Infrmate

a Fondo
NMERO 134
2 TRIMESTRE 2014
Autorzase a reproducin e divulgacin desta folla informativa
www.fondogalego.org
Fomentando alternativas
econmicas en Cabo
Verde e Nicaragua
Tcnicas de Pontevedra
e Allariz cooperan nas
Vacacins con Traballo
Estranse as clases
maxistrais e os obradoiros
de fotografa social
Os encontros dixitais
#Aln2015 continan no
segundo semestre
2 6 4
A OLLADA EXTERNA:
Entrevista con Mariana Carballal
Fomos un pobo emigrante
que sufriu desigualdades e
inxustizas. Non deberiamos
esquecelo
13
8
FONDO DE ARMARIO
8
OS PROXECTOS EN TERREO:
Actividades no Sur e
sensibilizacin en Galicia
11
Fondo Galego de Cooperacin e Solidariedade [
2
] No Fondo f unc i ona a s ol i dar i edade
I
N
F

R
M
A
T
E

A

F
O
N
D
O

:

1
3
4

w
w
w
.
f
o
n
d
o
g
a
l
e
g
o
.
o
r
g
ACTUALIDADE DO FONDO
O Fondo Galego e o Concello de Vigo
fomentan alternativas econmicas en
Cabo Verde e Nicaragua
O Concello de Vigo e o Fondo Galego de Cooperacin e Solidariedade
cofnancian en Cabo Verde e Nicaragua senllos proxectos que permiti-
rn loitar contra a pobreza extrema fomentando alternativas econmi-
cas. No arquiplago africano, apoiando unha cooperativa de mulleres
artess e, no pas centroamericano, impulsando o turismo rural comu-
nitario. A cidade olvica destina a cada unha destas intervencins
26.000 euros aos que se suman preto doutros 6.000 euros do fondo
comn das administracins locais e provinciais socias do Fondo Galego.
En Cabo Verde promvese a igualdade de xnero a travs do em-
poderamento socioeconmico das produtoras de cinco localidades do
municipio de Ribeira Grande de Santiago. Para acadar este obxectivo,
trabllase coa cooperativa Sulada para convertela nunha fonte estable
de ingresos, xa que cada unha das 30 artess que a compoen susten-
ta unha media de dez persoas. Trtase as de que tean unha alterna-
tiva viable extraccin de area e pedras para a construcin, actividade
ilegal que non garante os ingresos mnimos para unha vida digna e
que causa un gran dano ambiental.
Deste xeito, impartiranse formacins para incrementar a produ-
cin de xabns e cosmticos naturais e mais a sa calidade, pero
tamn para capacitar nas reas de xestin, contabilidade, mrketing
ou internet. Buscarase ademais diversifcar os ingresos elaborando ta-
mn licores, doces, conservas, bixutera, artesana txtil, etc., e ampliar
os mercados para estes produtos, tanto presenciais como online. A
rea de intervencin estrutrase arredor da Cidade Vella, declarada
Patrimonio da Humanidade, o que pode dinamizar este tipo de activi-
dades.
Ao tempo, promoverase a alfabetizacin nun dos municipios mis
empobrecidos e coa taxa de analfabetismo mis alta do pas lusfono.
Ademais, sensibilizarase en cuestins de participacin cidad, demo-
cracia, autoestima, sade reprodutiva, etc. A Asociacin para a Coope-
racin con Cabo Verde encrgase de executar as actuacins canda a
Cmara Municipal.
O proxecto apoiado en Nicaragua ao Instituto de Promocin Huma-
na-Somoto mellorar o nivel de vida de once comunidades indxe-
nas, nas que se priorizou as xefas de familia, aproveitando o potencial
As artess da cooperativa Sulada elaboran xabns e cosmticos naturais.
1
Fondo Galego de Cooperacin e Solidariedade [
3
] No Fondo f unc i ona a s ol i dar i edade
I
N
F

R
M
A
T
E

A

F
O
N
D
O

:

1
3
4

w
w
w
.
f
o
n
d
o
g
a
l
e
g
o
.
o
r
g
turstico de xeito sostible desde o punto de vista ambiental e cultural.
Para conseguilo, fortalecerase a capacidade de acollida de visitantes e
melloraranse a oferta e os servizos, para rematar logrando que dous
municipios cun alto ndice de pobreza extrema, Totogalpa e Somoto,
sexan recoecidos a nivel rexional como destinos atractivos.
No primeiro, tratarase de consolidar un proceso xa iniciado acondicio-
nando o ecoalbergue con baos e paneis solares, amoblando o centro
de recepcin de visitantes e fortalecendo tanto ao gabinete de turismo
municipal como polica. Capacitarase ademais en materia de aten-
cin ao cliente e na elaboracin de artesana chorotega. Editaranse
asemade un trptico promocional e anuncios nas televisins locais. No
caso das das comunidades de Somoto implicadas, partirase de cero
formando en cocia, panadera, carpintera, artesanas, msica, danza
e animacin. Realizaranse tamn xiras de intercambio para coecer
experiencias de xito. A proposta encdrase nunha estratexia in-
tegral de desenvolvemento turstico rural comunitario que pon
en valor os recursos arqueolxicos, culturais e paisaxsticos, que
estn atraendo mesmo ao turismo de aventura, co fn de duplicar o
nmero de visitantes.
Nestes dous proxectos cofnanciados en 2014 por medio da coopera-
cin directa, o Fondo Galego aposta por darlle continuidade a proce-
sos de empoderamento comunitario xa iniciados pola AECID nos lti-
mos anos.
Consello Municipalista da Cooperacin
Doutra banda, ata o 7 de xullo permaneceu aberta a convocatoria de
subvencins dirixida aos axentes de cooperacin ao desenvolvemento
con presenza en Galicia para a execucin de proxectos de desenvol-
vemento nos pases do Sur, que o Fondo Galego destina este ano
un mnimo de 100.000 euros. As bases presentronse ante oConsello
Municipalista de Cooperacin, rgano consultivo do que estn convi-
dados a participar os axentes do sector, nunha xuntanza tras a que se
incorporaron parte das alegacins daCoordinadora Galega de ONGD.
Unha comisin tcnica constituda por representantes de diferentes
deputacins e concellos encargarase de avaliar os proxectos, anda
que ser a Asemblea de socios quen aprobe a resolucin da Comisin
Executiva.
O proxecto turstico contempla melloras no ecoalbergue de Totogalpa. Unha ducia de entidades acudiron ao Consello Municipalista da Cooperacin.
1
ACTUALIDADE DO FONDO
Tcnicas municipais
de Pontevedra e
Allariz cooperarn
en pases do Sur
#VacacionsConTraballo
Unha tcnica do Concello de Pontevedra e
outra do Concello de Allariz desprazaranse
a Cabo Verde e Nicaragua para apoiar os
proxectos de desenvolvemento impulsados
polo Fondo Galego. As voluntarias veen de
asistir a unha xornada de formacin co fn de
prepararse para as estadas, que tern lugar
durante un mes despois do vern.
Emma Teixeira, tcnica de Orientacin La-
boral no consistorio pontevedrs, colabora-
r no fortalecemento dunha cooperativa de
mulleres artess na municipalidade cabover-
diana de Ribeira Grande, co fn de promover
a igualdade de xnero. Estela Iglesias, tc-
nica de Comunicacin e Turismo allaricen-
se, apoiar a iniciativa de desenvolvemento
turstico sustentable liderada pola ONGD
nicaraguana Instituto de Promocin Huma-
na-Somoto. Senllos proxectos, que buscan
fomentar alternativas de emprego, estn
fnanciados polo Fondo Galego, cunha ache-
ga extraordinaria do Concello de Vigo como
socio da entidade.
As das empregadas municipais investirn
o seu mes de vacacins compartindo os
seus coecementos tcnicos cos parceiros
no Sur. No entanto, Vacacins con Traballo
sobre todo un programa de sensibiliza-
cin no que as e os profesionais participan-
tes intercambian experiencias, toman con-
ciencia das desigualdades e se converten en
axentes da transformacin social cara actitu-
des solidarias. Ao tempo, supervisan as ac-
Fondo Galego de Cooperacin e Solidariedade [
4
] No Fondo f unc i ona a s ol i dar i edade
I
N
F

R
M
A
T
E

A

F
O
N
D
O

:

1
3
4

w
w
w
.
f
o
n
d
o
g
a
l
e
g
o
.
o
r
g
Estela Iglesias e Emma Teixeira particiciparon nunha xornada de formacin.
2
tuacins que o Fondo Galego cofnancia nos
pases empobrecidos e exploran novas vas
de colaboracin.
Caderno de experiencias
Por outra parte, xa est dispoible no web
o caderno dixital Vacacins con Traballo:
Experiencias Solidarias 2013, que rene os
testemuos das das persoas que o ano pa-
sado participaron no programa de volunta-
riado internacional dirixido a empregadas e
empregados das administracins socias da
entidade. Trtase de Emilio Cuias, tcnico
de Turismo do Concello de Ourense, que co-
laborou co Inprhu en Nicaragua, e de Mara
Jess Olivares, directora da Casa de Acollida
de Mulleres do Concello de Ferrol, que ase-
sorou en materia de igualdade Cmara Mu-
nicipal de Porto Novo, en Cabo Verde.
Con esta novena edicin de Vacacins con
Traballo, que contou con sete candidaturas
doutros tantos consistorios, sern 30 as em-
pregadas e empregados municipais e pro-
vinciais que viviron esta experiencia. Os
vdeos nos que boa parte delas e deles expo-
en as sas refexins estn dispoibles na
canle do Fondo Galego en Youtube, mentres
que o blog vacacionscontraballo.wordpress.
com concentra toda a informacin sobre a
iniciativa.
Fondo Galego de Cooperacin e Solidariedade [
5
] No Fondo f unc i ona a s ol i dar i edade
I
N
F

R
M
A
T
E

A

F
O
N
D
O

:

1
3
4

w
w
w
.
f
o
n
d
o
g
a
l
e
g
o
.
o
r
g
2
ACTUALIDADE DO FONDO
Estranse as
clases maxistrais
e os obradoiros de
fotografa social
#ImaxesConFondo
As master class e os obradoiros de fotogra-
fa social promovidos polo Fondo Galego de
Cooperacin e Solidariedade botaron a an-
dar no segundo trimestre de 2014, de xeito
paralelo nova edicin do certame Imaxes
con Fondo. A Corua, Ferrol e Lugo acolleron
xa as clases maxistrais de Gabriel Tizn ti-
tuladas Compromiso coa mirada, que an-
tes de rematar o ano pasarn tamn polos
concellos de Vilagarca de Arousa, Ourense,
Pontevedra, Santiago de Compostela, Vigo
e Oleiros. Un recente vdeo recolle as claves
que ofrece nas sas aulas.
As sesins parten da anlise de traballos
realizados en diferentes pases e na nosa
contorna, para avaliar logo como, cando
e ata onde se pode chegar coa cmara na
vida das persoas. Aln de nocins bsicas
sobre composicin, trtase de educar a mi-
rada para destacar o motivo da fotografa e
o seu obxectivo, amais de propoer novos
soportes expositivos. Terase en conta a visi-
bilizacin de diferentes realidades e onde
comeza o compromiso da autora ou autor
con elas. Gabriel Tizn ten experiencia en
catro continentes e a sa obra foi recoeci-
da con diversos galardns. Formou parte do
xurado da primeira edicin de Imaxes con
Fondo e na actualidade traballa para El Pas e
distintas axencias de noticias.
Doutra banda, os obradoiros de fotografa
social corren a cargo de Rober Amado, ga-
ador de Imaxes con Fondo en 2012 e do
premio Tifos da ONCE. Nestes obradoiros,
que se realizarn principalmente en centros
educativos, adestrarase o ollo fotogrfco
das rapazas e rapaces e amplase o seu co-
ecemento tanto da arte da fotografa como
da sa faceta documental. Proporcinanselle
ademais as ferramentas tcnicas e narrati-
vas para que creen o seu propio proxecto
fotogrfco, contando unha historia a travs
das imaxes. A actividade xa se desenvolveu
en Tomio e Poio, mentres que en prximas
datas pasar por Redondela, Cabanas, San-
dis, A Pobra de Trives e Burela.
Certame fotogrfco
Coas formacins en fotografa social pre-
tndese animar participacin no concurso
Imaxes con Fondo 2014, que convida a re-
fexionar arredor da solidariedade e da nosa
responsabilidade na construcin dun mundo
mis xusto. Na categora de persoas adultas,
Fondo Galego de Cooperacin e Solidariedade [
6
] No Fondo f unc i ona a s ol i dar i edade
I
N
F

R
M
A
T
E

A

F
O
N
D
O

:

1
3
4

w
w
w
.
f
o
n
d
o
g
a
l
e
g
o
.
o
r
g
Mis de 60 persoas asistiron na Corua estrea das clases maxistrais.
3
o primeiro premio ser unha viaxe a Nica-
ragua co fn de realizar un traballo fotogrfco
sobre os proxectos apoiados polo Fondo Ga-
lego. A seccin xuvenil, dirixida a mocidade de
entre 14 e 17 anos, est dotada cunha cma-
ra rfex. En ambos os dous casos, o segundo
posto recoecerase cunha cesta de produtos
de comercio xusto e o terceiro cun lote de pel-
culas de temtica social.
Cambia, reivindica e constre o lema do
apartado para persoas adultas, no que se bus-
can imaxes que refictan como determinadas
prcticas das sociedades do Norte inciden
negativa ou positivamente sobre os pobos
do Sur, contribundo as a concienciar sobre
os efectos da globalizacin e a crear unha ci-
dadana global que denuncie as inxustizas.
categora xuvenil, titulada A solidariedade d
sentido s nosas vidas, podern presentarse
fotografas que amosen actitudes solidarias na
nosa contorna ou ben que denuncien a insoli-
dariedade, tanto no da a da coma en mobili-
zacins ou outras actividades.
Unha vez pechado o prazo para a recepcin
das propostas, que remata o 15 de novembro,
a seleccin das imaxes gaadoras levarase a
cabo a travs de dous procesos complementa-
rios online e ofine. Durante un perodo duns
dez das as e os internautas podern votar
a travs do perfl do Fondo Galego en Face-
book. A posteriori, as quince fotografas mis
votadas de cada categora sern valoradas por
un xurado de persoas expertas, que seleccio-
nar as propostas gaadoras. O fallo darase a
coecer no mes de decembro.
O concurso Imaxes con Fondo est aberto a
persoas de calquera nacionalidade, sempre
que residan en Galicia. Cada participante po-
der presentar ata un mximo de tres fotogra-
fas, con cadanseu ttulo e acompaadas dun
tweet, unha mensaxe en galego de 140 ca-
racteres. S se admitirn obras inditas, en cor
ou en branco e negro, con formato jpg e unha
resolucin mnima de 300 ppp, dun tamao
que non exceda os 5 MB. As condicins para
a presentacin e as bases ao completo poden
consultarse en www.fondogalego.org/web/
imaxes_con_fondo. A organizacin atender as
dbidas a travs do enderezo electrnico ima-
xesconfondo@gmail.com.
Fondo Galego de Cooperacin e Solidariedade [
7
] No Fondo f unc i ona a s ol i dar i edade
I
N
F

R
M
A
T
E

A

F
O
N
D
O

:

1
3
4

w
w
w
.
f
o
n
d
o
g
a
l
e
g
o
.
o
r
g
O fotoxornalista Rober Amado imparte os obradoiros de fotografa social.
3
Ecuador dos ciberencontros #Aln2015
Os encontros dixitais organizados polo Fondo Galego para refexionar
sobre os Obxectivos de Desenvolvemento do Milenio continuarn
no segundo semestre de 2014, despois de chegar ao seu ecuador
no mes de xuo coa conversa con Amaia Celorrio, responsable de Re-
lacins Pblicas e Contido de Acnur. Na primeira metade do ano pa-
saron polos ciberencontros #Aln2015 as expertas e expertos David
Llistar, Claudia Delso, Helena Maleno, Tom Kucharz e Nacho Mart-
nez, que falaron sobre anticoperacin, o Shara, migracins, ecoloxa
ou a Axenda Post 2015. En xullo contaremos con Amnista Internacio-
nal, o 29 de agosto con Mara Reimndez, presidenta de Implicadas
no Desenvolvemento, e nos meses seguintes con representantes da
Coordinadora Galega de ONGD, Manos Unidas e Amarante. Pdese
participar enviando as preguntas a travs de Facebook e Twitter ou a
fondogalego@gmail.com.
Suscricin nova newsletter
O Fondo Galego vn de lanzar unnovo boletn electrnico para
informar ao sector e cidadana en xeralsobre as novidades da
cooperacin municipalista. A newsletter recolle tamn as vindeiras
citas na axenda de actividades de sensibilizacin nas deputacins e
concellos socios, aln doutras cuestins de interese como cursos e
convocatorias.Para recibir a informacin por correo electrni-
co basta con subscribirsena portada da web. Con esta newsletter
ponse en marchaun dos mecanismos identifcados no Plan de
Comunicacin Onlinedo Fondo Galego para reforzar a informacin
cidadana e s ONGD, que sa vez poden reenviala sa base
social. Contribese as apoer en valor a achega da cooperacin
municipalista, e das deputacins e concellos que fan parte dela,
construcin dun mundo mis xusto e solidario. Ao tempo, a comuni-
cacin constite un exercicio de transparencia.
FONDO DE ARMARIO
Fondo Galego de Cooperacin e Solidariedade [
8
] No Fondo f unc i ona a s ol i dar i edade
I
N
F

R
M
A
T
E

A

F
O
N
D
O

:

1
3
4

w
w
w
.
f
o
n
d
o
g
a
l
e
g
o
.
o
r
g
*
Xuntanza do proxecto europeo en Lisboa
O Fondo Galego participou a fnais de abril na primeira xuntanza
de traballo do proxectoRedes para o Desenvolvemento IIna sede
doInstituto Marqus de Valle Flr. O secretario da entidade, Daniel
Gonzlez Palau, viaxou a Lisboa paraformalizar os acordos de par-
tenariado e revisar o plan de accincanda os socios da iniciativa
cofnanciada pola UE. No perodo 2014-2017, o Fondo Galego achega-
r a sa experiencia a entidades de Portugal, Alemaa e Holanda, co
obxectivo defortalecer as autoridades locais europeas en accins
de educacin para o desenvolvementoe para a cidadana global.
As metas especfcas pasan porcapacitar as autoridades locais en
accins de ED, promover boas prcticas e parceras multiactor e
incorporar a participacin cidadnas polticas de cooperacin. O
Fondo Galego presentar o seu modelo de traballo en rede a travs
de obradoiros nos distintos pases implicados.
Xornada da Confederacin de Fondos en Madrid
O Fondo Galego asistiu en Madrid xornadaA cooperacin interna-
cional ao desenvolvemento desde os gobernos locaisque organizou
a Confederacin de Fondos. No encontro debateuse sobre as con-
secuencias da Lei de Bases do Rxime Local para a cooperacin
municipalistae sobre os escenarios presentes e futuros. O obxectivo
era pr en valor un modelo de cooperacin descentralizada cada
da mis apreciado a nivel internacional, pero que vive momentos
crticos no Estado, a pesar de contar con importantes oportunidades
no escenario europeo e multilateral. Intervieron especialistas na ma-
teria e representantes da administracin local. A presidenta do Fondo
Galego, Teresa Pars, moderou a mesa sobreA cooperacin descen-
tralizada local vista por outros actores nacionais e internacionais:
A xeracin de alianzas. O secretario participou dos relatorios sobre
A cooperacin local no momento actual.
Fondo Galego de Cooperacin e Solidariedade [
9
] No Fondo f unc i ona a s ol i dar i edade
I
N
F

R
M
A
T
E

A

F
O
N
D
O

:

1
3
4

w
w
w
.
f
o
n
d
o
g
a
l
e
g
o
.
o
r
g
*
Revista Galega de Educacin dedicada a ED
O nmero 58 da Revista Galega de Educacin, dedicada cooperacin
e o desenvolvemento, recolle o artigo Cooperacin para a educa-
cin: un enfoque desde o Fondo Galego de Cooperacin e Solida-
riedade, asinado desde a Secretara da asociacin. O texto presenta o
Fondo como unha poltica pblica mancomunada polo poder local ga-
lego e o Igadi, no nome dunha cooperacin internacional centrada na
proximidade, no local: al onde nace o desenvolvemento humano. O
autor participou na presentacin da publicacin editada por Nova Es-
cola Galega que tivo lugar na sede de InteRed, en Santiago de Compos-
tela. A revista recompila interesantes artigos sobre a educacin para o
desenvolvemento, que van desde o diagnstico deste eido en Galicia
ata a nova xeracin da educacin para unha transicin emancipadora.
Contina a xira da Tropa de Trapo
Os contos solidarios deseados pola Tropa de Trapo para o Fondo Ga-
lego de Cooperacin pasarn este ano por vinte concellos socios da
entidade. Desde que a xira dera comezo en Castroverde no mes de
abril, Lousame, a Deputacin de Lugo, A Guarda, Rianxo, Castrelo de
Mio, Cambre, San Sadurnio e Riveira recibiron xa o espectculo. Nos
prximos meses, a compaa recalar en Boiro, Ombra, Allariz, Narn,
Pontevedra, O Porrio, Caldas de Reis, Outes e Mugardos, entre outras
vilas. Anta, Wamba e o regato pequeno, para toda a familia, est a ser
a proposta mis requirida, anda que tamn se poden solicitar os Con-
tos coas mans abertas, dirixidos a pblico xuvenil e adulto. Colexios,
institutos, prazas, auditorios ou bibliotecas son algns dos espazos
onde teen lugar as representacins, s veces coincidindo coa conme-
moracin dalgn da mundial. A acollida est a resultar moi exitosa.
Fondo Galego de Cooperacin e Solidariedade [
10
] No Fondo f unc i ona a s ol i dar i edade
I
N
F

R
M
A
T
E

A

F
O
N
D
O

:

1
3
4

w
w
w
.
f
o
n
d
o
g
a
l
e
g
o
.
o
r
g
*
OS PROXECTOS EN
TERREO: Actividades no
Sur e sensibilizacin en
Galicia
Os proxectos fnanciados polo Fondo Galego
de Cooperacin e Solidariedade a ONGD ga-
legas en virtude da convocatoria de axudas
de 2013 continan a bo ritmo en Mozambi-
que, El Salvador e Cuba.
Melloras na escola de Mozambique
A iniciativa cofnanciada a Ecos do Sur na es-
cola de Hitakula das Mahotas, coa asociacin
Adane Moambique como parceiro local,
permitiu limpar e ampliar as foxas spti-
cas, construr desaugues para as duchas,
instalar portas e pechaduras nos aseos ou
montar os sanitarios. Ao tempo, capacitouse
a axentes promotores para formar nas aulas
sobre boas prcticas hixinicas e ambientais
e para crear brigadas verdes que concien-
cien comunidade. O proxecto posibilitar ir
aumentando o nmero de prazas no centro
educativo situado en Maputo e prevese que
descenda o absentismo escolar das rapazas
ao garantirlles maior seguridade e intimida-
de. Asemade, ao eliminarse as deposicins
no patio e nas inmediacins reducirase ta-
mn a incidencia de doenzas coma o clera
ou a diarrea.
Arredor do Da de frica, que se conmemora
o 25 de maio, botaron a andar en Galicia
as actividades de sensibilizacin contem-
pladas proxecto para dar a coecer a situa-
cin en Mozambique, as coma os Obxec-
tivos do Milenio e os avances posibilitados
pola cooperacin internacional. A actividade
xa se levou a cabo no CEIP Ra do Burgo, en
Culleredo, e no CEIP A Fraga, das Pontes, e
tamn se realizar en Burela. Monitorado de
orixe mozambicana relata un conto a medida
que vai sacando obxectos dunha maleta co
fn de dar a coecer a cultura do pas lus-
fono. Elabrase tamn unha rbore baobab
con materiais reutilizados, para promover a
concienciacin ambiental.
Documental en El Salvador
No marco do proxecto promovido por Aga-
reso e o Fondo Galego, en colaboracin coa
ONGD local Cordes, estase a traballar con
alumnado da rexin salvadorea do Bajo
Lempa e cos comits de proteccin civil para
previr e reducir a vulnerabilidade perante
o risco de inundacins. Nos municipios de
Tecoluca e Zacatecoluca xa se desenvolve-
ron diversos obradoiros, que levan apare-
llada a entrega de materiais de prevencin.
Ademais, na segunda quincena de xuo un
equipo da Asociacin Galega de Reporteiros
Fondo Galego de Cooperacin e Solidariedade [
11
] No Fondo f unc i ona a s ol i dar i edade
I
N
F

R
M
A
T
E

A

F
O
N
D
O

:

1
3
4

w
w
w
.
f
o
n
d
o
g
a
l
e
g
o
.
o
r
g
O alumnado mozambicano formouse en prcticas hixinicas e medioambientais.
*
Solidarios integrado por Gabriela Snchez,
Alba Sotelo e Juan de Sola desprazouse a
terreo para elaborar un documental sobre
o traballo comunitario co que no ltimo
trimestre do ano se sensibilizar en cen-
tros educativos de dez concellos socios do
Fondo Galego.
Os obxectivos do proxecto estanse a po-
tenciar a travs da emisora comunitaria Ra-
dio Tehuacn. Por invitacin dun grupo de
ONGD, as reporteiras Yasmin Pineda e Iris
Mijango e o reporteiro Jos Manuel Rodr-
guez visitaron Galicia e aproveitaron para
impartir senllas charlas no IES Mendio,
de Redondela, e no IES Frei Martn Sarmien-
to, de Pontevedra. Al achegronlle ao alum-
nado o papel da emisora e mais a realidade
centroamericana. Un vdeo recolle as sas
impresins e o resumo do proxecto.
Prevencin de riscos en Cuba
Asemblea de Cooperacin pola Paz e a Of-
cina do Conservador da Habana seguen a
traballar co apoio do Fondo Galego na pos-
ta en marcha do Centro de Interpretacin
da Meteoroloxa, dentro das instalacins
do antigo convento de Beln. En concreto,
estase a rehabilitar a escaleira central, que
tamn se empregar como espazo musesti-
co. O obxectivo da intervencin fomentar
a prevencin ante as catstrofes naturais,
vez que se restaura un Ben de Interese Cultu-
ral no casco histrico declarado Patrimonio
da Humanidade.
Antes de que remate o ano, ACPP levar ade-
mais a cabo actividades de sensibilizacin
en seis vilas galegas. Nunha deputacin ou
concello socio do Fondo tera lugar a pre-
sentacin ofcial do proxecto, mentres que
noutros dous montarase a exposicin Pre-
vencin de desastres naturais no Caribe
e impartirase unha charla complementaria.
Asemade, desenvolveranse tres charlas en
Secundaria, introducindo o alumnado na
situacin socioeconmica de Cuba, as rela-
cins con Galicia e o proxecto executado na
Habana.
Fondo Galego de Cooperacin e Solidariedade [
12
] No Fondo f unc i ona a s ol i dar i edade
I
N
F

R
M
A
T
E

A

F
O
N
D
O

:

1
3
4

w
w
w
.
f
o
n
d
o
g
a
l
e
g
o
.
o
r
g
Membros de Radio Tehuacn con representantes do Concello de Pontevedra e de Agareso no IES Frei Martn Sarmiento.
FOTO: Javier Cervera/Agareso.
*
A torre do convento estase a reconverter nun
Centro de Interpretacin da Meteoroloxa.
A OLLADA
EXTERNA
Mariana Carballal:
Fomos un
pobo emigrante
que sufriu
desigualdades
e inxustizas.
Non deberiamos
esquecelo
Mariana Carballal responde a
entrevista desde Ecuador, onde
leva unha temporada traballan-
do. Coecida pola sa ampla
traxectoria como actriz de tea-
tro, cine e televisin, foi tamn a
directora que arrincou a exitosa
serie Libro de familia, entre ou-
tros proxectos. Sempre inque-
da por formarse, esta ourens
nada en Albarellos de Monte-
rrei desenvolve asemade unha
intensa actividade como profe-
sora. Cunha slida identidade
como muller e como galega, an-
da ten oco para o compromiso
solidario e colaborou en varias
ocasins co Fondo Galego de
Cooperacin.
Actuar, dirixir, ensinar, pre-
sentar... que o que mis
che satisfai?
Todas elas forman parte da
mia realidade persoal e pro-
fesional. Non elixo ningunha,
porque vanse alternando, van
defnindo etapas vitais. En cada
momento parece que me identi-
fco mis con unha que coa ou-
tra, pero ao fnal ningunha delas
sera posible se non me nutri-
ra da aprendizaxe das demais.
Anda que ao fnal seguramen-
te ensinar a que me produce
mis satisfaccin.
Co Fondo Galego coordina-
ches na ESAD o programa
TeatrAccin, que culminou
coa obra Os soos de Walla.
Como lembras ese proxec-
to?
Foi un proxecto fermoso e duro.
Fondo Galego de Cooperacin e Solidariedade [
13
] No Fondo f unc i ona a s ol i dar i edade
I
N
F

R
M
A
T
E

A

F
O
N
D
O

:

1
3
4

w
w
w
.
f
o
n
d
o
g
a
l
e
g
o
.
o
r
g
*
A intrprete e directora Mariana Carballal.
A primeira vez que se pua un
proxecto teatral ao servizo de
concienciacin sobre persoas
e lugares mis desfavorecidos
ou en vas de desenvolvemen-
to. Non que individualmen-
te o alumnado e profesorado
que colaboramos non fosemos
conscientes, pero o traballo en
comn xera outra perspectiva.
Mis fonda, mis ampla. A posi-
bilidade de compartir co Fondo
Galego de Cooperacin e Soli-
dariedade foi vital para ns. E a
partir de a entender a necesida-
de do compromiso do teatro no
mundo e na sociedade que nos
toca vivir, tamn.
Debera facerse mis teatro
social en Galicia?
En Galicia, en Espaa, no mundo.
As polticas do comn deberan
percorrer transversalmente as
necesidades teatrais. Debemos
buscar USOS COMNS onde o
teatro articule unha relacin es-
pecial co pblico. Que este se
converta, como di Augusto Boal,
en Espect-Actor.
Tes traballado co teatro en
centros penitenciarios, un
labor que en parte se refic-
te no flme El patio de mi
crcel. En que medida axu-
da reinsercin das inter-
nas e internos?
Os crceres estn para reinser-
tar, para dotar de ferramentas
as persoas que estn privadas
de liberdade, no seu retorno
sociedade. O traballo en equipo,
a disciplina contemplada como
necesidade para sacar adiante
proxectos en comn, a autoes-
tima relacionada co beneplcito
do pblico, a empata e a capa-
cidade de ser outro, de prse
na pel doutro, son algns dos
elementos que o teatro pode
ofrecer a estas persoas. Todas
elas (as persoas coas que traba-
llei) recoecen o efecto transfor-
mador de teatro nas sas vidas.
Sen dbida tamn es moi
coecida polas series de hu-
mor, como actriz no Show
dos Tonechos e como direc-
tora na Escoba!. moi ne-
cesario rir nos tempos que
corren?
Imprescindible. A risa un ele-
mento sanador. A risa bota fra
demos e angustias que son o
noso pan de cada da. necesa-
rio rir, e non s saber rirse dun
mesmo, senn aceptar que os
demais se ran de ns, que o
verdadeiramente difcil. Non
deberiamos tomarnos moi en
serio.
Os estereotipos
son resultado do
descoecemento
do outro. O Sur est
en movemento
Foi vital entender a
necesidade do compromiso
do teatro no mundo e na
sociedade que nos
toca vivir
Fondo Galego de Cooperacin e Solidariedade [
14
] No Fondo f unc i ona a s ol i dar i edade
I
N
F

R
M
A
T
E

A

F
O
N
D
O

:

1
3
4

w
w
w
.
f
o
n
d
o
g
a
l
e
g
o
.
o
r
g
*
Os soos de Walla foi resultado do programa TeatrAccin.
No Da das Mulleres estrea-
ches con Isabel Blanco o
dulogo E(l)las confden-
tial. Hai moitas ancdotas
inconfesables na vosa pro-
fesin?
Propias non. Mias non. E dos
demais non son quen para fa-
lar. O que si hai unha visin un
pouco frvola do noso labor, se-
guramente porque a maiora s
ve o resultado fnal (ese ldico e
festeiro) e descoece o traballo
que supn sacar adiante calque-
ra proxecto. Sacar adiante a vida
no mundo da arte unha ca-
rreira de longo percorrido, con
poucos momentos de gloria e
moitas cadas. Inconfesable se-
ra vivir do conto (nunca mellor
dito), roubar, estafar.
O recoecemento s mu-
lleres est presente na ta
traxectoria, queda moito
por avanzar en materia de
igualdade tamn no eido da
cultura?
Si. Sempre queda camio. Por-
que necesario facelo tamn
desde dentro. Dentro do colec-
tivo feminino. necesario que
creamos nas nosas posibilida-
des, que a nosa formacin
igual se non mellor (non hai mis
que ver as universidades), que
creamos que podemos contar e
dirixir historias. Que ademais
necesario que o fagamos. Por-
que se non sempre se contar a
realidade desde o punto de vista
masculino. A loita lenta. Vinte
sculos de patriarcado non re-
matan en dous das.
Agora mesmo hai aberto un
crowdfunding para a curta
Galicia Portobello Road, di-
rixida por Adriana Pramo e
que protagonizaras canda
Luca Regueiro. Como valo-
ras este tipo de micromece-
nado colectivo?
Pois como unha solucin nos
tempos de crise. Creo que te-
riamos que ter axudas estatais.
A xente que comeza, que loita,
que se forma, debera ter un
pas que a protexe, que a valora,
que a apoia. Mentres non sexa
as e para sar adiante, estas fr-
mulas son necesarias. E se pode
ser animo a que participen nes-
te crowdfunding. A historia paga
a pena.
Cal cres que debe ser o pa-
pel das administracins p-
blicas no apoio ao cinema
galego e s artes escnicas?
Acabo de dicilo. A cultura non
un ben tanxible, pero un ben
A risa un elemento
sanador. A risa bota fra
demos e angustias que son
o noso pan de cada da
necesario que as
mulleres creamos nas
nosas posibilidades, que
podemos contar e dirixir
historias
Fondo Galego de Cooperacin e Solidariedade [
15
] No Fondo f unc i ona a s ol i dar i edade
I
N
F

R
M
A
T
E

A

F
O
N
D
O

:

1
3
4

w
w
w
.
f
o
n
d
o
g
a
l
e
g
o
.
o
r
g
*
Mariana Carballal presentou a gala do 15 aniversario do Fondo Galego.
imprescindible. A cultura fai aos
pobos mellores, a cultura iden-
tifca, humaniza, sensibiliza. O
cinema galego e as artes escni-
cas cumpren a sa funcin iden-
titaria de Galicia como pobo.
Defenden a nosa lingua, a nosa
forma de pensar e de ser, non
para diferenciarnos senn para
complementarnos co outro.
Tamn tes colaborado des-
interesadamente co Fondo
Galego en eventos coma a
celebracin do 15 aniver-
sario. En lias xerais, diras
que o sector en Galicia est
comprometido coa loita
contra as desigualdades e
as inxustizas?
Galicia solidaria. Creo que
solidaria. Pero creo que non
debera esquecer de onde vn.
Fomos un pobo emigrante que
sufriu desigualdades e inxusti-
zas. Non deberiamos esquecelo,
porque non querer asumir que
ns tamn fomos as ou tivemos
unha realidade similar. Nunca
sufciente a axuda.
Ests traballando en Ecua-
dor, pas prioritario para a
cooperacin galega. Diras
que no Norte temos moi es-
tereotipada a realidade dos
pases do Sur?
Neste momento estou en Quito
impartindo un laboratorio de
creacin para novas xestins
do comn en polticas culturais.
Os estereotipos son resultado
do descoecemento do outro
en profundidade. O Sur est en
movemento. As sas realida-
des sociais son complexas, pero
nestes momentos hai un cam-
bio profundo. Estn vivas, acti-
vas, incriblemente preocupadas
polo ben comn. Seguramente
esa a diferenza maior con ns.
E en todos os pases e mbitos
hai Norte e Sur, simblico e real.
Tan s hai que querer velo.
O cinema galego e as artes
escnicas cumpren a sa
funcin identitaria de
Galicia como pobo
Fondo Galego de Cooperacin e Solidariedade [
16
] No Fondo f unc i ona a s ol i dar i edade
I
N
F

R
M
A
T
E

A

F
O
N
D
O

:

1
3
4

w
w
w
.
f
o
n
d
o
g
a
l
e
g
o
.
o
r
g
*
A actriz no Teatro Sucre, en Quito, onde imparte formacins.
I
N
F

R
M
A
T
E

A

F
O
N
D
O

:

1
3
4

w
w
w
.
f
o
n
d
o
g
a
l
e
g
o
.
o
r
g
SOCIOS DO FONDO GALEGO Concellos: A Corua, A Estrada, A Guarda, A Laracha, A Pobra de
Trives, A Pobra do Caramial, A Teixeira, Abegondo, Allariz, Ames, Arteixo, As Pontes, Bergondo,
Betanzos, Boiro, Brin, Burela, Cabanas, Caldas de Reis, Cambre, Carballo, Cartelle, Castrelo de
Mio, Castroverde, Cedeira, Corcubin, Covelo, Culleredo, Cuntis, Dumbra, Fene, Ferrol, Fornelos
de Montes, Gondomar, Laxe, Lousame, Lugo, Malpica de Bergantios, Manzaneda, Moaa,
Mondoedo, Monforte, Moraa, Mugardos, Narn, Neda, Nigrn, Noia, O Barco, O Irixo, O Porrio,
O Valadouro, Ombra, Oleiros, Ourense, Outes, Poio, Ponteareas, Pontecesures, Pontedeume,
Pontevedra, Porto do Son, Ramirs, Redondela, Rianxo, Ribeira, Riotorto, Rodeiro, Sada, San Cibrao
das Vias, Sandis, Santiago de Compostela, San Sadurnio, Sarria, Soutomaior, Teo, Tomio,
Triacastela, Valga, Verea, Vern, Vigo, Vilagarca de Arousa, Vilar de Santos, Vilardevs, Viveiro, Xove
Deputacins: A Corua, Lugo.
INFRMATE
a FONDO
Edita: Fondo Galego de Cooperacin e Solidariedade
Redaccin e Administracin: Avda. Joseln 7 P3 4B
36300 Baiona (Pontevedra)
Tel/Fax: 986 357 238 / 698 144 536
Internet: http://www.fondogalego.org email: info@igadi.org
Depsito Legal: VG-473-2007
Autorzase a reproducin e divulgacin desta folla informativa