Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
aurkibidea
iraila
3
sakabanaketa
5
osasun eskubidea
6
salbuespen neurriak
7
espetxeetan
9
senide eta lagunak
18
hilabeteko gaia: Deportatuak: Kristiane Etxaluzen testigantza
20
askatasunak, espetxeratzeak eta lekualdatzeak
15
etxerat
16
eranskinak
15
2
iraila
Uda amaitu da, eta ikasturte berri bat hasi dugu hil honetan. Baina, ezin esan udan euskal preso, iheslari eta deportatuek, eta guk euren senide eta lagunek atseden hartzeko aukerarik izan dugunik. Izan ere, eta urtero bezala, sakabanaketak ez du etenik izan. Eta milaka pertsonek aisiagatik bidaiatzen zuten bitartean, guk obligazioz bidaiatzen jarraitu behar izan dugu. Zenbait kasutan gure oporrak ere bidaia hauetara mugatuz.
595
Baina, ohiko eskubide urraketez gain azken hilabeteetan gure eta gure senideen aurkako, eta baita Etxerat elkartearen aurkako kriminalizazio kanpaina geldiezin bat pairatu behar izan dugu. Uda Angel Yustek, Espainiako Espetxe Erakundeetako idazkari nagusiak, egindako adierazpen larri batzuekin hasi genuen: sakabanaketa senide eta lagunon ardura dela baieztatu zuenean. Eta honen atzetik etorri dira, Urkijo jaunak hartutako hainbat erabaki (horien artean Etxerateko kide den eta konpartsen aukeratu zuten Jone Artola txupineraren aurka abiatutako kanpaina), Pablo Gorostiagaren emazte Judithen heriotzaren aurrean espetxe zuzendaritzak hartutako jarrera ankerra, Etxerateko Hernaniko egoitzan gure senideentzat hilobi komun bat eskatuz...
Guzti hau azken hilabeteetan, gure kontra eta espetxean, ihesean eta deportatuta dauden gure senide eta lagunen kontrako jazarpen kanpaina larri baten ondorio da. Gu gutxietsi, mespretxatu eta nolabait erasotzen saiatu dira. Baina, guk argi dugu nortzuk garen, eta zergatik osatzen dugun elkarte hau. Eta edonolako eraso eta mehatxuen gainetik, Etxeratek, guk, eta gure senide eta lagun errepresaliatuen eskubideen urraketa oro salatzen jarraituko dugu. Askotan ezezaguna zein isilarazia den sufrimenduaren bozgorailu izaten jarraituko dugu eta egiazko bake eta gatazkaren konponbidearen bidean lanean jarraituko dugu irmoki.
Zeren gure aurkako eraso hauek pairatzen genituen bitartean, gure eta gure senide eta lagunek eskubideak urratuak izaten jarraitu dute: sakabanaketak istripuak eragiten jarraitu du, senideak bisitetarako bidaietan jazarpen egoerak jasaten jarraitu dute, bisitetara sartzean egoera bortitzak bizitzen jarraitu dute, espetxeetan hainbat borrokaldi burutu dituzte euren eskubideen alde, beste euskal preso politiko bati 197/2006 doktrina aplikatu diote.... Eta eskubide urraketa hauek pairatzen jarraitzen dugun bitartean, eraso eta mehatxu guztien gainetik lanean jarraituko dugu. Sufrimendu honekin amaitu arte. Aurrean ditugun erronkei guztiok bat eginik aurre eginez.
sakabanaketa
595 euskal preso politiko 80 espetxetan sakabanatuta daude
447 preso espainiar estatuko 45 espetxetan sakabanatuta 123 preso frantziar estatuko 28 espetxetan sakabanatuta 8 preso Euskal Herriko 3 espetxetan daude 3 preso Ingalaterrako espetxe batean Preso bat Sei Kondarrietako (Ipar Irlanda) espetxe batean Preso bat Portugalgo espetxe batean Preso bat Venezuelako espetxe batean 10 preso espetxeratze arinduan, pairatzen dituzten gaixotasunak direla eta Preso bat konfinatua Autunen (Frantzian)
93 euskal preso Euskal Herritik 1000 eta 1.100 kilometrotara dauden espetxeetan 144 euskal preso Euskal Herritik 800 eta 1.000 kilometrotara dauden espetxeetan 113 euskal preso Euskal Herritik 600 eta 800 kilometrotara dauden espetxeetan 137 euskal preso Euskal Herritik 400 eta 600 kilometrotara dauden espetxeetan 83 euskal preso Euskal Herritik 400 kilometrotara dauden espetxeetan euskal preso bat Euskal Herritik 900 kilometrotara konfinatuak
6 euskal preso Euskal Herritik urrun dauden 4 herrialdetako espetxeetan
Hilabetekari hau amaitzerakoan jakin dugu, orain arte Autunen (Frantzian) konfinatua egon den Patxi Segurola atxilotua izan dela, Espainiara estraditatua izateko
osasun eskubidea
Espetxean dauden preso gaixo larrien egoerari dagokionez, bada larritu gaituen zerbait. Izan ere, Ventura Tom, gaixotasun larria duen presoaren egoeraren okertzearen berri izan dugu. Tafallarrari aurtengo urtarrilean prostatako minbizia diagnostikatu zioten, eta egun gaixotasun honen tratamendurako erradioterapia jasotzen ari da pasa den maiatzaren 22tik. Baina, jakin ahal izan dugu erradioterapia saio hauek esku burdinak jarrita eta oso baldintza txarretan jasotzen ari dela. Beti ere poliziak kontsulta barruan daudelarik, gainera. Era berean, espetxetik ospitalerako lekualdatzea zein baldintzatan egiten den salatu nahi dugu; izan ere, guardia zibilaren jarrera benetan salagarria da, izugarrizko tentsio uneak sortzen dituztelarik. Egoera hau onartezina eta jasanezina da, eta argi eta garbi erakusten du ez dela tratamendua baldintza egokietan jasotzen ari, eta ondorioz tratamendu honek ez duela izan beharko lukeen emaitza bermatzen. Beste edozein pertsonak bezala tratu egoki bat izateko eskubidea exijitu nahi dugu; ezarri zaion tratamendua baldintza egokietan jasotzeko eskubidea bermatu behar zaio, tratamenduak behar duen efektuak izateko. Bestalde, argi dugu behar duen tratamendua jasotzeko ezinbestekoa dela Ventura Tom euskal herriratzea. Honela, sakabanaketarekin eta urrunketarekin gertatzen ez den bezala, bere osasun egoera hobetzeko asistentzia eta babesa bermatzeko gutxieneko baldintzak egokiagoak lirateke. Baina, espetxean dauden gaixo larriez gain, badira ihesean dauden eta larriki gaixo dauden euskal herritarrak ere. Eta ekainaren 15ean Euskal Iheslari Politikoen Kolektiboak Miarritzen egin zuen ekitaldi nagusian, egindako ekarpenean, hain zuzen ere, iheslari gaixoen inguruko eskaera bat egin zuten: Iheslari gaixo larrien zerrenda eta beren egoera konpontzeko bideak osatu. Hori dela eta, guk ere ezinbestekoa jotzen dugu ihesean dauden eta larriki gaixo dauden gure senide eta lagunen egoeraren berri izatea, horretarako zerrenda osatuz, eta honen aurrean hartu daitezkeen neurriak hartuz.
15
71
Euskal preso politikoei aplikatzen zaien beste salbuespeneko neurri bat da baldintzapeko askatasunaren ukatzea da. 144 euskal preso politikok baldintzapeko askatasunean aske egoteko epeak betetzen dituzten arren, salbuespen neurri erantsien bidez bahituak dituzte eta preso jarraitzen dute bai estatu espainiarrean eta baita frantziarrean ere.
Euskal Herria
Zaballa Martutene
Txus Martin Gotzone Lopez de Luzuriaga Alex Akarregi Kristina Goirizelaia Ander Mujika Andoni Zengotitabengoa Fermin Vila
Frantziar estatua Tarascon Bapaume Bourg-en-Bresse Portugal Sei Konderriak Monsanto Belfast
Venezuela
Caracas
Asier Guridi
10
behartu zuten. (Gertaera maiatzekoa bada ere, orain izan dugu gertaera honen berri). BOIS D'ARCY (Frantziar estatua): Iurgi Garitagoitia zigor ziegan egon zen 15 egunez (uztailaren 19an atera zen), ospitaleko irteera batean, ihes egiten saiatzea egotzi diotela eta. FLEURY (Frantziar estatua): Fleuryko modulu batean, zainketa berezia duten presoei segurtasun neurriak zorrozteko agindua dagoela adierazi diete: ziega aldaketak bi hilero (miaketa integral bortitzekin), ordenagailuak maizago aztertuko dizkiete... Hau salatzeko plantoak egiten hasi dira. FRESNES (Frantziar estatua: Fresneseko euskal preso politiko guztiak borrokaldian egon dira. Batetik, maiatzaren 11n, Ekhie Eizagirre espetxeratu zutenetik bakarturik, beste kiderik gabe, zutela salatzeko. Bestetik, espetxeko baldintza orokorrean asko okertu zirelako. Besteak beste, ziegetako leihoetan burdinsareak jarri zizkietelarik. Guzti honegatik ekainaren erdialdean jada mitardera edo zigor ziegetara sartu ziren protesta moduan. Baina, Ekhiek bakarturik jarraitzen zuen, eta mutilen baldintzak zertxobait aldatzea lortu bazuten ere, nesken baldintzak oso txarrak izaten jarraitzen zuten. Ekainaren amaieran, Ekhie kideekin elkartuko zutela esan bazieten ere, ez zen horrela izan. Hori dela eta, jendarteari eskaera egin zioten Laurence Le Vert epaileari gutunak eta faxak bidaltzeko, eta gutun eta fax hauetan egiten zen eskaera Ekhie Eizagirre beste euskal preso politikoekin batzea zen. Baina, horrela ere egoera aldatu ez zenez, uztailaren 9tik, Fresnesen zeuden euskal preso politiko guztiak mitard edo zigor ziegetara sartu ziren, protesta moduan. Azkenean, Ekhie Fleury espetxera lekualdatu zuten, eta bertan kideekin elkartu zuten. Eta orain Fresnesen dauden euskal preso guztiak batera daude, neskak neskekin eta mutilak mutilekin. LONG LARTIN (Ingalaterra): Espetxean bizi duten tentsio egoera areagotzen ari da: ziegetan miaketak izaten dituzte oso maiz, egunero biluzten dituzte, bizi-baldintzak gogortu egin dira... Tarascon (Frantziar Estatua): Ibai Sueskun Frantziatik kanporatua izango zela salatzeko, gose greba bat burutu zuen irailaren 1etik 10era. Irailaren 10ean kanporatua izan zen. Barajasera eraman zuten eta han aske gelditu zen.
11
12
joan nahi dutenek, bisitatik 10 minutu lehenago atera behar izaten dute, aurrez-aurrekora joateko, baina, 10 minutu horiek ez dizkiete itzultzen. Herrera: Uztaileko bisita batean, Pablo Gorostiagaren senideak bera bisitatzeko zain zeudela, Guardia Zibila agertu zen txakurrekin. Senide guztiak, baita preso sozialenak ere, txakurren aurretik igarotzera behartu zituzten. Oso egoera bortitzak bizi izan ziren, batez ere adin txikikoekin. Irailaren 14ean, aurrez-aurreko bisita batetara zihoan senide bati, arkua pasa ondoren, droga kontrola pasa behar zuela esan zioten. Bertan Guardia Zibila zegoen, zakurrekin. Zakur bat euskal preso politiko baten aurrean zegoen, preso sozial baten senidearen aurrean geratu zen, eta ostean euskal presoaren senidearen aurrean. Guardia Zibilak miaketa integrala egingo ziotela esan zioten, baina, berak ezer ez zuela argi zuela eta ukatu egin zen. Baina, Guardia Zibilak esan zion ukatzen bazen bisita geldituko zela, baina, hala ere, erradiografia bat egin behar ziotela, zakurra bere aurrean gelditu zelako. Eztabaida luze baten ostean, beste zakur bat ekarri zuten bere aurretik pasatzeko. Bigarren aldian zakurra ez zen bere aurrean gelditu, eta argi geratu zen ez zuela ezer. Beraz, azkenean bisita egin ahal zuen. Mansilla: Irailaren 21ean, Mikel Korta presoarekin aurrez-aurreko bisita egitera joan ziren bere semea, arreba, koinatua eta iloba. Bisitara sartu aurretik, lehen segurtasun kontrola pasa eta areto batetara eraman zituzten. Bertan Guardia Zibila zegoen drogaren aurkako kontrola egiteko. Guardia Zibil batek izenen zerrenda bat zuen, eta izendatutako horiek beste gela batetara joan beharko zutela esan zieten. Zerrenda horretan ez zuten Mikelen senideen izenik esan, baina, hala ere, semeari eta koinatuari beste gelara joateko agindu zieten. Ondorioz, ez ziren bisitara arrebarekin eta ilobarekin joan, eta Mikel Kortak hori ikustean izugarri urduritu zen. Azkenean, semea eta koinatua ere joan ziren bisitara, baina, miaketa bat jasan behar izan zuten eta ordu erdi beranduago iritsi ziren. Puerto III: Manex Castroren bikotea eta alaba jaio berria, uztailaren lehen asteburuan, Puerto III espetxera bisita egitera joan ziren. Goizeko 9:35etarako sarrerara iritsi zen autoarekin, eta bertan NAN-a eman behar izan zuen. Ez zuten beste inor geldituta. Berari kotxea txokoratzeko esan zioten, eta 9:50etan polizia bat gerturatu zitzaion, kotxea erregistratu behar ziotela esanaz. Kotxea erregistratzen zioten bitartean galdera pertsonal
hilabetekaria 2013ko uztaila-iraila
13
asko egin zizkioten. Azkenean, 10:05etan utzi zioten pasatzen, bisita 10:30ean zen, eta ordu bete lehenago NAN-a eman behar izaten dute. Puerto III eta Huelva: Irantzu Gallastegi eta Xabier Garcia Gaztelu espetxe ezberdinetan daude banatuta. Kexa sartua dute, baina, elkarbizitzako bisitak egiteko arazoak dituzte. Gainera, bi haur dituzte, eta haur hauentzat egoera izugarri zaildu da. Asteburu batean gurasoekin bisita egin ahal izateko, bai Puerto III-ra eta baita Huelva-ra ere joan behar dutelako. Sevilla II: Txus Goikoetxearen lagunak betiko moduan aurretik eskatua zuten bisitara joan zirenean, ordenagailuan ez omen zela agertzen eta ez zieten bisita egiten utzi. Bisitara joan ziren lagunek eta espetxe barruan Txusek protesta egin zuten, baina, ez zuten ezer lortu. Hala ere, Txus eta bere kide den Asier Arzalluz isolamendura eraman zituzten protesta egiteagatik. Bertan egon ziren bitartean, bi euskal presoek uko egin zioten espetxeko janariari. Zoritxarrez ez zen lehen aldia izan, espetxe honetan internetez hartutako bisitekin arazoak izan zituztena. Topas: Ekaitz Samaniego presoaren aitona, biloba bisitatzera joan zenean, Ekaitzen amak paper bat sinatu behar izan zuen, aitona lehen pisura igotzeaz bera arduratuko zela jarriz. Espetxea ez dago ezinduentzat egokitua, eta ondorioz beste bi preso sozialen laguntzaz indarrez igo behar izan zuen lehen pisura.
14
Ikasteko eskubidea
EHUko ikasturte akademikoaren inaugurazio ofizialean, hainbat senidek elkarretaratzea burutu zuten, preso dauden gure senide euskal preso politikoek EHUn ikasteko duten eskubidea aldarrikatzeko. Komunikabideei honako prentsa oharra helarazi zitzaien; baina, komunikabideetan inolako oihartzunik izan ez zuenez, hemen oharra osorik helaraztea erabaki dugu.
IKASLE PRESOEK ESKUBIDEA DUTE EHUn IKASTEKO Euskal presoek Euskal Herriko ikastetxeetan ikasteko eskubidea daukate, baita EHUn ere. Eskubide guztien jabe izan daitezela! EHUko ikasturtearen hasiera ofizialean, euskal preso politikoen hainbat senide, irakasle eta ikasle bildu gara gaur, Donostian, Carlos Santamaria Zentroko aurrealdean, EHUko eta Lakuako agintariei gure eskaera jakinarazteko: Euskal Herrian ikasi gura duten euskal presoak EHUn matrikulatu ahal izatea. Hogeita hamar urte baino denbora luzeagoan, debekuz debeku eta oztopoz oztopo, euskal ikasle presoen ikasketak EHUri lotuta egon diren arren, gaur egun EHUtik kanpo egin behar dute eskaera hori ikasi nahi duten presoek, ezin
15
baitute oraindik Euskal Herriko unibertsitate publikoan ikasi. 2003 urtean izan ziren kaleratuak EHUtik, eta azken hamar urteotan EHUko eta EAEko agintariek ezer gutxi egin dute presoen ikasteko eskubidea bermatzeko. Euskal Herriko seme-alabak dira eta hemengo ikastetxeetan, euskaraz, ikasi nahi dute. Horregatik, euren gogoa eta eskubidea ekarri ditugu hona. Euren ahotsa izanik, euren aldarrikapena plazaratzeko. Gaur, EHUko ikasturtearen hasiera ofiziala ospatzera etorri ei dira agintariak eta unibertsitateko hainbat ordezkari. Geu, aldiz, ez gara ezer ospatzera etorri. Izan ere, agintariei ez dutela euren hitza bete gogoraraztera etorri gara eta, aldi berean, emandako hitza bete dezatela eskatzera. Hitza hitz. Urkullu jaunari, 2004an Lakuako Legebiltzarrak hartutako erabaki bi gogora ekarri nahi dizkiogu: -lehena, ikasle presoen aldeko ez-legezko proposamena, EHUn eta euskaraz ikastea ahalbidetzen duena, eta, -bigarrena, Unibertsitateko Legea, euskal herritarren ikasteko eskubidea jasotzen duena, edozein bereizkeriaren gainetik. Noiz betearaziko du Lehendakariak Lakuako agintari politikoek eurek sorturiko legeriak agintzen duena? Eta noiz bideratuko dute gobernukideek legeak aurreikusten duen garatze-araudia? Euskal presoek EHUn eta hemengo ikastetxeetan matrikulatuta egon behar dutela gogorarazten diegu, kalitateko hezkuntza doan jasoz, eta hori lortzeko zer egingo duen jendarteari azaltzea nahi dugu. Goirizelaia jaunaren bigarren agintaldia da, 2013-14 ikasturtea hasi da, baina Espainiako espetxeetan dauden euskal presoek EHUn ikasi ezinik jarraitzen dute. Izan ere, presoei ikasteko eskubidea ukatzeaz gain, EHUri irakasteko eskubidea debekatu egiten diote Madrilgo agintariek. Noiz arte zigortuko ditu euskal presoak EHUren ezintasunak? Noiz arte onartuko du EHUk bere funtzio nagusiaren debekua, hots, irakastearen debekua? Noiz lortuko du EHUk Madrilgo gobernuak exijitzen duen hitzarmena, ikasle presoak matrikulatu ahal izateko ? ezin dugu denbora gehiago galdu.
16
Euskal Herriko gehiengo sozialak ez du ulertzen honen guztiaren zergatia. Geuk ere ez dugu ulertzen Autonomia Erkidegoko Erakundeek agertu duten ezintasun nabarmena eraso bidegabe horri legeen zein politikaren esparruetatik erantzuteko. Azken urte hauetan guztietan, hedabideetan eta izandako batzarretan agertu duten aldeko diskurtsoak ez du praktikan eraginkortasunik izan. Espainiar zein frantziar espetxe politikek argi utzi dute euskal preso politikoak era berezian zigortu nahi dituztela. Horregatik, sakabanaketa- eta bakartze-politikaren bidez, presoen giza duintasuna ezabatzea dute helburu. Ikastea gaitasunak garatzeko bide bat da, kulturari eta munduari zabaldutako leihatila bat, etorkizunean heziketa hobea izateko aukera bat... Hori guztia ez dator bat Madrilen eta Parisen martxan jarri duten suntsitze-sistematikoaren espetxe politikarekin. Gure eskaerak, aldiz, politika ezgizatiar hori gainditzeko xedea du, hots, hezkuntza eskubidearen urraketa gainditu nahi dugu eta presoei ikasteko aukera bermatu. Bide horretan, EHUk, Hezkuntza Sailak eta Gasteizko Gobernuak bide politikoak eta akademikoak zabaldu behar dituzte. Horretarako, zera eskatzen dugu: - Espainiako espetxeetan dauden euskal presoek Euskal Herriko ikastetxeetan, EHU barne, ikasteko hitzarmena sinatzea (zelan eta noiz Madrilgo agintariekin adostu ondoren) - gaurko bazterkeria eta disfuntzioak gaindituz, Frantziako eta Portugaleko espetxeetan dauden euskal ikasle presoei EHUn ikasteko baldintza egokiak eskaintzea, kalitateko hezkuntza eta doakotasuna bermatuz. Gaurko EHUko hasierako hitzaldian, besteak beste, duintasunak berreskuratzeko deia entzungo dute gonbidatuek. Ea diskurtsoaren asmo horrek guztiontzako bidezkoa den egoera batera garamatzan. Ez dezagun aukera hau ere galdu.
17
Jazarpena
Senideok jasan behar dugun jazarpenaren adibide garbi bat izan zen, abuztuaren 24an Badajozeko espetxean den Alberto Marinen amak, funtzionario baten partetik jasandako tratua. Aipatu egunean, arratsaldeko lehen orduetan, Alberto Marinen gurasoak kartzelara bertaratu ziren aurrez-aurreko bisita burutzeko asmoz. Hasieratik atzeman zuten presoaren gurasoek, egun hartako tratua ohikoa baino oldarkorragoa eta tentsio handiagokoa zela. Arku detektagailua igarotzerakoan, oinetakoak kentzean, oinak estaltzeko plastikozko zorroa ematera ukatu zen funtzionarioa, ondorioz, zoru zikinetik oinutsik ibiltzera behartua izan zen. Jarraian, bikotea, miaketa egiteko, gela ezberdinetan banatu zuten. Aitak jasandako miaketa ohiko haztapenen bitartez egin zuten bitartean, preso politikoaren amak funtzionarioaren eskutik jasan behar izan zuenak eraso zantzuak izan zituen. Hasteko, min egiteko moduko indarrezko tiratze baten bidez, emakumeak idunean zeraman jaietako zapia kendu zion. Jarraian, burua miatzeko asmoz, eskuak adatsean sartu zizkion, atzamarrak indarrez estutu eta amorruz ileetatik tiratzeko gero. Funtzionarioak, emakumeak zeraman kamiseta igotzeko eskatu zion segidan, egitean, bularretako kopa bietatik beheraka tiratu zuen, bi bularrak agerian utziz. Gona igotzeko ere agindu zion, kuleroetatik eutsi eta atzerantz gogor tiratuz.
18
Alberto Marinen gurasoek salaketa jarri zuten kartzelan bertan, hala ere, erasotzaile izan zen funtzionarioaren identifikazio zenbakia emateari uko egin zion kartzelak. Maria Emma Etxebarriak, euskal preso politikoaren amak, bi salaketa jarri ditu intimitatearen kontrako erasoagatik, Badajoz eta Bilboko Guardia Epaitegietan. Alberto Marinek ere, kexa aurkeztu du Espetxeetako Idazkaritza Nagusiaren aurrean.
Villena: Irailaren 14an, Elena Beloki bisitatzera joan ziren gertukoek hotel batean ostatu hatu zuten, hurrengo egunean Elenarekin bisita egiteko Villena espetxean. Lo zeudela, goizaldeko 1:00etan, 3 polizia (2 uniformatu gabe eta uniformatu bat) ate joka hasi ziren. Identifikatzeko eskatu zieten, eta 20 minutuz gelako atean izan zituzten galderak eginez. Azkenean, karnetak itzuli zizkieten dena ondo zegoela esanez.
19
Urtearen erdia So Tom-n igarotzen dut, hangoentzat bizimodu normal bat emanez; eta beste erdia Zuberoako herri batean igarotzen dut, Domintxiarrentzat bizitza anormal bat emanez, izan ere, jakin badakite hemen nagoenean ere nire bihotza So Tom-n baitago. 6000 kilometro baino gehiagotara. Agian, horregatik erotuko zen nire bihotza, edo hori ondorioztatu dut nik behintzat, hemengo kardiologoak eman zizkidan azalpenen ostean. Zuoi, euskal preso politikoen senideo, antzeko zerbait gertatuko zaizue. Zuen gorputza hemen egon arren, ziur gorputza espetxeren batean, edo zuloren batean duzuela, beraien bizitzarako oso garrantzitsuak zareten eta zuok ikaragarri maite duzuon pertsonarekin. Nahiz eta, deportazioa ez den espetxeratzea bezala sortua izan, bada lotzen gaituen zerbiat. Izan ere,e giten dugun inbertsio familiarra, fisikoa, afektiboa, espirituala eta ekonomikoa gure aukerek uzten diguten adinakoa da. Guaza bera da, urtean bitan 6500 kimoletro egitea, berarekin egoteko, edo hi-
lean behin 1000 kilometro egitea berarekin ordu erdiz egon ahal izateko. Beno, edo agian ez: deportatuaren bikotea izatea errentagarriagoa da, zeren gure kasuan behintzat ez dizkigute gure laztanak neurtzen... Gure herriaren historia luzean, ez da euskaldunok indarrez beste herrialde batetara eraman gaituzten lehen aldia. XVIII. mendearen amaieran, Sara, Ainhoa eta Lapurdi eta Nafarroa arteko mugan dauden herrietako biztanleak, eta Errepublika Frantsesaren aurka zeudenak, Landes-etara eraman zituzten. Ezer ez zegoen leku batetara. Asko malariagatik hil ziren, biziraundako batzuk leinuak osatzera iritsi ziren, beraien jatorria deuseztuz, errudun sentituz, zigor finena beraien gain emanez : beraien identitatea erabateko klandestinitatean eman beharra. Agian, Mitterand-i, Frantziako Errepublikako presidenteari, zeinak udak bere emaztearen etxean Landes-etan igarotzen zituen, metodo interesgarria iruditu zitzaion, nazioarteko komuni-
20
yalty-a jasotzen du. Lehen fasea, 84ko urtarrila, Panamara 16 deportatu eraman zituzten. Baina, beraien zoritxarrerako hiriburuko apezpikua euskalduna zen, eta agian bere barnean baita abertzalea ere, eta honek deportatuei Panaman ACNUR-eko deletua aurkitzen lagundu zien. Delegatu honek errefuxiatu bezala emandako pasaporteei esker Kubara heldu ziren, baina, gonbidatu moduan ; ez deportatuak. Berriro diot: Kubak gonbidatu bezala hartu zituen ACNUR-en eskaera baten ondorioz, beraz, Kuba ez da deportazioko herrialde bat kontsideratu behar. Nabardura garrantzitsu bat da. 84. urtea Iparraldeko errefuxiatuentzat urte txarra izan zen: lehen estradizioa gauzatu zen ; ondorioz, 3 estraditatu eta Togora 4 kanporatze egon ziren (Frantziak Afrika erdialdean ustiatzen zituen lurrak). Hauek erabaki juridiko bategatik daude deportatuak. Atzera botatzeko beste deportatuen kasua baino errazagoa, izan ere, bestea erabaki administratibo bat izan zen, botere gehiegikeria bat, antzinako erregimenaren antzeko zerbait. Eta hemen ikusten da zein herrialdek edo erregimenek onartzen zuten bahituak izatea besteentzat: Cabo Verde, Venezuela, Republica Dominicana, Equador, Gabon, Argelia eta So Tom. Bitarte horretan, Iparraldean edozein txokotan aurki zitzaketen GALekoak. 58 errefuxiatu deportatuak izan ziren 84 eta 89 artean, baldintza hobeagoetan edo okerragoetan jasoak izan zirenak. 58 hauetatik 7 deportazioaren herrialdean hil ziren gaixotasun edo istripuengatik. Nire bikote, Alfonso Etxegarairi, Ekuador egopkitu zitzaion. Aireko eta Mugetako Poliziak atxilotu zuen uztailaren 85erako, Quito-ra eraman zuten 85eko abuztuan, 15 egunez kuartelean atxikia izan zuten eta ondoren txalet batean izan zuten, momentu oro, 2 poliziek zaintzen zu-
tatearen aurrean indar gehiegikeria erabiliko ez balu bezala erakusteko. Ziur ideia 1982ko gabonetan sortu zela. Orduan, Felipe Gonzalez, bere lagun gazte eta espainiarra, predidenteak udak igarotzen zituen etxera joan zen, euskal gatazka behin-betiko amaitzeko asmoz. Frankismoaren garaian, Frantziak ez zion besterik gabe laguntzen Espainiari. Era berean, Frantziako zenbait juristak eta gizarteko zenbait sektorek uste zuten Frantziak giza eskubideen aldeko herrialde gorena izaten jarraitu beharko lukela, eta beraz, errefuxiatu politikoei estatus hori ematea onartzen zen. Eta hortaz baliatu ziren ETA sortu zenetik etorritako lehen errefuxiatu uholde hura. Nazioarteko dokumentuak zituzten, baina, aldi berean beraien herrian kokatzen ziren, Euskal Herrian, nahiz eta Frantzian izan. Hau onartezina zen Espainiako autoritateentzat, baina, ez zituzten frantziarrak konbentzitu Gonzalez-Mitterand bikotea sortu zen arte. Bi abokatu sozio-demokratak, bai beraien herrialdeari eta baita nazioarteari ere, lekzioak emateko gai zirenak. Esukal Nazioaren askatasunerako mugimenduaren aurkako plana antolatu zuten, zeinetan Espainiak agintzen du, Frantziak gauzatu egiten du eta ro-
21
telarik. Urrian, Angel Aldana iritsi zen. 86Eko urtarrilean Espainiako poliziak bi pertsona torturatu zituen, garai hartan ETAk bahitua zuen Guzmanen inguruko informazioa eskuratu ahal izateko. 86Ko martxoan, Antxon Etxebeste iritsi zen, Santo Domingotik Quito-ra. 86Ko abuztuan, Alfonoso Etxegarai So Tom-ra eraman zuten polizia ekuadortarrek, eta ordutik, bertan bizi da. 1992Tik lan finko bat du, etxe bat, auto bat, eta futbol salan jokatzen du igande goizetan, eta bakean uzten dute. Mulato deitzen diote, ezagun mordoa ditu, lagunen bat edo beste ere bai, eta bitartean denborak aurrera darrai, tunelaren amaiera argia bilatuz, desertuan uratu aurkitu nahiean. Badirudi aurkitu duela, Euskal Herriaren askatasunerako eskenatoki berri honen aurrean, borroka legalarena Euskal Herriak dagozkion eskubideen jabe izan dadin. 28 urte, hortaz, konfinaturik, etxetik oso urrun. Bere bizitzaren erdia, eta inongo momentutan ez du bere burua euskal erresistente bezala identifikatzeaz utzi.
Deportatu baten bikote bezala ematen ari naizen testigantza honetan bururatzen zaidan lehen gauza zoriontsu naizela aitortzea da, eta egunero abesten dudala bizitza honi eskerrak emateko, niri hainbeste eman izanagatik. Ez Amerika eta Afrikara bidaiatzeko aukera izan dudalako, zeren nik nahiago dut nire herrialdean bertan, eremu itxi eta txiki batean bidaiatu, itsasoa zeharkatu baino. Ez eta sufrimendua jasaten ikasteagatik ere, zeren txikitatik erakutsi didate mainak ez egiten eta nire penekin astuna ez izaten. Nahiz eta, hau herentzia genetiko eta kultural bat den. Eta dena aitortzen ari naizenez, aitortu behar dut deportazioak maitemintze pasional baten erdian harrapatu gintuela, eta biok ezbehar hauen aurrean arnasa hartzeko modu bat bezala bizi izan dugu gure maitasuna. Agian, zorte hau izan ez banuen, bizitzako eremu honetan ez nuen inolako zorterik izango. Argi dago, bestelako gauza batzuei uko egin behar izan diegula, agian, guztiok amesten ditugun gauzak: ondo ordaindutako lan egoki bat, etxe egokitu bat, ondo edu-
22
katutako seme-alabak... Mota honetako ametsei uko egin nien. Baina, orain nobela honeta azkenaurreko atalera iritsi naizenean, ez naiz inondik inora egindako aukeraketaz damutzen; are gehiago, zorionekoa izan naizela uste dut. Espero dut epilogoa, hau da, etxerako itzulera ere bide beretik joatea. Zeren, egia da askatasuna mugatua duen gure kuttunarentzat dena eman dugun senideok galdera hori egin diezaiokegula, geure buruari: eta gero zer?. Hainbeste gauza ikusten dira... jendea batzuetan hain esker txarrekoa da... sentitzen dugu hainbeste urtetan maitatu eta mimatu dugun pertsona horrek, gure maitasunaz libratu nahi duela, inbadituko balu bezala. Baietz? Gero aztertzen dugunean pixka bat kezkatu egiten garela? Edo larritasuna sartzen zaigula osasun arazoetan, ezegonkortasunean, istripuetan, etab. Pentsatzen dugunean? Inongo babesik gabe, ziurtasunik gabe, komunikaziorik gabe ikusten dugunean gure burua...
Bakoitza modu batera edo bestera saiatzen da mamu hauei aurre egiten, eta guri senide bezala, dagokigu sentimendu hauek gaineratzen. Duela urte mordoa, ni neu preso egon nintzen eta gogoratzen dut nol ikusten nituen nire gurasoak sufrimenduan itota. Egoera hain zen larria, ni neu aritzen nintzela barroteen beste aldean txorakeriak egiten, beraiek par pixka bat egin zezaten. Eta bitartean zaindariek frantses hau eroa dago pentsatzen zuten. Gogoratzen dut bisitaren aurreko egunean tripako minez egoten nintzela. Baina, azkenean nire gurasoek ulertu zuten nire bizitza gidatzen zuen konpromisoa, beraien konpromisotik ezberdina zela. Urtebeteren ostean, onartu zuten ni babesten ninduten kideekin lankidetzan aritzea. Eta eskerra ni urte eta erdira atera nintzela, bestela, agian, nire amak nire egoera berean amaituko zuen. Etsaiaren atzaparretan aurkitzen den pertsona batentzat oso garrantzitsua da militantea izaten jarraitzea, eta honela onartua eta ezagutua izatea. Baina, aldi berean, uste
23
dur ezibestekoa dela preso dauden militanteek beraien erakundeetatik distantzia bat hartzea, beraiek kanpokoekin dituzten komunikazio bideak ireki ahal izateko, eta beraien korrespontsalek elikatu ditzatzela beraiek ere parte hartu ahal izan dezaten beraien herriaren prozesu politiko eta sozialetan, eta honela beraien kontzientzia zabaltzen joan dadila. Eta honetara heldu nahi nuen. Azpimarratzekoa da, zeinen garrantzitsua den senideon ekarpena preso dagoen gure gertukoa bere komunitatean presente egon dadin, bere kuadrilan, bere jatorrian... berak ere kaleari begira adi jarraitzen duen bitartean. Senide bezala dudan esperientzia urte askotakoa da, eta nire bikoteak bere gertukoekin izan duen lotura mosten joan da, agian, bera kalean egon izan balitz berdina gertatuko litzateke. Bisitan joan zaion jende berriak, batzuk helburu turistikoekin eta beste batzuk besterik gabe bera ezagutzera, lagundu dio bere herriarekiko lotura mantentzen, eta gainera, berak askotan praktikatu ezin duen, risoterapia sesioak ere eskaini dizkiote.Testuinguru honetan,
bereziki garrantzitsua litzateke presoek, errefuziatuek eta deportatuek ematen ari diren aldaketetan parte hartu ahal izatea, nahiz eta oraindik ez diren desblokeatu. Gutxienez parte hartu dezatela beraiena den deportatuen kolektiboan. Ez dago inor baino egokiagoa gatazka politiko armatu baten ondorioei nola aurre egin esan dezakena, lehen pertsonan ondorioak pairatzen dituztenak baino. Giza talde batean ados jartzeko dauden zailtasunak kontuan hartuta, elkarrizketarako, euren artean negoziatzeko eta demokratikoki funtzionatzeko prestatu behar dute. Baina, horretarako unibertsoko lekuren batean elkartu beharra dute, non euren euskal deportatu politiko izaera onartua izan behar duen. Titulurik gabeko digresio bat bezalakoa da : Aurrerapauso txiki bat, amets bilakatua . Senideon babesarekin, amets hau elkarbanatu, zabaldu, hedatu eta pixkanaka-pixkanaka errealitate bilakatu daiteke.
24
espetxeratzeak
Asier Guridi (Oati), Venezuelan atxilotu zuten, irailaren 20an, eta espetxeratua izan da.
leku aldatzeak
Destinu aldaketak
ESPANIAR ESTATUA
Xabier Agirre (Gasteiz), Zaballa-tik Daroca-ra. Garikoitz Aspiazu (Bilbo), La Sant-tik Soto del Real-era (estradizio tenporal baten ondorioz). Luis Ignacio Iruretagoiena (Tolosa), Fresnes-etik Soto del Real-era (estradizio tenporal baten ondorioz). Urtza Alkorta (Ondarru), Zaballa-tik Estremera-ra.
FRANTZIAR ESTATUA
Iaki Iribarren (Iruea), Alcal Meco-tik Fleury-ra (entrega tenporala amaitu ostean). Alexander Akarregi (Bilbo), Marseille-tik Tarascon-era. hilabetekaria 2013ko uztaila-iraila
25
Diligentziak
ESPANIAR ESTATUA
Pablo Gorostiaga (Laudio), Herrera-tik Ocaa I-era, bertatik Zaballa-ra, Valdemoro-ra eta berriro Herrera-ra. Bea Etxebarria (Bilbo), Jaen II-tik Soto del Real-era. Dani Pastor (Bilbo), Puerto III-tik Aranjuez-era. Aitzol Maortua (Atxondo), Aranjuez-etik Huelva-ra. Sergio Polo (Sopela), Cordoba-tik Valdemoro-ra. Oier Urrutia Gonzalez (Gasteiz), Burgos-etik Dueas-era. Iaki Loizaga (Donostia), Soria-tik Zaragoza-ra. Joseba Lerin (Iruea), Puerto I-etik Valdemoro-ra. Leire Lopez (Beasain), Puerto III-tik Soto del real-era.
FRANTZIAR ESTATUA
Alexander Akarregi (Bilbo), Fleury-tik Rau Sud Francilien-era. Alexander Akarregi (Bilbo), Rau Sud Francilien-etik Marseille-ra. Alaitz Areitio (Durango), Rennes-etik Fresnes-era.
26
etxerat
Uztailak 12. Etxerat elkarteak eskainitako prentsaurreko batean 2013. urteko lehen sei hilabeteetan espetxeetan eta espetxetik kanpo emandako gertaera nagusien balantzea egin zuen. Espetxeetako bizi baldintzen okertzeaz ohartarazi genuen. Uztailak 19. Etxerat elkarteko senide eta lagunok pairatzen dugun sakabanaketa politikaren salaketa egin, eta salaketa burutzeko udan antolatutako ekimen ezberdinak aurkeztu genituen Donostian eskainitako prentsaurreko batean. Uztailak 21. Etxerat elkarteko senide eta lagunok uztailaren 21ean Euskal Herriko bost hondartzetara (Plentzia, Laida, Zarautz, Donostia eta Hendaia) trasladatu genuen guk pairatzen dugun sakabanaketa politikaren salaketa. Senide izateagatik kondenatuak lelopean, pankartak, eskuorriak eta kartelak erabili genituen gure testigantza gizarteari helerazteko. Abuztuak 1. Etxerat elkarteko berrehun bat senidek urtero bezala elkarretaratze bat burutu genuen Loiolako Santutegiaren ondoan, "Etxean nahi ditugu" lelopean. Bertan senide eta lagunok pairatzen dugun sakabanaketa politikaren salaketa burutu genuen, eta Iigo Urkullu Lehendakariari 2013. urteko lehen sei hilabeteetako balantzearen txostena eman genion. Irailak 9. Arantzazun elkarretaratzea burutu genuen, eta Martin Garitano Gipuzkoako Ahaldun Nagusirari, urteko lehen sei hilabetetako balantzearen txostena helarazi genion.
27
I eranskina
EPPK: 595
EUSKAL HERRIA: 8
BASAURI 1.Gogorza Otaegi, Aitzol 2.Gomez Lopez, Patxi MARTUTENE 3.Biguri Camino, Jose Angel 4.Codo Callejo, Jagoba 5.De Ibero Arteaga, Ekaitz 6.Vicente Ugalde, Imanol 7.Lopez de Luzuriaga Fdez, Gotzone ZABALLA 8.Martin Hernando, Txus
CORDOBA (Alcolea) - 810 km 108.Alonso Rubio, Iaki 109.Arruti Azpitarte, Juan Carlos 110.Calabozo Casado, Oskar 111.Caas Carton, Iaki 112.Gallaga Ruiz, Javier 113.Perez Aldunate, Xabier 114.Polo Escobes, Sergio (1) 115.Portu Juanena, Igor 116.Solana Matarran, Jon Igor 117.Urretabizkaia Saukillo, Jon 118.Vidal Alvaro, Gorka 119.Virumbrales Amenabar Asier 120.Etxebarria Caballero, Beatriz (4) 121.Perez Aristizabal, Eider 122.Toda Iglesia, Teresa CURTIS (A Corua) - 650 km 123.Blanco Santisteban, Zigor 124.Borde Gaztelumendi, Joseba 125.Eskudero Balerdi, Gregorio 126.Gomez Ezkerro, Jesus Maria 127.Larrinaga Martin, Julen 128.Marielarena Garziandia, Luis 129.Murga Zenarruzabeitia, Andoni 130.Plazaola Anduaga, Alberto 131.Prieto Jurado, Sebastian 132.Salaberria Etxebeste, Emilio 133.Troitio Arranz, Txomin 134.Del Rio Prada, Ines 135.Sagastume Arrieta, Maitane DAROCA - 360 km 143.Bravo Saez de Urabain, Zigor 144.Ibaez Diez, Raul 145.Karrera Arenzana, Asier 146.Lorente Aspiazu, Oier 147.Maruri Basagoitia, Lander 148.Octavio Martikorena, Diego 149.Vargas Olasolo, Mikel 150.Zalakain Garaikoetxea, Jesus Mari DUEAS (Palencia) - 300 km 143.Bravo Saez de Urabain, Zigor 144.Ibaez Diez, Raul 145.Karrera Arenzana, Asier 146.Lorente Aspiazu, Oier 147.Maruri Basagoitia, Lander 148.Octavio Martikorena, Diego 149.Vargas Olasolo, Mikel 150.Zalakain Garaikoetxea, Jesus Mari EL DUESO - 225 km 151.Arrieta Prz de Mendiola, Ismael 152.Diez Usabiaga, Rafael ESTREMERA (MADRID VII) - 520 km 153.Fernandez Arrinda, Lander 154.Gonzalez Gonzalez, Jon 155.Imaz Munduate, Iaki 156.Otao Labaka, Juan Ignacio 157.Preciado Izarra, Jon Kepa 158.Alkorta Arrizabalaga, Urtza 159.Jacinto Garcia, Sonia
FONCALENT (Alacant I) - 760 km 160.Abad San Pedro, Endika 161.Badillo Borde, Irkus 162.Gonzalez Pavon, Joseba 163.Lujanbio Galparsoro, Xabier 164.Mujika Zubiarrain, Garikoitz 165.Uranga Salbide, Patxi 166.Coello Onaindia, Aitziber 167.Gallastegi Sodupe, Lexuri 168.Guemes Oiarbide, Ane Itxaso GRANADA (Albolote) - 870 km 169.Aginagalde Urrestarazu, Jon 170.Agote Cillero, Arkaitz 171.Aizpuru Giraldo, Eneko 172.Apaolaza Sancho, Iban 173.Barrios Martin, Jose Luis 174.Beaumont Etxebarria, Iaki 175.Bilbao Solaetxe, Unai 176.Coto Etxeandia, Egoitz 177.Legaz Irureta, Armando 178.Lopez de Okariz, Unai 179.Miner Villanueva, Imanol 180.Olarra Guridi, Juan Antonio 181.Sanpedro Larraaga, Premin 182.Ugarte Lpez de Arkaute, Diego 183.Delgado Iriondo, Agurtzane 184.Lizarralde Palacios, Ana 185.Mujika Goi, Ainhoa 186.Uzkudun Etxenagusia, Maritxu HERRERA DE LA MANCHA - 620 km 187.Aranburu Muguruza, Xabier 188.Armendariz Izagirre, Iaki 189.Askasibar Garitano, Mikel 190.Balerdi ibarguren, Xabier 191.Erostegi Bidaguren, Joseba 192.Francisco Rodriguez, Niko 193.Gorostiaga Gonzalez, Pablo 194.Hidalgo Lertxundi, Aimar 195.Lopez Gomez, Jon 196.Lujanbio Galdeano, Fco Javier 197.Marcos Alvarez, Faustino 198.Markez del Fresno, Kepa 199.Rodriguez Cordero, Gonzalo 200.Ruiz Jaso, Zigor 201.San Epifanio San Pedro, Felipe 202.San Pedro Blanco, Jon Mirena 203.Turrientes Ramirez, Mitxel 204.Urain Larraaga, Jokin HUELVA II - 1.000 km 205.Arginzoniz Zubiaurre, Aritz 206.Balerdi Iturralde, Juan Carlos 207.Besance Zugasti, Juan Carlos 208.Franco Martinez, Bittor 209.Garcia Gaztelu, Xabier 210.Garcia Jodra, Fernando 211.Lasa Mendiaraz, Sebastian 212.Lopez Anta, Angel 213.Maurtua Eguren, Aitzol 214.Olabarrieta Colorado, Iker 215.Ostolaza Ikaran, Eneko 216.Ruiz Romero, Patxi 217.Zelarain Errazti, Julen 218.Bengoa Ziarsolo, Nerea 219.Txurruka Madinabeitia, Lurdes
JAEN II - 780 km 220.Garcia Aliaga, Aitor 221.Goienetxe Alonso, Iaki 222.Lizarribar Lasarte, Jon 223.Martinez Izagirre, Jabier 224.SarasolaYarzabal, Mattin 225.Usandizaga Galarraga, Xabin 226.Zabarte Arregi, Jesus Mari 227.Zapirain Romano, Iigo (9) 228.Bakedano Maidagan, Oihane 229.Ernaga Esnoz, Joxepa LOGROO - 190 km 230.Aragon Iroz, Santiago 231.Etxaburu Markuerkiaga, Eneko 232.Mtz de Lafuente Intxaurregi, JR 233.Otegi Mondragon, Arnaldo 234.Rodriguez Torres, Arkaitz 235.Alonso Curieses, Anuntzi 236.Saez de la Cuesta, Alicia MANSILLA (Leon) - 360 km 237.Araguas Jusue, Iker 238.Franco Gonzalez, Aitor 239.Gonzalez Endemao, Jorge 240.Juaristi Arrieta, Xabin 241.Korta Carrion, Mikel 242.Landaberea Torremotxa, Arkaitz 243.Murga Luzuriaga, Francisco 244.Murga Luzuriaga, Isidro 245.Pascual Muneta, Garikoitz 246.Comes Arranbillet, Olga 247.Majarenas Ibarreta, Sara MONTERROSO (Lugo) - 640 km 248.Aiensa Laborda, Ibai 249.Aiensa Laborda, Mikel 250.Ibarra Izurieta, Bigarren 251.Lejarzegi Olabarrieta,Endika 252.Rezabal Zurutuza, Kepa 253.Zubieta Zubeldia, Juan Jose 254.Zubizarreta Balboa, Kepa MURCIA I - 830 km 255.Martinez Arkarazo, Gorka 256.Martinez del Campo, Oier 257.Novoa Arroniz, Jose Mari 258.Ramada Estevez, Fco Jose 259.Segurola Beobide, Joseba 260.Tome Queiruga, Ventura MURCIA II - 830 km 261.Andueza Antxia, Oier 262.Arkauz Arana, Josu 263.Atristain Gorosabel, Javier 264.Cadenas Lorente, Oskar 265.Izpura Garcia, Mikel 266.Labeaga Garcia, Urko 267.Sagarzazu Gomez, Kandido 268.Troitio Ciria, Jon 269.Zugadi Garcia, Iaki 270.Onaindia Susaeta, Josune 271.Pacho Martin, Inmaculada NAVALCARNERO - (MADRID IV) - 480 km 272.Alberdi Casanova, Egoi 273.Rodriguez Lopez, Asier
OCAA I - 520 km 274.Cardao Reoyo, Aingeru 275.Esnaola Dorronsoro, Aitor 276.Garcia Arrieta, Garikoitz 277.Gomez Larraaga, Aratz 278.Herrador Pouso, Juan Carlos 279.Otegi Unanue, Mikel 280.Palacios Aldai, Gorka OCAA II - 520 km 282.Galarraga Godoi, Eneko 283.Garcia Mijangos, Jose 284.Gisasola Olaeta, Arnaltz 285.Lopez Gonzalez, Jesus Maria 286.Santesteban Goikoetxea, Iaki 287.Trenor Dicenta, Karlos PUERTO I - 1.050 km 288.Arriaga Arruabarrena, Rufino 289.Bellon Blanco, Arkaitz 290.Castro Sarriegi, Alfonso 291.Elejalde Tapia, Fernando 292.Fz de Larrinoa Pz de Luko,Iaki 293.Garalde Bedialauneta, Isidro 294.Gurtubai Sanchez, Sebastian 295.Gutierrez Carrillo, Iigo 296.Lauzirika Oribe, Karmelo 297.Lerin Sanchez, Jose Angel (1) 298.Lopez Ruiz, Antxon 299.Muoa Arizmendiarrieta, Ibon 300.Orbe Sevillano, Zigor 301.Ordoez Fernandez, Josu 302.Saez Arrieta, Arkaitz 303.Zabalo Beitia, Xabier 304.Zerain Alvarado, Jokin 305.Zubiaurre Agirre, Jon PUERTO II - 1.050 km 306.Almaraz Larraaga, Agustin 307.Bilbao Goikoetxea, Iaki 308.Guridi Lasa, Iigo 309.Urizar Murgoitio, Jose Gabriel PUERTO III - 1.050 km 310.Agirrebarrena Beldarrain, Aitor 311.Alegria Loinaz, Xabier 312.Barreras Diaz, Oskar 313.Beobide Arza, Ibai 314.Beristain Urbieta, Joxe Maria 315.Castro Zabaleta, Manex 316.Cotano Sinde, Aitor 317.Dorronsoro Malaxetxebarria, J.M 318.Enbeita Ortuondo, Joseba 319.Etxeberrria Garaikoetxea, J Mari 320.Gramont, David 321.Matanzas Gorostizaga, Jose M 322.Parot Navarro, Unai 323.Pastor Alonso, Daniel 324.Rey Urmeneta, Xabier 325.Rubenach Roiz, German 326.Zabarte Jainaga, Felix 327.Gallastegi Sodupe,Irantzu 328.Lopez Zurutuza, Leire
SEVILLA II - 910 km 331.Agirresarobe Pagola, Gurutz 332.Aparicio Benito, Koldo 333.Arakama Mendia, Iaki 334.Arzalluz Goi, Asier 335.Etxebarri Garro, Juan M 336.Etxeberria Goikoetxea, Garikoitz 337.Goikoetxea Garralda, Jesus 338.Gonzalez Rodriguez, Manuel 339.Lasa Mitxelena, Juan Lorenzo 340.Lebrero Panizo, Roberto 341.Paul Larrea, Urtzi SORIA - 270 km 342.Arretxe Salbide, Mikel 343.Etxeberria Arbelaitz, Jose Antonio 344.Loizaga Arnaiz, Iaki 345.Rodriguez Mallabiarrena, Josu SOTO DEL REAL (MADRID V) - 410 km 346.Arietaleaniz Telleria, Iaki 347.Aspiazu Rubina, Garikoitz 348.Gelbentzu Gonzalez, Ruben 349.Iruretagoiena Lanz, Luis 350.Lerin Sanchez, Iaki TERUEL - 450 km 351.Beaskoa Rodriguez, Jon 352.Gundin Maguregi, Patxi 353.Ormazabal Lizeaga, Asier 354.Pea Balantzategi, Ibai 355.Urkizu Ormazabal, Jon Ander 356.Zarrabe Elkoroiribe, Mikel TOPAS (Salamanca) - 440 km 357.Aristi Etxaide, Patxi 358.Askasibar Barrutia, Vicente 359.Astorkizaga Arriaga, Gaizka 360.Crespo Ortega, Jon 361.Delgado Goi, Juan Ignacio 362.Dz de Heredia Rz de Arbulu.,Josu 363.Etxeandia Meabe, Jose Miguel 364.Etxeberria Martin, Iaki 365.Hernandez Sistiaga, Unai 366.Inziarte Gallardo, Juan Manuel 367.Lupiaez Mintegi, Gorka 368.Otazua Urresti, Iigo 369.Samaniego Curiel, Ekaitz 370.Ugarte Billar, Xabier 371.Uribe Navarro, Ramon 372.Arriaga Martinez, Josune 373.Eskisabel Barandiaran, Anitz 374.Linazasoro Lopez, Maitane VALENCIA II (Picassent) - 540 km 375.Agirre Garcia, Harriet 376.Azkona Dominguez, Ibai 377.Badiola Lasarte, Asier 378.Esnal, Juan 379.Merino Bilbao, Guillermo 380.Mujika Dorronsoro, Juan Mari 381.Saenz Olarra, Balbino 382.Velasco Armendariz, Alex 383.Zubiaga Bravo, Manex
VALENCIA III (Picassent) - 540 km 384.Azurmendi Peagarikano, Mikel 385.Beaumont Barberena, Josu 386.Camacho Elizondo, Jose 387.Galarza Quirce, Luis Angel 388.Mardones Esteban, Asier 389.Subijana Izquierdo, Juan Carlos 390.Urdiain Ziriza, Iaki 391.Balda Arruti, Josune 392.Barbarin Iurrebaso, Ainhoa 393.Pedrosa Barrenetxea, Maite 394.Jauregi Amundarain,Oskarbi + umea 395.Oa Ispizua, Josune + Ioar umea 396.Otaegi Tena, Nahikari + umea VALLADOLID (Villanubla) - 340 km 397.Amaro Lopez, Gotzon 398.Antza Illarreta, Arkaitz 399.Fernandez Arratibel, Adur 400.Fernandez Bernales, Julen 401.Galarraga Arrona, Jose Antonio 402.Gonzalo Casal, Iaki 403.Sebastian Iriarte, Alfontso 404.Zubiaga Lazkano, Xeber 405.Irastorza Otegi, Ainhoa 406.Zabaleta Telleria, Miren VILLABONA (Asturias) - 440 km 407.Bustindui Urresola, Alexander 408.Etxaniz Alkorta, Sebas 409.Fernandez Castaares, Elias 410.Gaan Ramiro, Gaizka 411.Intxauspe Bergara, Manuel 412.Lopez de Abetxuko Liki., Jose R. 413.Oiartzabal Ubierna, Anartz 414.Sadaba Merino, Javier 415.Zabala Erasun, Gabriel VILLENA (Alacant II) - 720 km 416.Aranburu Sudupe, Gotzon 417.Arregi Erostarbe, Joseba 418.Berganza Zendegi, Santos 419.Estevez Paz, Juan Carlos 420.Goikoetxea Basabe, Arkaitz 421.Goitia Abadia, Oier 422.Iglesias Chouza, Juan Carlos 423.Olano Olano, Juan Maria 424.Tximeno Inza, Xabier 425.Beloki Resa, Elena 426.Lizarraga Merino, Maria ZUERA (Zaragoza) - 300 km 427.Agirre Lete,Juan Luis 428.Arrozpide Sarasola, Santiago 429.Azkargorta Belategi, Luis Maria 430.Bilbao Beaskoetxea, Iaki 431.Bilbao Gaubeka, Iaki 432.Egibar Mitxelena, Mikel 433.Etxeberria Sagarzazu, Kepa 434.Garces Beitia, Iak i435.Garcia Razkin, Sergio 436.Goldaraz Aldaia, Xabier 437.Iparragirre Arretxea, Imanol 438.Legina Aurre, Kepa 439.Martinez de Osaba Arregi, Igor 440.Mendinueta Flores, Jesus M 441.Mujika Garmendia, Francisco 442.Odriozola Agirre, Peio 443.Orotegi Otxandorena, Ignacio 444.Sancho Biurrun, Jokin 445.Uribarri Benito, Asier 446.Zabaleta Elosegi, Jose Jabier 447.Zulaika Amutxategi, Gorka
VENEZUELA: CARACAS
Guridi Zaloa, Asier
II eranskina anexo II
Aitzol GOGORZA OTAEGI (Orereta) - Basauri. 1975ean jaioa. 1999an atxilotua. Obsesio Konpultsio Nahastea. Jose Miguel ETXEANDIA MEABE (Larrabetzu) - Topas (Salamanca).1960an jaioa. 2003an atxilotua. Nahaste obsesibo konpultsiboa, Hepatitis C. Ibon FERNANDEZ IRADI (Hernani) Lannemezan (Frantziar estatua). 1971ean jaioa. 2003an atxilotua. Esklerosi anizkoitza. Ventura TOM QUEIRUGA (Tafalla) Murcia I. 1953an jaioa. 2011n atxilotua. Prostatako adenomakartzinoma.
ESPETXERATZE ARINDUAN
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Bautista Barandalla Iriarte Juan Pablo Dieguez Lopez Jose Luis Elkoro Unamuno Jose Ramon Foruria Zubialde Mikel Gil Cervera Belen Gonzalez Pealva Marilo Gorostiaga Retuerto Milagros Ioldi Mujika Ibon Iparragirre Burgoa Juan Jose Rego Vidal
IRTEERA FECHA DEDATA SALIDA DOKTRINA TRAS LA APLIKATU ONDOREN APLICACIN 2014 2021 2019 2016 2018 2019 2019 2020 2017 2021 2016 2017 2021 2016 2019 2017 2016 2020 2022 2018 2021 2016 2019 2017 2014 2020 2022 2021 2017 2018 2016 2021
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Jon Aginagalde Urrestarazu Iigo Akaiturri Irazabal Juan Carlos Arruti Aizpitarte Joseba Artola Ibarretxe Luis Mari Azkargorta Belategi Santos Berganza Zendegi Jose Angel Biguri Camino Fernando Del Olmo Vega Ines Del Rio Prada
10 Juan Ignacio Delgado Goi 11 Josu Dz. De Heredia R. De Arbulu 12 Iaki Erro Zazu 13 Jose Etxeberria Pascual 14 Elias Fernandez Castaares 15 Iaki Fdz De Larrinoa P. De Luko 16 Nicolas Francisco Rodriguez 17 Juan Mari Gabirondo Agote 18 Isidro Garalde Bedialauneta 19 Xabier Goldaraz Aldaia 20 Patxi Gomez Lopez 21 Raul Ibaez Diez 22 Juan Jose Legorburu Gerediaga 23 Gotzone Lopez De Luzuriaga 24 Antxon Lopez Ruiz 25 Francisco Lujanbio Galdeano 26 Jose Ramon Martinez de la Fuente 27 Jabi Martinez Izagirre 28 Jesus Mari Mendinueta Flores 29 Inmaculada Noble Goikoetxea 30 Peio Odriozola Agirre 31 Iaki Orotegi Otxandorena 32 Imma Pacho Martin
IRTEERA FECHA DEDATA SALIDA DOKTRINA TRAS LA APLIKATU ONDOREN APLICACIN 2014 2016 2021 2019 2021 2017 2017 2016 2016 2019 2016 2021 2015 2023 2022 2021 2022 2024 2015 2021 2027 2021 Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe
33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67
Juan Manuel Piriz Lopez Kepa Rezabal Zurutuza Maitane Sagastume Arrieta Jokin Sancho Biurrun Kepa Solana Arrondo Txomin Troitio Arranz Antton Troitio Arranz Mitxel Turrientes Ramirez Jokin Urain Larraaga Iaki Urdiain Ziriza Jon Ander Urkizu Ormazabal Maritxu Uzkudun Etxenagusia Jose Felix Zabarte Jainaga Gonzalo Rodriguez Cordero Iaki Iaki Zugadi Garcia Juan Jose Zubieta Zubeldia Josune Onaindia Susaeta Ramon Uribe Navarro Jesus Mari Zabarte Arregi Andoni Cabello Prez Ramon Aldasoro Magunazelaia Raul Alonso Alvarez Iaki Gonzalo Casal Josu Amantes Arnaiz Iaki Arakama Mendia Santiago Arrozpide Sarasola Jose Maria Beristain Urbieta Oskar Cadenas Lorente Jorge Gonzalez Endemao Manu Gonzalez Rodriguez Unai Parot Navarro Lurdes Txurruka Madinabeitia Jose Javier Zabaleta Elosegi Asier Ormazabal Lizeaga German Rubenach Roiz
29 26 22 24 22 26 26 27 27 24 27 22 27 19 20 21 20 19 22 22 16 25 19 21 16 26 24 17 18 24 23 19 23 16 23
2009/03/01 2006/12/30 2009/07/26 2009/12/08 2009/10/10 2006/05/05 2011/02/04 2009/04/10 2009/08/29 2009/10/09 2007/07/22 2009/08/27 2008/04/11 2013/07/11 2012/04/30 2012/04/30 2012/06/09 2012/12/03 2013/03/29 2012/03/21 2017/10/27 2015/03/25 2013/05/04 Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe Finkatu gabe
IRTEERA FECHA DEDATA SALIDA DOKTRINA TRAS LA APLIKATU ONDOREN APLICACIN 2023/10/17 Finkatu gabe Finkatu gabe 2016/09/17
68 69 70 71
Gabriel Zabala Erasun Juan Lorenzo Lasa Mitxelena Xabin Usandizaga Galarraga Gabriel Urizar Murgoitio
Zerrenda honetan agertzen diren 71 euskal preso politiko hauez gain, beste 22 presori ere aplikatu zaie 197/2006 doktrina. Azken 22 hauek, ordea, arrazoi ezberdinengatik, doktrinaren zigorra guztiz beteta ala bete gabe kalean aurkitzen dira egun. Beraz, kontutan hartzekoa da gure 93 senideri aplikatu dietela bizi osorako espetxe zigorra ahalbidetzen duen 197/2006 doktrina.