Está en la página 1de 19

PROXECTO DE DECRETO ....., POLO QUE SE REVISA O PLAN DE RECUPERACIN DO OSO PARDO (Ursus arctos L.

) EN GALICIA

I Estado natural da especie O oso pardo (Ursus arctos L.) habita gran parte do Hemisferio Norte calculndose a sa poboacin en ao redor de 200.000 exemplares (UICN). As poboacins de Europa Occidental son de reducido tamao, atopndose moitas delas en grave perigo de extincin. O oso ocupa no seu rango de distribucin mundial hbitats moi diversos, desde zonas semidesrticas ata a tundra rtica. Con todo, a pesar desta gran adaptabilidade a diferentes medios, mostra grandes dificultades para adaptarse aos rpidos cambios que se estn producindo no medio que ocupa, sendo especialmente sensible persecucin directa que o home vnlle sometendo nos ltimos sculos. Os osos pardos ibricos -que constiten o nico grupo puro das tres lias xenticas existentes en Europa- vieron sufrindo un proceso regresivo desde sculos atrs que lles levou a unha situacin crtica. Nas tres ltimas dcadas levronse a cabo en Espaa importantes esforzos para intentar reverter o proceso de extincin que presentaba a especie e intentar conseguir a pervivencia de poboacins viables. Con todo, a poboacin autctona que viva nos Pireneos dse hoxe por extinta, existindo uns 25 exemplares provenientes do programa de reintroduccin con osos procedentes de Eslovenia que comezou a executarse en 1995. A poboacin de osos da Cordilleira Cantbrica logrou superar os momentos mis crticos presentando actualmente unha poboacin en crecemento. O oso pardo distribese na Cordilleira Cantbrica por catro comunidades autnomas, existindo das poboacins que estiveron practicamente incomunicadas entre si desde fai ao redor de medio sculo, unha oriental (Cantabria, Palencia, Len e Asturias) cunha poboacin reducida e en aparente estancamento (25-30 individuos), e outra occidental (Len, Asturias e Galicia) con efectivos poboacionais mis numerosos (uns 160 individuos) que goza dunha recuperacin vigorosa nos ltimos anos. Nesta poboacin occidental, que se distribe por un rea de ao redor de 3.000 km2, encdrase a rea de distribucin do oso pardo en Galicia. A poboacin de osos de Galicia est constituda por uns poucos exemplares cuxa rea de campeo atpase parcialmente nas serras do oriente de Lugo. O oso pardo ocupaba historicamente gran parte do territorio de Galicia. Tras sculos de persecucin e importantes alteracins sufridas polo medio que ocupaba, xa a mediados do sculo XIX os seus efectivos eran reducidos, abarcando unicamente o oriente de Lugo (Ancares e Courel) e algunhas outras serras de Ourense. Esta situacin continuou agravndose de tal xeito que a mediados do sculo XX a sa presenza de forma permanente circunscribase comarca de Ancares. O nmero de exemplares presentes en Galicia continuou diminundo, situacin que posiblemente comezou a investirse avanzada a dcada dos 90. Os traballos de seguimento da especie que se veen realizando en Galicia desde finais dos 90 apuntan a unha inflexin clara a partir de mediados da pasada dcada. A estado dos montes de Ancares para o oso pardo satisfactorio se temos en conta os estudos de calidade do hbitat realizados en 2001. A evolucin do hbitat desde entn foi moi positiva, sendo dous os factores fundamentais que influron neste feito: a diminucin da superficie boscosa afectada por incendios forestais, e as actuacins de axuda rexeneracin

forestal desenvolvidas nos ltimos anos. Con todo, a baixa conectividade que Ancares de Lugo presenta coas zonas mis densamente poboadas de osos da Cordilleira determina unha menor ocupacin por parte do oso do que sera esperable de acordo coa calidade do medio. A tendencia poboacional positiva que vive a poboacin cantbrica de oso pardo non significa, con todo, que a especie abandone na Cordilleira Cantbrica o grave perigo de extincin que padece, xa que os seus efectivos seguen sendo moi reducidos e as ameazas son anda importantes e capaces de investir a tendencia positiva da especie. As, a pesar dos avances conseguidos en certos mbitos, existen serios problemas que seguen afectando de forma grave especie na Cordilleira Cantbrica, entre os que cabe destacar o uso ilegal de lazos nos que morren osos atrapados, o uso frecuente de velenos, a ameaza de perda de masas forestais de calidade por efecto de incendios ou talas para madeira, a prctica de actividades cinexticas perigosas para a especie, a apertura de pistas forestais e outras infraestruturas viarias en lugares sensibles que fan aumentar as molestias e o aumento do uso pblico sen regular en zonas crticas para a conservacin do oso pardo. Todos estes factores poden pr en perigo, se non se atallan con prontitude, o proceso de recuperacin que na actualidade mostra o oso pardo. II Estado legal da especie O oso pardo presenta unha precaria situacin de conservacin, o que levou a inclurlle nas listaxes e anexos de especies mis ameazadas da lexislacin europea, nacional e autonmica. Convenios internacionais Convenio de Berna (1979), relativo conservacin da vida silvestre e do medio natural en Europa. O oso pardo esta includo no Anexo II deste convenio, onde se agrupan as especies estritamente protexidas, debendo as partes contratantes adoptar as medidas lexislativas e regulamentarias que sexan apropiadas e necesarias para protexer os hbitat desas especies. Convencin sobre o comercio internacional de especies ameazadas da flora e fauna silvestres (CITES). O oso pardo inclese no Apndice II, aumentando ao grao mximo de proteccin na Unin Europea ao inclurse no Anexo A de o Regulamento (CE) 1332/2005 da Comisin de 9 de agosto de 2005, que modifica o Regulamento 338/97 do Consello relativo proteccin de espcimes de fauna e flora silvestres mediante o control do seu comercio. Lexislacin europea Directiva 92/43/CEE relativa conservacin dos hbitats naturais e da flora e fauna silvestres. Incle ao oso pardo no Anexo II: Especies animais e vexetais de Interese Comunitario para cuxa conservacin necesario designar Zonas Especiais de Conservacin, ademais, est catalogada como Especie Prioritaria: Especies en perigo de extincin cuxa conservacin supn unha especial responsabilidade para a Comunidade Europea. Por ultimo, est includo no Anexo IV: Especies animais e vexetais de Interese Comunitario que requiren unha proteccin estrita.

Lexislacin nacional Lei 42/2007, de 13 de decembro, do Patrimonio Natural e da Biodiversidade. O Titulo III desta norma fai alusin Conservacin da Biodiversidade, establecendo a que as Comunidades Autnomas teen a obrigacin de adoptar as medidas necesarias para asegurar a conservacin da Biodiversidade que vive en estado silvestre. A inclusin dun taxon na categora de En perigo de extincin (caso do Oso pardo) poder dar lugar designacin de reas Criticas, ademais de carrexar a obrigacin de elaborar un plan de recuperacin para asegurar a sa conservacin. Dentro desta norma o oso pardo includo no Anexo II (Especies animais e vexetais de interese comunitario para cuxa conservacin necesario designar zonas especiais de conservacin) e Anexo V (Especies animais e vexetais de interese comunitario que requiren unha proteccin estrita). Real Decreto 139/2011, de 4 de febreiro, para o desenvolvemento da Listaxe de Especies Silvestres en Rxime de Proteccin Especial e do Catlogo Espaol de Especies Ameazadas. En oso pardo queda includo na mxima categora de risco: En perigo de extincin, o que obriga s Comunidades Autnomas includas na sa rea de distribucin elaboracin de Plans de Recuperacin.

Lexislacin autonmica Catlogo Galego de Especies Ameazadas (Decreto 88/2007 de 19 de abril). Incle ao oso pardo dentro da categora En perigo de extincin. O mbito de aplicacin do Plan inclese nos LICs Ancares-Courel (rea de Presenza e reas de Distribucin Potencial de Courel, Oribio e parcialmente o corredor AncaresCourel) e Negueira (rea de Presenza de Negueira). Os montes pblicos afectados polo Plan son: Cabana Vella e Candorto, Brego e outros, todos localizados na rea de Presenza de Ancares.

III Antecedentes, razns e oportunidade da revisin do Plan O artigo 148.9 da Constitucin Espaola dispn que as comunidades autnomas podern asumir competencias na xestin en materia de proteccin do medio ambiente. A administracin estatal, ao amparo da competencia exclusiva para o establecemento dunha lexislacin bsica sobre a proteccin do medio ambiente, promulga a Lei 4/1989, do 27 de marzo, de Conservacin dos Espazos Naturais e da Flora e Fauna Silvestres (derrogada pola Lei 42/2007 de 13 de decembro, do Patrimonio Natural e da Biodiversidade). Neste marco, a Comunidade Autnoma de Galicia, coa aprobacin do Estatuto de Autonoma, asumiu a competencia para ditar normas adicionais lexislacin bsica do Estado sobre proteccin da natureza. Aprobouse as a Lei 9/2001, de 21 de agosto, de Conservacin da Natureza que recolle no seu artigo 48 a creacin dun Catlogo Galego de Especies Ameazadas. Posteriormente, o 19 de abril de 2007 aprbase o Decreto polo que se regula devandito Catlogo, onde, ademais de catalogar ao oso

pardo En perigo de extincin en Galicia, desenvlvese o contido dos Plans de Recuperacin, ao que se ha de adaptar o presente Plan. Ao amparo da normativa citada, a clasificacin do oso pardo na categora de especies En perigo de extincin, esixe a aprobacin dun instrumento para investir esta situacin, que se traduce nos Plans de Recuperacin. A elaboracin e aprobacin dos Plans corresponde s comunidades autnomas. Para aquelas especies cuxa distribucin abarque varias comunidades, a Comisin Nacional de Proteccin da Natureza (Ministerio de Medio Ambiente) elaborar uns criterios orientadores. A Comunidade Autnoma de Galicia aprobou por Decreto 149/1992, de 5 de xuo, o Plan de Recuperacin do Oso Pardo. A aprobacin da Estratexia para a Conservacin do Oso Pardo Cantbrico (Ursus arctos) en Espaa a cargo da Comisin Nacional de Proteccin da Natureza en 1999, sentou as bases para a revisin dos Plans de Recuperacin, establecendo unha serie de directrices que se consideran prioritarias e necesarias para a conservacin da especie. Transcorridos 20 anos desde a sa entrada en vigor, a Consellera competente en materia de Medio Ambiente considerou necesario afrontar unha revisin profunda do Plan de Recuperacin, dada a existencia de novos problemas de entidade considerable e retos para a conservacin da especie. Pretndese as dar solucin aos factores xa mencionados que afectan negativamente e de forma xeral poboacin oseira na Cordilleira Cantbrica. A rea de proteccin do oso pardo definida no Plan aprobado no ano 1992 abarcaba unicamente 12.064 ha., superficie que se ampla a 33.669 Ha (reas de Presenza de Serra dos Ancares e Negueira de Muiz). Ademais, inclense outras tres reas potenciais para a especie (rea de Distribucin Potencial, que totalizan outras 31.851 Ha.), que no futuro puidesen contar co asentamento estable de osos no seu territorio (Courel e Oribio) e servir, ademais, de corredor de comunicacin (Corredor AncaresCourel). O Plan que se revisa na actualidade supuxo unha importante inflexin na conservacin do oso pardo en Galicia. A pesar disto, son moitas anda as accins a realizar se se pretende conseguir a consolidacin e aumento da poboacin de osos en territorio galego. Para Galicia resulta fundamental fomentar a colaboracin e coordinacin coas comunidades lindeiras, xa que o xito das medidas a adoptar depende directamente da conectividade cos principais ncleos oseiros de Len e Asturias. O Presente Decreto pretende actualizar e complementar a normativa en vigor, en coherencia co risco de desaparicin ao que se atopa sometida a especie e a necesidade de aplicar novas medidas de proteccin e xestin. Para iso aproba a revisin do Plan de Recuperacin do Oso Pardo, que executivo e vincula tanto aos particulares como s Administracins Pblicas, debendo estas, no mbito das sas competencias, adecuar as sas actuacins s determinacins contidas no mesmo. En calquera caso, o Plan aprobado non debe considerarse como un instrumento pechado e inmutable, senn dinmico, prevndose os mecanismos necesarios para o seguimento da sa eficacia, debendo estar por iso suxeito a revisins e actualizacins peridicas. Na sa virtude, tendo en conta as consideracins que anteceden, a proposta do conselleiro de Medio Ambiente, Territorio e Infraestruturas, de acordo co ditame do

Consello Consultivo de Galicia e, previa deliberacin no Consello da Xunta de Galicia, na sa reunin de XXX de XXXX de 2013, DISPOO: TTULO I DISPOSICINS XERAIS Artigo 1.-Obxecto. Este Decreto ten por obxecto aprobar a revisin do Plan de Recuperacin do Oso Pardo (Ursus arctos) en Galicia. Artigo 2.-mbito de aplicacin. 1. O presente Decreto ser de aplicacin naqueles territorios includos na rea de Presenza, (na que se incle a rea Prioritaria de Conservacin) e na rea de Distribucin Potencial, delimitadas no Ttulo II do presente Decreto e representadas graficamente nos planos contidos no Anexo I. 2. A declaracin de novas reas ou a modificacin das existentes, consecuencia de novos coecementos cientficos da situacin da especie, farase por Orde da Consellera competente en materia de Conservacin da Natureza. Artigo 3.-Finalidade e obxectivos. 1. A finalidade do Plan de Recuperacin do Oso Pardo en Galicia conseguir incrementar o nmero de exemplares ata alcanzar o establecemento dun ncleo reprodutor viable e favorecer a recolonizacin daquelas reas consideradas como potenciais para a especie. 2. As propostas do Plan concrtanse nunhas normas de proteccin da especie e do seu hbitat e nunhas medidas de actuacin orientadas para alcanzar os seguintes obxectivos: a) Evitar a mortalidade non natural de osos. b) Garantir a pureza xentica do oso pardo cantbrico. c) Conservacin e restauracin do hbitat do oso pardo. d) Mantemento das condicins de tranquilidade desenvolvemento do ciclo vital da especie. necesaria para o

e) Mellora da conectividade das reas oseiras de Galicia co resto da poboacin occidental cantbrica.

f)

Reducin da conflitividade nos sectores oseiros provocada polos danos causados polo oso pardo e outra fauna.

g) Investigacin aplicada xestin da especie. h) Seguimento da especie e dos obxectivos includos no Plan. i) j) Dispor dun fondo de documentacin da especie de apoio xestin e investigacin da especie. Informar, concienciar e facer partcipe sociedade da problemtica de conservacin da especie.

Artigo 4.-Vixencia e revisin. 1. A vixencia do Plan ser indefinida ata alcanzar os obxectivos propostos. 2. Co fin de adaptar o Plan aos novos condicionantes existentes para a conservacin da especie, avaliaranse os seus resultados cada 6 anos, realizando a sa modificacin no caso de que se requira o reaxuste das medidas de conservacin. 3. En caso de considerarse necesario, podern realizarse modificacins antes de devandito perodo para o referente s actuacins e zonificacin, tal e como recolle o Decreto 88/2007, do 19 de abril, polo que se regula o Catlogo galego de especies ameazadas. TTULO II MBITO DE APLICACIN: ZONIFICACIN Artigo 5.-Zonificacin. De conformidade co disposto no Artigo 2, o mbito de aplicacin deste Decreto comprende as zonas definidas como rea de Distribucin Potencial, rea de Presenza e rea Prioritaria de Conservacin, que se representan graficamente no Anexo I. Poderase consultar a cartografa detallada da zonificacin deste Plan de Recuperacin no portal web da Consellera con competencias en Conservacin da Natureza. Artigo 6.-rea de Distribucin Potencial. 1. Defnense como aquelas zonas con presenza errtica ou espordica da especie, nas que non se dan na actualidade as condicins apropiadas para a existencia permanente de osos, pero que se considera que poden constitur parte da rea de Presenza cando se adopten medidas de mellora da calidade e conectividade do hbitat, mitiguen as ameazas existentes e a poboacin de osos aumente nas zonas adxacentes que xa contan con presenza da especie. A sa superficie global de 31.851 Ha. 2. No presente Plan inclense tres reas de Distribucin Potencial:

a. Courel. Incle fundamentalmente o Courel Alto, abarcando 15.753 Ha. b. Oribio. Incle a Serra de Oribio, localizada ao noroeste da zona potencial de Courel, coa que limita. Abarca unha superficie de 6.019 ha. c. Corredor Ancares-Courel. Inclense os terreos que unen a rea de Presenza de Ancares e as reas de Distribucin Potencial de Courel e Oribio. Abarca un total de 10.079 Ha. Artigo 7.-rea de Presenza. Esta zona, que engloba das zonas separadas entre si (Serra de Ancares e Negueira de Muiz), defnese como a rea de distribucin actual, onde a presenza da especie foi regular nos ltimos 5 anos e onde as condicins de hbitat permiten a presenza permanente do oso pardo. Presenta unha superficie de 33.716 Ha. a. Serra dos Ancares: abarca boa parte desta serra, totalizando 29.969 Ha. b. Negueira de Muiz. Esta zona localizase en torno a o Embalse de Salime con una superficie de 3.747 Ha.

Artigo 8. -reas Prioritarias de Conservacin Defnense como as reas vitais para a supervivencia e recuperacin da especie estando includas dentro da rea de Presencia de Serra dos Ancares. Abarcan unha superficie de 5.652 Ha., repartidas en 2 reas independentes delimitadas de acordo a criterios de alimentacin e refuxio. a. rea Prioritaria de Conservacin 1: Cann de Rao (1.321 ha.). b. rea Prioritaria de Conservacin 2: Cabeceiras de Brego, Vara, Ortigal e Piornedo (4.331 ha.). TTULO III NORMAS DE PROTECCIN DA ESPECIE E DO SEU HBITAT

Artigo 9.-Normas xerais. En todos aqueles territorios de Galicia includos na zonificacin do Plan de recuperacin do oso pardo sern de aplicacin, con carcter xeral, as seguintes normas: 1. A Direccin Xeral de Conservacin d Natureza acordar o cambio de localidade onde se realizar unha batida, gancho ou montera en caso de presenza na zona inicialmente prevista para a sa realizacin de osas con cras ou concentracins de osos por motivos de alimentacin. En todo caso, ser obrigatorio o uso de

instrumentos de comunicacin nas batidas que se realicen nos TECOR para diminur o risco de morte de osos. 2. Os novos plans de ordenacin dos recursos forestais de montes afectos polo Plan incorporarn un apartado no que se avalen e tanse en conta os requirimentos ecolxicos do oso pardo . 3. Os aproveitamentos forestais, en caso de interferir co ciclo biolxico da especie, debern adaptar as sas condicins tcnicas, pocas, lugares e procedemento para minimizar devandita interferencia. 4. As queimas prescritas de matogueira sern dunha superficie inferior a 5 Ha, permitndose queimas de superficies maiores cando se realicen en parches descontinuos que non superen as 5 Ha, e sempre que os medios de loita contra incendios permtano. 5. Os proxectos, plans e programas comprendidos no mbito de aplicacin do Texto Refundido da Lei de Avaliacin de Impacto Ambiental de proxectos, aprobado polo Real Decreto Lexislativo 1/2008, do 11 de xaneiro, ou na Lei 9/2006, de 28 de abril, sobre avaliacin dos efectos de determinados plans e programas no medio ambiente que poidan afectar ao hbitat do oso pardo, debern considerar os seus efectos sobre o mesmo e a posible recuperacin da sa poboacin. Artigo 10.-Normas especficas para a rea de Presenza 1. A consellera competente en materia de Conservacin da Natureza poder regular o acceso por camios, pistas e vas pecuarias de turistas e visitantes nos casos que considere necesario, coa excepcin de propietarios e titulares dos dereitos dos terreos afectados. 2. Na Reserva Nacional de Caza de Ancares de Lugo a prctica de caza maior realizarase con mtodos de rcecho ou espera, modalidade que se fomentar no resto da rea de Presenza. Artigo 11.-Normas especficas para as reas Prioritarias de Conservacin Co obxectivo de favorecer a conservacin do hbitat do oso pardo as rozas de matogueira en hbitats de calidade para o oso (uceiras de zonas altas con arandeiras) realizaranse de xeito selectivo. Para iso nestas zonas fomentaranse alternativas ao uso de medios mecanizados ou de queimas. Artigo 12.-Programa de actuacins para a recuperacin da especie Para a consecucin dos obxectivos enumerados no Apartado 2 do Artigo 3 do presente Decreto, exponse as medidas de actuacin previstas no Anexo II. A cada medida e actuacin proposta asgnaselle un nivel de prioridade e un prazo de execucin segundo o calendario que se indica no Anexo III.

DISPOSICIN ADICIONAL Para o desenvolvemento adecuado das actuacins previstas no Plan, as como para a consecucin da sa finalidade global, a Xunta de Galicia, garantir a dotacin dos medios humanos e materiais suficientes, as como dos crditos necesarios no orzamento anual da Consellera competente en materia de medio ambiente, sen prexuzo da colaboracin doutras entidades pblicas e/ou privadas, que poidan demostrar un interese lextimo e prioritario na conservacin da especie. DISPOSICIN DEROGATORIA Queda derrogado o Decreto 149/1992, de 5 de xuo, polo que se aproba o Plan de Recuperacin do Oso Pardo en Galicia, as como cantas disposicins de igual ou inferior rango se opoan ao disposto neste Decreto. DISPOSICINS FINAIS Primeira. Facultase ao titular da Consellera competente en materia de medio ambiente para ditar cantas disposicins sexan precisas para o desenvolvemento e aplicacin do presente decreto. Segunda.- Este decreto entrar en vigor aos vinte das seguintes ao da sa publicacin no Diario Oficial de Galicia.

ANEXO I- CARTOGRAFA mbito de aplicacin do Plan

10

rea prioritaria rea potencial

2,5

10

15

20 Km

rea de presenza

MAPA 1 DE 1 - Zonificacin do plan de recuperacin.

PLAN DE RECUPERACIN DO OSO PARDO (Ursus arctos L.) EN GALICIA

ANEXO II PROGRAMA DE ACTUACINS SECCIN 1-MEDIDAS DE RECUPERACIN DA ESPECIE 1.-Medidas para evitar a mortalidade non natural dos osos. Co obxectivo de evitar a mortalidade non natural de osos dentro do mbito de aplicacin do Plan establcense medidas para loitar contra as actividades furtivas, as como para previr a morte accidental de osos. 1.1.-Loita contra as actividades furtivas 1.1.1. A Consellera competente en materia de medio ambiente manter unha vixilancia efectiva no mbito de aplicacin do Plan. a) Manterase unha vixilancia adecuada en todo o territorio includo no mbito de aplicacin do Plan en canto a persoal con formacin especfica dedicado a ela. b) Mellorarase e intensificar a eficacia das medidas de vixilancia e control das accins furtivas. c) Desenvolverase un curso especfico dirixido formacin dos axentes e tcnicos con responsabilidades na xestin do oso pardo (especialmente a aqueles que desenvolvan a sa actividade laboral nas novas zonas incorporadas ao Plan) onde recibirn formacin relativa especie, con contidos tanto tericos como prcticos. d) Dotarase a toda a gardera do equipo necesario para a funcin de vixilancia e control encomendada. 1.1.2. Manteranse e fomentarn os contactos peridicos existentes na actualidade e promoverase a coordinacin entre as garderas das comunidades autnomas vecias (Asturias e Castela e Len) na loita contra o furtivismo, as como co Servizo de Proteccin da Natureza da Garda Civil (SEPRONA). 1.1.3. Manterase un esforzo de retirada de lazos acorde coa magnitude do problema, prestando especial atencin a aquelas zonas con maior frecuencia de presenza de osos e s que na actualidade presentan este problema mis agravado, intensificndoo nos perodos do ano nos que esta prctica ilegal mis intensa e perigosa para a especie. Elaborarase un protocolo bsico de actuacin que determine unhas actuacins mnimas referidas s tempadas e zonas de prospeccin, as como disposicin de pastores elctricos en prados para evitar os danos causados polo xabaril. 1.1.4. Incidirase especialmente na eliminacin do uso de velenos mediante medidas de vixilancia especficas e a adopcin de medidas de investigacin especiais para o

11

caso de aparicin de cebos, outra fauna ou osos envelenados. Promoveranse as actuacins necesarias para a aplicacin das medidas contempladas na Estratexia nacional contra o uso de cebos envelenados no medio natural (Comisin Nacional de Proteccin da Natureza) e no Plan de accin para a loita contra o uso ilegal de velenos no medio natural de Galicia. 1.1.5. Mitigaranse as causas que crean conflitividade coa fauna silvestre que poden derivar en problemas de conservacin do oso pardo, para o que: a) Manterase a densidade de xabaril nuns valores no que os danos que estes provoquen diminanse ao mximo. b) Desenvolverase unha xestin adecuada da poboacin de lobo (de acordo ao seu Plan tcnico de xestin) que minimice os danos causados gandera, tendo en conta, en todo caso, que o adecuado manexo do gando resulta fundamental para a reduccin dos danos. c) Establecerase un control exhaustivo de acordo lexislacin vixente dos cans que transitan libremente polo monte e que son causantes de numerosos danos fauna silvestre e gandera. d) Promoverase un acordo de colaboracin cos produtores apcolas da zona oseira de tal xeito que se fomenten medidas de proteccin das explotacins de producin de mel, as cales aplicaranse preferentemente na rea de Presenza, e de forma mis localizada nas reas de Distribucin Potencial, cando se comprobe a presenza de osos. Este acordo incluir a utilizacin de pastores elctricos nas explotacins apcolas e a rehabilitacin e/ou nova construcin de alvarizas.

1.2.-Prevencin da morte accidental de osos derivada do exercicio cinextico. 1.2.1. Os novos plans de ordenacin dos usos cinexticos nos cotos privados de caza (TECOR) introducirn boas prcticas de caza co fin de minimizar os riscos de morte de osos nas caceras. Prestarase especial atencin a pr en coecemento dos cazadores os mtodos e riscos existentes nas batidas, monteras, ganchos e esperas nocturnas mediante a aprobacin dun Protocolo para cazadores en zonas oseiras. 1.2.2. Priorizarase a supervisin pola gardera das actividades cinexticas de caza maior (batidas, monteras e ganchos) que se desenvolvan na rea de Presenza. 1.2.3. Aprobarase un protocolo de actuacin en caso de aparicin de osos feridos, atrapados en lazos ou envelenados, que asegure unha rpida actuacin que permita a rehabilitacin do animal e a sa posterior liberacin ao medio.

2.- Medidas para garantir a pureza xentica do oso pardo cantbrico. 2.1. A Direccin Xeral de Conservacin d Natureza elaborar un inventario aberto dos osos en catividade existentes en Galicia realizando un seguimento continuado aos mesmos, especialmente cando se atopen na rea de distribucin da especie ou prximos a ela.

12

SECCIN 2-MEDIDAS DE CONSERVACIN E MELLORA DO HBITAT

3.- Conservacin e restauracin do hbitat do oso pardo 3.1. A xestin forestal no mbito de aplicacin do Plan deber de tender a aumentar e conservar a superficie dos bosques de frondosas autctonos, mantendo ou buscando un grao mximo de madurez e de diversidade estrutural e especfica. 3.2. Dentro do mbito de aplicacin do Plan fomentarase que nas subvencins e convenios coa administracin para a reforestacin en montes particulares (man comn, comunais, etc.) establzanse primas significativas para as especies de frondosas autctonas (inclundo o castieiro). 3.3. Incorporarase no Sistema de Informacin Xeogrfica sobre Biodiversidade da Direccin Xeral de Conservacin da Natureza, o Mapa Forestal, mapas de calidade de hbitat para o oso pardo do territorio de aplicacin do Plan, as como o inventario de pistas forestais. 3.4. A Direccin Xeral competente en materia de Conservacin da Natureza elaborar un manual de Criterios de xestin do hbitat do oso pardo en Galicia cuxo obxectivo sexa a conservacin, mellora e adecuada xestin do hbitat do oso pardo. O devandito manual ser consensuado co resto de xestores do medio natural (entre eles os servizos de Montes e Incendios). Coas bases deste manual traballarase na elaboracin dun Documento Director para a xestin do hbitat do oso pardo, o cal incluir un estudo de calidade do hbitat para o oso pardo de todo o mbito de aplicacin do Plan que sirva de base para a elaboracin do documento e para as actuacins de mellora do hbitat. Mentres tanto, as actuacins de mellora do hbitat que a Direccin Xeral de Conservacin d Natureza leve a cabo seguirn as seguintes directrices, as cales sern promovidas tamn para o resto de administracins competentes en actuacins no hbitat do oso pardo (Montes, Incendios, etc.): a) Rozas manuais para favorecer a rexeneracin natural de masas forestais incipientes (caracterizadas a grosso modo pola elevada densidade de ps de baixa altura, menor de 4-5 metros) e, se fose necesario, mediante repoboacins (usando planta local). Estas actuacins realizaranse preferentemente na rea de Presenza, dando prioridade a: reas Prioritarias de Conservacin para a especie ou proximidade destas. Hbitats de solaina, que son mis produtores de froito e que se atopan en peor estado de conservacin. Corredores naturais que favorezan a mobilidade do oso pardo e da fauna en xeral. Masas forestais inconexas e, en xeral, reas con fragmentacin do hbitat.

13

Zonas onde se realizaron xa traballos de axuda rexeneracin forestal e repoboacins en anos anteriores, que continen as accins emprendidas e aceleren a consolidacin destes bosques incipientes. Zonas forestais que requiran unha maior presenza de formacins vexetais produtoras de froitos (repoboarase con especies produtoras de froito como cerdeira, maceiras, pereiras, serbais, etc.). b) Promoverase a realizacin de estudos tcnicos e seguimento das superficies sobre as que se acta (rozas manuais, repoboacins), co fin de valorar e implementar os resultados obtidos mediante as actuacins de rexeneracin do hbitat. c) Promoverase a formacin e reciclaxe peridica das empresas forestais contratistas para a mellora dos traballos forestais que estas realizan.

3.5. Promoverase a realizacin por parte da administracin competente dun Programa de rexeneracin e conservacin de sotos de castieiro e outras masas forestais de frondosas.

4.- Mantemento das condicins de tranquilidade desenvolvemento do ciclo vital da especie.

necesaria

para

4.1. Elaborarase un inventario e clasificacin das pistas existentes na rea de Presenza que permita a identificacin daquelas prexudiciais para a especie e a adopcin de medidas correctoras respecto diso, como a disposicin de cerramentos ou a eliminacin de pistas ou tramos destas sen utilidade para os usos tradicionais e que afecten de forma grave especie. 4.2. Regularase o uso pblico e as actividades tursticas e recreativas co fin de evitar as alteracins e molestias que puidesen ocasionar especie.

5.-Mellora da conectividade das reas oseiras de Galicia co resto da poboacin occidental cantbrica. 5.1. Promoverase a elaboracin conxunta coas comunidades de Asturias e Castela e Len dun Plan de restauracin de corredores que favoreza a conectividade de Ancares cos principais ncleos oseiros do occidente asturiano e leons. 5.2. Elaborarase un estudo do corredor de Pedrafita do Cebreiro que identifique as barreiras existentes para o oso pardo (principalmente ligadas s infraestruturas viarias), e determine as medidas de restauracin e melloras a adoptar para favorecer a conectividade da rea de Presenza coas reas de Distribucin Potencial de Courel e Oribio. 6.-Reducin da conflitividade nos sectores oseiros provocada polos danos causados polo oso pardo e outra fauna.

14

6.1. Habilitaranse os mecanismos necesarios para o pago dos danos causados polo oso pardo en toda a Comunidade Autnoma baseado na xusta taxacin do dano e do lucro cesante. 6.2. Promoverase xunto co resto de comunidades autnomas e Ministerio de Medio Ambiente a realizacin dun Protocolo de actuacin para osos perigosos, que determine as actuacins a realizar en caso de aparicin de exemplares conflitivos. 6.3. Co obxectivo de favorecer o desenvolvemento socioeconmico das comunidades rurais no mbito de aplicacin do Plan fomentsense actividades que sendo beneficiosas para a conservacin do oso pardo impliquen, as mesmo, a promocin do emprego local; entre elas promoveranse polo menos: 6.3.1. O desenvolvemento dun programa de ecoturismo ligado imaxe do oso pardo para o mbito de aplicacin do Plan. 6.3.2. A constitucin da marca de calidade do oso pardo e a sa utilizacin como smbolo para a identificacin dos produtos alimentarios (mel, embutidos, queixos, etc.) producidos no mbito de actuacin do Plan.

SECCIN 3-MEDIDAS DE INVESTIGACIN E SEGUIMENTO DA ESPECIE

7.-Investigacin aplicada xestin da especie 7.1. Continuarase de xeito coordinado coas comunidades limtrofes os programas de investigacin dirixidos ao estudo dos seguintes aspectos: Caracterizacin xentica da especie. Movementos dos exemplares e utilizacin de corredores. Mtodos de estima e seguimento da poboacin oseira. Dispoibilidade de alimento, inclundo a produtividade en froitos das formacins vexetais e a xestin das mesmas. 7.2. En caso de aparicin de osos mortos efectuarase unha recollida estandarizada dos restos para o seu estudo e conservacin, para o que se elaborar un protocolo especfico. 8.- Seguimento da especie e dos obxectivos includos no Plan 8.1. Realizarase polo menos cada 3 anos un seguimento especfico da especie mediante mtodos estandarizados baseados na aplicacin de ndices de abundancia; as mesmo, recollerase de forma regular informacin da posible presenza de osas con cras. 8.2. Establecerase un protocolo de seguimento a desenvolver especificamente pola gardera e vixiantes da Direccin Xeral de Conservacin da Natureza, para o

15

seguimento do estado do seu hbitat, as ameazas sobre a especie e a deteccin de datos de presenza. 8.3. Cada 3 anos, e analizados os resultados do plan de seguimento da especie, avaliarase en que medida se estn alcanzando os obxectivos do Plan de recuperacin, e no seu caso, revisaranse as actuacins propostas tanto no referido ao seu alcance como sa intensidade. Para tal fin establecerase o seguinte sistema de indicadores avaliables: - Nmero de datos anuais de presenza de osas con cras - Nmero de datos de presenza xeral de osos nas reas de Presenza - Nmero de datos de presenza de osos nas reas de Distribucin Potencial - Valoracin do nmero de danos da especie e compensacin dos mesmos - Hectreas anuais traballadas para a recuperacin y rexeneracin do hbitat do oso pardo

8.4. Participarase nos mecanismos de coordinacin da Administracin Central e as Comunidades Autnomas cantbricas para a posta en da das accins de seguimento, problemtica de conservacin, modificacins legais, etc. relacionados co oso pardo.

SECCIN 4-MEDIDAS DE PARTICIPACIN SOCIAL 9.- Fondo de documentacin.

INFORMACIN,

EDUCACIN

AMBIENTAL

9.1. A Direccin Xeral competente en conservacin da Natureza manter un fondo documental coa informacin dispoible de utilidade para a xestin desta especie. 9.2. Reservarase a informacin tcnica sensible con carcter restrinxido que poida pr en perigo a conservacin da especie.

10. Educacin ambiental e participacin social. 10.1. Promoverase o pleno coecemento do Plan de Recuperacin e os seus programas de actuacin, difundindo o seu contido entre os habitantes locais, especialmente aqueles pertencentes s novas zonas incorporadas ao mbito de aplicacin do Plan. 10.2. Difundirase o Plan de Recuperacin e as medidas establecidas nel entre as empresas, estamentos xudiciais e outros organismos da Administracin con previsibles actuacins en aspectos que afecten ao desenvolvemento do Plan.

16

10.3. Manterase informacin actualizada sobre o desenvolvemento do Plan de Recuperacin na pxina web da Xunta de Galicia. 10.4. Promoveranse campaas educativas en centros escolares que contriban concienciacin da poboacin escolar. Desenvolverase, polo menos, unha campaa de sensibilizacin dirixida aos escolares dos municipios do mbito de aplicacin do Plan, co fin de fomentar os valores de conservacin da especie. 10.5. Promoveranse accins de concienciacin destinadas poboacin en xeral, mediante a organizacin de ciclos de conferencias, xornadas temticas, etc.

17

ANEXO III CALENDARIO DE ACTUACINS

A ttulo orientador e en funcin dos fondos dispoibles, o programa de actuacins desenvolverase de acordo cos seguintes prazos e prioridades.

Actuacin 1

Medidas para evitar a mortalidade non natural de osos Medidas para garantir a pureza xentica do oso pardo 2 Curto/Longo cantbrico 3 Conservacin e restauracin do hbitat do oso pardo Peridico Mantemento das condicins de tranquilidade necesaria 4 Peridico para o desenvolvemento do ciclo vital da especie Mellora da conectividade das reas oseiras de Galicia 5 Medio/Longo co resto da poboacin occidental cantbrica Reducin da conflictividade dos sectores oseiros 6 Peridico provocada polos danos causados polo oso pardo e outra fauna 7 Investigacin aplicada xestin da especie Medio/Longo Seguimento da especie e dos obxectivos includos no 8 Peridico Plan 9 Fondo de documentacin Peridico 10 Educacin ambiental e participacin social Medio/Longo * Curto: 3 primeiros anos, Medio: ata 6 anos, Longo: mis de 6 anos.

Prazo* inicio/final Peridico

Prioridade Alta Baixa Alta Alta Alta Alta Media Alta Media Alta

18

También podría gustarte