Friedrich Wilhelm Nietzsche

1. Bizitza eta garaia

(Rcken, Prusia, 1844ko urriaren 15a - Weimar, 1900eko abuztuaren 25a) fiosofo eta
fioo!o aemana izan zen, XIX mendeko pentsalari modernoetako bat izan zen, eta
era!in "an#ienetako izan zuena$ %ere fiosofiak era!in "an#ia izan #u &&$ men#ean,
i#eoo!ia oso #esber#inen!an$ 'so fiosofo aztertua eta eztabai#atua izan #a, eta asko
eta oso #esber#inak #ira bere (entsamen#uari e!in zaizkion inter(retazioak$
%ere anik !arrantzitsuenetakoak Hala mintzo zen Zaratustra eta Moralaren genealogia
#ira$
2. Pentsaera
Garaiko kultura erli!io eta mendebaldeko "iloso"iaren kritika zorrotza burutu
zuen, bizitzarekiko )arrera moraen ((ositibo zein ne!atibo) anaisi bi#ez "auen
benetako izaera a!erian utzi na"iz$ *an "onek ondorengo belaunaldietan agertu ziren
teologo "iloso"o psikologo eta literaturzaleengan eragin handia izan zuen$ %ere
ustez, #uropan gaur egun nagusi den moral !udu$kristaua gainditu beharreko
!auza zen, eta +okrates )otzen zuen mora "orren erru#untzat$
,ietzsc"eren ezau!arri na!usi #ira an#uriko !aiak eta "auek antzeko estioa eta
zorroztasuna$ %ere !araian autore eztabai#atua izan zen oso, baina 44 urte zituea )asan
zuen buruko koa(so batek bere ana !e#iarazi zuen, 1900an "i zen arte bere ama eta
arrebaren zaintzaren men(e e!on zearik$
XX mendearen bigarren zatian bere lanak onarpen zabala er#ietsi zuen, fiosofia
mo#ernoaren iru#i !arrantzitsu bi"urtu zearik$ Bere eragina bereziki nabarmena da
"iloso"o e%istentzialista, fenomenoo!iko, (ostestrukturaista eta (ostmo#ernoen!an$
-+usmoaren maisu--etako bat bezaa "artu izan #a, .ar /ar0 eta +i!mun# 1reu#-ekin
batera$
&. 'anak
,ietzsc"ek oparo eta ia amorruz idatzi zuen bere bizitza aktiboan zehar ulertzen
ez zuen gizarte baten aurrean$ %uru osasuna !uztiz !a#u aurretik ere, !ai0otasunak
!or(utza unatua zuea, arrebari #iktatzen zizkion fiosofia izkribuak$ -/oraaren
2eneao!ia-, -'n!ia eta !aizkiaz "arata!o-, -3ntikristoa-, -4cce 5omo-, -5aa mintzo
zen 6aratustra-$$$ i#atzi zituen, batzuk ai(atzearren$