HERODOTO DESCRIBE OS ANIMAIS DO ANTIGO EXIPTO

Revista Intres (IES de Melide)

Al polo sculo quinto e carto a. C. os gregos,
igual que outros moitos, anda non podan ver a
televisin despois de comer e botar unha sestia
vendo un culebrn que tocase ou os documentais
de La 2. Certo que tian outras diversins que
non tian nada que envexar s nosas, e por
suposto, tamn tian culebrns e documentais; s
que en vez de pantalla, tian libros que se lan e
comentaban en reunins de amigos.
Na clase de grego de COU traducimos a un dos
historiadores gregos mis importantes: Herdoto. Este anda non conciba
a Historia coa seriedade con que
despois o fara Tucdides, buscando a
verdade de forma obxectiva,
analizado cada feito coas sas causas
e consecuencias. Herdoto, seguindo
a tradicin dos seus antecesores,
combina moitos elementos nas sas
Historias: describe costumes doutros
pobos, digresins sobre personaxes
lendarios ...e tamn os ltimos
acontecementos da Hlade, que eran
as guerras contra os persas.
Herdoto foi un gran viaxeiro para a
sa poca: recorreu o Alto e Baixo
Exipto, Asia Menor, Babilonia,
Escitia, as illas do Exeo, Creta, e todo
o continente grego. Dos pases que
visitou, Exipto chamoulle
especialmente a atencin. Aqu
recollemos algunhas das sas descricins dos animais desta rexin...todo
un documental para a sa poca.


Vou prolongar a mia conversa acerca de Exipto, porque ten mis
cousas sorprendentes que calquera outra rexin e presenta obras mis
dignas de mencin que calquera outro pas. (...)
O exipcios gardan relixiosamente tdalas cousas referentes sagrado,
e en especial as seguintes:
Exipto, anda que vecia de Libia, non est moi poboado de animais;
pero os que teen son considerados sagrados, tanto os domsticos, como os
que non o son. Se dixese a santo de que son considerados sagrados,
acabara falando de asuntos divinos, cousa que eu evito contar
expresamente.
(...)

A norma acerca dos animais as: de alimentar por separado a cada
especie encrganse os gardins, tanto homes como mulleres exipcios; e os
fillos reciben este cargo honorfico dos seus pais. Nas cidades cadaqun,
cando fai unha splica deus do cal o animal, cumpre cos gardins estas
promesas: afeitan toda a cabeza dos seus fillos, ou so a metade ou a terceira
parte e contrapesan nunha balanza os cabelos con prata. O que pesen,
entrganllo gardin dos animais. Este corta peixe polo valor da prata e
dllo como alimento s animais. As a alimentacin que reciben.
No caso de que algun mate a un destes animais, se foi
voluntariamente, o castigo a morte; se foi involuntariamente, cumpre o
castigo que os sacerdotes lle manden. O que mate un falcn ou unha ibis,
tanto se foi querendo como sen querer, necesariamente castigado coa
morte.

Anda que son moitos os
animais domsticos, anda seran
moitos mis se non lles ocorrese
aos gatos o seguinte. Cando as
femias paren, xa non se achegan
aos machos. Estes, por mis que
o intenten, non poden unirse a
elas. Por esta causa maquinan
isto: separan das femias s cras e
cando se apoderan delas
mtanas, porn, despois de
matalas non as comen. As femias,
ao verse privadas dos cachorros,
desexan ter outros e as van onde
os machos; pois este animal gusta de ter cras. Por outra parte, cando se
produce un incendio, aos gatos ocrrenlle cousas sorprendentes. Pois anda
que os exipcios fan vixilancia dos gatos colocndose a intervalos e sen
preocuparse de apagar o lume; os gatos, esquivndoos e saltando por riba
deles, btanse ao lume. Cando ocorre isto, unha gran dor apodrase dos
exipcios. Nas casas nas que morre un gato de morte natural, todos os seus
habitantes rapan as cellas soas; nas que morre un can, rapan todo o corpo e
a cabeza.
Os gatos mortos son levados a tumbas sagradas, na cidade de
Bubastis, onde son enterrados despois de ser embalsamados. Aos cans
entrranos cada un na sa cidade en tumbas sagradas. Do mesmo modo
cos cans son enterrados as mangostas
1
. s musaraas e s falcns
lvanos cidade de Buto, e s ibis a Hermpolis. Enterran s osos, que son
escasos, e s lobos, que non son moito maiores cas raposas, al onde os
atopen mortos.


1
mangosta: cuauipeue cainivoio ue pelo escuio que, segunuo os exipcios, uevoiaba ovos ue ciocouilo.
A natureza dos
crocodilos esta. Non
come nada durante os catro
meses do inverno. Anda
que cuadrpede, habita na
terra na auga. Pon os ovos
na terra e escndeos, e pasa
a maior parte do da en terra
firme e toda a noite no ro.
Pois a auga est mis
quente que a temperatura
ambiental e o orballo. De
todas as criaturas que
coecemos, esta a que
chega a ser maior dende un tamao mnimo. Pois pon uns ovos non moito
maiores cos dos gansos e a cra dun tamao proporcional ovo, e
medrar acada un tamao de dezasete cbados
2
e anda mis. Ten ollos de
porco, dentes grandes e cairos en proporcin ao corpo. o nico animal que
non ten lingua; nin move a mandbula inferior, senn que o nico animal
que move a mandbula superior contra a inferior. Ten poderosas garras e pel
de escamas impermeable no lombo. cego na auga, pero de vista
agudsima ao aire libre. Como fai vida na auga, ten a boca chea por dentro
de sambesugas. O resto dos paxaros e animais fxenlle, pero a estrelia
riscada vive en paz con el, pois socorrido por ela. Cando o crocodilo sae
da auga terra, logo que abre a boca (pois este animal ten por costume
facer isto, polo xeral, cara Cfiro
3
) a estrelia riscada metndose na sa
boca devralle as sambesugas. Este, ao ser socorrido, sinte pracer e non lle
fai ningn dano estrelia riscada.
Para algns exipcios os crocodilos son sagrados, pero para outros non,
ademais os tratan como inimigos. Os que habitan nas proximidades de
Tebas e o lago Meris considranos especialmente sagrados. Cada rexin
cra a un crocodilo elixido entre todos, que amestrado para que sexa
manso; penlle pendentes de pedras engarzadas e ouro nas orellas e
braceiras nas patas dianteiras, danlle alimentos escollidos e vtimas e os
coidan o mellor posible mentres viven. Cando morren, despois de

2
cobauo: meuiua equivalente a 4S cm, uezasete cobauos seiian 7'S m.
S
cfiio: vento uo oeste, que no vein iefiesca a tempeiatuia ambiente, sobie touo o amencei.
embalsamalos, entrranos en tumbas sagradas. En cambio, os que habitan
na rexin de Elefantina incluso os comen, porque non os consideran
sagrados. Non lles chaman crocodilos, senn champsai. Crocodilos
chamronlle os xonios, porque comparaban o seu aspecto co dos lagartos
4
,
que no seu pas hai nas silveiras. Os xeitos de cazar os crocodilos son
moitos e variados; pero eu cito o que me parece mis digno de ser contado.
Ponse como cebo nun anzol un lombo de porco e lnzase medio do ro,
logo un golpea un porco vivo na beira do ro. O crocodilo, ao escoitar os
gruidos do porco vai cara o son e ao atoparse co lombo trgao. Tan pronto
como sacado a terra, o primeiro de todo o cazador tpalle os ollos con
barro; se lle fai isto, prndeo con moita facilidade, pero se non llo fai, con
moito traballo.

(Traducido de Historias, Libro II, 65-69 de Herdoto, ed. Alma Mater)




4
en giego lagaito uenominbase tamn !"#!#$%&'#(.