mircoles, 15 de febrero del 2012 | la voz de la escuela

ciencias >>

> ACTIVIDADES

Catstrofes de cine
Apocalipse, xuzos finais e destrucins do mundo deron lugar a todo un xnero cinematogrfico ao que pertencen algunhas das pelculas mis delirantes xamais rodadas. Nelas habitual que os guionistas recorran a argumentos cientficos para dar verosimilitude accin, e con independencia de que s veces cometan erros, hai que recoecer que contriben a crear interese pola ciencia. Organizade o visionado dunha destas pelculas (2012, El ncleo, Armagedn, ngeles y demonios, El da de maana...) e facede unha lista de todos os conceptos e teoras cientficas que se mencionan. Como volas arranxariades para pescudar se estes contidos son correctos?

A pirmide de Kukulcan un compendio da astronoma maia

O fin do mundo (outra vez)

Un mito baseado nunha invencin sen fundamento anuncia a colisin con outro planeta
Nos ltimos meses falouse moito da profeca maia que anuncia o n do mundo para o 21 de decembro do 2012. Pero que ningun se asuste, porque nin os maias xeron tal profeca nin existe motivo algn para sospeitar dun inminente n do mundo. O que hoxe nos chega, amplicado polos medios de comunicacin, un refrito que combina un vello mito sobre a existencia dun planeta en rumbo de colisin coa Terra co nal do actual ciclo do calendario dos maias. O do planeta unha invencin sen fundamento xa que se tal obxecto existise tera sido detectado hai anos e a estas alturas xa se podera observar a simple vista. Polo que respecta ao calendario, a situacin a mesma que experimentamos cando se acaba un sculo (ou un milenio) nos nosos almanaques. Neste caso, o que chega ao seu n a chamada conta longa, un ciclo de 5.126 anos utilizado por varias culturas precolombinas. Mis anda, nin sequera existen evidencias de que os propios maias asociasen o n dos diversos ciclos do seu calendario a catstrofe algunha, e en todo caso celebraran esas efemrides con grandes festas. Dito isto, posible un nal catastrco do mundo? A humanidade, como calquera outra especie, relativamente frxil, e tamn est abocada extincin. Pero no seu conxunto, a vida parece ser moi resistente, xa que temos a certeza de que superou desde alteracins radicais na composicin da atmosfera ata o impacto de enormes asteroides, pasando por cambios climticos que deixaron o planeta como unha bla de neve ou convertido nun terreo seco. O nico que actualmente pon data de caducidade Terra o Sol, que dentro duns 4.500 millns de anos converterase nunha xigante vermella, inchndose ata engulir aos planetas interiores e eventualmente tamn o noso, que acabar vaporizndose. Pero moito antes, dentro de s 1.000 millns de anos, o aumento de brillo do Sol provocar a evaporacin de toda a auga do noso planeta, pondo n vida neste recuncho do universo.

O fin do mundo das pelculas parece un lugar perigoso

> Marcos Prez

Profecas e predicins
Ata o da de hoxe todas as profecas sobre o fin do mundo demostrronse falsas. E que anda que o pensamento mitolxico proporciona explicacins espectaculares sobre o mundo, estas non adoitan ser moi exactas. Pola contra, as predicins (cientficas) basanse en observacins empri- A profeca maia basase nos cas e argumentos ra- xeroglifos do monumento 6 de cionais, e teen a Tortuguero vantaxe de que cando non se cumpren obrgannos a abandonar ou permitalles predicir (que mellorar as teoras das que non profetizar) sucesos partan. Os propios maias como unha eclipse de sol desenvolveron sofisticados ou a aparicin de Venus no coecementos astronmifirmamento matutino secos cos que elaboraron un manas despois de que demodelo do funcionamento saparecese nas luces do do cosmos. Este modelo atardecer.

Pregunta a un cientfico
Nos ltimos meses recibimos bastantes preguntas relacionadas coas profecas maias e o fin do mundo. Iso deunos para reflexionar sobre as diferenzas entre o final da Terra e do universo (http://bit.ly/ yuxood), sobre os motivos polos que moita xente cre nestas cousas (http://bit. ly/wla0xo), sobre a irona que supn que a propia civilizacin maia colapsase moito antes do suposto fin do mundo (http://bit.ly/ a5iwtx) ou sobre o aspecto que tera unha Terra sen humanos (http://bit.ly/xfyee5). Queres facer a ta pregunta? Vai pxina web de Prensa-Escuela (www. prensaescuela.es) e entra na seccin Pregunta a un cientfico. Unha vez nela, debaixo do ttulo tes o enlace A ta pregunta.

Xigante vermella amencendo sobre o horizonte dun planeta imaxinario

Do Apocalipse ao efecto 2000

Anda que resulten inverosmiles e nunca se cumpriron, as profecas apocalpticas sempre volven prse de moda. As tres grandes relixins monotestas invocan algunha forma de catstrofe final que por fin aos males do mundo. Pero pensamento apocalptico tamn ten variantes laicas, como a onda de pnico que ao fo da chegada do ano 2000 percorreu o mundo baixo a ameaza de que os computadores deixaran de funcionar provocando o colapso da nosa civilizacin. Busca na hemeroteca informacins e artigos de opinin sobre o efecto 2000. Quen che parece que estaba mis preocupado ante a ameaza da catstrofe tecnolxica? Que recordan os teus familiares daquilo: tomaron algunha medida, como sacar dieiro do banco ou evitar sar de viaxe? Organizdevos en grupos pequenos e elaborade a vosa lista dos riscos que supora que un da deixasen de funcionar os computadores. Despois organizade un debate con toda a clase determinando cales supoen unha ameaza maior e que se podera facer para paliar os seus efectos.