UNIDADE 11

UNIDADE 11
ORGANIZACIN TERRITORIAL DE
ORGANIZACIN TERRITORIAL DE
ESPAA
ESPAA
ESPAA EN EUROPA E NO MUNDO
ESPAA EN EUROPA E NO MUNDO
ORGANIZACIN TERRITORIAL DE ESPAA
ORGANIZACIN TERRITORIAL DE ESPAA
4
Espaa = estado cunha organizacin Espaa = estado cunha organizacin
poltico-administrativa en poltico-administrativa en
comunidades autnomas, provincias e comunidades autnomas, provincias e
municipios. municipios.
4
Orixe do estado autonmico arrinca Orixe do estado autonmico arrinca
na Constitucin de 1978 na Constitucin de 1978
recoecemento e garanta ao dereito recoecemento e garanta ao dereito
autonoma das nacionalidades autonoma das nacionalidades
histricas (Cat, Eus e Gal; chamadas histricas (Cat, Eus e Gal; chamadas
as por ser aprobado o seu estatuto as por ser aprobado o seu estatuto
na II Repblica) e das rexins na II Repblica) e das rexins
recoecemento de autogoberno e recoecemento de autogoberno e
libre direccin de propios asuntos libre direccin de propios asuntos
descentralizacin. descentralizacin.
4
Caractersticas das CCAA: Caractersticas das CCAA:
a) a) Cada CCAA atpase rexida por Cada CCAA atpase rexida por
un estatuto de autonoma un estatuto de autonoma
(delimitacin territorial, organizacin, (delimitacin territorial, organizacin,
competencias) , aprobado polas competencias) , aprobado polas
Cortes. Cortes.
b) b) As CCAA teen competencias As CCAA teen competencias = funcins en diversos asuntos. = funcins en diversos asuntos.
As competencias poden ser: As competencias poden ser:
Exclusivas: das CCAA Exclusivas: das CCAA polticas (organizar institucins de polticas (organizar institucins de
autogoberno), ec (agricultura, pesca,), infraestructuras (obras autogoberno), ec (agricultura, pesca,), infraestructuras (obras
pblicas), transportes (estradas, ferrocarril,), urbanismo, pblicas), transportes (estradas, ferrocarril,), urbanismo,
vivenda, educacin, sanidade vivenda, educacin, sanidade
Mixtas: o Estado realiza a lexislacin bsica e as CCAA a sa Mixtas: o Estado realiza a lexislacin bsica e as CCAA a sa
aplicacin. As CCAA poden ampliar as sas competencias entre as aplicacin. As CCAA poden ampliar as sas competencias entre as
que non son consideradas exclusivas para o Estado. que non son consideradas exclusivas para o Estado.
Exclusivas do Estado: materias esenciais para o Estado: Exclusivas do Estado: materias esenciais para o Estado:
relacins ext, defensa, inmigracin, relacins ext, defensa, inmigracin,
c) Institucins das CCAA: c) Institucins das CCAA:
Parlamento autonmico: elixido por sufraxio universal. Parlamento autonmico: elixido por sufraxio universal.
Goberno: dividido en conselleras, especializadas nas diferentes Goberno: dividido en conselleras, especializadas nas diferentes
reas de goberno. reas de goberno.
Presidente: cabeza do goberno, elixido polo Parlamento e Presidente: cabeza do goberno, elixido polo Parlamento e
nomeado polo rei. nomeado polo rei.
Tribunal Superior de Xustiza. Tribunal Superior de Xustiza.
Ademis o goberno central nomea a un delegado do goberno para Ademis o goberno central nomea a un delegado do goberno para
dirixir a administracin do Estado en cada CCAA. dirixir a administracin do Estado en cada CCAA.
d) Financiamento: d) Financiamento: 2 tipos: 2 tipos:
Rxime comn Rxime comn: incle tributos : incle tributos
cedidos polo Estado (33% IRPF, cedidos polo Estado (33% IRPF,
33% IVE e entre 40 e 100% de 33% IVE e entre 40 e 100% de
outros tributos, coma outros tributos, coma
electricidade e matriculacin de electricidade e matriculacin de
vehculos), ingresos achegados vehculos), ingresos achegados
polo Estado (financian polo Estado (financian
competencias asumidas) e competencias asumidas) e
propios (patrimonio de cada propios (patrimonio de cada
CCAA). CCAA).
Rxime foral Rxime foral: Pas Vasco e : Pas Vasco e
Navarra Navarra financiacin con todos financiacin con todos
os ingresos tributarios recadados os ingresos tributarios recadados
no seu territorio pola sa propia no seu territorio pola sa propia
administracin fiscal e pactan administracin fiscal e pactan
(concertos e convenios) a (concertos e convenios) a
cantidade que se lle paga ao cantidade que se lle paga ao
Estado. Estado.
Para corrixir desequilibrios territoriais Para corrixir desequilibrios territoriais
algunhas comunidades reciben algunhas comunidades reciben
ingresos procedentes do Fondo de ingresos procedentes do Fondo de
Compensacin Interterritorial e Compensacin Interterritorial e
de Suficiencia de Suficiencia
e) e) CCAA divdense en provincias e municipios: CCAA divdense en provincias e municipios:
> > Provincia: entidade formada por unha agrupacin de Provincia: entidade formada por unha agrupacin de
municipios. Xurdiron en 1833 (Divisin provincial de J. municipios. Xurdiron en 1833 (Divisin provincial de J.
Burgos) para mellorar a administracin do territorio. O Burgos) para mellorar a administracin do territorio. O
seu rgano de goberno a Deputacin provincial, que ten seu rgano de goberno a Deputacin provincial, que ten
como misin fomentar os intereses provinciais e asegurar como misin fomentar os intereses provinciais e asegurar
a prestacin de servizos aos vecios: sumidoiros, a prestacin de servizos aos vecios: sumidoiros,
pavimentacin, recollida de lixo pavimentacin, recollida de lixo
> > Municipio: entidade bsica de organizacin territorial do Municipio: entidade bsica de organizacin territorial do
Estado. O seu rhano de goberno o concello, rexido polo Estado. O seu rhano de goberno o concello, rexido polo
alcalde e os concelleiros. O municipio debe prestar alcalde e os concelleiros. O municipio debe prestar
servizos aos vecios: sumidoiros, recollida de lixo servizos aos vecios: sumidoiros, recollida de lixo
> > Canarias e Baleares: manteen unha organizacin local Canarias e Baleares: manteen unha organizacin local
especial especial cabidos (Canarias) e consellos insulares cabidos (Canarias) e consellos insulares
(Baleares). (Baleares).
A Constitucin permite a creacin de demarcacins A Constitucin permite a creacin de demarcacins
submunicipais (parroquias) e supramunicipais (comarcas). submunicipais (parroquias) e supramunicipais (comarcas).
f) f) O Estado das autonomas basase na igualdade O Estado das autonomas basase na igualdade
territorial e na soliedaridade territorial e na soliedaridade Estado debe velar por Estado debe velar por
equilibrio axeitado equilibrio axeitado pol rexionais pol rexionais q q nivel de benestar. nivel de benestar.
Provincias de Espaa
CONTRASTES E POLTICAS REXIONAIS
CONTRASTES E POLTICAS REXIONAIS
EN ESPAA
EN ESPAA
A) DESEQUILIBRIOS TERRITORIAIS. A) DESEQUILIBRIOS TERRITORIAIS.
- A pesar de que a Constitucin de 1978 establece o principio de - A pesar de que a Constitucin de 1978 establece o principio de
solidariedade territorial, seguen existindo hoxe desequilibrios entre os solidariedade territorial, seguen existindo hoxe desequilibrios entre os
territorios de Espaa. Algunhas das causas que explican estas territorios de Espaa. Algunhas das causas que explican estas
diferenzas son: diferenzas son:
Demogrficas: Demogrficas: as maiores densidades de poboacin se atopan nas as maiores densidades de poboacin se atopan nas
rexins mis dinmicas dende o punto de vista econmico (Madrid e rexins mis dinmicas dende o punto de vista econmico (Madrid e
periferia), e as menores se atopan nas rexins interiores mas rurais periferia), e as menores se atopan nas rexins interiores mas rurais
(Castelas, Extremadura, interior Galicia, (Castelas, Extremadura, interior Galicia,). ). Para explicar estas Para explicar estas
diferencias estacan aspectos histricos e econmicos como o xodo diferencias estacan aspectos histricos e econmicos como o xodo
rural, emigracin ao exterior ou a reconversin de zonas en declive tras rural, emigracin ao exterior ou a reconversin de zonas en declive tras
a crise do 1973 a crise do 1973 despoboamento e avellentamento rexins do interior despoboamento e avellentamento rexins do interior
e reas industrias en declive e erexuvenecemento e dinamismo das e reas industrias en declive e erexuvenecemento e dinamismo das
reas recpetoras mis dinmicas reas recpetoras mis dinmicas
Socio-econmicas: Socio-econmicas: varias fases: varias fases:
a) Desenvolvemento franquista (anos 60) a explosin urbana a) Desenvolvemento franquista (anos 60) a explosin urbana
produciu un importante crecemento de Madrid, Catalua e o Pas Vasco produciu un importante crecemento de Madrid, Catalua e o Pas Vasco
desigualdades entre as reas urbanas e as rurais, e entre as rexins desigualdades entre as reas urbanas e as rurais, e entre as rexins
industriais e tursticas fronte s agrcolas. industriais e tursticas fronte s agrcolas.
b) Crise econmica (iniciada en 1973) b) Crise econmica (iniciada en 1973) espectacular espectacular
crecemento do sector terciario crecemento do sector terciario reorganizacin dos principais eixos reorganizacin dos principais eixos
econmicos. econmicos.
c) Na actualidade, estes trasladronse desde a cornixa cantbrica c) Na actualidade, estes trasladronse desde a cornixa cantbrica
cara s rexins mediterrneas, mentres que Madrid segue mantendo a cara s rexins mediterrneas, mentres que Madrid segue mantendo a
sa importancia econmica. sa importancia econmica.
En lias xerais, estas reas coinciden con aquelas que adoptaron un En lias xerais, estas reas coinciden con aquelas que adoptaron un
modelo econmico post-industrial, baseado nos servizos e no auxe da modelo econmico post-industrial, baseado nos servizos e no auxe da
construcin. En contrapartida, as provincias con maior poboacin construcin. En contrapartida, as provincias con maior poboacin
ocupada na agricultura adoitan coincidir con aquelas onde o PIB menor. ocupada na agricultura adoitan coincidir con aquelas onde o PIB menor.
Outro indicador que pon de manifesto os desequilibrios econmicos e Outro indicador que pon de manifesto os desequilibrios econmicos e
sociais en Espaa a renda dispoible dos fogares por habitante e maior sociais en Espaa a renda dispoible dos fogares por habitante e maior
nivel de benestar. As Comunidades que presentan valores por encima da nivel de benestar. As Comunidades que presentan valores por encima da
media espaola coinciden coas que teen unha economa mis dinmica. media espaola coinciden coas que teen unha economa mis dinmica.
En paralelo, a taxa de risco de pobreza realza estas desigualdades, pois En paralelo, a taxa de risco de pobreza realza estas desigualdades, pois
mis alta nas rexins economicamente mis deprimidas, ou naquelas mis alta nas rexins economicamente mis deprimidas, ou naquelas
onde a distribucin da riqueza mis desigual. onde a distribucin da riqueza mis desigual.
Administrativos: Administrativos: A Constitucin de 1978 supuxo a creacin A Constitucin de 1978 supuxo a creacin
do Estado das Autonomas e dun control importante do poder do Estado das Autonomas e dun control importante do poder
poltico e administrativo e dos recursos econmicos, a travs poltico e administrativo e dos recursos econmicos, a travs
dos seus Estatutos de autonoma e do traspaso de dos seus Estatutos de autonoma e do traspaso de
competencias. competencias.
- Desde entn o poder de decisin e a distribucin dos recursos - Desde entn o poder de decisin e a distribucin dos recursos
por parte do Estado e a administracin central foi decrecendo, por parte do Estado e a administracin central foi decrecendo,
ao mesmo tempo que aumentaban os recursos dos CC.AA., ao mesmo tempo que aumentaban os recursos dos CC.AA.,
fundamentais para cubrir servizos bsicos da poboacin fundamentais para cubrir servizos bsicos da poboacin
(Educacin, Sanidade (Educacin, Sanidade) ). Estes proceden dos impostos propios, . Estes proceden dos impostos propios,
os impostos recadados pola Axencia Tributaria e das os impostos recadados pola Axencia Tributaria e das
subvencins do Estado e fondos europeos. subvencins do Estado e fondos europeos.
- As competencias adquiridas polos CC.AA. e o peso electoral - As competencias adquiridas polos CC.AA. e o peso electoral
dos partidos polticos a nivel autonmico e nacional (Congreso dos partidos polticos a nivel autonmico e nacional (Congreso
e Senado) condicionan os investimentos rexionais e o gasto e Senado) condicionan os investimentos rexionais e o gasto
pblico realizado polo Estado pblico realizado polo Estado desequilibrios desequilibrios
socioeconmicoas entre as diferentes CCAA. socioeconmicoas entre as diferentes CCAA.
B) AS POLTICAS REXIONAIS. B) AS POLTICAS REXIONAIS.
- Cando Espaa ingresou na Comunidade Europea (1986) o nivel - Cando Espaa ingresou na Comunidade Europea (1986) o nivel
de desenvolvemento rexional (PIB per cpita, ndice de de desenvolvemento rexional (PIB per cpita, ndice de
desemprego..) de moitos territorios era moi inferior media desemprego..) de moitos territorios era moi inferior media
europea europea axudas para o desenvolvemento rexional (que axudas para o desenvolvemento rexional (que
beneficiaron a boa parte do territorio espaol sobre todo as beneficiaron a boa parte do territorio espaol sobre todo as
rexins mis atrasadas (Andaluca, Extremadura e Galicia). Entre rexins mis atrasadas (Andaluca, Extremadura e Galicia). Entre
estas axudas destacan: estas axudas destacan:
1) 1) Fondos estruturais Fondos estruturais (por rexins): Fondo europeo para (por rexins): Fondo europeo para
o desenvolvemento rexional (FEDER) dirixido ao fomento o desenvolvemento rexional (FEDER) dirixido ao fomento
do consumo, o emprego e a cooperacin entre as rexins do consumo, o emprego e a cooperacin entre as rexins
de Europa. Fondo social europeo (FSE) destinado, sobre de Europa. Fondo social europeo (FSE) destinado, sobre
todo, a compensar o incremento das taxas de paro. todo, a compensar o incremento das taxas de paro.
2) 2) Fondo de cohesin Fondo de cohesin (por estado): desde o ano 2004, (por estado): desde o ano 2004,
pola incorporacin de novoos pases do leste UE pola incorporacin de novoos pases do leste UE
(Polonia, (Polonia, Repblica Checa...) Espaa a nivel nacional deixou Repblica Checa...) Espaa a nivel nacional deixou
de de cumprir os requisitos polos que deixa de cobrar cumprir os requisitos polos que deixa de cobrar estas estas
axudas, mantidas durante un perodo transitorio. axudas, mantidas durante un perodo transitorio.
- A nova poltica rexional da UE - A nova poltica rexional da UE
2007-2013 ten que facer fronte 2007-2013 ten que facer fronte
incorporacin de novos pases, incorporacin de novos pases,
crise econmica actual e a crise econmica actual e a
competencia imposta polo competencia imposta polo
capitalismo mundial (NPI, China). capitalismo mundial (NPI, China).
Os principais obxectivos Os principais obxectivos
econmicos son: econmicos son:
-
Aproximar a riqueza e os Aproximar a riqueza e os
niveis de consumo das niveis de consumo das
rexins. rexins. Reciben o 82% dos Reciben o 82% dos
fondos e diferenza entre rexins fondos e diferenza entre rexins
de converxencia puras de converxencia puras
(Andaluca, Estremadura, Galicia (Andaluca, Estremadura, Galicia
e Castela a Mancha) e de e Castela a Mancha) e de
converxencia transitoria (Asturias converxencia transitoria (Asturias
e Murcia). e Murcia).
Asegurar a competitividade e uns niveis de emprego Asegurar a competitividade e uns niveis de emprego
que eviten os problemas sociais que eviten os problemas sociais. .
Garantir o libre mercado. Garantir o libre mercado. Prohibe as axudas internas dos Prohibe as axudas internas dos
Estados porque van contra o mercado e a competencia libre Estados porque van contra o mercado e a competencia libre
entre os pases da UE. entre os pases da UE.
Dirixir as polticas rexionais. Dirixir as polticas rexionais. Obrigou a Espaa a Obrigou a Espaa a
modificar as axudas rexionais de 2007 ditaminado que as modificar as axudas rexionais de 2007 ditaminado que as
zonas que han de recibir mis financiamento (polo seu PIB zonas que han de recibir mis financiamento (polo seu PIB
per cpita e taxa de paro) son as que teen un PIB per cpita per cpita e taxa de paro) son as que teen un PIB per cpita
inferior a 75% da media europea. inferior a 75% da media europea.
Deixar certa capacidade de actuacin s polticas Deixar certa capacidade de actuacin s polticas
nacionais nacionais. . No caso de Espaa son os Fondos de No caso de Espaa son os Fondos de
Compensacin Interterritorial que at 1990 beneficiou a todas Compensacin Interterritorial que at 1990 beneficiou a todas
os CC.AA., despois s s que tian un PIB per cpita inferior os CC.AA., despois s s que tian un PIB per cpita inferior
media nacional e desde 2001 desagregronse nos Fondos de media nacional e desde 2001 desagregronse nos Fondos de
compensacin e os Fondos complementarios. compensacin e os Fondos complementarios.
UNIN EUROPEA: CONSTRUCIN E
UNIN EUROPEA: CONSTRUCIN E
ESTRUCTURA
ESTRUCTURA
1. 1. A A CONSTRUCIN EUROPEA. CONSTRUCIN EUROPEA.
-
A actual UE resultado dun longo A actual UE resultado dun longo
proceso de integracin supranacional proceso de integracin supranacional
que se foi ampliando, etapas: que se foi ampliando, etapas:
a) a) Primeiros pasos Primeiros pasos: inicio tras II : inicio tras II
Guerra Mundial Guerra Mundial comezo comezo
construccin europea para acabar construccin europea para acabar
coas rivalidades entre pases, coas rivalidades entre pases,
coordinar as sas ec e formar unha coordinar as sas ec e formar unha
3 potencia mundial ante USA e 3 potencia mundial ante USA e
URSS. URSS.
b) b) Anos 50 e 60: Anos 50 e 60: Tratados de Pars Tratados de Pars
(1951) e Roma (1957) (1951) e Roma (1957) integracin integracin
ec: ec:
Tratado de Pars: creacin da Tratado de Pars: creacin da
CECA (Comunidade Europea do CECA (Comunidade Europea do
Carbn e Aceiro) = mercado comn Carbn e Aceiro) = mercado comn
europeo do carbn e aceiro europeo do carbn e aceiro
integrado por Rep Federal de integrado por Rep Federal de
Alemaa, Francia, Italia, Alemaa, Francia, Italia,
Holanda, Blxica e Luxemburgo Holanda, Blxica e Luxemburgo
inicio da integracin ec. inicio da integracin ec.
Tratado de Roma: creacin de Euratom (Comunidade Tratado de Roma: creacin de Euratom (Comunidade
Europea da Enerxa Atmica) e da CEE (Comunidade Europea da Enerxa Atmica) e da CEE (Comunidade
Econmica Europea) Econmica Europea) mercado nico mercado nico libre circulacin libre circulacin
de persoas, mercadoras, servizos e capitais entre os seus de persoas, mercadoras, servizos e capitais entre os seus
membros (mesmos que na CECA); pol comn agraria (PAC) membros (mesmos que na CECA); pol comn agraria (PAC)
e coordinar pol econmicas e sociais. e coordinar pol econmicas e sociais.
c) c) Anos 70 Anos 70: continuacin construcin europea (creacin : continuacin construcin europea (creacin
institucins para coordinar pol exterior e estabilidade institucins para coordinar pol exterior e estabilidade
monetaria) e inicio ampliacin, con estados de similar nivel monetaria) e inicio ampliacin, con estados de similar nivel
ec ( ec (Dinamarca, Reino Unido e Irlanda Dinamarca, Reino Unido e Irlanda, 1973). , 1973).
d) d) Anos 80 Anos 80: ampliacin cara ao sur : ampliacin cara ao sur Grecia Grecia (1981) e (1981) e
Espaa e Portugal Espaa e Portugal (1986). Tamn entrou en vigor a (1986). Tamn entrou en vigor a Acta Acta
nica Europea nica Europea (1987) (1987) sustitucin nome de CEE por CE sustitucin nome de CEE por CE
(Comunidade Europea) e (Comunidade Europea) e obxectivos obxectivos: :
Reforma institucional: Reforma institucional: q q poder do Parlamento Europeo, poder do Parlamento Europeo,
ata entn cmara consultiva sen forza nas sas ata entn cmara consultiva sen forza nas sas
resolucins. resolucins.
A plena integracin ec nun mercado nico para 1993. A plena integracin ec nun mercado nico para 1993.
Reducin das diferenzas de desenvolvemento entre Reducin das diferenzas de desenvolvemento entre
estados membros, necesaria para bo funcionamento de estados membros, necesaria para bo funcionamento de
mercado nico mercado nico duplicacin fondos estructurais para duplicacin fondos estructurais para
rexins + atrasadas. rexins + atrasadas.
e) e) Anos 90: Anos 90:
Tratado de Maastricht Tratado de Maastricht
(1992): CE (1992): CE UE (Unin Europea) UE (Unin Europea)
e establecemento tres bases: unin e establecemento tres bases: unin
ec e monetaria (Euro) e avances en ec e monetaria (Euro) e avances en
pol social, pol exterior de pol social, pol exterior de
seguridade comn (PESC) e seguridade comn (PESC) e
cooperacin en xustiza e asuntos cooperacin en xustiza e asuntos
do interior. do interior.
Definitiva instauracin Definitiva instauracin
mercado nico mercado nico (1993). (1993).
Ampliacin UE: Ampliacin UE: Suecia, Suecia,
Finlandia e Austria. Finlandia e Austria.
Tratado de Amsterdam Tratado de Amsterdam
(1997) (1997) necesidade de lograr necesidade de lograr
unha Europa + democrtica e unha Europa + democrtica e
social + prxima aos cidadns. social + prxima aos cidadns.
Axenda 2000: Axenda 2000: obxectivos para obxectivos para
S.XXI = fortalecemento da Unin e S.XXI = fortalecemento da Unin e
a ampliacin da UE (condicins a ampliacin da UE (condicins
para ingreso: institucins estables para ingreso: institucins estables
que garantan democracia, Estado e que garantan democracia, Estado e
dereito, dereitos humanos, dereito, dereitos humanos,
economa de mercado en economa de mercado en
funcionamento). funcionamento).
f) f) S.XXI: S.XXI:
Tratado de Niza Tratado de Niza (2001): reformas institucionais para asegurar (2001): reformas institucionais para asegurar
o funcionamento da Unin trala ampliacin. o funcionamento da Unin trala ampliacin.
Posta en circulacin Posta en circulacin moeda nica moeda nica (2002): euro. (2002): euro.
Ampliacins cara o leste Ampliacins cara o leste: 2004 ( : 2004 (Estonia, Letonia, Lituania, Estonia, Letonia, Lituania,
Polonia, Rep Checa, Eslovaquia, Hungra, Eslovenia, Malta e Polonia, Rep Checa, Eslovaquia, Hungra, Eslovenia, Malta e
Chipre Chipre), e 2007 ( ), e 2007 (Rumana e Bulgaria Rumana e Bulgaria). ).
Tratado de Roma Tratado de Roma (2004): estableca un proxecto de (2004): estableca un proxecto de
Constitucin para Europa Constitucin para Europa necesidade de ratificacin por estados necesidade de ratificacin por estados
membros por decisin Parlamentos nacionais ou referndum membros por decisin Parlamentos nacionais ou referndum
rechazo en Francia e Holanda (mai e xuo 2005). rechazo en Francia e Holanda (mai e xuo 2005).
Tratado europeo de Lisboa Tratado europeo de Lisboa (dec de 2007): sustite (dec de 2007): sustite
Constitucin europea, Constitucin europea, abandona forma de Constitucin por unha abandona forma de Constitucin por unha
forma de tratado mis limitada. forma de tratado mis limitada.
Crise econmica actual Crise econmica actual (2007 en adiante) (2007 en adiante) crise da dbeda crise da dbeda
europea e posta en cuestin fortaleza do euro europea e posta en cuestin fortaleza do euro 2 efectos: 2 efectos:
Quiebra de algns estados da UE polo seu excesivo dficit Quiebra de algns estados da UE polo seu excesivo dficit
necesidade dun rescate financiero por parte da UE (Grecia, necesidade dun rescate financiero por parte da UE (Grecia,
Irlanda e Portugal). Irlanda e Portugal).
Edurecimiento de condicins de estabilidade presupuestaria Edurecimiento de condicins de estabilidade presupuestaria
por parte do Banco Central Europeo por parte do Banco Central Europeo duras polticas de axuste duras polticas de axuste
(recortes) en toda Europa e vixilancia de estados susceptibles de (recortes) en toda Europa e vixilancia de estados susceptibles de
ser ser rescatados rescatados (Espaa, Italia). (Espaa, Italia).
2 2. ESTRUCTURA INSTITUCIONAL DA UE. . ESTRUCTURA INSTITUCIONAL DA UE.
-
As institucins fundamentais da UE foron modificadAS As institucins fundamentais da UE foron modificadAS
polo Tratado de Niza e mis recentemente polo Tratado polo Tratado de Niza e mis recentemente polo Tratado
de Lisboa, co fin de garantizar o fncionamento eficaz de Lisboa, co fin de garantizar o fncionamento eficaz
dunha UE de 27 membros. dunha UE de 27 membros.
Consello Europeo Consello Europeo: : constituido por xefes de Estado e constituido por xefes de Estado e
goberno e o presidente da Comisin Europea. Funcins: goberno e o presidente da Comisin Europea. Funcins:
define lias xerais poltica, ec e pol exterior. O tratado de define lias xerais poltica, ec e pol exterior. O tratado de
Lisboa establece a creacin do Presidente do Consello da Lisboa establece a creacin do Presidente do Consello da
UE (mal chamado Presidente de Europa) por un mandato UE (mal chamado Presidente de Europa) por un mandato
de 2 anos emedio. de 2 anos emedio.
Consello de ministros Consello de ministros: : ministros de A. Exteriores de ministros de A. Exteriores de
pases membros, anda que para temas especficos asiste pases membros, anda que para temas especficos asiste
o ministro correspondente. A sa presidencia semestral o ministro correspondente. A sa presidencia semestral
e rotatoria entre os estados membros (na actualidade e rotatoria entre os estados membros (na actualidade
Espaa), o T de Lisboa establecer unha presidencia Espaa), o T de Lisboa establecer unha presidencia
compartida por tres estados durante 18 meses para compartida por tres estados durante 18 meses para
asegurar continuidade. O n de votos de cada Estado no asegurar continuidade. O n de votos de cada Estado no
Consello proporcional ao seu volume demogrfico. Consello proporcional ao seu volume demogrfico.
Funcins: executivas: decidir sobre leis propostas por Funcins: executivas: decidir sobre leis propostas por
Comisin e elaborar presuposto. As decisins adptanse Comisin e elaborar presuposto. As decisins adptanse
por unanimidade, maiora cualificada ou maiora simple, por unanimidade, maiora cualificada ou maiora simple,
anda que mntense o veto para as decisins + anda que mntense o veto para as decisins +
importantes. importantes.
Comisin Europea Comisin Europea: : formada por formada por
presidente e comisarios cada un presidente e comisarios cada un
dos cales se ocupa dunha rea da dos cales se ocupa dunha rea da
pol comunitaria. Funcins: pol comunitaria. Funcins:
propoer as leis (iniciativa propoer as leis (iniciativa
lexislativa), asegurar o lexislativa), asegurar o
cumprimento da lexislacin e dos cumprimento da lexislacin e dos
tratados e xestionar o tratados e xestionar o
presuposto. Sede: Bruselas. presuposto. Sede: Bruselas.
Parlamento Europeo Parlamento Europeo: representa : representa
aos pobos da Unin. Elixido por aos pobos da Unin. Elixido por
sufraxio universal cada 5 anos e sufraxio universal cada 5 anos e
se reparten en funcin da pob do se reparten en funcin da pob do
pas (actualmente 732 pas (actualmente 732
deputados). No Parlamento estn deputados). No Parlamento estn
representadas as diferentes representadas as diferentes
correntes polticas europeas correntes polticas europeas
(Partido Popular Europeo, Partido (Partido Popular Europeo, Partido
de Socialistas Europeos, Partido de Socialistas Europeos, Partido
Liberal Europeo, Comunistas, Liberal Europeo, Comunistas,
Verdes,). Funcins: ampliadas Verdes,). Funcins: ampliadas
recentemente recentemente lexislacin lexislacin
comunitaria, control da Comisin comunitaria, control da Comisin
e o Consello de Ministros) e e o Consello de Ministros) e
aproba e modifica os presupostos. aproba e modifica os presupostos.
Sedes: Estrasburgo e Bruselas. Sedes: Estrasburgo e Bruselas.
Tribunal de Xustiza Tribunal de Xustiza: formada por : formada por
un xuz de cada pas + un un xuz de cada pas + un
rotatorio, designados polos rotatorio, designados polos
estados membros por 6 anos. estados membros por 6 anos.
Funcins: supervisar e garantir a Funcins: supervisar e garantir a
aplicacin dos tratados e resolver aplicacin dos tratados e resolver
as disputas relativas s leis as disputas relativas s leis
comunitarias. comunitarias.
Banco Central Europeo: encrgase Banco Central Europeo: encrgase
da poltica monetaria de UE e da poltica monetaria de UE e
dirixe as polticas dos bancos dirixe as polticas dos bancos
centrais nacionais. centrais nacionais.
Tribunal de Contas Tribunal de Contas: comproba que : comproba que
a Unin invirte o seu dieiro de a Unin invirte o seu dieiro de
acordo cos presupostos . acordo cos presupostos .
Comit Econmico e Social Comit Econmico e Social: :
funcins consultivas sobre leis e funcins consultivas sobre leis e
temas econmicos e sociais. temas econmicos e sociais.
Comit das Rexins Comit das Rexins: obxectivo: : obxectivo:
respectar as identidades rexionais respectar as identidades rexionais
e de facelas participar na pol de e de facelas participar na pol de
Unin. Unin.
Banco Europeo de Inversins Banco Europeo de Inversins: :
concede prstamos a baixo concede prstamos a baixo
interese e a longo prazo s interese e a longo prazo s
rexins menos favorecidas e rexins menos favorecidas e
pases atrasados. pases atrasados.
O NOVO ESCENARIO
O NOVO ESCENARIO
XEOPOLTICO
XEOPOLTICO
A) DESIGUALDADES REXIONAIS: A) DESIGUALDADES REXIONAIS:
- No mundo globalizado actual existen anda fortes - No mundo globalizado actual existen anda fortes
desigualdades rexionais desigualdades rexionais pases desenvolvidos e pases desenvolvidos e
subdesenvolvidos. subdesenvolvidos.
-Factores destas desigualdades: -Factores destas desigualdades:
1. Pases desenvolvidos: 1. Pases desenvolvidos: rexistran desde a Rev rexistran desde a Rev
Industrial un movemento expansivo, baseado na explotacin Industrial un movemento expansivo, baseado na explotacin
dos seus recursos naturais e humanos; no control da dos seus recursos naturais e humanos; no control da
tecnoloxa dominante e no dominio dos intercambios a nivel tecnoloxa dominante e no dominio dos intercambios a nivel
mundial. O resultado foi un constante incremento da riqueza e mundial. O resultado foi un constante incremento da riqueza e
bensetar social. bensetar social.
2. Pases subdesenvolvidos: 2. Pases subdesenvolvidos: foron colonias dos estados foron colonias dos estados
desenvolvidos (desde o SXV), que impuxeron unha economa desenvolvidos (desde o SXV), que impuxeron unha economa
baseada na exportacin de materias primas e fontes de enerxa baseada na exportacin de materias primas e fontes de enerxa
e na importacin de produtos manufacturados. Esta situacin e na importacin de produtos manufacturados. Esta situacin
acentuouse coa Rev Industrial; continuou tras a descolonizacin acentuouse coa Rev Industrial; continuou tras a descolonizacin
a travs do neocolonialismo, e consolidouse co actual proceso de a travs do neocolonialismo, e consolidouse co actual proceso de
globalizacin. O resultado foi un baixo nivel econmico e de globalizacin. O resultado foi un baixo nivel econmico e de
benestar social. benestar social.
4
En funcin deses factores, podemos clasificar as diferentes En funcin deses factores, podemos clasificar as diferentes
rexins en dous grandes tipos: rexins en dous grandes tipos:
$ Pases desenvolvidos: $ Pases desenvolvidos: tamn chamados pases do Norte tamn chamados pases do Norte
Amrica do Norte, Europa, Xapn, Sudfrica, Australia e Amrica do Norte, Europa, Xapn, Sudfrica, Australia e
Nova Zelandia. Trazos: Nova Zelandia. Trazos:
a) Economa: a) Economa: desenvolvida, basada en actividades desenvolvida, basada en actividades industriais e industriais e
servizos mis avanzadas (Alta tecnoloxa e servizos mis avanzadas (Alta tecnoloxa e difusin de difusin de
informacin, xestin e direccin) informacin, xestin e direccin) elevada renda per cpita por elevada renda per cpita por
habitante. Anda as existen habitante. Anda as existen desequilibrios internos desequilibrios internos polticas de polticas de
desenvolvemento rexional desenvolvemento rexional
b) Poboacin: b) Poboacin: baixo crecemento demogrfico (por baixas taxas baixo crecemento demogrfico (por baixas taxas
natalidade e mortalidade), alta esperanza de vida e avellentamento. natalidade e mortalidade), alta esperanza de vida e avellentamento.
Reciben elevada inmigracin procedente das reas mis pobres do Reciben elevada inmigracin procedente das reas mis pobres do
planeta. planeta.
c) Urbanizacin: c) Urbanizacin: intensa, a mior parte da poboacin vive en intensa, a mior parte da poboacin vive en
cidades. cidades.
d) Sociedade: d) Sociedade: ampla clase media (en retroceso) cun alto nivel de ampla clase media (en retroceso) cun alto nivel de
vida vida elevado consumo. Ademis consolidouse o Estado do elevado consumo. Ademis consolidouse o Estado do
Benestar, no que o Estado custea os servizos bsicos (eduacin e Benestar, no que o Estado custea os servizos bsicos (eduacin e
sanidade) (en retroceso tamn). sanidade) (en retroceso tamn).
e) Poltica: e) Poltica: democracia consolidada en case todos os pases. democracia consolidada en case todos os pases.
Renda per cpita por habitante
Renda per cpita por habitante
Pases subdesenvolvidos: Pases subdesenvolvidos: tamn chamados pases do Sur tamn chamados pases do Sur
frica, Asia do Sur e Amrica Latina. frica, Asia do Sur e Amrica Latina. Trazos: Trazos:
a) Economa: a) Economa: subdesenvolvida, basada en actividades agrarias e subdesenvolvida, basada en actividades agrarias e
menor importancia industria e servizos menor importancia industria e servizos baixa renda per cpita por baixa renda per cpita por
habitante. Anda as existen desequilibrios internos habitante. Anda as existen desequilibrios internos as actividades as actividades
mis dinmicas e rentables se atopan en mans de capital estranxeiro mis dinmicas e rentables se atopan en mans de capital estranxeiro
(materias primas e fontes enerxa para exportacin). (materias primas e fontes enerxa para exportacin).
b) Poboacin: b) Poboacin: alto crecemento demogrfico (por altas taxas alto crecemento demogrfico (por altas taxas
natalidade e reducin mortalidade por avances mdicos e vacinas), natalidade e reducin mortalidade por avances mdicos e vacinas),
baixa esperanza de vida epredominio poboacin nova en idade de baixa esperanza de vida epredominio poboacin nova en idade de
traballar traballar elevada emigracin hacia os pases desenvolvidos. elevada emigracin hacia os pases desenvolvidos.
c) Urbanizacin: c) Urbanizacin: crecemento acelerado por elevedo crecemento crecemento acelerado por elevedo crecemento
vexetativo e xodo rural por pobreza no campo vexetativo e xodo rural por pobreza no campo extensas periferias extensas periferias
urbanas de barrios de chabolas (favelas), mentres que nos centros urbanas de barrios de chabolas (favelas), mentres que nos centros
concntranse os barrios luxosos de clases altas concntranse os barrios luxosos de clases altas
d) Sociedade: d) Sociedade: escasa clase media escasa clase media fortes contrastes entre minora fortes contrastes entre minora
enriquecida e unha maiora moi pobre enriquecida e unha maiora moi pobre insuficiencia alimentaria, insuficiencia alimentaria,
elevada morbilidade, altas taxas de analfabetismo, explotacin infantil elevada morbilidade, altas taxas de analfabetismo, explotacin infantil
e discriminacin da muller e discriminacin da muller
e) Poltica: e) Poltica: escasa tradicin democrtica e frecuencia de rximes escasa tradicin democrtica e frecuencia de rximes
autoritarios, elevada corrupcin e guerras por cuestins relixiosas, autoritarios, elevada corrupcin e guerras por cuestins relixiosas,
tribais e tnicas tribais e tnicas
B) AS RELACINS MUNDIAIS. B) AS RELACINS MUNDIAIS.
- Dende o punto de vista das relacins a escala internacional, as - Dende o punto de vista das relacins a escala internacional, as
diferentes rexins do planeta poden clasificarse en 2 grandes tipos: diferentes rexins do planeta poden clasificarse en 2 grandes tipos:
C C Espazos centrais: Espazos centrais:
- - Pases da trade de poder Pases da trade de poder (Amrica do Norte, Unin (Amrica do Norte, Unin
Europea e Xapn). Europea e Xapn).
- - Concentran as actividades de maior rango Concentran as actividades de maior rango: innovacin : innovacin
,tecnoloxa avanzada, elevado I+ D+ I, centros de decisin das ,tecnoloxa avanzada, elevado I+ D+ I, centros de decisin das
principais empresas, os servizos avanzados e as grandes redes principais empresas, os servizos avanzados e as grandes redes
de transporte e comunicacins. de transporte e comunicacins.
C C Espazos perifricos: Espazos perifricos:
- Podemos diferenciar dous subtipos: - Podemos diferenciar dous subtipos: semiperiferias semiperiferias e e
periferias. periferias.
1) Semiperiferias: 1) Semiperiferias: espazos prximos s grandes espazos prximos s grandes
potencias que constiten a sa principal rea de influencia: potencias que constiten a sa principal rea de influencia:
- Para EEUU: merica latina. - Para EEUU: merica latina.
- Para UE: leste de Europa, Rusia e Magreb. - Para UE: leste de Europa, Rusia e Magreb.
- Xapn: costa asitica do Pacfico, Australia e - Xapn: costa asitica do Pacfico, Australia e
N. Zelandia. N. Zelandia.
- - As semiperiferias tamn seran as novas potencias As semiperiferias tamn seran as novas potencias
industriais actuais, que competaron o seu desenvolvemento industriais actuais, que competaron o seu desenvolvemento
nos ltimos anos: China, Brasil, Sudfrica, Mxico, India nos ltimos anos: China, Brasil, Sudfrica, Mxico, India
- Concentran actividades de menor rango tecnolxico: - Concentran actividades de menor rango tecnolxico:
industrias difundidas desde os centros, por man de obra industrias difundidas desde os centros, por man de obra
barata para fabricar artigos de consumo (EX: China). barata para fabricar artigos de consumo (EX: China).
2) Periferias: 2) Periferias: pases mis pobres (frica subsahariana, pases mis pobres (frica subsahariana,
algns pases de Oriente Prximo e Sur de Asia). algns pases de Oriente Prximo e Sur de Asia).
Carecen de tecnoloxa e basean a sa economa en Carecen de tecnoloxa e basean a sa economa en
actividades agarias tradicionais, artesana e servizos de actividades agarias tradicionais, artesana e servizos de
baixo rango. baixo rango.
-
- O centro e as periferias manteen relacins econmicas e O centro e as periferias manteen relacins econmicas e
comerciais desiguais que son a clave do desenvolvemento do comerciais desiguais que son a clave do desenvolvemento do
Sur, Sur, trazos: trazos:
Centros: Centros: exportan produtos de alto valor engadido e exportan produtos de alto valor engadido e
tecnoloxa, realizan investimentos (neocolonialismo), conceden tecnoloxa, realizan investimentos (neocolonialismo), conceden
crditos para o desenvolvemento das periferias, servizos crditos para o desenvolvemento das periferias, servizos
avanzados e proporcionan tcnicos e traballadores cualificados. avanzados e proporcionan tcnicos e traballadores cualificados.
Periferias: Periferias: exportan materias primas, fontes de enerxa e exportan materias primas, fontes de enerxa e
menufacturas baratas menufacturas baratas forte dbeda externa. Deben pagar os forte dbeda externa. Deben pagar os
intereses dos prstamos do centro, ofertan lugares de turismo intereses dos prstamos do centro, ofertan lugares de turismo
e ocio, proporcionan man de obra barata e fuga de cerebros. e ocio, proporcionan man de obra barata e fuga de cerebros.
- O resultado destes intercambio favorece aos centros - O resultado destes intercambio favorece aos centros
necesidade de axuda ao desenvolvemento para as periferias. necesidade de axuda ao desenvolvemento para as periferias.
C) A AXUDA AO DESENVOLVEMENTO. C) A AXUDA AO DESENVOLVEMENTO.
- - Na actualidade as axudas ao desenvolvemento proceden de Na actualidade as axudas ao desenvolvemento proceden de tres tipos de tres tipos de
mbitos: mbitos:
1) Organismos internacionais: 1) Organismos internacionais:
ONU ONU (Organizacin das Nacins Unidas) promove (Organizacin das Nacins Unidas) promove cooperacin cooperacin
internacional en todos os mbitos internacional en todos os mbitos Obxectivos do Milenio Obxectivos do Milenio (= 8 (= 8
obxectivos enunciados pola ONU a conseguir en 2015, obxectivos enunciados pola ONU a conseguir en 2015, na pxina seguinte na pxina seguinte) )
e e Institucins: Institucins: Programa Mundial de Alimentos,OMS (Sade), FAO Programa Mundial de Alimentos,OMS (Sade), FAO
(Agricultura), UNICEF (infancia), UNESCO (cultura),... (Agricultura), UNICEF (infancia), UNESCO (cultura),...
Banco Mundial e FMI (Fondo Monetario Internacional) Banco Mundial e FMI (Fondo Monetario Internacional) concede concede
fondos a pases subdesenvolvidos a cambio de duras pol de axuste ec. fondos a pases subdesenvolvidos a cambio de duras pol de axuste ec.
2) Axuda ao desenvolvemento de cada estado: 2) Axuda ao desenvolvemento de cada estado: contribucin realizada contribucin realizada
por cada pas. O mnimo para ser efectiva est cifrada no 0,7% do PIB de por cada pas. O mnimo para ser efectiva est cifrada no 0,7% do PIB de
cada estado. Sen embargo as cifras actuais en case todos os pases estn cada estado. Sen embargo as cifras actuais en case todos os pases estn
moi por debaixo desta cifra. s veces a axuda incle a obligatoriedade moi por debaixo desta cifra. s veces a axuda incle a obligatoriedade
polo estado receptor subdesenvolvido de mercar bens de equipo e polo estado receptor subdesenvolvido de mercar bens de equipo e
industriais ou pagar intereses aos pases emisores desenvolvidos. industriais ou pagar intereses aos pases emisores desenvolvidos.
OBXECTIVOS DO MILENIO
OBXECTIVOS DO MILENIO
3) ONGs 3) ONGs(Organizacins non gubernamentais): constituidas (Organizacins non gubernamentais): constituidas
por voluntariado que traballa en prol de solidariedade e por voluntariado que traballa en prol de solidariedade e
desenvolvemento de persoas e pobos. Para obter fondos desenvolvemento de persoas e pobos. Para obter fondos
recorren aos medios de comunicacin (prensa, radio, TV, recorren aos medios de comunicacin (prensa, radio, TV,
Internet). Algunhas finncianse con contribucins dos Internet). Algunhas finncianse con contribucins dos
estados, sen embargo, outros a rexeitan para actuar fra estados, sen embargo, outros a rexeitan para actuar fra
de calquera presin pol de calquera presin pol fins humanitarios (Medicos sen fins humanitarios (Medicos sen
fronteiras), ambientais (Greenpeace) ou defensa fronteiras), ambientais (Greenpeace) ou defensa
democracia e dereitos humanos (Amnista Internacional). democracia e dereitos humanos (Amnista Internacional).
POSICIN DE ESPAA NO
POSICIN DE ESPAA NO
MUNDO
MUNDO
4
Actualmente a posicin de Espaa Actualmente a posicin de Espaa
no mundo pode resumirse nos no mundo pode resumirse nos
seguintes puntos: seguintes puntos:
A sa superficie e a sa A sa superficie e a sa
poboacin poboacin estado de tamao estado de tamao
medio e con considerable peso medio e con considerable peso
demogrfico. demogrfico.
A sa caractersticas ec e soc A sa caractersticas ec e soc
rea xeoeconmica dos pases rea xeoeconmica dos pases
desenvolvidos cun caracter de desenvolvidos cun caracter de
potencia intermedia. potencia intermedia.
A sa posicin xeoestratxica A sa posicin xeoestratxica
nunha encrucillada de mares e nunha encrucillada de mares e
continentes continentes lias xeopolticas lias xeopolticas
prioritarias hacia o Mediterrneo, prioritarias hacia o Mediterrneo,
Norte de frica, Europa e Norte de frica, Europa e
Atlntico. Atlntico.
Desde o punto de vista cultural Desde o punto de vista cultural
vai adquirindo importancia no vai adquirindo importancia no
plano internacional. plano internacional.
1. ESPAA NAS REAS XEOECONMICAS. 1. ESPAA NAS REAS XEOECONMICAS.
-
Desde os anos 60 Espaa potenciou o sector exterior da sa ec Desde os anos 60 Espaa potenciou o sector exterior da sa ec
+ conectada ao exterior. Este feito aprciase na presencia de + conectada ao exterior. Este feito aprciase na presencia de
empresas multinacionais en Espaa e na internacionalizacin de empresas multinacionais en Espaa e na internacionalizacin de
moitas empresas espaolas, no moitas empresas espaolas, no q q do comercio exterior de do comercio exterior de
mercadoras, no mercadoras, no q q relacins finnaceiras co exterior, ou no alto relacins finnaceiras co exterior, ou no alto
grado de liberalizacin da sa ec fronte o gran intervencionismo de grado de liberalizacin da sa ec fronte o gran intervencionismo de
pocas anteriores pocas anteriores
-
Na actualidade Espaa = potencia intermedia en relacin co centro Na actualidade Espaa = potencia intermedia en relacin co centro
do sistema capitalista mundial, debido a: do sistema capitalista mundial, debido a:
Dficit do comercio exterior de mercadoras e tecnoloxa. Dficit do comercio exterior de mercadoras e tecnoloxa.
Modestos investimentos exteriores espaois fronte os Modestos investimentos exteriores espaois fronte os
investimentos estranxeiros en Espaa. investimentos estranxeiros en Espaa.
Valor total da sa ec Valor total da sa ec 8 potencia ec mundial por PIB en 2008 8 potencia ec mundial por PIB en 2008
(12 en 2009), 30 por PIB per cpita. (12 en 2009), 30 por PIB per cpita.
- Ademis do criterio ec, Espaa colcase entre os pases cun Indice - Ademis do criterio ec, Espaa colcase entre os pases cun Indice
de Desenvolvemento Humano alto (IDH). O IDH, medido pola ONU de Desenvolvemento Humano alto (IDH). O IDH, medido pola ONU
non s mide o crecemento ec, senn tamn a esperanza de vida e non s mide o crecemento ec, senn tamn a esperanza de vida e
o nivel educativo o nivel educativo posto 13mundial, 6 da UE. posto 13mundial, 6 da UE.
2. ESPAA NAS REAS XEOPOLTICAS. 2. ESPAA NAS REAS XEOPOLTICAS.
2.1 Participacin nos organismo 2.1 Participacin nos organismo
internacionais. internacionais.
-
Desde 1975 incrementouse a participacin Desde 1975 incrementouse a participacin
espaola en grandes organizacins espaola en grandes organizacins
internacionais para a paz, o desenvolvemento internacionais para a paz, o desenvolvemento
ec, a defensa e a solidariedade: ec, a defensa e a solidariedade:
ONU: ONU: Organizacin das Nacins Unidas. Os Organizacin das Nacins Unidas. Os
seus obxectivos son manter a paz e a seus obxectivos son manter a paz e a
seguridade mundial, defender os dereitos seguridade mundial, defender os dereitos
humanos e a libre determinacin dos pobos; e humanos e a libre determinacin dos pobos; e
promover a cooperacin internacional en promover a cooperacin internacional en
todos os mbitos (ec, edu, sade). todos os mbitos (ec, edu, sade).
Estructura da ONU: Estructura da ONU:
Asamblea Xeral: rene a todos os Asamblea Xeral: rene a todos os
membros, unha vez ao ano na se (Nova York) membros, unha vez ao ano na se (Nova York)
aproba resolucins, decide admisins e aproba resolucins, decide admisins e
expulsins de pases membros, elabora expulsins de pases membros, elabora
presuposto da organizacin. presuposto da organizacin.
Consello de Seguridade: rgano Consello de Seguridade: rgano
permanente e verdadeiro centro de poder da permanente e verdadeiro centro de poder da
ONU ONU decide sancins, intervencins... decide sancins, intervencins...
Constituido polos 5 aliados vencedores da Constituido polos 5 aliados vencedores da
guerra (USA, URSS, GB, Francia e China) = guerra (USA, URSS, GB, Francia e China) =
membros permanentes con voz, voto e veto membros permanentes con voz, voto e veto
(posibilidade de anular resolucins) e 10 (posibilidade de anular resolucins) e 10
estados membros temporais (anualmente) e estados membros temporais (anualmente) e
rotatorios con voz e voto rotatorios con voz e voto hexemona dos hexemona dos
grandes. grandes.
Secretario Xeral: mximo Secretario Xeral: mximo
representante e coordinador da organizacin representante e coordinador da organizacin
elexido pola Asamblea por mandatos de 5 elexido pola Asamblea por mandatos de 5
anos. anos.
Organizacins especializadas en diversos asuntos: Organizacins especializadas en diversos asuntos:
$ $ Econmicas: Econmicas: FAO FAO q q producin alimentos, Banco producin alimentos, Banco
Mundial Mundial asistencia financeira a pases subdesenvolvidos, FMI asistencia financeira a pases subdesenvolvidos, FMI
(Fondo Monetario Internacional) (Fondo Monetario Internacional) estabilidade monetaria estabilidade monetaria
internacional e concede fondos a pases subdesenvolvidos a cambio internacional e concede fondos a pases subdesenvolvidos a cambio
de duras pol de axuste ec, OMC (Organizacin Mundial do de duras pol de axuste ec, OMC (Organizacin Mundial do
Comercio) Comercio) liberalizacin do comercio internacional. liberalizacin do comercio internacional.
Sociais: Sociais: OIT (Org Internacional do Traballo) OIT (Org Internacional do Traballo) xustiza xustiza
social e emprego, OMS (Organizacin Mundial da Sade) social e emprego, OMS (Organizacin Mundial da Sade) reducir reducir
mortalidade e aumentar esp de vida. mortalidade e aumentar esp de vida.
Culturais: UNESCO Culturais: UNESCO fomenta educacin e cultura. fomenta educacin e cultura.
Pacifistas: cascos azuis. Pacifistas: cascos azuis.
Principais misins de paz da ONU
OCDE: OCDE: Organizacin de Cooperacin e Desenvolvemento Econmico, Organizacin de Cooperacin e Desenvolvemento Econmico,
formada por pases que contan cun amplo nivel de benestar e formada por pases que contan cun amplo nivel de benestar e
desenvolvemento, co fin de favorecer expansin ec e comercio mundial. desenvolvemento, co fin de favorecer expansin ec e comercio mundial.
Organizacins con fins defensivas: Organizacins con fins defensivas:
+ + OTAN: Organizacin do Tratado do Atlntico Norte OTAN: Organizacin do Tratado do Atlntico Norte defensa poltico- defensa poltico-
militar, integrada por 19 pases de ambos lados do Atlntico norte. O seu militar, integrada por 19 pases de ambos lados do Atlntico norte. O seu
obxectivo salvagardar paz, seguridade e estabilidade e benestar na rea. obxectivo salvagardar paz, seguridade e estabilidade e benestar na rea.
Espaa ingresou en 1982. Espaa ingresou en 1982.
+ + UEO: Unin Europea Occ UEO: Unin Europea Occ organizacin europea de carcter defensivo organizacin europea de carcter defensivo
que pertence Espaa desde o seu ingreso na UE (1986). que pertence Espaa desde o seu ingreso na UE (1986).
ONGs ONGs (Organizacins non gubernamentais). (Organizacins non gubernamentais).
Integrantes da OTAN
Emblema da UEO
2.2 AS LIAS XEOPOLTICAS. 2.2 AS LIAS XEOPOLTICAS.
- - A posicin xeoestratxica da pennsula, nunha encrucillada entre 2 mares e A posicin xeoestratxica da pennsula, nunha encrucillada entre 2 mares e
2 continentes 2 continentes relacins: relacins:
a) a) Mediterrneo e Norte de frica: Mediterrneo e Norte de frica: Actualmente, a pol exterior Actualmente, a pol exterior
espaola e da UE manteen estreitas relacins co mbito mediterrneo espaola e da UE manteen estreitas relacins co mbito mediterrneo
cumios euromediterrneos nos que se renen os xefes de estado dos cumios euromediterrneos nos que se renen os xefes de estado dos
pases ribereos pases ribereos obxectivos. Fomentar cooperacin ec, social e cultural obxectivos. Fomentar cooperacin ec, social e cultural
e lograr a estabilidade pol da zona, prestando especial atencin e lograr a estabilidade pol da zona, prestando especial atencin
actualmente inmigracin UE. actualmente inmigracin UE.
Espaa mantn importantes relacins, sobre todo con Marrocos Espaa mantn importantes relacins, sobre todo con Marrocos roces: roces:
reclamacin de Ceuta e Melilla, emigracin marroqu a Espaa, acordos de reclamacin de Ceuta e Melilla, emigracin marroqu a Espaa, acordos de
pesca, a independencia de Sahara Occ. A pesar disto, Espaa e Marrocos pesca, a independencia de Sahara Occ. A pesar disto, Espaa e Marrocos
manteen importantes realcins comerciais, investimentos e construcin manteen importantes realcins comerciais, investimentos e construcin
de gaseoductos (para traer a Espaa gas alxerino). de gaseoductos (para traer a Espaa gas alxerino).
b) b) Amrica latina: Amrica latina: Actualmente Espaa mantn importantes relacins Actualmente Espaa mantn importantes relacins
que tratan de mellorarse e ampliarse: que tratan de mellorarse e ampliarse:
Relacins institucionais (viaxes da Casa real a Amrica e de xefes Relacins institucionais (viaxes da Casa real a Amrica e de xefes
de Estado latinoamericanos a Espaa, participacin nos cumios de Estado latinoamericanos a Espaa, participacin nos cumios
hispanoamericanos). hispanoamericanos).
Apoio democratizacin de gobernos latinoamericanos. Apoio democratizacin de gobernos latinoamericanos.
Desenvolvemento ec e social de Amrica Latina, mediante apoio Desenvolvemento ec e social de Amrica Latina, mediante apoio
dos organismos de unin comercial en marcha (NAFTA e Mercosur), dos organismos de unin comercial en marcha (NAFTA e Mercosur),
prestacin de axudas ao desenvolvemento, ampliacin de comercio e prestacin de axudas ao desenvolvemento, ampliacin de comercio e
investimentos. investimentos.
Estreitamento relacins UE e Amrica Latina Estreitamento relacins UE e Amrica Latina Cumios UE- Cumios UE-
Amrica Latina-Caribe. Amrica Latina-Caribe.
c) Europa: c) Europa: na actualidade a pertenza espaola UE na actualidade a pertenza espaola UE mbito co que se mbito co que se
manteen relacins ec, pol e culturais + estreitas. manteen relacins ec, pol e culturais + estreitas.
2.3 AXUDA ESPAOLA AO DESENVOLVEMENTO. 2.3 AXUDA ESPAOLA AO DESENVOLVEMENTO.
- Axuda oficial para desenvolvemento (AOD) - Axuda oficial para desenvolvemento (AOD) trazos: trazos:
Nos duplicouse: pasando dun 0,25% do PIB en 2003 a 0,5% en 2007. Nos duplicouse: pasando dun 0,25% do PIB en 2003 a 0,5% en 2007.
Sen embargo a crise actual Sen embargo a crise actual duro recorte na actualidade (0,37%). duro recorte na actualidade (0,37%). M Moi oi
lonxe do 0,7% recomendable lonxe do 0,7% recomendable
Gran parte da axuda a travs de crditos FAD (Fondos de Axuda para o Gran parte da axuda a travs de crditos FAD (Fondos de Axuda para o
Desenvolvemento), condicionados adquisicin polo receptor de bens e Desenvolvemento), condicionados adquisicin polo receptor de bens e
servizos espaois. servizos espaois.
Os principais receptores son os pases + atrasados, o que encobre un Os principais receptores son os pases + atrasados, o que encobre un
desexo de expansin das empresas espaolas desexo de expansin das empresas espaolas