1.

O ALFABETO

O alfabeto galego componse das seguintes letras: a, b, c, d, e, f, g (gue), h, i, l, m, n, , o, p,

q (que), r, s, t, u, v, x (xe), z.
As letras teen sempre xnero masculino: o a, o be, o ce, o de, o efe, o gue... Na ortografa galega utilzanse tamn os seguintes dgrafos (combinacin de das letras que representan un nico son): ch (ce hache), gu ( gue u), ll ( ele dobre), nh (ene hache), qu

(que u), rr ( erre dobre). Vogais: sete fonemas, cinco letras, catro graos de abertura. A diferenza de abertura das vogais de grao medio manifstase en slaba tnica (pla/ pola; prsa/presa) USOS DALGUNHAS LETRAS
A) Usos de B e V: Escrbense con B en galego, entre outras, as seguintes palabras: abel, abeleira,

albanel, autombil, baldeirar, baleirar, baleiro, baril, beira, benia, billa, birollo, bolboreta, chibo, dbeda, dbida, fibela, gabar, gabeta, gabia, gabin, galbana, loubn, mbil(e derivados), marabilla (e derivados),nboa, nobelo, nube, rebentar, ribeira, sarabia, trobador...
Escrbense con V en galego, entre outras, as seguintes palabras: acevo, acivro, adival,

av, avoengo, avogado, vrego, avultar, bisav, caravel, cavorco, chuvasco (e derivados), convoi, corveta, covarde, devalar, devecer, dioivo, eiva, envorcar, escaravello, escarvar, esvarar, esvelto, garavanzo, gravar, gravacin, gravata, novelo, ouvear, pavilln, pelve, trevo, vaixela, valado, varrer, vasoira, vermello, verniz, verza, viruxe, voda, vogar, voitre vulto...

B) Usos de X e S:
A letra X representa un son palatal (xouba) ou o son [Ks] (lxico). Un caso especial ten lugar cando, na mesma palabra que non sexa composta, aparece das veces -X-. Nestas palabras, pdese optar por substitur o primeiro -X- por -S- ou ben por manter inalterado o grupo. As, posible escribir: esaxeracin/exaxeracin;

esaxerar/exaxerar; esixir/exixir...
Cando na mesma palabra tea que aparecer das veces -X- en posicin intervoclica, a primeira co valor de /Ks/ e a segunda coa pronuncia prepalatal fricativa xorda, recomndase substitur o primeiro -X- por -S-: esaxeracin, esaxerar, esaxero,

esixencia, esixente, esixir, osxeno.

Isto non afecta aos prefixos do tipo EX- seguidos de consoante nin s palabras compostas:

lexicoloxa, toxicoloxa.
Manteen X: aproximar, asfixia, axila, axioma, convexo, elixir, exame,

exclamar, explosin, extensamente, extensible, extensin, extenso, externo, extremar, extremidade, extremo, hexgono, lxico, texto, trax... Eixe, madeixa, xente, xaneiro (coa pronuncia prepalatal fricativa xorda) e sexo, taxativo, aproximar, exame, xito...(coa pronuncia [Ks]).
Escrbense con S: escavar, escavacin, escavadora, escusa, espolio, estender,

estraar, estraamento, estrao, estranxeiro, estremar, estremo...

C) Usos do H:
Levan H palabras como: harmona, harmnica, harmonizar, hedra, Henrique, Helena, hind, herba... e as palabras que o tivesen etimoloxicamente. En cambio, non levan H: a, arpa, baa, ermida, ermo, exuberancia, inchar,

irmn, oco, ombro, ombreiro, orfo, so, ovo, achar...

Podemos escribir alcohol ou alcol.

D) Usos de QU:
Escrbense con QU: quilmetro e quilogramo (pero as sas abreviaturas son Km. e Kg., respectivamente porque pertencen nomenclatura do sistema internacional.)

LEMBRA:

Os signos J (iota), (cedilla), K (ka), W (uve dobre) e Y (y grego) non existen en galego. S se admiten en palabras tomadas doutras linguas: Ea de Queiros, whisky, jazz, Kant...

Exercicios sobre o alfabeto e ortografa no seguinte enderezo:

Linguas Prximas: ortografa