Altermundo

TEMPOS NOVOS | TERCEIRA QUENDA | NMERO 03 | SETEMBRO 2012

PX 02. EIVAS

Suplemento Horizontal

abaixo e esquerda est o corazn

Xos Manuel Beiras fai un chamamento rebelin e a desobediencia para recuperarmos o protagonismo como povos e como cidadns

Fumigar Galiza
Para Manuel Casal Lodeiro, a espada de Damocles txica segue a pender sobre milleiros de hectreas de monte galego
PX 04. ECOLOXA SOCIAL

Pola creba democrtica

BANKSY

Si que nos afecta

Martin Khor repasa a mis que posbel relacin entre a mudanza climtica e os fenmenos atmosfricos extremos
PX 14. O REMATE

Nova crise alimentar

Jernimo Aguado e Gustavo Duch afirman que sobran alimentos, mais a prezos inalcanzbeis por mor da especulacin

a hora da cidadana exercente como tal. a hora da soberana popular no sentido prstino da palabra. a hora da reconquista dos dereitos e as liberdades cvicas e polticas efectivas. a hora dunha nova creba democrtica con este rexime putrefacto e cun sistema aberrante e homicida, que leva camio de acabar coa biosfera e, pola mesma, coa existencia do proprio planeta. a hora da rebelin

cvica como motor da emancipacin dos indivduos, as clases e os povos esmagados. a hora da asuncin dos principios e a prtica dos valores republicns. a hora da lealdade ao comn cidadn e non da obediencia s organizacins, mesmo s organizacins das que formamos parte, se resultar imposbel ser leal aos cidadns sndomos obedientes s directrices das organizacins.

Este caderno un extracto de libre uso do Altermundo que se publica cada dous meses coa revista Tempos Novos. O nmero completo pdese atopar nos puntos de venda do pas. Nel achegamos un texto, moi acado para estes das, que Xos Manuel Beiras titula Exhortacin desobediencia.

Altermundo

> GLOBAL REVOLUTION

Exhortacin desobediencia
polo mido

O texto corresponde transcricin da alocucin de Xos Manuel Beiras na homenaxe que lle rendiron no Auditorio de Galiza o 17 do Nadal de 2011, feita, retocada e adaptada por el mesmo

Xos Manuel Beiras Consello Editorial de Altermundo

NO SOLO DE GRAFICA VIVE LA MUJER!

uero ser moi sinceiro. Quero falarvos co corazn aberto sen perder o control dos sentimentos polo meu compoente racional: Son un home emotivo e at apaixoado, que se exalta, mais ao mesmo tempo son un ser que cr na razn, e que nunca deixou de exercer a razn na medida das sas posiblidades. E quero dirixirme a vs dende a solaina da mia xeracin: a xeracin que retomou o testigo directamente dos supervivintes da Xeracin Ns e do Partido Galeguista, e mesmo das Irmandades da Fala, e mis a traveso da conexin cos que empezaron a montar os dispositivos da loita cultural posbel baixo o franquismo arredor da Editorial Galaxia nos anos 50. Esa xeracin, en rigor, o que ten para min como definicins primordiais que unha xeracin de xentes que nos moviamos por valores, e nunca por intereses; e que tiamos a tica como fundamento da poltica e primordialmente a tica da fraternidade, a tica da irmandade, da irmandade no sentido da nocin histrica das irmandades dos Irmandios, e polo tanto da autntica revolucin baixo-medieval das camadas de servos e da burguesa das cidades e da fidalgua baixa fronte ao poder desptico e oligrquico do Estado, da Coroa de Castela, e da nobreza "alburgueira e brbara". Ise o

sentido que ten para ns a nocin de irmandade, e xa que logo a de fraternidade, equivalente de irmandade, non no sentido patriarcal, senn no que lle conferu a esquerda do bloque revolucionrio francs do 1789: a fraternidade como principio de democracia horizontal, como principio necesario para integrar no proceso revolucionario de emancipacin ao 'cuarto estado', aos 'sans culottes', aos que non tian bens de seu nin medios proprios para viviren. Ise o sentido que ten nas Irmandades da Fala ao cabo, fala dos oprimidos e desposudos e o sen-

tido co que est inserido no ideario do nacionalismo galego, dende os Precursores ao Partido Galeguista. Por iso eu sempre me lembro das cartas cruzadas entre os galeguistas, tanto os que estaban no exilio ou de aln-mar coma os de ac. Tratabanse de 'irmns', e non no sentido patriarcal, insisto, senn no antittico da "lei de familia": no sentido da "lei civil", no da fraternidade na que ns seguimos a insistir porque a nica base posbel da formulacin tica dun movemento que ten que ser un movemento da nacin no seu conxunto, ou sexa,

Altermundo

2 09.12

do comn cidadn no seu conxunto. Porque non hai movemento de emancipacin nacional dun povo espoliado, dun povo asoballado, dun povo colonizado, que poida prosperar se non un movemento de fraternidade onde estean por diante os eixos vertebradores dun proxecto comn de emancipacin nacional e social. Non pode habelo. Se falamos dos bs e xenerosos... Algns moitos e moitas pensamos o que dicimos cando cantamos o Hino nacional galego. Algns, moitos e moitas, seguimos a descodificar conscientemente o que siifican as verbas de Pondal cando fala dos "bs e xenerosos", e cando pola contra define aos "imbciles e escuros, e frridos e duros". E sabemos perfeitamente que, daquela, "bs e xenerosos", iso siifica "fraternidade". "Hai sitio para todos", dixera Castelao: cmpre que este pas reorganice a sua capacidade de ser quen mediante un amplo encontro fraternal de tdolos cidadns de boa f, de tdolos descolonizados para descolonizaren aos demis. a nica maneira de artellar un proxecto alternativo do comn fronte a un poder oligrquico e desptico que a metarmofose actual do fascismo. Estamos a padecer a metamorfose actual do 'Atila en Galiza', e levamos camio dunha 'Galiza mrtir', anda que sexa ou pareza incruenta: hai moitas maneiras de ser mrtir, e moitas maneiras de esborrallar un pas. Estn a facelo, dndolle a volta polo forro ao sentido que tian as precarias institucins de autogoverno. Estn empoleirados en San Caetano, convirtidos en brigada de demolicins, limpeza tnica, ecocidio e socialicidio. Os que inclusive cando ocupan unha institucin chamada Valedor do Povo, transfrmanse en mutantes que convirten ao 'valedor' en 'agresor' do povo, da sua cultura e do seu idioma. Estamos perante a subversin total das institucins criadas na democracia. E fronte a isto, ou ben facemos profisin da tica da solidariedade, da fraternidade, da igual-

dade, ou sexa, ou ben facemos profisin e prtica dos principios republicanos dunha sociedade, en clave da nosa nacin e do noso povo, ou seremos falsos e mintirns, e non seremos

Cmpre que este pas reorganice a sua capacidade de ser quen mediante un amplo encontro fraternal de tdolos cidadns de boa f, de tdolos descolonizados para descolonizaren aos demis
'bs' nin 'xenerosos' e estaremos mal que ben treizoando aos nosos ancestros, treizoando a loita dos Bvedas e os Castelaos que invocamos, dos Faraldos, das Rosalas e de todos e tdalas demis. Tamn a da moitedume de homes e mulleres comns represaliados e esquencidos, mesmo de mulleres que estiveron no maquis cos

seus homes como por caso as recollidas no ltimo libro de Aurora Marco, as mulleres silenciadas, das que nunca se fala, mais que foron un factor fundamental para a resistencia fronte o fascismo no monte durante os anos 40 e 50. Eu non estou a botarvos un mitin, non: estou a falarvos coa voz dunha xeracin. Dunha xeracin nun senso moi amplo: non estritamente s dos que fomos nados entre 1930 e 1940, a xeracin na que estamos inserid@s quen decidimos abordar a prtica poltica emancipadora organizada nun Consello da Mocedade que fendeu imediatamente, pero que moi logo dara lugar ao nacemento do PSG e da UPG. Non s a xeracin nada nese estrito perodo, dgovos, senn unha xeracin mis ampla, que abrangue dende os anos vintetantos hastra meiados dos corenta. a xeracin que en definitiva consegue acadar masa crtica altura da data que en toda Europa ten unha cr bermella, que o 68, o do 'maio francs', mais tamn na Amrica o 68 dos asasinatos do Ch e de Luther King e dos movementos de protesta contra a guerra do Vietnam e da eclosin das loitas polos dereitos civs e contra o
DANIELE GRASSO

09.12 3

Altermundo

polo mido

ALTERMUNDO

polo mido

Xos Manuel Beiras, durante o Foro Social Mundial de Dakar (Senegal), en febreiro de 2009

racismo e o colonialismo imperial. Como agora os movementos cvicos de protesta e denuncia contra a tirana dos banqueiros, da plutocracia que controla e manipula os malchamados 'mercados' financeiros. E non esquenzamos que, antes do maio francs do 68, en febreiro-marzo, estralara a rebelin do 68 na Universidade de Santiago de Compostela moitos de ns estabamos al. Esa xeracin que fixo masa crtica e que soubo lanzar todo un proxecto comn xa daquela, de orgaizacin das forzas cvicas fronte ao fascismo para irmos cara unha creba democrtica, iso que foi roubado dende arriba por un contubernio de organizacins internacionais erixido en directorio na sombra e presidido polo Departamento de Estado dos EEUU, al polos anos setenta. A nosa xeracin, insisto, movase por valores e non por intereses, tia a

tica como fundamento da poltica, e mis o respeito e a veneracin aos nosos ancestros e devanceiros, dende

Altermundo

A nosa xeracin movase por valores e non por intereses, tia a tica como fundamento da poltica, e mis o respeito e a veneracin aos nosos ancestros e devanceiros
os Precursores Xeracin Ns e o PG. Praticabamos aquilo que na arte est tan absolutamente demostrado: que non hai vangarda sen tradicin as vangardas xurden nas artes cando hai de-

trs unha tradicin, hai unha relacin dialtica entre a vangarda e a tradicin. E a vangarda que foi a nosa xeracin na loita cultural e cvica, con novas formas de facer loita cultural como ten relatado Manolo Caamao e na loita social coa xestacin e a criacin de organizacins proprias nos movementos sindicais o SOG como xrmolo do que logo an ser a ING, INTG e as seguido, e as Comisins Labregas despois convirtidas no actual SLG ou mesmo de organizacins precursoras e pioneiras na defensa ecolxica do noso pas, como ADEGA, en 1976 nada menos. Esa xeracin, fundamentalmente, foi vangarda. Pero foino porque soubo perfeitamente coecer, estudar e recoecrese nunha tradicin existente dende a Revolucin galega de 1846 mis: dende os proprios Ilustrados galegos do XVIII deica a bestial irrupcin de Atila na Galiza do 1936.

4 09.12

E porque sempre pelexamos por unha nacin de iguais, unha nacin de cidadns e xa que logo polos principios e valores republicanos. Mais, acaso sta, hoxe, unha xeracin derrotada? Confsovos que, nos momentos de mis negro pesimismo, nos ltimos tempos, eu, con frecuencia, teo dito, teo confesado aos meus ntimos, xente nova coa que traballo no Encontro e non s xente nova, compaeiras e compaeiros de diferentes fornadas, e mesmo aos meus proprios fillos que eu coido que son membro dunha xeracin derrotada. Porque era, ou semellaba ser, a xeracin chamada a dirixir, a liderar, a protagonizar lextimamente o post-franquismo, nun proceso constituinte de construcin 'ex-novo' dunha frmula democrtica de Estado plurinacional baseado no exercizo combinado da soberana popular polos cidadns e de cadansa soberana nacional polos povos que decidsemos artellalo. Mais ao cabo fomos unha xeracin suplantada por outra xente que non tia detrs esa traxectoria de combate antifascista a prol dos dereitos e liberdades democrticas dos cidadns e dos povos. Abof que non foi iste un fenmeno acontecido s na Galiza. Deuse no conxunto do Estado espaol, con variantes e en medidas diversas. Deuse asimesmo noutras transicins. Estmolo a ver, inclusive en tansicins como a que se deu na reunificacin alemana, cando n descobre que a tan neoliberal 'kaiserina' Merkel, non s fora xefa das mocidades do partido do poder na DDR, senn que funcionaba como confidente da famosa Stasi, a polica poltica de aquil rexime, e que 'cambiara a chaqueta' nun tris-tras como eiqui Fraga: non hai 'fragas' s na Galiza. Mais, realmente a nosa unha xeracin derrotada? Pois non; pois non. Non somos unha xeracin derrotada s que nos tocou vivirmos arestora, con todas e todos vs, o final dun ciclo histrico. Estamos a presenciar e vivir o final dun ciclo histrico. Ao nivel

mundial, do sistema-mundo, o final dun ciclo sistmico, dun ciclo de hexemona, unha 'crise de hexemona' que deriva nun perodo de 'caos sistmico'. Est ben vista, evidente. Un

E nesa loita estarei convosco, man con man, no proxecto comn de toda a cidadana galega, ags as oligarquas e os pontos de apoio dos poderes que nos espolan, nos alienan e nos queren borrar do mapa e da Historia

ciclo tamn en Europa, o calexn de sal-se-podes no que est metido o proxecto institucional da UE, dunha UE deturpada e convirtida unicamente nunha unin monetaria que agora fai auga por mbolos dous costados, que est abocada ao fracaso, xa fracasou. Unha UE onde instancias que non teen aval democrtico ningn son as que dictan consignas aos inquilinos das institucins polticas dos estados, organismos que son testaferros dos poderes plutocrticos que deciden se un presidente de governo, grego por caso, eleito mal que ben por sufraxio popular, pode ou non convocar a un referendum aos cidadns. Unha UE onde eses mesmos xerarcas da chamada 'troika' BCE, FMI e Comisin da UE poden remudar un governo e prenlle ca-

09.12 5

Altermundo

polo mido

a hora dunha nova creba democrtica con este rexime putrefacto e cun sistema aberrante e homicida

beza aos axentes dos Goldman Sachs de turno que foron outrora os causantes da traxedia que arestora est a padecer o comn cidadn, sexa grego, portugus, irlands, italin, galego ou euskaldn. Estamos a vivir o final do ciclo aberto despois da II Guerra Mundial no 45, e dunha UE 'caput', que ou ben conseguimos entre todos re-construir peza a peza e paso a paso, dende as bases da Europa dos povos, da Europa dos cidadns e da Europa social, ou evidentemente non far mis ca derivar nun neo-totalitarismo de facto cada pouco menos camuflado. E estamos, a nivel estatal espaol, no estertor final do rexime nado da 'modlica' Transicin modelo de fraude poltica, quer dicir que naturalmente est a acabar, de modo anlogo a como estaba acabando a I Restauracin borbnica a finais dos anos 20, de xeito anlogo anlogo, digo, non igual, porque a Historia non se repite est a rematar esta II Restauracin no segundo decenio do s.XXI. Un rexime que apodrece, est a apodrecer 'ao vintimperio', como o cadavre de Polinice na traxedia de Antgona na recriacin de Anouhil que traduciramos ao galego Franco Grande e mis eu, vai al xa meio sculo. E polo tanto tamn, o remate dun ciclo histrico en Galiza: o remate da Autonoma. Cando a Autonoma se transforma no seu contrario. Cando se convirten as institucins autonmicas nunha a xeito de Deputacin Supraprovincial: non deixa de ser un sarcasmo que, cando o nacionalismo galego levaba todo o sculo XX a reclamar intelmente a supresin das Deputacins provinciais, agora sexan os seus inimigos e recalcitrantes boicoteadores desa medida os que digan que convir suprimilas -e non precisamente polas mesmas razns e obxectivos, claro . Daquela, nese ciclo histrico o que estamos a vivir o remate dunha poca. Pero simultneamente estamos a percibir como comezan a enxendrar-

ALTERMUNDO

polo mido

se as bases dunha poca nova. A subversin reaccionaria das institucins polticas, a metamorfose do fascismo metstase, no caso espaol, poisque de a nunca fora erradicado, a especie de IV Reich que se est a impoer, o poder obscenamene ubicado fra das institucins polticas e exento de calquer caste de control democrtico, os monecos de ventrlocuo en que son convirtidos os representantes eleitos dos cidadns, que deixan de os representaren xa dende antes de que os voten e estn simplesmente ao servizo dos poderes que lles marcan as pautas anti-democrticas de actuacin, a contumaz prtica de governar contra os cidadns, a impunidade dos crimes do poder, e enfin, o que digo, unha 'soberana de cartn', un Estado en proceso de liquidacin a prezos de saldo: vela o panorama que dexergamos na nosa contorna. E sen embargo, nen ns como xeracin, nen vs como cidadns, nen este povo, nen os povos do mundo, estamos derrotados. Simplesmente compre recuperarmos o protagonismo como povos e como cidadns. a hora da cidadana exercente como tal. a hora da soberana popular no sentido prstino da palabra. a hora da reconquista dos dereitos e as liberdades cvicas e polticas efectivas. a hora dunha nova creba democrtica con este rexime putrefacto e cun sistema aberrante e homicida, que leva camio de acabar coa biosfera e, pola mesma, coa existencia do proprio planeta. a hora da rebelin cvica como motor da emancipacin dos indivduos, as clases e os povos esmagados. a hora da asuncin dos principios e a prtica dos valores republicns. a hora da lealdade ao comn cidadn e non da obediencia s organizacins, mesmo s organizacins das que formamos parte, se resultar imposbel ser leal aos cidadns sndomos obedientes s directrices das organizacins. Iste o momento no que estamos, e s quero, eu, ser nisto o espello de

todas e todos vs. S quero exhortarvos desobedincia, a exercredes a dignidade e a praticredes a indignacin. A sredes a consciencia activa e combativa desta nacin de Breogn, dado que nos corresponde agora aos cidadns do comn asumirmos a responsabilidade que tiamos delegada nos nosos representantes eleitos. E nesa loita estarei convosco, man con man, no proxecto comn de toda a cidadana galega, ags as oligarquas e os pontos de apoio dos poderes que nos espolan, nos alienan e nos queren borrar do mapa e da Historia.

Con estes principios, con ese proxecto, nese combate estarei convosco mentras tea azos. Mentras siga a alentar. Porque unha vez, hai ben tempo, escribira, neses cadernios de notas que na adolescencia e na primeira mocedade levaba decote conmigo, e logo deixei, e ao cabo desapareceran moitas veces escriba niles cousas proprias de vellos, e non dun mozo como eu era escribira eu xa daquela algo que dica: "eu loito sen espranza, e mesmo por iso ben certo que non desertarei endexamis". Grazas.

Altermundo

6 09.12