Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
C.I.F.P. 2 0 1 2 SOMESO
EDLG
EQUIPO DE DINAMIZACIN DA LINGUA GALEGA CIFP SOMESO
or segundo ano consecutivo o EDLG presntavos o anuario 2011-2012. Agardamos que esta actividade serva para que valoredes positivamente o uso do galego e que vos sirva tamn para ter un bo recordo do voso paso polo noso centro. Este ano o homenaxeado no da das letras galegas Valentn Paz Andrade, mis non queriamos esquecer o centenario do nacemento de Celso Emilio Ferreiro e o 50 aniversario da publicacin da sa obra: Longa Noite de Pedra, libro de poemas de referencia na literatura galega.
Homenaxeamos pois a estes grandes escritores da literatura galega cunha escolla da sas obras mis significativas. EDLG do CIFP Someso
O da que Galicia perda a sa lngoa deixa de ser Galicia pra ser outra cousa calquera Celso Emilio Ferreiro
Paz
Homenaxeado no da das Letras Galegas 2012
2
alentn Paz Andrade naceu o 23 de abril de 1898 en Lrez (Pontevedra) e morreu en Vigo o 19 de maio de 1987. Est enterrado no seu Lrez natal. Escolarizouse en Pontevedra e posteriormente estudiou a carreira de Dereito en Santiago. Foi sempre membro activo da vida universitaria. Nos seus tempos de estudiante inicia a sa aproximacin galeguismo, guiado nos seus postulados tericos polo feito que supuxo a creacin das Irmandades da fala. Anda moi xove, Paz Andrade, evidencia un especial talento periodstico. Colabora en diferentes revistas como Grial, Outeiro ou O Ensino. Nos seus artigos aborda temas de lingua e literatura, dedicndolle unha especial atencin figura de Castelao, que coece nesa poca. A partir de 1921 exerce de avogado en Vigo. Entre 1922 e 1926 dirixe nesta cidade o xornal Galicia, unha alternativa liberal e democrtica que aglutinaba destacadas personalidades da vida e a cultura galegas, entre elas a Castelao, quen aportaba os seus debuxos e as sas caricaturas. En 1924 pasa dous meses na cadea de Vigo, por dous artigos que publicara. Milita no Partido Galeguista, na formacin do cal participa. En 1931 presntase con Castelao e Cabanillas s cortes constituntes, non sando elexido por unha diferencia de poucos votos. En 1934 nomeado Secretario do Partido Galeguista, en substitucin de Castelao, que fora desterrado a Badaxoz. Nesta poca asesoraba como avogado s asociacins de armadores pesqueiros. Sofre dous atentados, o primeiro en Vigo, o segundo en Vern, onde fora desterrado logo do alzamento franquista. Trasldano despois Serra de Queixa e Pobra de Trives, onde coece a Pilar, coa que casa en 1939. Anos mis tarde regresa a Vigo, sen que ningun lle comunicase o fin do seu desterro. En 1940 nace o seu fillo Alfonso. Mantn contactos cos republicanos e despois da morte de Castelao en 1950 relacinase cos emigrantes e exiliados galegos en Arxentina e intensifica a sa relacin co mundo da pesca e a sa colaboracin coa FAO. En 1976 e 1977, despois da morte do Dictador, representa a Galicia na "Comisin dos dez", que negociou a transicin co goberno espaol presidido por Adolfo Surez, e nas eleccins democrticas que teen lugar ese ltimo ano foi elexido senador por Pontevedra dentro das listas da Candidatura Democrtica Galega. En 1978 pronuncia o discurso de ingreso na Real Academia Galega, da que membro desde 1964.
Emilio
100 Anos do nacemento de Celso Emilio Ferreiro e 50 anos da publicacin de Longa noite de pedra
elso Emilio Ferreiro Mguez, nado en Celanova o 6 de xaneiro de 1912 e falecido en Vigo o 31 de agosto de 1979, foi un escritor e poltico galeguista. Mximo expoente da poesa social en lingua galega, a sa obra Longa noite de pedra un dos libros chave para entender a literatura galega contempornea e unha referencia obrigada de toda unha xeracin de autores e lectores.[1] Foille adicado o Da das Letras Galegas de 1989.
Relacin de obras - Cartafol de Poesa, Celanova, 1936 - Al aire de tu vuelo. Poemas, 1941 - Baladas, cantigas e donaires. Ediciones Cltiga, Pontevedra, 1947 - Musa Alem. Coleccin Benito Soto, Pontevedra, 1951. - Curros Enriques. Biografa. Moret, A Corua, 1954 (1 edicin). - O soo sulagado. Col. Alba, Vigo 1955; Eds. Xerais, Vigo, 1991. - Voz y voto. (Col. Papel de Estraza. Montevideo). Vigo, 1955. - Longa noite de pedra. (1962). Col. El Bardo, Barcelona, 1967; Akal, Madrid, 1978; Eds. Xerais, Vigo, 1990. - Viaxe ao pas dos ananos (1968). Akal, Madrid, 1979; Akal bolsillo 53, Madrid, 1981; Edicins Xerais de Galicia, Col. Biblioteca das Letras Galegas, 1998. - Cantigas de Escarnio e maldecir. Ed. Nos. Caracas, 1968. Publicado baixo o pseudnimo de Arstides Silveira. - Terra de ningures. Ed. Xistral. Col. Val de Lemos. Monforte, 1969. - Paco Pixias. Historia dun lesleigado contada por il mesmo. Ed. do Castro. Sada, A corua, 1970. - Antipoemas. Col. Alamo. Salamanca, 1972. - Autoescolha potica. Ed. Rasso actual. Porto. 1972. - A fronteira infinda. Castrelos. Vigo, 1972. - Cimeterio privado. Edicins Roi Xordo. Xenevra, 1973. - Onde o mundo se chama Celanova. Editora Nacional. Madrid, 1975; Eds. Xerais, Vigo, 1991. - A taberna do Galo. Ed. Castrelos. Col. O moucho. Vigo, 1978
TTULOS
e obra civil
7
10
O reino
No tempo aquil cando os animales falaban, decir libert non era triste, decir verd era coma un ro, decir amor, decir amigo, era igual que nomear a primavera.
11
12
O reino
Ningun saba dos aldraxes. Cando os animales falaban os homes cantaban nos solpores pombas de luz e xlgaros de soos.
13
Dor da paisaxe
Das augas deloridas, doce pranto que escorra pola faz das alboradas, deica as ras das herbas, distilado na pinga dos orballos, e dea seu latexo a noite e da nas rezadoras choivas que soerguen o canto-chao das tellas, i o responso romnico das grgulas sobor das pedras mortas de Sant Yago.
14
O reino
Decir teu e meu non se entenda, decir espada estaba prohibido, decir prisin somente era unha verba sin senso, un aire que mancaba o corazn da xente.
15
Dor da paisaxe
O cristiao pranto mandadeiro polos ollos das pontes, onde o pulso dos ros esmorece, e se aculuga co solpor calado, na verdecida soed dos vales, toda a door da ribeira sen cantigas, dos cruceiros e as nima sen luz, dos camios sen lida labradora, dos fogares sen sangue gomariza.
16
17
TTULOS
18
mecnica
FOTO: ANTONIO BERMDEZ CALVO
19
FABRICACIN MECNICA
Dor da paisaxe
Pranto baril dos ventos galgadores alimentados coa sal da Ra, que xa non baten velas de Rianxo, e te chaman, Daniel, con voz ferida, -nas agullas dos lentos pieirales, verdes coros harpados de Salnsou con voz dos abismos, roncadeira, na crtera fadal dos oleaxes, p das rochas de Slvora..
20
FABRICACIN MECNICA
Tecnico en mecanizado 1
Estan: Rodrigo, Morandeira, Ivn Laxe, Borja, Expsito, Tito, Luis, Brais, Ivn. P., Alberto, Francisco Antn, Hugo, Alex, Sergio Candal, Sergio. R
O reino
Cando, cando se perdeu, iste gran Reino?
21
FABRICACIN MECNICA
Dor da paisaxe
O salaio de ferro das motora, coa aguna da nboa e dos baufraxios, chmante polas bocas de Marn; e o nacarado choro das buguinas, uivando nos salgados areales, sobre as laxes rachadas dos cantiles, nos cabos onde escachan as tormentas... co folgo mis sostido e sonoroso que brotara de peitos marieiros.
Tecnico en mecanizado 2
Estan: Dieguez, Hugo Arvalo, Alberto, Marcos, Diego, Adrin, Bruno, Javier, Martn, Diego Andrade, Jacobo, Diego Cao, Pablo, Charly, Pedro, Jacobo Iglesias, Hugo
22
FABRICACIN MECNICA
Credo
Eu creo que iste mundo moi fecundo e que hai algunhos ros hidroelctricos, pero que os ventres das doridas nais sexan monts de trigo, nunca podrei creelo.
22 bis
FABRICACIN MECNICA
Espranza
Erguermo-la espranza sobre ista terra escura coma quen ergue un facho nunha noite sin la.
23
FABRICACIN MECNICA
Dor da paisaxe
E al, nos curutos desnevados das serras extremeiras, ou polas corredoiras dos logares esquecidos no ermo, a corna inxel que tallan os pastores, buguinada da urce, ceiba tamn no azul fanal aberto a coita da montaa taciturna, ferida polo mesmo desconsolo.
24
FABRICACIN MECNICA
Espranza
Marcharemos cinguidos polos duros segredos dunha patria soada que non voltaremos.
25
FABRICACIN MECNICA
A terra e os sinos
Foi a terra levada, barro materno ao barro teu xuntado, cos lricos loureiros, no camposanto de Padrn unxidos polo amor e a door de Rosala... sagra primeira estrofa deste pranto.
26
FABRICACIN MECNICA
Espranza
Non sabrn o camio que pra entn colleremos. Longos ros de brtema, longos mares de tempo.
27
FABRICACIN MECNICA
A terra e os sinos
Pra compoer as outras, tanguidos a unha mao de Sul a Norde, os sinos todos das eirexas todas, que por todos redobran, e tamn se ouvirn polos escuros, non recolleran no coral de bronce a dimensin da nosa desventura.
28
FABRICACIN MECNICA
Espranza
Tripulantes insomnes, na libert creemos. Viva, viva, decimos aos que estn no destero e soan cun abrente de bandeiras ao vento.
29
TTULOS
30
persoal
31
IMAXE PERSOAL
A terra e os sinos
Por ti, Daniel, a mis dos campanarios, sinaleiros da morte empadroada, han de dobrar, da vida, acentos novos; han de dobrar as cordas dos espritos;
32
IMAXE PERSOAL
Espranza
Adictos da saudade que levades a luz polos vieiros. Sade a todos, compaeiros!
33
IMAXE PERSOAL
A terra e os sinos
das cousas, seus metaes; das cousas, nas que os homes deixamos en anacos os anacos da alma.
Tecnico en perrucara 1
Estan: Marisa, Sarah, Vanesa, Gemma, Patricia, Ariadna, Vernica, Nerea, Luca, Carolina, Arantxa, Zoe, Nuria, Melissa, Alba Couto, Alba, Esther, Cris
34
IMAXE PERSOAL
Tecnico en perrucara 1
Estan: Lorena, Ana, Teresa, Elena, Roco, Susa, Silvia, Adrin, Karen, Alicia, Vanesa, Martina, Tania, Gemma, Leticia, Vanesa, Laura, Karen, Alba, Ainoa, Tamara
Spiritual
Cicais ma cando a mia mirada non abrolle na luz como cativa mapoula de auga, vea a soedade.
35
IMAXE PERSOAL
Al lonxe
Que se escoiten agora seus lquidos acentos al lonxe, vibradoiros na libre rede dos meridins ultrmarios. E mergullen, Daniel, no mesmo pranto os ronseles postreiros das tas singraduras deriva abraiante de Marte; dende o trpico a fogo pintigado ao balbordo de Hudson, e s peladas serras de Araucania.
Tecnico en perrucara 2
Estan: Susa, Ezequiel, Ana, Abel, Mara, Jenifer, Elena, Aroa, Ana, Cristina, Cris, Lorena, Tamara, Sandra, Aitana, Dani
36
IMAXE PERSOAL
Tecnico en perrucara 2
Estan: Ana Pardellas, Irene, Sole, Melania, Pablo, Leti, Paula, Mara, Sandra, Ana, Bea, Marina, Lorena
Spiritual
Pero hoxe canto en libert e mentras canto non estou isolado, que o corazn vai comigo e con il falo.
37
IMAXE PERSOAL
Al lonxe
En Cuba se derramen, e o Mare de Corts, e no ardente mato dos bandeirantes paulistamos, e nas punas do inca, e nas pampas do gaucho cabalgadas, e Don Segundo Sombra polos mdanos
38
IMAXE PERSOAL
Spiritual
Beberei a paisaxe nun amencer de lirios. As campanas do mar nos ventos fuxidos.
39
IMAXE PERSOAL
Al lonxe
Oceano de terras escontra o dique ssmico dos Andes, mexido polo zonda sequioso e por quillas sin leme navegado, natureza auroral que se espreguiza con inxerto de vidas esgazadas; foro aberto ao mundo, onde a estrela dos parias tamn luce; mapa de libramento presentido, onde o sangue romeiro dos galegos a ventureira vocazn renova.
40
IMAXE PERSOAL
41
TTULOS
42
moble e cortiza
43
Teu destio
Sementador leixado, peregrn namorado dos roteiros cara o dstio da Galiza abertos; frol das vidas chagadas na acedume incerta do desterro: o de morrer al te sino era.
44
Spiritual
Cada intre un paxaro, cada pulso un latexo. Unha espada de chuvia cortando a frol do vento.
45
Teu destio
Al, sen escoitar as elexas do violino dos cegos, e a zanfona de pedra dos Profetas, que tan soilo por ti soar pudera. O de morrer sentindo na aguna, a quentura arterial dos emigrados, lonxe de morno ollar da Doorosas talldas ao respaldo dos cruceiros.
46
Spiritual
Nin as olladas torvas, nin os beizos esquivos, nin as voces nemigas nin os homes cativos.
47
Teu destio
O de ancorar a nao, desorborada, nos peiraos de aln do mar, abrindo regos novos saudade; reencendendo os pbilos da ialma na Galiza migral, e na Galiza que anda agarda, Daniel, o teiu retorno...
48
49
TTULOS
50
e mantemento
51
Cando ti volvas
Na matricial Galiza, sempre ta, que dende a Torre de Hrcules ao Mio un facho acender por cada illa, cando ti volvas polo mare;
52
Spiritual
Vivirei coma o lume alcendido na noite. Terei cumios de estrelas, cantarei para os homes.
53
Cando ti volvas
de toxo unha fogueira en cada monte, cando ti volvas polo mare;
54
Spiritual
Estou comigo mesmo. O corazn quen manda, i eu obedezo.
55
Cando ti volvas
dos castros na coroa unha cachela, cando ti volvas polo mare;
56
Tecnico en carrozara 1
Estan: Mara, Iago, Miguel, Alexandre, Borja, Diego, Carlos, Cristian, Jos, Santiago, Alejandro Iglesias, Mouro, Alberto, Rubn, Angel, Franco Daniel, Yago, Alejandro, Moiss, Ivn, Angel Mato, Diego Roguez., Alejandro Mella, Pablo
Aire puro
O aire puro da ma procrama o seu dereito a entrar en cada casa.
57
Cando ti volvas
unha loura candea en cada pino cando ti volvas polo mare;
Tecnico en carrozara 2
Estan: Omar, Amor, Pieiro, Souto, Samuel, David, Mallo, Alvaro, Thomas, Magallanes, Sexto, Lema, Fabin, Cristian, Santiso, Gesto
58
Aire puro
Abrelle as portas, patria! Dlle os teus seos, alma! Deixa ise tufo acedo que te abafa, esquece istas mortallas estia as tas bgoas,
59
Cando ti volvas
o seu cirio de frouma os alciprestes, cando ti volvas polo mare;
60
61
TTULOS
62
e mantemento
63
INSTALACIN E MANTEMENTO
Cando ti volvas
luces de ardora branca en cada mastro, cando ti volvas polo mare;
64
31
66
do centro
67
Departamentos
DEPARTAMENTOS DO CENTRO
Cando ti volvas
un farol marieiro en cada dorna, cando ti volvas polo mare;
68
DEPARTAMENTOS DO CENTRO
Departamento Fol
Estan: Carmela, Begoa Zas, Begoa Castro, Nuria, Mara, Inmaculada, Balbino
Aire puro
fala, canta, arrumba a desespranza, non deixes que te aldraxen; aldraxa.
69
DEPARTAMENTOS DO CENTRO
Cando ti volvas
velias xanela en cada casa, cando ti volvas polo mare;
Orientacin
Estan: Santi, Mara, Toms, Angeles, Julio, Mesias
70
EDLG
EQUIPO DE DINAMIZACIN DA LINGUA GALEGA CIFP SOMESO
DEPARTAMENTOS DO CENTRO
EDLG
Estan: Ana, Dieguez, Mesias, Pablo, Santi, Pura, Teresa
Aire puro
Onte non. Pensa nas albas que han de vir, ponlle cerco s lembranzas que te atan. Deixa entrar a ma crara na ta casa.
71
DEPARTAMENTOS DO CENTRO
Cando ti volvas
e as prolas das bgoas derramadas, cando ti chegues polo mare; cando ti chegues polo mare...
Direccin
Estan: Juan Carlos, Lorena, Flix, Vctor
72
Emilio