TRUYN TRANG

Muc luc
Trang n.......................................................................................................2 Trang Bung ...................................................................................................7 Trang Hu (Mac nh Chi).............................................................................9 Trang Trnh Nguyn Bnh Khim ................................................................14 Trang Hin .................................................................................................. 19 Nguyn Hin ..............................................................................................19 Trang Ac ..................................................................................................... 23 Giap Hai ......................................................................................................23 Trang Mo ....................................................................................................27 Khiu Hu Thanh ........................................................................................27 Trang Ln ...................................................................................................30 Chung Nhi...................................................................................................30

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

Trang n
Hng Yn, huyn Tin L, lang Tin Chu xa co mt ngi tn la L Nh H, nha ngheo ma hoc gioi, nhng n khoe qua, mi ba n mt ni bay cm (ang le mi ngi n mi ht) ma khng no. Cha me ng khng kim u cho con n, bun lm, phai cho L Nh H gi r mt nha giau lang Thin Thin. nha v, L Nh H n mi ba mt ni nm, nhng khng dam oi thm, s cha me v bun. V th, ng khng manh nn vic hoc hanh co y hi l ang. B me v phan nan vi b me e L Nh H. ng b e mi hoi: - Ch ti hoi thc ng, mi ba ng cho chau n ung ra sao? - Mi ba, ti cho chau n mt ni nm. - Thao nao! Nha ti tuy ngheo ma con phai cho chau n mi ba mt ni bay. ng cho chau n t nn no bing nhac la phai lm. ng th cho chau n thm coi. ng b v nghe li, v cho con r n mi ba mt ni bay. L Nh H hoc co y chm hn trc mt chut thi. Me v thy con r nh th phan nan vi chng: - n mt ni bay cm mi ba ma ti n ch hoc c dm ba ting. ng kheo la r qua. Cai ng nay ch n khoe cho mp thi, ch co gng ma hoc cung ch la hoc ly l, ch chng trng cy g c u.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

ng b v noi: - No n khoe tt co sc hn ngi. Tri cho nha mnh u n th c vic g noi ra noi vao li thi. - ng noi tc anh ach. C n khoe th lam vic khoe hay sao? Th y, nha ta co my mu rung bo hoang, co moc ngp u ngi y, ng no i don xem co c khng nao. L Nh H nghe thy me noi th, tc qua, hm sau n cm sang xong vac con dao phat b ra rung. n ni thy, co cy cao bong mat, ng nm ngu mt gic say sa. Me v i ch v qua y, thy con r gi u ln gc cy ngay pho pho, lt t chay v nha gt vi chng: - Ka, ng ra rung ma xem con r ng kia. Tng la n xong vac dao ra rung lam g, hoa ra ngu khoeo. ng con bao ti thi tht nhiu cm cho no n na hay thi? Ba li cho c ng chng ra rung xem tn mt thng con r n khoe ma "li chy thy chy xac" ra. Bt ng ra n ni th ca hai ng ba a thy rung sach quang ca ri. Th ra trong khi ba me v t rung v nha, ngy nga cai nhau vi chng th L nh H a thc gic, cm dao phai co nh in. Co hoang bui rm u b cht phng phng, thm ch co nhng cai vung ly co ca cung khng kp chay, cht ni lu bu ca ln mt nc. n luc y, b me v L Nh H mi bit ky tai cua con r. Cung t hm y, ba me v ba nao cung thi ring mt ni mi cho r n cho u no th qua L Nh H hoc hanh khng bit mt. Mt hm, me v L Nh H sai L Nh H i ku th v gt lua. L Nh H bao: - Me nha c thi cm sn, con ku ho v, ho n xong la lam vic lin. - Con ku th gt, nhng khng ai chu lam. Thi, con n xong, lam mt mnh cung c. Noi xong, L Nh H ngi n ht ca mt ni hai mi. B me v trng thy phat s, hoi: http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

- Con n nh th khng s b bung ra? L Nh H ci: - Con n mt ni hai mi cung nh ngi ta n ba bn chen. Cha me ng lo, n xong, con i lam lin. Con xin cam oan lam mt mnh n chiu ti th nao cung xong. n xong ni hai mi, L Nh H em lim hai va ganh on can ra rung. Qua tra, n chiu th xong ht. L Nh H bo lua lai lam bn ganh cht ca ln on can quay v lun mt luc. Bao nhiu th cy thy ng mt mnh ganh nhiu nh th ma c i phng phng nh khng, u phai lc u le li. T o, b me v L Nh H ht sc qu mn L Nh H. Hi y mt lang gn y, nhn tit xun co m hi anh vt hang nm. Nm nao. L Nh H cung n pha giai. vt nao thy ng cung u chu thua, v ng ta manh nh h, khng ai sanh kp (v th mi co tn Nh H). Vo a gioi, vn ng lai hay. T ngay c b me v cho n no, L nh H hoc hanh tn ti mt cach la ky. Nm ba mi tui, vn ng a lng ly ht ca vung Hng Yn, sang n Thai Bnh, Nam nh. ng tin s trong thi Quang Hoa nha Mac. By gi co mt ngi ng khoa vi L Nh H, tn la Nguyn Thanh, ngi huyn Hoang Hoa, tnh thanh Hoa. Mt hm, Nguyn Thanh noi vi L Nh H v nha cua mnh: - Nh tri, ti cung kha, chng giau co g nhng n ca i cha ht. L Nh H noi: - Ca gia tai cua bac, may ra ch u cho ti n vai thang. Nguyn Thanh nghe thy noi th, cho la L Nh H ua giai, ben noi: - Bac khinh ti qua. Ca gia tai ti nh th ma bac bao ch u cho bac n ba thang. Bac khng s mang ting noi doc sao? - Doc hay khng, chng cn noi li thi lam g? Hm nao bac th mi ti n mt ba xem sao. http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

Thy L Nh H thach nh vy Nguyn Thanh mi lin. L Nh H mt hm n nha Nguyn Thanh thc nhng chng may hm y Thanh lai co vic quan vng nha. Nh H i thng vao nha noi vi v Nguyn Thanh: - Ti vi quan Nghe y la ban tm giao, hn nay co vic qua y vao thm bac va nh ba cm. Ba v Nguyn Thanh n cn tip rc, mt mt goi gia nh y t lam heo lam ga, mt mt hoi L Nh H co bao nhiu qun lnh liu u ngi ma thi nu. L Nh H noi: - Tha phu nhn, khng co bao nhiu, ch co hn ba mi ngi. Ba Nguyn Thanh sai lam ba mi heo, don bay tam mm c ra mi L Nh H dung cm, nhng i mai cung chng thy qun lnh nao vao n ca. L Nh H ci ma bao: - i chao, ho khng ti th mc, ti n ca cung c. Noi ri ng ngi n ht ca bay tam my c, ch mt lat th lam bay ht ca my ni hai mi cm, hai con heo, my mm si, con ga vt, rau cai khng them k. n xong, L Nh H t ta ra v. n chiu ti, ng Nguyn Thanh tr v, ba v k chuyn lai va le li s ng ban n khoe nh thn, Nguyn Thanh v ui bao: - Thi, L Nh H ri! Ba v noi: - , ung y, ng ta n nh h. Ti nha di nhn ln thy ng ta si cm ra chen ch va mt ming th ht, con si th ng ta ch n mi ming th ht mt mm. Mt ba khac, Nguyn Thanh i qua lang L Nh H, bc vao nha thm, nhn th ta li, L Nh H sai ngi nha cung lam ba con ln, thi http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

nm sau mm si, ba bn ni hai mi cm, y nh hm v ng Nguyn Thanh a ai mnh ai lai Nguyn Thanh. Mi ngi ngi ring mt ban. L Nh H n ht ban mnh ma Nguyn Thanh th ngc ng n cha ht mt phn sau. L Nh H anh lai phai n gium cho Nguyn Thanh. ng Thanh hoi: - Th th gia nhn y t con g ma n na? L Nh H noi: - Gia nhn thi cm va nu ring n ri. ng khng cn phai lo. Nguyn Thanh chc li than: - ng n nh th, my luc ma ht nghip. Ngay xa, ng M Trach ni ting la ngi n khoe ma ch n ht mi tam bat cm, mi hai chen chanh la cung. By gi thy ng n, mi bit ng M Trach con kem ng xa lm. Hai ngi cung ci m ca ln. V sau, L Nh H lam n thng th, c vua phong lam Thiu bao L Quc Cng, tho bay mi tui.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

Trang Bung (Phung Khc Khoan)

Phung Khc Khoan la ngi lang Phung Xa, huyn Thach Tht, tnh Sn Ty (Bc Vit). Theo sach s lai th ng Phung Khc Khoan la anh em cung me khac cha vi ng Trang Trnh. Nguyn ba me ng Trang Trnh va Phung Khc Khoan la T Thuc phu nhn la ngi ho Nh, con gai quan H b thng th la Nh vn Lang lang An T, huyn Tin Minh. Ba la ngi hoc gioi, th hay, lai tinh thng ly s. Ly ng Vn nh, sinh ra Trang Trnh Nguyn Bnh Khim, ba T Thuc phu nhn na ng t ganh, ln Sn Ty ly chng khac ri sinh ra Phung Khc Khoan. Cung nh Tranh Trnh, Phung Khc Khoan co t cht thng minh t nho. Luc ln ln, ba cho xung Hai Dng theo hoc ng anh la Trang Trnh Nguyn Bnh Khim. ng Khim ht long day d em nn chng my luc Phung Khc Khoan ni ting vn chng tai c. Luc by gi, nha L gi Thanh Hoa. Tnh n, Trang Trnh bit rng nha L th nao cung co thi trung hng, ng ben sai Phung Khc Khoan vao Thanh Hoa pho nha L. Gp Phung Khc Khoan, vua L Trang Tn mng lm, ai vao hang qun s. Phung Khc Khoan lp nhiu mu k, co nhiu k hoach ly long dn, thu dung ngi cac ni ln cn. Vua Trang Tn tin dung ht http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

sc. n thi vua Th Tn khi phuc thanh Thng Long, vua sai Phung Khc Khoan i s nha Minh vn ng phong tc. Nha Minh phong vua Th Tn la "An Nam h s". Khc Khoan tra lai sc phong cho vua Minh va tu: - Chua ti la ho L, nguyn la dong doi nc Nam, khng co ti tnh nh ho Mac ma thin triu lai phong tc nh ho Mac, chua ti khng nhn sc mnh c. Dam mong thin triu xet lai, ch qua la khng dam nhn. Thy Phung Khc Khoan trnh th, vua Minh t nhu "quan chc cua Th Tn, ma n noi ang hoang, ly s nh th, chc hn Th Tn khng phai ngi va". Ben i sc lnh ma phong cho Th Tn lam "An Nam Quc vng". Trong thi ky i s nha Minh bn Tau, gp ngay Tt Nguyn an, vua Minh ra lnh cho cac nh thn va cac s thn ngoai quc mi ngi phai lam mt bai th chuc mng. Ai cung dng ln mt bai. Ring Phung Khc Khoan ngay luc o dng ln ti ba mi sau bai th, y khac nhau, li khac nhau, lam cho vua Minh phai kinh ngac sao lai co ngi lam th hay ma nhanh n nh th. Vua Minh ben ph cho Trang nguyn (Trang nguyn ca nc Nam ln nc Tau) v th mi co tn la Trang Bung (v ng Phung Khc Khoan sinh lang Phung xa, t la lang Bung). Tuc truyn khi Trang Bung i s v n Lang Sn ng c thy ba Liu Hanh hin ln trn nh nui ma di chn nui th g ngn ngang, lai co ch "Liu Hanh" va ch "Bung". ng bit y Chua Liu lin cho lp n th Chua Liu ngay tai o. V sau v n H Ty, ba Chua Liu lai hin ra ln na ta n ng. Hai ngi lam th sng hoa vi nhau rt nhiu, ngi sau bnh phm khng th quyt th cua ngi nao hay hn th ngi nao.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

Trang Hu (Mac nh Chi)

Ngoai Phung Khc Khoan, ng Mac Dnh Chi cung la trang nguyn cua hai nc Nam va nc Tau. Sach "Nam Hai D Nhn" chep rng Mac nh Chi t la Tit Phu, ngi lang Lung ng huyn Ch Linh (Hai Dng, Bc Vit) nguyn v giong gioi quan thai thu Mac Hin Tch v triu nha Ly (Hin Tch trang nguyn i vua Trung Tn nha Ly, lam n Lai b thng th) Tuc truyn lang Lung ng co mt khu rng rm, cy ci bum tum, lm ging hu (con kh) . Me ng y thng khi vao rng kim cui, phai con hu c bt hip. V noi vi chng, chng n mc gia lam an ba, git sn con dao sc vao rng, con hu quen thoi lai ra, b ng kia chem cht bo thy tai y. Sang hm sau ra xem th mi a un t lp ht, thanh go ma. Ba kia t y thu thai, u thang sinh ra Mac nh Chi, mt mui xu x, ngi nho lot chot ta nh ging hu. Mac nh Chi ln ln bn nm tui, t cht thng minh hn ngi. By gi Hoang t la Chiu Quc Cng m trng day hoc tro, Mac nh Chi vao hoc. n nm gn hai mi tui la nm Giap Thn i vua Anh Tn nha Trn, Mac nh Chi thi nh vn ang u ca moi ngi nhng vua trng thy ngi hnh dang xu xa, toan khng cho Trang nguyn, nh Chi lam mt bai phu "Ngo tnh liu" v vao mnh, vua mi lai cho Trang Nguyn. http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

10

Khi Mac nh Chi phung mnh sang s nha Nguyn bn Tau, co hen trc vi ngi Tau ngay m ca ai. Bt ng hm y tri lai ma, Mac nh Chi sai hen; hm sau mi n th ngi Tu ong ca khng cho vao. nh Chi noi t t xin cho m ca. Ngi Tu ra mt cu t trn ai nem xung va bao h i c th m ca. Cu ra: "Qua quan tr, quan quan b; nguyn qua khach qua quan". Ngha la: Qua ai chm, ngi coi ai ong ca ai, mi khach qua ng qua ai ma i. nh Chi vit nagay mt manh giy, i lai a ln: "Xut i d, di i non, thnh tin sinh tin i". Ngha la: Ra i d, i lai kho, mi tin sinh i trc. Ngi Tau khen co tai nhanh nhu, mi m ca ai cho vao. Khi n ca Yn Kim, ngi tau thy ng xu xa, co bung khinh b. Mt hm, vin t tng Tau mi vao phu ng ngi chi, nh Chi trng thy trn bc tng co thu con chim se vang u trn canh truc, tng la chim thc, ng dy chay lai bt. Ngi Tau ci m ca ln. nh Chi xe tan ngay bc trng y ra. Chung ngac nhin hoi c lam sao th tha rng: Ti co nghe ngi ta thng ve chim se u canh mai khng ai ve u canh truc. Nay t tng sao lai cho ve th. Truc la ging cy qun t, chim se la loai vt tiu nhn, ve thu nh th la ra cho tiu nhn trn qun t, ti e rng ao tiu nhn mi ngay thnh ln, ma ao qun t mi ngay suy i, nn ti tr giup cho thanh triu y thi: Chung chu la bin bac co le. n khi vao chu, nhn co ngoai quc dng mt i quat quy. Vua Tau xai nh Chi va mt ngi s Cao Ly, mi ngi mt bai tan vao quat. S Cao Ly lam xong trc. Li tu rng:

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

11

"Un long trung trung, y Doan Chu Cng, Vu tuyt th th, Ba Di Thuc T". Ngha la: ang luc nng nc, th nh ng Y Doan, ng Chu Cn (y la c dung vi thi). n khi ma tuyt lanh ngt th nh Ba Di, ng Thuc T (y noi la xp xo mt ch). By gi Mac nh Chi cha ngh ra y t lam sao, nhac trng sang quan but bn kia, bit la li le nh th mi suy ra ma mt bai nh sau nay: "Lu kim thc thanh thin a vi l nhi t thi h Y Chu c nho! Bc phong k lng, vu tuyt tai ; nhi t thi h Di T nga phu. Y ! dung chi tc hanh xa chi tc tang, dung nga nh hu th phu ?" Ngha la: Nng chay vang tan a, tri t nh lo la, ngi v luc y v nh Y, Chu, hai ng quan to. Gio bc lanh leo, ma tuyt lp ng, ngi v luc y v nh Di T, hai ngi cht oi. Than i ! Khi dung th ra khi khng dung n th ct i, ch ta vi ngi uc thi. xong dng ln, vua Tau cm but khuyn ch "y", ph rng "Lng quc trang nguyn" ngha la trang nguyn hai nc. Thng khi Mac nh Chi ci la i ng, cham phai nga Tau. Ngi kia oc ln mt cu rng: "Su nga ky ma, ong di chi nhn da ! Ty di chi nhn da ! Ty di chi nhn da". Ngha la: Cham vao nga cua ta ci, y la ngi ng di hay Ty di? Mac Dnh Chi cha li lin: "At d tha l, nam Phng chi cng d ! Bc Phng chi cng d !" Ngha la: Chn ng la ta i, th xem ngi Nam phng manh hay ngoi Bc phng manh. Lai thng i ap ngi Tau, Tau ra rng: "An n kh, thi nhp vi gia"

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

12

Ngha la ch an, bo ch n, ch vao la ch gia. i rng: "Tu, nhn xut; vng lai thanh quc" Ngha la: Chu t bo ch nhn, chu vng n th la ch quc. Ngi Tau ph rng: - Con chau v sau tt ca ngi lam n vng nhng him v ch quc n th hng nc khng c trang cu my ni. Lai ra: "Nht hoa vn yn; bach chu thiu tan ngoc tho". ngha la: La mt tri khoi am my, ngay trng t tan con tho ngoc. i: "Nguyt cung tinh an, hoang hn xa lac kim ". Ngha la: Cung mt nguyt, dan nhi sao chiu hm bn rung cai vang. Ngi Tau ph rng: - Con chau v sau tt co ngi cp nc. (Mac ng Dung v sau git vua cp nc). Mt khi ba hoang hu Tau mt, vua Tau sai ng Mac nh Chi vao oc vn t. n luc qu xung cm ban vn oc th ch thy mt t giy trng, co bn ch "nht". nh Chi khng ngh ngi g, oc ngay rng: "Thanh thin nht oa vn, hng t nht im tuyt, ngoc uyn nht chi hoa, giao tr nht phin nguyt. Y ! Vn tan, tuyt tiu, hoa tan, nguyt khuyt". Ngha la: Mt am my trn tri xanh, mt giot tuyt trong lo o, mt canh hoa vn thng uyn, mt vng trng ao Giao tr. Than i, my ra, tuyt tan, hoa tan, trng khuyt.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

13

Bai vn nay con chep vao s Tau. Ngi Tau ai cung chu tai ng bin nhanh. nh Chi lam quan lim chnh ht sc, vua Minh Tn thng sai ngi em mi quan tin, rnh luc ti bo vao ca nha ng y. Sm mai, ng vao tu ngay vi vua, xin bo tin y vao kho. Vua bao rng: - Tin y khng co ai nhn th nha ngi c vic ly ma tiu. By gi Mac nh Chi mi ly. n triu vua Hin Tn, lam nn n ch Ta bc xa (T tng). Vn chng lu truyn lai v sau rt nhiu. Con ng la Khn, Trc, cung lam n ngoai lang. Chau la ch, Toai, Vin cung co quyn th, lam quan luc nha Minh cai tr. i chau cht thin sang lang C Trai, huyn Ngh dng th co ng Dung la chau by i, lam vua nha Mac.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

14

Trang Trnh Nguyn Bnh Khim

Tin sinh huy la Bnh Khim, hiu la Bach vn c s ngi lang Trung am, huyn Vnh lai, tnh Hai dng. Tin th nha ngai co m c, i ng la Vn Tnh c phong tng Thiu bao T qun cng, c ngi dng c, hp vao kiu t cua Cao Bin. i thn phu ngai la Vn nh c phong tng lam Thai bao Nghim qun cng. Me ngai la T Thuc phu nhn ho Nh, nguyn la con gai h b thng th Nh vn Lan, lang An T, huyn Tin Minh. Ba y thng kinh s, gioi vn chng, ma lai tinh ngh tng s. Ba y ken chng n ngoai hai mi tui thy ng Vn nh co tng sinh ra qu t mi ly. V sau, lai gp mt chang tre tui i qua bn Ha, ngac nhin noi rng: "Tic thay ! Khi trc khng gp ngi nay! " Hoi ra th chang y la Mac ng Dung (v sau lam vua nha Mac). Bnh Khim sinh nm Tn Hi i Hng c (nin hiu vua L Thanh Tn); y a to ln, mt mui khi ng, cha y tui ti a bit noi. Mt khi Vn nh m trn tay, bng dng noi rng "Mt tri moc v phng ng". Vn nh ly lam ky d. n nm ngai ln bn tui, phu nhn dy ngai hoc chnh vn trong kinh truyn dy n u thuc long n y. Ba y lai dy hoc thuc long vai bai th nm.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

15

Mt ba, phu nhn i vng, Vn nh keo mt cai dy ua vi con, ri ngm ua mt cu rng: "Nguyt treo cung, nguyt treo cung". ng oc d dang th Bnh Khim tip: "Ven tay tin ht ht rung". Vn nh thy con thng minh, mng lm, v khoe tai vi phu nhn. Phu nhn noi rng: - Mt trng la phn bay ti, sao ng lai dy con iu y? Vn nh then tho xin chu li, nhng ba y vn con cm tc, xin t v, nht nh khng y na, v sau ba y gia oi nha b me e. Nhng tuc truyn ba y tc ng Vn nh ln Sn Ty, ly chng khac sinh ra ng Phung Khc Khoan (xem bai Trang Bung). Khi Bnh Khim con hai trai ao, cung bon tre tm bn Han, co ngi i thuyn trng thy noi rng: - Tic thay cho thng be nay, b da dy lm ch lam c Trang nguyn, T tng thi! Khi ngai be th nha, n luc ln, nghe ting ng Bang Nhn Lng c Bng hay ch, mi vao Thanh Hoa theo hoc ng Bang Nhn. Lng c Bng vn lang Hi Trao, huyn Hoang Hoa, nguyn co mt chi ho lac sang Vn Nam, i i lam quan bn Tau. Khi c Bng sang s nha Minh gp mt ngi cung ho la Lng nh Ht cho mt quyn "Thai At thn Kinh". c Bng em v hoc tp cho nn tinh ngh ly s, vic g cung tnh bit c trc. Nguyn Bnh Khim hoc ht c phep thut cua ng Lng c Bng. Khi ng c Bng mt, dn lai Nguyn Bnh Khim v sau phai trng nom con mnh la Lng hu Khanh. Trong nm Quang Thiu (L Chiu Tn) co vic bin loan, Nguyn bnh Khim n mt ch, khng mun cn ting tm vi i. By gi Trnh Tuy, Mac ng Dung cung c y mun tranh quyn, anh nhau lung my nm. Ngai tnh s Thai t, bit co nha L lai khi phuc c. Ngai co lam bai th cam hng sau nay: Non sng nao phai bui bnh thi Thu anh nhau chi kheo nc ci http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

16

Ca vc, chim rng, ai khin ui? Nui xng sng tuyt, tham y vi Nga phi chc co hi quay c (1) Thu d nn phong luc cn ngi (2) Ngan ngm vic i chi noi na Bn m say hat, nhn nh chi. V sau nha Mac chim gi kinh thanh, bn phng hi yn n, cac ban be nhiu ngi khuyn ngai ra lam quan. Ngai bt c d phai ra thi Trang Nguyn nm ai Chnh th nha Mac. By gi ngai a bn mi t tui. Vua nha Mac ct ngai lam Ta th lang, ng Cac ai hoc s. Ngai lam quan c tam nm, trc sau dng s hach mi tam ngi lng thn, nhn co chang r la Pham ao cung kiu hoanh, ngai s phai va ly, mi t quan cao v dng lao. Khi ngai tr s ri, lam nha chi mat me di lang goi la Bach Vn Am, lai bc hai nhp cu goi la Nghnh phong va cu Trang Xun, thng thng ra chi hong mat. Lai lam mt cai quan Trung tn bn sng Tuyt Giang, dng bia ky s mnh. Khi th ngai bi thuyn chi b Kim Hai va b Uc hai, khi th i chi cac nui An t, nui Ngoa vn va nui sn. i n u lam th ngm vnh n y, hoc gp ch nao co cy ci mat, chim ku ru rt th ly lam khoai ch lm, nhn nh ca ngay. Ngai tuy nha, nhng vua nha Mac vn coi ngai qu trong, nha nc co cng vic g to th sai s n hoi tn nha, hoc khi mi v Kinh ma hoi. Ngai ban nh lm iu ch li cho nha nc, nha Mac phong ngai lam Lai b thng th, Thai pho Trnh quc cng v th ta thng goi la Trang Trnh. Nm t du, ngai phai bnh, Mac Hu Hp sai s n thm va hoi vic hu s. Ngai bao rng: - Ngay sau nc co vic, x Cao Bnh tuy nho nhng cung co th hng phuc c vai i na.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

17

n sau nha Mac mt nc, chay ln Cao Bnh, qua nhin con gi c bn i ri mi tuyt. Ngay 28 thang mt nm t Du, ngai mt, tho 95 tui. Hoc tro goi ngai la "Tuyt giang phu t". Ngai hoc tinh v thut s, pham cac vic tai, tng hoa, phuc cung la ngay ma, ngay nng, vic g cung bit trc. Co mt ngi hoc tro tn la Bui Sinh, ngai bao ngi y v sau tt phu qu. n khi Bui Sinh gn bay mi tui vn con ngheo hen, cho la ngai oan s mnh sai; ngai ci khng noi g. Mt hm ngai bao Bui Sinh mn mt chic thuyn anh ca cho bi ra bn Hng am b Van Ninh, i n gi y... h gp cai g thu ly dem v, chc c thng to. Bui Sinh tun li, qua nhin gp mt ba cu gia, ao mu chnh t, i thuyn b bat phong n y. Bui Sinh em v phung dng t t. c vai hm co ng tng c Quang ng sai ngi sang noi vi vua ta rng: Thai phu nhn chi b bat phong, xem thin vn th thy phng Nam xin nha vua v ngha lang ging cho kim giup. Ngai sai Bui Sinh em ba cu y dng ln, v th c phong tc la Thao qun Cng. Nm Thun bnh th 8 nha L (1556) vua Trung tn mt, khng co con, by gi Trnh Kim ang cm quyn co bung h nghi, khng ngh ra th nao. Hoi Phung Khc Khoan cung khng bit th nao cho phai, mi sai ngi len ra Hai Dng hoi ngai, ngai chng noi g ch ngoanh lai bao ngi y t. - Nm nay mt mua, thoc ging khng tt, chung may nn tm ging cu ma gieo ma. Noi ri, sai tiu quet don t hng ngai ra chi chua va bao tiu. - Gi chua th pht th n oan. o la co y khuyn Trnh Kim tm ly dong doi nha L ma lp ln, ma phai c gi ao lam ti n may pht th mi hng phuc.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

18

S gia v noi vi Trnh Kim. Trnh Kim hiu y, mi on vua Anh Tn lp ln, qua nhin dng lai c c nha L ma ho Trnh cung i i vinh hin. Khi y c Du t triu Nguyn ta (c Nguyn Hoang) ang co him vi Trnh Kim. Trnh Kim co y mun am hai, c Du t lo s, khng bit lam th nao tranh khoi nan, mi sai ngi ra hoi ngai. By gi ngai ang chng gy chi trong vn canh. Trong vn, co vai mi ngon nui non b, lai chng a lam mt rng nui ngang. Trn nui cy ci rm ra, co an kin ang bo trn tang a, ngai nhn xem an kin, ri tum tm ci noi: - Mt day nui Hoanh Sn (nui ngang) kia, co th yn thn c mun i. Ngi kia thy noi vy. V noi vi c Du T. c Du T bit y, mi xin vao trn thu trong x Thun Quang (trong y, co day nui Hoanh Sn), qua nhin mi ngay mt thnh, m ra c nghip Nguyn triu. Hoc tro ngai rt nhiu nhng ch co Phung Khc Khoan, Lng Hu Khanh, Nguyn D, Trng thi C lam nn to ma co danh hn ca. Phung, Lng thm thuy v ngh ly hoc, cung lam danh thn luc nha L trung hng. Khi trc ng Phung Khc Khoan thu nha n hoc ngai. Luc hoc gioi ri, ngai ang m n chi nha tro, go ca ma bao rng: - Ga a gay ri, sao khng ng dy ma thi cm n, con nm mai lam g? Li y co y giuc ng Khc Khoan vao Thanh Hoa giup nha L. ng Khc Khoan bit y th mi cung Nguyn D vao giup nha L, lam n cng thn. Ngai lam th phu rt nhiu, n nay vn con mt tp th la "Bach vn am thi tp" va mt quyn sm ky by gi vn goi la "Sm Trang Trnh". (Theo Phan K Bnh) (1) ng v sau nha L khi phuc uc nc. (2) ng v sau nha Trnh gi quyn nha L.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

19

Trang Hin Nguyn Hin

Trong cac ng trang nc ta, Nguyn Hin la ng trang trang nguyn sm nht - t luc mi co mi hai tui. ng ho Nguyn tn Hin, qu lang Ha Dng, huyn Thng nguyn, tnh Nam nh (Bc Vit) thu khoa nm Bnh ngo thi vua Thai Tn nha Trn, n nm sau thi nh Trang. Luc mi ln sau, bay tui, ng i hoc nha s chua, nha s mi bui day mi t giy, Nguyn Hin hoc qua la thuc lau. Theo sach "Nam Hai D Nhn" cua Phan K Bnh, mt hm nha s tung kinh va xong vao phong nm ngh, m thy Pht giang xung bao rng: "Nha s sao khng bao Trang c cho ln chua ln vi Pht ?" Nha s tnh dy, soi en xem cac tng Pht th thy sau lng mi tng co ch "Phat 30 trng" va sau mnh hai tng h phap th co ch "Phat 60 trng" Nhn xet ch th chnh ch Nguyn Hin. Nha s qu mng Nguyn Hin, bt phai ly nc ty i. Nguyn Hin hoc cac sach, qua mt mt lt la nh ngay. Th t phu sach, noi ra tc la vn chng. Nm mi mt tui a ni ting thn ng, by gi co ngi hoc tro Kinh Bc tn la ng Tnh, t th tai mnh hn ca i.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

20

Nghe ting Ha Dng co thn ng n chi tn nha, th xem tai hoc ra lam sao. Khi n ra mt bai phu: "Phung hoang sao vu A cat K ln du vu Uyn hu" Ngha la: Chim phung hoang lam t trn A cat, con K ln chi vn Uyn lu. Nguyn Hin oc ngay bn cu dch ngha nh sau: Khng phai con rua sng Lac Thuy Khng phai con rng sng Manh Ha y kia nc Hu hung (hung la con gu) ong go Trac lc (lc ngha la con hu). (Bn cu trn, cu nao cung co tn cam thu cho nn hay) ng Tnh mi nghe c bn cu, a lc u le li noi rng: - Thin tai xin nhng bc tre tui nay ! Nm y thi thu khoa. Nm sau vao thi nh, vua ra bai phuc "p t t k mu phi h" ngha la con vt t gia me ga v h. Vn Nguyn Hin hay nht, vua cy ln Trang Nguyn, by gi mi mi hai tui. Trang vao bai mang vua trong sn rng, vua thy con be lot cht, ly lam la hoi rng: - Trang nguyn hoc ai nha? Trang tha rng: Tu b ha, ti sinh ra a bit ngay, con ch nao khng bit th hoi nha s mt vai ch ma thi. Vua thy Trang ng i, cha bit l phep, n noi khng c khim tn, mi cho v hoc l phep, ba nm ri mi dung lam quan. Nguyn Hin v nha khng c bao lu co s Tu em mt bai th ngu ngn sang th nhn tai nc Nam. Th rng:

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

21

Lng nht bnh u nht, Tu sn in ao sn. Lng vng tranh nht quc, T khu tung hoanh gian. Vua hoi cac qun thn th khng ai hiu ngha ly ra lam sao. Phai sai hai quan vn vo n nha ng Nguyn Hin mi vao triu hoi. Hai quan s n lang Ha dng, gp mt a tre trong nha hang, mt mui phng phi. S gia hoi g a tre y khng them ap lai. Mi oc mt cu i nm rng: "T la ch, ct ging u ch t la con, con ai con y?" a tre i ng khu ngay: "Vu la chng, bo ngang lng ch inh la a, a nao a nay?" S gia bit a tre y la Trang Hin, mi hoi thm n tn nha th thy Trang ang lui cui di bp, nhn oc mt cu rng: "Ng vn qun t vin bao tru; ha tu n ao" Ngha la: Ti nghe qun t xa ch bp nc, lo la phai nnh vua bp. Trang ng khu i rng: "Nga ban hu quan c inh nai; kha tam iu canh" Ngha la: ta ct co chc lam c T tng, nhng con tam nu ni canh. Nu canh lat mn tai tay cung nh chc lam tng. S gia tht ng i nhanh nhu va co y cao, chu la gioi, mi by k y vua xin mi vao Kinh. Trang noi rng: - Thin t trc kia bao ta cha bit l phep, nhng chng nhng la Trang cha bit l phep, ca n Thin t cung cha bit l phep. Noi th ri nht nh khng chu i.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

22

S gia v tu lai vi vua, vua phai em xe nga va l n on, by gi Trang mi i. Khi n kinh, vua a bai th cua Tu ra hoi. Trang Hin cm but vit ra mt ch va giai rng: - Cu th th nht ngha la ch nht, ngc sui bng u nhau; th nh la bn ch san, ngc sui cung la ch san ca; th ba hai ch vng tranh nhau trong mt nc, th t la bn ch khu ngang doc u la khu ca. Tom lai ch la mt ch in. Giai xong, a cho s Tu xem, s Tu phai chu v th vua c Nguyn Hin lam Kim t vnh lc ai phu; sau lam n Cng b thng th, khng c bao lu th ng mt. Vua thy ngi ai tai nh th ma khng c tho, thng tit v cung. Huyn ng y nguyn tn la huyn Thng Hin, vua mi king tn ng y, oi ra goi la Thng Nguyn. Lai cp cho nm mu rung t in, bt dn y phai lp miu th.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

23

Trang A c Giap Hai

Trang Ac chnh tn la Giap Hai trang nguyn Khoa Mu Tut nm ai Chnh nha Mac (1538). S d co tn y la v ng ngay thng qua, nhiu ngi bt man thu oan va sau khi cht ri, ng cung vn khng cha tnh y, con hin ln chi ca tin s nguyn Vn Thnh lam cho ng Thnh s ht hn. Me Giap Hai la ngi lang Cng Lun, huyn Vn Giang tnh Hng Yn (Bc Vit). Ba cu y khi con tre ngheo lm ch co mt gian nha tranh canh ng ban hang nc. Theo Phan k Bnh by gi co mt ngi Tu i qua ng, vao hang ngh, luc i bo qun mt tui bac. Cach na thang na mi ht hoang lai hoi th ba y em ca tui bac ra tra lai, vn nguyn nh luc trc. Ngi khach xin biu lai mt na, ba y khng ly noi rng: - Ti ch v khng a cua bt ngha cho nn ti mi ngheo th ny, sao by gi ti lai chu ly cua ng. Ngi khach cam ta bung y, mi hoi rng:

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

24

- M ma ng tin nhn nha ba u, ti tm giup cho ba mt ngi t hay. Ba kia noi: - Ti la an ba, ch co troi mt mnh, khng co anh em nao ca. Nay a ngoai bn mi tui, du c t hay bao gi phat at? Ma phat at th lam g na? Ngi khach noi: Nu c ch t hay, th du an ba cung phat phuc. Ba y mi a ngi khach n ch ngi m cha ba y. Ngi khach lp tc tm t cho, ri dn rng: - V sau thy ai co nan n y sn long ma cu ngi ta, th se co s may mn. Ba y y c na nm, xay co ngi lang Bat Trang, nha ngheo, i lam mn kim n, khi y tri a ti, gp phai ma gio, qun ao t lt tht ret run cm cp, qua hang y xin vao tro mt ti. Ba y hoi u ui cn ke, cho vao ngu, ri t la cho si va don cm cho n. m hm y ret lm, ma nha th ch co c mt chic chiu. Ngi kia th ret khng th nao ma khng nhng c chiu cho. Ma cho kh th chng anh long mi cho nm chung mt ging ma ngu. Chang kia a c no m lai nm chung vi an ba la g la gn rm, te ra thanh t thng vi nhau. Khng ng chang kia b chng han thp, ch mt luc th tt hi. Ba y kinh hoang v cung, s ngi ta phat giac ra, ang m phai li ra am tha ma vui xung, ma ba ta cung co mang t y. c vai thang na, ngi Tau lai n hoi rng: - T khi tang ma n gi a cu c vic g cho ngi nao cha? Ba y a ra ch ma chang kia. Ngi khach ngm ngha mt hi ri noi rng: - Ch nay la huyt thin tan y, nu co thai th tt sinh ra Trang Nguyn t tng. http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

25

Ba y y nm, qua nhin sinh c mt con trai, ct cach la thng. Khi ln bn tui, ra chi ngoai b sng, xay co ngi lai bun lang Sinh K, huyn Phng Nhn, bi thuyn qua bn, trng thy thng be nhn nhui, n cp em xung thuyn i mt. Ba kia tm con u cung khng thy tng la cht ui di sng ri, su tham khng bit ngn nao. Ngi lai t khi em a be v, yu mn lm, khi mi ln ln, tm thy cho i hoc. Giap Hai - tn a be - hoc hanh tn ti, vn chng hay nht trong lang. n nm ba mi hai tui, thi Trang nguyn. Hm vinh qui v lang, phai phuc dch kho nhoc, co ngi bit nguyn uy ng y, bao ring vi nhau: - Khng bit ngi x nao n y lam kh dn ta th nay ! Giap Hai nghe lom c cu y, khng bit v c ra sao. Mt hm, xet xem cac m ma t tin, th khng co ngi nao ang phat Trang Nguyn, trong bung h nghi lm. Nhn mi hoi nhng ngi quen thuc, co ngi bit chuyn noi vi ng y. Giap Hai mi n tn lang Cng Lun do xem, th thy co ba cu gia ngoai bay mi tui, ban hang bn canh ng, trng ra tnh canh khn n lm. Giap Hai sai ngi vao hoi rng: - Ba cu kia co chng con g khng, sao ma khn kho n th? Ba cu noi: - Ti la ngi lang nay, khi xa co sinh c mt mun con trai, a bn, nm tui, chi vi tre con b sng, ri khng bit no lac i u mt. By gi ch mt thn, khng bit nng cy vao ai, tnh canh su tham, noi ra khng xit. Giap Hai la me mnh, mi sai ngi bao rng: - Ba cu gia ca ma khng co ai trng nom, i theo v vi ti ti nui cho, co bng long khng? Ba kia noi: http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

26

- Nu quan ln co bung thng ti nh th th phuc cho ti lm. Giap Hai mi em v nui nng, nhng cung cha dam chc la me. Chn Giap Hai vn co cai nt rui o, thng khi ngi nhan l ra. Ba cu y mt hm trngthy, c nhn trong troc khng chp mt. Ngi nha qu rng: - Qu th quan ln, ba cu kia sao dam nhn mai th ? Ba kia noi: - Ti khi xa, sinh c mt a con trai cung co cai nt rui nh th nay ti trng thy, ti lai nh n con ti, cho nn ti nhn ngm mt chut, xin quan ln th li cho ti. Giap Hai lp tc goi ba y hoi cn ke tng t, ba cu y k rach roi thuy chung. Giap Hai bun ru ma than rng: - Ta by ba ung mt mt i, co me ma khng bit; nay nh tri lai c gp y, mi bit n me. V sau lam n Lai b thng th, Tai bao Sach quc cng, v nha tr s ! Giap Hai nhn t m lang Bat trang cho nn vn chi huyn Gia Lm phai th ng y. n sau co ng tin s Nguyn vn Thnh, cho Giap Hai la ngi lang Sinh k, va lai lam quan nha Mac mun tc tn ng y trong s tin hin huyn Gia Lm. m nm m thy Giap Hai mng rng: - Tao ti g ma may tc tn tao, may la bon hu sinh, sao dam khinh ln tin bi, se co bao ng cho ma xem. ng Thnh s hai, khng dam xoa tn i na. Nay huyn Gia Lm vn co th, ma lang Bat Trang cung phai cung t.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

27

Trang Mo Khiu Hu Thanh

Ngay xa t ng cng, lang Hu Thanh, tnh Thai Bnh (Bc Vit) co mt ngi mo tn la lao p. Lao p sinh c mt con trai tn la Be. Be khng c hoc hanh, ln chn mi tui ca ngay ch vac mo thay b rao lang nc mi khi co tin tc g cn loan bao va i chia phn biu cho cac quan vin. By gi co mt cu thng, tn la cu thng L, gi chc tin ch trong lang. Cu thng L co mt ngi con gai ep lm tn la Ngoc. Khng hiu v be co cai tai g ma c Ngoc say m ri m tng t, mt hai nu khng ly c con lao p th cht ch khng chu sng. Cu thng L thy th xu h v cung v con gai mt v thng quan ma lai i say m mt ga thng inh m ch. anh phai chiu long con gai v luc y Ngoc m tng t thp t nht sinh, cu thng L cho Ngoc ly Be nhng ui con i, nht nh khng nhn con gai na.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

28

Khng nan ch, Ngoc a chng i vao Thanh Hoa tm cu thng Phung la ban cu thng L xin cho chng theo hoc trng cua cu thng Phung. Tm c trng cua cu thng Phung ri, Ngoc xng tn tui ho hang va noi thac ra Be la em trai v hoc dt nat va bing li nn cu thng L ui i. V thng sot em, Ngoc phai ban t trang, a em ln ngoi non nc a em vao y xin thu giao. T o, Ngoc tht lng buc bung bun ban ly tin cho Be theo hoc cu thng Phung. Be lun nha cu con Ngoc th don mt quan nc ring, mt thang i ln n thm Be va em lng cho chang. Sau o t lu, Be v tr, hoc u nh y va chng my luc ni ting la th hay, phu gioi, ng u trng Be hoc c th ba nm, mt hm cu thng Phung goi Ngoc n bao rng: - Em chau chc khoa nay u thin ha, vy chau phai v tha ngay vi bac lam t khai co em chau i hoc kp ngay thi. - By gi Ngoc phai thu thc Be la chng mnh. Nang k lai ht ca u ui cu chuyn t khi gp Be ri b gin ui i, by gi s khng dam v. Suy ngh mt giy, cu thng Phung bao Ngoc v quan, cu tm cach lo liu cho Be. Cu vit mt bc th cho cu thng L k lai t khi Ngoc a Be n xin nhp hoc; cui th ht li ca ngi tnh tnh cua Be va qua quyt nu Be c i thi ky nay th th nao cung oat c khi giap. Kem vi th, cu thng Phung lai gi mt t vn bai cua Be cho cu thng L coi. c th cu thng L ben vao Thanh tm cu thng Phung xem vic thc h ra th nao. Cu thng Phung cho goi Be vao hu. Cu thng L hoi cu nao Be i ap chi chay, mach lac, lam cho cu rt di ngac nhin. Cu thng L ra cho Be mt e tai bt lam bai th ng, vnh cai mo. Be cm but, quy xung t vit ngay: V thin ha ic a lu ngay, Tri mi sinh ra chiu mo thy. Phep nc vang lng ran ca ming, Lnh lang thet let khet trong tay.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

29

Vic quan thuc bach ba dui p, Lc thanh gia ban my hc y. Lc cc tre gia mng lai moc, u nh chot vot bng tng my. Cu thng L xem xong chu la hay va noi "Ro la khu kh con lao p". Ri bao rng: "Ta khng th ly ho L lam con r; my la con lao p th ta t cho my ho Khiu ma tn la Hu Thanh". Sau o t lu cu v lang bt ly trng loai khai cho hach thi. Khoa thi hng nm y, Khiu Hu Thanh git giai nguyn. Luc xng danh ban yn, cu thng L vit th bao Hu Thanh v lang chi, nhng Hu Thanh khng chu. Hu Thanh v thng cu thng Phung xin lai theo hoc na ch thi hi va thi nh. Ti ky Xun thu lun bn phen thng u, Hu Thanh h nguyn c vua L sc t " nht giy tin s cp nht danh". Luc vao thng uyn xem hoa, vua L ngo y mun ga cng chua Quynh Hoa cho Hu Thanh. Hu Thanh tu ln rng a co v, khng th phu ngha c. Vua khen n thuy chung. Cu thng Ha, ban cua cu Thng L va cu thng Phung cung mun ga con gai tn la Bch chu cho Hu Thanh chang cung t chi lun. V chang la Ngoc noi: - Chang t chi khng ly cng chua Quynh Hoa lam v la v cng chua giu sang, sinh ep hn em. Con nh Bch Chu th tai mao cung nh em, i vi em lai la ban t tm be, sao chang khng ly cho em co ban cung ganh vac giang sn cho chang. c li cua Ngoc, Hu Thanh mi bng long. Hu Thanh t o c la Trang Khiu. Chang lam quan lim chnh, ch sau bay nm th ln c chc thng th, ri t tng. n luc cao lao v lang, dn lang lp t, nay la n quan trang Khiu tai qu cu. V sau, noi v trang Khiu xut thn lam mo, ngi ta co cu th rng:

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

30

Ho Khiu vang tri ku ting mo ku !

Trang Ln Chung Nhi

Ho Dng lang Da thuc tnh Ha Nam (Bc Vit) la mt qu tc co nhiu ngi lam quan to trong triu. n i ng Dng nh Lng th xa xut, con chau khng ni c nghip cha ng, phai lam ngh ban tht sinh nhai. Hai v chng ng nay, tuy sng trong ngh git heo, git bo, nhng ban tnh thc tha, phuc c, co tin vn b th cho nhng ngi kho chung quanh va th tri s pht, ch khng ac nghit nh phn ng ban ng nghip luc by gi. Mt hm, Lng ng i l cai miu u lang v th gp mt ng cu gia vai eo khn goi, tay chng gy, hoi thm tm nha tro. Lng ng ap: - Tha cu, y khng co quan tro nao ht. By gi tri sp ti ri, cu ma i na th l d ng, u la mi cu v nha ti ngh. Ti khng co tin nhng u cm nc ai cu mi ngay. http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

31

- Nu cu co long yu chung ti mun lai y chi t ngay. ng khach mng r. - Nu c nh th th con g hay bng. Lng ng hen a ng khach v nha, tip ai rt chn thanh, qu hoa. Cm nc xong, ng khach hoi chu nha lam g. Lng ng c thc tnh ma ap. - Khng dam du cu, t tin chung ti xa lam quan to tai triu, nhng n chung ti tai hen sc kem nn anh phai ban tht sinh nhai. Hai ngi tro truyn mt m, tm u y hp. Chu nht nh lu khach lai vai hm, khng ng ng khach l lm lai lun ba thang, ngay nao cung hai ba ru ri chng gy i chi la ca ht go nay sang ng no, ht rung no lai n ao kia. Th hoa ra ng no i xem a ly, ma ng ta khng ai khac hn la ng thanh a ly Ta Ao. Thy Lng ng la mt ngi phuc hu, hin lanh Ta Ao mun ap n, quyt nh lai lin ba thang chnh la tm cho Lng ng mt ngi t quy. Ta Ao hoi Lng ng: - ng ba ai ti thanh tm qua, ti cam ta long ng ba ht sc. Nay ti tm c mt ngi t qu cho ng ba, vy xin hoi ng ba mun g? Lng ng ap: - Bm cu, ti chng mun g ca, ch mong moi co mt iu la sinh c mt a con trai co hoc hn ti ni nghip ng cha cho khoi mang tai mang ting. Ta Ao gt u: - Tng g, ch nu ch co th th d lm. Ngi t ti chon cho ng phat trang ma lai la Trang khng phai hoc. Vy ng sa soan i ti t t cho, keo ti co vic sp sa phai i xa ri. Lng ng ben nh ng Ta Ao t lai ngi m cua thn phu ng. Tang xong c vai thang th Lng ng lam n thnh vng hn trc. Thy tri thng nh th, v chng Long ng lai cang c tu nhn tch c. c gn http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

32

mt nm th Lng ba co thai. Trong khi Lng ba co thai, Lng ng hang ngay thy mt hin tng la: Nguyn t nha Lng ng ra ch th phai i qua mt cai go ku la go Thn ng. Ln nao i cho v Lng ng cung thy trong lum cy co ting tre con ku the the: - Thy i ln sau i ch thy nh mua qua cho con nhe. Lng ng thoat u khng tin, nhng sau thy a tre c noi the the ra nh th ng phai ap: - ln sau thy mua qua cho con. Lng ng khng mun noi di, hm sau mua qua tht. ng goi: - a nao oi qua th ra y ma ly. Ting a tre noi vong ra: - Thy c y, con ra ly ngay by gi. Lng ng y th i mt quang, quay lai xem, goi qua bin t luc nao khng ro. T o ln nao i cho v, Lng ng cung mua qua cho a tre. Mua c bay mi hai ln th Lng ba sanh c mt con trai. V sau nay, ngi ta tnh ra th con trai cua Lng ng sng c bay mi hai tui. a con y la Trang Ln sau nay vy. Lng ng t tn cho y la Chung Nhi. Tuc truyn vua Thanh Tn cung ra i cung ngay vi Chung Nhi ca Trang n, Trang Vt cung sinh nm y. Noi v Chung Nhi ln ba tui th triu nh m khoa thi co hai ng Trang Nguyn va Bang Nhn vinh quy v qua lang Rua. Chung Nhi ra xem, thy th, ci ma hoi cha rng: - ng kia la g ma t mao ep th? - ng y la quan Trang. - Con ng kia la g?

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

33

- ng y la quan Bang. - Vy trong hai ng, ai hn ai kem? - Quan Trang hn quan Bang. - Th th ngay sau con phai lam quan Trang. T o Chung Nhi ch m c lam Trang Nguyn bt tre con lam c lam quat rc mnh nh rc quan Trang vinh quy bai t. Co ngi khach la, thy th, bu mi, bao : - Trang d hay Trang Nguyn? Chung Nhi ap: - Khach quen chng hoa khach la. Khach thy a tre ap th, git mnh cho la la, bao Lng ng nn cho Chung Nhi i hoc. Chung Nhi hoi me: - Thy gioi hn Trang Nguyn hay Trang Nguyn gio i hn thy ? Me tra li: - Trang Nguyn gioi hn. - Th th con khng i hoc thy u. Me khuyn: - Mun lam Trang, phai i hoc thy mi c. Nghe me noi th, Chung Nhi mi chu cp sach i hoc. Lng ng lam ga thi si mang sang thy xin lam l nhp trang cho con. Thy bao Chung Nhi vao l, Chung Nhi: "L ai ?" Thy noi: - L trnh c Thanh Khng T.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

34

Chung Nhi hoi: - Thanh Khng T co hn Trang ? Thy noi: - Nht Thanh nh Trang By gi Chung Nhi mi ch lam l. Luc xong, Lng ng bao vao lam l thy. Trang cho la thy kem Trang, nht nh khng chu l. thy bao: - Tin hoc l hu hoc vn. Trang chu la phai, luc by gi mi chu l thy. Thy lai bao: - Th nht hay ch, th nh gi on. Chung Nhi khng bng long, noi: - Phai on th con khng hoc u. Lng ng phai d: - Con chm hoc th khng can g phai anh ! - Th hoc my hm th thanh Trang ? Thy nc ci: - Hoc dm ba ngay th thanh Trang. Chung Nhi tum tm ci thch lm. Thy oc mt cu trong Tam T Kinh cho Chung Nhi hoc "Thin tch thng minh, thanh phu cng dung". Thy oc xong th Chung Nhi qun lin ma oc treo ra la: "thin tch thong manh, thanh phu chong gong" ch co cu y ma bay tam ngay khng thuc. Thy gin lm bt nm xung anh Chung Nhi khng chu nm xp, c nm nga tnh hnh ra. Chung Nhi noi: "Thin tch thong manh, thanh nm chong gong" sao thy bt con nm xp ? Mt hm thy i vng, co khach vao hoi: http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

35

- Thy co nha khng? Chung Nhi noi vong ra: - Thy i vng ri, ch co Trang nha thi. Khach ci hoi lai: - Trang hoc n u ri ? Trang noi vng mang: - Tri y cao su. Trn tri di t u u cung tng. Khach hoi: - Tri la g? t la g ? - Tri la thin, t la a. ng khng hoc hanh g ca hay sao ma khng bit ? Khach gin mng: - Con cai nha ai, mi nt mt a lao xc ? Chung Nhi vnh mt ra : - ng tng ng gioi th ti ng bit trn tri co g va di t co g? - Trn tri co trng, co sao, di t co nui co sng ch g ! Trang - t gi tr xung Chung Nhi t xng mnh la trang. Trang ci khanh khach va noi: - ng nay khng hoc co khac, trn tri co hai ngi ma di t co mt ngi hoc tro ch ! Khach hoi : - Trn tri co hai ngi la ai ? Ma di t co mt ngi la ai? Trang lai ci diu khach mt hi lu mi noi : - Hai ngi la nh nhn (ch thin co ch nh va ch nhn). Con di t co mt ngi la S (ch a co ch s trong) http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

36

- Ngi s y la ai vy ? - La Trang ch con ai na. Khach ra v, long bn khon suy ngh v thng be khng ngoan. Mt hm, Trang t nhin bo hoc v nha. Lng ba hoi tai sao th trang noi: - Tai con hoc ht sach ri. Con v nha sa soan i thi y. Thm thot trang c mi ba tui ma hoc quyn "Tam T Kinh" cha thuc. Lng ng rt bun phin. Mt hm, hai cha con i sang lang bn mua ln tai nha mt v quan hi hu. Quan ng ang ngu, quan ba i vng. i cho quan dy, Lng ng cung con tin vao. Ngai ngu, ng quan thy ngi mua ln, ng ln ly tay chui ngang mt, vut b ru re sang hai bn, oan bui toc ri quay vao trong nha. Thy th, Trang bao cha c vao trong nha ma bt ln, Lng ng hoi tai sao th Trang ap: - Th va y quan a bng long ri ma. Ngai lai noi cho bit gia ca ln la bao nhiu, cha khng trng thy a ? - Quai, may noi lam sao, ch tao co thy quan noi g u? - Quan khng noi v quan khinh cha con mnh ngheo, nhng quan ra hiu bng tay. Bt ln xong, Trang bao ngi nha quan cho Trang np tin. Ngi lam hoi: "Th anh a thoa thun v gia heo vi quan ri a? Bao nhiu? Trang ap: - Mi tam quan. Ngi nha quan la ln: - Mi tam quan, re qua. Ta phai vao bm quan mi c. Tn ngi nha vao bm quan thc. Ngai het ln: - Ai ban cho no mi tam quan u. http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

37

Trang noi: - Bm quan, khi nay chung con hoi gia, quan gt u ri ly tay chui ngang mt ri lai vut t ham ri vut hai bn ru mep. Nh th chng la thp bat la g? Quan ph ci: - May nho ma bin bac gioi. Thi, tao cung ban cho may. Mua thu nm sau. Lng ng b bnh ri mt. Trang oi i lang thang lang nay xom khac, ht rc che lai c bac. Me bun lm. Trang noi: - Me ng bun. Nay mai con trang, tha h sung sng. Me ci: - Cai th con co trang hoa chng la Trang n, Trang Ru, Trang D Bac, Trang Lng Bng. Tc qua, Trang vao gp me xin i quyt trang mi nghe. Mt hm, n lang kia, Trang gp hai ngi hoc tro lu chong i thi. Trang chp tay hoi: - Tha, hai ng i u? - Chung ti chay kinh y. Con ng i u ? - Ti cung chay kinh. Hay la ta cung i cho vui. V trang lem lm, nn moi tin chi ph hai ngi hoc tro kia cung chi trang. i n mt xom kia th tri ti. Co cai quan bn ng, ca ba cung vao ngh m. Chng ng quan y lai la ni tu hop c bac, u trm ui cp, chung vn rnh rp cp hanh ly cua ba ngui. Bt ng m y trang lai nm m, bng dng het to ln : - y ri, bt chung choi ca lai ct tit cho ta. Bon trm cp thy th cm u bo chay. Hai ngi hoc tro nghe u ui cu truyn cam n trang ht li va phuc trang la ngi can am, co bit u rng trang nm m thy ln, oi bt troi ln lai em lam tht ban.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

38

Hm sau, ba ngi i n mt lang kia, xin vao tro m. Qua cng thy ba ch "Thu ch d" ly trong que d Kinh Dch, trang oc thu ch lai tng ngha la so ln, bao hai ng kia: - Ti nay, anh em ta co thu ln anh chen. Hai ng kia ua: - i ng xa ma co ngi lai cho nhm thu ln, chng la may lm sao ! Ng u ti hm y ho vao tro nha ng thu chi, nhn ngay xun t, ng pha mt cai thu ln ra mi ba ngi anh chen cho vui. Hai ngi ban phuc trang bit vic sp ti nh thn va noi: - Chc la bac gioi ly s, tin tri lm ma bac giu chung ti. - Khng bit tin tri, ly s, sao la trang c. n mt lang khac, thy co mt cac bang hai ch "ha ma", trang oc lm la bt yn (v ch nho hai ch ha ma va bt yn gn ging nhau) trang noi: - Lang nay bt yn. Hai ng ban tum tm ci, khng cai chnh, va cung chiu y trang khng vao lang y. Th va i qua lang mt lat, ca ba nghe thy ting ku la m y, th ra la am chay, chay mt lat mt na lang ra tro. Lai mt ln khac, i n mt ngi chua kia, ca ba ru nhau vao van canh. Nha s thy ba ng cung la th sinh, ngh lam th tc canh, Hai ng kia vy but th net but nh rng bay phng mua li th ham sc cha chan y v. Thy th Trang ngh "Mnh khng lam th th chu". Nhng lam th th bit lam th nao. anh liu. Trang cung vit "Thm tinh lp lai" nhng v dt, Trang lai vit thanh "Thm tinh huyn ly. Nha s oc xong bn ch thy net khng ep nhng y v xu xa, p tay vao ui bm bp than phuc trang ht li. - Tuyt tac ! Tuyt tac ! "Thm tinh huyn ly" tc la tnh xu xa, le nhim mu, hay qua ! Tht hp canh nha chua.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

39

Co bit u rng chnh ra trang nh vit bn ch "thm tinh lp lai" tc la ting long cua bon lai ln, co ngha la ba quan va mi hai quan. Nha s lu ba thay chua trong ai va ngm khng tic bn cha thn cua trang va cung ngm lun ca hai bai th cua ng hoc tro cung i vi trang. Trang cui u nghe va ch mt lat th thuc long ca hai bai. Mt hm kia, ba ngi i qua mt trang trai, nhn vao co mt c gai xinh ep tuyt trn ang hai hoa trong vn, co hai th n theo hu. Trang m qua, lp mu t gia hai ngi ban, ri quay lai vn v ngoai trang trai tm cach c gn ngi ep. Hoi thm ngi chung quanh th bit giai nhn tuyt sc no la con quan tr s ho Bui. Bui tng cng ch sinh c mt mnh nang la con gai, t tn la Phn Khanh... Tnh c hm y, Bui Tng Cng ang ngu m mang th co ngi trong m ang anh thc giy va bao "ra ngay ngoai ca on quan trang". Tnh gic Bui tng Cng vi i thng ra cng th thy trang. Bui tng Cng mi trang vao noi chuyn. Hoang s trang tng la Bui tng Cng bt trang giam, trang noi: - Ti la hoc tro, chay kinh i thi nht nh ly cai trang nguyn. Thy trang trai cua tng cng ti tt, ti dng chn lai ngm ch co tnh y g u ma tng cng lai... Va nm m thy co ngi bao ra cng on trang by gi gp ngay mt ngi hoc tro chay kinh quyt git ly cai trang nguyn. Bui tng Cng tin ngay ung ngi ny la trang, ben gi lai thit tic Uyn ng nh. Ru nga nga say, Trang suc canh sinh tnh oc vanh vach hai bai th cua hai ngi ban lam chua ma trang a thuc long. Bui tng Cng le li chu la th hay, goi tiu th ly giy but ln chep lai hoa vn. Tiu th hoa vn lai, li th cung khng kem phn xut sc. ng y qua, Bui tng Cng ben ngo y mun ga con gai cho trang. Trang nghim tn tra li.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

40

- Tha tng cng, ngi con trai ly cng danh lam chnh, chuyn v con la th yu. Tng cng co long yu, xin lanh y nhng cho khi nao trang v mi co th tnh chuyn tiu ng khoa. Tng cng phuc trang sat t. Vao phong ring ngh. Trang bng thy trn tng co mt bc hoa tin ghi my ch nh sau: "Bat ao phn m phn", ngha la ch Bat, ch ao, ch Phn, ch M, bn ch y chp lai thanh ch Phn. Bui tiu th vit my ch y la co y ai i c th se ly lam chng. Vn mu ch, trong nm ch y Trang ch bit co ch "Phn" oan la tn cua tiu th; sn trn n co but nghin cung vach tn mnh la "Chung" vao. Vit xong, nm queo ra ngu. n sang, Phn tiu th thy ch "Chung" tan ra cu i la "Thin ly trong kim chung", ngha la ch Thin, ch Ly, ch Kim chp lai thanh ch Chung. Nang nc n khen hay va cho rng ch co ngi nay mi xng ang la chng nang. Ben bay l ra gia tri cam ta tri t a run rui cho nang c ngi chng xng ang. oan nang va trang cung lam l th nguyn, ly tri t chng t cho mi duyn lanh him thy. Bui tng Cng mng r sai t tic Thuy nh trn h Ban Nguyt n mng va a mt mm vang cho Trang lam tin l ph. Khi t bit. Phn tiu th a cho chang mt phong th. i c mt quang ng d oc th la mt bai th t tuyt: Ban nguyt chi trung tng hi s, Uyn ng nh ni ba bi thi. Nguyn quan kin sn thanh vn l, Tao thap hi lai an qu nhi. Tam dch la: Gp nhau ban nguyt h nay, Uyn ng nh no cung nhau tac thu. Mong chang sm chay ng cu, Be canh an qu cho phu tm long. http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

41

Xem th xong, ha qua, Trang qun mt ca ng i, ri lac vao mt cai miu hoang gia ng. Trong miu co mt ng cu u ru toc bac ang ngi ung nc. Trang mon men lai gn cu, ng cu hoi: - Chay kinh sao lai v vn vao y ? Trang tha la b lac ng. ng cu cm cai gy choc vao bung Trang mt cai va bao: - Mun chay kinh, hay ngi xung bop chn tay cho lao mt lat, lao se ch ng cho. Trang chu lin. Bop chn tay xong, Trang hoi: - Bm cu, th by gi cu a bng long ch cho chau ng vao kinh cha. ng lao ci kha kha. - u co d dang th c. Lao hoi thc,thy chay kinh lam g ? - Bm, thi ly Trang nguyn. - Tt lm. Nhng mun trang nguyn, phai nghe li lao. - Tha cu, day lam sao ? - Thy phai cong lao vao ti kinh th thy trang. Trang lai chu lin. Cong ng lao mt lat. Trang nghe thy ng lao hoi: - Thy vao kinh trang lam g ? Sao khng lun Uyn ng nh lam con r Bui tng Cng co hn khng ? Trang git nay mnh, quay lai hoi: - Ua, sao cu bit. Cu la thn phai khng ? ng cu ap. - Ta chng phai la thn ma cung chng phai la ma. Ta ch la mt ngi i vi thy co tin duyn tuc hai. Mai sau, ta con co phen hu hi. Nhng ta bao cho thy bit thy se con ln n nm nm na, va hai nm na mi chim c trang nguyn. Nm nay mun u cung cha c v ky thi hoan. http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

42

Nhng thy nh ly iu nay: thang ging nm ti thy nh ra ngi thanh pha ng thy ai gieo mnh t trn xung th chay lai cu ly va cong chay ngay i, khng cn hoi han g ca. Nay lao hay tam day cho thay phep boi toan lam k sinh nhai va cung la tin b giao tip hu rng ng thi th sau nay vi t nc. Mng qua. Trang chp tay lay cu gia va tn lam thy. ng cu day cho trang u cac cach tin tri boi toan. Day n u trang nh n o. Th ra t luc ng lao cm cai gy choc va bung Trang, Trang t mt ngi ngu dt ti tm a hoa ra mt ngi thng minh, hoc mt bit mi. Thy Trang a gioi, ng lao mi chng gy i vao rng mt tch. Con trang th m mt ngi hang boi toan. Tnh c, lai gp hai ngi ban cu. Hai ngi nay nh Trang boi cho mt que bit khoa nay co u hay chng. Trang gieo que bao: "Que nay la que quan long v chu, ky thi phai hoan khng co ai u ma cung khng co ai rt". Hai ngi ban cho la trang noi lao. Khng ng nm y hoan thi thc. Ai cung xanh mt chu la trang tin tri trung phoc nh thn. Mt hm co quan thng th trong triu mt con thin ly ma, nghe n trang boi cat hung ung lm, cho ngi ra mi vao dinh xem mt que. Thng ke trm thy quan cho ngi ra xem boi lo lm, ben len vao nha trang, ng nghe trm. Nguyn trang thy ng thng th cho ngi n boi, ly lam lo lm, ca m trn troc suy ngh khng ngu c. Gn sang trang ly quyn Tam T Kinh ra oc n cu "Ma nga ngc ng th lc sc, nhn s t" th oc to ln. Tn ke trm tn la T, ng nghe lom, thy thy oc trung tn mnh, vi bo ra cn rm cn co lay thy ng noi tn mnh vi quan thng th. Trang het ln: - , may ly cp nga ngay nao va u. Phai noi ngay th tao tha tnh mang cho, khng h danh na. Hm sau, vao dinh quan thng th, Trang reo que suyt soa khn vai ri c li tn trm k lai vanh vach. quan thng th cho ngi n ni, qua

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

43

thy nga quy thng cho rt nhiu vang bac. T o, trang ni ting nh cn, ai ai cung phuc trang la trang boi. Mt hm trong cung, cng chua mt i vong ngoc rt qu mang t bn Tau v. Nghe co trang boi, Cng Chua cho mi Trang vao xem mt que. B qua, Trang "tranh thu thi gian" bao phai lam mt cai lu cao suy ngh va lay tri lay t mi xem c que boi nay. Cng Chua cung chu. Trang hen na thang th nao cung tm ra c thu pham. Nm mi ngay trn lu cao ma chng tnh toan c g ma cung khng tm ra c mu meo g bp cng chua Trang bun mun cht, than thn : "Mnh co ng u lai n nc nay. Mt thng n cp mt thng chu cht ly, thc la quyt lam cam chu. By gi tn th v phu trach canh gac tn la thng Cam. Na m thanh vng, nghe thy trang noi th Cam s cung ln, sup xung lay trang ma rng: "Con cn rm cn co xin thy tha cho, con cht dai chi vi thng Quyt dnh lu vao trong vu nay, nhng bao nhiu ti li la do thng Quyt ca ch con tuyt nhin la ch theo om n tan ma thi. Thy co tr ti th tr ti thng Quyt, ch phn con, con xin th la con khng co ti. Thy h danh con ra, c vua ma git con th qua la oan ung qua. C nhn ci, Trang quat ln. ", may thu ti th ta cung tha cho, nhng thng Quyt no n trm ra sao, i vong no du u, may c thc khai ra th ta tha ti cht. Thng Cam k vanh vach s tnh u ui cho Trang nghe. Hm sau, Trang mi Cng chua ln lu, reo que ri c li thng Cam khai ma thut lai. Nha vua cho bt thng Quyt th no thu ti, khng sai mt mang. Ly lai c i vong, cng chua em vang bac thng cho Trang Boi. T o Trang Boi thanh mt v thn, ban dn thin ha u lc u le li chu la mt v tin xung ha gii. Mt hm co ba ngi i thi, nghe thy danh ting cua Trang nh th, ru nhau sa mt cai l vao xem. Luc tro truyn, mi bit ba ngi y la nhng ngi ni ting: mt ngi la Trang n, mt ngi la Trang Vt, mt ngi la Trang C. Trang Boi reo que xong, noi: "Bn chung ta tui con tre, ng bay nhay con dai nhng s con ln n vai nm na, phai ch thi mi c". http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

44

Bn ngi vi nhau rt tm u y hp. Mua xun nm y. Trang Boi nh li thn dn, ru ba trang kia hng ngay ra ng ca thanh pha ng. Th vao mt m ng, khoang canh ba, Hoang cung t nhin bc chay, dn chung ni lam loan, ngoai ng gic cp nh ri. Thy bin, bn trang ang ng xem th Trang Boi trng thy mt ngi mc ao xanh, nhay t mt thanh xung y Trang Boi khng noi nng g ht chay ngay lai cong ngi mc ao xanh ln vai. Va chay khng quay u tr lai. Ngi y la Vua Thanh Tn. Thy co ngi cong vua Thanh Tn chay trn mt bon ngi mang vo kh hua lai ui theo. Trang n, Trang Vt va Trang C xng ra can lai, thanh ra Trang Boi chay thoat v man Chua thy. My hm sau, tnh hnh lng du. Trang Boi ct Trang n va Trang Vt tuc trc bn vua Thanh Tn con mnh va Trang C th hoa trang v thanh xem xet s tnh. n luc by gi mi bit la Nghi Dn tim v va sat hai trung thn, may nh hai ng Nguyn S va inh Lit chiu binh mai ma, tr c Nghi Dn. Hai v trung thn ben tu vi Th Hu sai ngi i tm Thanh Tn nhng tm u cung khng thy. Trang Boi ngh k, cho ngi mi gii vi Thai Hu mi ng vao xem boi. Trang noi ring vi Thai Hu a cu c nha vua va hin chua Thy. Mng r, Nguyn S va inh Lit em binh s v chua Thy on rc. Vua Thanh Tn phong thng cho ht thay cac cng thn, ai cung cam n, ring co Trang th cho chc tc g cung khng ly, ch xin ban cho hai ch "Trang nguyn". Co quan ai thn quy tu: - Mun tu b ha, chc Trang Nguyn ch danh ring cho cac bc vn hay ch tt tai ba xut chung. Ke co cng th thng vang bac gm voc hay phong cho n quan la cung, khng th phong cho chc Trang Nguyn. Vua Thanh Tn noi :

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

45

- Tai gioi n nh trang, vn chng nao bng ? Ngai c phong Trang la Trang Nguyn. Mt hm vua ng gia n chua Thy l ta va ban cho cac v s tru tr rt nhiu vang bac tu b lai chua. n khi sa n gac chung, nha vua oc "Thin ly trong kim chung" ri hoi bach quan co ai i c khng. Tt ca u ng ra nh phng". Nh lai cu cua Phn Khanh tiu th, trang lin oc: "Ba ao phn m phn". Vua ht li ca ngi Trang la bc tai hoc siu pham va bao: - Ta phong cho trang chc Trang Nguyn qua tht la ung qua. Sau o vua ban cho c bin, tng rt nhiu bac vang va ba ch. "Chn Trang Nguyn" cho v vinh quy bai t. i qua trang trai ho Bui, Trang re vao lay nhac phu, lam l thanh hn vi Phn tiu th ri v nha lay me. Luc o Lng Ba a gia lm ! Phung dng me my thang, Trang va Phn tiu th cung rc me vao Kinh v co chiu ch khn cp. n ni mi bit nha vua cho vi Trang i dep gic Xim La. Trang Ln - tc Trang Boi - mi Trang Vt lam tin phong trang C c thuc thuy l, Trang n phu trach b binh. Phn Khanh cung lnh n, eo gm theo chng anh gic. Ta thng trn, hai nc Xim Lao chu hang phuc, nm nm lai mi ln triu cng. Nm y vua Tau sai s sang nc ta phong vng cho vua Thanh Tn. Nh vua Tau con co y mun th xem vua ta ra sao. Mt hm s Tau ru nha vua anh c. Vua lo lm, goi Trang Ln vao hoi lam cach g thng c. Trang tu: - B ha c cho by ban c ra gia sn ri sai Trang C n mc gia lam lnh che long ng hu. Trn long, dui mt l thung. H Trang C xoay long, anh nng chiu vao ch nao th b ha c nhc qun i vao ch y. Vua khen phai sai lp ban c. Qua nhin anh mt luc s Tau b dn vao nc b phai chu thua.

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

46

Tuy vy s tau cha chu thi. Hm sau y ly cy g ln ngm em bao nhn u ui nh nhau ri vua Thanh Tn xem u nao la ngon. Vua lai hoi Trang, Trang tu: - B ha ch lo, ha thn a co cach. m n ben sai ngi ra phong u ba bai vao my cy g,. Sang, Trang ku rm ln la d bn bt khing g ra sng ra va dn h tha xung hy u nao chm th anh du. Khi em g v, trang ung dung ch vao u co du bao o la gc. S Tu lai cang tc, ly cy g bao nhn ri sn kn ca i ba ch "H bt thc" ri vua bit la cy g g: Trang ng khu tu vua: - H bt thc la cao chng n, cao chng n th cao oi, cao oi th cao gy, cao gy la cy gao. S Tau thua my ln than rng: - Ai ng nc Nam lai co nhiu nhn tai. T o, khng dam d tro g na. V phn ta th c ba nm lai phai c ngi i s mt ln, Nha vua c trang i. Trang n, Trang Vt, Trang C cung i theo. Ti Tam Quan, qun canh khng m ca, mt lat em ra mt cai bin co vit ch thp, ly tay ch ng ch ty Trang bc mnh quay lai bao vin pho s : - No mun doc ngang th khoanh cho no mt cai vong tron. Thy cai vong tron, qun Tau git mnh ngh rng: "Ta noi tung hoang vu tru, th ma noi bit i lai la bao quat can khn. Gioi tht ! Qua tam quan ri, n mt quang ng bat ngat, trng thy mt a con gai ng vach qun ai, trang bao vin pho s: - Chep i !

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

47

Vin pho s tha "Chep g". Trang chc li noi: - "Nong tay ch ben o hn hn". Vin pho s nghnh ngang chep ra. "ng Ty ch bin o hn hn". Khi n Yn Kinh, quan s tai ra on vao ri vit mt v cu i. "Nam Bc lai triu t t" ri xin s i cho. Trang quay lai bao vin pho s c gi cai giy bin luc nay oc ln. Vin pho s oc: "ng Ty ch bin o hn hn". Quan Tu kinh s noi: "Thy la Thn ng phu thuy" ch u lai co ngi gioi n th. Vua Tu cung cac s dao vn ng y hoa thm co la, di co h ban nguyt, trn h co nh bac giac bn b bo trng gia nh treo hai ch ng thi, o la "chung nh". Vua Tau hoi s co bit o la y g khng. Trang v tnh ng khu oc ngay "Phong nguyt v bin". Vua Tau co y ta cai nh nay gio trng vn khng tng. Thy Trang ng khu nhanh nhen va thch ng, vua Tau phuc sat t. Thang nm nm y, tri khng ma, vua Tau yu cu s ta lp an cu ma, Trang nhn li nhng lo lm v khng bin cu bao cach nao cho co ma. Cht nh tuc bn ta thng bao khi nao co lang va r si trng la tri sp ma. Trang ben bao lp mt cai choi cao, trn dan la lit cac th bua, cac th bat quai, cac v sao, cac v thn ra tr, mt mt sai ngi i xem h thy rau lang gia, r si trng th v bao ngay. Vai hm sau co ngi v bao tin rau lang gia ri, r si trng ri. Trang ln ai xoa toc chng gm bai quyt ri oc mt trang toan nhng ting long lai heo, ai nghe cung khng hiu m t g ca nh mc tinh, thm tinh c tinh, keo tinh, cho... tinh ri kt cuc bng loat linh tinh beng, linh tinh beng ma, linh tinh quy... oan cm mt bnh nc ly mi canh la vy ln tri, het ba ting khoc ba ting. L cha xong th sm set u, ma xung nh trut. Vua Tau va cac

http://www.ebooks.vdcmedia.com

TRUYN TRANG

48

quan Tau khip s va cho rng gia cat Vu Hu ngay xa nht nh khng th nao sanh kp. Ht han i s, trang c v nhng v phuc tai cua trang ngai c nn n trang lai day Hoang t. Trang ben sai lp mt cai choi tht cao, bt Hoang t phai treo ln. V sung sng quen thn, Hoang T mt mun cht, treo ln ti lu th th hng hc. Trang het mng, dn Hoang T sao khng chao thy lai ng th nh bo. Nh th la hn, tin hoc l nhin hu mi hoc vn. Trang sai net hoang t ra anh, anh ri mng, mng ri lai anh, khng day mt ch nao. Thy thy d on qua. Hoang hu anh phai noi vi vua Tau xin cho Trang v keo "s Vit Nam nh nc nh nha, cau knh anh con mnh co khi cht mt". Th la Trang thanh cng trong vic thit mu lp k c vua Tau cho v nc. V sau, Trang Ln c phong lam thng quc cng, con Phn nng c phong lam Tht phm phu nhn, ca hai v chng cung ngao du sn thuy an ch ca hat nay bn nay, mai bn khac.

http://www.ebooks.vdcmedia.com