Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
&ygapvkdY qkawmif;cJhwmyg/
tm;vkH;om aocJhr,fqkd&if trSef
w&m;ay:aygufrmS r[kwaf wmhyg
bl;/ 'gayr,hf vGwfajrmufvm
ayr,hf trSefw&m;ukdajymcGihfr&
cJhygbl;/ usqkH;oGm;olawG&JUcHpm;
csufeJYvnf; aoGz,fr,hfajz&Sif;
rIrsKd;vnf; rvkyfcsifygbl;/ 'g
yxrqkH;tBudrf w&m;0ifajymcGihf
&wmyg/ajymoihw
f t
hJ csed v
f Ydkvnf;
,lqvkdYyg}}[kajymjycJhonf/
xkYdjyif aoqk;H oGm;cJo
h rl sm;u
ppfaxmufvrS ;f a&;[k rw&m;pGypf JG
owfjzwfcH&olrsm;rSm ppftmPm
&Sipf epfudk qefYusifweG ;f vSeo
f nhf
awmfvSefa&;ausmif;om;rsm;om
jzpfaMumif;ESihf orkdif;trSefukdjyef
vnfazmfxw
k &f ef rw&m;pGypf cJG suf
rsm;ukdjyefvnfacszsuf&efawmif;
qkrd mS Mum;cJah Mumif; owif;pm&Si;f
vif;yGJwGif vGwfajrmufvmonhf
ajrmufyidk ;f ausmif;om;a[mif;rsm;
u ajymjycJhMuonf/
xkjd yif ajrmufyidk ;f ausmif;om;
&Jabmfa[mif;rsm;u tcsuaf jcmuf
csuf yg0ifaomoabmxm; aMu
nmcsufukdxkwfjyefcJhNyD; ,if;
oabmxm;aMunmcsuf w G i f
w&m;a&;r@dKif awmihfwif;ckdifcH
a&;twGuf EkdifiHom;wpfOD;csif;pD
uygajzmihfrwfrSefuefaomw&m;
pD&ifa&;pepftm;aumif;f vmap&ef
0kdif;0ef; aqmif&Gufoihfonf[k
,kHMunfygaMumif;? trdefYtmPm
rsm;\ ouf a &muf r I a Mumih f
ay:xGuv
f maom Nzpf&yfq;dk rsm;ukd
w&m;rSswaomw&m;pD&ifa&;a&SU
arSmufoYdyk Ydak qmifay;Ncif;jzihEf ikd if \
H
*kPo
f u
d m Nrihrf m;vmapko
H mru
EkdifiHom;wkdif; w&m;rSswaom
Oya'ukdxdef;odrf;apmihfa&Smuf
rIwpf&yf jzpfapEkdifonf[k ,lq
ygaMumif;ESifh twdwu
f mv if;
wkdYMuHKawGUcJh&onhf cg;oD;aom
tawGUtMuHKrsm;? qk;H I;H epfemrIrsm;
tay: trkef;w&m; tmCmwrsm;
arG;zGm;aejcif;xuf,aeYtcsed w
f iG f
aemifrsK;d qufoYdkorkid ;f oifcef;pmrSs
a0&efponht
f csurf sm;yg0ifonf/
zGJUr,fqdkNyD; wyf&if;awGudkvSnfh
qErJaumufw,f/ rJtrsm;qHk;
&olawGudkpOfvdkufwt
hJ cg rsK;d 0if;
ygrvmbl;/ aemufa&mufwv
hJ al wG
&JUoabmxm;BuD;rIuwpfcsdefcsdef
MurSmud,
k v
hf nfyif;ud,
k Bf uKd;uGi;f
jyefpyG rf ,ft
h vkyf vkyrf cd MhJ uw,f/
bmvkyrf v
d q
J akd wmh t&ifaumfrwD
Ou|a[mif;ausmfausmf? 'kOu|
(3)u wyf&if;401 u udkoHvGif/
taxGaxGtwGif;a&;rSL;u udk
atmifEdkif/ wGJzuftwGif;a&;rSL;
(1)u udkvqdkif;? wGJzuftwGif;
a&;rSL;(2)u udkrsKd;0if;/ aemuf
a&mufvmwJo
h al wGue,fawGbm
awGqif;NyD; pnf;Hk;a&;aumif;wJh
udkrif;vGif? udkpdk;vif;(teuv)ESifhudkZmenfatmifwdkhudk
Eleven Media Group rS jyKvkyfonfU 11-11-11 wpfajcmufvHk;
qHkonfhaeYtxdrf;trSwfqkawmif;yGJwGifawGY&pOf
tJ'Dacwfuacwfpm;wJhtawG;tac:twdkif;yJ vufeufudkif
tpd;k &udk vufeufuikd Nf y;D wdu
k rf &S r,fqw
kd t
hJ awG;tac:ehJ vufeuf
udkiftzGJhawGeJhqufoG,fw,f/ ajrmufydkif;rSm&SdwJUucsifeJhqufo,
G f
wmayg/h vky&f if;vky&f if;eJNh rKaYd y:rmS b,fvrkd aS evdrhk &awmUwt
UJ wGuf
ajrmufydkif;udk a&mufoGm;w,f/
rSmwu,ftvkyf vkycf w
hJ mrsKd;0if;
/ tJ'gaMumifh aemufzGJYwJhtzGJUrSm
rsKd;0if;udkygapcsifMuw,f/ rJydk&
wJhb*srf;qdkwJholu aumfrwDr
vkyfcsifbl;/ ppfyJwdkufcsifwmqdk
wJt
h wGurf sK;d 0if;udq
k w
J G ifvu
kd w
f ,f/
Ou| udx
k eG ;f atmifausmf? 'k Ou|(1)oHacsmif;?'k-Ou|(2)u
tcgusawmh tzGJUtpnf;tiftm;
BuD;vmw,f/ tJ'DrSm rsKd;0if;u
'Dval v;eJYawmif oljyKwfuscJw
h m
'Dhxuftiftm;BuD;vm&if olYae
&maysmufomG ;rSmudk aMumufw,f/
b,fvdkvlawGudk&Sif; &rvJqdkwm
pNyD;pOf;pm;vmw,f/ 'DtzGJYrSm
udx
k eG ;f atmifausmu
f Nkd zKdr&S r,fqkd
wmolodw,f/ ausmif;om;wyf
rawmfrSm tzGJU0ifjzpf&iftm;vHk;
ppfoifwef;wuf&w,f/ tJ'DrSm
tywfpOf(6)wufae&if;wpfnae
uReaf wmfeYJatmifEikd f acsmif;ab;rSm
vrf;avQmufwek ;f xGe;f atmifausmf
uaxmufvrS ;f a&;qdNk yD;&Jabmfwpf
a,muf ajymoHMum;vdkuf&w,f/
tJ'D&Jabmfu &JabmfatmifAdkvf/
tJ'pD um;udu
k Reaf wmfwYkEd pS af ,muf
tjyif aZmfaZmfrif;qdw
k w
hJ pfa,muf
vnf;Mum;w,f/ apmapmuajym
wJ&h aJ bmfu b,fov
l ?J b,fuvJ
ar;awmh oifwef;Xmepm;zdak qmif
uwJ/h tJ'rD mS uReaf wmfu atmifEikd f
'Dtwdkif;aevdkYawmhrjzpfbl;/ udk
xGe;f atmifausmu
f w
kd u
kd cf u
kd af eNyD/
rjzpfawmhb;l / oGm;ajymrS&r,fqkd
NyD; oifwef;rSL;udkoGm;ajymw,f/
tckvdkpum;oHawGxGufvmwm
tzGJUtpnf;twGufraumif;bl;/
ud,
k v
hf u
l ,
kd x
f ed ;f ygvdYkajymcJw
h ,f/
wpfqufxJyJrsKd;0if;udkqif;vmcJh
ajymp&m&SdvdkYqdkNyD;vSrf;rSmw,f/
tJ't
D csed rf mS rsK;d 0if;u vdik pf ifA[dk
rSm&Sdaew,f/ uRefawmfu rsKd;0if;
'Dpum;oHawmhxu
G v
f mw,f/ rif;
xdef;yg/ tzGJUtem*wftwGuf r
aumif;bl;vdYk aajymrdygao;w,f/
'gayr,fh olutJ'Dtcsdefuwnf;
uMuHaeNyD/ pcef;rSm&SdwJhvlawGudk
vlpkcGJaeNyD/ jzpfcsifawmh ABSDF
A[dku wwd,tBudrn
f v
D mcHac:
r,f/ ud,
k pf m;vS,w
f pfa,muf&Sm
ygqdNk yD;aMu;eef;0ifvmw,f/ tJ'D
rSm rsKd;0if;eJYoaH csmif;u udpk ;kd vif;
oGm;oifyh gw,fqNkd yD;axmufcMH u
w,f/ usefwJhaumfrwD0ifawGu
vnf; udpk ;kd vif;qd&k ifoihaf wmfyg
w,fqNkd yD; 0dik ;f axmuf cHMuw,f/
oHacsmif;eJYrsKd;0if;u wu,fawmh
vuf0g;csi;f du
k Nf yD;om;/ oHacsmif;
uvnf; uRefawmfhudk tjrifodyfr
pmrsufESm (28) odkY
1991-1992ckESpfrsm;twGif; jrefrmEdkifiHajrmufydkif;? ucsifjynfe,f? 0dkif;armfNrdKYe,f yga*smifa'o&Sd jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm; 'Drdku&ufwpfwyfOD; ABSDF (ajrmufydkif;)wGifwyfzGJY0ifausmif;om; 107 OD; zrf;qD;cHcJh&ygonf/ zrf;qD;cHcJh&aomausmif;om;rsm;teuf
1992ckESpf azazmf0g&Dv 12 &ufaeYwGif ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;or*(txufArmjynf) Ou|a[mif; udkxGef;atmifausmftygt0ifausmif;om; 15 OD;udk owfjzwfcJhNyD; ABSDF ppfaMuma&; nif;yef;ESdyfpufcHcJh&NyD;aoqHk;cJh&ol ausmif;om; 14 OD;? wpfOD;csif;pDtvdkuf
owfjzwfcH&ol 9 OD; pkpkaygif; 38 OD; aoqHk;cJh&ygonf/ owfjzwfcH&olrsm;rSm ABSDF wyfz0GJY ifrsm;jzpfMuNyD; xdkausmif;om;rsm;onf ppfwyfrSapvTwfxm;aom axmufvSrf;a&;rsm;[kpGyfpGJcHcJh&NyD; ABSDF(ajrmufydkif;) ppfaMuma&;vnf;aumif;? taMumif;trsdK;rsdK;jzifhvnf;aumif;
owfjzwfcHcJh&jcif;jzpfonf/ tzrf;cHcJU&NyD; raobJusef&pfcJh&olrsm;rSm enf;vrf;trsdK;rsdK;jzifUxGufajy;vGwfajrmufcJUMuygonf/ 4if;wdkYtaejzifh ordkif;trSefudkjyefvnfazmfxkwf&efESifh rw&m;pGyfpGJrIrsm;udkacszsuf&eftoifh&SdaeaMumif; w&m;0ifxkwfazmfajymqdkrIrsm;jyKvkyfvmcJhygonf/
aNrmufydkif;udpwGif t"duwm0ef&Sdolrsm;rSm xdktcsdefu ABSDF(ajrmufydkif;) Ou| a&mfe,fatmifEdkif (,ck xdkif;EdkifiH? csif;rdkifae) ? 'kwd, Ou|-1 ESifh ppfa&;wm0efcH oHacsmif;(c)udkjrifUpdk;(c)pyfcGefausmf (,ckom,m0wDtusOf;axmiftwGif;)? udkrsdK;0if; ('kwd,ppfa&;wm0efcHESifh
wGJzuf taxGtaxGtwGif;a&;rSL;-1 (uG,fvGef)? wGJzuftaxGtaxGtwGif;a&;rSL;-2 udkvSqdkif;(,ck ABSDF (ajrmufydkif;)ae)? ausmif;om;axmufvSrf;a&;wm0efcH udkoef;aZmf (,ckrEav;NrdKYae) ESifh ABSDF (A[dk)\ Ou|rSm a'gufwmEdkifatmifwdkhjzpfMuonf[k
ajrmufydkif;rSxGuf ajy;vGwfajrmufvmaomausmif;om; &Jabmfa[mif;rsm;u ajymqdkxm;Muygonf/ ABSDF (ajrmufydkif;)wGif jzpfyGm;cJhaomjzpfpOfrsm; &Sif;vif;rIr&Sdao;csdefwGif xdkjzpfpOft"duwm0ef&SdolwpfOD;tjzpfajrmufydkif;jyefausmif;om;rsm;rS owfrSwfxm;aom
ABSDF (A[d)k \ Ou|a[mif;jzpfol a'guw
f mEdik af tmif (,ck taxGaxGtwGi;f a&;rSL;- jrefrmEdik if 'H rD u
kd &ufwpfwyfaygi;f pk (FDB))onf Mo*kwv
f 31 &uf aehreG ;f vGyJ ikd ;f wGiEf ikd if aH wmforw\zdwaf c:rt
I & jird ;f csr;f a&;tusKd ;aqmifrsm;\pDpOfay;jzifjU refrmEdik if o
H Ykd awGq
Y akH qG;aEG;a&;?
avUvma&;c&D;pOfvma&mufcJUygonf/ xdkuJhodkYa&muf&SdjyD;aemuf acwwnf;cdk&m&Sifapmyk[dkw,foD;jcm;awGYqHkcJUNyD; ABSDF (ajrmufydkif;)udpESifh ywfoufaomoabmxm;rsm;udkar;jref;cJUjcif;tm; azmfjyvdkufygonf/
ygw,f/ aemufydkif;rSmvlYtcGihfta&;csdK;azmufw,fqdkwmawGMum;vm
awmhuG eaf wmf wdYku0rf;enf;w,f? pdwrf aumif;ygbl;qdw
k mvnf;ajymjy
csiyf gw,f/ w&m;Oya'pd;k rd;k rI yGiv
fh if;xifomjrifomrI jzpfwt
hJ ajctae
a&muf&iftjzpfreS af y:aygufa&;udu
k G eaf wmfwYk&d mS azGvyk af qmifcsiyf gw,f/
tJ'DtwGuftjynhft0yl;aygif;yg0ifr,fvdkY uGefawmfajymcsifygw,f/
ar; ajrmufydkif;uae tESdyfpufcHNyD;xGufaNy;vGwfajrmufvmwJU ausmif;om;awGu
ajymygw,f/ ajrmufydkif;jzpf&yftwGuf wm0ef&SdwJhvlawGxJrSm udkEdkifatmifvnf;yg0ifw,f/
wm0ef&Sdw,fqdkwJUtcsufyg/ wm0ef&Sdw,fqdkwJUtay:rSm bmajymcsifygvJ/
26
Cover News
ABSDF ajrmufydkif;udp
xGef;atmifausmf? atmifEdkif? pdk;vif;eJh uRefawmf . . .
uGefawmfwdkYudk tkyfpkESpfpkutNydKif
pnf;Hk;Muwm/ udkrdk;oD;&JUtkyfpkeJY
udkEdkifatmiftkyfpkaygh/ udkrdk;oD;ZGef
tkypf rk mS trmcHb,fo&l v
dS q
J kd awmh
atmifoNl idr;f (tckA[ktzGUJ )? aemuf
0ifEikd Of ;D (bDbpD u
D &kd ifarmif)? udak X;
atmif(tck u,ef;jynfopfygwDu
Adv
k rf LS ;apmvGi)f / olwYkd u rd;k oD;&JU
trmcHawG/ olwYkd u uRefawmfwYkd eYJ
rif;orD;pcef;uvlawGudkpnf;Hk;
w,f/ bmjzpfvdkYvJqdkawmh tJ'D
pcef;ESpcf u
k tiftm;aumif;awmh rJ
rsm;vdYk / udEk ikd af tmifzufrmS trmcH
awGu tck DVB wm0efcHcifarmif
0if;? a'gufwmaomif;xGe;f ? a'guf
wmausmo
f ufO;D ?olwYkt
d yk pf u
k vnf;
pnf;Hk;w,f/ nDvmcHomwufae
&wm? b,forl eS w
f ,f b,folrSm;
w,fqdkwmrod&bl;/ udkrdk;oD;u
vnf;wifw,f/ EdkifatmifbmawG
vkyfw,f/ EdkifatmifuaysmhnHhwJh
aumif? awmfvSefa&;rSmr&Sdoifhbl;
aygh/ Edik af tmifuvnf; udrk ;kd oD;ZGef
rvkyfoifhwJhtvkyfudk vkyfw,f/
awmfvSefaumfrwDudk Ou|taeeJY
aemufuygw,fqNkd yD; tjyeftvSef
pGypf MJG uwm/ tNyKid w
f u
kd Mf uwmaygh/
tJ'Dvdkwdkufae&if;eJY ajrmuf
ydkif;aMu;eef;u rme,fyavmu
KIA Hk;udk0ifw,f/ KIA uvnf;
cef;reJYjynfaxmifpb
k Pfbufypfcwf
wmav;udk ud,
k w
f ikd Mf uHKxm;&awmh
tjrJrSwfrdaew,f/ r0if;armfOD;?
0if;aZmfeJYapmvGifwdkY&JUemrnfausmf
"mwfyakH v;&JU&mZ0ifaygh/ tJ'w
D ek ;f
u qEjyolawGudk ypfwmuawmh
War Game awGtwdkif;yJ/ &uf&uf
pufpufyJ/pufaoewfeJY ypfw,f/
tumtuG,,
f al ewJo
h u
l kd avmifcsm
eJYygypfw,f/ *sLwDukwfeJYwufqGJ
oluv
kd nf;ypfw,f/ vlemwifum;
awmifroGm;&Jbl;/ ypfw,f/ ao
vdkufMuwm aomufaomufvJyJ/
vdt
k yfwmawGxuf tiftm;udk oH;k
w,f/ tJ'Dwkef;u tJ'DrSmae&m,l
wmu wyfr 33 (uReaf wmfrarhb;l /
t&rf;emusnf;w,f)wyfrrSL;(NrdKU
awmf cef;rSmwm0efuswhJ AsL[mrSL;?
wyf&if;rSL;)awG emrnfvu
kd &f mS rSwf
xm;rdw,f/ 'gayr,fh tcktcsed rf mS
awmh 'DpdwfawGr&dScsifawmhbl;/
wdik ;f jynfukd a&SUqufomG ;apcsifjyD/
tckvdk 'Dudpe JY,SOf&if 'Dhxuf
ydkif;udpu
dk 'DnDvmcHrSm r&Sif;ygeJY/
cifAsm;wdYkEpS af ,muf&UJ jyemudyk J
t&if&Sif;ygvdkYajymw,f/ rdk;oD;EdkifatmiftkyfpkESpfpku NyKdif&if;uGJ
awmhrvdkjzpfvmw,f/ AdkvfcsKyfjr
ud,
k w
f ikd v
f mNyD;ruGMJ uzdYk ajymw,f/
ausmif;om;awGruGMJ uygeJY/&atmif
ndq
Nkd yD;jyefomG ;w,f/ nMd uw,f/
nd&if; nd&if;r&awmhbl;/ aemuf
qHk; KNU u &mZoHay;w,f/ uGJ
r,fq&kd if olwYkd pcef;rSmtuGrJ cHEikd f
bl;jyefMuawmhqdkNyD;ajymw,f/ rm
e,fyavmudv
k mwke;f u wpfpw
k pf
pnf;xJ/ jyefa&TUwJhtcgrSm ESpfpkuGJ
oGm;w,f/ rdk;oD;ZGefOD;aqmifwJh
tzGUJ uatmifoNl idr;f wdYk wyf&if;212
rSmaevdkufw,f/ NyD;awmh wwd,
nDvmcHudk qufvkyfw,f/ ajrmuf
ydkif;a&mrif;orD;pcef;uvlawGa&m
udkEdkifatmifwdkYeJY oHvGifpcef;udk
vdkufNyD;awmh nDvmcHwpfckvkyf
w,f/ vlrsm;wmuawmh udkEdkif
atmifwdkYzufursm;w,f/ ESpfjcrf;
uGJNyD;oGm;wJh tcsdefrSmawmh ajrmuf
ydik ;f onfuEkd ikd af tmif&UJ vufatmuf
udk a&mufoGm;NyD/ uRefawmfu jyef
zdkY&ufudk apmifhaewm/
atmufwdkbmvukefydkif;rSm
bk&m;uefawmhNyD; tcef;udk tjyef
rSm aoewfawGeJY0dkif;vmNyD; udkpdk;
udkxGef;atmifausmf
(txufAuoOu|? aemuf 'kOu|)
vif;cifAsm;udk uReaf wmfwYkdzrf;w,f
qdkNyD;zrf;vdkufw,f/ csKyfr,fhae
&mudk vufxdyfcwfZGwfqGJvm&if;
aemufuae udEk ikd af tmifa&mufvm
w,f/ uRefawmfu udkEdkifatmif
tpfudkBuD;b,fvdkjzpfwmvJ/ uRef
awmfu
h zkd rf;NyDvYkdar;awmh oluvuf
xJu aMu;eef;pm&GufudkxkwfjyNyD;
zwfMunfv
h Ykdajymw,f/ aMu;eef;xJ
rS m ppf a q;awG & S d c suf r sm;t&
udkpdk;vif;rSm e0wolvQKdjzpfygo
jzifh vdt
k yfovdq
k ufvuf ta&;,l
aqmif&Gufyg&ef atmufu atmif
Edik q
f Nkd yD;ygw,f/tJ'rD mS uReaf wmfu
Ou| uRefawmfwdkYtzGJYrSm;awmh
r,f/ cifAsm;rSm wm0eft&SdqHk;vdkY
uReaf wmfuajymw,f/ taotcsm
ajz&Sif;yg/ ordkif;rSm oifcef;pm,l
p&mtrsm;BuD;&Sdw,fvdkYajymawmh
olupdwfcsnDav; rif;udp trSef
twdkif;jzpfap&r,f/ udk,f ajrmuf
ydik ;f udo
k mG ;r,f/ rif;udpu
kd w&m;rQ
watmif&iS ;f ay;r,f/ tJ'v
D kd ajymNyD;
aemuf olYudkrawGU&awmhbl;/ tJ'D
aemufrmS uReaf wmfu
h t
kd us,cf sKyfeYJ
xm;w,f / rme,f y avmuswJ h
tcsdefrSmawmif xdkif;zufurf;rSm
tus,fcsKyfeJYxm;w,f/ oBuFef
tNyD; xdik ;f zufuaenzufrmS avSeYJ
trSwf 210 wyf&if;tay:ukef;rSm
27
t&ifwpfywfu Balancing
Act rQajcrSm &yfwnfxm;Edkifjcif;
eJYqdkifwmawGu oDtdk&Dydkif;rSm rsm;
rsm;pm;pm;r&Sdayr,fh vuf&Sd jref
rmhEdkifiHa&;? pD;yGm;a&;? vlrIa&;
e,fy,fujyemawGtawmfrsm;
rsm;udak jz&Si;f &mrSm vufawGUtoH;k cs
vdYk&ygw,f/Balancing Act udk wcsKUd
u ]&SOv
hf nf;avQmufomysm; vnf;
pGJom}vdkY jyefcsifMuygw,f/ uRef
awmfuawmh'x
D uftao;pdww
f ,f?
tEkynmqefw,fvdkYxifygw,f/
(1)
ESpfaygif; 50 tmPm&Sif p
epfatmufrSmaecJh&wJhEkdifiH/ pdwf
ydkif;? kyfydkif;qkdif&mtppedrfhuscJh&
wJh vlaerI0ef;usif/ uRefawmfwdkY
,HMk unfwt
hJ rSew
f &m;ursO;f yg;yg;
av;rQom/ avQmuf&wJhvrf;u
vnf; BudK;wpfacsmif;ay:rSm t
csdefra&G;ajcacsmfoGm;Edkifygw,f/
'Dawmh rQajcudkzefwD;Ekdifaom t
Ekynm (Balancing Act ) uta&;
yg ygw,f/ tmPm&vlYtzGJUt
pnf; (wyfrawmfudktajccH) eJY t
wdkuftcH(vlxkudktajccH)? r@dKif
BuD;av;cktMum; wpfOD;ESifhwpfOD;
0da&m"deJY tjyeftvSefxdef;ausmif;
rI? wdkif;&if;om;rsm;? tpdk;&? wyf
rawmftMum;rSm&SdwJh Nidrf;csrf;a&;
rS o nf jynf a xmif p k p pf p pf a zmf
aqmif a &;jyemtm;vH k ; [m
rsO;f yg;yg;av;ay:rSmom&Syd gw,f/
(2)
tck tpd k ; &eJ Y vT w f a wmf t
Mum;? tpdk;&eJYowif;rD'D,mawG
tMum; jyemawGjzpfyGm;ae&yg
w,f/ tpdk;&eJYvTwfawmfMum;jzpf
yGm;aewJjh yemrSmzGUJ pnf;yHt
k ajccH
Oya'aMumifhvdkY oHk;oyfrIawG&SdNyD;
zGJUpnf;ykHcHkHk;eJYjyemawGjzpfyGm;
ae&ygw,f/ zGJUpnf;yHktajccHOy
a'taMumif;pOf;pm;&if t&rf;arm
ygw,f/ 92 &mcdkifEIef;xJrSm udk,f
rygwmaocsmwJhtwGuf 0rf;omrd
ygw,f/ jynfoltrsm;pkvnf; 'D
vdkpdwfESvHk;oGif;NyD; 0rf;omMuyg
vdrfhr,f/ uRefawmfhtaeeJYawmh
zGUJ pnf;yHt
k ajccHOya'udu
k ikd Nf yD; jiif;
ckHraqG;aEG;csifygbl;/
tck tpdk;&eJYvTwfawmf? tpdk;
&eJY owif;rD'D,mwkdYMum;rSm y#d
yu a wG j zpf y G m ;Mu&wJ h t"d u
tajccHtaMumif;w&m;uawmh 'D
rdkua&pDpepf&JU tajccHoabmjzpf
wJh tmPmBuD;oHk;&yfcGJa0oHk;pGJrIeJY
Check & balance ? tjyeftvSef
xdef;ausmif;rItom;rusao;vdkY
bJjzpfygw,f/ t&ifppfwyfu tkyf
csKyfwahJ cwftqufqufrmS tmPm
BuD;oHk;&yfudk tpdk;&uyJ csKyfudkif
xm;&S&d muae tckcaJG 0oH;k pGw
J t
hJ cg
rlvuydkifqkdif&,lxm;wJh tkyfcsKyf
a&;r@dKiftaeeJY 'DtcGifhta&;awG
vufvw
T q
f ;kH H;I rIukd umuG,&f mu
aejzpfay:cJ&h wmjzpfygw,f/ vTwf
awmf&JU Check & balance pepfudk
0ifa&mufpGufzuf&mu aejynf
axmifpktqifhjyemay:cJh&wm
jzpfygw,f/
(3)
'D r d k u a&pD & J U oabmw&m;
. . . . . . . . . ajymjycsifygw,f ( 7 )
oef;xG#af tmif
t& tjrifhqHk;tmPm&SdwJhvlawGu
rJqE&SifjynfolawGyJjzpfygw,f/
tar&duefEdkifiHrSm rJqE&Sifjynf
olawGu vTwfawmfESpf&yfudka&m?
orwudkygwdkufdkufrJay;a&G;cs,f
jynfolawG&JUvkyfydkifcGifht& cHkHk;
tay:b,fvu
kd ikd w
f ,
G &f r,fqw
kd m
em;vnfoifhw,fvdkY xifygw,f/
'g[mvTwfawmfudk vdkufavsmjcif;
r[kwb
f J jynfow
l Ykd &UJ ydik cf iG ?hf tcGihf
tmPmudk vdkufavsmjcif;jzpfyg
w,f/ wpfzufu vTwfawmftae
eJYvnf;Impeachment pGyfpGJjypfwif
jcif;qdw
k m 'Dru
kd a&pDtpysK;d wJh Ekid if H
rSm jyif;xefvGef;w,fqdkwm owd
jyKoifhygw,f/ cHkHk;taeeJYrSm;,Gif;
cJo
h nfw
h idk f tukev
f ;kH udjk zKwfypfwm
xufpm&if orwtrdefYeJY tvJt
vS,fjyKvkyf&if uRefawmfajymwJh rQ
ajczefwD;EdkifrI (Balancing Act )eJY
a&SUudkoGm;EkdifMuygvdrfhr,f/
(4)
'Drkdua&pDEkdifiHawGrSm owif;
rD'D,mawGudk (Check & balance)
vkyfwm Public (jynfolYr@dKif)eJY
w&m;pD&ifa&;r@dKifyJjzpfygw,f/
tkyfcsKyfa&;r@dKifu vkyfvdkYr&yg
bl;/ 'Dvdkvkyfw,fqdk&if Control
(xdef;csKyfwm) vdkYac:NyD; vlxk&JU
ydkifcGifhjzpfwJh Freedom of Press udk
xdyg;wmjzpfNyD; vlxk&JUrauseyf
rIeJY &ifqdkif&Ekdifygw,f/
jrefrmEdkifiHrSm tmPm&Sifpepf
ESpf 50 vHk; 1962 Oya'eJY Freedom of Press u tpdk;&&JU xdef;
csKyfrIatmufa&mufaecJh&ygw,f/
udk,feJYoabmrwlolawGudk NzdKcGif;
w,f/ 'Denf;eJY vlxk,kHMunfwJhol
awG[m pnf;kH;jcif;cH&um image
aysmufqkH;NyD; aemufqkH;vlxkudk
qefYusifwJholawGjzpfvmw,f/ 'D
vlawG[m acgif;aqmifem;rSm pkykH
28
pmrsufESm (26) rStquf
b,fvakd jym&if&rvJqNkd yD; pOf;pm;
w,f/ dk;dk;axmufvSrf;a&;ygvdkY
ajym&if olwdkYuvufwH&SnfvdkY
vdrfwmodrSmpdk;NyD; txl;axmuf
vSr;f a&;qdNk yD;ajym&w,f/ olwYkdu
tJ'gudkvufcHw,f/ 'gayr,fh
ajrmufyikd ;f eJY qufpyfwmudk bmrS
rajymEdkifbl;/ dkufavrajymEdkif
av/ tJ'DtcsdefrSm ajrmufydkif;u
udx
k eG ;f atmifausmw
f Ykd udck sKBd uD;wdYk
eef;atmifaxG;MunfwYkd 0efcw
H mudk
du
k x
f m;wJh AD'G ,
D u
kd kd 201 wyf&if;
zufrSm toHtus,fBuD;eJYzGifhjy
w,f/ wrifzGifhjywmvm;wdkuf
qdkifwmvm;awmhrodbl;/ tJ'g
awGudkMum;NyD; uRefawmfvnf;
olwdkYajymwJh twdkif;yJvdkufajym
wmaygh/ olwdkYu aemufwpfck
xyfajymcdkif;jyefw,f/ rif;'Dudk
vmwmb,folU tcsdwftqufeJY
vmwmvJ vkyjf yefw,f/ tjyifvl
awGavQmufajymwm vufrcHbJ
twGi;f uvluakd zmfcikd ;f w,f/ tJ'D
rSmq&mae0if;atmifzrf;xm;NyD;
NyDvm; rzrf;&ao;bl;vm;rod
bl;/ uRefawmfvnf; rcHEdkifwJh
tqHk; q&mhemrnfudkajymvdkuf&
w,f/ wpf&ufawmh q&mhukd du
k f
ESufNyD;ppfaewmudk uRefawmhfacG;
tdrfav;xJu jrifvdkuf&w,f/
aemufq;kH q&ma&m uReaf wmfa&m
0efcw
H t
hJ cHusawmhvnf; olwYkdu
wpfqifw
h ufNyD;rd;k oD;ZGeu
f axmuf
vSrf;a&;vm;vkyfjyefw,f/ ESpf
a,mufpvH;k u r[kwb
f ;l vdYkqw
kd hJ
tcgrdk;oD;ZGefxJrSmrif;wdkYvlb,f
ol&SdvJvdkYar;w,f/ uRefawmfwdkY
ESpfa,mufvHk;uyJ udkaX;Edkifudk
oGm;xGurf w
d ,f/tJ'rD mS uReaf wmf
pOf;pm;rdwm 'Dtwdkif;qdk vlawG
trsm;BuD;'kua&muf&awmhrSmyJ/
rif;wdYkzrf;csi&f ifzrf;uGmqdNk yD; A[dk
aumfrwD'kOu|upNyD; oHvGifp
cef;rSmawGUwJhvlawGtukefvHk;&JU
emrnfawGavQmufajymw,f/ tJ'D
enf;urSefvm;rrSefvm;awmhrod
bl;/vlawGawmhrzrf;awmhb;l /
ar; 'DvdkrsKd;oHvGifpcef;rSm dkufESuf
ppfaq;wmawGvyk zf hkd b,fou
l pDpOf wmvJ/
ajz 'DvdkrsKd;ppfaMuma&;pcef;
zGifhNyD;ausmif;om;tcsif;csif;dkuf
ESufppfaq;zdkY udkEdkifatmif trdefY
ay;wm/ oltrdefYay;vdkY 'Dvdkvkyf
&Jwm/ ppfaumfrwDOu|uvnf;
pmrsufESm (25) rStquf
ar; ajrmufydkif;udpeJh ywfoufjyD;
udkEdkifatmifajymcJUzl;wm&Sdygw,f/ tu,f
jrefrmEdkifiHudk jyefa&mufvdkY&Sd&if ajrmufydkif;
udpr mS epfemcJo
U al wG? rdom;pk0ifawGeaYJ wGNY y;D
awmif;yefr,fvdkh ajymcJUygw,f/ tckjrefrm
EdkifiHudk jyefa&mufvmwJh tcsdefrSmbmajym
csifygvJ/
ajz [kwfw,f/ uGefawmfajym
cJyh gw,f/ajymcJw
h ,fqakd wmh uGef
awmf ABSD uacgif;aqmifawGeYJ
awGUcJhw,fav/ 'Dudpuvnf;
uGefawmfrvGJraoGMuHKrSmyJqdkNyD;
awmh/ ABSDF uawmh tck uRef
awmf a jymwJ h [ mav;yJ a jymyg/
tzG J U tpnf ; taeeJ Y w m0ef & S d w J h
tcsdefus&ifawmh ay;awGUr,f/
olwdkYyJ pDpOfr,faygh/ qdkawmh ol
wdkYtzGJUtpnf;oabmjzpfaeNyD;
uGefawmfu tjyifvljzpfaewJh
oabmrsKd;jzpfaewJh tcgusawmh
opinion
olyJ/ oltrdefYay;wm/ uRefawmf
Edik if jH cm;olwpfa,mufa&SUrSm uRef
awmfaxmufvSrf;a&;r[kwfbl;/
wpfceG ;f xGurf v
d YkdwpfnvH;k tdu
k f
cH&wmolYa&SUrSmyJ/ olvufazsmuf
wD;ac:NyD; tdkufcdkif;wm/ nif;
qJrIawGtukefvHk; udkEdkifatmif&JU
trdeYfeYJvmwmqdw
k maocsmw,f/
ajrmufyikd ;f udpr mS udEk ikd af tmifywf
oufr&I v
dS m;r&Sv
d m;qdw
k muawmh
tJ't
D csed u
f ajrmufyikd ;f rSm&Srd aewJh
twGufrajymEdkifbl;/ ajrmufydkif;
udpr mS axmufvrS ;f a&;udak zmfxw
k f
Edik v
f YkdEikd af tmif[mjyifyrSmEdik if aH &;
awmfawmfwufomG ;w,f/tJ't
D &Sed f
eJYyJ vuf&SdolvkyfaewJhjynfwGif;
axmufyHha&;tquftoG,fawG
a&;utzrf;cH&NyD; jrefrmjynfjyef
a&mufvmcJhw,f/
ar; bmjzpfvdkh ajrmufydkif;udpawGu
ESpf 20 ausmfvmrS tpay:vmwmvJ/
ajz jynfwGif;udkjyefa&mufvm
wJhtcgrSm udk,fhb0udk,ftawmf
jyefwnfaqmuf,l&w,f/ jzpf
ysufcJhwJhtjzpfawGaMumifh tzGJUt
pnf;*kPo
f u
d m xdcu
kd rf mS pd;k w,f/
'Dupd a wGtckvjkd yefay:vmwmu
udkxdefvif;aMumifhjzpfyg/ olY&JU
oef;BuD;rwdYk vluufqufvYkdxu
G f
vmNyD; atmifrdk;0if;&JUajrmufydkif;
a'orS tdk;wGefoHrsm;xGufvm
h
w,f/Media awGtm;aumif;wJt
csed v
f nf;jzpfvYkdyg/ jynfyrSma&muf
aewJhuav;awG 'DudptpazmfzdkY
udkae0if;atmifwdkYu wyfzGJU0if
awG 'kua &mufatmifavQmufajym
w,fvdkYa&;xm;w,f/ olwdkYajym
wJh vlawGxJrSm vuf&SdEdkifiHa&;
e,fy,fxJrSmwuf<upGmOD;aqmif
vIyf&Sm;wJh olawGygaew,fwJh/
tJ'DtwGufaMumifh xkwfazmf&efr
oifhqdkNyD;ola&;w,f/ tJ'DpmeJY
ywfoufNyD; 26 &ufrmS uRefawmfh
facebook rSmjyefa&;w,f/ &J&o
J m
zGichf svu
kd yf gudEk ikd af tmifqNkd yD;/ tJ'D
pmrSmuRefawmfwYkd uwyfzUJG 0ifawG
'kua &mufatmifvyk w
f ,f?wjcm;em
rnfawGxnfhvdkYraumif;bl;vdkY
omajymxm;NyD;uRefawmfwdkYudk
du
k Ef u
S pf pfaq;wmwpfv;kH rSxnfh
rxm;bl;/uReaf wmfwYkdu
dk Ef u
S pf pf
aq;vdkYomxGuf&wm/uaeYtxd
olUpmudak wmif;yefpmvdYkr,lqbl;/
olY&UJ tem*wfEikd if aH &;rSmolU&JUyH&k yd f
rxdcdkufatmif wjcm;vlawGudk
qufeif;oGm;w,fvYkyd J ,lqw,f/
ar; bmjzpfvdkh'Dvdk,lqEdkifwmvJ/
ajz uRefawmf,lqwJh ,lq
csufrSefrrSef 'DaeYtajctaeawG
u oufaojyaewmyJav/ udEk ikd f
atmifjyefvmawmhr,fqw
kd hJ owif;
awG vGefcJhwJhwpfywfavmufu
pNyD;Mum;vm&w,f/ Mum;cgpu
vH;k 0r,Hb
k ;l / bmjzpfvYkdvq
J akd wmh
udkEdkifatmif[m olajz&Sif;p&m
BuKd;pm;wdkif;EIwfydwfcH&r,fqdkNyD;
Ncdrf;ajcmufc&H wmawG&w
dS ,f/
ar; NyD;cJhwJh rwfv 25 &ufaehrSm
udEk ikd af tmifu ajrmufyikd ;f udpa wGehJ ywfouf
Ny;D jyef&iS ;f cJw
U ,f/ tJ'&D iS ;f vif;csuu
f kd b,f
vdkoabmaygufygovJ/
ajz tJ'DpmxJrSm udkpdk;vif;eJY
ABSDF A[dkOu|a[mif;
a'guf w mEk d i f a tmif t ygt0if
OD;ndKtkef;jrihf? a'gufwmaomif;
xGe;f wdYk o;kH OD;onf orw\ zdwf
Mum;csut
f ay:Nidr;f csr;f a&;tusK;d
aqmifrsm;\ pDpOfay;csuft&
vif;wdwu
d susajymvdYk &&dS if olwYkd
12 &ufaeY(1992ckESpf azazmf0g&D
v 12 &ufaeY)uowfvdkufw,f
qdkwJhOpmu olwdkYowfNyD;rS uRef
awmfwYkdo&d wm/ tJ't
D csed w
f ek ;f u
uRefawmfwdkYu nDvmcHtuGJtjyJ
eJYrme,fyavm xdk;ppfeJY qdkawmh
uGefawmfwYkd t'J rD mS yJ tvkyf yI af e
Muwmqdak wmh tJ'aD emufyikd ;f oGm;
wJt
h cgrSm tckvw
G v
f mwJh olawG
&Sdw,f/ uRefawmf olwdkYajymo
vdkyJ/ emrnfawGawmh rrSwfrdbl;
Asm/ ESpaf ,mufo;kH a,mufavmuf
awGUw,f/ rSwfrdwmuawmh eef;
atmifaxG;Munfudk awGUw,f/
rSwfrdwmuawmh tJ'DtcsdefrSm
rSefw,f? rrSefbl;qdkwmudk uRef
awmfwdkYbufu ppfaq;od&SdedkifzdkY
awmfawmfcufw,f/ wpfzufajym
wmyJ Mum;wmudk;/ 'gayrJh bmyJ
ajymajymwpfa,mufeYJwpfa,muf
,HkMunfawmhwm r[kwfawmhwJh
twGuaf Mumihrf YkdvYkdcifAsm;wdYk olwYkd
udkvTwfay;vdkufyg/ rdbawGudk
jyeftyfvdkufyg/ 'gudkyJt"du ol
wdkYudk wdkufwGef;wmygyJ/
ar; vuf&SdtcsdefrSm jrefrmEdkifiHudk
a&mufvmcJUNyDjzpfwJUtwGuf ajrmufydkif;
ausmif;om;a[mif;awG&YJ pGypf rJG aI wGeYJ pyfvsO;f
NyD; bmawGvkyfaqmifoGm;zdkh pDpOfxm;vJ/
ajz tckvmwJch &D;pOfu ajrmuf
ydik ;f udpu
kd ajz&Si;f zdYk t"duvmwJh
c&D;pOfawmhr[kwfbl;/ ABSDF
uvnf; tJ'v
D akd wmh wm0efray;
vdkufbl;/ olwdkY oabmrwlbJeJY
uGefawmfwdkY ajymvdkY r&bl;aygh/
tJvt
kd csed rf sKd ;jzpfvmvdYk&&dS if pHpk rf;
a&;aumfr&Sifvdk[mrsdK;wpfckzGJUNyD;
awmhtjzpfreS f azmfxw
k o
f ihw
f ,f/
um,uH&iS t
f m;vH;k yg0ifoihw
f ,fvYkd
uGeaf wmfuawmh tJ'v
D w
kd u
kd w
f eG ;f
csifygw,f/
udpa wGuv
kd ;kH 0rajz&Si;f &ao;bl;/
aemufwpfcu
k ABSDF uaeNyD; 'D
udpe YJywfoufvYkd trSew
f &m;azmf
xkwfa&;aumfrwDqdkNyD;zGJUw,f/
tJ'DaumfrwD&JUpmrSmvnf; 2013
ckESpf arvrS tpD&ifcHpmxGufrSm/
tpD&ifcHpm rxGufao;cifawmh
vmrSmr[kwb
f ;l vdYk,x
kH m;wm/ tck
tJ'Dvdkr[kwfbl;/ udkEdkifatmifwdkY
rJaqmuf;kH udk Edik if jH cm;utaxmuf
tyHrh ay;awmhb;l / jynfwiG ;f ud0k if
zdkYzt
d m;ay;aeNyD/ taxmuftyHhudk
Indirect ray;awmhb;l / Direct yJ
ay;awmhr,f/ jynfwGif;udkom &
atmifajymif;vdYk ajymoHawGMum;&
w,f/ tJ'DvdkMum;ae&wJhtcsdef
udkEdkifatmifMo*kwfv 31 &ufaeY
aeYvnf 1 em&D 55 rdepfrSm
TG b,favmufeJYa&mufr,fqdk
wmMum;awmh vufcv
H u
kd &f w,f/
tJ'Dawmh 'Dvl[m oleJY ywfouf
wmawG&Sif;p&m&SdwmawGr&Sif;bJ
jyefvm&if ajrmufyikd ;f ausmif;om;
trsm;pkeYJxyd w
f u
kd af wGUrSm/ aemuf
ajrmufydkif;udpudk pmemem;vnf
wJh jynfolawGeJYawGUrSm/ 'gu
aemufwpfcsu/f 'gawGukd ol*kr
pdkufbl;vm;/ aemufoleJY ndEIdif;cJh
wJh tpdk;&0efBuD;awG/ tpdk;&0ef
BuD;awGuvnf; 'Dajrmufyikd ;f udp
awGudk odw,f/ od&ufom;eJY
Edkifatmifawmif;yef0efcsrIrvkyf
bJeYJvufcNH yDq&kd ifbmvkyMf urvJ/
aocsmw,f udEk ikd af tmifrmS tMuH
tpnfwpfckckawmh&SdaeNyD/ vuf
0g;csif;dkufxm;MuNyD;NyD/ aocsm
w,frd;k om;awmhb;l / oljyefvm
csif & if j yef v myg/ r[m*E m H k
q&mawmfb&k m;Bu;D pmoifom;awG
udq
k ;kH rovdyk pJ w
d af umif;av;xm;
NyD;jyefvmygvdkYajymcsifygw,f/
tIyfawGr&Sif;Edkifao;cifpdwf
aumif;av;xm;apcsifygw,f/
ar; tck udkEdkifatmif jrefrmjynf
jyefvmwJhtay:xyfajymzdkh &Sdygao;vm;/
ajz udEk ikd af tmifu wpfavQmuf
vHk;jrefrmEdkifiHa&;twGufvkyfvm
cJw
h m/ 'gayr,fh tckoal wmfawmf
csrf;omaeNyD/ rJaqmufrSmwdkuf
ESpv
f ;kH &Sw
d ,f/befaumufrmS wdu
k f
cef;&Sdw,f/tckaemufqHk;od&wm
qdk&if olYvHkjcHKa&;twGufqdkNyD;
usnu
f mum;awmif0,fp;D aew,f
vdYk o&d w,f/ajym&r,fq&kd ifawmh
oljyefvmyHu
k kd rBuKdub
f ;l / ajrmuf
ydik ;f udpv
[
kd mrsK;d A[drk mS jzpfwhJ udp
vdk[mrsKd;awGudkwm0ef,lajz&Sif;
NyD;rSjyefvmoifw
h ,f/yuwdtajc
taeudrk a&mufao;cifrSm vlBuD;
awGeYJvuf0g;csi;f du
k Nf yD;0ifwmu
awmhoUl tem*wftwGuv
f yk w
f mvdYk
yJjrifygw,f/
od&onf/
xdUk jyifABSDF Ou|a[mif;
udkrdk;oD;ZGefESifh udka&TpifxGef;? udk
&ifat;? udkrSL;om? udkxGef;atmif
ausmf? udkudkav;ESifh udkudkatmif
wkYdtzGJUonfvnf; xdkif;EdkifiHrS