Wika ng Telebisyon: Epekto at Kahalagahan sa Wikang Filipino Nitong dumaan na mga taon, kapansin-pansin na tila bay araw araw

at tuloy tuloy na ang pag-ulad ng teknolohiya sa buong mundo. Bilang bahagi ng lumalago at lumalawak na Information Technology, kaliwa't kaann ang paglabas ng mga produkto tulad ng Samsung Galaxy Tablet at iPod ng Apple. Sa kasalukuyan, ito na ang mga kagamitang unti-unting pumapalit sa tradisyunal na mga kompyuter na may keyboard, monitor, CPU at mouse. Sa kabila ng lahat ng pagbabagong ito, hindi pa rin nito tuluyang mapapalitan ang telebisyon bilang isang pangunahing paraan ng telekominikasyon. Unang nakilala sa bansa noong 1953 si James Lidenberg sa taguring 'Ama ng Telebisyon sa Pilipinas.' Siya ang nanguna sa pagtayo ng kauna-unahang istasyon ng telebisyon sa Pilipinas. Abril 1953 nang magsimula ang ABS-CBN bunsod ng pagsisimula ng Chronicle Broadcasting Company ng magkapatid na sina Eugenio at Fernando Lopez. Bagaman pansamantalang napasailalim sa kontol ng pamilyang Marcos noong kapanahunan ng Batas Militar, nagawa nitong muling makalaya matapos ang diktaturya. Simula ng paglaya nitoy patuloy na itong umunlad nang umunlad. Sa kasalukuyan, mayroong tatlong pangunahing channel ng telebisyon sa Pilipinas: ABSCBN, GMA at TV 5. Ang paglawak ng tema ng mga palabas sa telebisyon ay iniaayon ng mga nasabing kumpanya batay sa ninanais at tingin nila ay kailangan ng mga manunuod. Ilan dito ay News and Public Affairs, Sitcom, Reality, Drama Series, Foreign, Talk at Variety Shows. Dahil ang mga ito ay pawang tugon ng mga istasyon sa hiling ng kanilang mga viewers, ang pagiging malapit nito sa madla ay tila ba isang epekto nito. Hindi kataka-takang nagawa nitong maipluwensiyahan ang paraan ng pamumuhay ng masa, lalo na ang wika. Mababakas ito sa pangaraw-araw nating pakikipag-ugnayan sa ating kapwa. Ang mga salita, parirala o kataga na ito na pinasikat ng mga personalidad sa telebisyon ay naging bahagi na ng ating verbal na komunikasyon sa kabila ng kakulangan natin ng kaalaman hinggil sa etimolohiya ng mga ito. Ilan sa mga salitang impluwensiya ng telebisyon at kanilang pinagmulan ay ang mga sumusunod:

. ansaveh apir ashi - pinaikling 'anong masasabi mo doon?' - mula sa salitang Ingles na 'up here' - pinauso nina Tito, Vic at Joey - tawag sa mga babaeng Bhutanese na nagmula sa mayamang angkan. - pinasikat ng palabas na Princess and I ashti bonggang-bongga - kapayapaan (Parsi na salita) - tiyahin; pinasikat ng Encantadia - mula sa 'bunga-bunga' na may kaugnayan sa isang Italian Prime Minister nas nangangahulugang 'an orgy involving a powerful leader'; isa rin itong african-style na ritwal na isinasagawa ng 20 hubad na mga kababaihan sa harap ng mga kalalakihan. bokya boom bulgar - wala - ekspresyong pinasakit ni Boy Pick-up - mula sa tunog ng sumabog na bomba - isiniwalat sa publiko - mula salitang Ingles na 'vulgar' na ang ibig sabihin ay 'common'. chika - kwento o sabi-sabi - mula sa salitang Espanyol sa 'chika' na ang ibig sabihin ay babae dabarkads - kabarkada (baliktad) - pinauso ng programang Eat Bulaga bilang katawagan sa mga awdyens niyo. dongyan - Dingdong-Marian - tawg sa mga tagahanga nina Dingdong Dantes at Marian Rivera - nagsimula kina Brad Pitt at Angelina Jolie (Brangelina)

dramarama

- sunud-sunod na mga drama serye - drama + marathon - pinauso ng GMA bilang tawag sa mga programa nila sa hapon.

gunggong

- stupido - mula sa salitang Fookien na 'gong gong' na ang ibig sabihin ay 'silly'

harurot havey kakasa ka ba?

- mabilis na pagpapataktbo ng mga sasakyan - mula sa tunog ng 'muffler' ng mga sasakyan. - nakakatuwa - pinauso ni Vice Ganda sa Showtime. - lalaban ka ba? Uubra ka ba? - mula sa programang 'Kakasaka ba sa Grade V?' ng GMA

kapuso

- mga tumatngkilik sa GMA - tawag ng GMA sa kanilang mga awdyens at tagatangkilik

keribels kimerald

- kaya yan - Kim- Gerald - tawg sa mga tagahanga nina Kim Chui at Gerald Anderson - nagsimula kina Brad Pitt at Angelina Jolie (Brangelina)

kontrabida

- kaawa ng bida; - mula sa mga salitang Espanyol na contra (laban) at vida (buhay)

koreanovela madlang people manyakis

- mga seryeng mula sa Korea na ipinapalabas sa atin - Korea + novella (Espanyol) - awdyens ng Showtime - bastos - mula sa 'manyak sa kiss' - pinakita ng palabas na Chicks to Chicks noong 80's.

may sa pusa

- mahirap patayin - sinasabing ang pusa ay may 9 na buhay kaya mahirap patayin.

nahook

- nahumaling - ang hook ay nakakasabit kung saa'y hindi ka makawala.

ngwek lelo okray pakipot

- isang ekspresyon natin ngayon - mula sa ekspresyon na 'ngek' - huwag munang maging aktibo - mula sa 'lie low' na nakuha sa isang pelikula ni FPJ - asar - Ingles na salita para sa 'Okraj' (Polish) - ayaw pa sa simula ngunit gusto naman - mula sa 'kipot' na ibig sabihin ay masikip ngunit kalauna'y malalagpasan din.

party party pasaway pashnea patok PBB teens primetime bida puchu-puchu

- lubusang kasiyahan - mga taong hindi sumusunod sa pamantayan - higit na pinakit ni Ethel Booba sa 'Extra Challenge' - mababang uri; lapastangan - pinasikat ng 'Encantadia' - sikat - mga dalaga't binatang maagang naglalandian - pinasikat ni Vice Ganda - tawag sa mga palabas tuwing gabi - hindi 'impressive' na performans - pinauso ni Vice Ganda mula sa mga sumali sa Pinoy Big Brother 2012

Senatoriables/ Presidentiables shunga suportahan taka

- tumutukoy sa mga nangangarap at tumatakbong senador at presidente - ginagamit sa media - tanga - susuportahan kita

- mula sa isang komersyal ng PLDT telefantasya/fantaserye telenovela trapik uber unkabogable - mga seryeng may temang pantasya - tele + fantasya - mga seryeng drama - tele + novella - siksikan ang mga sasakyan sa daan - mula sa 'traffic' na tumutukoy sa mga sasakyan - isang segment ng Pinoy Big Brother - mula sa salitang Aleman na ang ibig sahibin ay above - hindi matalo-talo - un + kabog + able -pinasikat sa Showtime waley asianovela Japanovela/ jdorama taiwanovela - korny - mga banyagang palabas mula sa mga bansa sa Asya - Asya + novella - mga serye/ drama mula sa Japan - Japan + novella - mga seryeng mula sa Taiwan - Taiwan + novella Ang mabilis na paglago ng bokubolaryong Filipino na nagmula sa telebisyon ay bunga na rin ng masusing pag-aaral ng mga istasyon hinggil sa mga pang-araw-araw na gawain ng Pilipino. Halimbawa na lamang nito ay ang sunud-sunod na mga balita tungkol sa bigat ng trapiko, kaya'y ulat panahon, ehersiyo, presyo ng mga bilihin at ilan pang mga programa na tila ba nakasentro sa mga nanay at mga kasambahay na abalang-abalang naghahanda para sa bagong araw sa mga oras na ito tuwing umaga. Sa tanghali naman, isinasabay sa pagkain ng tanghalian ang mga palabas na may temang variety at talent tulad ng Eat Bulaga, Party Pilipinas, Showtime at ASAP. Kung gabi, na tinatawag ring primetime, ang mga tao ay nakauwi na sa kani-kanilang tahanan, pinapalabas yaong mga patok sa masa tulad ng mga balita at sunud-sunod na drama serye na tinatawag sa Pilipinas na teleserye o teledrama. Ilang halimbawa nito ay ang Walang Hanggan at Makapiling Kang Muli. Kapansin-pansin din na buhat sa mga halimbawa ng mga salitang nakuha sa telebisyon,

may ilan dito na nangggaling sa mga palabas na news, variety at drama tulad ng pashnea (Encantadia), ashti (Princess and I), Chika, Madlang People (Showtime) at iba pa. Ang paggamit nila ng mga sikat na artista ay higit pang nakatulong sa pagpapaigting ng kanilang impluwensiya. Sa tulong din ng mga personalidad na ito, nakukuha nila ang tiwala ng karamihan. Halimbawa na lang ay sina Marian Rivera, Ted Failon, Coco Martin at Mike Enriquez. Isa rin sa mga istratehiya ng mga istasyon ay ang paggawa ng mga chismis na mabilis kumalat sa masa sa pamamagitan ng pakikipag-usap upang makahatak ng mgatumatangkilik. Patok na patok na rin ngayon ang mga palabas mula sa ibang bansa na ating inadap tulad ng Pinoy Big Brother, Pilipinas Got Talent, Philippine Idol at Survivor. Kasabay rin nito ang sunud-sunod na pagsulpot ng mga pelikula at seryeng banyaga na isinasalin sa Filipino katulad ng Spongebob Squarepants, Ben 10, Phineas and Ferb , Harry Potter and the Goblet of Fire at James Bond movies. Noong dekada '90, sumikat ang mga seryeng nagmula sa Mexico na tinawag nga mexicanovela na mula sa pinagsamang Mexico at novella (Espanyol). Kabilang dito ay ang mga palabas na Marimar at Rosalinda na gumawa pa ng kasaysayan sa reyting nitong 69.1% na hanggang sa kasalukuyan ay hindi pa rin nauungusan. Marahil, isa itong pamamaraan ng mga istasyon upang muling makakuha ng iba pang mga manunuod-- yaong hindi gaanong nakaiintindi ng Ingles o kaya'y walang akses sa mga naturang palabas sa mababang halaga. Sa pamamagitan kasi ng pagsasalin na kanilang ginagawa, mas nauunawaan ng mga manunuod ang mga sikat ng banyagang palabas kaya't higit nilang ikatutuwa ito kaysa manuod ng mga palabas na hindi naman nila gaanong maunawaan at sa higit na abot kayang halaga. Sa dami ng mga palabas na mula sa ibang bansa, wala na atang tatalo pa sa mga programang galing sa mga Asyanong bansa sa dami at sa lawak ng impluwensiya sa mga Pilipino at sa wikang Filipino. Mula sa mga istasyong nag-ere ng mga palabas na asyano, naidagdag sa ating leksikon ang mga salitang asianovela (Asya + novella) na katawagan sa mga palabas na mula sa kapit-bansa sa Asya na unang ginamit sa mga internet forums at tuluyang lumaganap at ginamit ng madla, koreanovela, taiwanovela at japanovela o jdorama na ginagamit sa kasalukuyan upang tukuyan ang pinagmulang bansa. Pinakamarami rito ay ang mga seryeng mula sa Korea tulad ng Lovers in Paris, Jewel in the Palace, Dong Yi, Princess Hour at Full House. Matatandaang ang ekspresyong Aja! ay galing sa Lovers in Paris na naging ekspresyon rin ng marami sa atin. Isa sa

mga pangunahing dahilan na itnituro ng patuloy na pagsikat ng mga naturang programa ay malinis at maayos na takbo ng kwento ng mga ito. Kasama na rin dito ang pag-iiba-iba ng mga magkatambal na artista sa bawat palabas.

Dahil sa napakalaking impluwensiya ng media sa pang-araw araw nating pamumuhay, maituturing ito na isang malaking bahagi na nagbibigay kontribusyon sa paglilinang sa ating pang araw araw na wika. Ang mga naging impluwensiya ng Telebisyon sa pangkalahatan ay ang mga sumusunod: 1. Napaghahalo ang mga salitang Ingles at Filipino, na nagiging dahilan upang magkaroon 3.Pinapa-ikli nito ng ang mga mga panibagong mahahabang salitang salita. Filipino. 2. Ang mga salita ng Telebisyon ay nagiging bahagi nan g bokabularyong Filipino. 4. Nagiging pamalit ang mga salita ng Telebisyon, sa mga salitang nakalimutan na o may restrikto na bawal sabihin sa media. Nagiging makabuluhan ang isang malaki o maliit na usapan. Malakas ang impluwensiya ng wika ng telebisyon sa ating pang araw-araw na wika dahil sa: 1. Pumapatok ang isang tao sa mga kakilala niya o kausap kung may nalalaman siyang panibago o usong katagang nakalap niya mula sa Telebisyon. 2. Nagkakaroon ng pakiramdam ang isang indibidwal ng sense of belongingness dahil nagkakaroon siya ng social interaction sa ibang tao gamit ang wika ng Telebisyon. 3. Dahil sa napakasikat ng programa kaya na-iintriga o na-coconcious ang isang indibidwal. 4. Lagi nating pinapanuod ang programa kaya itoy tumatatak sa ating isipan. 5. Nakaka-engganyo o maganda ang salita o mga salita na ating nadidinig mula sa Telebisyon. Hindi maikakaila na sa pangkalahatan, ang wika ng Telebisyon ay wikang Filipino. Bakit Filipino ang wika ng Telebisyon? Mas patok ang mga programang nasa wikang Filipino batay na rin sa dami ng mga palabas na Filipino ang ginagamit na wika at dahil naiintindihan ito ng masang

Filipino kaya mas pabor sila dito.

Inihanda nina: Tadle, Frauline Perez, Marilene Angelina Cervantes, Rizza Mae Dela Cruz, Dianne Soliman, Mikah Vinas, Maria Aileen Poblete, Sandra