. Lo <ri, tol""'~ .s. " """,,,,,,,,o..

Ef m ..-co h..-monut"" ... 01 _

.. ha do ....... ",lat" do la ,;da do!

J.. O. -.no .. 01""" "" .. prologo (1 ,l "l. la ..." fundam... tal .. U""
rn"~ do fa
Qu> "goif". .. lo ' I'J lnO' ; rn""lo oon stituu

"'."'''''''''00.
.. ,,1 do la .... ,da do [ljos In. 'U)"", 01
do la ron..uac"" do Dios po< In> "'l"'." doc'" po<'nd", In. ...... huma
..... El 10,\" ... l' do una m....... mo 1"""" " 01 "'jo p"""'"'''''' '1"" ';' H "
U"'dad ron 01 Pn&. Yq"" .. 01 mod iadoc do la cr"",;oo, .. """'<na (l ,14).

'" _ ,ul>:>"'" "" 01 h' rn"" 011"1:'"

"'''''' u n """, 1>.-", ,..o. do N"'-ac", y ta m h"," <ma h ~ torio, la 'l""'~ ...~ "" .. "'~ng"H". En lo P""""" do en" ", D'", .. tu.<. pro.'midod
.""""". y p"""oc'.", 01 .."" do lo ,,,,,,,,060 Ydo la huma " Odad. , ..o... la
Polar,,-. do [};os """h. "me. JOda la historia dof hnml>... Jos"" "" pal .
""". "" "'"'''', 'u ';da. '" muort" dohon ...- '(dn, port" do "" f~ma
0060 pn""""

1 ~

Ir ~ n ! ~ ~

e.

,, ~ p . ~ e 1 2 i
l'n; l";'~ 5 -8-.~
;

;r~ t
~ ~ d: ;e ~~~
O ~11 ;= r ~g 8' ~

1r..~I:"I~T~i

-~

.~ .

r
8

1l ~~"~

r ~~ g'~" -~: . g,~~ ~ ~

' _1~iHh ;~~ n ~!.

; !- ~ ' ''3 8 ~

_~

~ ~ ~~ S
3
s~ .. "

l Ii'~ a~ ~ ~

p~

~ 8 ~ ...,

~,f'

~~

ro

s~

~~ a ~

8,.~!t &~

t; -~ ~~
~

-.H

'3

' l e
,J
~in:
~lnj~HH8~
;;: ...
' 0"1'""
".;:. 1
.. .' '-'"
."_ , 1,
,."'" ''el"
... f~'" l""~l H,~; , ;' , l lfl j!!
g- ..
g, g- ;J 2 ""j ~ .il ~ 8 ~ g:

~ >'~-'

1~'~~ _""l!t13 r.-S'~H

nf8~;q~,Wh~1H
8 - _. _~ ~ ~~h!.; 3

mi
! .'t'! ~ ~ l ol;'
~ -~ . ..~ ~l'
.3
i"S.. "_
' -,',1'! ~~i~ ~,' ~~, ~i -~-;~~ 'j [
!15d~[
. ~. ~
'~";Il. ~~ _~1~}l ~ ~l
" . . ~" ~. g- !l:
"'~.
n~

t'!"i>oi"
"'~~
' ~ 310nl
~! ~ '-d g l' ~'~"j 1 J 8~,~",i19 ~ l, H
1 9:~ ~!J
"
"~. '''"' 8

8 ~';g~
: ~ !t ~ U

;'~ ii H .

a~;~ .~

s __

~i~-H 1 _o!.~.~i~p ~

S. .
~ -qt FrJ~:

,.
" ,
. '3 '1
~ ~
't.~
.. P~i
~''' .3~f!t
'i!.~

'1_ "' .1:"'_

!t... ~ _" , -!i: ~ L="I"I h ~ ho


"h 'l.
~ ~ !t -s;;: L~i.!t-l~~'
',
1t 3~

i ,,:;:~ ~,t r.~ .. S'"',l.~'i:- ",zi

~~f.gq ~ ~ 8~p ~H Ert

~"Il.,..!ti: g-~. ... ~

HH~.~

..... ,

. s eer s as Qn, : : : .'" 1 q a-~ : . !i: b' S~l~ ~~


.. 2'"~'" -~a ; :;;~.:' P3 f_ j ' ,a"'":_,l ~ ~"l
'1~~3- ~ r;l
ir q "l - ' ~do
~-,1;-~ _"~" , Hi t . ; H ! '
~.
d:n~
P .1ii~:n .~~ ~e:S8~~LitP~ t o S'~1 .
~~~:>. .. ' t!! Ss- a~~:o." _ _ r.o!f

i"r

'.

'

Ir"

N : ~ if ;~

"' ""'
" :_0.
""'"i...". ' """"
" lr

"li
;; _
' ..""
."
. - ..
~ "

-"er , !.,.,;

.:?d.~.~~
. ~~~.~.S'

"'O~~
~ '=l"."
S ~

8 ~l~~n .

~ ."H~
~ ~H
o ' "

' O "li. Ir ~. ~

' C- !.; g-2

.. ?

. "~"..~ !".
"i
~~.

,""" !~"&"li .. a

L_;;'O'1l~~
eo.'a

~i~L 8 ~ 2

l i!.",; :::'II!l." . 1
"' g.~ ~ ' i< _ ~

. -'., 1

'"a~: ~~~

~ '. .;:&:.
-'"
-;!.8

l!'"
.."""'O "-'''''0.
~ o
~.o ........ "

HH~J~i
H
i
..

Ir<,
,a,

~li'-

t,
~,.!l

t'

"
"U

n "'~

p"q ~nqi!! ~g.F e,~~

"

1;

3 3 , ' ''3

:o. =-)

.!

,~

..

~' t". .l'

li~~i
~,; ~.K
He- n

~ r~

,18< i! ..11" -, 1

o i:

' rH.l
""n
t.i--a
"'~ S

~~
I!'~

, . 1.s

c;
~

1/"1<""1-

~''j !'
~h ~~H u}
~~~
~ ~ ~ O ~ ~ ' ro
~ ~ ...
es

"

Pl ~~~t~i ~1 ~f1~ hf ,

l'j~U 'i~ ~lf;~ifph .. H~


- s 9 )" l i. ,.. !. '~~,3, ~~~ ~'~~

~~i

e. .. ..

~~.~ .') ~ii: ;2'~~.g't~h ~:. ~ ~ a ~"o

o lt s

mn

",.'.
'" '" l "~~i~,.,.
Hj~~ n,
} ~ ~ g'o.~~~~~h
~ ;~
J~hh
:Hd~~~n r;~ ~ n~
g-~ :l;.f~ H~ ~pUln 1h 1 ~~i
1"
1 " " , . " " " , -, , , - -'
"' ~ Hn ~ ... t" . F ~"H-;~" d.~ ~ p':;,
~;i.li{ ~;! ~~~n,.-,o"~~~8~ ~h ,

~j ~ i: - ~

8 ~B'~1!'

" ~~ r ~

e"e p"0PO .oc iolg;c a me"", ",,',,",'o , ado

<ooIll;c amen"

,oho"",,

,,, """.." ,..,.,."6 ~ I;j por ..ro'o en o b..... u""j,~.1a ,,.,,d.dfi OO.
nka (L Zum . "';n i".
,a n i"""; .id """""i.",,, OO" ico. b " ."...-. . po<" <nobajo <onI6gjco y
I"..-ario do la """",la OOnica "" ti..., _ ...do una a " ' _ ..... 0po< la ni. -'" del criol' an~mo jOOnro (J. _ ... R .E. B"",'", K
.....eng>t ). El "" '"'ll"li ~ la.
OOnk .. "'" parto 'n"'8"'"" do una hj"ona CU)"''''P''' 000"""" "' co" ""',,. El &nI;.~ do la
del " ''''ll'' li,
do .u .-.ciaoc"""" '"""",.. y, deopuk, do la rompos"'in do 1", cana" pro1"""""'" 1.. ;00 ""''''''''' '!ti" pm j"'n _I,;,]a, d; r""""", f.... do un .
U""" do do.arroIlo " f"'C'fico en " w"" del cr~''''";.mo poim'''"" IH . K"'...-,

_nodo

,oci.

"u",.

!''''''.

J .M . Rob ' n"",t'

"'''id";,,,., "",,;,"",.

R, ' ' 'i",. "'" , /


La ....."''"'"'' del "",,;""""'"
OOn"", l en po"k"'' ' deI"'''ll''i<o , oon" crisI ;an;. mo noc"n'" en '" 000
jun'" l ' ron" m undo d ,,""ciam, " !,"en ...ndo com""" ........
Un p.-i..,.,- deba" w " r;.,.e al ,1nrUIO do in "'" lo. ';""f>1""'. SO I,;en
"I;u'endo a P. Gan!ne<S mi<b w hahla " t a bledoo U" eiorto oon>en>o 1"''''
aH""", '1"" Juan no conoci lo> "''"'ll"ho in6p<_
como obrn> 10""""",,,
IR. Bu Uman,,- J . ""'k, _
), """ '1"" ..,., b .... bob; romo ellos do on
rondo
comn (
JOOruco ~ p"" 'in6p<""), en lo> lti mo> dooo""" w " ~"' , ba jo fonn.. ,aria.da. , a un '"""" """im....'" do la h iJ>'>""'. do
un. dopooo."'ia ~ <..-.ria do Juan ron .... pect<> lo> ';npI;cos Ic. K. _ ',
...cuoI. do ,-"", jna, U. &h""IIo).
Un ~ deba" w con'''' en la """';00 ""'... Jn y" mu ndo .... ;g;oso
e ",""ciam,. "" comoen " p"'0<l0. po< la ;n!l",,,,ia do BuItmon" Ypo"ko
la"""",, do . 0. trabajo>"'"-e lo> """,deos, la """'.... do la .... ocin entro
' " y .la r;no>i. .. ron, ;,ti en una , ......... """rn de la
jOOnica lE
""""""n,,- L & ho<trolf, ...... & hm'<hakl", ,," , " memom, .. ha" al ....., .Igo.
.... "'"'" 1"'''' .-.clam..- un nue;o .... ~ .~ do .... t ..".. P.... "lo apoI an a , ....
""ono>. En pri ..,.,- lup' , un ronoc;m je mo """
do la p>>i. (d ....
........pc'""'" "'"-e N ~ "aromadi) poo< de "",n.6...0 _ los
prop;amen '" dkOOs da"'n, romo m UJ' pronto , del .i;1oIl Y"'" , po<
lo "'mo. 1""""""'" a la ,..moc.... del ~ngel io; do ..'" modo .. ron!m.
_
.. m ilo del
en 1"'' '''''
""" una hif'"" ;' ,,""'a _ un
.-.al idad ",.<ual IC. CoIpel". En "'ll""oo u p ', .. """''''''' ""_
de<e<m;.
na "'" en .. """""mo do la ......edoo del ", nn;" i .. m" b"n ,, ron"k'"

t.-ad"''''''''

" "8"'''

1"""''''

..m,,,,

po""_

,.0,""".

20. , _ " " " " '.


l'!" " , . " .

<'"

1L B.'''''' ""''''-

P"" ~ _" ""'_

"-....

......-....

H I'. 7l, ' ''''",

... _ ,
....";,,, ..."'" ... "'" .... fnWwn
C'io-U<..,._.YO"",-,""""
,."
" "" oc "' ,,"'.,
"" ~ , ""._"'... "",", ,m """, """" "'", ... ; ~........
, ,,
,~

~.......,.

cou....,. """'" '~ _ ~ """" ..hl. "'oc, ,. ..... 0, Y" " ' - ' """'"
''''',0>.,...
,,"

n """""

'"

IN TRO DUCC'''. "

NCEVD

T~TA"'NTO

;g"''''

en"" 1..
joOn"'" ~ la s i _ a frn-i"", IJ .L . M. " yn)"_~ n "'-0<'< lug..-,
lo. prnoblomas 'l"" 0000""'''''' la '01"'''''' Y la io,"'l""_
gro,'o
dol"'~"8.Ho en el "PO 11 (po< ..mplo. Il .....,lonl ""' ..... todo el ...."hado do un con"kto do
el .,,'" m ism" do 1.. comunidad""

'""'J>fi""<'"'" ""

i<>"n"'..

,cmo

ha)' _
plan' "", lo """",,, do! ""'""<10 hi,Jrico-m'_
''''''''gacOn "",""to,en '" m,,)'Oa, .... do ""uen!o..., 00.
>UD_. Po< una parto. el ""gu.a. Y
la> "'P""""'''''''''''''' "lOpo.-. "po, do!
"",,,!!,Ho do J n da " .....monio do un ."'....",00 porent""'" roo el pdaismo
t..<.mxIo,o (o..mrnn , juda''''''' .. ma."'",o, d..rnoo bouh....), quo . fina-

En"","",
do Jn' La

I!'=

l.. del . ipo l


i>a. oo n',.,",.n , 1 torr''''' """;C;o d, la goo<" (O
Cullman nf'
otra parto. ha)' '1"" """OC;,,, . U"" ..ph"ado un."". ~
adm ih, _ el u..,'''''' ho.trico-...hg_ do J n .... , ""000 "" lo oon ~"",, _
d. de oo<rient ..
(judal'mo "'1"0",,"1 ~ heterodoxo, ~oc'''' ; smo
."","""io... g"""id ","",,)

.....n'''"'',

<ti,,,,,,,,

como la ",,,'On dol . nt..-"" h's1<ro-,.!i


"__""do d.obabda, lo m i""" puede <10<" .. dol probloma d. la

'" !I'''''''' del ",""g<lio . ""


~"""
~.

do! """"8"100 . .... """,no.. do con...,.., Id. "n<orionnen"'. en


dopen<lo do la na' " rn le,~ do la docum.ntodnDO pued. hao..-"", ""'Oda; _
prom_.. <le la Inv.." [<'>d n
octua" a) ~ .. f'O' ible que la "",,';On <le la, fue",.. , il'" ~.ndo "n enil"""
In'"p..-able <le la ;n;. .. lgac"'" jOOn"a, la ,I'"oc"n "" .. lo m i""" po< lo
que , ..pecta al ,"""""no de la ,oda.... mlhpl. del "".ngelK>. El 1Itulo
<lel "".ng,IK>, la. ~ Io .." los '""-d joo. a 1.. ""'"'"' del ...la lo, el .pIIogo,
dan t... imo nlo <le un 1.n6m""" <le .-.Iect..... IJ . ' um...ln , A. D.,,~;I..- l"
<le la
JOOn"" bl.n .. 1n;. .. lgacIOn "",len" .. elevan
>'OC<>' pano .-.n uncla; a una lec,u," d""'","ica de J n y peol..-..- una Ioctun
prio< itanam.nt. .lnc",""a IR.A. CUlpeppe<, X. UonDuIOlli, FJ . M oIone) ',
L & he nlo, H . Tb)-.n Y'. E, ; oo ooa'" que .... nroq ... na""' i", pecm j"
..pi je..- ""'jo< fa <'On""",,06n <le la Intriga , ros proced jmlent n, Ji.." , ,,,,
ompl...oo. (,(mbolo" lroo'a, ma",,,,..,d joo.) y .. peagmbca <lel , e1atn. En
ca mbio. p""" on'", pae"""'i' el hochn <le que ol "" a nge!;o lleva 1.. m .-c..
Indel.,., de lo h i..""a <le,u conslit",""" que tam,""" ..Ige n...- ; n""
>0.1.1 ) -quo en g",n pa""

c..-_""'<=

"pe<""

.>>e"

e"-"
U J.L"",, "'-"''''. Ui'''''' ''' _
"",",w "'u"""~

"" ...._ ..

TO

" ""', " "

~ ... ,
~ffi' .

""'"", N........ "'"""""", ' " , ..

Z.mC_

..,

_'M

J"""" .,..,.,..... ~ ,

~u Dnr.... .. Do_ _
. . - ..., ~""',"_. ,
..... M .......
"M I ~JJ.J~J" ."."
" """,",
., ~, IW."~. """,., ,.,., { Fil U ~ T l 69 1, GO,,'..... ",

,-

''''';w,w"

....... ,'-,...

27........ """

"",',. '" ....

Ix>o<, """

~ ~ .'"
. "" ~

..,

, """' . ~. ............ ''''''' _ _ '" .... ~""""" . lloDdoIoo-f,

,.
"'' '''go<''''

id lri>g<a J. J""n_ Un kimo d..plm""'....'" "n la ;


conc....
DO la <o<q" joOruca. E.I PUm" do pan'da <lo lo oristolog\o pnic. " B"" , ;.n_
do la oocamaOn do/ llijoo ( R. ""k man n l. y ha)' 00. h""", <lo .""" pOOo
_ me<"""'...- men<~ . Po< un. parto. la ""'""""'" do 0;", hpda.1a
"",Oda doI H ijo .. do.arrotlado "n una ori. to!ogJa doI .",.., IJ. """'.. J __~

""h".,-. E . """""henn ; d . " . "'-"""""'''. en '0.' 1, .l lliOI...~la al ....... P'"


Pad .... Po< otra part,. ....ro""""", rontra la
... ~ do "",,,mann, 'f'" """ "" la """"" un op<nd"" obhgado poro "" sign' _
rica h", do! "",ngelio, lo j ",. . gaOOn ".C...... ,ubro)"
"",Unto do la
""""".... joOnka .. un " . "" """",000 ha<.. la cruz, _ con.." u)"" "-'m_
pHm"",,,do la .......10<00 (T. KnoppI..-, U. & hneII., J. l am ...." F .

co.am.n" como ..,,;aOO do!

'I"""

%<1.&. Bl bll "F"Fia

e......,._
e"",,,, K

.......TI, ' " ' eo.p<i ""rooii, ~

'"

Sl. le!m. Filo"o" "-, "''''mm...-

'-u..-* JcI"",,~, I01B~ ~' I -'l.l ""' ,

"""'. '1',,", ' ' ' ' - B.",.~, "'" """,

"..h,,,,

GotonIoI>W",",,,",,,. Mooo""'h...- "


' , . " , J."", Bu" , Do, E..
~T 4,1_' ), lXb>oIOOrt, ...,..... . "'-lb " " . 11 " 'IU . 111 ' '''SS,
"',mond ~ . 1I>.aw. , "'" eo.p.l occ"""'" ro Jo.", 1_11 ,AB 19l:! 0A), ~u.,. ' '''',
000_',
' 070 "".d. _ .. f1 Evo........."" Jwm , ,,_
Cri><iaOOod,
" ..." RuOOlf "'-u"''''. D,, , Evo.,..li.", ,,., JoIom""
. C,",-,

"",h Jdovm<, (GS L

t_.

"'FK

,~-..- ."oo Ru",",,", ",

, """"'" li.oo<.!l<.... R.

[d,!,,,,,,

""u" .. r" w,.,~ ,,1m

' - ' , Paro~ "" lIWul. h ob.,


,
d u """', J ' ' '', 11 ' 990, 111 ' ' '', n'
,_
(I.. ,, ~ . , ""u.. d E.w,."oo .. J."m , SaJamanco, s ru."""
Cha.-" l'E..-'m.' ~~, L'' '''',,.;/<
" G;
"""" .. F_, ' l _ , f'r>oc;,'
MOLON" , -no. Ca",.! " k/o" ""
"'" <l, C
'~ .., l"w-z;cot ......, ' ' '',
RudoIf _ """.. ,~,__ O<. D,,, JoIom",,,,,, ,,,,,hu", 11// (HThK <, l]), F _'I",
H..-de.-, "9" , "9' 0, "9" (te. d. """ . El E" . ....I., """" " " J ",, " ,'O~ ..
",,,,,Lo",, , H, "'..., , .. O- t
Udo Se"""" ,"'" E. ~ "" li" .. ""h JoIo."""
{ThIl K 4) , lo'P"," b."",,,,,,, " "-loo""""Lt, ,....

d.

19""''''"

"7),

,-,..""".-.r.."""

Ro""""" ._ ,

Lo

"'''HU''""", "" Joop/< km....... ,Lo"'" "'1. ......,

e...., ''''' (t nd "",-, Lo "'"'u"......1 '"".fpo<lo . modo. E~ "" " ~ ""~

1""""" , Sa lamano>, SIg>wnw, " 987).- R""'" "'-U","N,..... Johan """',",,~;wn . ,


R<:G, ' ..... 111 , T""""'", M_ , ' 9", 00I. ~, M _ r.nu~ .."" ....., ~ " ....
"' Cono .." , . ... ,..,ji,,," johan....... . .," , _
G """,,- Pie,. ,. GRu m , _,
'''' ~ . ~ "'IW--F.Ji"'"
Tomo 111. Plorto, """Iioo, 1977, Han~'"

""",.n.,

T.."", .... <Joha"""",,,",,,,,;wn . , TRF X'" . B..-t;n , "" Gru...., ' ' ' ', "".100-1"
"

. _
' '''''''''", "'"'
........ " ' _
C.H ..... ""' ....

dor
", T"'"

""m

N. Thoon... '"0' .-"- fN '


N.... , ~,, ~VIu'" """'''''

'

,_

Ez_ ""-"'""', """ .,.

, Moh<. ' ' '', pp . ...' " hn--'- ......" DoE~ ~'u m ("-l'NT, ...", " >l , Tu ~..... """'. ' ' ' '

cnoru "',
, l OO<

J"""' M """"""~

,,.-"',,,- ''',

H ~ _.

'"

'NTRODUCC'DN "

la

NCEVD

T~TA" 'NTO

'""no""",,,"

.,w,....

" " .." B..,~,


I..i<on.., ru m Johann""".......iwn ., 1M " , ' '''', lO'
""'01, W lO"'' ', 1M 'l . , _ , w l " , Robon KYSA R. "'" f "",,1e Evo..,liY
.", H~ Ca.".l. "i """"",," ~ A
Publ6"'"' , _, " ", Hanwic Th,," ,
. A"' .... l ......,.."'m lotwl
WTI . ThR "'. 1' ' ', W . , ...., w. m m,
w.,...''''' ThR 42, ' 077, W " ''70, ThR " , '"", w. ,-"."'" ThR 4<, '07\1 ,
W . " IJ.l

_.....r,. ,doa.,,...

" <U>U" .
........,..... l'n',,,,,,

,ir.,,'

m,

Edwm'
S< loh" ' Ca,,,,, '.' 0-1"" ,AB
Ro mo, .....
B'bl"'->1',,';'u'" . 11167 , GO"'" " ", Bm , .<oIoom"", B ~ (BEThL " l,
,~"
Pe" ', .."

E"...... pamcula,..

'"a,"""

,lo, fa"""

R. ALan C<"'.....,
a(
c", pd A "'''"' ' " Li'",,", "'" ...
_iom " '" F""'6 ' , F _ Foctr... ......., ' . ", e....... Harolrlllooo,
L"' _
_ "" _ - . . """"~ 1'-'''''' 81) , Pan' , Cf, ,. " lITad. _ ., ",, ,,","a ""..,l"'. M..md, Cri>! OOod, 197' "
"-''''n<,

'ean-","'"

""" p"",,'"

'"""Mid'"
,... Z,,,,,,,,,,.... , l.a "",,m",,""" ""'''"",''''' " iYa<'
" , ..""""
I!j
>Ol ,G......., lob..- .. F'.s.., ''''''' Kb",W,,,,,,,,",Bd'''"f' '
e""","'' .,,. ,""",,1icIu.. ""n',,", (KI " 'l, "und
, Kaj "", ".01 lITad. ,""
"" "P""''''''
..,l"''' m"... , ""manco, Si.""
nZ,''''''''",
>DO

"'1 ....

.I{..." , ,Ufliq"'''

L.'"'90',
'..

("""""lo B'''' "l, G......., lo_ .. .--,

'o., "".. iw

En",,,,,,,,,.. ""1ft"",, " ... AwJ.<""f m JaIwm,,""" ...." m. ZIlri<h. Paoo- V. rl>,

,-

"

L,,"S CA RTA S J O NI CA S

El CO<JK" i<>"nico "" oom.-.oo..oIo un ... ,.'W1io, ~"" 18mm"" , .... ' '''o
'fU' c; o=mla""'" fuerno romp"""'" ...... '-OS " " " " ,
u ......,"'" ron el "'~"Vh o'
aooro.n'

ta>. CUndo ~ en

,CUI ...

,O<>' """,""""

A. U PRI MERA CARrA DE JUA N (1 J n l

De>d. modi.>dos del "1;10 n , I Jo .... ronod<!a~ Ie<da en la 19l.... "",, _


l!"". S u te .<o .... bien "",,,,,,..00 y >ti ; ocl u ~ "" en.1 ca """ tu", 1"1'''' mu j'
","da""","

~ 1_ 1.1 .

.... .. ,"",'~ rn <k/",,";,o

E.>dilH d i>cornj, " na ..." u .. d " ", , " , , ,,- 1.0 hif'""'. oruI.

t . . ;da,"

<Uo>'" po< la ,,""'. "" ' ...... (I!._J. Kla ock . G. & hu """k' ~ K. "'e" pt ),. baso

en dos "","""" , , _. Po< una pono. 00.,,,,,, d;";"gu~ 01 euo<p<> con'''' da


lo ' a rto (1,'""',1>1 da . ti prologo (l ,l _4 ) Y da,u oond "~<Hj>iIogo (' ," l l).
Po< "'''' parto , el CUO<J'" "",,<mi Mi de lim,tado f'U"do ...-di,KlOdo en t .... pa' ... poioopale<. En ef10, tan," 1, " como U ;nuOO""'" ""...... en " pro-

"U"""

,....., ~um","<i"" y a bren. en ooda oc. ~6n. el <ami"" a un


d<=rro110 len lo. dos c""'" .. 1"......10l' .. pone en guard ia
do.o
' ",,,,,,",, """... Jo. orl " ",,,,,). La prim.... parto ( U - U 'l m
'1"" lo
comunin 000 D'" ~ el ronocim ' ",lo da D>os s6Io .. ro",""" en
Odad
..."'"'". en el amo< &l r..m.ano. la "'ll"00a I"'no Il . I8- ',W ,l"" lo opa n
e"", da los .m,,,,,,,",,, en 01 marco da Io"p"'" del fm ~ llama los _ 'na_

" pi''';''''''''''' ""

,-

el. G<cd

'N.""..... _ ... J"""-a flllK."'- LlI. "",,,h,

_ ;Kh<._,

I NTR O DUCC'O. "

NCEVO

T~TA " ' NTO

.._ . 1'. ,." ","00 f"""" en '" ronI.."", de r. yen", "'1""""'" la lo< _
""" pa rto 1<. 1_'. 11), p>< h jmo, .... bk< , un ..
vioculo ..." ...,.. amo<

,,,",1>0

, "o

F................. 1o"" ...... <arta do . .....

C""'l'" do la ...... ( ','-', 12)


" ....1. 1'

1.0 , . . hdadde la romu"m con Di< j ' del conocim jen t o de

>,lB-U'

1.0 " penn,a o>catolOg"'. so ..... en .. amo< rom"n"

0 "" en el .mo< .. horrnano

U-' .I l

El vi oculo en'", .. amo< y la f. romo <ri..no de la ...... 0d &cr;'h an.o ,,"tn ' o

la 0 """"'" "",,,,,hada. 1 pocodo mortal, la , ." , . '" de

""
O!ro. .ulo<.. (po.- ..mplo, R.E. O,"",'nl ... b<a)'afl _
I J n .. inOP;'" en
.. ",-an;oI"' , <mita , u ... ru<1..... y p<e/"""n u ,," ..."""'... b;partita. Si
deamo. . un
p<Iogo ( U -' ) y la ronci ",in 1' . 1' _1 1l. " ru.p> 'O _
tra! de lo ,art. 5O oubd ;, ;d"" romo" "".'Wi<o, en 00. grnnd.o> partos.
d""K!", cada voz po< la .. f"""OO '''''' .,;'" ;,
01 me"",;" l.
U.. p<i"""" pan. 11.5--J , IO) d<=rroIlo 01toma de la lu, (. 0 "" .. lu, Y OD>Otros
,,,,,,in,,, en la luz .). mie ntra. '1"" " na ""l!....da port .
1'.1
il.....m bajo" . i[<OC' del a mo< . cam jnar romo lo. h ijos de
D"," '1"" "OS ha am ado en Crioto.). y. in embae>. DO . . ."ideo' . que ' .11
CO"'( " U)~ U Ra """'' ' tan d.o<~;va en el """f'> de la <arta, ni
auto< de
I J n oonoc"""-" ...~ngeiK> en 'u fonna ca""",," Icap4'uln " ' nci uOdo).
s.aJ<.mno. po< ""' mo , ,, ' m.nt" de
ructu= , Jn , ,,,,wrioOOo al a n
''''' ",'6Oro lE \lou',a ' . En ....
,, cu.e<p> """,<al de Iacarta fK""
de ...- le<do romo u n d;"""", I)""ptal'" ".,....."...,,... " .... "l7; ' 1""""';0
'1 propo" " o (1 ,181' 1; <1 proba''''
' 1 "h".,. "o~ , ' _" , 6'
1'",0,",,'0
Aun cuando ."a h ; pt .~ , ...." ,...." mu la n... hay que
.-.aonIa" po< U"" parte, que . ' """p" de la c arta no .., en " "';00 ' ''' ''' '0,
un d;"",,,,, al que " podrtan ap4k '" ~ n .... la, c.p.. "... ",..,iden ....
"'",,'u n.dOn ~ ,,,. de un d;"""" an'';'" (4i'l""""'I ~. po< otra
parte, Jo. , _
am;guo> de la """"'" no ..-ma ron " ""l""""' de la d;,_
pru;';" pa'" ' nlro<!ud rlo en la '1''''oIog.-a1'''-

lado"

.,..,.... (.......

"""'<nos _

'-',m ....

'1"" "

p."".,,,,

',"-27; ',1".

','.H;

"" ro-

U. CUTA'
~ 1.l . 2.

JO'~IC'"

Fl fibtt> "mrio

lJe>.d" la> p<im""", m.,.,d""", que la lp..i.o h""" de 1 Jn , la oonilion.


como
""". Pero , ....'" "",dade<am..,,,, el ~ nero h",,,,,'" al que pe<'
"""""
",iJo' La criJic . moderna duda ...'" ....pocto. Pa ca u 00< . . tra
ta de una oarta . ut...hoa , "''''' p.-eI<e"'" ,,,,", moacla romo ,;alado, ma.u
r....o. ddic.,
comenta"" o ;.d"",..ro", de r",ha

hum"".

En'ooc.. ,qu' ..' E> u aorta' L'na loc,u", """t. del "",u",,,.'"
cooo"", a un ""uo..oo co.'up"...o . P..- U"" parta, r... (a p""" de 1,' l'
' ,H I el fonn ub.-'" "P;,,0I., olsico (d;"",,"'n y .. ludo al com;.nro, ..Iu
00. , n la cooclu,""'), q"" ponni'" con ~00ad identif"", una oart.
M."""'. .. d;rodl de""..... ",1""""'"
, ni... el ...,..- y
"'" ,""';natah,,,. "'ro , po< o'" parta, 'si' m;,mo au t..- I"""'nde "",,;1>;,
a de ";na",;", 1"'''';''''' (>po.., Un;,
U "; ""po",, Un ;
..,"" .""" 1,1+ 26 Yon
So d; rig ,11", lIam'ndolo> . h;joo
y .qu.rido,. ",",uoc;. una des""";n 1"""" l ' """'..... de la r.",,,;
\ .. t..... d. una ,"u"""'..... Im.n'. ,uoedida yno de u. f"1;gro po<e.'
d al'). En ..'" ...,"do. la ;nl.ndn p""unda del geno", "P; " ol", ......10,.
P""" "med'" la . u'"""'" del .u"'" , n med'" de los ,""ti.atano. a tra
"', de un "",...jo ...,';to, que ...n.. u ,"""""'"
del."";......
'Ulo< y de"ina,",i", .....n ".;d", PO' U"" h;"o,'" oomn y . l papel de
la carta ",n,;,'" --a p" '" d. la "p"'","'.-.n ;" ",,,,n i,,,n ..ta h i"...-ia
comn y hao... que .. 01",;_
'.""""',.Ia limeron de .... aorta? Una oboen-acin ''''nta de la>
<............. ho'" 1;""""", de , I n, _
no oumplen la> nom." del '"""" "Pil
,01..- <lrnoo, penn;<o P"'l"""" on .. enI;,i~ El a u"" de 1 J n .. '",,"'" en
el ... ~.geI '" P"'" im;" , '" """ctu ... ~ 1oI>aI . Emp;"a '" carta po.- u n p<Io~ qu. ""....-da .. com<enro del "',",geho (rompO '''' Jn ' ,l " con , I n 1, , .
'1; igua l"","" , '" """,Iu,"'" ~ la del"'~"8.lio (Jn , o,JO- " l" Jn
' ,131. Cnn hay '1"" in,,"!,,,,,"' ..ta ."'"'l;;.delibomoda? , J n .. d;"!!" prohobI"""",,,, un gruPo de d..J;nal"''''' que ha adopta<In .. cu art o "'~"8.1'"
como """ito de ,........,
"", a n , , l . """ .. "".amente comp<."" b1.
P"'" Iact""" 'l"" ".., ..,
ngol'" de I'-"'n .. e>criIo fundad..- de 'u lo
lm;" ndo aIgu"", """"t'" o",,,,,,",,"""" del "'~.geho. el ...,,,, de , Jn
",<edit. la idea de '1"" 'ig'" 'u, " ",IIa<, ' '''''''''''''' ' u au_dad y cu lt;,.. '"
","""''''

1"""""''"' ...ab""

'.'3l.

,ario, "",,",'.

m"".

h;,""".

,CUl ..,

Como "....m'" .n . . .partado , ' .J . " . po<;donam;.mo .. ;n"",,"'

. ado. El au t...- ",mha"'. n ."'to, un g.-upo que 1'''''''''''' del m;,mo


med", que '1, que ha otIoptado ,"mh " n .. "'g.liocomo lih , o de f. , p"ro
q"" "",tion. "'... I",'un . E,'" "'nfl;cto de in"''P', '',o '''n , . 1 au to,
qu;",. m",',", que '" 0 1".. defi..,de la v.c<lad del ..... ng .. "', p""",u.ooo
'" a u''"tioa "'''''opcin '''''"'II;ca. E. . .'" ..."do Y , igu;,OOo a R.E
0""" . ... pued. "'" . n , Jn un. "1""';' de 8"'" d. loa,u... del cuarto
.,'a.g.l;o. E. "'... , pal.I..... , ' n '1";"" 1""''''"''' morro "'em.""'''co
.n .. que el"'g.lio d.", .., I.<do. Con .... fi""lida d , du",,;. una lal

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

.. 00fflP"""'''''' do la , rndjci6n jOOruca <Oc"!!... en o!""..gelio y d a nl" a 'u


"""000 , ut"", ;oo. E... d.o!en.. no
djnpla lo> ad,........no., "no, lo>
on.h""", joO."""" '1"' " ,o"""'n
Klaoo. roo o! "''''0, ~ .. pro/""" roo
la
10 JOOn"a ).
E des<hpe;oo do la funcin do , Jn ponn" ti'"' defmicio mM p<oci
.. do 'u ~"""'" h' .-.ri", , Jn '1".... o=o.."-. .. hortor ~ al mj, ,,,,, h ,""po
po",",.n B"",-d;.; en ......n';oo, .. t...ta do u,", ",na

pan""'''''

,U tdjoo .. au _ d , , Jn (" m i" , ,,,nta. idoo' ;[;cabl. . .n la ""lacoio


do '" ca rta' !'>Ia ""si""'. mUl' do ba,ida du cao.. la pri m.... m 'lad do!
~ g l o xx, ha.ooo ob..od, nu~ . importo o,.. in""," gac Oono> Id . E.
00 """"'hu", R Bu"mono y H. B",u" t . El [>Unlo d. partida do ' ''0' '''' o
bajos do ontica h,..-ana .. <,,"oo .. opoya.n le"",,"m.. rup'u"" do "" .
In, . 0 los <om b;.,. do , llrno y.n ... i""...n '.. "ronn ul"";.,.... quo ..
0U0<I'd0n o lo Iaeg<' do los cap " uro. . b t'" I.""m.o", 10....._ _ j""u..,;'"
na ba..- han do ...- tomad ", ,n ..no; ",n iad ;c ;., no tanlo do lo """'peio
..11 i.. d. una ru...n.. ..m'" Ig_ ' ''a P"....,,;.. ia,,. "'lln R. Bul' ma nn o
o","ha,", pn mo,;", "!ln 11 . B,"un ) ro mo do h-ogm"'t'" ,,-ad"io ,",I... fru
'''' dol
do la ."""Ia jOO o"a. Lam. mobl"""n.. l~ "" .. po. ibr.
doh m'.... co o p ""' i~ "" la a mph ' ud y" pom l """lo do la. t,-ad;c ;.,.... u"
h,oda,. !'> muy p"oo ablo quo o! out..- .-.tomo ," y ,..laboo-aca, o lo luz do
la ,"u""io ,0nu . 1a q... afronlaba, a1gun", .lom.m", quo forma ba o por.
to dol ""'ro ,rnd"oonal do la comon" to<>Il!ica o la 'l"" 1'"""""0'. En
. " a h ipt..o" , Jn co nsl" u i"" una .-.Io,mulo"'6n do la t,-adi""'n JOOn jca
o p<inc ipo", do! " g1o 11
La "!lunda ou..'; "" ... lati,. o la rompo. "io
co""iorno a la
,000""'n d . la ' 0"0. , E' , Jn u o t. " o u o"o ,;o? , D. PO' , 1 ",ntm , io ,
d""'rno. ,om ..-. como.n . 1 ca", do! ...ang. ho , con u na Job!. ,..jao"'''' '
Bullmao n, ,"oma noo la h ip"'i. q u. ha boa d. l.ododo a prop,it o dol
..'ang.ho, ohogo po'''la ltjma f'O',i,; lidado uo .-.dac 'o, .d...." jco .
habrlo ""'''l!0oo la ' ort a ""n'rod,,,,'endo la "",olologia ,,-ad;c;"nal 1",";
U; <.'7) y la om''P''.'''''''n .., ri fl, iaI do lo m uo" . do J.. . (l.7b; 2,l;
<,'Ob l; Yhalo-oa .nadjdo ta m b"n . 1' p'10g0 1' ,141 , j. "" o[", on", o! "x
'o ca""n "", do lo <orta pocf"",""",n" coh." m., ,"mo d..d, .. 1""010

,,,Da,,

Ii,.",,,,,

",-,-""..,......,w
'4<>-"".no
.., "_ ...
"' R<do.\.............. Iohoo............

. " ' " . . . """",,,'n, .Iohoonoi K ............ ", Z,"W 0, ' ''''. pp . l.O, ........,
~"'" ,o>an...bri<f., (lO"'" ~ , , , -. ......,," 00rfi _.~ , T_
. " oh., ' ' '' , pp. ID~"', lD" .<>i< ~ ~ h.

. LJ

=_

,~ , ......

-AnolyW "nd IioooIooiK'" Se),"''''" ", ""

pp. " , ."", .......... mo,

Joloo......t.-wl " ''' )', ~

,....M_
"'...... "'MN.~ rfi~ _. ' . .. ~ ~ . U......, nI,;..... """"', '' '' ,
pp . llO.'"

U. CUTA'

JO'~IC'"

d, .;'la a'BUmenla ,"vo como do>.do> 01 ""~co .,; pu... un co.....,;6n


dn;mtic uh..- ... do> la ' arta pa""" OOs<anJo ;m f<Dhablo>
El nico P""'i' que oo"'h'u)', una 0""1"060 .. , ""logo (' ,1+ 21)
b t<.. "",""los consIituyen probabI"",o.. un .n..didn wcundario pn< ...
"""ro =on.. ~BU"n'" . ) ' nduda blome m, . , ,U .. un. fOCmul. conclusi_
'0; b l la di"i"6n 1' ,1"'1....... dos d .... de pecado --01 pecaOO que no 000> _
d"", la m ....... (""""T;" ,.;, ,.pi>; 8"",....) )'' .f"'<"'Io que con<ioco . la
muorte.
wp6<; 8"",....)- no conc""d. '00 l. no";o de pecado
tal como .. o...rroIlada on'"""1'" do la oorta; pn< lo do>""", la definic i6n
do>l p"'ado fonn" la.da on ' ," .... on ," 0~6n con la conoepoi6n dialkhc. del
pecado .. i>mada on l ,"'; d '" ' '''-1' .p"'o<on m oc hos hap=J.._,.. y
"'f"""o"""""" o,<no_ al ""'" de la ' art a; d) la 00, """",", contra la idoIa<rta que d e..... .. 'J"l_ 1'-" ' ) I""'ul"""" <ma ,""",060 de los deo"nala_
_ dif""",," do> la 'ugerida on la ca ,,"
Hay <ma lh ma pa rt""larida.d que """"'" ...- """,,"'na<k .. - .
rom"," ;"""ioo, En a1nmo, "",nu""il"" ..
lns ""- ' y ' del cap4' ulo ,
oon .mpliaOO. y de.arro1lan una ;n""p.-e'.d6n ',"ni1"-" del ""o On;o;ol
E" a .""1" ..'''''060 ' n nitarta .. oeam<Ian. Yno , ..... ninguna .... '" ..
10 poim"ivo_

(o"a. na

"'m.

te,_

El ",". ",im""'" ,""" el oon!onoOO ~"""", ' """ .... >ro k>o.,... """ '"ti_
momo ~ pn.., el ..". Y la ......., y"" .... ""'""" ""', En " .. manu_
'deI .ov> XI\' a1.0v> XV I), '" "'"""'"
~
'~rca en
of""",,, "" la " " _ ""
aJo'"'"'
~ ,to""-,,, """ "" '"" "" ..... dan_
E,,, On',,,
w ", Ym, ""'

.,-;_ 'aro'"
maoo""too """"" ""'
... """""'l...... _ _
'","y,,", 'm, ""'"
,_,"""""'"'
,oon
,.nan.", ..
,,,,",,,,,,,,,,. om.. .-1_,"_ ,,.
!.,,,.,,,.-.,"' ..., "'"
10> .... """ ~"i...,'" '" lo - ... ~ """"'n,........' lo """"'" ,k>o " .. >ro "oo>
!t ,3 , C<>n""o hI"""",,, do ~n'n
~1.J.I . La .-"",";",

on "e I Jn

yd <"""a...._/;0

Un pa""""'" ;nn'S"bIo> _ya"'" "', oiw l """'O"""'l;ico.'OJIilf"ioo o '"


d oiw l ~oo- un. . 1 l o roo Jn'_ E"a proximid ad no '''no nada do> >0<_
p<a>den," on la med ida on que ,",,'o l o como , In pro;""" de una misma
"""". ~ . y comp"""", pn< ,"nlo, .. mO""" len_jo ---un lengua.
mu)' ori~naI , deopu'" do> >do. '" , ma.-co del c," "iamomo "",""<a---, E"
...""ha a1ioid...-! "",... Ios do> ""htos p1an<aa la '
h 6n del . u<o.-,
I;.. la m ""'" pluma 1.. dos ob.-a,'
oneo m """ .n," do> f""'OO"h dad.. d ~"o,",'
El " 'hodo> 'l-" " ugan . la loo, dor"""",", ",,,"_'" "",,o '"
lano u, ',,ado romo on 1.. "'f<""""""'" tooI6sic.. no consI""l" un '"P""",'o que "",luya de ""nid. lo hip.-ll"i' de un 0010aut<.. PO'" ", do> ""ri_

,O "'"

,..m_

";00000_

, ro ~""""'" "'_7591,

"" ~jMu>''''''''''' , J.

" ,'mond ., """'" .. ol.bo.adc b .... ..J..u";n

do

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

"lo. e ambio. pood , n .,


"'rn!qia. 01];"""""" -

'''' , E" 01""'0. " nom", <10,""00 o '"po"" quo


....uJ".do <lo ' ''""''''''''''. <lo Vneros Ij"",,_ Y <lo
... dif..-o nt..

1""'"'"

No ""," " " , u,," """,,",,"";00


.-..00..- ron d ert a e.-.d'biIidad ....
d'be" cu.o>t;oo, ~ '1"" ...
d il.....,,,
"'S" .. ...,';to O" .. _ opa ',",,", .<Jgu nos o.rn""", .1 ..... ~ <lo ,
Jn, los ooncoptos . d..do .. poinp;o. y . pa lalx-a 1" ,.;da). no , ......... m;,_
mo ""'00 _ ... .. pnlIogo do! ",' a n;"Oo (In 1,' _'"lo "" 1 J" .. parto do!
'"k'" <lo la ",,~JacOn e,;>loI"8"'o y no <101 p ,; ncipOo a nlo. <lo la fundad';"
<101 m undo ; ,.,,""'. .. Joro' no .. ya una f""'O'U', ,;no " n ""'""'jo; bl , ' "
",;ooyoo DOo' pmpOodad.. _ , O" .. "'~"80lio, r-t"'o,,,," o J""" .... D""
_y no a->to- .. luz \1 J" '-' YJn S," ; ' .'1; 'guabn,""" O" 1 ' ", .. n;.,, _y
no C,;.to-qu""
mandam"nto doI amo< (1 '"
J" IJ,"'; " .'1.1; <l
m' en<"" _ .. Pactclito tle..mpei>a U" papo! doc i~vo O" los d"""",,, do
d"l',.hda do! """"8"100, do ndo .. ,,1..... al Eoplri'u Santo, no , ;.... ,,"oca
.... ~gn'l;cado on , J" . dood.o la ""ka w, _ 01'""0 ""'" """"",,,'a o
e ,;"o 11. ' ); d) ~ la lnnula <lo inman""d a
Jn ,"""ribo O"" todo la ...la _
dn '1"" "no al poo.-. roo .. H 'jo , o al P
Y al " jjo con .. e"Y'""', .., ,
Jn .... rn'.... lnnuJ. ,"""",,",.. la "beOn ruca onl ... n;",~, .. croyon'o;
o) m "n'"" _ la ...,atolog'" <lo P"""'""
"" '"'ll"IOo (~ n ""8'" po<
olio la f'C"""",", <lo al gu nos eIomom", <lo "'""~ ' m ;"""l), , J" ....
" ,"'...... po< la ...,atologia apocaUp~e a trad"'tonai
y _ "''''1''0'''' ..., d.o<Ia",mjento do ,;~ ru f",ado .., .. U>O do
los rn"""" ooncopl'" Iu OO",.,..,.....' ..... d ir."""" . ",""it" )'" "" ..-g u,.,..,to pa rn """....- al mismo ",m po la ",,,,,",,", <lo <los oUl""" di>lj",,,, Y
la "" j""",ia <lo u na d j""",,", eronol6gica ~ gn i r"' ''' i''' ..,"0 la ooml""'cin do
los tIos ..mI",- S i la hi",""" <lo <los a ut"'.. 'l"" trnbaa" .., 1"";,,00, dif..
..... '" f " " "
' rnU = , " ........ "n i... h~tria><Io opone"," <lo ...", tIos
...,ntos' ,
.. "'''"ll'ooa , Jn o "",,",,",, '1'" "'...-..., .. ..-<Ion ",,",,." """,",, _ la am .,.;.,ndod del '" m'll'oo " ;ml""'" po< 1.. n..",,,,, ,gu"o" ', o ) "" cambio do ,"""'"'" .. _
i!>Jo o""" los tIos ..mi"" rn"""'"
_ .. connkto '1'" dom'na .. '"n "ll'I"' .. .. ..,h-o mam " mo con "judo''''''',
.... r.-.m. .... to<a!men" .....m' do 1 'n; "" >ti _ _ "P"""" ""'" ........
la"" .. coolIK1o .. ~ , "" _ '''' do 1.. oomunida<l.. non;ca. (d, ' .'1 ); b l ..
...ngoIOo ""'" .. nloo do ma "", au' onmo, rn" nI"" q'" 1 Jn .. comino<lo rn",oo ...no- en .. ",>fondo doI " 'angoj'" (d.. po< ..mpln , los <los pnlIo1'"'); <1 la " "u"'"", global <lo , ' " ' m ita la " "u"'"", do! "" '"'ll"oo--y no al
............; di <lo focma "8"'1" . "".... pa.-om",-"" t","""", m" .." ochn o""" ..
...ngoIoo oogn Juan y 1 Jn "1'""'" .., los pasa..
",angolK> '1'" "'" Irulo do un ",..jo do ,.lect",,,, ... gto.a. """men t
y "'""toIl!""', ..
",!," nOOd"""," <lo d.o<podida IJn "_161y" 'I"'_IJ" 1 1)

m'",,,,, """""" ,....." un ""''*'

da"

' .>1;

dom',....

,Cmo..

"'_._romtatac.,... "" ""000'''''' ,,..,..pU,. " ""

"',",,~Oo , No __

tanto. "'" 00 ~.""". " ... , ' " 00 ""'"''' la ro"""," do[ "~",~;'" 1"".110 ""
"' ti"', .... " ,""""", """;,,non .... ;'''''''' .l ........jo do> ia """"la jnnjco
m"""" .,... un out'" puedo> oonoco.- un "",;o. >U" , """"" 00 "' , 1<1, ~ """'"'"
bl _
" mnmeno. '" "", ....~"'.o .. ha """""id<>

...," J",. '"'

.i_"

U. CUTA'

..... Lupr "" uo


pan

JO'~IC'"

COflII_"" "....,...u<""..,

lo ~ m ... , Ro . .

oon "" ""_ '1 .. _ ,,,,".,...1 Jo _

00""'''

'" "'" .. t'mu"" . " . . . . - (la


... . - .. '" '""""'oo,.ir<>

"00

~oo "" " rorr . ",.""",,,,.


","n

, Jo.'"

jo<
nao-.

"""<no,

lo

ron '" Ii<m;no . m""",jo. (oy" " "

s, la rompos"On "" 1 Jn so ~,o. deo...... de la do! "'~"8.lio , ..to "1;";'


rica _los ron<op<os ~ fundam",,""'" ompleadns po<" ...~"8.li .
la hao.ido "'im'"P"etados en , Jn. Con "'..." poIab<ao, .I.uto< de , Jn ,.poJ'OnOO.. """" ' n romo tra<l"On estai>lecida. ''''''' de "'1""'''' do "'no fonna
......tido del ",'angol", .0 una . itu"""" o"",' ho<a b"o. ,<"UI ......
~,"","," " ""'~ ,
~1.J.l .

Lo

m.i. de la . irl-.... ;oonk,,,

S, .. ...-dod '1"" estamos obhpdo>. ","...-ron la ""';00- """"'oc" "",".


do
".,.,..,..,

rome"""

"'>tOrio.

do ".""",,," , la . it"",","
en _ fu" eocrita una ' art a
'" al Nu",,, T........"o, no .. ""'''''' <""0_ ' Jn
,la
OC<> de .... ronmcto _
OOfflun'da<!e> joOfik"'"

oool'' ' .

."<",h" ,, ...

CUIe> "'" Iao ar,,,,,,,,..,..., de la osrta _


crio~'

apoyao la hjf'""'o de .....

"n'"",

1 Jn 1 . " 0 d.d ...., . IJ' jo> mios, .. la


00.-.. lJ a ",,~ oido '1"" ' ba
w,.;, un ' oticri>to ; f'U'" men, mocho> "n''''noto> ha n "I"""';do, po< lo ",aI
"'" d"""" '''''''la '1"" ya .. la l"ma """'- s.J ieroo de .m", no>otros; pero
no ....0 do los nuestros . EsI . P""'jo h.i>Ja de do< grupos en "",n""" deo
tro d.oI criot'an'""" OOo",, , po< una parto," <"'ulo ou)" porta""' ....
..."" de 1 Jn ; po< otro parta, un ",,,,lo ",u..oo de babeo- ,,00nd0nad0 la r
..."'m'.. y de ........ rot o l. uoi<lad . d ..... . v. no .. pos'''' ....... qu''''
lom lo
de la ruptu,", ni "'" "boOn de fuoo<= I""" a l."",""" lo>
do< grupos. En com D"" lo qu
d a", .. _la 1"""'""",", uno de lo>
<rupos so dede """" la
do! """...,;do de la ronl"""" de lo _ .. pror... (d . ..,. 1. la '''''''00 de la ooor.."", de lo .. ron,'''''. en .. ,ntorio de
lo .utoo,"<dad de la f. Eo .... ...,'ido, 1 Jn .. unode los primoros
..... do! ""'im.... de la
do ""'000.';.
Qu> .. 1o_ "" 1 In dj" inp>O la coor..On de r. .orto<lo>.o. de la de lo>
adven",",,' La oootro;~"" .. de
,".-aler~ ,,~"""t;"'
Como <10m"",.
tran 1,1 " y
lo _ so doba"'
~p'j f"ado """lo de la .",.m,,
<On l ' de la f""'OO' dol l ..", torr. no . " "' o""" qua la ...,..... jon j.. q...
.. ""1".... 0 1 l n OtiDrny. la impo<ta"'", doc,.i d. la "",,,,,,,,,"," l' ..
""''''' de _ .. en"" do Dios . . ind'",,", '" do!
J.. Oo, los ad,.,-
..noo tienden . d i" ' ngu " al C,;"lo, en,i.odo PO' 0;0>, do!
J... o
Sogo "lo>, .. "",iado dol Pn<L-. habn.I"""Io,U mocad. en lo f""'OO" de
J..". en" hau"""" l ' la habna a bandonado . nt .. de lo ,ru, Id. ' ,6 ) . En
.... 1" " 1'0<,",,", lo f"'C>Ona dol hom l>.-.
habna .ido ... impt. ve"",,

"''''at',,,

'o

"""mo-

noc"'"

..

<,1.'.".

Doro"'"

,..w

bom"'"

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

lo do la "","""",,, do! "'jo do 0;"" la ruca <" ,. .o docO>j ,~. En camo"', la


o, ~ "" port kul., ou m """" ..., crm. no , .oo""n o in
~
""'~co ,7; U ; ~ ,l O; '.6)
E... ronflrio cri"ol6gK'o pa c<> ...- la cuesti"" "",,<no!. Es d ir,,;] .. be< si
"""'""" ,"",ocho a
-..- u n " "",lo O<Ilict o ron aIgu""" ar irm"""'"""
polm"" do la 'arta , ah ' '''' a la "k~ y .1a pneuma<oIogt:a. Con todo , "'"
la pru.oio"'" ~ , podemos PO"''' 'l"" Jo. ad , '""""'" .. aJ><O"",han do
la 1....."''' do! Es"''''u, oonf.nda "" 01 hauhomo 11.17), pa'" aIT08""" un
>Ionocon"";m "",,, do D'" ~ una plena comunin "'" >l. Es .. """'''' do lo
'nhaoita";"" do! Esplri'" J... dabo la r o n _ do _
no tolan f"" 000
0 .' .' 0; '.4-6), do _ pan> 0I1os 01 un"'''''' do la '""'" --y. pn< ta mo, 01 "'ga'
do Ia .._
habla peniKln ou Iuona do o' gn ir.,rnon, y do quo .. ha o," ron
_ 00 011", mo.mns ,n proI.... ~ ........ do " mo.mns 1' .1.'-6)

h'""""
do! hom o.. , _
ak""""

('

UNta""" ,. UI""if"""'< d. los

.01>-=..0

, Es I""'b" oit"", mo I"""",mento o los


' ",n'omo
do '"

h'P""'''-

poimit"" y

adw""",,, ,n 01 mareo do! "".

"'''"no ....,g"'"'"

So

""n p"'p"0<I" rnf""",,,,,

al LA f'COIK"''' quo w ,n los ad,......noso los wI'", _ poI"",' ",n "","a


,, """,'a ni,,"odo J..", .. poco """";mil. Poo- """ pa n" "" """"'." B""
po al _ .. enr....,.. 01 o",oc do , Jo no
la o'g nir"""",,, om i
"""'" do Choto, poro ",Ia,;,;"," ole"""" do la '''''''''''''''''' 1"" "'''' P""
lo. . ... B"'PO .. p""".....oo "",,,",""'mento como port " ' pa do u n p""000
do ., romn "'" ,, dl'CU1o agrupado""""""" dol """ .. do la 'arta . Lo
_ .... en
opan, do la Ionm"rnon do la f, cr~~o , .. '"
conduct a
y '" oooc"P"n do! Es p<hlu

ru.e<I""'"

ru.e<I"""

""0

'ru1",,,,"

~ _
_
han la
do Cm " to ~.
IOOI' 10).oo...1os 00, ...."'..... En ,r",to, o, cr..mos a ' ...""", C..- i",,,
habrla oIaDo.-ado"na ' ris>~ o quo p''''''''.. bo "",a Dl.. a ""~ .. ron lo
donuoc iada ..., l J n. I'J C'~1o ],m., y ..pimu.o! oIo .. halria ...",'000
ron 01 homl.-. ,..00 d"",n" un 1"'000 p"" , irnoal q... ,ha do! ba",iomo
al
do la 1'80"'"

b) Son moc"", los

rom'"""

U" ... Corinto. .., ..... _ _ ..... al mundo no .... ""'... 1"" 01 pi....-I);oo,
. ino 1"" u", """"'" mu,.."._
y dnwrt. da! pi....- s..- .....
' _. ' .....

000oo. . . .

m _ '''''' 00 ha

<Ot' - .
"i"",
"'"'" ' ' ' - """lo """"", '"'-''''1."""_

" " " _ ....

-""""' laorooao. J_

"'m>. """'''''' ,....


'""""'nto """ "".. .. ....... """"""'ido,. ,<aI,m"" mi"'

,,",,;.nI< , ' 0000 ""


_ . - . . . , juoUci>. _ _ , ...,...,"'. y ........ da! Dautn mo , ......
01 poim..- s..-_
_ , . -, 01 C, i"" _
.. - . .. .., Eonn>. ..
f", "jo ",:ro.;, M.uia '" ~

,,

.ro"
, ,, hoal 01 Crioto '" """" .. ",;ro '" ' ''''', , , ,,'" .wro,.""""",
poro . 1C, I,1o ro ""n,", im_ '. " , ,,"" .,;ot'. ,omo " " ...- p""nm"K'oO

1"_ '"""'", Com, '" he",'''' '-" .1).

U. CUTA'

JO'~IC'"

s ; ..... cr~<oIogia do la ~ osu..,;da po< C..-imo .. """moja


la do loo ad.....nos. .. obJ 'g000 """........ '1"" loo eI""",m", prop;""",n
" ~ """ _ do .ti p>Oi<;n 1po< 'jemplo, lo d,.undn 001 el er.adoo- del
mund.> l' el D"" wrdod..-ol ""opac""n '" I J o, En
cood."'o...., ""
.... pro/U laoo 1"'"'''' '1'" C"'; mo porteno,,, mo b"n a lo ""oo. do l.
' <'P"OO del ""ut o "'~nvl;o y '1"" '" .cr~<oIogia do la _
c",;oo.
te"'" sopioocw de la ;n l-.ola "",;oo dol ~ '" el mu nOn Id . Jn
1,1 _18) PO'" im"l"" .ro a '" ...""".

,"om.o "

el

La h iptes;. '""',a t;o", uun la 'o num....,..,. portido.-Oos. Segn ello, lo.
am' ......-;'" I-.o""'n "","n;do '1'" Crio'.. ""
teoOdo un ,'..-.Iad..-o
c....-po d, ""ml>.-., .'no q"', po< el con''"'''', ..
mon; l..ta<ln
bajo la .pone"",. f;ct;c'" de un ru.e<p<>. pa ca pnd.e, oom un"., su ""n
sa. do
ladn a los ...... " umo no . , Con"'"' ' con.tuc., bal' que
, eco roa.- q f", ad"
a OO' do' J o no """bnnaron n u"". 1a .-.dOca!
" umo n;d ad doI hnm
J.."s, p..-<> P'''''''''' '" duda su papelon la 00'"
do la .,1.",,;00

ha"""

1-.0"'"

ad",,,,,,""

d) Y. la IgIesi. ,uuigua (1...""" T",uh anol ;d"m;f"", 0100


romo
!,,""K=, E" a ,,!,ioOO , .-.<nmad. en lo C","Oco modenut , .. f""'\" un .
00bIe OOjocin' po<
parte, loo
itUl'"'' do loo ~s1"""
~"""_ lla =n>olos;" la ontropn1oog"'. la roncopdn del mundo coles
te . la do la ,,",,'oc;n, _
.... 1"" ap"""'''' ' " el "" ...to '1"" I Jn b"", do
loo ro."",,_ ; po< "'''' po'''. loo prim..-os
do "''''
s;"""'" son ms " cd"" '1'" I Jn , """ ......n , s;n ""I>aqo, no o.duY"
en modo alguno '1'" alguno; ole""n"," do lo ..nepe'"'' """batido po<
I Jn ud..... n ....p"'ococ '" loo si""""" ~ """ _ ul' ..-to...s, n; '1"" loo
am' ....._ ud"" lwt..-ndo''''
pro, j""" al contexlo ud'"
lwt..-ndoso doodo la B""''' ;ba a onron"" su .",Jo ""t rie ;'"

nna

"'m""... """..

""i<non"" U,_

"'",,'..-an

.) "nal""",,,, bol' '1"" """,roa.- una h;pO<os;s '1"" ,..... el doblo "","'o do
la """"jll.. Y do lo .....-osimd".... P"'" ;<!eo,;f", loo am,.....,-"," como
"b"'''''"K=," deo;,-, un d....oo do
do f.. "",,""idades "".
OOc" que , pIotando lo a mb',,,,]enc'" do <m.o serio do PO"" doI """n
gel"'. ",d jca [;," a uf, ,,,,,,,, ,"rtos
do la f. ro m o (la imo,!""
ta"'n join"'o d.el OOUUS"'" doJ.."s, do la cr"" del . ""'[;(0, """"""__.)
En .... P""'P""wo, nos ,ro"'''''''''''''' en el """'" do un "",met o de
i n ~ ; ones .....,;.'" al "nngol'o mjsmo. , n el """ ro do un deba..
tool6g;oo do o'ro dol me<!'" ""n;oo. A uno lact u," ...-.000 ... delondOd.
po< lo """"la joO.""'0, '1"" "' '''.ya". lo .""am.dn .-.<i"'a1 do la ... ,'.
ladn y la h;s1oocKlad do lo k .. opondtio un ~ rupo qu e p"'f..-i'" un.
le " u ," .d...nc a ma<!a . o inci uso gn... t ;c; r~ o " . dol ,,-.og.ho, "o se
pod'" ",ci u" qu e "' .... ,"""n." utc"', el ",'oroo .... igooso--no<aftl.m"," la f"Ol"O";'" """"!!o""" do la gnosi. '" loo med"" ud"'. hotoro<loxos (po< ejemplo, loo or""loo oo"'~... o loo med"," t ... nom'...... del
m;<O do lo S.bOdu"'l- ru"", uno do loo
q "' ""'<riooy..-on al
....ffOdo do ..t . cri.~.

0)'''''''
''''''''0''''

""<OC..

l. O

r. 1t-~"

~~;;[p~

..

t:

'" ~ 3:o.l. .~ -,~:o.


-3
o., -,~~f
.n i: .~ ~~

,,,-,, .
~!!!~ _; ~d'pl!'t~H

i
r.',s<r-

..o". - ..

i!r.~ ~ ;; ::::r.S ,

,~.

...

oI .

it

O." _
a' ~ fo, o :>.

.1. ;li'3 0Ii s~ e~"[ S';:,1;; 2'a'ol


5 Io~!

.. e-

~ ..

" .

~_;; g r.l. i:

3 .. ,,~ _ ..

;.r.~!t;

;~:~"
2g, H

O"'i!.g- ... o ~

ii';;.~~'18'

I<"~ nf! ~ ~~

-",
.. ~ !. ~

.. .

r.3.0~Plo:

~ O~ ~ ~o

.[ ~ - o~

'
B[1 ~ !hi~ l
J~ 1~fjt~18r.i
..
ec r e e

11

~rr.1"

~1 ~n _'z8 ~ j J ~.q ~[ ~ ~H ~

..
~~~~~[ t",;131<"

~ l._

~ V' ~ ; ~ O' P "ll~_~ I,, ; : }:~)


8~ 1- ' o..... ~ :; ~ ~ _~ ... " 2. " a 'o ~~
3~ ", e lf"' r.~ C: = 'a e i - ~ ~ ~U
,
',~n
;g ; ;;';;~~
"'l~Ii"
.;:
!. ;: i ;: ~
~;; l
.. 1: "'8 -

'Ir. -0 ;" 0

d lil.~
il-~~"~ : ; S& ~ fh~ ~
. ~ &. d .a "i ~'- -2 ~l~~n"

- "&. " -1l 'lil,

~g ~l; !f ~~ i!j
' ' I, ' "~S ,

~ ,, ~ . E. ~

..

o: ~, ~;

~q

"_
91
::;:::l _~
~ n~ n~ ~uf

~ ~ h[~~

...

7< .

.'
~i ~1l.
~" ~H'
,, ~ ~,~ 6h~

.. j!

H
~1Ii rr -~~!1
e e s ;,, : ~~ l" ~!t

"'(2~~.~=~~ ~~

a e- B- _ !.!' 11

sir

Iti!

-~

~~

n p~n~ Hh~ i ;

n :q~ !"qP i 1 6

~~ ~~"'S ;: ~~H~f g

11 ', fl; I ,

n~~_n ~~~ i Il
'!''''~ :; !,l j<'''''!-'ll 1 1S"
:
i:
~~]~'l ~ ~~! _i ~
~g i n: H~~ d ~ : n ~~ oo ~~ ~ ~~ ~

8
: [$ . 0 .. 8 .

l ";;;''~[~ ;<~~r.p

0e'1,.J;'. ~ Etu
lo", ~ eil' l ~ i '" ~-~ . .
Ii .o - ~g'~J ~ ] ~i' ~. ~ ~ ~"~8

U. CUTA'

JO'~IC'"

'"

prologo dol ",' an;oIio, 1 J n aboga p>< uno comp"'n~n e<>fw<,n" do la ,n


e"""",""'; a-i"" no .. <m.o p""o"" dif......". d.oI hombr, JO<.I' ,ll; , ,U ),
J' f""C~ a"",n" >oc_" "', '"
<m.o ~p' jf"' .dndoc"' ,~ . Su
mu"'. . . 01 lul"" dond", .. mani r"'ta la ""'",iOn. La ".pano"'" do f<l<
mu"'" " p;at oo ...u l>r-o)" ......pocto 0 , lo 1 ,1; _ ,lO; " S).
La "'Sunda elarif",. dn """,,,,",, la .."'.. """'" _
.... ..rn.",,_
ali"""ron '1"' "" " nia n po<ad.> (l ,".' .lOl, Y
1'"""" _ d.ocu"'.
ron '" ....)'o'"",b; ldad ,,"ca (U .J. 0.1 m'."., modo '1'" Cri<lo rumplWl '"
hom",", "'" tamb" n .... e......,"" '" 'mpoeab;~.
dad no .. un"""", .'no una
, llo< han do concmac '" la f....
ldad. ~
port'Ctilac
amo< al bonna"" (J, lJ~ ' ,h l. lA " ..,...-oda <101
amo< .. un "'8.00.
La "'-ea d...ificaOOn oooc""",, la ...,atolos"'- c w.nam",,,, .. a"'o<
do 1 Jn ..lO "",,",ocOdo --como 01 ... ~ngol jo ~ romo .... o<h'......-io<--- da _
la . alvacin .. ha "",n'I.._
>ion"""'.... ,n 01 p""'n" (...,a<oIogJa do P""
""""). P"" . u '",,''''oc'. '" P"""""" la cri ~. q'" oIoct '" Jglooia como
.. "8"" do lo
do .... kimo< '''mpo< (l , " .12 ; <, O,.u "'""",,",
la po""'"
do Cn " o 11.2';
_. 1
wmo. '" ....n'''''''''''' da la
...,atolos" tradOc","a1 , .... romo OOjoJi;o wbno)' ", la ' m>octa..d. do la h ~
,,,,", comn ..pocio do,.;da ~ do li<lol jdad
Una cuarta corr,edn ronc'""", al po!"'1 dol E.op;..itu. El """""im....'"
_ .."" no .. 01 nico fru", do la "J"'ri""'ia 'n m","aJa da! Esp;n'u, ~""
_
h .... _
....... do """""" con la
tran.m.ida im "'J""'ada '"
la """"lo naruc. (..,.1; ta mpoco <!abo _
'" poI'B'" lo oom unin ad..lal

m""". ",.....

m'' ' ' ' .,...00 ...""""""


,n

,n"

'''''pc'''''

pro.'"'"

taro_

>'OCOC"'" _

' ,lo n '"


trad;,,,,,,

po.-.po<th-..

!t ,S , "

En la j", ''gocin "","nI.,.,,,-, 1 Jn .. oIn.onan cuatro d..pIa7.am"n.

,O< si ", ificati"","

Vioc"1o """.t "~"~io. 1 Jn no deboria ... lo<da comn un docum",'"


l."","" .'~a.dn, .'no _ dobo ...- oon.Odarnda un oIom""o Un),0<""''' '" la
IU"",", tIoI en.tian"""" i""'co. 1 Jn .. f"""rio< al ""'"'!l"lio, ,u)~ ,,''''n
eia y !act .... f"""U 1""'" la . <gUm",tac "'" '1'" da=rroIla ""'" adqui.,-, toda
'" 1","" ~ '" P""noncia '" _
con 01 ... ~ngolio.
c . " , " , {" . .ario. ""'OC<> qua
olean,......, un ""'o """"""'" .00..la cuestOn dol g'''''''' "~ a""'l"' falta 01 fommla oo "'<101", 01000,
1 Jn .. una carta'" 01 ,'.roa.doro .... 'Ododo la poW>..a. Dobo '" focma o<'g"
naI (prologo, """,1U~On. ~l al , ; "",In to<olmon" partOculac _
'1"'"
... "" roo 01 ... ~ngol jo.

A"".,

El doOO.. .00.. 01 outo< do , Jn, '" ..poeial "" po<,bI" ",nbu"""


J""" 01 Zebedao, al p<bItoro Jwon, o indu", al Anc"""', ha p..-dOdo.u Unp><'
lantia. Se )"...-, atnbu~ .." ...,nto
una 1"""""', .'no. fa

...,..,.

i<>'n"'. como tal.

ann'''''' ""

'"

I NTR O DUCC'O. "

NCEVO

T~TA " ' NTO

'" ",,,li" . . !O, adv",.,;"" "->l. ''"',, '''" h. ,voJu"" noOO d. d",
ma...-",. """"' un 1"",0 do ,;st a
sin ""8'" o m ;n im i,", lo
.,'''..nd. do! oon ruct o intra...,...... _alado po< 1 Jo. .. doo. en ~ " emaLi_
'''' Yrom bi...- ,in p"".ocOn 100"" las . fi""..oon",
'1"" oI!o<an
en la ' arta . ..,. 00-0 parto. .. .....o con "'")o< prudona .. 01 "'" <lo cato~. como d.x.>!i,mo. S""" Oo'omo " va" ", ; n ~ mo PO'" ;den,;f""" . lo.
So p<,,.... imputa' a las COffiu"Ododes ""''''"" . Ia . m b; , ~ ",, _
d. del ..... S"Ho l' la f'<"in del mundo ,,po.<> 00=00.." " (ud,"."",
~ ncr.h """ ",,"[<"Ol , la
<lo una !ectu", que rulmi _
n.... en .. ' ';10 11 en la ... ''''pcin gOO<Iic. dol"'~"8.lio.

"""odolll"",

p>l<n""'"

...n'.....-.,..

""""I!'''''''.

t..<.mxIo,,,.

n,._

C.....

....," .." ....., , "",'" ;dom"",_ (e NI 1" l, e ......... Ubo< .. . ,...,


' ' '', ",""" 00<1 "- 8Row' . "'" F.pW~, of "'"" (AR >Ol , N"",~ Yod, 0 0 0 _-,
Bm "" N, [);, drn ",""",~,m"o "'FK "', G<I<t..... n. ,~.

' ' '', _

" '" Ro""",", " " ', Han>-Jooo/ K.u",,~ o.. ,.,~ .roo,,""'";"[cF.KK "" ). Z"""W

"'''''''''''''''''''''. """' ..........,.moh.'." v

Di, Jcho....,",., (IIT hK "Ill, Fri ....... H

'99' , RudoIf &,,"".....~ ,. "" ,

, " _ " ",,- <t.' La> C"" " ..


Ba ~ _
. "''''' Goo< S" ,,,,,", CM ldom",, /wiq. (KE K ,,,
Go<tino'" V"-'ho. und R"""",hl, , .,"" fu""';' V"'-"'-' a;, kh",~
" ' NT
I o",,-, _
, '990, KJauo W" "", ""'..,~ , .... _~ w>d
dril
" JoI.m",>In( eOTBK ' O), G'o""'oW"i""'"",,,, G t l _ V_
'10M'

"'" Jo.," .

'''''o

Echt..- V..-Ia. 1'' '"


u." .."" ".-.r.."""

..._
Cm , , . "

'"""',""

"- B""""" l.a """"'"''''"' ' Ju d>i;W


( lo]); " II >l. P, n"
Und <.,c '--'- "",,""ioIodJft d>'",(mio....,. Es'. "io '" lo 1"',,,",,"

1"''''''',Sol 111 ,"'.Tu""""'


, ........... '1
R""'" "'-u...... ort . loIw>_"",.,'"
. " ot.-,"'"
" "', 001. " H "" " " ...F.mi" !loo>M<>.D, F.t....
~.

RC.c , ,

"" CoT"'.' '', '--'-

".d'''"" ;oN."""'"'.
"n,
""",.n., T""" 1Il,

JnI" ~I""
lo _ _ U ,,"'"
T.,.., "'- ' ~ " ',""
H ~ rorl.

do la

A""'" G",. o. P" ". GmOT,


Pari ~

o..d. " '" " , 'la"".-"

rilE )(\"' , ""rifo, do "",,te<. 19 1<8, "" L&-200.

'o ,...d _

""JIW

.Joha~ Bwn n. . ".. .Johan""""",, '" "" "'""""'" li<onw" , ...,


"""en. do Gro yt..-, ' ''', "" " 7:1-'7<'0, Han~_ KLw , a;, JoI.m",..

11,1 ' .' .

bri<fo (EdF, Bd . n .) , Oannuadl, " '""""ha'd""" ""' ''''.....'''''''". ' t 9'' ', Kr....

W" "" . p_ ,"" d" 'oh"",,,",,,,,,,,,. , n, AN RW 11,".' . Be,"n, do Gro,.....,

''''.pp.''''''71

_Iovafr. ,m"u"",

v_

,la""""""

KLo.< --. "',," ~ """",,,>In( (f.KK ll1l), Z _ ~""'-ili IT ",," '

"""', Bon,""""""'mo"'"", V, rl>, '99'

U . CU TA'

E" ...... ,..nuu.r.....

'O A~IC'"

"""'_ 'P"..""''''''"'.....

Piorr. _~.AO
johsnmq...'. , ..." Mari oo.
o. lDNo<, ...., L'l',,,".i~'' mm._""' , M/om"", '~( B EThl +l J . "," " ""
Gom bloo., ",",... " nj _ , ..... .. ' '177, "". "" _' ''' " _.,,"'~ .- .....km-Io<, ""
~ """"". r" lo"","' (C . h ~n do lo RThPh 'l, G . - .....' ..n"", , ..., " '"'

.n.

'"f"'"

."*"..

""',.."-"-~. W.. "'" A"'. no; ~''' ',


n....-q;. oh
~ '<c",.. ," """ r,,", _
, lIb Th . ". Munc "'n. Kaj >, ' 97A, "". 107_1 " , l OO" h M
1..2<',
r ""q, ~ '"'
", .., F.pu'~' IN... T"' ''''''''' ~ ' C""""""',
C"""""'" Un....."'
, " ''' ' COm", "'' 'N, .-Da> w.ru-. c" "''''"" """"'_ u ~ ru.- ZeO_ uod """,,,,,,,,,,,,,. hm no; ~"'Sd.....,
ID" 68, ''''' , "". " ' _"" .-....;0;0 Voc......... _ " ' " "" la _ _ "",,,,,,,,_
.,... dan> ... ""...... , .," lo=_Ilonfol KAuru. lo=_"""" P"",.-" J",n Z , ~ " .."

n..

=he,>t".....

...... '" "'''''''''''''"''""""""1"'" "'" ."",in (M""'" do lo IIiblo 10). C,......,


...""" .. e_ , '990, PI'- "
B. U

'-"" _

SE C ;NI>A y U T E RCERA CA RTA


I>E JUA N (1 J" l ' , l n)

,'1;""'""

la ox~,,,"'''' ~ lo loct"", '" J" Y, J n ....n ....


!a<dla ""n" on
lo tradicin" la 1;"'" a""po. S u ad m',"'" en el os,"", f... objeto.. 000_

'ro",,,,'"

1 In ~ ' J n """ escnlo5 .............-I. ""n.. l>n.... Se ' m la" w-rdade.-ti


cartas 1_ .. 1' .1.'-"
1 J n .. una c arta I""""",ica d j n~' da u na = m u" jdad .
un
b..... .-.cocd.,o.-io d. ,. ,.-ad;c i" d. l. jonic.,.1 Anc' . no !mm ul . u n.
con'" loo . .... j.. . ""'P<>'o Ortiena que no .. ad m ...." la
= m un jdad a j" ,
"j """ nt .. q... no = ml'"". n '" conc'l"'in

""'puk"

ad,""'''''''
tooI~ca

. ",';ados

, _,

1};, ecci6n

'oIrod"",,'oo

C""'l"''' fa <arta (J-IJ )


, .,;
1-9

,0-,'
" _"

Reco.-d.,<rin d.oI "",ndam ien to d.oI a mo."""",, . n guaro'" contno los .. .-.e..n cue< h",,,,, cr i..oI6gicao
Comportamient o .-..comendadn &-en" los .... ..
Cond",in " lo os rta 1P"'l"'to " ' '"jo y ..ludo)

INTRO DUCC'ON "

NCEVO

T~TA"'NTO

, J n .. una ' arta do <eromeoo,,<in d",~ un oonid",,_ El AocCano


-.cribo . un ..1GO)'O PO'" podin. _ conceda hosp.alOdad un p.-0<i,,,.,1o.llamado ",""",oo.

,ti"",.""

E ............. do Lo, ...-. carl a ... 1......

llj , occiOO

>-0

Introd "",, ;oo Id<.eo do .. k>d ~

eu .,... do la ......

'''P''''''''' do oJ.gria l

( 'l-I1)

GO)'O" 'm'todo "",",ene<,u

apoyo_ los p<ed kodoo-. . ;!iD<'-

-~

Se de"unda" compoctam.... <o ho<til de 1M<rof..

Ed>,,1acin Gayo y cecomon_ do ",""",00


<arta (p ro:,,,,,," do ;"'jo ; d...., d, pa" _

eo..d u,06n d. l.
ludo i

...., C<>nt."o h'.._

do

p><l....,,,,,,

En loo dos Ca>o. , . I a u ' o< .. U. m> .,, And . "". \ wp, ojl<IT.po<l Como
"n ,, ..'"ng.ho. el a uto< DO .. designado po<'u ""mbe<. ;no co n un "'u_
lo. '<o 00."010, . 1"tulo do . And""". "" .. ""Ii,~<Io ni PO' 01 "~"8'ho ,
ni po< I 'n . ." ;en ',", q"" .. """"g";o alribuy. """",0<," . la hSU'" dol
d'dpulo amado y I J o
,010",,;0 "'.... 10 o"Mn do '" au'o<, la
po<><>na do! .An<i.noo de bo ." con.... nod.o romo " n, t ono.... fOgu... "mj_
",me do la oscuol. i<>"nica . ER' Hg" " <IoI;o,da y ,oconoc<d8 go'" do "na
j!nn a uto, i<\ad pocq" se ,oruo;do ... logilimod. PO'" djriS
la. ;gl.....
jo n"'",y pa'" ",,'ruirl. , J o y' J o ,om"'uyeo.u oh y da. a . buo
.mplo <le '" . ," i,; dad pasloru . No obstao," , "" hay q.. ;'''-'1"'ulo
. Aoc"'"o" lo ,""i[,o .do <le un.o fuoc"'. m i. ,. toriol dotada de dote",,;
. at!", pt>ti..-eo ; m htu o . a " " ti"" m.O. b'eo" .'son da .... peto de q..
~,a .. ta fip'''''. 1.. , omuo jdad.. OO.k. La id.mj fico d o, mucb""
.." .. P""I""'.ta, del h d a on '''" .. 1''''0'<..-0 lua. t i _
una p'''.
con jetu",
, ,. y' J o """ probablem..,"''' k imo .. tad'" da lo prod",,," d. lo
aoaueI. i""0Ka. ...... carta.
tamo" . d. Ati." '_
tal .., d.
~f..." Y fueron .-.dactad"" haa.1 a oo 110. 1 Jo y J Jo .. jman Den '" ,"-000'
texto d. criti. deomlo , l . P"", , J o .. ti tOa ~ <le 1 Jo 11 Jo , . ,
""""'" I J o l,7' .18" <, l.). No .. potible ..
" o f.. ""nta ,""" o deo
pukde1J o

_ro.

.,.ndo

1"'""'''''''

bec.,

U . CU TA'

JO '~IC'"

.. , ~, c..m....,..... ,,,.-.. y Joolp<.


~ 1 . 9. 1. Lo ..lad

...

n".

~_3

J" , 1 JH

Qu"'""Wo ha)' .."... 1 Y J Jn , po< una part . Y" J n , po< nora? En pri_
mo.hay' q... ha DJa, do .... p...nt"'"
Los dos """'"
pri"";pa1e> do , J n , ...... 01 " tal];dodo una m.i.." 01..00 do 1.. ip..J..
joO""''' Y la oxhortacin . a mar aJ honnano. .... p""oe> ' " 1 y' J J ... """ no
.. pue<!on ocult..- djl. .....d "'....""'''"''. El Vnoro lit....no .. un p<imo...mplo.
Jn .. una ' arta <1..10"",", do/.oo"" la '"""P""'"
e"", . u",",''''. do la trad"'On jOOnica. , Y J J n
"""ti""", do pnIft""
"'....aJ. En ~ lugor. 1a " at u",."" do la argum"""'On u,m..da .. h
...." . fonnaOO t"",lm..."'. , J " . mplo> una . ~ ""'"""'"'" 1anI6g;< . uo.
t. "",.1. 1 J " Y J J " no prooig",," oo " " <m'".,. " 00 q"' '","ITOO ,~ .

,,,,,,,,,,,;,,,,,,o,,.

"'gor.

""'ni"" _ '

""Ia"

......,... fonnaJ.. . in ..""';"""....


Cul " , ""<>0<05, la problemtica
~ 1 .9. 1. Lo

. hn<dada." cada U"" do ... dos ca rta>'

""""'''''',,< M 1 J"

... pmbahlo 'f'" ' ' " .." dj'igid. , una 0gI0W. alojada do la comunid ad
madro do t r..... I?I. tal ""'. U"" 'g!e<'" dom""',,- Esta oom unKlad locaJ no
ho . 00 ~ tod,,,<. po< l. rn, " donundado ... , J ... N.. ""'''''''', aigu.
"'" p<..rncadoo-.. " ' '''''''''''', proceden"" do! ~rupo do In.
do"u"
eu.oo. ... , J " Id . lJn 7), ...." .uc"",jno. El Mciaoo, ron '" ' art a , .. anh
d I'"' oIln. . """i"OOO"", . la lotnid"'Oon.oI, ,,,,,",, .10< <I..<'"atario>, ,",-' ho
LV todo oon laclo ron In. "'P""""t"""" do u na leo,u",
do la
tradic"", joOru<. Aprowchando,u
ron 01 IIamam"'mo . ~
In. ouh.....,.,. '1""'"
la pn>pagaoOn do lo _ , 'u
U".
""...l"- La "'8"......""'"'" toolOg"'... ,",,"uida po< gootn ,"""ip Unano

ad,....-

.do..""'""""'.

'm"""" """,p...

~ l .9. j. Lo

U"'"',..

""""'''''',,< M 3 J"

, J n .-.IIoj. una . itwocio romplouo......'" d' f"",,,, "1""'" do una pet"


e"", oxpli e ita Innnuloda po< 01 " ",, "'no , 01 dlri!l""'" do U"" 'g!e<ia locaJ,
ruego ~ ""'P"g)'da<i . p.-od"adoo-", '''"''''''',..
mos , la """",la joOuic"- Ame,"",," ron 1
nd """, m. ""...... , In. miom
!>ros do '" oom unidad 'f'" '''''uml"''"
oro.". Tam ""'" 01 "oc""'" " ..
boj<> 011""" do la e"''''. do D...""... Po.- oIlo .. w nhligado . dj, ig.... , un
tal
m "' mbro do U"" 'g!e<" """". m. pano pod iclo q"' 0<'0;0 In.
ih " .....""". ~ m.
u n '" Do mouio.
hoy' _
cnnflrio y', '"
f'ffilt da do ' on """",.
do! And .., y.'
do l, do la " '..... joOn"'. :>'

0;"'''''.....

pro'"

""Y".
m'._
'""'J>'OUU' ....

port""'"""""",, .
part""'..-,....

<m"'"

,Cmo

" ""'"' l. ';,,,,,," do ~ . . ." ....... ~~,~ . ~ "',,"'''0_ ..... 'nd. ~ , "..~...,

"..,Jo'"

".. ~
K'u , ~ o..N.... ' ~,.,. "'",.. ll<nri...,'H

,_"" """

.ln',,,, """' . ~ , ..,.,- n

..... ~...... ".n.o. '''''',

PI' ' ''''. L1 D

" " ', ' orid ..

I NTR O DUCC'ON "

La

M .... nd. ""'..... AocW>o Y

NCEVO

T~TA " ' NTO

0;"'''''..""..<lo

'." ura "'~ doctrioal. ,

a<W. ' DiI"'.. do ......fa "" ..."""' cr~<oIV'" " no que d.n<m<'"
'" d..eo do podoo-. su ,""p""'" al Anciono l ' '" ""ll"''''a acoge< lo. m;,Oo........ ;(i".mm .., "" panicula, . .... do la """"la joO.""'- eu.. !:"''''' >al" .

J n no

doc',

.. p>drl.
'l"" D""...r.. DO ru.c. rnOs que apL c...- la llamada al 00_
lan,,,,", po<" And " "" "" 1 J n. n. un . mo ...... rn'" fuOOa"""'.... . el oonfi<e_
10 en t ... el Aoc lano y Dit...r.. ""unda -tal ,.,,_ un cambio nodOl en lo
ma""", do "'1""'" la ...roa<! do la lo en la. -!l..... joni<.~ A la ...,..... OO.
Dic. _
pri ,~ la accin do! Esp'';'". ~Odo. todos lo. ' ''':''''''' ' 11
J n J ,IO}->< 1'"'" 'n""f>n<o do la trnd;c;o.,. .. _
"" ad.ela.... la " ulori_
dad do! du;g.m, que pa ",comunidad hlrindola <lo la. inOuenc"'. ., ""'_
" '"'. partOrnlanr.e....
amo.., ,,, de d , ma

de'"

... I O,B' b ll ~
v .... lo bobl...... . da<b".,.. I Jn. '" " " "

"".Ji'"

n"'...

C.....

Ha " ~ """,, KLu.,

o.. ", .. ~ "M <In"" JoOO ,,~'bmf (H'" n , ), z"",,'"

"''' ' ' '''''''''''''."""rigocl<ou_ Vect>c. tO'"


BJbIiovafr. ,m.u>t...
" .... H.",Jo' " K.." . ,
l _ ~' ~ "" ~ ", ""'_V1 "",,

f)"

, , ,,

..." ..........

" na dri'"

Johom"~ IF.KK Hlll,

0;"""".. V. ",,- 1991

Eu ...... ".~,..

""<roo ...

"mhanJ " """" , . 0 ......


dri l"'" ............... _ . JO_
d""
nach Johanna' , ' :",," 79, " ". pp.
8<..' ..... N ,
. rt. "';ofW< . "'. 1h" WT \1.
l '''', pp. " ' "'' ', Judi ,h
M. l,",-', -n..
E"i"k. of '01... "".. h "" h ,
Om ot

"'."",'"nn

,,-<1, ""nt"'"

''"''&art, """,ha"""""
."=mI.". r',"

"".. ~ ..", .Kot"" uod Z.... .. , .n, F-"."'><",

e,,,,,"",

"

""'"'"'""" &.i",,",~,"
Go<t""'.n. " ""'"""",,, und R"""",ht , 1970, ,,,,. ' '''- LO', J, ... W I""",~, . ""

"'M

'"""",ot;~ """". lum "'''''''''''' .... """"".... ...'" "'" """""... .


'", ' ' '' , pp . , ,; ,_ "' , ......,., ~ V"'-"'-' n .. Iohao"'", ''''_
,Gnoot ~ ! <>di,""

'n I'run ;,;w o"",,",",,,., Bib ... ' 'IU, "". Hl_'"

"

E L A P OCALI PS IS D E JUAN

U l.l.

em.rn ';""0';"

..... p<i..,...., pabh= doll;Oro ...... b<.oo <lo J..."";,.,,, ( A, .,.'A""",


_"""" XPHIT";)

y. rn" "" S'" .,,,),,u """,""<lo lo "'"""n "".. Vnero do lo


""lo do "na " " "," u", dotada <lo un "'1"""'0

I...... u'" apocalll""'" Se

""""""'."" .. _ .. ''''Mmi'' u . . " ,. .be"", d i" .. , la mB)'Orla do w


po<""",i" do un '''!lo!, un horn .... f"""U>"""'''' O08K1o. La ",,"o-

W'S

e;oo so cor..... una , ...... 00 Ino>OOen.., _ 00, ' la "" . tomp><>l"n la


..,.,jid. en _ con~do<a lo .. ~acin ,,.tol6go. l oopa<ia1 en la ..,.,jid. "n
la ,..uda do un muOOo n """" .

_ ..<me'"

U I .2. F.. tnocm , a

E. dir,,;] idon <ifoc" , "na ..t ructu... oot..r.n" dentro del conjunto <lo 1..

,O>J""", do! Apoca h psj' do Juan . A """" las ,;rnn", .. "'f""'" ~n una prol""'On
en la """""in. o .. "8""" ~n u n .'oc"'" ill""

,"'bI.

"P"'''''''.

pan;' do "P",,"oo.. p><e<l;m"'",o do


..."'"lae;""", .. ces"'"',m';,"'"""cua'", ; 0 ...... p<i""'paIoo, los "umoroE>t""tu... """""'trica, e<lru<1"",

"" ""foqu.. prol""""', ~ la. , o<oo" ,"o";onos , a .oc mu y di""",,, ,


1.. '1"" coOOucen han bocho '1"" algunos ... ""ociaran ".ron!.....- ....
Apoeahl"" una . "ru<1W' mdonada con 1""""00 . y .. "",'.n"",o oon
"nu........-'" "";dad",
<!entW",..,...
l a "'ruc'u" "gu"'"" pono do
1.. "",dad.. lit.... ria. do!
....o ....;cu.. n<Io .u p ~";n "",n",.. en tomo a do. wcc;o". . p " nci _

1;...-..-",

man" "'''"

. . . . . .""'... H ...... _
.. ~ JoM J.
_
01 . G<n~ , ~ "J'D'~"'"
>p.I_ LO,d. p.'

ca. ,~,

. ln Ooduct

"""""""""""oI.Gonn

T~"'"

, "

lO, 1079,

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

pal.. <lo ';, ion .. (Ap ' _ll Y Ap 11_>0. La pn m........ ",.,rnda en,u
d; m.n ~n

_ m <ca, la ""8"nda.n ou d im"",,'n h i.._

. AnO., d , ..la.

_ oe"'... p.-i..dpa.....1-="0" ,,!>c, roo """ pan. q.. adop<a la Im_


'1""01",
'_'j,p"'p"rnda po<
<lo la ob<a .. '"
conj"m o
ma

I~p

I ~p
1,9-1 0)

u n" ;' i~n '""u~m al

E ..""" ... dol .. po<alI..... doluan


Prlo~

U , I _J )

1,4-'
1,0-' 0
2,1- 3.21

Ih",,,n de la ob<a
Pri me<a ,;,;00 (!lijo do! hombn

e""", la. ""'. ;;a.....

vi.,,,.... _. 1 .......... , Ia ..-ri.


l , lO )
Cul,o ~ , f"'<'P'C';'~ to<ri"""" ,' _1' ); p"" ,,"'''i.-

Prim. ... ..... do

(~, ' _,

,n" """",nc.,,",uno;" do lo.

~ ,,"

.. U", (',11').

6,1 - 17

AP""" '" do 10. .... poi..,...... ... m

"'-9'>'

" """"","", do lo. "legidosc lo. ' +1 ,000 (7 , ,-.8); la m oc....


dumoc" _ nad;" podrl. ron'''' (7 ,0--17).
El "'P'-imo "" 0 (' ,1-01 Y la. ,..;. poi""""" trompol"
1"'- 9," )
1'.l1""l"""" ~bro (lO., ,1) Ylos oo. .... ;go. (11 , ' . 1<)
l.a " phm.o trom pol a

',1_"

'0,'_11 ,'-

11,'>"

.. ~ wxIo ..... do _
11 , ' _13
IJ, , _'"
1<, ' _l O

.... _ lo ......... .... la h umaoldad ( 11.1_21,')

VO>Jn j . . ugu.-a1, la ","jo<. 01 h ijo l ' 01 dnog6n


1.0 poi"""" (l ' "_, o) ~ la "'8""<1&
(IJ, " _lB)

""".

El Cocdoro y los "",",0000 0 ' .1_' ), an unc io d.oI joid o y la

'''P OH>- ' O)


IJ. '_'6,' I

hom"'..

'u'd o .oo.. la .. ' urnl.,a, los


Y la " "",,;On, los
, """ , ..gel.. y los "ni""" llogel", 1" ,1_3); 1.. ,"'. ropa_

110 .1_1 ').


17, '_'9,lO 'uid o <lo ""bilon'" la B"'" I""'<i' o," ( " ,1_lB l , la calda do
""bolonio 118.1_1 4, procl amad n d.o ' ,",lo<lo 0'.1_1 0).
VO<1oria doI " .....
l' 01 fal", profeta
VO<1oria
m' lonio,
[;,w
21, '-"-' 1.0 """'~ c ...oo6n

",11"
'0, '- "

""""la .......

.oon. "la..""

ju""

' ;
P

,," 5_~ 1t3i;l _e,~r.

,_

~f:

"_

If~[ltl~~ln
nH] lunHf~~: hU~n ii~
.~,.h&'1'1.;;~~n;:;g9H~ &.h.u.. g i.. ~~.'..d'~~H H~

~~!
g~~fid,;~~Hl~~i ~1',~H~~~ni~~8;~l~
r1,a
~ ;.!;IE" se ' ;;' 1l ;; ~ ;~- !. ]
~~", - ,.~'~!.2,,~~t .:.--1
-"rsfi-t~H"l~if' dg'B ' hdr::~~p _ i!g-,~;; ... g-r.

h';~l;~,~:~~,:!~~~~ln I~h~~lS~~"i~~~hlg

~gl"llca~~~~~:'E!~'~l;::1. f~~";d
~, _ 3Q;::'~l~~i!."ii1
,"
1<, " ~
. _0
11" .:.. .. ~
_..
" 5 ~ . .

", "-.'
h!
~!P~th~fH~;Un~ltlt:H~tUHfd~k~
q . ; ~-~"'~ ee . ~It r _ 5- -h;..t5~f~'!'l.~~Eft ...}~~
~ 8,

~~,!!:>.~i:h",~g:o~l~~'"i~l~~ll
''o;;.~[!!gJiqi~;!;;'''
~
.o.~
"~~S~.'=
-"- _'''"Q )!ii~ .. - " . -

~ . ~!.l [~~it~E~&Ph 8e~ ~ ~.i hH E~ ~H~i .!:o;-~!

~'3

1 ~ S1 ~ ~1 ~ HE. ~ l t ~ ~ ~ ~Ht!"~~ ~i:~ ;;~~ ~ s ~:~ t"l ~w!


f~g~ " ~ it ~ :It .,. ~ ~ i " ~ -l ~ ~ ~ ~ ~ "-~ ~ - ~ l-" t ""'S ",tto~l

~.~ --~"""

1-

~~ir . _~'l;p~.~~ ~~Q ' .:;H


h::: [.~~~~
ifq. lt~
- ~. e
'"'I"""''''J''''
'"'1'
"'''1!''''
~" -~;'~hbh:;~~::~ i!-~~~n~ :" "'!!'1'~~ 1.~;.e,h _ ~
~1 ~~~. ~1- n~~~!i ,',~ ~ adJ ~ ~ ~;i h[ll~n~l;i
nP, !!',.
n
I
.',.- . 'J a s e "l'.p..'''''-.,'
',
'
h
ee

,
o

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

m. do! M..,,,,,. Po< n'mo, d..puk de Roma. d..pu" do la _h. ~ do! faI
'" prof'" ,'9,111-' 1), '''v- ol
do! i"" igado.- do la ,. . -. SotanA>
Slo ' 0'0<><" ~ bajar do! d .b ol munOO n " " " , (> , ,' _1'-' )
"p 11 .6_1' rom ")"" 'P'1ego de la nbrn. E.I prowam.o in "' ..... ha CUffi
plOdo; .. libro ha p"
<ado la ""'too. do Ch"'o "" tndos 'u, "P" "05. La
"'1""" de la piona ma n ' l _ rosm Oca do"la ""<ori, do Chslo on<U<'n .
tra '" "P"""'""" la lit"'!!"' do! , uIto do la romun' dad , po< mod'" do! ru.oI
.... """"'o". la f","," P"'" ." ....~ ..um', ol p""""". La ,>"'.,,~ do! CUffi
pI'm',""o .. ""p"....n la prod . macin lit" '); "" final .Moro"" ,ha. V""
s.;oc """,. (ll ,ll )

'urno

U.~.l.

ln' qridad ,;,",,';"

lA> c arta. a 1"" ip. "" (Ap l _J ) "., port... "",o .1 s'....-o fl"",,"" arocaffpt"o. A<i.em,"" .. Apxal il"" rom'.... nu """,,,,", d upl"ados lromp"o" , po< .;.mplo, 1' . 1.'-' roo 17.'-"; " .' roo lB.' ; 11,9 .'1 ron 10,1 . ). Tat..
'n d"05 pod".n " ..h guo< _ .. Apocaflpoj' .... ".uJ",oo do uno rompi
lad"" do , aria> obno. di" inla. qua .. t..... do una 01>.-. qua fu" ofljoto de
,....jicino<-o ouc.-.J ,~ . La
~ la ru.oI u n auto< ch"' iaoo ........
...'omado ~ . rnsl" n', adn. uo docu "",n'" jud lo .... hoy so ......lm.m a
,bandonada . De _
mndn>. .. imposjbl. do"""'i"", con P'ec'."'" ""
."d'd""", uhff n>d"" o .. rnrnenidn . ",cto do u na fl'f'>"'''' """'''" anle-hoc do la ""'"

"'f'"""

U.~.~.

E".",.,

La P" ooipal fuo nlo d a ' o. pi... o; o d . 1 Apoc a h p . i 1 A nti ~ u o


1>-otam.mo , al ",, 1 .. a ludo. dieacta 'n d i""",,m.n". ms d. qu ' n"n'""

.eca, b ol". ,odo Euqu,. I, I.. 'a. , , .,.mia" '''0,. 1 )' 1m Salmo , ). E l
, u'oc utih,. igua l"",n,. las ' ......io;o n.. j , ~ lc" do 1.. = m unidad..
''''ana. pnm" '"" . En' ,.. . 11"". pod.mo. m "'cOona , la. doxolog'" 11,6 ;
' ,", " IJ; 1,llJ. 1.. ..d . mocoo.... (' ,11; .1>- 10; '.I l1. 1.. "'"""""'" d a
"",06n d. ~ "" " , 111,' 7'1, 1.. I.m.n"""'.... d a "",rti e.. 16 ,10) ~ lo. h'm
oo. d a . lal>o o,.U l . IO; ""Jo; 16 ,'; ,",10; " ,1_'). '"_
planloada la
cu ..h "" """" . d. ,i .1 aulo< , ... baj , pa rt" do fu.m..
o do 'ra
d""'.... "",1..

""ri'""

U.~.J.

El m .. rro o p0<'6/ (p<;co

El Apoca lip.i. pert."""". oomn ya hemm dic ho. la lit.",u... apoc"


Ilpt'" mu)' ""'.od
n to"'n a la a.-. , ri " " na. Como " levo do la p"0 locr. ''''''''''..Ia'''''n 'a, ..ta lit.",u... do ' ..i.....c"' .. d"acToIl. P" moro en ol ju da l, mo . Algu n05 "'Oona_ dao, co"." " " por .... med io u n
m.o..;' do "p,,,a o,. y de Inta<pelacOn. E. uo men.a. d. "pe... n",.n

H' POC'U"" D""'~

'"

la m."Udo ..., ~ "" 010"'0< do .pocoUI""" d on g. o gmpo' m'''''''.... io>


,'"n uno ,"uacin ' ''g il y oxp"""" o "M "l'''''in .... 1 o 1"'",'bO<l.
E, una i m" pel a " n . n la mod'da "" ~"" el auto< do opocaJ0I"0' dO'i!",
~ . m ... una mi, ada
o .... pode,.. <lo .." m undo a la ,;oc' adad
la ~"" ,' I,~

~ ""

"""ca

.n

u... 11.."""", . hundan..


So Dan ron>on'aOO o un>....".,. """', ud"" Y cr ~ "o""' , port"""" .",,,
.n maY"" o meno< med ida o la "t....t u... apocaJfp''''''-

En el An'ig uo 1O>"m ","0, .. """""'tmo " m... y moti;os """"jon


t.. o .... <lo la opocal'p' "" c ....... ....".
p"".. " Uros
"''- b a O
", ><->7. Uamado a ,'",.. 01 .gnon apocoUpsi' <lo h a"". ;
Igual"""",..., el
,.al.. :H---", e1 .P"J""OO apocoUpsi' do
",,"<0<0-"""..-<0, iZa '1---14) o ..., 01 Ubro <lo ~''''l u ' e1 1"" po"''''ul",,
E, :1' _39, el romba.. do " me! cont... ~ y ." ogogl- """ .. """"
todo el Ubro do Daniel ion '" l" ma pa "", Da 1_ " ) el quo p""""ta
"" ' '''" .....,,'''''' do un apocaJ il"" t""i o nal.

No .. p"'0bl" 00-<>< aqu' una l ~ .. ""DaU" ' va do .... apocalipsi '


judOos .. ",-biI>liros. M,n on amus algu no.mplno "gnorlcat l;os
el ">ocaJif'''' d. Ab..
E.>d"", 1 fu rne . ! """>e. libro J. lo.>
)"biho<. 1 11, ,,,,,, (n " ""'" ,,1m,,), j fu~", (o Af'o<"'lip'" ~ d.

nH"",,,,
,,.fa,..

""n,'

Ohm""".

& m .-) , el T.""m ,," '" d.


So encueo' mn frog menlns opoco
Up<_ tambi.... n oto.. 00,., (romo on el
lo.> 12
a1gunos ..mlns do Qum ..tn

T".""""", ..

""""",.,lY...,

En el N..." T........,to, odem . do l ' poea UI"~ delua,,- M=os "

01 Matoo ><; l< " I <oo.. " u~ In~... .. ~ ama . e1 a poea hpsi '

<O,,"'..

~ n6p

ti<o' . " 010",,", a1gu",," ""'" .. <loI


pa uh no l po< <jomplo , ,
T. ' . ' '-', 1' , 1 '" l ,l_"l, la carta <lo l uda. Y a1gu.." p"""" <lo 1 p
port""""'" al Vnero a pocaJ(1"" 0 .

En la U,.... ' u'" a pc" o ,,''' ia no ylo g o<>"i" , "lOo cf(., . 1


Apo<.lip'" ' pOCn(o d. h um , la. futg" '''. ' d. """orom.. In. oo.
Apo<.lip'" d. Sa"" .'l" , .1 Apo<. lip'' J. f'<dro , .1 Apo<alip'' d,
Pablo Y e1 11poca1.p~', ,,

""n

u.~. '.

S;...oot;,,,,,,

Una do la. canoctarlslio. . del ' poc ali psi' <lo Juan .. el empleo del Ion
gua. ,omb<>b<o. EsIo .. p"od. ..
de ,'a "'" ..."""'. oompleme ntana.
" a blo, do la llegada <loI mu ndo n"""" P''''"P'''''' un di, ,,,,,,, sota-. In ondecl ble, """" la a<ciOO m o.ma do Dio>. Elleng...e . imb<>lioo ' rnla do '''P'''

pi"'"

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

pi""',

"""..- <lo .... modo la ....J KIad " "",,00.0" qu e qu......


Al hocerio ,
olle"ll""i" ,'mhhoo da .,,,,. ,,, u no """ dad m" profunda <!el dj"""",
""'" ol!>. de 1.. de=ip<"""" prop>"" " , ol . u'oc 000> U"" oom poomin
"'I""ff",. <lo Thos l ' del m uOOn
En un niwl m" I""8ml"ico, e1le"ll""i" ,;mblico ~ lo. cd'go> que p<ewpon du;S"". un a oo itorio pa rt ""l..-. En la
.ooc.hpl;c., oIo
In> <!Tdo" fK"don oompoo n<le< 1.. 'mgenn, lo. ,'m"""'. h. ""."..,. No
oo."'n.., "'lo ~mhoJ ~ mo. mUlo1"'"""''' en el Apoc.hl"" de '""" , no odopla ol ..pocto de un d'.amo.-..neo. ~ Jo. "l~ m .. deI.,gio l. hili,uaOOo .
loo cri'u.-.. ;><1'"', lo ""')'0< porto <lo loo 'mg..... utmzadao leo """""""n
..." " _ _ moma.-"", o un uo,;,,"" ~ m blj oo . menudo Hmpido en el
",",exI<> h...6noo ~ ",I,uno! del ' '''mpa
La t>mo ' ~ del len[tW'i" ,'mblico ..d")'o tOO. jm "'P"O!OCK>n h...
rnJ del Apoc.IlI"'~ La final idad l"""'8"ida pn.- el a"'oc no .. la descripcin
de un tl..a.-roJlo croc>nI6g;oo <lo In> """""" mjom,,,. De una ma ...... m"
fuoo.mentol anu",,'a , en la 1l~ 1t><'" <lo Jo. homb<.., la
<lo 0;", ~ de
'" Crioto "'"'" el mal y.oo,-. So............. ,'Ktona . . una "",I,dad de lo fo
la que el ""'yerno oIn fK"do .......deo-. ""m <101 '"8' ''<0 ~ mhJj oo '1""
adop<a, en el ",""",' o .. peeffico del Apocalil"" de Ju an , lo fono . pa n iru la,
de la liturgia
Id . m . adela n.., en 11.<)

""","U'"

,icto<'"

m"',"",

El l e _jo almbflco ... . 1 Ap<><o1ll"' "

" ' _O

_'n

El ~.,",~"'O
Tn" ..
(lo mil"" de >~.." im....""''''"- ' '''m
pa de """""",. ., ' '''non '' m~mo
, .,
o 1.160 tIl .. (J ..... ,
med iol. _ ojem"'" Ap U, , , .,
,,", an" ,
d' .. ,
med io. __'" " pa..oo. "" ""'."" , med io u, ""'"10 de
,.
.. do Do ontro an .."" .... . cu.r"" .. mu"" cra.oo 1"'" pantoo ,>nii",
"'" Ap 1 ,10
a ""'1m ~ ... de pie on "" ' '"''ro o""moo de lo Oarr
' o<al (;7 " , .. ah, _ . "
do la """" "" numeroooo .."""" .-..Jj....." pan
>ign" "' .oo de ....
m'....
""0 (A" IJ ,ISl n ...""".....torno. , cfruJo ..... pbU>ible ..... .. ,...
Li, .oo madian.... , _ 0 0 _ de ... """" (. . ma","" .~ . lo
.... ,~"" pan la o, ,,,,,un C..... "'ron (0<- ... N' "'l dan.. _ . TontllUmno

,>dO,'

.,i

s.." 'm
...."',;,.,

"""ubn, "

uno .,"'.... lo ' ....... .. "'""'" ... _

, ''oo. como la """.. I"""C"rlon.

""mero

""mero
.urn."

." lo ""'"""" ~~~ de '"' ",;~

S~ r"

""".ee"", rumero

.~;no

(.....

ll, an'''uo (IJ Uibuol , """'" (11 ' ''''~


,_ , ,
" """"'" tombio>n '"' m' ''iplno (" """ ono. ... "'1. 1._ r=
can,"""
de olan'''." _
"....,...""" ,d . A" 10 1. , . ..
~ cuo

"""'"

. ..). l>oco ("

""""'de " (nWnerodo[ """",,," 0;"" mult.",ic.>o "" ' .OOJlr= e,,"O
dad l. ...,.... ... ,"""
"" e..,.."", . . . . - "'" """"'" de b ' .... 01_
.. ""' la . muc haiwo
in"","" '"'" nad~ d"
o. '"" 00'"
.
""'" lo .. '"' ,..,..,""
,"""" lo. ""'.....,
(d
Ap 1,' )

"""ta;.
te"''''

pu_,

F...."" -' ""","""'e"" ~' "",00/,,",. Coro-ro _ ' " I."J ~ , CriOO 00
<W .

D," pro>w" r~'" (Roma , .. '01_ 1 oont .. la o"",.. 11

So..

H'POC'U"" D"U'~
oo."'''').

,("

El.....,.. lo ..",v"U (a1<o"'" a1... Ia<o .. ""


01 ~",.oo.. ('"
""..."", . . Satanb.
coMh< bIa"",,, .tom _ , in ",,'ojod.
mi""",. ro,,,,,,,""c d.,,"dad ,""""""",. C"',",. .. ".,"
DI""",
OU'''''. ,i<tnriL _
, """"o,,",,, ,'"""""",, .. ~""" "'rt~
' m
pWdad . b~to "no .m"WuI .,Mi", ",.p., """"', ""'" prof
"" "'"
'" ,(mbolo "'" mal (1..... '" uu .... bIo . . 00""",,00," 00 ha",. m,,, . n ..
0I 1uM _
.....
U lo
('''''''''1. Po<" """""" ~ ,~, .... 1....., 00_ ""'.. ,"""
OU' 10_
lo oi"," , '" 01 1"""00_"

C".m,,, """'"

""""'.-..l.

"'f.""

........ J"""""n,,... mo< ,'""",, ""'n...."....,""'" '"

.nf,............, _ """

,So...."

u.~. ,.

Ma=

_ <rico

Como '" los apxahpo~ ud"", .. Apoca h"", do Juau uos propono un
w-roadoro ,..., al mM all . El ,idonto contompla .... lidado<
.< .. '"

001.<'"",

""',. 0 .101 paro "..-10 quo ha do ,0C<0i..- promo." prnf'" DO de ja de


do<,-_ VO . Pero qu>.. 10_ "" y. dnde .... la fueo" do 'u m'.-..da' A la
oeguOOa I"'~n" .. pu..-lo ....pond..- _ , .u la "'l!"'a do Juan , ..'" __ ""
...... f""hIo "u uu ,""""'",'- m"u<o, _ "" .. ..plkaOO, quo , ,'u "", ha,
~ ," fuud """'.... I.u l.......oc,. de Juan" Palmos, " """"'",'-m' <o
poU>I. A la poirna "-'l""ta .. puede ""pond..Apocalipo" .. Juan, <00 '''"'',.--. , .u mo)'O<o meno< m"'da, rn<t_u""'..
La con""""""," d'"",.... quo 1", ,;' ""'" do Juan no mue<l"m .... da '"'"
_
la ''I'''''''ntnci6n ,'mbl"'a de
,""<o.-ia po>ru-al de er;"". f.o ..
Apoca lipo" .. ' '''' ' al fm y. al ,,1;0 . do ",00.,- con los ojos'. do ...,..""u
""', po< mediodo la .O>lo , "'I<.rigma do la I~ "" poim i"", "lfi" "'.,)
er;<to oo<u,,, la ,ictocio """'" la muerto y"'"-. la. 1""'''''''''

'l"'''' """'

u.~

.. "' ,,;.

..

,. ,...,.d_;",'-'

Mi. nt
_ hah"ual""",,,, la p<<1ica de la "..,ooonimia .. la uocma '"
lo< opxah""., <ti a"""",ia .. un "'<go ,,""""'mco del Apoca li"'" de
Juau. y lo di"'ugu<' dol ooojuu<o de la lit....'.... apocah,.-"'a. 1 ,;de nt. ""
"""" la _dad de al""l''"'''' de lo a u"'ndad de uu grau """"",jo ...
".,..oo. 1 hacho .. _ 1""" 01 lo .u,oridad do Cn<lo fuudam"," po< " <Ola
la prod a mac; n de lo llepda ... mundo U"""" ..... coca_ mi. m<> ...
mundo ""jo. Elb ."..
lo "",,,,","" del pn<><Io, l. micad a '''",da
.00.-. .. f""""O" ~ "anuocio de la .....,,"'"'" futu.-a de lo _ , ".... la lo,
dojo "'u-.....- .. procla"",,;n pa""'"

penn''''

' NTR O DUCC'DN "

" .J, C<>n'o"o h' .._

NCEVD

T~TA" ' NTO

do .,.,..Jn'n

U J .'. Auro.-

El . utoc d.I ApocaJil"" " llamo ''''''' (l,l) F.. J",, " oo (IM1ot!o " .~ I 01
Odon" fic ..... ' '''''' ron 01 h'jo do Zobodoo. no.pue. do l ,
1....,." a.od. ""'''' 01 ApocaJil""
~ngo;o ~ las "ut," ""nic"" a
J uan. d".d pulo do J..",...... potomidad "" "jc~ dosompon probablom"n"
un papo! nada do.F'",'abIo on la a,op.adoo. po< lo d..m .. d'ffciJ, do la 00<a
on 01 "u"",'. No _mo, 01 ...,,""'"'" <101 Apoc aJ jpso.lI",~ a "1"""""" la
op in"'" do la <nidk ""'. "00a I"'""j" Odon" ficac a Ju an do P. unos con 01
."""01. No oIo ..., ,..;,;"ojca nunca .." " 'ulo, P"'" .. llama .."" 'llamen,,
.''''''''', . ioo quo adom" PO'" l .. grupa do loo a"",toI.. pert ""o,,, .. PO'"
do Id. Ap 18,1 0 l ' " .,.). Thmbin .. poco proboblo _ ,,,,,,,do PoImo> fK'O'
da ...- ;cienhf",ado ron .01 Anda ...,. ("",.,lTI""") <101_ ha bla Pap ea., ya
_ .." t" u lo ..., .. nW>ca u" h,.ado po< 01 a",oc
do....,. f".I""",,, quo
.. Apoca!;ps i... .. n ico ...,"'" do! N""", T
monto '1"0 ''''no como a u'oc
a a~o n Uamadn ,""". H . do .......... do una f"""""'Iidoo 'mportan" do 1...
<'Omun'dad"" ",," ' ic.. do fin"",, do! "1;10 1, 1aI.., do un miombrn ' n"ulOO'
lo do un ct.-",Io do prnf..... cr i"""'", ' h no" ,"'" Id. Ap ll, 6 ); loo do<tj""",.
"'" pert """"'" al roni"mo do ..... Mono<.
poimorn _

como" ...

113 .1. H",~1o "", .1 """ ..lo ;oo nka

AJonm do la...tadf<l".. do voca bulo"" quo ponn" on .... 1>10<..- aJgu.


loo 1"'"'''' do """acto ron 01 <"Uarto "''"'vi'"""","""".. l
"""''', loo ~ g u "" '"" 01 """"" do! . agu, ,i,~ . (Ap 7,1"'; 21,6 ; 11, 1.17 II ' n
~ , l O . " " 7,17_39), la dosigna,,n do J""'. romo .pabb.-. do 0;",. (Ap 19 ," ,
d. Jn I .n ~.I " 'ulo cr iotol6gico do .Cocdoro. 11. , 'OC< . n " ApocaJjpso., d.
Jn l ,19.:>61. Con todo ,"'''' pa.-.c""" 00 "",doc' ~"". ; las rompa , .d""", do
>'OCa"'I..-'" no"gnif" an nada.n ,r mj'.....; po< lo dooruia, los """'",. para.
1010., quo puodo n p...".-.n ' , do "adid """, a la. q"" ha"na" 'on'oo acco
.1 Apoca!;ps i. y" ",,",o ""an;oI"', >on
do m"""", dj!. "",,, po< 01
ApocaJil"" Y 01 cuarto "'~nvijo. La< df..-.n"",.n la ' risI ~ . , la od .. io~"l' la ""'.. ~. PO"""" 'ooi<ar quo no, onoo"'.......,..mo a",,,,,,, ~
mod'''' <ooIs""" df..-.n...
no>

paroe'' ' ',

'm!"""

113 3. l.uoa. do ""'''''''''

Jua n <Ocrii>o do<.do la


do Pa'mo> . dondo .... tIo<Iorrodo.po< e""",
do la Palabro do O Ydo! t ..h"",,"o do """'. (Ap 1.9 1. E<Ia "'1""''''''

{ ~ '''I

d . _ ........., _... n .H -a "" ~ ""N~ T............ , pp.


'
...~ .~ .. r~ .""","",,,", ... <O . .,'~ " ',",0 "" ' po<. I;.. ~,
T.....,
w "'"
Affl,. ~~. ' ........,; ' " Cm _,

,., JoIoo._.........

JoIoo._,,,,-

"'w

H 'POC'U""

D"UA~

podrla ... ,,"'00'" en 01,,""00 de '1" " " .. ",00"" lo P. lab<a. ; no ,,,,"'".
&. no ,;..", "unca ..'" .. "';00," 01 Apocal ip'. , So constata , poc lo

to,

dj" ,",a en'..., lo polob<a Y el


de ....., q... Ap 6,9 Y 10,' ... abIo<a" una .... _
....""n lo, poc u .. porta . y 01 martirio. poc _
porta. Bajo 01 "gno del deo
,""'" fona.do -o, en loa_jo modarno. del . deIit. de op'"in ~. el a"'oc
impUdto (el qua .. da . OODOCa< . . el .... 0 ) . . f"""'''''' al lacto<.... lo qua
ru.n. de la ....1.. 0<1 hjslrica de .... deot""'" IJua" pudo , "'i..."" . Pa<..,."
poc '" propo. ",i<""j;~), ......,." llamad", .
'l'" ron<e,to
h; ,,6OO> """"poMa tal

f""SU""'''''''' "

,it_,

G."....lm'" .... p ropo" 'o d", dal." o".. pa ... la


Apoca lif"i'

= mpo" " 6" del

,,",... los._ . . y N , l>aj<> el ...inado da N"""- Au" cuando 1"""'" qua


01 Apoca lip'i' no fua ...,bto." un f"riodn de I"""""'C"'" cruenta. .. l
.. ha DJa [""""oo.m.nta da
no podrla de"""- ... o. 1a ''''''".
ta pa....'''Kin boj<> "'ron. .. """.... la 'l'" tu"" ut<'" .. los ""'" ...."',
Sog o TO<ito , Naron I"""gu" los obslo."", PO'" no ... aou,,,". deo
pu.k del """oolo de Roma ." 01 ..... El A>oca lipsi' da J",," _.-da un
,........-do de .... f"riodn; Ap IJ,J.' l Y 17 ,' aloo." al mito del ," ..", ,., ,.
vn'"" "..-00 hahia maccad.> ha ... tal 1"'",0 'u '>oca q"' d ITu lobo una
J.:yanda .00... >1 qu fonnaba 'l'" no ha!>. m """" "",1",,_ PO'" los
m"'anos, ' ''f'....,taha la ['gW'& mi,"," del A""m". ;

""'''i,..;

'''%,

. o,... los._
boj<> el ...inado de Dom"'o.no. Pa ... la mayociade los
"4""', el .-.;na.do de Dom;"'ano .. 01 qua majo< ouadro ron el ron<e,to
de e<>muakadn del ApocaI ' psi' de Jua". Domiciano, "" af",to, d..arroli el
impabol m" i""'",a",,"" qua Y"'P""ano, TiI. "
Ahoca
qua Asia
fu. el .....no pri,.....
~ iado de "'a d..arroIlo. M.mM, el 'pocali psi' de Jua" aluda ron f...
CUo>oc'aa .... f.. mano (d. Ap 1, " Y Ap " l . La hipl .... de una da",
cin boj<> Domico.no
"":r' la m" "......(m;1.

cul,.

"aova

",000-

b"". 0''''''''''''''0'', PO"""


PO"""

el. n m .,
... "''''"
, _ ... el
N"';"

,_

,~

p""",,",

K "'

.bom;~
L>~.",,~

JKquo>

re . , L_

, pp . ]l."

, :solo. .... ..."..d . .....,.

'u

~,

"""
dm.. '",;
~,pK . ., nO
"""
~ . Oo,
" ",.. .. ni
'"~ w ,,-;,
,Mtio<>< , ,......... ;".o,
, . . . ol
blo Ibm.b.a '';''0 _. Sobo.

ro,
.""u
, _'.oc, Lo.. ,....
__
...,

. . . pe<

1_

",', 44 , . No obo",,~, ..... ..n......

~,

""

<wrn..u, ""'~",._b.am,

"'n"...._ ... " ..."


~

_""Lo ..,......_.

~ T~,",-,,""""""', RJ,. '"", ' '''' , pp .

11...,

.......
ru_8,
...

,d.
"'''''''''',
..,

Do r ~ _

hrio,

.........>un

I NTR O DUCCIDN "


u. J. ~.

La

NCEVD

'~TA " ' NTO

e_".",hf"""'"

_inata_.

h'''''''ograH. , ,,.,Hd,,,,,,1 ,.co"'t<u)" el ,. " im lLbm del

A pxah p' ~

la . itUaMo do p""""",,'n do ....


EJ"".
lo . . ''"'''f''''<8'Io romo un m""",jo do 01""" 0 dirigOO a u no comu nidad
"""",ido a un si " """, """Iitario ~ op.-esoc cuya man ir..t ocin
;i ~ hI. ..
lo del cuho imperial denundado romo idoIa"'. po< el .de
Algo... ' m ..
.-.cie nt.., ~n , u""m arla totaI"""'te, mali'an
.-.consIruo
ein dei S,,, im <Lb.m del ">oc a U I"'~ La """'tipcin Jii"""'. conduce,.n
.r",lo, a .... a"';"" lo itIea do U"" I"""""'in .... i ;~ cuyas _ ' ma. """'n
.... _'n"'..-'" del ">oca UI""
do 'uan

'n . ~,....oo.n

m"

,;;"",""'"

Jii"""'o"""'te ru ngo. . 1"""""'''''' ~"""""ica <oo.


bajo el ";naDo do Domid a no . Los .. , ~ del i mporio romano' , ...."""'.... 000 ......... monios do .... IU..oriodoo-.. del si;lo
11',p"""" do manih""o .... I""m '" ''!lu'"""", al el ",inaDo do Dornriono
po< un .b>oIut''''''' '1"" ..
en pan'" '',,, po< lo
propagacin dol , uIto im pon&!. DI ""te ab>oIuti>mo lo a""" la op<>sioin
do \no in". "" ..... l ' de \no .. nodo<.., roo .... '1"" mant.oo"" ,..,.. el
fina l de ... " ' naDo (. port" del &00 . ,) una p""'ba de ru.,-,,,, I"""""'in
cru..," do \no .. notloo-.. (pero P"""" '1"" el n mero do \no .jecu<a<los no
.. mu y ;mponantel , "I""~'n de \no fil>olos de R<""" Y de lIoli.. ' 1
el plano de la adm 'n'''"""," como .., lo. plano. md'" , y econmioo, '" ",inaDo ..11 maceado po< lo cont'nui<la.d , .. <Ioe;,-. po< el ,,"O<.
...mi.nto do lo ..tai,; Udad, de la JIu ro...na
- . 10 """,""'do lo> ~ , Ios <la,,~ m ........ de1 Apoc&!i psi> u.;~ n hooe<00. """"''''''''''''' compl.m..,"""" a l ~ .. 0000...... la 1"'"
....,.. deluao en """""' comoel ..... haOOde un ~ fonaOO,.rnoo"" lo J""""Ucin' 'l"" .urr. J""'" do maruf... to la p.-<"Iioo, oocrienlo ba jo
Dom""""', 'f'" 0000"''' .., aJo..- do 1<6 <u"" 1"1""'" importam
...
pe.-.onolKJad", CU)~ palalmo podrla P"""""
a. E.>to dom"",,,,, q...
luao . . un f" "''''jo importa..... y sin dud o ,
,,"""'''''' oooocOO po< los
adm'n'''nodoc.. romanoo de A';" M """". F.5to no dorn..... ro una i""""'"
ci6n si """""" . con"" .... e ......"'" lcomo lo> que ,. conoc..-On .., loo
l ' III ha... DK>cI",<ano); Di el """ mrtir 'f'" '""" de P. , """ ....
en condri>no> do oom lmu-.. MI'!"" Id . Al' 1,"1. ""'''''''' 'f'" ... oIu>io"'" los mnj , . . no ,..,..., ....""""'" 011"""" "'" do 1<6 ","""" do l",",Con """ h-ecu"",.. oownen lo fonna de """""'_ de los """""" del
J"""do (loo del Ant'_ , ...."""'to ~ '1'"'" \no de la poca de """"'Io do
' ''f''''''rnaciooe> ideoI' ,.ad", del .... ;~ I...t..--.pos" .., , ierto """00)
No

Iuo'

" a ....

at .... guado

cr~"a..,.

.... "'""""*'

,,,,,,,<erl...

'=10..,

,'gIoo "

~ .., " ...., '--' Gu>, J _...... \ ''''"' ' 'l'>=


L99 l , . .. " ~'''.

7.

eo..-o...~ . ~

'-' - . ,

u,-. ~ ...,......,"" ,

In. --....,,,. ............. _ """"' .. _ ~

""""""'~ '-'J, T"" 'U


', _,.,. ....., "irun ""'_"
"',lI ..... ........
".,"'"
..
__
"
"'"
"""' ' - __ - . . .. ,.;_ .. ' ..;.no , ," ', .uo. .. ...".....
""'""'~= .
~

~ " ~ n bon

~ " ~ ~ ............ ~ ti pffindo~"'"

""'""' ~~

H'POC'U"" D"U'~
,

E.I ".t", impon.! .. ha .. oa una ,,,",,, I"odad f'>P'la.- CU)" impoctaad.


"hpo.. no .. ha de 'u..... ,mac. Eo. oalo toOO y poiadpaJ"",alo, ua !ao_
to<de ..talMljdad ""''''' y p>ll',,". .... al i""","""" sot><-. la dh ; uidod del
arnf'mulno- no tionen , poc lo <le","" .. ...".00 <ooI6gjco fuert, 'l'" cr~_
h""", y i>d"" londot<f"" , .<riOO;n... El .-.cu= o lo paJolx-a o,"os . denoto o6In '1'" una accin o un, coOOoct, humoa,
m&njf.....n
una j""I"""""", u u im pul ", o,,,noonliMrio l ' "'"-ona'urnJ. Po"", '1'" lo
adm j n~""';n romana Um;toba 'u, p.-.. "",;o"., al ,umpljm"a'" <le
o ~ "";o,,., 1""';""
<le! ",lOo im f"'i ..L lJeod", '" pun t u de " ...., ..... ;mpo,,' ''''' no 1""l;a u plan"'" d iliau lto'" o la rom" _
cin ,"hpo.. de
... ....,,00 muy critica deI,;den1o opocaI(ptO<O!.-enloal ,"''''"' ;mperial no
.. lo """o "" '1"''' <le,. ,",.., , N""", Tho!"""nto. .... """'" p""ton." ..m"" prnbablomen<a "" la m;""" poc .. y oa al m"""' ..>aOO_
~ <Ofoco 11'.1"". lO..... del oigIo n , f""""',"a la .. poIo;;, de uno int ~
<le la , oomunidoo..
en la "",,,,",,,
Eow f'O"''''''"' dOI..
,,,,, ,", m""trnn '1'" Iao oomu ruda<].,
no<ient..
que
.m"",,,",, ,la <tifiril
de lo " titoo '1'" halO.... de odnp<&o!.-enlo .. pode.- romono. En uno " uaOOn c~""'" poc lo I"""ariadad ,
prnbabIarnenlo oufneroo ~ tanto ""'...... 1"""'"', J" ..'"' del '"'"
70, lo """""" <le ... c"""" """'f,,&da> en c..-imo l como poU'ica~ l' ..
,;ntioron tortwadoo poc" oonHicto . .", al <le..o <le adapt,,"," ~ la 1"00cuf""'on poc lo lideIidod al Evoagobo qu o podi& coOO,","" truUt;ro
Po< Jh mo , hay'l'" """'" "" """'to al tono mjomo <le lo ron.. .... que
o" a ,", o un, oomu rudad J"""'gUK!a, Ju an de Palmos no de j.. <le .-.procbao- o ..., "Y""'"' un, o;nsl,,",,""'. "" la "",;oda<! del<"ml'" (d. ... gno_
,-., o.dw<1enri.u del , uto< o Iao ;g....... _ jruna"", en Al' ,_J). Al ,,,,,,_
" ,' o "" "l"'u'" o .t;';g ~ un, m irnd& muy"""' " la oocOe<lod romana y
al pode.- 'ml"'''''. Juan de Palmos .... ","'.-a<'O<rion1o de lo ,;da m;sm..
<le"" oomunidadeo tal como ~ .." .-.aoMtruK!a o "",'" <le la, . ,,,,_
t... 'ID ;g...;.... . I'J ' poca h l" ~ de 'uan .. una " n ," " . o de .... ><><>do< ,
"" p.-..;""" qu o ,uf"", "" comun;da<!,., cr i.. ion y, al m'""" '''mpo,
al <le..o '1"" "O""" <le
o ... pnlclia "",ia'" trnd "' '''no'''
"" ... pco;;'".... mm""", <le ."" Mo noc.

8E<'f"""""

<0""'''-;'"=

""'"A

cr"'""""
rueot"'" """"

romana.

,n"""""

'u""","

&eomOd,,,,

Qu i,'" no "'" en prim..-lug", la "",;edad romona lo '1'" ..11 "" con~"_


la Ig\eoi& aoc;"m,. , ino "'"' 10'.., Juan qu"u .... en con~"'" con
Rom.. , ; m'i," o ,., "l"'a,", .. 1""""'" oa lo m;sm.. I""'I""'"'"- Eo," fono ..
porta de '" ,;""" del munDo oa,", ;nd"", de ...- una .-.alidad "",;0.1. ...
_a<ac"'" de cri~, <le! A>ocaljl"" de '""" .. uno
del gn..-o
'l""a1;",0<0, 'l'" no .... """"""'m.... l;gada c""u""""
poI.;=
,,",,""''''''_ Lna doI>la
mo<;,,, lo
<le '""" de
""'" en
al plano ..,,,,,,,,, una m.-..do crilia.. .. loo podeo-.. Iw"",,,,,,;"" .. pla no ;n,",_
no , .. rueoIionamion'" <le la comunidad cr i"ian&, deo.do>" """"""'" en que
... 'n " al... en al m uOOo, d,.,d, ..
que ooond<>na la ;m!",,"",
_ d a d de proclo""" la l"goda <le! "ompo u""", 'naug...-..do, en" coca _
_ m;,mo <lel '''jo.....oo de OOSti , poc" &eon""' m;ento <le la """""

'" ron

'''''''''''''''''0

oom"""'"

",,"u.-a

mon>on'" ..,

' NTRO DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

U 4.I. F1 f~ "'"""'''o op<><Y<llp<;co


T~',""" o " , lo Ii""",,,,,, apocalipb<a y al """ j m'.. 1o ligado Ila 50
<..........""n po< la ron"kcin da _ al muOOn 'iaf> ha llaga<Io. '" """no
y al muOOn n"""' .... al""mo da ...... ,,.
La linea d i,...,.,. "m", lns 00.
.. la 'n ..... oc "" "",at'*'!;",. da 0;"" q ju zga... . lns i m p'" y.-.rom.
po....,.. u. a1~ quo .......... n la Uibul.n da los "hmno ".mpo>En al mo"", . . p.",r"" da! Apx.lipsi. da J uan, la "f'X.lipt"" ...........
"","",'" da una oom i"", al fin da! muOOn , ;"jo 1"" , uY" ..no ,;"' , J",n
da Po<""" y .u. 0)'.....) y la "..;da de un mundo nu.", son in.ousun.d", . n
al O<'OO'",im "mo paoeuaI. E.>ta ron, _ oom",", J ua n y . lns cr')'.....
n t ..ti ga; . La d imen""" cr~'ol8k. " . pueo, una d... de aoso p<i.'1e~;ado P"'" oornf"""'le< al Apxalip''' de Ju ,",
U 4.~.

F1 f~ "'"""" 'o cri"o/drka

Po< lo _

de lns

""P"'" la fonna. al Apoca li psi.

da J uan

u''' i ,~

al ""'ju mo

da,,,, da! Vnero apo<alip' ko , rndidonaJ, ncopto la poeudonimia. No

oo... n.., hay una di!"""",", funda mental quo . """""'" <oda.... u, Ui"",,,,"

fonnol y """" ta<>Ig>o. da! mod alo apocalip' ico. la ... oc ia de .... dfe"'" al , .,-dadero
' ''ulo , la wrdada<a dodk" ona, lOOic,," qu "'n .. al ,.,-dadaro . uto< da!
IObro, . ReVaIaCi6n de J...m" o. El Apocal il"' de J ua n no ""'" """o da
"",'a1..-al futuro o al fin de loo h. mpo< .. ""'nlo ..... Iidoo obje<i..bla oomo
da proclam", la llagada de .... [in de loo h .mpo< .. al """",,,,m"'mo
J""",risl o. ron la "''''''. da! mundo ......n.. quo .. lo ' mpl ka. En J...., al
C""o, al .Co<daro dagoI lado, da po., "" m.,jio dal t rono> IAp M I, al creJ'. ..... imit ado .-.cono< ,aqu.eI'I"" ha """""'" los potIa<os da m"""",
<uya ce..- "'oc;n po< ex<aIan<.... n .... pxa, y pano Juan de Palmno, ..
Roma. P
J ua n, al roo da lns ' ie mpo<. que .. ha da .... 00..-<'0<00 al fin da
... p><an< , .. , iertameo" una " 1"'" fut"'", pero lamb',," una .... Iidad
1""'"0" .. lo fe.
<en t .... da! Apoc a lipsi. da J",n no ... po< In """o, al
""""'" da O'i,"" . ino .u """amacin y. aronIo<id .. Esto """",,,,m"'mo
<.m b... cadkalm an .. al """'" da la IO"""" l ' da " mdo .. 1"""'"
fu,u ,
ro . No " "".. da fi j'" la m.-..da.n al fu' uro baot o al I"'nlo da ,",ida, la ....
lidad da! mundo 1""'""" . ro<romp;do; " " a " """ .,..., da ..Ioona, la
"'I"""n,.. y la I""'""""'oc," .. al ...... n... Pa Juan la "'P""'roa ....
, ndada "" ..t a ","'"a; al mundo , ;"jo y mak'ado
'" """,,;do. l' Romo
no .. m" que una pot"""", _ ti ane los di... ron""""

""",", " .""",n"" an ... poim",.. poi....... dal li ~ , _

El."

y"

U 4. J. Lo

''''''oloc'' y d

(..K io

El Af'ocolipsio da Juan "propona . most.....-lo qua lOa da """"""' 1"""'0'


0 .'1. El "ma da! p icio fu' uro .., po< In damo, al "ma da un 8'''" n mero
da ' ; 010"",. En un, poi""",, Ia<'ma, ..n,",amos lo """"''''" de 1"'' ''''' qua

H 'POC'U""

D"UA~

ol ,idM", apoc a llptico elaOO<a un wrdadero caloooa.-"" OKatolllico No oo..


taot. , el Ioclo<aten to", ,,"o'" Uo...oo a f""8U "t'"'" po< lalOs"'a quo I"'osi

'"1""'''''

'odu
do la ".c.."'" do 1", .,;"""'. """' PO"""'" "-'P"'P""""",
",oont",d."". y. "!>ion .. ,...,-do<! quo la ,;."", do Ap 1 ' _11 """"'aol roronam"",o do la ""dn do 0005, no .. n. " "" d .,;o quo """ Ita 'ml""' bI.
doo<if", ,,, uo d""a,-rojlo ~ oohoo-.ma on la pon. ",m",1 do la
nam.dn lA> ....'0). la """""" apo"""" do Jo. """""""m;on!'" no ... on
.f",to, """ 'l"" uo m...eo r"""",,, dontro dol cual el a"'oc '1""'" 1"'"""'''''
Jo. mkiplos """""" do! <nuoro do o;.to, do la
do la [po.", Y do!
do! mundo. La ."'lo<'" do en"" .... 1"''''''''''' d""do el primo< capitu
lo, 1""" '" "'I'i'" a lo la,!!" do to<lo ol libro (on el cu lto <OIo.ta. on Jo. capO'
,u1", 1 , " , 11, " , '0). la 19..... ",ina ron el Co<doro y, ';0 omb..-go, ti...,
quo ludu., on .... mun<lo 11.9; 1; " ; " ; 1 01. 1 juie"" do! mundo .. UO,
noo"', ha _do l~ lul"" y alli> , ..... quo """ie IrompO..... 6 y 1; '-9; 18)
Juao io<ro<loca un cammo rnd'cal on la "'''''''0cronolg"a po...oo'pra""'talfu,uro. Ya no .... bo ""," m,,,,'" """ pooiodo do la hi,lo<'" port''''''''
aquello do lo quo ha i>l.o el .don", apoe.lfl"ico. El lonm""o .. po""'ul....
m.ma P"""'I";hIo "" el cap"ulo IS , dondo el u", do los tiorno!"" par' a,,"o
... la e aida do BaDi"",', de.ofi. todo lV'a ". 1 : ..,' u. Ii<!ad; " . : fu'uro; , .
, : futuro; . ' D po..oo; ~ 11; actuaIOdad; . ]6; fut uro; ". 11; po..oo, '.1'
futuro If"""""'oo ,;m ila.- , n Ap l ', l _l U ). O,*,i"""'",' Romo <nunfa
,oda,fu (alp> a lo quo 1"'""'0 'osigom .... comu oOdades dest i
l. No
00."0"','; 'non qul.,- ...- roo! .J a""",,, im;..,to q "" lo " ..,,<i tul~ romo
.... 'go (a "Doc, la ,""oc'" do 0;,,0),
q... proclama.- y. d""do ahon. el
flo dol p>dor orgulloso do Ro ma , . (moolo do! Im pffi<>; Satao" 'nu ofa, pero
.. u o .irtua! pordIor. El .,.... Ieo. cronoI;ico .. pI;ca, on el plano no,,";
"', la rom''''''o oogo la cual el mu ndo n """, .. "",Ii,~.o ol corozn mi,
mo do! ;;";0.

>n<i""'"

jo"'""

notar"'.

li"".

U H. Lo

.-.;oIor'"

.1 ApocaliJ"i.do Juao ..lO d;,'!;ido . a]a, .gl...... ( 1,1 11. So> 1""""""- ""
oIo como uo
do ","oto, . ino.o primo< lugar romo uno ;"""f'OIan
rndical _'ooda a 1.. romU"Klad.. rn.t"''"'~ A fino'" dol ,; gIo' .
do
Pat""" """'... quo , on 1", romuo
la procl. m_
do la Dapda do! '''mpo ou.,,' do PO'" al int
po< la ac-omodao""'. Po.- ello 'non
no dejo do .firmar qu.1o quo "",""ul" al ...joto en";a"" .. 01 .... ;mon""
_
.. do do! "",",,,,Im"",o po><Ual romo """'''''''mi.mo do! mu ndo
' ''a proclo"",,"'" Ilo;~ .. "'0)'''''''' a rompo.- "'" lo "",'-dad. Entono..,
cmo ,"';, .... ~tuan p"''''u1",'
"",,ul..,... on el muodo '''';0
la lIogada del m undo o..." ' , La d."""""", cultual do! Apoeal;psi' "'" da la
ela,'a; .. la comunidad ",huallo quo .... ual; ... l' ""'" 1"'""'0""0 el mundo
la , _ do! Cordoro .00.-. ... po<ono"" (d . A> 4--, )
Algun<6 """"'jos hon """,rndo 01 amUg<>do la """,turo do Juao do ""''''''"
on lo Iit"'Pa do lo 19Io>'" ""';BU" (01 ""lo< m;""" ..;,"'. habo.- ",,;b!o ""

""0

"'''''''00,

,C&oo

'uon

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

"",'"'''';''''''' .. . dia d",I _


' , d. ' ,10, " -n " '1"",," "'i".,) La d;me ",;oo
~ olbl;c. propia do! Ionguajo I" epco ponn ito d;rig;' 00-0 mie.... . la ....Ii
dad, .... no so ....."'" lo _ .. puede con" "'''' ron una m irnda hu mana.
.., i""', la iit u ~ ' . y la ., ~"" no aon , en lo ig;ca de Juan de P" <nos. un ....
jam " nlo o una huida del mundo. Son un 10"8'" * 'l"" mareo u,", "'P'u.-.,
P"'" 'l"" u'"" la ru>l_ en <oda '" romplojidad (ron t... una ~. de la
puno " ' ; e....). E1longuai" litw-gOco del A>ocalips .... 00-0 fonna de ha b. .,
.n .. mundo. So "'ta de ma nl""""" "" un Iuga,,'mblOco, quo no . . goognlrico . i"" ..p' n tual, ...... en " m undo pan;cipando "" In q... no .. do!
mu ndo. .. doci , .n la lilw;ia co",," do adocaOOn dol Cocdoro, CU)'O al, ,",
co po](tico no dobo ...- ocul ' ....
u.4. ~.

era;"" do "

>oeWaJ

Jua n de p" """ deo ..-rol la una r.ct"" crtI;ca do la "",;.dad . . la quo ,;, ~.
.... W.. deo 11...... fK"den doIin;,- de .... mod o, en " m undo romano, ~
do un modo mUj' pa rucuJ.o, en la ci udad romana, <oda la ;""",,;. bwna,",
.. , ..umen "" .. onI<oo po](tico y ocoom;co ;m>erial. No .. un onI<oo no>""''''''''.... l"""'S"idoc, P"'" .. o..... mento sodocloc. Conw""" cada UDO
do
m'"",1>roo do _ ru"8 u,", , ido .. pooibJe ru..-a de los bol il.. do! ; mpoOO. ~ f""", do ... ..f""", do lo pol il;co j ' de lo oronmioo, COffip". OOidoa
oomo " englobae.. to<a la ,x; >I"""", hu ,""na, F..."" "'''. Jua n ali""" '1""
.. 1""'1>10 Y """"a cio mocac '" .. mu ndo. '" Roma ~ en " ;m pono do "'...
ma """'- '""Ola . . .." romo 1"""""" do .toda fongua. tribu j ' "",,;oo. IAp
',' ) cu)'O """,Ix-. .. """""00 soI"",en" 1"" quien In "",;1>0 (>,1'1 .... <Ioe;,-,
"'Y" ;ntogoidad .. f"""gida 1""'" f"""OCias--- ' inocrito ."" .. libro do ,;<!a.
l ' .' ; ",3; " ,3; 10 ," ;
p"" ta ol b"'n oomo ioo..id"", CUj ...ro"'"""
idontalad ....ido . n otro ruga< j' "" en la .... lidad do la d udad, del ;ol pono ~
do ... jo",equ '" oompa rt i,",nta<!as '1"' "'" ; mp h, a , E... . n ot ro 1"8"" ..
~ 'uodo ,'mbh,a"","", 1"" Jua n .en los 00..... , en la . N"",. J.""."n.
m ,l. ' O), "'1"""""" '1"' no deo';... n "P"';'" g "~fi",,, . ino 1"8"'' '

.u.

" ,'71.

~ ol bl; ros

0""""""

Er
profuOOa"""''' ii, w-gico dol "f>oca lipsi. ""oo.ya 'l"" P'""
J uan .. t"'ta, no de "f"""< un
a otro. "no de
" in. un ......
_jo, .. de la k _ ponni" al """.... ha b. ., '" la ciudad do "'... manono, Do .... modo ... ~,. do Bab ' lonia (d, 17.<1 t"", u ,", di,","""" ..,, lodo
~ """",",1""",,, ';ol bl". 1"''' .. o""""," _
,;,~ en la d udad 1"" "'l"'lla
"poca r.. romurudad.. cr i"""'" """ comunid"'" """'....), so trala do DO
do,.... soducu 1"" .. d;"""" ~ico """" .. po<!..- y la ooml"";ti,i<lad
prop"" "" oIo do! impono "no tam bin do la d udad, So trala, pan> r..
comun; dad"" a ~";Cti, de ,;w en .. cocaron m ""'" do la. 0000..... ; mpon "",, ,;n oucu mb', a la soducd"" quo" ;mpoOO""n;..... . tra,'"" do . 1"',
..b"ndo _ la ...rooo.n. ooudad .....n ot '" parto

"'W"

.f""",,_

H' POC'U"" D"U'~


n.~, " u

... .

'"

I'" ~ "

So con " ata " n cu homun ionto de la """","moc;oo , ,,,,,,,,,,,..1del Si"


im b<n del ' pocah p< ~ com o ""'
jo d;hgOdo a com "nOdade. I'"",,!!,-".
da<'. El """ I,.do de ello .. una nu
m;.....m di' ipdo al contexlo h~_
que h eno con....... nc'" .oon. un c,""", umero de "", 1>;",. de ;"...hgad o-

...., elO. ",as o ms "" " "'''''. hpdo. al "f>oca Upsi. de Juan

ApocoI'P';' y,"""""", ,, en , " . AIl "'no< ... ud... "",ion"" .. Int......n


1"'" la fu _
de la escrit..... apxal;p<"''' So p""" de la no";oo de . h""",u
no de e"'''. (. n el """Odo de que cesponderla a uno " ' '''''00 de f""S"CU'
cOlo) o la idea ~ n la eual .. la ..m,,,,o apoc alfp<"'o de Juan de Po,"""In
que haco '" ~ , la crisi, (on el ..."Odo de que d irige uno m;.....m crtIlca a la
oociodO<! .., un periodu de ronsen",f
,a

",,,"' '" la>

.<'<Uta, a lo, ;g"'''''.

A "oc.. .. p"'n," que la, ca.... o

... fgIe<ia> apun tan a " n rie<Ju de henoj'" "'f"""'''-' dentro de '" cornu
n>doo.. a""'ca< , 1"'" u n PU l'" denu ndadu romu paniru la""",," peli[UO'O
Id . U , . los que .. Ibman """,tole< " n >lo.; 1,6 .los nOoolo" , . ; '-' ~
-al/!""", que . o"" ...n la OOctn .. de ...... n.; J ,lO .Ia proi.. i.. J.,abel. y
' ,H . los que han oonocOdo ", profundidades de Sa ,""'. ). Pero .. puede
p<08Unta c tamW n ~ no
,. """ " " n de u . . P""'"' .., eena de la,.,,
ldad tal ~ romu la 'n""'
Ju an de Pot mos. ......, ' ''f''''''''''''' ","",n. ..,
'" "n;uajo, f(g"'"" ",",,"'as que ;udican la a=",oood oo a la oociodod
roma.. y "" pnI<1ic...

=".....,.

c'""" """,,'im , . Eu " n Omh to prn.'mo.


' ' '00, hoy el du>.
"'" del Apnca hpsi' de Jua n a port i' de ", I""'I""ti, "" ""';"""" ,u""iladas
1"'" 1.. Iec'u.... rnurnh,...". Una l.cI u ," .. rrall ;~ del A pocal ; p< ~ podn:a con
hnna.- que Ju an de Palmus con" ru)~ una "'f"""'""""oo , imbl ica de la .....
ldad con la ftnalida,d de de> -<On " ru ~ " muntlu de 'u, lec"""".
P""' pee;"" d, la . I" ,k " ng,~ ,.,h ; , h " . [. K;" O<ia d , la iufiuoneja y de
la " ""'pe, oo.]. No o!>;demo> . PO' ltim o , . ruga.- o' l'"d!f= ""upaOO PO'
01 Apoea lip<', . n la O;" ori a de la 'p" ia, ~ m, a mplio""," " ou la h i" ocia
d , lo, m",'lmi. n'", d i, ide"", . AI8 "no, P""ai" de l Apoca hp<;' han , Odo

....,..... L

~""'",

""

"'001. "''''''' u.......,

o{

... ..... ..... " ' - . ya>T _ "' ......., . On ,ho >ociol ...... "' ...

~. _ ~

, ,_

........... oc John., ""''', JI',", pp . m .,,.


" out ..."". """"'

. tu
T

' ;w . , JSNT . ., i _

,~ '~ L

lftdom,

onl , ''''''

,..........

...d .~, ......,;.", 10 ""'" _


" . i OO . " .~ ",

".-r.._c.w.I ....,..n .. _, _

"'"

.....,

'NTRODUCC'DN "

NCEVD

T~TA" 'NTO

objeto do un. ~ m uy pan;cul.". Me """",,,1DOS Ap ' 1 Y.u. t"" figu .


"'" "mbbc,", (l . muje<, 01 " ''''' ~ 01 d"'!J") o Ap 1 0 Y '" f"""" ntacin del
m'''"'o. ","" lemo> ta mb;n la Import . "da dol Apxa lll"" e n lo h'atoria
del ..-t, . Todo ..1o lIaco que lo hi..ori. do lo """'f'Cin del texto 1\",k"N~_
If'",hich <e ) del A pxab l" ~ ronatit uY" un capitulo pac'icubo- do lo .,'.... ga.
cin, que ""p""" ron mucoo el ma= .. tricto do lo exgeai'"

C.....n.._

"1.' _ .

lbvXI'. "'"', "".lat ioN (WOC


"'oro, ""'" 800,,", t.., , .... ,
"'" Book of""""'ioN, Gnnd "'pid>,
Go<qo..._
M' ....". "'" Book o( _ " " ,~COCl. londceo, OIi""""" ,
(bon., a.c.", ", ""
de 1'""""",,,"
G" - ',
la...... F_, t%6, ",,,,,,,,", "-"""',
(Read """ , SIff_. _ _
_
ic ......, ,...., H,' ,..;m "'''''. I <JfI'Noo,""" .., Jol.""", (H~ T ,60.) ,
T""'""", _ , l'm, '.duaro la<.., I 010"'"'"'''' de, Johom"" ,NID 1),
Go<tino'" V"""""hae,,, "oo R"""",,", ' 1'171, Pi.... ",,,,..,.L~ """ 51
mm (C~T "), C' - " UOO' ' ' .--. ., ....,
RoLon- , I "lf",oo,,",< " ,
"""'"'~, (1B K KI "" ZUrich, ~"'''''' V",",- , _
{I "";. "'.L , "'"

G...,,- "-

,.,+

ao",

....-.n."', ,_

,Commo>nIa,.... """.....),
_la",,"
''''Je"

JoI,",

R" "''ON o(
~ ' ''''''",N,aI 0>",,","",, [Conb oen ta ' Com me ",,"'] ,
Mm....""];., m .., ......., ' ' '' 1, ELi..""" SeHe
F
"', 11" ""'" o(
_
'" ,.- J",, ~ . ... J.Jtmm. , Fi"""' " Fort
, "'" {..... cm
Apo<o,'p~'~ " , ,," de"" "' .. w iwJo, _Do, '''''"' o; ,i oo. ' ' '' , Jo"" "",""" "
"'' '-"', """"'ioN ( Il'I ~,~. I "'....... Com,""","""" londceo, seM ........ t9'>O

<-,.."""..r.."" ..
Ric...,.., J. "'-"" "'''', "'" n.."q.- o( the Book o( """",,ioN I~ ... I .......
, Cambrido' U""'",,",, ......, t.." Elian C" 'UE' ,
PO
_ """ <lo ~oo
I ",. ment ., coh"" f","';~ 110, ,...., Jeon ......... "" " '' ',
"',." in 1.,..",
, PoM""'",w" c..<_. , "~ t.. ,

n .......', C.m"'.

H ~ rorl. do. '"

'H ,,,,,d_

A""" FE' '--'-<T, L'Apoc.hT" EJ"," 1a "",<Ji'" <",ud "


...io " , .......IInqea, Deodoio... '"""~. . ' '''; "

""""""""'"ta. Sub-

'e.an........"'''''''',
. l:ApocoL....
"" """,,,ioe l>ibliqw . "' "",,,,

0 .....' ..' 1 ACFBAC, .LO ,", de, "","_


d. XJ{~ ~..<~ ( 1.<0;,. ' ''' ),
"''''' . ', . L" " """,," loo
en . ''''''. , ETR ", '000, "". L" '' ' O. l 'OO
VA ~N[ , . l 'A_ _

L'Apoco/>""
Gomb"",, _

.........

M
ontc"'i""', F"""""". '''', "".",.",........
"
I
'
A
"",,,,,_
;0"'=..... ......
''',''''' ......""'......

on.m,.,..."

La ..,.~Ioo. ,

l'Apocoi>",",,,, Jo", ~ ," """".


t .IlO, PI' l L--16

...

r'<J. _

, BEThl " 1,

IL El <n<oUrio do e"",", ...," ' " '" """' ... , _...,.. , ..... '~""', ~ ~ ..... I>i.
"~

H'POC'U"" D"

U' ~

."

E"...... ,..nuu.r.....
hha.d J . B","," .M, , .. Cli.....

of'" Propio , .. S,..di"

... , .. &01< a(

R",""" , Ed i'''''..... , C""', t " ' . F... ""o~ """" , R.wlo" ,," , .. ",",,,.
N""""" ',,"_m" hu"","" 'POC"","' ,h," '..,", {Mondo " lo Di" " l),
G; , eb , l . _ '" Fi"' , ' ' '' ,
Ch" " ..... """oJ,..... . pp . I1J"' "
. P",
"" 00 _hante""",. la
tit "hono romai"", wloo l' Apoc"",,,,,, ..
J.. , o, pp. m '4I; Col" ' . Il'M' A, n.o. ""'" ro ,.. _
ch",,", o( "'i. '" TI. ",
Wru1 &tIi". (JS.'TSS " ', Shoffield . JSOT """", , _ . Mortin """ ',0. 1M
........" ,""""'nI>m<".,,, Bri4c SI"""'" '" ime.. ~...-.n ,," ... lo""""'"", " M ,_
I,.i"' "" l f1!LA~T ' '''), C,"'-, ,~.-..., . uoo Ru""" ... , _ . J
,~
c,.; .,. c""''''''''' '"100"' 1oporu1vp" "S~T SS " l),
Shof['..lrl , Slffoold _
'" ""'", , _ . p.,,,. "''''''''', Apoc"'" ,. " Um >p

"'_ _w

IC"'_ _"'"" " l, "'",h>t... "",",ha " .. ,,,....., , . ", Pi"", "'''''"',
..... l nom""" o. R IIPR '"', ' '''' , pp. "
, 11. Lo culto
<mpoioJ RJ/PR " . ' ''' ', pp . ' L'>-l " , . 111. """"",," '" p. ,>Oruh , ' . , RJIPR " ,
" " . pp. " L36J, UoonortI L T _..... -n.. """" o( """loo,", Apoc.Jvp".oo
Empi", ~ '""" y<rt-<Jocd, O<Jocd l -",'''';" ""'", , _ .

.Au"""PO "" l' _

c""""
'''''
J> ~",,,",

".......,
n.--.. ed . L'Apocoh",. ...."'''''... " {Apocol>priq... Jo", '-" N",,,,,"
c...-.., ",",u"'-, " 'lO.

lllEThl

' l).

,V
LA S C A RT AS CAT LI CA S

~ ~ , ~ P ~ q $ 5i

s. ,a;S J!.6.ee...... ..~i!",


aa l~','
'
fU.~ ~ <f :ll ~ ,~ O~.

d.~,et ~ ~.~ ~ H ~ ~

1l.~ -Il~" .... 1~ {~ .;:


~'Eg:l!~ l~Hq~

.,'
",8.4) l~
>- " . "'3

"

cE;
E" . ~ "' ._ '"
..!!S " <lj E 'id.": ,j:l
~"~,i .
,'1~4)
.!~d L66H
.;'"
'2

"

'l: l ~ .~ ~~ ~]!

~~,' ii ~~ll ~

8. . '!i~ .. """ - ~"' ~ ."


. ~ :l l ft q .!! i ~ ~ ,i. -l:

!'4)

.!'l -;.~.!'l."' .2.!

.'" '
~

~ .!:

<

O .

c -

":'~ $~""'t"' .~'


.,'lj",~Eh
J,"Jj
!l
~.,'lj.rn cd~
ee
H'5 ~~
~~ .E "

Z ~ ~ ~5. 'j3

:,-.~,.,~

... .E .

.. .

c"'.

l! la~ n" ' j- q a ~


. J ~.~,
..,,, -,;... ~
.!'l

3"~"''''.'OS

d.E:jdd=:n~

~ ~.

; HU]'

!.

~J.~ . ll ~ ::i ~

; l ~H t~ ~ g

~ Jll lil'l~l

~. ;9 ' ~ [ H
~ ~ ' l "
~ ;~~ II" " ;'

~ ~ ~ ~ j' 11 -1
, J'! 1' 11;,
~ '1ti" f P- ~
, 'hljl

lj~

z z

! mI'!'
i !-, l,
J
f W.!ljl !jl!
"
t'!
,.

5 B~~ .~ ;j

j _j ', " L~" a

. J<l'J'!I"

~'.~

INTR O DUCC'O. "

NCEVO

T~TA" 'NTO

La carta do San" ap' d;';g. " na m ,,,da a m plio a la ,;da ~nrn;c. ~


>ociol q... rodoa el cri."n',mo p<im jhvo, y"'''''' ' la. comunIdad.. <,; .
h......
da
do grnfi agOO" . S u le n_jo no ..
..poe ulah = parte do " n.o 00...-.'"';00
da la " da = h d"'"" da ....

"n, ,""""'me.

" ;ca """,al

1""""'"

en""""", pero la m o"" <lol hom.... da .... p<im...... h em pos dal 'mporio.
La ,uku", n ;c" y la ",,;dad da le ng.. ho<odada. del heleniomo. l'" PO'
~ ada po< Roma "n toda la " ,,"'. """h """'... hacen del m undo occi_
dantal un l""" ..p,,";o da I""'P"'"Od ad econmica y da in"'" = ; o' " oom_
b>os do mOITand , do ~ ~ d. pe""""'- Im pJicada. ",",.na! y .."n_
,,,,Imem,, en la """"hdad do u ,," "",;"dad q"" pro meto tanto aoco "ooo m _
';g'''''''''' romo m i..,lo , las p," "'''' CU) " ",,''''ocio .. ",ocoda po<
Sa n' iago p"ro.n '" ;<!en" d . d y dejan quo .. dootruya lo q"" oon><i'uy. lo
",,,,'al do '" ; 'Od. (SI <.13--M I. ~ ", a iL>da en u ,," .."ri tualidad ",,,"" o.....m.nlaria y en " n"
do Jo. dkhos de '''''''' qU" so ,,,,,,m. jo ",n
fr,."..""", a la del So"""" da la montaa 1M! 5--1). S< opo'" .Ia ldooIog<a
dom;"""" " " , .."'_ da la
'1"''''' la ~g" " prom... "" olo la ..l
",,"'" "",",oig"" (1 .>1; >,l4; <. 11. " ; ' ,10 ), "no la cooqu'''. do la ,';da ~
do l. relicidad 1"""'""

,.. . J"''''''

pob",.,.

".1.1. ""....... U","'o


o...do el pu ntu do""" "10 ",00, la carta do Son" ago '" I""""'ta ""lo lodo
como u,," ..",<Clica , " de" romo ti "" carto ..rn", d.eot j..d la pe.",
un'~ . en,iodo pn< Son''''go. ,','''' do 1);05 Y dol _
J.. ocr~<o, a r..
doco Uih .. de la djo.poca. b ta d..jgnoc;oo de Jo. d..hn atano. h eno que ""

-="0 ..

.nloooida do ro..n. m _ o Jo. lec""", pa'" "" que ",""'ro


ooo..... octodo oon. ,'n dud., "" en"",oosd ~ P"""' "" el uni,,,,,,, ideoIgi.
co , oronm'= ~ .oal del 1mp"'", A ooo"n_, el """f'> de la ca rt a ..
don!!" a "" . henn.onos . , a . m ~ heo-manns. o m', henn.onos que.-<dns.
0.1 .16 .19;
' .I ." ,~ ,' 1; ' ,7.9 .11.10.1'), Y000 elro
do carto. Falta toda
""" 1""""'" a la " , """"" port"".... de !no _ jruna
n05 , too. mo..",n do
",",;o"." p"""""'" _
unen al a u'OO' ron"'o5
~, al final del """"0. too. coodU>i6n
1"'000s d i,,,,,,"" e 'oo j",<!os,
buenos deseos). En ca mmo, aunquo "" ,'amp"'''''''' u..<dns ",,"e el""
ph"'<amenlo, .. ~ .. !no alOO""",. ... . noean"" moca'" que """,",.
don , pn<'" r"""". ... d' atnl>.. do Jo. fdoolos y do !no f""'Iicadoo-.> popula.
.... do la. """"la. filnsljc", helen~'ica. (, ,,tiros, ...oicosl . "" romn de<la
"""""'" ~ den""";,,, proi"ica.

',U.I<,

p""" '" ,,,,w..-

"F''''''"'

" . 1.2. E obU<' W'O

P"""'"""'''''

Conhn"" pi"",,,,,", la """'iOn """"" do " la


do "" ...-gu.
men'05 " I'" e o "" u.. ocden ,''''mtico . Si . . y uno unidad en la dem"".-.
"'n, . . do ",do.. """tico YJ""TI'ane<o 'mpl lc;,,- A <l;f.,e.."'_ do r.. ca"'"

d , Pa b lo, do P.dro o d. ' u. n, S.. h .go 5O co n,"n'. con )""".pon..- los


. Iom. mo. '1'" oomh'u)'", su po"""'..

E ..""",.... do Lo. ........ San" .~

1,1-4
,,"'

, ,0- 11

, ,' 1

'," '90

E',""""

la f"""ba do la lo
"-'<io ;,-. Ia do.p..-.n
"-'<io ;,oiquonu
O""...". uran,.a do quj .n sopocta la pruoba

.Ia.

....i.. ;,-. Ios dotonni. ' """,

Ro. II..o la palab.-. y ~ "' . las ............ .... , ........


' ,'%-17
>.l-"

>," 1.
'-'_'1

'-',.,"

U-lO

U'"

~ , "_' , Il

(1 , ' '>!>-J, ' 8 l

E
',"""" _'",d. do
"-'<i.. ;,-.Ios pod..-.. do d'...-im;"",,""
la f.

la

Pon..- ' " poijgro la pro p loo la

Vig,
So<v;

ro y "" 00.-..

, iong"ajo
y <lami." do la .. bOd"ria

El ," """ la rodolOdad do la lo


poloo.. y ......petn

La

-'<i,'Ort"""" pro/t""

Palab= . los homIK.. do nogoc;05 1<. " - ' 71


Palab= . los noos
Palab= . los cro:Y"m.. 1'.' _" )
la , ...dad Y '" la .laoooo
.<compoa.-. los onfonnos y""'' ' . los f"" aOOo-"
Rooondoc;'- . los

1'.'-<>'

',
'1 Vi"".
"".,"
' ,' 0-10

"",,,iados

Ul, c..m.....' .....

Au"'l"' PO'"'' "'no"" don' ro doI caoo


",rto do s.m"'go . u

" m"'...... , , ~ ....,


frngmemada )' '"
. <tilo met.frico, ...
y co no....o , .... m;.mo ..' ;]0 do la p""i" oo
mono!do los _
hoIon'"",,- Ydo la !nod",,,,, "'f"on'ia1 do! s , ~ o do!
libro do la Sa bidu ""- So ""........ lanto ' " la " P""''''' qu. 1os F..Z"""""
do 1>1.. haoon do la et",.",~ ctn o do O"" """" la pobo-",a oomo en los
"'8""",",ati;o <pO do la

aJ'".

ruct W"

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

& 00. do D "'s'' ' ' ydo Am ,...... , ,""'" po< ""'8.... ",",,000, o.n la I""ed"'a60 do ""'"', al menos.n la focma _le da n . 1E"'"Idio de
lo
F.....". D o " _ _ <le la moolaa IH. """ ....l. E.I " ",,,,,,m',",,o "" se
<'o",,",)'" con wu> ...... <le ~1 "8' >m '" y <le <le""",,,,,;,,,,,,,
"'no que
",oc"' .....'.. ...,""'" de dilogo fi ct"'Oo a J""ibola, y .,..;", <le 1"'....00;",
'1"" po< '" ;ron'" y '"
ro"on a """" lo broma. So vo, po< tanto , que
..."'''' do la cana .. " na 1""""'" ""I",..da o 'n >lru K!a "" la """",la ... a.<le lo .....".""_
En
T.....,..."o, .. ,,,,,a bulano <le St .... ""'" rico (""""la
con . , !odpax """',,' amenta_l; .. laml>n " m, ""h;,aOO. Sam' ago no
doo. "" fo<jar ","" ,,,,,, """'''' (a! pa.-.c..-. IJ """'n"'!riegos ."" n.n
.. po< 1"''''''''' ""l. Se ,",., <le .. n a mpl'o.-.penorio <le """"" m
_ h<ernno. y fikl_ pano '",m'"" , " munDo '1"010 rodea o ;m"'l"'"'' lo ..... _
,...... que de>cri l>o. .... """"""'"" al An"g oo ,"""menlo griego 1.. mmu _
r_oq.. " ."'''' Irnbaja a partir de "" !.XXl .. onnquo<on con a!" ~""", a
proeoden... do Epicleto y <le S._a; "" pa lob<a, do ..,"'""" o
"" ........;,'" proI""'"" se adornan con 00Mtru<cK>n" tomoo.. <le la I lt ....._
' uro do Hipcra... o <le Sloc ....
ampl'o al>anOco <le .-.1....,.""" no <ig_
n" '1"" .. a """ tonga """"'" .. conju nto <le lo lit.....''''''
'1"" .."lO.... "" 1""'1>10 que u,d"". la mo P"'" "" LXX 1...... Popke> ' l como P"'"
"" """ " .. d .. ,eos y I>o" n"'- .
do ..." " o "",n""",, <le <'... ~

T"""',.
ill""''''

'_"00

n''''',.

lodo" "...,,'

trad"'''''''''

""<o

n,r"" """""",',,,,..

"""agio>
0000""'''''''," ""U'' " ..'" "'" . Lo"""""""""""",,. d',p",,, OOITO>"""_
"".
'"
arta"" m""ia'1.2." .'''' U ,Vi.,.".",
''''''''' W...._ '0;" ,."'" Scho_ , 'Om
lInmina
U .H l<, H '" 0.,, rima {I,O.l<,
lo

la """"'"
ritmo (So
la
' .t3, " 11,
la oU""'" "" y la """"'" ia (1.2, J ,H .... 17, " 1) . Emploa ""'" ..
........., 11,'" 1.'_"-10, ',"~ ' ," '. So Ww" ro","",,, ....... , 1, como "" ....._
... ~moo
U~".'" "",
"",,(1.2--<, 1,11, 1,", Y
" ,. ,1 ,") ' la """~

'-'J.

(l,"',
'.27,
..,j,(1," '." _ " " " " " "" _ "'''''' rom> " , _ ,mo lJ.7l. "" ......
n i""" (l.'.
'" J,"" ' ," . al"'''''''
_pi<> (1.2-<, l,1; ' .1). la oooopantin Y la "",,,,,,,,
(l~. '0-1'.1", J,", '" m
(> ,'-') yla
(1 , l<, ' .'l. .... Iono ulaciooo>,
"''''"'palian

ron ",oc"," "" '''''''''''''''"'"


un
popal ... '" ,,,-, ,,, ",,",,,,",", n..
ron """"'","'la """'''''.. rnrica, al impon' I,,,, a1 ."",,_ '""""" ( 0;"",",,_

"",, ' o), """ .....""'n Im_

"' .."...... como o"'""""", o o"","""""

{U." y la [ ",,"," ' " diO","" 11,' "

4...,.... """"".' ....,........ r8_,


"_ r
r """-~". ,"'~ JN~

, w.... """,..
"~,,..

o J~

..... "n p'~'" E_O. ' "

,"' ''''-, ,_,


oc.,....-,...,

po .

" L_'"

' - " " """ . , ''''' " , , _

, PI'

'"
U~,

C<>nt."" Y d ... u n <lan<la ...........,. . do .,....Jn'n

Tan'o<l"""&o de ooig"" Y Ia"",ha romo" a u'o< y lo. o"".. cmo. de la


~.ooo.";g... h<'''' PO"''' 'o....'gad oo h,,,OOc' y
, .....,.; . La. d OOo' de lo. '"" ..hgadoc.... ,,[""'en. la ~n;ul ",<dod do!
oocr ito con ""pocto al d..arrollo del COCJ'U' pa"hno la P""" de St ' .1"-' 0),
roo ' '''I''''to . la h;slona de la mj, On ",,,,,;da po< la obn.l",... Yron ....
porto . la h' >t""" del judaf.mo , de la G...... jOO'" Y de la d.e>lruocoo do!
Thmplo 1_ "OS .""'" romo ....""""'.. PO'" ..t.i>Je<eo- la ,ron~. y' la
l""l""f" de la produocin Ii"rnria
del "po n . Thmpxo la> . H,.;_
dado. h""""",ron" s.m.n do la mo ...... y el .... gehode ""''''' 1S t ' ,l>
11 MI ' ,3<.J7 ; S< ' ,' ''''1 Mt ," ,1' 10 ) ponnilen u,," <e<on.t<u cdoo de la h ~ _
'ona de la.
'1""
oondo."'''''' uu fvoc"".

carta de Sant"'go .ig....

criot.,,,,,

,,.,.'"""""

~3.J.I .

u.w

A"""

m j,ma5O p""'nt a como obn. de .San".go. . - " do


"'0< cana
J.,,,,,,",,,,,. 1); poro esta finna rb""" mOs probI""",. _
La

(1 ,

Y' do!
lo. que

0;",

.... ""I;~

La p<im.... ru.o<iu
,..... Ia ,deohdad del ,"u""!l"" al _ la , ",_
ta 50 "'io". E n " N " T..ta""",' " , en .r"'to, ha)' ,arios f"'<'Ona;" 110_
m.oo. Santiago. El rn",ro .. S,,"''''!:,, , """'a""'' Jwm, hijo J. bOOJ",
s-g.. lo. ".,,'" de 10. ..... p<imoros ...... n;.. k .., fonna parto do loo ,,,a"'"
poimoros d"d fK'.... Ilo m.oo. po<
, Me " ,. ii MI ~ , 11 11 LL ' ,10 1. qu o
con.."")',,, 01 poi"".,- g=po do la h". do> los Iloc< e' k J , 16-'" 1I MI 10,1 11
LL . ," 11 " , h I ,HI. bto poi"".,- """,iogo do>..mpoa u n pal"l do> p<im..<><d", on los .....,"' "~ngUco" focm. parto 18nlo do>! ~ ru po do> los " ..
como do>! ~ rupo do> los ",,<ro rompa"'''''' 'nhmos do> 1." ",. poro'u ocli_'_
dad on la h j"..-io do>l 'n"io "~ mo I""'-P""""'"
ha dejado
s-gn Ikh 1l,1. 11...00.", "gnpa In mand <Ioc.p ..- had
00 " d ,c. Si
. . . .du)'", un "'8undn Samiago mo oc"'nado '" la Ji
de los Iloc< 1M,
J, ," Jl l.c 6." 11 " eh l.IJ.II.mndn '" ." , 10.J Sonhago h ij<> de ~ I r..., ) , un
San' iogo h'j<> de ......... Man . 1M, 1' ,4{1) l ' nn San' iogo pad... do>l .p>toI
Joo..(L, . , 16 11 ",h l.IJ), do> los q... slo <'OnOCOmos los nom""'. al otro
San' iogo '1"" adqu iri una im pxton"'o oo. . idorni>Jo on la. p<im
;gl.~ .. en""""'" Som"'!:" ,",,,,,,,"" ..1 s._, Loo ...~n8'l"" In p "o.".n
slo como un miom ocn do> la fam'h. ; oc ......ul. do> J... f"""'n," on No","
1M, 6 ,J JI M, IJ,",), poro l. ""d jcio pn--pau li... do> 1 Co " ,J 7 In , ,,.
como poi"'''' ..I.l>6n do> la "'!lunda cadona do> los .... jgos do>! .... oc it'OO
11'1",. los Iloc<, In. ""'. d",puk Sa n' iogo y todos los "i'"oa..; 1 Co " ,'.
7); rahln do<bra qu o .. ""<'Onlro oon l on ; '..-ia. oca."',,", (n. 1.1' l ' 1, 9)
~
q uo .. eom jdo ....do como U"" d, la , ",Iumn dol ''' '' n',mo

J.""

"1"'''"'

,.1>0

,""ro

" d --~

i l ~ .a '" n

~i!'l~ a i" ~~

i:'~ g~

"

; f'~ ~r"f~:
.J. ~ ! B' ~ !!'a ~!' l s"
:r
~ ~o - ~'<l . ~!t
~r-H.~Pr.
~_ o.~.l"
]- . .'
-a Ir-.i
_ "
"
!o

tr [

in

~..

-i~' !'gch:HP

rtJ~
er -i

= ~ o p fH ; !.Fn

5~i" p'f
i~!~_i~
f~~~
_; ""~ qt h q ~ ~~
'"' . ""'
ge" ;;' 8 ~' ~
= f
T ..o..o~ .. r.-" _ l ~ - i
" . lo~~ t;'1 ~o , ~ 'j
''''!1''I
t~~1.
8:"
1!'
-~ =~lIIi

I!' h

..

'

:J

Fh
s ees
~i$

'It-

I!'

rs

il Hi!.

_. ..,

nn

H
u p,
;;

t 1'.... .. .. "'

~ ~
~ $

.~

, , , 8 ~l H ~~ !t ~ ,, ~, . ;l
;;'- B,] .."l
,.. ; "

.. - .

f ~~ ~ ,.~ t ~ i:'

. ~i:"

~-

8~ ~

-' l o ~ ~~

Ite
e

~
. ~ "' ~ es 8 ~~ iT;~

~ ~ ~ [ ~ r ~~~ f ~l 1 ~ '~

[
tt ~ h H ~ ~l ~.n;~n ~i d ~H~lt

~t r

a
~1l ~-" 8~ ~~ '8 0I' J

"o

g- ~

t q~!,;
~~
~ ~tr!hlH~ 1!t
l~H
i~
d
"
t ~ 1I""'r-1
r
_.
i
>
'H
'~~ ~.~'~3 ~'~i~ t~~. .~ ;> g :;
" ~~' "

n _

~p:

"t i,::,1,1,
'--J: ~ p :i-~r:
.- ~. '!,r.
~.r.':' ~ -- ", .~
,,r Ir
i:' .
1", , l'!!-''''' ' 'l!f'

,. Ir

' .'
ee
,
"~t " ,s
r '

f ~ H. ~ ~ S !!' .. '5:=~ h l ~f~ ,3 !~h~


o . "' q,:"li~.~q
o
- t ';:. '
'ee"fi ..

' . :.: ~ ~;[!!



~t =~r. i
~ O"e d' ~n~' ~B g,~fg: [ ;- ~~si ~= i-~ 8 ,
~ ~l ! :. P Il ~ f~1 ~ l$ ~;a;~~ !t!t~~ ~~Ng: , o~:i~j

."f .. -3
ft"li ..r.~-' Ilg
", -~ ~ Sit
rro
~ .
)

it
i rfr U
f
", ~

"'E~'"

'i' j "' ''l


0 '- - '

r.~tr.~

.Io' po"oc" d , la hbo>rt od . , S, ' ,"; 'a . ]"y ' '8'' ' ' 1.8 . q. . . n"",n" u
..p eo.OOn.n . ' m .oo.m'. o1o do' a mm do b ' ' 9 , 18). No ti. n. n' npm
...1ac0n con la i ..,j" "",", >Oh.-. lo c;",und.io y >Oh.-. lo oo..na oc'" do]a,
oonnM do p"""a ah ""n''''' ]a, _
p. bIo "'oc", .. nom"'" do
.nGo l ,' l'
En .. gundo 'ug..-, lIa.... la ...""On _ la carta no .rgum.o1' nu""a
poni' do ,.-..l'do"", ... lah,.", a la , Od., la , ,,,,;;a n,a o la ",uITocdn do

"'"''''1;0

,- ""O'

"<Va

En
'ul"'" .. ""f"""'lon" _ .. autoo' no ..
ni doI ",.to
...0.-.0 doI Anh guo lOotamenin, do]a, """''''''' ""'''''''''- eu.ondo..
" ., ...to "'bhoo. u ti li ,~ Jo. LXX o ,..
(Uoo''8'''') dopond'",,,, do
.... " "'io ~
Po< li'mu, .. awdo con " " '" 'l'" Jo. 1'""'"""= , . _ trull pro'"
""" .Ia carta '" ,""",m",n.n lus psoudoop'gnol", do! Antig uo T","",,,,to
y do> la 1.....' ..-. jud'" boIeni"'ca ISO""'Oda , T" <a,,,om' o "' lo> IlI' u n'""""
Filn do Alojaoo" . ,. o '" """'" como .. "'~ng.bu do> M a too, lo C.~. d.
Cl.""m. d" Ro
lo C.". d. &mal><, al P,,,,,,, do " . "na . o la Did_j<; '"
....... do 00.n" ,ad., do> fina'" doI"g1o 1 y p'ioc'p,", doI ''!llo 11 , hga.
da> .... o
nos ..t.-echo """,,,, ,,,.did,,,,,, ju<Ioo<h"''''''''
"" """ _ " ' ' ' ' ' y doI ,,,,",,,,,, l it.... oo do lo , art. .. d",b,... _
al auto< .. una f""O'U' do Iofigu. ~ rioga imtruOd n fa ",u'"
a la Eoo';'u...
y ",
judi..
como u na documeni"'On h""",.. """",da c"""",,,,,,, do una autondo<!
pon""' ''', pero _ , al igual _ lo. pala""" do , ..fu o 1...ftrnUt<Oooos do
lo ",'Kiun.
da forma lo . foy "8'a. o. fa .fo:r' f""'ct" do> h.....
lad . So , ..... ~n duda do u n ,';","no ",1",..00 do oo!l'n _ n o do fa
"'S"00a o do lo """"'" ~""""''''' """'ana.

""'" "'.,-.OC'.

n'

'i""",'.

,'''.ro''.''""n,,",.

",1',.

bol"" ",,,,
,.-a<i"""""

hoionf"".,

~3. J. l. F1v. '" """""'.id ....

,,,m'"". _q"O do la da__ do> lo carta lo "".... Ia argumo"""''''' do


[U".....
c"""' pau li"", _ .. d'h'" ",Iuj , '1"''' au'"" 0000<..... lo carta a lus
El

1," _1.,.... I'" "'' ,,'oma tan pro/u""".m, fa t ..--mi nolog<o do 1..
Rom" "",. y tal .., lo ca rta a lus GOl" ...

CUa'",,,,,,,,,,,

al la carta do San''''go ""pi.. >610 '"JU' 11.l1.1<.1'1 .. ,'..00 i"'''I''''", con


t ... 1( 1~

b ) ,

ocurr.",,;") on lo tooIog<ado ... ca rta . I'"uh"""

,,,,,,nt'''' ju .."",, _

ap"'oco u "", d """'.... ''0<0> '" Pa blo, .. u"h


""'" """ aqui con .. ' ip> jf"ado do 1"til " _ I1.lJ ), rnion'"" '1'" '"
,~O y J , '" b.n. un ,;grufoondo dif.....,,,;

e) , OOO1"0do l. , .mploadoc""""""".n" .-..to do> la carta (I ,J.6,1. ' ."


', ' ' ), .. >nt"'f"""'O a ]a, oh"" """ '" ..'"...to 11,' ' ' ' '.18.18. " .10
11 .14.1. );
d ) , . .mplo do Abrnh.On (> ,10- 1<) .-.tomo. ;" , ; rt'nd,,", la argu"""'toc;6n
""8"<i<a do> Pa blo on Rol ~ . ' _ " Y Ga 3,6-'.

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

Do 0110 .. <W"", _ m uy probabIomefi" la carta do ",", 'ia~ fuo""""'


tado romo mu)' proOIo' fi",,'" do Ios .os '" pri od p ", do lo. '"'"" ""
F" ,", ."u"",," O """)', " ,",.- H . [},,,id> (981) ~ ~ u'o TImod ')' 'oh",oo

teml''''''"
'1"""

( , .''') """ ' ''''0 U"" ,"""",00


Un d ,,", o """',,"' aJ
lo propo.-c;o".la Imag... do las ip .,;.. 01.-0cid . po.- I. ,""". En , lla no al"'"'" nad . del d..art-oIlo de los m inl"..-""

o b.."",b1o ,n la. '"''',. d u'oro-paulio .. y ,n la. !'a " or .Je.. !'a .-.e, q ...
Sant iago >610 conoce. 00 la. com un....... . la. que .. d in!"" U"" esIruc1..-.
. 001_ la de 1... i o a~ a ~ E o 011.. ha )' m..
( J ,') ~ un , 0I ~ '" d ,

"ro<

. nd.nos( ' , '~ I.

No o b" ao " , P" '" . alo....- ..<o. da <o. ha ~ qu, " o", 00 ''''ota la di,..-
.ldad de la, o. "uel u"" do la. igle" " ~ d, l., ",1 .."'logia. dol ",''''a
oi,mn I' nml<l,, ,. El oo],g;o de . oc """," " uoa fonn. de dl.-.ccln de la
19\e>ia b;" n ~ da po.- los 1l",00s. y .. la b ma do> dl"""oo do> la Igle>ia
q ... .-Ig'" 1.. <omu n idoo... de Co.-iolo b.... poco . n' .. de lo .-.da.o<;On de
la carto de Clom, modo> Ro mo . .. doc l.-, probobl, ,,,,, o" en los b im", de<.01'" del "glo l .
Sa ,I<a. pues, 1o.-.dacci6n de la , arta hao .. [;nalesdo>l.iglo l o , ~ ....lo", pa.-en' <'>OO ron lo. Pndo-.. a1""'611<o. (J CI<",m". lo C." . d. Bm ..W,
.1 ""'... de ll """", Ignao'" de Anh oqu ial. ha"" , p<im..- _
del "pO 11
11. R"pe> (19 \61 . " . " io [>ib.liu. (19 ' 11 Y SopIUo la~ . 11. .0) ""'''''
""" U"" da"",," .-.la" ,'a "",o" taro"'.

J."""
U J .J

' do> " " -

Los foc
dec ~ I,= 1"''' lo de<..-mlo"'","" del l"p' de orige n >00 , po.""" parto, la , uItu " deI.",oc~, po.- ou-o I"'rte , '" co.-.oc; m"olo "010 de los
. m b" n' .. pnrtuanos do los """ .-os urt>an'" romo de la. ,;11.. de los duda
dan", Iiros en 01 , amp<>oS< 1.'-" m"""... _ Sanhago ronoco' m undo del
""". 4,"_ 17 deja "" ""..- ron moc ha p""is,," , 0 0 "....., de los
de
~ios . '. I ~

_"'la

,'*'

habla de las .-.1""""" que ~ doml "".00 1.. p.-op;edoo.. do> los """,bies. ' , l " 1""" en
con' ",' ~ " """
. m b i,~"o" do pa'ronazgo y de pco!"" ,," _
, .......... puodt>n
los P"l"'os.
Los como nta.-i"a. quo I.. n o",o..ri. moo'o lo , ,,- ,, c omo 00 .-. d,
Sant iago, , hennano del s.oc. .. ven obligados ~,....- 'u .-..laocoo 00
Paie>li",, ' Los dem" p o",an p.-eI..-oo"""'o"oo Aohoqu "', ... Aleja oona,
00 c....-.. (I R , , - ,. 19 16) in" "", '" Roma ISo la,,~, '9801
los hombc.. de

01,...,..,. .

UJ.4. _,i"""'ri,,,

romo '"

La di""",," d..ig"" . los ""'i"""",",


<0000 tribus de la d ...
poca . N"""I"",n... no hay 'l"" 0"'.00",. .... di.-.cci6n ... """Ido ~""'"
7. F~, .." ..... . _ Jo~(IIT"."IT , j), Fnbu"" "'"'-< L_
',m
"""' H. "'"''''- "" ",",., ,, -"~ '" [e TC). ~ - . -, ,m

lo.

Iecto,,., . los '1"" so d;ngo la "'1!wnemaciOn DO son udlo., "no

cr~h. _

""'_ la a"""","" "" la cana. <lo todo a1u,"'" a las probIomtk.. prop"" del

udoo-rn,h anismo ( oo...-.~ nd a <lo la " ~,""nd""" , del "",bbaJ l ' <lo las 00<_
""'" <lo f'W"'g
d . Da 1, 1_"0 R m 14, 1_" . 1'; _
....) ponn.e
pe""" que fue ..rola 1"'''' P"6"no-cn""'''''' o 1"'''' comunidades en 1.. que
ol rol""' judfo o P"llano ya "" cr...ha confl""",, <lo Klem;dad
l a noc;"" <lo d; , p"""'" en la d;"pon ;mpI"a el uru, ..-.al~mo <lo la ' ar_
ta. la d."""",,, "" <'o ",.ru)'" u n ".-culo <lo _'na1"'''' ,.,midm
<'amem,. romo ,ocM..n """,, la, cana, po "';n.. o en la poi"""" ca rta <lo
""'ro. "no 'l'" ;m pHca. po< el ront"""', su d;fu""" '" el m unOO I"'l""'"
s ; bi", .. ,'..-dad '1"" la ' art a no "''''''''' [ronte<a,
no ..
"""'" ",""" que le<g ...., "" , am o"', [ron...... ~ "'.al ... En .."lo. ol "n_
<ua;. do la ca rta "'"""'J" U"" Jac"", con,nodktoria ""' la ri<l""~ Y la
porte"'''''ia 'los . h.nna..... ; so
DI" ", una oposic"", . m lo. ri<'m Y lo.
""""."'" pob<.. (l ,9- " '. Y lo. ri<'m no..,.. Ua modos nu""a Denna"",. la
"""" <lo.", procede.- .. t ~ k . O.,. "" .Io>gOdn . lo. pOO<eo P"" ha.c.><_
lo. ri<'m '" r. (l,l -U :
La ca rta so ding. a Jo. pOO<eo. La """"",;a <lo
, oda a l"" ",,, las ",be""'" amo_..d a ", l ' 1.. d.fi ruJ tades "",ial.. """'.....
"""""ponden a P""""'" q'" ,; ''''' en ';''''''';ODOS
pero '1'" son

a1i"""''''''',

_<01'._

_<01'",..,

',1-"'.

1"'"".,,,",,

1;0..... Son pOO<eo 1>.61. pero h,,,,n 'l'" ''"8u"" 'u ,uW""",", (> ," -17)
.. "","n ..noaOOs po< la, comnd;da,d"s de lo. ri<'m (U -U; ' ,1-<;), pero al
mismo '''mpo so """",m...n d..ann.ados
po<Io.- do "'''' Il .I _IJ )
Son . , in duda , ~ "' '' """'ula, oo m iklo>s' ""lulados
lo. camp<"i..... n '"
las dudode< "'''' los ~ oomerr"'n... o los I"'l"'- a"""nos
Vi,,,,, ,;n I"'''i''''''';", .oo. <lo 1a.0di0 pbI"a o <lo lo. Donoc", mal ' ut..
lados po< la Ioyque dof
"""'" todo a las fum ili.. do alto ro"!!". No t io"''' ru"f' iuo,;"",In ron las .. r..... del p>de.- lno ,,"y, fU " , una
del
" po do Km U o Ap " ), pero" """"" ha lagadno po< la f""""OC"' oc .. ional
do cabalt.ros o do _ aw.. Il. I_IJ). No ,""'" los nwd.,. P'"" 110-.,,,, un
Odio d..ocdonada, pero m;,"" con "" id'" a lo. 'l'" ha" ~ una "",,,.

1""''''''''

1"""'"'" (1 ,0- 11;

.,"_',6)

...

I NTR O DUCC'ON "

U 4. I . Lo f

.. lo,

NCEVO

T~TA " ' NTO

O/W,,,, """N.... .. I'ahio


"'l"""""""""'" de S< 1 . 1<-16 , '1"" so p,,,....,,.como u ,,"

E l ronju oto do la

"po<" do doS..... "'" e n, ... l, I_ " y J, ,_n. , nd, m an ;fi..ta m" n'" a ..h ,
al p""o do "n" 00"'1""0''''" <lo la f, en,""n. q... '1";.... do"""!!"', "m"

r"l' ob e . Pa" ""nti ' go, la r. ,; n 00,.... ; ntil. Y'''' vad, y m u.".
\l. 18.10.1. ' no ~ oah ~ , (l , ' ~I . Y"'lfi lo fOCmula p<O"DC8don y parad><a <lo >,16, .. romo " eu..-po sin .. . Im>Pa" """p"'oo..- 01 """ ido <lo la "'1!"""'"""'K<>,.. """""'00 "","" ,,,,,
<u, te. oon las I""m;.." Po<""" pa rt. l "'m i"" fo, q. . "n .1 .... <0 do la
carta '"";S"" confian za ....
de .... ' ''l''"'''' (1 ,J .b; 1,'-' : ' ."l, so roo _
""" en 1.
en la do mos"',,"''''' .roal de una 0001.."", p"'."",n'" Im_
mal, .Ia _lo. d.<mon'", m ' <m<>s pueden od,,,,,, ( l , 191, n. . 10, so .;g..
_ la f, _ act a e n 1.. o !>nos, yq"" 10. 0""",
rorl"" "'" (' ,l ,
DO .. ~"" la f, _
h ay '1"" pod i' en la O<8C;OO 0 .6 ); .. lo q... p, bIo qulo... <loe" cuando ha bla de.1a f. q... ob<a po< rn..liodolamo<' .. n a ' ,6 . La
",!! unda P'"""'~a de la " '8" ""'nto<06o .. la ,,'''one," do una 0f'0''''06"
"n'", rOl' ob<a. q... podrla...- .... bl. dda po< "" """,,,,000. Abo... b"n. ..
' m port ame oo..n= qua .... opos'doo as ..mo " n una
' m"
al p" n' am ...,'o I'" ul'"", Eo of oct<>, ..., "" carta. a lo. Roma n", y . lo.
GOlat.., ol .p;.tol "" ....oloca una opos"'''''' ...,'''' _"" "I;c""",,, PO' lo fa.
Y . i"" Woc",, "'n po< 1", 00..., . ino mO. I>;...,en'", . i"" Woc",, "'" 1"" lo Ley'
\0 ..., , ; rt ud do la "'y. ) Y _"""ho,,,,;oo po< la ronf.. n ", e o Jowrn" oo (o
.po< la oonJ;an.. do Jowrn" ",ol. 1.0 d i" ' ndoo "",Ii..da po< PaDJoen Rm
' ,!--<,l' y e o Gal. " l ! """, ..., 0(""<0 , una d~od ",,"'" do fa y 00,-.., "no
una 01"";0;00 en u a la ao,,"" o i"" ,i<a.doca do Di", Y loo p'i';IoF:""
_ po< la Ley.
IN a110 hay qu e ooo d u;, q ue Ja oarta do ""n" a[<O , " o ma u na parto d a
lo """'ncolos'a I'" ulin a y qua, al 1'""""'.
.-.fuuuJa, m"o"'" 'l"" al
probloma qu e pla m.... " 'no"'" la .-.Iloxoo I'"ulina , O 1>;..., Ja <arta do
""m;ago 'n"'J>"" mal la "'8"""",' '''';00 del a p;.tol. '" Ii"n --y... o .. m"
probabIa- "" .. .-.f""" la OOffiI...n. "'" pau lino d.aI ~vanp'lio. "no a u no
"""'P""'" ,ulg..- do .... q... opaI io .-azOO al I'" ulin''''''' I'"no ""P"" a ....... impli<ad ""'" ' n ~ y """;,.", do la ......"" croyon<a
No ob... me, la oa rt a de ""n" a go , a l o pon " la j u" ' f"' ",, ;oo -po< la fa
0010 . \l.><) y la iu";f"'",,"'" .1"" ... 00,-"". 1'-' 11, .-..uha ...- un a1emeo'o
'nd;' I"' ",a hlo e m", 1a <ooIog> pau lina do la i""i<ia do D.,. Y la doctri na
IUI"""'. do la u..'f;c"""",

"1.

i'.

1J,',.n, '"

0j>0''''''''' ..

"""'l""

'1""'"

U 4. 1. Fl c ,;"ion;,,,,,, '' loo poiwN

"""l''''''''

Paca la carta de ""o' '''go no " '''a ""odo, 'a. "no u na


do la
fe ori"iona, La linea de dem..-c",, ;oo 1""" po< la a1eccin ." . <ane;a1y .-.al
do la pob.-.za. No .. t...... en ""n' lago , de un _I'"ul"'n . mo ",m; "",nud o,

~~i

e ~ , ,;; =

1I'llllllo,.I'::!!III;"II' .:, "

_3 ,

j'!'!'i"
''h!.}n: " li n
"Ir- ) "'[ 11"[ ~;: "'~ ~~ 'u ~'-""H ~~~l 'B .. ~

in
- _ '''1!
.~ ~
IPW~'} ~ ;,PllO''l}
" ~l ~ ~ ! Fj
~
n
~o .t d_-~. 1:~ii W~ ~ ~h aeeae

3 1 " - ~

st= ~~ - -;; ~3

~S"~iit ..

~~ 9

;~

1, L~ .. ;.Ir'j ,
a

1"
,
1

;:

.l .

II-!

", ~ ~- r

tiid
e a ~' e

~ .

o' ,'"

lO r.l;'.-.
.
r.!:

"

~.'

n -.. h~~.g
..... -

..

L~.

~;;;':!'r.
Ir- r 5' P
f
_ ~-"~
~s l ot a: ~ _O:~ ~~ ! h:

~~

""S-0l<- ~ t- '."'"
'1 ~
", l ~ 'fi- ;:; _~3 ... 'C
~,.

. .. ~~

"':' z e,
......::Hn

..

~l-~r"~"
H H1~~ .S~~H
L~~ B~i ~ l~~~~PE.t
~,HS~!~hl~ l~a~

;:;

"'P ~Ht

- "~
.. ..

- r o -ni n ; ...r..
rr
1I
jn !hnl ti HI, !Jl mHlwH!l r;
~1-"I~1~ ql~ ~ "~ ~~~ ~1: ~ ~
,! ."1", . ;d" iH1] ;~lL~ ~~ ~ ~~f~;
-P~JHlt-~~~~" i :

~.

"--'. 1= HHHHm~fI!iH!HlnH!:!i
, lH~
r s .r

, 1'" ,

,t

..

~ ro

"

,, ,~i ,.i .'"

'NTRODUCC'DN "

NCEVD

T~TA" 'NTO

cOn, " f " " m""""jo po""""". la P'' ' ' _ ' "". oo",htuOda , a im"8'" d",IM
""""," icN'" do!
<Io-,>C"', .., poc .... ns .. p,. .. . ... dol Anliguo
"""''''''''lo y do la I u'" moca! d",I juda', mo
poc una , ad",.no
do 1ruI,'""" fod",peOOiem..
un"", , in " na """,."u", 1"""""" y , 'n
""'" ,1ocu1ns _ w ""","""oneo do Kioa, w pol'"""-gan<oo
F"",'" a .... "'tu", do la c art a , lo. f"''''ligaDo'''' imoma n, ",n la ')u,
da do la ,.._
do la p<agmL"'. do la romuo'"",""" .-.coo"rui, uno
""ructu," y una ~ d",I
Pnrnlela m..,"'. 5O .,[","",n poc <donlif fcac
.n la ' arta U"" p""pocIf,. do la arsu","macio y uo pen ..m'..,' o ' """,!!' oo
'1"" no '" IOm l' .., a la .n"""'",. mocal, ru a la ""''" P""l"""fva do l. " ""
000,.1, "no 'fU" ron t..,S"" lo. o"""ntos do una _~ ). do una eh,
'~ prop;"".

"""'' ico,

..,u-. ",

"'''0.

n,._

C.....

Ch, l'toph Bu """n, "', J..tah" , b "'((H ~ T

".n. TUbfn..n,

" o h" '000,

u , F"",,,.. ,""", JOCO_ "" So,,,, J"'" ,SouIToo ",,,,...,.,1,

J"""", CA>.. ..." ,


P,n o, c.t.Ld>., " 7] ,

" ,";nO , on ,,~ , De, Bno( .., Jokob" , (KEK,. G<ltllo."

"' %4{..... . ' "O''' M.u!f o 0.., -",-" H~ ".;rn


of "",,,, [..............1. Ffbdol' ''- ,
Foct.... ....... , ' 076), luto T. "'""'"", "'" ~ ofJ""" (AB "Al, N"",~ " """,
0 0 0 _', t.,,,, Soph" '---'o~ C
"""""'''''' "" ,k. F.,.,,~ of Jo"",

,~.

und R""""ht. (l' ' ' ).

G."",," , J,,",,~'

<........,,"" ""

1. . F", ,,

,,'..,..n
"'Ioc"
Po"" ,"', B, "" J" J"'OO", (ThllK 141.
"""" '_
0""'- >00, , , ...... H . R"",,,- <'0'00./ o... FJef" ic<

NTel. Lo""'-" , BI,,' , lO"',


....Pno. E_

C""'''''" ,.''' "" ,k. Epi" /<

al' SI. Jo", ,,

('CC). '''; o"""h, O."', " ' 0, F" ",


......, PtI ~ " . lO" ,
S ,,,",,, "'" h ll;

Se''''''. ,"" Jokobo<<!0-i4<R~"Tl._

Loo',

...... " ...., ... C"", ,,,,,,",',, .. / ,,,,,,, .. Joapu" CO' -" Lobo< .. F_, ' ''' ,
Ftt"<"6 VOU<.A,
J"",..., (C~T , Jo) , G;_. , Lobo< .. FI"",,, , ...

L'''''".. >O,,"

u." ..... "..r.."""

MI"'" _ ..",. , CIrio",,,_

"-""""-~ ,

_la rd _

'" J"""",,,"

J"",_.ErR '"', '''17\1,


P1'. "-lO, E,,,,,,,,, 'fao< .... _120 [el'''' ""u,...."" '''''' <lo
","""",,__
.1_] ,"
_. IS , t 9M, P1'. _ .
,~Fv

E'u""" ".""""""
r

CmH ONn-. _la _

da ", "- ..."" "" _

_, "" J"""",,, Tm

....,

..... La
, .. I>ib/;qw. De /""" ' " '" ,,,,,,,,",,a ,,,'"""'" ( loO;, L"'l. ""'" e.rt,
,.." pp . 'U--4 L' , ",o h'" KO<ODT. O m,,&k. F.x"',,,, __h ..", Jol""",";,,r
{Sl'~"T
Go<'ino'" ,
" 00 Ru. . - -. "", \1',"", - . . . . ......""''",
" " """," " ... ' '''''' .., Jokob""""f.,
"-,n..,,,,,,",,
BI"""."'. , .." '-''';ro R<u.<. _A " " " _ <In ",,"po "" , _ _ o , . . . 00 ....
Mu o" ." ' , , .." Z"~ ''''-'' ,
1.0 "''''0&' " ~
~ 8o",~,J
,,_ " " " BI".. m ,G'.-a. lobo< .. . - - . 199 ' . pp.ll"-"'.

11'.

"._oo,,,,
"" ..

"85 ""'''1,SI""""",

""'p'. M,.,...,

"

LA PRUIERA CARTA D E P ED R O

.it_

l .. """''''''''' plan,...... po< la p< i...... <a rta do ""'ro son no moro<a> ~
"n ~ rnn me<tida "BU"" ah """".
..mio .. """li;~ m ,"", de Ped ro' n.
cundo d"" . ,'"..,"'''''''''' Sup""" U""
de 1""""""_ o "'"jo
~ mple""," '" d""" , """" ..,,,. "",;nos' "ay '1"" ~,uarlo .. el <mbdo pau _
lino o la"" ,n, anaJog" , ron el apslol "1;.... ,,",000 ,np/"'''''''' El """. _
bulario dol
de I P (1 ,1.17: U 11. , " pueslo al
......_ de <m.o ..p'ituaHdad do>l "".., , ...... (hom b<o '"'-jorol en ,am' no
h.da,u
, ~, la pat ria col"'&!, o b ,," ioo Oc' de ".<nod... d....
coro",,,,, do P""O""' quo DO .. ,"'",en "" .. ca. . .110 _
, iw n'

""<o

" ''''.joro, "'" c....-..""

pa''''

Ul.l . """""

';tffaoo

Bajo la ;" ~ "" oc;. do h'p;o"'"l''' han """,Uodo mUl' "", ha "","", I P
al ba"' ~ mo , ,, U>du"".1a ","bnc;oo m;,"", doI ha u' ;,mo,
fuma a ' ''"'''
_ ' P .. Ufl.O . hornill , Po< lo quo ""p.'''' oI ... <odo 'l""d''f'O''emD5 ha)'
_
.....uocw- ..... <!enom j" . d o. En ef"",. .., , p son r",~""",,,, ....,,, _
rica_ al!", ,,,,, caract.... ticas [""",,'" ""<los" las do ... cana. p""l j,"",
tamo al oomienro (""" " """ . _ ;"""'_, ..10001 romo al fioal del """" " 0
salu do,;, ;oo jcocOonos
do..o de paz ). Segn ' ,l> . pedro ...,nla
'" ' arta drru1.o, para .xm.ar y pa'" .""'g=. E"". oo. , .,."" "P""""
""'. el ront....., y " ""P'C'0 do la cana, quo "",,,,la la "dK..t o""
~
ol "",.....do de los gnonde.... do! koripna en"'",,,,,

b;og.-"''''.''

.ti,,.

U l .l.

Eo lr~ e"" ~

la .. In>ct..... do la ca rta .. <Wuco 000 ..."', ,', . elandO<! p'rtu- do la "'P'"


htin doc"""".lemom". f""",", ,, . quendos. IU ' l' 4,11). fU"' . 0 , 1 .14;
2,6) o .po< lo lamo> 11.13) , 'fU'" lya que . (> ,1; 4 ,1.1 ; '. l .
como " ",",_

'.''

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

''''''''''''''''011. 13,": J ," '), El ""l""ma do la compo,;cin,

muy f....,.,D. u n onu oc,""" ,.,~,,,; ,,, UDa a f""""in


P"'; <i,~ (' 00,. ' oo__ A ...o .. l~ 1'"'" dol",.... 1.. un>dad.. m> I""l"". .., lI.oy_ P"""".... d. 'amW la ,",,;gual ' opart" in do lo> . umo""'" im p""'hvoo. Con totIo. .. la """"""""' _ i c a do la mayn< PO'" do
lo> bloquo> lo _I""'P""';""" lo. ' ndic .,;onO>
1;'"
bo

lo . .

la oarta, 000 .. . .. on _

m"

E>t<U<1..... do

obort.....

.. prim. ........ do p edro

(l .J U ~ " " " ~ .1 rol......,

do la ................ C.... '"

1,J- '

.......oin

1,/>-9

A~ ioc in P"""'" Yoal,,,,",,, fuI"'"


~ do la E.ml"'"

1,"'"

C"'l'" do la

( ', 1)-'.1 1) , . 1 korlgmo y

I+m.m P'"'' (1 ,I J-l , 10); un

f""'blo so.'" '1'"

1," _1'

Uamada o la = , ><100 Y_
ydol Uo-igma

>, 1_ 1O

La

J, 13--<,O

u -"

""" Do'U ,.;da do Cri>to

',,,,in .....,'.. do lo E><riIuno

tg\o>ia fundada """'" Cri>to

"'8"N""l"'N' (U 1--<, '"


>,ll _J,"

" ..

los on"",,,,,, on '" .."""" "",iaI

"''''''u"" do la "",o.dad

La , 'ida on";." on]a,


Lo. m..",,,,,, do rup-ado> '"

mod;., ""iaI
" ""," llamada . la o.ndod on la com"n;dad

r........ l""" 1_. ' 1_' ,1 1), lo> ..mmj."",. ;nIl'poo. o lo> m..'anos y .u
.... on com u nOdad
_ ,11 _"
Lo. m..",,,,,, "1''''''''' . Ia boo, Uidad oodol
' , ' _'
..... .-.1",,,,",,,, . . la romu.><Iod cr~''''''
Pac' ''''; , [;naI .... oonron" """'''"'sOro
' ,11 _14
Cond",in

' ,/>-"

"f"""'"

La "'8""j,,,,",,, do la '"rta, buo,,",.,u oonun"" .... uJla o"'o.. ' oc l"",


""P'.ndont,. La 1"""""'" do! 0",;1;0 d j,"oo 1'. 101 ,.. "'Suida do una do. o~;o 1'. 1l), con la _
la ca rt a podrta rond u ~, La com l'"",dn do J, IJ-I '
con _ ,11 1' ",. . lo un IomO!!"n>! comn, voca blos "mh"" ;d>n, iros o
.ro..., .. port W", " _
.00",", I. ... "'. ) Yla ""1"',.,;00 .la
do

"""ntad

[);05 ' (J, 17; 4, "). Pero .. """" como. p"""" . .'m aoompanado de ,,.,-"' ,
en 01 "'8uOOo ...." (. , " _l'), la ,""",,060 do Jo. en.';""", p"'
"""
ongu.."'" Do fonn. """ . m pJj. . . ex.. pode.- ron>talar '1"" I P I .' ," ..
rico .. al..""", ha "" ."","". m;en!"", '1"""''' "" .. ,'.,.; f"," . partu- de
U l.
la 00.. do la. ,,,,
de ..lo modo,
""0<" han 1"' 0..00, "I;u'ondo.' R P""delwit< 119'1), quo 1 P .. un ...,rilo
....""'8'...., una hom]fa oo utosmal 0.3-< ,11) haboio s>do a Oodid. a un.
carta (1 .1' ' . 11 _', 1' )
actada romo """,060 Ufl.O ~ ' " "";oo critka
b ta ltip<o>;' , 'l"" ...ti . d' ,
,,..;""'.. ha 00"""'00 u n ~ rn n " no .. la
,." ..h ga d 60 """gua, J'" no .. def.. dm hoy. ponuo
'1'" "" '00",""
odocidos no 00"'';'")'" u.. p<U.ba ..,roe,""",. En pnm.. 'uS"'. una do,oh..., que ....... colocada ~ ""'n" al r..1 de un ..roto 1""'_
.. po< ojemplo . Km O,': Ef 3.21). Mems, "" , '"",Io. .m 1.3-4.1I yo! .....
e"","",

,.,,,.";onos ...."m.l..

soc..

dj,....,.

pa''''''

lo;'. ""

todo la cana oo.. nu......,.",; pa """ _ .... d'f...."" ... _


J ,"_' 7 Y' .11_
" " d..ben me"", . la objet"Oda<! do Jos hechos '1"0 ' la " ''''logia de un
""lo< _
odopIa >unlos do ,'''a ...".. i;os, pero complom..,.. oo.. y _.
po< lo doms, so complace .. duma'"..,_
14.1 .

C<>nt."" h l.._

U. ~.l

P"'

do

.,....J....,"'"

'l""" .ulo< oono> 1>;"" la ,"'""''''' ronu" a de las rom unK!ados

do "'" " '..,. . las qu . . . dj, '[<O. 1o ,ual .... pUc. ",.oc"" ad mjlo _ l
m;smo..."d,, allf. 1.0 m....-" do la """1""" do 1 P a>u n... n la m;"".
di""";",,, ... prim."" h...... d ." .. 'p"'<>>n on au" " " s do As.. Meno<
IP" Ha ,,1" do Esm ima, A Jo,- Filip<" s" " l; " .1.1, """"""-l. .., romn lam,"""
la poi...... . lriboc"" ..
do la ' art a. Po<!rn 11"...." am". la> M.Ia>
1V,9 ,1; 16.'; .:7,11- Hay, po.-lo lamo, "'p' men'05 sufK"n' .. P"" pe n..,
.n A<ia Meno< romn I_do oompo.;ci6n. N" oboIaolo, laeart. mjsma proporr""'" oo. ;00",,";60 f""C""- '1"" muy proboblom"",, .-.mjlo. R<..".. En
la mend60 do 0","100.. en 5, IJ .. compr.ndo mooc romn d",,;gno.
crii""" do Romo; en la !nodk"" judO. lootx. ,000 en 2 Dan..- " " ., ;
67,71Yen" Apx. lf.... do '",m IAp " .SI " comparo la ruin.dol T. mplo do
J, n ...ln en el .o ' " ' .e. 000 la do! ao 1ll do """"'" <n, e<la DJ.d.nOO
oo. '-"O<TO<pondencla . n.... 1", dos l,""",, ....f'O""'bIeo do ..... dewua
e""""- En la mpl><e<is do la f"'U'Ioo jmla h""" ms adoIanto, .n l~ . H ) la
.""''''' do . Pedro. .. " pi;'" ""'oc en Romo que.n cualqui ... "'ro lul"'"
Po< lt jm<>, los .;",nIos_ ex'''''" ' 01," 1 P l ' 1 0..""''', aun ruando no ..
puodao explotar 1"'''' .... ltlec uoa dope ndo"'Ia Iilo"'cia , rom."")"n un
org""'''"''' la"", do Roma como:::J::.:::.u
do produaa"". 1.0 mpl><e<is roma
nlo, P"'<>> la m" f.....
na , aun cua ndo no .. ; mpon;' ,.,-

pi"'''

.'ecto,
e""

24.~.~. ""',;"""'.....

l .. pr o.ion.. goog>'f",,,,

.n

""'"'<da. po.-' P 1.I " , an . 1os_

jna .._

pro";"'"" """"""' (no .n '"!l"""" "n fu","""" ad mjn .. ".ti...1 que

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

.n!lobon unq rnn part, do A, ," M""", dos <1. . Ila. ( A ~., Gala , ,",,n 1"'ITa, do la m ;,;oo pa ulina.
La ' mag.n '1'" da la ca rta d",I I"'ml socOo.... lOgio>o' do lo. do<ti . .....""
1"""'" un f'X'O oonfu< a , Los . - - .... 1"'' ''_ "",bloc", d ....""",. su
proeodooc'. pag...., '1"' .... mareada --..gn una tonn jnnlog<. t.-..d><OnnaI--por la il"'O"""''" , la 'n moralidad ~ la idnI.o..... 11,1'.18;
'-'01. P",, " ' mportan,. .-.cu""a1 h " gun T""'''''''to, '1'" ,. <1. la aI",in
fucO"" la d ta funnaI 'l'" , im> <1. """, la acl"'''. ''''''''''''''' ha 1...."""
Igu"", rnhros . ad mOt'" _ 1.. comunidados ,"", jna""" ,.-.n
Il"'l"""""n"",,,,,, y judoo-<on"'""",); """ no
nada do .,""""'.n
.... M....,.-. """ ha)' ""'" ..pH<ac""'" po<iDJ.s, ' ) .n'" <I..u ad",,oo ..
han;.. oo, .."" P"8""'.... --=n<raban J'" 'l"' ''' '" "" mOr;..... <1.1 ju .
daj,mo, <U) 'O mon _ ~ m<> y <U)" .....ada mocaI ad m.... han ; 1) la in 'd acin
.n 1.. m Oco> juda. <1. la r. er i"iana pudo .... IO" u. . "" la , at........,. , ';"a
n. 1"" _ y po"_ba u" .mal, q... .. in' p'.-. ba . n p'. n mI jd a ,n " ~ n " g u o
Thsta""""', n ica "-"n t..... <1. .-.1""""", , Los P"8"nos oonwrt.oo., ' " ,"..,.
too no podan o "" qu.lan a ~ l "", do! ,odo do .u. """'ud"",,nos; .igun..
mu .r.. "'n'"" un " P"'" pagano (J,l l; "" ""lavos o ~""" _ _ , ,;,; .
" . nos do
""'n , al pa """'. al """",., <1. amos P"8"nos.
.... romun;dad".s . . . nl.-.","n u na ho<t;lid ad dif" ~ do 'don!'f"",. El
.utoc .. " ri", U .-.gul a""",," romo un ufnm " n"'. l oobro todo . tra
"" do! _
''"0)(0)), En muchos " ''',. . . haDl.o marufi....""",. do 'n i""
, ic"", los . - " , .uI.-.n la. ini"" " '" <1. "" amos (1,1310), 1.. , alumn'..
p .... n . "" ,n" ", nos (l ,"; J ,l.). Esto "PO <1. oo..ilidad do! m","" d ..
c-und""" .. dor i,. ~n duda doIlwcloo <1. _ "" er i","",,,, no part icipan.n
"" .. ~ ligodos la ooI"""'in do la. gro..... fo""" d",I _
<ti.m<>
H ." ); <1. ..'" mo<Ioru.t"""'n "" 0610 la ... hgOn trad'donal ~ no ta mb" n
.. ocd.n ,",,",L En poc" pa labra>. ca ",,", f""t wbacioc>o ~ '"' compa<riom'r; ha~ u .. d'=im'"",On >ocia!. No ot..t.n,., algu"",
'nd"ac'oono> ha<.<o I"'n...- '" una op";cOn mOs oIial, .. f'O' iblo _
la
pal a bra ';wooy;o \ .d.ef"'.. _I ... m'.. . una ""in jud" ia! (J, lO,
",f"
.000>0 hom" da o 100rn. ~ no ha 000 cond.nadn por un tn hu nal; a oo...
lO"n. u na <1. ... acu",,""'" oon>id..-adas no .. "'ra '1"'" h. d ,., do ...- , ,;,; .
h. no (',1' . ), Enlonco> , ha )' q... habla.. <1.

1.2';"''' """"

,.ndn.

m"'"

1,'''''"

..... 10 """" ..

nad'.

f"""C'U' ' ' ' '

14,13. F..,1Nt do """""'.id....


La p.-.g u ",. '1'" ",a ba""" da h=<-r do.. m l"' un importan" pal"'l
.n.1 daba,. ... la " ,'O. l. foc.... d , comf'O'k i6n do 1 P. E n rigor, no ..
<'0""" 0 ha bb, "'1u' da . por ...,,,, "'n _ "" .. ,,0"00 P""'''' <1. . ". """ .
no ,n la hj"o.." <1.1 <n.".n j. mo , porq'" la , p" .-..cuo-.. m"" j,'" ~
org.n',.,j"" po.. . l pod.e.. , ,,,'ral . mpj.m n con """ o ,n los . _ ,...." 1
No oIma n", . 1 "'"nj"" pu.I. d"'gnar ta m b' '''' u oa ac<'n, 0[,,",1 poro

.... " _ ................. ~ "". 0. 1e,

,,,,. .. if>c Cn ",um o "'" " ~ ... "

l.""" ,
'~ ~

, ..... ..... <u>on, Soc..lI.ond~ , 'PCK , 11'1>, PI'

,.1 LPiHn ~- tn~it~l;H


H~~
H, eop~",-a3
H~ ~ l~ P
;-'<l'>'I~~-~l'<IL
r.
~- ~ ':. ~~ _", o
o,t
'~ ';"88' r.8'l r.r.h~
8n " ~q
n 3~~

i :jl~ _~ n ;~3 tBHH~ ~l

~.i~)~
>;
-.. ;il -.

~"23,"o . "11- " '-'~''';''~


!;~3
o ~~ " . . ' ""!f
3 "~ ,,.~.~
~.'~.- ".,"g'.
."
" .-

o.

..

3~

t1!;!3'

e- ', 'B'i-~!!'

;"~;" "'1;~'a13~g" ~.

" o.

._

. _.
. ..",
' . ~. aa s ", " _o
o
,;

j~ .. H~ l~~Hd.n~~H ~lfa .oh~i~ ~;ffsdf9h~,

~_

0.

, " -""!'I!"lf" .,."


..
I ~
.p.P~ .S r U p~~S' q-";!j ~3"= ~ I ... ~ ~
~ n ~1I~r~qfEIHi~,t~~i ~~l"'Il~:U~~:~hl~~i~~;
~,~ ~ l;ld~ii'~ .o~~,~ , , "o a a~il~s.,,~ .ne.~;O!.3

i' ~" ~~H~.s~:;dH~h :tH~~~~~ :~sfL~r~p-~~H


~ ~-~ ~liji ~~r.~3=t ~H!lb:H q e ~ H~~ ~H~ ~ .~~,~~~ !
' , , , "
ss
~ " ,", " ~ ' i"1 - .;;=g-, -e,n ,"-::J" i
B: ;. ". 'q
[~
Og<r "'~ ;" .~ "'2~u
~"-SIf-=~;.~ ' ~~~

!, Jt ~.hlr - iH!l~
" i !n Hi HH ~U ~ ! ;i-~ ;- i H!~ H i! ,,

O-lO

~ _~~~l~~~if ,
,- "h:ll~[e.i;'
, -1-0.'1l-,'i<t~Eo.~b!r.BHh:hlr.g
103
..
e

~~
~ '1"

! - 1:"

.. I''3

~
~~~"
.. ~ ~ l~~r. E1 "1 !i!L g ~ ~ ~ i"~ ~ ! ~ ~ t~ ~ ~ -!3'r.1 ,
~hq[n~H~ -~ r. n~iJ ~~~ ~ ~8:'nH~n~lt~H~~ ,

! ~I i ~ f~f~~-i~
Id ~ ~,-~H ~~ i' f~;lj!
~5 fn~HH:_f;~~_~;
r. ' a "
I'- ," . O ~ .- '" 0 _ _' ""

fl:

<

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

'1La i'fi"'"'C'" do p<O"bIt....... (l p ','_'1..1.. comun; dad"" do "'''' ""'_

p""upnne "n p.nodo f'>""rio< a PnbIo. pero la cohobda"'n . nt......'"


m;,"."'" y los ptadoro> do ",,-i,,,,,,, (1 P 4,10.)
. tipo ...- _ no
.....,,'" t od,,,' a "" 01
do la, """orn... J ) La rnl"""" do! Evanv li o . n
01 00'" do Asia "OC"" , a m"" oo """ ..... do ]a, pro<;oc... akan.-..d"" ya.n
h.ml"" do Pabl<>, pa'" In ru.oI fuo ~ o"",,, h.m po , m. a n
mo. . n cuonta _ , a d i f""",,", do las pro<; """, . "" '"'ll"Ii.-..dao "" un poi"""
momonto, 1.. doI "",,,..-.n m> ru","", _
urna...
Pa.-oc< p'o!"'blo,.n del; '"ti,.., da .... la rompo. k _ do n"",' ... cana
.nU. lns .no. 7" y <lO.

ni""

ponn''''

"'O<-

U, ~. 4.

Auroo-

E> .";don",,,.., Podro, a pst ,, do J....m.<o-o ( ' ,' ) do<ig.. a Soon Podro.

,I'o<!omoo fiarnoo do .... ",fonnaoin o ""'" hay .,... ","", ron un f"O""I'.

m....'" do ....,oorum"" La """tiOn .................. " udiamos oonsidonuromo abooiut ame"" o""'" t anto la focha do
aoahamos do
1""1'0""" romo la
lijo la m...... do Pedro du.-a.... la 1"""""'"'"
do " ..-.In; pero .. mpoco .. .... "'llunOO I"'n'" la """', a .. "".l.
En la oa rta m j,"" """" oon/;cma d;"","m""'" q... el a p><tol P<dro ...
01 aut",. La, .-./.,.."'.'" las palabo-.. do J ",", (1"" . .m>'o, 1 P 1,12 JI " t
' ,l b ; 1 P J . 14 ' . 14 11 M I ' ,l o}-l l ) no p""upnnen ..... m, q... "n ronlacto
con lo trad"in
p", In _
'-"'I""ta a lo
P'" .."in doI
a uto< do .... un .... ,';0 d.eI' uh-im....to do e ti"'" (1 P ' ,1), ....
a
....,,"" do un. la.-g.
.1 ,ujoto ~ ;" a do! _
; "'" ......' ....
..f"""n no ;m fl ica """ ,..r...."''" ..pl"i" .1
;oo; ca "n duda el
....jmn rnn";"",,,,"1 doI ronf""" """ qu. 01 "' monio ",ul... do "'1""1 '1""
.. e<><oon,rnba a111 .. el momento oport"no.
Po.- "'ro 1aOO, 1""""" _
a1gu"", <!al", haco-n '1"" ,-. ..,'" rnf,,;1 manta..... la b;P"""" do la a u"'nt,,;dad ... ric ... Ado..... do la ,ndio"""" propo< '
cionada 1'"' . &bdonia., ..;" .. dns objocion<-<do 0"",0 P""'- la poi"""""
la pl jma oaIKlad doI p-"'go; ...... puedo
1"" ojompln. n lo ood.n. do lns t .... adjot;,,,, con olfo poiva"va do ' .', "" la ....'" do .... t .... pala.
brn<".., .mp;.,.a n 1"" o.n ' ,19 o do lns,,;neo """;no< "" . do 1, 1 ' . n lns
n""""""", oro""", doIl""' j<i"' " I""ioin inl ~ ,", "" lo """'," " l i
,-" ,"", 1' .14 . 17) doI opta", b;po<tico, o "" el "",do! panic;p;o futuro. ...ro
.n el " ""'" Th<taroonto y en la long... .... t.. "'.n!!"~(J, ' J). la"'8"'"
da objocin . . .oc"""'''' "" el """ do la E<c"'u..., oniinariom""'" Pod ro ..
ba<a en lns LXX. pero In ".., """,.00. """" ,odo .. el
o",,, profo<lonal do." traooj<> do oxegota

tn<d,,"".,...

"""1""""" .,...
ru.n.

"'''"Vi''',

apo<"""

"'1"""""'

pa""*"

. 1"""....,

""",,00

l"na """",,",,,,,, ~mplj ~ do ' P 1,<-10, " famoon"...jo ...... .. """"'yl..


<00 quO hab' hdod
""" '" "","," jo do"
F-'Cmun , ~ mi>mo , _
.""""""" Eocrit "", ""'
la ku '" """"'" m...
"",. ConwWda '" ...... mu, ruodo<Io., ""- utdad "' ..,_
_
o
cio "'" toma (1 ,40) y",""""""'" _
... " F. '''~'''o a"'l 0 J, '" mOOo "",,,
.."""" ""'''"'<'ro
",_ ; r o "'" t nobdoo ... ".......,. "",,, lo,
roI>e<ifl """'"

_ .., "..-m'''' """'"

P" "" .."""

y"''''''''''
.........,.., """"'..... "'''o''''' ""' """""'" .."""' '""

y_.

;m"

"...n... la ..... m.....,.. ....... ,M>

.Ia.ciu."

a/uaio"", "'bho .. En"


m"""... _loo . lamentoo ".toma
_ , ,"",""", po< . L.uto.- . """,en en ' u"",'. y _..

<O

lo""

,rt", Y al"""""""",en en

..

11 Amm " do!

loma

"'.....wrlooo .

Al ...._
~

'"" ; ,~,

(4-' 1

.......
po< loo 01,
_
, ,M.,
""'"

,...,-"""""" """

B)

l ')"m"'n _

"""pI.m-.u

....., "';..o. .,leo. (~ ."""'",I


como ..... lol"",)..pritw>l """'
un """"""'" " ' _, "'''' ,,_

_ " ' _ ....nt...... _

""" po< J"""'...

111 O<->="h" (.. !O)

,p""' .... en la E.=ito",)

"w",
Di_

(o-, )

B') F~"'_

1/, _ , .'" roIooo '" S"," """


~ ~,

10>_ ,

do;da, ",-,.;
<1 _ " " '" ... ..,

"'"","""""".01 _

""' roofw>Mo...... _

....."".100

_ l o o, la,...IN

"'" lo, """""'.".." ,..cr..ro.,

,,,;""""""') '" ,...IN ........ ,.

,.~, ",,,w.. '" """'"


1oo1_
ro y roe<_. . """""lo.
_ n _ 1__

no """" '" la pola". """' "'"

"""mIo ...."_

,'''O) ,""jo .......


""'",

..... """,roo (..,; .)

do, _ _ ,..., _

,....bIo ......'rido, """' ""W'oO'"


la>.tobo""" "" . """ _ ... ha
llamado "" ... ,"'..........

_bIo

'uz. _

un ti...."" (.....,

..... '"

.., ,..,Ho . t-

~ "" """ loo '"


""~""'>rn ~'

"' (....,

11ch',U,,,...
GaI'""

Aun '-""'>do no .. ""'1'" al pi< "" 1a


1a;<onna<'K>n do
~""'. - . . y '""n '" la co-", "" .hom
~ n ;"'t ruorio' ,... ",olta d'ff
cil "..- "' .... ""bojo ~ .-./;naOO la obro do! f""'ado.- do!laBo do
Po< lo """"". ~
no .. p.wdo doocarta.- la 1""'b;IKlod do que Pedro 000"",

m...

.. la n<laron "" '" corto un "",""ario, .... ruf'"'" no .. wriocablo. En


>oda"""" S;~~no no .. ".-...ntado proba_.comotal en

',11=

"

" P"-gnoga y"",,,, ...," n"", (. "",n OO- po.-" - do alguien.) ,_en
la mayoria "" loo """~ al poruaio< do uoa carta, "" a1""lo< ". un "",,,,,,,",,En d.efinl""., loo da,... ,.la> ;;os la echa , la long"" "" la corto Y l.
""8"''' pno<1;cada fa,,,,,,,,,,,,, la h ip-ai> "" "... la ca rt a .. obro do on
mlemi>rn judoo--cr~".no "" la OOfflOrutlad do Romo. .>Io.-.; , ; oo Oca 01patrocOnio "" Pedro Y ...,"bo como ...,..... n..n.. do la comonidad romana, <ti)'"
""nontl""""n, la .tog;tIa como ,,,.,....... (', IJ), ..... la la .obdaritlad ron
loa romon"lad.. "" .... Ia Meno<.
Queda po.- f'<08U"""W po.-"'" la , arta .. fK""'I& bajo 01 pat rocOnio de
1Wro. El hecho do"... .. ha,~ cocumoo . l como a ut<.. r""",io do tma = .

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

la ,"",i..da romunOdade. <lo la m'lad _


.... d.ol l mpono "I;ruf"" po< , r
0010, quo
' mpxtancia .... <eronoc'da "nlo po< Jo. <looh""ta _ romo po<
oI . u<o<
_ otro laDo, puodo...- quo a1gu
"""" h'"OOc'" moIiva
roo la . locci6n<lo .,,," ," h mo. E.n "''''''o, 1'. ...'''''1 une",,", omero <lo , ,;,.
b. no> <lo
PO'" Jo. cuot..la f'<"'O'" <lo podro .... mUloi mpxtaol"
.m'graron . Ab.o
<t..J"'k <lo la loma <lo , ...,....,., '"' 01 """ 70 . A ...
manen>., """"" carta ronf"m. lo _ '""" ,upon la """",,in <lo los '" an
p>lk.., . . .1>0<, un. , ,,",,,,,in <lo la p"",ona do Podro 'I"'nc. o ,'';n'' . _
doopu" do '" mu.," . So lo """""'"" una au t nOdO<! _ oup..-a '" ma=
local . No - """, ou. , ,,,, os rta .. m U)' d'",,"'a . la ho<a <lo pon <lo ,,1...
w .... au,,>OdL . Pod ",. no .. oompxta romo .f, quo d' ''hhu,. O<d",,,,,
~ <oo"I;n"" ~ , tulo quo "';, ; n<!ka .. 1 l' ' ,1 1",-,""",,*,,,,,,,,, . ro..nc' ano
[. nciano romo . 1"').11o . itola con .tlos, ~ no po< . .dma do 'Jo.. Su pap.r
.-.d",U taJ wz ...- 0010 un ' ''f'>'''''''' do la oomu rudad romana. .n
e",,", modo romo Clo""n" , _ im..." '" un po> m. ta,do '" los un
"" <lo Co<imo' So oboton", 1 P oug""' ......""""" '1"" " ,.-"""',""' la
d.r p"",on,'" .l' poi, .u.g;., do ,,,ligo ~ <lo p,m'",,""" . fj.--mado.n
1 l' ' ,1 . u<o<in> , .Podro. PO'" ...-, 5""'n.. do la t.-..d>oin; bl . uo cuando
.. pon<.o . l m '. "", n' , 'oI q "" .110. Y
qu.' ""dadoro po"O '- no
. . otro quo e n " o , Podro . "" hona con v;gno- , los f'<""I>I""" "i<'<'< 'u funcin f""tO<al )', romo '"' 'n >l , apacoco do aJgUo modo """" , 'f""'b""'"
1""" ''- p<inc' poJ. '; ' 1 , ... <0< .... 1 ,.,,)0.-. la dim.",in ",u""'nica <lo la 1"'"
.,... <lo Podro I""""0tindolo romo ........ quo Kcrii>o a ,"",'nal ",-"", quo
.n .-.g;...... n la. q... probal>lomoo" no ...... roDajado ou nc, )' '1'" porto"",,,,.n parto a1'mm", pouhno , ). tn buy>ndoIo un Iongua i' ~ una <ooIo;'"
'1"" gu..-dan
los do Pa blo.

_i..

.""no<

,Jo

'mag'"

1'""'"

,TI'"

,_a ,,"""jnron

_los

Co nwnc'dodo
prof.... dol pa>ado..taDan aJ .. " ido do la gonornc in ""atolo'llka)' ""1"''''Dan po< adoI,ntado, E, ,, ng. l;" 1"'''''' 1 l'
l ,l <J-ll ), Podro po.H, ~ ,'n """ aJ Anh_
T....""'mo ~ <lo i>ocho, lo
lO"", .bundam. ).
m.o.. 11 ,l O; 1,6; "'''''' lam,,",o l .H ). En .-.al i
dad, ...... la n ica Dora"" ", "f"""""",n" ...i. ' ndieada. Co o >do,'"""'
01""" 010 .n _
m ",ho . "''''''01000 ""-...."",n,,nos ,.,.. ' n"8.-..oo.
~o m n , ""o produ"'do po< n """ro , u'o<, ,po< 'l'" no
OUI'do< lo m~m o ""n la. do""" fuoo'" utili.-ad",' E n . 1 f"""'Io huoo m ",oo
'n ...... po< .... , u""'iOn, """. ,odo .n lo , , "" ,... a los oonlact'" con 1..
cart. . <lo Pa blo.. So admitO. ""'''n'' g.""",lm"," la dopondenc'"
do 1 P con .... p"'lo a Er, ). m" . n <lo 1 l' con ...."""'0 . Rm. '--'" 'n v.."

""pI"'..

<lobo".

Ji,..-..-'"

P"""'" """m.. """" .... "",",00 I"'.n """,Iu,;"",. mucho m. "",


,

. .,."".,j , . _,

...........,...

<.n .

OO ..-o ,"". ~"

"'l. ""', CKf, ' ' ' ',. ,


T~, ' "''

,.,........ " . 0; ,'

,"".. s." ",",""' ~ '_

, ......

_~

01 -'_

r...._ .,

"'Su...., ~ con mucha """"OC,. f'O"'"' ,n du da la ",Iidad do lo. contact..


1;",,","". P...., la , u"" ro del _. . uhni,ono. do Pedro , i _ pla",.-Ia . En
,rect o, 1 P utili",' ....m;nos o ,,~, ta-oll!;"",,,"a ~ g njf"at i "'" q...
porocon I"'"",n;, del m undo <lo Pa blo; po.- ojompID, _." C,i"". \1 P ' ,1. ;
" ' 0 .141. o . .rab..., como -8 ... "a I""p ~ h , . , >oca!;!"i' (n """A""", h ,
.rr a""" (, nl""I., _obedion". (i"ro , "") . So >U"ioo _
tam';"" "".
l"" mO, g'"""",,, ,n po " " ur" la ...n,,,in .oon, al ",fn m"" o <lo lo. , ,;,.
'''no, como rart"'poc in ,n al ",fn m","o do 0''''0 1""'"' m, adaI an"',
,n 'HI o la di. "", ,, .." ... .. ind"ah vo <lo la ..1,,,,;00 y,r im....." '" qu'
llamo . la . , "ro (po.- ,-mpID. , P ' ,17" 1 ,11' ). '<o """"n"', r.. d ir", n
cO" oigu.., , iondo con ~d.onl>l" . 1'0< ,-mpIDo la metfo", ",loo "" del
.<u..-po., ' mporta n'" ,n Pa blo, .... . uwn'" <lo , P; la ""","'" do la ...,. Y
<lo la ...._
con ', .... 1 "" al".,. .n , P TaJ voz ... =<TOcto ~ 'u", 1 P ,n
.. ' m';'" ..uJi",,'- !""O habct '1"" ",'i!..- hao-.- do ,11a un ...,n", <..; . .u
hno. Tal "" h a)~ q "" 00.0", la ..ph, _
del por,n"""'." r., ..."",
"""u"",.
La 'n v"hgadn ha <i.o>loctado ,n

ra. , art.. . . uhna, ,nuncOad", <lo a y


,Iom,n'", himnicm q ua provionen ,'n duda d a I'P" m..-. so n..-","'" o,;,
li .na. a n'" d, r", ...,n t<>" Ta mh"n .., 1 P .rgu"", """""'n"",,,
(am"'" <lo ... ra " ... ~ do pa "";I""'. . ......h,m"'. ato''''''') ,ent...n
nu"',,, at , ocin ,n rugm,",,, quo h , no n ,;n duda la m;, m. p"""ni,n
cOa ' ,13 1' , 1,1 '_ " ; ',1 ,_,,- lIuoo un "'mI'" ,n al quo w I"' n.. ha qua al
. utoc h.,;. tomado " to, P'''tamo, <lo r. , ...d""'" lilO,!!" a y '""'l""'-;'
<a' " 01 ",moa mO, pru.d.." ... Con ,odo, h a~ '1"" '0<0000"- quo , m ", al
. ago
"'m'''oo ~ , 1 p ...... mo li.. rnrio di, ,,'o, haJ' " pacOo p" a
la ; n ~ uo oc; . do
' U) " " P'..in m;, m. ha O<!<u inoo una oon
~ , "' ",ia ,.;hda. Loa po..jo> do , P 'I"" oca ham", do ..,;aIa.- "'" un bu,n
'jomplo d , , 110
En <lor' n ih,,", 1 P w ,;,a .., la ,ocrudjoda <lo la , ~ <lo l N """,
ThaIam..,"'. ~ do 10oo00, ... na..io>n "''''' m uchos ron"""", (ron la tnodidro
~ np."" St, Ilb) . loa '1'" hanos ind.,ado "'l ur .

,,;[f,.

'k,.,

,,''''''>ro

,....,j",,,,,,,

v.........,.,. ............. ,... ..... "'coa. _"'"'''''' ... o>chn,.........


",.,.".. "', " _ 1<,,,-,,,,, Y
"""-' .""""..,_,pp....."O
, '"",, H e...., ~ _ " " ' - " - - . , ,

"'" """ """"_""'"


] 99 J, pp .

r.

, . DN ",.,."... ., """'~

~ und " """"',

"""'"', <"'ni

",.>9" .."""'

...,- ""'""""-

V.... ......"".."., '""""" Y, p. " "

M >ri>-t r i . - . . . . _ _ ~, - . . . . . " """ " ......" " ..............

, ..... "" , ......,!OKf, ' '''''

._e "''''''i".

. ...... V....,.., , i
<hado, 1'>Dm, "'-, F

, ..... "'l> ,

~ ......w.

...

, '~ " ......" " "'. . '" ........ e

'_ .~

. , ............, ,. ""'Ipc

loo<ho. ,,~"""_ , '''', ...... ,

G. ""

""",,.,,

_ T........"'. , _
" >CFFB. " ' " ,m

, TI>< F,," """'" <# " . .-,


d ~ , ........... """'"'"

I NTR O DUCCIDN "


14, ~ , .......1"""

NCEVD

T~TA" ' NTO

.... 1ool6:1<ao

.<l d in g"", O de>t; nalanos _ oof..... la "1""'''''' doI modk> < ~",nd "" ,,
.n '" , ida <'Ohmana. ol au!oc los ... horta . (' ,1>1 . ub..yando princ'pal""",.
" doo 1"-'0100; .. ",mido doI . ul n m"n<o, .. ,..Joo- Yla d;grudod do lo oxi""'
<O. cr i"iana o los ojoo do Dio>
Enu-. los djf.....,,.. ","" iOO5 '1"" . " " oan lo _ los m";""", '''""n '1""
oufn, "'".u
o..""'on d.""""o.. .. _
wci",,,, (.sulru>l y"
""'=Ih", """"f'O"d""" """"'" \.... fn m ..nlo. ). El "..00 . . . mplondo
ocoo ,'OCO> IU9.1O; J , ' ~ .17; <, lb."." ; ' ,101, o ... '1"" .. aado un ""'pioo
dol ....."'.", (' ,.). Los m i<mns ","" iOO5 ind ;"on lo p"""'" Y la """"" do
Cn"o; " .. "oc .. 1 . ".ta o""" \1 ,11 , ', " : ' ,' 1 Y ou otro "oc.. 1 .. roo
\l.2 , b.n; J.'": <. 11. la ""'" yu>tal"";""'" .ug"'" ya 1""" >Ola "n ,<nado
.nU-. C,,",o y los "'0)'..,.... Poro .. O" !oc no duda .., """" .. pi;";ta .......la
<060. En .. nh" do una !!",n unKlad, lo ru.o. . rt;"ul.ooo" ",frimj..,to
",n""",n" ."h-ido 1"" los ..., ",. do lo " "" l' .. ""I"odo ~b.-.mo "", 1""
Cn"o, oonqu< '" <1 no hab.. pocado ro 1.1 ....00 11. 181 10 " b-"I. La
""",.060 .. ,""arrollado tamb;o, y do fonna ,,,,cWla, "'" ....idOO" m"
1""1'.''''''' .. oufnm"olo no """",ido d",b., "" acop<ado 1""'/'" .... f"" lo
act"ud do Cn"o 1' .17. 1; .. importan.. t..,..- lo m;, ... """"""'" qu. C,,",o
P"'" ""1"'" lo ...,....;dad do 1" "'" 1"" 01 ", rn m"n<o; ,.,,,-. Iodo. y .. aqul
doodo Podro .. "I"""i,,", ms . pablo (Fip J .I O) , 1", pru.oo. ...fOO ",.,..
" na 'p"rt;,,;paci6n' 100,,,,,,,,.,1 .., los oofnm"moo do Cn" o, ~ .". " m;no
d",.mboca .., la gkaia 1' . " ), al ;gwol '1"" .u_.n la f""'O"" do C,,",o
(' . IJ; '. 11. ..,. lo domo . .... 1""'1""'"" ""'.. ~ ... uo """uoIo, '1""
P""ro no duda .n pro pon<' o .". d . . .. not.no. d.>d1 p,in<Opio 11,J .
'-7.'.IJ) y.n .-.coro ",.n lo oond u."'" do.u oarta (',6.101
En lo d irrd .""",060 .., 'l"" .. " " , ,,, n",,,,, los cr~''''no. do A,lo ."'...,.,"",,,o _
OOMUOIo.., lo rond.",lo do portonoco.-. un l""n gru'
po , ..... ""'tam""', <ma ji<>1<midod. ta n . m ~ l'" romo ol m undo 1' ,'). M"
pro/un<Iamoo.., .. sufrimiento '1"" .. " P"'" .., ol 1>0<00 do ,;w . " n U""
....-dod..-a "",.,.d;, . 11. 1' ; "';PO<"'" 1.17; .... poi,," 1.. '" J"""'do 1"" la con
<o""'.. do ..1>..- D.gado o ...-, po.- lo uroro ron C,;,<o, u ... mocada (01...-.1
",,", ~ woI , "",,plo ~ l am.l.... m'""" '''mpo 1' ,'). Y. hornos Ilomndo lo """.
<060 """" lo impoctanc" do U .9- 10. A la "ll"S"'o6o COITO>pooo. una ..,...
lo ma r;;"",060 .ufrido .n .. plano "","1 rorr.-.pondo onh
"";"" '''0'' la oIocco6o dn;na, al ,",,00000- f"O"'C"'Io po.-... ooope<ru.., 1..
"","m o"" l ' l., 'niu,"', .. opon< lo P"";,,;pae"'" .., .. bono< do C';'1o.
C..... m..". PO'" . ~oo." nomoo, .. f""n" do probI"""". 1""" lo I\oe,... ron
.logno y ocgullo ," ), f'O"I"" fundo """'ta." "'I"""n,..

",j"_ ,,,.

'no-

"""ni""

=-""""'''".

14 ,~ ,

"'u.......

..

La ' m. , 1""''''''''''' ' u <><ro h.mpo dom'''''.... del ,'OCabula oo deI ...... u
joro SO 'po)'a i>a "" dif.... m" pan>1_ IF1p ' ,lO}; Il b '-' 4) f"lra poi, ; log'ar
un. loc'ura ..p iri' uo" ,,",", los criot"'''''' no " " ..u "'1'" ahajo U"" , .,-dadoracioooo , _ l o s
una patria ooIo.ha L Eu la prop'" ca rta ....
1""""'060 puo<lo "P")'
"" la u, U'"",060 m U)' in'..,.. <lo algu uas <atogoria>
""rot..,." .. uta ria ., a ut. too o l q"" ,..{J.an ol "ma del ..000. La , .
" ,. <lo ,,"""- hada la TIerno prnmo<ida h.... 'u olom.nto oorro<pood "' ....
u la ....-ogn"",,06o do los cr~'''''''' haci.1a ci od ad coIo.I;a1. Jolm EJI"'"
0"0 t uvo " mm lo <lo 'n,rodud , con ';go< ot ro pa e"'''gma , ''''pOnu!o po<
"" <io n<""
y part"""'nn..." po< .l ...." ", soc;~ do la ......
Seg"" EJI""', ol voc. bulario do! "",,njoro .-..no. mu y ooncrot"""'
la
" 'u. d "" '".... ;va do lo. d..t'u....."": 1""''"'"'''''' a "" d i,,,,,,,, , atogoria>
que ,'" la ciodoo , b ....., una po" ci60 marg'ual Y
hm" ' - b ta
"''', que h .... ;mpl""''''''''' fund """'nta'" P"'" ol <nnju nto do la carta, h.
mo ",,;/;;da f. """,blom,""" poro no do ma ..... ' ulogra . EJ modoIo do lo
""la no puo<lo .. plic..- ,ano. " 1"""" do la ",, ~. 1....' ''''' la ' ''''P'u,
..' Uidad ...... con los que .... u fuon, la u "S" li,~ domon''''' '' munDo , la
cooc"' oc;. que t ion ,", los "'-;"'anoa do '" 'mporl",, 06o" . EJ """"bul..., do!
. ........ro fue oIogi<lo,. port ;, <lo.u uh " """"' . u "" LXX, pa no jJu.......
oquoIlo ... lo que .. han <nn''';;oo los d..t'u
"" al odh..-..... E,~ ,,!!.I .,
J' hoc- <lo ""
la nonna <lo '"
" . ya no .. f"' odo , ; . ;,- romo
on"", y la ron>ocUOoc",.. la ma<g'u.d60 "

'nlo<.

..,.,"'1..

<1..-00"'"

""'[<"OC""

14,&, n ' h" "F"fia

...., J. A< ","", , ~~ , J fu..

A""'""",",""""'"''

'H'''''''.....), M'"...

"liK,..
"."""".,
I
T
......{l" ' ),
11<,,'"'''''' "',.,"',"'" "",""",",""

fu..
19%, """"'" 11000<, "" ' ''''' J\'t~, EKK U I),

,. ,,,, Foc"

E'o>'

'KO] u. ~ "" .;" ... " V1uy ~_ ' ..


V
'19' .
John H. Eu.O>TT, J """. A """
~'-,h
(AB
"BI. N "",~ , or., """""",,y , "')0, loonhanJ G<4Pa'. "" "'" ..crn>bri<f (K EK
XII,!), """ ......, V " - '''''''' und
"'cI.' A """""'"'...,.""

Ro"""".,.,.,,,,, ,-

"""man, "'''' J. ""m.., """fu

J """", C e""" "'pod>,


Waoo, ""'" Iloob, 1988 , c..Ia> --."
Pari ' , GaDalda. 1%6

,~

v...., ... _

> " "..., . . "'."

,.,. ,"'Be

J ..
40),
( Soum>o " ' _, ,

"'"m" "" """"""'"


'''. L>,
.,1<;.-........,.z.;, .nd ""

pi. , .... " " " ' -

x m. ,'",,"-,. ,_ , 'L.,.
~ ,~
'Lv
"""" Jo bi....... ",-"""" . " " " " " , - "'-' , ,",,,,,,o

"'''~

"" _ ,

mTh<
, '""""

, , "" ...., imV~' n""" . ~ . "' m ,. ""romn.r' '''' U~ T ', " ',Too'....,
rokft-. ,"", . PI' '" . " ,

"

V
"""""

J. """"""'" , - . A """""""' ~ ~ " , " - . r",""""""


, L_
""""..., pp.."", ]O , 12 ~ "'. m, '"

," ,..........

IN TRODUCCIDN "

NCEVD

T~TA" 'NTO

<-1" "" ,...,r.."""


M,, A1. 'n CH"""m . Co,dihon " ro<.hOH'" , h"'''.n''H d '..po ...
, , ",lo 1 .,.." do P....... , _SR <S, " " , pp . ,,,.,..

Rema""", """,,,_

H~rorl. do la

IH'''''"_

r......... Cono" "', . la Pum;;'" '" Pi. . - biIan " ' ' ' .n> do _

.... . . ""

" "R M' [1,1' .' , lIorl"" do Gru)t..-. 1988, pp. " "" " ".

_.....r,u...,,...

' nH"", c...."'u.<. Bi~ of l.il" '''"'' "" Fi= ""...- I~TIS l l>. " ' _,
Bem . [9%, John ll. h cxm-, J "'",. , N..., ,",",/a,,," w"'
COm"""IO'" ,'B " B l , N "",~ Yod, 000_', 2<100, pp . [ "._

",rod"",,,,,, " ..

E'"......

pa"""""""

,"""j"....."""""

F"""" """"' FoO


popo ", ' ce da", la ...._
.,.." '"
Pi..... . HR ", lO", W . '''''' Jolm H . E<llOIT, ' - . . , fo< ,'"
A
Soc"",""aI F.Mf'ru of "..". JB .,"""""" .... _
, FU.d.lf", Fortn>
,
' l 99D (19" ), R~ """'" FRDM' " '' r,;, Oui , ,,,, .~
IN ,",,"""" d...- ,,,.....
.. " "'"1"'" 1I'dl, '''' Urrhn'' ''''M''' ",01 '''' l . "'mabriof"'TJ~T '.6<l. TOb'o n,
Mohe, 1991 , M. ri. ,",," ,.. .......u , "",
~

"".".,,,.-

"".....

""'ri"i..,,,,,, "" 1...-,,,"1. 11.<0;"

,h..".." """' "'''',... C"",,,,"",,",',


c,"

' ' ''- P.ri. , C.... , , ..... C"''''' ",OT, ""..


d<, "" ,,..,,,,m ~ , ,,. J.
""',.m-J. I"CFHJ. ,,"rn
(loo;" 101). p.n"
Cm , 19so- , _ S" ' >MU , "'..... .. fra<omj '" (1 P 1 ,11). A propoo '" 1'" ,.

"""'.

J."

""",.. do " " ......... """ '" Pi""". ,,, ......... ~ .......... ,. F.Lrr...-""n ..,

.... .. """'""'""". fiJ<o'. """',- . .hiduh"'" ",,,,",,,,, "'" E"" f " " '-'/mf'
~"'

,oo"""

U>J...."" ,,"~Ra...., ' " ' - , S<ud~ .......


" 'l , Ro m . > ntro
S,u d ' S.
1991 , >p. " ,. "" , "-'el M. " hi.. ", KM ' ''' ,
En'" """ .... '"' ,""..""""'- F.pU~, _",,1 .", !..,,,,,~-ik d...- p"wkp;.
"""""" """'. _ , HRS "l. Fribu= H......... lOO'

' ,,,Imo,

"'oh""". """

"

L A SE G U N DA CARTA D E P E D R O

El oolo< de 1 P """"",ndaba . , n, loe


_ h"' ''''' ' n' ~ de '" ,
dul",... ~ lomo<>. """'ha ..Od.n.. 'I""
DO" el clima de la ""8"0da carta de Pedro. <Ionde la poUmica adopta un too<> m uy . ->oIonto . ...-10
_ ....poet . al foOOo, el ""lo< . SjmoOO Pedro. 0 .11 p"'
un
"""'Oonam"'mo de ..."""''',. fu nda men tal.. de la r. "",ib""'
"""'>o..m "' ",o p<O" .... "P"'."""",," do ct""los ",h;,..oo. do la "",,""""1 .. ~
. "tica; el ,ut o.-.
al choquo de CU"u....., lomo P""" ,<Io do . ,,"" ,n
porto un """,dorio (p>< ..m>'o. eI "",od m'"lo. y , ~.. (po<
.-mplo, la ..." " ..." d;, ; ... l. pa'" . fron.... el d<= r,o~ ......,,,, "P""'"
la la
un longua. " ""'"
'<00

po"'"'"

...,si'"

,.....J"'."'a1 ...,

~'l. l.l.

em.rn ';""a ,;"

A d jf......... do I P o do 1.. ' a rta> pau U.." 1 P no ronl;. ...aluOO. fina


a..; p""'. como "'", "",," "oo. ""'p"'a ron u n p<Iogo 11 ,1_' 1 '1"" pmi"
cla>ificarn
c..... do! " novo T....".,mo, oon/"""" la jnd _ in
..pi''';'' do ' . 1 I; w,,,,,,),,j, "<arta.). Con todo , la .kuiOO do! ... lo< .,u mue<_
.. potro... (1 , '~ I . la ;"".... oc en la memoria y la p<oocupaein man'I....
da po< el t_ po de 1. ."""""., p"""nh da (1 ,'1_lO: ' .h) dan d a cam,"" a
.... cana 01 aspocto do u n ......".mo. " u...ro o><nto .. f""" ota , p""'.
como u .. ""na
o un
en fonna de carta.

,",,,, la.

"'''"""",aria

".,"'"",",0

~3.I. l. Eolr~c"" ~

Ir,."" ....

La " 'ru.""",, .. cuya. ~ rn oo..


0 do ~ lo. .. p. d.U. "",
.. ha ... n ;ndk..,
do "",",nido, P"'" .oon. ,000 en ~ fo<.
m.l.. I,"""," " " k
p;" ol..... , p , onombr 1""'",,,,,10., con jun,"o"""
"""';;os ...._
. lo. _ ' n"'ari05, "","""oc" <lo loa m"""," VOCabl05. _l.

I NTR O OUCCION "

NCEVO

E """,' un do Lo..~

1,1-'

T~TA " ' NTO

carta

do _

"1',,,00..-

EIordio (I ,!-" . Lo S,and." . do! don ...... IX> Y do lo "",," n mo-

OH
1,>-1
1,&-9
1,"'_1l

El don d""no do lo ..Iv","",


Imp""'h,,, ,,"CO

"",,,,,,,",,,

U a moda . lo rodolOdod en la

1""'1""''''' """'~ca

C no 'l'" do Lo ...... ( ',I1_J , IO) , oJ doho .. ........ Lo PA"",1o


1,11 _"
1,16_1 1

2,l-

"'_ 16

El ln<bajo do momocia
los .... ,p
Loo fah ", doc"<" ..
M U.";. do su ,'a.;da y do '" ru j"" 11. 1_", confi""""",,,
po< lo, !ooc;o""., do lo h j.._
(1 ,. 100); la dop<a" ",;oo
mornI do los o.ofuI.=_ (l , 101>->1)

.... "",I;f",,,,",,, do

.... PO"""

Rocoroat _ do lo fwri6n ..... montana (J,l J); la. ot>joc ..... do Jo. q... niogan lo paru>;a y '" ...fulac"", 1"'_ 10);
lo " 1',"".20 eh,,;.,.. (J,l 1_"); el
concoma "'a

".,"'monio

""_,"

do Pal>I. 1' ," lO)


Cond"" ",,,

"f""oo..-

....;. , P apa "",a como un ""'n to b'a. "'8".;".00 y mu)' con..-on.., cuya
".;da<! no .. puodo ",."ionar,
" .1, c..m........... I" o.-lo
E. , P J ,l el . u lo< .. "r.... m uy probahIom",,", lo pri mero carta do
1'0<1.... Y IX>. una <arta poroida ..rn<a po< <1, Con todo, 1""'''- do los con
ta.cIo> _
. . f""de. obson~, '"".-. ...'" 00. ."..-;"" lpo< o.mpk>, 01.. lu
00 on 1 P 1,l ) ' . . , P l,l ), ,...,],. claro _
I P no ha det"",,' nodo la como
poaic"", h.."".. )' t"""'!:ica do , P, .... nu m"""", y 1""';'" co i"".lo."'..
on uo lo carto do J udo,)' 1 P oon mocho m, ; mpoctam.. Ho aqu; lo 1.... do

loa ~ "'" ""8"""

_.
... _"'
," n"

'''''''

"" ....," o.ro",,),

"

LA 'EGU ND 'C" U DE . nR O

..

nioo d...no

"" n ~ o .

, qu,,,,,

1"

, ,'"" _

"" ........na-

. n...... '" <bnoC", .".)"",,,,


_.~

''''''''''..-00'

.n""...

''''''b'

.. ",,". ha ..._
I>o.jo . tio;"..... , .".,. .. jWc'" "" ... n d",

" .,

'"

pIn. "" Sodoma, Gomorra

' '''' "" ~. '""'<"" ""


._,.
l ,~ "' _ , _", . '"

' ; _', >00 <ru~nd,"'" ... ~ .

..

jo"'"

._............
b

.. mbIT><

....

.. "" na"'" "" .",<UadDo "'" l ,H' lo.- od><"""", , 10, ",,,u._' "'"
"""""",,~.,, """"...,,. ""
pa"'''''''
....., ron . _. o
"m'"
,,'''
'''' .......''' ...
"' Mi , ....... """ " ". no ,, """""
, """",oo..-"n_ .. """ ..-n"'. jo"" "''',ma_
U, ""m"oc"" .. Ioo "'-no. .
' '''' '' mi,.., ... , ,..nno """",
n;m"'"
" " " " " " _ <>rno> , ,",,,,...

.!l o

~ n.-.ron.

';'mplo ... """,.mo ..

l,"" """pIn"" ..... o , 'd_ ..

_.

...... "" "'-=rio

!l. " " "" '''','''''


!ld H

rompa''''''''

............

"'" ron ..""""'''''' naru


,uIumento "'"
""

~
too ~,""'" """"""

part'

loo "'"
..--lo lo """"""" .. ...

"""""''''''' "'"'l""

1 ,1:> . . .,,""" ..........,.

"'"

oo;",""oc" .. "'""'" ","""'''


l ,l7 ro"'",,,.,,,"~,

" ",,O" " l.

",...."" ""...... " " ..--lo


Io ..... ndad '" 1.. tio_
... apI;-

"'''''"'''' '0''
1 , ,"

loo

"",.,... rio,,

oo;oc""oc"- ,n " .....m;no

!l, ,ooooiatono "" La> ....... roo" " .. loo .po'<>I" . . o"",ro

J ' '''' n ~ o .

""'"000_"
"'"''''''o '" ._ _
" 'Un .... """""
.-""".
n, _
, Id;npio ' "'"'"
lo ""'''''- ... " "'" ""
>aIT>!,.

000 " ' " ' .....0

,.ipoy..1""""'"

ah;""",

ro
,

.","'''''00-

'" ,ooooiatono " la>


"" "''''' ..ntoo pro/""" ""_
. . "" potoioo.
U ""'....'" loo ," " mno d.... ""
.hom"",,, """,h<;= ""' '''',.."
..,.un "" ""'1'"'' I"'-~""'"

,oda.,.......'"

. 1 o m ",o y la 1"'"",,;00 do .,."" "..-.1.10>, "...., m"


"""h"""m, comn "" q... "P""""" ,
" no ~ia h"""",- Do
",....-do ron la uan ffi8)'OCia do> Jo. ,ritiros, !"""""'" _ la " pl_oo """
..-ideo" .,. "na do!""",,,,'" do> 1 P 000 ""J""to . ' """,, .n part icul..- I""'l""

'"f"""'"

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

..n .. djf",,1tado<s do oomp"""'06o ,n , P lpo< ,.mplo , ' , IJI so """"h ..,'o


...., ' oo.....,
. pac.1oIo do Juda ~ Ea la p' p ti'" do la lti ..""" do lo
...... " d n, 1", d ir """... pod"'n ...- " '"J'<",oo... roo la IW'<ana pnxi.<on.
do'. romo 000;";0. _
""".ton la 0"""P""""06o 'l"" el a"'oc do 1 P 'mpo...
'" trad"'06o.

....., El >n' ' ''O h..."",,,,, do prod.....,",n


lJ. J .'. A utoo'

Uti;,.a.oo el " om l... do . SOm.oo. u ,," ' mit acin del nomo,- , """ (ti",,
d,l p" ,sonaje (1 ,11. ,1 au to.... p".. " t. "o mo Ped ro . ,1 ' f'"01 d,
J.. "",;,to . Excop<oalgunos "'00""",,, la critiea modt.na "" da ""ed.to
.... jnf"""",,06o; lo ". rta .. coo illorntla ".., uruio.m""".... como f"""'Io"P'gnofa. Ia "l'in06o .. fu.... ""'o.. ,n , ~
00....""060..' lo djf.....,d.
mu)"'..... coo , P, lo focha 1_ .. m" .,"la ), lo SO<J"'nd"," fom.I""'
dad coo la cuh.... heI ",f",,". Po< lo '1'" ...._ . la ]","llua , so m'n.r.....
roo un "",abulat-'" ....,.,"""'" (n m"", proporr06oal""'.... muy , ""ado do
los Iwpux~"""",' , Y do palalx-as coml"""""" el ... ;10
.. "...a"""; '~ po< <ma ,, ""'" p"""',.... I;""""a lpo< ..mplo. los "u",,",o"" goni ' ;voo '" po>k 06o .",,<medj.). EI . u' oc
<OnOC,la, ...... Y la " pi '
""mo m uo"""" u f"OP""
al """",im"""o ("na
1m em ""'" do ;r....,.,~ y 00. em""'" ,n '-" del ".roo OO<TO<pond"n",
'" ' ''''.... po< 1", ,i <too.. ~"'g '" (I""""tad ", "'!luo "'"' <a<Iena " p;ea
mento ..loo '''''', ",),,,( comool em ploo do un t _ ino ""'ni> do los mO,
...."" (1 ,16 1. So , econoco taml>in, pero ~ n q uo .. ptwda p<<<~ ", doma,,"
do , _ h, no una d .... >m l"",nd a '" la filo>orla p>pUlat-. Como tamb" n
.... fom il....i' '"'''' ron la t......"'06o boblica y j udf. , ""nquo "" hago " u oca
una d ta focm.l , ,00 duda ha y q u, , .. .. do , ..., del !"""doO mo o U" u deo",;..la no .... "O.. m.

"p"""""" """"",

",,,,,I;dad ....t,,"'...

lJ. J .l. F",'" do

"""""'.;d ....

Ea la med ida ,n qua so dj"",,, la r",ha do ...'" """loo, la dopondenria


lit..",-'" do """"... ca"" 000 ....pecto . l uda. Y",ronoc'm""'todo , P no P""
mO"'" ni" pan> 1 P una ",ha do oompo>k.... muy p""0"" la .. r"""""" "ero~ m U do ' P ' ,l< .1a tradri6nci.ada '" Jn l l , " no .. d.""",""",,, apI""'bIo.
El
q""" "" puedo '" p""" el . no ' OO. En 010<10 , el P" , '1'"
roo'''''' ' ""'" y ... tIos ca"'" do Pot!ro. .... dat.oo ,n el ~gk> JII ; o.- ~

"""i"", """

V
'''n.;.. "m ,"" """'k
". d ""
"""'''''''''
'
'
'
'
'
h
oo<\.
L99 1. p. 99.
......
.. Concobn<u
' "rt..........
~

KIw

,,,~ ,,",O{

Ou. -,",
~ "'~ ~
~
._
J. ... _ ,. Il lA NTI <J ..no., ~

J. J.,,",O{ fH K XIl,ll,

~ koo""'- ",m ~
<;ru,_ ''''' .''"', p. " '.

LA SEGU ND .

cun

DE . nR O

\T " JJ'SA ) cono> la exi"'",," <lo .... do. , a"'" <lo _ ro (1" UbP"mh,"
N... 7.' , In JOOa"""", ' ,J ); lo. H",1oru d. fuiro , da lad ", ha o"",'meo..
01".<1000. del."., '00, P'''''''''' dopond .. <lo 1 P PO'" la " ",,,,"'n do ,.
tran'[;gu".d"" Id. " ha> do
10-" ~ , P ', 17' 1. E' bocDo <lo ......
n " . "na "'ro ...,';to apcrilo, el .4poco1'p," do Poaro, _ <loo'" .oc .m_
to h""i. el aoo 'JO.o , e1. " oo co o l. ",,,,,Ila <lo D. , KokD, po'o1'"
... mon'", ..o. iDl."",n" la f", ha 11m'" ,n la .... id. en q,","la 00 "
doponde 1I,..-.';ao1en" <lo 1 P. SOO....." p" nto. ~n """oo'p>. .. ; mpon< la
>rudooc,", f""'Iu.l.. """"jo",'" oo..n,ada. po< la
po""j" ,n n;
..d uj, a iol ulam .o" u na ,,1"''''0 <lo dopondooc;. Ii'....-ia n i ouponarla
con "llu,idad . '.
Pano
al
'I'ro , .. ' ..non .n ""'ola ... ind.,ac """"
<lo la carta '1'" p'. . uP""'"' una ~ t u "" "," _",",..da; .~ , la "I."nda a
. tod...... ,a"'", <lo PaDlo I' .'6 1PO""'''' .1;""'" la exi"'""io <lo una 00100
e"," ya bocha, rosa '1"" no .. imag' na o'" . m.. <lo fina .... <101 .iglo l. Poo"'ro lado , .. haao a1u."," d' ,"'ll""'''' .00.-. la io'" !,, """,,," <lo 1.. , " ,o
... d, PaDlo y .. , ....... . pona'"'''' cart"" "" al m i""" nj," qu. .... "'.....
"',;'"'... . En.u uti li,.ac"," d.luda., . S' ffi<'n p..Jro . om i'" la cit a ..
I " ,"oc l.9 (loo"" ' ~ I . lo '1'" tal "" oonstit")~ al ~ g no <lo una oo",,;"oci
e a"""., n proeoso <lo fo""",,"'n. lunto. P..Jro. PaDlo.. PO'" al au' oc
la "llun<1a aUlocidad ,.n e""", modo co mo '"' co"'
n I et....."'. ' . 1=
'1'" n"'!l" n la PO""" ("""'" m"
n 1 ) apt~n ,in duda , ...
p""";""",,.oo.-.la ....p"'''''''' ...... ; ,~ del ,u"l'" ap""tlico. Por '00m
.,"" mot i"",, .. "",n,,,nd"- el .'glo 11 como dm","'o ampl io. K. mda CUo>n
.. <lo ..... d i"""" o"""~don.. y .. la ....'"''''" al ""'""' p"'ibla <lo
nna"", ca"n al .4pocolip'" a. Pedro, '"' Pt'Of"'O" comn I..,h. probabla lo.

""'ro

cr1,.,""

dot..-m,,,,,, ""m'"",

"'Ion"'.

._ '1''10.

~3. J. j.

l.u;oa'

El lu!"" do comp""";OO """ pu.Ia '"" ""'= inadn da f<><ma ind', ..,
... '-'" p"'1".",,;.. '"' oo"".o' non co o m" I,,,,,",oc' a so""" Ro,,", o >Oh...
.<J. jond a. En fa"", .. Egipto '"'
' m ",...- legitimamem. la "
.
ein .. In ''''';'0 PO' Ortg.na, ~ . 1 P", ' ncl uso a1.4pocolip'" d, Poaro, s;
..ta ..roto p...".-ian. af",ti''''"''" te'' Egip' '''' ..ga" m, ma , '"' ouo"'y>
la ,"..ocia d. " ..<ado... an Ro m., po< . .mplo . n.1ca no o" Mm ",o,;
<:tu'''''' tian.o "" c",m a soo.-. todo ro. da"" '",amm, .. p",nu""ia o p".
lecantam.n'" fa,'oc da Roma la e1eacin do . p..Jro. como f"""d6n'mn ,
al ' .... m.mo do p..Jro y la 01.... al u."'n 'u mu. "" an ' ,14, la yuxI'po.
tic"," podfi, . " p..Jro ) Pa blo co mo g..-.m" <lo la tradicin , la da",

P"'"

, Chnoo... c....., ,_

.-

.. "'"'

' '''' ' , , . L"


,.. o, L. 0' ;'"'. ... c.

""" ... m~ . . . .,

lF. El""

7,

hrio, ",-",

no!'" G. Mt m , . O" "" '''''m ",,,.,.."',,.,.....

"0.""0_."<10. """"""",. "'. , ~ .., ,'-~" .... n, Yo l>;. . . ., "

"", " " ' ,

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

'''',ton.

""...ooc' I f> " '", >00 los da t.. pnnpat.. _


w< en , P un
ito noc;oo en la romunOdad cr~". na de Romo; un , "",o 1""'""<'0 000
J 0.""",,, """ """ ... la hi~'

D''''..,''"ri",

U J .4.

de la cana """ .los '1'" han ""'ibOdo, po< lo j""ie" do


y Sa kador k<ticri"", un. [. lan
como la nu .......

Lo< ,""" . ..._

t ro

0;",

1"'''''''''''

\ 1. 11 d.,;,. 01ronju"'o do lo< cr~'ian"" en una P""'poe"'" doc"bdamon


'" . <L ' . Poro 01 oonoc'm""'to do ... cana, de Pa blo
;ndj ,,,,,.
lamen'" los do<t'na' ..-"", ~ lo M""""''' de , P . I P dan "",ondo.- q.....
u,"' .. d',,&> do hocho.1o< cr~".'" do ... """'" pa uJi... ( k . d , YA, ,.
""..-). .<Jguna> Miic. d """" """""'nt . mUl'~ ,
p"n""
_ .. "".. do .. paganos IU; " " .101.

."'' 'ido

' ' ,ton .

euo<'Oonam""''''

En ,-" .. ""to< , oprodoco en ",,;10 d i,""' .l


do la paro .
, los _ onpi>on (J,3) ; pan> ' ''''..- ... P""'pocI;'a< tooIgi.
"'" del """ n to, ron, ..."", po< tanto, """"" conju nt."","", la """'''''' de los
.n'....,.... !!<I", "'" don n _ romo .W"", doc"""". (1, 11. A falta de iooi
"",;o.... un poco mM 000<......, l ' dado q... """'!ro ,"'oc no d;"",," ,'..-da .
dornmo", . 000 oD"" '''' 10<" ,';.... ,,",ndo ;oo j><n jbl..; ' u porli l "","n
,ua1 ~ '"' 1"''''"1'"'''''' "P"na> p.wdon ...- I"'",,~a<Ios. En p""" 1'"""''''' a ni
mados po.- oone. " d """,
'n,~"",fa '" lo
yo >lo-n, do lo .. ~acin ~ '-'; ,'oo j"""in do u no libonad (1, ") '1"" ",ndu.c. lo
,00;[...0""" ron '''''P''''''' '
""'a> de lo r.. Paro 000 ""'" no ..
..pi"" tndo . Hal' _ 000
mb "'n 000 los "oclos do u no nlosoll, f'OIK'.
10.-, e...... ..-in>d. """" ,odo po.-.l "l''''''-';, mo, '1"" I""""indo de t...n [<"'.
do de lo """"""",,,,fa ~ no
ha ''''..... 00a '" ..poeu b< iono< """" .. mM
.U'; la "!luoo, de """' ' '''''''
'''.. ,.,,]fa "ml>in PO'" ... oocriofi' .. p .
d ... pro, j""" los <adu<oo<, como du " ...n, po.- . jomplo, los . -jnao '1""
.1 ro ,!" ", de Gn'" PO"" on boca do Ca;n, . ,No haj' pie'" ni juo' ni otro
mundo' No ha~ n' ngu no """"'pon'" pa co los jo"'" n i "'80 pan> los mal
.00.' . En lugar do con <i<lo<..- un ~ ru po de r; n Klo do a<h.... a _ wn_ del
..Iorio< pac' e""" pro[;lo""", en 1", oomunOdado< en," """', .. ruo>nla 000
lo po<ibjUdo<l de objeono< "",;da, don'ro de ...., '
So .... bIoco uno "l"""'in ","e los . fal= docto<... _
niegan la pom .
, fa Y lo< 'p6<IoI.. eUl" "",n..jo ' m"r;. p"",'.. m.n le <obre . .. pode, ~
lo paro,fa [enh ' nda.., l. ma n; [..' a";6n.n " pod.,- j de n .., " o "n""
J.. u,,,~Io. 0 . 16); lo " . ",fo gu n,6n del Soo< .. ;nt . 'l""'ooio oqu; romo
<la _

'''''''yo

[<flO''''''''''''

".1;,_

"'gon<'"

,.......,
oc h...

....,,,.," ~

/. h """"f l . ~

".n.o. ' l "",, , pp . " - "

JwIu>riof l ~ '. & NT

1.'1 0'. ~

LA SEGU ND a c u n DE . nR O

una f'g"'" an 'kipada do .... p>dorooa 1""'''''' final . [.ojo< do 'pa"'""'" como
un ""go P" n kuJa.-, '"d u",
la ''''''st'''''' '' "" la pa<U,'a , ron '"
doblo d' ''''' n ~'''' do a"h""On ,..
~ <lo
defin',;,"", ..
'"""""'onablom,,,, " <l t""'" t~ko "'"<noI do 1 p; .... ya P'''''''''' "" ",
. " ...dl.,m.. promo>a"". <lo I ,a . P.... . 1 BUlo<, ""S"- "". p" m n oqui' ''' a
"" ,.,,.,-Ios fund """,",,," m',mos <lo la ""'ing'a. ;'''P ' po< ... rone>Oo'"
" j',"" po< >1, la _ " " <lo la paru"" ' mpHe, "" .focto " "" <losoonH,"",
fuOOam.ntal hada O"", .. doo. <lo a" fo<loh dad ; .. ruoah"", 'u '''I'"''Odod
do im"",," " "" la h i" ocia d.oI mu odo; no .. , .... ,n " podo.-dol ;"" (1 , 10) ,
",." a" ,," untad <lo act " ", con jusl k '" 11.'-9); la frlct"a d.oI b .." 1'...... '"
fuOOam.nto y la ,odenc'oo l~ .... Ii,,ada po< J.. ",,,,,lo 1"''''''' "",iada do '"

marg'"'" ,
1',""

oond.on..,,,,,

OtiSIaoc', (1.0.

.. , ~, " ...... po'"'f"'<'h'..


En la ""8"ai' protestan" ""mana <lo Jo. .00. " "" " 70, la oooIngia <lo
, , -~ la <lo Judaa-- P"""f,." bu""a m,,,hda ~ ''f'"<"''''' 1"" 01 hocho do '"
. pro<ocmnl" lamo-.'. '""00000 como u na = ifk..,On do la f " un '"'"l'"
do <!oclrl""". un ,."),,,
at n hu ooo , la t.-adicOn . d .,aJ, " "a
""rnl'",,"'n <lo la, "'P"'ul..,Oon.>, ' 1"", 111"" "" '''''.. <lo la ,,~<oI"8'" Y
<l .-...m,I.,.m''''''o de Jo. , ,,,,,,,,",, 1"" m ' n'st..-"" ' n" iluc"'oa!'zado.. EsI.
000 """"1",,",, ,.,.-i...oo P""l"' .. ,.... "" ,"""ta, <lo " n
modo m'" m.';,.ado, la ~' uaci6n """,.ta ~ los 00j0""" P""""f.. 1""'"
p"oo. 1"" . S ' m_ 1Wro. '. s. ot...,-;~... .., p..-1K"uf..- la "qua'" doI ron
""'000 rnst~, la mnono ,,";[;ea .. 01.,-,,,,,,",, """"oda 11H la sotariolngl. "",,,,"tro " na ..".."" f....-t " . 1,ubo-a)'odo dol ';'ulo
co <lo . s.k'ndoo-. (1 , '-' 1; 1.>0; ' ,' ."); la unidad <lo .... ~ <lo
<lo C'-;"lo
J' de
lada de d' f.... nt... fonn.as, ~ .., oon<mo PO' la atribucin,
complo<am",," " "'I"lnnaI . " . 1" u."' -"""m""to, <lo1' fiulo ft<ci< , C'-;"lo
11.1);.I.d '" do 0;",. (J, 1 .. ronfun ,", mu~ probablo",,"'" co n .oI d'. do!
(J, 10); .. lup,do la , ,,I,,,,,"'n ""'''~ea .. clo.'gna<\n, tamlrin <lo
f"""" '"><>lita, como ""no do Cn sto 0 .11); la do''''''l!'' f,"," .. "" 'mi"",,

dol."",,,,,",,

ju"'" .... ,..

- ll!"

0""

o"', ......

s._.

rnstolV"
B_

" '" " -

, ....< 1

._n,

oo>r. .. .. ~.......,do! ~ . ~ '


duU",, ~_. < ...... ~,

B""" "I, Gio<boo. w.o.N _ T


. . -. .

_du

, ,_ , pp . "

'."" ,~,
~~;~ _ I
U. <...""'
u" ,-,-..ro., " Gnoy<, ' ''''' , pp . ' '''''. L''' L

r. v

"'

".~

"e

'" ,. ~

..

_~

". ~

,""-'o

F'I.><o, . l.o

""

..

"""""' ..t

'_ ., ~ , . " u

r..."""" . Bond', DW _

. ,"

_ " '..............""Kiok, """"-", """'"'''''''"', ....

0 . ,.-0<"', L 99 ~ pp. <LO ' "~'''

""..,.. ......"' .. ... "- ,.,........ ,e""


~

""" , Con ...... '.",,",hood " nd O.,.-.do<, ' ' ' ', pp "'"'''''' ..... " ,'-'-'~ . _
' ....,mof., "'. <.l , ' 991 , pp . ' ' ' ''''' ,. poop6H<o . . ,...., '

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

n,._

C.....

Rk...,.. J . .......

""",1""'. l/I"". ,WOC 101, Waro, ""'" _

"""'....ou.... 1. "',,,,,,,;.r 2. "',,,,,,,;.r .!t..Io,,"'' ' ( ~ EB. ~ I

Edrt..- V. ...., " ""'" ~ri< ' oc... PIorro ""'00' 0 , l.< <i-.,~
rq,;", ..
JwJ. (C~"T Ubl, """'......, ""'"""'"'". "

",'"

, , .." Nu""rt
'OIlOl. "'''''b'''l ,

""'''' , ",i'" ",,",.

, ,_
Joromo H
N...... 2 "'''' J"", . ~ New
""",""""",.nd C""""""..,. { AH
" Cl, N"",~ Y<rt.
Amoo Vo<.n" "" J ~ " " 2.
lF.KK XX II), Sok<oo""""",oo..nV1o,n, 1lW..-,'"""";.-c........ _
, ,_

""...to,,,,,, ",1.

"',,,,,,,;.r

Doubloda,.,.."

u." .."" ".-.r..""

..

Pie". GoOLm , .........""'"""'co"" Pi""' .... ""'"ion '"",,,,""""

G"'''''..... n

, m.,PI' <>J- LO' , Jea ... DanWI KAuru , . ,,_

'" '"

""" Io_"'ru....... ' ... _ ..


H~_.

_tob""".,

Rn.p,

,~"''''

..... _ p I U o
.....

m , '''' , pp . "

'""no;""",,,"

Rk...,.. J. B' ''''''''''', . ' ....... "" A=um o/ R....."h." ~ " R"' II , ' '-'Bortf~ " Gruyt..-, ' '''', pp .
Po!... [>..- J . Potru>brio/ n,R",
' 00' , pp . 310-"7.

,m"",

M,u" ,

Eu ...... ".""""",,..

...... ~ "'" ....",. . ... _


.,..... "" Pwrro .. lo canoo du """,'....
...........,., . ," ~ I .."""-D, od., '-' "'''''' ... """","".
.i"""-,,
""<'''O''', ,, " ",.. ",, (LoD;;' ' ''''.
Cort. ,
, pp . " '.' ' ', p".."""'-,-"K.G, .[>..- """",,"oc"" Ort deo "-"ORon I'o<ru>hrio/
, HZ ]] , , . .., P1'. ", .
171; 10Cd.......... , ~ " &ffl Ow"" ",.I'Iw.'mc ~ ~ ."wr,of' _ICB. ~'I
' ), lund , G_ O", , . ", Em .. K' ...",,", E;o. , _
d..- u.-ctu-;.. J(,h..,
E"bat"'~. , '0'
EUIV,Ki>, .1",",", "ouI B..'""" ...." J. G""OI OO ,

P'''' ,

'o..

V. ....o"""'" und Ru"""bl

,%o. pp . m '" (t .-.d. t,. '0. Bolk ,. d" Cm ',.

-.,"'''' d'fjwJ., n .",-.. " " , n' ' .', P1'. ' ''"''', H
"
"nd "" "' r.......... Ein Uh,woi

I1n<fh'""'"'

""'" ",",oc~ L, ."",n-

(lITlI >O"',

Se"""'""',, P1'. 306-" ~ """""


"""',,-""""",lhroIDp"''
""""",""",,h"'""" (<0".100
' % 1, Pan , C"',''''''
Manhia,

.......--~

""".

rnoJ.,

F\do;

Karl

""....., ",,",,""" woi F'i""""',,,"" ~ E"''''''''t:",,,.i'. _"""


Nomm;'ik .... , , ~ I'<mo""i< , HB' " ', F\i"' ~ , , ......., 100'

,.
LA C ,," RT >I. DE: JUDA S

Sog n"""

kwmula)~ d.' ~ ca.

Th<\am..,lo """ dacuidado po< la

la ca rta do J oo.... 0/...,"00 del "novo

'm.....po""'. So J""'de "'PO"'"' _"POpart""""'"

.......... Ia aton,,".n la loctu... poi,ada- S'n aml=go, 1", cooa .....n ' am_
b.. OOo. El ,m
prop;.""",,, <ooI6gjco do .... "'''''. extrnoo po< ,'ano.
mol;""., . . "'""m
mojo< "",,,,,I,,,,,m,. ""
la "'",On >Oh
la !n<hdoo

U>.l.l.

em.rn ';"",,00

..-la'"

Dado la aOOOOancla <lo loo "",


"bHro. u<ili,,ados "" Joo.., ha) '
""'" do un. ",ron pora
lo "",rito al """,,"tario bobLco (horn' _
ha , mid""h , 1"""'1. La
del '" J .. la '''P''''''''' ..crib...... . con
frrm", oo.ta""'. la ;nd _ in
po< loo "'"
el gnero 1;<0"""' .. el do la , arta. Los "'" , __ don n,,",,"", "....l.nlo< , . mb.. do """"
m'en!"'" ,odocla" la cart '1"""" ...,';1>;, . .... <1",,,...._ . f"<'P"to do
"" uest ... " " ' _ romO n . , poro la ucl"'OC", 1o u., ~ .-oc00na,- ron'" la
" . " "" ",,, cr...da .. la> romunOdade. po< loo pt~ . Algu.... ven.n
.... ~ un oco
y otros
1"'..... n """"'"
lo ru.aI
P"""" oruI. _m~' En los 00. c""," pod.moo d""",OOo- " O" ;oo_ in
.oc.. el g"""'" '1',"<01..- deloocritn

"1"""''''''' ..
,",l"",..

DO

h""""".

U ....l .

' _1,

,.opoo,.._

U""

1;""""".

Eo"~c"" Q

L= ,.........,.,,,,,,. fonn.a .... quo son m uy " umoro=;, oon...,<ladorns do


lo o.-pn _ do todo el -=ito. Se J""'don oo..n,.-Ias palabrn>-pocoo, la

v
N

"""n ,.

,.u ''''', Sobo....

"" 0 0
[Jo" J . ... ,,.;,; D<7 , . ... ,~,_
; ~.... VIu,.. """"""'N~,"~"""
PI' 20-21

".n.o. ,.." .

.0

INTR O DUCC'O N "

NCEVO

T~TA" 'NTO

,'..oo.,,,

,"omana p"'OOo-po-... m" .. "" hemf"'5 do ""


"","'O i"""""
.. pronomoo. . ~ ros . lon pac'i<uJa.- .. " l ' 1 0 ), la " .,, """""'" do , _
y po"",uJ..-m"",,, do la f6nnu l ~Io ' ' '0'' (0. 10 .11. 16 .1'), ..
"P"laL i;o <que<.oo. la
d",I ;m port a m, loma ~ o1a<o<d .....
\ '.17), Si adorno. .. ,..... "n ""'"la .. rorn.nido, 50 00>.n" el pro".,!;m"" _
1 0 _ rom'''' "" I""l""""" u n . " " ,,. proco<iem, do URa aut orid ad y """""
..oo. un com""tario
10; " . " n ; 14- "+ 16 ; 11_
," , '01, La ...t ruct u ... f'<OP""'3 h eno "n cuern
"" '00"', ";""", '1"", P><
lo do...., W'S" "",,,,n""" en "'n,"", ""' ,'

""",no<

"P"'''''''''

"",oaI',.adoo- (,.".;

,........... do la <arta do . -

"
"

' _10

...
."
11 _"

CasI;go <ll' '" sobo-...... rolocI ;,;<!ados 1'.,,,,<10<...

--

eom..,1ario actuaUnodo<
~voc .dn de , .... ,00"' ....,. po<a<Io<o>
Prof.d. do H. DO<

eom..lario

EIhortoo"'" la <omwUdad (t7-. .)

17_"

,"0-"

>l_"

Roron!alorio do la p<Od"".... apo>tLca


eom..lario actua Unodo<
Exhortacin . lo. f..",
Tr.. dj,octnc..

PO" '''''"''

.... 'n"l;ridad de la ca rta de Joo.. no . . . .joto de <loba... Como la rup;..... del ,.m...- wcuOOaOO del maroo "f' >tolo, no ha podKlo ; mpo """".
~ ......Im..,'"

.. adm ;.. 1a "",da<! <lol ...,rito

..,l.

'_1,

Jodas "". partdo de una oi<.......


Pa<a Jud ..
la fue nte ....
Anh ll OK> ""ta" ',,mlo ; .. 1'...
de ""
(G n 6) y.l crimen do &>doma
~ Gomorro (n n l31""n fc;l "",n<o '0="0"; _ : .. ca"'go d"l""'bIo 'ofo"
do,J"'k do la ..hda do Eppto Uuda, ' 1" oc a ';0 duda loo ""on<oc;m'..,'",

".<10

' "vi"

~ ~

,, .,
,-

<

~,

~ ',

,,.1
, ,.

,l.

'!~!1,j

~h~

f~~r

~ e. 8

l :rfh-il'

r.-~

,H ti

~t~~n

iJ"-~ ~ ~

. 3

HH!
iq

~~~ ;~~

~l! e h.

l!

h!.!1

!fI ,f

'jW

1~

r; i i i

P~~Hp~H~~

'

"

"

~ " d1

'" Ir
:;"l
r

sp

- il

1. ~~1':"~ '

e.... . "~~.~ "'O - " ~ ~_


12~~ '=H~; !r "' "
~ ~~lrr'l i~~~~l~a~ ~ ! ~ [ t
~ -'~. ~.:::30.9.~~!l~~l~" ~~tS' """
.. . . .q , " o n" ~ ~ f~~

"~
:

~ ~ ~'~. ; e l o~:i. , ~i '-5 !.} ",


a
~ ""~l~ e, "li<~. a ~!t!!.o
&. a : ~ ~ 1: ; i ;: d ~,.. h"i r ~, ~ ~ ~

3 ';;

~ FH
~~~H~ ~U~
, - ~ ,, " -'1! "

~i.

; ~ ~ " t n

" ~ .. ~ ~~~" [

ust-Hr
. .. ~,

:5 ~ ~ ~~ H i

~" ;i1~~H H;;;d~1~ ~~1 q~

e
,
1" ~ II-i " ( il 3

'i~-[l~ '~ l~ ~ ~! ~- H~!h ir;~'~ ~ ~ ~r!iJ~ ;l~~if ~~l -e

q~n
f~h :.l-h
:;: o~ ~i ~lna
!.i~...ll,.. ..
~"'o -5a~""8 ;r <; "

~~~t

"'O

~ ~~ t~isri ~~~fflo~ ~~i~$l~~


!'r!'
'~1~ .
"' '
"
~i~Hn~~ HIH~~~;H~UP~
'> -'!
9- ~ , ~ ... .~ ~
"""i!"l
' "i s~ 11
-1"'''1.
- ~ s ~ r 1 - 1f ~ ' iLf
~ -~[~~
.. ~
'sf"
!
oite .~~
~ " H ~
s
L i"

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

Poro"

~ ru p> <lo I<s Doce 1""'- J n 1<,1lI.


g..;", meoc'oonado "" 1"'"
.. ron mO, "",u"na la ...Iacoo de m,"n, .100.., rui<' de """ I",~ . _ Po<
con~gu"""' , oonwndrl. d j' ip ,,", ...,;, 00-0 ...... do .... os donde l uda> "1"' ""'" .. rompo". do ",,"h,,!l". l ' donde la """""'" <lo frntonti<lad .. indO",,_
, ;bI" Me 6,J; ' " IJ," . " "8"';1'" oonfonna, p><'u 1'""". '1"" Jnd"" .... lla _
mado ....'m.no do l S.o.- "'l" l. c a "",. (Eu..b;o, "' ,"o,j. "lo"",,,,,"

,. del

III ,lo,l).

EI .uto< de """"... carta se P"""'''' " , f'U" . ;mpJ""'" """,,, como he.-_
mano do
.ocuen'rn n mo<i.ouh "m.. pa co , onfi" o" '" <0 00"; m'..,10 global do la ,.....J"' ;6 n blbJic. ~ judO., ~ .n '" fa m;l"'<dad ",n la
Bi!>J i. he ....., ;""Iu", con l. ; 06" a comea de , Hm oc ; m,"m eo.. , 00..mo , oo m inio do 1.. 'k"Ka
g"';c"" pa rtkula.-m enl.1a <101 com' nta_
rio
ua li,,ad..-, 'ru\~ al l"'}' .,- d , o.m"'"_ Pero .. p'. . . nta n do. ""'<;00
Po< " " a parto . ,. ha ) ' q.. dat ae l. ca rt a , n . 1po riod o ou"po<Il i_
co 1'
26 .1 .11. '" alrioodn ' uda ....."I ta
d<f"'; -poro "" ;mpo~ ' le . .00.-. ,odo ,; '00,", .... un """",,no d.
m', io'~n, como . u~ __
..... lug..- ~ "" ocu pa (" h Omo o I"' n ltjmo ) e n l do. li.."" ",'a ntlic"" IMt
" ,," y M, 6,'1- 'l eole,~n eo . ; no ded. j ;~ . .. 1a "".cin ligada. lo Ien_
_
de la , .rta , y m" te""...lme n'e u cal;dad H.....n . y ....6.-i' . o!
>oca bulario .. ,;"" y ...bu ocado; oom;". b o... lo ".-am Olk . po< e.mplo , en
.1 u", de la. portieul"" y de lo. port ieOp;o<; .. ene ""m ...n .oonaoc "" y .h_
...."";0..,. (po< ..mplo, 1.. ocho palaNa. e n , u,;liza<!"".n lo .. po,;c in
,-<) ' A"O
oo;, u n ' sl ilo de to n," cali dad .1 .ho>.-mano do! So fi"". po ...."
po> ",,_mil . Poo- . " . ... ,6n con. id........mo. " {;I ida , con l. ""')"" part,
de lo. au' oc.. " d . n,"" la I;ipl..;. de la poou<IonOm "_

J.",,_""

m"

J.""

~ , J_ ~. F",'" '" """""'.id....

La . f",ha. P"'I""'''a. PO' lo ""ka modoma ...o n e n". lo< .no. ,.


,,,,,. ~ I'"" e d, la ulili ,.ocin de ' uda. po< 1 ~ qu n lo p <W k . obliga
no ~"u., l. , .rta de ' uda. de.pu" de fin . l.. deI. jglo " no "n" ,,,,, ;nd i_
c"""'n,, . ",,""'. ~ho ... bi, n , los d at<>o in" """ "'" d; fk H. . d.
""" rigor. Con too o. PO""'" q... .. puede ""'" part;oo de los dato< de j ",
,",,'. 17. , qu . no f. ,'oc",.n una da,", i6n an ',,"',. E n '"'to , .. .. horta
lo. desl inatano. , oconi.v, lo cu al ;mplk. una d;.,"""" tem poca l ya ;m _
po""nte. Ha)' una "",,.oc; lo"'" o" como " n oon ju n'o da",men_
to .... m j[" . I>I. de I"',oona. "",..,ida. de una g",n a uloridad. 1"'<0q"" )~
no >;von ~. PO' '"nto. no puoden ..p eo....... dj,,,,,",,,,, n"; ..
la
po l.oNa q"" . dj..-onn otro "empo ~ . I "",,"njoo de ..," pala l.........
~

""Ii,.,

,,,,,,,,,da

""',N_"""',r

4 ""' ......, 1'10


, V.... ...... cd

0" '"'"0,

~ _ _ ... ...., . - .. , _

""- ,...
""" .,. ... M.nw, o(
s

C<'<

bu"h, a.n. ,_ ,PI" '" _L'''

, "".PI"

..,,~ ~

"" ..... """ (C..,-

... ..... ""'""", ... ~

mej' m ucho al <lo las Po" ono'" (l Tm ' , 1, , Tm J, 1.6) En con"""...,'. ,


lo I""ha do compos'dn _ !lO'" <lo mayo< pla u. ib,l;dad ...;,. ' ou , loo
._' O ~' OO

N...t... <a rta no 01,...,. n j o~ o datn oonu" o _


po<m'ta "",nti lka.con ""8",;dad , los deotin atario. y ~ t u . <Ios goog"" k,,,,,,n"'. AoI p'''' . .010
,,"'""" oo,,' .......,;on .. ;'><I'ct. " p"'0 no 'od.... n '" lo mj,ma djc",_
<06,,_

l . ma""" '"'~' ~ con '1"" .. au t n<

"", .Ia I; j , , _ bful." ~, ''''


""" ..tan l.m;ha n ,Mos con ,"a
trad.,in. y' idonlOnc arlos como judoo--c';"ionos. El oconto fU ..to '" .. po<_
oona' <lo Sa"'iago va "" .. m'.rno .... ,'*'- Esta b ' pt,,~ .... '" oond"K..... <lo oxplie"," ,,,""'.. '1"", ~ M ar px Ia ..x.a.ocio <lo la .-.a<'Cin <lo
lut!ao , loo 00, """",", <Iobioron ,,,,dtar "" ,., oomu oOda<!oo'
La iden tW",..,in <lo "'os ,"",'""a c;', . .. difk~ , oomo ,uced, ~ 'mp'"
cu ando d;,ponemos o" am",'" do ;" I"""""iono< in""'""" _ .. h.n <lo
obt ...", <lo fa cart. m;, m . La "",.,. ""'" 1....., .. d',;;, .Ia. do lkOeocio.
moca", do lo. '""'~""'''''' no da n lru'os l . 1, .. dojo" gu.... pn< 'u ood;_
d. ("" ' 6. ' SI Y,;'~ n U"" ",,,,.hdad <Io.. ol" natia Iw 7 ., 0). Poro lo
mjca ao ,; be, " ;ca .. , j"" ron 1...,,,,,,,,,,. <lo lo deni" a <o"" <lo los ati, '' '''''_
_ "" ,1 p1ano ' ''oo ; .. tr.ta " '''; d, ",..-_jpos ~ px ,1.,,, ti.et.J I, <lo la .
m t"
djr" n d , u t ~ j,,,, P"'" la ...com'ruc<in h i",,",". Po"""
'1"" loo ;m ru .... ' Oe""" U" lugar ,n la . comu oOd"""'. la _
part'dpao '"
"" "Pl"'" l . 1; .. pu.eden po<cOf,;, .Iu........ e"-;"m" "'"', "pe<iolm,m,
,n .. ~ ' 9 dontle l oo.. n;eg' "" odw,,",Oos lo '1'" , Ilos "";"'odie,,, pa'_
' iculo",,,," ,, , ' ..1>..-, ol ""' Uuo (... p;' itu , ); ,n" "~o 8, " ,,",lo <lo
P""
"ndjd "" ,,,',locOo"" " J"'Ciol..; pa' ''''' qu, ,,,, ; o' ru ooo propo",n u o"
'n.. an'~ ;n "",&do... (~ J b), <lo lo m al dobI. """" part, ol menosp""",
<lo los . "g<.... E<I ,00';ca . <lo """"u o , u!oc ,..;tan completa.- lo ;ma _
l"'" <lo los de . lOnata';",_ Se puede ad m ilj" "" ,recto. '1"" las;de.,. <lo lo.
ad, '",,,,-;,,, , ~ ..1 """ . u. co mpor'am j,ot'" d m iado., 'pooa. """;. ",,
"" judeo--o,''';."", ; por .. con'''''''', .. , _ a .. rie-ogo d, q ue sed ujen<n
, los eri " ia nos do o' ill"o pap n,,_D" ho d, otro modo, r, ,'; ruJo..,;, do lo
poUm jca ;m 'it. , 1""""' q ue r"" oom uoOd""'" deotin atari .. no , ... bo..
comp""'ta .oIo <lo ju deo--o';" io" os . AoI p""', bab ... q ue atim " ', 'I"" luda
.. d;'i#" <Omunidodeo m ; Xl"" ~, , ' nos . v,mucamos. ;.. a.- u o ru;""

.-.loe,,,,.. ud"", jm'it a , I"' ",ac '1"" los

po""

,,,ub.

.u.

..., pod.-<a ...- A. .. M """,.


. .,., ......pertlva , eo lglca

CUl " . 1"""', la r, px

m.,ha m, lo , .... los deolO""ta _ , ....... '1""


"" dj, " 'n"'" ha n p""'tn "" duda r.

< O m ~[j"""""""" Po"", que

INTRODUCC'O" "

NCEVO

T~TA" 'NTO

import.n. <1",1 fu'uro "n la ~'o; habrian negaOO. "" PO""""'" ..


U'c; o y cue>honado la lo ' .....Jk ional . " la paruola do er;>to. So fU ...... do._
cubo ' ;M i<"" "" , sto """ido en la "'!\U"da parto dol ~ Be . 1 ."""""'.
""'ha,,ado ......1do en"'" (d. '" <) ; ... . pooa.., 00;..0 <lo bla>f,mia. '1""
oon mu' probaDJo""'"lolos
hao.n 1"'""" en los
'1"" arom_
PO""" .1 J.,,, conocidos en los ..ro"" do la apoea!'p"'" judia e m....1...
J H",o" 1,'. diado "n J ud,", " 1Yen.1 N..." T....".,mo 1> Y. 1,7; ",,,,,,,,"'l. En todo C"'"', Judas
,,,mencKlo <lo 'l"" lo. . implos. ..... n ca"'l"'oo.. oJ ;" ,..00"",,""
0 <lo 1 H m oc 1,9 '''"jeto ' Up"'< .. oo.-) , '"S?,,1>10 do una ;m"'P' ado ,,~<oIg"' J oo ,", lo ,,,,,,,focma en un anun";o
do la paru~' ""'U "" 1" '''0 "",,bI,_ La 1""""""''''
la gloo-Ia Uuda. U ;
...... I ... J ,IJ) " .... Ia m'Yn3 ..........,"' . poro aboca Juda> ,ubrny."
""porto ,.h'fko del """","<ro. Lo haco an m> ,,",,000 cecom;.ooa
""l!"",dar la mwrico<d;. <lo ".".rt" __ ' .. oc"sI" pora
"'""",o
\ll ). S in duda romo , edro oont... 1a f'>'i<"'" <lo am,,,,,,-... q"" 'n....."
.oon. el 1"""""''' ~ m j "'m~lonon el f",""" " "",,ro ."'o.-comparte la ",., .
<lo p, bIo.
Po , lo q.. ""I""l a a la >OleOO~
nota "p"'Oda"""," en el -.<nto
la 0da"'OO <lo J...."" "o y d. llj" , Pad 00 la 00.....hi["'a 1" '. ' o; ' , d ;
>11. E' prop'" ""p',",u Santo ap'' '''''' .n un. frm ula
d'gn. do
'nto.... 1" ' '''l. Adj[" .." . do lo q"" .. con" a,".n , p. Cm'" m', mo no
"" jo.loa " tulos do llj" , ~ do .."'.doc, q... q..odan ..... <Vados pa'" D'", (~
" l. qu',n .. d in g' la do ,oJOS'" fina'. No obsIanto. no '""" dOOa <lo q""
., .Sooo.-. J.., 1"'- ' .(" 1." .1 1.1'), _ actoo , n la 'na..gu"",,,," do la
.."'acin ("", l b. " ), ",'u,,, ..mo" n '" .. momon'" do 'u con,um",,,,"
1' . l ' b)

'''8'''',

'''8' "''

..

.n"

,id.

.. ,,.'o!s"'"

t..-na.-'.

.. ~ , " ...... I""P'<"''''


En la ng";, <lo JOOa' , comn '''''''"' '" .. ronj..nlo """'",uoo 1"" ...
"'" cana, , at l""" ".,-"'" '1'" """,a """, .. 00...1'"'" u,," "f"O, j"""in
n.....'., a
la loct ..... '"""""'.. .>ta com''''' en ....... ~ en
, oda
cart., no >610 '" " m"""'. ,'noa la ,.., do' COCJK" do la>
cart", "" pa u
"n", ~ '" ...lac in con loa " ",loo> "' ",
al"""i_
,... la
n.....'" " :ni["'aOOs. En " ,aso do JOOa' , " onc;qu.c'miento """"n''''' ..
dorn.. 00 """"'..." do la
final <lo .... , art a 00" .."......-n ....
) 'O do Robort ...... .....w., . A Un ify;ng ThooIog,y of tn.
Ep;"....
~
Al'P"'"'h ., 00' J""l""'SClU.ossn , 0<1., no. C.,ho{i< Ep;''" . OO
,",di,,,,,, ( B E T"~ ".), louwn , ..... voo Un'v..-,"y
1 000,
pp. <J-"-

",be.-,

_toJ",......

..n..
Canon"a'

p,"d""

Anooo

" pi,,,,,

Ca,"''''

p,-.,.,'"""".,,,

,r..

e-

"'lo

Voon a , "'" 1

N.... "",.,~Vlu,...Ilon.ri'"''N

"'"'1. "'"
''''''''-

l . M ,",,",! , . "" XX"', >0o...""

".n.o. ''''''.I'P- ''''O.

'"
U; .&. n l bl'''F''Fia
C......, . _

'"J., , "'" ,WBe "'l. Woro,

R ~ haro J """"" . ~ ,
"""". .....,.. 11" ,,""0, "" 4<=

. '"'" En<
(C ~T
".,. ~""MtOI.
" ' " f :puJ1. of
Jud., .,' DonaLd P.
J """ _ Dan ;'" J. 1L>R.u""roN , J" ", "' "'",, 1""'"
....ina 1'l. C...... '~ ... "'" l rt~ Pe" ', l 00 J.
Il . " " '' '.
"""" _

">j>f'''''' ..i,,, wJ"

.. ,,>in< "''''.
Dan'" J. H . . .NO",".

"""'ha",
.. "',.....,..""
"'ODO..

w. m n" '''''''''''

, ""n.JuJ.. """ " "", Iu", R;r' ""rom.".", .,01 e""'.....""'" ,AH ' le). """"

""""'no;

' oei. Ooo bloda , . l O''',


P........, "" Z1<riu f'm<,'"ir(" '" dn ,~
lKEK 11,'" Gol, ' n.., . V. """"I>oo<O " "" Rop"""t. l OO', Anton VOCn.< , ""
Jwi,,- ' Do. l . """"b.iof{fKK
SoIo<h""'i,.""' ;',, ""o _"'..,, n, Benl" ""

""""'''''''....-V......,_

m.

'-'ur.,"..r.."""
Edow., "

"" _'10
Hin _

Co"n< '."'. l a , ,,.d itLoo..Loo Joo." , Pi....... Nrs "

u '"

. ' ''', PI'

'""no""","

_(n."
"'""_ 'O""'

R ~ haro J. "'""" . ~ , Tho

11," .

....... '" J""" . . """""'" olR"""",," . , d,VRR


Gruyt..-, ' ''', "". n9L_''''' (act ""'i...oo ,n 'D., j..,,
,"
in ,",
0.",,*, E..h n""",,. Cbr., \ 990 , pp . 1M_m ), .......

F..m,

Me....., .!lo< 'u&>brio/ '"" " . ' 99' .

"" lb7"'.

,..mcm......
R',"'''' J. llAve"",,". ud, ..1 '"' "'"U'''''' of'''''' '"

E"......

Edi_,Clac>, " ' . "

di", ""'"

'"'

E. ,, Chu ,"

Roman 11",,,,,, ,,,,"-, l . ;'ch,," Il..ro. " ........ ha. Sl u


~_';ch" d"" .,... "" Jwio <bri<', (TM" 6) , Tu","",,, Fn",",

' ' '', """" F W


.""", ,,""",,- ......,........, .... Sl. AA<""u C
ro',',,,, of
,..a. ,... , ...... (SB l OS '04), "'la"",","""n p,-"", l. "

v
LA HISTORIA DH C A /I;:O :'"

H ISTOilU DEL

C "' ~ O N

"

DEI. ,,"UE VO TESTAME NTO

En las P"!;i... anl......... ,oda U"" do los vo;nh.,"", "",ritos d.oI "novo
Th<\amenlo ha .00 objo<o <lo un oapitulo .ndopond....". _
peno <lo mmu_
f""'" las oondk;o".. h~l<"". panicula.... de '" ....daccoo. Orig'nalmen..,
cad ..mIo .... ba d..t'naOO a 1....,.,- una ,;da prop;a, y DO ' fo<n= parte de

una ,oIeccin_ cada "",rilo . >taba d ;n 8;do . """ <OmuoOdad po""'"I..-. o


un 8ru po 0;"," """, ;<0 do comunidad.. , y no a l. Igl.... "n 'u <o"iU"'"
""labo <lo tran,m.;, un m .".jo ...',....;00 d.o""ocidad. pero ""
~ &l ....,'" do libro sagrndo 'n,pinodo. "" 01 m'""" plano _
...
EocriIuc.. " " "8 "'"'. Mo;.... y los profota~
110)' ",. W;"(~""" hbroo .... n ..... ";00. en <m.o oola rolocciOO, do au torid ad " ruca, 'l"" n...~ 01 nomoc. do N."", T.... ".,mo. ,C""OOO, cmo l' po<
'l'" """K> ~ fuo , 'OOOC;da .... roloccio romo Ese';t"... ' an t a de lo m o.ma
ma..,-, '1"" 01Anh gOD T.....".mo? Ju st a""'"" .....
' ml a do .....
><><>de< la h;s1ona doI canon.

""""""la

i'fi'8U"'"

"," ,;'" d< " ""loIwQ O<Q """ .."Ik ,w, Q

I~

B;b/;"

El ' _ ,no gri ego "'",,", de on!!"" .. m"Oco, d..il"'" u,," caa, y d..puk
un
d.o med jda fabo-_ con un. ,,"'a, como """ro d.oI
p'n""" o del .Iba;;d. E n ..nh oo r,BO""do, .. 01 Ion_jo de la f ' -' a , "1;_
..f", la <egIa do oonducta. la nonn.o, 01 modelo . ... ompleaOO la mbin,
..
m bit" <lo la ... rologia o de la cronoIogia, pan> d.o<Jgnar una h..a , un c 1o~ o u,," tabla. En el ron""o en,h""", el ",",,;00 ......<>modo de dos fo<_
de .,,"""". E.o los ,'glos II ~ lIJ , " """uen!no on"",_
mula. como , . ""'" TI<. . "e"..-; (.-ego. de o. wrn.d) , "''''''' TI<. ... "'...
,ogI. de la , ) o , . ""'" TI<. ; . .....,..-. (.-.gIa do la ]gte."I. qu. dosignan do
ma..,--,
la nonna a la _ d.eI>o o'"""'" la ."""",n,.. ~ o. ,;da de o.
Igl..ia. '>Io. paru c de modiados del .igla IV el """'no .. uhhzaOO '" .-.10_
c"", ron la D'bh. ~ .. ,.[;"" o la lO". de los lO""""del ""h gOD ~ del "uovo
Th,""",n'o ICo ",,;]o d. Laoo;>a (' ''']. c anon
c ",," pascu.l "
d,
AtaruWo do A" oadrta ["'7])

'''''''"",",0

01

""'" _""""'*'"
S'''''''"

'"o

' '''o

' NTR O DUCC'DN "

Ou' fu. lo 'l"" <!e<.mn,n lo


~

NCEVD

.pI"""'.....

T~TA" ' NTO

la B iblia do loo

",""j"",..,"""".

oCan""',,,, . ' P.... U""" lo q....... "" 01 00_ do .... u>o .. 01 .. mid<>

Ionr.ol do . Ii... . o ''''''''''so' ' ""'" ",,..,., lo '1'" d.e.empo 01 papoI dow<.
m' na.... f"" la _ do! c"""" """" . oono" . l~ p<"'""".n la [p.... desdo
01 "1;10 [J . El <loba" giro on to<no. un 1""010 do hj"oria, ~ n'n!;n dncu
' "",.
monto ponn i" ,.-.p>Odo.- .... p<"!lun.. 000 """'n>. COortomon"
, ......lO ",JaoOonada 000 01 mOOo "" _ 01 h'"oriaOOo- do! ""'"" dof
00)'
01 rojo> do 'u ..' u," o y tIoomho 01 proe.-.o do Ion ... o do! , aoon

,A

,CUl ..

01 periodo tloc ~ ,,,, do .." proo"""


portu- do cuooo .. fK""
do d", '1" ,,,,.1 os "",, do! N..." , T.., amon ',,' '" ~ aOOp<a.-.""
....pecto tino 1""01'" do ,' ''a dj,...-_ .... _ con"'f'>O'lon do. ..........
d,[..." m.. do comp<,ndeo- la """"'" do os neo
El p<ime< punID do ,;<Ia ha ,..., d......... m",oo " , mpo ro.to do ....
m pLo """on>o, ......... nla<lopin,;palmon" po< loo ' ,"DaP. do " """'" ~
do ",n C.m...... """'n. El poriotIo tloc ~ ,," P"'" la Ion" .oo do! ",neo do!
N"",,, T.., ,,,,,,mo .. si' a "" la ""8unda mjtad do! ~glo JI.
01 aOO 100
opro, jmada""n", apa""" la .... do! c.non y .. fijan loo 01"""01"'...,,
d al.. do '" oonl on m 1.0 .u""KIad do Jo. cornpo",m.. funda ""nta t.. do!
N"",,, T.., ,,,,,,mo --cuat ro E"'WI",,. ' '''''' " ', " ,. do P ablo, [loeoo., [ Juan
~ 1 !'Iro- .. mUloampl""",n"
, 000 do rosa........ i
~ , ron
me"",. ., po< .... ;go. do [;
doI siglo
~ pi "'"
P"" do! siglo Ill , quo " I""""".n . 1"" pin,;!'"'" ;;
101 F"'l"""n'o do
" ",. tori, do 00_ "",;dental o ' nd""" roma"" """", do L)'On. oo~nario
do "'''' .....,... T,,,,d "'no do Canago; elemen" de A" ondrta). 1.0 ronhn,,"
doo de la hO"oo. ' ione ""nos ; mponano"' . L"n. ,~z
1>1"'"'" 01 "",,,ni
do fuodamen , " doI " uovo T.., ,,,,,,mo. .. u ...... """""""" do ..d a ,o><
......,"" do algunos IOhros , u",'onat\ns, algunos do Jo. ruaIes """n co<o..,..000. ~ oum "",ha>.atIns . Al ","",no do " " 1""'"'" do "'""jn ,..,.. la
lu, ..... lO"' a de n IOhros '1'" ~poode """""mon" al N""", T,""""mo
.... romo nosot,..,. lo """"""'"
po< pim.,... "", ,n 01 ao
";7"" la Carta p""uai ,. do "'.na,"" de A,,ondrta
A.e Sund ""'l! defendj """ man..-a de oonoeb;, la hj"oria do! can"". ""
"'","0 p<ioc' paI, """"""oOO .. "u"", do! Am;;uo T.., ,,,,,,," o, Da ,""",,000
profu ndamo.... 1a coml""nUn do la """1"'00 de ... E=ri'u.... ud'" "" la
Iglesia cr"'ia .. '. StiOOh..-g ha """""'" _, ront"""'''''''''' ' u .. Odea m")'
" "",,"tia, ,""oca huOO un _"'''"'' aJ.andrino. do! Antiguo 1O<ta""n1o
--corr"f""'l.. n" lo rol",doo am>Lada do loo , hros do loo l.XX_ _ la
Iglesia haboia "",ih"'" doI judalm>o .......
En la poca de loo on:g.-no.
ch"'anos , loo Iib"" , ag<adoo u _ "" 01 judo" "", no ",""" u,,",

"..

d'[.,.,,,,',,,,

,,,,,,,,,,,,Oda."""..

11

....

_lO,,,, """'gua.da

'''iro.

U"""" ......,L_

toda,,,,,

""". """'" ,., ......,.""'" ~ """"" ,...." ... Thooiop<~ ........


"" ,Carnlrido<. ,, _ .. "~ cd

l . Alb." c. ""

"'STO R IA DEL

C'~ON

DEl

~CEVO

TE"' ' ''NTO

'"

un. ",leed"" <Tada. El canon de la Bjbh . heI><.a, en ""'00,''''''''. no ..


'mpo'" ....ta deofU' de Varon;', hac ["'''' del ';!lo ' de nu ..........
CWrtamen'" la ",!Ie.in de Jo. cr"';'..,. <Obre lo. hm;... de '" Am;guo
Th<ta""'mo.,....,.. u ,," e ..... 'nfIuencia , pero
ruzo """;, <610 _ ' "
~ ,,,,,,,,...., un rilmo m< lemo "" ornden", q
n "'''n'<; y no """*'jn
lo de[;"ciln de <= ,.,-daden. h... cann",. """" b "'"
el .igIo IV.
Segn SUOO~ la h;ot""" del ca oon del "u.", T.."'men' o debe.......;...do la lu, de .... Hjaoin
del canon del Anli[<UO T....me mo cr~
ha""'. Los 00. f"OC<"O' .;o/udonaron de rorn-.. ponolelo. Ame< deI po IV,
un Wen nmero de hbros del " ue;o Th<tamen<o hal> = akan,.oooya el ....
''''' de .Eoch'unto, .. deo;,-, de hbros .agnocloo que go",ban de autocidad en
materia .-.Iig_. Pero no .. puede lod a"" hablou- de . c""""o del " ue;o
Th<Iamen<o, en lo mod i<lo en que .... """;no de<'[U'" una coIacciOn"""".
"""en'" dehmilada, u,," j ~ .. "",Iuoj,~ de hbros .. gnodn> a lo que no .. fU"'
de oad ~ n;
nada. As; 1""", hay que ..."'" el periodo dec,jvo pa co lo
[;i - de l ca""" deI "ue;o T.....,. mo . n el ~glo IV, Y "" "" e1 glo [[
c.,; oc'-ie con 10 "I"""in de los li.... de li bros ca _ _
l . d iF..-.nc'" en". lo. 00. po n,. de ';ota .. en parte <ue. h6n de deI1o.
ein. Segn lo p""pooh ,.. tntdidonal, el """'no ocanon . e< rom.-.ooKlo
.n u n """,ido ampl;o y Nocional , .. puede apik'" lo. I;bros <"U)'. au toh_
dad e< .-oconnci<lo. a un cuando <oda,,," no Iocman pa"" de una roI ..,d ""
de[;" it;,.. "",n'" <Tada (.. pxH dec;,- que con.." U)"" un canon oa l>ert oo)
SUOObeO-g emple> el """i"" en un ""'00 ...rict o y focma l <610 .. puede
habla; de canon prop<i.o de una I ~ .. errad.o de U"'" ..p-ado<
E.... 00. ""'''''''''' d iF"""'te< de ronceb ~ la h ~ ",, '" del ca non ,"""" un .
;mplk_ te<>I6g"'. la p' pooh ,.. de SUOObeO-g, qu. pone el """"W en lo.
documen<o< y lo. debate< 00...." " _ deI . ;glo IV .-.tomo la ron<ep<in de
lo
catlica ""!ln 10cual el canon noci de una dec ...... de la Ig"';a
la ..... el..", .-.lIejo .... I>en oI l"'mo de " ...
el canon .. el
....uJtodo de un """""SO que .. fonn e<p<>ntineamen<e de<de el .;glo "; ...
h.... Y...
0[;0"' ''' del .iglo 'V "" h"''''''''' ""'" que ronf""""
un l..,d"" m< an'ig"", que no emanaba del pode.- .d......k".

"""""*'

,."H.

'1"'''''

,cad"'' ' '

1""""""'''''

deo"'""""

~.. doc~......'o

pa.. "';""0,..' el F_nro de Mu m tori

El Frngm .n.o de Mu ori, lIamado ta ml>n .Canon de "u",to h o, e< un


,.,,,,, lahno de " Ir
, oon..""ulo en u n mam a cr" " de M.I' n de l .;glo
VIll y poblicado.n """ po< e1 ... 00;"", hano LA. "u",w h . El text o. de
una cahdad dep!ocobl. , .-eq"'m nu mero
corroe,don.. y no ha dejodo d.
""";.... oonje'u... ~ Una <erie de iOOk ;"'; p"'m;", oondu;, que fu . roro
I"""to caballo .m ", lo. .;g!o< Il y IIJ ("""n.. <Obre todo 1.. linea. n n
a .". ojo< del au'oc, Pio, ",",po de Roma . n.... lo. ano. , ..., y '''. ,;';6

,'*'"', T~""'. Ro.iHd H...,.,. .. O" ..... -......- C~o, .......

....... C. ... .
~~ _

"" hrt,

'TI.' lO')

..n;~

.......... .........

L_

. po . "''-"'',

I NTR O OUCCION "

NCEVO

'~TA " ' NTO

. m u)' ""i' m.m' m., '" nu. n"" dI.,.) l' ~ "" p eo,';... d , una i~ ],.,j . d ,
o;d.n" l..... part;oula"""n" lu.." d . d. .. carta. loo 1I. b<....I_
SUOObOq. ""8"00 """ olemeo.. po< " . h"""", . ha propu<"to un. ..... do
"'1!u"""",,, . 10m- do una da _ _ del Frng"""'lo do "'u,",oo "',, 'igIn I V
~ do u no pro<'", j,"",'" 00"",01' _ En. da"",;oo lardO .-.I'8"" 00c""""'1o al
mogo do ... o um """", 1 ~ "" caanic.. del "1;1<> IV ~ lo pm" ca ~ po< com_
ploto do ,'alno- P"'" la .-..oonnru<c;On do la hOnoo. del canon_ Pero loo argu _
""""'" '1"" , ""'. paco i" n;r",..- d..,ha da _ _ "" _ nen al a "" h , ~ _ E,,,
texto .. uo
I"""iooodel ..tado do la lonnad On del N..." , ..t"""'"'o
h. d. re..... del "1;1<> Ir l ' un 00en punlo de pa rt Oda paco p<~"' ''''' ",",,_
ca del perintIn '1"" p<~ ~ do1 'l"" "1;"" El .-.cuadro do la , pp, ., ' '''' '
"''''''' la t.-..duoc;oo "'f"'OOla

""'go

cualro libro. no "'" "",,,,,Oona<ioo (1 ~


loo "'roo ,'';n' ''''' no "'" 1"""'''' t oo",
,, m',mo .h'''_ El ",,1Ii ~ , del "'lo
d~tiol""'- do manera 00sIan _
te el"", .." _
, E. la poi"""" parto (Un"", ' _. '), ,, ."'''' p<"""'1o ""h_
,o< cul o ... toridad .. 'n ,",,"",;I>I. y '1"" const ituyen .... oolocco",.. con po<m.. b"" def,,'d= loo cualro ",~.p>I'o< --a loo '1""" u""",, libro do loo
" ",00. do loo 'P"""'" ' . ;",".-oct"""'"", la prim..-a 'arta do Jua o- y '''''''
carta>do Pabl<>, En la "'!lunda parto 11;"""" 6J-",1, 1"'" ",,;na .1oo Ub.-m .
prop6silo do loo , ual.. .. ""''''''00 form ... ..- un ju " "" romo
la apa _
hcin en .... 1up' do la p<imera 1""""'" del p1um L L",,,
illo ""h""
por ",,-... ~ ,"..., _
""ha7.aOO. aD.ol uta"",. " 1~
, M ";8 Y"' -''1_
Lo< "''''' (l O..... 68_801 t
un ori~en ooaornblo ~ >00
la
lp..;., 1"'" '" ..tat u, .. oo..odo ,"",U" ." .'"""'"O"" ,"..., _ ...-10<_
00. pl>l" a "","" al I""bl<> "" ,, cuho' La ....1""'10 ..... afomati.. para
cu at ro "",it<" ~ u . ....." "",u_ '" ,, canon (Joda>, 1 y J '""", Apoc'~p
~,); Y"""
p""" ""'ordo Ilenna> "'!l"" au'or, ~, oegUn Iguno>
do loo .....t roo . , P'''~ '' ">oroJil"~ "' Prdro_
El Feogm""lo do "'umtOO
d' n'n!"," 00. mom ."" " "" la h' n oh. dol canon. No< ' ...-"",,,mos primero po< la form oc;On do 00. oolocc>o... pa"'....., ' ul" ....."' .... ,...-, ..tablec'do . [;no'" del oiglo11 loo cua _
tro ", ~ "p>lios Yl., ,art.. poolj"",- ""f'U' nns ocupa.-.mns do loo libro.
_ fueron objeto do d ""u,;oo, JI< 1>0000. la .-
do loo ,'';n' '''''' ""h_
,o< del N"",,, '''''a"",. 1odo""" do una oolocc;oo " Oca y oenad... ,, .... <d_
_
do u. prncosn d. ..-ios "!lo<, _ oonoci [""", d """"" "'!l Oo'" "Po-

O!en',,", "', "" poime.-

, Pedro,

u p ', _

"""" ag<>, """"""1 ~ _

penn'"

ind".

_i.

."",,oo,.'"

1""'"'"

m"'"

, ..."'" c. "" "",,,". .c_

,...,h

M " ' - ;, '


c..'w> L ... . 1Io~ "_"'
_ _ " , IOn. pp, l_" oGootJn,- ...... """" " ', ...... ,~ -.. , _
...
no. k , .... ...
fo.r..J "'"""'"""' "
. ""~" 0.'""", "''"'''',

'"'
poo"

c._

oun...._ ,-.

"""-llooiol """'" ." ,<oc. Ou , ,....... .... ,~_


b ""'"' .. ......... .. H. hoomon.,

"....... d. < _ .....


1>,

"">1, pp , _

"'STO R IA DEL

DEl

C'~O"

~CEVO

TE"' ' ''"TO

CM Y"'F"O ,,,,, "'ll00n0s. lIus1.......,..,. la d"""<d9d do .... proe"'" do dolo


m;""';oo !""....,!ando lo q... lo ,,,,,,,,lori,~
la Ip .. ia gnoga, .. la 19le<0.
la"na l' '"' las 19te.0"" do SO,ia.

""

!7. I , E vango" "" y c." l'" ull n .,


lo fon.... ""..n do d ... <o l..,dono.
~ 1. 1.1.

C ........ <ti

1.0. . . . no-/;..... d< la "00;"",,, o.-.i

lo fonnaNdn hI """"" d<I " .... /I-..,,.. .."n o</ro


El oomO..ro doI F.-ag"""'lo do MU.-aloo .. ha po,.,lido. poro podo""", ...'"
oeguros do '1"" roo""'" una "f...oocia M ""'> Y o" ,.. M """, --do la que
0610 .. ha" con>..-Vado las " nOmo . pala1x-ao-. N"",,<ro text o """'0l""' 01....
"""'.. '1"" o! " ""'" do loo cuo<ro 0,,,,,,S"H05 ..t ana .... _ido f;na\oo doI
oiglo n. El "",00 do 'l"" "",o " umo rndos h"",", o! oo je<M> nu mo rnl do las
'-'/"'0""0",, l.< y. Jo ) .. o! ;omo mO....ido o'o do .... f;jo";oo do!;" i"",
En la mi"",. poc., .." "",00" co nfi.-mado 1"" """" .,..,"" (' ''"'''',
Thrtuhann, et.men" do ' loondrta).
,,,""" do t.on , ,",.u ""'" e"",.., la, ""'~'a> , oomfK""1a hacia o! a oo
''"', af;mo. con fuena la ou<o.-KIad doI ~"'nS"ho ,uadnfonno _"""'mo<'
fo . En un pa..;' - . . (1Il, 'l,8), t"'la do jusli r" ", .. nmoro ,uatro con
la .yuda do a na"'l!'"" >modas do la nat""'lo", y do la E=it"",
Q

.... N """'" n' _

. .... Fx~;n, '" _

do "-Wro , """,... """cuatro'"

,...,.,., .., lOO_'" """ "'bol"""'",, cua tro loo pi"""""" riantoo . . "

Ylo 'Va" ha

~ do

d"om ioada ..... toda lo Iiorra, Y_

.....,. ""' , [ han..,"o , .. E.p/rilu .. _

roa"".. fuMa """"",,,'bIo


y .... ,
toda>loo """, ..
quo ..
~

v.rt>o,

, ""' ,Do roa"" ""' loo 001, m"", '" '"

o loo """""""' """'"", oomn" .,,,.,, ..

lo

'" ""'""', ""' la _

tian>,

moa Y"Mam, .." o do ~

~_

loo _ , """'..... en

toda>

00.0"'" un """""""' ... ' '''''''' """"" {TH~ ro

' '''''''',,,, ), com".....,-.oo do"n _

''''''i''.

'''"",, 50 a poya o roo" ouo";oo .. loo queruoi"'" do h 1 y .. loo ruatro


,"'O.."" do 'P U , .., romo '"' la. cu al ro .l ian,,,,,, do lhoo con la "urnaN'
dod (A<L\n, NOol. Mo;,.... y Cn <lo). ""la "'Su""",""';oo 'n",. doI nmero
""" ro , ~ gn O f; ca '1"" .-.n00 ..1O "" .. ool""' do! cudruplo ~;Q n goi ; o' El
... J i ~ . dol co o" "o ",Os ompl'" do .... 1""";' u n ., ,1-' l.91 m"",, <ro """
"Oon '1"" no ""'" mO. '1"" def,nd..- uno .-.alidod '1"" yo """ ia
Qw1 .. pu",", d", i, dolo " 01,,,,_ q"" 11...,; al ~noc im i'nto " du
~ 'o do! cudruplo Evang,Ho ? " 1""' " d, cuooo y P'" qu' ru.ron 1"''''
' oa .parto " ' 0
, ri ' ",? La. fu,",'.. dolo. q uo d;'p>n,m", pa" .oonio,
..t a . <",,"i
oon , se""a . y , u'"'P';b1.. do d o""
Ont"p"'t";",,,.
~ o obaton", potiomoa "lab"'" .Igu""" I""n,o . do
f,,,,,,,,;. ;mp> rt an
, ... Po, "', ..... do el"," od 50 puod , n d i"io8u;, do. poco . Lo p'im.ca
.. ",... ",,0,. 1"" la """ i."", i. do lo , ,,ulOdo ",.l y ti.> loo ", ,,,,gol;'"

' NTRO DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

oocri"'" ~ ...- il""nocla poc ol t...' mon k>do Par"'" y va ru.... olaoo ' 40
.pro, jmada"",n... El "'!lu",;, pe.-000 so doIi... poc u na ,~Iofio< ;oo mucho
""" eI..-. do lo. "' ~nvboo como doc-um"",,,, e.,,,'tos, y .... , a ,,,,lerizado
po< la> fig..- '" do M. ,,;oo . Jusl j"" l' T",""".

,--"_"""," ,s. ,, rmdk .... .."j ,, 1ado,s. 1oo "' ~ n ..' ...

. . -itoo._.

Segn T. lahn Y A. H ",""k --dos ..-u,htos em i...n"" <UY'" t,"bojos sobre


lo h;<t""" doI canon oon...-;~n ,odo.u ..10<_.10 ,.,mm de Jos cua<ro "',",.
Vhoo ,anniros en una m ~ ma oo!ecr;oo .. ",nonla a Jos poi"""'" d.oc.<n....
do! "I;1n 11 . l'sIa I""" m ha.ido ",..tOonadal""'... . la Unpo<la"'" 0<0< .
pda alo <nod" ;"" ...-aI, lan"'en el periodn que p.-0C<>d". lo ,edaoc;oo do lo.
..."!!'I
, ,",,,,,,,,,, romo on .. _ _
El , amb'" afecta en parti
",1..- al
'" del moIorial .. onglico u" i,..oo poc lo. Padre< apost h, ,,,
ICO<JK" " ,fi '" do d'I"",",.. ...,ritos, de<de hnal.. del .;glo [ m..-li.oo.
dol "PO lll. C""nOO lo. poo,.. "I""'''he", " .... po"fx-a, de J..", _ , ....
non p..-alelo. ,n Jos .;np<_, con Ir""",,,,," """ """ deu<Io<es do le t.-..di
cm...-al que de Jos "" an;...... ..mtos
Ju nto o Jos "" an;...... cann;cm, v...--on la l uz "'ros "'~nvi "" que fKXl....
ron tomb;n ""'..- p" ".-o cho do lo t.-..dOcin "". Aun cuando los t,"bojos
""ien...... f"O"U "".... do fonno do"""iado
o ",VOC do lo indopeoo.na de In, "-' anvh", ..'.,..,an ni,,,,. ha)' qu e od m;tj, q ue " " '"
= 010 .. Evangd'" J. Tom " I"'IC 1l..!I. 01 E "'," ~" "' hdro , .. Diollogo <1.1
s."",ro, (" 11C [[[, ' ) o lo C<Uta axXrif< d, s"m"!," 1" 'IC [.1 ) """""""' t <s'
oob<-e J""" l'''' no proo
do lo. ...~ngel"" ,anniros. Pano .. pt.
c..- le mul ti plic.""" de los "''"'vi
epcriloo d..-.nIo .... periodn, ha'
_ odm; ti, _ n ..."'" "'~"8,j", c a _ no .... bon ,"" ..t;oo, <oda, ...
do una ou""KIad "nka
El ",,,,, de 'l"" gnnoba le ' "",m;,"n ornl do la. palalx-ti do J..", e n lo
poime,.. parte del ,'glo Il .. pone do "",nifo..to claramenta en .. ""limon;o
do Par""'. OI;;'l"' do " """poIj. en F' ig;a , Par"'" 'TI'", " 'ta,1 aoo ' 40 ap"',
.;mod""",n". Es el p.-imero que menona ..pI;"lam,me lo .,j......,," de
..."!!'I.." oocr"oo. Sw inl""""";o;.,, .oo-a Ma =
y Ma'oo IE"",,"o,
m"".i ........ 0'" llU' , 1'-'61pI,",'..n d;f".... problo""", de ;m a'P'''''
cm. Podemo< .."" oegu= de que Pa pl"" OODOC<> ,1 ,"'ang"'" de
y
.. ..Iue<7B 1"" def,nderlo 000'" " tlk"" .-.Ia li ,~. a '" <!en o a.u , a lidad
h.......,.. e""""" tamb''''' un ...,';'0 ....~ng.lico. '''"'J'U''''' po< M al..." que
dobo , ,'n dudo, ...- idenhf",ado""," poi,.,... ... "!!'I,., ms 'l"" 000 la
to <1. lo, ~. P..,., el.",,,,, de Pap,", poc lo. "'~"8" Ii", ..." il<" no lo ;mp i
do ""I""'''u 1", le"",," poc la
ocaJ. Do '" 00.-. en
lili<m
li tolada E' pli"""""" J. la> P"",,= dd "'_ Ihoy;"" '0'>00''''' ;WTJno "1
no so ha con"""..oo pctctkaman.. nado . parte do un ""t""'"'" del ~
cOlado po< E"""b'"

"la.

,i""""".

d"""'"

."..-coo

r""-

,rnd"'''''

<,"'"

"'STO R IA DEL

_bo

C'~ON

DEl

~CEVO

TE"'M'NTO

haI,..udo wn""," "" ....... <aroo. '" ><OC"",.


"" .....""""'" .... d,jo a..n., O _
.O
O
Tom>, Som "",, O 'uao, M_
O rualqWa<o<ro '" "" di"'_
y
.... """" an ~;oo y al """,-toro Jwon. di"';,.."" "'" _
, _ _ '" p" , . . bo ....
.S; """'"

w>o

bo dj """"', ... paIa_

""P".

, ,,,,,,,,,han. " ,," .. """ >acM>. ... " " , _ roa-<>

00 "'"
~ ,~

""

.. q..........; ....... """

y d"""",. CE, ....." H'"",," """,,.,,,,, m ,JO,O)

E... P""';' '","ca d a",... o" '1"" P"f''" "",;I,; lo. polabo-.. del _
_ ...., .. 00 .u ob<a do Jos p><1adoc.. do lo tradOc"," oca.l, ~ "" slo do 00<".
mao'", ..m"". Poro..." "" ';gn[ca '1"" Jos 1;0r0s n..n.o oo",KI.ondo.
ooopa<hosos O iod "", "",hazad"s. El m iun o Pap;'" .-.cribo
hOros
","""", la opo",,,," 00',.. 1;0r0s y polab.--o ,;va "" debo ...- exagenoda , 1"""
"" haca m" _
," ornar " "" itloa '"o .....''guada.o la ",hu no ,00 00ao,
to,'O <00" "'" _
.. ,.....do al"'. oo..- " n olido '''n un . abo<' m" ",
,,,.1 Jos 1;0r0s..,.. ti.... poro nada ,'aJo ta"'O romo la "lad,," "," ron un

"'ros

_ .......... cuando .1 E ... ~;., .. """,in<. '" h',""

Con M ....dn. la "'P'' ''' ron" "';no do lo , rndOc"," ocoI .. , la no. l ru.
" n duda ,, p,imoc o qu . d,., al
,00""';1 ,,,,, "n ..",joo
. " opjn ;,,", cuando Pa blo . n 'u, ca rta. habla d. ... E,'a "llaHo . o <lo . m'
E"'"'!l'I,.,.,
,
a " n IObro partOcul ",.
" a " ",". ",clO ado como 1...-0;' '"' .. a oo , . . po< la lp.... do> R<""a ,
c""; '" propia ;g-..;a, _ ,ulm..", "..-;'" oiglns. '"' ojos, ,, m ";an"",,"
.... fundado .00... U"" ""'aIac,,," """,,,, prneo<lo>"ta do nn """ do =>oc,
Pndo-. do lucrim>, '1"" "" h. "" nada a-n rom'"
01""" ju" o ~ ...n;ah
'" del anh ~ T....".,mo. La .n.....nza do cmto ~ lo do W Escti'""", ju '
d... """, 1""", ;noompah _. "'"" Ma ,,;oo, Pabl o .. 01 nico apstol ....
comP""'m .... """"am" n"",' . Lo> On"", oseritos _ lo "'......"n "'"
W carta. do Pob!n ~ 01 "","golio do Loca>, d "" pulo do> PaIOO. Poro .....
.-.cri"', f..-ron W " f"OOo. 1"" lns al"'''oI.., quo
;inculado.
al O... do lns ud"": a' f'U", '" ta.", ,,,... '1"" ...- ",;doo...m""" ",,;...
00 ~ i"<pOO do .... 'n"'J><>la<>oe> juda in.."'.
CUOl f"" la jn" ""n, " do ." ..-c"'" .00.-. la fon nad,," del canon d"
Nu""" T.. ta m.n"" La cu.. tO<> "guo '''000 objeto do <lobata . La opin;,,"
trod ""'""I, quo .. "",,"nta a lns Podo-.. do lo ' St.." , .. qu . " a ,,' <> " "";
'" canon ,.,u 'zando "na ..1.;,," a-n.1 ,"""n mO. a mpl '" do> la
Poro lo c"rt o .. q "" hay quo '"" .... i' la "loc06n cronolg""' .. canon do
'la ...,,,," f""C<"I; al do la Igla-oia . Sog n llam",k, ..ta I"'","dad 00 ..
".mpo imp lica _
Ma " in do.. m)"';;'; un pa)"'1 doc i.i"" la .... m i.ma
do> ,"non , do> una col.,d,," doljm"ada do Eso';' " ",. c""ion .., ""'''' ron

" "",no

lo"",,.,, ,n

<00

f""TI"'""'''''''''

19"' "

a v.... t-d.y <.


"'..." 0.;"
""'" ",._~,

lb. c;..... _

....... K;~ _

.....

oh< Wrin.. " .....


od, ""
~

.., Do'" lA . cu..,

"' Cino-Itomu< T.~,.,


" ...., .ISOT ,.,.,., '1'>0 , pp.

m .'"

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

>l; la Ig"';', al <!efm "'u " ""'" T"'am.. lo, " " h.., """ que,,' onuu- y d",a _
rroIla.- u na do do " "",000
""';00- a >l. En
m ;',.,. 1;.... ,
.. atn l>uy-on . la .nIIue oc," do M. 1'ciOn , an.. ' '''''''
" dol canon do
la ' p..;a la aOOl'doo do la "'",,'ma ,"pa nO" . E '~np'h o-aps>o... 01 1"""lo O
mpnrtan ta at n '" oo a la> carta> do PnhIo Y la 0""";00 do un "'"''''P'''O
a pahIo""",m.,,,, la ."du""" do ...,nl<>5 do ",ros ap>t<>lo>. " "1 .. iMJ... ,
~ n .mb<u-go, .n al
do que Jns ........,'''' on """"00 O" la n pan""
do M. , d oo y .. d<=rroIlaron xi.opondio"''''''''.... do >l. ~ ..... "",,"ula c_
.....,'" al caw do la .. 1ru<1.... ,;pniac, d'""",iblo ya .. Jns
dol "u", <>
Th<Ia.....,Io' ," do la Cmpocta""" .-.ronocoda a la. '""'" do Pa blo, ......l""'da ya an"" do " a" in I"" ' u c ~",ladoo.n focma do roloc-o"",",'_ La ; ni_
d a"". do Ma>ti6n no f"" . 1"''', la o..... pri..,.... do la CT""OOO d.aIca non ,
poro" ;ndudah" que ront n"";" a _ , al proe<"O_

1""'" '1''',,.....

""'1>0

..m,,,,

J~"O,,<>, la . ....- . . . ,J- Io" ap&toI


Su 0 1;,,,,.;00 ;',"In QI Aw. ipo

'a

,.

El ""ti mo n'" do J uo"e.> " <n;,


la una a<apa ;m pnrtam, on la ",du_
oin qua con dujo . la r;j"'in da! "u"", da! _ p i . E'Qngaljn. En ' "'
"""" """""""" , al Diollogo "'" 1'rifom " jwilo Y ... do< A>oO>gta,.
.n ""ma .nu-. lo> . _ ' ''' y''''', 'u,"no f""l""ciono "",""" da.", ....",.
"'i""ro, Ju" O"., u"l;,. una don "", in",,,," "'i~na1 P' ''' do' i[<"''' lo>
"",n8.ho", la, . Momorias do Jns apot""'. 1m o.OU........""""" . w.
...."'"l . La """Ovalo,,,,;' do lo> do< t """j no< "1""""" , Ia.-amo>.... fonnuloda ...
J ~ 66 ,J : .,-", "f"<IoIo>,... la> """"""'" qua P'O""'",n do , o')' qua
.. llaman E'Qn<a!ioo. m...-.n que .. Jo. """""""'''''' a'. (oiguo al ...."'" do
la, pa la""" do 'n".udoo do la Cona). El nrig> do! """'ie.>o "OO, _ u""m
.. d ""u" oo. Una ..p o_ """,'mjr .. que " """'no fu" a1~OO pan>
w .....y..- al , aleo- do lo> "" '"'8'00. romo DocU"""'''' "" itoo y pan> I<'<p>ndo< a !a< _
dad.. do la puI"",jca ronu-a lo> [<_ _ lB do la> " OC"U"""'''''' . . '-"OOC<'O ....... "" una soccin do! DidJago, 1 '18-' 07, dond.o J usl j""
"",ti I "~ un COffiOfilario """'""" d.aISal ll do P""!""'Ova ,,""- gn6ot" a1
En "'llundo lu[<"', J u"O"" .. 01 p.-im..-o qua .-./leja ola"""""", una ~' ua _
oin.n la qua "arios """"geli,,, oon ' im.....""'""'"'. oonocido< y valno-ado>
.n un mj""" rrwd'" Poro la , u...in do '" nO"""" y do '" ....' u, .08"' , "' n_
00 muy doOOt id.

""i'"

o.no_

, Cono<.. o 00 <>oc.. Juatioo '"" ""'""''''' "'" "..",fa lo> ,"""", " ' _
"'" """""'" """'"' parto'" canon' '" b """"""" .. "",it~.. ,,,, """..... una
. u<ocidad ."" ... ~. ' , . ~"'" cito ' ''''''''''''''', " , ) l<, ) " na ' " ", ,Mo l ,",'"
Di /ooo '06 ,"- Ahon D'OO , " J n'
Jn
.Ip<>/",," " .' o ' n ' ,'9
n 0>'<0/000 " ,7> w <>pi,"""", 00 "",,,- . . _
do fa """"""" dada una

,Cit. ',J.' ... ,

"""Di> ""'''", ...

7.......
c;u,;,.,."",

,.....uq~
_ _ lO , , _ ,,~
pp'"'"
.

. ...... .... ""'

,pp. ' '''.... " , - . .

, ,..,,~

.. "t . ...... "' .. , _.,

"'STO R IA DEL

ruo ..... ola. .m,. ,,,

C'~O"

,d..po"" J

~CEVO

, ;no do"'
~_

<an6niroo roa_ , '" ""'

.."""'lo","""""
"
no " , _

DEl

do .. '"000
""""'""

'

TE"' ' ''"TO

"",m. d.loo ""'0" "'"


En """,..., " ont. do
""""'" ",J, 47,'1. do ........
n" .

J,,""

'O'J ,''''''''''''Ul, y ...... todo"" ""'00

"' lo

,Ro d;"""" mordo


rom.. " " o,"""" en '" , 1<
.. han ............,
_
do ..pi"""""",,, , ... ""' ha. '" rrwmoc;' 'poro Lo>
dj _
",; " >00 mocoo ola. """"""" _
"""'" J",ti no cito .. 'ntCu<>
....ta ""'"<o), ;n/l"",,;'
~
onI, ",;ha<' "
no""""""

"' ........ - . .

"'un,,_

"' lo ....

"' """ """"'" '" "" """",,,0'" "".no.. .. '" T""""" .. "~ "' .... rompO",... onnoo;...oon '" paI.h... '"
..... u ",_;ro, _ ... "'" do " , ,do 1<, El """"'"" no ha " " ' _ """.

100m<> " "'"",,,00 _

), ",lO""

J,,'"

""'"" ""'- ' ........" ...;oIactorio , POOO"-- "'" J",u no M '..... a d6pooj
cin .... ooIo<rin do "" "",oro ..~"''''''' ~ H.o
" ".. ~, .. """"""
..... ha.. otribuido uno auwridod oonnot~...... ururo .,
..--

Eo ....... uga.-, 'u" ;oo 005 "'''''''' .. t ..hmoruo


nh BU" .oo.-. 1a uh
I;,.."" I;'rgj," do Jos "'~"8.Ho. , ju nt o " An';g"" T..t"""'<Oo. _El dla que
.. liorna do! sol [al dom;ogo] .. - . una " <HU"" do todos Jos _ ,;von
'" Ja. c; OOados o on Joscampo<, y .. "." 1"" M"", """' do Jos Apsl oa.. o Jos
oocriw, .. Jos proI"',"" m;",,""" hay h.mpo. CUando .. locto< ...-m;"., ..
_ p""0d0 o". . . harta ron '" polalx-a Y"'" i""d ;m ita; ~I ""'m .
plos, ""'puk "'" l,,;'aotom05 ,odos a "na y .""am05 ou,.,,, .... ~ __.
(l ~ 67 . '_ ' )

Do ....

."',,....

""'hpo do! ,uIto dom jn ....,

,,,,,,,,,da.-,,,,,,,

.00.-.

,odo" Iwcho"_ Jos""'''8'li05 ocupan" m;.mo l"ll"-_'" E.=itu....

ao"p""o"'" ..idos po>b1ica""'''''' "" ...."" . . la .. a m.... y ~"''" do ....


po.-a la horndla que ~_. Sj , uados "" .. m ~ mo o;ve! '1"" .. Anh guo
Th<tam""w , Jos ...,""" a f'O'tOhoo. adquj.,-, o una d;pti<!a<l o.....'., un

''''' do s.p-a<!a bu"..... Do .." mndo .. w '1"' la locI.... l it" ~ ic


un
lact o< muy ;mp"""n" on al f""C""''' do!jmrn.c ... do! ,"non.....0 lo ron
n""a .1P''''
' d.1 ' '''gm . n' o do Mu",'o ri ,.I.h.., .1P.""",d.
(U""... n -so ... bueno ......... 00.-., P"'" 00 <lobo ... OOm" ,da ""',. Jos
1;0r0s '1"" "'" lados "" po>b1;oo "" .. cuho; 00 pt-J.o . noont.-..- un Iuga' _n;
Jos proI..... po.- ...... yo oomplo<o .ti nOmoro. n; . n',.. Jos apsloa..
[_ """"Ion 01fin al . . Jos h ornpo<"

!l.""..

.<0,.

n """........., ,u _iano
T.". "", "",,<do "" SO,'" . . pom-.. _005 Y oo""",,<do al ,risI",""","
'" Roma bajola in""",, a " '''''li'''',....
do un Di>c""o. Jo,.- ~
_
"""""u)~ una _","oda ~"" oon!,",," hoI.n;smo P"ll""". Poro
'" """,b.-a .. """,la<lo"''" todo . la oom p"'~"'" do!
una oh.-.
_ """I;;na Jos cu at ro "" '"'8'li05 "" un On;oo .-.lato ooho"",,, y con lin""
Thrianola,....""" proboblomon" "" griego. "" Roma, hac;.oI_ 170. ant..

'in""

Dio"''''"''' ,

do 'OS""'" a Sjria y fundar.uf" "",,;m j""t o .""""" . . Jos oncralit '"', _


..... "",I;.do" h.,-' jo. Poo- "'gn>c;" la annon'" . . Tae"' "" .. ha pani<do
Y .010 puodo ... """""'ruido !.-.gmontoriomon" a port ;, do f""o"" ...-un.

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

daria>, do oo&,n ocio>nlal (romo <l c"",m'a';"oI ""'",,"''''' ,odac lado en 01


"1;10 IV po< E f_ 01 SO';" I u o"ddenlal lpo<..mpIo. oI"'"x FNidm'" do lo

VUlg.... o la Mmo"'" "' <. en mod>o-holando;,).


El Dial<"""'" do Tad . no ron>IituY" un I.oom.no "'"l' im..-..,u" , do>do
.. pu n!o do
do la hjslona do la Hjo<in do! ""non do k>o "'''''vi'''' , ya
'l"''' 01
m" .n"_do una ut;l;,,,,,,",,, conjunt a do k>o "'"" ro "'''''.
vik... H, y 'l'" ""'..- lo """"I""in, romo so ha 1>001>0. ""'0000 , do quo ro..
maDan un, roIoccin ""nRk, '" lo o!poca do Toc;"no?
so of'O"'n . . .t. oo odu.in. E" , . n pnmo< IUl'"',.1 t" lam iont o qu,
1O"'.no da u. !uen,." La hl>ortad oon la 'l'" fu ndo.n un o""", .... ato lo
""""""ia do los "",,<ro ""an;oI"" ;n," ". '1"' no t",;an u. on. un ..lo<
On;oo o du ~",,- Il oc." ..,,, .'"
lo quo Mat '" y """.. hid""" ron
" " . Adom., hay _ OOm,,- '1'" 01 ... torial ..... nido en " ""'",,""'" no
...,l u~ vam"''' do los ",'an;oI""
,;no _ _iano ..
...., 10mb"" '" """' fuo nt... Po< 1timo, 01 ;<0 do lo oIx-a .. "I;ruh",,"=
.1 Dial...,,,o" , Iojo> do """''''''1'''"'''",""" go' Odo una g<'" p>pu.... KIad Y
.. impu'" du rnn" ..... do do.
como .01 E..n&,l"'. do la> 19\o<'''' do
Io~ . in "" . F"" '"" a mplia""'"" ",.,b OOO _
daDa <ma .... p""'la al
problom. '1"" plan,"" . la 4;..... anh B"" la ;""",;. do una p1urnlKlad do
""',,&,1""

"sta

'''';go

Yaria._","""

fuoo",

1"""'''''

""nn_,

"!l'"

Lo, .., ; ....",;., lo "'"", /idad ... ",.

''''"...00..

La adopcin d , un , .non d. cu atro "'~n8'h", no ....ul<o 1",,;1. Du",n"


k>o do. pn ..."" . ipo. , ct",ron !""na . '1"' . mpuja""n '" "'.... d i""", >o..... La "00""", , """""nI"".. ,n un ",lo "" a "[<Olio no doj do man; I..
.~

.<l poind p"', "od. uno do lo. ",'an;oI"" 'l'" P'''''''''' focmm 1"''''' do!
".non f.. .-..lactad.> <'00 lo fi".hdad do ...- 01 nico. p""'ooia 11op.-. "'"' , {
"'''0 do ......-.OC,. 1"''' u na do<..-m;nada "","urudad o ~ ru po do "","unida
<1... A ~ , MI o 1.< ..rob'""" 1"'' ' ......,,>la"". Mo. y no P"'" "",,;,1, dorom
pIo"""'lo. Igual"",o.., Jn --conoc.... o no lo .,'''''OC''' do lo. ~ np<__
""<tam.n" !"" .-..l actado pa ca . , ,.oo"",,;do co mo.1 nico "" imoo;"
. u"nl"'"
O. En un p" m., I"' nOOo. " ada "',,"g.l;o l uvo qua . ,
""n. mOlOOO y ut;l;>aOO ;oo j" dualmento .n una romuoidad o una .-.gin
dad . Cuaooo ..n os ""',,&,Iios ""P"'gron d ", u1", Y ...- """",,;dos p o
'''' en u,", m'.... 19\o<ia. algu nos puti"""" p..-e ib', .... 'nl>O<= ioo romo
una rup'''''' ron .-..pocto al u", ",.,b OOO
La p.-of.""",;. po< u n '"g nvi;o OOoo 'fU"'I .mpl;focad. po< la oI"""in
do Mamn, 'l'" """"""'" romo .u",o,,, .oIo una , ..-.i6n "",..... do 1.<...
maoil..... lato,,"," en "'I""1k>s 'l"', como Tociano y """'. mf"'""""" lo
"'.... do """00;'''' k>o d;f.,..m...... "'os ",'an;"_'" uno solo.
" "urol"",o.., la _ ","",ia . lo dohmOl. ",,," dol ""non do k>s ' ''''tro
""',,&,1"" .. . 1;" ""tOdo la oonSUl"","", do la. d if""""ia. _ los .., ,,,,'"
.. a f"'l pani<ul..-mon" '" la> """,oad.. d;,'''!l''oc' ", do '"" com'",,,,

.obo-, ,..

"'STO R IA DEL

C'~ON

DEl

~CEVO

TE"' ' ''NTO

""""ll"'' ' lU;'''''''''

Loo d.ef""...... do! cudruplo


'1"" .... pondo< a ..",,, o"h
e.., romo oou"'",n el F"'ll"""'to do ." u"'tOO (Unea . l6-ro), 1,,,,,,,, (C,,,,, ..
la. ,",,,",, m ,O. I_Il ,
n "" .. Iwcho do '1"", , p. '"'' do '"
d"""Kiad do "U =rn'""oo. 1pri."pio>l. lo. cuatro
oom uo"'an
""" mo.ma ""...nan,g y oon '" "'1"'".;00 do! m ~ mo E"I' ;,; t u
El F"'!l"""'to do " .....,,.-; .-.IIo>a laoo""'" lo. _
po.- el
11, po.- part, do lo. ad" . ",,_
mono
,,",ongel io do J uao, ha" a fm al.. do!
,."...... A "U po"""". el hbro no fue """rito poc el af''lol Juan , "'no poc el
....-.. C"-; mo. En el F'"B""nto, el ",Ia,o do ... o;.-cuo....no;.. , ,,rnonlina
""" do la .-.da<cin do' "'''"ll''Oo
romo nbjo1"'o ,elu"" .. tos at"'!"'"
Juon """rihi.n " U propOo nornlx-a , pero ron la "f"<'hac"'" do t oo", "u. 000
d,.dpulo. (linea . ](>_ 161. '<o". P""',
""ha,,,, '" '.,h """,'" uh U
LIDdo romo "'1!u"",",o 1.. dh
ern", '" .-.lato l' el de lo. oum ...~n

n Am""" ''''....

""""ll"'' '

,uh'_

,,'gIo

h,,,,

p""'' '

"'ll""""

vi'"''
~1.l.2.
T

''''' ."., <h ""_

~ lo

/P ' ''' ~ N; ' '' '''

do ~ N .udirorio """

k"""

1""""" Uama n la """";On.n la "","," del F"'l""""to do " " "",.-;

a la. """" de p ohIn. 1) El F"'l""'mo ..... il""' .. ,x;"""" do """


'... . edOn cannica de treco om .. po ulOn.. (.. a"""oc'" do la oarta a lo.
Il ';""" .. "pica do la Igl.... de Oocd.mel.
bo de la man..... ""
'1"" ..ta
ronsI"uy y do ... fo.--m.. _
udn ,"" ..t U-I 1 ) El
F"'!l"""'to 1"" ", .n .. h",ho do _ 1.. ca"'" t"'"," romo d..<'natario l.
rg..... uoi' ""'". Pni>Jn.lip
~." rga..... pa.-a """'t= qu.queo1"
d;,;gine a " .... ("'mbolO""" del n mero
iod u ", ouanOO """rihi"
'oo',id""" """.-.<os,
1"'' '''''''' a la Igle>i" oat/Oca. T. """,,,, "'l u' el KO
del probIom" p1gm...oo poc " '"""""' part "' u1", do la d'""",," do la. ca,
"'" do p. bIo du,""" " f"OC"" '1"" condujo. '" iod",,," . n " ,"non. J) El
F"'!l"""'to """"""" ... '"""" a ... ~ ... Igl..... "" .. ocden .n _ Pni>Jn" .
"""ri li;.
ocdon "'"
la .."","," .... la 'oopoc1a"''' do l.
"""'tu", do! COCJ"'" pau Uno y "" ... dh ...... d"P""e"""" '1"" ".ocu""
'",n ..... ipo..... "" la t.-..die"'" m"""",,,,'" y "" 1.. fueo' .. pa1.... tOca~
.....t

,Ou> " ..

"'"'="'" ..

""",,1,;,.

ten'"

""lo

.-o.' ndo Y c<Imo

""',l;

'm'''' a""'''''

f""",n "," n idd" la< """~ . . . "" I0Io>

A [al", do da"", ",lid.m.., la .-.ooMt"",OO do lo. oom"'o= do la h ~


'orla de
cartas pouU""" y do" f """",,," del COCJ"'" "'g..."'''''''' o' pot ' ica . S in
n dotoJ " "" 1.. dif.... m.. """"" propu...." , ' '''''''''00''' ""
co",'d..-.,o"", lo. .,,"""""" ~gu""'''''
V..- "", iodie "" mu,""", 'l'" ... cartas de Pni>Jn
,la.- Y ..."ida. mu y pronto"" "'''''' comunOdatle. d'!......,,,,,, de "'l"eII.. a
_
,",!>Ian <ido d;';gida. ocip""lm",,"'. '--""d i,,,,,,",,,,,,, de a.1gu""" do .1
f....
ron ....ocada..n un ..."Odn ""'" ....1;,""'" {Rm 1,7.": 1 Co 1.21- Ellwchn
oo'seno do '1"" fuern o ",,".,," as om .. f"""loepfgrnf.. (Col. El, , T. ,
"""'oca"') ;mphoa lam,""" un.o a mpJ'" 00="",," y nn ",,,,,,,,,Im',,,,to de

_'-ron ""..

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

las " ',." ,' , u"mk.. !uo<ade 'u u p' de ...." "" onSi"'. L"na "ueva oarta de
. Pablo. s6Io podfa ...- "",;I>;da comotal en un modiodood", o..... . ,,"'; ...."
)" 1""""'"""'. El '""",o.m D,,, de ca rta . "'"'" lo. ",."..".. Y Ioolaod",""",,,
.-.comendaOO on C<>I U 6, p""upo " '1"""
p<cho. "
qu.fa .lenlarl . Thdo ..to ,. "1""'" d.... m.... . la rup<"~ ""Sfi la ru.aI
las " "", de Pa blo ha"""" " ido on" oo;do""f'U' de la m """" d.oI . p6s .
,01 _lo oota! .,plk arta .. ,;!en<io de HeD . .... ""J'OC'o- y no hab.-<a" 000
1"""'-" on ci c",lan h.... f;na'" do! ~ S lo 1 Sno<;... una i"k "''',.. ;ooi,'

."'oc conoc"' ....

,~

La ..... <tin de 1.. """, de P. 1>lo Y '" '"""l"""";n <ma ooloccoo 00


deo."...-..,...-oda. de o u m . _ de la "'"'I";n da la ..""",;. I'"ulina'
ol traba jo .-odaccinn.ol_ ca .-act"-;", a1SU"" ca"'" y la produ<cin da oac
"" ~ grnr... " . y _ comprenda.- ..... d i'...... a<!;>idad"". como
.,,"""""" de un m'""" proyocto, _ ;mpl ka un conp"'"de f""""'U" Y
_
ti ..,. I"p' on un 0"",0 perintIo da "ampo. La ruf'""' ;' m. ,'..-m(md
con~ " . en f'O' t... a.- la .;",.. . de U" ..,.,.... I'"ulina , dedic ada . ron..,,
.a.- y hacor fruct ;ficar la ..... neia de Pa blo . La .,;" "",fa de .... """"la ..
comprende mao.-,; .. i""'iO' ... la co m;"uidad d.oI gru pode ooIaOOo aOOo"
_ """undarno al ap;.tnl en >ida on ol cumpl.mian to de 'u m;,oo. Nada
.mp;do 1""""' _ .. 'rnhajo de .-.u"in do las cana. de P. 1>lo a>dn enmon
..' " mu y poco "ampo da.pt>k da la m"""" doI ap6stnl.
eu.o... oon los Va<I;g"" """ .m;g""" do l. "", <ancia de una ooIoccin
_ ogrupal>a" cn<J'U" pau lino ' CI.mooto da Rnma :nao'" do Amioquia,
~," adm . " hallo ent... 1oo oiglos , y !l , oonocioron eiortam.m a.-ia. " "",,
1"'"1i""" poro" d'fieil pr""
n umoro y ..1>ar ,; las " yoron demro u na
coI.ccin. Un poco m
cua OOn " . u_ de , Podro hal>l. da
las
eart... de . " "",ro quorido """""no PnI>Io> (1 P ',"'1. .. proOOI>I. _ la
..pro<i6n .... igno un conju mo cnnotit uido . Pero 1
;""",,,, <lo una roloc
ein y de u na odic;n de las o"""" de Pal>lo ""
t" " guad. de m'u'. ...
"'SU '" ru.... "",mon, hacia .. aro

.,od..

,<o

...., ...... , l... prin.."", ..1",..,.,., dd """'" pau/;no


El cocpu' 1'""1000 do Mare ;n romprendia d
oart ... d i'P"..........
ocdo" ~SUianto (wg" ,, Ubro V da! e""",, ,,",,,, de Thrt uliannc 0., ' 1
Co, Rm, l ' To, Ef I. U'OO""..... ""!\ n Macooo), Col, Ap. F lm. Segn"
P"""'" de .Igu"", "'00>0.00, Macooo hahrla ,;d.> ,, primaro ........ ni' y
..Jita, la iw-.-.oc'" 1" ....... da Pal>lo. Tam IM" .. ha ';"0 con le"""",,,;. en "
ocdo" <lo la comp ilacin un "'"jodo la 1ooIogl. da Macooo, fU ..to '1"" Mig.
na" poim... k>gar. Ga. la cana <Ionde .. .,P"'" mOs 01...."""'" la np<>si.
ein
en";an""'" y ju.da;.mn . " "y, ..... Of"""""" .. ancuem,"" ."
.... de pic'" dobid<> . '1"" la ;m ....;!!. n ha -.N..,ido _ M. ,d n 1'010m .. con, ..-ud.> l'" orden de u na odic;n .m..-in.-.
La ' m.....gaOn ha idant W",,,,,,, 00. d;. posic"""" de "'" oart .. da Pa Dlo,
""""pond;.nt ... 00. ..Ji<..... d.r...e"'.. doI cn<J'U" po"';oo. part;, da
una coml""'"'in
lo. da tos de los ""'"""'''''' Y lo. docu"",n'", de la

."U.

."u.

"'STO . " DEL

C'~ON

DEl

~CEVO

..,

TE"' ' ''NTO

"poca P''''''Oc' '1"0 ",,"mom n'" , arta> do! "i''tol'. En los <los c"",","
orn.n"'- d.etonninado po< un m ~ mo poioc ipio, .. de la ..'"",,"'n <loe",
c,"n" de lo. cana. _la d'!o<eoc," procedo do! modo do oo",ido,....... ca"'"
d,ngid.. . una m'""" ;glo>," (l ., Co Y 11-';)

antocua-

"na do !a> od~_ -oin ""'" la

bo fundada
~ ~m",,"~
la ,
..L, , .... ~
n do M urnro ) y oontabo ... cart - . . . oomo una ..... FJ
"""n ec. " _ " l ' Co , Rm, El, ' 1 fi, Go, Flp, Col , F1m ,,00,.
nn"" .
Col, La
do"" _
.. m",_
l. En la ot .. odrin.
",,,",, d;n
. .... . la m~ma
ora" " "."" _..".,-.do. y" ..-don ec. prieta
monto .. _ ",., ...- can6n"" (La, , _ di
oc
"", ....... Go """""' .
F.f), Rm , , C< , ,
El. Go, fl~ Col , , fi, , I ,
po<l ,..-too ~ ..,

mo'" ""moro

,Pa...,

'oc",_

al ..,,;"',

u,",..-

;po"",

"""00"""
eo.

romo "" ~ """" can6n;ro

lo oriinilid3d "" lo .0;,,;00 "" "arnfl --quo


al """',,",, " ,." .., Go,
l '
Rm _ . . .
~
IV . n _
do
Elnin .!a> ",,,",, "" Pablo Y una ,
cannico
~ Sonar", _
.......
;.. .. oro... do"na am; ..........oo ~noca'" ro<J'U' pauJino. El ocdon'" .in.o..
00 JWK' _
la
do " ""oo. F.n
<a>o , lo ""'~oo do Go
rom;""ro "" lo
jo "" """'""""";"".
tn _
...... _ .... "..-~" ..... . la x-.ocu""oo ""d6""""'''' ' ..-too .n

eo.

oc"""" .n"

too"

""""t"""'.n

,.. oo",,,,,,,.no

,""""oc"

al

001""00"""'- ' _' """00, ,....

"" oro... ,,,,",,,,,";ro


27,1. Loa 111" ,", ...... ,..".."" .... dlf. ... n ... <amI.....
do la Ojacl<ln dol <&nOn

En '" poi....,.. ......' .. Fraunento do M umton moocK>na to<los los ~bros


con.."u)",," ",do" .,h.., do! """',, T
mento o fi "'" do! .iglo 11,
""'P'o I pedro. """, b;en, .... ' arta funna
de los ~bros pIon"""....
"""""",idoa,'" la m;.... "poca do! Fra pn.nto,
, ,,, ...., y _ul....... ,,
.....' tal .;Ionc;., .. m Uj'
So . . plOco prnobablo"""," de la ma....
ra "BU,"nt".n la ...... do! oorn jenro 'l"" .. p"'d "', .. ""-'o dobla 1""""....
o Marcos como <l d""p-Jo do pedro (d. 'plo,) y dobla <ita< ...... >oot.......... filia",," I ' ,B (.1.0 'l"" .... en Bab;Ion", eIogK!a romo"""""", .,
como mi h ijo M..-coo. ). El ,-.rnoulo.n ...... On .... ulil j, ado do la m;sm.
man..-. _ , Jn 1,"'''-, 'l"" ~"" P"'" ronfi""",la c,."j;b;hdad do! ...~n
vI;o do Juan (~"""" ' <1-31). l'OOria...",d..-. ado ....., _
.... .-e<lli>O . I P
con Ia.-.da.ocOn do
.-.montara o Pa","" romo 1"""""
wg<-rir Eu....o ... ,,, ,,,,,,-. ""~'''''''''' n," '>.
_

""'1""""""".

' ,1' ... _

. ".~ """'_n" _

............. "" co.p..


'~" , '

I~

........... "''''''

M,..

,""'ri.-f."""
........ '','''",'''.,.,.",.""'_ in"',

....., . D ~ ""'""no ..,

""""~" ~, "' ,~
' ''''', PI' ""'-"'-" ~
,

~.

v.... ......... ""'-''', ",. r .,..e.-,.,.-....


' OIr , p. ,. .

"" _~

PI_"
""'

D.<HL.

,_o.. ..."""',

Lx>d...,

>Co,.r,

....

""._~

I NTR O OUCCION "

NCEVO

T~TA " ' NTO

Abocdemos &hoc-o Jos hbro. ' ....tionOOo., CU)" lugar"" el canon '" ;ml"'_
'" mOs '...d "' m...... El Fra gme nlotlo "''''''lOO te<ljmnnia oIBU""' '''"''"'''>o... _ marraron el f"'OC"'O tlo ;"d ""in tlo 1""eart"" catLca> en el canon
___. _
1 Jn y 1 P_, " mo "" o.-"nle romo.n Ooc""nle_No ...ocion a St ~
"'" <los eart"" tlo !'odro, pero . , Jud"" l ' "'" <los cart a del ... oc>onado J""n,
\> y J Jn l, pero tlo una m"""", _ .uS"'" _ la """'P"in tlo .. tos "",n'",
.n .la 1p..'" e.,l;,a, "''''"'' dOI;ruJtoo.. ~ _ . u "', ii>u<in u""'"
.po"OI_ .... oon'row<1K1a. Esta> ca""" oon .~, o . ""',,",-,,_
da. "" la tgl..j. eatl ic. (' n
oob"""'I.as' romn la Sa l;;d""" ""ri_
ta pn< los .migO> tlo Salnmn en .u honoo-. lif""". 6&-711. Lo '1"",01. P"'"
la Sa l;;duria , .... " mI;;"" pua la. ca """ .P'....,.jcaoc la 'gt..'a puod- .<Oci_
b.... un hl>ro.
en .ba "" ma, """'l'" "" hal~ . loo comf"""'<> pn< el
. u"", eu~o nom b...
ino po< . a mjg"' . , p",,,,na. au'o,',.da. ......
bahl... "" .u
~ """-;d",, pn< ",",'vos .honoo-able.._ La .u"'oc'" tlo la
carta. In. " ......... n el Fnogmento tlo Murnt oo .. u n "gno de '" djicd
"""'P"in en el "u.", T....mento tlo la 19l..", tlo Ooc"" nle

,.,hoI""

le""""Il.".

1_

~U.l. Lo

delimit.d"n d<I e~""" . . " lP , .... ~;.""

A P""" del ,gIo 111, ,ano. ....gos ;m portan!" , a n." lerizan la h' ''ooa del
e.non tlo la tg"''' !""8'" e1..ru.",--,o de Eu..-b "', '1"" .. aP"Y" en On:g.....,
p..-a e""'ifi"", In. ..m.oo .n''!;"", en fu"" in tlo 'u ~ de _ i n . n
la IgIooia; la toma tlo ><>sic"'" oh"'oI do At a ,,"~ o de A,,an drla '1"0 rija po<
poim......, un canon tlo >7 Ubro.; el """,''''''''mi.'''o tlol ApncaIip,;, ~ la
I""'~le oc '" tlo una _ ..o,,,,," '" """'P"in en la 19I-.ia griego.
_ _o

El s ... n ' '''lngo . IO. nd' ino ( '"' _" '), g noo'" la . mplitud tlo '"" 1",,_
1m., y a,,,,, nu"""""'. ""'jo>. conoci los U"" d . 1.. d' . ... n... ISle.'" ~
la di ,'..- ~ dad de los le"", '1"" """"" Dan_ En H'''oria ",""id,"c.
11 , Eu ",o'" , ,," ni va M. po.. jo> dontlo O'-,g.... habla tlo los libro. del
Nuovo T. slam.mo . ...." d.ro q... Eu ..bio no """"mro.n Orlg."'" una
d . los ""',"'" del Nuovo T....""'nto, q ue hal;;-,. ~ dn el
v..-dad..-.
""l"'valento del catalogo tlo 1n. l;bro. dol Antisuo T....""'n'o _ .. m i. _
m<> "'I"'oouoo poco a m.. I"''' oria ""~,'" ",,
1"'''. "''''
puede haN., p eopj.m . "'o do un . ",non tlo Orl~ on . P. ro on.u o b...
'" ooc"""tnn In. eI""",n,,,,d. una da. i[k",in t<ipart ita, 'l"" Eu"'o"' ....
'"""" pm 'u " ", n" , II los Iibr", , ,,, ;o idon tooa. port.. o no " ",>0...00. ("""",youu '" o ",..,,,,,,,,. 1; ') los Ii~ 000""'_
lut,jlaAAO"'''' 1; J ) loo libro> fal"" I"'ui]). La p ti""'... <ategorla agru po In. ",. ' ro
.,'a ng.l"", IJ ca,,", do Pao ln, 1 ~ 1 Jn.!J<b l' Ap. Los I;bro.do la "'Su ndo <. 'egorla "'" "'l",,11os I""l""ito do Jo. ",. 1.. Ortg."". Momi a q ue
....n obje'o do con"",' .' ~., , P, 1 ~ J Jn, Kb l>egn Eu ..bio."'''oria ",,1.'"'''''" " ' ." ,8- 11.), .~ como St (e "", ,",",", ,.,", Ju. n X X , 10) ~ lud""
ICo""," ,. rio "''" M. "", XVII,JO). El to" ..- grupo ""''''' los li bro> "",ba _

"',".J_

Ii".

"',",'_1).A.,

"'STO R IA DEL

C'~ON

DEl

~CEVO

..,

TE"' ' ''NTO

.., como lo. E""N g<I"' . d.


o'" ""'ru....
,", 1_..
u.e.,)

,000. f'O' habo<- . ido ,od.".do< por


Er;ipe"" , d< &,11'.... d< Toon'"

!O,

Ham iha J ""'"

E" , ..m" d< C.......

"'''on'o",,",,''''''ro

La
de Eu>o>b"', _ f", 00j0<0 de van"""""""""""
.m... loo a os "" y J", .. uo doc."",mo
p""" la h' ",ooo del canon
E .. , .. Wtado de una i........ 'pcin .~<omhca del ob"f>o de c..a.-..., que
~ pan;cul..nn.m, todo lo .....,"" al u ., de " " os ,rislionos . " ' '!;..,.
." Ioo..m"""" del oosado Y on io lpo... de '" ' ;.mpo . E.n ou
ro.E...lrio nos om.c.
de P'i..,.... impo"''''''''
.00... la ,il,"",;,;" que p.-edomi""ba." .. munOO p;.go. pnnoip'" del ~glo
IV I" , to p<Otioc<do "" .. , ...-uadro de'" pp . ......... ' 1.
P..-oco quo ..... to de Eu.. bOo, _
ha ,ido , ~ de d ir.........
m...." .., d ''''n!"", d'''''''''N''. ip< " Ndo o OrlSO""". leo. ~ ,"oo .. '"''!lO'
d de oocri" ,,, r) los libros .-.conoc'dos 1"" todos (uo),""""'.. I;' 1 loo
I;bros mscul idos (ti"""",,"' .. I; ' 1 loo Iilx-osde los ".,..... Hay una Iron t...
'" eI..-. ""'" la -.,,,, eat"""",. l'!;OOa a la i>o...jio, Y". dos pn""""", que
'''"''''' '" comun .. hoc bo
quo .. msc,,"" "" la t.-..die.... ""loo""'",.
onodo.... La dif",uItad del ""o .. ""'u""'''' on la d' ",'nc;n '1"" Eu"'''''
1"""'" '"trnduc~ dont ro de la eat"8""" de los Iilx-os d'orutidos. "'...fit.
""",",.me n" dos Ii" "" , ' a ) loo Iilx-os d'"",hdos, ' 1""" '"""""""" 1"" la
l""" m.yn<i (,...;",''''' ~' ..;. Ouw< """. ~ ), l b) los libro. d'"",tioo.
, ,,,,u"'"''''''", .de pad<-o descooocido. f.o8o< l. Do hocbo , Ioodos ,ul> ~rup'"
no .. d ~tinl'"on ms _ 1"" u n ~.-..Io ms o """'" a mplio de _ " ,,,
om bos pupos .. con!"'l"""'" los Iilx-os
po< todos. b to .. lo
_ "poca la doblo """"'''''' del '>oc aJil"" de Juan "" .....to de Eu>o>b'"
"SUnos lo ,,,
""'''' loo Iilx-os no """,,,,,,,,,,,," y oum lo .-.eh",,,". '"du
)'o!ndolo ""' loo Ubro. . I=Ia.-dos .
Una compa.-aci6n ""'" la inf""""";.;,, de Eusol>io l ' .. F.-agmonto de
""'''00 ",,''''' p" ntoo comu""", '1"' ,ooic." _la ~'""""'" no b. eam
bu.do m uc oo ont... fmal.. del ,'glo 1I Y P'iocip'" del ~ glo IV. El . n oclao
duro. de loo ..mtos no """''''''''''''' .. casi .. m'.m,,, cuatro ... ,,"goIios,
Ilc h, ea"'" de Pablo. I J n, I P. E.I " " u", de ... "'",,,inco cartas "",L""
"1;'" ,"000 ino"""'. la e...ific"".... de Eu"''''' .. """"jaN" la quo podemos dedocu- delo"l1li," del F.-agmonto , I1 Ub<m acop<ados. "N m,.,u'....' JI
I;bros acop<ados, 1""" _ .. 1"...... a d'srn"""- "'Nto los bo ) adm ~'dos
1""" la lec,"" Ii'",!!""'. como los ,hl no adm ~' d". P"'" la !actu," I. ,pea,
' I lilx-os nclu _
po<"'- bmo._
P, ro "'y q... pon..- de m. n'f"" o ..mm'" ... d 'I.,. "", .., . E.o oi..-<o _
Eu
o , ",.odo "",,,,,;<>na . 1.. cartas do Pab lo . iocluY"impl"i..monto la
e
a los " .1"...., d. ""....-do coo.1 U"" u "'n'm . do ... I ~ ""' de
o.-;. n". T. mm, " .. hac . ~ de ... di;'' ''8''''''o, de opinOG de ,"'" mi,
m.. 'glos"" _"",los a prop.ilo del Apocal il"i' de J"'N. En 'u d .. ifi
cae""', .. b'"oriado, del ,'glo IV "tili", " nn inos ",,"icos. La ea.. g..-" de
loo libro. d '"",, _
"",ti."" m.O. 01,;-"" q... .,., .. F.-agm. " to ' ""
""""n'" o .. " " ''''' do " .cm Y.. A;ocaJ'P'" d< /'<dro. 1""0 "" aiu>deo

d.,,,,,

,"',,'o. 111.".

un ....'0000'"

H'"''''''

a.

.-.coooc_

"la ..

INTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " 'NTO

los I/ m" .. /'obro , la C."... 8...",/><, la o; '" t ~ lamo,,".1 E,'.ng''o"


lo, If,Nro.>. A prop"'"o do los
d Iodos PO'" ;1",,= los hb<m
;m p"". de los he ... .. IE. a nP" j", ~ " ", 00. d. los ap><ol",
.pcr;fm), '1"" DO " ' '''''' "'lui.. le nl. en . 1 F ' ''l!m e mo , "" debe
con"
do..." q"" Eu ..b;o lo. oonoc; d j,,,,,..,,,,,n,", .;no q"" pro"';
n do "'"

0='''''

.,"""dos.
["""

....

"'u..l>1o do

(11;,""'" . d ..
l, Ubro,

e-ar.. '

i."',,, 11I,"

, 1_71

Mm""""
",,<lo de <ecar"uUu- los ..mi", dol N"",,,
"""",;oru,oo.. En prime<
haj' '1"" P"""'" la ~

O ) lJogaOO. "'1"'. ..
1O<tamon1o l~

"p'.

.,"'' ' do los "'~"vl;o. ,


_ .ig... . 1..mio do los " ochos de los
op>otole. . (11 y doopu" de
Y_
f'>""'" ""
lo. cart", de
Pablo. Luego .. ha <lo da.- po<
Ilomocla
de 'U"". romo
tambi"" la de pedro. ""'puk do ....., ,; p"'.... bion , puede roIoc"""
ol ~poc al il" ; ' <lo J",n. acereo do! ,ual ..po oo,-.m", oportunamen.. 1o
_ <lo <1 .. pi.".
U)
los que .... n on U. los adm ihdos.

0;"","

1;,,"

rn""""

,",. "'"

l, libro,

di",",,,,,,,, p"" rooocido, d, , t"'" "",,_

o. loo hbros d i>cu' iOOo, en , a mblo. y quo. ' n .ml=go, OO" oonocKlos
do la grnn ma;oo<a. ......,.,. la , arta Ilomocla de So"'lago. la do Joo..o,
lo oegunda de Ped ro, as romo 1.. quo .. d _ ... ""8U000 Y -..ro de
J",n. )" ""'" del ",,'" "!l,h" " , ya do ot ro dol m',<no DOmb<..
l, " " " . {'bro, diwu'ido, l ' "I"'ni>'

1<) En'", lo. "puri'" [vO<Io" ",",ta"lno. do pa<L-o doo<onocidol ooIqueo.... ...,rilo do lo. " oc"",, do Pablo, .. UamaOO """oc ~ ..
Apoca lipsi. do Podro, ~ _ d o """', lo '!ti" .. die< carta do Bo.-nabo!
~ lo ob,-, llamada En....rog do ", a pst...., ~ au n , como <ti;., ~ 1""'Apoc a lipsi. do 'uan , al!"",,,,, romo d;;', lo "",ha",n. mjom",.
",,'" lo ,",.,"n ent",lo.hbros odm itidos.
1' ) 'l a Igun", <.'."g. o ao ' ", "" o. ' 001",,, 01 .,ugaU" do 1",
" ah<eno, .. .. cual .. remplacen m ", hi~ mn lo. _ _ han ""'P-

<o,"

ta<In. en.."
F""," . lo>{,..." q'"'
Io>~,

1'' '''''''''" lo m<di"" * la '&<' ,", lo> U..." d,

16) Todos ...'" "'" libros d'ocu"d<>~ Poro """"" <.... do """""''''' ......Iwcho " ","logo <lo> "''''' ;gual m...., djst jnguiendo ",

aocriI"' _ ,

"'STO R IA DEL

C'~ON

DEl

~CEVO

TE"' ' ''NTO

"8"n la lI>d'c;oo <lo la 1;""", "'" wrd.deroo, gen ui


y oom i<KIns,
<lo aquell", '1"" . dif"""",;,..oo.. <lo .., '" poc no ...- ,
"""',.,,"',
~ no di""" KIns, "" oo.lan", son ronocKlns poc la gran mayorla do ....
d.~.., _, <lo ma""", '1"" podamosCOOOCO<"'''' hbroo m i ~
mos y"" '1"" con al """,oc. <lo"" apsloa.. han I""l"'IaOO lns hora..
p.-.. end"ndo '1"" con'''...n. 1;;"" ... n .... """"ll"h", <lo !'od ro, do
Th<ru\ ~ <lo
o 'nelu", do .~ o<rn d,.h nlo <lo"'",. o b"n do""
" acoo. <lo a odre., <lo Juan y do "'ros .psIoI..

...'o.-...

Ma'''''

w q'" p"mi" """"""lo, /'bro< {obWdda> 1"" "" """'jo>


Ja "",, u no 0010 "'"'" lns ...,h<o.-.. o.-tndo>os juzg d'gno al hac """'_
c,"", do .., '" libro. "" .u. oocr i" (71 P...-o .. '1"" lo m""'" fnOOle do
lo r..a.. d'f""" .",,"n.n,,"'a doI
ilo do .... ap><nI.., Y 01 I"'n",m'...10 y la "" "",,",,, <lo lo '1"" "" oIlns 50 con'''''' <i.o>en""'" """,,,'o """ do
lo , ..-.ladomo o.-tndo>.iao el """''' dom ..." ", ...- ""ll"ooros <lo .......
;.._o. ah, '1"" '" .iqu
dobon ...- ooIocados "", ... ....
~no
'1"" <lobo""" ""ha,Ml", como """,,,un..." . bou,dos. ' mploo

"'!'U-.

H,,_ .,""'"",,_ 0 0 .. acvm'ro ..""""


lIoI_,""',"..nI '97},,,,,. 'U_'M
,

{E""""" .. c..a...,

Ala.",;" do

Akiandrl", lo pri.....

ti,,,, =mpla M lo . 17/'_

l a Cort a poocuoI lO do "'"""io <Io al.andrla, datado "" oI.o :>1>7, """"_
lo
"'"P" daci~va ... la
doI , annn, I"""l'" da poc poi""'''' w, la
1.... complota do lns w in,;,,,,.hbros do! N""", T.. lam","o. Eo .... carta
.",,'e1ica . ... '!!Iaoi.. <lo E.!!'pto, 01 obi'f" do Alo'ndrla .. lablac. lo h" a <lo
... Eoch'u,,", . can on ', ada do! Ant' guo y 01 N""", T.... mon tn . o..pu.. do
haboo- ... ~ .."" E.m,u"" a ta "". io ouo..ya '"
ca "",,""
. !!st.. oon ... fuo",.. <lo la "",,,,,,",,,, ..... <al f" Olo '1"" 01 homb<o ..,j"n_
10 puodo ",",,- '""'" ""'...... ]a, pola o.., '1"" .. """"""'t'an "" 011..; slo
poc """io do . ll.... f""do an une ia; la doru- ino <lo la piodod ; _ nad " a "_
da o; qu i" nOOa do.na. (el . DI ' .>; a p >1, ".l._
y do.p'" do ba bo, dofinido clo ",,,,",o" lo. hmit.. dol ca ooo . A la n a~ o

U""

b'""""

"""lo

.nad. '00,,", ."" ,

P"'"

""':= ' ''''''''00."0:1obJ i~ a .ad',"'n a

"'=

m; carta. a .. boo-, qu . bay


Iil.-os f,..... <lo ' ''''', q .. no ,,",o 'nel u' _
dos.n .1 caDOG , poro q"" 01 u>o .-.cib;do <lo Jo. pad.... ha P''''''''o quo ..
loa n o Jo. I"'oc ip' a n' .. quo qu',,-.o ",,,"bi, la .....anza ca' ",!"" ic. <lo la
..-dad..-..... i~ oo; la s..b;duria do Salomn y la s..bOdwia <lo S i"", YE ....y Jooit h y Thb ' Y la qu. . . lI. m a Doc"'o. do 1", . f'" 01.. y . 1P,,'o, .
No oo.lao" , qu..-Od"" n' , n' ... lns lioro ca no n' zado
.n'", 1o.lil.-o. q... .. ..n d ....- (oyoy ,,,,,,,,,,,,, ..,, "" n ingu na part, ..
menciona n' ng n ' pX' ifo (0 0 "",,*, ); ",n 'nv.""'"",,, d.1o. 1>..-.;.., '1'"

1" """ '''"'''''1. ;

INTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA" 'NTO

.... han -="0 cuando ha n ~ uorido . '""""" .... han "nriquo<Odo ~ hecho

.><ri"" """B""'.

, nhS""" con el [jn d. dan... p rndoc'.oooJos como


U""
.pan .,;, do ...dad pa no ""l"'", . la gemo do lo '"'W'.'"
La t oma de po,jd"" do ~ I anrno eje<ciO ;nElue..";. on Ep I"" --y tal "",
..."'" '" ,....."...,.. en el <Xi!!"" d",I oc"ham je mo do loo """'''''''"los ropt'"
do "ag " . mmadi, '1"" doblan fonna.. parto do "" libros donu ""UoOO. como
' ''1'6'''; [''._, Poro DO" ;mpu>D en "".. NgOonos de la ,po.", de 0.-""",
como m....' ... en part"'w"," """''''oarn j,",o pord..... blo d",I A>ocaljps"
El , ...,,"'" . .... wto dN ApocaIip<,
, la ..
~. ~ ;..ru.,i<In ... 01 CQ""" do '" ItI... " " -

,"""".

".be_

En lo. "',h moni", del ''1;10 n , el Apocal jpsi' .. dta<!o "'Sula"""""


del 'f'"loI Juan (po< ..mplo. Ju" ' no . [M Iago .... ;
[""' 00, e"",.. lo, "mi"'" V,'.l; V,l 6, 1; ;', ' 0, ': T"'" lia no, ""
ID;
F...gmonlo de "urnto n , .. -<. ). Pero la ,.-.ce;fi con'''' el m on t a"'""". '1""
" ..ita Da la profeca y la " pero m ' I.nari". , 1""'- un ""ha," do los apocal '!,,', "~".nos, .. partku l.o, " de J"'n_ Se en<Uo>n". un eco de ....
po!>mka en un d'",'pulo de < 'p""". 0 000., 00 do ~ ..jandrta ro. po del
_no 1<7 al ' M). Un. ob<a do Di",,;, .., ' ;'"loda.SOO" ... f'<"""""'" , '1""
troLaba d.oI Apocalipsj. ... d tada amp"a"",n," po< Eu..b'" IH;'ro, i. oci<.,"',;." Vll,l 'l . 0;"",.<0 naITa '1.... n ,, p"'ado alguno. ""hozaron 01 "bro,
. "amj.. ndo eap4'uln po< cap4'uln y <loelarando quo oca 'n j" toiig'bIa o ,16~co , y .u
,,'Sa """"., '1'" 00 .... do ' .. n , ~ no del MO' Corinlo. El
propio [);"" j.'o adop<a .... 1"""" ,," m" modo<ada No lo ",",'o a c"" ha
LV .. n "bro '1'" . "'" mue"", In> hannanos '1'" In loman en,..;o. yadm i.
lo 'l"" .u a"'o< ha bla .'do .. n hom b.-o >am n a i "'l' ~ ndo do Dio>. Poro a [;c
ma'l""
",n"nOdo ~ g u o .'ando para >1 '""",,)"on'iblo ~ . in duda, ocul
la un
'Odo profundo. Po , lo dem>, [}jonioo <!em""'t <a, ",n la a yuda do
un " "
i. m jn uc '"", do la long.. Y do la . idoao, 'l""" Ijbro no .. do! ap6>.
101 J uan, a"'o< deI "'~ "I!"ho y do la ' arta ca,l ica , . ioo do .. n I"""'''' qua
Io n'" el m'.mo nornlx-o
El "",hazo del ~poc a lil" " romo '""""'" contra el m ' '' nar ~ mo moma
n' ''a , apo)ado po< la crihea a .u autan ' ", Odad po< parto do D ""' ~ '" do
Alojandrla, "i"<''' una in!!u. neOa durndo<a on la Igle<ia gr"'ga. Los Hm' '''
O" ,,"" do! canon 00 fueron d a ".. nan to Hjodo> po< una <loe,;oo oond j", a
d'f...o",," do In 'l"" >U<edi en la 'g\o>ia latina.
como un .....

p".''''''

",ulo

lo """"",um.... _
. bundanten ..",.

,,';nl.. propo~o del ' '''''- "'" ~ poc" "'" . n " " """' an'

''''''iuada. F.' ",'",,"lo ' " Eu_, ..... "...jo ' I

LL

o. .. e....
"".. '"

hc_'
" o. . ..
.. ,." " 1<,..-... So ",........ .. _

o ~ "' oo , J~."'" ;oI

~_

.. lO B''''' lO), """"""'......... ~ ... ~ ...... o. ~

ca...

, "-'00, _

. . ..-n." "uo

..... ~

" , _ pp . " L.' " " , _ <om>.;" ,oo d


_ d """ ... .. ri< "'oro, PI' " .., '"

,-.o.
m~

"'STO R IA DEL

C'~O"

"" ...""""" U nto _co "" h_


""""pa nado
~" na"' '''

,n

DEl

~ CEVO

noNnOC_

TE"' ' '' " TO

romo "''''' "" U_

00 , """'_ ,

oc.""",, po<" to'mw . ~ JW"C' ...... (H'""",


",~,,"ic< 111,'' '''''. Er" , "" ""Loco> ...,;_ <annOroo do[ ,;po 'V, ...,. ,.no.

"lO',

"... 00 m" " "",,," Aj> Cirik> ... Jeru>aJo>" C"'",",' ~ n ', J<
<anDO " ... In
~ , \111," (ha< ~ el I1o ""'" G..,no ~ """""'oo. IU"",.
' ' '] 901. Lo hot,
AnfiIoro ... _
(' >961... '"' r""".
'" '"""""' "J.uro lo m""OOa. ,....,..._ "... .aIunoo lo ..,.".oo, ".... ~ ma )'O"'- d',,,, "'" no .. ..... ,,;ro 1""',).". p""", _ "" ..".....,rn. ....... Ia ...... ~

0.",,,,,,,,,,,,
".30-'" (",.

,n.....,'"

""""""h, ('

'" AmK>qw' , Juan Di""'amo (co. " '''''''1, Toodoro '"


' ' '1 o
- .., ... COro U.H';';I, ,, " ,..... , un " ""'" T..u monto "' ll l i _, ~ n In
ruotro =tao
y "" Aj>, ooron ~ Jh A.. " (,'.... "'" _
ntal
lo. """"KillmbR no f u< d; ~ _ po< el . ';; 0000 llulono . lOO]) o "',.,,,;,
. O<"",,,,,nm . Iin " ta .. """"'" ioron romo "",,",,'voo ..... lo ........ "'" .....
'" OOcumon""
""ti",,", "",.n ""Ldad no ..tOn '" oruonio . """""',n del
<anDO . Lo ,
doc'dod ... "" "'dun >'>CO;. ...."" _ " """uo ",, ~rto
do[ A"""'ip
"Oco
,.. """""- du=.. mue'" t ~ m po , n lo 1Voo ~ ,""",,,.

<O""""" ..... _ ...

""- E n .... I"oto el


u mook> '" "" man"",,''''' ...... -...,,,,,... el .. ""
truoo ntriot _ n0000""",,- E' """puto '" lo ,..,.-",,,,,,..........",."n'"
" " ' " do[ ~ """ T""monto '" "000",",0" "" ma n""';"" _
""""ta"'-.
_ ""'" d anu". ," '" ma","""o" iroptaocio "",W>dan> do[ A puca" ", ~ "

"an"",""" (M", "'" oont"",," ' 000 ~ ~T "",""


,.
oont,,"," Em,.,oo. _ Hoc,,", =tao <>tb= _ ",,,",, '" """'" , ..

.... _

.... y
.... y
.... y
.... y

h""......

m.o""""""
m.o"""""" "" mm ""
"" ,10<,,", ,=tao ,,","'b,,,,
m.o"""""" " m
, ..... P,bIo
m.o"""""" " m.. del A_ po;.

~U. l. Lo

{i ;..cM " dn ca""" ... lo I,I,,.

m"
.,
'"

'"

lo,;".

1;""'" t uvo , _ 00'" , n la Jglosi.


Ia" no '1'" '" la Ig..... B'""S". F ,"""ionoda PO< "BU'"" do>d ,"""" oond _
,...... '" fonna ol'ocia!, " ,m"
port""","",n" , n la poca do> .... ,nod",
.-.g;"",""" do> C.rt"ll" , n .. 000 ,., (roo!;mu.dn do> uno do>d s>6n do! ' DOdo do> " ;1""'" '" J9J) l ' '" el """ .. . . """ ha ... los h;mos ,"""".,. do!
oiglo IV, .. " u,m T....""mo do> los la""", no ron!on;. n; la carta o ....
" """"', n; ci noo do> las e..... , .. 6hcas ( S<, 1 ~ 1 Jn, , Jn y Judas). Eua si n
[<U1a00ad .. J" P"''''f'' io", "' .. F eogm"'''' do> Munrt ori, _ ;;..... " lO. S> Y
, p. y _
do>ja "',.........- una """ilacOn . prop6s"o do> l J n, ] J n y Judas. ~ " o
.. """",,,, m Ul od ....m "'' ' . , 0""1;,,,, las 0 O<-a. d, Cip,"no do> Cartago
Lo fijacoo '"u;",,, do! '"""" do> "

n.

T~

~ _ , " ~~ ... ,."""" '"' _" , ~

w.o. ..

' , "'" '''''.''',


'''.'SO
" "" ,,"',
bu"'''' fi8 ........_J>,,,,-,,,, "."""..
.. " ""_ , ~ , .... ,
AuNo, Do- r<rt "",
.
.. "" ........._
,
_ '" n._ ",,", do,
J>.,'""l ,"'"',,"", Dou 'K,,"
I1Kh.1<. " ", p . "
Novo.

,. ~

"""'~"

o;O,

INTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA" 'NTO

I mod..oo. d",I ~glo 11ll, '1"" oonhe"oo nu merosa, 0; .... ' lbJ _ . C;p.-," no 0;"
,odoslo. ti..... del " ""'" T.., ,,,,,,,o1o ,,",,,, A m , Il b, St , , P, 1 J n, JI.. y loo..
lla ......,.,.. do Flm <lobo...- ,oed deotal l

La ," fic ~ """'fci6n de ..la <arta "" o.x;don.... <lobo a1 lwc ho <lo qu o no
oro. ooo.-..w. como U"" carta de Pablo; po< el oonl....no, 1.. Ip..;.. ,griego
~ """'" la """'1"""" m u ) ' pronloal ""1"-" p""Io.."
l ' J>rud""", la
ronoc.... f"IT' no atribuyen '" ..... occin pablo l ' .......""'" ella de """
manen> '1"" mue<lra 'f'" para.tto. no"",,,, " m;, ..,., ,~ Io< '1"" los o<rns llOro.
T.... mento. T .,ul iano," o;18"na .., romo un..m_
lo de """"'W . los ' '''''''''" 1""
lO ). En loo siglo> III Y IV, los a ut ono hablo .. d. .I" ..
la d18... no la atribuyen. Pablo.

'n>"""

_""""tui""" """'"
.... Iat,"'"

pwiin',.,
bion.,'

montan""'"

La.....m6n con'''' el
d.ob.. dooom p""'" un papel "" ..lo
"",1=0 do la <arta los ,,""""" .. OOC.,"..... Al al i""", _ lo> poeado>
"""",'dos doopu" dol bau","", no pod"'" ...- po<donodos, lo , arta daba lo
;mJ'<"On do ".<if ",,,, .. , ipismo monoJ de los monta..,,,... La d"""a de
d"'''' po<rio "" ron<o<daba ron las ~ Y las ri<h" .. 1"'0it"""..... '1""
predom'naDa" .., la IgIosia do O<""le", , _
El camb'" de .... ;, 00 '1"" pennOi la _ " ' " de Il b "" el canon .. '""'"
<lo"""""te a la inlluon<ia do la 19Io>ia p;.go . La oonl<o<'""", arriana fuo lo
ocaoi60 do u ,,"
en "', d.of ....,.... de la O<todo>.ia en los mundo.
p;ego ~ la",." .<Jguoo< de Jo. ~
'1"" oono-ibu;oron ........ que ..
""""""..... 01 c~ , annico do la , arta ...odioron d..""", laTgo t_ po ..
on.m, (llilano do ...., ...... lucir..-. oOOpo de Calan., J ..-60;"",), E" ,, """
' '''', Agust h.. """""ndn po< .. cuema ,, canon de A' anarn, elabn<a la h... de
lns hbro< bobIicml' p""" " b "",.. lli
de Pablo. poro en Jh ma po<OciOn,
de.puk de FIm In. docrn 'na d",,''''na !I," 1, No 00<tam., "" "" obnos t "","",
.. f""O'Ul'" do ti.... ""'mp<' Il b oomn un eocr ito .n60imn, La h... aprobeda
po<" ,nodn de ~ (J97)
lns 17 lo"'=. poro "",,,igua 'oda..... .
tr,"" de U" dolalla. la va.,;b";6. d. la l~ es ia b h". ..... do t'OCOOOCO' la
po"",,KIadpollhna do Il be la """","," de ... """"" """" de Pablo apotol
"8'"da po< la t"'1'" "P""''''' .de1 m ~ ""', una, 1<6 1l......... (Ep;",,,,, Pa" li
Apo>w' X/ll, ,.;"""'" aJ H'""'" "na). La ' ocl","," t arola de UD en" oanon
do la 19Ie<ia oc<idernal ~""'" , """....... ,, popol.,... deo.mpero,, crilerio
do! oc'lJon
t'OCOnOCim""o del ........ cannioo de la oarta dopoadiO en gno .,."ji<\o do su '''egnt<;oo en " ""J'U" do Jax
de Pablo

apro<'_

la""""

==

ooot_

"l"""""" ..

El """". do las CQmu

c""'"

""',;,..,.

St ~ 1", cuatro '""'.. ",'6h,.. ms .....'.. (1 p. 1 J n , J J. YJ ud ..) '"''"'ron . . la tg"'ia ..., un destino
al de ub, Ealos ...,nt<>. no aon
.,;Iados nu"," po< C ipria"" Yes m ani[jes lo _ no l o","," 1"''''' de '" " ...."
"""ment o, La ' t uoc ;oo no ""'p "'~ , a mb,,,, 10.... la ""8uoda mitad del
,gIn IV, El prime.- aut<" <>'od.etllal q... ";u. la c.rt a do ""'hago es " ;[a oo

P"'''''''

"'STO . " DEL

C'~ON

DEl

~CEVO

TE"' ' ''NTO

do "'ih .... (hac ia 01 oo ""'l. L"n ca~ do lo. ~ bro. bobl_, do oo-iVn
,frie""" l ' da...oo
01 aro "'" (lla maDo ' ' 'DOn do Mom """". po< 01
nom.... do.u
odiOoo-, oon>on'aDo on lo. m"'- do C""n"" "m ~ do
Sa im-{)allJ onum o<> p'imoro lo. cua<ro "",'WIOoo (M ' , .' '0, Jn, Le), t"""
e"""" do . , blo. Il oh. A. , do.puk .,.. " u... do Juan ~ 00. do . I m (Il b. SI
~ Jud"" ..tin ,,,,,,n...l. Poro "" .. m>. do Chohonnam 1"" do. lh ma . ono""''''
'~n ~ d.. po< una wIo. (. una ""a. ),1o cual ""1"'" la rojo""
do un
00- '1"" oIo a.o<-ptaba romn e._"". I J n ~ ' P. El "" 1" " da la.
""lo e"""" e..He .., qua lit<"'" on nu.... f'O"'''''' on la. , .... do
j ' da Agu"fn , >otd dofin jh,'am",," ",' aladn por lo. ,nndo. ofric a OO5 do ,"J,
J 97 ~ <l ,

hac',
m""

,.ron,,,..,

Ila o lo. ...,h"" qua gm;<aron du","o un e",",o ".mpo "" torno al
Pa.d.... al""'I_ Y ...,n,,,, apon r" l la ' glos' a
latina t u", g.."",.)mo m. u na ooh' ud """ .... tri<1i'~ qua la Ig";. ~
OOClon" .... ba ""'005 d''f'''''''<> o "'-'ODOC"- u n ..1oe.. p""ua1 a .-.crit ..
' ' uOOo. al m",!,,", da! "000, Y O<> po> "",'hI. .10. mat _ _ can<ct..
",a n la d "",r"",,,,,, da lo. ~bro. on Orlgo"", o "" E...bio. ~o obstao" , la
I...... u '" apOCnfa no fuo total... n" oIjm inada da! N ""'-'O 10>""""'10 do lo.
"'iOO5. 11.... fi""",, do la Edad Mod", la oart a , lo. u.odico..... 'igu' ,"n
00 rop;..do ron 1"" cart"" do ""DIo "" un uan nOm"", do ma"""n'", da la
~""'" T"""",,,nlo ( 0_

,,",~U. j. Lo .."01"',;"" panK ~'"

'glo>'"

MI " "oon ... l... 1010' ''' do

Si""

l ..
do so,.. _ mal,"" la "'!'"'" dol t ul,...., ocupon un lug..opa " o on la h ~ "" ia do lo. rnnwrn> "g!oo en ......,., _ .. tn<duco part"
culanoo.... on '" man..-a do dori ni," """ ""'00 daI " ua", T.... ""'nOO. 1'1
"""'a ni""" ....tablec'" "" .... ",!,"'" "",fa mod jodns da! .iglo n , "" una
<-poca en la qua .. ";nodo""""tw, ron Edasaromne.pdal, .....oo a'... poIl.
'ica"""," 'ndop.." Ii ",,", da! UnJ"'rin roma""- "" ..lo modo ronoc'" tam
"",n un o..arrotlo original . ,.lati,,,,,,,,,," poco 'nlluOdn po< lo. ot ..... contros
do la e""'aodod. Esta partk ul a <idod .. ,;" """'-la po< 01 "'" da! ' '''000
romn long"" ,-,.. --a dif""",,' a do Si cia <>Iomal (' m"""'ia ), <Iond", pn><lola lon;... Y la oul, ,,,. gn<'g&'l o dofi n ""," , ng ulac daI Nuo", 1O>I.m",,1o on 01""'" do la Ig]",," . 0;.
""a .... d",."",m. " p"'ada "" la Doc",-,., do Mooi , qua daLa do p'indp"" da! ,"po " y '1"' ""ITa la h ~ <oria Iogond..-ia do la fu","""", da la iglo"" do Ed... 1"" ad<!a', un "",iado dol ap;.<oI TO<ruI ~ En '" d'",""" do
d..podjda , Mdai dori"" o! canon do lo.
o la ""'un< ~ , ,
pea da .." modo, .La
lo. Prof.... yo! ~van~o! jo_ ...., oado dfa . ."
.. _t>Io, la. carta> do Pat>lo _ S imn P.dro no. ha .....iado do R<""o, lo.
" echos do lo. <loco ap""oI.. qua Juan,
do Zo!>odoo, nos na .... ,&do do
~ r..." lHd todos ..... JiOros "" la. ig]"" ia. do "","o. No " ''' otros po<qu'

m',.,"""

u:..,

lO""" d..<'_

"'jo

' NTR O OUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

no ha)' rung" oIro <!o<pu< <lo ...'" 0000.


..rola la doc',;na _ con
....~.~ - . haj''''os li bros , 'I"" ...... en "' '" f'OS"' in. ron la lo p><
m..ho <lo la cual hoh>;, ~do ~'''.
EI ...., pIoo del ~"!l ula; (." ~va"vI'o.)
'os "u""''''' del
Dia"""",,,, <lo Tac"""'. '1"" ocupaho .. u!"" <lo Jos cuat ro "'~ng. li", en la
' p..ia , irlaca. E"o Jo oonf""", .. p1'0;, ,",,,,",,, "'ro i""'' do la Doc',;"" J.
J.dda i, .L" pueblo nUffi<'<'O<O. dla , ,'" dla, .. ",,"'a y ","la . lo ono<in del
060; 0, (lo ""'u",] <lo1 A"lit<"" T" 'an",,, 'o y dol N"""" .. O.."""""".".
b .. . mpljo ' ''''''''''''m j.o'o <lo la . ro" ,"1a ... ~ng>I "'. <lo ""'a no en la
"'8in a''''''a .. la h'en a, ..tiguado en .. '';10 f\'
Jo, ...,';toa do
Al...."" .. Sahio p,"" Ydo Ef....... Si"" ---... ..." io", 'amo.... U" """on
tano al oro" """",,
Una """,'n , fa",..- del " U"',, do Jos ",""ro " ""vlios """j",,,, d u.-an
lo .. a'glo V. Robbula, ob ~ p> do Ed... lhaola Jos a _
" 1"" 1, o.-dena ;~la,
pa.-a '1"" onda 'lll..ia f'O"'" una oop" y loa ... ~;~ " goI' o <lo lna .. pa.-ados.
Ion opos"'in al oro'm.""" ... E..ngolio do lna "",,,,ladna . l. Thodo.-o<o,
ob ~ p> do Clro en" ~ ..m"" ""t ... Jos .o, ." Y ~" , <heo hobo< onoo ot.-,
00 "" "" 'gloai'" <lo '" doro..;, mO, do 100 "'1''''' del "'""'''''''''. 'l"" . U
m' n 1"'''' ,.. mpla",rl", p><'Jos ,,',",&,Iios <lo Jos ",otro
lH", m i<ofi<m
' ,101. E".. .....Jidaa rontnOO)-.rno e"",""","'"
Imf'O""<" "'" do! cudrupl. "'"vI'o. poro no . lim' naron po< completo"
Diat<=rofl , '1"" "I; u'" .jo<c'endo .. ' nfI"""'1a 00,"'''' m",ho .iompo, pa c
' i<"Ulann.m, """ , lna .....,,.; ""'"
" . ... . 1.o<OO, "'''''' part'rula, Kiade< d i" ' ng",," .. " "",'o T" lam .o'o
do la Ig"'" , in",. d" <lo Jos ~ ~ , YJos lati nos . la m Oa ....,..-",,<100"',
_ c..u ha <lol pa ..' ollado <lo la Docln. . Addai, .. la """""ia d ,
la, , a rta , c.,I"", y d" Af'>' a lipsia. "''''''. .....~Iada, po< lo pctctjc. bful i
ca do Al"""" Y<lo Ef"," , ",,,,'..-,,,n . Ia, , an. , do Pablo. El OO<JK" Indu ia
la ca rt a . Jos ".o""" , "' o ~ <l..- OOa pa ulina romo on lo 'gl" 'a l!""'ga, poro
no la 00'" F'l.mn . Comp.-.oo'a ta mb"'" la oorr..><>n<lo"" , apcrifa
."". Pai>lo y Jos corin'ios l/Il CM"'''''l. 'l"" Ef.-." "'"'''''t6 <lo lo m iuna
m' ...... '1"" la, "',. . cart.. do Pablo . L'na Ii" a c.nnica a',"". """"'" .
da en" Si",,' Y datada hac ia",no 400. "um.", - . Jo, "'"g.lios, lna
" "'"'" Y"" ca "'" do P. b1o. oonfi.-mandn .., .. t"' imo" jo <lo la fucr,;na
J. A''" i

.OOk," ....

l"""'"

" ""vi'"''''

In,...

El"""", ... la

"<1,,,

",,,hu," Como "'moo """"""' ' ' """""'''' """'anOO


Dio"""""". lo
. """"

.i",.,;oo ""pW'" oomboa<. "'... ""'" "" ..... V. F.' ","'

lo ,.........." ". do lo Biblio llamada lo " " . ,,, . 1' In q '-"


"",la '" ~ ""'"
.... hin ..... U'" uno .....,.im"'... ~ ." if"" ;va ron .. 00""" " lo
1// C",imio , ,,,,",. , ""m> do loa

T." .mento. lo

,,"'i. on" . m',,..

''''ro " ",,"00

"'STO . " DEL

eA~O"

DEl

~CEVO

TE"A"'"TO

.."." . 10>. Filomn , !a> t ....... ""'" cort.. ,,""',., ,St , , P , 1 ' o) "'ro !a>
"'"' cuatro oort.. co""_ y " _ j",~
la 1'<0/0'", "'im;"
.., un ~"""" I""
" "" 11 "broo. ..... uno """'" part. "" loo
....."" ~ nacR
,onon ya 00 ..... """'" ,n ro,,,
'n ""'''', .. oooc"'" ""
""'" IAm ''''',,,' u", "''''"'' .n", ... ~ _ <Mient
partOdarino'" ....t ornoj""".
' n ,amh o, lo <n ~""" do Sirio _
.. """,,,,",",On "" ct oocon ... 0U'a>
.....,.. ~ romo ron>o<U<'Ocio do olJo, ........" loo Hm
""
<=OO . 'n ~ .,.,

''1_ .""""...

" ''',,"000 ""

y" c,'" .......

"" , Filo"""'. _po do " . ",,",- """"" .. ;nrio,w. do


_ " " part"
"'"
""L ~""""
Teota "",,"'. . ... """
fiJox........ '",ud po.- pri"" ""' ... , ' ''''' """'"
.""""" do
"'ro_ """'" ~ do " """" _ ..... ..,."._ po.- ~
...... ",""",,,.to do ~ < n~ iandad " nac . ...... !a> ,...."" 0""" " "", " dofi orin
del ~"""" Tootam""'" "[IU iri ~_
~n'"
00"-"

"" mano",,'''', rri_ y ,oaIiuri

u"' ,,""""

,"""

la ,"'. "

m;i, ....... , ..

Apoc"i_

La"""''''.,,''

,uatro

,,",""a ,

'o>!

El Fnpo.nto do M .....

~-

. ' [lo> hocoo. l a lo> , .. ale> , ,,..,,'

1"""""

y ..I '" 1''''0.

' ~ l ....-ce.

libro dol ... n~ el lo " .l d. Loe ",. ' Eso. Loe "" mdic<>, do>.
puk do la .. co"~,, do C" >to. .. como p . b'" '" h.. b; ... ll, ,'OOo con
~ go "".. , rlo ar.e;"""do ,;aja;, ,sc,; oO.n ' u ""mI. . do 001",. J'"
'1"" .. tompo> , conocO al _
p""". . lm."'" Y"'" '" la mod ida
.n qoo " fue ''''''I" jDJ., , omi""B a haola, do>do .1 "", im j.n'" do

'"'
El "'arto E""ng.1lo " el do ' ... n. U"" do "" d i,eI pu lo>. Rogado po<
"'" oondi'elpulos Y olM'po>, " djjo ' . A\'Uoa<! co nmigo " .. dI.. a

, ;. do

ho ~

1'""

Yq... " " ,oda ..no d. """,,,,,. .el;,,,, a los domo, '" q"""
ru",-, """,lado'. Aq""I" m i>m.a noche, .. foo "",.Iado "a
U""
do lo> a>>t"", q "", "" do confonnOdad ,no , odo., '"a n "",; 0.... '"
>U " " " '. . .. Y a>J, aunquo I'" ""a " ~ "" .. "",,""n cosa> d',h ol '" '"
los d ',ho" " ~ va "l!" ' Oos, " no .. d;f... n" .. f. do los f;..... " ya ~ uo
po<.1 m j,mo po-.",;poI ~ , p ' ,; t u ha ,;do ;",,"nOdo '" 'I"".n """" ..
""""... .00.-..1 nac;m ion"', " 1'"'''''' Y '~ (do C'i>tol, " a >J
corno sob .. >U pocmanooc;" COft " " d i,eI pu los " Y""". , .. doolo ""n;
da , " d..p.-.clada y oumH<lo l. poi",",", q"" l~ tu,,, lug"" " y S"'rio.. con .-.g;a poto>tad la ~nda , que h. do ,U<O<I...
h ....,
P""' '' ' do , ,,.. o '1"" 'uan ton f..-mom.n" ""pon!'" cada cma '"
"'" 'I'~"""" d";"""'. p rop>ito <lo >J m j,,,,,,, . [.0 que ,;m< con

And," ,

,Ou>

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

nu"'"" ojos, y ol mos con n """"" 0 _ ~ n"",'"", mal>05 " polpa.


ro n. ..t o os ...,rib imos. [d . 1 Jn 1,1.3-< ). Con lo , uaI .. prof
la
"., no slo t. <I;go do
Y d. oido . " . ino
do lodo . f m

del Se_ .

,'ot.

.m""

JI"'M '

d,'" apmlok,

Los hec.... de todos los

""'''0.-

'1'6.",." fueron "",itos.., un hbro. " "

...r,,,,, al "l'''mo Thfilo lo 'l"" ha " " edido "" '" p"""oc"," u. romo
lo d.d.... ",;d""",""",,, .. hec ho de qu. PO" po< '"to la p"-'''''' de
Pedro y" ' ; aje do P. f>Io do>de Roma . E<paa
O u l'" J.l\oblo

prol",', ""

En cuanto. "" cartas de P ablo, ",Ole< ...... do>de qu> fug..- po< qu>
e..... fueron .m'iadao. " . U m;.mas lo ded..-.n a los 'l"" '1"""""
.mondeo-. ~ En primeolos Coo-imK>o, .....
....-."..
del ci""a; d..puk. los G. la,,,, [po'" pn>h'b" ) la ,"""oc""," , ~ ~.
los Roma"", "",ibi ......
","mOndole< .. onlen do l
cmo " I"ioc'pio de . Ila. e< C""o
No """,,"mos d;"",;, """'" , oda una de ....., "l~ 'l""" m j<mo b...
n"",,'u.-..lo .p<loI Pablo. "P"'OOo" onlen de .u ~ .
J"'n. slo ..rnb.. nomioalm..," ""'" ~ '!le<"", po< .... 0.-<1, los
Coo-im ;os, la pri ..,...., los Ef.. K>o, la _ "" los F Uipen..., la "".
",no " los COIo.. n..... la e u.rta; los GOIa Io', la qu;nlo; " los
ThsaIon>oen.... I... " a; los Romanos, ~. la ""';mo. y . unque los
Coo-im ;os ~ Te<alon i<en>e< ...,ribo <los "",", para .. correccin, ~" <i n
.moo.-go .. .-.conoco un. 001. lp..ia d ifund jda po< todo .. ocbe de la
,....., P"'" tamb" n ' ",,", '" ~ .. ~poc," ipo; . , . unque "",il>o ,,"
~"', ~ habI ...... Iodos. A<' m j. mo son " nida. po< .. gnod"" una "".
la. F;I..oon, ~ una . THo y <los. TI_ oo, que. a unque ru" de un ,",,,,,.
lo " Yamo< f"""'O"I, . "",n al hono.-do la Ig\e<ia , at lic. ,,~ ~. Ia..,de""'''''' de la d i>c;ph na """,.... ;co

E."""",. Y

CaTl'"

lug..-,
'""""""m,

r-~" ",_id",.

Pablo

C '",ul.on Iomb"n U"" (carta) los " Laook<n ... , 01 " lo. ~ I .a n.
drinos, ""'... fab a me n" bajo" nombr. do Pa blo " P"-"' (defondeo-)
la I>o'-'j;' de M,,,i n, ~ ",,,,, mocbos [""ri' os ) que "" p ueden ..."",;bidos.n lo Iglesia eaLlk., ., pxque ""com'''''' me'~ la.- la b..1con
la m jel.

CaTl'" J. J..." ,'J. J""~ s.bid" ,,,, d. S. I<,.",",


- En' ," los "",itos [de la Igle<,"] catlic. . . ru.en,"n una <a ,," de
J uoIa. Y dos del m.ndonaoo J ua n, ~ lo So,idu,,", "",rilo po.- amigos
de Salomn .., bono.- del m"""'-

"'STO R IA DEL

C'~O"

DEl

TE"' ' ''"TO

~CEVO

~ip'"

" ' pocalipo" _


"",;I,;mos el do J""" l' el do Pedro , ~ " 0""'1"" ....
"';'''0 algUD05 do los o""'ros no qu'''-OD '1"" ... leloo ODlo ip.o.," _Po<
lo '!ti" .-..poeta al
~" mUlo","'...."""'.., OD
ros d,""
" .."".. Io ..mbO OD Romo, cuanoo ocupaba la cLod
do lo
do Roma romo ob' 'f'D 'u h..-ma "" P<o. " Y po< """
1...-10, ~
pero DO pu..-le h""""", pi>Jjcam ",,", a! puobIo .. lo ig\O>ia, o, 00.... ~

Po""',

com''''''

,p.o...

los proI"',"" po< " '"' ya oompleto,u Dmoro. Di 001.-. los af'loa..
['l"" """"len 01fio a! do los ti empos

EKri<ru """'C,,,
" Do N>i oao, val"",' o y M'le'...... " no "",',"mos nado ODoioh>'o; los
"",1.. hao .-.crito tam b..o UD o"",,, " libro do ,a] """ PO'" Ma ,"oo, M
~ ju"'""",o.. con IIMt1jde. do "'a, fuodaOO< da los cat a rrig ""_

" ,_ h
mm, <"l. al ",,"'

(I~ "' """..oo.

, ..

!)oc""""""

_
IK..... T..... ro, <t,_
' ''''''''''''''' ood l"","-, ' 1, !loo" '",,"', POden, ... u_, da! maoo""nrol_

""-'<Irid ' ' ' ', "".


.\fu","""'..

F""""",

.,._,

BAe ,

Lo.,.,.....,.."'"
",", und " " _ " ' ' ' '
' _11 . U> ,;r,.., ><n>oponpo< "-

, -,.....".-.(0."""

Hao, V" e.M ....'.",... IN E"""h.,~ do, dm"oc"", B'b<! Bm O '"',


","o, .n, Moh.-, ,..,
fr., Lo """""""''''10 B,j, ch ,"~"", IM.......... 1a

,,,""o

~ """" "' ,

'' .

"",", h,un al ~ j ..
''171), Wilho' m S<HN "~"" H " , 00 ..
E"'~,hunc'" """" I ..""""" uod .... ,hti'" """" 1Ii" "' o, TRE', , ..., PI'
'1-48

B''''' ' 1,

E""'"" ...,...od

Do"',,,

W'" ""m R. F...... '


F......">~. 11>0 ,,,,,,,,,,,," of'" "....' ,,~."""'
Omoo.- A" FL""""",<I Approad" ~_ , yort, P,"'m ......, , .." ..."" . G'M "-',
New
C ..",.- ,,, M ..,,,. ........."'"", PlUl""",,"a, Fro,.........,
"", ' o" iJcd> . ,.. _ _ '" ," E~<h' <lou"," ""'"', H.,... . y.... ''''''' Gooff,.,M... , ....."... ~'.
,lIu"""",," ''"l"''' .", ," ",",/o>nmJ of ,.. e..""
("d,,'" ~ " ",""",phol . ""ocd, c,,-..-, ,.,.... '''', MoL! "'"
.........,.. "'" . ''"'' T...,,,,,",,,",,, do, kJ.. XJO , ""......,. ""', , ....
"-"=
,.Otto w u""'~, """.. "
rA , ~"" r,,,._.s.
",_
lo i", _
Ia Bi"" 101.,,;.-., Uboc .. F""" 19".- "'"""'_ ~ ,

n..

"".mm'

r"

_Dan,,'

c..", '"
{om."'a> " "'"
~"'" 1"
d. N""""u r,,,,,,,,,,,, ,- "'~"_ 1/"""" "~""" J" e..""
"" """''''u r,,,.,,,, Paru. Gat>alda, "".- """" " . ",_=~, "" c.""" of,lo<

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

N"" T,,,,,,,,,..-I" C'.,~ on.".....,u. .... ""'i{~..~,. O""",,, Cb""""" .......,


' ' '', 0.00;" """'''"0<,, E nria> ",,",,-u, H
',"".. Jo lo " ,,"',,"" ,h..","",,..,_

.... """,... " ion",. I ' " 1'WJ .1-., Jo


AIbort

e. """''''' . _-..-do ,

e""".,...,G;",bn, Ubo< .. F_ , ,cm,

""'i"'; Ni""" d

,.,., E,"",,"" , IV, """ 1 ,n! toll. """En


c<",IUcIo", ... """",",",,",I~""

T_

'''"N,

""_la9'

~ ""

I ",. ment Canon' ,

Vect>c. , . . ., IV. " " '''' ,

""""',, """ ,E"""","_la",," ,

VI

LA C R IT IC A TEXT UAL

'"

E L T EXTO D EL N U E VO TE STAME~TO
y S U III STORU

No "'. .mo< ningn m"" ",,,ri l 0 o<;g'n.ol do 1.. 0 0"" do l N u.vo T.., . _
""",'o, l ' tampoco do "'..... ""rito> do la
los ,. . <os han llegado
ha<la nooo<ros , ,' '''' _ do u n oI",'aOO n umon> do
'1"" f-.ron
oopiaOOo .10 lo,!!" do los ''g'''' en.1 on."", l' el OOC....,.. cri....,.,., ......
1 momon'" ,n q"" la i m p " n .. lij .1 " "0, aunquo "" do un modo de n
n;b."o lo pri m,,,
;mp.-... del Nu",,, Y" 'a mon'" .. l. d. E .... mo
en
los "","uocriloo. rop..oo.. mano la ma)O< parto do lo. """" en el K ripdo Jo. """""","oo.
in n"""""b'" d'f..., ,,,,... '.,'uo"" '1""
lo.
;mrodujoron" ","n'u,o.ron. So> Iloma
Jos w<.
nouJo. '1"" f'<""".... dir....oc '" en o"",," ","n"",ril"." DO haJ' noun 0010
""""'lo d",I N """, T..t a ""," lo 'l"" no .... . rectado po<.no.. So lloma kc-

,,"p>odad.
"""'''''''"t<,.

"'6.

",.i"'"

rop;"'"

0<1,,,,,,"

",,"iene"

I"l'"'' ""id"'"

ti,,,,.."''''''''''.".."d1 l.om._ varia"'" . a 1.. mm d if."" "" <1",1"""o


00..0""""

en cada ca><>; lo< ..poc"'h""" ha blan hoy do .... do


rnd , an&n_
.... 'l"" .. n d..do la ,.mplo r.ha do """!!,,,H. hasta la ' rnnofonnadfu , la
om~n" la adOcin do , ...... "",""lo.
La rnliao ",,,"al .... conjun to do ~ im""'''' y mt odos d .ntlf"",
_ ' '''tan do ",.bIu.,oI ""0 , " <I.<,-, do , .. lit u;, la f..-ma htenol m" pro.;ma p"';bIo al ong'nal
E, .,;den" '1"" ol
d.oI ,.. lo f""""de l' de<.nn j .. la
"'. y en rartOcuI..ud jo ~"" prop''''''''.... dicho. A priori. f'U"' . la
crft"" ""... "" ..odrIa eabidun una Introd..ed o al N """, T"'a"",nlo.
dado '1"" d..do , _ .. ",nt..,ido ti,..... d",j toxIo p;ego odjtad.> po< '"
So"'_
blblie "" 1""0'" l~ fijodo. '-'" "p"'ial;""", en " " 'lo biblico . pro"""",.. l ' , ..61icos . llog..-on a un .......-do .00... .. " ,ro de la odie"'" del
en.k.,.,", T" '....'" IGNT), oIx-ade un oomi" in,......,ioo al lonnado po< K
Atand. M . I\l",," C. M . M "";ru . D.M . M e<, V" y A. "".gron ;.... " 'lo ha ,;do
.-.prodocido
d..de la 1 6" od"'"", del N"""m T
"" ",,,"'"m
e-c. pu blicada po< "",,"'A..nd .., ' 979; ""d'nMiamon" .. lla mado _",,- .
lo . .tanda" .

_'m;'""o

Odo>n'' ' men''

"""u-

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

Do ello .....1.. u .. ~ ,....,;oo 'f'" 1""""''' el "'P""0 ",h,{",,1orio do uo


.meomm ""'Io,oo,-. un toxto comn; '1""'" do ello , ;mplic. un rioogo. .....
la""""" la iIu>in do """ ""","Iidad del , .. lo del N"""" T.... meolo, 'f'" el
loct,r podrla 000'-""- como jnmu' _ . F.lim
, los "1""""" mt_
i"""" p " do f>Ig'na _ a<omf""'an al ""'lo )
lo .. ~ <en<", do
..riant .., y ha)' qua .-.coo<>< el aY"""" enUlico_, adicOn ' ''''' ad icOn,
P"'l""'" allocto<al"''"'_ , " , _ cada ,~z mIIs """pleto f""";0Q<~ r.g;-.
A. ( 1"" ' , qu 'en q u;.... ' n " oo uo;"" an u o. lacl u ... ,rihc. dol N,,,,,...
T.... meolo h .... _ ",1>0< 'f'" lo lonnulacio orig'na1 del ' e, 1o "1;"" . "n
do "'" 1'""" ioc_
.... ;""",,;dum l>,-. dobo...- "nida en cuenla ~ oI lect o<
~."e _
. Iroolarla "'" la ...."" ;00 qua ""'m""ll' 000 e1 ..., 0. En .1"'10, .10
largo do los ~po.los o=ito. ~ ""'ntano. ha n .ido le<dos y ,ec,b _
.n w romunidade< , rish.n"" ron ""moroo~ ; "",, , ariam.. q.. "'" oc.."'"""
.fectan dos;"a ""'..... la ;nt '"l"'o1a oo; e1 ..,udio do 1.. ,,..;"",.. ,.... lo
mocha. ",","".n d i"",lo, "'" el n;"e1 m;.mo do w pa labrns u,;I;,,",w , los pri.
moroo ooo ~ic_ de 'n""P''''''''On. A ", .." el "'V'" ...'" en osi. ooo n ,,
y loma f'O"COOO
As;, el "'V'" del "u
ThsIam eolo , """" _ .... bJe<oo- "'" p.-i....-I_
el lnIo,oo,-. el cual '1";
"'baja<. Aho.-. bien, "'" el f"'O""'D mjsmo do
.
blac im""'lo del " " 0, la eleccOn do u,," ,,,,,"o...n dotrimeo'o do "''" ....
po< u,," parta l;gad la ooh..-.n<;. y . la comp'''''''On del ronjuolo del PO'"
jo; ""a eleccio deoemf""'uo<'.' .....' U" popeI.n e1
);.~ I"..-ario. ~ .....
puk "'" la loctu... 'f'" el "'V'" propoOO"'. Topomns
000 lo _ podrla
1"""""" un ro",1ovicioon, ya _la e1accio de la ...nam
lO <!e<onn jna.do
po< la romp.-.n ~OO del toxto, Y la oom p.-."'io de! ... 10 .. ' 1"')' sob<. lo
..,'am. ~da. Es a..nd.l, po< lo 'amo , q"" el a""!la.. sea con.d.n" do
lo s""",On. Adeoru\s. el ro",1opuede --). deI.., mi 1'"""'..-- ..... ..00 ron
00. coMio;o".., 'f'" en un prima.- mnmen' o ., '"''"'" sea" ';gurosam.n' a
d''''nguid.., y 'f"'. deopuo, el mlogo e"'", el ..poc ," h...... m ' ''. , ..,ual
~ . I a""g' " (qu a.n oc.s;ano.pued, n ..d . m;sma P''''''' ' , s; .... sobo
.mend..-los I""m'" de
prop"," de cada djsplinal ... muy . b,,"o.

'moo'an

'0

"su.

Un ..mplo s' gn iroeah ' " ' ' el del fenal del ",an;e1;" de M. "",,'.
Algu "", man u",';",. do la , .-.id" "'n eg;p' ''' in" ITumP" n );ruso a""","
.1 ...10 al );nal dol , ..... ;culo . ti........" l""l" .po"' " n;'n mjedo. ). En
los .lamO. lug a"",, en ca m);;" , la ,.-.id";",, manu" ri " .omdo al a""" 8'I;"
U" );nal , qu. .d"",a g.......I""'n.. l. lo",", d a un 1;na1 1a,[<O, P"ro qua al
m."",." U" man"",ri'o 00" " ' " ,n un h.-.. a . n undo korigm.Ohoo ; los d",
);naJe.. .. "",,",n' ..." " m b...... ""'. . .n.djoo. uoo de . p"", do1 o'ro. En
'00'" lo. caws el );nal liu-g o " .. U" ..hlo lita...,;" d'lo",m. del """O del
..'a ng.l;" de M..-<os Yno puede .., lo corn inu""oo del , e1a ' o q... '..-m;""
." 1.,0. 1'<'a.d";0 ..1"","". " P"n.. ha que el final d. 'la",,,, .. ha hla P""
d'do." la ',"n.mjs;OO ma nu" ri " y qu . mu)' pron to w comu nid ad.. lo
,"""uy..-oo PO' un fi",,1q... ; ndu'. U" """ ",,n do l ",,,01.",",, ~ de la
l . " .... ~,pp. ..."

EL TEX TO DEL " "' EVO Tn ME~TO Y'U "" TO O"

<79

poi"".... m',06o de lo p"'..... "'ro . 1 hocho de _ . IBUOO> de los ""'jo.... m. n u"," ' ", d.l. , ,,,dk i6n og' p";. 1. 1 S ina ' h eo 0. 1 V. h , . no R, 01
manumito.n m 'nu"," la . ' <>4), una.. , ~oo ~""'. a o<igoa (l. ~ ""' ,.
na " ka ' j") y o, ,., , ."iono, (do . m.n "",ril'" oo pto< h ' d ico<l "a)'.n
oon ...... .oo01"""o lx-ow ha pla nt....oo ,.,"", intorrogan'. .. En .... I"nto
la ,"'ka .." ... ha ~ do "n moI..- pano la i" " <li; _
exeV'ka;
nu.m, l' m.Ou' ;!" del ""o do ., ,"'"'" mu",<non q... 01 ca ........ DruOCO
de .... [inal ''''f'"'''lo 01 1"00,,,to do! o;~ngo "" qu.o """'" al loo"" '"
d.c',06o f'O"Onal ~ lo iocd ",Iw<- al d' fk;l ca m ino de lo cruz
En "''' ,"p"ulo '" '''''' P"'l'""'" "na 1"",,",,",060 "",'n" de los poin
";p"", y _odos de la crlI ica " ,,"al, 1'"'" _ 01 loo"" J"'Ciba mojo< lo quo
.... "" juogo.n una loo,"", ""n" y <'Ompol"'' ' de ." a l'""" '" ,""h,..... y
puodo. ",a ndo .. 1"""''' la ",.. 060, ' 0''''''' mismo '" 01 _

",,'h,'.

1 0,1. La " . .. ......... ",",.Ra1 dol ""0

eu.o....... n las coro",,,,,,,,, """"'..... do la """ ' ..... ?


El sopnno P"'" la """""'" ""'" h-o<uon" '" la "",,~, ""'"' 01 ~glo
[\' de """"'" an, fua 011"1""" So"",,, de un m ........ f"1;;I; .. """iDo.oo.-.
." deo lados de la hoja l,,;pTI)< ) 000 una can. "lo.<Ia f, . ' n"",, ), la mayoda
d , la. ,,,.. con tOnta ""g'" (,.; , ,,1 (d . ' Jn " Y J Jn " ). Lo. po""na.
cu h.. pndc.n ..mOO- 011.. mi. "",. , poro g""",oIm.nt' ..
Ios,.,-
,"',. d , u n "" , ,,ario; " ' , T."io 5O 1""'.0" al fi ""l d , l. ca rta. lo.
R".""oo>, Yo, T..-oio , '1"" ,., ..rnto ,,'a carta. IRm 'o,ll)
El """ o .. ..mto de ma ..... con "nuo, ,'n ~ " " .. 1.. pola o,-""
~ n """'tos ~
~ n 1""",""'060; .. la Krip<io "",'i""." la long,.
..><1 de la 11""" '" " "I;Ioo'da 1'"' adelama.dn~ al [inal de la b""", U"" pa'"

,,",wn:a .

p<cI"''''''''''

".

""""n,,oda oornino "" la [(""" " BU"'o" . . ....... .. d"" '"

" ""Y'''''''''''", _ ";n'[" a """ todo ."""""""'. las palalx-a~ 1.0 ""h'u",
de ." pap iro> '" CU"' ,-., la mayoda de las """'" "" U"'"", uoOdao'. o ..do
." poi"""'" """'" "isIiaoo>.1os ",,"sIa' adoptaron un . iRom a de 000"""
cm po... 1os nom o,-. . <ll';""'; .. ""hbion deo " ' .......... soIx-a las c",.., ..
ponia un ',.,UD horirontal ; e l 16o ,-, I. n (K. ,,,,, .l. t U ("""-,,.l. TTN iTT""""'l,
lo cual. """" ocasionaDa ronfw"""'La fonno ms
doI lihrn '" ol rollo (',," m )' los " " '" de ]a,
EocriI",", ;><1'" . rno copiados.oo,-. roI"'. ""'.. do
'monio de 011" '"
01,.Ja'ade lo ,; . ita de J" la ,'n"!M'" de N.."'..'
"""ogoron oI libro
1 ~, jU; oo l do! p.-<>f'" 1....., dosonrollO 01 Iil>ro.... Il.c ' ,
11_
fenal", <101
"1;10 , de nu"'... .... 'P"''"'' 01 hbro cuadrndo (coda q""",","" '" '"PO<'
P"""'" hoja> de P"l'i"', .. dobl an poc la mitad y '" """,n '" 01 m..dio pa'"

"""gua

m.

_c.._.... '"

1.0""""

. ",,",pn><lo ""........, ... ~ .~ ;"


... . ~ ;, non.
_
.. "" ""'loo
~
.... oc ....... pon
_ dox_

~.

~ """" ~

lO-.

.. """" ...........

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

fonna, u n ruadomo manojable. E.I 06<1".. so ,," n,M rnmoro .. 01 Ombi, o


en.h""", 01 pap iro .... " " _ del "U"", 10" , ,,,,,,,", _ _
moo. 01 1"',
_
dala de mod;nOOs del ~glo n. 1"0""''' de un ~bro ruad.-odo.
""""' had o mocho ''''mpo ..,..'" o<ro >oport " m ueho m" _,"n"
pero ta mm' n mu cho m" 'O<Ioso,.1 p"<pm ino Impyo"",,". "".. 11.
modo ' a mh"n .. ...... "', o. 1 Tm ', ' ' l. q"" ,upl,nla prog .... j;. ""'n.. al
pap iro .n',. lo. . ip", "' Y VI de nu"l< .,.. A port j, del "gk> IV 'pan-e.. \no I"'m."," p-.nde. manu","", d,,1a B' l>h, ,n foo-ma d , 06<1 "' .. d ,
P"'1!a m' "". l.a P',,",,,ue'n do D'ocl",'a no hal>'" hec ho ,"""pa c"", u n
.lavado n m,ro de t"..", dol " ,"",o ""'a m, nto " 'n tno .00.-. pap iro;
~ ad. 01 ,no " ' . 01 'mp'....oo.-Con"'n""" oro... . Eusamo de c...o....
d ""u"n," <op j.. d"I "S... d.o. E" ,," u ca. , . " ' '',, .. >01>" p"<;am jno
h no , c on u .. ,,,,"u c> 1'8 ' hl" ~ u n f"' ma to man.jaM", PO' ,"ff~ c af",
..parto> . 1m ,
' .""l. Ef V" "' a"" BOJ, q"" <on",,,,, ,,1 co n
ju m o d , la B' hlj, oon " P'''' lagu""" pudo fo.-m., pa rto de . "no manu,
e n'no
'"'" manu"n" ,, "'"-. P"'1!am i"", mueho mM cuilid<.., ""'" """"",.n
undate. "')" fonna ..., ... poco a k> la<;n de lo.
A portu- del ~glo '\',
01 uocw .. ouplama.dn 1"" u .. """"u no mM nIp ...., .. m in",,"la. un"",,,
~ 01 n""""" de \no man ""n'", so muk ipLca de fonna ..poe" ,,,,la,
A .. la "'pK!a ",;ro de coni"mo ha~ _
oad i, "sun.. _,"""
.00.-. la
de ro. ... 1<>5. El
de la obn, I"ma.dn
_ a p"""" al rnnd p,", " .-ep;.. ron rn.cu.oc,. al fenal,.. 1a'.""';1"'0. DoI
m'""" rnOOo, al f...f de la oo.-a, una "p"'''' de ""'" f.naI 000o(OO
"""" 'nd"""""", I"""""'~ moncin del oop; st a , del "'!l"'. de la "",ha ,
n"""", de ~"""~ 1"" "Iojmo , puede.~ _ , OOP;'" diri jo . [);", u ..
""""" de O<dn de ~ ""' '''' al
uo 'rn!>ajo Ia n difld !. ... r. . . ,.,...."
ma""",i" ,. de la """"''''' m",nlina . la ' ."'rip" de la 'arta , lo. Gola...
como ""nla .. Roma' . E"" "'" 'nfunna al ,"""",.00.-. la con
"'1"''''' de la ~ pa uJi", corn
, periodo ';"uu j"". E> pnsi .
ble qu"l"" ""'''''''' <aoIgia>S, " ' ''''''. '
Wlns deI" glo n, p'n..... qua
GOf.... "" la pri m.... de ... carta. de p..,..,'
Eo olg u"", ~.-andeo m"""",i",. .. uoc, ate. 101 A" jondri "" A02 del,glo
V, 01Yab",,., BOJ del olglo M. 01 ""o " lOd"'Odido '" 'apftu fns. al!"",,,, de
lo. ""'... f",-an " tulo, k> _ nos 1""1"" ';0..' una 'oo"oc"" .00.-. la oul>d"" ~n litW;"" o "''8''''a '...."ada.n f.. rgr..;..
Po< " h jma, >00 , ,,,,,,,, nI,, fno I"'limp"'''''' ,,1 p"l"'m'oo, mu~ ... ro ~
mu)' ooo<oso, ..... 'f"'do paco "",00- un ou"", 'exto; .. 01 ca>o del cm, 01
roa.x
""'$." .00.-.01 , ual .. cop"ron ro. """""'" de Efn!n
Eo perio,b de " ', . oc'" de _
m i"", Ins paljm p"'tos so muk'pUca hon,
h""" 01 1"'"10 de _ 01 conoiUo de Trullo "" "" dec idi proh jmrlos ; pero
f"" '" . ano. AoIu. lm. n... lo ""oic, do foo '")'O' uh,,","I... "'" pe,,"'"
""uf"'",oI
'exto ""podo, .00.-. 01 qua .. hah .. """0 . ""ibi,

e"",,"",,",

,'glns.

f"""'''''''''''''

,"uJo

'"" .'1"'0,

conI"'..

...-m,,,,,,

.. f"""''''''

Eph.,,,,,",

m"""'

"

xv

~ , pp.

m.m

~,pp.

. .,

,m

EL TEX TO DEL Nl' EVO Tn ME~TO Y'U "" TO " "

Desdo el "1;10XlII " pa pel, traldo de e h;na 1'" loo ""'Dos "" el

4"
~glo VIll,

.. ",,,;.,,<100 ,.",-"" leeeiona.-"" >Ofi oop;a<Ios .oon. papol; pero la materia ..

fn\O' y, "....100 """" ;~'''''''', el I""Pm;no"p>e.-al oop>rtode..m_


,,... p<ef.ndo hasta la 'n ,..,,,n de la imp""'"
' 8,1, Los , . . ,,~

do' ' '' ''0 del ........" T" 'amen'"

Al " .... P"'" ca da '''ll''- ,,,,,' a" " " BU "'" """;gns del ,"",o de, " ""'"
apa""'" __ amaI gamao """""namen" ,'a _ 8ruP'"
mUl'
o; ,ho< t . .h gns com"...oo...;

Thstamen<n, loo

""''' ' 8''''''''''

- ..,. una parto, loo man""""",,, Snego.: pap"",. uoc 'al.. y "n m;fi>rn
..., pero tam l>o Ieee;"",,_ de loo monastaoi", qua ""..,,"'an loo" " ", no
"n conhnw<!ad, "no d ~ f'U"'t '" "'S... "'''''tu"" del da Yloo h.mp'" "t,
"~
_ ..,.

" ",, parto,

ven;o".", tnodu ccion.. m")' . nhguao, . menOOo

" , ,,,,maclamen" lit


_ cnnsI ituyen u na fuente muy I"'",, ""a pa'"
.-.conotru j, la h;>t""" del
Lns "P""'tns _Oros tan ron f.-ecu.e oc'a
ma ou.ro" " pa n i<uJa.-.. de u na "ernoo, ..pecwm"m. P"'" la ven,," . ntO
8"" ~"""a Y la Vel u, La"na; pero' """" .-.m i",,, " na .,.".... de .-./"""n
cia (bao.ada. '" vez en "",nu>cnt'" muy n""""""",)
_ 1'0< "njmn , Iao el"" del " ""'" Th>tamentn poc loo padr.. de la Igle<'a
"n 'u, djr""""", nhrn>; loo apa ""'" .-.m ilen . una "';"" m t" . ""''''''''
de, " " " de lns f'nd, ...

",tn.

p "",

, oda ' alegno<a. f"""'m a""" "F"da"",n" " BU"'" .... il"" impoc

lao'"

de_

l . En la <Mi...... mitad dal ~ "'" XX, l ""'''' . de " "'. " de>cu
00....." '" , la
numerooo> ",,,roo, pro"".... nteo _
"'me"" de
Eipro , hiro poo;"" n" no<>.bIe """'''''''' ... .. oonoc;m" o," da! ",'" .. ..... ""ti
fU" ""'m.mo "" "","ro , ~ p", que"......,.. ale""" """" "", ..."".." ", de Ju"".
.prox;madamen" ha< ~ . Lano "0, .. daci,. me"", de "ocuen.. alIoo
""' 'Pu, "" _la - . ...... """'" _""'h<n'. "'t""me .... di, po"""",, "" ' "

"''''"'''';00 ""

...-.mon"

, ........ ... b K' u.J ,~ ,,"

"."""ionf_....
... _
"'"

""" "'"' ' '''''',


a-..., of"'""" ._
c.mLri<Ip C
""_ .....,
"~

... b"'.. ... ... ~~~

,~ ~ .

EllXm,

' '''', c ~bridao ,

~. "..r.s,,,

lANU tJ, """in, ... """""

...

N~ T

. Cfi _

""" ""

,_ o

K...

; ~ ,.....

"' """ .... ~....

__

"Nn " .

'>000 . ......".., "" " ~


....."... ...
...", .. _~ro~ ~
odiciono> "" N ~ T..........., GNT ,
-Abnd.
~ , _ '""'"' "", b
,"""""
,b
m~ ....... "" ~ ~......do '"
),ip<o<i>........,
_. , ~
,~
CM->_ , "<ID< .... ... od_
~ h.... -.rudo
_
","",'" "'_
""........ . . ..." ><l. Do

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

'....""''''''' .. ""pomo; ",,"000 ""'


"""" _ """ """JX,,_ ..., ,,,," ..,-.
"'uLoo. "'roo ront;'.... - . .
"""', '" ' lelo][[ """, ..
ruot," _ . xp-"'" ~"""
ho<,,", Y , ,,,,-,, " """""',
can.. """""", apoca l'poi.
loo ""pomo """"""'" a",,""" a _ " . . . .
"'>'O oom "-' ~.
",ro - . . '""'.m..... "" , na _ lfKa<"" u_ , yooo
""""" po.- ~ .....

".-, ,,",,.'100 '0'

""tam,"""".........

",

p ....."'" . . "" ",,,.nnd ~ . ~ """"'" .. part~ ",..-... ~ _ _ e....... ,,"'"


.. DubU"
~ pO, _ dat..... ;gJo 11I, "'" " " " _ po.- lO 1Dti. -. , ...... 1 ' 01'" cuate<>

""'"""'''''''",toe""'
.L
hao.... a'" 100 , = ""'x S...... (...... 10" ..... , .......
pO,

Pablo

. Lp" ron,,,", 10 ..... ... ApocaL'pol.

Do""""""'' ' "''' ' ' ' .. ~-G ' ", bn.",,~ roro_ ""'" ..
. .. yf' , hao " ~ atIo l OO, _ " " ' '" "'.......'" . . J.... ,.,;

cap"""
fTamen,,,, '
p", .. " r""'"
l4, ""'_

""

~
m..... ... ...., U( """""'" (ron """"'" _ 1 '"' "">n '
...""..
'-""" "'Juan""""
_ .
'".......... "'-'n m,, _ _
~

, . loo ""'.. ~ . ""","""O,, .. """""0 lO'> (l OO do '"' "'"'" 000 '....""' ''''''1,
poro ...... uno " . ' '''''na '" ~'"' JrO';""'" "'" m~mo maoo ","'" "'" otro ....
""'nto. SIocinro do """ mon U><rit.-. ront..... .. ~ ""'" T_
ro ""toro, roo
ot-wmoo t"""",, "'" '"' " ......."" , ~ .
.... ' lO ""'p, ,,, Apoc. " _
onIam_ lO.
...... " ,.,;r;,,,,,,,," " C.R. G.-....,- (18.....
........ .. un ",moro_ ind"-' ... oc"'o 0 1, 0:1,_
m '... ....... " .,.; .
"""'" " .... """",",,", po.- una ...,.. ma' "","~ "'"'",
- . - ' " una
.-.mon.. aL ~ "", ""11
_ El mb """"" y " oo .. ... .... """"' .... ""'''''' Val"""" BO' . .... dato ...
l<Jo'V. A"...oo ~
Votic=a ho<ia , _ . C<>o!;'", ~ . ,"'~ """'"' roo
. ........ ,,"" na
~""'" T..""",,",, .. "'t."ucnpo> " lIo '.1'
_ FJ ""''''''
m"Ji""'" ... ~"'" rv, "'"
... """""""- """"""""".. po.- " "'_
... aL """",....-in .. Sa nta Gaallna
... suw..
ro..-.ronotrurlo ""'",.............. Hoy .. "",",,"", ...
~Bn,W.libm,,"'...,.....,. eom_
""l
oL AnticuoT..........ro ' ....m ...

......... ,........_

. mut....,.,.,.

,.11)."'" ""'_ ron""

""'l,,,",,,,,, _ ..

. ',,"0" '"

Si"'""'" '.','"

"..-c"'_"""""""'"

t_

'M<,,. """"

" """ Tho<amento. " ,,,,-, do _ , . oL I'usw.- ' " """""

- ., _ ~. AIojandrioo "" , ... ~"'" V, _


.. _ 0 Y """,""",,'"
>a<riaITa"
ro. "",_ a ,"""""" . . " " . e"",;.", ~
" """ - . . . .0.., .... ""' " ".. '" 0.""",.... Roma. ........ N ' ''''' T to"""'to

A""""",",

00

roro....'"

"'~ a M " " ,

AA'''''"' ..

_ . , roJ.. r E,"""",,' "''''"","' aH.... ~"'" V, .. nn ""l _. ... oL

L.od.o.

~_

~_
~ ,"""'

........

.,..', .,..

.,.....

,..... G<>h.m ",,,-...,

ponc<n """,,",," ~ """""


do[ ..... D
~ '"""", d Wnnoo
7Q5 .u-~

- . -_ '

( "". <
_
. .'" ,Lo ..,...,
'""',
, _orn""_,PI' ". ,, ' ~
,. v
....mnn..o., _ .
~

Xli

'

,~ , ~
~_

"'"

_~8

"""'cUl, Cm."","""
""

.l,..

'''"', PI' lJ-5<I

N_",.,"" ".os y"""""

EL TEX TO DEL " "' EVO Tn ME~TO Y.U "" TO " "

'"'

......" iro ".,.. ""riIM,


rrnooo>. , In..oo.
Er"n. Con<_ la mitad ...
' nt ~ T..........o' _
""'
~""'" T
"
_ El ""'''' ''' ""'" Uk""
(110" , Lo" <d ), ...
" ' _ IVN. "'""""",",,"en lyoo _
... op, I X,
po<IO>doro"" ..
. la l '''' _
... Carnhi.... F"""""u>-

C"",.",.."",,,""""'"_

pero ", '''''' ' ' _

""_oo ",,,
<rito """""""loo'''"''''..._oo.. den

loo ''''''''"

Maten- ' uon-liK.. _MNooo,


"" loo - . , '"""'" ,........ "" cart.a> '""'''"' ,",_.Id ,. E. ""'""'" po< . "'
, ....,..., _ ~uIa "n.m. ~ ",,"o lIamao ""'.,.,... ... loo ""''''" ... "" . _ El <10<0 Cbromon<aoo ...... """"" , ,,,' o ,d ), ""L~ "'" H rom".-.do po<
_
... BeZ> , oont ..... la. <Artao _ " " " ' oon u"",,,,,,,,,. iatu....

_"' _ i" Fc.,"-"", ..m l , rom".-.dooo ,90<> po< a..L

"".noI... oo ~ ",......

M "oo-Juan_liK... .....-oo.

...... '"'" """"' ..._

F,,",,, """';""" ""


lO," ",..
F.......

""","". "" M . =o

... ti"" _ " ' " lo"""" .""'

, . loo ","""",,,,00 '" ,", u"","L


a " ""monodoo oon ' ite
"" I '"' " El
rrW ""i.oo'" oIJoo "".... L..., " '. pero lo ma,.,.- pano "'" moc ho .....
, ~ "'" XII_x n Slo"", ti""""'..... oont ..... """' .. ~ ""'" ThoUmo "", lA mayo"'- """ oontio"" " " " ' - ' Uoo"''''' , _ "",,,;o. """ .. ""On .... u_
, . _ oc"'Lmo-n.. """~... oo """ <tiarlo<, ,Ia.ir"""" po< la m,,,",

t,,_

_ En "" "'......."". la ..... iJ.. I , uen" oon '"'" _"'" ... """""""'" . n
m;"""'".... ~ ",imoro "" "" "'""' .... " """,m _ po< K. L>to
p, Ia".,-<copo
m ,jo< "'OLton. (Ju ' .H~ ,' I)"'" "'..... en ..lA r.m';... ....,
""' ...... ~;.,
J n.
_ Lo 1am"1a r ' . ,....,._ "" F..,..,-. rom......... una """'
m. mo, ritoo
"",,,,,, en '" ma,..- port . en CoI.tri" .. _ " ' Ia ooojo< 0
_
_
""" ... lu<.. _
... " ..""lo " .'"' ..
quo ",""
...,.,.
' l<1l,4H 4) .. _ _ ,u M . " " ' _ ""M,'"
_ E ' m""U>Cri!o 'u mmO",uJ.. JJ , ""L
con _ _ Domado'" ""
"" "" """,,,,,,rilo> '" '"'Ul' CU
""""'JO
' 01,
IIOJ (quo ""'n. n .. _
m" jo<_
.
_ E'rou'" " J9, "'" dato
" 10",0 apro' imada"","". """,,",,_.n " mon.. Athoo, oonti
'" ~ ....,...., n,""""", ,n.. ... ........ ... " 1""'" . n<iu>, . n
mo.... """'" "" "',"'_ E'<Io<O " 38, "" IOn. '" M"""', " " m. """00 "" una ,.;"''''' ...
""",,,,,,rilo> en mimi>ro.... EL",,"o'" "",hao .. ",moj. ..... <10<0... "''''

"'jo".....

.,,-oo ..
_ ]J(,
no"" """"_ """"""

... ""'hao.

4. loo "",....00" opa "" "" ...' """ r,..."","too'" pApiro, ..... ...,....,.
- . """"""00, , ...""" _ . _
....,;, "'" ~ "'" XIII_ lo
....,.-0010
"""~

......""."""w;.,.

.ran

Lo, ,..-."

l . En "hn. .. d i" ""'.....

V"_ ,,,,,, """ " ........ ""' _

_ Lo. _
~ li" .. >ntorioco<. 1A
'V ). lI. """", " ....... """""' "h",,- SO...... ;gn. . lobAImonto oon Il . poro ..
"'" ,",.... . . - u "", '>J """,,,,,,rilo>, ... m. >nt""" "' '''' """" .. .....-..n
,, ~ "'"

1\', t","kOooalmon.. >On . . . .......,."""...,.., mi""""...... " laboto lAli_

I NTR O DUCC'ON "

NCEVD

T ~ TA " ' N TO

00, >rompa""""" po< un n' """" ...... .,... '''''', el oc_


.. m" <0'- . .. el
_ _ _ """""'ina<Io k . do "" ' ..... IVN, ' u,", <eno tieno ....,,"teo pun .
' " . 00000
con el _i ........, .. el _ m. nu",""'_ orn el ~ J "", " "
... m u
"" Me ' .... , aJ'Iao al "na! """ ''''''''' lb """'" .01 t.nrma <noonup-

ti.,,,"""

",'.nge'oo "" 01 oro.. "'_Jn_


lc-Mo. , un ' roo . " " al '" cd.,. . .
_ Lo
do lo '~ I pt ,,""'... . ,..oo;mo r _ m . . . "'" mil
man ....""". lo ma"""" "" ,000 . . - . . Y- . """"'-., 00 _ ", _
.. """"""" al >iV> >1, ;oc,"", al ~Io VI . I'' _ . lo " " _ """",.n . un In
t.oo rom",,",o do ' '''''"
, da. ,.,., lo ""!pl>..,.un loo re...... "'~..
... lo V
a.m."
poc ol ""'" a.m.,.. VIII ...
'm. Lo ,.,
rean _ critico modomo .. la ina""...... "" J. _ """'"
,. H.I. \\'b rt. en " d ocd lIS '" ' ''''' .. """"'"mod. ..... _ Ul" mo,
.
<lo, ",Do una ..,;;,
m( ~ . ,, 1o Vulpt. .. ~ la B ; b l~ ... So
"""'" ,
,
.........inada
.

h""' .' Vano. man U>Critoo en """"""''''

B..,.

te""""'''''

,,><,""

" En

Ia ""_ """""",-

m i_

_ Fl ""''''"'''''' do T>ti.... haci>. ..

aro m , I "" "-",,,

dj , p,,", ... " _


loo ruo_
l ro
un """ ''''''. "" ""' p'. . . ...
proIu..... ... Ia _ _
mam " " ... ~ """" T
mo . Un ""., _
deL """"""'" ro."""'""""'"
... """ E uropoo (Sirio,
' ' '' , .... . . la pri""'" m. . . ... ~Io 111 y .. <b~fi_

do_ """,..

' .m,oo, _cibi unaannon" .. "" ""'.... " . . . - ..._ """'mom.

codo . ro... "" u


"'jo . L """""" 0 ' 11 , """,".., un """"nWio ...
~ po< EF"", .. """",,," ,n "" ,"",U>Onlo",","ioc>do . . . iriaro, .. ""'

man......... '" ........., .. <00""''' n """", """ ,..... .......,...


_ Do> ,"",,,,,,",,,,

ro," ~ ... la ...."'''"

on,...... han <00""'_ "'" """""...... "" .neI,""

.E,,,",,,"'" '"'..".,....,..,__ al "'"""=00,

"O mam ocrito dol

~Io

'V ro. _

uIMno . n IS" .n la ...."""" ...

""'

mona~

'orio '"""'" ea",,,,.


"' .. S
'""" .. lomado .~""'"
.mar'''''', ''',..
un ",",mpun ..no ""_ _ con al _
'" B.."" la _
. La,...
""",_,~,~

"O manU><rito dol ""'" V, """'


pe< W. C""" O... F."","" u ~ al ....-n .
b.-. .... ~""" eu<o<onw.o., .,., con, ,,",
cuatro " "",,,,", '" . L
' "'Jn
~",
_ La """"" .",..pe. '" La> '....... ~"" .... la
F.'" """""" .
da _ al""""" pe< u.-ca '"
",""" ",, ntoo.
lo. """""' ......
,.... 'VN. E' ' roo .."
Y 00 ro ," ~ ..., -"' '' ",oon '" ....'e'"" '"
La> =<ro cana. catLico. "'"'
n' oL ApocaLi"" .
_ So"""""", oleo
"""" , _ " "La
lo
_
.-..J j..... pe<

_ or",.,..
Y""" Ox'''' .....

1'"

""'_ido

TomO>
el. . '"
alIoo '; ' H ' ' l" . En
'''''''''
"" a _ , .....
..n
"" ITW-o"'" '~""m .. <&luaJ .. _ lo 000;;"""0 ... " 00 ... ... ...too m.
prox;"", .. ... cd"" '" """" " ....... 'nado . , -

ca""""
,."

.......,

O.,mo,.. han"",.,n_ ,.""" "'"


' 0 .... . , . ., ," YO ..

no "l"'''

"" a ,..

'"
lo "" _ oarioo
... """'
-

......,..U.......
' uaI .. "'....... 0 """ ""
pa rtOo",", '" d;I" , ",.. d.. Lectoo >pO"' , poro .. mbWn

' '''00 , ""'''"',

"'pico..

un> """"" ...

po<

... ...-.
., ....-.

~ ~!<:i I.~~t."3

l,!
h,lol'iI1" !!'l'
i:n _~ -g-:=i!ii's H_ -~' h h"S

L~null~- ~ ~ ~~~j ~-IPr..:;~ ~ > >~~ rs " ~ !1',, ~ .. - t. r.h~-.


~
ar er s '9a' o-Ir

", .

~ g'~~H~q;~
z!- ;oi~~~i ~~ B' ~ I ~
B' l'a~.3 o . ~ ~ ". n i'.~r ~

1l...

..

~ " ~ 1<" 1l.

'ti r
",~I<""~

~ ec

,f'I"!"! ,

~ -1!,2 ~~_;

H - _~~'I!x< s.r,,",,"

<li

~ ~

~l '-I !m,H;Ildm
, I<" ~ E 8 "! '1~ ~ a~ ~ ~ 8 z
"",r. s__
"1<"
i,!!';;!h
~-~1..~" -;~1 .. _ i,~ ~",

~ o.:~;;.&I<"! .. ~ t - ~a~~a_1!,
~~ "H .w a ~ .:= g: ~~ - !2. ~,, a.r" ~
"'-~ . ~. ~-~ B l ~ : ~ ~ :: a ~ ~ ~ 1.8' S
~~ ~~- ~~ .. ~1~~"~ - Bg'~n~-'!j s

~g!!!S

'aji.~ ~~..1ae~ 1 'O:lt:ltl~lIra~


~ . 1<" [ ~ " ~ -lI c~l ~~ Q- ~'

a"Il.I"~O: ]B'"

~~ ~ ~i ~~! .fj .. tilill~ ef HH~l.

'"'~

,~ :q ' '< ' '~ ; l ~

:: O _,

15" o;,,"
::'''I''
_ a ~ io ~! ' "'"B
' , , ,O'O' .
-

";

,l"j, ,htm

~~~l

~H~i:f2, q~p-l~

"9[ ",8-1. - ~o

ha~ " ~r -ll-nh

,e

,"l'
'. ",.;."
: ~ ~ 1.~ l
~ ~! ~ _~Il' If '<

~-

e~~

2~

~;. -. ~~ .

'l'
..
o o~ 31t, oi'

~"' _~ -"';,~o ~

\l

"Hda ~ 'H l ~ ~ h ~

P "~ )'

3P _~n'~

~r. ~a~1.o

'~ ~~ "' f~ nlB~ ;"i

1~ fi: ~ or HH~j

n ",S" I ~O;~ ~ .. g~ ~.

~h _~P~ ,~ -;~il" ,

j~I;~ ~.nshHil~ ~ ~

'l~ "'; ~ S~
"~~~'"~
" ':l' _ ~ o_
-~ '<.~~~
r. ;: p.S-Ir-~~:;
~

nqn .. H~~Hp:

INTR O DUCC'O" "

NCEVO

T~TA" 'NTO

Con lodo , en la ""8unda 1"''''' dol . ipo XVIII .. d......-oll un ,-.,- .


dad",," u a bajo cri,;"" ru..ron col."".ado. doc."",, do ""," "",ri'",
mlon" .. q"" el 0<100"'>0 .I"",on J.J. G.-'",bach \1 74 ' ' 811) propo" 'a la toorl. do Ja. l!"'oo.. ...cen."""',. Tnos l , K . l ..,hmann I
"") .bandon el 10>.<0 "" ib"", Y ...ot d. """'",... , el
del
...." , a! co mo .. habla d.fu ndido . m phame"', a lo laTgo del
Slo podemo ..,;aJar en . 1 . ipo XIX Jo. ,... ba". """,b'" d. c. V,,"
n .d .. ndorl, ""ro.oo.-. todo <lo RE W. _ I ( " "_1901 I y HA.
("" .'".,), _ "" ",,''',ron . fm", la d'sl i.dOn <lo .... g... oo.. ' ;1""

"'J_

."odo

,'glo '\'.

"ort

do "'''"
En 18" . Eba, hard " ..,lo pu Dlio la p<imo", od'c;fi do! N ao'" ",
T,"".""""'" C...a p""">Ia do un P"'I"""" . 1'. ...," , " bc o , "'YO ' xi_
10 fu< ""oc.... A pan;' d. 191 1, . ti h ijo E","n " .., lo ""<>my d""ao
rrol16 Jo. p nncipk.. J" . pJ ic.oo.; l
.ocod.oro" ",n
ca m b", mln im",.n "
poro con ' pa , ",", , " , "" ..
m"
.b.mdam .. y m" p<e< ioo<. E n " " . K . Ala nd .. 8W";<>. E. " ..ti"
en l 0<1'0;0... ~ g " ; ' " '" "".. c a mbl.l "'<0, I"'ro .. perloccOon
el " I" "'to c,-j,;eo, ....l.ndo. pa " " <lo l ll<\J lo. papiro
oc ot ro ladn, on IIl<\J. P'" 'nk",';,~ <lo la SOC.... ad BJbit i Am";
c.... , " n Corn i" im""""lona! 'n"l!rndo P'" K . AW>d , M . Blaok, B. M
A " c,kg.-.n , y al _ d.e>f"'' .. i""'<i"" C._M . "'m in i, 1"'__
paro una ",,;.ion <lo1""o <lo N...... La poi"",,", odidOn, p"blkada en
, _. fu" od ..... P'" l Un"" BibV Soc"'~' ron .. nomb.-o do en.k
1.0> p.-indpios y la
do! "1"""'0 crtI ico d;f"",," """,w.m.n" <lo lo> do N...r.- Aland, pero doo.do 19]!l , ""'"n
",....-.In on"" las "";edad,,, bibHe~ . , ......0 gnogo <lo 1", do> odkio.... (J' ..lid"" do! CA'r , ,,. od"'''''' <lol N...r.- Aland ) .. .,"",,=
actu.lmo mo o. conoc'do como 'ulo

""0,

0<1,,,;,,,,,,,,,

,od. "'''

""''8''''

N...,T,"""""'.

P""""""""'"
",.",",

. . ..., El d. .. flo actnab .... v-ndn ........ <lol ' '''0


La crtI ica '.,' ual .... Nuo", T.... ""'nto .. . "f"",lo , P""""'" ca"""".
"na si'uacin romplo<am .,," p"""'ul..-.

1a .nt,g........ <lo lo>.... ;!l'" man""'itos ,

N""", T.....".mo I"' nt. una ,""",iOn ...,..,brosom.nt. fa


bI.
En acto, PO'" Io> ~...oo", ""os <lo la .ntiploda.d gcaco- rom.ona , Jos ti
!'" uoc;"),,, d'>tan al menos U"" decona <lo ''810> <lol m""",nto on que lo>
""'l< 'aron la l uz, ~ Jos fragmentos <lo pa piro do>cub'arto> "" .. "g!o XX
>610
pro, ;ma n c inco o,.;, ~ g loa. En ca m !>;o, .. N""", T'>t'""..'o ....
.....,gua<!o >oc ma nu><ritos quo d' >t"" menos <lo un ,'g1o <lo la '"P""'''
f"," <lo la fi.cin poco"riIo<lo .... poim""" ""oao " h-agmonto ..... . nti
_
.... ",'.ngello <lo 'u.n conodo ",' ua l"",n", " p~, .. da, oOO hacia"
'-l . 1'0.-10_ .... p"'

lo ....

. no , JO.

~-f"r.l!.ftr."

sse

~Il'~ ;; ~"afh~. _~ ~

r- ~

~r-.

'"

l~

" o.

"

"

.a

e ;
S!l "i "'''' o

. ,

,
H

"

r- ,, ~ i -t\' "iH ~

r.f

"a i:

~ ~ l!

nshL

~; H

'h~
,.

e a ar.l ;;f~"' - "aB'

,,!
.,,' " 'l -'"

.ru

r. p~

tf.[r. .. ~"O: 0 3~ ; ~ _o~

"i!t.'..
~ h;; H~~ ;~ e-e. e~; h" ,, ~ .

<;

~~
~

' " -a "r.


~~"-'o,~lJ~
3 "0
:_~" ~"!." " ~
' ''r.
~lH -r:H ~hs d ~ ~ 1H ~~~h~
l;H~ ~~" n Hl~ ~

~[ "- ~ ~ ~, q~ d [f ~

~i :~ 5 ~ . ~i ~ ~

"'l!r~

ii"S:-~
"'-l
,"3"la~E.
; ' '' ''8
;
1
'
-H
n
8
~
~

~
.J1
~r ; l H H!~ ~~1~i1 e.. r. l ~r. ~"~; } o'i '"L pp
~ ~o~
H ~t, ~ t -h ~ a .~- ~H ~i:s n ~ -~ r.~:;-~"-l 'g-,! ~ ~p~ ~
J I~ft's;JP1~~
;' ~ n d ~ il i" l ~ gg"i L"
p
qf ~~~ t;~~ 8d < ~" "~ ~~ "'1
~
';;"
n
~t i-H ;~ g hnj~l t i: ~t B-r~~q~
~ - ~f"~'S
" r. 1i . '" h i8~
~3~~~
;j
H , p~~ ,,;-, '1, h J!
,:,!,q ; t , ~;

H
;,'

..

!t. ...

n!~rj
"j ~
"!- ~l ""'~~i" H
. 1
~~Hn,iH1
~ "~
n f ipo ~ H rn~uhPa~
1
~~J t~iii lI151~1"~~~r .. ~
" ' ' "1"1"'1
1/"; ;" --1 3' '' -b ~ ~", . lh~h~:. g. ~
! .: '! l-'
~ g- i f,-{~
:- ~ "!l!i-~~~~<& ~ ~! !~
!' 1 ' ~ , - ,".~
~
J
er s
-

. "' g i n ~ F ~ n .if ~~" ~"'.~


a i ~::
.1; "I ,! j .. 'ld;; ; ~~~~
Ji ~ a ;~~~! ~a ln.[
n

U'

1~ o3 ; r.O .nr.~ ,,!,~~ ~r e<!- _~ ;'


l
',,, ,,'1 ''03 ,' _;'[ '8 _,
1-<

.'1
~r~

INTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA" 'NTO

"'J"'<"""""

J""'d-

~ ..oo toda,;. hoy obo<o de dobaLo. Pero ..


dorio,!"" Jo.
.n critica textual ..."" de """""'" al """",,.n la exj n.n<ia de 00. graoo",

' ;P''' do ""'t o, Joo quo hay q........;, un tipo portOrnlaoc 01 h po <occKlental .
a l '" tipo,~ina.._,..,...,.."""", po<lo ... n _ _ .. ." maro","'''".
- . do po< loo ma ~ ... m,,,",,,,,,", poro 13m""" po< ~ ....._
An>,

F_'''1ll

pan loo
""". po< ~ " ''',. ''''
pan ......" W<ao, po.-" " _
EOT, FO'l, y lo
do loo "",""""'too en m ;moo.... ,donn ;_
1Ilo ..,.. _
"" _
<rilOoo.). lo .... ttin. ,. '"" porto do> lo Vui&>", '" _
'" "'"""'.
po< oo ~
_ .... loo _;p ",., ~
F
no, """""""'''''' _ _ "" "" JVo>.W do> <ndrin tOO>xa, .. =aoo<ori,. po< ~ hocho .. ...obro. Do ..... monOo . .
populao- .,...
""'
"fama ooomat"~
do ""'"
. . . - loo
"",oxpbo" "" ........ "" , '"
"""'"
""'""'''''~ ""
_
M_
A>l. ... Jn I,l'. ~ tono biza",;""",,,
....,,;."" ~"' ,
hijoOnioo'ngo_
ro_ ., loctun ...
_~ do """ en _
..

oom_,

_jo>.,..-,

un ""'""

""_ -.no

f...-'"

"-""60... _

"_"'ptio.

"",'

....-..0;..,"","', ''''-_'_

0\ FJ ti po ",(ocio . "a ~
""J, LOIO, "'0 "" ....., JJ. ,,"'...., PO" loo
.......n , pan ""''''', . 0 1, M:I, DO' . aH, n,
.. canctonu po< la
. _ . So> """"'

,.

";." ","_

P". p" , .

1,
BOJ. <:0<,
pan P,blo. . .... ti po
_
, lo " " " " ' _ po< lo ~ _ " " " octo"",;ro,,-. ~ .....oo. .. lo _
do lo mojo< _ ..... ,
;0"

"!'J.""......

..., "..-tj,
al,'""'"""
Io.....,.,~ "" W= " ,<J..+I ,...... """do> C. u.ohrnann "79l-'''I),,,... .. ..., romo
~

i ..._

N...." I """","to, ha ...,

....., ,Ionm, nt<" "po

""""'" """,'.Jj~ .. di>t'

no

po<

P". po, .01.

po< <0000 ...

"'" po< ... . .,""'"

do'

,.Ji,

,n ""'''''"''''')
P"" ....._

....

oc<""ntaJoo,

".to ... . . -.
toda"," "" ".to ,.,""..."", """'_

....

do> '" obn

do """"","""" ..,"", ,_""" """",;.n. """ ........m""'........"no....

""=_

po< "'. ~Oll " ..."

p>n ....roo).l "' mm.. f , Y f ', n,

H . """ la ""J'<". so debo >Ob<-. <000 .. hecho de '1"" , romo ..

:roo

"""bI.

.-..non....., S' ''''.... 1os papiro> Y" l.",,,",,,,,,,,,, .mjg""', m.. aD. delsiglo
IV, ""
de ;', romo habrla.,.,. podjdo " p " " ', hao 1a un ific>ciOn proP"" '" del t " to, 00< on=n!nUn05, po< " ",",.-ario n un> d. ".rniad
textual ,oda .-.z m.)'OC. Este ''''''''''''''''
jmon '" .. " ,.-""""

'"!""

...,.-,00.01'

c.m o"'n.. del texto d........... "gIo 11, y .. " piica proDabIemefit< po< m J
"pi.......""" _ aJocta n o la VO".. y o la t",,,,,,,isin de la. 00.-.. del
N"",,, Th>Iamonlo.
La ~ "' n d ifusin de los ,. . los "" ]a, oom unKlad.. cr~''''""" d."""i......
d",do, fi nal.. del siglo 1 "" toda la cue",o nw<!"ern,.,. so deO. am , todo .
'" ",,-lict ; ; ><>,.. d<c',-. parnol6jica""o.. a la p""'KIad otribuOda l. "''''.
ornI . '-os ... los ....tan 00. . todo P"'" .-.cogo< a<om",,"'"
.

m'
,"'"
monio, l.,o"","n,.. ornI o ''''''l'''''''' la

U,~ ...

l .. cana.de Pabln,
poi.
.....-os ..mi", '''.... 000 , "'>n "'""1'" oon f"'"" un ooIaboo-adoo- H,I '1""
deo" ha<
ID OOntu"'o!adoo-> la pala Deo ,n.. del ap6>tol . .... lo
de"""" los """"""'.. de Pabln so dedic""", a .... h,'" un w-rdodoro trabajo
..J"oriaI, CU)'" de<al'" . i[tU'" ... 000 ""'" nn>o<ros "" parte deoconocOdos.

,-=na.- ""

EL TEX TO DEL " "' EVO Tn ME~TO y.u "" TO""

. ..

La trad,.,;oo que d <o origen a lo< "" '"'ll"I"" .....""ialment' ocaI a"""
do ,.,- ......'" po< ...,nlo, y tamb"", m ocho ' i.mpo deopu", lo< ""'" .. fueron prod a ma<los, ""i<ados,.. p1"'ado., On"'1'<_. La Vo.... I"....na do
cada uno do lo< ... ~ngel "" "'f'O"" u ,," Ia,l'" """" <lona ~ probab""",m

..nas .did""",".

l .. roMic"""" do prodocc06o l ' do ''''''1'''''''' do lo< ...,nlos fa,oorec'..-on


una ";..-t a ,.",-iabd ida, L loa ap;.tol"l1aa romunidoo.. ut" ',,", lo< ""'''' '"
~ ,""";o,,., do "'8"""ia , PO'" romun""'"" ,"k~OOn lo. d' '',"",ia. o PO'"
de.< a ,l"" la me moria. En lo "'1"'" "I"""'ian'" do lo po"",'a, lo p<OOCtipo
poi""'" no .... la duc ab;lidail , .. < la ucl"""'ia do la m;';"'" la ...,n,"
"'.,.. conf",,",- a me '""*' a ropO.... oca~ona~ .. P"f'i'" romn ><>><rto do
oocritu", "" 'OOm"" , pero tam b" n 1nIg ~ . f'U"" """p'a fc'bn...., y la
" m a lo '-"'XT04a "'p;damon'"
Po< l" mo. la palalx-a <e<ibida .. act ual i"", .'n """, ~ a un ruando ..
lij"" al!,""", fnnulo. lilrg;cao, .. w i ocl uso "" .. N""", T.....".nto cmo
lo aiIa><a<"'" ~ la inwoc06o do loa crO)"n"" produc," .On"""" n "",~ . fa<.
mulac'.on.. keri~m'''''''o Imnk",
El loc"'" do ,..-iabilidad m. impo rt ante .. tal ;.. , <l lw-cho do '1"" , b..
la . . . iglo 11I .. m""". nad'. ..ta ba oo...ionado po< la ,.Iec.n"'a b lblOca
. .acta. A modoa<los do>! ~ g lo 11. Papla.rnb;<., . Yo no p"n,"ba '1"" la.
,..,.," q... I""" ......, do lo< libro . "'" .... "Ita"'n mO. til.. q"" lo que '0 '''"
do una pabb.-. 'n'a Ydurnd",,-a . (E u.. b"', "'<l. E.ocL 1lJ,J9 ,<i. "" hecho , ..
con" ata una a oomb...... li bertad PO'" , jjac lo< "","' , .. "'la do m"""";a,
~ lo q... .. ,,,",;"<te.n nonna .. 1a lnod"06o 0",1'"mp''' ,0,-., ~ ","'d ' a n a
do la . "'810 do lo fe .
Po< loda
"'''''"'', p"n ..""" q "" loa ""los fueron d"",n'" mucho
" , mpo .1IucI""
No .abomoa . , .. acto de po....oo. po< ..mlod'" lug..a U"" o "","'" ..dic;o"." ~ promo so " " ,1; " " " " , ,..,,;.iones, dif......,,,,, "'lln
loa
En fin, .. '''''''!l''bIo que n"""ros ",,",u,,"" " do> loa .Opo.
11~ 1lI con'''""n , ~ nant.. . ,"'un!ari.. . , .-.&jo .do> loa a ,-d"", .. doba"" cr.~ .
'~"" que ," flama"", las """unida<!,., cr~'''""". "um""""" """"'00.... do> "PO dcci<"" lo'"'''' do "',.... que ..." ibuya a ' ......." ' mi. nt..
do""",oado Iw ma",.. como lo roie<a, a~ , "" Me 1,41,
cd;", do> o.,.a
D O~ y van ... ma n " ",;'... d . l. Y"u. Latina ha n co n ..,. . do la 1,",""
pynlk" \ noo/eri,,ado.), rn" n',... que la i " " ,, ", " mar"':'" de lo lnodidoo
adopI la lec,"", '''P'''"''''' Y duk,f" ada a .'"l'X"'oe. " (.oompa "",ido.)
Una """",060 do>! m'.ma tipo . n Jn 11," " ...ido.... "' .. papI'" 1""' "
ma " u.mto ru......-In l ' oorrogido t"'P""""''' 1"'' '' ,,","a< a """" "na al, ...
""'00 dema>iado ~"ma",,E....., ado ca mlria
do>J "" 0 d"",n'" ... Opo JI .. Uamado impropia
"""'lo ""'to occiok.,aJ;
vez ..... ""l' rn" prud.on" 00)' ha bla< de .._ .
,,, occ>ienlie,. '-"
igua n loa " , . . . . - d " , nunwrn>os, pero no
do loda U"" ,.,-.. do
,so"

c"'"

_ '",,<anos...

sIo "

"<1"""_,

"

.... ft .............

",p.' '''

~~..,..a ..

J _.qu< ........ doo ......; ..... ....mn.-

' NTR O DUCC'DN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

,..,.io-

- para "" "'~"v1io> 000, ....0.. ( Me l.I-UOI. la V"u. J..alj . ., ...


............ "'naIh,~ y """ O"""",, " 0;" . . . .""', "" Padr.. I"'i""" an" P'O"
_ PO'" "" _ 00. pO. p". p. , ""0, EO., "JO , ~ , " <lid"" Gla ri..lrop<o ' " ",,00. '_lO), un f"'ll""""o do la ,.~"'" po.... i..." '" oy"", "" l'ad , ..
la"""" an" BU""
_ para l'nbIo ....., POlO, GOl!
Esto, , .... go< ...rn.n..n la hjptes;. o. un ",,'" P"'""",",i<maJ, _ """
a>ro, jma ron '" ,..cWdad al .... 0 pim ";"". Con to<Io, .. ;mpono la pnxi.>.
ci a, y 01 "mle ... f"'llm""'ario do>I ",,'" occKlo>nta.I, ..; romo . u d;,.,..;dod,
""" obl igan, olio. ""18mos dando "" pi......,.P""" do! eo<.,ci m' an'" do lo
h;"""" do! ",,"' .., lo< .;g!oo 11 y lll .

El,,,,,,, de l/K M " ." "P""'" ;lu" ... , ""'oc _ ,ualq u... <><ro,
lo panicula ndod do! ",,'" occ;dernal. La a,;" ancla o. 00. ti po> do ....
lo para " ",,00. .. ronocw dado haca oo...".. '''mpo
_ un .."" lIam odo "'.nd>-i"" T~ ) do un a
..... CC<T" n", '"!"'....,tado a lo wz po< la

e"", ~ro-o '

,'.rnoo ms """'a;

trad"'=
' ipo ," Yla ,

...n"..., 00)' ..tO ,mpreso "' '' ...'"

""0

..

_ oonoc.>mos un
~ am odo texto occidantal ( rol ~ "" ".. a a1gu""" pop;ros (P", p"1, V"""" to<Io al <lIdOca do
, la
teno
griogo ldenom'"odo 00'1 l' O" '" trad uoc;oo latina o.norn;nada d i.
Apo"",a tom o"' n .., "" &nIig"'" P....... 1",.""", " ....." T,","I,."",
Cipiano, y po< oh j"", an olgu"", tndicK>nes ,,,,,,= , m'S""" lo< f"'ll '
"""''',. pala<tj""""" y 1.. noto. maep"'''' de la ",",,,," do lOmOs do
" """,loa. '-'" ma nuscritos qua " n.an " tipo occKlo>"ta1 1"''''"18" &do..... " "
djf"""",la. anUo
ru.o",,", "'" , ,,",,,,,,,,, an ..
<lid"" de
'" anUo " ....0 ~ n.go y 01 ",,,, la " no oon-espoOO"'.....
Poro oobra ,odo .... """ o .. "1""" de fonna ;mp""ionan ' a do>I teno
alajandri'.' de lOO' ",... ' ruI os do! TA, ..
"","",mal 00"'''''''' slo
"""ruI", Kim;coo; .,"....., a oo. ' " ,'..-.k-ulo. y";m i...
la """"," qua oqu""a a lo<
d<.da ru.c.. ms de un
~glo .. la de lo .... oci n . nt... "" 00. ""000 ,1"''''"18 " "" de "" 00. lo
.-.doce"," orig inal do '-"<a" Y propoion' " oIro una "'SU......."''''"
""""noada .. un ' '''''' o , po<" con'''''"', amp lificada ' '-'" ' <alisjo<
'ndopondian
de M.t.
Y o. E. ""l<-I>ouo ,," ocKlo>" an
0....,.."" 01 ;10 mUl'l""a"" de "" oc.. """', El ' '''lisjo .... "'nlrado "":r' oobra <odoan la. ''''acton"",,, prop'" o. cada U"" o. "" oc..
....'" y pan;'u l""".m. do! "" 0 occKlo>trtal

"",.a,

w,..,"

.Ilos,..

""" o

'1'

"""""'Ii....

'''1.

_ ."""d"

11, V....

~ , pp. IL ' . L "

" """,,-tri. ......"" .. k ...

oc".........""',........... IF.' B

. )l, .n., G>boId. ,

EL TEX TO DEL Nl' EVO Tn ME~TO Y.U "" TO " "

C,_M M, ,1in i ha ... oo U<lo los "''8''" ms e.............' _ do a moo.


""''''_ El ""-to oeddemal
p<""i~""", h's1ri<a. _
puo<loo"" muy ""';gua" O>J, 1""';" en 'kh 19,9 _ ""OJo""';a ha en
lo """"lo do Th, ,,,, . do la qui ma a lo <I'dma bon . (.. <loe" , desdo lo.
""'" do la ma a .. a las "-"'<ro do la <aroel, la. horns do ca lo<"" que la
""uola do ,.""ka ""....- ...""" , _ """ lado , ron h-ecue ""io ,......
ca "",undaoo d..de el punto do ..... 1;",,,,,,,,; "",m,", la oo.t;lidad do
los .f.. del ju<!a;.mo con ....pecto a J..,.. ~ la. pri"""", comunidad..;
On ~'" en 1.. rom-.nion.. al rn.tO ,", ~mo,," m.,l;o pagano, .00.-. todo
....... Ios """,bl..; ar ion," la autocidad do pedro l' do Pal>Io; 1"" oiItimo ,
wlx-a)'. tom o"'" el papel dol b p(,-;' u San<o
Una ....tacada ,ariante, "" " , h " . 19. .. la '1"" oon<;""", .. """" ,.
nido do los <loe.-.- promulgOOo. 1"" los
do
.....,"'" a "" P"8ano-cr~'ionosc . AhsIe...... do 1.. ""'" con<ami.._
da n "" oa<rifk'oos a los f<IoIos, do lo ; m p"'''' .a, do los aruma'" ...... n_
pd,,<Ios ~ do la .. nS"'. , En el texto <>Iontal ... uprimo> la
<nongu"""". l. " ""') Y'""fU'" do .do lo sang "" (. """",, )
. . " " " " , m " , una p"""'" do lo .-.gIa do oro; ' l ' "" ...... a "" demO.
In '1"" uno "" <JU""& '1"" le """",.... . _p """, '1"" un punto do ,'''a
""" ri'ua1 ha .;d.> ""'''u;<Io pn< una obI;g.dn mocal
A
del .;g!o Il "" <los ""-to. roe.O"ian l ' .... , ,,,,bi<los d ir...
""''''' oomunidad..; do .... modo ""'Omon;"" el ca .-ct..- ""t.....-di.._
nam.m.
del ""-' o del """''' ThsIa""",ro

,.opoo,....

''''1'''''''_

J"",,"""

"P""'''''

n'""' ...

n.....

.n

";o

' U , Ef m "<>do de la <rtIka ... , ua1

t.,,,uaJ

El ,,",oojo del .."..,O" 'sIa.n critica


corn"nza ...idon""",,m. 1""
lo...,to ro!a<'n do manu><ri_ dif..-.n"", F"",'" a la """" d. ""';!l'" Y
..ri.n"". los m_ !>ros dol cornil' q.....t OOl. el texto .... nd'" . 1ip ""'"
' ' ' ' lug"'.. miam.., P'"" los 'u""" .. """"'. un ""moro cada w, ma yo.do man u,,';to. ''!lnW".''''''_ _ oIro lado , la ""'uno <le nu """""" !.-ag_
""""'" do pap iro
la ; m"""",""", d. .."..,;aI ~ <a . "" po~" " El
""hajo do ","",,,,,, .. . " ...... cada wz ms a las """"""" a nligu.. (." ,
dif"""" .. d ialoo_ _ O/"""" ..,,'" d. primo< ;n""''''I_
Al>o.-da;.m", aqu; lo critica t""'u" oIo a partu- del """""010 "" q... ""
.."..,;aI~<a."", """",", "" los "1"""'" ,,;,_ del N...Io-Abnd ~.oo.-.
todo del CNT , un ma '..-.... do un a oiqueno ~ H. bolidad """'b.... , CUO'" """,
",..., " " , ';t";'" emploadoo 1"'" ... aldeoe.- el "',ro'
T, ad o,"'n, lm. n'" .. d Osl in8u. n , ..... mod . l;dade. 01"" " " '" ;l. la <ri _
",' l. eriti," _bal, la , ,,ti c. ,,""'. y " c,;ti ca '"""'. , E n teorla . ""

.-.qu;.,,,

.-

la . , ......jo . . """''''' ' . . ..-;r~"" do ...


c iaJ.,.".. p~ '"";'"'''''~ b '"~' ~ociOO

.........rn_ _ 8

""'"' ~ l>~,,'" N ~ T

"""'

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

..... moda lOdoo.. so puo<len ' """"",, pe ro ""'''..,.,. hasta 'l"" l""nlo a , 'OC<>O
"" (roo...-.. son ;m!"'''''.... ~ cmo .. "p""'alista en , ribo .... ""1so "" I~
..do a emf>lear . imulul """""'nI. , ~ _ pu m", <Io ,;sta cribro.

al Laeri';" ..rn./ cons'''' "" u......... <lo . Iimp;" .a. deI .... o. "" la '1""
.. han <lo .Iim;"", loo ~ l!"""" <lo loo
loo mM conoc;do, .,..
la confu.-<Io ron""""n"" uoc...... lh ~ A, ( ~p , _
....1,la simph f"",,,"
hark>l!",f1.) o. i""" con' ''''''', .. duplkado (d;" "l""ffa ) <lo u .. ronoonan
le, .. paoo <lo ..... H"", a """ ruando una ' ''P''''''''' .. ...p;.. Ih_
, ....
,,,,,l. OIros ~ so deI>en a la l"""uocUc06n 001 e........ ca m!,;ante <lo lo

rop'.t.,,,

<><logro""

_ lo rooM,," o 1",,, le""""".., lo ,ual ""'" dud a< ""'


nI
Mii
c a livo ~.1 ; mpeca livo,.n Rm ,-" la " ad id n va, li. , n I" , ;
l ......,.,. "" 1'", , 1. ~ "";'''''' , """'y (. est em os . n p"' .I;
_ el I""""",no del .d.mo i nnuy p roo '" "" lo I"""u",;..,,," <le ,-ari ..
.."'" gn.go. , . ," ,". " p""'n a I"""u",;",,, En '" 19,><. ..
lop on <101 .cam.llo. 'l"" no pue<lo p""a< i"" el .ojo <lo la aguja. ha , uoci
todo la c ",,"in; l. ma)OO. <lo lo, ~ lip .."" ' ''"''''"' ... cam.llo~, p"ro
alsun", "","u,m"" .. ..dios "'n
,E' un ..m plo Ca>D <lo ,""'....., ~
... <loa pal. ...... .. pron"", " " ron ;> , O ,"""m .. ~ ue ""'a< la hu_ lla <lo un
<lo"", <le "'''''"., .. CM""'" '''",no <101 " " o, ~~ 'l""
,'s"'l"'a . u ..
""""' l""""'" En ,ndo C a>G , do><Ie .. ';Slo V c ;, ilo <lo A" jandri. _,.. li
gua , sta ""'u",

'XO""

,.le....

",,,Aa..

,,,",Aa.

m'''''

bll.a
'erna h,.", ~ w< '"'a.-roJ lada ;nid.I""",.. po.-,; m;. "",.
Co",;" , "" rom 1'"'" loo d'I " .. .... ,p <le ... ..."..... "m-""....'" a nli
gt>edad 1'u calMiod 'nUin"" . '<o obotan.., n;" nO",""", ru la am ;ga.dad

""'igo>

<lo loo
son cri ...."" deo;.i""., "" .Iecto, .... ,p muy &nlig"'" romo
.. popOro 1'" puo<len 110>.", d a cam.m,
<le "PO _
oro. Del
m;,..., modo, .. ""o <lo Ma",,," 'elleja ""'.... oo."",,,, u lt... pauli"'"
" '. en el ..mplo &nI.. "lado <le Rm ' ,1, el nO",""" y la 'nligo.da<! <lo loo
h.bo1 an pOOiolo """" _
"'" inclinO"""", po.- el '" i>lun h "" loo
mam" " it.. "" " y BOJ (&nI" <10...- oaTogOdoI, ..... , CM . """', ", 00.
m.n u",';,.. de la Vetu, La" .. , la Vulg at., la ,'';oc. po i.. "n.n.. y la
"..k... P"""'nlan el ,",un"" , po.-" """"'00, '"'' y BOJ ldeopu " <10...COCTI'!'OdoI ~ ",ros ....
p.....ntan .. indi cali= .. el """"'''0 dO<boli
co y' no "00na";o .. _ h iro quo Jos "'"" ..... del ""'lo .... 00..- ,,;s"'," ..
'l"" p><>e<lo.n ' '''''''"'
l lo' .. i""" a U"" mencin m "y ~ rn oo. 01 hocho <le _ u .. """'.... ,,,'
.....ipuoda "" , ~ _ "P'" <lo .."" "" probo"" 'l"" ..... "' .... 00..- .am
l;q... <Io"",,'odo PO'" P"""'''' lo bel""~ ~'""" " d.eI
og'pe'" ~ ,'n
doo., lo fin "....,. "" ''''''''' Do hocho, ... ' ''';&nl.. ocden tal.., ~ "' no .,..
""ensin
.,.. ,oda wz m. vaIocadas. Poro lam b; ", _ ; hay '1"" "''''"
_ so
b.."'. un n",,,, " PO <lo mil o d.eI ons-n. l.a cri'''. leXtual '''no
_ mU" iplicM Jos criI..-Oos ~ ...- ~ em!",. """,f"'CIa

correo,""'"

,,,,;go.

,,,,,1<,,,

'od"a"",.,1"

""" o

EL TEX TO DEL " "' EVO Tn ME~TO Y.U "" TO""

.,

<11.0 rnti". '"''''.. tmt a de ..."m..- ....Io< .....poct,,,' de las ,,,,m """
pora la <'Omp""'S>OO del "'''o; .. apoya """" < t i _ de oot...r.nc.. 'nI..-
.. del "'''o, l ' de .., ilo del a u<oc; po< J"mo. ha de .......n ,....,,, ... ron
"'"....,as OOctti" '" de un detonninadn pe.-K>do _ pud ieron q.....'" ,olI..

jodas.n .. ""'to
Un
o","ero de poindp;o. o de .-.gW irlct"as , "",n a ",,",uOO
comn c r i _ ; ha)' '1"" uh Uzarlos ron prud.nda y ,.,""".. _
en "',.
m oito no Dal' una "'81a absnJuta
_ mio b ~ la lectu", ms ,,-..... Ia mOs proboble ; los rop~"" h.n
den "'""P'" f""C~ a ', . .. pI",,- 1"'''' oc ;l it", la lecIura;
_1"0 d' ff'.;[''''' .' po< la
,",,' n.la I", tu ca m,O, d if,,; .. 1a m',
probabl.; .. corr'g. un """o pa ca ha><Io m', a"",ible l' 00 1"'' ' Da",,
lo o = ro;
_ Imio diffornW.- en looP""'" PO""""" de loo ""angeU"" .. p.-ef...... un .
lectura dil..-..... f'>''I'''' """'P" .Ia ",ndeocOo ~ . la " n'fma06n;
_mio '1"'"
"p&",; po< k irno, Da)' '1"" p.-ef..-u- ~. mp'" la leo,"",
qu e " pli<a la. 00... l' q ... puede .., d..igoad a como . , . n a n ', fu. o"'. ;
Thohendc<f <'OO~denoha que .... . 1a I"irn..-a de to<Iaa la. , .pas. ; .ngloba
, od as la, d.mO, y d ebe .., con.id""da co mo .1 <n",io oda l pa....
>ta bl", im " n'o dol ""'lo. L Vag a na~ la llamaba a,.",adam.o'" . hilo do
Ac>adna. del ""P"" aJ ~" en ,nt". t. " uaI.

<"""

m',,,,,,

.1""

.-.gI.. "'" ~ .mp'" 'ad"a"


M"'t" ,", m", ron .Ig """, .jemplo> 'I""
' ' ', y que .. ""P"" aJ ~".n crft"" ""'tual ent en dilogo con la OO'11"a lit..
""la. """.000 en """'ta " ",",,,,,to, el vocabu laho ~ el .. , ilo I""F"'" do un
au',"" l' a ,'",,,, tam o" n al pro)'acto h""",'" ~ teoll!ico de un. oIx-a
L L'n 1"''''''' "'baj<> con,i'" en ""ntif"..- las . glm.as . o ""pl"a"'no
;,ad'da. al m"'8'n. '1"" pudie-ron...- inco'J"""das aJ ''''0 po< In> dir..
", m " , oop;"'~ " '" ."""""",", ",",000" .... l. !ron"'", de la OO'11 "a "0<'
hoI , pero con _""nd. las , .... aproximacOonoo .-..u lta o n .." am . !!si
.. . 1problema qu. pla o
1 oomi.n, o do la , a na a los E f.. ", ~ .n todo .
In> m." "",,,,,, que p> mo.1a '"""$'0 ",",'ene Il pO.;
A los
Ef""'", . T, " uha no, ~o em ha'8'" "'" ;ofonn. de '1"" M,,,,,,,,, la oon......
m ha una <art.,,
A los Luxi""n..... . Eo la d'.-.c<Oo lo.
,",,,",,,,,;.,. do 1.1," oomplomen ' o;. 1";"", (.en t r..". ). qu. deben.
"'8u', aJ pan" ' p;o dol , ~ rt>o ...- Im i<;
'v; In> . am", qu
.... o... . j, . .. . """, m. en t "'i~ . importao...; p. , la m. do .., corres"
do l. RO, nn, " . ,do "'S 0 T, " uha no, O.-<g."",. 8o , OIio; .. a adido . n
al ma '~ en de . ~ de R; ~ po< ltimo. ",",ro en" ""lo do A., D, F , G, la V"'",
Lalina ~ la Vulga,". " . y q"" nota< '1"" la a" .. oc '. d" a""ulo de lon' . dol
po" ;ci p;" "'" p ' ""'" qu. .1t""to , ..u h. Ieg' bIe I-mi< ,;,-;"'" ol.mv; los
_ "'" . a m",. ). ... ' ''<lam. ", . 1a Ieo,u... mOs ,,-.,.-. , la mO. d ificil, ~ probabl....n'" la ..-lom . fuen t.
I"""'n,"1>o la <art. como u na os,," ci,
",1", ."'w, a la. IgI.."", de modo _ cad. un. ;oorod""-' . u prop'"

1"0'_..

&roJ'"",,,.

.;y,,,,,, _ ....

,So

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

nornl... "" 01 ","o? s.na U" c""" "o Oco. y <lobomamo< ,..,... ....,ao;""'"
<lo un om e<o ma)'O, <lo _ ' nalanos. La a u"",,," o.-i~""," <lo
no p'ocioo fu", ""'"'!l'do du,"" " oI"glo '" A I; nal.. <lo"" ' ig\<>. ["' no<>,
Y deop"'" 01 '"""" <lo "u,,xi, l. "'''' DoO ro mo , arta . a lo> El.,;", , "
La ",..hOO romploja del "'udo Y <lo la doxoIog'" final <lo la carta a los
Roma"", .. del m j,mo oni.eo, ,up.-. ad jcione> di"""" da la 'arta , pri, .....
""",,"'1m..," <lo 'u, <los h j".." cap/'ulos .., "" mati"" marcooo' ...

_'na",

, . La "'he. iol..-na <iguo .... 000 pn>xima a la "'he ...-l>eI cuando


dot",...... a<rnon j"."""""O"UO P""'" p""'lelos, sol.-. totIo ..,
hos. So ' '''ta do una
menudo i"""",ion " del rop~" qua oonoco do momoria 01 texto, ~""" 01 ""'"8"IOodo " atoo, Y_ ah """ pa' ,
h.noo da
los
~"gei "" . Eo col...""".. a la ""'p""" do Ta"'ano o"
'" Dia<o>.. ron ,
. E"""ll"IOo """00,,,.10. , .. hahla a "",", da . ""''''nj,
"""' . Po< lo dem., 01 lenm.no .. , .,-jl;ea ''''.,,''' hoy .., Jo. 1ecI""" qua
"""da o """'~ng.hos y "".." . <lo ma n..-o """ "",,,,,,,,,,,,,,ion", de .-.du
d,'" ""''''''"', 'nd"", la. oon,rnd jccione> do los ..."'.
Un oemplo "...da d.""",ol. notahl ... 01dol pad , .o_ro .., la ",.-."'"
do lu<.., (Le [[ ,' ,", ). la ma)'O< I'" "" <lo la tradOc'OO ma ""eh ta, los grnoo.",
u"" ate.
D Vo', 9 . .... larnd'.. r l ' r ', la mu lh'"" do los "",nu_ tos O"
m' ''''''
h;,""linos, la VeI", Lui... y la " "'ll" ta a aden a la",'neo p.h
<lo Le .... <los p.h";""", ,"pi"""""""''' do "t; 01Valk ano 00] la ..
<faca ~na " ,," . Ma .-c",", o.-,!","" y "8""'" "'o....amo oI ",ro br.,.., "'ya
. nhgtta<!ad .. conlirn>ada po< 01 pop;ro p "

"""".ngo--

"nde","' .
"la "'.-os ...

c""'"'

"'ro ",",o """,ondeo",


del _
" , ., '<;
anroen' " u o p;" ,"'"' en M, ll.'L . " .. .. "" d" ,.
nod
be
n' loo ..... L. . .n .. ""'"'oo, al Hijo, ~oo _ .. Pod,...
m;an' ,., """ '" """ .. Me lee,,~ ""'~
tan"ment n' '" H;jo. ,00& , ";';'j, lo ,",,~" n del " " " mal","" .. di ' ..... El

"",O" ",cito ~ e"""" .. la """'" parto del ...""..' "' .. " .. ao , , la ' '''''i, ' 'o
" , ,",' na en ' u ronjunto 00 " ' ",
~ ",p.-e""" . ni al Hijo. ; " """"'"", r . ll,
"" Ioccionario>, la ' "'. . .., lo "'oh
lo .mac i....." , al
PO<" ron
,..no , la """...... la> ,. -.. ipd . ,. """,,,,,,.., _u", parto ,R. e , . r ',
""" " ' " , la '""ri "",,"""'al .
(D, 1, V"'''' La' ina , la ~riac. _
,.
......1. la crlti<.",,,,,,,, "'" ' '"'''
","", ' ""'.."'" lo
' un <,,-,u>OO
.. crlt.no de blocr'" Jiffoo"'~ ""
la eriti<. ," """" ~ .n " """lenimoentode la a.p.-eUn la ""'o '"11'.,'00., nna ron'''''''"'' " oonoc ~ _ parto
del
podri' . .;,,- . . ,.,......- . lo ..... i..,_
eh " ~ na
de..
_la, nna ""'oIoola . .. . l' .. ron<=io, lo "",,""00 .. la a.p.-eun """'"
de,,'" " na ;00.,..0000" po _ ..""'. ea "' ...... ...... hava ~do .... "'.
"'" en Me .. """"'""00"" haya """ ....,;..._ y " ' memento m. m anido " "", o
" m ucho ' ''mpo
la rond","'" . . que lo
oorn
. " al " ",o m.",...,' F-"o .. "''''' hacon loo ...,...... del '"ro , ......., "",ole-

_ GUa

,_ .oo.

,H.,..,..,.'"

I. V

",,,,""oo.

JI.,,,,,,, ,

"'jo ""

"'

_o.

, ~ ,

, ~ I .'

,,..,,icin "ZO"''''

EL TEX TO DEL " "' EVO Tn ME~TO Y.U "" TO " "

""".n..

.,

"'le""

""" , ,;",.
G~T ..
b ......." la ...,.. (B). q... <ndo
opo. i""" ""m ro " "" mi"",broo del ro,,"". o. ""'OO, no .. puo"" pon"" q
b ',;,'<>loeb .... prop;. "" la
del ",,,,,.[;0 ""
M " ", h, __ t"",,onn_ ya .. "",... , nti ,oo'
ni

al

"" u

""'=''''' ,,""

, . Un ..mplo tom oDo ......~ .. gelK> do Juan pennO" oa l'' '''- en d.",,<o los
co nfl.ctm OOctn naJo.. '1"" ag'oaron .. ~ gIn 11
E.. J .. 1,", "" ",piro< ". , p", toOOo "" . """"" W'oOw", , "" maooKriloo ""
mm""",,. " ""'~, ' k "" Ia..-- ...""'" y la oradci6n ","",in>, .., """' el
00 """"""" .. la " "C'" "' "" '"" "'"'""" .. "".
"'__.' , .."''''''''' ..... ~,. "" ""","'''. Son oonbqo, un maooocrm "" la
' ''''''Lo" ", lb, y "" ........ b """ ..... . . . - _I"""", lmoo, """''''' Iatioo (""
la mrt.>d "" ... """'""""'J, Thrtw.aoo, _
Oo,
" "' -"""nimn (... un <ootin""
... ocurr_>-.....-.n k ".... "" _ _
_
. C1i~0 . ~ _ 00 ha oad

<"'' e. "" ....... k." ."".....

b di ""''''' ......
n ' _ _ del
po Ooci<ioo, o ""
(e ","",
III l O) l y
~_ y
apboon . b ron-

00 " 1a ""P-,,', E I"..,"1a _

.......,..- "'""' _

.".,"" .. tan "

.. """"""" """ "" t"'P ..._

"'",no""",.""'
"" "'"

, ..., 11. , So> Into, "" .. ronIIno cm-. "" '""


""" >fu""""" "" la vq;ndod "" M """'
TonWboo (D< lo " "''' ,, c.wo '"Xl
.,
_
"0--,;..... Thrtw.aoo, po< otro lado , """'" "'" """"""

In

........ eo<rompOdo _
. ..pirituat. En .. _

..." . la """"""'"

.............. ""'
" c~"" """",.. la Ioctun

'u

k""",',00""'
' del 000 ""

m~"""

- . .. ,Inrulo

,,-,inal Y ~ bwt6mn "" loo m~"""," """' """"""""""In""

. Pa no conduj,-, di",.,.,. ","" palo""".oo.. la """tiOO quo pbnto>n


alguno> ,-.rno.oo. (indu"" f""'I"'" 1.""""" en uua bu.... part< do lo .....
d"'iOO ","""",nta, rnion'"", _ la otra PO'" Jos 000""'. So> t <a" pa nicula,.
men" do lo poriropa do lo mujeo' adl ""'-, poro tamm'n,'" '-"'''''. do lo ago... , ... """"""... (Le J1." +lI. o del . Pa<L-., f'",ID aI",. (Le 13,"'1. la
do lns .di" "",
,,,,,to
00..- f"" i..du;, ..", .....rnrnlns "" ..
""'to, poro en',.. corr
, par>
'" lo ''''''''",umoc. do la , rnd idOn, o
.. "",,00 do '1""
. no ~ " "",,o ooginal. f"'<O" ",conocoo
comn uua tra<l"'iOO cr~',"ua
Son , ..." "" lns '1"". do locm . partO
c-ulo""""", ola.., la ont"', "",,u" t..... _ ""'...,. en d"~ 000 la on'''',
1 ......-;., .Ou poo<Ioo- su ..poe ifoc'dad

"""0.;00

"'''l''"'.

n,"'"

bion" M"'"""",

"'"."n

El .. .10 " '"


ili>t..
loo oc. ,... ""'100 """
... b t "'-;bIo ,..oo. "" _
H ~ "" loo oti ,.",. _
",ido " " un .... ~ , , ~.
t on "" un W"" """""" ""
"00.... ' "' , ~. B, W), ..... papiro p", '" r ', . n
la """" '",," '0 ,'" ","_
Oo, . n J..-ni",, " "" on.."... Po< " oontoIDo ,..un
........,.. '" .. cdo" Be" D, e , r , la _.Lo ti b ~" ..,. ro""""' y ~
b Vnlpto ,
Lo
po< ton to , "'~'"'"
,
poro .. omi..,.. "",.,,. '" "'"' port. "''''''''
r n _ ~ " p.rlo

" "",, ~ , C,,>total ....,,"' , .


un
""'..... <00,""" No __
" nI<. b mtico im""" 00 ...... d i",,,"'-dac, ,,,,,,," la ",n.n'" 'u",,", _
..
...........bien ..... ' pono.-Ia ro"mt ad " in, i,, '-... la human""", ""J.. o. lo. m
t a trota, puoo, .. .,..,...,. ...... m t<rioo "'",.._
,~ paJ ...... del _
u

"""'n.,

'''''no ,"....,.

.it_

'maemao- ....

INTR O DUCC'O" "

"' . . >OO ~

NCEVO

T~TA" 'NTO

,h.,."'" _ ,bU-"", "",,.,...01._

,n Ia-.. .. '-"'''
" lo 0Nn0m. . . . . ron""''" ... ,..'"'"

_tal

la> '"""",,' 1' " imo, " ,""" en "


Pa>im .... loo'" do luc.. m

"""'000'" ......, 'DO'"


"'.......... ",;moro . . . ngu~;. mu,

""'' ''' .n .. ero, _


au t<><

..

'" .... ritu ...

~",b<vb

imagon'" H;j<'

h= ' .............. ""'6~"

."Ji,"

El
do "'lo ..mplo ha ........00 P"'" om........ Iom..._ de crfto
I".....na, ",imoro. la """;00 do <voc a l>uJario,. do un .ulo<, hgodo ti . h" i_
"" ... 01"'''"" d..m.. la ronsIruoc"" dol ronjunlo do un " lolo.
' ;po
do critica .. ha desarroI 1a<Io ba jo" nomoc. do c,ttic<o ,...w.aJ. ' n>Jsl e "" ..
...'10 pmp<o <lo un auto<. ""ro lam!,;"" en .. "........,. ..... o menos h....ario
dol ~ n.go ut;l;,a<Io. El In""'" qu" , ",.,;,. .. grnndo , poro DO .... ~"'" do
ri"'l;'" ~ "" partOrn"" do
n..go do un ,lITUlO
.....,...,... ""'l o do un auto.- . part;,,, un vocabul.oo ~ do .... gos ..,"" .._
cm oboeo;"'" _;on el ",ro .... _do' "na ,." m", .. imf'>"" la pru _
<10",,;,,SO .,.... los 00...... dol ""0 O<\ndo,
lo amD'g.... .d _
",""'h tan la ""S.. iva """"'" una """;00, ,."
lamb.... pa'" .ti i>ro)~,
'n med jata"""'.. al ..... 0< la ..ri..b;lOdad do! .... 0
P"""" im p><18" ""_

""<O

c"""'"

c...- .....

,ic',.." ..

m.o." "",,,

~ , " ...... PO"!"'<"YU do la <,,11<. ... ,u.a1


La un;!onn', oc;n do! ... <0 .... 00..- "" debe croa, ;"""""" ...... 0 do!
Th<\a""",to ' ,," mon ia la "da do las <Omu"Klad"" ,n.tia..", , ..,"~

N."'"

do lo. ~ gbo
Lo_la cribeo ""... ,u""'ya ..,,, toOO .. ,, ...,,'" ob>oIutame o" ori_
~n.oI do ... E>cri'u,,", cr~bo"",; .. ""o no ha ,000 nuoc o
f;j.oo, ~ la di
KIad do n""""', ,,,,d..,o,,.. """"""" a,..h gun. proba _
blo""",,,, en "
ros d' 'l"" la mj, ma hbertati ~p' 0 actuanOO .., la """'_
m;,06o do la, E "'ri'
.
La crib,a ""ual ,';
'" len", , ... !>ajo do act ua!i,,,,, ,," do la, '"nu..,.,.._
.... ,"';an'" qua af""""", al ,..'" dol """"" T..' ame m", 1.. Jh ma , odi_
c>on.. dol CNT (0") y del "",,"'Aland 117") ofn.c<.n a pa""" cada voz m"
nro, l' m> I"'''''i''''. Bajo la djc""",," do K. ....nd. la ....'" ANTF lA,",," ""
_ ,."."","<lic,,", T, rtfo=hU"g) ha public aOO ., "'""""""" do ""-"" I"'piros ,
oolac>on.. do tndns lo. manuocri",", oh... po< oo..a
Pe", ta mW" ......" m uh ' p1k a ndo m "" lo",,,,, do im''''il'''''On , par _
",,"lacmoo' o on "'roo a! ".'" """.."", a! on 'u dj, . ........, hay qua ,ita<
o'poe, a!monto ", , ... baj< do _"._t . 1I,,;. ma m y A_Lamoumo .00.-0 ....._
,,, ocddo"tal doll;bro dollo. _00. d a 1", op6<IoI..; otlom.. , d..pu" do
la ".duce"," po< E. DoIoI>ocq"" do! c6d; c. do II,,~ 1"'' ' """,.,, do lo.
a p ..ol.. , l>.c. Pa<\<" ha od'taOO 01 rod;c. do ""B, c uyo ...'" do Mal a<>
ho ,;00 p ublic.oo l' ' ''''udOO po< C._II . Amphoux . El '"men", ..fuorw
omp"0ndjd" po< J. Duploey .oo.-ola, ,,,.. do lo. Podo-.. do la l~ ..;o .. coo _
li nOo, on part"' ula... on .. C_ro do " ,,' h, ;, ~ do documontoeOn

,'..-datlenuneo"

y'"

1""""'''''

,.,

~ "rH

~t ~ ~~

'1 ~ ~

!:< ' Cl ';l

H~;
- ' 1<- ' -

~ - ; [~

f "~P

~ ~ ~

iEL~~"' ! >

o
~ '~ [
~~ f~ ;'~~ a

~i ",:

o"

" ~ I" ~

"': 0

~ ,HH ,~: ~~

; 9 H 9 f ~ ~ ~

~ o
o ",.~~
;'''~:~

1""
"..
~~;..~~ "t

~~t~H~H~
'l"
..

n~n ; ~ ~ "

q"'B[;>

'Il ;

"~c :-ii'~ ". l~ "[- 1~ I!II


~~~
" -_",.

", '

;: ,o ""' ~

~~~

,h ~~
'- i ~ a

q ~. ;., ;,:;<

~"~ ~ ~"
-"

~ v: ~ ,~ i!

i~ ~ ::: ~ e.

~~ ~ n ~ o~~ ~
r"
-s s... .. nO, l;,"'

i 'l;'"

n~

~ '"

1::
~ _,

'j
,~ 'i!'
~

1 ,

~,

,""
'1

"

!1'

Il-

,~

!"

f- ,q

..

o"

!!!

<

d'f l
'.
l,.
i'
.1
'
,
i:
c,
i"r '
'1" t
,,
,
~; ~

; ;: "

i!

~~

'0:;<
c'

'

'

' ",0 ;:' ",

i'

';ll
;!j
t.
P3~
e,

It-'f

Ir~'-

e"

<

t~ !

.. ~~

'<.FIl',
~

.. .. .. .

sh~a

P'~
~1Si: 'i~
~ ,, ~~
- S~

~a 3 " [

,"

lIl- r~ ~l~.~d
at "ja: ,a
3 o~ . ,~~

rH{

"S
lt [~tIl- .H~
~.~
t'l",

H~U . III

~~~~~~~

;:. g-p: . -, o' . !!'

~f['-~ ~ ~;~~

" _' . '1! ~ ~, 5 o" Z

1 J~ ~h~ ;~

a~

iqil"O
s e ee
.!t
e e t ' 11 1 !' .f ' ,
;"'
i "~1"

HH
[
f~ ~

..
a

.<,
t
"P"
,
"
'.~ t p l [ !' {p!' !', ! ,! l' I
i'''
.. '. i'" , 'I' ~';r - ._o
!t(n . r !t :,
~~l h~
;> 1
~;fJ ,~r ;gp

ees ee

'NTRODUCC'DN "

NCEVD

T~TA" 'NTO

E'"sdo _ la """";pI'"

"'I"

1I01. h n cri tico uyo do kan "'-,"-""' "... RSR 1961_' 967, ,," ,
1968_
lo """"""""" do C
.ro-""" '''" TI", 19n ,..,-" ~ ..,;., kM"" ""
r",m,Iw.... B, " do> Gru,...., din.... po< K"" A,,"n, do> ~
do> ' 969, kan """-'cY,
~,,_ du N", ,,,,,,, r"", ,,,,,,, (IIEThl

,ron
N,,,,,,,,,,,,,",hehm
,.n,

1:,""" .._

" 1. "'""" , ","'~n Un~"",

..,.

J> ~",
T,m..1 Cri' ~ h," ,IIErhl96 "
,_
[1,,,,",
cod<,

IIon

[l.

c. P""',

E " . ~ .., .. i'

C"'''''"P'''''''- " ,
,.." [lo;id

,"

C. P"

' ' '' , """"'" Dunbac "'''"''"''', "'"'


, ....."'" U n~.nrt,
_"""...,
U n ~"",
, "''' ,
"',_. n.. r.., <>f IN ," ,., r""""",, '"

&'' ',Com_.,C"""""'""

' W_ Hm."""
(St"""" and [)OC U"",""

"" ,

Gnnd "'poi>,

'_man>,
rn-

, Chri" i a n - _ """"'"-", ...... coJ<x B"",_;,w!. ~,

"" M Co/b","," 10<", J"'" ( ~'TTS "

', u;",," , 8nLl ,

t996

G L O S ,\ RIO

<""''- _ 1, TIpo do ""'"" "'" ",,"o t>;bbro, """. - pio _


coo, j~, en in." , ....... <loo loo " 'too
" , ,,.,.- '" ......... do A~.. n<01a,
do ....ori" ," , ,1> """", "
",'" q,-,,'- . ~ """"o "'" "'..o ,;.."
en 00 pla oo " ..... - .
do "'''"', _

Al~ ,

ri paJ
en el

"'" ......,...,_
"" _ff.- _

_ _ 'o""""e"'" ........,..,.._
" ' " un " " " _, "'"
AJo""""""""" '" """,.......... oomo_..
en loo ",.""",,,, (;...., ",.- _pIo. Me U -" ' ,' lolO, M, U ) . _>O, n ,J.._",.
AlojaD<lrlno-. Uoo '" loo pind""... _ _ .,-;.... '" lo
N",,'O T. ~ .......ol , ..... da " ........ V, lo
(O])

<riI".""" ",,, .. ""i""


eon;..,,,, '" ponoom" nro"'..- .
,rioh"'""""'"
"""",,,,, "",,,;en.. ,

1Ij",,, (

000 '" ~

00'
,

Apoc. h",,,,.. 1.
do <rip> jud>o,
'"
en ~
do '"' oo, """'~ _
en
lonnuJ, ....
rom ' _ ~ .... _
~ . ' '''''' ' '''''''' opocaI<pUro., _""""" ,.,,"'" ..... 000 _
"~'lo en '" ....._
'" "',.",. ,,",,""' '' "" "' ... , .....
lo dj , ~ oo do lo
" 1,,,,,,," '" ,,'riooo", " ' _"'" rom< do 00"" dj ",no ,
lo ",",,,_

poo,. ,

do boro ..... .....,.."... ... ".,....

ro""miC3da '" focmo '" ; '1,.." , do


"'.........'

" ' "," ,'" y ""'" '"

"",>ro.""",.-

,M
"'""',"""",
1Ioru<" .... ",'-"'n'"
o ",.- "

,~jeo

-..

""",,,jo do .... _

Li,,",," .. , _'" taro""n".,.-"", """" '" """'"


loo ~ml,,", .. 'UI....., .., oomo ".,.- "

A"""".. >.om'oro ....._ ""'""'m"'"

19Ioo"""'" "'_.n"

" ' " ."" '''''''' ' ' , lo

,iorto """",,oro "'" loo """'" ....


"'LAAU""" T. ,to monto, ,,.,.. q'-" lo
"'m' tidn en
'" ,,~, do Ioo...,-;too can6niroo. S I""'""",
"""""""
Apo lopo, 0;",,,,,,,, """,,,o 000 '" in"",
'" """.... o juou",="",-.n_

"""" ... ~""''O

""""';ro,

oo, U" """"",,,o


uno """';", o , " '" """"'"'
Apoo
, ,,_
"""",, ,.......-;, '""'"""to ",.- un d" '"
en
ron... do "",n., ",morr'" ",.- un ""'~ ...,,.
'" """,.n """'"
...........' 0;""'''"'0...,-;,. ..... ti"", oomo
, dad ......
loo octoo ..
"" """",",jo coo """,,,
o_
caJ'"
, IOwda> en ...." Menoo-

""'P'_
....."'.. ,rom.n""""", Coro",,_

1""'"" T""l'il'l
e
OOctrinoU
O """",

"''''''=_

..-0=

etiot...",

,oronoc_

(in d ..."", en" """'" l "" o roIoccin '" Libro,


oomo
, ,, nonnao lvoo".,.- lo 1....... lo ''''..'''''' "' .. 00""" .. " pro<"" m"
" " " " " ' ' ' ' ' ' ' u, """,,,o'" _
....." .... '" ~ oonon " la> >.om,u"..

' 00

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

'''Udo.
'DO'"'"

,<titas" I

La> cana>.,..., " 'Un lo ,"",,, .,., '''''''''


romu'"
_ _. .... <ana> "t-

Co<>kas
n.mino
,"",Oda. '" oooJU o'" .. 1o
~
L ~ ...,.... ,," I

T~TA " ' NTO

0_. ' '"'''', 1.1 , lJ

y ' ,......"

da,,'" ' ,,',

Claoamommo. Im_ _ ro.;;", ... """'" T


""'""'. "'"
ro"' ~
La> can nulo"" y .... """"...lina>. lo , rttica "",... 10 _
"""' D (

Cddko k<>I<, ), Con"""" ,,",

la"""'''
n'

ron lo

"'*" __ y <ti,..,. .... '" Ionn> do """""'"

,..-100 >pi~.. _ ""..., """".. aro


al rollo ' '''"'..... , _
_ loo """'Da> " 1a Th<t
Ck. _
. Importan.. "","u_.. ~ "' """", T........mo, q '-'"
"'oV Y ron"""" _
uno t e>docc "'" bt",,, inclu" loo ..-an"' '''' ,
!kh. Lo crllri 'H""" "",....'" ron lo .po D ,Ml
~ ............. """"'" ,.....- do
qu< " .,..
f,jo; "" _ _.. "'"""" .... """"" 00-,'", loo
do> lo
{""""".., hijo<. """".,.,
eo.pu" N"""'" _ . un ronjun<o .. oocritoo.,... p<oc ""," . . u... m i"""
," """,,, , ...<ocia].
o ............ _ ) . Ejompkk ""J'U' ",oHoo
oro<pUOjonoro
.,... n

""""' .. ",;0

maooocri<oo prodoc_

da,,"

loo """

oomo_;,.,

<arie!"ro.

lam"" "''''' na

m;"",_

'''"<OC "_

Coomolopo. ..".......,""'

,,"oc_. r...n'",
"""

toolc"" ......

pi,,,,, """""""""0'" "m...-

"" Jo,
ma m; n ,meo ~I .. cad> .... do .... """'"
CrilIn do la>
to """,.,jimiento do!"""'" hi>tOro-<rttiro .. do<>.
<O . . . ".....-100 ' ''''''''00 ' ' r<><Ion<in dj _ _ .,... componon un ..no. Lo ,,,_

tu

""""~~ ""

do

OOrum.,"" ..m<oo '" loo"... .. ha "'......

" .. n o. SO""" i"", "'"""n'ol

u<oc "". """"

""".,jim ,,",o do[ """""" "'t<Iri<<-<ri'm 'io"" oomo


""""",ruj, " t roo ari . ..... . . un " " _ po< """'O> .. lo oompantin ,

CdI1n .. ",_t F_
ob,,~~

.. ''''''''" '" ""Mee...... variant.. mao"","", po< lo, 'O'" ~ """O"""'- ha~
"~

""'lo

1. . . -), e.rt.u '0"', ..... n lo ma vario . . loo "".....' DO


po< " ' _ ......, ~ oo _

'''"'''''

" <T ient

, _;0.

"' .. "'"""" po< un . _ ..


u1"'" ,""""ano o""_ ~ , .
eo;""",..., E......,
, lo, P.~""",,, y' !ImDoec> 11<01c""",,"" '" """"""'" """'cK'o ,...ruma , lo _

Dul<ro-,._,

"'" . _

....." "..., ,,,,,",,,,,,,,,,,- po< ....

"",to '"

de"''''''''' ,.

" . . ......ti "". '0"'''

"'" ;oo.nmo _

"""""""

;..I... " " _ , Fuo-

lIIUp""o .......... """" .. 000"",,0 '" "" romun

,,,,ortori= ......."""''' po< """ actn ud ."., u"'"" ..... lo

eoo.

","""""", , V
T","""
Dos Fuom.., v
" dm f""''''.
Fnoolo
po< lo
t","k _
. ",,,,,,,,,,,",,, po< lo ...
.GIorio
1" _ " l o hntorio """""'000'- _
loo
""' ..

"".<>lo...,

"""'l
o ..0.,,_
'""Vo'

"n,.".,

''''....E'"""", ,,,,,, ""'"


.. t" mpo ena_ _

~ . "' . ".." ,lo. C ri~ o ,


.

lo .. n_"~ "',. ....

"","po""_,,. "...Ioo'n ~""'"

Cri ~o

. ........." M...,,,,,,,,..... un penonajo dMOO . n ,. h"'aria. yo .. tca" '" """


o "'_~

.........

( ~ m "", JOOioo """'""""" .. rom""'......

tano, q'-'",;,... '" _

po rt"","",, .. " na

~ .-

oop"' ........ '" po "".

o .. """ . -, o - . ... un

"'

GL<>'U 'O

''''''0<-

""."'" .. " PO moru ~ "", , . . . - ido ~ ...""" I~""""l. Lo> """'"


' ",z>n "" u... "I'iri'uaI""'" ,
una ..tricU
o. ... "<[J.. o.
""'''''', ., como "'" " na _
.
duali>ta- La comunidad o. Qu" "",,
..tabo ~'uad>. al """"'" do[ nw- " """" u,"" " ti.......... al "" "" Joriro
["'"ro "" [[ """"'" , itu.>da> 'KC> do[ " " " _
" a1_ un mona""", ""'''
" " " " " " " ", ' " [ ' ' '. un;> ,," poct.n'"
""
A"''''''' I .. wnonto. ""ritoo _
y
la """'" " _

""""-.oc..

,lanmont,

t>;"'''''''''_'''''''''''""""
""'lo> """'"" "" _ ...,.....

La "" o. rompo>rin o. """ _".,~


~ "" [[[ ' .c. al oiIo [d.C
E<aoblo do C. . - - "'"_ o. c..a"", ""'" .. al m tu ... '" "'""",
Eu_ ["'. '60 _<0. J<O, .. """"'"'" _ . , _ como _o.
~_ .
""' , -.oo l O _
..,. _
la " ' _la o. la [,..... _ l a """" .poo!"h,....... el"'" [v
_ _ o. """"""'" ''''''"".,...... "'","""
""""'" ......, """"" la ",,,,,,,,,,,", """f"Iiru
[ ......1.. 1
, _ uIa ~ fx picm . - . . '>'" """''' lo Ionnaoo "'"
""" .. """ h"""""'"""", """Imo .la """",,",,,,, en J"""'........... ~ ""~ ""
la Orupojn "" la ..k'ocin '" la """"'" 0 . _ "" ~ . ,....
........1<0 (.... m.... .." ... ,. [)oc u"","" " crilo 000_ _ ' lo "'...... Y al
Jeoncri o<o. GoMro'!ano "'" ...... m l"' ... momajo
[ Ibo" AIoJandria ('". ' .c._. ,, '" d. n [ IJoo!u ;..l,"
o.
J ,," ~ ""YO pon>am,,"lo " ;0<0> X' imo al 0.100 .--.. ... """'" I "'""",",o
("potial""""" 00< '" .... ",.,.... . la doctrina ... """",. rm.. ' "' """" hoy
_ ciw' la> CW<J'"", .. ~, ><>1m oi em.,h , oi F-'D<lo. , '" Ce."..."'"' ....

Ia ",,_

""".ajo ""

""",om_

_.,em.,h

Rovlu Jo>do. J""'" """',,.,, J"""""'" al


al .... ... f'lortic lp, prinwro do[ lado ju<ho, , ""

n d .c.. , m"""" en Roma """la


lado romano. '" la eu.n-.

;..I1a, "''' hmon . .......... ('" '""'" .. ,,- "" . h><ia .. " " . - . . . .....""'"
la>
;.di.. (haci> " "" _
nta la "'>torio ... _
;..1,",
"""'" la "''''''......
h.... el
, " tt>.tado
un;>
So, - . . d"" ," .._
~ oOOR " '""""'"""
""""'" " " " ; _ ....._ _ loo "'""~;"" ... " ", ,,," 0. ... . _
T.......d"'hu.. Proc,.Jim,,",o" .... " ~ , Ji"'",", _
""'" do[
_
" _
oro, lla mado ta m_ _crihe. o. la, focma> . ""''''' como
dad
" ''''Itic..- Ia focm. 1......... _ la """",," u" ....","""' .. la '""'" ... '" ~ ,-",.
"' ..... te"" ""6 ' " ocal. T."""",
oo," loo .........,.
.....,..,. o focm.. Li........ ' la> .." """"",, part~"'"""",u n _ ""...
(Si " ;'" lLbm ) _
la> ""...... "",,,,",,
Innna. lo
al ."""'" _ al ... ....,uajo y
la.1o><ciOO 0.10, """';", .. "'
oo., lrut<>... ....-.~"" ",u/Wo " una " ' cato-

An,"""""
_ . ""'1.

c",,,, "'<In.,

muOOo

""'o-

'm. "" _"""..... _ ....

'o...

_"+.i,',,, " "'

"";O,,. .... ...

_uIa ....

"'"

. " o. ""'""',, """"


" ...... Plila"'" o
paIa .... _ 00 .....""""" al "'''o mol""',~"'_
'''''''''
""""""'" ." .. """" o. ~ te_
'"""""'"" . ron al fin o.

""po"

...." "''' ""'o." """",,,"o 0. _


"nno~ .

""

llooomi""""""""'" "'"'i"" .... _

"'~ .... , """", '" >mUo. en"'",,,,, ..-;"''-' la

_u1_"....""'Oool""",,

, """',,""",,,"
la """""""

. . la """"''''' """''''"''' " """"'""'" ""


"''''''''' """'"_ . loo '"
"'" - ., ",ro
<rio<-n,
rit u.hd.d .. "" ' """" "-'<lhmo , o.
"PO " _ " , ,
lo 00""",,, " lo> "'''''''', la , ,,....... _
V
C ..,~,

"oo......

'"'

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

Guerra ....... h\(.-' " <lU e_ _ do <ari<to< ""'Jj .......... loo judo'" . .
PaJ..h ... y'" '''''''''' do[ impooo romano. E Loo..mot" f u< _~ p un
mOOm",",o dMom; """" ' - " ', Emp,,"'"
'......, "'" aIIo '" en '''''''''"'''.
""'_
do .... lo ",manoo crOOficMan loo ,..;
00" y "'<mloo ~ N "
...,... do! aIIo 70, oon lo '"'''' ... . " ;0 , el ""''''',"0
T, mpIo ...- la ..,;""'"
roma na. <>pito _ _ TIto.
~,
do .. F-"''''
_
do ........"[;'~ . nto.
N<>mm do<Io una
""" .. """"""" una ""

_ 1<..,,_.._....,;00......

..... ro<pUO'" """''''''

'POC'
'' """". ~ """'""""H""o" """'" I""""",",o)
do<Io."

.....",.... NombR
H,h rn~;
do 'con""o "" """'"
_ _ Jo Lencuay lo ro" u" .,..,. . . ..lo oorn.n'
n~
lo mi_
cn,"
An ,;oqu ~ (1Ie" Iu"m
"'
<So ..... Ioq ... "" . " _'" IOh ""',ndo"""",,, do AA'''''''', " 'Un
~,
Eu"';", " ""',, .. ol
d;' ",...
lo ' oomun","",,, ,ri...""" (a loo Rom....., a "" E f,~.., . lo. " """';"" . l..
T..Lianoo, ' ' '.'''''). En ' "' =ta>, """". '"' loctoR> '" ..,....,~
La> .....j...
""'......, ..poc;a1""'''''' ~ """",uno.
en lo dim""""" lo m dM ""
humana " Crioto.

00,,""

""0.-"" """"''''''' =-.

""""" "'un

,n;j,,"'"

............ 1lI. .... ....-.. un ...roo

homoo_

= ....

",,;ro.,....'".."""'" octu>I. .. '"'"

"""" .. ",""o" , ;,.. ,....-. y 00 una

~"'" do> """""


"","' ' ' ' ' ' _ ''''''''''"'''" ....nidoo "" un _
_
In....
IJO _oo. >OO} ~ >rido . . . -""""""" ....... ~na, """"" ...
Romay _
_

aIIo " .. Su - '


C,,,...
1" m.;ias, """"" .. """"". """'..-In _
_
C" ' . .. . "",,,". , o[
;.
nC""" ...
mp<><W>o'" la . _ . . In h <ri' n>
Toota""",ro , ~ ""'" I """"'ntol , '" romo , b """""'''' "'mana ..
CrioH>. .. tambWn " " ....""'. ..."""" . . on canon .. b> F.o<ri'"", ,.,. ""","""

unod. d

,C<.

"'-00_"""'" ""..

",-C
",,,,,,..".b...

"n"_ _iroW."""""" """ .....


""lo""'"""'"',,,,,.,,..,.,.""""'''''''...
.. J""","
roolro ,,~

,_

E ,~ ""," o

"""""""'l

Ju _
..,
jud,,;,",,,,,
00 del P'VnC.mo . ALfeo.. la"lo co mu"""'" j ~ ri.". ""
Santqo, .0[ homw>o '" """". , ' .....- .. '" .......,. al criotIanj""", .........
""""'~_ b Ton, la """"" ..... oo>t""""'" "',,", _
ron'--"_lo
lo '" - . . """'" _ l a """"" . . ,.....
J udro--a1........ V.... J..Jro-<"""'" ~ ,,,O
Ju
Wrt>o (,".' OO <o. ' '''l. ~ac m," ~ . ..... .. _ _ J u ~ "",

"al'

,.bo

.. """"
al ""',",,6mo ""'"
n o. "''''''' pri m..., . n ~'eoo, , """"'"
... Roma , """"" ,, ""' " "" _
lo <ri ~; ..... F~ <XH>OCm po< ....
,lo
pri.......... doriPb al ' mponoX<- A,,,,,,,oo " Pi>dooo , , lo """"'" al ro<>junto
... _
romaoo). Thm""'"
.,.. ... Did>ro "''' ",.."" "" al O"" boo lo f..-.

oo.....,.,...,

'"" . . U" diO""" r.eh,"' ro<> '"'


"', ".... .. ","""t=,.,. .. ",mpl;m;""ro "
In
Di""
o[ canct "a " ~ ' ooio" b ""...... A" .nc. " po< con
.,,,,,,,,,,, b
_""" C
' IT ro<> ...._
" ;.w ~ IT
......mo. f<>noo_ .. b .. _h>na """"'
n . " """""" m,,"ro ""'.
tno!, " """~,'"'' canct..ffioo . . 1a
b
~ .. ,.,.
............... Quo
' .. _ma
_
., , _ .. b " ' - . . . oom- . ....."" '" al ronjun., ... mon

"""oc""...'"P"""""

m_.,

""_""""""deo"""....."""""..........."'"
..10._ """"n. (""";
to , I""" um,,"," po< "" _

_ '_al~ "' " L C.l


~. "'."' l utili_ po< "" . , """' ... ~"""" I "","","
. . b _ " ' .. Ia BC
" " _ .. (LXXl

~~

n~8-

sr
~

e-

t
~,, ~

~~ U

1.

~~

1.e- Iro ~

..

- ,

;-

i'!! . i

,,

.- 'll

Ir

"

Ii"

..

~Il: _

ae. ....

H
H
~Hp ~!JUiHHU~HH~'
Hu
rH
h~dHH ~i~ f
ij~ rt3 ~~i!~Jq Pf"- ~ F! ~ r- ~. Ii" ~ ~I !~ ! ~t! . ~~
.e S
l, I I!,'!!
,!hhil

t". ;!l l.lPi!I!


. n ~ ; . ,~ , ~ , t ~ ~
~H! ~
Ii"d ~

~- L- '< h ~ i ,~g~ e-~~p id ~ "~i H~dl~ ~[ _~ ~~ .

1l~~

l -.. '! ! i ..~_H,< ~ ~ ;- h ~ H


11 " 1,!IIIIt,II,!', l,i

~~"'.

lil, 11s! 'I' II'!'


' , il', ;II,I,I",
e , !-

.! .Ii" ~ nj~

I.-!I'I ! I! IIIII'I:~I! !;.

si~'~: ~ Ii"-d!
"oS'
'
", .
-; ~ .~h

Il,
- 'i"'
~
e II;II"
e-~ ,IIIIII:1111
le '" ~ Ii"f S :.b~

I.~I i ~ ~ ~ ~ ~ i: ~- ~~ I: ~, ~ ~- rfr ~ ~ ~; ~ ! ~ l' t l d ~ ~ ; ~,, ~ r e-~ H;

II !'III'!!I!!I,lllllil lll l!!I;lllllllllliI;,

~ ~ " i ~ ~ . ~ l ~I ~ ~H i ~~ ~~ i hHHr .. l [ ~Hh~ ~ r ~t ! ~ ~

es

,~

'"

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

.... _ ,<>-<""","~",O

~, v

" ' - leo, "'-U"} """ PO '" Nj,<Opolo.... A, ., M""",. cu,.. ron _..,. ha
_
. " " "" "" _ r o " , """",_ >O<' ''''''''' ' E _. Uno . . " " "

""'ntoo

>DI> la idem_

000

"" ",.,,,,,,!""

.......... Soport."" ..m,,...


t""", .,..."

.Iri"''''''

en ...,.t~ ";>oc.

0 100 ...u

""

Iw<ho" t>IIoo.. 1o>ama do' m;""" oo.... 00.-_


, .00. en
"",.ban Y _
.......... ban " " " " " " " _ hori"",ta1
Y """""ment." "'" ma""i>l.
en Eo.,.." "'" u,", ""'" ,n ~ lo '"""""
m..'U....."". ..... rop;.. m ......... "" "" "",oo """"'" y ..... _b1bl"'" h... I ~ _
..,., ha"" """"",".n ""poro.
....,...., E...- l . l'oo . . "" ....
po"roo <n~""" """,,1m. .." .
ro"",_. "". 100 .,.,. , 30-""", '" " "o 00 ""oc,,," coo un """. , """"'_
ro, ""'" p'
....;am... ron al,,",,,, ...too do'
Ju"" , do
........... C"",'roedn ~mlkt'" ""' _ ' " po<
Un .... ""._
bn "" un"", _co
""""""'.".,., "" una . y. 1..;)
..........."
jo bo"'Oro"""""",, '"
_ ,.. o>ti=, lo
_ " '.. do Im,......'"",..o.I. la ......"'.. do u... _ ~
.....,on&e.- ~om "" _ "'"
0Mt.>0.
lo
.,... , ,,,,",,, como .........., com Un'" ; " ~ """_ ""'t inada> 0 100 d",-te<,

ta_

""'<e"'"

, , _do

M."""

''''_o
m.." "...--..,...ron.""".""'.
.la>_ TImol"', . ".rto . Tno,
d .e<><riOO "" La> " " " " _
_Oro"'
- "",,,,,,, , r..... . P.""" .. . <>.m"'n
- , Conwotario;..<fo .
" '''''unL
..-a.po 1"", .. _oo. '''). ""',po " E.m;mo. ron """"- ..
" .,..... lo

ol ~ """'"

pI,,"

............... Quo . . ...

lo

lo ~ ''' ,

PO" CUPO ...."" uno ' ''''''"' oom""'","'" """""", ... ""e<j<ao,
~ ..
marc_,mo , .. , "","' io nmo. E. ,,!oc . . """ C
, lo. filipe",
""'_
mu ro m>ru, que mado ,,"'" '" oumo. r<>bablo o
el " . . - . . " del """
' " o ,SI>. a lo adad . . M aJ'Io>
""""ao ap...olaoc ...... , _ .. U"" cona. que """';" 0" ..."", da.

0<ci60"_"'"
ju<W"""
.,... - ., """'. ... """'"OC"

nalario, ..Ludo , ....., .. " "', oncio"


........Uo . "" j..,Ho ""o_ioo al

"'" ""''' daioo.. a.ruoc


i"""- Do>......... """""""a.... a.ruoc""", el,.-ooli
, 0 0 rio> " ""' i' ",",, ,,", Y.....,'"''' uo "",rir_.n " Tem plo
En,",
"ribu""..
a P.bIo .... _
,,, ......
;n,,,,,"",," 00 """,,"'no
,n..-ari. A_

to ..-. _

lo. , .....
La po"""",""

......0-............

q '-'" lo

do!

......oo.plVal\o. Proc"',m;ento ,....-.00 "",,,i~,""'.n ",,,iI,;, o.o"" oo m


fKOC"' ' ' ...... lmen'" uo """"",jo lm poct """" lo ondi
ciOO, ..,,, o
proi"" (re.",.......,
- . , _ 1Kn ..
b.-. fiel_. El

""oc

""""'na. ..... ,.........".


"'",,,I/.mm "'I'iJnW l. F.'" r<><Odim"",to"..,. . . po

""" ito "'jo la '"tu00ad del penonojo ""'''''', '"""" ,'" "'" pri<lu ",,"' n '" lo .nt_
T..... ' oo .mp"""'ado. _
;mi>.
Q 'fum", Q" I n ~iaJ " " pala"" _
"",.,. (_ ""'""'l, """ _ . ....0 lo
crihc.o lit'"'" .. ooojooto" lito m
""", ,,,,,a ." , a le , . """" '" en M,
'->ti.."","", oompuoou ....- pala
""'" '" Do"""" _""'" . FumJ<" ""
"""' . _
. lu oo,
ruoot. Q .no "" """"",,",o "",rito que rontorua tambWo
, no _ n o
"""",~
n " ....,_ .....";;-" ..ru parla ""''''.
r..J "' .. oc,,"o do.....,.
Qu........ Proc"',m;ento l"",,,'" .... """..... en d i>t, ibuir la> ""'...... .. uno
r.... ,"<' n u n """""""
I " '-o'

PO""""'"

,,,,,_ .-b

.....

"'

GL<>'U ' O

0........

--

V_ E"""".

"Oo. <.-..,.
_lo..,. '..........

Somll""'" Fonn;o ~ nUct a o -"'J " "o> ",,",ua __


U"""""_
. "'ca " , , - ~ ......

''''''''da

......."",.... 1""""_

y ..... .. loo
o .. <.mO"", ' "",", '"
N"",,,, I "'. monto.

__loo(
. .... . . . ,..
_

im,,"," U!enrio

lo<> Uno" loo

n."noro

lXX, U.... oon>tru<cio "",. "

_ """Seo"","",,....'""""".,....

rna> ~ ooactK"

SOpl
...... Ia

OC" """,)

al N..... T....

"""i ~ ",,,

,.im"""''' "",,;<ud
;m ><><tan"" _

.n Ktruct u.-a.- un

. . - - ... """ _

""""""

,. ... N.....

1e.tamonte, datado ... ~ 'OVo 'V. , Sm,,""" corn;"", loo """",'00, 01h bro " ""
"""""", ... cut.. '" Pablo ,. 01Apoc. " pon. ... ~gIa '" la cri!a
lo "'"'

,i'" <oo., Nom .... .........,. _

... 'on

1<, "",. . .. n pro. im_ ,..--m;'" dj _

M', M "

o"'......

. loo ... _

d""".-....

"" """.... .., .. un """ro '"' """'.."" , '"'


.' lit, ;m lA...
o<ooIono ". a1.).""_

11"""""""""

">X,"" ..

..

m u>..........

..,"""'">ocio-.-.l;.

_
... 01 ..,. """,orioron fuoron
la> ........ " ......., .., N.....
""""te
~ . Matorial ' ''''''"'' o"'..... "'" un ><>Jo . _
Y q.. 00 . """", . n
",roa
Sinnim,.. , <>die ... propia.
_
. Focmo U
..,. " ..._ un ",wnon " la ..... "'dad. .. la " "," .
ca o '" la ........ nca .. _
loo . _
la

"""lo> _

"""'000"'"

.""'"''''''' _

im;,,_

. . - "'" """;>1"

""""",,,'" "" ~"'" do , "..-.

.. .. aj<'o_. it_, do[""""'pan~


T.. ian<> _
. . """,..." do[ _
11, d;" ipRlo '" J " ~ _
...... ,
una oompdacin annonUadoc. .. loo
<annOro>, 01""",,,,,,,,,, (" " ,..,. . nlo '...... .."' ' ' una """";"'"

. ......
T,...",""

~.., V.

"""""00

"""ro ......""""

""al.

<->too

D'.,.

do
~ . m "" _
. loo 00 i->d>oo""'- po.- " judo;, mo .....
'" .. punto do .......,............;nada> ".-acta. romo .. >ho,oo" lo, ,
, una
...... do La>
A d if",ooc" do loo """""""" 00 , ~
"""",,;.
_ al _ _ ... la ,,",,,00_

"_,,j, ,_ rit""".

r.....'""' ..- F"'... .

,...-t~ do la ,ua1 """,,, .., """......... la .-.dacc'" ..

'"' """""
r.....'""' .., f"'''' F.ro. ..... ,j'

... la roa! 00 ......... """""", la ,oda<-

do '"' "",rito.

r.."""",,,, AmoloJ:" .. <it .. ' om""'" do d"..."" ,,, lo"'" OfOf"o,

ronlo

"'''''''...... "'" ' '''imoo;''' So ....... pon< ..,. loo ..-;""'" moti..... d,,,,,,,".....
"","","~ .."..._ "'" """"n
...-..J;,.... n " Amituo I ", ..
01 "",... n;""" "' , .."'T. no ...~ . Uo> ... lo, vari ant.., m" an "
,
""". .........
N"",,,, T.........,to , da!.>da "" oI~.., ' V . ... ,.."...""'!.>da
<OOo """loo """",

""""o

rom,,,,'*,,,,,,

"' T.B,.no do lo

,....

do[ no
T. no

~oml.-.dado "",la cri!a

""tuaI . la ....... """"';"""


I"'''''''''''',...".......""

m.n",,_ m;"",,,"""

N"",,,, I "'. mento "".. loo


01.......""
t ono '"'"" ... " """"
"-;oc;paJnwot. po.-01
D. Pe _ ... particular " . t ono do ' '''' bao!an " dH..
,. " " .......10 ""..

w>c'"
_no.

,.

INTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA" 'NTO

,""","'o"""

...... Nom .... dado" la Lo, <00,,"'<10 ... ~ """ _


y . voceo, ...",,,",,"" " ronjunto dol AA'''''' T....""''''''
~D<Ial,
bo-' """"_ en ...... ...,.,""""...tipo
"" eocrrtu<>..n ...""",,", r... utilU>OO ""'" el ~"'" IX """'.imadamonto
..
...- _ _ po< b eo<ritu<>. m~ So"""',,", man u" ,, '<O mO)'""'"
Voll<ano. Impo ",. ""'"" do la Bib". c A ",""',.~""",r ........mo), _
......,, ", IV, CU)I
'" la crltOco ,. .t ual , " B ,Ol l
v. La""" Nom ,,,,
una k<m
,,"""""" .. b Bib" .... bhn,
"... da!>.
" .. 11. Son~ '" en lo critico ""mal
.

Cd"'''' t. " ,

<00'' '"' ' '

NDI C E DE N OMB R ES Y AN ALT IC O

A<cm do _"'"

"''''''
n.
m

"""""""" .57

'4J-"'.,...m ,"'" """",........,]]._ .81"',."


.","''''''' n o, ""'l'.'"
m."" ,'" """"""""""ro
"S, ' '''', 100 , 10',
m

Ll-, '", OJ, 159,

.. m. ll<, H-JJ'

' <N, " '.

'''".''''''',m

Coa,.. m"'~
Coa""'""'" 1.... <0 " " "

~ ."
,
, -=1ll,.7"'''

, ..

Coriot<> , O!, ''"

"""''' ' '1


, OO, n.,m ,""' '''',
"S, "'.
Cnaci6o. '!lO
m ,'M
'''.''>J, 191,""",.n .' . , Cri
o't_
.. ""57. 7>, N , " , ' 00, ",.
."
,"""
';'; . , OO, m, m . ,,,.,,.
'n
ti"""""
110
Apan" ,n'ro .,,,..%
Cri!a do ., ,_
' ntiun ,.....
' ntiun T..........., ' '''"'' "", lO, ' OJ,

" " ' " _. l7t ,

48 , '", " " " .,

Apoc""p'6 ~ """hro . lO
Apoc...",;". ' 'lO, JOt , J\IO-l9I ,

_
m ,'"

m .".

Cri!a ." "",,, ...." '''.' ' . , " ' llO,

'oo

Cruz, cruriJi, m " " ,

""""""" 31, ' B, " " ' . ' . " ',


m , lOO, . ", . ", ."" "'7, %J.

.. ,.....,.,

~"

""" o lk""",. "", " ., m nI


.........,.... , ..JO, "
.....mb<eodo , .....,,;.. t O" '11. tM

'';>."'." ', 'Il-I-'''.'lO, . 7,....

_ .m,'M

""1",

lfJl ,

Cul<o im"..-;.J . '97


Cu"", " ' . Lst , l ~ ,'"
CumpL;m"""'I"' " do). "'. OO, "

'S
'''."'.",.la],
.....6""'._ . ' l>, ''0,'"
"'
'S'''.' 79 , 'Ill
.."""'" e ...... """"""lo "".'., ","""",_"",,"
" '. N ' , ,.,.._ , Jl"""
M m
"""""'" , ""''''''''1
roe""")
Conoo (_
... """"" "M, Di""""",,, (,
Dio.
. l> , " , .n",,,,,'"
' ''', " ., '.', M'

C"" 1"'" ""... ,


Cm.oc

a.'....'

" ' . ' lO, ' "

, ,..," ' , M ' , .. ,

","""",_" "", (carta>, '.' . ' . ' ,


191 , ' ''"'lOO, m

""'"' 7' , ,O' . 'lO

""'"'" (<>X," , ""')

m ,.". _ ,..,.

'NTRODUCC'DN "

Docto.- M ...
00_

NCEVD

Mi.',,,,,",

......"'... 170

H'moo . 1<8, ,....

'" ' ' '. "&-1L9, '90

lIuaI 6"",

m ". JO,

lIupl~n ,

( , " 1"'-"'0
( mpe.-- ,..... aJro i""",id)

E"'_ "",, 14'"1, ,.7. ,50-""


'"', lN. m , 1", lM"'. "

o-m,

m " ' ,,", , _,4]9


....._
. . . """"""" 10<, 199
F-'<. _ " N , 1<8,
m ,n o, 1:1',

" .0>.

1""', 190, ' ' ' , l'M-J01, m Ho, '111,

m . JO" m , m , '" ' , ' ' ', m

....""'" 1> >-16 '


ori b,,, 7]
orit""" 1, ...
......,.,(,""" Qt<"..... ,

bplc"u (F.>pirito "'010' ,oo. 107 ,]0,


" ' . IS'. " ..., L>, n ' 11>,"', ' 73,

m . JO'."'."1 ,

" , os, m , m ,

'''''1''.46' .... ,

m".,

" ', " 7


Em.... o. ", 17'0-' '''', ' OO,
1lI .

""'U,.,'.....

f( 1OO " A ~.._ " n . ' 00, 17l. m ,


m '," ,Ho ,'"
f( "", _
17.9<, ' '''. m , m , ,JO

_'</'do", n , " .111. "- ..


F""",," "" ""'" ,..... Q )

'nt"""""

,<S, l ll , " ',"'"

' '' . 1O<M . l '7 ,

' ''''l'',

de

'0_ """"'" M
,""'.',",.
m,,,,,
m ." o-m, 'lo-m,...
"l().
' o...-polocin H', m

'o"""",oa""",,.m,n 9 , 'Ill,""
"" N7. 199",", "

CaE''''" ,

l>-tJO, l SO
Gm-ro ....no. "-" ,,,, aJ .
' ''' 1IIl, II

'''.,50-,"'.
"" . m , '"' , l""
"',,,.
G""".,50-,]]

....

'''''07,

'm."'",

' ' ', "" , """,

'''''''''' delvoo . ,.. . ,. ,., OO , t06, " ',


"" . l-I'l, JOl , m "", m ,m , ' SO,
" ', " ', < t , _
' ....... 67 , '''70,

,,,,", , " ' ' ' ' '


'1', ,m" 'm
, ' 6 t, " ..

" ,tlo- II'


u.",otOOro.
u.,

Jo-ru......
J ..
t> , ".'"
J ..
d....""", SO, OJ, "', l<, " "

Juan '" Ilauti,",. ' L, " . "'41. "', '",


l>S '"
Juan, tujo . . ~ "" , " 'JOl,
"". '" ' _lSl, , ..
J
J

nmo heleru.ueo"" , ""


00 ... Sef\oc . m ,.. L

J_

""" ",,, " o-m , "71" ,

Guen> .... ("'-70 d .c., " ....,

'''',...

m ,

'

nmo ~"'oo)

'''70,'.'. ,...no, 170 , " '.


"'.
1\11,"'.<n,""
J " _ 7!<-79 , " . " ' , "" , , ... m

J.m rio de lhoo . , . ., ' 00, 171 m . ""

m
J.m """,oo "" lo ,.. L"', ' 60, , ..,

m m , t9< , " ' ." ', ' "

'>ene""""","',

K..-imo
" !<-1lO, ' "
%

m.
_,SO,""""','''.'''. "'. ""'ni.'.,
"".'al
m
m.

fkpoxk"""""", , ..,

' "',

>-m. '"',., "

so,

""""'" , &-1 L, " .lO . ] l, ' "

G"",',

m ," L,m,'"
,_

bteb= ]\0, " '


de ee.a""

'o,

' ......, _
' ' '. lO. N , ".
' 01. " ', 100 , n . ,' JO, ' 1, " " ' 00 ,
",, mm . '80, '", , 1M, ' m,:I07,

.".".

'.7

Eo_

mm , l' L-l." >n.

1,.." ',"'."'.,'lO

146 , 190

'"

T~TA" 'NTO

':1', 'lO,

lE,

m , ,90-

,..,., <S, ", 7<, 77-.,., lOl, lll, , <, m


Il.. " . , l El".. ", . 1,.11>

U_.",_,..,' ' ' ' , ''''''

t~D [C'

"""", ,p" '",

D' NOMBRE' Y '~ALjTlCO

"'''.11,""

Pari<,;,,,, l6<, " .

'"""",''l. l59, ""', l7

""",,.. ~ , '0. .... 90, " ,

'lO, ",m,n o, "'0."" ,


Paruo ," , ".
U" '9""",
""'.>00, ......" , .....
......".,~ ,

LXX (, .... s"",,"' j

m m," ' , lO'

...."".,...," . ' ,...96


M.uci6n, 96 , ' <U-tA., lL ', ''''''''. ' ' ',

-"" .''',''' ,''''''"'''1

"""''''' m ",. ""

Pa>in (...... do .." Al , <O, " . ". 89,


100, _ " 7

Meooa. "', "', ". ' OO-l B'

MOl""" ,,"'"
M;lailro ...., . '", " .". "', _"" .
~

M ;o6 _

119, ' ''''' ' ' .

'SO, " ', IDm , '"

"""" .. "..-m.. <l " m , ' '', " ',


' o",'"""",, lll , 116, nt,""""."7

m , m ,'16
"',"lo. M u. ""_do
F.>mm"" '' ', " ', ",", ' "
F"".."
..-.-po"'....
"'-'''',L" " '," 7, 1"',
U,.,..
M,plB', " ..' "
_ """", ("",.. M'""''''';o,
do, '",".

M;"""' . ' l! , " ' . m , '"

M_Jo d. , _

Mm"'; (Camn
"" , 1l1 , n.,, ..,m, "

% , " ',

' ,''''''''',

"'," ' ,"''''',""""7",,m


~ .. lI .mmad; ,h'H(}
l-IO , 4l1 , ' ''', ...

_ _ ,<O,

1",'"
m , '''o"'. Pro" ,it,,, %
Pro<o-"",""""

l,,m.,.,.m,

"'to.,
"""""'''''''"'''.
lAL_L<l,'''.1'',
170-271, "" , m ,'"', Nl_199 , "" ,

"""""",17<U9,-,',..,.
<lbopo (""'''
0n000n, ' 01

""""",",""

{t".d;o;"""",

tAL " ', m ,,,"'

Mi"',,,,,,,,

lLlm , ,nm , m , n . :160-" ',

""""""" m , ,.., " ', "".'''. ""'_

166, l68, ' ' '. m ,"1 , '"''''. ' ''

" ', <aJ , " " " ", . ., ..."

Pablo, .utoOOa<l " '_"' ,

l1O-m
Pablo , prodoc<"", , ..-.n.

,OO,"'0.
]]l, " '.

m , U" ll9- ''''

'0'.1'0'"."'. m u,.
"'."',"'_1",
'00, lIMlOO. " ..
119 , ' ' ' ' ' '9 , " ' . ' "

Pablo , "m

I'agofio-<>i"""'.mo
("""' 00'".' 00'
48 , "" 0 , ' 61, ,ro, '80. 191 , lIS,
1"', , ..." , .,.,. ' ' ', " "'''.<l'.

"', ,

PaJom _ 'J!, 480 , . ,"


Pa","" " , ", % ,

"','"

H'. "'0.''''''''.

Papi,", lB, .., ."' . " ' . " '... " ......

'OO,"'Pa"'", E.-to''', '"

"""'_,",":"'1

Q (fu..-..Q' " " '. " . 70-71 , \16-9" 99 ,

''','' 0,'''' '''o m l".

Qwn"'o. 170, 70',

l-IO ,

" ', l68

"",,00 do """ (R.;oo" """" M , 99,


L0 1 ' 01
...~ """"'..., ....., '711. 18' "' , 190,
'9'5.,\11, ' ''''' ' ' . ' ''", m

191,

"'.-U, "0. n . ,"" , m. '"

,10-"""'.

'1l, m
19\1-AOO, <OO. Al " <l,..H, '"

Roma , '\l ,

SahWri~

,m ,

m , ,.... " .

s. ,,,,"oo " ..m

Salmoo, " "'.

...."'..., ... ,". m , tu, ' "", " "

lM , lL ' , m m , " ' , ' ' '_l ,", 166,

,,"

I NTR O DUCC'O" "

So"...,. "'''"..... SefIoc

""'_
s,,"

ro 10-"

NCEVO

" ' ...,.

. >9

....." """" lO ,

S ,,,,.

n . -lb , 96

17-'"."'-"", 111. 111, m , ",_

""."O,,",,,,
s;_ " '"
';oa""",."""

l]] ,lM,

_,.n,"""

S;op!'= 1" "''-'''7. m m . ]<;7


Si" "" Ubm , 11, " , ] l ', l%, 48'

T ~ TA " ' N TO

T""' _

T""' ..... _
Troo

oo. " '_" 4, <75-<%


. 1'; ' . '7'-<%

"",_ta' llJ_lt4, . " ._

n_ lO','"
Tori(...... "'"

T<>d"""" ltt , " ', 419

l ' n;,,,,,,,",,,mo , . " . 79. 11<, "" , ..,


"", 1H-174

.,

s"",""",. ,,_]] , 15-'';, 70-11, . , ..,

Voriam. ' ''496

$o"""'" '"

v"""",,

T>ti.... ' '''. " ' ''' '. 470 , ' ". ' ''

Te"""""" do 0;"" % , ' "


Temph 41-<'. 'n_'"

'0_ '" 11,'"

." ,

, 1Il,

lO!I , " ' . J<II. <77-

"".. Loti", .4<

,-..jo m6 """"'" n o, "' , 1J.<-m,

'-'>jo''' ,Ol,m
<Ida> ..

r.-.lO

n.

l NDI CE GE/liE R U

PRlOGO

D",," M,,'E'.". '

,
LA TRADIC ' " S ."P'I1CA
y LOS H FflIOS DE LOS AJ'STOU.s
El PROBlE.'U S IN PTI CO
f>a"i<l

M,,'E""'"

'-' E.I...,,,,, ~ n6p"oo. Estado do la """'''''' .


U

'-' .1. 1m,"""",, ""'" ..""'h", m h;pIoo .


'-' .l . s.m.;'n= y d;.,,,,!!, ,,,,,,, .
la de.-i,,,d6n do un mndeIo oomn

1.1.1 " jf'"' ;' ''' .. "npoliopnm"'""


L '-l . " jf'"' ;' do Jo. m pne", ,, (o div'~ )
L D . " jf'"' ;' do la ..-..dio"'" .....

1.1.4. Cood ",;6n .


'-' la !!'.... ~ do lns ..... , iopt_.

'-'-1. ,,00.10 do la d.opondenoio


'-'- l . " od.oIo do las 00s fuont..

I.~

E.I ~""""' .."'''''''' ....,,<>g.1"'.


LH

L~. l

0.1 ooooep<o t <'Olllgioo al libro


,l'na b'"l!",f1. <deaI

LU la, a;eulogias
la.leccin '" ",laLO
LU U .. , ul>categnria do la b '"l!rnI'; .
LH Unl""l!"""",;np""
LH

"
""
""
""
""
""
n"
n

""
""
"

.., "

I NTR O DUCC'ON "

NCEVO

T~TA " ' NTO

N ""'~. I"""p.,," i;~ .

O' b1",!!",n

EL EVANGELIO SEGN MARCOS

C", "" comb<tc.J",d

"
"
"

"
""

......."'acin
' .I.l
h....ario
1 .1.1 Eotruct.....
' .1.1 El ron<e rudo """""",.
1 .1.' El probIoma d.oI final

""noro

t,'" WCUo>oc'.

eon",.<o l' d "'lo'''"'''''' h ~<<;" .. de produccin

1.> .' El o ut<..


1 .2.1 EI I_
f",ha _
2.D La
Loo ,""" .._ _

U .
Comf'O''''''''
Y ~ ca
B .l L00 8......... l it.....nos

ti,......,.

B .l . u.. f"""",,
1 .'.1. El "'bajo lO"""", Y ~ico

",,,poct"" tooig""

B .l. Elllijo de D>os


B .l . Loo hjo> de lo. homb<..
N ""'~. I"""p.," i;~ .

B'b1",!!",n.

EL EVANGELIO SEGN MATEO

OO" Cm' iD'. .

"
"
"

..
.."

......."'acin
' .I.! . Eotruct.....
' . 1.1 . Cont..,ido
eon"" lo lti >l6ri<o do prodocn
'-' .1. El aut< ..
U .l . "'_"'" j 'la trad;cin ud"

Coml"""' '''' h,...,...;.

"""""

B .l lA>
'-' .l . En el cru<o do t....dic. ,.
'-' .J . EI ..mba ;"'P.""OO

""'poct"" tooIg"'. -

H .l I'an;culansmo ~ " " " .... al;, ..,.,


H .l C riot oiol; " _

H .J Ed OoIogia
H .' . M.o l"" l ' la

u:r-_

H .'. El juk"' _
N ""'~. I"""p.," i;~ .

O'b l",!!",f1

""
"
"
"
""
""
.-"
""
""
""
""
"
"
"
"

....
"

""
""
,.""
""
""

' " Dle. C . N. ... '

.
..

E'EVANGEUO SE Gt N LL"CAS
Da",,! ... ~""""

.,

""'""."""00.,

u . . ob<a "" 00. ... " """'..


' . 1.1. U.. doc'' - do .. ".....,060 do e.......... <Ioctn"al
. '-' . Uo d (ptl=
......o"'e "'" y ..
' .>.1.
I ..-ario
' .>.l . Com..,ido

<me,,,,,

""noro

Com f"><rio Ii,...,...;.


El "'" do Mareos
El "'" do la
lo, ~ 10 1
' .H La trad"'06o prop" do ' oc", .
' .H La co n>lruoc06o dol .... "'0 loca..,
La cue<I ;n del
y" "",",.lo Iij, l.-Oco
do prod uccin
.... 1 l.uca>c Judio o ~ tl ogo ' .
La posk06o trad "' ,ona1 .
....J l.uor do ". iacc 06o y
' .H

..

'.' .1

",.","

.u'o.-

....1

<!e<t''''''.no.

., ""'poct"" tooIg>< .
..... Ddn

..'.' .1
' -'

..

l.uca> h ~ lo<Oado.Uo calond",io do la


.'-' La cri"""'ll"
' .H La
.'-' U.. .. Oca fum.

tu" .... do la ",1,,,,, ,,,,

N"""

LOS HEe"OS DE 'OS APSTO'ES


Da",,! ... ~""""
Una con""""""" dol ...."8.10 do ' oc", .
' . LI . Uo " bu> do "" ooig..,..
......0""'"'"dell;bro

"
"
" """"'''o cri"'""" dodo producc06o
'.' .1.El """ ,.- p blOco
" El ..,igm.lit...,...;.
do Hacoo.
do " ecoo.
' .' .1. b t ruct u",

I;j"ri<o

lo t ee<a _ " "060

1'u

Compo<rin

""'poct""
""'"'s"' .
' .' .1 l.uca>

" '.'.1. 1;,,,,,,,. do

""""ti""

h ~ lo<Oado.-

U..

la

....
00

""
""
""
""
""

'"
'"
'"

penpae!i'
., O'b1",!!",;,

H .I
del ""lo
H .l . .... fu",nt..
H .J . " " prneo<!im'..,<os

' 00
' 00

""le<''''''ll'" .

' .' .1. Uo

'"
"
"
""
""

"'~ac 06o

'"'
,'"

'"
'"

'"
'"
'"
'"
'"
".
'"
'"
'"
'"

~~~. ,,-"

""

"

---------~~i!:i!: :; ~ ~~ :t: t
..-

, g:

'.

i'~""~.p"'~
,l' .,". ~ ,~

"

:lg;~r
1:' ;.

r-r

"Ii

W!"IH'!1
:1
"1
,,,.,I,I'l
'l~' B'"~~ "~1l"i'~'

,mWII!!!
: :~iHtF~~"U~
1~

"

"l e:;.. !n" '


: ~ "'~l
"'s.~~ ~~f"l 2

;;

i::in~

---

?'~~
<ln

~ ,' ", ,!, ~

11" ' ~.,

~n:i::i::

----

i:: i::

=:

11i:J~'''~
.;

r.,:

~;' r.,

- f ' ,, '
H

_. 1i ,

=:

5"'~'

"1"':

, "

"-~''~~P

'[P:i: ~ ~ ~i

r ~ . B'~

'a

:::

<>
,...~ '"

l'~ :::~l

~~il'.'.

<><>
'" ~

: ", ,, B' ~ '

'~p,,,

;.'3

<>

.
.
~
...
!l: ::~~"~~""~
-~~ ..~~ e er ~~~H
;J;j,;;;! ~s
i~~~;ii:l,,;1 1;,
. ,il -n". s

S!''''',~ .'

... "

,,t.

-e -e -s -ee

,
-~

hp. ;~
,! ,

' , .. - g;

'-~

-~
6
",o

"lPi

: ~ 1 ""

-,

"' ~ ,.. ,..


- ' '' ~ ,.

c,,,

..
..'" . . ......
~~'=".
Lv

'"

' " Dle.C ." . ... ,


I/,J .LAS CAR T.... lN' PMII.D

...
"
..
.."

LA CARH A LOS RO MA"OS

0
Fro "f "

.......""'e oo
'.1.1 . b l ruct u ... y """,""00 .

Corn f"><rio U,......-;


'.U . u "idad , ."~dad 1 ......-;. <lo la aart a .
'.U . la. <n.,Hd ones l""1'"uli...
Con","" Yd " ' ......"'... h ~ _ . de produedn
'.H la oaW6n <lo la carta
'.' .l . losden j.._ .

'.H . Lugar Y fecha de composkin

"=pec<;'" to<>Ig>a.

y """",im;..'" ,""uno! <lo o ...


U .l . la '""'.tacin <lo la
de o ...
U .l. _

.._

" ""'~ . P""'p"" <i;~.

;u."".

O;I>I"'!! ",1a

LA PRI ME RACARHA lOS CRI""OS .

Fro "fO" ,

"
"
"

..
.."
'"

-~

_~

.......""'e oo
'.1.1 . b t ruct u ...

'.I .l . Corn.. ido


Corn f"><rio U,......-;.
'.U . Unidad , ",~dad de la aart a
'.U . la. <nod jd ones l""1'"uli..,
Con","" Yd " ' ......"'... h ~ _ . de produedn
'.H la oaW6n <lo la carta
losden j.._ .
'.' .l
'.H los in' eriocutoc.. (<1 problema do
'.H Lugar Y fecha de composkin

ro. .""',...._ .)

"=pec<;'" to<>Ig>a .
'.U

la . ~ de la a ruz .

'.~ . l . la Ubomad en."""" "'S" Pa bln

'.U . la """""'ain. pie n.ud de la e.-.oc ;n .


" ""'~ . P""'p"" <i;~.

O;bl"'!! ",1a

LA SEGl " DA CARTA A LOS CORI " TlOS

Fro "fO" ,

_~

10.1. ......."""'00
10. '-' E>!ru<"IW"
10.U . C",,",nooo

'"
'"
,.
'"
'"
'"
'"
'"
,.

''"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"

'"
'"

'"
''"
00

'"

".

INTRODUCC'O" "

NCEVO

T~TA" 'NTO

10.1. Composkin ~l<moria, " n>dad rnt"8'"<dad do la <arta


10.1 .!. La epislol. como ooIoccin do carta>
10.1 .' . La epislol. como unK!ad ' .....na
10.1 .J. 1
6 ,1"-7,1
lO.'. eon" ,m ycOre""""""''''' ".......,.. do xOOocc""
10.3.1 l.a",,,,.>ndola,,,,,,,
10.'-1. Los ;,n e<locut..... i<l probIoma de los . a<h....-.)

cron'''''

, 1>4

10.6. B;b1~ff.

l 0'
l 0'
l 0'
l O
l 0'
l 0'
l 0'
1 09
110
' 11

lA CARH A LO S GA .....TAS

1"

10.H. Lu&" y"",ha de oornJ'O''"'"''

tooIo'l!ic.

I O.,. "",,po<1;,'O
10." ' . La oomp""'~"" pa uJ i.. do! "I'O'tobdo
10.' .1 . La ede<iolog<a pau li.. y la roI"'ta
lO.'.

""""as P""P""'"''''

ti

l 0'
l 0'

F"",p'" _ ~

11." """"'""""""
1"
11.1.1. E><rucl"'" l ' rorn.nido _
l '~
11.1. Composkin ~"""""
' 17
11.1 .!. L'nKlad o
do la cana
, ,,
IU .l .i.astrad;">on..p'-pauli"",
, ,,
11.3. Cont"w c""U"""""''''' o...
de xOOocc""
, ,,
11.3 .1 1.0 ",,,,.06odo la
11.3 .1 Los doshnat a _
, ,,
In .' Los 'm.rloc..""" lo/ problema do "" . orl' '''''''''', 1 ' ,9

'nl"Soooo

,.rta

oc.".,

Il .H Luga'y"",hadeoornl""'""'"
11.'.

, ,,

n,

"",,po<1;, ~tsoIl!ic.

1"

I l .... La vocacoo do! ap<lol y la ,.,-dad do! ~vanf'lio _

1"
ll~

Il.' .' l.a'-":"""lacana.Io.G.......


Il.' .' do laca,,''''neia
.... y el Esp',;'" romo dolenn'naciOn
1.0

P""P""'""'"

"

11 '

I U . """"OS
11.6. B;b1~ff.

116
116

LA CA RTA A LOS FILIPENSES

1 19

1,. '- "",,",""""00


11.1.1. ....
11.1.1 . C""tenooo
11.1. Compnskoo ~tenoria
11.1 .1. L"ida<! . ' megridnd do la carta
11 .1 .1 . Las ..-..d.do.... p<O'-pau""'"
l B.
Y <",,""<Un<"" """,,",as do xOOoccoo
11.3 .1 i.a",,,,.>ndola,arta
11.3 .1
doohnat a _
l B.'
'm.noc-u""", (o! problema do k6 .ad...-...rioo.)
l B ." Lnga'y f.d.. dooornJ'O'''''''''

1 19
1 19

F"",p'" _ ~

<ruc,""

Con""..

no

1 32
1 32

n ..

n,
n,
n"
137
n,

,. ...
...... il- "

liS;

~~

'"

- ,

1 ,
! 1
,

.., B' - :

o~ ~ po
_,...

::
~

::

e
~

e
~ -

ee n :

!!':>: ;: ;: ;: ~ ;: ;: ;: ~ ;: ;:~ ~ .z~ ~ ~ ~ ,.,.,. ~ r- r~~

n : ;;: ;;:

- JS"

!!' :>:P~ ~ z~,.,. r-r-r- ,..


~ ;;!

,
~

!!' :>:~~~ ~

1' ,..

~~;'

.'I!r~o~

;:

;;

10
,

"".

~~HH

H""'; ~"

~' ~'l

'"

"~", ~ !L .

'"'1
r.t~' o' jI'
~'"

, ~",
u
r

"'''''''''''''''''''
gg 'l: 'l: 'l: :::: :::: "''''''''''
~ in: ~

,;

~,S',

"''''''''''''''''''''''''''''
;:::::~~:s:s:s t i:; t;

"S"

"''''''''''
~ ~1l; 1:

- ... " S"


~.~,
'f""S" ' f r~'
' l B " , fr';'
'
I
i
l~:
1<:
::
'.~:

_ "

,' ~o.'' 1 "'

~~'.'
~ ~ , "~.",
.

'H~Pi:
? : ndn~~pl
"
r.... ' "
~ "g'".
~r. >1 - "
' ~
.

"B,",I<";.~, "' oB"'n"~'l"

10

ir

2 '

'

~,

Ji

~r.:

: 8

' 11.1l '

t:!:::!:!;!;!;
e "''''''''''''''''
~

!:l

ro

.p
. . ,r
,1. -
" . -, t . ,-

...
s:

f~ ttt l
-r!" t'!~
s , ~1

fi
~~l r~~!~~ ~ ; ti ~ ~ ~lr ~ ~! ~a~, ~ "~
, , :' .aJ"
,. ':;~1"2!-i,.- ,,

-,,.!

- -

'"

I NTR O DUCC'O" "

NCEVO

T~TA " 'NTO

"U'o<

'"no
no

1'.1 .1 La cue>I ;n del


1'.1 .' Cro.m."""",, y final K!ad dol oocrito
1'.1 .3 '-'" doshnat a _

1'.1 .' F",ha Y lugar <lo ". i aocin


lB. Fu,""", l' , ""ri>oo pnncipa'"
IB .l l..as ...tacin..

'n"'''.''ual.. ,ni... ~
ca"'" proto-pauh "". _

".,. """""' P""P""'""'"


" .6. B;b1~r"

no
no
no
no
no
no
m
m
no
no

LA CA RH A LOS E FE SI OS

no

Ylas

"..

IB .l El himno a Cri""
IB .J

1.0>06<1,[<0'_"""

"",,po<1 ;'~ ~ic.


I H .I La cr~<oIog<a ,

,gte.,. _ 01 himno . a-i"" (Col '

." 10 )

1'.< .' 1.0


I H ,3 El ba"'~ mo y la ...,atolo;'.
" .... La .."'.

"

A"",,,

'6.'-

"'''w'k.

""""'""""""

no

'6 .1. Cont"w hi..."."" <lo produccin


'6 .1 ,' La cue>I ;n del
'0 .1 .' La cue>I ;n del ~
lo.
,o.l ,J Cro,m." """,, y fin aJKlad <Ioloocr ito

"U'o<

h""" 'K<

_in""'...

'''.1.4ru..m..
F",ba Ylugar <lo rompos"'in
las trad,.,>on.. p<ioc'p"'" _
'o.,. .....
'o.,. El "",rondo ,,po.<>
'6.'. '0.'.1
""m jca
'o.,., ,gte.,. _
'''.'.3 La...,a<oIoo:a
'''.H
'0.6.
~

,,",po<1 ;'~ ~ic.


La cr~<oIog<.o

La

m
m
m
m
m
m
m

'"'"m
m

"""""' P""P""'""'"
'6.l. B;b1~ff.

m
m
m

L A SEGL' ''DA CARrA A LOS TESALONIC EN SES

17 .'- "",,","""'060

m
m

La .."'.

"

no
no

A""" ,.. """w'k.

17.1.! . Contenoooy ~Ii"'rnoo

""<me,,,,,,

17.1.1 .
17 .1_ Cont"w hi...".""
17.l.! . La cue>I ;n
aulo< __
17.1 .' l..as c""Unslan<"" ~ la fmaljdad d.oI o><nto .
17.1 .3 El . " lo< ~ lo.

tr,:;ucci6n
_'nat..-'"
17.1.4 L"ga' Y focha de.-.daocOlo

17.3.

.... ru..m...

'"
m
m
'"
'00
'00
'00

'"
.,
.,

' " Dle . C .N. ... '

' H. """p.<h,,, l ~ ic'


' B. N"""", 1""'1""""'' '

17.6 . B ; b1 ~ 'fa

IU . US CARTAS II4SroR.<lF-'l

"

LAS CARTAS PASro.....L.S u y , TlMOTEO; TITO)


y." ~ &dal'"

" .1. Tm " ', " ," - ". OO<J'"'


" .1.1 L'. d;"""" ;rUJj ,"""
" .1.1 , TImoloo .
lTImoloo .
... L~ TIto .

.....,
... l. ,

Tr-.<i"'''''' rnan u>cn"

l .,.-d"n d",

., ,,"',"

" .1.6 G........ , " _

" .1. Con, ..to ni..."."" do prod ucci6n


" .1.' La
d.I "u,o<
" .1.1 . '-'" <l.>h ""' ..-",,, TImol"" y TIto .
...'-' . ,C.mfa""" do
l"'""""''''''?

eu<>oI"'"

...,. ...,.,
~.

'at."",...

F""""" Ytnod"''''"""
I'""h ."
...'-' . ..... tra<lic"""" pac....."',..
...'-' . ..... tra<lic"""" ""~, ..
,U na h.... tooI6gica'
~ . , Epifan " do fa .. h _
Pabh """ Ido,
Y<Ioc_
~ . , Pablo, p<i..,.,- ""'.,,00
" .H Cmo rompo"'""" fa " '"'' do D;'"

... ...
...
.....,
...,.

'"'
.. ,,
.,
'"
'"'"
m
m
'"
'"
m

Tr-.<i"''''''

."""<01

1""'1""""'"'

N """",
" .6. B ; b1 ~ 'fa

m
m
m
m
m

,.
'"
m
m
m

11.4. H EBREOS

"

LA CARTA A LOS HEBREOS


Fro "f0 -~

, . 1. """"''''"''''''

" .1. Con"',to ni..."."" do prod ucci6n


" .1.' l a ga ' do ooigon
do rompo.;<""
" .1.1

,,,,,ha
,..'-' ,,,..,.,..,.,

" .H D.",,,,,,..-",,
Comp"''''''''' h""",,"

N""", Y''l;oo la ,,!!""~

m
m
m
m
m
m
m
m

'"

''"

INTRO DUCC'O", "

NCEVO

T~TA"'NTO

19.' .' M.!qu '..d.oc

''''

" .3.1 E.l... mo~.dj;"'yo>catolOg;oo


19.3.0 1.0 doblo """"foca del Thmplo

'"
'"

19.'. "",,po<1;'~' to<>I6g"'"

'"

l. .... . El >moo, pala"" de exhortacin


1 . .1 . 1.0 """'~ .I;an'~ y la prime<a . Ii.",~
I . .J . Prom.... ~ ,um pl;m"""" la fo ~ la "PO"'"'"

" .,. N"",',", P""P""';"'"'


" .6. B;b1''W''H.

'"
339

339
34o
34o

m
lA l1UDlCJ" JO-" 'CA

'"

EL EVA NGELIO SEG N ]L'AN


)m

1 0. '-

z"m,"in

""""'""""""
,o.1.1
Jua"

lo. . iOO><_ _

'0.1.1 La ... ructu", do! cuarto """"8"1.,


'0.1.3 La ~ del "'""'" ",~"p>I'"
en la
an h B""
1 0.1. Composkin Ii""""" ~ <ooI6gjca
'O.l .l La cue>I ;n de la im "S ooa<! Ii,.",,,,,
,o.1.' ...... modelos de <Om!""'c;oo 1;...-..-,"
'O.l .J Jua" ~ lo. . iOO><_ _

,po.",

'0.1.4 P art", "''''~ Yo< i~ . . del .... gua. jonico

l O.' . El ron1ext o de produ.oc""


'0.3.1 La """",la joruco _
F",ha de oomp"'ciln

''O0.'.
'
.H Luga' de romp" id""

'0.3.0 El . " lo<


'0.3.0 La fun<iD p<agoru!I'" doI"'~"8.lio

l O.' . ,,",po<1 ;'~ ~ic.


'0..... La cr~<oIogia de la """amocin
'0 .' .1 . La cr~<oIo;.
l O.' . N"",,'"
1 0 .6 . Bb1~ff.

doI."",.oo

P""P""'"'"'

"

LA S CAR TAS JO N ICJlS


)m

'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"

'"
'"
,.
'"
,.
'"'"
'"
'"
'"
'"

,.
'"
'"
m

z"m,"in

A.lA PRL'<ERIl CARTA DE Il'A" (1 1")

,1.1 .'

1 ' . '- """"'""""""


La ... ructu", doI"",ri t o _
>1. !.l . El ~ """"' I;.,-.,-., _

m
m
m
m

' " Dle.C .N. ... '


lU. Comp<>sOcin ~<onoria ~ ~ca
1 1.3. eon" 'lo ni..."."" do produccin
1.0 ","'in ,nu, , Jn y" cuarto "'''''vi;''
1.0 cr~;. do"" ;g...... jonica.
"-,., . Lugar y focha do rompo,k"'"
11. . ""'poct;va l ~ Oc a
1 1.'. N"""",
11. 6. B;b1~r"
A. LA SF.GL-NDA Y LA TE RCERA CARTA DE JUM< (> Jn y 3 Jn )

,u.,
'u.,.

1""'1""""'"

1 '-'. """"'"""""'" do 10,,10. carta>


1 '-". eon" 'lo ni..."."" do produccin
11. 9. Comp<>sOcin ~""aria ~ ~ca
"-9.' 1.0 .-.I""in 'nI", 13 I n ~ , J n
"-9.' . 1.0 probIom<hca do 1 Jn
"-9.' . 1.0 probIom<hca do , Jn
'O. B ibli"l! ",r..

"
"

EL APOCAUPS' S DE 1L'AS
~an C""" W,,,

1>. 1.

""""'"""""'"

21. 1.1 Gnero 1;"""00


n I.> . E,,<ru<1lli.
21. '-'. Con"nooo

1>.1 . Comp<>sOcin ~<onoria


21.1 . ' 'n<wK!ad l...-..na
21.1.> ' ""n'"
21.1.3 El marco apocal<pbco
n H S'm""l;""" .
21.1 .' M, ,<o onIoo>
21.1.6 Au..nc" do f"""don im..
1'-'. eon" 'lo ni..."."" do produccin
Auto<
21. '-' Y(nculo con" oon""o jOOru<o
21.'-' LUg&' do .-.dacciOn
n H , ,,,,ha do .-.da.ocin
21. , .' Con.... o h j"ri>.
1 '-'. ""'poct;va t ~ Oc a
' H.' El fundam..,lo apocal;pb<o
21..., El fundam..,lo cr iotol6g""
' H.' 1.0 ...,a<oIogf.o ~ .. jo Oc'"
' H.' 1.0 e<~"
21. .' Coih ca do la oociodad
1 '-'. N"""",
1>.6. B;b1~r"

'B.'

1""'1""""''''

'"
'"
m
m
m

'"
'"

'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
,.
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"

'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"
'"

'"
'"
'"
'"
'"
.,
.,
~

INTR O DUCC'O" "

NCEVO

T~TA " 'NTO

"

lAS CUTA S CAT U CA S

"

l~

CA RH DE " '''"IlAGO

F"",p'"

_~

lJ. '- """"'"""""'"

HU . Gneroli"""""
H U . E><rucluno
lJ.1. Composkin
l B . Cont"w y c",,""sIan<ias " ..._
HH

>J.,., ,.-

.. do xOOocc""

F",ha de oornf'O' ciln


HH L" ga ' do ong""
H H _ hnat""""
1 3.< . "",,po<1;, ~ 'eoIll ic
H ... . La fo ~ 1..

'H.'.

ob,..,

Sanliago l-

""""OS P""P""'""'"

lJ. ' .
lJ.6 . B ; b1 ~ ff.

" 1""'1"" s.hlm""

L A PlU MEUCARTA DE PEDRO

,,<=""

1<. '- """"'"""""'"


" . 1.1 Gnero
" .1.1 . E><rucluro

N . U . LnKladd.olacart a
1<. 1 . Cont"w hi..."."" <lo produccin
" .1 .1 L" ga' _

".
1.'
" .1 .3

n..hnatacm
F",ha de oornJ'O' ciln
" .1.4 A" toc
lO . Composkin ~"""""

,....

"",,po<1 ;'~'

<ooI6g;cas

1O .
1<.6. B ; b1 ~ ff.

""""'" P""P""'""'"

"

L A SEG L-" DA CARTA DE PEDRO


J",,~

.,bIo

E.l cri " an ~ mo de Ios~_

s.hlm,.,

'- """"'"""""'"

" .1.1 . Gneroli"""""


" .1.1 . E><rucluro
1'.1. Composkin I,wnria
l B . El oomexto h; ot6OO> de prodoccoo

.,
.,
.,
.,
.,
..,
."
'"

....... .
.. ..
...'"
...
.........
'"
'"
'"
'"
m
m
m

'"
'"
m
m
m
m
m

' N Dle.C . N . ... '

'"

'B.' A"toc

,,,,,ha

a..,
do rompoojcoo
'B.' Lugar.
" .H

_ "na',,-""

"""poct;,,, ' ~ ic a
" ., . N"""", I""'l""""''''
1'-6 . B;b1~ff.
1....

' 6 LA C ARTA DE n;DAS


JOC<{"',

&I0Io=,

1 .'- """"'",",,00

'0.'-' G""-" fl=""


'0. U . "'trucluca
1 .1 . Composicin
l .'. Con, ,,to
do

hi_ ""

'o.,., A"toc

producciOn

'6."'.,,,,,ha do rompoojcoo
'0 .'-' . _ "na',,-"" y""'''''''_
l .' . """poct;,,,
' ~ ic a

I""'l""""''''

l .' . N"""",
1 .6. B;b1~ff.

,
U H ISTOR .... DU .....NON
17. IlISTO R.... DEl CANO N DH NUEV O TISTAMENTO
J"",DaN;.1 ""',,/;

..,

l b ma,, .. do ronceIrir la f;" ,,.-;o'" canon

E' """ido do lo polobn .canon. oplieada ala B;bfo

".o",O

Un Oocumenlo P"'" _

'"

....., a! Frng"""'to do Mura "'"

l7. '- E''"'!l''I'''' Yca"'" I"' uli,""" la focmacin

do dos coIaccione> , ,,,,,,,"<ti


>7. '-' los "" 0"!la!"'" do lo tnodie;"" onoJ .o 'a focm_
del ca""" del cudruplo "'~"v1io
>7. U lAs cartas do Pafh do un aOO" _ pnrtk......
lo I:le<ia " n i,-.na[ .
l7.1 . los liliros """Oonadooo los djl, ,,,,, ,,,, ca m'".,. do la
[;j""""dalcanon
>7.1.' 1..0 deI;m ilocin daI canon ,n la Ig!o>'o gn.,a
>7.'-' 1..0 fij"""" da! ca,"", '" la ,po... [at'no
>7.'-' 1..0 ",oI","n pnrtkul..- da! c.non
en Ia.lg!o>'a> do SOria
17.3 . B;b1~f.

'"

."
.,9

... ,

.."
.."
'1>9

al,

I NTR O DUCCIDN "

NCEVD

T~TA" ' NTO

"

LA C R fT IC~ TElITUll

"

EL TEXTO DEL NL'EVO TEST~."E"TO y SU IlISTORI~


~,,~'" '"'P<"'RDc
La , .-."",,;,;00 malorial do! 10>' 0
Loo
do!
do! N"""" T........."o
El dooaf'" act ""L los 1;"'><1.. ....00. do! .... 0
El mtodo de la crtI;ca ..., oa! .
N"""as
do la
, 8.6 . B;b!iogra ffa

,8. ',8.,.
,8.,.
,8.,.
,8.,.

'''''gos "'lo
I""'P""'"''''

,"t"',""ua1 .

."
' 79
, ..

'''''
' 91

, 91>
' 9'

G LOSAR IO

' 99

fNDIC E DE NO."BRES y A"AUl1CO

'O ,

=~~

~~~ ~~ ~

~~

F 5.~~~~.~t.

~ ;:

lO

H.

~. il:

:S'<.-~~

,.

"' ~ ,;S ~ ~> ;

~ -

:;;;~

t" O':~

-;

"'

'-

l_ 1
1,
~I
_
; ~ ~ ~ 'I ' H -~

~~~

c ~ 'll.

!i:

ti, !1

--'~.-

!'

~i f. ,,, ~
H" . ,
,
'll ! , I

: Pf

"

~ c ~ ~ ; ..H ~~

jI~.t t' 1! 1-'


IH ! ~j' !,
, . ti ,',

~8
. ;

1"

l ' I h! IP'
I . . !! 1
r

"1

~ O'

''',

1'"

~r ~~ ~~ l~~" ;r!:! n!~~


~~t i:~~~
~F -l~
~ ~ ~ l j;'
i'i ~ ~ ~ ;:~
~ n> >
.
ilil'P
.:l' .. ~ ~
a a l:' l
oj
n; tlo""
! ! ! -I s~:::e~
s ,; .1 . , I- " ~ 1 <
iJ
'i l ~ 11 . e e '" ;" [~ 1 "" ..

i~':'

"j "

g:

l', 11 l""
a
llb" 11"" " .
""-
l. ~ ; i ~ ~ ~ ~ i~ ~.~ t ~ ~ ~ ~! i !.~ ~ ~ ~ ~ J ~ ~ l~ ~ 8~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ !~
~?~ 2~n !, ~t~E; !'~~"~ ~ '~ i i iii~ iiii ~[" ;J ~.i ::!~~ ~S !~ ~

"

~~~~

1 1 $l ~ '" , P' 1 ~
' ' ', I e ~ 1 < "
f!l I ' "
f!l f!l !li ~ ,
,~
Si
i"' i' i'~>'.
e
s
s
:l;.",, ;:8 ~;;
~" , ,,~:< ..~ . :nq
",,, ~ _~,,, o~~
. ~.~
"'''' s- lcl
O> " i:l lil
~

a~

T
_.. . . ,_""w.."'.."...

H . a "ATIllr.KI.'U LNTIlE ELJIU L nu,nJL"O y lA ' llAC"-OlAD" " " ANA

.14 ' ElIC"'' '''' I"

RSO""'-~T" y

RIiUGXI"''' " " " " :RSONAUSTll "'" C><Ioo

" . lA H''''''''' ' '"' " ' lA El. ",, _ lO''''


JO. "'''''"-'DAD ...- "," :RJL'<:lA. - . .. _

J7. Q'-t "' .....

"" J... w...."""'- SJ

'''ID.'."",__

J3. Ar.KiIt !JOIIOW. ... """ "",,",.AOO. ""'. - ~ ""


~

... LO< '1lCll.'."'''' 'DS

do ........ .... 0;";. , . po< ... ... "'""

rn:""" TI"- "" "-"'t ..--.. u .,

Ol.ENC1CUII'I'D<A DO

.l><.'

" . ADON,", NOS UBiANiB TRO"-'''ELO. " ...., .. ~ ...., XXI. po< W'li r" J....
'-'-"NA IECIU",,- CRH " " ' !JOAT",n :oCA .. ~ <rio;... _ 1.. ""'... .. ~ ,, _

__

"", R " _ ' ~ _ )

<l . ....., 1'UIT000"" \\IIUH . "'"

a1 _ "_ , po< A_

_"".1_,

" . """""

... ...... "'''''U'''-A l'OIl DIOS. ' - "


~ I _ "" .... A. "*'"
4>. DECl' a (llmo . po< e.... Di "
........ SEXUALJD.<O = ,'N IL'ANPABLO ~ "'" Y_ ....."
47. ..... .--rU [lO co~ m "".... w. ( "".. .~ _
.. PABID AP<roI. ",,,,,, .. _ " ' _ , po< ~ ""' ........
.. anlSl1AN""" LN ' 'NA <OCI>DAD lArA. ea-- _ _
.. \lo . ... , .

po< - - "- " " -'

lO. Ult'OG" Y, .,.1.E7-< _ lb ...._


, po< "'"' w...
". TRI..
fE ENl 'N NUEVOSRO. __ , """",,,,,, "" ... """'" ( ~ _

""m... .
,....E""'rro:o; ' ''''OAllOS ...- ..., RFJJGJa'<F" DEl " ""00, "'" ........ e""....
B . '" '' '' .<oo''B me" ..... ATlUI I'O< I,,",HIDS. .... . EMi" .., _
_ ,
, ~ LO<

("'''''' .., _
,. PAlA' '-'" DE

"" " ..riooo ""'''

,.. c..:. ... _ _ ,,,,,,-. ,,,,, X_

""'"

" .Q'-t "N1100 ID:NE "'. CRI"'''''''' ., ..."' .. " _ , , d ...... .. ~ "'"

""...... "'" n.-, R>oc''''

,. a ros DO ..... "IDA, "'" ko/ 1'""",


" . ......,Bil>."-'lB [lO .....

.-~

'''ID. ......"''''''''.... _ u ... _

" ",oooo((1()N Al. NlJEVOlBTA"""TO


DooOIW""",. ,,,,,-,

'" _

W_ ,

. ., """n .. - ' '''''

E", Iibm .. .... min


Jo imp.-im;,
.. lootaJI, ,,, do
RG M. S.A.. '" Bilbao.
, 1 " Jo ..,.ro do 1""'_

-....
_f.

...................na_
,........_....-......

E..... ~ ~ .........

P'.-tIl"""""" ...

-..... de lo ...etqoUlor loOoln lo


, -~

'

. " ..,,_

"' ....

T.,...-

'"'- ,

M .. ,, '

"

_pa>I

""ct~oo: . "'" .,e ....-...., """O


7. _ _.. ' ''"".. ~ _ . ', .. " " ." ' .

"'" loo Z;
' .. 1.o06
~

del

"" _ _, _

con ,1.. _
.... 1.0

... b

:ax""' ~

__

'.o-

1ao t - . . . .... ...... t9J<lOf_ \"


_

. .... .......

...-_~~

ale1Cnt<>.U>n':e><Oh_
oH ~ rod _. ~
1_"~ ~ -.g
- ~ - I<9""
ElU _ ., r<tcJal<i= len lJliI ..... _ OS
P"f"n";""""

_a

............n.o . . . . . .

IlO'1IIc

.JL"......W .. _

, ' "" l

..

_ " F"'" ..". """ ,,""-.,.,la ..., t r.1oa D.,., ....


debmoci<ln.

_ _. 1 1M)>.

o.~

' . . p<OfoocI<

T~I"ll'OJ

por.o ... iw... do do

la lacu_". TcObg"
El_lalllt<oe'l B ...mia<:....
. - ,. 11gI..-. d .
loo 0fl90'r.. dol <JI<l'''''l<mo
L.co CG-a ""'M do ..... ",. .....1 10'\ prof........ do ... f x"lta<>...
de ~<JgI. ~'lt, <Iot lo ....... ( - . . 0 - ; .1 ~I~. 'Hujo " ....., - .

<lo" ~ C'<' lau>o

...

J.'''' ).-.

:1'.'" <--!>d'."
"",t.'"

0._,,,),

:F(,,_ ~ \I~J.

nr< ~

u "

_1ItI.,<IotI o _
u.x..,.
<en"".
=-

.........-etaM CUI'~ _.:v:k _ .......


E "' ''''''' ~

mM ...."

: . -_ _

_ ..._ t.

l'-"5tOln), :tI...

POI' ICo<lro <:om lx.-l G.al l~"" )

del ~ h.

s ~...,. L;:

urvo dr

mIlD
-_._Biblioteca Manual Deselle 53

También podría gustarte