VI.

Joannis et Apostoli et Eva'l1geliBtae Interrogatio in coena somcta regni coelorum de ordinatione mundi, et de Principe et de Adam. (Codex Vindob. membr.

1187. fol. 158. saec ... XIV.)

In nomine Patris et Filii et Spiritus sancti amen. Interrogatio J ohannis et apostoli et evangelistae in coena secreta regis coelorum de ordinatione mundi istius et de principe et de Adam. Ego Johannes particeps in tribulatione et regno Dei, ut essem particeps, qui et recumbens in coena supra pectus Jhesll Christi Domini nostri, dixi: Domine, quis tradet te, et Dominus dixit mihi: qui intinxerit manum in catino, et introibit in eum sathanas, ille tradet me. Et dixi:

Domine, antequam sathanea cecidisset, in qua gloria aasiste .. bat apud Patrem? et dixit: in virtutibus coelorum et in trono Patris invisibilis et ordinator erat omnium, et sedebam I) ego apud Patrem meum, et ille erat ordinans virtutes coelorum et illoa qui secuti sunt Patrem et descendebat de coelis usque ad infemum et ascendebat usque ad tronum Dei invisibilis Patris et s.mstodiebat illas glorias, quae erant supra omnes coelos, et cogitavit volens ponere tronum super Dubee et esse similis altissimo. Et cum descendisset in a.erem, invenit angelum sedentem super aerem et dixit ei: aperi mihi portas aeris, et aperuit ei, et descend ens invenit angelum, qui tenebat aquas, et dixitei: aperi mihi portas aq uarum, et aperuit ei, et descendens invenit totam terram coopertam de aquis") et ambulans per subter invenit duos pisces jacentes super aquas et erant quid em vincti substinentes totam terram per praeceptum Patris invisibilis, et descendens desubtus invenit magnas nubes tenentes pelagum

Slanb6cmcdungcn: I) sedebat.

'I) Verom est, quod sunt pisces, et non est aliud, sed significant evangelium et epistolam, quae 8ustinent ecclesiam, sicut illi s~stinent terram, quae ecclesia manet in vn columnis id est VII candelabrie,

,

maris, et descendit subtus et invenit snnm infemum quod est geenna. 3) ignis, postea vero non valuit descendere subtns propter flammam ignis qui ardebat. Tunc reversus est sathanas retro implens se de mulitiis et ascendit ad angelum, qui erat super aerem; et ad illum, qui erat super aquas, dicens eis: omnia sunt mea, si me audieritis, ponam tronum meum super nubes et ero similis altissimo et substolam aquas supra flrmamentum istum et ceteras aquas in lata maria congregabo, et postea non erit aqua super faciem omnis terrae, et regnabo nobiscum in saecula saeculorum, et hoc dixit angelis. Et ascendebat ad illos coelos usque ad tertium coelum subvertens angclos invisibilis Patris et dieens singulis eorum: qnantum debes Domino tuo? et primum respondit: c. chados olei, et dixitei: accipe cautionem et sede et scribe I. Et alii dicit: tu vero quantum debes Domino tuo? qui ait: c. chados tritici, et ait illi: tolle cautio~em tuam et· sede et scribe cito octuaginta. Et asscendebat ad alios coelos ita dicens adscenditque usque ad quartum coelum seducens angelos invisibilis Patris, ct exivit vox de trono Patris dicens: quid facis, dejecte, subvertens angelos Patris; factor peccati, cito fac, quod cogitasti. Tunc Pater praecepit angelis suis: deponite stolas et tronos et coronas ab omnibus angelis audientes eum, ·et tulerunt angeli 'Vest imenta et tronos et coronas omnibus angel is audientes eum. Iterumque ego Johannes interrogavi Dominum dicens, quum sathanas cecidit, in qno habitavit, et respondens dixit mihi: praecepit Pater mens, et tranefiguravit se propter elstionem suam, et abstulit lumen gloriae suae ei, et facies ejus sicut ferrum fuit fervens 4) ab igne et a) tota species faciei ejus

l) Vallis ·Josapbat idem Bunt, scilicet oseph et atto et Infernus et tartarus et generatio ignis, sed secundum diversas lingu38 nominantur, non est spiritus neque aliquid vitale, sed locus est, sicut est Bossina et Lombardia et Tuscia .

• ) . . . . in aliquo malo. opere a Domino suo et facies ejus mutatur in aHum oolorem.

s) Mutata eBt faeies eju8 sleut bominis, qui amisit lumen, quod habebat, et fuit tenebrosus propter malum, quod cogitaverat.

fuit sicut hominis et habuit VII caudas6)' trahentes tertiam partem angelorum Dei et ejectus fuit a trono Dei et a. villicatione coelorum et descendens de coelo sathanas in fir':' mamentum hoc nul1am requiem poterat facere, neque hi qui com eo erant, rogavitque Patrem dicens: peccavi, patientiam habe in me, omnia red dam tibi; Pater misertus est cjus et dedit ei requiem facere, quod voluerit, usque ad diem septi .. mum, et tunc sedit super firmamentum praecepitque angelo, qui erat super serem, et illi, qui erat super aquas. Et elevaverunt duas partes aquarum sursum in aerem et de tertia parte fecerunt I maria, et fuit divisio aquarnm per praecepfum Patris invisibilis. Et praecepit iterum angelo, qui erat super aquas: sta super duos pisces, et elevavit capite suo tertiam, et apparnit arida et fuit, quum accepit coronam ab angelo, qui erat snper serem, media fecit tronum suum et medium lumen solis accipiensque coronam ab angelo, qui erat super aq U88, medietatem fecit lumen lunae et medieta-· tem lumen diei. Et de Iapidibus fecit ignem et de igne fecit omnem militiam et stellas et de illis fecit angeles spiritus, ministros suos secundum formam ordinatoris altissimi fecitque tonitrua et pluvias et grandinem et nivem et misit ministros angelos suos super ea. Praecepitque terrae, ut educeret omne vivens, animalia , arbores et herbas. Et mari praecepit, ut educeret pisces et aves") coelorum.· Et cogitavit facere hominem in servitio sibi et tulit limum de terra et fecit hominem similem sibi, Et praecepit angelo secundi coeli introire in corpus Iuti et tulit de eo et fecit aliud corpus in forma mulieris praecepitque angelo primi coeli introire in inurn. Angeli ploraverunt multum videntes super se formam mortales esse in divisis formis , praecipiebatque eis carnalia opera facere in corporibus luti, et illinesciebant

A) Septem caudae VII peecata sunt vel v.itia, quibus adhue sedncit homines, scilicet mendaeium, adulterium, rapaeitaa, furtum, blasphemia, invidia, dissensio.

7) Yolncres et pisces non habent spiritum nee bestiae, neqne babent apiritum hominis, sed volucres et pisces ab aquia et aijre et bcstiae a terra et &ere recipiunt, quod habent.

/ facere peccatum. Initiator autem peccati cum sua seductiene ita fecit: plantavit paradisum I) et misit homines intra et praecepit eis, ne comederent ex eo. Diabolus introivit in paradisum et plantavit aruodinem in medio paradisi et de sputo 8UO fecit serpentem et praecepit ei in aruodine manere et sic diabolus aescondebat sapientiam suae frsudie, ut noo viderent deceptionem suam, et introibat ad eos dicens: de omni fructu comedite, qui est in paradiao, de fructu iniquitatis ne comedatis. Postea malignus diabolus intrans in serpeotem malum et decepit angelum qui erat in forma mulieris et efl'undit super caput ejus concnpiscentiam peccati, et fuit concupiecentia Evae sicut fomax ardens.

Statimque dinbolus esiens de arundine in' forma,) serpentis fecit concupiscentiam suam cum Eva cum cauda serpentis, ideo non vocantur filii Dei, sed filii diaboli et filii serpentis, voluntates patris facientes diabolicas usque ad saeculi finem. .Postea diabolue e1fudit suam concupiscentiam super caput angeli, qui erat in Adam, et ambo inventi sunt in concupiscentia luxuriae simnl generando filios diaboli et serpentis usque ad consummationem saeculi. Et postea ego. Johannes interrogavi Dominum dicens, qoare dieunt homines: Adam et Eva a Deo sunt formati et in paradise politi foeront eustodire mandata ejus, et ipsi propter transgressionem praecepti Patris morti traditi sunt, et Dominus dixit mihi: audi, Johannes carissime, insipientes homines sic

I) Plantavit paradisum id est ortum fructifemm XX arbon"bus, scilicet nueibus et malis perimicis et catanis et allis pomis et inte et clrcumdedit omnia paradisino igne et misit intus Adam et Evam et adhuc manet ad deceptionem hominum, qui credunt ea esse bonum locum, sed malus est, intis yetita non fuit mors, sed disbolua Iatenter misit saporem suum in -, ut posset decipere eos, non tamen esset Iiberatua a morte, si non eomedisset , sed diabolua fecit hoc totum, ut decipiat homines.

. ') Serpens non fuit ut serpens, sed sicut homo; fecit enim Be sicut pnJcrum adoleacentem et per praeceptum diaboli introivit in paradisum per - canam et deeepit mulierem et fomicatns eat cum ea cum cauda, quod diabolua, cum dormiret, cecidit de bava ejua, ex ilia creatua eat me serpens.

dicnnt, sed quam in praevaricatione Pater mens lutea corpora fecit, sed de Spiritu sancto omnes virtutes coelorum fecit, ipsi autero propter transgressionem et propter eausam eorum inventi sunt habentes lutea corpora et morti traditi SUDt. Et adhnc ego Johannes interrogavi Dominum dicens:

Domine, quomodo incipitur homo de Spiritu in corpore carnali, dixitque mihi Dominus: de lapsis spiritibus coelorum ingrediuntur. in corpora feminea Iutosa et carnem accipiunt de concupiscentis carnie, et nascitur spiritus de spiritu et caro de came, et ita finitur rt'goum ,sathanae in hoc roun40." Et interrogavi Dominum dicens: usque quo regnabit sathanas in hoc Mundo super essentia hominum? dixitque mihi Dominus: Pater meus permisit illi regnare VII dies, qui sunt septem secula, Et iterum ego Johannes interrogavi Dominum dicens: Quale erit hoc saeculum, dicens et dixit mihi: ex quo cecidit diebolus de gloria Patris et propriam gloriam voluit seditque supra nubes ct posuit nubes ministros suos ignem urentem et interea homines ab Adam usque ad Enoch et misit ministrum suum et assumpsit eum supra firmamentum et ostendit illi deitatem suam et praecepit illi dan calamum et atramentum et sed ens scripsit septuaginta VI libros et praecepit ei, eos deferri in terram, detulit autem Enoch libros et tradidit flliis et docuit, eos £acere formam sacrificiorum et locum sacrificiorum, et fecerunt ita et clausernnt regnum coelor~ ante homines, et diccbat eis: videte quia ego sum Deus, et non est alter Deus praeter me. Ideo misit me Pater meus in mundum istum, ut manifestem nomen meum hominibus, et ut cognoscant eum et malitiosum diabolum. Cum autem cogoovisset sathanas, quod ~escenderem in hunc mundum, misit angelum -suum et accepit de tribus arboribus et dedit Moysi prophetae ad crucifigendum me, quae ligna 10) mihi custodiuntur usque nunc, et ipse an-

II) etiam fuerunt ligna illa, cum quibt18 divisit mare Moyses, cum autem venerunt filii Jsrael ad aquas amaras quae qui gustabant moriebantur. Erat tonc angelus Moysi dicens: tolle ligna et junge inaimul et planta ea juxta aquam dleens, ista ligna ernnt salus mundi et defel\.eio mundi, remisaio peecatornm mundi . . . . . . . . . erit confeeens in

•

nuntiabat ei deitatem praecepitque ei legizare 61iis Israel, et ita ednxit eos per siccum per medium maris. Quam cogitavit Pater meus mittere me in mundum istum, misit ante me angelum suum per Spiritum sanctum, ut recipe ret qui vocabatur Maria, mater mea, et ego descendens per auditum introivi et exivi, et scivit sathanas, princeps hUjU8 mundi, quod ego veoi quaerere et salvare quae perierant, misit angelum suum Elyam prophetam baptizantem in aqua, qui vocatur Johannes Baptista. Ely8s autem interrogavit principem hujus mundi, quomodo poterit eum cogooscere, et ipse dixit ei: supra quem videritis Spiritum sanctum descendentem in specie columbae et manentem supra eum, ipse est, qui baptizat in Spiritu sancto et igni. Ideo hoc dicebat Johannes, quia non cognosce bat eum , sed ille qui misit me baptizare in aqua, ille dicitei: testificatur Johannes, ego baptizo in aqua in poenitentia, HIe. autem baptisat' nos in Spiritu sancto in remissionem peccatorum, ille est, qui poteet perdere et salYare. Et iterum ego Johannes interrogavi Dominum: potest homo habere salvationem per baptismum J ohannis? Sine mea baptismate, quo baptize in rcmissionem peccatorum, inquam solum, nullus potest habere salvationem Dei, ex quo ego Sum panis vitae descendens de septimo coelo , quod qui mandncat carnem meam et bibit sanguinem, hi filii Dei vocabuntur, Et interrogavi Dominum, quid est caro tua et quid. est sanguis tuus, et dixit mihi Dominus, antcquam cecidisset diabolua cum tota militia angelica Patris, angeli Patrie orantee glori6cabant Patrem meum hanc orationem dicentes:

"Pater noster, qui es in coelis, II) ita hie cantus ascendebat ante tronum Patris, sed angeli, ex quo ceciderunt, jam non

illo, qui ... enim de Maria virgine, quod significat fidem sanctae trinitatis; quicunque enim crediderit in fidem sanctac trinitatis, salvus erit, sicnt homines bibentes postea iJJam aquam per pJantationem illam sslvi fuerint,

II) Cantabant angeli hanc or.tione~ dicentes, sed Pater noster non ideo d~mnt, quod ipsi peccata haberent, sed PAter providens nostra delicta futurs , qui nOB dicturi eramus hanc orationem, sic plaouit ci esse dicendam.

potuerunt glorificari Dominum in hac oratione. Et iterum interrogavi Dominum: quomodo totus mundus aocepit baptismum Johannis, tuum antem Don omnes accipiunt. Re~ spondit mihi Dominus: ideo, qnis opera eornm mala snnt, et nOD veniunt ad lucem; discipuli J ohannis nubunt et nubuntur, discipuli autem mei Don nubunt, nee nubuntur, sed sunt sicut angeli Dei in coelo in regno coelorum. Et ego dixi: si ita est peccatum cum mulieribus, non expedit nuhere. Et Dominus ait: non omnes capiunt verbum istud, sed quibus datum est; sunt enim eunuchi, qui de ventre matris sic nati sunt, et sunt eunuchi , qui facti sunt ab hominibus, et sunt eunuchi , qui se ipsos castraverunt propter regnum coelorum, Et postea ego interrogavi Dominum de die judicii, quod signum erit adventus tui, et respondens Dominus ait, et erit, cum consummabitur numerus justorum secundum numerum coronarum cadentium, tunc solvetur sathanas de suo carcere habens iram magnam et faciet bellum cum ju..; stis, et cJamabunt justi ad Dominum Deum suum, et statim praecipiet Dominus Deus archaogelo, ut tuba cantet, et exiet vox archangeli de coelis et usque ad inferiora audietur, et tUDC obscurabitur soIl,), et luna non dab it lumen suum, et stellae cadent de coelis et solventur •... 13) Venti magni a constitutione eorum, et tremet terra. et mare montesque 'et colles insimul, et tunc revelabitur signum filii, et plangent omnes tribus terrae, statimque coelum tremet et obscurabitur, et sollucet tsque ad horam nonam, et tunc manifesta-

I

bitur filius homiais in gloria sua omnesque sancti et angeli

cum eo, et aedes ponentur supra nubes, sedebitque supra sedem gloriae suae cum XII apostolis super XU aedes suae gloriae, et libri aperientur, et judicabit omnes gentes orbis terrae, tunc praedicabitur fides, tunc mittet filius hominis aageloa suos et colligcnt electos sues a summis coelorum

12) Quatuor venti reges sunt, qui persequentur ecclesiam, quae tunc erit, et alios bello occident, sine misericordia.

") Sol, id est, princeps et tronum suum; luna, id cst lex Moysi, stellac spiritus sui ministri, quod apostoli non hsbebnnt locum ut p. • regnare, sed Christus filius Dei, qui est 801 septuplum, regnabit.

usque ad fines eorom et addocent ees com sua in omnia mihi super nubem in aerem ; tunc mittet filius Dei daemones malos et ejiciet eos com ira et omnes linguas quae erediderunt in eum, eos ve •• n .. r et . . • . . qui .•••• mandueemus et bibamus et recipiamus et his, qui hie sont, et videamus , quale adjutorium babebit de his, et confestim omnes gentes ante judicium timidum, et aperientur duo libri et manifestabunt omnes gentes eum praedicatione eorum et glorificabunt justoa in sufFerentia eorum cum operibus bonis, gloria et honor insocessibilis custodientibus angelicam vitam, et obedientes iniquitati iram et furorem et angustiam et indignationem accipient, et separabit filius bominis justos 8UOS de medio peccatorum dicens eis: venite, benedicti Patris mei, percipite paratum vobis regnum a constitutione mundi, et tunc dicet peccatoribus: discedite a me, maledicti, in ignem aeternum paratum diabolo et angelis ejus, et eeteri videbont novissimam separationem et converteDtur peccatores in infernum. Et per licentiam Patris exibunt de carcere spiritus increduli aliquando et vocem meam audient, et erit unum ovile et unus pastor. Et tunc per lieentiam Patris exiet de inferiori terrae obscuritas tenebrosa et geenna ignis et ardebit omnia inferiora terrae u~que ad aerem firmamenti, erit

• • _4':

tgDl8 alI1C. • • • • • • • • • •

'711.

De Pauperibus de Lugdwno. (Cod. V

lat. 2648.)

f. 71. Sequitur de vita et acUbus, de Ode et erronbus haereticorum, qui se dteunt Pauperes Christi seu Pauperes de Lugdune,

Primo est sciendum, quod de seeta praedictorum haereticorum alii dicuntur haeretici perfecti et consolati , alii amici eorundem. Item haereticorum perfectorum alii dicuntur sandaliati, alii Novellani. Sandaliati sunt illi, qui saeerdotes, magistri et rectores dicnntur totius haereticae pravitatiset possunt, ut asserunt, conflcere opus Christi sicut catholici sacerdotes. Item sandaliati non tenent pecuniam, et