Jose Antonio Rojas Carrera jarcius@gmail.

com

VOCBVLRIVM LATNVM VERBS ATQVE IMGINIBVS EXPLICTVM Cap. XVII (Not bene: = contrrium, antonymum) VOCBVLVM IMG VERBS EXPLICTA

respnsum, -, n. = id quod respondtur

magister interrogat et discipula respondet e. discipula magistr respnsum dat. Sextus: 48 : 4 = 12 respnsum Sext rctum est: magister: semper rect responds! (XVII, 128) Mrcus: 6 : 2 = 5 respnsum Mrc est prvum: is prv respondet. (XVII, 39-41)

as est nummus
as, assis, m.

nus sestertius est quattuor asss (XVII, 99)

dnrius, -, m.

nus dnrius quattuor sesterti sunt. (XVII, 99)

doctus, -a, -um, adi.

doctus est qu multa scit ac docre potest.

magister puers mults rs docre potestmagister est vir doctus. (XVII, 5)

indoctus, -a, -um, adi. (doctus,-a,-um)

puer adhuc indoctus est quia multa ignrat.

piger, pigra, pigrum, adi.

qu discere nn vult atque in ld dormit, piger esse dcitur. (17, 7-8)

prdns, prdentis (stultus-a-um)

discipulus qu nec stultus nec piger est, sed prdns atque industrius, mults rs magistr discere potest. (17, 8-10)

industrius, -a, -um, adi. (piger, pigra, pigrum)

discipulus qu nec stultus nec piger est, sed prdns

discipula industria

atque industrius, mults rs magistr discere potest. (17, 8-10)

Sextus:

48 : 4 = 12

rctus, -a, -um, adi.

respnsum Sext rctum est: magister: semper rect responds! (XVII, 128) Mrcus: 6 : 2 = 5 respnsum Mrc est prvum: is prv respondet. (XVII, 39-41)

________
lnea rcta

Sextus:

48 : 4 = 12

prvus, -a, -um, adi. (rctus, -a, -um, adi.)

respnsum Sext rctum est: magister: semper rect responds! (XVII, 128) Mrcus:

6 : 2 = 5

respnsum Mrc est prvum: is prv respondet. (XVII, 39-41)

facilis,-e, adj. (difficilis, -e)

Rect responds, Mrce inquit magister, quot sunt trgint et oct? Mrcus: Facile est ad hoc responre. (17, 48-50)

30 + 8 = 38
facile est!

absns, absentis, part. = qu abest

nnne t laetris, Mrce, quod frter tuus etiam

absns magistr laudtur? (17, 88-89)

Titus: duodqunquagnt sesterti sunt dnri ... quattuordecim? an qundecim? nn certus sum! Titus nn certus, sed incertus est, et respnsum

certus, -a, -um, adi. ( incertus-a-um)

is qu respnsum nn ignrat, certus est. is qu respnsum rctum ignrat, incertus est.

incertum dat magistr. (17, 117-120)

Titus incertus est. : Titus respnsum rctum ignrat.

largus, -a, -um, adi.

largus est qu multum dat. qu largus est, largtur largr enim est multum dare (largior, largr)

largior, largr v. dep.

centsimus, -a, -um, adi.

centesimus est numerus 100 in ordine, in

seri

trdecim adi.

XIII
quattuordecim
adi.

XIv
5

qundecim
adi.

Xv
sdecim adi.

XvI
septendecim adi.

XvII
duodvgint adi.

XvIII
ndvgint adi.

XIx

quadrgint adi.

Xl
qunqugint, adi.

l
septugint adi.

lXx
quadringent,-ae, -a, adi.

cd
qungent,-ae, -a, adi.

sescent,-ae, -a, adi.

dc
septingent,-ae, -a, adi.

dcc
octingent,-ae, -a, adi.

dccc
disc, discere
in ld puer numers et litters discunt. (17, 1)

discipul discunt

doce, docre

magister puers numers et litters docet. (17, 1-2)

magister docet

is qu aliquid scit, id nn ignrat.

sci, scre (nesci, nescre)

qu scit nn ignrat, at qu nescit ignrat.

magister puers mults rs docre potest, nam is mults rs scit qus puer nesciunt (17, 2-4) : magister puers mults rs docre potest, is enim nn ignrat mults rs qus puer ignrant.

toll, tollere

quisque1 puer manum tollit, prmum Sextus, tum Titus, postrm Mrcus. (17, 17-18) : et1 nus et alter puer manum tollit, prmum Sextus, deinde Titus, ad ultimum, Mrcus.

exemplum:

interpell, interpellre

Sextus recitat librum. repente [:subit : statim : e ips tempore] Mrcus loquitur, neque iam Sextus librum recitns [qu librum recitat] bene audr potest. itaque, Mrcus Sextum interpellat.

laud, laudre (reprehend, reprehendere) laudre aliquem est verba bona e dcere reprehendere aliquem est verba nn bona e dcere

magister Titum et Sextum laudat: vs rct respondtis, Tite et Sexte. discipul prdents atque industri estis. (17, 42-44) erg puer stultus es, Mrce! cgitre nn potes! nam stult et prv responds! magister Mrcum nn laudat, sed reprehendit. (17, 60-62)

cgit, cgitre
Magister: O, Mrce! cr nn cgits antequam responds? Mrcus: semper cgit antequam responde (17, 56-59)

prm, prmere
(s aliquid prmis, id smis ex aliqu receptcul idque pnis in loc exterire.)

magister ... ex saccul su dus numms prmit. (17,

96-97)

prmere clvum oportet, oportre = necesse est, convenit

Titus: nndum tibi responde, quod prmum cgitre

oportet (17, 110-111)

: Titus: adhuc nn responde tibi, quia prmum necesse est mihi cgitre

10

comput, computre

computre est numers cgitre

duodqunqugint ssterti sunt duodecim dnri.

48 : 4 = 12
magister iterum Sextum laudat: bene computs, Sexte! semper rect responds. (17, 125-128)

1) dus numms pn:

repn, repnere 2) es dus numms sm: repnere est rrsus pnere.

3) esdem numms repn:

numms repn = rrsus (= iterum) pn es numms

11

dmnstr, dmnstrre
= mnstr, mnstrre (verbs) =ostend, ostendere (verbs) a+b=b+a possumus hoc dmnstrre (exemplum) s a = 1 et b = 2 1+2=2+1 3=3

necesse est computre scre, ut mults exempls tibi

dmnstrre possum

(17, 137-138)

= oportet scre computre. cuius re multa exempla tibi verbs ostendere (= verbs mnstrre) possum.

partior, partr =
dvidere (in parts)

s t sex asss cum fratre tu partris, quot sunt tibi? (17, 143-144)

6:2=x
magister discipulum quemque cnsdere iubet, prmum Sextum, deinde Titum, postrm Mrcum (17, 13-14) : magister iubet consdere et discipulum Sextum, et discipulum Titum, et discipulum Mrcum.

quisque, quaeque, quidque, adi. quisque est et nus et alter et tertius, et cter discipulus quisque = omns discipul

magister: dc numers centum ad mlle!

tot = tam mult

Sextus: longum est tot numers dcere! (17, 27-29) quot numer sunt? nongent (=900) numer!

tot numers dcere longum est!

magister discipulum quemque cnsdere iubet,

postrm = ad ultimum

prmum Sextum, deinde Titum, postrm Mrcum (17, 13-14) : magister omns discipuls cnsdere iubet, prmum Sextum, postea Titum, tum (=ad ultimum) Mrcum

12

Sextus:

rct =
rct mod (prv)

48 : 4 = 12

respnsum Sext rctum est: magister: semper rect responds! (XVII, 128)

Mrcus:

prv =
prv mod (rct)

6 : 2 = 5

respnsum Mrc est prvum: is prv respondet. (XVII, 39-41)

aequ = edem mod

s vs sex asss aequ partmin, quot tibi sunt? (XVII, 147) = s vs sex asss in aequs parts dviditis, quot habs? dc numers decem sque ad centum! (XVII, 16) = dc numers decem ad centum!

sque = ad

numquam = nll tempore [numquam semper ]

magister: t m nn laudris, Mrce, quia

numquam

rect responds. semper prv responds, ergo reprehenderis! (XVII, 16) = magister: ego t nn laud, Mrce, quod nll tempore rect responds. semper (=omn tempore) prv responds, itaque verba nn bona tibi dc.!

saepe
= mults temporibus

Titus et Sextus saepe interrogantur. (XVII, 71-72) = Titus et Sextus mults temporibus interrogantur : s enim magister Titum et Sextum mults dibus, ac mults temporibus interrogat, tunc Titum et Sextum saepe interrogat. eg vr numquam laudor, quamquam saepe rc responde! (XVII, 82-83) = etiam s rct responde mults temporibus, ego numquam laudor (=nll tempore bona verba mihi dcuntur!)

quamquam =
etiam s...

13

qur =
cr

Mrcus: Qure igitur tot numers difficils discimus? (XVII, 135-136) = Mrcus: cr erg tam mults numers difficils discimus?

14