Mellora e Acondicionamento de Vivendas No Campanario (A Coruña)

memoria de actuacin
Servizo de execucin de prcticas construtivas no campo da rehabilitacin e aforro enerxtico no contexto de formacin de equipos de traballadores nesta materia - Mellora e acondicionamento de vivendas no Campanario (A Corua)
referencia. data. arquitecto.
FESE-85/2010 xullo de 2010 Xiao Varela Gmez
ndice
1. antecedentes 2. introducin mbito da intervencin 3. obxectivos da intervencin 4. metodoloxa de traballo 5. descricin tipolxica e construtiva das vivendas 6. principais deficiencias e patoloxas observadas 7. criterios e categoras de intervencin 8. sistemas e solucins construtivas propostas 9. sistema de xestin do obradoiro 10. orzamento 11. cronograma 12. anexo I. reportaxe fotogrfica
Memoria de actuacin para a mellora e acondicionamento de vivendas no barrio do Campanario (A Corua). FESE-85/2010 desescribir
1. antecedentes
O obxecto desta memoria de actuacin propor as estratexias a seguir para a mellora e acondicionamento das vivendas do barrio do Campanario (A Corua), en relacin contrato co Concello de A Corua para a prestacin do servizo de execucin de prcticas construtivas no campo da rehabilitacin e aforro enerxtico no contexto da formacin de equipos de traballadores nesta materia, con referencia FESE-85/2010, e data de 18 de xuo de 2010. autor da mesma Xiao Varela Gmez, arquitecto colexiado 3.390 no COAG, con DNI 46.906.414-F e domicilio en Praza de Milln Astray,1-7C de A Corua.
2. introducin mbito da intervencin

O barrio do Campanario atpase no borde noroeste do Concello de A Corua. Aparece illado a media ladera no val comprendido entre os montes de San Pedro e Bens (ver plano 01). Trtase dunha zona cal a cidade tradicionalmente lle deu as costas, instalando nela infraestruturas como a refinera, a depuradora de augas residuais, ou o vertedoiro de lixo. Emporiso, nos ltimos anos, a situacin mudou en parte co selado do vertedoiro e a sa reconversin no parque de Bens, a creacin do parque de San Pedro, e a chegada do paseo martimo. De feito, esta franxa de territorio antes esquecida estase a converter nunha bolsa de moi apetecible urbanizacin.
plano 01 1. refinera 2. planta de reciclaxe 3. EDAR 4. parque de San Pedro 5. parque de Bens 6. paseo martimo
O Campanario foi creado polas autoridades municipais a comezos dos anos 60 do sculo pasado, nun intento de trasladar e agochar os diferentes focos de pobreza existentes na cidade naquel tempo. Para iso comezouse cun proceso de traslado de habitantes dende diversos puntos da cidade a un asentamento de nova creacin sobre terreos que foron cedidos por particulares coa condicin de que o concello os empregase para dotar de vivenda a xente sen posibilidades econmicas. O que se dica an ser aloxamentos provisionais, barracns que non cumpran (e seguen sen cumprir) coas mnimas condicins de habitabilidade, consolidronse co paso do temp.. O desenvolvemento urbano do barrio continuou a partir daquel intre. No ano 1.965 chegou a O Campanario o Padre Villa, que, ademais de levar a cabo unha labor social fundamental para os seus habitantes, promoveu a construcin de diversas vivendas, un total de doce, xa cun estndar habitacional lixeiramente mis alto que os barracns orixinais, ademais do edificio da escola, que co paso do tempo pasara a ser o actual Centro Social. No ano 1.975, Critas remata a construcin dun bloque de doce vivendas que en pouco tempo foi completamente ocupado por diversas familias. Co paso do tempo, e cada vez mis esquecido, o barrio seguiu a medrar, agora xa dun xeito mis desordenado, aparecendo por primeira vez o fenmeno da vivenda informal, para dar resposta aumento da poboacin do barrio. Mais durante todo este proceso tamn se consolidou a vida en comunidade, dando lugar a unha alta cohesin social no barrio. Na actualidade O Campanario conta con aproximadamente 280 habitantes, tanto paios como xitanos, dos cales 70 son nenos menores de 14 anos de idade, todos escolarizados. Entre os seus habitantes existe unha boa convivencia, e contan cunha asociacin de vecios activa e pola que se senten representados. Porn, moi significativo o forte contraste que existe entre a vitalidade do barrio e a precariedade das condicins en que a vida se desenvolve. No tocante vivenda concretamente, esta realidade especial dura. Falamos dunha barriada na que a totalidade das construcins se atopan nun alto estado de degradacin, o que xunto s sas reducidas dimensins, a mala calidade da construcin orixinal e o non cumprimento duns estndares mnimos de habitabilidade fan que tean que ser consideradas actualmente como infravivendas. Son precisas pois actuacins urxentes destinadas a palia-los efectos que esta situacin est a ocasionar polas negativas repercusins que provoca s seus habitantes tanto a nivel de sade como de seguridade no uso das construcins.
3. obxectivos da intervencin
Ademais da lxica mellora das condicins de habitabilidade que se poida acadar nas vivendas coa intervencin, para este obradoiro persguense tamn outros obxectivos fundamentais, como son: -Incentivar a participacin cidad reforzando o movemento vecial, xa presente e moi activo, e a cohesin social no barrio. Buscarase e promoverase a maior participacin posible para, exercer unha cidadana activa e consciente, ser quen de transformar o entorno no que se vive. Pasar accin como comunidade para evidenciar e abordar as necesidades e problemticas fronte a unha actitude pasiva e conformista. -Coidar que o obradoiro de rehabilitacin, non sirva para lexitimar o estado actual das edificacins e do barrio en xeral. Somos conscientes do grao de precariedade que sofren as vivendas do barrio, carentes dun estndar mnimo de habitabilidade, e os medios dispoibles neste obradoiro non faran outra cousa que solucionar as deficiencias mis graves, algo, por outra banda, tremendamente necesario. -Respectar o proceso participativo, atendendo s desexos e capacidades dos vecios en canto diagnose das patoloxas e execucin dos traballos. -Traballo e coidado do comn. Respecto aos ritmos, necesidades e desexos da comunidade. Tentarase non incidir e non afectar de maneira negativa aos equilibrios internos do barrio. -Productividade das solucins; intentar dar unha solucin a varios problemas distintos. Priorizar as necesidades e buscar solucins comunitarias a problemas particulares. -Posibilitar a formacin aos participantes que o desexen, segundo a sa competencia e nivel de solicitude. O coecemento adquirido ter relacin coas operacins realizadas no obradoiro. -Abrir camios para o futuro. Concibir este obradoiro como proceso e non coma fin. A apertura dun proceso que con continuidade, perseveranza e a colaboracin tanto dos vecios como de asociacins, colexios profesionais e as administracins competentes, poder dar froitos cada vez maiores no presente e no futuro.
4. metodoloxa de traballo
De seguido, sinlanse as distintas fases que comprende a actuacin no barrio: 1. Proceso de informacin e coordinacin cos habitantes do barrio Traballarase nunha lia comunicativa de ida e volta cos habitantes do barrio coa intencin de conseguir que calquera actuacin a realizar responda s sas necesidades e que sexa comprendida e aceptada ao mesmo tempo. A comunicacin cos habitantes do barrio desenvolverase en dous niveis, por un lado unha serie de reunins comunitarias nas que se expoer o obxecto da intervencin, se valorarn as posibles intervencins, metodoloxa de traballo, etc. e por outro, levaranse a cabo unha serie de visitas a cada unha das familias, onde se analizar a situacin de cada unha das vivendas, as como as circunstancias particulares dos seus habitantes. 2. Anlise do estado do asentamento e diagnose das necesidades Considrase fundamental dispoer dunha relacin detallada das carencias do asentamento e das sas construcins, polo que se realizou un estudo das problemticas existentes, localizando os principais problemas de habitabilidade e salubridade do barrio. Valorouse individualmente a situacin de cada unha das vivendas, en relacin a problemas de filtracins de auga, existencia de humidades, carencia de ventilacin, aspectos relacionados coa resistencia e estabilidade das construcins, problemas das instalacins, deficiencias nos acabados, etc. 3. Descricin da intervencin Resultado da diagnose das necesidades do asentamento, as como a adecuacin limitacin orzamentaria, definronse tanto os criterios de intervencin coma o tipo de actuacins a realizar nas construcins. Proporanse procedementos construtivos sinxelos para posibilitar a autoconstrucin. A disposicin de solucins construtivas de doada execucin farn realizable o traballo por parte dos propios habitantes do barrio baixo a supervisin da asistencia tcnica precisa. 4. Xestin dos recursos humanos e materiais Os encargados da asistencia tcnica responsabilizaranse da xestin tanto dos recursos humanos, coma dos materiais necesarios para a realizacin do taller de rehabilitacin. Durante a realizacin da intervencin, coordinaranse e supervisarn os traballos das persoas que participen no taller, as como a xestin de presupostos e compra dos materiais necesarios en cada unha das fases. 5. Procesos formativos Aproveitaranse os traballos de mellora do barrio para desenvolver un proceso de capacitacin profesional para habitantes do barrio. Acompaaranse todos estes traballos dunha labor encamiada formacin bsica en materia de construcin dos vecios do barrio. Para iso, a asistencia tcnica contar coa participacin de persoal profesional especializado. 6. Fase de direccin de obra e taller O obradoiro de rehabilitacin deber contar cun mnimo de quince participantes, todos eles habitantes do barrio do Campanario no Portio. O obxecto do taller ser o acondicionamento das sas vivendas, facilitando a asistencia tcnica, os medios materiais e persoais necesarios para devandito fin. Os traballos debern levarse a cabo baixo os principios da boa construcin e coidando todas as medidas de seguridade necesarias para a seguridade dos/as traballadores/as.
5. descricin tipolxica e construtiva das vivendas

Deixando aparte as construcins informais, as vivendas do barrio pdense clasificar tipolxicamente en catro grupos (ver plano 02): bloque plurifamiliar tipo A bloque plurifamiliar tipo B vivendas unifamiliares en fileira tipo A vivendas unifamiliares en fileira tipo B
plano 02
A continuacin, expense brevemente as principais caractersticas espaciais e construtivas de cada un (os esquemas das plantas tipo que as acompaan proceden do informe realizado polo grupo InfraDOMUS no ano 2002: Campanario: Estudio para la reforma del barrio de viviendas municipales del Portio).
- bloque plurifamiliar tipo A
Consta de seis vivendas distribudas en planta baixa e planta primeira a travs de dous portais, un deles servindo a catro vivendas e o outro s das restantes. A superficie construda de cada una delas de 55 m2 aproximadamente, estando compostas por cocia-estar, bao e dous dormitorios. Tdalas pezas, salvo o bao, teen iluminacin e ventilacin natural, ben dende a fachada principal ou dende a posterior. Construtivamente, trtase dunha estrutura de formign armado en das cruxas, con cuberta a das augas de placas de fibrocemento sobre viguetas pretensadas que descansan sobre o ltimo forxado. O peche de das follas de tixolo. Na actualidade coexisten carpinteras de madeira e de aluminio. As vivendas dispoen das instalacins de electricidade, saneamento, fontanera e shunt de ventilacin en baos.
- bloque plurifamiliar tipo B
Aloxa doce vivendas distribudas en planta baixa e dous andares, s que se accede dende dous portais, servindo cada un deles a seis, en das mans por andar. Cada vivenda ten unha superficie construda inferior s 60 m2 e est composta por unha cocia-estar, un bao e tres dormitorios. Como no caso anterior, excepto o bao, tdalas pezas teen iluminacin e ventilacin a travs da fachada anterior ou da posterior. O sistema construtivo empregado o dunha estrutura de formign armado, con forxado sanitario, e cuberta a das augas de placas de fibrocemento sobre viguetas pretensadas apoiadas sobre o ltimo forxado. O cerramento, de das follas de tixolo, complemntase nas fachadas laterais e posterior cun trasdosado de placas de fibrocemento. As carpinteras son de madeira, excepto nas zonas comns, que se iluminan a travs de celosas de formign con vidros fixos. As vivendas dispoen das instalacins de electricidade, saneamento, fontanera e condutos de ventilacin tipo shunt en baos e cocias.
- vivendas unifamiliares en fileira tipo A
Correspndense coas das mazs que xunto co bloque tipo A, configuran as das ras centrais do barrio. Trtase de vivendas unifamiliares de planta baixa dispostas en fileira. A maz maior est formada por dezaseis vivendas dispostas en das fileiras adxacentes, servidas dende as das ras. A menor, nunha nica fileira, agrupa quince vivendas. As caractersticas espaciais das distintas vivendas non son homoxneas, pois responden a das etapas edificatorias diferentes, vez que existen solucins especiais de esquina. Trtase en todo caso de vivendas pequenas que oscilan entre os 40 e os 50 m2 construdos, compostas por cocia-estar, dous ou tres dormitorios, un pequeno aseo e un patio traseiro, o cal, debido as reducidas dimensins das vivendas, foi ocupado na meirande parte dos casos. O esquema mis abundante (25 das 31 vivendas) o dunha vivenda moi estreita (menos de 3,5 m de fronte ra) e longa, organizada mediante un corredor lateral que serve a unha sucesin de pezas. Segundo se indicaba, o feito xeneralizado de ocupa-lo pequeno patio provocou que no caso da maz maior (con casas a ambos lados) as vivendas con este esquema tean unicamente iluminacin e ventilacin na peza que da directamente ra. O sistema construtivo si comn a todas, e basase nunha estrutura de muros de carga de bloque de formign sobre o que se apoian as cubertas de placas de fibrocemento e viguetas pretensadas. A soleira unha pequena capa de morteiro e en moitos dos casos non existe falso teito. O cerramento reslvese igual cas medianeiras portantes cunha nica folla de bloque de formign, s veces simplemente pintado. As carpinteras son maioritariamente de madeira, anda que algunhas foron substitudas por outras de aluminio. Contan con instalacins de electricidade, saneamento e fontanera, todas elas moi bsicas.
10
- vivendas unifamiliares en fileira tipo B
Correspndense coa maz que pecha lateralmente a praza de acceso centro social, sendo cinco o nmero de vivendas. Como no caso anterior, trtase de vivendas unifamiliares de planta baixa dispostas en fileira. Tres delas son iguais e contaban orixinalmente cunha superficie construda de 55 m2 que se viu en tdolos casos ampliada ata os 75 m2 pola ocupacin que se fixo do patio posterior para almacns e rochos. Dispoen de tres dormitorios, cocia e bao. A desaparicin do patio provocou que as pezas posteriores (un dormitorio, cocia e bao) perderan a sa iluminacin e ventilacin directas exterior. As outras das vivendas contan cunhas superficies construdas de 35 e 60 m2 e dispoen de dous e tres dormitorios respectivamente. Construtivamente reslvense cunha estrutura de muros de carga de bloque que soporta un forxado de formign sobre o que apoia a cuberta inclinada de placas de fibrocemento. Como no caso anterior, o cerramento dunha folla de bloque de formign e as carpinteras de madeira, algunhas das cales foron substitudas por outras de aluminio. Tamn aqu a soleira unha delgada capa de morteiro. Contan con instalacins de electricidade, saneamento e fontanera, todas elas moi bsicas.
11
6. principais deficiencias e patoloxas observadas

A deteccin das deficiencias e patoloxas produciuse mediante a inspeccin visual realizada durante os das 6, 7 e 8 do mes de xuo do ano 2010. Consecuentemente, non se poden descartar, ademais das que aqu figuran, outras patoloxas e vicios ocultos que o mtodo de toma de datos non pon en evidencia. En prol dunha maior claridade expositiva optouse por agrupar as deficiencias de cada tipoloxa edificatoria de maneira que a sa lectura permita obter un diagnstico panormico de cada unha delas. A xeito de recordatorio do apartado 5 do presente proxecto, as tipoloxas existentes no barrio que son obxecto do obradoiro son as seguintes: - bloque plurifamiliar tipo A - bloque plurifamiliar tipo B - vivendas en fileira tipo A - vivendas en fileira tipo B A continuacin descrbense as principais patoloxas detectadas 1 en cada tipoloxa:
- bloque plurifamiliar tipo A Seguridade dos ocupantes . Estrutural A inspeccin visual non evidenciou ningunha inseguridade estrutural. . Instalacins: electricidade O estado xeral das instalacins elctricas das vivendas lamentable. A maior parte dos cadros xerais de distribucin estn queimados, os cableados non teen a seccin axeitada e estn tendidos polos chans ou polos teitos sen ningn tipo de proteccin, non existen as caixas de derivacin (hai casos de lias unidas con celo) e existen puntos de luz ou enchufes perigosamente prximos a tomas de auga. . Instalacins: gas, fontanara e saneamento No interior das vivendas hai que subliar que os quentadores de gas non estn conectados ao shunt de ventilacin, evacuando os gases da combustin directamente cocia. Ademais, as instalacins de fontanera presentan fugas puntuais de auga especialmente nas zonas de baeiras, pero tamn nalgns lavabos e inodoros. . Desprendementos A cuberta ten placas soltas de fibrocemento en diversos puntos que actualmente estn apoiadas e reforzadas con pedras e diversos materiais que presentan risco de desprendemento. Hai unha porcentaxe significativa de carpintaras exteriores das vivendas en estado precario (formadas por materiais de refugallo, podrecidas pola humidade, etc.). O mesmo acontece cos vidros, moitos dos cales estn rotos. Salubridade . Filtracins de humidade A cuberta est a filtrar auga a travs dalgunhas das placas de fibrocemento que carecen de fixacin mecnica e tamn plos shunts de ventilacin que non dispoen de carapucha. As carpintaras exteriores das vivendas, cuxo estado sinalouse no apartado anterior, non son estancas auga e estn a filtrar humidades s vivendas. Nas fachadas non se detectaron filtracins de humidade. . Ventilacin / iluminacin de estanzas Todas as estanzas das vivendas, a excepcin dos cuartos de bao, contan con ventilacin e iluminacin natural. Nas zonas comns (escaleira) non existen puntos de luz en ningn dos dous portais.
1 No anexo I (reportaxe fotogrfica) pode verse con detalle unha mostra representativa das principais patoloxas e deficiencias observadas durante a toma de datos.
12
Confort . Equipamentos Os cuartos de bao presentan diversas deficiencias: hai unha proporcin significativa de baeiras rotas e/ou oxidadas e, en menor grao, o mesmo acontece con lavabos e inodoros. As mesmo tamn se apreciaron pequenas fugas tanto na rede interior de fontanara coma na de saneamento. . Illamento trmico Na cuberta, realizada con tabiques alixeirados sobre un forxado, viguetas e placas de fibrocemento, non existe ningn tipo de illamento trmico. Nas fachadas, realizadas con das follas de ladrillo e cmara de aire, non existe ningn tipo de illamento trmico. . Superficies e espazos habitables Nunha porcentaxe moi significativa dos casos as superficies habitables por habitante son moi escasas, o que provoca o amoreamento de persoas nas vivendas. . Acstica Non se cumpren as condicins mnimas de illamento acstico. . Accesibilidade Non se cumpren as condicins de accesibilidade nin nos accesos, nin nos espazos comns. . Acabados O estado de conservacin dos acabados de chans, paredes e teitos , de xeito maioritario, malo, anda que existen algunhas excepcins a esta norma. Xerais . Pintura Tanto as fachadas coma as zonas comns do edificio precisan ser pintada.
- bloque plurifamiliar tipo B Seguridade dos ocupantes . Estrutural A inspeccin visual non evidenciou ningunha inseguridade estrutural. . Instalacins: electricidade O estado xeral das instalacins elctricas das vivendas lamentable. A maior parte dos cadros xerais de distribucin estn queimados, os cableados non teen a seccin axeitada e estn tendidos polos chans ou polos teitos sen ningn tipo de proteccin, non existen as caixas de derivacin (hai casos de lias unidas con celo) e existen puntos de luz ou enchufes perigosamente prximos a tomas de auga. . Instalacins: gas, fontanara e saneamento En canto s vivendas hai que subliar que os quentadores de gas non estn conectados ao shunt de ventilacin, evacuando os gases da combustin directamente cocia. Pola sa banda, as instalacins de fontanara presentan fugas puntuais de auga especialmente nas zonas de baeiras, pero tamn nalgns lavabos e en tazas. Por outra parte detectouse unha fuga na instalacin xeral de saneamento, se ben non se puido precisar se esta se produciu na rede ou na arqueta existente baixo o forxado sanitario. . Desprendementos As fachadas oeste e norte carecen do revestimento orixinal (placas de fibrocemento) nunha parte da sa rea, xa que este se desprendeu pola accin do vento e do tempo. Non obstante, quedan placas e restos de placas deste material nas partes superiores do edificio que presentan risco de desprendemento. As carpintaras exteriores das vivendas, realizadas mediante guillotinas de madeira, na maiora dos casos, encntranse podrecida a humidade e/ou desencaixadas. No caso das zonas xerais do edificio as carpintaras estn realizadas con prefabricados de formign e vidros sinxelos moitos dos cales estn rotos. Tanto nun coma noutro caso, existe o risco de cada.
13
Salubridade . Filtracins de humidade A cuberta est a filtrar auga a travs de pequenas fisuras existentes en diversos puntos das placas de fibrocemento e tamn se apreciaron algunhas fendas, unhas das cales ten un metro de lonxitude. As carpintaras exteriores das vivendas, cuxo estado se sinalou no apartado anterior, non son estancas auga e estn a filtrar humidades nas vivendas, algo que tamn acontece no caso das zonas xerais do edificio dada a significativa proporcin de vidros rotos. No caso da fachada detectronse filtracins de humidade puntuais producidas por fendas no enfoscado. . Ventilacin / iluminacin de estanzas Todas as estanzas das vivendas, a excepcin dos cuartos de bao, contan con ventilacin e iluminacin natural. Nas zonas comns (escaleira) non existen puntos de luz en ningn dos dous portais. Confort . Equipamentos Os cuartos de bao presentan diversas deficiencias: hai unha proporcin significativa de baeiras rotas e/ou oxidadas e, en menor grao, o mesmo acontece con lavabos e inodoros. As mesmo tamn se apreciaron pequenas fugas tanto na rede interior de fontanera coma na de saneamento. . Illamento trmico Na cuberta, realizada con tabiques alixeirados sobre un forxado, viguetas e placas de fibrocemento, non existe ningn tipo de illamento trmico. Nas fachadas, realizadas con das follas de ladrillo e cmara de aire (e, no caso das fachadas norte e oeste un revestimento de placas de fibrocemento), non existe ningn tipo de illamento trmico. . Superficies e espazos habitables Nunha porcentaxe moi significativa dos casos as superficies habitables por habitante son moi escasas, o que provoca o amoreamento de persoas nas vivendas. . Acstica Non se cumpren as condicins mnimas de illamento acstico. . Accesibilidade Non se cumpren as condicins de accesibilidade nin nos accesos, nin nos espazos comns. . Acabados O estado de conservacin dos acabados de chans, paredes e teitos , de xeito maioritario, malo, anda que existen algunhas excepcins a esta norma. Xerais . Pintura As fachadas este e sur precisan ser pintadas, as como as zonas comns do eficicio.
- vivendas en fileira tipo A Seguridade dos ocupantes . Estrutural As zonas cubertas dos patios presentan algunhas deficiencias estruturais (viguetas de madeira carcomidas, etc). As mesmo obsrvanse fendas nalgunhas das fachadas, especialmente, nas vivendas que rematan as mazs. . Instalacins: electricidade O estado xeral das instalacins elctricas das vivendas lamentable. A maior parte dos cadros xerais de distribucin estn queimados, os cableados non teen a seccin axeitada e estn tendidos polos chans ou polos teitos sen ningn tipo de proteccin, non existen as caixas de derivacin (hai casos de lias unidas con celo) e existen puntos de luz ou enchufes perigosamente prximos a tomas de auga.
14
. Instalacins: gas, fontanera e saneamento Os quentadores de gas non estn conectados ao shunt de ventilacin, evacuando os gases da combustin directamente cocia. Pola sa banda, as instalacins de fontanara presentan fugas puntuais de auga especialmente nas zonas de baeiras, pero tamn nalgns lavabos e en tazas. . Desprendementos Non se apreciou perigo de desprendemento en cubertas, en fachadas nin en carpintaras exteriores. Salubridade . Filtracins de humidade As cubertas filtran auga a travs de pequenas fisuras existentes en diversos puntos das placas de fibrocemento, especialmente nos antigos patios cubertos cuxas pendentes son inadecuadas. Algunhas das carpintaras exteriores das vivendas non son estancas auga e estn a filtrar humidades nas vivendas. Nas fachadas detectronse diversas filtracins de humidade por capilaridade. . Ventilacin / iluminacin de estanzas Nunha proporcin moi significativa das vivendas s existe unha estanza que dispn de iluminacin e ventilacin natural (a zona de cocia-estar que d fachada), de modo que os dormitorios (en moitos casos compartidos por pais e fillos) se converten en estanzas completamente insalubres. Confort . Equipamentos Os cuartos de bao presentan diversas deficiencias: baeiras, lavabos e inodoros rotos e/ou oxidados. As mesmo tamn se apreciaron pequenas fugas tanto na rede interior de fontanera coma na de saneamento. . Illamento trmico Na cuberta, realizada con viguetas e placas de fibrocemento sobre os espazos vivideiros, non existe ningn tipo de illamento trmico. Nas fachadas, realizadas con muros de bloque de formign, non existe ningn tipo de illamento trmico. . Superficies e espazos habitables Nunha porcentaxe moi significativa dos casos as superficies habitables por habitante son moi escasas, o que provoca o amoreamento de persoas nas vivendas. . Acstica Non se cumpren as condicins mnimas de illamento acstico. . Accesibilidade Non se cumpren as condicins de accesibilidade nin nos accesos, nin nos espazos comns. . Acabados O estado de conservacin dos acabados de chans, paredes e teitos , de xeito maioritario, malo, anda que existen algunhas excepcins a esta norma. Xerais . Pintura As fachadas precisan ser pintadas.
- vivendas en fileira tipo B Seguridade dos ocupantes . Estrutural Unha das das vivendas que remata esta maz presenta fendas que evidencian o perigo de colapso. . Instalacins: electricidade O estado xeral das instalacins elctricas das vivendas lamentable. A maior parte dos cadros xerais de distribucin estn queimados, os cableados non teen a seccin axeitada e estn tendidos polos chans ou polos
15
teitos sen ningn tipo de proteccin, non existen as caixas de derivacin (hai casos de lias unidas con celo) e existen puntos de luz ou enchufes perigosamente prximos a tomas de auga. . Instalacins: gas, fontanara e saneamento Os quentadores de gas non estn conectados ao shunt de ventilacin, evacuando os gases da combustin directamente cocia. Pola sa banda, as instalacins de fontanera presentan fugas puntuais de auga especialmente nas zonas de baeiras, pero tamn nalgns lavabos e inodoros. . Desprendementos Con excepcin da vivenda que remata a maz mencionada anteriormente, non se apreciou perigo de desprendemento en cubertas, en fachadas nin en carpintaras exteriores. Salubridade . Filtracins de humidade As cubertas filtran auga a travs de pequenas fisuras existentes en diversos puntos das placas de fibrocemento. Unha porcentaxe significativa das carpintaras exteriores das vivendas non son estancas auga e estn a filtrar humidades nas vivendas. Nas fachadas non se apreciaron filtracins de humidade. . Ventilacin / iluminacin de estanzas Todas as estanzas das vivendas, a excepcin dos cuartos de bao, contan con ventilacin e iluminacin natural. Confort . Equipamentos Os cuartos de bao presentan diversas deficiencias: baeiras, lavabos e inodoros rotos e/ou oxidados. As mesmo tamn se apreciaron pequenas fugas tanto na rede interior de fontanera coma na de saneamento. . Illamento trmico Na cuberta, realizada con tabiques alixeirados sobre un forxado, viguetas e placas de fibrocemento, non existe ningn tipo de illamento trmico. Nas fachadas, realizadas con das follas de ladrillo e cmara de aire, non existe ningn tipo de illamento trmico. . Superficies e espazos habitables Nunha porcentaxe moi significativa dos casos as superficies habitables por habitante son moi escasas, o que provoca o amoreamento de persoas nas vivendas. . Acstica Non se cumpren as condicins mnimas de illamento acstico. . Accesibilidade Non se cumpren as condicins de accesibilidade nin nos accesos, nin nos espazos comns. . Acabados O estado de conservacin dos acabados de chans, paredes e teitos , de xeito maioritario, malo, anda que existen algunhas excepcins a esta norma. Xerais . Pintura As fachadas precisan ser pintadas
16
7. criterios e categoras de intervencin

As solucins que se propoen atenden s seguintes criterios: - a gravidade das problemticas, comezando por solucionar as patoloxas e deficiencias mis graves. - os recursos humanos dispoibles e nivel de coecementos e preparacin dos participantes no obradoiro. - os medios orzamentarios dispoibles. - o grao de sinxeleza das mesmas e a sa capacidade para resolve-lo maior nmero de problemticas. Debe sinalarse, non obstante, que os devanditos criterios non parten dos estndares habituais que hoxe se manexan na edificacin, xa que a calidade espacial e construtiva das edificacins existentes no barrio nfima. A lxica empregada, entn, obedece mis ben a cuestins de mnimos que de ningn modo pretenden consolidar unha situacin as mis das veces degradante. Tamn hai que subliar que as actuacins que o presente obradoiro propn non chegan para alcanzar os patrns mnimos de habitabilidade. Son, mis ben, solucins parciais que se adecan aos recursos econmicos dispoibles. Remendos que non solucionarn nunca a precariedade construtiva das vivendas. As, establecronse catro categoras de intervencin de maior a menor urxencia, a saber: - Seguridade dos ocupantes Estrutural Nas instalacins elctricas Nas instalacins de gas Ante os desprendementos - Salubridade Filtracins de humidade: cubertas, carpintaras e fachadas Ventilacin / iluminacin de estanzas - Confort Carencias en equipamentos (baos, cocias) Illamento trmico - Xerais Pintura Limpeza
2
2 Anda que habera outro tipo de actuacins que poderan ser consideradas con xustiza mis urxentes que estas, considerouse que os traballos de pintura e limpeza permiten, por unha parte, a participacin no obradoiro de case todos os habitantes do barrio, por outra embelecen este (e a beleza til, como dixese Platn) e, por ltimo, son tarefas cuxo custo econmico baixo, e, polo tanto, asumible por este obradoiro.
17
8. sistemas e solucins construtivas propostas

1. Consolidacin e reforzo estrutural Nos casos necesarios, aseguraranse as deficiencias e patoloxas estruturais observadas. Estas actuacins contemplarn: -Saneado de desconchados provocados por armaduras en mal estado nas vivendas en fileira, limpando as armaduras deterioradas, tratndoas posteriormente cunha pintura de proteccin fronte corrosin e finalmente recuperando de novo a capa de recubrimento orixinal. -Apuntalamento mediante ps dereitos, de correas de madeira cunha frecha superior admisible. -Cosido mediante varillas metlicas e posterior recebo de fisuras en fachadas. Descricin: partida alzada para material adicado a reforzo e consolidacin estrutural. Custo estimado: 1.200 euros 2. Revisin da instalacin elctrica das vivendas Revisarase a instalacin de tdalas vivendas do barrio para tentar subsanar as deficiencias mis graves, sobre todo no tocante seguridade dos ocupantes das vivendas. Descricin: partida alzada para material, adicado a reparacin das deficiencias na electricidade que afecten seguridade dos ocupantes no interior das vivendas. Custo estimado: 6.930 euros 3. Instalacin de evacuacin dos gases de combustin en quentadores Moitas das vivendas, especialmente do grupo das unifamiliares en fileira, carecen do tubo necesario de evacuacin de gases de combustin do quentador de gas butano. Instalarase o tubo correpondente, impermeabilizandoo axeitadamente no encontro co paramento exterior. Descricin: partida alzada para material, adicada colocacin do tubo de ventilacin dos quentadores, selado da xunta entre o paramento e o tubo de sada de gases e colocacin do caperuzo de proteccin do tubo de sada. Custo estimado: 875 euros 4. Instalacin de caperuzos en shunts de ventilacin Os shunts de ventilacin de baos e cocias do bloques plurifamiliares, carecen de caperuzos de cobertura, polo que entrada de auga de chuvia problemtica, coa conseguinte aparicin de humidades, nos paramentos adxacentes. Descricin: partida alzada para material, adicada colocacin dos caperuzos de cubricin dos shunts de ventilacin. Custo estimado: 300 euros 5. Impermeabilizacin e illamento trmico de cubertas Condicionantes: -O mal estado das cubertas existentes, xeralmente de placa ondulada de fibrocemento moi deteriorada co paso do tempo (na maior parte dos casos con amianto, co conseguinte risco na sa retirada). -Existencia de numerosos remendos e arranxos da cuberta de fibrocemento orixinal, o que eliminou co paso das intervencins a continuidade da cuberta, polo que necesaria unha solucin aplicable sobre diversos soportes. - necesario atopar un sistema de aplicacin sinxela (mediante solape e fixacin mecnica) sen necesidade de retirar a cuberta existente, evitando as a manipulacin de placas de fibrocemento con amianto e a inutilizacin da vivenda. -Necesidade de crear unha cmara de aire, entre o fibrocemento existente e a solucin proposta para evitar a condensacin na cara interior da cuberta.
18
Sistema de illamento e impermeabilizacin de cubertas: -Composto de lmina impermeabilizante bituminosa autoprotexida, unida a illamento trmico de poliestireno extrudo de 30 mm de espesor. -Remaches con arandela para fixacin mecnica placa ondulada de fibrocemento. Medios auxiliares necesarios: -Soplete para selado e pegado nos solapes da solucin. -Taladro para a perforacin do soporte de fibrocemento para a introducin de remaches. -Guantes e calzado de seguridade. -Arns de seguridade. -Andamios de proteccin e acceso cuberta. Descricin: sistema de illamento e impermeabilizacin Chovaterm ou similar, composto por lmina impermeabilizante bituminosa autoprotexida, unida a plancha de illamento trmico de poliestireno extrudo de 30 mm de espesor, inclundo remaches para fixacin cuberta de fibrocemento. Custo estimado: 16.150 euros 6. Substitucin de placas fibrocemento defectuosas ou deterioradas. Tanto nas cubertas de numerosas vivendas, como na fachada norte do bloque plurifamiliar A, existen moitas placas onduladas de fibrocemento de cubricin en mal estado.Naqueles inmobles onde non se impermeabilice a cuberta co sistema anteriormente descrito substituiranse as placas deterioradas para evitar a entrada de filtracins de auga por cuberta e fachada. Descricin: partida alzada para material, adicada substitucin de placas onduladas de fibrocemento. Custo estimado: 900 euros 7. Pintura. Co fin de impermeabiliza-las fachadas, vez que mellora-la imaxe do barrio, contmplase o seu pintado cunha pintura impermeabilizante. Descricin: revestimento de fachadas con pintura acrlica e armado mediante malla plstica das fisuras dos paramentos, inclundo tdolos medios auxiliares necesarios. Custo estimado : 1.700 euros 8. Substitucin de carpinteras. Nos casos de maior gravidade, substituiranse as carpinteras orixinais de madeira de apertura de guillotina por carpinteras de aluminio de tipo corrediza horizontal. Noutros casos ser suficiente a substitucin dos vidros. Descricin: carpintera de aluminio de tipo corrediza horizontal de 2 follas, lacada en branco (dimensins variables), e vidro 4+3 con butiral no seu interior. Esta partida incle a instalacin, fixado e selado dos alfeizares e remates necesarios para a instalacin da carpintera, as como os medios auxiliares para a sa instalacin; cuas, tornillera, silicona e espuma de poliuretano. Costo estimado: 10.400 euros 9. Illamento trmico Descricin: partida alzada para material, adicado ao illamento trmico das cubertas dos bloque plurifamiliares, mediante manta de l re rocha de 40 kg/m3 de densidade e 5 cm. de espesor. Custo estimado: 1.125 euros
Para poder levar a cabo as distintas operacins descritas, contarase cos medios de seguridade e sade oportunos (andamios, arneses, cascos ou calzado de proteccin, etc) de xeito que sexa posible a correcta execucin dos traballos. O custo estimado destes medios de 2.572,5 euros.
19
9. sistema de xestin do obradoiro

Consideracins previas Un dos aspectos fundamentais hora de abordar a intervencin no barrio tratar de evitar calquera tipo de problemtica ou conflito entre os habitantes do barrio. Trtase dun barrio cun elevado grao de cohesin social, no que, malia a difcil situacin na que se atopan as construcins e o espazo pblico, a convivencia e relacin entre as familias moi boa. Deste xeito, sopesaranse coidadosamente as intervencins; entendemos clave o proceso de dilogo e informacin permanente aos habitantes do barrio, tratando de non crear ningn tipo de desequilibrio (envexas ou feitos diferenciais) e non influr negativamente no funcionamento da comunidade. Traballando deste xeito entendemos que sa vez o grao de implicacin dos habitantes ser maior, ao mesmo tempo que entendemos a xente aceptar as propostas de intervencin de xeito mis natural. Os condicionantes que tomaron como base para a priorizacin hora de decidir as intervencins a realizar son: gravidade das problemticas, medios econmicos necesarios para levar a cabo as obras de mellora e grao de participacin e implicacin por parte dos habitantes. Estas cuestins sern comentadas debidamente s familias do barrio. Formacin Considerouse como premisa de partida que sexan os propios habitantes do barrio, baixo a supervisin da asistencia tcnica precisa, os que leven a cabo as obras de mellora das construcins. por iso que se formularon solucins construtivas de doada execucin, que farn abordable o traballo por parte de persoal non especializado. Dado que as intervencins debern ir destinadas a mellorar o nivel de habitabilidade das vivendas, buscaranse problemticas que afecten s estas de xeito xeneralizado e pidanse resolver de forma conxunta e mediante o traballo comunitario. Deste xeito aproveitaranse os traballos de mellora do barrio para desenvolver un proceso de capacitacin profesional para habitantes deste. Acompaaranse todos estes traballos dunha labor encamiada formacin bsica en materia de construcin das vecias e vecios do barrio. Para iso, a asistencia tcnica contar coa participacin de persoal profesional especializado que impartir esta formacin nas distintas disciplinas. Esta formacin contar por un lado cunha serie de charlas previas nas que se expoern nocins tericas bsicas relativas aos distintos traballos, as como de talleres prcticos nos que se podern poer en prctica a formacin adquirida, e que servirn sa vez para desenvolver as obras de mellora nas vivendas. Ao finalizar o proceso, entregarase o correspondente certificado, elaborado polo persoal encargado da asistencia tcnica, a cada participante no taller. Entendemos que esta formacin pode ter un dobre interese: por un lado, pode servir para os habitantes do barrio como un primeiro paso dirixido a unha formacin ocupacional de cara a unha futura insercin laboral no campo da construcin. Por outro permitir aos habitantes do barrio poder levar a cabo posteriores tarefas necesarias de mellora e mantemento das construcins, xa que entendemos que a intervencin actual non vai permitir que as vivendas alcancen un grao de habitabilidade, salubridade e seguridade cuns estndares mnimos esixibles. Recursos humanos Tomando como punto de partida a formacin bsica que se impartir aos habitantes do barrio, optouse por organizar os participantes do taller nunha serie de grupos de traballo, cada uns dos cales se especializar nalgn dos quefaceres necesarios nas obras: Albanelara bsica, electricidade bsica, illamento e impermeabilizacin das cubertas, pintura, colocacin de carpintaras, etc. Os grupos de traballo descritos distribuiranse da seguinte maneira: Albanelera bsica: 8 persoas Electricidade bsica: 6 persoas Impermeabilizacin e aillamento de cubertas: 6 persoas Instalacin de carpinteras. 4 persoas Pintura: 4 persoas Limpeza: 4 persoas
20
Deste xeito sern cada un destes grupos de traballo, logo de formacin na correspondente materia, sern os que levarn a cabo as obras. Considrase necesario que en cada un dos grupos se intercale persoal con distintos graos de coecemento e experiencia en cada unha das disciplinas. As, sern os de maior preparacin os encargados de asumir os traballos mais especializados ou complexos, mentres que as persoas con menos experiencia servirn como apoio e irn asumindo mais responsabilidade a medida que se incremente o coecemento. sa vez, entendemos que esta organizacin en grupos de traballo, permite incrementar o carcter de traballos comunitarios, afastados de formulacins nas que seran os habitantes de cada unha das vivendas os encargados de acometer as distintas melloras necesarias en cada vivenda. O cal favorecer a implicacin dun maior nmero de persoas do barrio. Dado que sern os propios habitantes do barrio os encargados de levar a cabo as obras, entendemos que os traballos debern adaptarse en certa medida dispoibilidade dos devanditos habitantes. A maior parte dos habitantes do barrio traballan en horario de ma, polo que se optou por concentrar as horas de traballo en horario de tarde. Ser a asistencia tcnica a encargada de seleccionar as persoas que van participar neste taller. Deste xeito, buscaranse persoas maiores de idade e cunhas condicins fsicas e mentais axeitadas. Ser imprescindible que os participantes do taller anda que non estean contratados, estean asegurados; o feito de participar neste tipo de taller leva implcito certo nivel de risco que deber quedar cuberto. por iso que os participantes do taller debern coecer e cumprir en todo momento as medidas de seguridade descritas no Plan de Seguridade, e a travs da firma dun documento asumirn a responsabilidade do seu cumprimento. Recursos materiais Previa realizacin do taller, os encargados da asistencia tcnica definirn as distintas partidas de materiais necesarias para a realizacin das obras, que sa vez se irn completando e modificando a partir das necesidades e problemticas que poidan ir xurdindo durante el transcurso das actividades. Un dos condicionantes de partida hora de determinar os materiais a elixir ser a limitacin econmica (49.152,5+IVE) en relacin ao nmero de vivendas nas que se pretende intervir (64 vivendas) as como ao mal estado no que se atopan. sa vez, tal e como se comentou anteriormente, formulronse solucins construtivas de doada execucin, o cal condicionar sa vez a eleccin dos materiais. Unha das partidas fundamentais ser a destinada a material de seguridade, que vir determinado polo Plan de Seguridade a elaborar. Dado o carcter social e as circunstancias particulares da intervencin, considrase a posibilidade de formular colaboracins con empresas externas que poidan achegar materiais ou sistemas, de xeito altrusta, para conseguir un maior impacto e calado das intervencins formuladas.
21
10. orzamento
1. Consolidacin e reforzo estrutural. 2. Revisin da instalacin elctrica das vivendas. 3. Instalacin evacuacin gases de combustin dos quentadores. 4. Instalacin dos caperuzos nos shunts de ventilacin. 5. Impermeabilizacin e illamento trmico de cubertas. 6. Substitucin placas fibrocemento defectuosas ou deterioradas. 7. Pintura. 8. Substitucin de carpinteras. 9. Illamento trmico. Total material. Seguridade e sade. Honorarios. 1.200,0 6.930,0 875,0 300,0 16.150,0 900,0 1.700,0 10.400,0 1.125,0 38.980,0 2.572,5 7.000,0
Subtotal. +0.18% I.V.E. Total orzamento.
49.152,5 8.847,5 58.000,0
22
11. cronograma
Os prazos previstos acomodaranse con total rigorosidade aos formulados polo prego tcnico, sendo a data lmite para a finalizacin das obras o 15 de decembro. Optouse por concentrar as obras no barrio no perodo que vai de Xullo a Outubro, en busca unha climatoloxa mais favorable e restando un perodo final para posibles imprevistos. Formlase a continuacin o cronograma no que se distriben de xeito esquemtico os distintos traballos a desenvolver no taller: - Xullo 2010: xestin compra materiais - Agosto 2010: Seguridade estrutural. Cubertas. Filtracins dos cerramentos. - Setembro 2010: Electricidade. Carpinteras. Sada fumes quentadores - Outubro 2010: Pintura. Remates. Limpeza Unha vez finalizadas as obras levarase a cabo unha xornada festiva de portas abertas no barrio, na que se invitar a habitantes doutras zonas da cidade a coecer o resultado das obras realizadas. Esta actividade, busca sa vez fortalecer a normalizacin nas relacins entre a comunidade xitana e o resto da cidade.
23
12. anexo I. reportaxe fotogrfica
24
Cubertas das vivendas en fileira
Fachada bloque tipo A
Fachada de vivenda en fileira
Fachada de vivenda en fileira
Fachada traseira vivendas en fileira
Detalle de vivenda
25
Fisura en fachada
Fachada traseira bloque tipo B
Vista interior de patio de vivenda en fileira
Interruptores xerais de electricidade dunha vivenda
Detalle da instalacin elctrica
Cableado deficiente dunha instalacin elctrica
26
Vista dunha cocia
Imaxe dun quentador sen sada de gases
Imaxe dun quentador
Vent rota nunha vivenda
Vents rotas en zonas comns do bloque B
Lucernario en patio de vivenda en fileira
27
Humidades en corredor de vivenda
Humidades en estar de vivenda
Humidades en teito de cuarto de bao
Condensacins e humidades en teito de cuarto de bao
Recollida pluviais en interior de bao
Greta nunha fachada
28
Cuberta de patio interior
Cuberta do bloque B, sen illamento e con placas rotas
Vista de carpinterias en vivenda
Humidades baixo as vents
Estado de carpinterias nas vivendas
Entrada de auga polas carpinteras
29
Humidades en interior de cuarto
Tabique en dormitorio
Cuarto de bao
Cuberta patio interior
Baeira con corrosin
Fugas no saneamento dunha vivenda
30
En A Corua, a 19 de xullo de 2010 Xiao Varela Gmez Arquitecto C.O.A.G. 3.390
31

Mellora e Acondicionamento de Vivendas No Campanario (A Coruña)

Cargado por

Información del documento

Título original

Derechos de autor

Formatos disponibles

Compartir este documento

Compartir o incrustar documentos

Opciones para compartir

¿Le pareció útil este documento?

¿Este contenido es inapropiado?

Copyright:

Formatos disponibles

Mellora e Acondicionamento de Vivendas No Campanario (A Coruña)

Cargado por

Copyright:

Formatos disponibles

memoria de actuacin

referencia. data. arquitecto.

FESE-85/2010 xullo de 2010 Xiao Varela Gmez

2. introducin mbito da intervencin

5. descricin tipolxica e construtiva das vivendas

- bloque plurifamiliar tipo A

- bloque plurifamiliar tipo B

- vivendas unifamiliares en fileira tipo A

- vivendas unifamiliares en fileira tipo B

6. principais deficiencias e patoloxas observadas

7. criterios e categoras de intervencin

8. sistemas e solucins construtivas propostas

9. sistema de xestin do obradoiro

Subtotal. +0.18% I.V.E. Total orzamento.

49.152,5 8.847,5 58.000,0

12. anexo I. reportaxe fotogrfica

Cubertas das vivendas en fileira

Fachada bloque tipo A

Fachada de vivenda en fileira

Fachada de vivenda en fileira

Fachada traseira vivendas en fileira

Fachada traseira bloque tipo B

Vista interior de patio de vivenda en fileira

Interruptores xerais de electricidade dunha vivenda

Detalle da instalacin elctrica

Cableado deficiente dunha instalacin elctrica

Vista dunha cocia

Imaxe dun quentador sen sada de gases

Imaxe dun quentador

Vent rota nunha vivenda

Vents rotas en zonas comns do bloque B

Lucernario en patio de vivenda en fileira

Humidades en corredor de vivenda

Humidades en estar de vivenda

Humidades en teito de cuarto de bao

Condensacins e humidades en teito de cuarto de bao

Recollida pluviais en interior de bao

Greta nunha fachada

Cuberta de patio interior

Cuberta do bloque B, sen illamento e con placas rotas

Vista de carpinterias en vivenda

Humidades baixo as vents

Estado de carpinterias nas vivendas

Entrada de auga polas carpinteras

Humidades en interior de cuarto

Cuberta patio interior

Baeira con corrosin

Fugas no saneamento dunha vivenda

En A Corua, a 19 de xullo de 2010 Xiao Varela Gmez Arquitecto C.O.A.G. 3.390

También podría gustarte