Está en la página 1de 17

Tiposdediseosdeinvestigacin

Cursodeintroduccinalametodologadelainvestigacin(II)
LauraMartnezGarca
CentreCochraneIberoamericano
8deFebrerode2011
Guin
Introduccin
Clasificacintiposdeestudio
Tiposdeestudios
Ensayoclnicoaleatorioyotrosestudiosexperimentales
Estudiosdecohortes
Estudiosdecasosycontroles
Estudiosdeprevalenciayotrosestudiosdescriptivos
Revisionessistemticas
Estudioscualitativos
Eleccindediseo
Bibliografa
Introduccin
ArigmnPallsJM,JimnezVillaJ.Mtodosdeinvestigacinclnicayepidemiolgica.3 ed.Madrid:Elsevier;2004.
Descargadeplantillas[Internet].[cited2011Feb3];Availablefrom:http://solicitudes2.isciii.es/plantillasDoc.html
Esquemageneraldeunprotocolodeestudio
Introduccin
Objetivosespecficosdelestudio
Aplicabilidadyutilidaddelosresultados
Diseoymtodos
Calendarioprevistoparaelestudio
Limitacionesyposiblessesgosdelestudio
Problemasticos
Plandeejecucin.Estudiopiloto
Organizacindelestudio
Bibliografa
Memoriadesolicituddelproyectodeinvestigacin
Antecedentesyestadoactualdeltema
Bibliografamsrelevante
Hiptesis
Objetivos
Metodologa
Plandetrabajo
Experienciadelequipoinvestigadorsobreel
tema
Plandedifusin
Mediosdisponiblesparalarealizacindel
proyecto
Justificacindetalladadelaayudasolicitada
Diseoymtodos
Tipodediseo
Poblacindeestudio
Descripcindelamuestra,criteriosdeinclusiny
exclusin,mtododemuestreo,calculotamao
muestra,procedenciasujetos
Mtododerecogidadedatos
Entrevista,examenfsico,procedimientosde
laboratorio,otraspruebascomplementarias
Variables
Definicinvariables,medicinvariables,registro
valoresvariables(formularios)
Descripcinydefinicindelaintervencin(silahay)
Descripcindelseguimientodelospacientes(silohay)
Entradaygestininformticadelosdatos
Estrategiadeanlisis
Laclasificacindelosdiseospermitehacerseunaidearpidade
lascaractersticasdelmtodoqueseutiliza
Clasificacinsegn
lafinalidad
elcontroldelaasignacin
elseguimiento
elinicioestudioenrelacincronologa
ladireccintemporal
launidaddeanlisis
Estudiosclnicosepidemiolgicos
Clasificacintipodeestudio
Estudiosdescriptivos Estudiosanalticos
Losdatossonutilizadoscon
finalidadesdescriptivas
tilesparagenerarhiptesis
etolgicas
Evaluarunapresuntarelacincausal
entreunfactoryunefecto,
respuestaoresultado
RegistrodecasosdehepatitisCenuna
poblacinalolargodeltiempo
EstudioparavalorarsilahepatitisCse
transmiteportransfusinsangunea
Segnlafinalidad
Clasificacintipodeestudio
Estudiosdeobservacin Estudiosexperimentales
Elequipoinvestigadornocontrolael
factordeestudio,selimitana
observar,mediryanalizar
Elequipoinvestigadorasignael
factordeestudio
Exposicinimpuesta(sexooraza),escogida
porlospropiossujetos(consumodetabaco),
decididaporelprofesionalsanitariodentrodel
procesohabitualdeatencinsanitaria
Intervencindecarcterteraputico,
preventivoorehabilitador
Segnelcontroldelaasignacin
Clasificacintipodeestudio
Estudiostransversales Estudioconseguimiento
Nohayseguimiento
Lasvariablessemidenunasolavez
Lapoblacinsemonitorizaalolargo
deltiempoparavalorarlas
respuestasobjetodelestudio
Longitudinales:Lasvariablessemidenen
diferentesmomentostemporales
Conocerlaprevalenciadetabaquismoenlos
adolescentes
Monitorizacindurante10aoslosregistros
decncerenunapoblacin
Valorareltabaquismosobrelacapacidadvital
respiratoria.Cuantificacinaliniciohistoria
tabaquismoyduranteseguimientocambiosen
laexposicinyenlacapacidadvital
Segnelseguimiento
Clasificacintipodeestudio
Estudios
retrospectivos
Estudios
prospectivos
Estudios
ambispectivos
Estudioposterioralos
hechosestudiados
(losdatosseobtienen
dearchivosoregistros)
Inicioestudioanteriora
loshechosestudiados
(losdatosserecogena
medidaquevan
sucediendo)
Combinacinambas
situaciones
(informacinse
recopilademanera
retrospectivay
prospectiva)
Estudioenbaseala
informacinregistradaenla
historiaclnica
Estudiodecardiopata
isqumica enlosprximos3
aos
Estudioparaevaluarnueva
terapiacncerdemamay
recogidacomoinformacin
basaledadmenarquia
Segnelinicioestudioenrelacincronologa
Clasificacintipodeestudio
Haciadelante
(desdelaexposicin
haciaelefecto)
Haciaatrs
(desdeelefectohacia
laexposicin)
Sinsentido
Lapoblacinse
seleccionaporla
exposicin
Lapoblacinse
seleccionaporla
variableefecto
Nohayseparacinen
eltiempoentrela
medicinexposiciny
efecto
Seleccinmujeresenedad
frtilquehatomadoAO,
seguimiento10aosdetectar
cncermama
Seleccindemujerescon
cncerdemamaymujeressin
cncer,seinvestigalos
antecedentesdeconsumode
AO
Segnladireccintemporal
Clasificacintipodeestudio
Estudiosbasadosenlos
individuos
Estudiosecolgicos
Lasunidadesdeobservacinsonlos
individuos
Lasunidadesdeanlisisson
agregacionesdeindividuosbasadas
encriteriosgeogrficoso
temporales
Comparacindelamortalidadpor
enfermedadescardiovascularesentre
comunidadesautnomas
Segnlaunidaddeanlisis
Tiposdeestudios
Seoanea T,MartnSncheza E,.Martna JLR,LurueaSegoviaa S,AlonsoMorenoFJ.Captulo 3:Lainvestigacin apartirdelaobservacin.Estudios descriptivos.
Estudios analticos.SEMERGEN MedicinadeFamilia.2007;33(5):2506.
Criterios de
inclusin y
exclusin
Consentimiento
informado
Aleatorizacin
Enmascaramiento
Ensayoclnicoaleatorio
Ensayoclnicoaleatorio
Ventajas Desventajas
Mejorevidenciarelacincausaefecto
Mayorcontrolfactordeestudio
Asignacinaleatoriadistribuirequilibradamente
factoresquepuedeninfluirenresultados(grupos
comparables)
Restriccionesticas
Participantesmuyseleccionados
Intervencionesconpautasrgidas
Efectodeunanicaintervencin
Costeelevado
Otrosestudiosexperimentales
Desarrolloclnicodemedicamentos
Evaluacineficaciademedidaspreventivas
Evaluacineficaciapruebadiagnstica
Estudiodeequivalencia
Ensayoconasignacinporgrupos
Ensayoclnicosecuencial
Ensayoclnicofactorial
Ensayoclnicocruzado
Ensayocomunitario
Ensayocontroladonoaleatorio
Ensayonocontrolado(estudioantesdespus)
FaseI:Seguridadydosificacin;voluntariossanos;
nocontrolados
FaseII:Famacocinticayfarmacodinamia;voluntarios
sanos;nocontroladosyECAcontroladosconplacebo
criteriosseleccinestrictos
FaseIII:Eficacia;pacientes;ECA
FaseIV:Efectividad;pacientes;ECA
Otrosestudiosexperimentales
Evaluardosintervencionesomsenunnicoestudio
ParaevaluardostratamientosAyBcadasujetose
asignaaleatoriamenteaunodeloscuatrogrupos:
A+B+,AB,A+B,AB+
Desarrolloclnicodemedicamentos
Evaluacineficaciademedidaspreventivas
Evaluacineficaciapruebadiagnstica
Estudiodeequivalencia
Ensayoconasignacinporgrupos
Ensayoclnicosecuencial
Ensayoclnicofactorial
Ensayoclnicocruzado
Ensayocomunitario
Ensayocontroladonoaleatorio
Ensayonocontrolado(estudioantesdespus)
Otrosestudiosexperimentales
LospacienterecibeneltratamientoA,perodode
lavadoytratamientoB
Cadapacienteactacomosupropiocontrol
Desarrolloclnicodemedicamentos
Evaluacineficaciademedidaspreventivas
Evaluacineficaciapruebadiagnstica
Estudiodeequivalencia
Ensayoconasignacinporgrupos
Ensayoclnicosecuencial
Ensayoclnicofactorial
Ensayoclnicocruzado
Ensayocomunitario
Ensayocontroladonoaleatorio
Ensayonocontrolado(estudioantesdespus)
Otrosestudiosexperimentales
Laintervencinserealizasobrelacomunidad
Ejemplo:Fluoracindelasaguasdeabastecimiento
deunacomunidad
Desarrolloclnicodemedicamentos
Evaluacineficaciademedidaspreventivas
Evaluacineficaciapruebadiagnstica
Estudiodeequivalencia
Ensayoconasignacinporgrupos
Ensayoclnicosecuencial
Ensayoclnicofactorial
Ensayoclnicocruzado
Ensayocomunitario
Ensayocontroladonoaleatorio
Ensayonocontrolado(estudioantesdespus)
Lossujetosseasignanalosgruposporunmecanismo
noaleatorio(porfechasdenacimiento,porNHCpar
oimpar)
Otrosestudiosexperimentales
Desarrolloclnicodemedicamentos
Evaluacineficaciademedidaspreventivas
Evaluacineficaciapruebadiagnstica
Estudiodeequivalencia
Ensayoconasignacinporgrupos
Ensayoclnicosecuencial
Ensayoclnicofactorial
Ensayoclnicocruzado
Ensayocomunitario
Ensayocontroladonoaleatorio
Ensayonocontrolado(estudioantesdespus)
Estudiosingrupocontrol
Secomparalasituacinbasalaliniciodelestudiocon
larespuestaaltratamiento
Otrosestudiosexperimentales
Desarrolloclnicodemedicamentos
Evaluacineficaciademedidaspreventivas
Evaluacineficaciapruebadiagnstica
Estudiodeequivalencia
Ensayoconasignacinporgrupos
Ensayoclnicosecuencial
Ensayoclnicofactorial
Ensayoclnicocruzado
Ensayocomunitario
Ensayocontroladonoaleatorio
Ensayonocontrolado(estudioantesdespus)
Estudiosdecohortes
Estudioprospectivodecohortes
Estudioretrospectivodecohortesocohortes
histricas
Elinvestigadorpartedelaformacindelosgrupos
expuestoynoexpuesto
Seguimientoduranteuntiempoparadeterminarlas
tasasdeincidenciadelefecto
Estudiosdecohortes
Laexposicinylaenfermedadyahanocurrido
cuandoserealizaelestudio
Laidentificacindelascohortesexpuestayno
expuestasebasaenunasituacinenunafechabien
definidaysuficientementelejoseneltiempopara
quelaenfermedadsehayapodidodesarrollar
Ejemplo:Revisindetodaslasfichasdetrabajadores
queseincorporaronenlosltimos50aosauna
empresaqueoperabaconasbesto.Elseguimientose
realizaparaversidurantelavidalaboralseha
desarrolladocncerdepulmn
Estudioprospectivodecohortes
Estudioretrospectivodecohortesocohortes
histricas
Estudiosdecohortes
Ventajas Desventajas
Clculodirectotasasdeincidenciaencohortes
expuestaynoexpuesta,riesgorelativoexpuestosen
relacinalosnoexpuestos
Adecuadasecuenciatemporal
Enprospectivosseminimizaerroresmedicin
exposicin
Evaluarefectosdelfactorderiesgosobrevarias
enfermedades
Estudioenfermedadespocofrecuentesoconlargo
perodolatencia
Prospectivosdelargaduracin
Nmeroelevadodeparticipantes
Prospectivoscosteelevado
Estudiosdecasosycontroles
Ventajas Desventajas
Enfermedadespocofrecuentesoconlargosperodos
latencia
Exposicionespocofrecuentes
Mltiplesfactoresderiesgoparaunasola
enfermedad
Duracincorta
Erroressistemticos(seleccingrupos,recogida
datos)
Difcilestablecersecuenciatemporal
Msdeunaenfermedad
Calcularincidenciaoprevalenciadeenfermedad
Estudiosdeprevalencia
Ventajas Desventajas
Muestrasrepresentativasdelapoblacindeestudio
Variasenfermedadesofactoresderiesgoenunsolo
estudio
Cortoperododetiempo
Estimarprevalenciayayudanalaplanificacin
serviciossanitarios
Primerpasoenlarealizacindemuchosestudios
prospectivos
Faltadesecuenciatemporal
Enfermedadespocofrecuentes
Posibilidadsesgodebidoalasnorespuestas
Otrosestudiosdescriptivos
Seriesdecasos
Estudiosparaevaluarunapruebadiagnstica
Estudiosdeconcordancia
Estudiosecolgicos
Seriesdecasostransversales Descripcin
caractersticasseleccionadasobservadasenun
momentodeltiempoenungrupodepacientescon
unaenfermedaddeterminada
Seriedecasoslongitudinalesoseguimientodeuna
cohorte Descripcindelaevolucintemporalde
caractersticasseleccionadasenungrupode
pacientesconunaenfermedaddeterminada
Otrosestudiosdescriptivos
Estimarlacapacidaddeunamedida(prueba
diagnstica)paradiscriminarentrepersonascon
enfermedadysinenfermedad
Seriesdecasos
Estudiosparaevaluarunapruebadiagnstica
Estudiosdeconcordancia
Estudiosecolgicos
Otrosestudiosdescriptivos
RepetibilidadAplicarelmtododemedidadela
mismamanerayalosmimossujetosendosoms
momentosdeltiempo
Concordanciaintraobservador Unmismoobservador
valoredosomsocasioneslosmismossujetos
Concordanciainterobservador Dosoms
observadoresvalorenunamismapruebaenuna
muestradesujetos
Concordanciaentremtodos Capacidaddedos
procedimientosdiferentesquemidenlamisma
variablededarresultadossimilarescuandoseaplican
alosmismossujetos
Seriesdecasos
Estudiosparaevaluarunapruebadiagnstica
Estudiosdeconcordancia
Estudiosecolgicos
Otrosestudiosdescriptivos
reasgeogrficas Comparaunamedidade
frecuenciadeundeterminadoproblemaenvarias
reasgeogrficas.Laobservacindediferencias
segnreaspuededarlugaralageneracinde
hiptesis(factoressociales,culturales,econmicos,
medioambientales)
Estudiosdeseriestemporales Describenlas
variacionesdelafrecuenciadeunproblemadesalud
alolargodeltiempo
Seriesdecasos
Estudiosparaevaluarunapruebadiagnstica
Estudiosdeconcordancia
Estudiosecolgicos
LpezAbente G,Ramis R,Polln M,Aragons N,PrezGmez B,GmezBarroso D,CarrascoJM,LopeV,GarcaPrez J,Boldo E,GarcaMendizbal MJ.Atlas
municipaldemortalidad por cncer enEspaa,19891998.Instituto deSalud CarlosIII.Madrid,2006.
Revisionessistemticas
Asystematicreviewattemptstocollateallempiricalevidence thatfitspre
specifiedeligibilitycriteriainordertoansweraspecificresearchquestion.Ituses
explicit,systematicmethodsthatareselectedwithaviewtominimizingbias,thus
providingmorereliablefindingsfromwhichconclusionscanbedrawnand
decisionsmade.
Thekeycharacteristicsofasystematicrevieware:
aclearlystatedsetofobjectives withpredefinedeligibilitycriteriaforstudies;
anexplicit,reproducible methodology;
asystematicsearchthatattemptstoidentifyallstudiesthatwouldmeetthe
eligibilitycriteria;
anassessmentofthevalidityofthefindingsoftheincludedstudies,forexample
throughtheassessmentofriskofbias;and
asystematicpresentation,andsynthesis,ofthecharacteristicsandfindingsof
theincludedstudies.
Manysystematicreviewscontainmetaanalyses. Metaanalysisistheuseof
statisticalmethodstosummarizetheresultsofindependentstudies.By
combininginformationfromallrelevantstudies,metaanalysescanprovidemore
preciseestimatesoftheeffectsofhealthcarethanthosederivedfromthe
individualstudiesincludedwithinareview.Theyalsofacilitateinvestigationsof
theconsistencyofevidenceacrossstudies,andtheexplorationofdifferences
acrossstudies.
HigginsJPT,GreenS(editors).CochraneHandbookforSystematic ReviewsofInterventionsVersion5.0.2[updatedSeptember2009].TheCochraneCollaboration,
2009.Availablefromwww.cochranehandbook.org.
Estudioscualitativos
Objetivo Bsquedadeexplicaciones,percepciones,sentimientosy
opinionesdelossujetosdelestudio
Diseoflexible,abiertoycircularExistenunosobjetivosgeneralesyuna
metodologaestablecida,aunquelaformaespecficaenquesedesarrolla
evolucionaamedidaqueavanzalainvestigacin.Losprimerosresultados
vanacondicionarlaevolucindelainvestigacin
PoblacinestudioLamuestradeinformantesnoesestadstica,ni
representativa,sinounaseleccindemiembrosdediferentesgruposde
lapoblacinquevienedeterminadaporlosobjetivosdelestudio
RecogidainformacinEntrevista,observacin,anlisisdocumental
DatosNarrativos
AnlisisInductivo(generacindeteoras)
EjemplosEntenderlasopinionesydiferentesprcticasdelos
profesionalesanteunaintervencinnueva,paracomprenderelconcepto
uopinindelosusuariossobrelautilizacindelosservicios
Eleccindediseo
Objetivodelestudio
Ventajasycaractersticasdelosdiferentestiposde
estudios(priorizandoelqueseadecuemsaal
objetivoygaranticemayorvalidez)
Losrecursoshumanos,econmicosydetiempoal
alcancedelinvestigador
TSeoane.EMartnSnchez.JLRMartn.SLurueaSegovia.FJAlonsoMoreno.CursodeintroduccinalaInvestigacinClnica.Captulo3:Lainvestigacinapartir
delaobservacin.Estudiosdescriptivos.Estudiosanalticos.Semergen.2007;33:2506.
Equator[Internet].2009Mar19[cited2011Feb4];Availablefrom:http://www.equatornetwork.org/
Bibliografa
Bibliografa
ArigmnPallsJM,JimnezVillaJ.Mtodosde
investigacinclnicayepidemiolgica.3 ed.Madrid:
Elsevier;2004.
LeonGordis.Epidemiologia.3 ed.Madrid:Elsevier;
2005.
Szklo,M.,Nieto,J.Epidemiologaintermedia.
Conceptosyaplicaciones.Madrid:DazdeSantos;
2003.

También podría gustarte