ASUHAN KEPERAWATAN PADA KLIEN Tn M DENGAN DIAGNOSA MEDIS RETENSI URINE DI RUANG IRD RSUD MATARAM TANGGAL 3-05-2005

Di Susun Oleh : M. Sapoan Hadi NIM :P0 !20!02020 D"PA#T"M"N $"S"HATAN #"%&PLI$ INDON"SIA POLIT"HNI$ $"S"HATAN MATA#AM '&#&SAN $"P"#A(ATAN 2005

LANDASAN TEORI INFEKSI SALURAN KEMIH

Infeksi saluran kemi !ISK" a#ala is$ila umum %an& #i$u'ukan (a#a saluran kemi )

*e+era(a +ak$eri #a(a$ men'a#i ,r&anisme (en%e+a+) ISK a$as $er'a#i (a#a ure$ra a$au &in'al) Se#an&kan ISK +a-a #a(a$ $er'a#i (a#a ure$ra #an kan#un& kemi ) Infeksi #a(a$ +erasal #ari mana sa'a #ari saluran (erkemi an #an men%e+ar ke area lain) Infeksi saluran kemi %an& $i#ak #ilakukan (en&,+a$an #a(a$ men%e+a+kan &a&al &in'al) A#a $i&a sum+er u$ama un$uk masukn%a +ak$eri %an& #a(a$ men%e+a+kan infeksi saluran kemi ) Sum+er infeksi %an& (alin& +an%ak a#ala mea$us. men&aki+a$kan infeksi asen#en. infeksi #esen#en +erasal #ari #ara a$au limfe #an serin& men&aki+a$kan (iel,nefri$is / infeksi (a#a &in'al) Hal ini men'a#i infeksi saluran kemi %an& serius karena serin& men%e+a+kan $er'a#in%a &a&al &in'al !0,n-a%. 1232") ISK le+i serin& $er'a#i (a#a -ani$a #e-asa #an menin&ka$ insi#enn%a sesuai (er$am+a an usia #an ak$ifi$as seksual) Meski(un alasan ini $i#ak #imen&er$i #en&an 'elas. #i(erkirakan -ani$a le+i mu#a men#a(a$ infeksi #ari (a#a (ria #ise+a+kan karena ure$ra -ani$a le+i mem(un%ai su+s$ansi an$imikr,+a se(er$i %an& #i$emukan (a#a 4airan seminal) 5enis ISK6 7 7 7 7 Ure$ri$is / ure$ra Sis$i$is / kan#un& kemi Ure$ri$is / ure$er) Piel,nefri$is / &in'al (en#ek #an $i#ak

Pera-a$an #iruma saki$ un$uk menurunkan infeksi saluran kemi $i#ak selalu #i(erlukan ke4uali $era(i an$i+i,$i4 in$ra8ena #i+erikan) ISK n,s,k,mial #a(a$ mem(er(an'an& lama $in&&al #i ruma saki$) Infeksi #esen#en (a#a saluran a$as serin& memerlukan (era-a$an #iruma saki$ un$uk $era(i an$i+i,$i4 in$ra8ena)rera$a lama (era-a$an !RLP" un$uk klasifikasi kel,m(,k #ia&n,sa %an& u+un&an !KD*" #ari ISK 9.2 ari !L,ren:. 1221") 1) Pena$alaksanaan Me#is Umum) Farmak,$era(i 7 ;) <) An$i+i,$ika Ren4ana (era-a$an $erin$e&rasi Tera(i in$ra8ena (er$im+an&an (ulan& 7 O+a$ %an& #ires(kan un$uk #i&unakan #i ruma

7 7

Pera-a$an lan'u$an Pe4e&a an kekam+u an

LANDASAN TEORI ASUHAN KEPERAWATAN I) A) PENGKA5IAN Ri-a%a$ a$au a#an%a fak$,r7fak$,r resik, 1) Ri-a%a$ infeksi saluran kemi se+elumn%a) ;) O+s$ruksi (a#a saluran kemi *) A#an%a fak$,r %an& men'a#i (re#is(,sisi (asien $er a#a( infeksi n,s,k,mial 1) Pemasan&an ka$e$er f,le% ;) Im,+ilisasi #alam -ak$u %an& lama <) Ink,n$inensia 0) Ka'i manifes$asi klinik #ari infeksi saluran kemi 1) D,r,n&an ;) Frekuensi <) Disuria 9) *au urine %an& men%en&a$ =) N%eri +iasan%a (a#a su(ra (u+is (a#a ISK +a-a #an saki$ (a#a (an&&ul (a#a ISK a$as !Perkusi #aera k,s$,8er$e+ra un$uk men&ka'i n%eri $ekan (an&&ul" >) Demam k ususn%a (a#a ISK a$as D) 1) ;) <) 9) =) E) Pemeriksaan #ia&n,s$i46 Urinalisa mem(erli a$kan +ak$eruria. sel #ara (u$i #an en#a(an SDP #en&an ke$erli+a$an &in'al kul$ur !+iakan" urine men&i#en$ifikasi ,r&anisme (en%e+a+) $es +ak$eri +ersalu$7an$i+,#i $er a#a( +ak$eri +ersalu$7an$i+,#i #iin#ikasikan (a#a (iel,nefri$is sinar ? &in'al. ure$er #an kan#un& kemi !GUK" men&i#en$ifikasi an,mal% s$ruk$ur n%a$a) (iel,&ram in$ra8ena !I@P" men&i#en$ifikasi (eru+a an a$au a+n,rmali$as s$ruk$ur Ka'i (erasaan7(erasaan (asien $er a#a( asil $in#akan #an (en&,+a$an) Teru$ama (a#a -ani$a serin& +erf,kus (a#a rasa $aku$ akan kekam+u an. #imana men%e+a+kan (en,lakan $er a#a( ak$ifi$as seksual) N%eri #an kelela an %an& +erkenaan #en&an infeksi #a(a$ +er(en&aru $er a#a( (enam(ilan ker'a#an ak$ifi$as ke i#u(an se ari7 ari)

II) A)

DIAGNOSA KEPERAWATAN N%eri +er u+un&an #en&an infeksi saluran (erkemi an #i$an#ai #en&an n%eri se(er$i $er+akar -ak$u +uan& air ke4il. men&elu n%eri (a#a +a&ian (an&&ul. al ini menin&ka$ #alam in$ensi$as (a#a (ekusi #aera (an&&ul) *) in#-ellin& 0) Resik, $in&&i $er a#a( ke$i#ak(a$u an +er u+un&an #en&an kuran& (en&e$a uan $en$an& k,n#isi. (emeriksaan #ia&n,s$i4. (en&,+a$an #an (era-a$an #i ruma #i$an#ai ,le (er$an%aan ke+u$u an men%elesaikan $era(i an$i+i,$i4 %an& #i(r,&ramkan +ila $i#ak a#a la&i &e'ala. a#an%a ri-a%a$ infeksi %an& +erulan&. memin$a inf,rmasi. men%a$akan $i#ak men&er$i) Resik, $in&&i $er a#a( infeksi +er u+un&an #en&an a#an%a fak$,r n,s,k,mial #i$an#ai ,le ink,n$inensia. imm,+ilisasi #alam -ak$u %an& lama. ka$e$er

III) A)

REN0ANA KEPERAWATAN Dia&n,sa Ke(era-a$an 6 N%eri +er u+un&an #en&an infeksi saluran (erkemi an 1) Pan$au a) +) 4) Keluaran urine $ar a#a( (eru+a an -arna. +au# an (,la +erkemi Masukan #an keluaran se$ia( 3 'am Hasil urinalisis ulan&

Rasi,nal 6 un$uk men&i#en$ifikasi in#ikasi kema'uan a$au (en%im(an&an #ari asil %an& #i ara(kan) ;) K,nsul #,k$er +ila a) +) 4) Se+elumn%a kunin& &a#in&7urine kunin&. 'in&&a &ela(. +erka+u$ a$au keru P,la +erkemi +eru+a . se+a&ai 4,n$, . serin& +erkemi #en&an 'umla se#iki$. (erasaan in&in ken4in&. mene$es se$ela +erkemi N%eri mene$a( a$au +er$am+a saki$) Rasi,nal 6 $emuan7$emuan ini #a(a$ mem+eri $an#a kerusakan 'arin&an lan'u$ #an (erlu (emeriksaan le+ luas. se(er$i (emeriksaan ra#i,l,&%) <) 9) *erikan anal&e$ik sesuai ke+u$u an #an e8aluasi ke+er asilann%a) Rasi,nal 6anal&e$ik mem+l,k lin$asan n%eri. se in&&a men&uran&i n%eri) 'ika frekuensi men'a#i masala . 'amin akses ke kamar man#i (is(,$ $ema$ $i#ur a$au +e#(an) An'urkan (a#a (asien un$uk +erkemi ka(an sa'a a#a kein&inan) Rasi,nal 6 +erkemi %an& serin& men&uran&i s$asis urine (a#a kan#un& kemi #an men& in#ari (er$um+u an +ak$eri

=)

+erikan an$i+i,$i4) *ua$ +er+a&ai 8ariasi se#iaan minum. $ermasuk air se&ar #i sam(in& $em(a$ $i#ur) Pm+erian air sam(ai ;9AAmlB ari Rasi,nal 6 aki+a$ #ari (enin&ka$an+ keluaran urine memu#a kan +erkemi serin& #an mem+an$u mem+ilas saluran (erkemi an)

*)

Dia&n,sa Ke(era-a$an 6 Resik, $in&&i $er a#a( infeksi +er u+un&an #en&an a#an%a fak$,r n,s,k,mial 1) +erikan (era-a$an (reneal #en&an air sa+un s if$) 5ika (asien ink,n$nesia. 4u4i #aera (arineal sese&era mun&kin Rasi,nal 6 un$uk men4e&a k,n$iminasi ure$ra ;) 5ika #i(asan& ka$e$er in#-ellin&. +erikan (era-a$an ka$e$er ; kali (er ari !meru(akan +a&ian #ari -ak$u man#i (a&i #an (a#a -ak$u akan $i#ur" #an se$ela +uan& air +esar) Rasi,nal 6 ka$e$er mem+erikan 'alan (a#a +ak$iri un$uk memesuki kan#un& kemi #an naik kesaluran (erkemi an) <) Iku$i ke-as(a#aan umum !4u4i $an&an se+elum #an sesu#a k,n$ak lan&sun&. (emakean sarun& $an&an". +ila k,n$ak #en&an 4airan $u+u a$au #ara %an& mun&kin $er'a#i !mem+erikan (era-a$an (erineal. (en&,s,n&an kan$,n& #rainase urine. (enam(un&an ((esimen urine") Per$a ankan $eknik ase(sis +ila melakukan ka$e$erisasi. +ila men&am+il 4,n$, urine #ari ka$e$er in#-ellin&) Rasi,nal 6 un$uk men4e&a k,n$imenasi silan& 9) ke4uali #ik,n$rain#ikasikan. u+a (,sisi klien se$ia( #ua 'am an'urkan masukan 4airan sekuran&7kuran&n%a ;9AA MlB ari) *an$u melakukan am+ulasi sesuai #en&an melakukan) Rasi,nal 6 un$uk men4e&a s$a$is urine =) Lakukan $in#akan un$uk memili ara asam urine a) +) Tin&ka$kan masukan sari +ua +erri *erikan ,+,$7,+a$ un$uk menin&ka$kan iasam urine sari +ua +erri

Rasi,nal 6asam urine men& ilan&i $um+u n%a kuman) Karna 'umla sari +ua #a(a$ +er(en&aru #alam (en&,+a$an infeksi saluran kemi 0) 1) a) +) 4)

#i(erlukan un$uk men4a(ai #an memili ara keasaman urine) Penin&ka$kan masukan 4airan Dia&n,sa ke(era-a$an resik, $in&&i $er a#a( ke$i#ak (a$u an +erikan inf,rmasi $en$an& 6 Sum+er infeksi Tin#akan un$uk men4e&a (en%e+aran a$au kekam+u an 5elaskan (em+eri an an$i+i,$i4 %an& meli(u$i nama. $u'uan. #,sis. 'a#-al #an 4a$a$ efek sam(in&n%a

#)

Pemeriksaan #,a&n,sis. $ermaksuk 6 Tu'uan Gam+aran sin&ka$ Persia(an (emeriksaan Pera-a$an sesu#a (emeriksaan %an& #i+u$u kan se+elum

Rasi,nal 6 Pen&e$a uan a(a %an& #i ara(kan #a(a$ men&uran&i anisie$as #an mem+an$u men&em+an&kan ke(a$u an klien $er a#a( ren4ana $era(i,$ik ;) Pasi$ikan (asien a$au ,ran& $er#eka$ $ela menulis (er'an'ian un$uk ke(era-a$an lan'u$ #an ins$ruksi lan'u$ #an in$ruksi $er$ulis un$uk $im $in#akan (en4e&a an) Rasi,nal 6 Ins$uksi 8er+al #a(a$ #en&an mu#a #ilu(akan <) Ins$uksikan (asien un$uk men&&unakan seluru an$i+i,$ik %an& #irese(kan. minum se+an%ak #ela(an &elas (er ari. k usun%a air #an sari +ua serri. #an se&era mem+eri$a u D,k$er +ila #i #u&a infeksi Pasien serin& men& en$ikan ,+a$ mereka. 'ika $an#a7$an#a mere#a) 0airan men,l,n& #an mem+ilas &in'al) Asam (erufa$ #ari sari +ua +erri mem+an$u un$uk mem(er$a ankan kea#aan asam urine) Lin&kun&an asam mem+an$u men4e&a (er$um+u an +ak$eri) De$eksi #ini memun&kinkan (em+erian $e$a(i an$i+i,$i4 se+elum infeksi men%e+ar) 9) a) +) 4) #) Sarana (a#a -ani$a +eresik, un$uk 6 *erkemi se$ela +ila kein&inan $erasa #an #ari #e(an u+un&an seksual

Mem+eri kan (erineal

ke+elakan& se$ela +uan& air +esar Hin#ari (en&&unaan +usa sa+un #an sa+un #en&an (arfum kua$ Gunakan (akean #alam #ari ka$un#an ri(a#a nil,n Rasi,nal 6 Un$uk men'a&a saluran +a-a +e+as #ari +ak$eri) Pem+ersi an %an& $e(a$ se$ela +uan& air men& in#ari ure$ra $erk,n$am,nasi) Se'umla sa+un #a(a$ men&iri$asi (erineal) Klien ka$un mem+erikan sirkulasi u#ar %an& +aik un$uk men&erin&kan #ara (erineal =) *erikan kesem(a$an (a#a (asien un$uk men&ek(resikan (erasaan #an masala $en$an& rensana (en&,+a$an

Rasi,nal 6 Un$uk men#e$eksi is%ara$ in#ika$if kemun&kinan ke$i#ak(a$u an #an mem+an$u men&em+an&kan (enerimaan ren4ana $era(i,$ik) >) +erikan inf,rmasi $en$an& 6 a) +) 4) Sum+er infeksi Tin#akan un$k men4e&a (en%e+aran a$au kekam+u an 5elaskan (em+erian an$i+i,$i4

AS&HAN $"P"#A(ATAN PADA $LI"N Tn ) M)

DENGAN DIAGNOSA MEDIS RETENSI URINE DI *ANGSAL SERUNI RSUD MATARAM Tan&&al masuk 5am N, RM 6 < / = / ;AA= 6 ;1 )AA Wi$a 6 ;9 <A 9C

Tan&&al (en&ka'ian 6 < / A= / ;AA= A) PENGKA5IAN 1) *i,#a$a a) I#en$i$as klien Nama Umur 5enis kelamin A&ama Pen#i#ikan Peker'aan Alama$ 6 Tani 6 Le+a Sem(a&e. Desa Lem+a Sem(a&e. Narma#a. L,m+,k *ara$ +) Penan&&un& 'a-a+ Nama Hu+ #&n klien A&ama Peker'aan F Alama$ 6 Tn N 6 Anak 6 Islam 6 Tani 6 Le+a Sem(a&e. Desa Lem+a Sem(a&e. Narma#a. L,m+,k *ara$ 6 AD NE 6 CC Ta un 6 laki / laki 6 Islam 67

;) Ri-a%a$ kese a$an a) Kelu an u$ama 6 $i#ak +isa +uan& air ke4il. ken4in& mene$es +er4am(ur #ara #an nana +) Kelu an saa$ #ika'i Klien men&a$akan n%eri saa$ +uan& air ke4il %an& keluar #en&an mene$es +er4am(ur #ara #an nana ) 4) Ri-a%a$ (er'alanan (en%aki$ 6 klien men&a$akan mulai men&i#a( (en%aki$ ini kuran& la+i 1 $a un %an& lalu. klien (erna #i+a-a ke IGD = +ulan %an& lalu #en&an kelu an %an& sama. klien #a$an& #en&an kea#aan %an& san&a$ lema . #en&an kelua an ken4in& mene$es +er4am(ur #ara #an nana $erli a$ +lass (enu sam(ai men,n',l ke (ermukaan (eru$) #) Ri-a%a$ (en%aki$ se+elumn%a6 klien men&a$akan $i#ak (erna men&alami (en%aki$7(en%aki$ %an& #a(a$ men#ukun& (erkem+an&an (en%aki$ klien saa$ ini se(er$i DM. Pen%aki$7 (en%aki$ 'an$un&. ser$a (en%aki$ infeksi lainn%a) e) Ri-a%a$ (en%aki$ keluar&a) Klien #an kluar&a men&a$akan $i#ak a#a #ari an&&,$a keluar&a (erna men&alami (en%aki$ %an& seru(a #en&an klien <) Ke+u$u an *i,l,&i. Psik,l,&i. S,sial. S(ri$ual !se+elum #an saa$ saki$" a) Res(irasi Se+elum 6 Klien men&e$akan $i#ak (erna +ernafas ) Saa$ saki$ 6 Klien men&a$akan $i#ak (erna +eernafas (ernafasan ;A? Bmeni$ +) Nu$risi Se+elum 6 Klien men&a$akan frekuensi makann%a < kali se ari $era$ur. #e&an (,rsi 1 (irin& #i $am+a lauk (auk se4uku(n%a ) Klien +iasa minum >7C &elasB ari) men&alami kesuli$an saa$ men&alami kesuli$an saa$ %an&

Saa$ saki$ 6 keluar&a #an klien men&a$akan. klien makan ; kali se ari se+an%ak ;7< sen#,k) 4) P,la Eliminasi Se+elum 6 Klien men&a$akan +iasa *A* 1 kali se ari #en&an k,nsis$ensi lem+ek #an +er+an$uk. -arna kunin& ke4,kla$an. $i#ak +erlen#ir) *AK +iasan%a 97= kali se ari #en&an k,nsis$ensi 4air -arna kunin& mu#a. ka#an&7ka#an& keru . $i#ak (erna men&alami masala saa$ *AK se(er$i n%eri) Saa$ saki$ 6 Klien men&a$akan *A* $i#ak (erna . $i#ak +isa *AK. ken4in& nana P,la is$ira a$ $i#ur Se+elum 6 Klien men&a$akan +iasa $i#ur malam #ari 'am ;1 AA sam(ai A> AA #an ka#an&7ka#an& #i$am+a $i#ur sian& Saa$ saki$ 6 Ke+iasaan $i#ur klien saa$ saki$ +elum $erka'i #) Ak$i8i$as #an la$i an Se+elum 6 Klien men&a$akan +isa melakukan ak$i8i$as se ari7 ari se+a&ai se,ran& (e$ani. #an semua ke+u$u ann%a #ilakukan sen#iri. se(er$i makan. &an$i +a'u. *A* #an *AK #an se+a&ain%a $an(a +an$uan ,ran& lain Saa$ saki$ 6 Klien men&a$akan klien $i#ak +isa +erak$ifi$as se+a&aimana +iasan%a karena n%eri %an& #irasakan) e) Ke+u$u an (ers,nal a%&iene Se+elum 6 Klien men%a$akan se+elum saki$ ke+iasaan man#i < kali se ari. &,s,k &i&i se$ia( selesai man#i keramas ;? semin&&u #an (,$,n& kuku +ila (an'an& Saa$ saki$ 6 Un$uk ak$ifi$as %an& +erkai$an #en&an ke+ersi an #iri +elum $erka'i an%a keluar mene$es %an& +er4am(ur #ara #an

9) PSIKOLOGIS Klien men&a$akan =) SOSIAL Klien serin& +erin$eraksi #an selalu meman&&il is$rin%a ke$ika #i (asan& s(alak a$au &i(s) >) SPIRITUAL Klien slalu men&u4a(kan kelimaa$7kalima$ sa a#a$ saa$ #i (asan& s(alak a$au &i(s) *) PEMERIKSAAN FISIK a) 1" ;" <" 9" =" >" +) Pemeriksaan umum kea#aan umum kesa#aran TD Su u Na#i Res(irasi 6 lema 6 4,m(,s men$is 6 19AB3A mmH& 6 <>. 9 , 0 6 3> ?Bmeni$ 6 ;A?Bmeni$

Hea# $, T,es 1" Ke(ala 6 ! ram+u$. ma$a. i#un&. mulu$. &i&i. le er." semua n,rmal #an +ersi ;" Da#a) 7 5an$un& 6 $er#en&ar suara %an& +erirama. $i#ak a#a +un%i 'an$un& $am+a an 7 Paru <" Peru$ 6 6 $er#en&ar suara na(as +ersi $i#ak $er#a(a$ - ee:in& mau(un r,n4 i #en&an frekuensi ;A kaliBmeni$) $i#ak $er#a(a$ n%eri $ekan. $erli a$ sime$ris. $er#en&ar +isin& usus #en&an > kaliBmeni$)

9"

E?$remi$as !an&&,$a &erak" Ter#a(a$ (a$a $ulan& #i #aera (a a kiri +a&ian a$as $er(asan& s(alk. $er(asan& infus RL ;A $e$es Bmeni$ #i ke#ua e?$remi$as a$as #an keaa#aan luka klien +elum kerin&

;) %.

PEMERIKSAAN PENUN5ANG f,$, R,n$&en 6 femur kiri a$as men&alami frak$ur k,m(li$ DIGNOSA $"P"#A(ATAN.

ANALISA DATA NO 1 DS 6 DO 6 Terli a$ klien merin&is ke$ika #i(e&an& kaki kirin%a Klien $am(ak +er$eriak E?(resi -a'a $am(ak $e&an& Tin&ka$ n%eri +era#a (a#a an&ka C #en&asn s4ala n%eri !A7 1A" Ter(u$usn%a k,n$in%ui$as 'arin&an Tulan& men#esak 'aarin&a seki$ar SGMPTOM Klien men&elu n%eri #i#aera frak$ur Klien men&elu kakin%a #i&erakan Tulan& frak$ur n%eri saa$ ETIOLOGI A#an%a$rauma !+en$uran" #ari luar PRO*LEM Gaan&&uan rasa n%aman n%eri

N%eri ;

A#an%a (rak$ur DS 6 Klien men&a$akan $i#ak +isa melakukan ak$i8i$as se ari7 ari sen#iri DO 6 Ter(asan& s(alk #i(a a kiri +a&ian a$as Ter(asan& ka$e$er #i (enis klien Ter(asan& infuse ;A $e$esBmeni$ #ike#ua $an&an klien Ter(asan& &i(s #i kaki kiri klien < Tam(ak semua ke+u$u an klien #i+an$u keluar&a Kuran&n%a #an imf,rmasi $er(asan&n%a ka$e$er $er(asan&n%a infus Pemasan&an s(alk

Gan&&uan ak$i8i$as se ari7 ari

(en&e$a uan Ke4emasan keluar&a

DS 6 Keluar&a a(aka DO 6 Terli a$ kea#aan klien Keluar&a klien $am(ak 4emas saa$ $in#akan %an& #ilakukan K,n$in%ui$as 'arin&an Resik, $in&&i keluar&a klien +er$an%a ke(a#a (era-a$ $en$an& klien men&a$akan

anak sa%a +isa se(er$i

kea#aan semula

(era-a$ (a#a klien

$ulan& $er(u$us Re(,sisi %an& $i#ak

$er'a#i $rauma (a#a #aera (rak$ur

DS 6H DO 6 Pemasan&an s(alk #ilakukan #iruan&an Pemasan&an &i(s Per+an %an& $erlalu kua$ #an $erlalu l,n&&ar Ti#ak $er'a#i s%n#r,me 0,m(er$aimen$ DIAGNOSA KEPERAWATAN 1)

a#ekua$ Trauma (a#a #aera frak$ur

Gan&&uan rasa n%aman n%eri +er u+un&an #en&an a#an%a $rauma #ari luar #i$an#ai #en&an klien men&elu n%eri #i#aera frak$ur. klien men&elu n%eri saa$ kakin%a #i&erakan. $erli a$ klien merin&is ke$ika #i(e&an& kaki kirin%a. klien $am(ak +er$eriak. e?(resi -a'a $am(ak $e&an& #an $in&ka$ n%eri +era#a (a#a an&ka 9 #en&an s4ala n%eri !A7="

;)

Gan&&uan ak$i8i$as se ari7 ari +er u+un&an #en&an a#an%a frak$ur (emasan&an s(alk #i$an#ai #en&an klien men&a$akan $i#ak +isa melakukan ak$i8i$as se ari7 ari sen#iri.6$er(asan& s(alk #i(a a kiri +a&ian a$as. $er(asan& ka$e$er #i (enis klien. $er(asan& infuse ;A $e$esBmeni$ #ike#ua $an&an klien. $er(asan& &i(s #i kaki kiri klien. #an $am(ak semua ke+u$u an klien #i+an$u keluar&a

<)

(eru+a an

ke4emasan

keluar&a

+er u+un&an

#en&an

kuran&n%a

(en&e$a uan #an imf,rmasi #i$an#ai #en&an Keluar&a klien men&a$akan a(aka anak sa%a +isa se(er$i kea#aan semula. $erli a$ keluar&a klien +er$an%a

ke(a#a (era-a$ $en$an& kea#aan klien. keluar&a klien $am(ak 4emas saa$ $in#akan %an& #ilakukan (era-a$ (a#a klien 9) resik, $in&&i $er'a#in%a $rauma (a#a #aera frak$ur +er u+un&an #en&an $er(u$usn%a 'arin&an $ulan& re(,sisi %an& $i#ak a#ekua$ #i$an#ai #en&an (emasan&an s(alk #ilakukan #iruan&an. (emasan&an &i(s. (er+an %an& $erlalu kua$ #an $erlalu l,n&&ar. #an $i#ak $er'a#i s%n#r,me 0,m(er$aimen$ *. #"N*ANA $"P"#A(ATAN. !. a. 2. 4. d. 2. T&lB5am D I 1 P+io+i,as -epe+a.a,an. #es,i ,e+/adin0a ,+au1a Gan33uan +asa n0a1an n0e+i Gan33uan a-,i5i,as seha+i-ha+i $e4e1asan -elua+3a #en4ana -epe+a.a,an Tu'uan Ren4ana Ti#akan 1) Rasi,nal men4e&a k,m(likasi %an& le+i +era$ ;) meen& in#ari $er'a#in%a $rauma. #ef,rmi$as <) $rauma $i#ak $er'a#i (a#a #aera frak$ur #ef,rmi$as $i#ak a#a 9) men& in#ari imfeksi (a#a #aera frak$ur 1) $an#a7$an#a 8i$al meru(akan in#i4a$,r u$ama $er'a#in%a infeksi %an& 'u&a meru(akan (e$un'uk $er a#a( $in&ka$

;)

Se$ela #ilakukan 1) Pasan&kan $in#akan selama 1? ; s(alk 'am #i ara(kan ke+u$u an klien ;) K,la+,rasi $er(enu i #en&an (emasan&an s(alk 4ri$eria6 (asan&kan Ti#ak $er'a#i <) &i(s #ef,rmi$as Kem+ali ke+en$uk semula 9) k,la+,rasi an$i +i,$i4 Se$ela #ilakukan $in#akan ,+ser8a ke(era-a$an selama 1) si kea#aa umum #an 1? ; 'am #i ara(kan $an#a7$an#a 8i$al &an&&uan rasa klien n%aman n%eri $era$asi #en&an 4ri$eria 6 Klien $i#ak men&elu kan a#an%a n%eri

lakukan Tin&ka$ n%eri ;) (enan&an 4e(a$ #an +era#a (a#a $e(a$ an&ka ; #e&an skala !A7=" <) a'arkan (a#a klien $eknik relaksasi #an #is$raksi

ke'a#in n%eri ;) men& in#ari n%eri lamaB $i#ak $rauma <) #en&an $eknik relaksasi #a(a$ menam+a su(lai O; #alam 'arin&an %an& n%eri se in&&a n%eri #a(a$ +erkuran& #is$raksi #a(a$ men&uran&i im(uls n%eri %an& #i (erse(sikan ,le k,r$eks 9) ,+a$7,,+a$an meme&an& (eranan (en$in& %an& #a(a$ menurunkan $in&ka$ n%eri) 1" Men& in#ari a#an%a &erakan7&erakan %an& #a(a$ mem(er(ara kea#aan klien)

<

lakukan Se$ela #ilakukan 9) $in#akan k,la+,ra$if (era-a$an selama 1? #alam (em+erian ; 'am #i ara(kan anal&e$ik masala $er(enu i #en&an 4ri$eria se+a&ai +eriku$ 6 1) an'urkan (a#a Ak$i8i$as keluar&a un$uk se ari7 ar mem+an$u semua $er(enu i ak$i8i$as klien Infeksi $i#ak se ari7 ari $er'a#i ;) in#arkan klien un$uk melakukan ;" Men& ak$i8i$as sen#iri in#ari &erakan (a#a <) 'a&a klien a&ar $i#ak frak$ur S$ela #ilakukan men&&arakan $in#akan kakin%a %an& <" Men& ke(era-a$an selama frak$ur in#ari $rauma (a#a 1? <A meni$ #i kaki klien #an #a(a$ ara(kan keluar&a +erikan mem(er4e,a$ klien $er(enu i 1) inf,rmasi $en$an& (en%em+u an kaki #en&an 4ri$eria kea#aan klien klien) se+a&ai +eriku$ 6 ke(a#a keluar&a 1) men& in# Keluar&a ;) 'elaaskan ari a#an%a imf,rmasi klien $i#ak kea#an klien %an& %an& sala 4emas la&i se+enarn%a Men&e$a ui

kea#aan klien <) 'elaskan +a -a %an& se+enarn%a kea#aan klien +aik7 ;) men&e$a +aik sa'a #an akan ui kea#aan anakn%a Ti#ak +isa kem+ali se in&&a 4emas +er$an%a la& ke+en$uk semula menurun <) men& in# ari a#an%a mis imf,rmasi #an menuarunkan $e&an&an s$res (a#a klien

D.

IMPL"M"NTASI $"P"#A(ATAN. DI 1 1) ;) &an s(alk <) 9) an$i +i,$i4 1) ; 1) men&,+ser8asi kea#aan umum #an $an#a7$an#a 8i$al klien memasan&ka &i(s Tin#akan Ke(era-a$an memasan&kan s(alk 1) E8aluasi s(alk $er(asan& &i(s akan $er(asan& &i(s $er(asan& an$i+i,$i4 am( isilin Kea#aan umum lema #i+erikan %ai$u

T&lB5am 13BA9BA=

men&k,la+,rasi(emasan ;) <)

men&k,la+,ras(em+erian 9)

$em(era$ur 6 <>9 . T4 1;AB3A mmH&. N 3C IBmn$. Res() ;A IBmn$ ;) lin&kun&an $am(ak le+i n%aman <) klien meski(un sem(urna mau masi men4,+an%a +elunm

;) <)

men4i($akan lin&kun&an %an& n%aman men&a'arkan (a#a klien $eknik relaksasi #an #is$raksi

9) 9) melakukan $in#akan k,la+,ra$if #alam (em+erian anal&e$ik 1) < 1) men&an'urkan (a#a keluar&a un$uk mem+an$u semua ak$i8i$as klien se ari7 ari ;) <) men& in#arkan men'a&a klien klien a&ar un$uk <) $i#ak 1) 9 1) mem+erikan $en$an& keluar&a ;) <) men'elaaskan %an& se+enarn%a 'elaskan +a -a kea#aan klien +aik7+aik sa'a #an akan +isa kem+ali ke+en$uk semula kea#an klien <) kea#aan imf#,rmasi klien ke(a#a ;) melakukan ak$i8i$as sen#iri men&&arakan kakin%a %an& frak$ur ;)

anal&e$ik #i+erikan %ai$u an$rain keluar&a klien mau

mem+an$u semua ak$i8i$as klien aklien $i#ak melakukan

ak$i8i$as sen#iri klien mau #iam #an $i#ak men&&erakan kakin%a keluar&a imf,rmasi anakn%a keluaar&a men&e$a ui kea#aan klien %an& se+enarn%a keluar&a klien men&er$i +a -a kea#aan klien akan +isa kem+ali se(er$i kea#aan %%an& semula men&e$a ui kea#aan

$en$an&

E)

"6AL&ASI $"P"#A(ATAN) 0a$a$an Perkem+an&an

T&lB5am 127A97A=

DI 1

Perkem+an&an SOAP S 6 klien masi men&elu (a a kirin%a +en&kak O 6 $i#ak $er'a#i #ef,rmi$as Kaki klien kem+ali ke+en$uk semula A 6 masala $era$asi P 6 lan'u$kan (lenin& S 6 klien men&elu masi $erasa n%eri #i#aea frak$ur O 6 kea#aan umum klien lema klien masi $erli a$ merin&is $in&ka$ n%eri +era#a (a#a an&ka ; #en&an men&&unakan in$er8al skala A7= A 6 masala +elum $era$asi I 6 in$er8ensi lan'u$ P 6 Men&,+ser8asi kea#aa umum #an $an#a7$an#a 8i$al klien Men4i($akan lin&kun&an %an& n%aman Men&a'arkan (a#a klien $eknik relaksasi #an #is$raksi Mem+erikan klien ,+a$ (enurun n%eri sesuai ins$ruksi S 6 klien men&a$akan $i#ak +isa melakukan ak$i8i$as O 6 Kea#aan umum klien lema Ter(asan& infuse #i ke#ua e?$remi$as a$as A 6 masala $era$asi se+a&ian P 6 in$er8ensi lan'u$kan S 6keluar&a klien $i#ak men&elu 4emas la&i O 6 keluar&a $i#ak +er$an%a la&i A 6 masala $era$asi P 6 in$er8ensi lan'u$

LEM*AR PERSETU5UAN La(,ran ini $ela #i (eriksa #an #i (er+aiki ,le #,sen (em+im+in& #i ruma saki$ #an (en#i#ikan (a#a $an&&al 6

Hari 6 Tan&&al

6 6

Pem+im+in& Ruma Saki$

Pem+im+in& Pen#i#ikan