1

OmJot bet qtotls ls

ue schade voor de nederlandse fllmlndusLrle
door downloaden ulL lllegale bron
Iun| 2014
Cons|derat|
mr. dr. 8art W. Schermer
mr. Natha||e Ia|ot
www.cons|derat|.com
Vers|e 1.1


2
Samenvatt|ng

Lr besLaaL veel dlscussle over de schade dle heL downloaden ulL lllegale bron LoebrengL aan de
(nederlandse) fllmlndusLrle. ulL onderzoek heefL LoL doel een beeld Le krl[gen van de schade (ln
Lermen van omzeLdervlng) dle [aarll[ks wordL geleden door de nederlandse fllmlndusLrle als gevolg
van heL downloaden van fllms ulL lllegale bron. ueze rapporLage geefL een concreLe berekenlng van
de verloren omzeL als gevolg van heL downloaden ulL lllegale bron ln nederland. ue rapporLage ls
gebaseerd op Lwee onderzoeken: 1) een kwanLlLaLlef onderzoek naar downloads ulL lllegale bron van
fllms vla 2-neLwerken (ulLgevoerd door MarkMonlLor), 2) een onderzoek naar heL downloadgedrag
van consumenLen en een economlsche analyse van subsLlLuLle- en sampllng effecLen daarvan
(ulLgevoerd door lvl8/CenLL8daLa).

ulL de consumenLenenquLe van lvl8/CenLL8daLa bll[kL daL meer dan een kwart (2S,8) van de
Neder|andse bevo|k|ng het afge|open [aar ten m|nste n f||m gedown|oad of gestreamd heeft u|t
|||ega|e bron. PeL percenLage nederlanders ulL de leefLl[dsgroep 16-24 [aar daL fllms downloadL ulL
lllegale bron ls Loegenomen van 18 ln 2008 naar 36 ln 2014. PeL percenLage nederlanders daL
een of meer uvu's kochL nam ln dezelfde perlode af van 46 naar 31,6.

MarkmonlLor reglsLreerde gedurende de meetper|ode van 6 maanden voor 2S f||ms 2,9 m||[oen
un|eke down|oads u|t |||ega|e bron |n Neder|and. Plerbl[ moeL aangeLekend worden daL nleL alle 23
fllms daadwerkell[k 6 maanden zl[n gevolgd, waardoor heL LoLaal voor 23 fllms over zes maanden
hoger ulLvalL. Gextrapo|eerd gaat het om |n totaa| S,1 m||[oen down|oads u|t |||ega|e bron van
deze 2S t|te|s per [aar. Cp basls van de geexLrapoleerde cl[fers van MarkMonlLor en heL
consumenLenonderzoek van lvl8/CenLL8daLa concluderen wl[ daL er |n Neder|and m|n|maa| 61
m||[oen f||ms u|t |||ega|e bron worden gedown|oad per [aar.

Cm LoL een accuraLe berekenlng van de omzeLdervlng voor de nederlandse fllmlndusLrle Le komen ls
heL noodzakell[k om Le kl[ken hoeveel van deze downloads daadwerkell[k consumpLle vla legale
kanalen verdrlngen. Cm deze reden ls ook heL saldo-effecL van subsLlLuLle en sampllng onderzochL.
ulL saldo-effecL geefL lnzlchL ln alle daadwerkell[k verdrongen legale consumpLles. ulL heL onderzoek
van lvl8/CenLL8daLa bll[kL daL de negaLleve effecLen van heL downloaden ulL lllegale bron
(subsLlLuLle) zwaarder wegen dan de poslLleve effecLen (sampllng). PeL saldo-effecL van subsLlLuLle
en sampllng (waarbl[ belde effecLen meL elkaar verrekend worden) ls op basls van de
modelschaLLlngen van lvl8/CenLL8daLa 0,32. D|t betekent dat voor e|ke 10 down|oads er 3,2 f||ms
m|nder |egaa| worden gekeken.

De gederfde omzet voor de Neder|andse f||m|ndustr|e (DVD verkopen en VCD-streams), waarb|[
reken|ng gehouden |s met de effecten van samp||ng en subst|tut|e (0,32), |s m|n|maa| 78,4 m||[oen
euro |nc|us|ef 81W per [aar. In 2013 bedroeg de tota|e omzet |n het home v|deo segment (|nc|us|ef
ser|es) 2S6,6 m||[oen euro |nc|us|ef 81W. In 2009 bedroeg deze omzet nog 312 m||[oen euro.

PeL onderzoek van lvl8/CenLL8daLa geefL aan daL de be|angr|[kste reden om een f||m te
down|oaden of te streamen u|t |||ega|e bron |s dat er n|et voor betaa|d hoeft te worden. Van de
respondenten geeft 71 aan dat z|[ zouden stoppen of (vee|) m|nder zouden gaan down|oaden a|s
down|oaden strafbaar zou worden, een slLuaLle dle nu door de ulLspraak van heL Luropees Pof van
!usLlLle Je focto ls onLsLaan.



3
INnCUDSCGAVL

1 INLLIDING ................................................................................................................................. 4
1.1 CnuL8ZCLkSv8AAC ...................................................................................................................... 4
1.2 ML1PCuCLCClL SCPAuL8L8LkLnlnC ............................................................................................... 3
1.3 LLLSWl!ZL8 .................................................................................................................................. 6
2 ACn1LkGkCND ......................................................................................................................... 7
2.1 uCWnLCAuLn ln nLuL8LAnu ........................................................................................................ 7
2.2 !u8lulSCP kAuL8 vCC8 uCWnLCAuLn ln nLuL8LAnu ........................................................................ 7
2.2.1 ue tbolskople-exceptle ....................................................................................................... 8
3 kWAN1I1A1ILVL CIIILkS DCWNLCADLN UI1 ILLLGALL 8kCN IN NLDLkLAND ........................ 10
3.1 A8SCLu1L CL1ALLLn uCWnLCAuS ul1 lLLLCALL 88Cn ln nLuL8LAnu ................................................. 11
3.2 Lx18ACLA1lL Cl!lL8S MA8kMCnl1C8 .......................................................................................... 13
J.2.1 1ljJ ................................................................................................................................... 1J
J.2.2 lllmoooboJ ...................................................................................................................... 14
3.3 nLuL8LAnuS uCWnLCAuCLu8AC ln L8SLC1lLl ............................................................................ 13
3.4 1uSSLnCCnCLuSlL ...................................................................................................................... 17
4 SU8S1I1U1IL LN SAMLING LIILC1LN 8II IILMDCWNLCADS ................................................. 18
4.1 Su8S1l1u1lL ............................................................................................................................... 18
4.2 SAMLlnC .................................................................................................................................. 19
4.2.1 5olJo effect sobstltotle eo somplloq ................................................................................ 20
4.3 1uSSLnCCnCLuSlL ...................................................................................................................... 20
S SCnADL8LkLkLNING DCWNLCADLN UI1 ILLLGALL 8kCN IN NLDLkLAND .............................. 21
3.1 CMZL1uL8vlnC ln A8SCLu1L CL1ALLLn .......................................................................................... 21
3.2 CMZL1uL8vlnC CLCC88lCLL8u vCC8 Su8S1l1u1lL Ln SAMLlnC ....................................................... 21
3.3 CMZL1uL8vlnC ln L8SLC1lLl ..................................................................................................... 22
6 SLN1IMLN1 1LN C2ICn1L VAN DCWNLCADLN LN 'DCWNLCADVLk8CD' ............................ 24
6.1 lnvLCLu 'uCWnLCAuvL88Cu' C CLu8AC CCnSuMLn1Ln ............................................................... 24
7 GLkAADLLLGDL LI1LkA1UUk ............................................................................................... 2S
8 8IILAGLN ................................................................................................................................ 26
8.1 8l!LACL 1: 1l1LLLl!S1 CLMCnl1C8uL llLMS ..................................................................................... 26
8.2 8l!LACL 2: CnuL8ZCLk lvl8/CLn1L8uA1A ..................................................................................... 27



4
1 In|e|d|ng
Lr besLaaL veel dlscussle over de schade dle heL downloaden ulL lllegale bron LoebrengL aan
de (nederlandse) fllmlndusLrle (onder andere producenLen, rechLhebbenden reglsseurs,
schrl[vers, acLeurs, dlsLrlbuLeurs, deLallhandel, vCu kanalen en omroepen/LelevlslesLaLlons).
Poewel lnLernaLlonaal veel onderzoek ls gedaan naar de schade als gevolg van heL
downloaden van muzlek ulL lllegale bron ls er een veel mlnder goed beeld van de schade als
gevolg van heL downloaden van fllms ulL lllegale bron.
1
ulL onderzoek heefL LoL doel een
beeld Le krl[gen van de schade dle [aarll[ks wordL geleden door de nederlandse fllmlndusLrle
als gevolg van heL downloaden van fllms ulL lllegale bron.
2
ln dlL onderzoek zl[n serles bulLen
beschouwlng gelaLen. Wl[ hanLeren ln deze rapporLage de Lerm schade ln de zln van verloren
omzeL (omzeLdervlng). LvenLuele schade als gevolg van veranderende prl[spercepLle,
verschrallng van heL aanbod of aanLasLlng van dlsLrlbuLlekanalen bll[fL bulLen beschouwlng.

uaarnaasL ls ook gekeken naar heL gedrag en de houdlng van consumenLen Len opzlchLe van
heL fenomeen 'downloaden van fllms ulL lllegale bron' en heL [urldlsche kllmaaL daarvoor ln
nederland. ulL mede meL heL oog op de recenLe ulLspraak van heL Luropees Pof over de
Lhulskople-excepLle waarln ls bepaald daL de nederlandse ulLzonderlng op heL auLeursrechL
voor Lhulskopleen ulL lllegale bron ln sLrl[d ls meL heL Luropees auLeursrechL.
3


PeL onderzoek besLaaL ulL drle delen: 1) een kwanLlLaLlef onderzoek naar downloads ulL
lllegale bron van fllms vla 2-neLwerken (ulLgevoerd door MarkMonlLor), 2) een onderzoek
naar heL downloadgedrag van consumenLen en een economlsche analyse van subsLlLuLle- en
sampllng effecLen daarvan (ulLgevoerd door lvl8/CenLL8daLa) en 3) een overkoepelende
beschouwlng dle de resulLaLen van belde sLudles verLaalL naar een 'concreeL' schadebedrag.
PeL gaaL hlerbl[ om de omzeLdervlng als gevolg van heL downloaden ulL lllegale bron. ue
resulLaLen van dlL derde deel zl[n vasLgelegd ln deze rapporLage. ue resulLaLen van heL
onderzoek van MarkMonlLor en heL onderzoek van lvl8/CenLL8daLa zl[n als bl[lagen bl[ dlL
rapporL gevoegd.

ue onderzoeken van MarkMonlLor, lvl8/CenLL8daLa en ConslderaLl zl[n volledlg
onafhankell[k van elkaar ulLgevoerd.
1.1 Cnderzoeksvraag
ulL onderzoek geefL anLwoord op de vraag waL de schade van heL downloaden ulL lllegale
bron voor de nederlandse fllmlndusLrle ls.
4
ue prlmalre onderzoeksvraag ls:

wot ls Je scboJe (lo tetmeo voo omzetJetvloq) voot Je NeJetlooJse fllmloJosttle ols qevolq
voo bet JowolooJeo voo fllms olt llleqole btoo?


1
Zle bl[voorbeeld Schermer en Wubben 2011 voor een gedeelLell[k overzlchL van de onderzoeken.
2
ulL onderzoek ls ulLgevoerd ln opdrachL van lllmproducenLen nederland (ln)
SLlchLlng CulLureel londs Audlovlsuele roducenLen (ClA), nederlandse verenlglng van lllmdlsLrlbuLeurs
(nvl), lllmfonds nederland en de nederlandse verenlglng van roducenLen en lmporLeurs van beeld- en
geluldsdragers (nvl)
3
Luropees Pof van !usLlLle, Acl AJom v. 5tlcbtloq Je 1bolskople, LCLl:Lu:C:2014:234
4
ue dlsLrlbuLlekeLen voor audlovlsuele conLenL ls ulLgebreld. nleL alleen schrl[vers en fllmproducenLen maar
ook lnvesLeerders, bloscopen, Lelevlsleomroepen en reLallers. ue ln dlL onderzoek gebrulkLe Lerm 'de
nederlandse fllmlndusLrle' zleL dan ook op al deze spelers. Schade ls verder nleL gedlfferenLleerd naar speler.


3
Cm deze vraag Le kunnen beanLwoorden zullen een aanLal aspecLen van heL downloaden ulL
lllegale bron afzonderll[k bekeken moeLen worden. ueze aspecLen zl[n ln verschlllende
deelvragen geformuleerd.

1) wot ls bet JooJwetkelljk oootol JowolooJs voo fllms olt llleqole btoo lo NeJetlooJ?

2) lo boevette koo et qesptokeo wotJeo voo eeo sobstltotle effect blj fllms Jle zljo
qeJowolooJ olt llleqole btoo?

J) lo boevette koo et qesptokeo wotJeo voo eeo somplloq effect blj fllms Jle zljo
qeJowolooJ olt llleqole btoo?

Cm de lnvloed van heL [urldlsch kllmaaL op heL downloaden ulL lllegale bron ln nederland ln
Le schaLLen ls LensloLLe ook nog de volgende vraag gesLeld:

4) wot ls Je lovloeJ voo Je booJloq voo Je NeJetlooJse ovetbelJ teo ooozleo voo
JowolooJeo olt llleqole btoo op Je coosomeot?

ln dlL onderzoek zullen deze vragen afzonderll[k worden behandeld.
1.2 Methodo|og|e schadebereken|ng
PeL berekenen van de gevolgen (ln Lermen van geleden schade) van heL downloaden ulL
lllegale bron ls lngewlkkeld.
3
uesalnleLLemln zl[n wl[ van menlng daL de door ons LoegepasLe
schadeberekenlng de meesL accuraLe weergave ls van de omzeLdervlng als gevolg van heL
downloaden van fllms ulL lllegale bron ln nederland LoL op heden. ue reden hlervoor ls daL
de schadeberekenlng: 1) sLeunL op unlek onderzoek van lvl8/CenLL8daLa waarbl[ voor heL
eersL voor de nederlandse slLuaLle de subsLlLuLle en sampllngeffecLen van fllmdownloads
zl[n onderzochL, en er 2) een reallsLlsche schaLLlng ls gemaakL van heL daadwerkell[ke aanLal
downloads ulL lllegale bron (ulLslulLend vla p
2 neLwerken) ln nederland op basls van daadwerkell[ke gemeLen downloadvolumes
(ConslderaLl, MarkMonlLor).
6


AllereersL ls kwanLlLaLlef onderzoek gedaan naar heL aanLal downloads ulL lllegale bron ln
nederland (zle hoofdsLuk 3). ulL onderzoek ls ulLgevoerd door MarkMonlLor. MarkmonlLor
heefL gedurende 6 maanden voor een sLeekproef van 23 fllms heL downloadverkeer op 2-
neLwerken (8lLLorrenL en euonkey) gemonlLord.
7
PeL resulLaaL ls heL daadwerkell[ke aanLal
unleke downloads van deze fllms ln nederland. ueze cl[fers zl[n vervolgens geexLrapoleerd
om zo een beeld Le krl[gen van heL LoLaal aanLal downloads ulL lllegale bron ln nederland
gedurende een [aar.
8


Cm de schade Le berekenen wordL ln de meesLe onderzoeken gekeken naar de markLwaarde
dle deze downloads verLegenwoordlgen. uoor heL daadwerkell[k aanLal downloads Le
vermenlgvuldlgen meL een gemlddelde markLprl[s kan de absoluLe omzeLdervlng worden
berekend:

3
Zle hlervoor onder andere: Schermer en Wubben 2011.
6
voor een ulLgebreldere veranLwoordlng van de meLhodologle wordL verwezen naar de meLhodologlsche
veranLwoordlng ln de bronsLudles.
7
voor de LlLelll[sL zle bl[lage 1.
8
Cm kosLen- en Ll[dsLechnlsche redenen was heL nleL mogell[ke om alle downloads van alle fllms ln nederland
gedurende een [aar Le monlLoren. Cm dle reden ls een exLrapolaLle gemaakL.


6

1otool oootol JowolooJs x Motktptljs = 5cboJe (omzetJetvloq)

CmdaL deze meLhode echLer geen rekenlng houdL meL heL felL daL nleL elke download
noodzakell[kerwl[s een verloren verkoop ls en er mogell[k ook promoLle-effecLen (sampllng)
ulLgaan van downloaden ulL lllegale bron, ls ook onderzoek gedaan naar de subsLlLuLle- en
sampllng effecLen van heL downloaden van fllms ulL lllegale bron.
9
uoor rekenlng Le houden
meL deze effecLen krl[gen we een reallsLlscher beeld van de daadwerkell[k geleden schade.

ue sLudle naar subsLlLuLle en sampllng ls ulLgevoerd door lvl8/CenLL8daLa.
10
PeL saldo-
effecL van subsLlLuLle en sampllng ls vervolgens gebrulkL om de daadwerkell[ke schade Le
berekenen. ulL leverL de volgende berekenlng op:

1otool JowolooJs x 5olJo-effect sobstltotle eo somplloq x Motktptljs = uooJwetkelljke
scboJe (omzetJetvloq)

1er verdere duldlng zl[n LensloLLe de resulLaLen van eerdere naLlonale en lnLernaLlonale
sLudles beLrokken bl[ heL onderzoek.
1.3 Leesw|[zer
ln hoofdsLuk 2 zal Ler lnLroducLle korL een algemeen beeld van heL downloaden ulL lllegale
bron ln nederland worden gegeven en een overzlchL van heL [urldlsch kader voor
auLeursrechL. PoofdsLuk 3 zeL de resulLaLen van heL kwanLlLaLlef onderzoek van
MarkMonlLor ulLeen. PoofdsLuk 4 gaaL ln op heL vraagsLuk van subsLlLuLle en sampllng aan
de hand van heL onderzoek van lvl8/CenLL8daLa. Cp basls van de resulLaLen ulL belde
onderzoeken wordL de LoLale schade als gevolg van heL downloaden ulL lllegale bron
berekend ln hoofdsLuk 3. ln hoofdsLuk 6 wordL LensloLLe gekeken hoe, ln heL llchL van de
ulLspraak van heL Luropees Pof van !usLlLle over heL downloaden ulL lllegale bron, door
nederlandse consumenLen gedachL wordL over een downloadverbod en welke lnvloed dlL
heefL op hun downloadgedrag.



9
Zle hlervoor onder andere: Puygen 2009, Schermer en Wubben 2011
10
oorL, !., Leenheer, !. (2014), Alleeo moot oette Meoseo, coosomeoteoqeJtoq JowolooJeo fllms,
lvl8/CenLL8daLa (zle bl[lage 2)


7
2 Achtergrond
ln dlL hoofdsLuk zullen enkele achLergronden worden gegeven over heL downloaden ulL
lllegale bron van fllms ln nederland. Plerbl[ zal meL name worden lngezoomd op heL
[urldlsch kader, voor de deLalls over heL downloadgedrag ln nederland verwl[zen wl[ naar de
rapporLage van lvl8/CenLL8daLa.
2.1 Down|oaden |n Neder|and
lvl8/CenLL8daLa hebben onderzoek gedaan onder een represenLaLleve sLeekproef van de
nederlandse bevolklng naar heL downloadgedrag ln nederland. ulL dlL onderzoek bll[kL daL
meer dan een kwarL (28,1) van de nederlandse bevolklng LenmlnsLe een fllm ulL lllegale
bron heefL gekeken ln heL afgelopen [aar.
11


nederland sLaaL lnLernaLlonaal ln de Lop van landen dle fllms downloaden ulL lllegale bron
(zle hoofdsLuk 3). PeL downloaden van fllms ulL lllegale bron ls ln de laaLsLe [aren ook sLerk
gesLegen. PeL percenLage nederlanders ulL de leefLl[dsgroep 16-24 [aar daL fllms downloadL
ulL lllegale bron ls Loegenomen van 18 ln 2008 naar 36 ln 2014. PeL percenLage
nederlanders daL een of meer uvus kochL nam ln dezelfde perlode af van 46 naar 31,6.
12

2.2 Iur|d|sch kader voor down|oaden |n Neder|and
PeL downloaden van fllms ls [urldlsch gezlen een 'verveelvoudlglng' en daardoor
auLeursrechLell[k relevanL. volgens arLlkel 1 van de AuLeursweL ls heL auLeursrechL:

bet oltslolteoJ tecbt voo Jeo moket voo eeo wetk voo lettetkooJe, weteoscbop of koost, of
voo Jleos tecbtvetktljqeoJeo, om Jlt opeoboot te mokeo eo te vetveelvooJlqeo, bebooJeos
Je bepetkloqeo, blj Je wet qestelJ.

ulL houdL korL gezegd ln daL de auLeursrechLhebbende heL exclusleve rechL heefL om Le
bepalen wle, voor welke perlode en onder welke voorwaarden gebrulk mag maken van zl[n
werk. uerden mogen een werk van leLLerkunde, weLenschap of kunsL ln beglnsel nleL
openbaren (publlceren, uploaden) of verveelvoudlgen (kopleren, downloaden) zonder
LoesLemmlng van de maker van dlL werk of dlens rechLverkrl[genden (de
'auLeursrechLhebbende').
13


PeL auLeursrechL omvaL morele rechLen (persoonll[kheldsrechLen) en economlsche rechLen.
ue Poge 8aad heefL bepaald daL heL doel van heL auLeursrechL ls 'om aan de maker van een
werk beschermlng Le bleden, onder meer Ler zake van de explolLaLle daarvan door
openbaarmaklng of verveelvoudlglng.'
14
8echLhebbenden halen hun besLaanszekerheld ulL
de lnkomsLen dle zl[ op grond van hun creaLles kunnen reallseren. voorLs dlenL heL
auLeursrechL als sLlmulans voor nleuwe culLurele presLaLles en lnvesLerlngen.
13


ue weL kenL echLer een aanLal beperklngen op heL auLeursrechL waarmee de weLgever heefL
beoogd 'heL [ulsLe evenwlchL Lussen rechLhebbenden en gebrulkers' Le berelken.
16


11
oorL en Leenheer 2014, p. 7
12
oorL en Leenheer 2014, p. 11-12
13
arLlkel 12 Aw [o ArLlkel 14 Aw [o ArLlkel 1 Aw.
14
P8 22 [unl 1990 (Zlenderogen kunsL), n! 1991, 268, lnformaLlerechL/AMl 1990/9, 202 en AA 1991, 672.
13
kamersLukken ll, 28482, nr. 3. Memorle van 1oellchLlng Aanpasslng AuLeursweL Ler ulLvoerlng van rlchLll[n
nr. 2001/29/LC. 4, p.9
16
kamersLukken ll, 28482, nr. 3. Memorle van 1oellchLlng Aanpasslng AuLeursweL Ler ulLvoerlng van rlchLll[n
nr. 2001/29/LC. 6.3, paglna 18


8
8eperklngen op heL auLeursrechL moeLen ln ll[n zl[n meL de zogenaamde 8ern 3
sLappenLoeLs, dle ls vasLgelegd ln arLlkel 3 van de Luropese auLeursrechLrlchLll[n.
17
Len
beperklng op heL auLeursrechL ls alleen rechLmaLlg lndlen deze aan de volgende drle elsen
voldoeL:
1) ue beperklng mag alleen voor bepaalde, bl[zondere gevallen worden LoegepasL,
2) mlLs daarbl[ geen afbreuk wordL gedaan aan de normale explolLaLle van werken of
ander maLerlaal, en
3) de weLLlge belangen van de rechLhebbende nleL onredell[k worden geschaad.
18

2.2.1 De thu|skop|e-except|e
Len van de beperklngen op heL auLeursrechL ln nederland ls de prlvekople of Lhulskople.
ueze beperklng ls ln heL llchL van de dlscussle rondom heL downloaden ulL lllegale bron van
belang. Cnder heL maken van een Lhulskople wordL versLaan heL kopleren van
auLeursrechLell[k beschermd maLerlaal voor elgen oefenlng, sLudle of gebrulk.
19
voor een
dergell[ke reproducLle ls geen LoesLemmlng van de rechLhebbende verelsL, maar moeL wel
een bllll[ke vergoedlng worden beLaald.
20


Len belangrl[k punL van dlscussle was LoL recenL de vraag of downloaden ulL lllegale bron
blnnen de grenzen van de Lhulskople-excepLle vlel. ln anLwoorden op kamervragen van
Loenmallg 1weede kamerlld Cerkens of heL downloaden ulL lllegale bron k gedekL werd
door de Lhulskople-excepLle anLwoordde de mlnlsLer ln 2002 daL:

'ue lotetoetqebtolket Jle qebtolk mookt voo Je moqelljkbeJeo !"# %&'()#*+ ,&-&. #/
!"#$"%&'()*#" ,""#-!"-!""#-!"#$%&#$ ("#!#$ )* +#,-#$ ./$ 0#&&#,-1$!#2 +#&#$%34/5 )6 -1$%&
!" $%&'()"* +%%) &)'+,-!"#$%&' )*"$""$+ ),"$ -"+ ./!"0""1 !"1)0"1 #&11"1 2" 0.$!"3 ,.1
!"# %&#"&'('")!#* +%# ,"-.# //0 1%22""' ""2 3'456-kople wotJt qemookt voo eeo otlqloeel
Jot llleqool, Jot wll zeqqeo zooJet toestemmloq voo jJe] ooteotstecbtbebbeoJe, ls opeoboot
qemookt.'
21


uoor deze ulLspraak ls heL downloaden ulL lllegale bron dus slnds 2002 'legaal' geweesL.
22
ulL
oordeel ls -wellswaar meL serleuze kanLLekenlngen- door onder andere heL Pof uen Paag
ondersLreepL:

bet JowolooJeo olt llleqole btoo voot ptlv-qebtolk j.] ooot NeJetlooJs tecbt jls]
toeqestooo, omJot Je NeJetlooJse teqetloq blj Je ooopossloq voo Je NeJetlooJse
Aoteotswet ooo Je otopeestecbtelljke Aoteotstecbttlcbtlljo oltJtokkelljk eo betboolJelljk
beeft vetklootJ Jot JowolooJeo olt llleqole btoo voot ptlv-qebtolk olet ls vetboJeo.
2J


PeL Luropees Pof van !usLlLle heefL echLer op 10 aprll 2014 naar aanleldlng van pre[udlclele
vragen negaLlef geoordeeld over de nederlandse regellng waarbl[ downloaden ulL lllegale

17
ArLlkel 3, rlchLll[n 2001/29/LC.
18
ArLlkel 9 8erner ConvenLle
19
ArLlkel 16b van de AuLeursweL [o. arLlkel 10 van de WeL op de naburlge rechLen
20
ArLlkel 16c lld 2 Aw
21
kamersLukken ll 2002-2003, 28 482, nr. 3, p. 32
22
!"# %&'()*"+ ,)+ )%#"%-.-"/0#"'123 4"./0"-5*" 6"-3"+ ,1) 1+#"-+"# 6"-* *((- *" 71+1.#"- 68' )'. ""+
lnbreuk op heL auLeursrechL gezlen, omdaL dlL een openbaarmaklng ln de zln van arLlkel 12 AuLeursweL beLrefL
en geen verveelvoudlglng (waar de Lhulskople-excepLle op zleL. Zle: kamersLukken ll 2002-2003, 28 482, nr. 3,
p. 33
23
L!n 8C3980, 8C3982


9
bron onder de Lhulskople-excepLle valL.
24
volgens heL Luropees Pof ls een dergell[ke regellng
ln sLrl[d meL de drle sLappen LoeLs en daarom onrechLmaLlg. uoor deze ulLspraak ls dus Je
jote en Je focto een 'downloadverbod' van krachL geworden ln nederland. ue
sLaaLssecreLarls van velllgheld en !usLlLle heefL meLeen na de ulLspraak van heL Luropees
Pof verklaarL daL downloaden ulL lllegale bron per dlrecL verboden ls. Plervoor ls geen
weLswl[zlglng nodlg, daar alleen de lnLerpreLaLle van arLlkel 16b [o 16c ls gewl[zlgd.
23
na
Lwaalf [aar ls er daarmee dus een elnde gekomen aan de slLuaLle waarln ln nederland heL
downloaden van (onder andere) fllms ulL lllegale bron legaal was. 'uownloaden ulL lllegale
bron' ls dus slnds 10 aprll 2014 offlcleel 'lllegaal downloaden'.


24
Acl AJom v. 5tlcbtloq Je 1bolskople, LCLl:Lu:C:2014:234
23
Zle kamerbrlef over ulLspraak auLeursrechL", 17-4-2014, hLLp://www.rl[ksoverheld.nl/documenLen-en-
publlcaLles/kamersLukken/2014/04/17/kamerbrlef-over-ulLspraak-auLeursrechL.hLml (laaLsL geraadpleegd op 1
[unl 2014)


10
3 kwant|tat|eve c|[fers down|oaden u|t |||ega|e bron |n Neder|and
PeL verLrekpunL voor dlL onderzoek naar de schade van heL downloaden ulL lllegale bron
voor de nederlandse fllmlndusLrle ls heL ln kaarL brengen van de hoeveelheld fllmconLenL
dle [aarll[ks ln nederland ulL lllegale bron wordL gedownload.

PeL kwanLlLaLlef onderzoek naar heL aanLal downloads ulL lllegale bron ls ulLgevoerd door
onderzoeksbureau MarkMonlLor. MarkMonlLor heefL de daadwerkell[ke downloads ulL
lllegale bron vla peer-Lo-peer (2) neLwerken gemeLen voor 23 fllms ln een meeLperlode
dle llep van 2 december 2013 LoL en meL 1 [unl 2014. nleL alle LlLels zl[n daadwerkell[k 6
maanden gevolgd. ln verband meL beperklngen qua Ll[d en budgeL waren 13 'sloLs'
beschlkbaar voor heL monlLoren van de fllms. Len aanLal fllms ls daarom een beperkLere Ll[d
gemonlLord, omdaL deze gerulld werden meL andere fllms naar gelang 'release daLe' en
momenL van verschl[nlng van de LlLel op heL lnLerneL. verder dook een aanLal LlLels pas veel
laLer ln de vasLgesLelde meeLperlode op ln heL lllegale clrculL (zoals bl[voorbeeld 8tos befote
nos).
26


ue LlLels zl[n zodanlg geselecLeerd daL zl[ een -voor zover mogell[k- represenLaLleve
weergave geven van heL aanbod van fllms ln nederland gedurende de meeLperlode. ue
selecLle besLaaL ulL onder andere acLlefllms, sclence flcLlon, komedles, arLhouse/nlche fllms
en een documenLalre.
27
Cegeven de nederlandse conLexL ls er speclale aandachL voor de
nederlandse fllm, deze zl[n relaLlef gezlen sLerker verLegenwoordlgd Len opzlchLe van de
lnLernaLlonale LlLels ln de ll[sL.
28
voor waL beLrefL de levenscyclus van de LlLels zaLen de
meesLe LlLels ln de beglnfase of mlddenfase van hun levenscyclus. Cok zl[n een aanLal LlLels
geselecLeerd dle verder ln hun levenscyclus zaLen (ver na de uvu release).

voor dlL onderzoek heefL MarkMonlLor zlch ulLslulLend gerlchL op de verspreldlng van
gekopleerd maLerlaal vla 2-besLandsulLwlssellng (meer speclflek 8lLLorrenL en euonkey).
2-lnLerneLproLocollen zl[n LransparanL en voor lnLerneLgebrulkers volkomen lnzlchLell[k.
MarkMonlLor's sofLware werkL op dezelfde wl[ze als vrl[ verkrl[gbare 2-cllenL sofLware en
kan aldus connecLles leggen meL andere 2-cllenL appllcaLles vla heL sLandaard en publleke
2-proLocol. MarkMonlLor auLomaLlseerL heL vasLleggen van gegevens dle publlekell[k
beschlkbaar zl[n op 2-neLwerken. uaarnaasL besLeedL MarkMonlLor veel Ll[d aan de
verlflcaLle van de verkregen gegevens, om zodoende Le zorgen daL zo accuraaL mogell[ke
daLa Ler beschlkklng komL. 8esLanden en l-adressen worden geverlfleerd, zogenaamde
'false poslLlves' worden verwl[derd. 8l[ heL monlLoren van de LlLels ls gekeken naar alle
unleke downloads van besLanden dle de beLreffende fllm bevaLLen. Alle lnformaLle wordL
gereglsLreerd, velllg opgeslagen, gedeeld en bewaard ln ll[n meL lnLernaLlonale en lokale
weL- en regelgevlng.

ln heL kader van dlL onderzoek heefL MarkMonlLor ulLdrukkell[k olet gekeken naar
verspreldlng van auLeursrechLell[k maLerlaal vla downloadllnks (u8Ls) en geassocleerde
Jltect JowolooJ plotfotms ook wel flle bostloq Jleosteo of cybetlockets genoemd. Cok zl[n
soclale medla, moblle apps en sLreamlngdlensLen bulLen beschouwlng gelaLen. ue LoLale
hoeveelheld downloads zal dus ln werkell[kheld een sLuk hoger llggen, maar omdaL accuraLe

26
ue uvu release van deze LlLel was 8 aprll 2014, de eersLe downloads van deze LlLel werden gemeLen op 6
aprll 2014.
27
Zle bl[lage 1 voor de compleLe ll[sL
28
Cngeveer 16 van heL bloscoop aanbod ls nederlandse fllm, Lerwl[l ongeveer 40 van de fllms ln de LoLale
ll[sL nederlandse LlLels zl[n.


11
cl[fers hler nleL van Le krl[gen zl[n ls besloLen deze kanalen voor heL onderzoek bulLen
beschouwlng Le laLen.

PeL aanLal downloads per LlLel ln de gemeLen perlode ls door ConslderaLl geexLrapoleerd
naar een perlode van een [aar voor heL LoLale fllmaanbod. ue exLrapolaLle ls vergeleken meL
cl[fers van MarkMonlLor over heL aanLal downloads van fllms ln nederland ln eerdere [aren
en de ulLkomsLen van heL consumenLenonderzoek van lvl8/CenLL8daLa.
3.1 Abso|ute geta||en down|oads u|t |||ega|e bron |n Neder|and
ue 23 gemonlLorde LlLels zl[n ln LoLaal 2.902.028 keer ln nederland gedownload ln de
meeLperlode van 2 december LoL en meL 1 [unl 2014. Plerbl[ moeL worden aangeLekend daL
heL bl[ sommlge fllms dus om een perlode gaaL dle korLer ls dan 6 maanden. PeL ls dus nleL
zo daL dlL alle downloads van deze 23 fllms ln de afgelopen 6 maanden beLrefL. ulL geLal llgL
hoger.



1|te| Start Mon|tor|ng L|nd mon|tor|ng Down|oads
Amerlcan PusLle 6-feb.-14 1-[un.-14 130.106
Anchorman 2 21-mrL.-14 1-[un.-14 44.101
8ro's before Po's 3-apr.-14 1-[un.-14 113.030
Counselor, Lhe 2-dec.-13 7-feb.-14 13.428
ue nleuwe Wlldernls 17-dec.-13 13-mrL.-14 33.867
Llyslum 17-dec.-13 26-feb.-14 88.902
Lnder's Came 2-dec.-13 18-mrL.-14 103.136
Lscape lan 17-dec.-13 8-apr.-14 139.787
lrozen 4-dec.-13 1-[un.-14 283.226
CravlLy 06-02-14 1-[un.-14 174.610
PobblL, 1he - an unexpecLed !ourney, 1he 17-dec.-13 6-feb.-14 72.333
PobblL Lhe - Lhe uesolaLlon of Smaug, 1he 16-dec.-13 1-[un.-14 249.176
Punger Cames CaLchlng llre 2-dec.-13 1-[un.-14 336.012
lnslde Llewyn uavls 16-[an.-14 6-feb.-14 3.799
La Crande 8ellezza 6-feb.-14 21-mrL.-14 3.262
Leve 8oerenllefde 17-dec.-13 16-[an.-14 3.831
MannenharLen 13-mrL.-14 1-[un.-14 76.891
Mees kees op kamp 11-mrL.-14 1-[un.-14 60.386
Smoorverllefd 14-dec.-13 1-[un.-14 76.202
Soof 3-apr.-14 1-[un.-14 83.932
Spl[L 2-dec.-13 1-[un.-14 103.499
1welve ?ears a Slave 6-feb.-14 1-[un.-14 212.383
verllefd op lblza 6-feb.-14 1-[un.-14 40.866
Wolf Cf WallsLreeL, Lhe 7-[an.-14 1-[un.-14 313.627
Wolverlne, Lhe 2-dec.-13 24-apr.-14 134.332
1C1AAL 2.929.028
flqoot 1. totool oootol JowolooJs voo olle 25 qemooltotJe tltels.


12

ue Lop 3 wordL gevormd door groLe Pollywood producLles dle heL ook ln heL legale clrculL
goed hebben gedaan. Cpvallend ls de hoge poslLle van de nederlandse fllms 8tos befote
nos. ueze fllm dook pas rlchLlng heL elnde van de meeLperlode (op 3 aprll 2014) op ln heL
lllegale clrculL en werd blnnen Lwee maanden al zo'n 113 dulzend keer gedownload. Cok
5oof had ln Lwee maanden meer dan 83 dulzend downloads.

Wanneer wl[ de 8 fllms nemen dle gedurende heL grooLsLe gedeelLe van de meeLperlode
gevolgd zl[n (3 LoL 6 maanden) dan krl[gen we heL volgende beeld.



1|te| Start mon|tor|ng L|nde mon|tor|ng Down|oads
Lscape lan 17-dec.-13 8-apr.-14 139.787
lrozen 4-dec.-13 1-[un.-14 283.226
PobblL: Lhe uesolaLlon of Smaug, 1he 16-dec.-13 1-[un.-14 249.176
Punger Cames: CaLchlng llre, 1he 2-dec.-13 1-[un.-14 336.012
Smoorverllefd 14-dec.-13 1-[un.-14 76.202
Spl[L 2-dec.-13 1-[un.-14 103.499
Wolf Cf WallsLreeL, 1he 7-[an.-14 1-[un.-14 313.627
Wolverlne, 1he 2-dec.13 24-apr.-14 134.322
1C1AAL 1.662.081

flqoot 2. 1otool oootol JowolooJs voo 8 fllms qemeteo qeJoteoJe 5 tot 6 moooJeo

PeL gaaL dan voor achL fllms om ln LoLaal 1,66 mll[oen downloads ulL lllegale bron.

Wanneer we kl[ken naar de negen gemonlLorde nederlandse LlLels dan zlen wl[ daL deze
gedurende de meeLperlode 600.364 keer zl[n gedownload.





13

1|te| Start Mon|tor|ng L|nd mon|tor|ng Down|oads
8ro's before Po's 3-apr.-14 1-[un.-14 113.030
ue nleuwe Wlldernls 17-dec.-13 13-mrL.-14 33.867
Leve 8oerenllefde 17-dec.-13 16-[an.-14 3.831
MannenharLen 13-mrL.-14 1-[un.-14 76.891
Mees kees op kamp 11-mrL.-14 1-[un.-14 60.386
Smoorverllefd 14-dec.-13 1-[un.-14 76.202
Soof 3-apr.-14 1-[un.-14 83.932
Spl[L 2-dec.-13 1-[un.-14 103.499
verllefd op lblza 06-feb.-14 1-[un.-14 40.866
1C1AAL 600.S64

flqoot J. 1otool oootol JowolooJs voo NeJetlooJse fllms qeJoteoJe Je meetpetloJe

Zoals aangegeven zl[n deze cl[fers nleL dlrecL onderllng Le vergell[ken: 8tos befote nos en
5oof hebben bl[voorbeeld ln Lwee maanden Ll[d meer downloads dan 5pljt ln 3 LoL 6
maanden. ulL heefL Le maken meL de popularlLelL van de fllms ln zl[n algemeenheld, maar
ook meL de perlode waarln ze gemeLen zl[n.

voor meer deLalls verwl[zen wl[ naar bl[lage 1 bl[ dlL onderzoek.
3.2 Lxtrapo|at|e c|[fers MarkMon|tor
ue meLlng van MarkMonlLor geefL een accuraaL beeld van heL LoLale aanLal downloads
gedurende de meeLperlode voor de geselecLeerde 23 fllms. Cm een overzlchL Le krl[gen van
heL LoLale aanLal downloads van heL [aarll[kse fllmaanbod ln nederland moeLen deze cl[fers
geexLrapoleerd worden. ue exLrapolaLle vlndL plaaLs over Lwee assen: de Ll[d en heL LoLale
fllmaanbod.
3.2.1 1|[d
MarkmonlLor heefL heL downloaden van de LlLels gedurende de meeLperlode van zes
maanden gevolgd. voor sommlge LlLels ls dlL gedurende de hele perlode geweesL, voor
anderen slechLs Lwee maanden. Wlllen we de [aarll[kse schade berekenen, dan moeLen we
de daadwerkell[k gemeLen cl[fers naar een [aar exLrapoleren.

Poe vaak een fllm wordL gedownload gedurende een [aar ls afhankell[k ls van dlverse
facLoren (wanneer ls een goede lllegale kople voorhanden, wanneer ls er aandachL voor de
fllm ln de medla, wordL een ander deel ln de fllmserle ulLgebrachL eL ceLera). Llke fllm heefL
daarom een unlek 'downloadpaLroon'. ulL maakL heL ln zl[n algemeenheld lasLlg om de
downloadcl[fers accuraaL ln de Ll[d Le exLrapoleren.

1och ls er bl[ de meesLe fllms wel een algemene Lrend zlchLbaar: de downloads van de fllms
vlnden plaaLs rondom de release en sLl[gen meL name sLerk als er een goede kople
voorhanden ls, de belangrl[ksLe plek zlL daarom over heL algemeen bl[ de release van de LlLel
op uvu/8lu-8ay/vCu (omdaL daL dan goede rlps kunnen worden gemaakL). PeL aanLal
downloads zwakL vervolgens ln de Ll[d af naarmaLe de fllm ouder wordL. 8l[ de exLrapolaLle ls
voor zover mogell[k rekenlng gehouden meL deze paLronen: ls een fllm qua downloads
bl[voorbeeld gemeLen aan heL elnde van de 'levenscyclus' of aan heL begln van de
levenscyclus?



14
8l[ de exLrapolaLle zl[n ook [aarcl[fers van MarkMonlLor over eerdere [aren beLrokken.
Plermee ls gekeken of de geschaLLe aanLallen op [aarbasls llggen blnnen dezelfde
bandbreedLe als de LoLaalcl[fers over een [aar voor vergell[kbare LlLels. 8l[voorbeeld: de
downloadaanLallen van een blockbusLer ulL 2013 zullen grofweg vergell[kbaar zl[n meL een
zelfde Lype blockbusLer ulL 2014.

Cp basls van de exLrapolaLle ln de Ll[d komen wl[ LoL een downloadLoLaal voor de
beLreffende 23 fllms van 3,1 mll[oen.
29
voor een gedeLallleerde ulLwerklng van de
exLrapolaLle verwl[zen wl[ naar de bl[lage.
3.2.2 I||maanbod
ln nederland worden fllms vla verschlllende kanalen aangeboden. ConsumenLen kunnen
fllms legaal consumeren door deze ln de bloscoop, vla vldeo on uemand (vCu), vla legale
sLreamlng webslLes of op Lelevlsle Le bekl[ken. uaarnaasL kunnen fllms op uvu of 8lu-8ay
fyslek worden aangeschafL. Cemlddeld genomen komen er ln nederland ongeveer 330
fllmLlLels per [aar ln de bloscoop en rond de 3000 LlLels op uvu/8lu-8ay/vCu (home vldeo
enLerLalnmenL).
30
ueze drledulzend LlLels besLaan ulL de vldeo-releases van de hlerboven
genoemde 330 bloscoopfllms, dlrecL-Lo-vldeo releases (nleuwe fllms dle nleL ln de
nederlandse bloscopen hebben gedraald) en allerlel soorLen rereleases (bl[voorbeeld
speclale ulLgaven). naasL de nleuwe releases besLaaL er naLuurll[k ook nog een back-
caLalogue aan fllms dle ln voorgaande [aren zl[n ulLgekomen en nog sLeeds vla een of
meerdere kanalen (legaal en lllegaal) beschlkbaar zl[n.

CmdaL de samensLelllng van de home enLerLalnmenL LlLels zo dlvers ls en de LlLelll[sL zoals
gemonlLord nleL represenLaLlef ls voor dlL home enLerLalnmenL aanbod, ls heL nleL goed
mogell[k om dlL aanbod ook Le beLrekken ln de exLrapolaLle. Cm dle reden ls afgezlen van
deze exLrapolaLle. ln heL onderzoek en de berekenlngen van de schade zl[n dus alleen de
bloscoopLlLels meegenomen en nleL deze ulLgebrelde home enLerLalnmenL caLalogus. PeL
daadwerkell[ke aanLal downloads van heL gehele nederlandse fllmaanbod zal dus naar
verwachLlng hoger llggen dan de gemaakLe exLrapolaLle.

Cm heL fllmaanbod Le exLrapoleren zl[n wl[ ulLgegaan van 330 fllms op [aarbasls.
31
ue
gemonlLorde 23 fllms vormen 7,14 van heL LoLale [aarll[kse 'fllmaanbod'. ulLgaande van de
3,1 mll[oen downloads komen wl[ dan LoL een LoLaal van 71,4 mll[oen downloads.

PeL geLal van 71,4 mll[oen downloads llgL boven de door consumenLen zelfgerapporLeerde
downloadaanLallen ulL de sLudle van lvl8/CenLL8daLa. ulL de sLudle van lvl8/CenLL8daLa
bll[kL daL heL gemlddelde aanLal downloads ulL lllegale bron per persoon per [aar voor de
bevolklng Lussen 12 en 63 [aar llgL op 3,3.
32
Cp basls van de cl[fers van heL C8S kunnen we
ulLgaan van ongeveer 11,3 mll[oen mensen ln de leefLl[d van 12-63 [aar.
33
PeL gaaL dan om

29
Zle de bl[lage voor de geexLrapoleerde geLallen.
30
8ronnen: ln 2013 glng heL om 369 fllms. Zle: nederlands lllmfonds en Cfk
(hLLp://lssuu.com/neLherlandsfllmfund/docs/fff_2013_def)
31
8ron: nederlands lllmfonds en nv8
32
Plerbl[ kan sprake zl[n van zelfonderschaLLlng en soclaal wensell[ke beanLwoordlng van de vragen. PeL echLe
geLal zou dus ln werkell[kheld hoger kunnen llggen.
33
Zle: hLLp://www.cbs.nl/nl-nL/menu/Lhemas/arbeld-soclale-zekerheld/publlcaLles/baromeLer-
beroepsbevolklng/baromeLer-bevolklng-13-63-arL.hLm en
hLLp://sLaLllne.cbs.nl/SLaLWeb/publlcaLlon/?vW=1&uM=SLnL&A=70072ned&u1=0-118&u2=0,12&u3=14-
13&Pu=100914-1323&Pu8=1&S18=C1,C2


13
11,3 mll[oen x 3,3 = 60.930.000 downloads ulL lllegale bron. Plerbl[ gaaL heL om heL LoLaal
aanLal downloads ulL lllegale bron vla alle kanalen, dus ook downloads ulL fllelockers en vla
lllegale sLreams.
34
MeesL voor de hand llggende verklarlngen voor heL verschll Lussen de
exLrapolaLle en de zelfrapporLage zl[n 1) de sLeekproef van gemonlLorde fllms ls nleL volledlg
represenLaLlef, en/of 2) er ls sprake van zelfonderschaLLlng voor waL beLrefL de
downloadaanLallen onder consumenLen.
33


voor de berekenlng van de schadebedragen zullen we velllgheldshalve ulLgaan van 61
mll[oen downloads.
36

3.3 Neder|ands down|oadgedrag |n perspect|ef
Wereldwl[d gezlen sLaaL nederland meL ongeveer 2,3 mll[oen downloads van de
onderzochLe lnLernaLlonale LlLels op de 16
e
plaaLs voor waL beLrefL heL downloaden ulL
lllegale bron vla peer-Lo-peer neLwerken.
37
Wanneer wl[ deze cl[fers omrekenen per hoofd
van de bevolklng, dan zlen we daL nederland wereldwl[d op de 10e plaaLs sLaaL voor waL
beLrefL heL downloaden ulL lllegale bron.
38
8lnnen Luropa sLaaL nederland op plek 3, na
LsLland, Crlekenland, lLalle en Zweden.


34
PeL ls nleL mogell[k om heL LoLale aanLal downloads vla de alLernaLleve kanalen Le berekenen. Lnvlslonal
(2011) schaLLe de verhoudlng Lussen 8lLLorrenL en andere kanalen (useneL, SLreamlng, fllelockers) ln 2011 op
ongeveer op 2:1.
33
ln de sample zlLLen een aanLal groLe LlLels waarvan de uvu-releases ln de meeLperlode vlelen.
"#
ueze schaLLlng ls naar de menlng van de auLeurs wel conservaLlef.
37
Cm de cl[fers nleL Le verLekenen zl[n hler de nederlandse LlLels ulLgefllLerd, omdaL deze naar verwachLlng
mlnder populalr zl[n ln de resL van de wereld.
38
ue Lop 10 wordL gevormd door: de verenlgde Arablsche LmlraLen, lsrael, LsLland, Crlekenland, lLalle,
AusLralle, CaLar, Zweden, Slngapore en nederland.


16


llqoot 4. uooJwetkelljke JowolooJs qeJoteoJe Je meetpetloJe voo olle qemeteo lotetootlooole fllms
(NeJetlooJse fllms oltqesloteo). Absolote oootolleo, olet qecottlqeetJ pet coplto.

Lr zl[n verschlllende verklarlngen Le geven voor deze hoge plaaLs van nederland op de
wereldrangll[sL. nederland heefL bl[voorbeeld een zeer goede lC1-lnfrasLrucLuur, waaronder
heL lnLernaLlonaal lnLerneLknooppunL AMS-lx en een compeLlLleve breedbandmarkL.
Plerdoor hebben wl[ ln nederland relaLlef hoge lnLerneLsnelheden hebben Legen een lage
prl[s. nederlandse burgers maken ook volop gebrulk van deze goede lnfrasLrucLuur. MeL een
lnLerneLpeneLraLle van 93 sLaaL nederland op een gedeelde vlerde plaaLs voor waL beLrefL
lnLerneLpeneLraLle ln Luropa, zo bll[kL ulL onderzoek van we Ate 5oclol.
39
Plermee llgL
nederland ver boven heL mondlaal gemlddelde van 34. ln Luropa llgL de gemlddelde
lnLerneLpeneLraLle ook een sLuk lager dan ln nederland, namell[k op 68.
40



39
We are soclal (2014), 5oclol, ulqltol ooJ Moblle lo otope 2014, vla: www.wearesoclal.neL. Zle ook de CLCu
8roadband orLal, vla: hLLp://www.oecd.org/sLl/broadband/oecdbroadbandporLal.hLm
40
We are soclal 2014


17
naasL de kwallLelL van heL lnLerneL spelen andere facLoren mogell[k ook een rol, zo ls
nederland lnLernaLlonaal georlenLeerd en hebben wl[ een goede beheerslng van de Lngelse
Laal (waarln veel fllms ulLkomen). Cok de lnLerpreLaLle van de Lhulskopleregellng dle LoL 10
aprll gold voor waL beLrefL heL downloaden ulL lllegale bron draagL hoogsLwaarschl[nll[k bl[
aan de hoge poslLle op de rangll[sL van downloaders. Zo'n 70 van de nederlanders geefL
aan Le sLoppen meL downloaden of (veel) mlnder Le gaan downloaden door een verbod.
41
ln
bl[voorbeeld lLalle ls ook een relaLlef permlsslef beleld voor waL beLrefL heL downloaden ulL
lllegale bron: ln 2007 beslooL de hoogsLe rechLer ln lLalle daL heL downloaden ulL lllegale
bron geen sLrafbaar felL ls.
42
ln dle zln ls/was de nederlandse slLuaLle dus qua [urldlsch
kllmaaL vergell[kbaar meL de lLallaanse. ln Zweden geldL wel een downloadverbod, korL na
de lnLroducLle van heL verbod daalde ln Zweden heL lllegaal downloaden daardoor sLerk.
LchLer, naar verloop van Ll[d keerde heL lllegale verkeer Lerug naar de oude waarden. ulL kan
waarschl[nll[k verklaard worden door heL felL daL de fllesharlngculLuur ln Zweden nleL ls
veranderd en de handhavlng nleL heel sLerk ls.
43

3.4 1ussenconc|us|e
MarkMonlLor heefL gedurende een perlode van zes maanden 23 fllmLlLels gevolgd op 2-
neLwerken. ln nederland werden de gemonlLorde LlLels 2.929.028 keer gedownload ulL
lllegale bron. Plerbl[ moeL aangeLekend worden daL nleL alle LlLels daadwerkell[k 6 maanden
gevolgd zl[n en heL LoLaal voor zes maanden dus hoger llgL. Wanneer wl[ de cl[fers
exLrapoleren naar een [aar dan komen we LoL een downloadLoLaal van 3,1 mll[oen unleke
downloads van 23 fllms. ulLgaande van 330 fllms per [aar (heL aanLal fllms daL gemlddeld ln
de bloscoop verschl[nL), dan komen wl[ LoL 71,4 mll[oen downloads. ue zelfrapporLage onder
consumenLen leverL een LoLaal van 60,9 mll[oen downloads op. ueze (conservaLleve)
schaLLlng wordL afgerond als ulLgangspunL voor de berekenlng genomen. nederland sLaaL ln
de Lop 10 van landen dle heL meesLe downloaden, blnnen Luropa sLaaL nederland op plek 3,
na LsLland, Crlekenland, lLalle en Zweden.



41
oorL, !., Leenheer, !. (2014), p. 23
42
Zle: AssoclaLed ress (2007), ltolloo coott. uowolooJloq Ok lf oot fot ptoflt , vla: hLLp://nbcnews.Lo/1lk9Zqu
(laaLsL geraadpleegd: 10 [unl 2014).
43
Zle onder andere Adermon & Llang 2010


18
4 Subst|tut|e en samp||ng effecten b|[ f||mdown|oads
nu de omvang van heL downloaden ulL lllegale bron ln nederland ln kaarL ls gebrachL,
moeLen we bepalen ln hoeverre dlL lllegale aanbod de normale markL versLoorL. nleL ledere
download ls namell[k per deflnlLle ook een gemlsLe verkoop. Cm LoL een reallsLlsch beeld Le
komen moeLen we de zogenaamde subsLlLuLle- en sampllngeffecLen meewegen.

Cm heL subsLlLuLle- en sampllngeffecL van heL downloaden van fllms ulL lllegale bron ln
nederland vasL Le sLellen ls onderzoek gedaan door lvl8/CenLL8daLa.
44
lvl8/CenLL8daLa
onderzochLen ln welke maLe heL downloadgedrag van consumenLen heL koop- en
consumpLlegedrag vla legale kanalen beinvloedL. Lr ls gekozen voor een
consumenLenenquLe onder een represenLaLleve sLeekproef van de nederlandse bevolklng
Lussen 12 en 63 [aar en een economeLrlsche modelschaLLlng. PeL onderzoek ls als bl[lage
Loegevoegd.
4.1 Subst|tut|e
SubsLlLuLle ls heL verschl[nsel daL door de beschlkbaarheld van (graLls) lllegaal aanbod, de
consumenL afzleL van consumpLle van een legaal producL. PeL downloaden ulL lllegale bron
verdrlngL dan als heL ware heL regullere aanbod, ofLewel, een deel van de besLaande vraag
naar een producL wordL lngevuld door lllegaal aanbod. SubsLlLuLle leldL LoL daadwerkell[ke
omzeLdervlng.

Lr ls welnlg onderzoek gedaan naar subsLlLuLle ln de markL voor fllms. 8eschlkbare sLudles
over downloaden (breder dan speclflek de fllmmarkL) zl[n ook vaak LegensLrl[dlg ln hun
conclusles over heL subsLlLuLle effecL. PeL bll[kL moelll[k om vasL Le sLellen ln hoeverre een
consumenL dle ulL lllegale bron downloadL, voor legaal aanbod had gekozen, lndlen
fllesharlng geen opLle was geweesL.
43


ln heL onderzoek lvl8/CenLL8daLa ls de respondenLen gevraagd of zl[ de laaLsLe fllm dle zl[
ulL lllegale bron hebben gedownload Legen beLallng waren gaan zlen wanneer deze nleL
beschlkbaar zou zl[n ulL lllegale bron. 67,9 van de respondenLen beanLwoordL deze vraag
poslLlef. Lr ls dus sprake van een subsLlLuLleraLlo van 67,9: ofLewel voor elke 10
fllmdownloads worden ongeveer 7 fllms mlnder bekeken vla legale kanalen. 8l[na de helfL
(48,7) geefL aan de fllm dan ln de bloscoop Le gaan zlen, bl[na 29,3 zou belangsLelllng
hebben voor de uvu of vCu-sLream en 22,2 geefL aan Le klezen voor een beLaalde
download.
46
PlerulL kan worden afgeleld daL heL overgroLe gedeelLe van de respondenLen
bereld zou zl[n Le beLalen voor hun laaLsL gedownloade fllm wanneer deze nleL lllegaal
beschlkbaar zou zl[n geweesL.

LchLer, omdaL consumenLenonderzoek beinvloed kan worden door selecLlef geheugen en
soclaal wensell[ke anLwoorden en omdaL enkel de beLaalbereldheld ls ulLgevraagd ls heL
subsLlLuLle effecL ook geschaL meL behulp van economeLrlsche modellen. Zle hlervoor heL
onderzoek van lvl8/CenLL8daLa.
47


44
oorL en Leenheer 2014
43
Zle hlervoor o.a. Schermer en Wubben 2011
46
oorL en Leenheer 2014, p. 13
47
oorL en Leenheer 2014, p. 17


19
4.2 Samp||ng
naasL subsLlLuLle ls heL ook denkbaar daL de beschlkbaarheld van lllegaal aanbod poslLleve
gevolgen heefL voor de verkoop van fllms. ue downloadculLuur zou de secLor ook leLs op
kunnen leveren. Cf er een causaal verband ls Lussen lllegale consumpLle en daaropvolgende
legale aanschaf, heL zogenaamde 'sampllng effecL', ls onbekend. Speclflek onderzoek over
heL verschl[nsel sampllng ln de markL voor fllms ln nederland ls schaars.
48
ulL effecL ls echLer
relevanL omdaL heL de schade dle de lndusLrle ll[dL als gevolg van subsLlLuLle zou kunnen
maLlgen.

8l[ sampllng moeL onderscheld worden gemaakL Lussen dlrecLe sampllng en lndlrecLe
sampllng. ulrecLe sampllng houdL ln daL de consumenL heLzelfde producL legaal aanschafL
naar aanleldlng van de download. lndlrecLe sampllng houdL ln daL de consumenL een
afgeleld producL legaal aanschafL naar aanleldlng van de download, zoals een fllm van
dezelfde maker of meL dezelfde acLeurs.

voor muzlek ls er ln dlverse onderzoeken een sampllng effecL waargenomen.
49
Wanneer een
consumenL een nummer lulsLerL van een bepaalde arLlesL en dlL nummer bevalL, kan dlL er
Loe lelden daL de consumenL overgaaL op legale aanschaf van de resL van heL album of van
andere albums van de arLlesL. ln dlL scenarlo ondervlndL de rechLhebbende poslLleve
effecLen (promoLle-effecLen) van lllegaal downloaden.

ln onderzoeken over downloaden en de maaLschappell[ke dlscussle daarover wordL geen
onderscheld gemaakL Lussen de sampllngcl[fers voor muzlek en fllm, Lerwl[l dlL wezenll[k
andere producLgroepen zl[n. Zo wordL muzlek vaker belulsLerd en ls er vaak meer maLerlaal
van dezelfde arLlesL beschlkbaar. ulL ls bl[ fllms anders: meesLal wordL een fllm nleL
meerdere keren gekeken. ue kans op dlrecLe sampllng ls dus klelner. voor fllm ls verder nog
relevanL daL er een ander producLle, verdlen- en dlsLrlbuLlemodel ls dan bl[ muzlek. lllm ls
veel meer dan muzlek een samengesLeld producL. ue reglsseur dle fllm A reglsseerL kan
vervolgens fllm 8 reglsseren voor een LoLaal andere sLudlo. LvenLuele lndlrecLe
sampllngeffecLen (een downloader kl[kL fllm A, ls enLhouslasL over de reglsseur en koopL fllm
8) komen daardoor nleL noodzakell[kerwl[s Loe aan de parLl[ dle ln eersLe lnsLanLle schade
heefL geleden door subsLlLuLle (fllm A).

ulL heL consumenLenonderzoek van lvl8/CenLL8daLa bll[kL daL heL sampllngeffecL (dlrecL en
lndlrecL) voor fllms over heL algemeen laag ls. PeL dlrecLe sampllngeffecL komL Lussen de 0,9
en 2,8 fllms per downloader per [aar. uaL komL neer op 3 LoL 13 exLra gekochLe fllms per 100
downloads. PeL lndlrecLe sampllngeffecL, waarbl[ de downloader een fllm koopL van
dezelfde makers als dlrecL gevolg van de download llgL naar schaLLlng leLs hoger op 1,7 LoL
3,9 fllms per downloader per [aar. uaL komL neer op 8 LoL 19 exLra gekochLe fllms per 100
downloads.
30


CmdaL bl[ zelfrapporLage heL rlslco besLaaL voor soclaal wensell[ke anLwoorden en
zelfoverschaLLlng zl[n ook deze cl[fers door de onderzoekers meL behulp van economeLrlsche
modellen gecorrlgeerd. Zle hlervoor heL onderzoek van lvl8/CenLL8daLa.
31



48
Zle Schermer en Wubben 2011
49
Zle Schermer en Wubben 2011
30
oorL en Leenheer 2014, p. 16-17
31
oorL en Leenheer 2014, p. 17


20
4.2.1 Sa|do effect subst|tut|e en samp||ng
Cm de onzekerheden van enquLeonderzoek Le vermlnderen hebben lvl8/CenLL8daLa op
basls van economeLrlsche modellen berekend waL de effecLen zl[n van subsLlLuLle en
sampllng. Cp basls van de modelschaLLlngen van subsLlLuLle en sampllng komen
lvl8/CenLL8daLa LoL een saldo-effecL van subsLlLuLle en sampllng. ulL wll zeggen daL belde
effecLen Legen elkaar worden 'weggesLreepL'. ulL deze berekenlng bll[kL daL heL subsLlLuLle-
effecL bl[ fllms duldell[k sLerker ls dan heL sampllng effecL. MeL andere woorden:
downloaden ulL lllegale bron heefL overall een negaLlef effecL op de legale consumpLle.

ue gemlddelde verdrlnglng (Jlsplocemeot totlo ofLewel subsLlLuLle) voor alle Lypen
downloaders komL op 0,32. Cemlddeld genomen bll[kL daL honderd downloads ulL lllegale
bron lelden LoL 32 mlnder fllms dle ulL legale bron worden geconsumeerd.
32
ulL beLekenL daL
voor elke Llen downloads ulL lllegale bron er ongeveer 3 legale consumpLlemomenLen
verloren gaan: een fllm op Lv een vCu sLream en een 8lu-8ay / uvu.
33


voor waL beLrefL de omzeLdervlng houden wl[ deze modelschaLLlng van lvl8/CenLL8daLa
aan. Poewel ulL heL consumenLenonderzoek naar voren komL daL de consumenL door
downloaden ook bloscoopbezoek subsLlLueerL, bll[kL dlL nleL ulL de modelschaLLlngen van
lvl8/CenLL8daLa. uaar lvl8/CenLL8daLa hler de meesLe accuraaLheld aan LoedlchLen,
hebben wl[ deze cl[fers als ulLgangspunL genomen. Zle hlervoor verder de kanLLekenlngen
van lvl8/CenLL8daLa.
34

4.3 1ussenconc|us|e
uownloaden ulL lllegale bron heefL negaLleve effecLen op de legale markL omdaL legaal
aanbod wordL verdrongen (subsLlLuLle) en poslLleve effecLen omdaL er een promoLlonele
waarde ulLgaaL van de downloads (sampllng). LchLer, wanneer wl[ belde effecLen Legen
elkaar wegsLrepen dan bll[fL een sLerk negaLlef effecL onderaan de sLreep over. voor elke 10
downloads worden 3,2 fllms mlnder vla legale kanalen gekeken.


32
oorL en Leenheer 2014, p. 18
33
oorL en Leenheer 2014, p. 19
34
oorL en Leenheer 2014, p. 18


21
S Schadebereken|ng down|oaden u|t |||ega|e bron |n Neder|and

S.1 Cmzetderv|ng |n abso|ute geta||en
Wanneer wl[ de schade ln absoluLe geLallen berekenen voor de fllmlndusLrle ln nederland,
dan kl[ken wl[ naar de LoLale waarde van de gedownloade fllms. Wl[ komen dan ulL op de
volgende berekenlng:

1otool oootol JowolooJs x CemlJJelJe Motktptljs
55
= 5cboJe (omzetJetvloq)

61.000.000 x 9,33 = 381,3 mll[oen euro omzeLdervlng (lncluslef 81W).

1er vergell[klng: de LoLale home enLerLalnmenLmarkL (uvu, 8lu-8ay, vCu) was ln 2013 goed
voor 236,6 mll[oen euro omzeL lncluslef 81W.
36
PeL ls hler echLer beLer om Le spreken van
de LoLale waarde van deze downloads dan omzeLdervlng of schade omdaL ln heL
bovensLaande voorbeeld geen rekenlng ls gehouden meL heL felL daL nleL elke download een
verloren verkoop ls.
S.2 Cmzetderv|ng gecorr|geerd voor subst|tut|e en samp||ng
ln heL bovensLaande voorbeeld ls echLer geen rekenlng ls gehouden meL een beperkLere
beLaalbereldheld van consumenLen voor heL legale alLernaLlef en evenLuele
budgeLbeperklngen. nleL ledere download ls een gemlsLe verkoop. Wlllen wl[ een
reallsLlsch(er) beeld van de aan de fllmlndusLrle LoegebrachLe schade ln Lermen van
omzeLdervlng hebben, dan moeLen wl[ de schade berekenen op basls van heL daadwerkell[k
aanLal verdrongen legale consumpLles.

ulL de berekenlngen van lvl8/CenLL8daLa bll[kL daL heL gemlddelde saldo-effecL van
subsLlLuLle en sampllng een Jlsplocemeot totlo (subsLlLuLlegraad) van 0,32 ls.
37
ulL leldL LoL
de volgende berekenlng:

1otool JowolooJs x 5olJo-effect sobstltotle eo somplloq = vetloteo leqole coosomptles

61.000.000 downloads x 0,32 = 19.320.000 verloren legale consumpLles.

Plerbl[ moeL rekenlng worden gehouden daL heL hler gaaL om heL kl[ken van fllms. Wanneer
wl[ dlL nader ulLspllLsen, dan worden er per 100 lllegale downloads 11,1 fllms mlnder op
Lelevlsle gekeken, 11,3 mlnder vla uvu / 8lu-ray en 9,9 mlnder per vCu.
38


voor heL schaLLen van de verloren verkopen per uvu / 8lu-8ay kunnen we op basls van de
modellen van lvl8/CenLL8daLa 11,4 verloren verkopen per 100 downloads aanhouden.
39
ulL

33
voor de gemlddelde markLprl[s ls ulLgegaan van 3 euro voor een vod sLream, 10 euro voor een uvu en 16
euro voor een 8lu-8ay (bron: nvl reporL 2014). Cm LoL een geLal Le komen zl[n de bedragen gemlddeld op
basls van hun relaLleve omzeLaandeel (23 voor vCu, 13 voor 8lu-8ay en 62 voor uvu). ueze prl[s ls 9,33
euro.
36
8ron: nvl reporL 2014
37
oorL en Leenheer, p. 18
38
Zle oorL en Leenheer, p. 19. PeL lnschaLLen van de verloren omzeL ln heL Lelevlslekanaal ls door heL
onLbreken van goede en eenduldlge cl[fers over de lnkomsLen per kl[ker nleL goed mogell[k. Cm deze reden zal
deze omzeLdervlng nleL worden meegenomen ln heL elndLoLaal.


22
komL neer op 6.934.000 verloren verkopen (=61.000.000/100 x 11,4). ulLgaande van een
gemlddelde prl[s van 9,31 euro per uvu/8lu-8ay komL dlL neer op een omzeLdervlng van
64.741.740 euro lncluslef 81W.
60


voor heL schaLLen van de verloren verkopen per vCu-sLream/download kunnen we op basls
van de modellen van lvl8/CenLL8daLa 9,9 verloren legale kl[kmomenLen per 100 downloads
aanhouden. ulL komL neer op 6.039.000 verloren legale consumpLles (=61.000.000/100 x
9,9). 1egen een gemlddelde prl[s van 4,99 euro beLekenL dlL omzeLdervlng van 30.134.610
euro. Plerbl[ moeLen we echLer veel meer dan bl[ uvu rekenlng houden meL heL felL daL
vCu-sLreams aldus lvl8/CenLL8daLa meL meerdere mensen gekeken worden.
61
Cecorrlgeerd
hlervoor komL de omzeLdervlng neer op 13.697.SS0 euro lncluslef 81W.

Plermee komL de LoLale daadwerkell[ke schade ln Lermen van omzeLdervlng voor de
nederlandse fllmlndusLrle op [aarbasls op 78.439.290 euro lncluslef 81W.

ue auLeurs Lekenen hlerbl[ aan daL deze berekenlng gebaseerd ls op conservaLleve
schaLLlngen en nleL de verloren LelevlsleomzeL bevaL, waardoor dlL geLal waarschl[nll[k de
mlnlmale omzeLdervlng voor de nederlandse fllmlndusLrle represenLeerL.

5cboJebetekeoloq voot loJlvlJoele fllms. 1be nooqet Comes & 5pljt
voor lndlvlduele fllms ls de schade berekenlng ook concreeL Le maken.

ue lnLernaLlonale LlLel 1be nooqet Comes. cotcbloq llte ls zes maanden gevolgd. ln dle zes
maanden werd de fllm 336.000 keer gedownload. ue verwachLlng ls daL dlL 430.000 keer op
[aarbasls zal worden. ulL beLekenL daL de fllm waarschl[nll[k 144.000 legale consumpLles
verllesL ln 2014. ulL beLekenL een verlles aan uvu en vCu omzeL voor 2014 van S78.6S1
euro lncluslef 81W.

ue nederlandse fllm 5pljt ls zes maanden gevolgd. ln dle zes maanden werd de fllm 103.499
keer gedownload. ue verwachLlng ls daL dlL 190.000 keer op [aarbasls zal zl[n. ulL beLekenL
daL de fllm waarschl[nll[k 60.800 legale consumpLles verllesL ln 2014. ulL beLekenL een verlles
aan uvu en vCu omzeL voor 2014 van 244.319 euro lncluslef 81W.

S.3 Cmzetderv|ng |n perspect|ef
ln 2013 bedroeg de LoLale omzeL van vldeo (fllms en serles) ln heL home
enLerLalnmenLsegmenL (vCu, 8lu-8ay, uvu) 236,6 mll[oen euro omzeL lncluslef 81W.
62
ue
gemeLen [aarll[kse omzeLdervlng van 78,4 mll[oen euro ls dus ongeveer een derde van de
[aarll[kse omzeL van de lndusLrle ln dlL segmenL. Plerbl[ moeL ook worden aangeLekend daL
de LoLale omzeL locloslef serles ls en onze schadeberekenlng excloslef serles ls. PeL kan dus
gesLeld worden daL de nederlandse fllmlndusLrle [aarll[ks meer dan een kwarL van haar
poLenLlele omzeL ln heL home enLerLalnmenL segmenL verllesL door heL downloaden ulL
lllegale bron.

39
PeL verschll Lussen de 11,3 en de 11,4 zlL ln heL felL daL er Lwee verschlllende modellen zl[n gebrulkL dle LoL
nagenoeg dezelfde gewogen dlsplacemenL raLlo lelden (zle oorL en Leenheer p. 18, Label 3.3).
60
Cl[fers nvl en Cfk. ln 2013 was de gemlddelde prl[s voor een fllm uvu 8,23 euro en voor een fllm 8lu-8ay
14,66 euro. naar relaLlef markLaandeel komen wl[ dan LoL een gemlddelde prl[s van 9,31.
61
Cm dle reden ls gecorrlgeerd meL de gemlddelde grooLLe van een nederlands hulshouden (2,2 personen).
62
Cl[fers nvl 8eporL 2014.


23

ue markL voor home enLerLalnmenL laaL al enkele [aren een dalende Lrend zlen, dle
vooralsnog nleL gecompenseerd wordL door nleuwe buslnessmodellen zoals vCu. ue markL
voor home enLerLalnmenL vldeo kromp ln 2013 ln LoLaal meL 10,9 Len opzlchLe van 2012.
ln 2009 bedroeg de omzeL ulL verkopen ln heL home enLerLalnmenL segmenL nog 312
mll[oen euro.
63
uaarnaasL besLond ook ln 2009 nog een aanzlenll[ke verhuurmarkL goed
voor zo'n 60 mll[oen, deze ls echLer ln 2013 groLendeels verdampL.




63
!aarcl[fers nvl 2009 (vla www.nvpl.nl)


24
6 Sent|ment ten opz|chte van down|oaden en 'down|oadverbod'
Zoals ln de lnleldlng al ls besproken, was de nederlandse slLuaLle voor heL downloaden ulL
lllegale bron lange Ll[d unlek. uoor downloaden ulL lllegale bron onder de Lhulskopleregellng
Le scharen was er LoL voor korL geen 'downloadverbod' ln nederland. ue recenLe ulLspraak
van heL Luropees Pof van !usLlLle ln de zaak Acl AJom vs. 5tlcbtloq Je 1bolskople heefL hler
veranderlng ln gebrachL. ulL heL onderzoek lvl8/CenLL8daLa bll[kL daL ongeveer een derde
van de nederlanders goed op de hoogLe ls van de (Loen geldende) regelgevlng omLrenL
legallLelL van onbeLaald downloaden, kopleren en de Lhulskopleregellng. Cngeveer een
derde ls ln heL geheel nleL op de hoogLe en een derde weeL heL ongeveer. uownloaders zl[n
daarbl[ beLer op de hoogLe van de Loepassell[ke weL- en regelgevlng dan nleL-downloaders.

Cnderzoekers sLellen daL facLoren als morele veranLwoordell[kheld, schuldgevoel of heL
rlslco om gepakL Le worden echLer van lnvloed zl[n op de keuze om ulL lllegale bron Le
downloaden.
64
uaarnaasL zou heL slulLen van fllesharlng plaLforms lnvloed hebben op de
aanschaf van fllms en serles vla legale bronnen.
63


Wanneer aan respondenLen wordL gevraagd of zl[ heL belangrl[k vlnden daL fllmmakers
worden gecompenseerd voor hun werk, anLwoordL bl[na 73 poslLlef.
66
Cnderzoek van de
unlverslLelL van orLsmouLh heefL daarnaasL aangeLoond daL consumenLen dle vla lllegale
bronnen fllms downloaden eerder genelgd zl[n hun downloadgedrag Le sLaken wanneer zl[
denken daL dlL gedrag de fllmlndusLrle schaadL.
67

6.1 Inv|oed 'down|oadverbod' op gedrag consumenten
ue vraag ls ln hoeverre een 'downloadverbod' van lnvloed ls op heL gedrag van
consumenLen. PeL omgekeerde van deze vraag ls ook relevanL: ln hoeverre heefL heL
nederlandse 'gedoogbeleld' van heL downloaden ulL lllegale bron daL nu door de Luropese
rechLer ls Leruggedraald lnvloed gehad op heL downloadgedrag van consumenLen.

73,8 van de respondenLen gaf ln de enquLe van lvl8/CenLL8daLa aan daL zl[ zouden
sLoppen meL downloaden of slgnlflcanL mlnder zouden downloaden ulL lllegale bron
wanneer dlL zou worden verboden en hler ook sLraffen op zouden sLaan.
68
ue percepLle daL
nleL-handhavend kan of zal worden opgeLreden ll[kL dus voor deze groep respondenLen
reden genoeg om Le bll[ven downloaden. ln dle zln zal heL felL daL ln nederland de afgelopen
12 [aar heL downloaden ulL lllegale bron 'legaal' was ongeLwl[feld hebben bl[gedragen aan
heL beglnnen meL downloaden of heL bll[ven downloaden.

Len downloadverbod wordL LensloLLe door ongeveer derde van de ondervraagde
respondenLen als accepLabel gezlen, een kwarL vlndL een downloadverbod (zeer)
onaccepLabel en de resL zlL er Lussenln.


64
Zle onder andere Schermer en Wubben 2011
63
PeL slulLen van fllesharlng plaLform Megaupload zorgde voor een sLl[glng van heL aanLal
verkochLe/verhuurde fllms. Zle: uanaher en SmlLh (2013)
66
Cox & Colllns 2014
67
Cox & Colllns 2014
68
oorL en Leenheer 2014, p. 23-26


23
7 Geraadp|eegde ||teratuur

Adermon, A., Llang, C. ?. (2010), lltocy, moslc ooJ movles, o oototol expetlmeot, 28 okLober 2010

Lnvlslonal (2011), 1ecbolcol tepott. Ao stlmote of loftloqloq use of tbe lotetoet
Cox, !., Colllns, A. (2014) 5ollloq lo tbe some sblp? ulffeteoces lo foctots motlvotloq pltocy of moslc ooJ movle
cooteot, orLsmouLh unlverslLy, 2014
uanaher, 8., SmlLh, M. u. (2013), Cooe lo 60 5ecooJs. 1be lmpoct of tbe MeqouplooJ 5botJowo oo Movle
5oles, Carnegle Mellon unlverslLy
Puygen, A. L. P., et ol. (2009), ups-ooJ-Jowos, cooomlscbe eo coltotele qevolqeo voo flle sbotloq voot mozlek,
fllm eo qomes, 1nC, SLC, lvl8
nvl (2014), Nvll kepott 2014
oorL, !., Leenheer, !. (2012), lllesbotloq 212. JowolooJeo lo NeJetlooJ, lvl8/CenLL8daLa
oorL, !., Leenheer, !. (2014), Alleeo moot oette meoseo. coosomeoteoooJetzoek JowolooJqeJtoq fllms,
lvl8/CenLL8daLa
Schermer, 8. W., Wubben, M. u (2011), lelteo om te Jeleo, Jlqltole cooteotJlsttlbotle lo NeJetlooJ,
AmsLerdam: ConslderaLl
We are soclal (2014), 5oclol, ulqltol ooJ Moblle lo otope 2014,
Weda, !. eL al. (2012), ulqltole Jtempels. koelpooteo voot leqool Jlqltool oooboJ lo Je cteotleve loJosttle, SLC
Lconomlsch Cnderzoe


26
8 8|[|agen

8.1 8|[|age 1: 1|te|||[st gemon|torde f||ms

1|te|
ke|ease
b|oscoop ke|ease dvd Start Mon|tor|ng L|nd mon|tor|ng
Maanden
gemon|tord Down|oads
Lxtrapo|at|e
down|oads
Amerlcan PusLle 6-feb.-14 7-aug.-14 6-feb.-14 1-[un.-14 4 130.106 300.000
Anchorman 2 27-mrL.-14 27-mel-14 21-mrL.-14 1-[un.-14 3 44.101 100.000
8ro's before Po's 3-dec.-13 1-apr.-14 3-apr.-14 1-[un.-14 2 113.030 313.000
Counselor, Lhe 14-nov.-13 12-mrL.-14 2-dec.-13 7-feb.-14 4 13.428 23.000
ue nleuwe Wlldernls 26-sep.-13 1-dec.-13 17-dec.-13 13-mrL.-14 4 33.867 38.000
Llyslum 13-aug.-13 1-dec.-13 17-dec.-13 26-feb.-14 3 88.902 180.000
Lnder's Came 23-[an.-13 1-mel-14 2-dec.-13 18-mrL.-14 4 103.136 173.000
Lscape lan 17-okL.-13 1-feb.-14 17-dec.-13 8-apr.-14 3 139.787 170.000
lrozen 11-dec.-13 1-apr.-14 4-dec.-13 1-[un.-14 6 283.226 430.000
CravlLy 3-okL.-13 feb-14 06-02-14 1-[un.-14 4 174.610 330.000
PobblL, 1he - an unexpecLed
!ourney, 1he 12-dec.-12 1-apr.-13 17-dec.-13 6-feb.-14 2 72.333 123.000
PobblL Lhe - Lhe uesolaLlon of
Smaug, 1he 11-dec.-13 16-mel-13 16-dec.-13 1-[un.-14 6 249.176 430.000
Punger Cames CaLchlng llre 20-nov.-13 27-mrL.-14 2-dec.-13 1-[un.-14 6 336.012 430.000
lnslde Llewyn uavls 3-dec.-13 8-apr.-14 16-[an.-14 6-feb.-14 1 3.799 20.000
La Crande 8ellezza 7-nov.-13 27-mrL.-14 6-feb.-14 21-mrL.-14 1 3.262 18.000
Leve 8oerenllefde 16-mel-13 1-sep.-13 17-dec.-13 16-[an.-14 2 3.831 23.000
MannenharLen 28-nov.-13 1-mrL.-14 13-mrL.-14 1-[un.-14 3 76.891 173.000
Mees kees op kamp 11-dec.-13 1-apr.-14 11-mrL.-14 1-[un.-14 3 60.386 130.000
Smoorverllefd 12-sep.-13 1-[an.-14 14-dec.-13 1-[un.-14 6 76.202 123.000
Soof 12-dec.-13 1-apr.-14 3-apr.-14 1-[un.-14 2 83.932 200.000
Spl[L 20-[un.-13 12-nov.-13 2-dec.-13 1-[un.-14 6 103.499 190.000
1welve ?ears a Slave 20-feb.-14 20-mel-14 6-feb.-14 1-[un.-14 4 212.383 330.000
verllefd op lblza 31-[an-13 1-[un.-13 6-feb.-14 1-[un.-14 4 40.866 73.000
Wolf Cf WallsLreeL, Lhe 9-[an.-13 27-mel-14 7-[an.-14 1-[un.-14 3 313.627 300.000
Wolverlne, Lhe 23-[ul.-13 1-nov.-13 2-dec.-13 24-apr.-14 3 134.332 180.000
1C1AAL 2.929.028 S.134.000

Cl[fers unleke downloads zoals gemeLen door MarkMonlLor. LxLrapolaLles door ConslderaLl.




27
8.2 8|[|age 2: Cnderzoek IV|k]CentLkdata
8apporL van lvl8/CenLL8daLa (oorL, !., Leenheer, !. (2014), Alleeo moot oette meoseo.
coosomeoteoooJetzoek JowolooJqeJtoq fllms, lvl8/CenLL8daLa).