1. ta prouava anatomija? Anatomija prouava grau i sastav ljudskog tijela. Anatomija je nauka o grai ovjeijeg tijela. 2. ta prouava fiziologija?

Fiziologija prouava funkcionisanje organizma. 3. Koji je glavni zadatak anatomije? Glavni zadatak anatomije je da prepozna meuzavisnost individualnih komponenti unutar tijela ovjeka.

4. ta je delija? elija je osnovna jedinica grae i funkcije svih ivih bida. 5. ta ini strukturu skeletnog sistema? Strukturu skeletnog sistema ine zglobovi, kosti i ligamenti. 6. Navedi taan broj kostiju skeleta ovjeka. 206 7. Podjela i broj kimenih prljenova. Vertebrae (kimeni prljenovi) su vratni 7, grudni 12, slabinski 5 i sakrokokciegealni 2. (iz prezentacije) Vratni 7, gornji 12, slabinski 5, krsni 5 i trtini 4-5. Ukupno ih je 33-34. (iz skripte) 8. Nabroj fizioloke krivine kimenog stuba po redosljedu. 4 fizioloke krivine su Vratna cervikalna lordoza Grudna torakalna kifoza Slabinska lordoza Karlina kifoza 9. Navedi osnovne uloge skeletnog sistema. Rigidni okvir u tijelu obezbjeuje zatitu vitalnim i vulnerabilnim organima (potpora) Dvokraka poluga skeletnim miidima Rezervoar kalcijuma i fosfata Homeostatska regulacija nivoa kalcijuma u krvi Formiranje krvnih delija 10. Kojoj vrsti tkiva pripadaju ligamenti? Ligament je fibrozno tkivo sastavljeno iz kolagenih vlakana. 11. Koja je uloga ligamenata?

Medjusobno povezuju kosti Pojedini ligamenti ograniavaju pokretljivost zgloba Ukoliko su dio kapsule zgloba slue kao mehaniki pojaivai pokreta 12. Koje su uloge kimenog stuba? Kimeni stub je najznaajniji faktor u ouvanju uspravnog poloaja ovjeijeg tijela. FUNKCIJE antigravitaciono podupiranje i fleksibilnost Kima je centralni potporni sistem tijela: skelet kotani dio je osnova zglobovi dozvoljavaju pokrete, miidi ih realizuju 13. ta ini skelet grudnog koa? sternum ( grudnu kost) rebra (12 pari) rebarne hrskavice kao i torakalne prljenove sa intravertebralnim diskovima 14. Navesti osnovne osobine miida. Miid (musculus) je organ koji zajedno sa skeletnim sistemom ini aparat za kretanje. Sposoban da se kontrahuje, gri i da svojom kontrakcijom vri pokret u zglobu. Elastian, dozvoljava izvjesno istezanje, nakon toga vrada se na svoju prvobitnu duinu. Na svakom miidu razlikuje se mesnati i tetivni dio. Trbuh miida: - Mesnati ili crveni dio koji se pri kontrakciji skraduje i zadebljava, naziva se trbuh miida (venter ) Tetiva (tendo): - bjeliasta ilava i otporna, nalazi na krajevima miida i predstavlja njegov pasivni deo koji prenosi snagu kontrakcije na skelet. - Miidi se za kosti spajaju snopovima vezivnih vlakana tetivama. 15. U kojim fiziolokim procesima uestvuju miidi? Uestvuju u ishrani, disanju, cirkulaciji krvi... 16. Navesti pomodne organe pridodate miidima. Miidima su pridodati : sluzne kese, tetivni omotai fascije 17. Koje su uloge pomodnih organa pridodatih miidima? Uloga: organi koji ih fiksiraju in situ i olakavaju im klizanje prilikom kontrakcije.

 Sluzna kesa (bursa synovialis)-upljina ograniena fibroznom membranom, iju duboku stranu oblae glatka sinovijalna opna. Ona odvaja miid od vrste povrine i sprjeava njegovo trenje i povredu prilikom kontrakcije. Tetivni omota (vagina tendinis)- iste je grae kao i sluzna kesa.Tetiva je sa svih strana obavijena fibroznom opnom, ija je duboka strana obloena glatkom sinovijalnom opnom. Tetivni omotai nalaze se na mjestima gjde tetive prolaze kroz osteofibrozne kanale, iji zid sainjavaju kotani ljebovi i arkade fibroznog tkiva. Kroz te kanale, zahvaljujudi svome omotau, tetiva klizi bez trenja prilikom kontrakcije miida. Fascija (fascia) - jeste bjeliasta fibrozna opna koja omotava miide, pojedine ili itave grupe. Fascije obrazuju rezistentne vezivne loe koje imaju potpornu ulogu pribora za kretanje. U tim loama, miidi su fiksirani in situ, usljed ega prilikom kontrakcije zadravaju uvijek svoj odreeni pravac. 18. Navesti miid koji ima kljunu ulogu u procesu disanja. preaga ili diaphragma je najvaniji inspiratorni miid koji u vidu iroke pljosnate ploe razdvaja grudnu od trbune duplje. 19. Koja grupa miida ini povrne miide glave? Povrnu grupu miida glave sainjavaju mimini miidi koji svojim tonusom i kontrakcijom reguliu izraz lica odnosno mimiku. 20. Navesti osnovne respiratorne miide. Miidi grudnog koa, obzirom na svoj poloaj i osnovno dejstvo, dijele se u dvije grupe, povrnu i duboku. Povrnu ili costohumeralnu grupu sainjavaju miidi koji polaze s prednjeg ili bonog zida grudnog koa, a zavravaju se na kostima ramena i uestvuju u pokretima korjena gornjeg uda. S prednjeg zida polaze tri miida: veliki i mali grudni miid (m.pectoralis major et minor) i potkljuni miid (m. subclavius). Boni zid grudnog koa prekriva prednji zubasti miid (m.serratus anterior). U duboku grupu spadaju respiratorni miidi, ija je glavna uloga da svojom kontrakcijom reguliu mehaniku disanja- da povedavaju ili smanjuju grdnu duplju. U ovu grupu spadaju a.spoljnji i unutranji meurebarni miidi ( mm. intercostales externi et interni) b.popreni grudni miid (m. transversus thoracis) I c. preaga (diaphragma)- najvaniji inspiratorni miid koji u vidu iroke pljosnate ploe razdvaja grudnu od trbune duplje. 21. Od ega se sastoji kardiovaskularni sistem? Kardiovaskularni sistem sastavljen je od djelova odgovornih za cirkulaciju krvi, i to: -srca, upljeg miidnog organa koji ubrizgava krv, -arterija, krvnih sudova to odvode krv iz srca -vena, koje krv dovode iz perifernih delova nazad u srce. Krajnji ogranci KVSa graeni su od mree najsitnijih krvnih ila,

-kapilara koje meusobno povezuju najmanje ogranke arterija i vena i u kojima se deava razmjena gasova 22. Gdje je smjeteno srce? Smjeteno je u sredogruu (medijastinumu). 23. Koja je funkcija srca? Najvaniji organ KVSa je srce,koje naizmjeninim, neprekidnim stezanjem i oputanjem u toku ljudskog ivota odrava cirkulaciju krvi kroz organizam. 24. Kako srce ostvaruje svoju funkciju? Srce naizmjeninim, neprekidnim stezanjem i oputanjem u toku ljudskog ivota odrava cirkulaciju krvi kroz organizam. Srce je izgraeno od specifinog miidnog tkiva iji je rad regulisanautonomno (okida za kontrakcije se nalazi u zidu pretkomore - SA ili sinoatrijalni vor), a trpi uticaje vegetativnog nervnog i endokrinog sistema. 25. Iz ega se srce anatomski sastoji? Ovaj uplji miidni organ podijeljen je miidnim zidom na funkcionalno razliitu lijevu i desnu stanu - u medicini se esto koriste izrazi lijevo i desno srce. Svaka strana dijeli se dalje na dva dijela pretkomora (atrium) komora (ventrikulum) Elastine opne - srani zalisci (valvule) reguliu prolaz krvi iz pretkomore u komoru. 26. Navesti karakteristike arterijske krvi. Arterijska krv je svijetlo crvene boje i krede se kroz arterije u talasima. To je oksigenisana krv, tj. krv bogata kiseonikom. 27. Navesti karakteristike venske krvi. Venska krv je tamnije boje (dezoksigenisana krv) i krede se ravnomernije od arterijske. Bogata je CO2. 28. Definicija krvi. Krv je teno tkivo koje struji kroz Kardio-vaskularni sistem. Krv je endogena tjelesna tenost svojstvena samo kimenjacima. 29. Sastav krvi. Krv ini oko 55% tene krvne plazme i oko 45% vrstih krvnih delija koje se nalaze u plazmi (eritrociti, trombociti, leukociti, limfociti...) 30. Podjela krvnih sudova. Arterije, aretriole, kapilari (arterijski i venski), venule i vene.

31. Navesti funkciju kapilara. Kroz zidkapilara krv predaje svoj kiseonik okolnim tkivima, a zauzvrat prima ugljendioksid koji oslobaaju tkiva oko tog kapilara.Istovremeno iz krvi prelaze druge materije koje obezbjeuju ishranu tkiva, a tetniproizvodi ulaze u kapilar.Mala debljina zida kapilara slui efikasnoj i brzoj razmjeni iz i u kapilare, molekula O2, CO2, edera, amino kiselina, vode, i ostalih materija, izmeu krvi i delija tkiva. 32. Nabroj uloge krvi. transport O2 i CO2, transport hranljivih materija, transport raspadnih produkata metabolizma, transport hormona (informacija), termoregulacija, odbrana (imunitet, fagocitoza) hemostaza odravanje acido-bazne ravnotee. 33. Koja je uloga vena? Uloga im je da krv dovode iz perifernih djelova nazad u srce. 34. Navesti osnovnu funkciju respiratornog sistema. Sistem organa za disanje (respiratorni sistem) obavlja razmjenu gasova izmeuorganizma i spoljanje sredine. Procesom difuzije se preko respiratornih povrina usvaja kiseonik, a otputa ugljen-dioksid u spoljanju sredinu. 35. Podjela disanja u zavisnosti od nivoa na kom se odvija. Da bi proces razmjene gasova bio uspjean potrebno je da respiratorna povrina bude to veda i bogato snabdjevena krvnim sudovima. U zavisnosti od toga na kom nivou se odvija, disanje je mogude podijeliti na: spoljanje disanje - razmjena gasova preko respiratornih povrina koje su u dodiru sa spoljanjom sredinom unutranje disanje - obuhvata razmjenu gasova na nivou tkiva i delija 36. Podjela disajnih puteva. Disajni sistem ovjeka se sastoji od disajnih puteva i organa koji unose atmosferski vazduh u organizam. 1.Gornji disajni putevi 2.Donji disajni putevi 3.Alveolarni duktusi i alveole 37. ta ini gornje disajne puteve? Usno-nosni prolaz

 drijelo Grkljan 38. Preko koje strukture pluda komuniciraju sa spoljanjom sredinom? Preko DUNIKA -TRAHEA, koji se otvara u drijelu jednim pukotinastim otvorom, pluda su u kontaktu sa spoljanjom sredinom. 39. ta podrazumijeva spoljanje disanje? Spoljanjim disanjem usvaja se kiseonik koji prelazi u krv, vezuje se za hemoglobin (obrazuje se oksihemoglobin) i njome dospijeva do svih tkiva i delija u organizmu. Kiseonik iz krvi difuzijom ulazi u delije i omogudava delijsko disanje. Vazduh koji sadri kiseonik, iz spoljne sredine mehanikim procesom disanja ulazi u alveole pluda. Iz udahnutog vazduha u alveolama, kiseonik difuzijom prelazi u krvotok. U isto vrijeme, ugljen dioksid difuzijom iz venske krvi prelazi u alveole, odakle sa izdahnutim vazduhom naputa pluda. 40. Gdje se odvija spoljanje disanje? Spoljanje disanje se odvija u alveolama pluda. Vazduh koji sadri kiseonik, iz spoljne sredine ehanikim procesom disanja ulazi u alveole pluda. Iz udahnutog vazduha u alveolama, kiseonik difuzijom prelazi u krvotok. U isto vrijeme, ugljen dioksid difuzijom iz venske krvi prelazi u alveole, odakle sa izdahnutim vazduhom naputa pluda. 41. Gdje se odvija razmjena gasova? Kroz endotel mjehurida (tj. alveola) vri se razmjena gasova: iz pludnih mjehurida prelazi u krv kiseonik, a iz krvi u mjehuride ugljen dioksid- to je tzv.razmjena gasova. Razmjena gasova se odvija na nivou alveola i plunih kapilara. 42. Definicija alveola. Alveole su tankih zidova i bogate mreom kapilara i predstavljaju respiratornu povrinu preko koje se vri razmjena gasova. Alveola je najvaniji dio pluda, oblika mjehurida prenika 0,3 mm. Alveole su tvorevine vrlo tankih zidova, kojih u pludima ima oko 300 miliona, sa ukupnom povrinom koja je u kontaktu sa kapilarima od oko 70 m. Svaka mala alveola okruena je mreom kapilara kojima se pridruuju arterije i vene. Na mikroskopskom pregledu kapilara se vidi, da promjer njegovog zida ini samo jedna delija. Pludni kapilari su toliko uski da crvena krvna zrnca mogu da se kredu kroz njih samo u jednom nizu. 43. Navesti funkcije jetre. Jetra ima vanu ulogu u metabolizmu obavljajudi mnotvo funkcija, ukljuujudi detoksifikaciju, odlaganje glikogena i proizvodnju proteina krvi . Jetra takoe proizvodi u koja je vana prilikom varenja. 44. Navesti funkcije pankreasa. Guteraa obavlja dvostruku ulogu:

-izluuje sokove potrebne za preradu hrane u crijevima, koji se mijeaju sa ui iz jetre- egzokrina funkcija guterae -u krv lui hormone, koji djeluju u drugim djelovima tijela, to predstavlja endokrinu funkciju guteraeinsulin 45. Definii proces varenja. Varenje je sloen proces tokom kojeg makromolekuli hrane ugljeni hidrati, masti i bjelanevine, trpe niz mehanikih i biohemijskih promjena, ime se razgrauju do osnovnih gradivnih jedinica: glukoze, masnih kiselina i amino-kiselina, koje delije mogu koristiti za procese gradnje, ali i kao izvor energije. 46. Gdje zapoinje proces varenja? Varenje poinje u usnoj duplji, a nastavlja se u elucu i tankom crijevu. 47. Gdje se odvija najvedi dio absorpcije materija? Najvedi dio absorbcije hranljivih materija je u tankom crijevu. 48. U kom dijelu digestivnog trakta se eliminiu nesvarene materije? Nesvarljive materije, prije svega celuloza, se eliminiu u debelom crijevu. 49. Definicija endokrinog sistema. Endokrini sistem je sistem lijezda u kojima se, pod uticajem informacija iz spoljanje ili unutranje sredine, sintetiu hormoni koji su u stvari odgovor na te informacije. 50. ta su hormoni? Hormoni su odgovor na informacije iz spoljanje ili unutranje sredine, koji se u okviru endokrinog sistema sintetiu. 51. Nabroj endokrine lijezde.

Endokrine lijezde su: epifiza, hipofiza, titna lijezda, grudna lijezda,nadbubrena lijezda,
guteraa, jajnik i sjemenik. 52. Povei energetske centre sa odgovarajudim endokrinim lijezdama. Hipofiza odgovara adna centru = transcedentalna mudrost (transcendental wisdom) Epifiza odgovara sahrasrari = mudrost, inspiracija, intuicija titasta ili tiroidna lijezda odgovara visshudda akri koja se odnosi na komunikativnost i sposobnost izraavanja. Nadbubrena lijezda odgovara manipura chakri koja je povezana sa snagom volje i djelanja, upornosti, samopouzdanjem Jajnik

Sjemenik

53. Gdje su smjetene epifiza i hipofiza? Epifiza i hipofiza su smjetene unutar glave, i kada primaju dovoljno energije , primaju impulse i iz drugih endokrinih lijezda i sinhronizuju i optimizuju ritam njihovog funkcionisanja na svim nivoima. 54. Navedi funkcije nervnog sistema. Nervni sistem obezbjeuje usaglaavanje organizma sa spoljanjom sredinom kroz stalne i brze reakcije na promjene u toj sredini i koordinaciju djelovanja organizma kao celine.

55. Od ega se sastoji autonomni nervni sistem? Simpatiki (,, gas )i parasimpatiki (,,konica ) sistem su dvije komponente autonomnog nervnog sistema sa preteno suprotnim funkcijama i enteriki nervni sistem koji se nalazi u crijevima. 56. Navesti funkcije autonomnog nervnog sistema. Autonomni nervni sistem ili vegetativni nervni sistem je dio nervnog sistema koji regulie funkcije unutranjih organa. Autonomni nervni sistem obuhvata centre u kimenoj modini, modanom stablu i hipotalamusu. Ovaj sistem djeluje nesvjesno . Zahvaljujudi ovom sistemu organizam je stanju da za vrlo kratko vrijeme odgovori na razne uticaje iz spoljanje i unutrnje sredine npr. da za par sekundi udvostrii sranu frekvenciju ili krvni pritisak. On regulie funkcije glatke muskulature trbunih organa, njihov rad, odreuje tonus muskulature skeleta i krvnih sudova i utie na djelatnost svih lijezda i organa.