Está en la página 1de 49

Republic of the Philippines Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City

K to 12 Curriculum Guide

ARALING PANLIPUNAN
(Grade 7 and 8)

January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

GRADE 7
Content UNANG MARKAHAN Pag-unlad, Pagpapatuloy at Pagbabago ng lipunang Pilipino mula sa sinaunang pamayanan hanggang sa pagtatag ng kolonyang Espanya sa pamamagitan ng primaryang sanggunian Pangkalahatang Tema : Panahon , Pagpapatuloy at Pagbabago , Mga Kaugnay na Tema: Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa Karapatan, Pananagutan at Pagkamamayan Kapangyarihan, Awtoridad at Pamamahala Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo Naipamamalas ng mag-aaral ang malalim na pag-unawa sa pag-unlad, pagbabago at pagpapatuloy ng lipunang Pilipino mula sa sinaunang pamayanan hanggang sa pagtatag ng kolonyang Espanya sa pamamagitan ng mga primaryang sanggunian Ang mag-aaral ay kritikal na nakapagsusuri sa pag-unlad, pagpapatuloy at pagbabago ng lipunang Pilipino mula sa sinaunang pamayanan hanggang sa pagtatag ng kolonyang Espanya sa pamamagitan ng mga primaryang sanggunian. Content Standards Performance Standards Learning Competencies

A. Pagpapakilala sa Primaryang Sanggunian *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

Naipapaliwanag ang kahulugan at pagkakaiba ng mga primaryang sanggunian at sekondaryang sanggunian 2

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Content - Kahulugan at kahalagahan ng primaryang sanggunian at ang kaibahan nito sa mga aklat at ibang sekondaryang sanggunian - Uri ng primaryang sangguniana at sekondaryang sanggunian -Mga halimbawa ng primaryang sanggunian at sekondaryang sanggunian - Kahalagahan ng primaryang at sekondaryang sanggunian sa pag-aaral ng kasaysayan

Content Standards

Performance Standards

Learning Competencies Natutukoy ang mga uri ng primaryang sanggunian at sekondaryang sanggunian Nakikilala ang mga halimbawa ng primaryang sanggunian at sekondaryang sanggunian Nasusuri ang mga uri ng primaryang sanggunian: nakasulat (liham,opisyal na report, balita);pasalita (teyp o transkrip ng panayam); biswal ((karikatura, larawan); awdyo-biswal (video, pelikula) Natataya ang kahalagahan ng mga primaryang at sekondaryang sanggunian sa pag-aaral ng kasaysayan.

B. Sinaunang Pilipino Ayon sa mga Primaryang Sanggunian - Sinaunang paniniwala at buhay pampamilya: larawan ng bangang manunggul, sipi ng salaysay ng prayle at iba pang primaryang sanggunian - Pang-araw araw na buhay, teknolohiya at hanapbuhay ayon sa sipi ng salaysay ng prayle at iba pang kaugnay na primaryang sanggunian

Nakatataya ng impormasyon sa pamamagitan ng pagkilala sa pagkiling (bias) o punto de bista ng may-akda ng sanggunian Nakakakuha ng datos mula sa ibat-ibang primaryang sanggunian Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di pagkakasundo sa mga primaryang sanggunian ukol sa mga sinaunang Pilipino Nasusuri ang sinaunang paniniwala at buhay pampamilya ayon sa bangang manununggul, sipi ng salaysay ng mga prayle at iba pang primaryang sanggunian 3

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Content

Content Standards

Performance Standards

Learning Competencies Nakapaghihinuha mula sa mga impormasyon at datos ng mga primaryang sanggunian sa sinaunang paniniwala at buhay pampamilya ng mga Pilipino Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag ng ilang pangyayari ng mga primaryang sanggunian ukol sa pang-arawaraw na buhay, teknolohiya at hanapbuhay ng mga sinaunang Pilipino Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon pangunahing salita at ideyasa sariling salita ukol sa mga sinaunang Pilipino Nakabubuo ng kamalayan ng pagpapahalaga, gawi at kaugalian sa panahon ng sinaunang Pilipino at nakikilalala ang pagkakaiba at/o pagkakatulad ng mga ito sa kasalukuyan Nasusuri ang sanhi-bunga (cause and effect) ng ilang mahahalagang pangyayari o penomeno sa panahon ng kolonyalismong Espanyol Natutukoy ang opinyon at katotohanan sa ilang pangyayari sa panahon ng kolonyalismong Espanyol tulad ng paglalakabay ng mga Espanyol sa Pilipinas at pagtatag ng kolonya ayon sa sipi ng salaysay ni Antonio Pigafetta, sipi ng salaysay ng prayle at/o ng iba pang 4

C. Pagtatag ng Kolonyang Espanya Batay sa mga Primaryang Sanggunian - Paglakbay ng mga Espanyol sa Pilipinas at pagtatag ng kolonya ayon sa sipi ng salaysay ni Antonio Pigafetta, mga historikal na palatandaan nina Magellan at Lapu-Lapu sa Isla ng Mactan *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Content -Reduccion, tributo at sapilitang pagtratrabaho (forced labor) ayon sa sipi ng prayle at iba pang primaryang sanggunian

Content Standards

Performance Standards

Learning Competencies primaryang sanggunian Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanang sa ilang pangyayari sa panahon ng kolonyalismong Espanyol tulad ng paglalakbay ng mga Espanyol sa Pilipinas at pagtatag ng kolonya ayon sa sipi ng salaysay ni Antonio Pigafetta, mga historical na palatandaan nina Magellan at Lapu-Lapu Isla ng Mactan, at siping salaysay ng prayle at sa pagpapatupad ng ilang kolonyal na patakaraan Natataya ang historical na kahalagahan ng mga tao, grupo, pangyayari, proseso at institusyon sa panahon ng kolonyalismong Espanyol sa bansa Nasusuri ang mga datos tungkol sa reduccion, tributo at sapilitang pagtatatrabaho forced labor) ayon sa sipi ng prayle at iba pang primaryang sanggunian Natataya ang mga impormasyon at nakabubuo ng interprestayon tungkol sa magkaiba at posbileng magkasalungat na paliwanang ng isang pangyayari tulad ng reduccion, tributo at sapilitang pagtratrabaho ayon sa sipi ng prayle at iba pang primaryang sanggunian Nakabubuo ng kamalayan ng pagpapahalaga, gawi at kaugalian ng panahon ng kolonyalismong Espanol at nakikilalala ang pagkakaiba at/o

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Content

Content Standards

Performance Standards

Learning Competencies pagkakatulad ng mga ito sa kasalukuyan

IKALAWANG MARKAHAN Pagbubuo ng Bansang Pilipinas Pangkalahatang Tema: Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa Mga Kaugnay na Tema: Karapatan, Pananagutan at Pagkamamayan, Kapangyarihan , Awtoridad at Pamamahala Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo Panahon Pagpapatuloy at Pagbabago Naipapamalas ng mag-aaral ang malalim na pag-unawa sa pagkabuo at pag-unlad ng bansang Pilipinas sa konteksto ng kolonyalismong Espanyol ayon sa primarya at sekondaryang sanggunian Ang mag-aaral ay nakapagpapahalaga sa naging pagsisikap ng mga Pilipino sa pagbuo at pag-unlad ng bansang Pilipinas sa konteksto ng kolonyalismong Espanyol mula sa pagbasa sa mapanuring pamamaraan ng ilang piling primaryang sanggunian

A. Simula ng Pagtutol sa Imperyong Espanyol - Laban sa pang-aabuso ayon sa sipi ng salaysay ng prayle at ulat na opisyal

Nasusuri ang sanhi at bunga ng ibat-ibang pagtutol ng mga Pilipino sa Imperyong Espanyol batay sa ipinapahayag ng mga primaryang sanggunian Natutukoy at nasusuri ang patterns at trends sa pamamagitan ng timeline ang ibat-ibang pagtutol ng mga Pilipino sa Imperyong Espanyol

_ Mga panimulang ideya ng progreso ayon sa sinulat ni *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Content Sinibaldo de Mas, Padre Jose Burgos (tungkol sa sekularisasyon ng mga parokya), Gregorio Sanciano (El Progreso de Filipinas)

Content Standards

Performance Standards

Learning Competencies Naikakategorya ang pagpapamalas ng pagtutol ng mga Pilipino sa kolonyalismong Espanyol mula sa datos at impormasyon sa ibat-ibang sanggunian Nasusuri ang ibat-ibang paglaban ng mga Pilipino sa pang-aabuso ayon sa sipi ng salaysay ng prayle at ulat opisyal Natataya ang historikal na perspektibo sa naging paglaban ng mga Pilipino sa pangaabuso ayon sa salaysay ng prayle at ulat na opisyal. Nakapaghihinuha sa adhikain ng mga Pilipino sa paglaban sa kolonyalismo mula sa mga panimulang ideya ng progreso ayon sa sinulat ni Sinibaldo de Mas, Padre Jose Burgos (tungkol sa sekularisasyon ng mga parokya), Gregorio Sanciano (El Progreso de Filipinas) Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag sa panimulang ideya ng progreso ng mga Pilipino batay sa paghahambing sa sipi ng mga sinulat nina Sinibaldo de Mas, Padre Jose Burgos (tungkol sa sekularisasyon ng mga parokya), Gregorio Sanciano (El Progreso de Filipinas)

B. Pagsibol ng Kamalayang Pilipino - Kilusang Propaganda ayon *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

Nahihinuha mula sa mga datos at impormasyon sa mga primaryang sanggunian ang mga pangyayari na nakapag7

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Content sa mga painting nina Juan Luna at Resurreccion Hidalgo, liham at/o diary ni Jose Rizal, Dasalan at Toksohan ni Marcelo del Pilar, sipi ng mga artikulo ni Rizal sa La Solidaridad, news clipping

Content Standards

Performance Standards

Learning Competencies ambag at/o nakahadlang sa pagsibol ng kamalayang Pilipino Natataya ang historikal na kahalagahan ng Kilusang Propaganda bilang kilusan at mga kasapi nito sa pakikibaka ng mga Pilipino sa Imperyong Espanyol mula sa datos at impormasyon sa ilang primaryang sanggunian tulad ng painting nina Juan Luna at Resurreccion Hidalgo, liham at/o diary ni Jose Rizal, Dasalan at Toksohan ni Marcelo del Pilar, sipi ng mga artikulo ni Rizal sa La Solidaridad, news clipping Napaghahambing ang impormasyon mula sa mga magkakaugnay na primaryang sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di-pagkakasundo tungkol sa adhikain at kahalagahan ng Kilusang Propaganda mula sa sipi ng mga sinulat ng mga Kilusang Propandista at artikulo mula sa La Solidaridad Nakikilala ang historikal na perspektibo ng awtor ng mga primaryang sanggunian na may kaugnayan sa kilusang Propaganda tulad ng mga painting nina Juan Luna at Resurreccion Hidalgo, liham at/o diary ni Jose Rizal, Dasalan at Toksohan ni Marcelo del Pilar, sipi ng mga artikulo ni Rizal sa La Solidaridad, news clipping Naipapahayag ang damdamin ng pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng Katipunan sa pagsibol ng kamalayang Pilipino ayon ayon sa mensahe ng ilang 8

- Pagtatag ng Katipunan ayon sa sipi ng Dapat Mabatid ng mga Tagalog ni Andres *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Content Bonifacio, ang kanyang tula, Pag-ibig sa Tinubuang Lupa, Kartilya ni Emilio Jacinto -

Content Standards

Performance Standards

Learning Competencies primaryang sanggunian tulad ng Dapat Mabatid ng mga Tagalog at Pag-ibig sa Tinubuang Lupa ni Andres Bonifacio, at Kartilya ni Emilio Jacinto Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag tungkol pagkakatatag at iba pang usapin sa Katipunan mula sa mga datos at impormasyon sa mga primaryang sanggunian Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon sa sariling salita ng mga pangunahing katotohanan at ideya tungkol sa Katipunan sa konteksto ng pakikibaka ng mga Pilipino sa kolonyalismong Espanyol mula sa pagsusuri sa mga primaryang sanggunian tulad ng sipi ng Dapat Mabatid ng mga Tagalog ni Andres Bonifacio, ang kanyang tula, Pag-ibig sa Tinubuang Lupa, Kartilya ni Emilio Jacinto

IKATLONG MARKAHAN Ang Pagkakamit ng Kalayaan at Kasarinlan laban sa Kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon Pangkalahatang Tema: Kapangyariahan, Awtoridad at Pamamahala Mga Kaugnay na Tema: Kultura, Pagkakakilanlan at *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 9 Naipapamalas ng mag-aral ang malalim na pag-unawa sa mahahalagang pangyayari at naging tugon ng mga Pilipino sa pagkamit ng kalayaan at kasarinlan laban sa kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon Ang mag-aaral ay nakapagsasaliksik gamit ang kasanayan sa pagsusuri at pagbuo ng interpretasyon ng impormasyon mula sa primaryang sanggunian sa mahahalagang pangyayari at naging tugon ng mga Pilipino sa pagkamit ng kalayaan at kasarinlan laban sa kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Content Pagkabansa Karapatan, Pananagutan at Pagkamamamayan Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo Panahon , Pagpapatuloy at Pagbabago

Content Standards

Performance Standards

Learning Competencies

A. Pakikibaka para sa Kalayaan -Rebolusyon laban sa Espanya: news clipping ng labanan sa San Juan del Monte, larawan ng mga bandila ng rebolusyon ayon sa sipi ng salaysay nina Bonifacio at Aguinaldo at kasunduang Biyak-na-Bato

Nasusuri ang mga hugpungang pangyayari (conjunctures) sa pamamagitan ng timeline ang mga mahahalagang pangyayari sa pakikibaka ng mga Pilipino para makamit ang kalayaan at kasarinlan laban sa kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon Natataya ang historikal na kahalagahan sa mga tao, grupo, pangyayari, proseso o kilusan at institusyon sa naging pagkakamit ng mga Pilipino ng kalayaan at kasarinlan sa ilalim ng kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon batay sa pagsusuri sa mga primaryang sanggunian Natutukoy ang mga salik at pangyayari na nakatulong at nakahadlang sa pagkakamit ng mga Pilipino ng kalayaan at kasarinlan sa ilalim ng kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon mula sa pagsusuri ng mga datos at impormasyon ng mga primaryang sanggunian Nakasasagot ng tanong batay sa angkop at

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

10

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Content

Content Standards

Performance Standards

Learning Competencies sapat na ebidensiya sa ilang pangyayari na may kaugnayan sa pagkakamit ng kalayaan ng mga Pilipino laban sa kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon Nakapag-aayos ng resulta ng pagsasaliksik partikular ng mga datos at impormasyon sa lohikal na paraan

B. Ang Imperyong Amerikano hanggang Ikalawang Digmaang Pandaidig

Digmaang PilipinoAmmerikano ayon sa deklarasyon ng kasarinlan sa Kawit, probisyon ng Konstitusyong Malolos, ayon sa sipi ng El Verdadero Decalogo ni Apolinario Mabini, karikaturang pampulitika sa magasin sa E.U., proklamasyon ng Benevolent Assimilation larawan ng digmaan, mapa ng labanan, news clipping

Nakagagamit ng teknolohikal na instrumento sa pagsasaliksik, pagsusuri ng datos, pagsulat ng sanaysay o papel, at paghahanda ng presentasyon sa pananaliksik ukol sa naging pagiging ng mga Pilipino para makamit ang kalayaan laban sa kolonyalismo Nakapagbubuod ng mga pangunahing katotohanan at ideya sa Rebolusyon laban sa Espanyan ayon sa news clipping ng labanan San Juan del Monte, larawan ng mga bandila ng rebolusyon ayon sa sipi ng salaysay nina Bonifacio at Aguinaldo at kasunduang Biyak-na-Bato Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di-pagkakasundo ng awtor tungkol sa Rebolusyon laban sa Espanya ayon sa news clipping ng labanan sa San Juan del Monte, larawan ng mga bandila ng rebolusyon ayon sa sipi ng salaysay nina Bonifacio at Aguinaldo at kasunduang Biyak-na-Bato

Nasasaliksik ang ugnayan ng sanhi at bunga *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 11

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Content

Content Standards

Performance Standards

Learning Competencies ng Rebolusyon laban sa Espanya ayon sa sa news clipping ng labanan sa San Juan del Monte, larawan ng mga bandila ng rebolusyon ayon sa sipi ng salaysay nina Bonifacio at Aguinaldo at kasunduang Biyakna-Bato Nakapagpapahayag ng sariling ideya o pagtingin at/o interpretasyon tungkol sa pinag-uusapan at mga natutuhan Rebolusyong Pilipino batay sa impormasyon ng ilang primaryang sanggunian tulad ng deklarasyon ng kasarinlan sa Kawit, probisyon ng Konstitusyong Malolos, at sipi ng El Verdadero Decalogo ni Apolinario Mabini Nasusuri ang mga pagkaka-ugnay-ugnay ng ng sari-saring datos ng Digmaang PilipinoAmerikano ayon sa deklarasyon ng kasarinlan sa Kawit, probisyon ng Konstitusyong Malolos, ayon sa sipi ng El Verdadero Decalogo ni Apolinario Mabini, karikaturang pampulitika sa magasin sa E.U., proklamasyon ng Benevolent Assimilation larawan ng digmaan, mapa ng labanan, news clipping Nakabubuo ng konklusyon base sa interpretasyon ng impormasyon sa Digmaang Pilipino-Amerikano ayon sa deklarasyon ng kasarinlan sa Kawit, probisyon ng Konstitusyong Malolos, ayon sa sipi ng El Verdadero Decalogo ni Apolinario Mabini, karikaturang pampulitika sa magasin sa E.U., proklamasyon ng Benevolent

Filipinisasyong pampulitika at kontrol sa ekonomiya ayon sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty, Payne-Aldrich Act

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

12

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Content

Content Standards

Performance Standards

Learning Competencies Assimilation larawan ng digmaan, mapa ng labanan, news clipping

Limitasyon sa paghayag ng nasyonalismong Pilipino ayon sa Brigandage Act, Reconcentration Act, news clipping, sipi ng Aves de Rapia, sipi ng talumpati ni Manuel Quezon, probisyon ng Konstitusyon ng 1935

Natataya ang kahalagahang historikal sa pagkakamit ng mga Pilipino ng kalayaan ng mga ebidensiya sa Filipinisasyong pampulitika at kontrol sa ekonomiya ayon sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty, Payne-Aldrich Acta ayon sa sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty, Payne-Aldrich Act

Nakapipili ng mga makatotohanan at mahahalagang ebidensiya sa Filipinisasyong pampulitika at kontrol sa ekonomiya upang mataya ang historikal na impluwensiya nito sa Imperyo ng Amerikano ayon sa sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty, PayneAldrich Act Nasusuri sa malinaw at maayos na paraan ang sariling kaisipan tungkol sa kaganapan o isyung pinagaaraalan na pinagtitibay ng nararapat na datos sa Filipinisasyong pampulitika at kontrol sa ekonomiya ayon sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty, 13

Okupasyong Hapon ayon sa opisyal na ulat, memoir ng beterano ng digmaan, larawan ng Maynila bilang open city, larawan ng death march, *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Content clipping ng dyaryo o magasin

Content Standards

Performance Standards

Learning Competencies Payne-Aldrich Act

Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa mga magkapareho o magkaibang paliwanag sa limitasyon sa paghayag ng nasyonalismong Pilipino ayon impormasyon ng ilang primaryang sanggunian tungkol sa Brigandage Act, Reconcentration Act, news clipping, sipi ng Aves de Rapia, sipi ng talumpati ni Manuel Quezon, probisyon ng Konstitusyon ng 1935 Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di pagkakasundo batay sa pagsusuri ng mga primaryang sanggunian sa ilang pangyayari tungkol sa limitasyon sa paghayag ng nasyonalismong Pilipino ayon sa Brigandage Act, Reconcentration Act, news clipping, sipi ng Aves de Rapia, sipi ng talumpati ni Manuel Quezon, probisyon ng Konstitusyon ng 1935. Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon sa sariling salita ng mga pangunahing katotohanan at ideya sa ilang pangyayari batay sa datos o ebidensiya sa ilang pangyayari sa pagkakamit ng kalayaan sa ilalim ng kolonyalismong Amerikano Nakatutuklas ng mga kaisipan at makatotohanang ebidensya sa okupasyong Hapon mula sa mga opisyal na ulat, memoir ng beterano ng digmaan, larawan ng Maynila *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 14

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Content

Content Standards

Performance Standards

Learning Competencies bilang open city, larawan ng Death March, clipping ng dyaryo o magasin Nakapagbubunyag ng mga historikal na kamalian sa okupasyon ng Hapon ayon sa opisyal na ulat, memoir ng beterano ng digmaan, larawan ng Maynila bilang open city, larawan ng death march, clipping ng dyaryo o magasin Napapalim ang mga implikasyon at aral sa okupasyon ng Hapon ayon sa opisyal na ulat, memoir ng beterano ng digmaan, larawan ng Maynila bilang open city, larawan ng death march, clipping ng dyaryo o magasin

IKA-APAT NA MARKAHAN Mga Hamon ng Bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan Naipamamalas ng mag-aaral ang malalim na pag-unawa sa mga mahahalagang pangyayari at hamon ng pagsasarili ng bagong republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan Ang mag-aaral ay nakabubuo ng panukalang programa, proyekto o gawain na nagpapapamalas sa malalim na pagkaunawa sa mga suliranin at hamon ng Pilipinas bilang isang bagong republika gamit ang kasanayan sa pagsisiyasat at pananaliksik ng impormasyon mula sa mga primaryang sanggunian Ang mag-aaral ay nakapaghahayag ng matatag na paninindigan batay sa masusing pagsisiyasat/pagsasaliksik at matalinong pagpapasaya sa Natutukoy ang mga hamong kinaharap ng Bagong Republika simula 1946 batay sa pagsusuri sa mga datos at impormasyon sa ilang primaryang sanggunian Nasusuri ang mga patterns at trends sa pamamagitan ng timeline ang mahahalagang pangyayari at conjunctures sa mga hamong kinaharap ng bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan Nagiging maingat sa sariling naisin, paniniwala, punto de bista o posisyon sa mga isyu at usaping panlipunan Nakapagpapakita ng pantay na pakikitungo at 15

Pangkalahatang Tema: Karapatan, Pananagutan at Pagkamamayan Mga Kaugnay na Tema: Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa Kapangyarihan, Awtoridad at *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Content Pamamahala Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago

Content Standards

Performance Standards mga usaping panlipunan at kontrobersiya sa panahon ng Bagong Republika

Learning Competencies paggalang sa mga may ibang pag-iisip kahit hindi ito sumasang-ayon sa sariling ideya, posisyon o pagtingin Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyonpangunahing katotohanan at ideyasa sariling salita tungkol sa mga pangyayari, tao, kilusan at institusyon na may kaugnayan sa mga hamon ng pagsasarili ng isang Bagong Republika Nakapagbibigay ng historikal na kahalagahan sa mga tao, grupo, pangyayari, proseso o kilusan at institusyon sa panahon ng Bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan batay sa ipinapahayag ng mga primaryang sanggunian Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag ng isang pangyayari sa panahon ng Bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan

A. Hamon sa Bagong Republika Kahulugan ng kasarinlan ayon larawan ng 100 peso bill na nagpapakita ng pag-angat ng bandilang Pilipinas at pagbaba ng bandilang E.U., Philippine Rehabilitation Act, parity at Kasunduang Base Militar

Nakapagpapakita ng pantay na pakikitungo at paggalang sa mga may ibang pag-iisip o ideya tungkol sa kahulugan ng kalayaan/kasarinlan ayon sa larawan ng 100 peso bill na nagpapakita ng pag-angat ng bandilang Pilipinas at pagbaba ng bandilang E.U., Philippine Rehabilitation Act, parity at Kasunduang Base Militar Nakapaghahambing ng impormasyon mula *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 16

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Content -Mga problema sa lupa ayon sa sipi ng memoir ni Luis Taruc, dyaryo at opisyal na ulat - Kamalayan at pag-unawa sa nasyonalismong Pilipino ayon sa patakarang Filipino First, mga batas na nag-aalaga ng ekonomiya at industriya ng bansa, sipi ng talumpati ni Recto, pagbuo ng kamalayang Moro

Content Standards

Performance Standards

Learning Competencies sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di pagkakasundo sa ilang usapin na may kaugnayan sa mga hamon ng pagsasarili ayon ipinapahayag ng ilang di-panatay na kasunduan tulad ng Philippine Rehabilitation Act, parity rights at Kasunduang Base Militar

Nakatataya ng impormasyon sa pamamagitan ng pagkilala sa bias o punto de bista ng awtor sa ilang usaping panlipunan tulad ng problema sa lupa ayon sa memoir ni Luis Taruc at iba pang primaryang sanggunian Nakabubuo ng paghihinuha sa nasyonalismong nalinang ng mga Pilipino batay sa pagsusuri ng ilang primaryang sanggunian tulad ng patakarang Filipino First, mga batas na nag-aalaga ng ekonomiya at industriya ng bansa, sipi ng talumpati ni Recto, at pagbuo ng kamalayang Moro

B. Batas Militar at Pagsikap tungo sa Pagbabago - Batas military ayon sa Proklamasyon 1081, ibang mga utos ng pamahalaan, awit na Bayan Ko, manifesto ng oposisyon sa batas militar, larawan ng EDSA 1986 *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

Nakabubuo ng konklusyon base sa interpretasyon ng impormasyon sa nasyonalismong Pilipino ayon sa patakarang Filipino First, mga batas na nag-aalaga ng ekonomiya at industriya ng bansa, sipi ng talumpati ni Recto, pagbuo ng kamalayang Moro

Nakapag-uugnay-ugnay ng mga historikal na ebidensya sa mga kaisipan sa batas 17

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Content

Content Standards

Performance Standards

Learning Competencies militar ayon sa Proklamasyon 1081, ibang mga utos ng pamahalaan, awit na Bayan Ko, manifesto ng oposisyon sa batas militar, larawan ng EDSA 1986 Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag tungkol sa Batas Militar batay sa pagsusuri sa mga primaryang sanggunian na may kaugnayan sa naturang pangyayari.

Napapahalagahan ang mga aral na pangkasaysan ng Batas Militar ayon sa Proklamasyon 1081, ibang mga utos ng pamahalaan, awit na Bayan Ko, manifesto ng oposisyon sa batas militar, larawan ng EDSA 1986

Pagbabago sa ilalim ng demokrasy ayon sa sipi ng Konstitusyon ng 1987, sensus, sipi ng Comprehensive Agrarian Reform na batas, istatistiko tungkol sa mga OFW

Nakabubuo ng kamalayan sa mga pagpapahalaga, gawi at kaugalian ng panahon at nakikilala ang pagkakaiba at/o pagkakatulad ng mga iyon sa kasalukuyan batay sa mga datos at impormasyon tulad ng ng sipi ng Konstitusyon ng 1987, sensus, sipi ng Comprehensive Agrarian Reform na batas, istatistiko tungkol sa mga OFW Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di pagkakasundo ilang usaping panlipunan matapos ang pagbabalik ng demokrasya noong 1986 hanggang sa kasalukuyan

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

18

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Content

Content Standards

Performance Standards

Learning Competencies Naisasaalang-alang ang historikal na perspektibo ng awtor ng primaryang sanggunian sa pagbuo ng pansariling interpretasyon, kongklusyon at paninindigan sa isang pangyayari o isyung pangkasaysayan. Nagagamit ang kasanayan sa pagtukoy sa sanhi at bunga, fact o opinion, at pagkiling ng awtor ng sanggunian sa pagbuo ng sariling ideya o pagtingin tungkol sa pinag-uusapan at mga natutunan mula sa sanggunian Nakapaghahambing ng sariling kaisipan sa kaisipan ng awtor/manlilikha at naipaliliwanag kung saan at bakit sumasang-ayon o hindi ang dalawang kaisipan

Nakabubuo ng konglusyon batay sa interpretasyon ng impormasyon mula sa ilang sanggunian tulad ng sipi ng Konstitusyon ng 1987, sensus, sipi ng Comprehensive Agrarian Reform na batas, istatistiko tungkol sa mga OFW

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

19

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

CONCEPTUAL FRAMEWORK

Figure 1. The Conceptual Framework of Araling Panlipunan

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

20

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

BALANGKAS- KONSEPTUWAL NG Araling Panlipunan (Deskripsyon)

Naging batayan ng K-12 Araling Panlipunan Kurikulum ang mithiin ng Edukasyon para sa Lahat 2015 (Education for All 2015) at ang K-12 Philippine Basic Education Curriculum Framework. Layon ng mga ito na magkaroon ng mga kakayahang kinakailangang sa siglo 21 upang makalinang ng functionally literate and developed Filipino. Kaya naman, tiniyak na ang mga binuong nilalaman, pamantayang pangnilalalaman at pamantayan sa pagganap sa bawat baitang ay makapag-aambag sa pagtatamo ng nasabing mithiin. Sa pag-abot ng nasabing mithiin, tunguhin (goal) ng K12 Kurikulum ng Araling Panlipunan ang makahubog ng mamamayang mapanuri, mapagmuni, mapanagutan, produktibo, makakalikasan, makabansa at makatao na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usaping pangkasaysayan at panlipunan. Katuwang sa pagkamit ng layuning ito ay ang pagsunod sa teorya sa pagkatuto na kontruktibismo, magkatuwang na pagkatuto ( collaborative learning), at pagkatutong pangkaranasan at pangkonteksto at ang paggamit ng mga pamaraang tematiko-kronolohikal at paksain/ konseptuwal, pagsisiyat, intregratibo, interdesiplinaryo at multisiplinaryo. Sa pagkamit ng nasabing adhikain, mithi ng kurikulum na mahubog ang pag-iisip (thinking), perpekstibo at pagpapahalagang pangkasaysayan at sa iba pang disiplina ng araling panlipunan ng mag-aaral sa pamamagitan ng magkasabay na paglinang sa kanilang kaalaman at kasanayang pang-disiplina. Mula sa unang baitang hanggang ika-labindalawang baitang, naka-angkla (anchor) ang mga paksain at pamantayang pang-nilalaman at pamantayan sa pagganap ng bawat yunit sa pitong tema: I) tao, kapaligiran at lipunan 2)panahon, pagpapatuloy at pagbabago, 3) kutlura, pananagutan at pagkabansa, 4) karapatan, pananagutan at pagkamamamayan 5) kapangyarihan, awtoridad at pamamahala, 6)produksyon, distibusyon at pagkonsumo 7) at ungnayang pangrehiyon at pangmundo Samantala, ang kasanayan sa ibat-ibang disiplina ng araling panlipunan tulad pagkamalikhain, mapanuring pag-iisip at matalinong pagpapasya , pagsasaliksik/ pagsisiyasat, kasanayang pangkasaysayan at Araling Panlipunan, at pakikipagtalastasan at pagpapalawak ng pandaigdigan pananaw, ay kasabay na nalilinang ayon sa kinakailangang pag-unawa at pagkatuto ng mag-aaral sa paraang expanding. Sa ibang salita, layunin ng pagtuturo ng K-12 Araling Panlipunan na malinang sa mag-aaral ang pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at isyung pangkasaysayan, pangheograpiya, pampulitika, ekonomiks at kaugnay na disiplinang panlipunan upang siya ay makaalam, makagawa, maging ganap at makipamuhay (Pillars of Learning). Binibigyang diin sa kurikulum ang pag-unawa at hindi pagsasaulo ng mga konsepto at terminolohiya. Bilang pagpapatunay ng malalim na pag-unawa, ang mag-aaral ay kinakailangang makabuo ng sariling kahulugan at pagpapakahulugan sa bawat paksang pinagaaralan at ang pagsasalin nito sa ibang konteksto lalo na ang aplikasyon nito sa tunay na buhay na may kabuluhan mismo sa kanya at sa lipunang kanyang ginagalawan.

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

21

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

II. Pamantayan sa Programa (Core learning Area Standard):

Naipamamalas ang pag-unawa sa mga konsepto at isyung pangkasaysayan, pangheograpiya, pang-ekonomiya, pangkultura, pampamahalaan, pansibiko, at panlipunan gamit ang mga kasanayang nalinang sa pag-aaral ng ibat ibang disiplina at larangan ng araling panlipunan kabilang ang pananaliksik, pagsisiyasat, mapanuring pag-iisip, matalinong pagpapasya, pagkamalikhain, pakikipagkapwa, likas-kayang paggamit ng pinagkukunang-yaman, pakikipagtalastasan at pagpapalawak ng pandaigdigang pananaw upang maging isang mapanuri, mapagnilay, mapanagutan, produktibo, makakalikasan, makabansa at makatao na papanday sa kinabukasan ng mamamayan ng bansa at daigdig

III. Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards): K3 Naipamamalas ang panimulang pag-unawa at pagpapahalaga sa sarili, pamilya, paaralan, at komunidad, at sa mga batayang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, distansya at direksyon gamit ang mga kasanayan tungo sa malalim ng pag-unawa tungkol sa sarili at kapaligirang pisikal at sosyo-kultural , bilang kasapi ng sariling komunidad at ng mas malawak na lipunan 46 Naipamamalas ang batayang pag-unawa sa (i) mga primaryang konsepto ng heograpiya at ang aplikasyon ng mga ito sa ibat ibang pamayanan sa Pilipinas, (ii) kasaysayan ng bansa; at ang pagpapahalagang pansibiko, gamit ang mas malalim na kakayahan sa pagsasaliksik tungo sa paghubog ng batang mapanuri, mapagnilay,responsable, produktibo, makakalikasan, makatao, at makabansa 7 10 11 12 Naipamamalas ang malalim Naipamamalas ang malawak na pag-unawa sa kasaysayan, at integratibong pag-unawa sa kultura at aspetong nga hamon, isyu at tugon sa lipunang panlipunan, pang-ekonomiya, kontemporaryong at pampulitika sa Pilipinas, sa Pilipino, Asyano at pandaigdig, rehiyon ng Asya, at sa mundo, base sa masusing ang ugnayan sa rehiyon at pagsasaliksik at mabisang daigdig, at ang batayang paghayag ng resulta ng konsepto ng ekonomiks at pagsasaliksik, tungo sa aplikasyon nito sa buhay, pagbuo ng solusyon o tugon gamit ang mga kasanayang upang marating ang isang napapaloob sa kakayahan ng makatarungan, mapayapa, pagsisiyasat, pagsusuri ng makakalikasan at makataong datos, pagsasaliksik at lipunan at mundo mabisang komunikasyon tungo sa pagpanday ng magandang kinabukasan

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

22

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Pamantayan sa Bawat Baitang/ Antas (Grade Level Standards): Baitang K 1 Pamantayan sa Pagkatuto Naipamamalas ang panimulang pag-unawa sa pagkilala sa sarili at pakikipag-ugnayan sa kapwa bilang pundasyon sa paglinang ng kamalayan sa kapaligirang sosyal. Naipamamalas ang kamalayan at pag-unawa sa sarili bilang kasapi ng pamilya at paaralan at pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, distansya at direksyon tungo sa pagkakakilanlan bilang indibidwal at kasapi ng komunidad. Naipamamalas ang kamalayan, pag-unawa at pagpapahalaga sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang komunidad, gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon, pagkakasunod-sunod ng pangyayari, mga simpleng konseptong hepgrapikal tulad ng lokasyon at pinagkukunang yaman, at konsepto ng mga saksi ng kasaysayan tulad ng tradisyong oral at mga labi ng kasaysayan. Naipamamalas ang malawak na pag-unawa at pagpapahalaga sa kinabibilangang komunidad batay sa (a) kinaroroonan; (b) kultura; (c) kabuhayan; at (d) pulitikal, gamit ang malalim na konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, interaksyon ng tao at kapaligirang pisikal at sosyal. Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa kasaysayan ng sariling lalawigan at rehiyon kasama ang aspetong pangkultura, pampulitika, panlipunan, produksyon at distribusyon ng lokal na produkto, gamit ang mga natutunang konsepto at pamamaraan sa mga naunang baitang. Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa simula ngika-20 siglo, gamit ang batayang konseptong katulad ng kahalagahang pangkasaysayan (historical significance), pagpapatuloy at pagbabago, ugnayang sanhi at epekto tungo sa paglinang ng isang mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsible, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa at pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng kinabukasan. Naipamamalas ang patuloy na pag-unawa at pagpapahalaga sa Pilipinas sa ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan tungo sa pagbuo ng tiyak na pagkakakilanlang Pilipino na mapanuri, mapagnilay, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao, makabansa at may pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng kinabukasan. Naipapamalas ang malalim na pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas base sa pagsusuri ng sipi ng mga piling primaryang sangguniang nakasulat, pasalita, awdyo-biswal at kumbinasyon ng mga ito, mula sa ibat ibang panahon, tungo sa pagbuo ng makabansang kaisipan na siyang magsisilbing basehan ng mas malawak na pananaw tungkol sa mundo. Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon ng Asya Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang hamon sa sangkatauhan sa kabila ng malawak na pagkakaiba-iba ng heograpiya, kasaysayan, kultura, lipunan, 23

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

10

11 12

pamahalaan at ekonomiya tungo sa pagkakaroon ng mapayapa, maunlad at matatag na kinabukasan. Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kumpetisyon at kolaborasyon ng mga indibidwal at bansa gamit ang kaalaman at teknolohiya sa likas-kayang paggamit ng pinagkukunang-yaman tungo sa pagsusulong ng kolektibong pag-unlad at patuloy na pagpapabuti ng kalidad ng buhay. Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa mga kontemporaryong isyung lokal at ang kahalagahan ng sama-sama at angkop na pagtugon sa mga hamon nito sa patuloy na pagpapabuti ng kalidad ng buhay Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa mga kontemporaryong isyung pandaigdig at ang kahalagahan ng samasama at angkop na pagtugon sa mga hamon nito sa patuloy na pagpapabuti ng kalidad ng buhay ng sangkatauhan

IV. Saklaw at daloy ng Kurikulum Naipamamalas ang kamalayan bilang batang Pilipino sa katangian at bahaging ginagampanan ng tahanan at paaralan tungo sa paghubog ng isang mamamayang mapanagutan, may pagmamahal sa bansa at pagmamalasakit sa kapaligiran at kapwa. Deskripsyon Grado Daloy ng Paksa Tema Pagkilala sa sarili at pakikipag-ugnayan sa kapwa bilang pundasyon sa paglinang ng 1-2 K Ako at ang aking kapwa kamalayan sa kapaligirang sosyal Ang sarili bilang kabahagi ng pamilya at paaralang tungo sa pagkakakilanlan bilang 1-3 Ako, ang Aking Pamilya at indibidwal at kasapi ng komunidad, gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago, 1 Paaralan interaksyon distansya at direksyon at ang pagpapahalaga sa kapaligirang pisikal at paaralan Pag-unawa sa kasalukuyan at nakaraan ng kinabibilangang kkomunidad, gamit ang 1-5 konsepto ng pagapapatuloy at pagbabago, interaksyon, pagkakasunod-sunod ng Ang Aking Komundad, Ngayon 2 pangyayari, mga simpleng konseptong heograpikal tulad ng lokasyon at pinagkukunang at Noon yaman, at konsepto ng mga saksi ng kasaysayan tulad ng tradisyon oral at mga labi ng kasaysayan Paglawak ng pag-unawa sa kinabibilangang komunidad batay sa a) kinaroroonan: sa 1-6 Ang aking Kapaligran at mga itaas at ibaba; sa tabi ng dagat at ilog, at iba pa; b) kultura tulad ng wika; Tagalog, Iloko, 3 Komunidad sa Pilipinas Chavacano, at iba pa; c) kabuhayan: rural at urban; komunidad ng mga mangingisda, magmimina, magtrotroso, industriyal at iba pa; d ) pulitikal: bayan o lungsod, lalawigan, at *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 24

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Pinagmulan at Pag-unlad ng mga lalawigan at rehiyon ng Pilipinas Pagbuo ng Pilipino bilang Nasyon Mga Hamon at Tugon sa Pagkabansa

rehiyon; gamit ang malalim na konsepto ng pagapapatuloy at pagbabago, interaksyon ng tao at kapaligirang pisikal at sosyal Pinagmulan at Pag-unlad ng sariling lalawigan at rehiyon kasama ang aspektong pangkultura, pampulitika, panlipunan at pangkabuhayan Pagkakabuo ng kapuluan ng Pilipinas at mga sinaunang lipunan hanggang sa simula ng ika-20 siglo gamit ang batayang konseptong katulad ng kahalagahang pangkasaysayan ( historical significance), pagbabago, pag-unlad at pagpapatuloy . Ang Pilipinas sa harap ng mga hamon at tugon ng ika-20 siglo hanggang sa kasalukuyan tungo sa pagbuo ng tiyak na pagkakakilanlang Pilipino at matatag na pagkabansa ( strong nationhood)

1-6

1-6

1-6

Mga Saksi ng Kasaysayan ng Pilipinas

Araling Asyano

Pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas base sa pagsusuri ng sipi ng mga piling primaryang sangguniang nakasulat, pasalita, awdyo-biswal at kumbinasyon ng mga ito, mula sa ibat ibang panahon, tungo sa pagbuo ng makabansang kaisipan na siyang magsisilbing basehan ng mas malawak na pananaw tungkol sa mundo Pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya , kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng pagkakakilanlang Asyano at magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon ng Asya
Pag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang hamon sa sangkatauhan sa kabila ng malawak na pagkakaiba-iba ng heograpiya, kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya tungo sa pagkakaroon ng mapayapa, maunlad at matatag na kinabukasan. Pag-unawa at pagpapahalaga sa kumpetisyon at kolaborasyon ng mga indibidwal at bansa gamit ang kaalaman at teknolohiya sa likas-kayang paggamit ng pinagkukunangyaman tungo sa pagsusulong ng kolektibong pag-unlad at patuloy na pagpapabuti ng kalidad ng buhay. Pag-unawa sa mga kontemporaryong isyung lokal at ang kahalagahan ng sama-sama at angkop na pagtugon sa mga hamon nito sa patuloy na pagpapabuti ng kalidad ng buhay Pag-unawa sa mga kontemporaryong isyung pandaigdig at ang kahalagahan ng

1-7

1-7

1-7

Araling Pandaigdig

1-7

10

Pambansang Kabuhayan at Pag-unlad Kontemporaryon Isyu at Hamon sa Pilipinas Kontemporaryon Isyu at Hamon

1-7

11 12

1-7 25

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

sa Mundo

sama-sama at angkop na pagtugon sa mga hamon nito sa patuloy na pagpapabuti ng kalidad ng buhay ng sangkatauhan

BILANG NG ORAS SA PAGTUTURO: 10 weeks/quarter; 4 quarters/year Grade 1-2 3-6 7-10 Time Allotment 30 min/day x 5 days 40 min/day x 5 days 3 hrs/week

ARALING PANLIPUNAN MATRIX GRADE 1 Unang Markahan I. Ako ay Natatangi GRADE 2 I. Ang Aking Komunidad GRADE 3 I. ANG KAPALIGIRAN NG AKING KINABIBILANGANG KOMUNIDAD I. GRADE 4 Pagkilala sa Aking Lalawigan at Rehiyon GRADE 5 I. Pinagmulan at Pagkabuo ng Kabihasnang Pilipino A. Ang Kinalalagyan ng Aking Bansang Pilipinas B. Ang Pinagmulan Aking Lahi GRADE 6 I. Pagkabuo ng Bansang Pilipinas

A. Pagkilala sa Sarili B. Ang Aking Kwento C. Pagpapahalaga sa Sarili

A. Pagkilala sa Aking Komunidad B. Ang Mapa ng Aking Komunidad C. Mga Alituntunin sa Komunidad D. Pagpapahalaga sa Komunidad

A. Ang Kapaligiran ng Aking Kinabibilangang Komunidad B. Ang Likas na yaman at Pagpapahalaga sa Kapaligiran ng Aking Kinabibilangang Komunidad

A. Ang Kinalalagyan ng Aking Lalawigan at Rehiyon B. Ang Katangiang Pisikal ng Aking Lalawigan at Rehiyon

A. Ang Kinalalagyan ng Bansang Pilipinas sa Mundo B. Katangiang Heograpikal ng Pilipinas

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

26

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Ikalawang Markahan II. Ang Aking Pamilya

II. Ang Aking Komunidad Ngayon at Noon

II. ANG PAGKAKILANLANG KULTURAL NG AKING KINABIBILANGANG KOMUNIDAD

II. Ang Mga Kwento ng Aking Lalawigan at Rehiyon A. Pagkilala ng Sariling Lalawigan at Rehiyon B. Ang Mga Kwento ng Aking Lalawigan at Rehiyon

II. Ang Mga Kwento ng Pagkabuo ng Aking Kultura

II. Ang Mga Kwento ng Pagka Makabansa

A. Pagkilala sa mga Kasapi ng Pamilya B. Ang Kwento ng Aking Pamilya C. Mga Alituntunin sa Pamilya D. Pagpapahalaga ng Pamilya Ikatlong Markahan III. Ang Aking Paaralan

A. Ang Kwento ng Aking Komunidad B. Ang mga Tao Ngayon at Noon

A.

Ang Kultura ng Aming Komunidad Ang mga Kwento ng Aming Komunidad

A. Pagkilala sa mga Sinaunang Pilipino

Ang Mga Kwento ng Kasarinlan ng Aking Bansa

B.

B. Mga Pagbabago sa Panahon ng Kolonyalismo

III. Kultura at Pagkakakilanlan ng Aking Komunidad

III. ANG LIPUNAN SA AKING KINABIBILANGANG KOMUNIDAD

III. Ang Pamamahala sa Aking Lalawigan at Rehiyon

A. Pagkilala sa Aking Paaralan B. Ang Kwento ng Aking Paaralan C. Ako Bilang Magaaral D. Mga Alituntunin sa Paaralan E. Pagpapahalaga sa Paaralan

A. Ang Kultura ng Aking Komunidad

A. Ang Pamamahala sa A. Ang Pamahalaan, Aking Lalawigan at mga Pinuno at Iba Rehiyon Pang Naglilingkod sa Aking B. Mga Kinabibilangang Pagkakakilanlan B. Ang Mga Komunidad sa Aking Paglilingkod ng Komunidad Pamahalaan Tungo B. Ang sa Pag-unlad ng Pakikipagtulungan Aking Lalawigan at sa Pamahalaan Rehiyon Tungo sa Pag-unlad ng Aking

III. Lipunan at Pamamahala Mula sa Sinaunang Pilipino Hanggang sa Panahon ng Kolonyanismo A. Ang Pagtanaw sa Kalagayan ng Lipunan ng Sinaunang Pilipino B. Ang Pagtanaw sa Pamamahala ng mga Espanyol sa Panahon ng Kolonyalismo

IV. Pamamahala Tungo sa Kasarinlan ng Bansa

Pagtanaw sa Lipunan at Pamamahala ng mga Dayuhang Mananakop

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

27

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Kinabibilangang Komunidad

Ikaapat na Markahan V. Ako at ang Aking Kapaligiran

IV. Pagtutulungan at Kabuhayan sa Aking Komunidad

IV. KABAHAGI AKO SA PAGSULONG NG AMING KOMUNIDAD AT KAPALIGIRAN

IV. Kabahagi Ako sa Pag-unlad ng Aking Lalawigan at Rehiyon

IV. Kabahagi Ako sa Pag-usbong ng Pag-unlad ng Kamalayang Pambansa Kabahagi Ako sa Pagbuo ng Aking Bansa Bilang Isang Nasyon

A. Ako at ang Aking Tahanan B. Ako at ang Aking Paaralan C. Pagpapahalaga sa Kapaligiran

A. Pagtutulungan sa Komunidad B. Kabuhayan sa Komunidad

Ang mga Karapatan, Tungkulin at Pananagutan Bilang Isang Kasapi Tungo sa Pagsulong ng Aking Kapiligiran at Kinabibilangang Komunidad

Karapatan, Tungkulin at Pananagutan sa Sariling Lalawigan at Rehiyon

IV. Kabahagi Ako sa Pagtugon sa mga Suliranin, Isyu at Hamon sa Kasarinlan ng Bansa Kabahagi Ako sa Mga Kwento ng Pagtugon sa mga Suliranin, Isyu at Hamon sa Kasarinlan ng Bansa

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

28

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Grade 7 Unang Markahan


Pag-unlad, Pagpapatuloy at Pagbabago ng lipunang Pilipino mula sa sinaunang pamayanan hanggang sa pagtatag ng kolonyang Espanya sa pamamagitan ng primaryang sanggunian D. Pagpapakilala sa Primaryang Sanggunian E. Sinaunang Pilipino Ayon sa mga Primaryang Sanggunian F. Pagtatag ng Kolonyang Espanya Batay sa mga Primaryang Sanggunian

Grade 8
Heograpiya ng Asya

Grade 9
Kapaligiran at Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig

Grade 10
Heograpiya at Ekonomiya ng Bansa

A. Katangiang Pisikal ng Asya B. Yamang Tao

A. Heograpiya ng Daigdig B. Mga Unang Kabihasnan

Ang Ekonomiks bilang isang agham Ang Ekonomiks at Ang Kaunlaran Pinagkukunang-Yaman Kakapusan Pangangailangan at Kagustuhan Pagkonsumo Produksyon

Ikalawang Markahan
Pagbubuo ng Bansang Pilipinas Sinaunang Kabihasnan sa Asya ( Bago ang Siglo 16 Hanggang sa Siglo 16) Mga impluwensya mula sa sinaunang kabihasnan na nagsilbing pundasyon sa paglinang ng antas ng karunungan sa panahon ng transisyon at naging daan sa pag-usbong ng Pagsusuri ng Ekonomiya

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

29

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

pandaigdigang kamalayan

A. Pag-usbong ng
C. Simula ng Pagtutol sa Imperyong Espanyol D. Pagsibol ng Kamalayang Pilipino A. Paghubog ng Sinaunang Kabihasnan sa Asya B. Sinaunang Panahon B. Kabihasnang Klasikal sa Daigdig C. Pag-usbong ng Europe kamalayang pandaigdig sa panahon ng transisyon

Alokasyon Maykroekonomiks Demand at Suplay Presyo Interaksyon ng Demand at Suplay Surplus at Shortage Pamilihan

Ikatlong Markahan
Ang Pagkakamit ng Kalayaan at Kasarinlan laban sa Kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon Ang Timog at Kanlurang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon ( 16- 20 siglo) Transpormasyon ng mga bansa sa daigdig bunsod ng paglaganap ng mga kaisipan sa siyensiya, pulitika at ekonomiya simula noong ika 16 na siglo Ang Pamamahala at Ekonomiya

C. Pakikibaka para sa Kalayaan D. Ang Imperyong Amerikano hanggang Ikalawang Digmaang Pandaidig

A. Kolonyalismo at Imperyalismo sa A. Mga Mahahalagang Pangyayaring Timog at Kanlurang Asya Nagbigay-daan sa transpormasyon ng daigdig mula sa panahon ng B. Ang Nasyonalismo at transisyon tungo sa makabagong Paglaya ng mga bansa sa daigdig (1500-1900 C.E.) Timog at Kanluran Asya

Makroekonomiks Paikot na Daloy ng Ekonomiya Gross National Product (GNP)-Gross 30

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

E. Ang mga Pagbabago sa Timog at Kanlurang Asya

Domestic Product (GDP) B. Pag-igting ng Ugnayang Pandaigdig at Pagtatatag ng mga Nation Kalalagayan ng Ekonomiya ng States Pilipinas pagtatapos ng ikalawang digmaang pandaigdig hanggang sa kasalukuyan Human Development Index (HDI) C. Paglawak ng Kapangyarihan ng Europe Implasyon Patakarang Pananalapi (Monetary Policy) Institusyon sa Pananalapi Patakarang Piskal (Fiscal Policy)

Ikaapat na Markahan
Mga Hamon ng Bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan Ang Silangan at Timog- Silangang Pakikipag-ugnayan at SamaAsya sa Transisyonal at samang Pagkilos Bilang Saligan ng Makabagong Panahon ( 16- 20 Pandaigdigang Kapayapaan at siglo) Kaunlaran A. Kolonyalismo at Imperyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya B. Ang Nasyonalismo at Paglaya ng mga bansa sa Silangan at TimogSilangang Asya C. Ang mga Pagbabago sa Silangan at Timog Silangang Asya A. Mga Idealohiyang Laganap at ang Neokolonyalismo Mga Sektor ng Ekonomiya

A Hamon sa Bagong Republika B. Batas Militar at Pagsikap tungo sa Pagbabago

Sektor ng Agrikultura (Pagtatanim, Pangingisda, at Paggugubat) Industriya

B. Ang Hamon at Pagharap ng Daigdig sa Ibat-Ibang Isyu at Suliranin

Paglilingkod 31

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Impormal na Sektor ng Ekonomiya Kalakalang Pambansa

ARALING PANLIPUNAN VIII ARALING ASYANO Pamantayang Pangnilalaman : Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga sa kamalayan sa heograpiya ,

kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan at ekonomiya ng mga bansa sa rehiyon tungo sa pagbubuo ng pagkakakilanlang mAsyano at magkakatuwang na pag-unlad at pagharap sa mga hamon ng Asya PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard) PAMANTAYAN SA PAGGANAP (Performance Standard) PAMANTAYAN SA PAGKATUTO ( Learning Competencies)
Napapahalagahan ang ugnayan ng tao at kapaligiran sa paghubog ng kabihasnang Asyano

NILALAMAN (Content )
UNANG MARKAHAN: 1. Heograpiya ng Asya

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa ugnayan ng kapaligiran at tao sa paghubog ng sinaunang kabihasnang Asyano.

Ang mag-aaral ay malalim na nakapaguugnay-ugnay sa bahaging ginampanan kapaligiran at tao sa paghubog ng sinaunang kabihasnang Asyano.

A. Katangiang Pisikal ng Asya Konsepto ng Asya Naipapaliwanag ang konsepto ng Asya tungo sa paghahating heograpiko: Silangang Asya, 32

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Katangiang Pisikal

Timog-Silangang Asya, TimogAsya, Kanlurang Asya, Hilagang Asya at Hilaga/ Sentral Asya Nailalarawan ang mga katangian ng kapaligirang pisikal sa mga rehiyon ng Asya katulad ng kinaroroonan, hugis, sukat, anyo, klima at vegetation cover (tundra, taiga, grasslands, desert, tropical forest, mountain lands) Nakapaghahambing ng kalagayan ng kapaligiran sa ibat ibang bahagi ng Asya Nakakagawa ng pangkalahatang profile pangheograpiya ng Asya Nailalarawan ang mga yamang likas ng Asya Natataya ang mga implikasyon ng kapaligirang pisikal at yamang likas ng mga rehiyon sa pamumuhay ng mga Asyano noon at ngayon sa larangan ng: Agrikultura Ekonomiya Panahanan Kultura

- Mga Likas na Yaman ng Asya

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

33

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Naipapahayag ang kahalagahan ng pangangalaga sa timbang na kalagayang ekolohikal ng rehiyon

Napapahalagahan yamang-tao ng Asya B. Yamang Tao

ang

Nasusuri ang kaugnayan ng yamang-tao ng mga bansa ng Asya sa pagpapaunlad ng kabuhayan at lipunan sa kasalukuyang panahon batay sa: (a) dami ng tao, (b) komposisyon ayon sa gulang, ( c) inaasahang haba ng buhay, (d) kasarian, (e) bilis ng paglaki ng populasyon, (f) uri ng hanapbuhay, (g) bilang ng may hanapbuhay, (h) kita ng bawat tao, ( i) bahagdan ng marunong bumasa at sumulat, at (j) migrasyon

Mga Pangkat Etniko sa Asya at kani-kanilang wika at kultura

Nailalarawan ang komposisyong etniko ng mga rehiyon sa Asya

Nasusuri ang kaugnayan ng paglinang ng wika sa paghubog ng kultura ng mga Asyano

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

34

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

IKALAWANG MARKAHAN:

Sinaunang Kabihasnan sa Asya ( Bago ang Siglo 16 Hanggang sa Siglo 16)

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga kaisipang Asyano, pilosopiya at relihiyon na nagbigay-daan sa paghubog ng sinaunang kabihasnan sa Asya at sa pagbuo ng pagkakakilanlang Asyano

Ang mag-aaral ay kritikal na nakapagsusuri sa mga kaisipang Asyano pilosopiya at relihiyon na nagbigay-daan sa paghubog ng sinaunang kabihasnan sa Asya at sa pagbuo ng pagkakilanlang Asyano

Napapahalagahan ang mga kaisipang Asyano pilosopiya at relihiyon na nagbigay-daan sa paghubog ng sinaunang kabihasnang sa Asya at sa pagbuo ng pagkakilanlang Asyano

A. Paghubog ng Sinaunang Kabihasnan sa Asya

Nasusuri ang paghubog, pagunlad at kalikasan ng mga mga pamayanan at estado

Kalagayan, pamumuhay at debelopment ng mga sinaunang pamayanan ( ebolusyong kultural )

Nakakabuo ng mga konklusyon hinggil sa kalagayan, pamumuhay at debelopment ng mga sinaunang pamayanan

Kahulugan ang konsepto ng kabihasnan at nailalahad ang mga katangian nito

Mga sinaunang kabihasnan sa Asya (Sumer, Indus, Tsina)

Nabibigyang kahulugan ang konsepto ng kabihasnan at nailalahad ang mga katangian nito Napaghahambing ang mga sinaunang kabihasnan sa Asya (Sumer, Indus, Tsina)

Napahahalagahan *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

ang

mga 35

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Mga bagay at isipang pinagbatayan (sinocentrism, divine origin, devajara) sa pagkilala sa sinaunang kabihasnan

bagay at isipang pinagbatayan( sinocentrism, divine origin, devajara) sa pagkilala sa sinaunang kabihasnan

B. Sinaunang Panahon Kahulugan ng mga konsepto ng tradisyon, pilosopiya at relihiyon

Nabibigyang kahulugan ang mga konsepto ng tradisyon, pilosopiya at relihiyon

Mga mahahalagang pangyayari mula sa sinaunang kabihasnan hanggang sa ika-16 na siglo sa : (a) pamahalaan, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) edukasyon, (f) paniniwala, (g) pagpapahalaga, at (h) sining at kultura

Nasusuri ang mga mahahalagang pangyayari mula sa sinaunang kabihasnan hanggang sa ika-16 na siglo sa : (a) pamahalaan, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) edukasyon, (f) paniniwala, (g) pagpapahalaga, at (h) sining at kultura

Impluwensiya ng mga paniniwala sa kalagayang panlipunan,sining at kultura ng mga Asyano

Natataya ang impluwensiya ng mga paniniwala sa kalagayang panlipunan,sining at kultura ng mga Asyano

Bahaging ginampanan ng mga pananaw, paniniwala at tradisyon sa paghubog ng kasaysayan ng mga Asyano *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

Nasusuri ang bahaging ginampanan ng mga pananaw, paniniwala at tradisyon sa paghubog ng kasaysayan ng mga Asyano Nasusuri ang mga kalagayang 36

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

legal at tradisyon ng mga kababaihan sa ibat ibang uri ng pamumuhay Mga kalagayang legal at tradisyon ng mga kababaihan sa ibat ibang uri ng pamumuhay Napapahalagahan ang bahaging ginampanan ng kababaihan sa pagtataguyod at pagpapanatili ng mga Asyanong pagpapahalaga. Napapahalagahan ang mga kontribusyon ng mga sinaunang lipunan at komunidad sa Asya

Bahaging ginampanan ng kababaihan sa pagtataguyod at pagpapanatili ng mga Asyanong pagpapahalaga.

Ang mga kontribusyon ng mga sinaunang lipunan at komunidad sa Asya IKATLONG MARKAHAN: Ang Timog at Kanlurang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon ( 16- 20 siglo) Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pagbabago, pag-unlad at pagpapatuloy sa Timog at Kanlurang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon ( 16- 20 siglo) Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa nang kritikal na pagsusuri sa pagbabago, pagunlad at pagpapatuloy sa Timog at Kanlurang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon (16- 20 siglo)

Napapahalagahan ang pagtugon ng mga Asyano sa mga hamon ng pagbabago, pag-unlad at pagpapatuloy sa Timog at Kanlurang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon (1620 siglo)

Nasusuri ang mga dahilan at paraan ng kolonyalismo at imperyalismo ng mga Kanluran sa unang yugto (ika-16 at ika-17 siglo) pagdating nila sa Timog at 37

A. Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya Mga Dahilan, Paraan at Epekto ng Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Kanlurang Asya

Kanlurang Asya Nabibigyang halaga ang papel ng kolonyalismo at imperyalismo sa kasaysayan ng Timog at Kanlurang Asya

Papel ng kolonyalismo at imperyalismo sa kasaysayan ng Timog at Kanlurang Asya

Ang Mga Nagbago at Nanatili sa Ilalim ng Kolonyalismo

Naipapaliwanag ang mga nagbago at nanatili sa ilalim ng kolonyalismo Natataya ang mga epekto ng kolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya

Epekto ng kolonyalismo Kanlurang Asya

sa

Timog

at

Transpormasyon ng mga pamayanan at estado sa Timog at Kanlurang Asya sa pagpasok ng mga isipan at impluwensiyang kanluranin sa larangan ng (a) pamamahala, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) paniniwala, (f) pagpapahalaga, at (g) sining at kultura.

Nasusuri ang transpormasyon ng mga pamayanan at estado sa Timog at Kanlurang Asya sa pagpasok ng mga isipan at impluwensiyang kanluranin sa larangan ng (a) pamamahala, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) paniniwala, (f) pagpapahalaga, at (g) sining at kultura. Naipapaliwanag ang mga nagbago at nanatili sa ilalim ng kolonyalismo Natataya ang mga epekto ng kolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya 38

Ang mga nagbago at nanatili sa ilalim ng kolonyalismo

Epekto

ng

kolonyalismo

sa

Timog

at

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Kanlurang Asya

Ang mga Karanasan sa Timog at Kanlurang Asya sa ilalim ng kolonyalismo at imperyalismong kanluranin

Naihahambing ang mga karanasan sa Timog at Kanlurang Asya sa ilalim ng kolonyalismo at imperyalismong kanluranin

B.Ang Nasyonalismo at Paglaya ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya Ang Papel ng nasyonalismo sa pagbuo ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya Nabibigyang-halaga ang papel ng nasyonalismo sa pagbuo ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya Nasusuri ang mga salik at pangyayaring nagbigay daan sa pag-usbong at pag-unlad ng nasyonalismo Naipapaliwanag ang ibat ibang manipestasyon ng nasyonalismo sa Timog at Kanlurang Asya

Ang mga salik at pangyayaring nagbigay daan sa pag-usbong at pag-unlad ng nasyonalismo

Ibat ibang manipestasyon ng nasyonalismo sa Timog at Kanlurang Asya

Bahaging Ginampanan ng Nasyonalismo sa Timog at Kanlurang Asya Tungo sa Paglaya ng mga Bansa Mula sa Imperyalismo

Naipapahayag ang pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng nasyonalismo sa Timog at Kanlurang Asya tungo sa paglaya ng mga bansa mula sa imperyalismo 39

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Epekto ng nasyonalismo sa sigalot etniko sa Asya katulad ng partisyon/ paghahati ng India at Pakistan

Nasusuri ang epekto ng nasyonalismo sa sigalot etniko sa Asya katulad ng partisyon/ paghahati ng India at Pakistan Nasusuri ang mga pamamaraang ginamit sa Timog at Kanlurang Asya sa pagtatamo ng kalayaan mula sa kolonyalismo

Mga Pamamaraang Ginamit sa Timog at Kanlurang Asya sa Pagtatamo ng Kalayaan mula sa Kolonyalismo

Epekto ng mga Digmaang Pandaidig sa Pagaangat ng mga Malawakang Kilusang nasyonalista ( hal: epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig sa pagtatag ng sistemang mandato sa Kanlurang Asya)

Nasusuri ang matinding epekto ng mga digmaang pandaidig sa pag-aangat ng mga malawakang kilusang nasyonalista ( hal: epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig sa pagtatag ng sistemang mandato sa Kanlurang Asya)

Ibat ibang ideyolohiya( ideolohiya ng malayang demokrasya, sosyalismo at komunismo) sa mga malawakang kilusang nasyonalista

Nasusuri ang kaugnayan ng ibat ibang ideyolohiya (ideolohiya ng malayang demokrasya, sosyalismo at komunismo) sa mga malawakang kilusang nasyonalista

Epekto ng mga Samahang Kababaihan at ng mga Kalagayang Panlipunan sa buhay ng kababaihan tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya at karapatang *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

Natataya ang epekto ng mga samahang kababaihan at ng mga kalagayang panlipunan sa buhay ng kababaihan tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya 40

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

pampulitika

at karapatang pampulitika

Bahaging Ginampanan ng Nasyonalismo sa Pagbibigay Wakas sa Imperyalismo

Naipapahayag ang pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng nasyonalismo sa pagbibigay wakas sa imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya

C. Ang mga Pagbabago sa Timog at Kanlurang Asya

Naipaghahambing ang mga pagbabago sa mga bansang bumubuo sa ng Timog at Kanlurang Asya

Nasusuri ang balangkas ng pamahalaan ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya Balangkas ng Pamahalaan ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya

Mga palatuntunang Nagtataguyod sa Karapatan ng mamamayan sa Pangkalahatan, at ng Kababaihan, Grupong Katutubo, mga kasapi ng caste sa India at Iba Pang Sektor ng Lipunan

Nasusuri at naikukumpara ang mga palatuntunang nagtataguyod sa karapatan ng mamamayan sa pangkalahatan, at ng kababaihan, grupong katutubo, mga kasapi ng caste sa India at iba pang sektor ng lipunan Naihahambing ang kalagayan

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

41

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Ang Kalagayan at Papel ng Kababaihan sa Ibat ibang Bahagi ng Timog at Kanlurang Asya at Ang Kanilang Ambag sa Bansa at Rehiyon

at papel ng kababaihan sa ibat ibang bahagi ng Timog at Kanlurang Asya at ang kanilang ambag sa bansa at rehiyon Natataya ang kinalaman ng edukasyon sa pamumuhay ng mga Asyano

Ang Kinalaman ng Edukasyon sa Pamumuhay ng mga Asyano sa Timog at Kanlurang Asya Bahaging Ginampanan ng Relihiyon sa Ibat ibang aspeto ng pamumuhay

Natataya ang bahaging ginampanan ng relihiyon sa ibat ibang aspeto ng pamumuhay Naiuugnay ang mga kasalukuyang pagbabago pang-ekonomiya na naganap/ nagaganap sa kalagayan ng mga bansa Natataya ang pagkakaiba-iba ng antas ng pagsulong at pagunlad ng Timog at TimogKanlurang Asya gamit ang estadistika at kaugnay na datos. Nasusuri ang mga anyo at tugon sa neokolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya

Mga kasalukuyang pagbabago pangekonomiya na naganap/ nagaganap sa kalagayan ng mga bansa

Pagkakaiba-iba ng antas ng pagsulong at pagunlad ng Timog at Timog-Kanlurang Asya gamit ang estadistika at kaugnay na datos.

Mga Anyo at Tugon sa Neokolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya

Epekto ng Kalakalan sa Pagbabagong Pangekonomiya at Pangkultura ng mga bansa sa *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

Natataya ang epekto ng kalakalan sa pagbabagong pang-ekonomiya at pangkultura ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya 42

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Timog at Kanlurang Asya Napapahalagahan ang mga kontribusyon ng Timog at Kanlurang Asya sa larangan ng sining, humanidades at palakasan Nahihinuha ang pagkakakilanlan ng kulturang Asyano batay sa mga kontribusyong ito

Kontribusyon ng Timog at Kanlurang Asya sa larangan ng Sining, Humanidades at Palakasan

Pagkakakilanlan ng kulturang Asyano batay sa mga kontribusyong ito

IKAAPAT NA MARKAHAN:

Ang Silangan at Timog-Silangang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon ( 16- 20 siglo)

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pagbabago, pag-unlad at pagpapatuloy ng Silangan at Timog Silangang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon 16- 20 Siglo )

Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa nang kritikal na pagsusuri sa pagbabago, pag-unlad at pagpapatuloy ng Silangan at Timog Silangang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon 16- 20 Siglo)

Napapahalagahan ang pagtugon ng mga Asyano sa mga hamon ng pagbabago, pag-unlad at pagpapatuloy ng Silangna at TimogSilangang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon 16- 20 Siglo)

A. Kolonyalismo at Imperyalismo sa

Silangan at Timog Silangang Asya


Mga dahilan, paraan at epekto ng kolonyalismo at Imperyalismo sa Silangan at Timog Silangang Asya *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 Nasusuri ang mga dahilan, paraan at epekto ng pagpasok ng mga Kanlurang 43

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

bansa hanggang sa pagtatag ng kanilang mga kolonya o kapangyarihan sa Silangan at Timog-Silangang Asya Transpormasyon ng mga Pamayanan at Estado sa Silangan at Timog-Silangang Asya sa Pagpasok ng mga Isipan at Impluwensiyang kanluranin sa larangan ng (a) pamamahala, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) paniniwala, (f) pagpapahalaga, at (g) sining at kultura.

Nasusuri ang transpormasyon ng mga pamayanan at estado sa Silangan at TimogSilangang Asya sa pagpasok ng mga isipan at impluwensiyang kanluranin sa larangan ng: (a) pamamahala, (b) kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) paniniwala, (f) pagpapahalaga, at (g) sining at kultura Naipapaliwanag ang mga nagbago at nanatili sa ilalim ng kolonyalismo

Ang Mga Nagbago at Nanatili sa Ilalim ng Kolonyalismo

Epekto ng Kolonyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya

Natataya ang mga epekto ng kolonyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya

Ang mga Karanasan sa Silangan at TimogSilangang Asya sa ilalim ng kolonyalismo at imperyalismong kanluranin

Naihahambing ang mga karanasan sa Silangan at Timog-Silangang Asya sa ilalim ng kolonyalismo at imperyalismong kanluranin

B.Ang Nasyonalismo at Paglaya ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 44

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Ang Papel ng Nasyonalismo sa Pagbuo ng mga Bansa sa Silangan at TimogSilangang Asya

Nabibigyang halaga ang papel ng nasyonalismo sa pagbuo ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya

Ang mga Salik at Pangyayaring Nagbigay Daan sa Pag-usbong at Pag-unlad ng nasyonalismo

Nasusuri ang mga salik at pangyayaring nagbigay daan sa pag-usbong at pag-unlad ng nasyonalismo sa Silangan at Timog Silangang Asya Naipapaliwanag ang mga ibat ibang manipestasyon ng nasyonalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya

Ibat ibang Nasyonalismo sa Silangang Asya

Manipestasyon ng Silangan at Timog-

Bahaging ginampanan ng nasyonalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya tungo sa paglaya ng mga bansa mula sa imperyalismo

Naihahayag ang pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng nasyonalismo sa Silangan at TimogSilangang Asya tungo sa paglaya ng mga bansa mula sa imperyalismo Nasusuri ang epekto ng nasyonalismo sa sigalot etniko sa Asya

Epekto ng Nasyonalismo sa Sigalot Etniko sa Asya

Mga Pamamaraang Ginamit sa Silangan at Timog-Silangang Asya sa pagtatamo ng Kalayaan mula sa Kolonyalismo

Nasusuri ang mga pamamaraang ginamit sa Silangan at Timog-Silangang Asya sa pagtatamo ng kalayan mula sa kolonyalismo 45

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Epekto ng mga Digmaang Pandaidig sa Pag-aangat ng mga malawakang kilusang nasyonalista ( hal: epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig sa pagtatag ng sistemang mandato sa Kanlurang Asya)

Nasusuri ang matinding epekto ng mga digmaang pandaidig sa pag-aangat ng mga malawakang kilusang nasyonalista ( hal: epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig sa pagtatag ng sistemang mandato sa Silangan at Timog-Silangangn Asya ) Nasusuri ang kaugnayan sa ibat ibang ideyolohiya( ideolohiya ng malayang demokrasya, sosyalismo at komunismo) sa mga malawakang kilusang nasyonalista Nasusuri ang epekto ng mga samahang kababaihan at ng mga kalagayang panlipunan sa buhay ng kababaihan tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong pangekonomiya at karapatang pampulitika Naipapahayag ang pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng nasyonalismo sa pagbibigay wakas sa imperyalismo

Ibat ibang ideyolohiya( ideolohiya ng malayang demokrasya, sosyalismo at komunismo) sa mga malawakang kilusang nasyonalista

Epekto ng mga samahang kababaihan at ng mga kalagayang panlipunan sa buhay ng kababaihan tungo sa pagkakapantaypantay, pagkakataong pang-ekonomiya at karapatang pampulitika

Bahaging Ginampanan ng Nasyonalismo sa pagbibigay wakas sa imperyalismo

C. Ang mga Pagbabago sa Timog at Kanlurang Asya *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012 46

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Mga Pagbabago sa mga Bansang Bumubuo sa Silangan at Timog-Silangang Asya

Naihahambing ang mga pagbabago sa mga bansang bumubuo sa Silangan at Timog-Silangangn Asya

Balangkas ng pamahalaan ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya

Nasusuri at naihahambing ang balangkas ng pamahalaan ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangangn Asya

Mga Palatuntunang Nagtataguyod sa karapatan ng mamamayan sa pangkalahatan, at ng kababaihan, grupong katutubo, mga kasapi ng caste sa India at iba pang sektor ng lipunan

Nasusuri at naihahambing ang mga palatuntunang nagtataguyod sa karapatan ng mamamayan sa pangkalahatan, at ng kababaihan, grupong katutubo, mga kasapi ng caste sa India at iba pang sektor ng lipunan Naihahambing ang kalagayan at papel ng kababaihan sa ibat ibang bahagi ng Timog at Kanlurang Asya at ang kanilang ambag sa bansa at rehiyon Nasusuri ang kinalaman ng edukasyon sa pamumuhay ng mga Asyano

Ang Kalagayan at Papel ng Kababaihan sa Ibat ibang bahagi ng Silangan at TimogSilangang Asya at ang Kanilang Ambag sa Bansa at Rehiyon

Ang Kinalaman ng Edukasyon sa Pamumuhay ng mga Asyano sa Silangan at Timog-Silangang Asya

Bahaging Ginampanan ng Relihiyon sa Ibat *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

Natataya ang bahaging ginampanan ng relihiyon sa 47

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

ibang aspeto ng pamumuhay

ibat ibang pamumuhay

aspeto

ng

Mga Kasalukuyang Pagbabago PangEkonomiya na naganap/ nagaganap sa kalagayan ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya

Naiuugnay ang mga kasalukuyang pagbabago pang-ekonomiya na naganap/ nagaganap sa kalagayan ng mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya

Pagkakaiba-iba ng antas ng pagsulong at pag-unlad ng Timog at Timog- Silangang Asya gamit ang estadistika at kaugnay na datos.

Nasusuri ang pagkakaiba-iba ng antas ng pagsulong at pagunlad ng Timog at TimogSilangang Asya gamit ang estadistika at kaugnay na datos.

Mga Anyo at Tugon sa Neokolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya

Nasusuri ang mga anyo at tugon sa neokolonyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya Nasusuri ang epekto ng kalakalan sa pagbabagong pang-ekonomiya at pangkultura ng mga bansa sa Silangan at Timog Silangang Asya

Epekto ng Kalakalan sa Pagbabagong pangEkonomiya at Pangkultura ng mga bansa sa Silangan at Timog Silangang Asya

Kontribusyon ng Silangan at TimogSilangang Asya sa Larangan ng Sining, *Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

Napapahalagahan ang mga kontribusyon ng Silangan at Timog-Silangang Asya sa 48

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

Humanidades at palakasan

larangan ng sining, humanidades at palakasan

Pagkakakilanlan ng Kulturang Batay sa mga Kontribusyong nito

Asyano

Nahihinuha ang pagkakakilanlan ng kulturang Asyano batay sa mga kontribusyong nito

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor version as of January 31, 2012

49

También podría gustarte