O MILLO, DA TERRA MESA!

ORIXE
O cultivo do millo comezou, hai miles de anos, no continente americano, onde hoxe se localizan Mxico e Amrica Central. Foi a alimentacin bsica de varias civilizacins importantes ao longo dos sculos MAIAS, AZTECAS e INCAS , as cales reverenciaban este cereal na arte e na relixin. !ran parte de s"as actividades diarias estaban relacionadas co seu cultivo.

#o

sculo

$%,

CRISTOVO

COLN descubriu Amrica. Foi a partir do sculo $%&, co inicio do proceso de colonizacin, cando a cultura do millo se expandiu cara outras partes do mundo. A primeira re'erencia do seu cultivo en !aliza data de ()*+.

CULTIVO DO MILLO

U nha vez arada e 'ertilizada

a terra, semntanse os grans en

buratos ou nos sucos, nos meses de abril e maio.

.ementadora

O millo, ,ue est na caixi-a vermella, vai caendo nos sucos.

o millo comeza a brotar a

maxicamente/ 0 moito chega medrar/

Como se botan varios grans no mesmo burato, o millo nace moi mesto 1varias plantas xuntas23 logo hai ,ue rarealo 1arrincar algunhas plantas2, para ,ue medre con mis 'orza.

T empo

despois, aparece o seu 'roito ben agochadi-o. A4nda

,ue a s"a BARBA ou BARBELA o delata. 5amn podemos ver o PENDN , a 'lor do millo, ,ue serve de alimento aos animais.

6A7608A

90#:;#

COLLEITA
Cando a MAZAROCA est madura 1entre setembro e outubro2, seprase do talo, e real4zase a ESFOLLA , ,ue consiste en ,uitarlle o FOLLATO ou CAROCHA mazaroca.

MA<A7OCA O= 0.9&!A

FO88A5O

P oden

deixarse unhas 'ollas para

atalas entre si3 a

continuacin, p-ense a secar penduradas no .0>=0&7O.

.e non secan ben, poden podrecer.

Cos talos da planta 1palla2 'anse os PALLEIROS OU MEDAS 3 logo podern ser utilizados como 'orraxe para os animais.

90#:;# 9A880&7O O= M0:A

As espigas grdanse no CANASTRO , tamn chamado HRREO ou 9&O7#O.

H oxe

en d4a, o cultivo do millo real4zase coa axuda das

mquinas , as cales sementan, regan e recollen este cereal

en pouco tempo.
A sementadora bota os grans de millo nos sucos ,ue vai arando.

Con esta m,uina pdense regar grandes extensins.

C oa colleitadora recllense o gran e a palla.

>ue DEBULLAR ? Consiste en ,uitar os grans das espigas ou mazarocas. :esta maneira, os grans ,uedan separados do CAROLO ou CAROZO .

HOME DEBULLANDO ESPIGAS DE MILLO

CAROZOS OU CAROLOS

@ai moitas variedades de millo, como o de cor escura denominado MILLO CORVO .

millo emprgase para alimentar aos animais e para 'acer

ex,uisitas RECEITAS . Mais, para poder preparar eses pratos, hai ,ue moer o gran.

Torta (biscoito) de G itiri!

E"#a$ada de "i%%o

&ari'a de "i%%o

Pa$ de "i%%o

T amn

podemos 'acer ricos 'locos de millo, comer os grans

&LOCOS DE MILLO

cocidos, etc.

M&88O :OC0 COC&:O

5&7A. :0 M&88O

A ntigamente o millo mo4ase nos MU

!OS de auga.

O gran cae na MOA 1pedra do mu4-o2, ao mesmo tempo ,ue a auga 'ai ,ue esta pedra xire3 as4 ocorre a trans'ormacin do gran en 'ari-a.

O gran btase na moega.

0 cae na moa pola adella 1canle2.

A moa mvese e converte o gran en 'ari-a, ,ue se recolle no caixn.

P artes dun mu4-o.

Faria

EXPRESINS RELACIONADAS CON MILLO

Millo da revoltiza. Millo que constite a colleita de outono. O millo da revoltiza dselle ao gando. Millo mi"do. Panzo. Sementaron moi raro o millo mido. Millo pego. Millo que se d en mazarocas con algns grans doutras cores. O millo pego adoita ter grans negros. Millo rei. Millo que se d en mazarocas de cor entre a do vio e a encarnada. Este ano sementaron millo rei.

REFR"NS

O millo rascado enche a cesta e o ferrado. As escrouchias do millo non fan proveito a ningun. Mandei muller a elas adormeceu e non vn. ! porta do rezador" non #otes o millo ao sol. $uen aos pa%aros recea" millo mido non semea. Ata a follia do millo sa#e tamn picarda. &arda o or#allo da noite" para #e#er polo da. '%olle o millo terra( )'ecrame tarde" arrndame cedo" e pagareiche o que che de#o*. +n maio" millo sem#rado" cal en%oito" cal mollado. '%olle o millo liaza( )!ndate ti" espepitada" que aos tres das ests nada*. + a liaza respondeulle( ),eica coma ti" #orr-n" que tardas sete semanas en salires do torr-n.* Millo ralo na leira e non no carro. .in millo engrolado" nin millo queimado. O millo mesto" no cesto o millo raro" na leira e non no carro. O millo polo ,an Marcos /01 de marzo2 nin nado" nin no saco.

),e o millo fose pouco" mdao dun saco noutro*" di%o a galia cando falou. Ala vai" vela al vai" a raposa polo millo( ela comer non o come" pero vaino destrundo. O pantrigo f%oo 'eus" e o de millo mandouno facer. O primeiro millo )pr-s* pa%aros. O tempern" ou en palla ou en gran. A mazaroca" no muo e no #olso" o dieirio. 3ando o ano entrare en domingo vende os #oicios e merca millio.

Equipo ica

de Dinamizacin Lings

!eip Ma"cos da #o" e$a %o&em'"o ()*+