Tufan Dinarl

Dijital Fotoraflk l Kitab E

www.fotobelgesel.net

www.fotobelgesel.net

 nsz
Eer nceden fotorafla ilgilenmemiseniz bir dijital fotoraf makinesi aldnzda, kutunun iinden kan kullanm klavuzu, yabanc dillerden eviri olduu ve de teknolojik kavramlar ieren bir dille yazldndan dolay, karmza anlalmas g szckler yn olarak kar. 2000 ylndan bu yana vermekte olduum fotoraf kurslarnda rencilerimin sade ve okuduklarn anlayabilecekleri bir el kitabna gereksinimleri olduunu fark edince bu kitab hazrladm. Kitap, Fotoraf Makinesi, Men ve Dmeleri, Objektif, Enstantane, Diyafram, Yardmc Malzeme ve Grnt Dzenleme olmak zere be blmden olumaktadr. Her konu bal dier blmlerden bamsz olarak da bilgilendirme amacn tad iin baz bilgiler tekrar edilmitir. Kitabn son sayfasna ksa bir terimler szl koyarak kullanlan terimler aklanmaya allmtr. Kitap, genel olarak teknik bilgileri retmek zere yazlm olsa da en son sayfalara fotorafta grnt dzenleme zerine bir blm ekleyerek fotoraf merakllarnn daha iyi bir anlatm yntemi renmeleri amalanmtr. Bu kitapn hazrl srasnda yardmlarn esirgemeyen Sayn O.Gnene zel olarak teekkr ederim. Ayrca kitabn yaynlanmas iin katkda bulunan; Ske Belediye Bakan Sayn. Necdet zekmekiye, Ske Belediyesi Bakan Yardmcs Sayn Levent Tunaya, Basn brosu alanlarna, Ertuul Ayker ve M. Said Gne teekkr ederim. Kitabmn gzel fotoraflar ekmenize yardmc olmasn dilerim. Tufan Dinarl Ske, ubat 2011 3
Fotoraf: Baha Cem Dinarl

 Yazar Hakknda
1982 de FSAKa (stanbul Fotoraf ve Sinema Amatrleri Dernei) ye oldu. Ynetim kurulunda grev yapt. lk karma sergisini 1983 ylnda atktan sonra bugne kadar toplam 54 fotoraf etkinlii gerekletirdi. Bunlar genel olarak; Bir tanesi Pariste olmak zere Anadolunun eitli yerlerinde toplam 19 kiisel sergi ve bir tanesi Belgradda olmak zere toplam 15 karma sergi at. Ayrca 17 saydam gsterisi ve Didim Apollon tapnanda tane saydam ve dans gsterisi gerekletirdi. Belgesel fotorafl tantan ve anlatan seminerler ile onlarca kiiye fotorafa ve dijital fotorafa balang seminerleri verdi. 2004 ylnda zmir Saat Kulesi ve 2005 ylnda 8 Mart isimli iki ksa metrajl filmi yapp ynetmi ve 2007 ylnda kence zleri stanbul Protokol isimli belgesel filmin grnt ynetmenliini yapmtr. Hazrlam olduu belgesel fotoraf projeleri unlardr; Ske ovasnda yetien pamukun insanlarn anlatmay amalayarak Beyaz Bir yk; Pamuk nsanlar isimli belgesel saydam gsterisi ve fotoraf sergisi hazrlayp sundu. Tufan Dinarl ayrca Ege blgesine zg gelenekler olan Deve grei, Boa grei, Karakucak pehlivan greleri ve Rahvan at yarlarnn konu edildii Egede K Elenceleri isimli saydam gsterileri hazrlad. Yalova. 2. Gn isimli 12. Kiisel sergisini deprem blgesinde ektii fotoraflardan oluturan sanat depremin 16.gn Yalovada bu fotoraflardan oluan sergi amtr. Yaad kenti belgelemek amacyla Ske ilesinin ilk yerleim yeri olan Kemalpaa mahallesini belgeleyerek ayn mahallede bulunan Smbl sokakta karma bir fotoraf sergisi amtr. lk fotoraf albm Krfez Depremi depremin onuncu yl olan 2009 ylnda aclar paylamak amacyla yaynlanmtr. 2009 ylndan bu yana Ske Belediyesi ve Ske Halk Eitim Merkezi tarafndan organize edilen Dijital Fotoraflk kurslarnda eitmenlik yapmaktadr. Fotoraflar Ske de, zmir, stanbul, talya ve Paris de eitli koleksiyonlar da yer almaktadr. Tufan Dinarl web sayfas, www.fotobelgesel.net

indekiler

nsz ............................................................................................................. Yazar Hakknda............................................................................................. Fotoraf Makinesi......................................................................................... Fotoraf Makinesi Satn Alrken ................................................................ Dmelerin Tanmlar ................................................................................. Fotoraf Makinesi lk Ayarlar ..................................................................... Fotoraf Makinesini ekime Hazrlamak ................................................. Pil kullanm, ekim says.......................................................................... Hafza Kart eitleri ve Kullanlmas ....................................................... CCD Sensr Nedir? ...................................................................................... Fotoraf Makinesini Tutma Yntemleri .................................................... Men Dmesi levleri............................................................................... Men Gezinti Tekerlei veya mle Dgmesi ........................................... LCD Ekran Grntleri (ekim veya Kayt) .......................................... LCD Ekran Grntleri (Oynatma)......................................................... Zamanlayc veya Geciktirme Dzenei ................................................... Makro ekim Modu .................................................................................... Bas-ek Modu veya ekim Sahnesi ........................................................ Fotoraf Makinesinde Orta Seviye Ayarlar. (P.S.A.M.) ........................... ISO Ayarlar................................................................................................... Beyaz Ayar (White Balans-WB) ............................................................... ekim (lerleme) Modu Seimi .................................................................. Fla aretleri ................................................................................................. EV Ayarlar veya Pozlama Telafisi .............................................................. Objektif, Enstantane, Diyafram .................................................................. Grnty Netletirmek ............................................................................ Normal Objektif Ne Demektir? ................................................................. Odak Uzakl Ne Demektir? ...................................................................... Sabit ya da Deiken Odak Uzakl .......................................................... 5

3 4 7 8 9 10 11 11 12 13 14 16 17 18 19 20 20 21 23 24 25 26 27 28 29 30 31 31 32

Objektiflerde Kullanlan 18-55mm. Ne Demektir?.................................. Netleme (Odak) Modu ................................................................................ W ve T nedir? ........................................................................................... DSLR Makinelerde Objektif arpan ........................................................ Objektiflerde Sarsnt Azaltma (VR) .......................................................... Enstantane ve Diyafram Nedir?.................................................................. Enstantane ..................................................................................................... Enstantane rnekleri ................................................................................... Diyafram ........................................................................................................ Net Alan Blgesi (Derinlii) ....................................................................... Dier Baz aretler ....................................................................................... Saysal Grnt Formatlar (JPEG,RAW)................................................. Grnt Boyutu ve Bask Kalitesi .............................................................. Fotoraf ekim An (Exif) Bilgileri ........................................................... Yardmc Malzeme ve Aralar ..................................................................... Ayak (Tripod) .......................................................................................... anta .............................................................................................................. Harici Fla...................................................................................................... Filtreler........................................................................................................... Grntnn Bilgisayara Aktarlmas......................................................... Fotoraf Dzenleme Yazlmlar................................................................. Bilgisayar Ekran Kalibrasyonu .................................................................. Grnt Dzenleme (Kompozisyon) ........................................................ Yalnlk / Sadelik .......................................................................................... Altn Kesit veya 1/3 Kural .......................................................................... 1/3 Kural ....................................................................................................... izgiler, Diyagonal ve ekiller .................................................................... Renk ve Objelerin Dengesi .......................................................................... Objelerin Dengesi ......................................................................................... Kadraj ............................................................................................................. Bindirme ........................................................................................................ Bak As ..................................................................................................... Fotoraf ve Yaz............................................................................................. yi Bir Kompozisyon in Dikkat Edilmesi Gerekenler:.......................... Dijital Fotoraflk Terimleri ..................................................................... Kaynaka........................................................................................................ 6

32 33 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 44 45 46 47 47 48 50 51 51 52 53 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67

Fotoraf Makinesi

 Fotoraf Makinesi Satn Alrken

Gnmzde fotoraf makinesi satn almak otomobil almak gibi, satn almaya karar verdiimizde nmze pek ok eit ve seenek kyor. Peki bu kadar seenek iinden nasl seim yapacaz, te dikkat etmeniz gereken bir ka neri; ncelikle btemizi belirlemeliyiz, bteye uygun bir ekilde sadece fotoraf makinesi mi yoksa video eken bir fotoraf makinesi mi alacamza karar vermeliyiz, Satn alacamz fotoraf makinesinin piksel zelliine dikkat etmeliyiz, gerek piksel ile interpolasyon piksel arasnda fark vardr, interpolasyon piksel grntnn dijital olarak bytlmesidir, kullancya faydas yoktur, gerek pikselin ka olduuna dikkat etmeliyiz. Grnty yaknlatrmak istediimizde, optik zum ekimlerin kaliteli olmasn salar, dijital zumun az ya da ok olmasnn pek nemi yoktur, optik zum var m? varsa ne kadar olduuna bakmamz gerekir, Geni as var m, ev iinde veya dar ortamlarda ekim yapabilmek iin geni a zellii var m diye bakmak gerekir. Fla var m bakmalyz, Kulland pil eidi nemli, nasl bir enerji kaynana sahip, firmann kendi retimi zel bir pil ise ka adet poz ektiini incelemeliyiz, eer yeterli deil ise her yerde bulabileceimiz kalem pil veya benzeri pil kullanan fotoraf makinesini tercih etmeliyiz. Sat sonras servis nasl, aratrmamz gerekiyor, makineyi sattktan sonra yeterli hizmet veriyorlarm, nternette bu aratrmalar yapmak gerekir.

Tketiciye faydal olabilecek fotoraf makineleri inceleme sitesi ile ikayet aratrma siteleri; www.letsgodigital.org tr.diplodocs.com www.sikayetvar.com www.ttkd.org.tr www.tukoder.org.tr 8

 Dmelerin Tanmlar
Fotoraf Makinesine yakndan baktmz zaman genel olarak aadaki zellikleri olduunu gryoruz. Aadaki izimlerde dmeleri ve isimlerini gryorsunuz, ilerleyen sayfalarda bu dmelerin ne ie yaradklar anlatlmtr.

 Fotoraf Makinesi lk Ayarlar

1.Kullanma klavuzunu okuyun ve saklayn. Fotoraf makinenize ait her trl bilginin bulunduu kitapklar genellikle orta dzey fotoraf ekenlere sesleniyor olsa da zaman ierisinde kurslara giderek veya ekimler yaparak kitaptan daha fazla faydalanabilirsiniz. 2. Kullanma klavuzundaki paket ierii ile aldnz paketin ieriini kontrol ediniz. 3.Pilinizi arj edin, bunun iin kullanma klavuzundaki arj srelerine dikkat edin. 4. Tarih ve saat ayar ile video ekim (PAL-NTSC) ayarlarn yapn. 5. Kartnz taktktan sonra ekime balamadan nce mutlaka sfrlayn (formatlayn). Formatlamann hafza kart ierisindeki tm verileri sileceini unutmayn. 6. Kutuyu saklayn. nk yeni alnan makineler iki yl garantili satlyor. Bu sre ierisinde bir sorunla karlarsanz (ve stanbul dnda yayorsanz) fotoraf makinenizi servise gndermek isteinizde kendi ambalajndan daha salam ve gvenilir bir ambalaj yoktur

Fotoraf makinelerinin marka kartna aktarlarak kayt edilir. Fotoraf makinesinde optik ya da modeli ne olursa olsun, objektifden giren k nce CCD sen- veya dijital vizrden bakar ve sr zerine daha sonra ise hafza deklanre basarak ekim yapabilir, dijital vizrden ektiklerimizi izleyebiliriz.

10

 Fotoraf Makinesini ekime Hazrlamak

Fotoraf Makineleri genel olarak ON ve ya POWER gibi g dmeleri kullanlarak alr ve ekim yapmaya hazr olur. Ayrca Ak veya Kayt, Gster, Oynat, Kapal konuma getiren dmeler bulunmaktadr. Fotoraf makinesini ilk kez kullanrken; Pili arj ediniz,

Tarih ve saat ayarn yapmay unutmaynz, Dijital kart makineye takarak formatlaynz,

Fotoraf makinenizin pili belirli sayda ekim yapabilir, bu say kullandnz fotoraf makinesi eidine gre deiir, kullanm kitapnda ayrntl bir ekilde anlatlr. Kullanlan pil vaktinden nce bitebilir, kullanm sresini ksaltan etmenler unlardr; ekilen fotoraflar srekli olarak fotoraf makinesinin LCD monitrnden izlemek pil kullanm sresini ksaltr. Srekli fla kullanmak pil kullanm sresini ksaltr. Makinenin zumunu srekli kullanmak pil kullanm sresini ksaltr. Souk havalarda (sfr derece ve daha dk scaklklarda ) pil kullanm sresi azalr,

Pil kullanm, ekim says

11

 Hafza Kart eitleri ve Kullanlmas

Fotoraf makinesinde kullanlan ok eitli hafza kart vardr. Genellikle kullanlan kartlar ise, MICRO SD, SDHC, M E M O RY STICK, Compact Flash Kart (CF) vb.dir. Bu kadar ok kart olmasna ramen, fotorafa yeni balayanlarn fotoraf makinelerinde genellikle kullanlanlar Secure Dijital (SD) kartlardr. Dijital fotoraf makineleri CCD sensrne kaydettii ilk grnty daha sonra hafza kartna aktarr, bu ilem srasnda makinenin aktarm yaptn gsteren yeil bir k yanar. Bu k yanarken fotoraf makinesinin kartna herhangi bir ekilde mdahele etmeyin, ektiiniz grntler zarar grebilir, n snmesini bekleyin. Bir den fazla Secure Dijital (SD) kartnz var ise bir seyahat srasnda ekim yaptktan sonra dolu olan kartnz yan tarafnda bulunan kilit Lock Fotoraf makinesi ait hafza kartlarn fotoraf makinesi dnda herhangi bir ilem iin kullanmaynz. rnein herhangi bir yaz dosyas ya da baka bir ey yklemeyin. nk kartn ierisine girecek bir virs fotoraf makinanzn, yazlmn bozulmasna ve kullanlamaz hale gelmesine neden olabilir. Hafza kartnn sk ve uzun sre kullanm, zamanla hafza kartnn performansn azaltr. 12

Aadakilere Dikkat Edin:

Hafza kartnn bakr olan blmne kesinlikle elinizle veya herhangi bir eyle dokunmayn. Hafza kartlarn yksek manyetik alan ieren yerlerden uzak tutun, Hafza kartnzda bulunan grntleri bilgisayara aktardktan sonra iindeki grntleri silmek iin format atn. Hafza kartnz mutlaka kullanacanz fotoraf makinesinde formatlayn.

dmesi ile kilitleyerek yanllkla tekrar kullanlmasn engelleyebilirsiniz.

Yukardaki ekilde kartn nasl kilitlenecei gsterilmitir.

CCD Sensr Nedir?

Grntnn ilk olarak kayt edildii CCD Sensr, dijital fotoraf makinelerinde filmin yerine geiyor, buraya kayt edilen grnt daha sonra dijital kart zerine aktarlarak depolanyor. CCD ler zerindeki sensr says kadar grnt kayt ederler, rnein 5MP bir dijital fotoraf makinesi zerinde, 2560 x 1920 yani yaklak 5 milyon adet mini sensr bulunur. Bu rakam fotoraf makinelerindeki gerek piksel saysn gsterir, makinelerin satnda sz edilen Efektif piksel kavram veya enterpolas13 yon kavramnn anlam grnt piksellerinin dijital olarak birbirine eklenerek bytlmesidir. Grntde bozulmalar yapabilir. CCD sensrlerin piksel says kadar nemli olan dier husus boyutlardr. Sensr boyutlar eskiden kullanlan 24x36 cm.lik filim boyutuna gre de isimlendirilir. 24x36 cm boyutunda olan ccd sensrlere Full Frame ad verilir. 18.5x24 cm boyutunda olanlara ise Yarm Frame denilir. CCD sensr boyunun etkileri kullanlan objetiflerde grlr ve objektif arpan olarak adlandrlr.

 Fotoraf Makinesini Tutma Yntemleri

Fotoraf makinesi dk k koullarnda, net fotoraf ekmeyebilir. Bunun iin dk k koullarnda makineyi iki elle skca tutmak veya etrafnzda varsa bir direkten, masadan, destek alarak fotoraf makinesinin sallanmasn engellemek, net bir fotoraf ekmek iin alnabilecek basit nlemlerdir. Eer objektifin zerinde VR dmesi varsa, aarak da net fotoraflar ekebilirsiniz. Makineyi iki el ile tutarken, objektifin veya flan nn parmanzla kapatmamaya dikkat edin.

14

Men ve Dmeleri

 Men Dmesi levleri

Dijital fotoraf makinelerinde arka tarafta bulunan men gesi en az iki ileve sahiptir. LCD ekran ekim yapmak iin hazrken men dmesine baslr ise fotoraf makinesine ait temel ayarlar mens ekrana gelir. Eer herhangi bir fotoraf ektikten sonra men dmesine baslr ise bu fotorafa ait bilgiler ile fotorafta deiiklik yapmak zere ayarlar ekrana gelir. Bunlarn dnda men gezinti tekerlei veya imle dmesi de hzl men ayarlar olarak kullanlr. LCD ekran bo iken men dmesine basld zaman fotoraf makinesine ait temel ayarlar yapmaya yarayan menler ekrana gelir ve bunlar arasnda gezinti tekerlei ile seim yaplr, yaplan seimin geerli olabilmesi iin ortada bulunan Okey (OK) tuuna baslmas gerekmektedir. Seim yapmadan kma iin tekrar men dmesine basmak yeterlidir.

Fotoraf makinesi AUTO modunda olduu zaman MENU dmesinin baz zellikleri almaz. Ayarlarn hepsine mdahele edilebilmesi iin fotoraf makinesinin Sahne (Scene), Kayt veya P, S, A, M modlarndan birine alnmas gerekir. 16

 Men Gezinti Tekerlei veya mle Dgmesi

ki ilevi vardr. Men dmesine bastnz zaman LCD ekranna gelen men ayarlar arasnda gezinti yapmaya yarar, dier ilevi ise baz ekim ayarlarnn hzl bir ekilde yaplmas iindir. Men gezinti tekerlei zerinde bulunan iaretler hzl bir ekilde ekim ayar yapmak iindir, rnein yandaki fotoraflarda grld gibi fla dmesi iaretine bastnz zaman eitli fla ayarlar arasndan seim yapabilirsiniz, makro moduna bastnzda hemen bu modda ekim yapmak zere fotoraf makineniz hazrlanm olur veya Display (DISP) tuuna basarak ekranda men ilevlerinin grnmesini salayabilirsiniz Ayn ekilde

ISO dmesine bastnzda, bu menye kolaylkla ulaabilir ve ayar deitirebilirsiniz. ya da dier fotorafta grld gibi, bu dmeler yardm ile makinenin EV ayarlarn deitirebilir veya geciktirme dzenei ile ekim yapabilirsiniz. Fotoraf makinesi markasna bal olarak bu ilevler deiebilir. Men gezinti tekerlei ile ayarlarda deiiklik yaparken vizrn cevap sresi ve parlaklnn sya gre deiiklik gsterebileceini unutmamak gerekir.

Men gezinti tekerlei veya imle dgmesinin ilevi yanda gsterilmitir. 17

 LCD Ekran Grntleri (ekim veya Kayt)

Men dmesine bastnz zaman, fotoraf makinesinde fotoraf veya video ekimi yapmanza bal olarak LCD ekranda farkl seenekler grnr. Aada buna ait iki farkl ekran rneklerini gryorsunuz

1.ekim modu 15.ift saat 2.Fla modu 16. Kayt edilebilir fotoraf say3.Sessiz mod s/ kalan kayt sresi 4.Grnt Sabitleme (fotoraf17.Geerli bellek lar)/Dijital grnt sabitleme (Vi18.Zamanlayc deolar) 19.Diyafram deeri 5.Makro /Sper makro 20.Deklanr hz 6.Glge Ayarlama Teknolojisi 21.Pozlama telafisi (EV Ayarla7.AF kilidi r) 8.Vurma kontrol 22.Sktrma/kare oran 9.Pil Kontrol 23.Fotoraf boyutu 10.Fla beklemede 24.lme 11.AF hedef iareti 25.Drive 12.Atmosferik/hidrolik basn 26.ISO 13.Ykseklik/su derinlii 27.Beyaz dengesi 14. Ses Kayd 18

 LCD Ekran Grntleri (Oynatma)

Fotoraf makinesinde ekim yaptktan sonra, ektiklerinize bakarken, yine fotoraf veya video ekmenize bal olarak LCD monitre, farkl ekranlar gelir. Aada buna ait iki rnek gryorsunuz. lk ekil de fotoraf ekran dier ekilde ise video ekran grnmektedir. Ortak kullanm olan tular iki ekrada da grnmektedir. 1.Sessiz mod 2.Bask rezervasyonu/Says 3.Ses kayd 4.Koruma 5.Vurma kontrol 6.Pil kontrol 7.Ykseklik/su derinlii 8.Diyafram deeri 9.Pozlama telafisi 10.Beyaz dengesi 11.Fotoraf boyutu 12.Dosya numaras 13.Kare numaras/Geen sre/ Toplam kayt sresi 14.Geerli bellek 15.Sktrma/Kare oran 16.ISO 17.Tarih ve saat 18.Deklanr hz 19.Atmosferik/Hidrolik basn 19

 Zamanlayc veya Geciktirme Dzenei

Geciktirme dzenei, deklanre basldktan sonra ekim iin belirli bir sre gemesini salayan dzenektir, genellikle grup halinde fotoraf ekiminde kullanlr. eitli seenekleri vardr. dmeye basmadan nce geciktirme sresini ayarlamak gerekir, bu genellikle be ile otuz saniye arasndadr. Baz fotoraf

makinerinde geciktirme dzenei ard ardna iki kez ekim yapabilir.

Makro ekim Modu

Fotoraf makinesi odak uzaklna bal olarak belli bir uzaklktan ncesine netlik yapmaz, bu uzaklk kk boy fotoraf makinelerinde genellikle 50 cm ile 80 cm. arasndadr, eer fotorafn ekeceiniz konu 10 cm ile 80 cm arasnda ise fotoraf makinesinin makro modunda ekim yapmanz gerekir. Makro modunda ekim mesafesi fotoraf makinesine bal olarak be ile on santimetreden balar ve sonsuz uzakla kadar net fotoraflar eker. Makro modunda ekim yaparken objektif zumunun W yani geni modunda olmasna dikkat edin.

20

 Bas-ek Modu veya ekim Sahnesi

Fotoraf makinesi reticileri, fotoraf ekeceiniz varsaylan yerlere ve k koullarna bal olarak baz hazr ablonlar retmilerdir. Bu ablonlara ise Bas-ek ya da Sahne (Scene) adn vermiler. Sahne modlar el ile ayarlanabilecei gibi baz fotoraf makinelerinde Auto Scene modu vardr. Fotoraf makinesi bu moda getirildii zaman, ekim k koullarna bal olarak var olan bir sahne ayarn kendisi otomatik olarak yapmaktadr. Bu sahnelerde fotoraf ektiiniz zaman, en iyi sonucu almak iin kullanlacak enstantane ve diyafram deerleri retici firmalar tarafndan fotoraf makinesine eklenmitir.

Otomatik (Auto) modunun kullanlmas: Otomatik mod genel fotoraf ekimi iin iyi bir seimdir. Bu ayar kullandnzda, dijital fotoraf makineniz otomatik olarak poz, odak ve fla ayarlar. Otomatik modda, otomatik fla seeneklerini nemsemeyebilir ve fla kapamay veya gzlerin krmz kma sorununu azaltmay tercih edebilirsiniz.

Portre (Portrait) modunun kullanlmas: Nesnenizin netlemesine neden olur ve odak dnda kalan nesnenizin arkasndaki dier nesnelerin de grlmemesini salar. Portre modu kii, hayvan veya iek gibi tek nesnelerde iyi sonu verir. Fotoraf makinenizi dikey hale getirmeyi ve nesnenize yaknlamay unutmayn.

Manzara (Landscape) modunun kullanlmas: Manzara modunda dalar, ufuk izgisi ve geni manzara gibi ok uzanzdaki nesneleri yakalayabilirsiniz. Bazen manzara modunda otomatik olarak dk obtratr hz seilir, o zaman ayak gibi sabit bir destek kullanmalsnz. 21

Gece Manzaras (Night Landscape) modu: Geceleyin manzara fotoraf ekme amac ile kullanlr, fla kapal olabilir, poz sresinin uzun olmasndan dolay grnt bulank olarak kmamas iin makineyi bir yere sabitlemek gerekir.

Makro (Close up): Yakn plan fotoraf ekimi iin kullanlr, genellikle yaklama mesafesi (fotoraf makinesine bal olarak) on cm. civarndadr. Daha fazla yaknlatrma iin ilave ekipmanlar gerekir (Close Up filtreleri, vb.)

Spor/Hareket (Sports/ action) modunun kullanlmas: Bu modda arabalar, atletler ve ocuklar gibi hareket halindeki nesneler yakalanr.

Gece Portresi (Night Portrait) modunun kullanlmas: Bu modu gece veya az kl koullarda kullann. Fla fotoraf makinesine yakn nesneleri aydnlatacaktr. Daha uzun sreli poz arka plandaki ayrntlar yakalayacaktr. ayak gibi bir fotoraf makinesi destei veya dz bir yzey kullanmak iyi bir fikirdir.

ocuk Modu: Kk Kar Fotoraf Modu: ocuklarn fotoraflarn ekmeye Karl bir havada veya kar yadyarayan moddur, fla genellikle zaman kullanlacak fotoraf kapaldr modudur. 22

 Fotoraf Makinesinde Orta Seviye Ayarlar. (P.S.A.M.)

Fotoraf makinelerinde orta ve ileri seviye kullanclar iin de modlar vardr. Genellikle DSLR makinelerde bulunurlar. Bunlar, ekimler srasnda fotoraf makinesine daha ok mdahele etmenize olanak salar, P, S, A, M denilen bu modlarn ilevleri aada aklanmtr.

P (Program): Makine btn ayarlar otomatik olarak yapar, ancak yksek enstantane deeri ile dk diyafram akl seeneklerini kullanr ve fla otomatik olarak almaz. Hzn veya hareketli konularn srekli olduu durumlarda bunlarn grntlenmesi gerektiinde kullanlmas nerilir. Flaa elle mdahale edilecei unutulmamaldr. S veya Tv (Time value - zaman deeri): Fotoraf makinesinin enstantane ayar el ile girilir, diyafram ayar otomatik olarak yaplr. Hareketli ve sabit konularn birlikte bulunduu durumlarda n ya da arka plann netliinin nemli olmad durumlarda kullanlmas nerilir. A veya Av (Aperture value - aklk deeri ): Fotoraf makinesinin diyafram ayar el ile girilir, enstantane ayar ise buna bal olarak otomatik olarak ayarlanr. n ve arka alann net ya da herhangi birisinin flu kmasn ayarlamak amac ile yani net alan derinliinin nemli olduu, sabit veya duraan konularn ekimlerinde kullanlmas nerilir. M (manel): Enstantane ve diyafram ayarlar el ile yaplr. Deiken k koullarnda, fotoraf makinesindeki ayarlara tamamen mdahale etmek iin kullanlr, Fotoraf makinesini iyi kullanabilmek ve k lm (Pozometre) ile ekim yapmay bilmek gerekir. 23

 ISO Ayarlar
Eskiden filmlerin, gnmzde, dijital ile birlikte CCD sensrlerin ktan etkilenme hzlar ISO (ASA) cinsinden llr, ISO deerleri genellikle 100 den balayarak 3200e kadar ykselir. Normal gn nda 100 ile 400 aras ISOlar kullanlr. Gece veya az kl ortamlarda 800 veya 3200 aras ISOlar kullanlr. ISO ayarlar enstantane ve diyafram dorudan etkiler.

Ik az olduu zaman ISO ayarn ykselterek daha net fotoraf ekeriz, nki ISO ayar ykselince entantane veya diyafram ayar otomatik olarak deiir, ancak ISO ayarn ykseltiimiz zaman

grnt kalitesi bozulur. Aada ISO rakamlarna gre grnt kalitesini gryorsunuz. ISO rakam ykseldike fotoraftaki keskinlik azalyor ve grnt kalitesi bozuluyor.

24

 Beyaz Ayar (White Balans-WB)

Fotoraf makineleri, renkleri, deien k koullarna bal olarak farkl kayt ederler, rnein beyaz tirt giymi bir kiinin gn batm fotoraflarn da tirt renginin krmz veya sar arlkl renklerde kmas, ya da evde gece sar k altnda ekilen fotoraflarda fla patlamad zaman fotorafn tamamnda renklerin sapsar kmas, kar yad zaman ekilen fotoraflar da karlarn renginin mavi kmas gibi, bu rnekler oaltlabilir. Sonu olarak gzle grdmz renkleri fotoraf makinesi doru olarak saptayamaz. Bunun nedeni deien k koullarnda Ik Scaklnn (Kelvin derecesi) da deimesinden dolaydr. Fotoraf makinesinin Beyaz Ayar (WB), AUTO modunda, beyaz bir rengi, deien k koullarnda, beyaz renk olarak kaydetmek zere ayarlanmtr ve bu ayar (White Balans, ya da ksaca WB) genellikle renkleri otomatik olarak dzeltr. Fotoraf makinesinin AUTO ayar her zaman verimli almayabilir, bazen bu ayar el ile deitirmek gerekebilir, fotoraf makinenizde farkl k koullarnda dzgn beyaz renk elde edebilmek iin konulmu farkl ayarlar kullanmanz gerekir. Yandaki ekilde bu ayarlar ve anlamlar gsterilmektedir. Bu ayarlar n fla kapal olduu zaman renk dzeltmesi yapacan unutmamak gerekir. Eer fla ak ise, ekilen tm fotoraflar da beyaz renk, gn ayarndadr.

25

 ekim (lerleme) Modu Seimi

ekim dmesine (deklanre) bastnz zaman ka kare ekeceinizi ayarlama dmesidir. ekim dmesine her bastnzda bir poz ilerleme ya da bir kere bastnzda bir ka poz birden ekme ilevi vardr. Ayrca Auto Bracketing (AB veya AEB) modunda deklanTek Kare (Single): Deklanre her bastnzda bir fotoraf ekersiniz. Srekli (Continuous):Deklanre basl tutarken art arda ekim yapmak mmkndr Seri ekim (Burst) Deklanre bir kez bastktan sonra saniyede 30 ekim yapar Zamanlayc (Timer): Zamanlayc ilevini yrterek fotoraf, belirli bir sre sonra otomatik olarak eker. (zaman 1 sn. birimler halinde 2-30 sn. aralnda ayarlamak mmkndr.) AE BKT:Deklanre bir kez basldnda art arda 3 ekim yaplr; bunlarn biri orijinal grnt,biri bir adm koyu grnt ve dieri de bir adm ak grntdr. WB BKT:Deklanre bir kez basldnda art arda 3 ekim yaplr; orijinal grntyle birlikte dier ekimlerde beyaz dengesi (WB) farkl deerlere ayarlanr.

re her bastnzda +1 EV, 0 EV ve -1 EV ayarlarnda olmak zere arka arkaya poz eker. Bylece pozlama hatalarna kar, ayn yerden ekilen veya daha fazla poz fotoraf ekmi olursunuz. Aada yazlanlar fotoraf makinesi markasna gre deiebilir.

26

 Fla aretleri
Yetersiz k koullarnda veya farkl nedenlerle fla kullanrz. Fla kullanm iin fotoraf makinesinde eitli fonksiyonlar vardr. Bu fonksiyonlar ve ne anlama geldikleri aadaki tablo da gsterilmitir. Kapal (Off): Fla almaz. Otomatik (Auto): Fla , karanlk yerde otomatik olarak alr. Otomatik+Krmz (Auto+Red): Fla otomatik olarak alr ve krmz gz efektini nler. Doldur (Fill in): Fla n her zaman altrr. Fla nn parlakl otomatik olarak kontrol edilir. Yava Senkronizasyon (SLOW): Obtratr gece ve karanlk ortamlarda arka plan n yakalamak iin otomatik olarak yavalar. Portrelerde arka plan n dahil etmek iin kullannz. Arka Perde Senkronizasyonu (REAR): Fla obtratr kapanmadan az nce patlar ve hareketli konularn arkasnda k izgileri oluturur. 27

 EV Ayarlar veya Pozlama Telafisi

Exposure Value (EV) ayarlar dijital fotoraf makinelerinde ayr ilem iin kullanlmaktadr. ekim (ISO) zerinde pozlama telafisi, Basamakl Pozlama ve fla zerinde pozlama telafisi ayarlardr. ekim Pozlama Telafisi (EV Ayarlar): ISO Ayarlarna dorudan ve hzl bir ekilde mdahale etmek zere kullanlrlar, ISO deerlerini azaltr veya arttrrlar. Fotoraflar daha karanlk veya aydnlk yapmak zere, makine tarafndan nerilen pozlama deerini deitirmek iin kullanlr. Basamakl Pozlama: (Auto Bracketing) Baz fotoraf makinelerinde pozlama telafisini +1 EV, 0 EV, -1 EV biiminde otomatik yaparak a y n a n d a veya daha fazla kare eken ayarlar (Auto Bracketing-AB) vardr. Fla Pozlama Telafisi (EV): Fla kn makinenin nerdii seviyeden farkl bir deere ayarlamak iin kullanlr, ana konunun arka planla ilikili olarak aydnln deitirir. Ana konunun daha parlak grnmesi iin fla k ykseltilebilir, veya istenmeyen klar veya yansmalar nlemek iin azaltlabilir.

28

Objektif, Enstantane, Diyafram

 Grnty Netletirmek
Fotoraf makinesi ile ekim yapmadan nce grnty netletirmek gerekir. bunun iinde deklanre yarm basmanz gerekir. Netletirmeyi (odaklamay) onaylamak ve fla pil arj iin deklanre hafife yarm basn. Fotoraf ekmek iin ise parmanz kaldrmadan deklanre tam basn. Deklanre yarm basar ve basl tutarsak netleme noktas kilitlenir, bylece makineyi hareket ettirsek bile (parmamz yarm deklanrden kaldrmadmz srece) netlik bozulmaz. Fotoraf makinesinin otomatik netleme sistemi aadaki artlar altnda, az ya da hi almayabilir. - Kontrast az olan bir znenin fotoraf ekildiinde. - zne ok fazla yanstma yaptnda veya parlak olduunda. - zne ok hzl hareket ediyorsa. - Gl bir yansma varsa veya arka plan ok parlaksa. - znede sadece yatay izgiler bulunuyorsa veya ok darsa (ubuk veya bayrak direi gibi). - evresi karanlksa, Bu artlar altnda makineniz netleme yapmayabilir. 30

 Normal Objektif Ne Demektir?

Bir kii, tek gzn kapatp dieri ile sabit bir noktaya bakt zaman bu tek gz ile bak as 46'dir, 50 mm.'lik bir objektif insan gznn gr asna en yakn olduundan yani 46 olduu iin Normal objektif olarak adlandrlr. Bu adan daha geni aya sahip olan ve bylece daha geni alan gren objektiflere Geni A Objektif, daha dar alan grenlere ise Tele Objektif denir. Objektiflerin gr alar, film veya CCD sensr boyutlar ile dorudan ilgilidir. Grntnn kayt edildii yer olan CCD sensrn boyutu objektifin gr asn da belirler. 46lik gr asnn 24x36 mm.lik grnt boyutunda kayt yapan fotoraf makinelerinde geerli olduu unutulmamaldr. Bu konu DSLR Makinelerde Objektif arpan konusunda ayrntl bir ekilde incelenmitir.

Odak Uzakl Ne Demektir?

Odak uzakl, elinize bir byte aldnz zaman bir yazy okumak iin uzaklatrp yaknlatrrsnz ve bir noktada yazlar netleir, ite o netlik olan nokta ile gznzn arasndaki mesafeye odak uzakl denilir. gnmzde objektifler ok sayda mercekden meydana gelmi olsa da grnty netlemek iin ayn yntem kullanlmaktadr. Aadaki ekilde odak uzakl gsterilmektedir.

31

 Sabit ya da Deiken Odak Uzakl

Deiebilir objektife sahip (DSL) fotoraf makinesi objektifleri eitli ekillerde sata sunulur, ancak bunlar iin iki temel ayrmdan sz edilebilir, bu ise "sabit odak uzakl olan objektif" veya "deiken odak uzakl olan (zum) objektif" kavramlardr. Yanda sabit odak uzakl olan (50mm.) bir objektif gryorsunuz.

Objektiflerde Kullanlan 18-55mm. Ne Demektir?

18-55mm. tanm zum (ya da deiken odak uzakl olan) objektifler iin kullanlan bir ksaltmadr, alm ise; Gr as 18.mm'den balayan ve 55.mm.ye kadar olan zum objektif demektir, yani geni a ve normal a bir arada olduunu ifade eden objektif eitleri iin ksaca 18-55 mm. denir, veya baka tr objektifler iin rnein 70200mm. zum objektif gibi tanmlar kullanlr bu objektifin 70 mm. odak uzaklndan baladn ve 200 mm. de bittiini gsterir. Bu rakamlar ayn zamanda objektifin optik zumunu belirtir. Optik zum ise grntnn kaliteli bir ekilde bytlmesini salar, 32

 Netleme (Odak) Modu

Objektif zerinde ve Men dmesinde olmak zere iki tanedir. Otomatik netleme (AF) konumunda aadaki zelliklerde alr. Auto-servo (AF-A):Nesne hareketsiz olduunda makine otomatik olarak single-servo otofokus zelliini, hareketli olduunda continuous-servo otofokus zelliini seer. Makine netleyebiliyorsa, deklanr serbest braklabilir. Single-servo (AF-S): Hareketsiz konular iin. Deklanr dmesi yar basl iken odak kilidi kilitlenir. Makine netleyebiliyorsa, deklanr serbest braklabilir. Continuous-servo (AF-C): Hareketli konular iin. Deklanr dmesi yar basl iken makine srekli odaklar. Makine netleyebiliyorsa, deklanr serbest braklabilir. Manuel odak (MF): Kullanc manuel olarak odak yapar.

W ve T nedir?
Fotoraf makinelerinin st veya arka tarafnda bulunan W ve T iaretleri ingilizce Wide (Geni) ve Tele (Dar-zum) szcklerinin ba harfleridir. Dmeyi W ynnde evirdike daha geni bir alan fotoraflarsnz veya T ynnde evirdike fotorafn ekeceiniz objeyi daha fazla yaklatrrsnz. W modu ile ekilmi fotoraf rnei. Euromos Antik Kenti-Milas. Fotoraflar: Tufan Dinarl T modu ile ekilmi fotoraf rnei.

33

 DSLR Makinelerde Objektif arpan

Ayn objektif kullanlsa bile dijital fotoraf makineleri ve 35 mm SLR kameralar arasndaki ekim alan (gr as) deiecektir, nk 35 mm film ve CCD iin grnt kayt boyutu farkldr. 35 mm film ve CCD iin boyutlar: 35 mm film: 2436 mm. dir, dijital fotoraf makinelerinde CCD sensr boyutu ise; 23.515.7 mm. Gr alar eit olmasna ramen, bir 35 mm kamera ile kullanlan objektifin odak uzunluu, dijital fotoraf makineleri odak uzunluundan yaklak 1.5 kat daha fazla olmaldr. Ayn alan ereveleyen bir gr as elde etmek iin, 35 mm kamera objektifinin odak uzunluunu 1.5 ile blnz. rnek: Bir 35 mm kamerada bulunan 150 mm objektif ile ayn fotoraf ekmek iin 1501.5=100 Dijital fotoraf makineleri ile 100 mmlik bir objektif kullannz. 35 mm kameralarn odak uzunluunu tespit etmek iin dijital fotoraf makinelerinde kullanlan objektif odak uzunluunu 1.5 ile arpnz. rnek: Eer dijital fotoraf makineleri ile 300 mmlik objektif kullanlyorsa 3001.5=450 Odak uzunluu, bir 35 mm kamerada 450 mmlik bir objektife eittir. Dijital fotoraf makinelerinde CCD sensr boyutu 24x36mm. olanlar iin Full Frame Sensor denilmektedir.

34

 Objektiflerde Sarsnt Azaltma (VR)

Sarsnt Azaltma levi, deklanr dmesine basldnda oluan kamera sarslmasn azaltr. Bu, kamera sarslmas ihtimalinin yksek olduu durumlarda fotoraf ekilirken kullanldr. Sarsnt azaltma ilevi size kamerann sarslmas riskini oluturmakszn yaklak 2 ila 4 adm daha yava enstantane hz ile ekme imkan verir. Sarsnt azaltma ilevi, aadaki durumlarda fotoraf ekerken idealdir. mekanlarda, geceleyin, bulutlu gnlerde ve glgede yani ksaca karanlk koullarda, Telefoto ile fotoraflar ekerken. Sarsnt azaltma ilevini kullanrken dikkat edilmesi gerekenler; Sarsnt Azaltma ilevi, nesnenin hareket etmesi sonucu oluan bulankl gidermez. Hareketli bir nesnenin fotorafn ekmek iin, enstantane (obtratr) hzn ykseltiniz. Yakn plan ekimler yapld zaman Sarsnt azaltma ilevi kamerann sarslmasn tam olarak azaltamayabilir. Bu durumda, sarsnt azaltma ilevinin kapatlmas ve kamerann bir ayak (tripod) ile kullanlmas tavsiye edilmektedir. Sarsnt azaltma ilevi, hareket eden nesnelerin ekimi veya gece ekim yaplmas rneinde olduu gibi dk hzl bir obtratr hz ile tam olarak almayacaktr. Bu durumda, Sarsnt Azaltma ilevinin kapatlmas ve kamerann bir tripod ile kullanlmas tavsiye edilmektedir. Sarsnt azaltma ilevinin srekli kullanm pil tketimini arttrr. 35

 Enstantane ve Diyafram Nedir?

Fotoraf makinesinde bulunan iki dzenektir, Enstantane, fotoraf makinesinin gvdesinde, CCD sensrn hemen nnde, diyafram ise objektifin gvdesinde merceklerin nnde bulunur. Enstantane ve Diyafram, filmin ya da CCD sensrn stne den k enerjisinin miktarn belirler. Enstantane k enerjisinin sresini, diyafram ise k enerjinin okluunu ayarlar, biz bunlar bir emeden, kovaya akan suya benzetilebiliriz, kovann ayn sre iinde dolmas gerekir. Dier bir deyile ektiimiz fotorafn normal kl veya doru pozlandrlm olmas iin k l-

mnn doru yaplm olmas gerekir. enstantane ve diyafram birbirlerine bal oranlarda deitii zaman sesr zerine den k miktar deimez. Aadaki rnekte bunu gryoruz.

36

 Enstantane
Enstantane veya Perde, diyaframdan geerek film veya CCD sensr zerine den n, filmi ne kadar sre ile etkileyeceini belirleyen, zamanlaycdr. Perdenin alp kapanama hzna (birimine) enstantane denir. Fotoraf makinesinde, saniyelerle ve saniyenin kesirleriyle iaretlenmi olarak kontrol edilen enstantane ayar, diyafram akl ile birlikte film zerine ne kadar k deceini belirler. Enstantane ayar ayn zamanda hareketli ya da duraan konularn -hzna bal olarak- net ve keskin olarak m yoksa bulank olarak m kaydedileceini belirler. Enstantane hzlar da, diyafram deerlerinde olduu gibi belirli standart bir dizide toplanmtr. Enstantane hzlar, genel olarak 1 tam saniyeden balar ve saniyenin kesirleri olarak devam eder. 1, 2, 4, ....... 500, 1000, diye sralanan enstantane deerleri, gerekte, 1/1 (bir saniye), l/2 (bir saniyenin yars),..., 1/500 (bir saniyenin beyzde biridir). B ya da Bulb biriminde enstantane, deklanr, basl kald srece ak kalacaktr. 37

 Enstantane rnekleri
Bu sayfadaki fotoraflarda iki deiik enstantane hznda suyun aknn fotoraflar grlmektedir.

Yukardaki fotoraf Nikon D60 18.mm. f/3.5, 1/160 enstantane ISO 400 ev-1 ayarlarnda ekilmitir. Milasta Bein Kalesindeki emenin fotoraf.

Yine ayn eme, yandaki fotoraf Nikon D60 20.mm. f/14, 1/3 enstantane ISO 100 ev-1 ayarlarnda ekilmitir. Fotoraflar: Tufan Dinarl 38

 Diyafram
Eer fotoraflkta kullanlan objektif bir gze benzetilecek olursa, diyafram da gzbebeine benzetilebiliriz, fotorafn ekeceimiz yerde az k varsa gzbebeklerimizin bymesi gibi diyafram amak (f/1.8), ok k varsa ksmak (f/16) gerekir. Diyafram akl ve diyafram rakamlar arasndaki ters orantya dikkat etmek gerekiyor. Diyaframn en geni hali (yukardaki ekilde f/1.8) en ok n film veya sensr zerine dt geniliktir, diyaframn en kk (veya kapal) olduu (f/16 veya f/22) de ise k ok az miktarda film veya sensr zerine der. Diyafram ksldka makineden ieri az k girmekle birlikte net olarak grlen alan miktar artar, bu da fotorafta daha geni bir alann net olarak grlmesini salar ve fotorafa derinlik duygusu verir.

Yukarda Bafa Gl kenarnda ksk diyafram ile ekilmi bir fotoraf gryorsunuz. Fotoraf:Tufan Dinarl 39

 Net Alan Blgesi (Derinlii)

Fotoraf makinesi, gzmzn aksine sadece belirli noktalar net olarak grntler, net alan blgesi, objektifin net olarak ayarlanm noktasnn nnde ve arkasnda uzanan netlik blgesidir. Bu ise aadaki fotoraflarda grld gibi n plandaki en net nokta ile arka plandaki en net nokta arasndaki uzaklktr. Fotoraf makinesinin net gsterebildii alan (yani net alan blgesi) birka deikene baldr. Bu deikenler ise; 1.Diyafram akl, 2.Objektif odak uzakl, 3.Konunun fotoraf makinesine uzakl olmak zere tanedir. Net alan blgesi fazla olursa fotorafa derinlik, boyutluluk duygusunu verir. Net alan blgesi az olursa arka ve ndeki dier grntler flular ve dikkat datmaktan uzaklarlar.

1. Diyaframn ak diyafram ya da kapal diyafram olmas net alan blgesini etkiler, fotorafn ektiiniz konu ve fotoraf makinenizin objektifi sabit bile olsa diyafram ksldka net olan blge artar, diyafram aldka net olan blge azalr. 2. Fotorafn ektiiniz konuya uzaklnz ve makinenizin diyafram sabit bile olsa objektif odak uzaklna bal olarak net olan blge artar veya azalr. 3.ekimi yaplan nesne (konu) Fotoraf makinesinden uzaklatka net olan blge artar, yaklatka azalr. 40

 Dier Baz aretler

Video ekim iareti; Fotoraf makinesinin zelliklerine bal olarak video ekim yapar.

Bilgi; men tular ve dier tular hakknda bilgi verir.

Ses Kayt; video hari olarak sadece ses kaydeder

Grnty izleme; ekilen grntleri izleme tuu

Grnty Kltme; bytlen grnty kltmeye yarar.

Grnty Bytme; ekilen grntleri byterek bakmak iin kullanlr

ekilen Fotoraflar Topluca Grme

Silme (Delete) Tuu:Yanllkla ekilen veya istenmeyen grntleri silmek iin kullanlr. 41

 Saysal Grnt Formatlar (JPEG,RAW)

Dijital fotoraf makineleriyle elde edilmi grntlere Saysal Grnt ad verilir. Saysal Grnt yatay ve dikey olmak zere milyonlarca noktann (piksel) birlemesiyle meydana gelir. Her nokta tek bir renk deeri tar ve nokta (piksel) miktar ne kadar ok ise grnt de o kadar keskin ve net olur. Bir dijital kamerann oluturduu resim dosyas en az 640480 znrlkl olsa, bu 307200 piksel boutunda bir fotoraf dosyas demektir. Her piksel ayrca 24 bit renk derinliine sahip olduu varsaylrsa, bu fotoraf dosyas takriben 1 MBlk bir dosya olacaktr. Bu nedenle dijital kameralar genellikle fotoraf dosyasn sktrarak kaydeden fotoraf format kullanrlar. Bunlar iinde en yaygn olan JPEG format yar profosyenel ve st makinelerde kullanlan ise RAW veya NEF formatdr. JPG kelimesinin alm Joint Photographic Experts Grouptur. Joint Photographic Experts Group tarafndan gelitirilen JPG dosya format fotoraflar iin gelitirilmitir. JPG tpk ZIP dosyalarnn yaptn yaparak bir sktrma algoritmas kullanyor. JPG formatnda kareler eklinde bir sistem bulunmaktadr. Dosya iinde tekrar eden ksmlar bulup ortadan kaldran JPG, kareler sistemiyle grselden kart ksmlardan dolay dosya boyutunu kltyor. Grsel genin kalitesinde JPG ile biraz d yaanmaktadr. Ancak buna karlk olarak megabytelarca yer kaplayan bir dosya JPGye dntrldnde kaliteli bir ekilde kltlebilir. RAW dosya formatnda ise grnt kayt ilemi farkldr, dijital fotoraf makinelerinde filmin karl olan sensr zerine den grnt dijital ilemci tarafndan saysal verilere dntrlp fotoraf haline getirilir. ekim sonrasnda ham grnt belirli ilemlerden geerek JPEG dosya biimine dntrlerek kayt edilir. te bu deiikliklerin yaplmadan sensrden gelen saysal verilerin dorudan bellee yazlmasyla oluan zel formata RAW ad verilir. RAW dosyalar sensrden gelen ham bilgileri ierdiinden yaygn olarak tercih edilen fotoraf format JPEGten ok daha fazla yer kaplarlar. 6 megapiksel bir fotoraf makinesi iin bu rakam 5-6 megabayta ula-

42

abilir. Her reticinin kendine has algoritma yntemleri olduundan, farkl dijital fotoraf makinelerinin rettii RAW dosyalar farkl boyutlarda olur.Bu format daha ok st seviyede rnler destekledii iin her dijital fotoraf makinesinin RAW ekme zellii bulunmaz. RAW

formatnn en nemli zelliklerinden biri de ekim yapldktan sonra zerinde baz deiikliklere izin vermesi, yani ekim srasnda oluan yanl ayarlar dzeltebilmeye imkn tanmasdr.

Yandaki fotoraflarda JPG modunda ekilmi bir kelebek fotorafnn bytlmesi srasnda oluan grnty izliyorsunuz. lk fotoraf 1/1 boyutunda iken son fotoraf 1/5000 boyutunda yani bebin kere bytlmtr, burada grnty oluturan pikseller rahatlkla grlmektedir. Fotoraf: Tufan Dinarl 43

 Grnt Boyutu ve Bask Kalitesi

ekim yapacamz zaman fotoraflarn boyutlarn ayarlamalyz. yi ve kaliteli bir bask iin byk boyutlu ekim yapmak her zaman iin en iyi yntemdir. ektiimiz fotorafn grnt kalitesi ve grnt boyu arttka bask kalitesi de doru orantl olarak artar, aadaki ekilde bu iliki gsterilmitir. Ancak grnt kalitesinin ve grnt boyunun artmas yksek megabaytl, dolaysyla daha byk dosya boyutlar demektir. Bir seyahate giderken yedek hafza kart alnmas nerilir.

44

 Fotoraf ekim An (Exif) Bilgileri

Dijital bir fotoraf makinesinde deklanre bastnz anda ektiiniz fotorafa ait olan genilik, ykseklik, yatay ve dikey znrlk, bit derinlii, kare says, ekipman modeli, kamera modeli, oluturma yazlm, renk temsili, fla modu, odak uzakl, F deeri, poz sresi, ISO hz, lm modu, k kayna, pozlandrma program, pozlandrma dengelemesi ve resmin alnd tarih ile saat, ektiiniz fotorafn iine kayt edilir. Bunlara Exif bilgileri denilir. Bu bilgileri grmek iin u ilemleri yapnz: 1.Fare ile fotoraf sein, 2.Fareyi sa tklatn, 3.zellikleri iaretleyin, 4.zeti sein, 5.Gelimi seeneini tklayn. Karnza deklanre bastnz anda fotoraf zerine kayt edilen bilgileri greceksiniz, baz fotoraf makineleri bu bilgilere ekilen yerin koordinatlarn da (GPS) eklemektedirler. Fotoraf ektiiniz anda zerine kayt edilen bu bilgiler fotoraf ile birlikte pek ok ortama tanr. nternet ile dnya zerinde yaylrlar. Ayrca nternet zerinde yaynlanan fotorafta daha fazla bilgiye ulaabilen programlar mevcuttur. (rnein PhotoME vb.) Exif bilgileri kendiliinden silinmez. Bu bilgilerin kiisel bilgiler olduunu, ekilen bir fotorafn size ait olduunu ispat edebilecei gibi, art niyetli kiiler tarafndan farkl amalar iin kullanlabileceini unutmayn. nternette bu bilgileri silmek iin de programlarda mevcuttur (irfanview, Remove exif vb.)

45

Yardmc Malzeme ve Aralar

 Ayak (Tripod)
Fotoraf makinesinde dk enstantane ile ekim yapmak grntnn flu kmasna neden olur. Bu gibi durumlarda bir ayak kullanlmas makinenin sabitlenmesini salyaca gibi grntnn net kmasn da salar. Ayrca ayak kullanlarak geceleri ay nda ya da ehir klarda fotoraf ekmek de mmkndr.

anta
anta, Fotoraf makinesinin gvenilir bir ekilde tanmas iin gereklidir. Olduka pahal olan fotoraf makinelerinin ufak tefek arpma ya da dmeye kar koruyucu zellii olan, fotoraf makinesi ile uyumlu bir anta kullanmak gereklidir.

47

 Harici Fla
Fla sadece gece deil, gndz i ve d mekanda da fla kullanabilirsiniz. Parlak gn nda yzde istenmeyen derin glgeler oluabilir, bu durumda yz aydnlatmak iin fla kullanarak glgeleri yok edebilirsiniz. Gneli havalarda insan fotoraf ekerken flanz aarak sert olan glgelik yerlerin yumuak k almasn salayn. Bulutlu gnlerde genellikle fla modunu sein. Fla nsanlarn yzn aydnlatr ve yz hatlarnn ne kmasn salar.

Flanzn aydnlatma mesafesi ve klavuz numaras kullanma kitapndan renilebilir, Aydnlatma mesafesi, kk kompak makineler iin genellikle 3 ile 5 metre arasndadr, daha gelimi makinelerde bu mesafe 40 metreye kadar kabilir (bu deerlerin ISO deerlerine bal olduunu unutmayn) Yanda ters kta fla ile ekilerek aydnlatlm bir balk fotoraf, dier sayfada ise flasz ve fla ile ekilmi iki fotoraf gryorsunuz.

48

Gaziantepte Tahmis Kahvehanesinin iinden flal ve flasz ekilmi iki grnm. Fotoraflar: Tufan Dinarl 49

 Filtreler
Fotoraf makinelerinde filtreler deiik amalar iin kullanlr, bunlardan UV veya Skylight filtreler havadaki mavi renkleri dzeltmek iin taklrsa da genel olarak objektifleri tozdan izikten korumak amac ile kullanlr. Dier filtre trleri ise Polarize Filtre ve ND Filtre trleridir. Polarize filtreler sudaki yansmalar veya gkyzn daha parlak gstermek zere kullanlr. ND filtreler ise k younluunu drmek amac ile kullanlan filtrelerdir. Yandaki fotorafta Denizli Alayankaya elalesinde ND Filtre ile ekilmi fotoraf gryorsunuz. Fotoraf; Tufan Dinarl 50

 Grntnn Bilgisayara Aktarlmas

ektiiniz fotoraflar, saklamak iin bir bilgisayara aktarmanz veya bir yazc vastasyla bastrmanz gerekmektedir. Bilgisayara aktarmak veya yazdrmak iin gerekli kablo fotoraf makinanz satn alrken kutu ierisinde size verilir. Bunu kullanarak grntleri bilgisayara aktarabilir yine fotoraf makinenizi bir yazcya balyarak iindeki fotoraflardan setiklerinizi bastrabilirsiniz.

ektiiniz fotoraflar ayrca fotoraf makinenizi televizyona balayara izleyebilir veya makinenizde slayt ov ayar ile televizyonunuzda gsteri yapabilirsiniz.

Fotoraf Dzenleme Yazlmlar

Dijital fotoraf makineleri ektiiniz fotoraflar saklamak ve izlemek iin bilgisayara ihtiya duyarlar, ve ayrca ekilen grntleri dzenlemek ve nternette yaynlamak iin eitli yazlmlar gerekmektedir. Aada baz cretsiz fotoraf dzenleme yazlmlar vardr. Bunlardan en basit olan Windows Resim ve Faks Grntleyicisi, Windows program ile gelen bir resim ve fotoraf grntleyicidir. Grnty saa-sola evirme, silme, yazcdan kt alma, ve 51 farkl kaydetme gibi basit zellikleri vardr. Aada dier cretsiz fotoraf dzenleme yazlmlarn gryorsunuz; www.irfanview.com (Trke dil paketi var) Picasa.google.com.tr (Trke kullanlabilir) www.getpaint.net (ngilizce) www.gimp.org Image Forge www.rendera.net Pixia

 Bilgisayar Ekran Kalibrasyonu

Ekran renkleri ile bask renklerinin uyumunu salama ilemine ekran kalibrasyonu denilir. Bilgisayar ekranlar nn parlak olmasndan dolay ektiimiz fotoraflardaki koyu blgeleri olduundan daha ak renkli grmemizi salar, ancak bu fotoraflar baskya verdiimiz zaman renklerin farkl, hatta bazen fotorafn koyu bir ekilde baslm olduunu grrz, bu tr hatalar gidermek ve ekranda grd m z renkler ile basksn yaptmz fotorafn renkleri arasndaki fark gidermek iin yaplan ileme ekran kalibrasyonu denir. Bunun iin nternette cretsiz programlar mevcuttur. Aada cretsiz Monitor Calibration Wizard isimli program gryorsunuz.

52

Grnt Dzenleme (Kompozisyon)

Grnt dzenleme ya da eski syleyi biimi ile kompozisyonun ksaca tanmn, Ayr paralardan birletirme yoluyla dengeli ve dzenli bir btn oluturma iidir. Fotorafta kompozisyon ise Fotoraf erevesine giren objeleri gze ho gelecek ekilde seme ve dzenleme iidir, olarak yapabiliriz. Konular dzenlerken baz noktalara dikkat etmek gerekir, bunlar; Yalnlk/Sadelik Altn Kesit veya 1/3 Kural izgiler, Diyagonaller, ekiller Renk ve Objelerin Dengesi Kadraj Bindirme Bak As

54

 Yalnlk / Sadelik
lk ve belki en nemli grnt dzenleme kural yalnlktr. Fotoraftaki ilgi merkezine dikkat ekmenin yollar aranmaldr. Bunun bir yolu, konuyu dikkati datmadan ortaya karacak bir fon semektir. Fotorafta yle bir kompozisyon yaratlmaldr ki, fotorafn ekim nedeni ak olarak grlsn ve grntye giren tm nesneler ilgi merkezi olarak seilen konuyu tamamlasnlar. Fotoraflar yalnlatrmak ve ilgi merkezini glendirmek iin, karmak olmayan bir fon semeli, konuya yaklaarak ilgisiz nesneler fotoraf alan iine alnmamaldr.

Bu sayfada bulunan ilk fotoraflarda ana konu dank iken, ikinci fotoraflarda ise objeye yaklanca konu ok net bir ekilde ortaya kyor 55

 Altn Kesit veya 1/3 Kural

Her fotoraf kompozisyonunda bir ilgi merkezi vardr. Fotoraf eken kiinin balca amac izleyicinin dikkatini ilgi merkezine yneltmektir. Bir kompozisyonda ilgi merkezi fotoraf karesi erevesine yatay ve dikey olarak e blnmesi sonucu izgilerin kesime noktalar fotorafta ilgi merkezinin yerletirilebilecei yerleri gsterir. Bu noktalara da altn noktalar denir. Fotoraf karesini yatay ve dikey olarak paraya bldnzde, yatay ve dikey izgilerin kesime noktalar fotoraf ekilen objenin yerletirilebilecei noktalar gsterir.

Aadaki fotorafta uygun bir noktaya yerletirilmi flamingonun fotorafn gryorsunuz.

56

 1/3 Kural
Objelerin fotoraf karesi iindeki yerleimi ve ufuk izgisinin getii yer fotorafn niteliini belirleyen nemli etkenlerden biridir. Aada ufuk izgisinin 1/3 veya 2/3 den getii fotoraflar grnmektedir. (Bafa Gl, Fotoraf: Tufan Dinarl) rnein bir manzara fotorafnda, fotorafn ektiiniz bir tekneyi grntnn tam ortasna yerletirdiinizde fotorafnz ortadan ikiye blnr ve btnln kaybeder. Oysaki tekneyi altn noktaya koyarak fotorafa dinamik bir etki verebiliriz.

57

 izgiler, Diyagonal ve ekiller

Diyagonal (apraz) izgiler fotorafn ak ynn belirler. Fotorafn solundan balayp sa alt keye doru giden bir dz diyagonal de fotoraf izleyen kiinin bak okuma ynyle ayn ynde (soldan saa) hareket eder ve fotoraftan akp gider. Ters diyagonal de ise bir obje veya lekeler yardmyla kapanm sa taraf bakn fotoraf inde kalmasna yardmc olur. Kesien diyagonaller fotorafa hareketlilik katar ve bakn tam ortada fotorafn merkezinde toplanmasn salar. Yatay izgiler (deniz, ufuk izgisi, tarlalar vs) fotorafa duraan bir etki katar. Yukardaki fotoraf krfez depreminde ekilmitir, yandaki ise stanbul Yenikapda ekilmitir. Fotoraflar: Tufan Dinarl

58

 Renk ve Objelerin Dengesi

Fotoraftaki renklerin, tonlarn ve objeler arasndaki uyumun ya da uyumsuzluun dengesi, kompozisyonu oluturan elerdendir. Bykl kkl objeler bir arada ve dengeli kullanldnda fotorafa hareket, kontrast alanlarda vurgu katabilir.

Yukardaki ilk fotoraf Karadeniz de Ayder Yaylasna giderken ekilmitir. kinci fotoraf ise Kula evlerinin bulunduu sokak, yandaki ise Demirci Dalarnda ekilmitir. Fotoraflar: Tufan Dinarl 59

 Objelerin Dengesi
Simetrik denge rnekleri.

Asimetrik denge rnekleri.

Geometrik Denge rnei.

Soldaki fotoraf dengeli olmasna ramen, ortadan ikiye ayrlm ve izleyicinin dikkatini datmtr. 60

 Kadraj
Fotoraf kompozisyonunda dier bir e kadraj yani erevelemedir. lgi merkezini n plandaki nesnelerle erevelemek, fotorafta yer alan asl konuyu dierlerinden ayrt etmek iin gereken derinlik hissini kazandrr. Bir fotorafta, kadraja karar vermek konuya baldr. ereve olarak neyin kullanlaca buna gre deiecektir. Yanda grlen Milet antik kentindeki sa Bey Camii buna bir rnektir.

Yanda ise Bafa Glnde bulunan Heraklia antik kentindeki kaleden gln fotorafn gryorsunuz. Fotoraflar:Tufan Dinarl 61

 Bindirme
Daha iyi kompozisyon iin nemli olan, grnty st ste bindirmeden kanmaktr. zellikle portre fotoraflarnda poz verdirmeden nce yaln bir fon aramak gereklidir. Asl konuya ok yakn nesne yada izgilerin st ste binmesi dikkati databilir. Yanda ilk fotorafta grld gibi arkadaki aacn flu iekleri ndeki objenin belirginliini salyor. altaki fotorafta ise konunun hemen arkasndaki bir obje dikkati datyor. Leke esi : Duru bir fon nnde ilgin bir siluet ya da koyu bir fon nnde bir leke fotorafya ilgin gelebilir. Altta grlen rdndeki Petra Antik kentinde manastr giriinde fotoraf eken adamn sileti gibi (Fotoraf: Tufan Dinarl)

Form esi : Ik altnda nc boyutu, kabarts belirginleen kubbeler yada vcut eleri, farkl grntler oluturabilir. 62

 Bak As
stanbul, Gvercin Pazar. Fotoraf: Tufan Dinarl

Farkl bak alar deneyin, farkl bak alar fotoraflarnz ilgi ekici hale getirir ve etkileyiciliini arttrr. Yukarda, stanbuldaki gvercin pazarnda kprnn stne klarak ekilmi bir fotoraf gryorsunuz. Gvercin satcs vd kuun hnerlerini gstermek iin -kamamas iin- ayana ip balad gvercini havaya doru savurduunda siz deklanre basyorsunuz, sonuta bu fotoraf ortaya kyor. Aada ise Didim Apollon Tapnanndaki stunlarn farkl alardan ekilmi fotoraflar grlyor. Fotoraflar: Tufan Dinarl.

63

 Fotoraf ve Yaz

1999 - Krfez Depremi srasnda ekilmitir. Fotoraf: Tufan Dinarl Fotorafta yaz, ounlukla mizahi unsurlar gstermek amac ile kullanlr, sanal dnyada biraz aratrma yapnca eitli rneklerle karlarsnz. Krfez depreminin olduu yl zmirde yayordum. Depremi duyduumun zaman, bu byk bir ykm ve belgelenmesi gerekiyor diyerek deprem blgesine gittim, bir buuk ay kadar kaldm ve fotoraf ektim. Bu fotoraflar daha sonra Krfez Depremi adyla albm olarak yaynland. Orada kaldm sre ierisinde pek ok olay ile karlatm, fotoraflar ektim, deprem srerken ektiim fotoraflardan sergi atm. Ayrntlarn Say Datm tarafndan datlan albmden okuyabilirsiniz, fakat bazen bir yaznn fotorafn ektiinizde o size o kadar ok ey anlatr ki, deyim yerindeyse roman gibi bir fotoraf olur, te yukardaki fotoraftaki ayakkab tamircisinin yazm olduu yaz gibi... 64

 yi Bir Kompozisyon in Dikkat Edilmesi Gerekenler:

Konuyu belirleyin, Farkl bak alar deneyin, ereve ayarn yapn, Konuyu ereve iine yerletirin, Arka plan ve ereve kenarlarn kontrol edin.

Pamuk tarlasnda rmcek a - Fotoraf Tufan Dinarl 65

 Dijital Fotoraflk Terimleri

Analog En genel ifade ile grnt ve ses anlamnda dijital olmayan grnt ve ses sistemlerine denir. CCD Alm Charged Coupled Devicedir. Bir grntnn oluumunda kameralarda kullanlan bir k alglama sensr ipidir denebilir. Film ya da video kaset yerine kullanlmtr. Ik bilgisi objektiften geerek bu ip zerine der, renk ve ekil oluumu bu ip zerinde AD konvertr araclyla da dijital olarak gerekleerek hafza nitesinde kaydedilir. Deklanr Fotoraf ekmek iin baslan dmeye verilen ad. Exposure Bracketing Kamerada var olabilen pozlama ayardr. Bu ayara getirildiinde kamera otomatik olarak 3 ya da 5 adet fotoraf eker. Her ekimde poz deerini (EV ayarn) otomatik olarak deitirir. Format Dijital cihazlarn ve yedekleme birimlerinin iindeki bilgilerin silinerek sfrlanmas ve sfrdan kullanma hazr hale getirilmesi demektir 66 Image Processing Kamera dilinde bir grntnn kamera tarafndan yakalanp kaydedilmesine kadar geen ileme denir. Image Resolution Grnt znrl demektir. Genellikle 640x480, 1024x768, 1280x960, 1600x1200, 2048x1536 gibi rakamlar ya da 0.3, 0.8, 1, 2.1, 3.1, 4, 5, 6 milyon piksel eklinde ifade edilir. Kameralarda, fotorafn hangi ebatlara kadar byyebilecei noktasnda fikir verir. NEF Nikon model fotoraf makinelerinde kullanlan bir RAW fotoraf dosya formatdr. Noise Fotoraflarda film zerinde oluan grene dijital grntlerde verilen ad. ekim esnasnda yeterli k olmamasndan, CCD kalitesinden ya da kamerada kullanlan teknoloji zayflndan tr fotoraf zerinde yanl alglamadan tr var olan bir nevi hatal pikseller yani kirlenmedir. Bazlarna gre gece ekimlerinde yksek ISO edeerli ekimlerde oluan yanl alglanm pikselleri ifade etmektedir.

 Kaynaka
www.fotobelgesel.net www.fotografya.gen.tr www.letsgodigital.org OLYMPUS MJU TOUGH 8000 kullanma klavuzu PANASONIC LUMIX DMC-IX DMC-FZ30EG-S kullanma klavuzu PENTAX K10D kullanma klavuzu Nikon COOLPIX P5100 kullanma klavuzu NIKON D40 kullanma klavuzu, NIKON D60 kullanma klavuzu, NIKON D80 kullanma klavuzu, NIKON D90 kullanm klavuzu FUJIFILM FINEPIX S1500 kullanma klavuzu Samsung S500 S600 kullanma klavuzu Sony DSC-T700 kullanma klavuzu CASIO EX-Z110 kullanma klavuzu Nikon D7000 kullanma klavuzu Samsung ES25-ES27 kullanma klavuzu RICOH CAPLIO G4 kullanma klavuzu PENTAX OPTIO OPTIO S kullanma klavuzu KODAK EASYSHARE P750 kullanma klavuzu Leica D-LUX 5 kullanma klavuzu Casio Exilim Z370 kullanma klavuzu Casio Exilim Z16 kullanma klavuzu HP CW450 kullanma klavuzu Sony CyberShot DSC-TX5 kullanma klavuzu SONY CYBER-SHOT DSC-T2 kullanma klavuzu SONY CYBER-SHOT DSC-H3 kullanma klavuzu SONY CYBER-SHOT DSC-T70 kullanma klavuzu

67

Tufan Dinarl

Dijital Fotoraflk El Kitab

nszden;

Eer nceden fotorafla ilgilenmemiseniz bir dijital fotoraf makinesi aldnzda, kutunun iinden kan kullanm klavuzu, yabanc dillerden eviri olduu ve de teknolojik kavramlar ieren bir dille yazldndan dolay, karmza anlalmas g szckler yn olarak kar. 2000 ylndan bu yana vermekte olduum fotoraf kurslarnda rencilerimin sade ve okuduklarn anlayabilecekleri bir el kitabna gereksinimleri olduunu fark edince bu kitab hazrladm.

www.fotobelgesel.net