TEATRO GALEGO PRIMEIRO TERZO DO XX. TENDENCIAS, AUTORES E OBRAS.

A principios de sculo, o teatro galego ofreca un triste panorama: facanse algunhas obras anticaciqus, outras costumistas- humorsticas, outras nas que se recreaban feitos histricos, por ltimo zarzuelas e operetas. Autor : Xabier Prado Lameiro Eran obras de ambientacin rural, con persoanxes tpicas- bos e malos- e o emprego dunha linguaxe popular. A primeira tentativa de consolidacin do teatro galego foi a Escola Rexional de Declamacin. TEATRO NAS IRMANDADES DA FALA. A partir de 1916, grazas ao labor da Irmandades da Fala, implsase o teatro como arma poltica a cara recuperacin da conciencia nacional, amais diso, o teatro era un medio de difusin entre o pobo, na sa maiora analfabeto, das ideas nacionalistas.. Para isto era necesario superar certos atrancos do teatro en Galicia:: - falta de actores e actrices profesionais. -carencia de compaas teatrais. - problemas de edicin de obras teatrais. - necesidade de superar tpicos: caciques, meigas... - desvalorizacin do galego pola clase burguesa urbana, consumidora de teatro. Pasos dados a pral do teatro: - A creacin a inicios de sculo de coros (Toxos e Frores, Ruada) permite establecer unha infraestrutura teatral, anda que se contine a facer un tipo de teatro decimonnico. - 1919: Creacin do Conservatorio Nacional de Arte Galega de A Corua, que logo pasa a ser Escola Dramtica Galega, impulsada polas Irmandades: senta as bases dunha tradicin aquela inexistente e continua o traballo iniciado polo autor Galo Salinas. - Interese no mbito universitario por un teatro galego: Cadro Dramtico da Universidad - Aparicin de directores: Osorio do Campo, e escengrafos: Camilo Daz Balio - Importante actividade teatral na emigracin. - creacin de editoras que se preocuparon edicin de textos teatrais: editora Lar, Cltiga, Ns. - realizacin de teatro monolinge. Con anterioridade, nas obras de teatro os labregos galego e os burgueses casteln. TENDENCIAS DO TEATRO GALEGO NESTA POCA. Os autores desta poca eran consciente de que o teatro era unha arma de concienciacin das masas, daquela tentaron facer un teatro para maioras. Dentro desta orientacin xeral, xurdiron das tendencias diferenciadas: conservadora e renovadora. A conservadora contina a lia finisecular: faise teatro que denuncia problemas sociais, outro costumista con claros fins humorsticos e por ltimo temos teatro de tema histrico. A tendencia renovadora buscaba a ruptura co teatro do XIX , facendo un teatro culto e moderno. Para logralo inspirronse nas lias do. . teatro. . europeo. _de principios de sculo: A /~:.... ~ 1 a-...a~ L1: ..r.C.. ,7. .~..].. .7.. !?

_A

i!.~

1- Teatro de artistas de Mosc: STANISLAVSKI. Este autor rompeu coas tcnicas tradicionais. Deulle moita importancia psicoloxa das personaxes e introduciu no realidade coti 2-Teatro simbolista ( a travs da luz e as cores). 3 - Teatro da arte: MAETERLINCK ( atmosfera irreal, cargada de elementos simblicos) 4-Teatro da "crueldade" : A. Artaud. (ligado ao surrealismo). - 5-Teatro expresionista. Deformacin esaxerada da realidade con finalidade expresiva.. 6 - "Dignidade da farsa": Jules Romains (este autor rompeu coas tendencias simbolistas 7- Renovacin da traxedia: GIRAUDOUX. AUTORES: LUGRIS: o autor mis representado no primeiro cuarto de sculo. CARR ALVARELLOS:director da Escola Dramtica Galega: teatro costumista. VILAR PONTE. Animador e terico do teatro galego.

CABANILLAS: obras importantes: A man da santia e O Mariscal.

Nelas rompe co tpico de que os fidalgos falasen casteln, fai un teatro para amplos sectores do pblico e recrea mitos do pasado dentro dan propsito de dignificacin da terra. A man da santia: obra definida coma conto de fadas, trata dunha historia de amor, pero que serve como pretexto para que Cabanillas expoa as sas ideas, tan relacionadas cos ideais das Irmandades; loit contra o caciquismo, cooficialidade do galega, redencin de foros... Dilogos moi elaborados, cheos de poesia e lirismo. O Mariscal trata sobre a figura mitico-histrica do mariscal: Pedro Pardo de Cela: smbolo da resistncia galega fronte ao poder dos Reis catlicos: Cabanillas, igual que os autores das Irmandades, busca heroes galegos na nosa historia. O Mariscal unha longa obra teatral en verso na que Cabanillas expresa os seus ideais nacionalistas. Est escrito en alexandrinos e octoslabos. En O Mariscal, Cabanillas pon a sa arte ao servizo das sas ideas nacionalistas, fai unha obra propagandstica, non s polo tema senn tamn polo emprego do galego por parte de todas as personaxes, mesmo as mis nobres.

O TEATRO NO GRUPO NS O teatro do grupo Ns ten influencias do teatro europeo simbolista e surrealista. Otero Pedrayo ten unha ampla producin teatral, concibe o teatro como espectaculo total. No seu teatro non pretende presentar acontecementos, non bsica a accin senn recrear ambientes. As didascalias- acotacins do autor para a representacin- non son meros apuntes senn que teen unha imprtante elaboracin literria. Os espazos son simblicos , igual que as personaxes, que podem ser persoas, animais e mesmo cousas: por exemplo o dilogo dunhas pipas de vio Podemos citar como obra representativa : A Lagarada. O desengano do prioiro unha peza humorstica e Teatro de mscaras um conxunto de pezas breves nas que destaca a esttica vangardista expresionista. Teatro de Vicente Risco: cultiva o drama nunha nica obra de esttica simbolista : El bufn del Rei. Nesta obra expresa algunha das sas convicins como que a existncia do mal resultado dun destino trxico. O bufn do rei unha persoanxe movida pla envexa, o resentimento, os cimes...pois est namorado da raa e declara ao rei os amores adlteros desta. Ao fnal morrern tanto o amante da raa coma o bufn. um drama em catro pasos e numerosas escenas. Castelao : estilizacin do mundo popular: Os vellos nos deben de namorarse. -trata un tema universal , a resistencia do home a morrer, a envellecer, pero situando a accin en ambiente e cultura galega. -obra breve , sinttica e sinxela pero que resultado dun enorme traballo de sntese . a elaboracin artstica total e moi innovadora: emprega mscaras, emprega as cores e os espazos dotndoos de significado simblico; a obra dun pintor.

Crea un espctaculo total: texto, msica, baile.

Dieste: A fiestra valeira: autor encadrado dentro do vangardismo. Teatro do Seminario de Estados Galegos: O Seminario realizou estudos sobre o teatro e sobre manifestacins parateatrais, recuperaron obras clsicas como Entrems famosos sobre a pesca no ro Mio. Algns dos seus representantes publicaron despois da Guerra civil. Representantes do teatro do Seminario de Estudos Galegos son Armando Cotarelo Valledor, que o primeiro autor que concibe o teatro coma un espectculo, Bouza Brey e Filgueira.Valverde.